VRIJZINNIGE GELOOFSGEMEENSCHAP NPB AFDELING OOST-TWENTE

VRIJZINNIGE GELOOFSGEMEENSCHAP NPB AFDELING OOST-TWENTE

De Nienduur 21e JAARGANG NR. 106 Voorjaar 2014 verschijnt 4 keer per jaar

Inhoud in dit nummer: 7 Ontmoeten 8 Uit de dienst van 13 oktober waarin dhr. F. Knoppers voorging. 12 Uit de dienst van 17 november waarin Nicoline Swen-Fischer voorging. 14 Nulpunt van de tijd 15 Pasen 16 Gebrandschilderd raam in het Johanneskerkje in Twekkelo 17 Uit de kerstdient van 25 december 2013 waarin Nicoline Swen-Fischer voorging. 22 Het kind in de kribbe 22 De kerstcollecte 24 De kaftan 25 Dan ontstaat er leven 26 Paasherinneringen uit mijn jeugd. 27 Vandaag 28 Ruimte 29 High Tea 11 Januari 2014, Waarom ik een ANGLOFIEL ben. 31 Symboliek vaste rubrieken: 3 Agenda 5 Van de redactie 6 Van de bestuurstafel 7 Van de Voorganger 15 Leeskringen 15 Leestafel 28 Het bloemenfonds en de aandachtsgroep 32 Uit-Tips 34/35 Namen, adressen en contributie Kopij voor het volgende nummer kunt u voor 3 mei zenden aan Alfred de Vries, Paul van Kempenstraat 11, 7558 HB Hengelo, tel. 0742772868, e-mail: [email protected] De redactie behoudt zich het recht voor kopij te plaatsen. Ook kunt u hier aangeven de Nienduur in pdf formaat per e-mail te willen ontvangen. 2

Agenda: Zondag 23 maart 2014 Bezinningsdienst in de Johanneskerk Voorganger: Ds.F.A.Wiersma Ds.Wiersma is een kenner van de religie in Twente en van Marc Chagall en stond tot 2010 in Delden. Aanvang: 10.00 uur Zondag 6 april 2014 Zout-der-aarde lezing Door: Dhr. Hans Visschendijk uit Hengelo Thema: lezing over Bach en de Mattheus Passion Locatie: Kulturhus naast de Johanneskerk Aanvang: 14.30 uur Kosten: vrijwillige bijdrage Dinsdag 8 april 2014 Voorjaars autotocht. Informatie en opgave bij familie van Hemert Telefoon: 0534351795 Email:[email protected] Zondag 20 april 2014 Paasdienst in de Johanneskerk Voorganger: Nicoline Swen-Fischer Aanvang: 10.00 uur Zondag 18 mei 2014 Bezinningsdienst in de Johanneskerk Voorganger: Mw. Boon-Giltjes Aanvang: 10.00 uur Zondag 8 juni 2014 Pinksterdienst in de Johanneskerk Voorganger: Mw. Jeanne Traas- Hageman Aanvang: 10.00 uur

3

Van de Redactie

Op een dag als ik de gordijnen open doe, voel ik, er hangt iets in de lucht! Als ik ook nog de ramen open doe, ruik ik, er hangt iets in de lucht! Je kunt het niet echt benoemen, maar op een goed moment voel je het in je vezels. Als ik in mijn voortuintje kijk en ik zie de krokussen als een paars dekentje voor me en ik hoor de vogels weer zingen, dan weet ik het zeker, het is lente!!! Een nieuw jaargetijde,de natuur gaat zich verjongen, vernieuwen! Het NPB bestuur heeft dit jaar gekozen voor het thema vernieuwing. In het “woordenboek” zoekend naar dit woord vond ik woorden als restauratie, renovatie, regeneratie, verjonging, herstel, reperatie, vervanging, maar ook nieuwtje, een bedenksel,wedergeboorte en opwekking zijn min of meer synoniemen voor vernieuwing. Het samenwerken/samendoen met andere NPB groepen zoals we kunnen lezen in het stukje van onze voorzitter is in deze zienswijze ook een vorm van vernieuwing. Opwekking kunnen we ook als vernieuwing zien, hoe mooi sluit het Paasfeest aan bij het door het bestuur uitgekozen jaarthema. Ik wens u allen van harte toe dat u geniet van het voorjaar, geniet van de Paasdagen en geniet van de Nienduur, welke we weer met veel plezier hebben samengesteld. Hartelijke groeten, Jeannette van Loenen-Venema.

4

Van de bestuurstafel In de landelijke politiek staat het thema participatie op de agenda. Het bestuur wil hier graag op inhaken en u vragen om uw talenten in te zetten voor onze vereniging. Tijdens de” High Tea” zagen en proefden wij al het resultaat hiervan. Ieder had binnen zijn mogelijkheden iets lekkers gemaakt of gekocht. Het was een prachtig gezicht de tafels vol met lekkernijen. Er zijn vast meer leden met verborgen talenten of talenten waar wij nog geen weet van hebben. Het bestuur hoort graag welke talenten u hebt. Wie weet levert dat mooie ideeën op. Samen dragen we de vereniging. Op donderdag 17 januari hebben Herma en ik, samen met vertegenwoordigers van Aan de Regge , Eibergen en Varseveld, overleg gehad met het landelijk bestuur in Amersfoort voor het eerst in het nieuwe kantoor van de NPB. We hebben het gehad over hoe we als plaatselijke verenigingen ervoor staan. Overal zie je een dalend leden aantal. Het landelijk bestuur ziet mogelijkheden in samenwerking onderling en met andere plaatselijke organisaties. Er is nu een verzoek aan de kring Twente/Achterhoek om met een gezamenlijk voorstel te komen. De extra mankracht die voor dit project nodig is kan gefinancierd worden vanuit het bedrag dat vrijgemaakt is voor nieuwe projecten. Voor de zomervakantie zou dat duidelijk moeten zijn. Als kring gaan we daar mee aan de gang. Met Kerst heeft het bestuur afscheid genomen van onze koster mevr. Alie ter Horst. Ze had er begrip voor dat we i.v.m. onze financiële situatie besloten hebben om de koster activiteiten als vereniging zelf te gaan doen. Het bestuur ontvangt elke maand een mail van het landelijk bureau met de nieuwsbrief, deze willen we in het vervolg ook naar u mailen. Zo bent u dan ook beter op de hoogte van de landelijk activiteiten. Nicoline heeft tijdens de “High Thea” al verteld dat we dit jaar willen werken met het thema “vernieuwing”. Tijdens onze bijeenkomsten willen we dat steeds weer in bepaalde vorm naar voren laten komen. Een van de nieuwe dingen was de” vriendendienst”. We hebben hiervoor een folder ontwikkeld, die inzicht geeft in onze vereniging. We mochten tijdens deze dienst een aantal nieuwe gezichten zien. Laat het voor ons, bestuur, voorganger en leden een uitdaging zijn om van betekenis te kunnen zijn in de spirituele zoektocht van onze bezoekers. Voorzitter, Henk Eijgelaar 5

Van de voorganger Wiske, de hond van mijn ouders, logeert op dit moment bij ons. En dat betekent dat ik mijn wereld op een totaal andere manier leer kennen. Plotseling loop ik om kwart voor zeven 's ochtends door de velden achter ons huis. Ik zie de sterren verbleken. Ik hoor de vogels wakker worden. Een paar reeën springen elegant het bos in. 's Avonds, als ik tot laat heb zitten werken, ga ik ditmaal niet meteen naar bed, maar loop nog een blokje om. Een stille, verstilde wereld. Ik zie mensen die ik anders nooit zie, voer gesprekjes over het weer en de hond. Ik loop mijn hoofd leeg en verwonder mij over de wereld om mij heen. Een wereld die ik dacht te kennen; maar door de komst van één hond, leer ik dimensies kennen waarvan ik het bestaan niet eens vermoedde. Sinds januari hebben we het thema 'vernieuwing', er is al het nodige over gezegd en er zal ongetwijfeld nog veel meer volgen. Het is mooi om samen over na te denken. 'Vernieuwing', het hoort bij lente en leven en toekomst. En wat ik heb geleerd van de logeerpartij van Wiske, is dat een ogenschijnlijk kleine verandering, kan maken dat niet zozeer de wereld verandert, als wel je manier van kijken. En hoe vernieuwend en inspirerend kan dat zijn! Hartelijke groet, Nicoline

6

Ontmoeten Als niets meer moet, is dat ontmoeten Als niets meer moet, mag ik er zijn. Als niet meer moet,is alles mogelijk Dan doet ontmoeten niet meer pijn. Het moeten zet me achter tralies Met monsters om me heen op wacht. Afwijzing, woede en vernedering Ik ben het die mezelf veracht. Ik maak van willen meestal moeten Omdat ik steeds naar iets verlang. Goedkeuring, liefde of aanvaarding En daarom ben ik altijd bang. Als niet meer moet, ontmoet ik vrijheid Zij wordt mijn liefste kameraad. Zij accepteert, steunt en vertrouwt me Ik weet dat wij me nooit verraadt. Dan kan ik jou ook vrijheid geven Ik houd je niet meer in mijn macht. Jij hebt recht op je eigen vrijheid Op jouw manier, vanuit jouw eigen kracht! Als niets meer moet, kan ik ontmoeten Gewoon omdat het zo gaat. Niet meer de eis ontmoet te worden Geen angst meer dat je me verlaat. Want zonder moeten is er vrijheid Vol liefde en humor spoort ze me aan. Om elk aspect van mezelf te beminnen En zo het leven aan te gaan. Ik wil mezelf nu graag ommoeten Verlost van uiterlijke schijn Ik sta mij toe niets meer te moeten En eindelijk mezelf te zijn. ( uit Mindfulmama van Iris Bouwman) 7

Uit de dienst van 13 oktober waarin dhr. F. Knoppers voorging. Over drie woorden zou ik in deze dienst willen nadenken, de woorden dragen verdragen en omringen. Ik begin met het woord dragen. In Galaten 6 lazen we de op het eerste gezicht tegenstrijdige uitspraken ‘draagt elkanders lasten’ en ‘ieder mens moet zijn eigen lasten dragen’. Dat lijken twee uitspraken te zijn die niet met elkaar in overeenstemming te brengen zijn als je er geen oog voor hebt dat het woord ‘dragen’ in de ene uitspraak een volstrekt andere betekenis heeft dan in de andere. In de laatste zin ‘want een ieder moet zijn eigen lasten dragen’ is het dragen één van de houdingen die wij kunnen innemen met betrekking tot de dingen die ons overkomen, in de andere zin ‘draagt elkanders lasten’ is het dragen een vorm van liefhebben. Ik begin bij het dragen in de uitspraak ‘want een ieder moet zijn eigen last dragen’. Dragen is hier een van de houdingen die wij kunnen innemen met betrekking tot de dingen die ons overkomen. Met betrekking tot wat ons overkomt en treft zouden wie drie houdingen kunnen innemen. De eerste is die van het beamen, het ‘ja – zeggen’. Alles wat wij in ons leven van ganser harte kunnen beamen maakt de vreugde van ons leven uit. Iemand die zijn eigen leven – ook het eigen leven hoort immers tot de dingen die ons overkomen – iemand die zijn eigen leven kan beamen is een gelukkig mens. Vanzelfsprekend kan niet alles in ons leven beaamd worden, ook al zullen we zo dadelijk zien dat er mensen zijn die vinden dat we dat wel zouden moeten doen. Niet alles kan beaamd worden. Soms komen we in ons leven niet verder dan een aanvaarden. Aanvaarden is uiteindelijk ook een vorm van ja- zeggen maar in het ja dat iemand zegt die aanvaard wat hem overkomt is het neen dat overwonnen moest worden nog altijd heel goed hoorbaar. Aanvaarden is iets dat ons inspanning kost en moeite. Kan het beamen ons vreugde geven, het aanvaarden kan zoiets als rust en vrede geven. Ik heb geleerd er vrede mee te krijgen, zo spreekt iemand die bij machte was te aanvaarden wat hem overkwam en dat kan in ons leven al van heel waarde en betekenis zijn. Datgene in ons leven dat wij noch kunnen beamen en noch kunnen 8

aanvaarden zullen wij om dat woord dat zo’n belangrijke plaats in de christelijke spiritualiteit inneemt te gebruiken moeten dragen. We kunnen ons vanzelfsprekend niet ontdoen van wat ons overkwam en trof. Niets is ons zo nabij en blijft ons tegelijkertijd zo vreemd als de dingen die het leven ons te dragen geeft. We kunnen het ons niet eigen maken. De toe-eigeninging, het je eigen maken is een van de belangrijkste handelingen die wij in ons leven kunnen voltrekken. We doen het van ganser harte als wij beamen, we doen het met moeite als wij aanvaarden. Wat wij noch kunnen beamen en noch kunnen aanvaarden moeten wij dragen, het blijft ons vreemd omdat wij het ons op geen enkele wijze kunnen toeeigenen. Zonet zei ik u al dat er mensen zijn die eigenlijk vinden dat wij alles dat ons in ons leven overkomt zouden moeten leren beamen. Zij vinden het aanvaarden en beamen houdingen die een mens eigenlijk niet past. Het zijn vooral filosofen geweest die ons tot een houding wilden brengen waarin wij alles wat ons overkwam zouden beamen. Amor fati noemen wij zo’n houding, liefde tot het lot. Ja zeggen tegen alles wat je overkomt. Alles wat je treft omhelzen. Iemand die bij machte was te doen was bijvoorbeeld Abel Herzberg. Kort na de oorlog schreef hij over zijn ervaringen in het concentratiekamp Bergen-Belsen een boekje dat hij als titel meegaf amor fati. Abel Herzerg was erg onder de indruk van de filosofie van Spinoza bij wie je die gedachte ook kunt vinden dat we tegen ons lot ja zouden moeten zeggen en het zouden moeten omhelzen. Spinoza meende dat we in een gedetermineerd universum leven, waarin alles wat gebeurt nu eenmaal gebeurt omdat het noodzakelijkerwijze gebeuren moest. Het is ons verstand dat ons tot dit inzicht kan brengen. Wie nadenkt over zijn leven, wie wil begrijpen waarom het gelopen is zoals het gelopen is, wie naar verklaringen zoekt, zal volgens hem steeds meer onder de indruk raken van het feit dat het wel zo lopen moest als het gelopen is. Ik geloof niet dat het evangelie deze liefde tot het lot hoe imponerend zij ook is van ons verwacht of verlangt. Ik denk wel dat je als je aan het einde van je leven je leven beamen kunt ondanks alles dat je dan een gelukkig mens bent maar ik ben geneigd de nadruk te leggen op het woordje ondanks en dat woordje betekent dat er ook veel was waar je geen ja tegen kon zeggen en ik geloof dat het spontane ja dat je zegt tegen wat je met vreugde in je leven begroet een ander ‘ja’ is 9

dat het ‘ja’ van de amor fati. Dat is toch een meer intellectueel ‘ja’ van wie tot inzicht en begrip is gekomen. Dragen kan dus een houding zijn met betrekking tot de dingen die ons in ons leven overkomen. In het zesde hoofdstuk van zijn brief aan de Galaten roept Paulus ons op elkanders lasten te dragen. Dragen betekent hier iets anders. Hier is dragen een van de vormen van liefhebben. Ik wil proberen het u uit te leggen. In de ruimte van de kerk gaat het bijna iedere zondag over liefhebben. Er zijn immers vele vormen van liefhebben. Je zou misschien wel kunnen stellen dat een ieder die wij zeggen lief te hebben op die bijzondere wijze liefhebben waarop wij hem of haar liefhebben. Toch kan het zin hebben onderscheidingen te maken. Een klassiek onderscheid is dat tussen eros en agape. Eros is de liefde die voortkomt uit gemis. Wie een ander met deze liefde bemint, zegt ‘ik wil bij je zijn’ en ‘ik kan niet zonder je’. Het is de liefde die voortkomt uit gemis. Daartegenover staat de agape, de schenkende liefde. Wie met deze liefde bemint zegt ‘ik wil je gelukkig maken’. Het is deze liefde waarover Paulus het in zijn beroemde dertiende hoofdstuk van zijn brief aan de gemeente in Korinthe heeft. Hoe tegengesteld beide vormen van liefhebben op het eerste gezicht ook lijken, ze hebben één beslissend kenmerk gemeenschappelijk namelijk dat zowel wie bemint met de eros als wie dat doet met de agape de ruimte van de ander met zijn of haar aanwezigheid wil vullen, in het ene geval omdat hij of zij denkt niet zonder de ander te kunnen leven, in het andere geval omdat hij of zij denkt dat de ander voor zijn of haar geluk op hem is aangewezen. Dat kan een buitengewoon onbescheiden gedachte zijn. Liefhebben is misschien wel in de eerste plaats ruimte geven. Liefhebben is misschien wel in de eerste plaats willen dat iets of iemand bestaat. (Confucius) We hebben immers ruimte nodig om tot bloei te kunnen komen, niet de ruimte die iemand die onverschillig tegenover ons staat ons laat (die ruimte is in principe grenzeloos) maar de ruimte die iemand die ons liefheeft ons schenkt en voor ons creëert. De belijdenis dat God de schepper is van hemel en aarde betekent in de eerste plaats dat God ons ruimte geeft om te bestaan, een ruimte die Hij met zijn liefde omringd houdt. Iemand met liefde omringen is een bescheiden vorm van liefhebben. 10

Wachten aan de grens tot je uitgenodigd wordt de ruimte van de ander te betreden. Dragen is wat anders dan omringen. Dragen suggereert een grotere inspanning dan omringen. Het suggereert misschien ook wel een grotere nabijheid. Wie wacht houdt aan de grens van de ruimte die hij voor de ander creëerde, is beschikbaar voor de ander. Hij is als de arend die over zijn jongen waakt, waakzaam en alert. Hij is er in principe voor de ander. Wie draagt maakt dat er- zijn -voor de ander waar. Het klassieke beeld voor die zijnswijze die erin bestaat er geheel en al voor de ander te zijn is de moeder die in zich haar kind draagt. De één draagt de ander, de moeder haar kind. Het bijzondere van dit beeld van het dragen van de één door de ander is, dat ook dit beeld impliceert dat de ruimte van de ander niet betreden wordt. De ander wordt zijn of haar ruimte gelaten, sterker nog: de moeder maakt in zich plaats voor de ander, haar kind. We kunnen de liefde van God als de dragende grond van ons leven ontdekken. Niemand of niets dwingt ons daartoe. God is omdat Hij voor ons ruimte maakt nooit op een opdringerige of niet te ontkomen wijze aanwezig in ons leven. Tenslotte: het verdragen. Er is een verschil tussen verdragen en tolereren. Tolereren is een gunst: een overheid bijvoorbeeld kan om bepaalde redenen zaken tolereren of gedogen zoals wij tegenwoordig zeggen. Maar als andere overwegingen ertoe nopen een einde te maken aan het tolereren kan de overheid een einde maken aan de ruimte die geschonken werd. Verdragen is echt ruimte schenken, ruimte schenken aan mensen die er over zaken die ons ter harte gaan volstrekt andere opvattingen op nahouden dan wij zelf. Verdragen is een ethos. Het vraagt een inspanning van ons. Een belangrijk motief voor verdraagzaamheid is de liefde, de liefde tot de waarheid die nimmer mijn bezit is.

11

Uit de dienst van 17 november waarin Nicoline Swen-Fischer voorging. Voor elkaar, Gebed Voor elkaar, met liefde en aandacht, dankbaar voor het goede dat ons ten deel valt, meelevend met wie zwaar tillen aan wat zij te dragen hebben, nabij met wie het alleengaan te zwaar valt, luisterend naar wie leven met zo vele vragen, en voor elkaar, zoals wij hier samen zijn, laten wij bidden: Dat de liefde van God je gedachten vult, vrede in je handen legt en in je hart. In ons verdriet en gemis zal de vreugde niet ontbreken om wat geweest is: om de liefde die wij ontvingen, om het leven dat wij deelden. Voor deze mensen willen wij danken Voor elkaar bidden wij, elk van ons geconfronteerd met het eigen gemis, vol gedachten over wie wij verloren Dat de goede herinneringen onze troost zijn, de kwade ons een teken. 12

Als ook het leven verder gaat – laat het dan niet ontbreken aan mensen, die ons gemis blijven kennen en van ons verdriet weet willen hebben. Want niet alles slijt mettertijd, en niet voor alle verdriet is troost voorhanden. Dat er mensen zijn, trouw en nabij tot in ons zwijgen. Maak onszelf bereikbaar voor gegeven liefde, voor genegen oren en behoed ons voor de verbittering. Omarm ons als wij ons schuldig voelen om wat wij hebben nagelaten, als wij denken aan de liefde, die wij elkaar hebben onthouden, aan wat wij niet hebben uitgesproken. Wanneer het onherstelbare ons verlamt, vang ons dan in uw genezende stralen. Hier weten wij ons deelgenoot van allen, die de dood hebben ontmoet. Ook aan ons is het dat zij hun wonden niet hoeven te verbergen, hun verdriet niet te bedekken. Wij bidden voor wie nog maar moeizaam gaan, gebogen door hun hoge leeftijd of gebukt onder een zwaar verleden.

13

En voor allen die beklemd raken door ziekte, bezwaard door verdriet en rouw – dat onze aandacht bij hen is. Laat er vrede zijn voor mensen, die leven met gesloten deuren, gevangen in wat zij hebben ervaren, opgesloten in de klem van hun vragen. Laat er vrede zijn voor mensen in de benauwende ruimte van eenzame wanhoop. Wees voor hen de Levende die hen ontsluiten wil, en hun wantrouwen wegnemen. Laat ons daarbij U niet ontbreken. Maak ons tot tekenen van uw liefde van houdbaar leven. Amen Nulpunt van de tijd Dit is het nulpunt van de tijd, waarin eeuwigheid ontsnapt door sterrenmazen van onmetelijke ruimte. Dit is de stilte die verstilt tot adem zonder binnen of buiten, zonder beweging die in zichzelve rust. Dit is het leven dat dodeloos leeft en vormen danst

zonder danser die danst, zonder doener die doet. Dit is de ene geest, ontkrampt van ik en jij, dichter dan de huid die spant en trekt, dichter dan het hart dat klopt in tintelend bloed. dit is wat ik altijd ben, of ik nu slaap, zit of ren. Marcel Messing 14

Leeskring Op donderdag 6 maart om 19.30 uur komt een leeskring bij elkaar, iedereen mag een gedicht voordragen die je aanspreekt. Voor informatie over de leeskringen kunt u bellen naar mevr. Jeanne Traas telefoonnummer 053- 435 1834. Leestafel Vanaf september 2013 is er elke zondag na de dienst in het Kulturhus een leestafel ingericht. Hierop liggen al gelezen, mogelijk voor u inspirerende tijdschriften, u mag deze meenemen om thuis te lezen, graag weer retour. Misschien hebt u zelf ook nog uitgelezen inspireerde tijdschriften die voor de leestafel geschikt zijn. Hebt u vragen over de leestafel neemt u dan contact op met Hermi de Vries Pasen In het doodspunt van de tijd in het donkerste der nachten dieptepunt van antimachten, grondverloren elk verwachten werd het Pasen, nieuwe tijd nieuwe toekomst, wonderwijd. In dit morgelijk begin, in het heden van Gods dromen -leven aan de dood ontkomeningeplant en opgenomen, gaan we vol verwondering, nieuwe mens, de toekomst in! door Inge Lievaart uit:”Toen werd het morgen, midden in de nacht”. Uitgeverij Kok Kampen 2005

15

Gebrandschilderd raam in het Johanneskerkje in Twekkelo uit Tubantia van 19 juli 1956 Het vriendelijke Ned. Herv. kerkje in de rustieke omgeving van Twekkelo is dezer dagen verrijkt met een gebrandschilderd raam van de heer A. Middelhoek. Het raam is 2½ meter hoog en 81 cm breed. De kunstenaar heeft er de apostel Johannes op afgebeeld. De meer dan levensgrote apostelfiguur steekt af tegen een dieprood fond, dat weer is omgeven door donkerblauwe banen. Deze kleuren zijn mede gekozen, omdat het raam het schelle morgenlicht moet temperen. De ontwerper heeft van de apostelfiguur geen zoetsappige verschijning gemaakt. Hij heeft Johannes op de eerste plaats afgebeeld als de ziener. De ogen staren met zienersblik in de verte als ontwaren zij daar ongekende geheimen, waarover het geen mond geoorloofd is te spreken. Zijn rechterhand omvat een rol als symbool van het apostelschap; de linkerhand is opgeheven in een deels uitnodigend gebaar, deels als een geste, waarmede hij de mens wil tegenhouden, die zou willen trachten het ondoorgrondelijke te doorgronden. De ranke gestalte is gehuld in een lichtblauw gewaad, met groenige schaduw en is omgord met een singel in wat sterker sprekend blauw. Door de kleurige omlijsting springt de apostelfiguur sterk naar voren en het raam is, zowel uit artistiek en religieus oogpunt - als vanwege zijn doelmatigheid - de lichttempering - een grote aanwinst voor dit landelijk kerkgebouw dat met zijn blanke interieur deze kleurrijke onderbreking best kon gebruiken. 16

Uit de kerstdient van 25 december 2013 waarin Nicoline Swen-Fischer voorging. Kerst, een vervolgverhaal Waarom komen wij, en met ons zoveel mensen, ook vandaag weer samen rond dat oude verhaal van het kind in de kribbe. De geboorte van een jongentje die de wereld veranderde. Zoon van een timmerman, zoon van God. Hoe je dat ook gelooft, binnen 100 jaar na zijn leven, waren er meer dan een miljoen christenen. In een tijd zonder snelle vervoersmiddelen of communicatiemogelijkheden wist het verhaal van Jezus meer dan 1 miljoen mensen zodanig te raken dat zij mee wilde doen. Dat zij de boodschap wilde vertellen, vertalen, inkleuren en doorgeven. De boodschap van Licht in een duistere wereld. De boodschap van Liefde voor alle mensen. De boodschap van Hoop voor iedereen. Zoveel verschillende mensen hebben hun stukje bij het verhaal gevoegd en daarmee het oude verhaal actueel gehouden en door de tijd gevoerd. Niet gestoeld op bewijzen, maar op een innerlijk weten, wat de juiste weg was om te gaan. Mensen bereidt om los te komen van vaste denkpatronen, aannames en leerstellingen, bereidt om met verwondering te kijken naar de wereld om hen heen. En in die verwondering ligt de sleutel van echt zien. Verwondering heeft nog geen oordeel in zich. Wellicht alleen de constatering dat het voor mij, op dat moment, niet te bevatten is: Maar dat hij nu mijn kind wil zijn, gaat mijn begrip te boven. Maar allereerst het zien: Wellicht kent u de japanse dichtvorm Haiku. Haiku is zenpoëzie. Korte drie-regelige gedichten, waarbij steeds de aandacht juist voor de gewone dingen centraal staat. De waarheid en het wezen van de natuur en het alledaagse leven te schouwen. Voor de boeddhistische Japanner heeft de mens dezelfde, goddelijke oorsprong als de gehele schepping, en verkeert hij in harmonie met de bergen, vlakten en wateren , met de natuur van zijn land, en met alle dingen en 17

schepselen om hem heen. Begrip en liefde voor de natuur zijn diepgeworteld in het gehele volk. Verwondering om wat er is. Zonder oordeel, men neemt het zoals het is. Maar dat wat is, wordt wel heel bewust gezien. En in die ervaring, midden in het gewone leven, door gewone mensen, vindt/kan vinden de Zenboeddhist verlichting. Het ondervinden van totale Eenheid. Ik wil u er twee voorlezen, die mij, in al hun eenvoud, altijd weer raken: Dikke huisjesslak, ook jij, beklim de Fuji; - maar langzaam, langzaam. (Fuji, de hoogste berg van Japan) Verwondering over de gewone dingen van ons bestaan. En in die dingen de essentie, een stukje van het mysterie van het leven zien. Nog één. Och, kijk, een mus sprong helemaal langs de veranda met natte voetjes. Ook in het gedicht over Jozef de grote verwondering, maar je leest of voelt ook al in de tekst dat hij (Jozef) het wel gaat doen. Hij gaat ervoor. En ja, het kan ons allemaal gebeuren, dat 'de waarheid', in welke vorm dan ook, onderdak bij ons zoekt. En dan is het de vraag of wij 'thuis' zijn. Wil je het kind dat aan jou is toevertrouwd, de overtuiging die zich in je gevestigd heeft, het appèl dat op je wordt gedaan, wil je dat tot bloei laten komen, aan het Licht brengen. Ook als die weg gevaarlijk en onvoorspelbaar is? In de afgelopen weken heeft de wereld afscheid genomen van Nelson Mandela. Een mens zoals je ze niet zo vaak ziet. Voor zo velen van ons een voorbeeld. En als je de woorden hoort die bij zijn herdenkingsdienst zijn gesproken, doen ze je denken aan die andere man, uit Bethlehem: - Hij inspireerde mensen hun verantwoordelijkheid te nemen. - Hij maakte dat mensen betere mensen wilden zijn. - Hij wilde strijden voor zijn idealen, en was bereid daar zelfs voor te sterven. 18

En hij zei geen held te zijn, geen icoon op een voetstuk. Zo moeten wij niet proberen hèm na te streven, als doel an Sich, maar datgene waar hij zich voor inzetten. Zijn idealen van rechtvaardigheid en gelijkheid. En daarmee zijn de idealen van Mandela inderdaad gelijk aan de idealen die Jezus ons voorleefde. Ik hoop dat ik niemand kwets als ik de vergelijking maak tussen Jezus en 'gewone mensen'. Waarbij je je nog af kan vragen hoe 'gewoon' Mandela was. Maar goed, in het algemeen geldt het ook. Maakt niet juist de menselijkheid van Jezus, in het gedicht van Arianne zo mooi verwoord met de vragen naar zijn leven als kind. Hield hij van voetbal of vissen, was hij altijd al anders, Hoe was hij op school?, maakt niet juist die menselijkheid van Jezus dat zijn idealen binnen ons bereik komen. Het verhaal van kerst draait niet voor niets om een kleine baby. Voor mijn gevoel is het menszijn van Jezus juist zo belangrijk omdat hij daarmee het doel voor iedereen bereikbaar heeft gemaakt. Met vallen en opstaan kunnen wij toch steeds weer proberen die boodschap na te leven. De boodschap van liefde, van het grote zien in het kleine, van 'wat je aan de minste der mensen doet, doe je aan mij'. Een wereld waarin we streven naar eerlijkheid, rechtvaardigheid, gelijkheid. Zo zetten we ons, ieder voor zich, in voor die boodschap om het licht verder te dragen. Hier op aarde, bij de mensen om ons heen. In het jodendom heeft men de grote verhalen van hun geschiedenis vele eeuwen lang niet opgeschreven. Ze werden doorverteld. En zaten daarmee in de hoofden en harten van de mensen. Zo moesten ze onthouden worden, anders gingen ze verloren. Voor ons geldt min of meer hetzelfde: als wij het verhaal van kerst, van de geboorte van het Licht, één keer per jaar voorlezen en dan weer een jaar opbergen, dan gaat het verloren. We moeten het opslaan in ons hoofd en in ons hart en in ons handelen het verhaal verder vertellen. Dat kan in een totaal nieuwe vertaling zijn, als we er maar mee op weg gaan. En ja, ik denk dat Mandela één van die grote mensen is, die erin is geslaagd om het verhaal verder te dragen. Op een inspirerende en voor velen nastrevenswaardige manier. Geen heilige, iemand met 19

twijfels, misrekeningen en zwakheden, maar iemand die steeds opnieuw probeert, die zich niet laat stoppen. En daarmee treedt hij in de voetsporen van Jezus en vele mensen groot en klein. Van Jezus weten we een heleboel niet: Of hij broertjes had of zusjes, of hij goed was in rekenen of taal, wat Arianne voorlas. Van Mandela weten we een heleboel niet. En van andere grote mensen uit de wereldgeschiedenis. Ik ben geen heilige, zei Mandela over zichzelf. Behalve als je bij een heilige denkt aan een zondaar die blijft proberen. Mensenkinderen zijn het, begonnen als kleine babies in een kribbe of een wiegje. Misschien wel in staat tot grote, grootse dingen. In het kleine schuilt het Grote. Een opdracht aan ons om het kleine te koesteren. Wie weet wat er uit deze kinderen groeit. En wie weet wat er nog uit ons kan groeien? Het grote gebeurt altijd in het kleine; Verwondering, in het gewone de grootsheid zien. En met diezelfde blik naar jezelf kijken. De komst van het Licht in een kind. Niet in een paleis, maar in een onaanzienlijk stadje. De symboliek van het kerstverhaal. Weg van de grote, belangrijke steden, niet in Jeruzalem, maar in Bethlehem, niet in een paleis of een kasteel, de luister komt van de sterren, de held is een pasgeboren baby. De geschiedenis wordt meestal gemaakt door mensen van naam, politici en mensen van het grote geld. Meestal. Maar in de kleine geschiedenissen van mensen zijn het ook vaak de 'kleine mensen' die bepalend zijn. Geluk wordt gemaakt door mensen. Liefde en rechtvaardigheid bestaan tussen mensen, die elkaar het licht in de ogen gunnen. En af en toe staat er iemand op die het schopt van gevangene tot president, die laat zien dat het allemaal wèl kan. Het kerstverhaal doorgeven. De verwondering en ook het geloof dat het ook ons kan overkomen. In ons, uit ons, kan dat vervolgverhaal verborgen zitten. Ook als wij het wonder van de maagdelijke geboorte, de herders en de engelen niet kunnen geloven, staat niets ons in de weg bij het wonder van een geboorte. De intentie van dit verhaal, geopenbaard 20

in gewone mensen van alledag, ligt in de bereikbaarheid ervan. Het is de eerste scene. Daarna zijn wij aan zet. Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrie: Lucas 2, vers 2, 2000 jaar oud. We zijn hier samen vanwege een kind. Misschien komt u hier vandaag uit traditie, of om gezellig kerstliedjes te zingen, of anderszins, maar het is allemaal met die kleine baby begonnen. En we hadden hier echt niet gezeten als die baby was doodgegaan van kou, honger of een bom. Zoals vandaag de dag in Syrie gebeurt. Nu, terwijl wij hier zitten. Het klinkt zo romantisch, in ons kerstverhaal, volle herbergen, knus stalletje. Zelfs die lange tocht vol ontberingen heeft wel wat. Zelf houden we toch ook wel van een stevige wandeling door winterwonderland voor we op ons kersteten aanvallen. Maar zo was het niet, zo is het niet. één op de drie mensen in Syrie, op dit moment, heeft geen huis. 6 miljoen vluchtelingen, 4 miljoen binnen syrie en 2 miljoen naar het buitenland. En ik wil helemaal niet zeggen dat wij hier vandaag niet mogen zitten. Of dat wij niet mogen genieten van deze dagen, van het verhaal, de gezelligheid, van elkaar. Laten we ons alleen niet verliezen in het verhaal als ware het een sprookje. Het is geen sprookje, het is een vervolgverhaal en het is nu aan ons om dit verhaal vervolg te geven. En dan is Syrie een moeilijk, een frustrerend voorbeeld. Want hoe dan, wat dan. We zien het gebeuren, kunnen zo verschrikkelijk weinig. Ik weet het niet. En zo zijn er nog talloze voorbeelden van dingen die gebeuren waar we niets aan kunnen doen, hoe graag we misschien ook willen. Toch blijft er meer dan genoeg over waar we wèl iets aan kunnen doen. Zoals het kinderliedje zegt; Jij in jouw klein hoekje en ik in het mijn. In ieder kind alles zien, ook in jezelf. Op ieder moment kan het gebeuren dat er een appèl op één van ons gedaan wordt; Wil jij een nieuw hoofdstuk toevoegen aan het grote verhaal van kerst, het verhaal over licht en liefde, waarheid en trouw. En dan is het aan ons of het verhaal dat begon met kerst in een stal, in een kribbe of dat verhaal een sprookje wordt, van lang geleden, of dat we geinspireerd door dat kind en alle mensen die na Hem in Zijn Geest zijn voortgegaan, dat wij ons eigen hoofdstuk toevoegen. Amen 21

Uit de kerstdienst 2013 Het kind in de kribbe Jezus is geboren. De kerstboom is versierd en 't stalletje van stal gehaald. Er wordt weer kerst gevierd.

Deed hij domme dingen? Werd hij ooit gepest? Was hij toen hij klein was al anders dan de rest?

Een kindje in een kribbe, geboren in een stal, met engelen en herders. Die Jezus ken ik al.

Heeft hij met zijn vader gevoetbald of gevist? En klom hij graag in bomen? Ik wou dat ik het wist.

Maar had hij kleine zusjes? Had hij grote broers? Was Jezus wel eens eenzaam, verlegen of jaloers?

Kon hij tegen kietelen? Hield hij van de zee? Wat wilde Jezus worden als hij groot was? Geen idee.

Heeft Jezus ooit gelogen? Was Jezus goed in taal? Kon hij tegen zijn verlies? Was Jezus ooit brutaal?

Daar ligt hij, in de kribbe. De herders staan erbij. Jezus is geboren. Maar wat voor kind was hij?

Had hij nare dromen? Geloofde hij in God? Maakte Jezus wel eens iets per ongeluk kapot?

Geschreven door Bette Westera Voorgedragen door Arianne Romkes

De kerstcollecte heeft €160 opgebracht en is geschonken aan de stichting Allegoeds te Lunteren.Stichting Allegoeds wil alle goeds bieden aan mensen die hulp, zorg en aandacht nodig hebben. Ze richten zich daarin in het bijzonder op mensen met een fysieke en/of sociale beperking en mensen met een smalle beurs. Stichting Allegoeds komt voort uit het sociaal werk dat de Vrijzinnige Nederlandse Protestantenbond organiseerde onder de naam “Naar buiten”in de periode 1890/1900 22

De kaftan In zijn eenvoudige alledaagse gewaad was een mollah naar het feest van een vooraanstaand medeburger getogen. Rondom de bescheiden mohammedaanse schriftgeleerde schitterden en glansden de prachtigste kleren van zijde en fluweel, en geringschattend mosterden de andere gasten de schamele kleding van de mollah. Ze negeerden hem, trokken hun neus op, duwden hem weg bij de heerlijke gerechten van het buffet. De mollah besloot na een tijdje naar huis te gaan, trok zijn mooiste kaftan aan en keerde toen, waardiger dan een kalief, terug naar het feest. Ah, wat stond hij nu ineens in de belangstelling! Iedereen probeerde met hem in gesprek te komen of op zijn minst toch enkele van zijn wijze woorden op te vangen. Het leek plotseling wel of het buffet te zijner ere was aangericht. Van alle kanten bood men hem de heerlijkste spijzen aan. Maar in plaats dat de mollah die gerechten opat, stopte hij ze in de wijde mouwen van zijn kaftan. Geschokt en verbaasd bestormden de gasten hem met vragen. 'Maar, heer, wat doet u? Waarom eet u niet wat wij u aanbieden? Waarom stopt u alles in de mouwen van uw gewaad?' En terwijl de mollah onverstoord zijn kaftan bleef volproppen antwoordde hij: 'Ik ben een eerlijk mens, en omdat ik heb vastgesteld dat uw gastvrijheid niet mij, maar mijn kaftan geldt, krijgt mijn kaftan dus wat hem toekomt.' uit: Sleutels tot het hart

24

Dan ontstaat er leven Als wij mensen elkaar de hand geven en niet langer leven als ieder voor zichzelf, dan ontstaat nieuw leven. Als wij mensen van ons eiland wegtrekken en gaan naar wie door verdriet of angst eenzaam leven, dan ontstaat er een nieuw land van mensen samen. Als wij mensen onszelf niet langer doof houden voor elkaar, maar luisteren naar wat er leeft, dan ontstaat een nieuwe band waarvan we kunnen leven. Waar wij mensen langs elkaar heen leven, elkaar opzij schuiven, blind zijn voor elkaar, geen oog hebben voor elkaar, daar gaat het leven dood. Als wij mensen onze deur, onszelf openen voor elkaar en elkaar uitnodigen om binnen te komen en bij elkaar veilig kunnen zijn in alle kwetsbaarheid, dan ontstaat er nieuw leven. Op zoveel plaatsen ver weg en heel dichtbij naast ons, verlangen mensen zo naar leven. Op zoveel plaatsen hopen mensen op mensen die kunnen zien en die kunnen horen met hun hart. Op zoveel plaatsen ver weg en heel dichtbij naast ons, verlangen mensen naar een woord van begrip, naar een arm om hun schouder, want mensen zoeken leven dat leefbaar is. Als wij zo leven met en voor elkaar, dan kunnen wij God zien. Marinus van den Berg

25

Paasherinneringen uit mijn jeugd. Ik zal zo’n jaar of 7 zijn geweest, tussen de middag liep ik van school naar huis, ik had zo,n blij gevoel het was lekker weer, naast het huis was een stukje tuin waar ik de krokussen zag bloeien en de lieveheersbeestjes zag kruipen. Ik kwam binnen in huis, het was koud,de kolenkachel was al uit. Mama was boven druk aan het werk, de matrassen lagen buiten klaar om met de mattenklopper geklopt te worden. “Fijn dat je er bent je kunt me mooi even helpen met het kloppen van de dekens”. Ja, het was bijna Pasen en voor de Paasdagen moest de grote schoonmaak klaar zijn! De middag voor Palmzondag was altijd een fijne middag. Wij, mijn zus en ik, gingen samen met papa naar de schuur om te kijken of daar stokken of latjes lagen die geschikt waren voor een Palmpasenstok. Daarna naar het buxusstruikje in de tuin om daar takken vanaf te knippen. Met mama liepen we naar de plaatselijke kruidenier om broodhaantjes,suikereitjes,krenten,krakelingen en niet te vergeten ulevellen te halen voor onze Palmpasenstok! Daarna regen we met onze pikhandjes van de zoete krenten,de eitjes en krenten tot een mooie slinger. Tenslotte fröbelde mama crêpepapier om de stok en zetten we de stok in een bloempot, wachtend op de dag van morgen, Palmzondag. Na de kerkdienst en de zondagse traditie om bij opa en oma koffie te drinken, liepen we naar het schoolplein om van daaruit achter de plaatselijke harmonieorkest in optocht door het dorp te lopen. Wat voelden we ons trots op onze Palmpasenstok, die best wel zwaar bleek te zijn. Gelukkig waren papa en mama er om af en toe de stok te dragen! Het was Pasen, ik heb mijn nieuwe gele overgooier aan, die mama speciaal voor mij heeft genaaid. En vandaag mag ik voor het eerst kniekousen aan! Tijdens de kerkdienst speelde Hans op zijn trompet, een blij gevoel gaf me dat want elke feestelijke dienst was die trompet van Hans er! Tegen drieën stonden alle kinderen van het dorp aan de bosrand, want om klokslag drie mochten we het bos in om eieren te zoeken. Daar liep ik dan met mijn rieten mandje; hoeveel eieren zou ik dit jaar vinden? Tijdens het avondeten aten we altijd spinazie met eieren, mijn moeder vond die verse spinazie en de eieren echt iets van Pasen. ’s Avonds moesten wij ons dik aankleden 26

want we mochten opblijven, om wederom achter de plaatselijke harmonie, naar het Paasvuur te gaan. Ik voel nog de spanning en trillingen van de grote trom in mijn buik. Wat een belevenissen voor een jong kind als ik! Jeannette Vandaag Zeg geen lieve dingen aan mijn graf, zeg ze nu. Bijtel geen gedicht in steen, dicht het nu. Leg geen bloemen op mijn kist, breng ze nu, breng ze nu, breng ze nu, breng ze nu, breng ze nu. Wie weet wat over een nacht, wat over een week gebeuren kan? en wat en wat, en hoe en hoe, wat doe je wat doe je dan? Denk niet: ik had je willen vragen, vraag het nu. Wat zou je willen hebben na na mijn dood, wil het nu. Doe geen enkele belofte bij mijn kist, doe het nu, doe het nu, doe het nu en nu. Wie weet wat over een nacht, wat over een week gebeuren kan? en wat en wat, en hoe en hoe, wat doe je wat doe je dan? Doe het nu, doe het nu, doe het nu, doe het nu, doe het nu. Herman van Veen 27

Het bloemenfonds en de aandachtsgroep. De bloemen van de dienst van 19 januari gingen naar mw.van Lienden en de bloemen van zondag 16 februari gingen naar mw.van Hemert, waarvoor zij allen bedankten. Ook ging er een laatste bloemengroet van onze afdeling naar mw. Appel-Penning. Hebt u, of kent u iemand, die behoefte heeft aan bezoek van iemand van de aandachtsgroep, of wilt u ook meehelpen met het bezoekwerk, dan kunt u contact opnemen met mw. Anneke Scholten, telefoonnummer: 053 428 22 81 of mailen naar: [email protected]. Ruimte Onmetelijke ruimte die in mij is en om mij heen aan jou geef ik wat mij beknelt aan jou geef ik wat mij vasthoudt Licht oogverblindend licht dat nooit zal doven dat in mij is en om mij heen aan jou geef ik wat mijn blik vertroebelt aan jou geef ik wat bedoezeld is in mij Ruimte Licht bron van leven Ik in mij Gij in mij één en dezelfde Maak mij één

28

High Tea 11 Januari 2014, Waarom ik een ANGLOFIEL ben. Toen ik vanmorgen zat na te denken over het thema van deze bijeenkomst, t.w. HIGH TEA, kwam ik tot de conclusie dat ik vanmiddag iets specifiek Engels ten berde moest brengen. Doordenkend blijkt dat ik wel over anglofiele neigingen beschik; de kleine Van Dale geeft voor anglofiel aan: een vriend van Engeland, iemand die zeer gesteld is op al wat Engels is. Het is misschien al wel meer dan 40 jaar geleden, dat we samen bij een bezoek aan Londen ‘’a real English High Tea’’ in Kew Gardens hebben genoten. Speciale details kan ik me niet herinneren, maar wel zijn de atmosfeer, de geur en rituelen van dit gebruik blijven hangen. Ook de tweede wereldoorlog speelt een belangrijke rol; we kenden alleen de grote stampende laarzen van de Duitse soldaten; na Dday werd ons verteld, dat de Engelse soldaten, de Tommies, bruine schoenen droegen en ze bij uitgaansgelegenheden een scherpe vouw in hun uniform-broek hadden geperst. Je kon je het niet voorstellen, maar het was wel waar ! Engelse liedjes waren tijdens de bezetting verboden maar na de bevrijding haalden we de schade wel in. En wie uit die tijd kende het liedje ‘’It is in the air’’niet van de filmster George Formby. Jarenlang had ik een penfriend in Sunderland, Brenda Jopling, 40 Eglintonstreet. Haar met damesgeur besprenkelde brieven heb ik nog steeds; ze is nog een keer hier in Nederland geweest; met haar achter op de motor zonder helm op – begin jaren vijftig – bezochten we de Hengelose kermis in september. Een zoektocht op internet enkele jaren geleden, bracht aan het licht, dat ze al in 1968 overleden is. Een stapel van misschien wel een meter aan boeken over Winston Churchill duidt er ook op, dat ik een anglofiel ben. Verder heb ik al sinds 1959 een Engelse leger motorfiets MATCHLESS, waar ik vrij veel op gereden heb en waarmee ik de herinnering aan onze bevrijding misschien wel levend probeer te houden. En ik raak helemaal verheugd bij films en series over Engeland, b.v. de serie UPSTAIRS DOWNSTAIRS en momenteel blijven we thuis voor de serie DOWNTON ABBEY. 29

Daarnaast heb ik ook jarenlang een Engelse fiets (BSA, Raleigh) bereden; de directie van de textielfabriek Tetem waar ik 16 jaar werkte reed in Jaguar, Armstrong Siddely, en Rover. Niets is er van over, of in elk geval weinig. In die tijd kon je je niet voorstellen, dat we 25 jaar later ons in Japanse vehikels zouden voortbewegen. Hiermede hoop ik voldoende te hebben aangetoond anglofiel te zijn en misschien vinden jullie het wel leuk om tot slot wat specifiek Engels voorgeschoteld te krijgen, naast de scones en andere Engels getinte heerlijkheden, t.w. twee gedichten in het Engels. Een over de daffodils (narcissen) van William Wordsworth, zoals we die destijds op de ULO voor het examen moesten kunnen declameren en en een gedicht van een anonieme dichter genaamd ‘’The good old days’’. Daffodils I wandered lonely as a cloud That floats on high o'er vales and hills, When all at once I saw a crowd, A host, of golden daffodils; Beside the lake, beneath the trees, Fluttering and dancing in the breeze. Continuous as the stars that shine And twinkle on the milky way, They stretched in never-ending line Along the margin of a bay: Ten thousand saw I at a glance, Tossing their heads in sprightly dance. The waves beside them danced; but they Out-did the sparkling waves in glee: A poet could not but be gay, In such a jocund company: I gazed--and gazed--but little thought What wealth the show to me had brought: For oft, when on my couch I lie In vacant or in pensive mood, They flash upon that inward eye Which is the bliss of solitude; And then my heart with pleasure fills, And dances with the daffodils. 30

Symboliek Er bestaan verschillende lentefeesten uit diverse culturen waaraan het Christendom symbolen zou hebben ontleend. Mogelijk zou dit kunnen kloppen, de Christenen vieren immers de herrijzenis van Jezus uit het graf op de derde dag na de kruisiging. Pasen valt echter elk jaar op een andere datum, nl. op de eerste zondag in de lente na volle maan! Beide feesten hebben echter de overeenkomst om van een donkere periode in een lichtere periode te belandden. De verrijzenis uit de dood, een einde aan de schaarste van de wintervoorraden en zelfs het Joodse Paasfeest, Pesach, wordt gemarkeerd door het einde aan een donkere periode, de slavernij. De Palmpasenstok, staat symbool voor het kruis waaraan Jezus stierf, is de Palmpasenstok in de vorm van een krans, dan staat deze symbool voor de kroon van Jezus als koning van het Rijks God. De buxustakken, is ons alternatief voor de palmtakken, waarmee Jezus in Jeruzalem werd ingehaald. Het broodhaantje boven op de stok staat symbool voor het brood dat Jezus brak en verdeelde tijdens het laatste avondmaal. Dit brood in de vorm van een haantje is niet per toeval, het broodhaantje staat symbool voor de haan die kraaide nadat Petrus driemaal had gezegd dat hij Jezus niet kende. Als de stok helemaal volgens de traditie is versierd dan hangen er 30 rozijnen in de takken, als symbool voor de 30 zilverlingen die Judas ontving toen hij Jezus verried. Het eten van eieren tijdens de Paasdagen staat symbool voor het nieuwe leven, de opstanding. Boeren beschouwden een ei als een kiem van kracht. In zeer vroege tijden begroeven boeren eieren in hun velden, zodat de eieren de krachten op de bodem zouden overbrengen en voor een goede oogst zouden zorgen. Tijdens Pasen werd de vastenperiode afgesloten, door het eten van eieren kon men weer aansterken. Paasvuren bestaan van oudsher uit snoeihout, met deze vuren werden de boze,winterse geesten verjaagd. Het licht van het vuur werd echter ook gezien als het licht der Verrijzenis. Deze gebruiken zijn toch een prachtige integratie tussen het Christelijke en de Natuur geloven! Een fijne Paasperiode toegewenst! 31

Uit-tips: Studio '65 is een amateur theater- en zanggezelschap uit Enschede. Al meerdere jaren laten ze een beroemde selectie uit de musical “Jesus Christ Superstar” horen. Ondermeer: 4 april in de St. Nicolaas kerk in Denekamp, aanvang 20.00 uur. Dit is echter maar 1 uitvoering, andere uitvoeringen zijn: 1 april in Hengelo, 4 april in Borne, 6 april in Vaassen, 11 april in Haaksbergen, 13 april in Losser, 14 en 16 april in Kloster Bardel (bij Losser over de grens), 18 april in Enschede. Houdt de krant in de gaten wat betreft kerk en aanvangstijd. Toegang, vrijwillige bijdrage. ●

Passiespelen in openluchttheather te Hertme. Op 29,30,31 mei en 1,6,7 en 9 juni zijn er in de openlucht de Passiespelen te bewonderen. Kaarten zijn hiervoor te bestellen (variërend van 18,00 euro tot 27,50 euro) bij de primera boekhandel, telefonisch 0900 72956442 of via de mail. ●

Lezing, jij en ik in de kinderrij door Peter Samwel (wijkcentrum het Lansink, Twijnstraat 8, Hengelo) . Peter Samwel is voorganger bij de NPB in Varsseveld. Deze lezing gaat over de relatie tussen de geboorteposities en de persoonlijkheidskenmerken van mensen. De plaats in de kinderrij is van grote invloed op zowel het fundament van sociale- en gedragspatronen als op onze spirituele ontwikkeling waarop ons verdere leven is gebaseerd. ●

● “Passieconcert” door zangvereniging Cantica Nova.

Op 6 april laat Cantica Nova uit Losser van zich horen, een koor dat dit jaar 75 jaar bestaat. Vanaf 1984 staat dit koor o.l.v. dirigente Mirjam Spoelman. Het optreden zal op 6 april om 16.00 in de Kloosterkerk van Bardel zijn (entree, vrije gift). 32

Het Toonkunstkoor uit Enschede brengt het Requiem van Durufle ten gehore. Dit is ook op 6 april maar dan een uurtje eerder, nl. 15.00 uur in de Grote Kerk in Enschede. ●

Atelier Z, is een dagbesteding van stichting Aveleijn waar jongeren met een verstandelijke beperking werken. Het atelier is een kunstwerkplaats, een cadeau-deco- en een schildersatelier. Het atelier is open voor bezoek. Elke werkdag van 9.00 uur tot 15.00 uur. Steijnstraat 16, Hengelo ●

In Goor stap je de wereld van de klompen binnen. Er is een prachtige collectie te bewonderen uit verschillende streken. Het museum heeft bovendien een schoenenafdeling, wat te zeggen van rijglaarsjes of sandalen uit de jaren '30. Museum 't Olde Ambacht, Mulderskamp 2c. Geopend vanaf 1 april ma. t/m za. van 10.00 uur tot 16.30 uur. ●

In Lonneker zijn vanaf het Kerkplein 4 wandelroutes te lopen, 4,6 km (rolstoelvriendelijk), 6,2 km, 6,4 km en 9,0 km (laarzen aan te bevelen). ●

33

Namen en Adressen Voorganger: Nicoline Swen Hugo de Grootlaan 18 7241 HM Lochem 0622497969 e-mail [email protected]

Bestuur: Voorzitter: Henk Eijgelaar Vorspoellanden 24 7542 MG Enschede tel. 053-4764975 e-mail [email protected] Secretaris: Albert Romkes Teusmanlanden 4 7542 DM Enschede tel. 053-4775303 e-mail

Penningmeester: Herma Bosch-Huve Weerninklanden 32 7542 SC Enschede tel. 053-4765862 e-mail [email protected] Ledenadministratie: Greet Dijstelberge-Horlings Gaffelhoek 63 7546 MT Enschede tel. 053-4776210 e-mail [email protected]

[email protected]

Leden: Janroel Salomons Parijsstraat 79 7559 KP Hengelo (Ov) tel. 0629279018 e-mail [email protected]

Hermi de Vries-van Erkelens Paul van Kempenstraat 11 7558 HB Hengelo tel. 074-2772868 e-mail [email protected]

Wies Salomons-Hogeveen Parijsstraat 79 7559 KP Hengelo (Ov) tel. 0655873223 e-mail [email protected] Website: http://www.npboosttwente.nl/ Johanneskerk en Kulturhus Twekkelweg 110 Enschede voor routeplanner gebruik: Hellerweg 30, Enschede 34

Ere-voorzitter: W. Bongers, * Hattem 27.07.1913 † Enschede 25.02.2004 Ere-lid: B. Pasman, * Neede 15.12.1925 † Hengelo 19.03.2011 Vervoersdienst Wilt u gehaald en gebracht worden of hierbij helpen, neem dan contact op met Janroel Salomons, tel 06-29279018 of e-mail [email protected] Ondersteuning bij het bezoekwerk: Anneke Scholten-Bottema, Saffierstraat 9, 7548 CC Boekelo, tel. 053-4282281, [email protected] Contributie: Leden: Enkel: Euro 150,-

Echtpaar: Euro 250,-

Begunstigers: Enkel: Euro 135,-

Echtpaar: Euro 225,-

Bent u geen lid of begunstiger, maar wel geïnteresseerd in ons informatiebulletin "De Nienduur" (4x per jaar), neemt u dan contact op met penningmeester Herma Bosch tel. 053-4765862. Bijdrage per jaar: € 10,00 betaling en vrijwillige bijdrages tnv: Vrijzinnige geloofsgemeenschap NPB- afdeling Oost Twente Bank - gironummer 86.11.26 Het verenigingsjaar loopt van 1 September t/m 31 augustus. De bedragen werden vastgesteld tijdens de Algemene Ledenvergadering van 23 November 2011 (nadere inlichtingen bij de penningmeester). Tarief voor leden en begunstigers voor uitvaarten, huwelijken en doopdiensten €240,- exclusief reiskosten. Gebruik kerkgebouw, vergoeding organist, kosten consumpties en bijkomende kosten zoals bijbel, kaarsen, bloemen volgens het dan geldende tarief. In situaties waarin een collega-voorganger moet vervangen is het tarief €370,- exclusief reiskosten. 35

Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB Afd. Oost-Twente secretariaat: Dhr. L.A. Romkes Teusmanlanden 4 7542 DM Enschede

Tel. 053-4775303