VRIJZINNIGE GELOOFSGEMEENSCHAP NPB AFDELING OOST-TWENTE
De Nienduur KWARTAALBLAD JUNI-JULI-AUGUSTUS 2012 20e JAARGANG NR. 99
Inhoud 3 4 5 7 11 12 15 15 16 18 20 21 25 26 28 29 30 32 34 35 37 38 39
Agenda Van de redactie Van de bestuurstafel Afscheid van Jeanne Traas Nog even nagenieten Mijn vrijzinnigheid Sanctus spiritus Het bloemenfonds en de aandachtsgroep. Tegenkomen In een leeskring gelezen De steen de zin in Zen NPB-autotocht woensdag 25 April 2012 Recept-aardbeien Tips Uit de dienst van 22 april waarin Nicoline SwenFischer voorging. Waarover ging het op 18 maart 2012? Het lied van de Moeder Liefde Waarover ging het op 8 April 2012? Uitgangspunten van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB Namen en Adressen Kopij en Contributie
Agenda 24 juni 2012 Bezinningsdienst in de Johanneskerk Mevrouw Nicoline Swen- Fischer Aanvang 10.00 uur 12 augustus 2012 Bezinningsdienst in de Johanneskerk De heer Le Grand Aanvang 10.00 uur 9 september 2012 Bevestigingsdienst van Mevrouw Nicoline Swen in de Johanneskerk Aanvang 10.00 uur 23 september 2012 Zout-der-Aarde lezing door ds. Wiersma over Marc Chagall in het Kulturhus kosten leden/begunstigers € 6,overigen € 8,Aanvang 14.30 uur, 14 oktober 2012 Bezinningsdienst in de Johanneskerk Mw. Nicoline Swen-Fischer Aanvang 10.00 uur 10 november 2012 Algemene leden vergadering in het Kulturhus naast de Johanneskerk Aanvang 14.30 uur
3
Van de Redactie
Beste leden, begunstigers en belangstellenden, Bij deze ontvangt u het zomernummer van ons kwartaalblad 'De Nienduur.' Jarenlang zorgde onze voorganger Jeanne Traas samen met Ellie Moonen voor dit informatieve en inspirerende kwartaalblad van onze vrijzinnige geloofgemeenschap.Daar kwam met het afscheid van Jeanne Traas als voorganger een einde aan. Een nieuwe redactie probeert dit nu over te nemen, waarvan hier het eerste resultaat. De vormgeving en de indeling zijn enigszins aangepast, hopelijk kunt u dit waarderen. Ook is er een nieuw email adres aangemaakt waar u uw inzendingen naar toe kunt sturen, dit kunt u vinden achterin het blad. U kunt uw bijdragen natuurlijk ook via de post opsturen of aan één van de redactieleden geven. In dit zomernummer aandacht voor het afscheid van onze voorganger Jeanne Traas, maar ook een bericht van de bestuurstafel en een verslag van de autorit op 25 april. Maar ook woorden om over na te denken en zelfs een recept. In verband met de vakanties zal het najaarsnummer rond half september verschijnen, wilt u uw kopij voor uiterlijk 1 september opsturen? Wij willen iedereen bedanken voor de ingezonden bijdragen en hopen ook voor het nieuwe nummer op uw bijdragen, zodat ons kwartaalblad een goed beeld geeft van onze vrijzinnige geloofsgemeenschap. Wij wensen u heel veel leesplezier en een goede zomer!
Jeanette van Loenen, Anneke Scholten, Alfred en Hermi de Vries
4
Van de bestuurstafel Het is een bewogen tijd geweest. Het afscheid van mevrouw Jeanne Traas trok zoals verwacht veel leden en gasten. De activiteitencommissie heeft een geweldige prestatie geleverd, de middag verliep vlekkeloos. Een bijzonder woord van waardering voor mevrouw Tineke Molenkamp is wel op zijn plaats. Met verve leidde zij de sprekers in en zij behield hierbij het overzicht over het hele gebeuren! Wij gaan een nieuwe periode tegemoet. U hebt in een extra belegde dienst al de door de sollicitatiecommissie beoogde voorganger kunnen horen en na afloop van de dienst kreeg u ook de gelegenheid met haar een gesprek aan te knopen, al zal dit door de drukte niet iedereen gelukt zijn. Het bestuur heeft de maandag daarop besloten de voordracht van de sollicitatiecommissie te honoreren door mevrouw Nicoline Swen te benoemen tot voorganger. We hadden u dit heel graag kort daarop willen laten weten, maar het was niet mogelijk dit te doen, doordat we het etikettenprogramma niet konden gebruiken en het bestuur kon dit probleem niet tijdig genoeg oplossen, zodat een bericht over de benoeming tot onze diepe spijt uitbleef. De verdere afhandeling is de taak van onze penningmeester, mevrouw Herma Bosch. Zij is bezig conform de voorschriften van de landelijke NPB een contract op te stellen, waarna dit moet worden ondertekend. Dan volgt er nog een gesprek tussen mevrouw Swen en vertegenwoordigers met het Convent van Voorgangers, maar dit is zuiver informatief. Persoonlijk verheug ik me over deze benoeming. Ik heb er alle vertrouwen in dat mevrouw Swen zich een waardig opvolger van mevrouw Traas zal betonen, al mogen we natuurlijk nooit twee opeenvolgende voorgangers met elkaar vergelijken. De vrijzinnige identiteit van de afdeling is aan goede handen toevertrouwd. 5
Op pinksterzondag gaat mevrouw Jokelien van Kampen voor in onze bezinningsdienst. Ook mevrouw Swen wil dan aanwezig zijn, zodat u dan nader met haar kennis kunt maken. Op 24 juni gaat mevrouw Swen zelf voor en op 12 augustus de heer Hans Le Grand. Op 9 september willen we dan in de bezinningsdienst mevrouw Swen laten bevestigen. Zout der Aarde was ook onderwerp van onze besprekingen. Op 23 september komt ds. F. Wiersma uit Hengelo, laatstelijk predikant in Delden, een lezing houden over de schilder Marc Chagall. Bij wijze van uitzondering begint deze lezing om 14.30 uur. In maart 2013 komt mevrouw Margreet Meijer spreken over haar boek Kennismaking met de mystiek. Overige sprekers maken wij in de volgende Nienduur bekend. We werken er hard aan Als u dit leest, hebben we de laatste bestuursvergadering voor de vakanties achter de rug. We hopen na die periode gezond ons werk voort te kunnen zetten. Het is bijna zeker dat de Algemene Ledenvergadering op zaterdagmiddag 10 november zal worden belegd. Zorgt u ervoor dat het bestuur na de ledenvergadering in november voltallig en mét een voorzitter verder kan? Wim Kleisen, voorzitter
6
Afscheid van Jeanne Traas op 31 maart Zaterdag 5 mei 2012 Een overdenking van mij, Tineke Molenkamp, over het afscheid van Jeanne Traas-Hageman, als voorgangster van de N.B.B. Enschede Oost, in het prachtige Johannes kerkje te Twekkelo op zaterdag 31 maart 2012. De rode loper uit; De klokken luiden; De wind was koud en fel; maar….. Binnen branden alle kaarsen in een bomvolle kerk versierd met een weldaad aan bloemen en voorjaarstakken, blije mensen met hun eigen warmte voor Jeanne en Kees. 14.45 uur: Daar zijn ze !!! Pakkie deftig !! Gebracht door een wagen ( Jaguar !!!) met chauffeur en onze charmante Herma Bosch.
Onder luid applaus nemen ze plaats vooraan op het podium in de “Ridder-zetels”.Daria zet in op de piano en uit volle borst klinkt het lievelingslied van Jeanne: “Als de wind, als de adem” met als laatste veranderde strofe : “Jij deed ons open en openstaan, door de verbinding dichtbij met onszelf en de naaste maak jij ons weerbaar en vrij”, als een “dank je wel!! 7
Na de hartelijke welkomstwoorden van onze voorzitter Wim Kleisen, die haar tevens het album Amicorum (verzorgd door Greet Dijstelberghe) aanbiedt, neemt een stralende en bewogen Jeanne het woord met haar zo bekende openingzin: “Lieve vrienden” Dan geeft ze met haar intelligente en warme woorden een terugblik op haar tijd als voorgangster. Als sprekers volgen o.a. Mevr. Ineke Jacobsen, namens landelijk bestuur en afdeling Zuid Kennemerland Mevr. Hermien Bleumink, namens het convent van voorgangers De heer Bollen, oud voorzitter De heer Wim Lentink De heer Bert de Haan, met een gloedvol schilderij (eigen werk) Marion Traas, net zo vrouwelijk , liefdevol en intelligent als haar moeder Martijn Traas, humor en een kritische noot en…o zo trots op zijn moeder (laat een foto zien) Kees, als dierbaar maatje en steun voor en van Jeanne. Dan als intermezzo een pianogift van de talentvolle Daria Fedorchenko met het prachtige stuk van Tchaikosky: “April and June” 8
Hierna gaat Jeanne over tot het onthullen van ons (leden en begunstigers) gezamenlijke cadeau “Amandelbloesem”, een olieverf schilderij naar voorbeeld van Vincent van Gogh, geschilderd door Jan de Vos. Het idee hierover ontstond bij Joke Rouwerdink en Diny Schoppink, en wij als feestcomité hebben daar volmondig in toegestemd. Jeanne was erdoor geraakt, zij heeft een speciale diepe verbinding met de amandelbloesem. Daarbij nog een leuk contant bedrag van € 300.- voor….genieten, plus de fotoreportage van vanmiddag, in fotoboek en op CD. Het bestuur van de NPB Oost-Twente, heeft de receptie aangeboden die bestond uit: Ontvangst in het “Kulturhus” met koffie, thee en heerlijk gebak (“home-made” by Elly Moonen en Gerda Weekhout) en…na het officiële gedeelte een drankje en hapje. De feestelijke versiering, ook in de kerk, werd verzorgd door Gerdien ten Brink en vriendinnen. De “last but not least”verrassing kwam van mevrouw Ineke ten Bockel Huinink, die na een gloedvolle speech, Jeanne het eerste exemplaar van een mooi uitgevoerd boek aanbood, met als titel “Overdenkingen van Jeanne TraasHageman, 2007 – 2012” 9
Deze overdenkingen zijn in een oplage van 100 gedrukt. De opbrengst € 15.— per exemplaar, is voor een goed doel (door Jeanne te bedenken) ( p.s.De eerste oplage is inmiddels uitverkocht, een volgende in de maak. Zeker kopen!! Een boek om te koesteren!!!). Het officiële gedeelte werd afgesloten met een dankwoord door Jeanne waarna ik ,als ceremoniemeester, de gasten uitnodigde voor een informeel samenzijn in het Kulturhus, om met een hapje en drankje nog na te genieten. Een extra “dank je wel” namens ons als feestcomité voor en aan: Alfred de Vries, onze hoffotograaf en geluidsspecialist. Hermi de Vries, voor het samenstellen van het fotoboek. Ali van der Veer, voor het werk achter de schermen. De dames van de catering in het Kulturhus. Henk Dijstelberghe voor het opzetten van de tent. De buurman van Herma voor de Jaguar met chauffeur.
10
Nog even nagenieten............. Hoewel ik van harte hoop dat iedereen mijn bedankbrief en m'n afscheidsrede heeft ontvangen, toch wil ik nog even terugkijken naar die prachtige middag van 31 maart 2012. Ik wil U nog eens heel hartelijk danken voor het geweldige feest dat ik met U mocht beleven tijdens mijn afscheidsreceptie op 31 maart 2010!
Uw aanwezigheid, de uitstekende organisatie van die middag, de presentatie, het welkomstlied, de piano-hulde, het Album Amicorum met alle persoonlijke wensen en overpeinzingen, het schilderij met de amandelbloesem, de gemeenschappelijke gulle gift, de vele persoonlijke cadeaus in allerlei vorm: boeken, platenbonnen, bloemen, toespraken: ik ben er, kort gezegd, nog steeds stil van!
En dan het boek met de gebundelde overdenkingen, waarvan de opbrengst mag worden besteed aan het zgn. Project Peregrina. Hiermee kan ik een groep Congolese medeburgers in Enschede bijstaan in hun inburgeringsproces. Het is fijn om te kunnen vertellen dat de 2e oplage van 100 exemplaren inmiddels is uitgekomen. Indien U zo'n boek wilt ontvangen, wilt U dan met mij contact opnemen? De kosten zijn € 15,- plus evt. € 3,50 verzendkosten. Belt U gerust, 053-4351834, of mail:
[email protected]. Ik zal nog lang nagenieten na deze middag, en in het bijzonder na de tien jaar die ik in Uw midden mocht werken. Heel veel dank, en tot ziens, hoop ik. Hartelijke groet, Jeanne Traas-Hageman
11
Mijn vrijzinnigheid In de afgelopen weken is het woord 'vrijzinnigheid' nogal eens gebruikt, ook met het bepalend lidwoord 'de' ervoor, zoals in 'de vrijzinnigheidgedachte'. Dit laatste verwerp ik. Ieder van ons is een uniek individu met autonome opvattingen, die we wel met elkaar kunnen communiceren, maar die toch onze individuele opvattingen zijn. Daarom koos ik als titel: “Mijn vrijzinnigheid”. De vraag is dus wat mijn vrijzinnigheid inhoudt. Zonder mijn hele levensgeschiedenis te vertellen: in onze jeugd en ook na ons huwelijk raakten wij als lid van de Ned. Hervormde Kerk nogal los van die organisatie. De plaatselijke gemeente en het geestelijk leven spraken ons niet aan. Wij shopten nog wel eens, zoals bij Willem Barnard in het kerkje van Rozendaal. Toen wij eind zestiger jaren naar Arnhem verhuisden, raakten wij stukje bij beetje thuis in de buitengewone wijkgemeente van de Vrijzinnige Hervormden met toen als voorganger ds. W.C.F. Metz. Hij was een eminent predikant, begaafd met diep inzicht in theologie, maar ook in maatschappelijke aangelegenheden en met een gezonde dosis humor. We hebben veel van hem geleerd en werden ook getroffen door de beschaving binnen die gemeenschap, de president-directeur van de Ned. HeideMij., de rector van een grote gemeentelijke scholengemeenschap, die binnen de gemeente zich als gelijken van de meest eenvoudige leden betoonden. Er heerste een echt vrijzinnige sfeer. Daar hebben wij ervaren dat de vrijzinnigheid niet zonder meer schuilt in wat je wel of niet gelooft, maar in de sfeer van vriendelijkheid, respect, verdraagzaamheid, openheid, ruimte voor anderen en innerlijke beschaving. Nergens hebben we ons meer thuis gevoeld dan in die gemeente. Ik ben me sindsdien intensief gaan verdiepen in de Bijbel, die ik voordien maar oppervlakkig kende. Hoe kwam het, vroeg ik me af, dat men in het reformatorische milieu waaruit ik voortkwam, in de Bijbel de fundamenten vond van dit rechtzinnige geloof, dat ik kwijt was, terwijl toch die Bijbel mij bleef boeien. Hier in Enschede kwam daar onze vriend Paul van Dijk bij, die mij het inzicht gaf in een uitleg, een exegese, die niet naar in de tekst 12
vastgelegde geloofszekerheden zocht, maar naar werkelijk inzicht. Inzicht in de context waarin de verschillende boeken ontstonden, in wat de verhalen en profetieën ons nu echt te zeggen hadden. Dan was er nog het Twentse Leerhuis dat mij inspireerde tot een grondige oriëntatie in de exegese van de rabbijnen. Kortom, er is een andere manier van bijbellezing mogelijk dan de reformatorische. In het laatste nummer van Ruimte schrijft Wies Houweling (p. 6): “De NPB is ook altijd heel duidelijk geweest in haar joods-christelijke wortels”. Dat houdt voor mij in dat we de Bijbel als primaire bron van onze spiritualiteit hoog houden. Voor diegenen die meer de religieus-humanistische kant uitgaan, ligt dit misschien iets anders. In de Bijbel staan verhalen, profetisch proza en poëzie. In die verhalen komt God met name als persoon handelend voor. Hem verzwijgen is dan onzin. Natuurlijk moet je daarna de lijnen trekken naar onze tijd, we moeten ons de vraag stellen wat we nu nog kunnen doen met bijbelse teksten en met de daarin vertelde God. De Bijbel biedt ons, vrijzinnigen, geweldig veel rijkdom aan kennis en inzicht. Daarom begrijp ik niet dat sommigen onder ons het niet vrijzinnig vinden, wanneer een voorganger “te veel uit de Bijbel” preekt. Ik zou zeggen: het kan nooit genoeg zijn, mits het vereiste inzicht er maar is. Zo ook het woord “God”. Dat mag je blijkbaar niet te veel gebruiken in een vrijzinnige dienst. Het hangt er voor mij maar van af wat je onder God verstaat. Je kunt er allerlei beelden aan ophangen: de Almachtige God, de Voorzienige God, de toornende God…. Dat is voor mij niet de weg. Wij moeten niet onze menselijke veronderstellingen aan God ophangen. Geloven is voor mij meer dan vertrouwen in het bestaan. Ik zeg liever met wat Kierkegaard over geloven zegt: “Zichzelf willen zijn is gronden in de macht die ons geponeerd heeft”. Meister Eckhart, een mysticus , + 1260-1329, was zich hiervan zeer bewust, hij zei zelfs: “Het hoogste en het uiterste wat een mens kan loslaten, is dat hij God omwille van God loslaat.” Kort gezegd: alle uiterlijkheden, alle menselijke veronderstellingen, alles in ons leven wat wij met God in verband brengen, dit alles moeten wij loslaten. Godsdienstige volwassenheid impliceert een afscheid 13
van God als schepper. Zo kom je uit bij de God van Psalm 139: onkenbaar, maar onontkoombaar. Wij zijn met Bonhoeffer zo ver gegaan dat we in deze wereld als zonder God willen leven. Dat eist een enorme verantwoordelijkheid, wij funderen onze ethiek op onze eigen menselijkheid. Terug naar mijn vrijzinnigheid. De Bijbel is de bron van de vrijzinnige traditie, ook van de vrijzinnig-christelijke traditie. Opzoomer was een begaafd theoloog, ook bezig met Bijbelse theologie. Velen van ons, vrijzinnigen, zijn zo langzamerhand geëvolueerd naar een vrijzinnige levenshouding zonder God en Bijbel, in de trant dus van Eckhart en Bonhoeffer. “Nur ein Atheist kann ein guter Christ sein, nur ein Christ kann ein guter Atheist sein” schreef Ernst Bloch. Akkoord! Dat is volkomen begrijpelijk, maar laten wij elkaar de openheid, de ruimte gunnen, om onze eigen levenshouding te bepalen zonder te stellen dat onze vorm van vrijzinnigheid de enig juiste is. Beide stromingen die ik hierboven aanduidde, kunnen niet zonder een dosis gezonde spiritualiteit. Wat is dat? Bij Gerard Visser, een Leidse filosoof, trof ik een prachtige omschrijving aan: “Bij spiritualiteit kunnen we het beste denken aan het beeld van de levensadem. Een gedicht of een filosofische verhandeling is spiritueel van aard, als ze voeling heeft (of krijgt) met een mogelijk transcendente dimensie die het leven bezielt.” Moeilijk woord: transcendent. Beschouw het maar als een besef van de macht die ons geponeerd heeft, de gave om op onze beste momenten boven onszelf uit te stijgen. Vrijzinnigheid is voor mij leven met een open mind, met ruimte om samen met anderen inzichten te delen, zij het met onderlinge verschillen, en de behoefte ieder mens de vrijheid, de liefde, de openheid te gunnen, waar wij zelf prijs op stellen en daarin een hechte gemeenschap te vormen. “Du sollst werden der du bist”, schreef Nietzsche. Zou het goed zijn om eens een paar keer met een groep mensen uit ons midden bij elkaar te komen om onze gedachten over ieders vrijzinnigheid uit te wisselen en door te praten? Graag, voor wat mij betreft! Wim Kleisen 14
sanctus spiritus Geest des Heren, kom, verlicht ons, inspireer ons keer op keer; wek ons op uit machteloosheid, roep ons tot uw vrede, Heer! Geest des Heren, geef ons uitzicht, als uw Woord verloren lijkt; geef ons kracht en wil tot leven, als geloof, als hoop bezwijkt. Geest des Heren, als wij falen, ga in duisternis ons voor; wil een vuur voor ons ontsteken, zet ons op het goede spoor. Geest des Heren, kom, bevrijd ons, inspireer ons keer op keer; wek ons op uit machteloosheid, roep ons tot uw vrijheid, Heer! Wim Kleisen
Het bloemenfonds en de aandachtsgroep. De bloemen van de dienst van 18 maart zijn naar Mw. Kreije gegaan, ze was er erg blij mee en bedankte er hartelijk voor. De bloemen van de dienst van 8 april zijn naar Mw. Jeanne Traas gegaan, in verband met haar afscheid. De bloemen van de dienst van 22 april zijn naar Mw. Nicoline Swen gegaan, zij ging als mogelijk kandidaat voorganger die ochtend voor. Indien u behoefte heeft aan bezoek van iemand van de aandachtsgroep of u kent iemand die hieraan behoefte heeft, of wilt u meehelpen met het bezoekwerk, dan kunt u contact opnemen met Mw. Anneke Scholten, telefoonnummer: 053 428 22 81 of mailen naar:
[email protected]. 15
TEGENKOMEN Soms kom je iets tegen, een gebeurtenis, je leest of hoort iets, en denkt: 'Dit wil ik graag met anderen delen'. Het verhaal van Momo is zo'n verhaal. Veel eigen woorden hoef ik hier niet aan toe te voegen. 'Wat de kleine Momo beter kon dan wie ook, dat was: luisteren. Dat is toch niets bijzonders zul je nu misschien zeggen, luisteren kan toch iedereen. Maar dat is heus een vergissing. Echt luisteren kunnen maar heel weinig mensen. En zoals Momo kon luisteren, was volkomen uniek. Momo kon zó luisteren, dat domme mensen ineens heel slimme ideeën kregen. En denk maar niet dat Momo iets zei of vroeg wat de ander op dat idee bracht, nee, ze zat alleen maar toe te luisteren met al haar aandacht en belangstelling. Daarbij keek zij de ander met haar grote, donkere ogen aan en degene die sprak voelde hoe hem opeens gedachten te binnen schoten, waarvan hij nooit had durven dromen dat hij ze in zich had. Ze kon zo luisteren, dat wanhopige en besluiteloze mensen opeens precies wisten wat ze wilden. Of dat verlegen mensen plotseling vrijuit durfden praten. Of dat ongelukkige en bedroefde mensen vertrouwen kregen en blij werden. En wanneer iemand het gevoel had dat zijn leven volkomen mislukt en zinloos was en hij zelf maar één van de velen, iemand waar het helemaal niet op aan komt en die net zo snel vervangen kan worden als een gebroken pot – en hij ging dat allemaal aan kleine Momo vertellen, dan werd hem terwijl hij nog sprak, op een geheimzinnige manier duidelijk dat hij het 16
helemaal mis had; dat men hem precies zoals hij was, onder alle mensen maar één enkele keer tegenkwam en dat hij daarom op zijn bijzondere manier belangrijk was voor de wereld. Zo kon Momo luisteren!’ (Ende, 1979) Rachel Naomi Remen schrijft: 'Misschien is aandacht wel het belangrijkste dat we elkaar ooit kunnen geven. En vooral wanneer die vanuit het hart wordt gegeven. Meestal is dat nog belangrijker dan begrip. De meeste onder ons schatten zichzelf of hun liefde niet hoog genoeg in om dat te begrijpen. Luisteren is het oudste en misschien het krachtigste hulpmiddel om te helen. Vaak zijn we, niet door de wijsheid van onze woorden, maar door het vermogen om te luisteren, in staat de grootste veranderingen in de mensen om ons heen tot stand te brengen. Wanneer we luisteren, bieden we de ander door onze aandacht de gelegenheid zichzelf te worden. Het luisteren bied een veilige haven voor de dakloze delen van de ander, al die delen die door hemzelf en door anderen zijn ontkend en ondergewaardeerd en waarvan nooit is gehouden. (Remen) Bronvermelding Ende, M. (1979). Momo en de tijdspaarders. Lemniscaat. Remen, R. N. Hoop doet leven. Tineke Eijgelaar-Jorna 17
In een leeskring gelezen: “Boven is het stil” van Gerbrand Bakker. samenvatting: Boven is het stil is een loflied op de schoonheid van de natuur, een boek over weilanden, water, vogels, ijs in sloten en meertjes, koeien, schapen, twee aardige ezels, en één bonte kraai. Maar in de uitgestrektheid van deze natuur kan men snel in zijn eenzaamheid verdrinken. Daarom is het verhaal van Helmer, boer tegen wil en dank, ook het verhaal van een knagende hunkering naar het onbekende. Helmer doet zijn vader naar boven; het is tijd om schoon schip te maken. Hij haalt de woonkamer en de voormalige ouderlijke slaapkamer leeg, schildert de boel en koopt nieuwe spullen. Ooit had hij een tweelingbroer, Henk, de lieveling van zijn vader, degene die de boerderij zou overnemen. Maar van de ene op de andere dag werd Helmer tot opvolger gebombardeerd, door vader uit de stad gehaald en onder de koeien gezet. In het drassige laagland, met alleen het snuiven van de koeien en het gemekker van de schapen die de stilte nu en dan doorbreken, verzorgt hij de dieren en zijn oude vader.
Gerbrand Bakker
Als de buurman naar Denemarken emigreert, komt Helmer vooralsnog niet verder dan fantaseren over een andere 18
toekomst, misschien in een ander land. Een onverwachte brief en een even onverwacht bezoek maken dat hij zich niet langer kan verstoppen voor de wereld en voor zichzelf. Gerbrand Bakker is erin geslaagd, bij de lezer prachtige en dubbelzinnige beelden op te roepen, die doen denken aan de film De Poolse bruid. Een magistraal debuut en een beeldend en ontroerend portret van een man temidden van de oerHollandse elementen.
Anneke van der Veer - Jellema over “Boven is het stil”: Toen ik net met het boek begonnen was, zei ik tegen Henk: “Ik moet zo’n akelig boek lezen: als een zieke vader aan zijn zoon te drinken vraagt, dan is de reactie van die zoon: ik heb ook wel eens dorst.” Goed, ik zit op een leeskring, en voel dat ik toch maar door moet gaan met lezen. En dan gebeurt het dat ik door het boek word gepakt; ik móet verder lezen: hoe gaat het verder??? Ik kan er niet mee stoppen, tot en met het einde ervan. En dan, als ik het uit heb de vraag: wat heeft het mij gebracht, wat houd ik eraan over …? Ik weet het nóg niet. En dat maakt dat ik het geen fijn boek vind: ik wil namelijk graag geïnspireerd worden!!!
Leeskringen In onze geloofsgemeenschap zijn 3 leeskringen actief. Wilt u hier ook aan meedoen, neem dan contact op met mevrouw Joke Rauwerdink- Enschede(tel. 053-4327638) of mevrouw Jeanne Traas- Hageman (tel. 053-4351834).
19
De Steen Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde Het water gaat er anders dan voorheen De stroom van een rivier hou je niet tegen Het water vindt er steeds een weg omheen Misschien eens, gevuld door sneeuw en regen Neemt de rivier mijn kiezel met zich mee Om hem dan glad en rond gesleten Te laten rusten in de luwte van de zee Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten Ik leverde bewijs van mijn bestaan Omdat door het verleggen van die ene steen De stroom nooit meer dezelfde weg zal gaan Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten Ik leverde bewijs van mijn bestaan Omdat door het verleggen van die ene steen Het water nooit dezelfde weg zal gaan... Bram Vermeulen
20
Zout-der-Aarde lezing “De zin in ZEN”
Op 25 maart werd in het Kulturhus door Bert Zandbergen een Zout-der-aarde lezing gehouden over Zen.Bij deze lezing kregen we deze samenvatting:
Zen is "in". Er verschijnen in toenemende mate boeken met titels als: "Zen tuinieren", "Zen koken", "Zen en de kunst van het motoronderhoud".Daarnaast komen we op de meest onverwachte plaatsen "stilte ruimtes" tegen. Bijvoorbeeld in het centrum van de stad, in ziekenhuizen, maar ook op vliegvelden als Schiphol. Blijkbaar heeft de moderne mens in toenemende mate behoefte aan stilte en rust. We leven in een wereld die ons als het ware bombardeert met informatie en geluid. Een wereld die bovendien erg gericht is op uiterlijkheden. De moderne media proberen ons te vertellen hoe we moeten leven en daarbij worden ze van brandstof voorzien door de commercie. De commercie die er alles aan gelegen is om voor ons te denken en onze besluitvorming naar zijn hand te zetten. Het toverwoord van de commerciele televisie is niet voor niets "verstrooiing". Het wordt ons steeds moeilijker gemaakt om onze aandacht in stilte te focussen en in het zogenaamde "hier en nu" te zijn. Het thema van vandaag is Zen, dat zijn wortels heeft in het Boeddhisme, vandaar dat men vaak spreekt van Zenboeddhisme. Kenmerkend voor de beoefening van Zen is dat het ons leert in het heden te zijn en daar onze aandacht op te focussen. We zullen dan ook tijdens de presentatie een korte reis moeten maken door het Boeddhistische landschap, opdat we de praktijk van Zen beter kunnen begrijpen. Hoewel Zenboeddhisme geen religie in engere zin is, maar veeleer een levensbeschouwing, zal gedurende onze rondreis blijken dat er 21
nogal wat dwarsverbindingen mogelijk zijn tussen de (vrijzinnig protestantse) christelijke grondhouding en de Zenboeddhistische levensfilosofie. Het Boeddhisme is de levensbeschouwing die ten grondslag ligt aan de Zen. De praktische invulling ervan is de meditatie van het "zitten in stilte". Ook daar zullen we de nodige aandacht aan besteden. Deze meditatiepraktijk, de zogenaamde Zazen, stelt de beoefenaar in staat om opnieuw zijn eigen ware aard te ontdekken en ermee in contact te zijn. Deze ervaring wordt wel omschreven als een gevoel van "thuis te komen". Op basis daarvan ontstaat als vanzelf het besef van verbondenheid met alles wat leeft, groeit en bloeit.Het gaat om de verbondenheid die we als kind van nature konden voelen, zonder dat we het beseften en die we gaandeweg de ontwikkeling van onze identiteit, ons Ego, kwijt zijn geraakt. Op een onbewust niveau, sommigen onder ons op een bewust niveau, zijn we ons hele leven op zoek naar het herstel van die verbinding. Immers, het gevoel van 'niet-verbonden" zijn, van afgesneden zijn, is bedreigend en maakt ons angstig. We spreken hier van de letterlijke betekenis van het Latijnse werkwoord "religere", dat "opnieuw verbinden" betekent. Om alvast een voorschotje op de presentatie te nemen: misschien moeten we daarom wel
22
weer "worden als een kind", of misschien is dat wat Jezus bedoelde toen hij zei: "Laat de kinderen tot mij komen". Deze heelheids- ervaringen zijn feitelijk diep religieuze ervaringen. Ze doen ons beseffen dat we als mensen geen losstaande individuele identiteiten zijn, maar in verbondenheid en voortdurende wisselwerking met de mensen en de natuur om ons heen verkeren.Dat wil eigenlijk zeggen dat het Zenboeddhisme, in ruimere zin, wel degelijk een religie is. Maar dan een religie zonder het concept van eenverticale verbinding met een opperwezen, een externe bron, die boven en buiten onszelf alles aanstuurt en controleert. Het betreft een uitsluitend horizontale verbinding. De horizontale balk van het kruis. Kortom, de praktijk van Zen stelt ons in staat om ons ware zelf te leren kennen en ermee in contact te zijn. Stelt ons in staat om onze bestemming te doorzien en te accepteren. Stelt ons in staat het universum, de schepping, maar ook de ander, in onszelf weerspiegeld te zien en tegelijkertijd onszelf in de schepping en in die ander. Dat besef maakt dat we betere rentmeesters en broeders en zuster kunnen zijn. Immers, die schepping, die ander,
23
dat zijn we zelf! Een gunstige bijkomstigheid is dat zenbeoefening niet botst met enig religieus systeem, zoals bijvoorbeeld Christendom of Islam. Er is namelijk geen sprake van een godsdienst, met verering van een opperwezen, maar om een levenshouding, een levensfilosofie. We kunnen, als Christenen, dus zonder gewetensbezwaar gaan Zen-mediteren. Sterker nog, beide zijn naar mijn mening zodanig complementair, dat hun geheel meer is dan de som der delen. Met andere woorden, een en een zijn drie! A.Zandbergen, Enschede, 19 maart 2012
24
NPB-autotocht woensdag 25 April 2012 De eerste rondrit dateert al van september 1996, dus dat doen we intussen al bijna 16 jaar. Op deze manier zijn we intussen samen al ongeveer 30 keer met elkaar op stap geweest. Het schijnt een idee van onze oud-voorganger Hein Bergman geweest te zijn; na enkele keren verzorgd door voorzitter Willem Bongers en onze volijverige secretaris van toen, Leo Arendshorst. Niet zo lang daarna is deze bijna traditionele activiteit verzorgd door Arie en Hennie van Hemert, de eerste jaren samen met Marte Bannink. Het blijkt een ijzersterke formule te zijn; steeds met een 5 a 6 auto’s, die in totaal 20 à 25 NPB-leden vervoeren. Arie van Hemert voorop met een herkenbaar NPBvlaggetje; ook de hekkensluiter voert dit Arie en Hennie van Hemert trotse vaantje. Na 30 à 40 km een eerste stop voor koffie met wat er bij; vervolgens weer een mooie qua lengte soortgelijke rit bij een of ander goed eethuis. Jarenlang was dat meestal een pannekoekenhuis; de laatste jaren worden ook andere herbergen aangedaan ! Dit zijn de kapstokken waaraan de tocht wordt opgehangen; dit keer verzamelen op de parkeerplaats van Zwembad Het Slagman en rond 14.00 uur zette de kleine stoet zich in beweging richting Noord-Twente, nadat in Deurningen de familie Ten Cate uit Hengelo zich bij ons voegde. Langs diverse kleinere wegen bereiken we het Landhotel ’t ELSHUIS, Gravendijk 6 bij Albergen. Een heel mooie gelegenheid met dito bediening van lekkere koffie en overheerlijk gebak. Was het voor de pauze heel aardig weer en liet de zon zich af en toe nog zien, het tweede stuk verliep in wat nattige sfeer, wat evenwel de stemming onderweg niet bedierf. Het aantrekkelijke Twentse landschap in voorjaarstooi droeg daar in hoge mate toe bij. Dachten we als eindpunt b.v. aan het Hulsbeek, Rest. Kleinsman, Sprakel in Lonneker, niets van dat alles: we kwamen uit in het Restaurant van Vliegveld Twente, waar de uitsmijters qua kwaliteit en 25
formaat iedereen tevreden stemden. Vandaar ging een ieder richting huis, waar we ongeveer 19.00 uur arriveerden. We vinden het heel knap, dat Arie en Hennie steeds maar weer routes en uitspanningen vinden, die bij alle deelnemers zo goed in de smaak vallen. De formule mag misschien niet al te origineel meer zijn, maar wel is het zo, dat de automobilisten meestal leden mee nemen, die voor soortgelijke uitstapjes dikwijls niet meer gevraagd worden. Zoiets wil ik graag onder het begrip ‘’vrijzinnigheid’’ rangschikken. Tot het laatste droeg ook bij het feit, dat onze oud-voorgangers, Marian Boon en Jeanne Traas dit keer tot de deelnemers behoorden. Henk Bollen
02.05.2012
Recept-aardbeien In dit zomernummer iets over aardbeien, de zomerkoninkjes! De aardbei (Fragaria ananassa) is de enige fruitsoort die tot de vaste planten gerekend mag worden. De andere fruitsoorten groeien aan struiken of bomen, de zgn. houtige gewassen. Denk bv. aan bessen,bramen en frambozen die we van de struiken kunnen plukken en aan appels, peren en pruimen die we in het najaar aan bomen zien hangen. De aardbei is een schijnvrucht, de kleine pitjes aan de buitenkant van de rode vrucht zijn eigenlijk de zaadjes. We zouden een aardbei dus kunnen zaaien. Gebruikelijk is dit echter niet. We kunnen prima aardbeienplanten in onze tuin poten, maar het is ook goed mogelijk om ze in een pot te poten. De aardbei houdt van vochthoudende, humusrijke grond en een zonnig plekje. De nieuwe rassen Rapella en Selva zijn doordragende rassen evenals het ras Ostara. De aardbeien kunnen in juli en augustus worden geoogst. Aardbeien zijn rijk aan vitamine C en bevatten veel foliumzuur (belangrijk voor o.a. de aanmaak van rode en witte bloedcellen). Op Google is onder de noemer beeldbank een prachtig filmpje te zien, hoe de aardbei groeit. 26
Een recept van een kruimeltaart met aardbeien en rabarber. Benodigdheden: - 1 kg rabarber - 120 gram donkere basterdsuiker - 150 gram boter - 300 gram bloem - 4 eetlepels basterdsuiker - 500 gram aardbeien Bereidingswijze: -Schil en snijd een dag van te voren de rabarber in plakjes van 3 cm. -Meng de rabarber met de suiker en zet deze 12 uur in de koelkast. -Wanneer men de volgende dag verder gaat met de taart, neem dan de rabarber/suikermengsel uit de koelkast en giet deze af. -Meng de boter en de bloem tot een kruimelig geheel. -Roer de 4 eetlepels basterdsuiker hierdoor. -Zet dit mengsel in de koelkast. -Verwarm de oven voor op 180 C of op stand 4. -Vet een ovenschaal in en vul deze met de uitgelekte rabarber. -Bedek dit mengsel met aardbeien . -Strooi hierover het kruimeldeeg. -Bak de taart in 35 tot 40 minuten in de voorverwarmde oven. Houd wel een oogje in het zeil om te voorkomen dat de taart te bruin wordt. Geniet deze zomer van de zomerkoninkjes en eet smakelijk!
27
Tips: Rouwen en bewegen “Je moet er eens uitgaan”, zegt men tegen rouwenden. Dat gaan we op deze zaterdag ook doen. We gaan de tuin in waar een labyrint ligt. Er zullen 'stilstanden' zijn met korte teksten. Rouwen en bewegen- op weg gaan en thuiskomen. Wie ontworteld is zoekt nieuwe grond. Het labyrint is duizenden jaren oud en wordt gevonden in alle delen van de wereld: op de grond, als rotstekening, in kerken. Het gaan van het labyrint had de functie van meditatie, bezinning, inwijding en vernieuwing. Het lopen van het labyrint kan een bezinning zijn op onze levensweg: naar binnen gaan: loslaten van het oude, het midden: vernieuwing vinden in onszelf, naar buiten gaan: vorm geven aan het nieuwe. Het lopen van het labyrint is een wijze van bewegen, die sterk aansluit aan het tempo van degene, die rouwt: in slakkengang, langzaam vooruit komend, zoekend en tastend. Marinus van den Berg neemt u mee. Waar
De Zwanenhof, Retraitehuisweg 6 – 7625 SL Zenderen Wanneer zaterdag 9 juni van 10.00 – 16.30 uur Meer informatie ook over andere activiteiten van de Zwanenhof zijn te vinden op www.zwanenhof.nl of 074 265 95 25 Via de website kunt u zich ook aanmelden 27 Juni Stilte bijeenkomst Za- zen in de ruimte boven het Kulturhus naast de Johannes kerk in Twekkelo, makkelijke kleding aan en matje mee, kosten 6,50 euro. Aanvang 19.30 uur. Heeft u ook tips? Geef ze dan door aan de redactie! 28
Uit de dienst van 22 april waarin Nicoline Swen- Fischer voorging. Wim Kleisen las een gedicht voor dat hem had (aan)geraakt. Het lied van het morgenlicht Ik groet het morgenlicht maar of het zich laat groeten De voeten der voorbijgangers laten zich beter groeten Wij moeten zeggen zij ondanks het morgenlicht Ik knik ze toe houd moed zeg ik het licht maakt je toch blij Ze knikken terug maar ze geloven niet ze gaan voorbij Het morgenlicht houdt zich nu bezig met de dingen De pasgewassen trams de rails het draad erboven De fietssturen de ramen en de raamkozijnen De dingen kunnen in het morgenlicht geloven Het water van een gracht wordt zonder kleren aan Zo heilig als de heilige sebastiaan En ook de kar ernaast de haring op de kar Zij roepen eensgezind en zonder dat zij opzien baren Het morgenlicht nabij en ook ikzelf ik groet Het morgenlicht maar of het zich laat groeten Wij moeten zeggen wij dit is het morgenlicht Wij moeten zeggen wij het licht is ons gezicht Wij moeten zeggen wij het licht gaat eenmaal dicht. Motto: Natuurlijk is het mijn schuld Als het licht daar niet is waar ik ben Uit: Hans Andreus, Muziek voor kijkdieren
29
Waarover ging het op 18 maart 2012? Op deze lijdenszondag lazen we Psalm 130: Uit de diepte... Het motto was: “Een moderne Pietà en een Stabat Mater” Als beeld gebruikten we de winnende World Press Photo van 2011, gemaakt door de Spaanse fotograaf Samuel Aranda. Hij bracht een zwaar gesluierde moeder in beeld die haar lijdende zoon in haar armen houdt. Als tekst gebruikten we het “lied van de Moeder” van Stef Bos. (zie elders in dit blad) Het lijden van Maria staat ook model voor alle moeders (en vaders!) die hun kind verliezen: Maria verliest haar zoon Jezus aan het onbegrip dat bestaat voor zijn levenshouding, hij wordt genadeloos gekruisigd, maar ook wanneer we ons verplaatsen in het lijden van de moeders (en vaders) van nu, die hun kind verliezen of dreigen te verliezen: dan denken we aan hen die de kinderen uitzwaaien voor een skivakantie en beleven dat ze niet meer terugkomen omdat de bus verongelukt is.... dan denken we aan de moeder, die haar kind aanschouwt, in coma, nadat hij bedolven is geweest door een lawine, dan denken we aan de moeder, en de vader, die meemaken dat hun zoon opeens een levensbedreigende tumor blijkt te hebben.......... 30
hoe kunnen we dat hanteren? Worden we er niet allemaal depressief van? We haalden enige troost uit de woorden van Juliana van Norwich, de engelse mystica uit de 14e eeuw: “Voor zover wij kunnen zien gebeuren er zoveel slechte dingen en is de aangerichte schade zo enorm dat het ons onmogelijk lijkt dat alles nog ooit goed zal aflopen. Hierop blijven wij ons, onder gejammer en geweeklaag, blindstaren. Ons kortzichtige en beperkte verstand is daarvan de oorzaak. Maar ik, Juliana van Norwich, zie nu in dat er eens uit al dat slechte en schadelijke iets goeds zal komen, ik beveel het U aan, om dat in geloof en vertrouwen te durven aannemen”. Ze zegt eigenlijk: geef je over aan de diepte, aan de stilte, huil flink uit, en kom terug, in het licht, en ervaar dat je ook in het lijden gedragen wordt, door, zoals Juliana van Norwich dat ontdekte, goddelijke liefde, met een grote L! Jeanne Traas-Hageman
31
“Het lied van de Moeder”
Waar kan ik slapen vannacht Denken aan niets Waar ik woon zie ik alles Wat ik niet wil zien In elke kamer in dit huis In alles wat hier is Zie ik jou voor mij Met mijn ogen dicht. Zie jou weer spelen in het zand Alleen met je verbeelding bouwde jij kastelen Leefde in je eigen wereld Maar in elke straat in deze stad Waar ik ook ben In alle mensen die jij kende Hoor ik nu jouw stem En ik verlang naar de dagen Dat je niets en niemand was Te klein om heel de wereld te veroveren Ik zou mijn leven geven Om nog een keer voor een dag Het licht te zien in jouw ogen Waar kan ik slapen vannacht Wie houdt mij vast Als ik weer val in het verleden in een bodemloze leegte En er gaat geen dag voorbij Of dezelfde film draait in mijn hoofd Jij ligt weerloos in mijn armen Jouw ogen zijn gebroken en uitgedoofd 32
En ik verlang naar de dagen dat je niets en niemand was Te klein om heel de wereld te veroveren Ik zou mijn leven geven Om nog een keer voor een dag Het licht te zien in jouw ogen Ze Ze Ze Ze Ze Ze Ze
noemen noemen noemen noemen noemen noemen noemen
jou jou jou jou jou jou jou
een een een een een een een
koning bedelaar heilige leugenaar held lasteraar tovenaar
Maar ik verlang naar de dagen dat je niets en niemand was Te klein om heel de wereld te veroveren Nu zou ik alles geven Om nog een keer voor een dag Het licht te zien in jouw ogen..... (Stef Bos/T. Snijders/J.Haanstra)
33
Liefde Over niets wil ik het nog hebben dan de liefde. Een diepgaande gedachte, een onthutsende filosofie: niets waard zonder de liefde. Een imposant schilderij, een dichtwerk zonder weerga: het verwaait als stof zonder liefde. Hele religies, politieke en economische systemen: nergens zonder de liefde. Zelfs dit strand hier, het schuim dat in de stille wedstrijd met het zand verstuift, de meeuwen die in de storm hun vaste positie aan de hemel weten te bewaren, de wandelaars die het aanzien, het verre deinende grijze water, de verre donkere tranende ogen: niets zonder de liefde. O,zonder de liefde, o,leven zonder liefde, o, hopeloze, hulpeloze en onmogelijke liefde, hartgrondige liefde, verloren liefde, over niets kan men het hebben zonder liefde. Pieter Boskma: Mensenhand Uitgeverij Prometheus 34
Waarover ging het op 8 april 2012? Het was Pasen. En het afscheidsfeest van 31 maart gloeide nog na! Het motto was: “......dan staat een engel in mij op”. Het beeld dat we gebruikten was van de Tilburgse kunstenaar Paul van Dongen “Verrijzenis”. In de ets wordt met botanische precisie het wonder van de opstanding verbeeld. De doornenkroon is opengebroken, de tak die op een kruis lijkt, loopt uit.
Beeld en Poezie maakten ons gevoelig voor het wonder van de opstanding. Wat daarvoor kennelijk nodig is, is dat we eerst (aan-)“geraakt” worden. Het gedicht “Iris” van de amerikaanse dichteres Louise Elisabeth Glück maakt duidelijk hoe de plant door het donker “heenbreekt” en gaat bloeien: Aan het einde van mijn lijden was een poort. Hoort: wat jullie dood noemen herinner ik mij. Geluiden, boven me, schurende dennetakken Daarna niets. De zwakke zon fladderde over de droge grond. Het is vreselijk te overleven als bewustzijn begraven in de donkere aarde. 35
Toen was het voorbij: dat wat jullie vrezen, bezield te zijn en niet in staat tot spreken, eindigde abrupt, de stugge aarde gaf een beetje mee. En wat ik hield voor vogels schoot lage heesters in. Jullie die je de overgang uit de andere wereld niet herinneren ik zeg jullie: ik kon weer spreken: wat er ook terugkeert uit vergetelheid keert terug om stem te vinden: uit het hart van mijn leven spoort een grote fontein, diepblauwe schaduwen op een azuren zee. En we gebruikten het gedicht van J.W.Schulte Nordholt “Zeg dat de ziel” (uit: “Het Weefsel Gods”, 1965)
Zeg dat de ziel een zaad is in het lijf, een vruchtbeginsel binnen in het vlees. O woord dat ik ontcijferende lees en in het heiligste geheimschrift schrijf. O vreemde vrees en diepe zekerheid, o vuur dat over mensen is verdeeld, omdat zij zijn geschapen naar Gods beeld, o dageraad in 't donker toebereid. Als er een eind komt aan de duisternis, een gouden ster tussen de sterren gloeit die alles overstraalt met eeuwigheid, dan staat een engel in mij op en spreidt zijn vleugels uit zoals een witte bloei breekt uit een boom wanneer het lente is.
Als we aangeraakt worden staat de boodschapper in ons (de engel) op, en gaan we leven zoals we bedoeld zijn. We luisterden ontroerd naar Ignace Masaki Mukinzi, die ons vertelde over zijn eigen “opstanding”, na zijn vlucht uit Congo. Zijn boodschap was: “Wees niet bang, mensen, vat moed!” Jeanne Traas-Hageman. 36
Uitgangspunten De Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB is een vereniging van mensen die steeds opnieuw vorm en inhoud willen geven aan hun geloof. De NPB staat voor een spiritualiteit waarvan de kernen zijn: * verwondering over het bestaan * mededogen met al wat leeft * een onuitroeibaar vertrouwen dat het leven zin heeft. De NPB is geworteld in het vrijzinnig christendom, dat wordt gekenmerkt door een houding van vrijheid, verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid. Midden in de steeds veranderende samenleving laat de NPB zich inspireren door die religieuze en wijsgerige bronnen die geloof, hoop en liefde voeden. Kijk voor meer informatie op onze website www.npboosttwente.nl of op de landelijke website www.vrijzinnigen.nl Deze tekst is afkomstig van de boekenlegger uitgegeven door de landelijke NPB 37
Namen en Adressen Voorganger: vacant Voor dringende pastorale zorg kunt u contact opnemen met de voorzitter of de secretaris Bestuur: Voorzitter: Dhr. W. Kleisen Händellaan 12 7522 KM Enschede tel. 053-4330311 e-mail:
[email protected]
Ledenadministratie mevr A.C. Schoppink-Krukerink Ruwenbos 8F 7543 GA Enschede tel. 053-435690 e-mail:
[email protected]
Secretaris mevr J. Rauwerdink-Enschede De Klomp 75-44 7511 DG Enschede tel. 053-4327638 e-mail:
[email protected]
Penningmeester mevr H.A. Bosch-Huve Weerninklanden 32 7542 SC Enschede tel. 053-4765862 e-mail:
[email protected]
Leden mevr G. Dijstelberge-Horlings Gaffelhoek 63 7546 MT Enschede 053-4776210 e-mail:
[email protected]
mevr H. de Vries-van Erkelens Paul van Kempenstraat 11 7558 HB Hengelo tel. 074-2772868 e-mail:
[email protected]
Contactpersoon voor de leden in Hengelo: mevr. Ellie Moonen, Lanskinkweg 11, 7553 AG Hengelo, tel. 074-2500746,
[email protected] Ondersteuning bij het bezoekwerk: mevr. A. Scholten-Bottema, Saffierstraat 9, 7548 CC Boekelo, tel. 053-4282281,
[email protected] Ere-voorzitter: W. Bongers, * Hattem 27.07.1913 † Enschede 25.02.2004 Ere-lid: B. Pasman, * Neede 15.12.1925 † Hengelo 19.03.2011
38
Kopij voor het volgende nummer kunt u voor 1 September zenden aan de heer A.P. de Vries, Paul van Kempenstraat 11, 7558 HB Hengelo, tel. 074-2772868, e-mail:
[email protected]
Contributie: Leden: Enkel: Euro 135,-
Echtpaar: Euro 225,-
Begunstigers: Enkel: Euro 120,-
Echtpaar: Euro 200,-
betaling en vrijwillige bijdrages tnv: Vrijzinnige geloofsgemeenschap NPB- afdeling Oost Twente Bank - gironummer 86.11.26 ING - Bank: 66.48.16.983 (nadere inlichtingen bij de secretaris) Het verenigingsjaar loopt van 1 September t/m 31 augustus. De bedragen werden vastgesteld tijdens de Algemene Ledenvergadering van 16 November 2011 Tarief voor leden en begunstigers voor uitvaarten, huwelijken en doopdiensten: €240,- (exclusief reiskosten). Gebruik kerkgebouw: het dan geldende tarief Vergoeding organist: volgens plaatselijke overeenkomst, Kosten consumpties: naar verbruik en geleverde arbeidstijd, Bijkomende kosten (bijbel, kaarsen, bloemen etc.): volgens kostprijs. In situaties waarin een collega-voorganger moet vervangen, is het tarief Euro 370,- plus reiskosten.
39
DRUKWERK
Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB Afd. Oost-Twente secretariaat: mevr. J. Rauwerdink – Enschede De Klop 75-44 7511 DG Enschede Tel 053-4327638