Vrijwilligerswerk Wie kan er op jou rekenen?
Alles over vrijwilligerswerk •
Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk tel. 03 218 59 01 www.vrijwilligersweb.be www.vrijwilligerswetgeving.be
Antwerpen tel. 03 240 61 65
[email protected] Vlaams-Brabant tel. 016 26 73 98 vrijwilligerswerk@ vlaams-brabant.be
• Provinciale Steunpunten Vrijwilligerswerk Limburg tel. 011 30 57 22
[email protected] Oost-Vlaanderen tel. 09 267 75 44 vrijwilligerswerk@ oost-vlaanderen.be
Brussel tel. 02 218 55 16
[email protected] www.hetpuntbrussel.be • Vrijwilligersvacature databank www.vrijwilligerswerk.be
West-Vlaanderen tel. 050 40 34 87 vrijwilligerswerk@ west-vlaanderen.be
Een uitgave van De Ambrassade, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Vrijwilligerswerk
Wie kan er op jou rekenen?
Zin in vrijwilligerswerk? In een jeugdbeweging, milieuorganisatie, seniorencentrum of sportclub? Vrijwilligerswerk is prettig om te doen en levert je leuke en boeiende ervaringen op. Informeer je voor je start duidelijk over je rechten en plichten.
Hoe vind je vrijwilligerswerk? Heel wat organisaties zijn op zoek naar geëngageerde mensen, zeker ook jongeren, die zich willen inzetten. Op de online databank vrijwilligersvacatures (zie pagina 2) vind je zeker iets wat bij je past: wat aansluit bij jouw interesses, bij jou in de buurt, volgens de uren die jij vrij hebt. Ga zeker ook eens langs bij één van de lokale Steunpunten Vrijwilligerswerk. Elke provincie heeft zo’n informatiepunt, waar ze je niet enkel helpen bij je zoektocht, maar je ook alle informatie over vrijwilligerswerk zullen geven. Vaak krijg je via vrienden en familie ook wel te horen waar ze vrijwilligers zoeken. Als je iemand kent in een organisatie is het eenvoudiger om je er aan te bieden. Je kan ook zelf naar een organisatie in je buurt stappen. De kans is groot dat ze heel blij zijn met je aanbod.
Welke afspraken zorgen voor een probleemloze samenwerking? Goede afspraken voorkomen altijd problemen. Hoewel de inzet volledig vrijwillig en belangeloos is, moet de organisatie toch op je kunnen rekenen. Ook de organisatie heeft verplichtingen tegenover haar vrijwilligers. De wet op vrijwilligerswerk bepaalt dat beide partijen duidelijke afspraken op papier moeten zetten. Dat lijkt op het eerste zicht misschien wat overdreven, maar als er een probleem is, kan je op die afspraken terugvallen. De afspraken zullen verschillen naargelang het vrijwilligerswerk dat je doet. Het belangrijkste is dat je vooraf duidelijk maakt wat je van elkaar verwacht. Overloop samen deze afspraken: • Waar ga je aan de slag? • Hoeveel uren per week of per maand, kan de organisatie op je rekenen? • Welke opleiding of vorming krijg je van de organisatie? • Welke inspraak heb je om de organisatie te verbeteren? • Krijg je een kostenvergoeding? • Zorgt de organisatie voor een verzekering? • Wie houdt toezicht op jouw werk? Bij wie kan jij terecht voor vragen? • Op welke manier kan de samenwerking stoppen?
Kan je betaald worden voor vrijwilligerswerk? Vrijwilligerswerk is belangeloos, maar het kan wel zijn dat je bepaalde kosten hebt. Maak hierover voor de start duidelijke afspraken. De organisatie waarvoor je werkt, kan je kosten (zoals vervoer, telefoonkosten, of bepaalde aankopen) terugbetalen, als je betaalbewijzen (facturen of kastickets) kan voorleggen. Heb je geen bewijzen, dan kan de organisatie je een forfait betalen. Dat is een vast bedrag dat ongeveer overeenkomt met de onkosten die je maakt. Zo’n forfaitaire vergoeding mag nooit meer dan 31,44 euro per dag of 1.257,51 euro per jaar overschrijden. Is dat bedrag toch hoger, dan kunnen de belastingen en de sociale zekerheid dat als een loon beschouwen en zal je op het bedrag belastingen moeten betalen (bedragen van 2012).
Waarvoor ben ik aansprakelijk tijdens mijn vrijwilligerswerk? Wie schade veroorzaakt door een fout, moet die schade vergoeden. Dat geldt ook voor vrijwilligers. Als de organisatie een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid heeft, zal zij de aansprakelijkheid op zich nemen. Informeer hiernaar zeker voor je start. Let wel op: de aansprakelijkheid is enkel verzekerbaar als je te goeder trouw een fout maakt. De verzekering zal niet tussenbeide komen als je zeer bewust problemen of schade veroorzaakt, of als je schade een gevolg is van bijvoorbeeld dronkenschap of onverantwoord gedrag.
Moeten vrijwilligers verzekerd zijn? Elke organisatie moet een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid hebben (enkel kleine informele/feitelijke verenigingen zijn daartoe niet verplicht). Als iemand een ongeval heeft (met lichamelijke schade) is het meer dan interessant dat de organisatie een verzekering lichamelijke ongevallen heeft. Dat is enkel verplicht voor organisaties in de sector ‘welzijn, volksgezondheid en gezin’, maar komt ook voor andere organisaties van pas. Zo’n verzekering betaalt de onkosten die resten, nadat de mutualiteit de kosten vergoed heeft. Kijk vooraf na of de organisatie twee verzekeringen heeft, en of die ook gelden tijdens je verplaatsingen van en naar je vrijwilligerswerk.
“Maak vooraf goede afspraken en maak duidelijk wat je van elkaar verwacht”
Mag je vrijwillig werken als je arbeidsongeschikt bent of een leefloon hebt? Kan je vrijwilligerswerk doen als je werkloos bent? ‘Schoolverlaters in wachttijd’ mogen vrijwilligerswerk doen. Ook als ‘uitkeringsgerechtigde werkloze’ mag je vrijwillig aan de slag. Je moet dat wel melden aan de VDAB en je moet aantonen dat je ondertussen blijft uitkijken naar een betaalde job. Iedereen die werkzoekend is en een uitkering ontvangt van de RVA valt onder die meldingsplicht. De RVA heeft twaalf dagen tijd om de toelating te weigeren.
Wie arbeidsongeschikt is, mag vrijwilligerswerk doen, als de adviserende arts oordeelt dat het vrijwilligerswerk mogelijk is met je gezondheidstoestand. Krijg je een leefloon of een tegemoetkoming als persoon met een handicap, dan mag je vrijwilligerswerk doen als je dat meldt aan je dossierbeheerder. De kostenvergoeding mag geen invloed hebben op je uitkeringen.
Waar vind je de meest recente informatie over vrijwilligerswerk? Met je vragen over vrijwilligerswerk kan je terecht in het Vlaams, Brussels of in één van de provinciale Steunpunten. Stap er zeker eens binnen voor je aan de slag gaat of als je vragen hebt over je job als vrijwilliger.
Stap eens binnen bij het JIP! In een Jongereninformatiepunt in je buurt kan je informatie opzoeken in folders of op het internet, maar je kan er ook terecht voor een gesprek. De JIP-medewerkers helpen je met je vragen en zoeken samen een oplossing voor je probleem. Binnenstappen in een JIP is helemaal gratis. Op zoek naar het JIP in je buurt? ➜ www.jips.be
Najaar 2012 • V.U.: Marjolein Haan, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Jongerengids.be is de snelste weg naar alle informatie voor jongeren. Je vindt er een antwoord op al je vragen.
