Vrijwilligers verzekeren De meeste buurtweiden vallen onder de eigen wijkorganisatie. Een enkele buurtweide heeft een eigen stichting. Val je als vrijwilliger onder een wijkorganisatie, kijk dan of deze een vrijwilligersverzekering heeft en of je ook genoteerd staat als vrijwilliger. Heb je een eigen stichting ga na wat voor jouw vrijwilligersgroep van belang is. Waarom Een ongeluk zit in een klein hoekje. Wanneer er iets gebeurd, is het voor zowel de organisatie als de vrijwilliger belangrijk dat de schade wordt vergoed. Hiervoor is het noodzakelijk dat de juiste verzekeringen zijn afgesloten. Als er schade ontstaat tijdens het vrijwilligerswerk, dan keert een particuliere verzekering van de betreffende vrijwilliger, niet zomaar uit. Typisch voor vrijwilligersverzekeringen is, dat deze secundair zijn: In eerste instantie wordt de particuliere verzekering van de vrijwilliger aangesproken en als deze niet toereikend is, of de schade weigert te vergoeden, dan komt de vrijwilligersverzekering eraan te pas. Aansprakelijkheidsverzekering Onder aansprakelijkheid verstaat men – op grond van wettelijke bepalingen – de bestaande verplichting om de schade die aan een ander (‘derde’) wordt toegebracht, te vergoeden. Het begrip aansprakelijkheid heeft te maken met het begrip schuld. Bij ‘schuld’ hoeft overigens geen sprake te zijn van opzet. Er is sprake van een ‘toerekenbaar verwijt’, waardoor een schade is ontstaan. Voorbeeld: Een dierenweide houdt een schaapscheerderfeest. Het is mooi weer en de toeloop is enorm. Veel meer dan waarop men had gerekend. Er is ook nog een vrijwilliger verhinderd. Nu moet 1 vrijwilliger toezicht houden op een kinderactiviteit. Er zijn teveel kinderen tegelijk bezig. Een kind valt tijdens de activiteit van het klimrek en loopt letsel op. De dierenweide wordt aansprakelijk gesteld. Hier is geen vrijwilliger persoonlijk aansprakelijk maar de organisatie zelf. De organisatie is namelijk in gebreke, doordat er te weinig toezicht was. Hier is de organisatie primair verantwoordelijk en veelal aansprakelijk voor de schade die vrijwilligers veroorzaken binnen het kader van hun activiteiten. Ongevallenverzekering Het ligt aan de werkzaamheden van de vrijwilligers of een ongevallenverzekering noodzakelijk is. Werken de vrijwilligers alleen op kantoor of gaan ze elke zaterdag bomen snoeien met kettingzagen? Wanneer uit de Arbocheck blijkt dat de eigen vrijwilligers relatief risicovol werk doen is het zeker te overwegen een ongevallenverzekering af te sluiten. Denk aan ladders, scherpe gereedschappen, onverwacht gedrag van dieren, e.d. Deze verzekering keert uit bij blijvende invaliditeit. Het uitgekeerde bedrag staat los van de werkelijke kosten. De ongevallenverzekering is een secundaire verzekering, die pas in werking treedt wanneer andere verzekeringen niet uitkeren. Aandachtspunten Allereerst moet de vraag gesteld worden wat u wilt verzekeren. Wat zijn reële risico’s. Heeft de organisatie rechtpersoonlijkheid. Dat is een organisatie met een notariële akte. Of is uw organisatie een onderdeel van een organisatie met een notariële akte. Is dat niet het geval dan zijn bestuurders persoonlijk aansprakelijk. In de verzekeringswereld zitten heel veel verschillen in dekkingen en premies. Vraag verschillende offertes aan of ga naar een tussenpersoon.
1
Bekijk de voorwaarden in de polis goed. Soms moet binnen een bepaalde termijn de schade gemeld worden. Laat de looptijd van een verzekering niet te lang oplopen. Marktwijzigingen en wijzigingen binnen de eigen werkzaamheden kunnen zich gemakkelijk voordoen. Voorkomen is beter dan genezen. Houdt de werkplek veilig. Investeer in veilige materialen en gereedschappen. Soms is het noodzakelijk om een extra verzekering af te sluiten. Denk daarbij aan een groot evenement of aan een gebouw.
Vrijwilligers werven en binden Wie is de vrijwilliger tegenwoordig De tijd is voorbij dat vrijwilligers zich bijna dagelijks bezig hielden met vrijwilligerswerk. Tegenwoordig moet men tot z’n 65ste werken en het liefst 40 uur per week. Het aanbod van activiteiten om je beperkte vrije tijd mee te vullen is enorm en doordat mensen veel werken, hebben ze daar ook de financiën voor. Men gaat sporten en vaker op vakantie. Een tendens is dat vrijwilligers aangeven, dat zij maar een paar uur per week beschikbaar zijn. Kiezen voor vrijwilligerswerk is dan ook een hele bewuste keuze. Korte weergave van de feiten Motieven vrijwilligerswerk De meest genoemde motieven om vrijwilligerswerk te doen zijn: - Sta achter het ideaal van de organisatie - Hobby - Sociale contacten, structuur - Nieuwe vaardigheden, staat goed op mijn CV De nieuwe tendensen onder vrijwilligers zijn vooral: - Het moet wat opleveren voor de vrijwilliger zelf. Bijvoorbeeld sociale contacten met buurtbewoners, hij kan z’n hobby uitoefenen, hij leert nieuwe vaardigheden. - Er wordt kritisch gekeken naar de grenzen van de taken en tijdsduur. De vrijwilliger heeft steeds minder ‘tijd’ en zal duidelijk aangeven dit kan wel en dat kan niet. - De vrijwilliger is flexibeler. Kiest gemakkelijker voor een nieuwe organisatie als hij is uitgekeken op het huidige vrijwilligerswerk. Met al gevolg dat hij korter blijft en weer zoekt naar ander vrijwilligerswerk. Wat weerhoudt mensen ervan om vrijwilligerswerk te doen? - Geen tijd - betaald werk - gezin - andere hobby’s - mantelzorg - studie - Geen/minder verplichtingen willen hebben - Worden niet gevraagd - Weten niet wat - Imago/status vrijwilligerswerk
2
Nieuwe inhoud vrijwilligerswerk Vrijwilligersorganisatie’s zullen in de toekomst continu bezig zijn met het werven van vrijwilligers. Het vrijwilligerswerk verandert ook van karakter. Vroeger waren vrijwilligers jarenlang verbonden aan een organisatie, tegenwoordig houdt je ze gemiddeld 2 jaar bij de club. De nieuwe vrijwilliger is een consument. Hij gaat ‘shoppen’: een tijdje bij organisatie A, leert iets over computers, gaat na 2 jaar naar een andere organisatie leert daar weer iets over PR, enzovoort. Deze vrijwilliger kiest wel degelijk bewust voor vrijwilligerswerk, het moet hem/haar wel iets opleveren. De vrijwilliger heeft het liefst een goed omschreven taak met daarbij de precieze tijdsduur. Iets extra’s doen wat niet in de taakomschrijving ‘staat’ zal hij incidenteel wel willen doen maar het mag geen gewoonte worden. Dan haakt hij af.
Werving Dierenweide vrijwilliger Waarom werken bij een dierenweide? De eerste reden is dat het werken met dieren leuk is. Zelf geen dieren aanschaffen en toch dieren kunnen verzorgen. Ideaal. En als dat kan wanneer het jou uitkomt, is het helemaal prettig. De meest genoemde reden is (denk ik) dat mensen iets willen betekenen, doen, voor de buurt. Een voorziening als een dierenweide wordt als belangrijk ervaren, die wil men niet meer missen. Tevens leert men weer een aantal buurtbewoners kennen, dat wordt ook als zeer positief ervaren. Het werk zelf onder de loep Het vrijwilligerswerk op de dierenweide is weinig flexibel werk. Elke dag moeten de dieren verzorgd worden. Je kunt niet zeggen vandaag even niet. Het vrijwilligerswerk ligt dus behoorlijk vast en het is verantwoordelijk werk. Naast het verzorgen van de dieren liggen er nog andere extra taken. Het geheel moet aangestuurd worden door bestuursleden, er zijn mensen nodig voor het klussen of om de financiën rond te krijgen, de PR, het organiseren van een schaapscheerfeest, noem maar op. De vraag is nu of de vrijwilligers die de dieren verzorgen zich ook bezig moeten houden met de extra taken! De nieuwe tendens is dat de vrijwilliger één taak doet. Hij doet óf dierverzorging óf zit in de organisatie voor het schaapscheerfeest. Beide taken hebben elk een duidelijke omschrijving van wat je moet doen en hoeveel tijd het kost. De vrijwilliger staat niet voor vervelende verrassingen van dingen die ook nog gedaan moeten worden. In de praktijk is het nu nog zo dat vrijwilligers meerdere taken op zich nemen. Dat zal in de toekomst steeds verder afnemen. Vrijwilligers zeggen “ik doe alleen dit want daar kan ik tijd voor vrijmaken. De rest van mijn tijd gaat naar mijn gezin.” Dat kan behoorlijk botsen met vrijwilligers die al jaren veel tijd en moeite stoppen in het draaiende houden van de dierenweide. Toch kan men de calculerende vrijwilliger niets verwijten om de keuzes die hij of zij maakt. Vooraf aan de werving Taakomschrijving Voordat je vrijwilligers gaat werven moet je wel weten wat ze moeten doen. Officieel heet dat een functieomschrijving. Je maakt een goede omschrijving door onderstaande vragen te beantwoorden. Welke activiteit? (wat is het resultaat)
3
Welke taken? (wat moet een vrijwilliger doen) Welke vaardigheden? (wat moet een vrijwilliger kunnen) Welke kwaliteiten? (wat moet een vrijwilliger zijn) Welke overige eisen? Hoe vaak en hoeveel tijd per keer? Voorbeeld: Dierenverzorger op de dierenweide Taken: - verzorgingsdienst draaien in de ochtend of namiddag. - zelfstandig de dieren in en uit de stal doen. - zelfstandig kunnen voeren en water geven. - observeren of de dieren gezond zijn. - Meewerken op het jaarlijkse schaapscheerfeest - Deelnemen aan teamvergadering, 1 avond per 2 maanden. Profiel - kan zelfstandig werken maar ook in een team - ouder dan 18 jaar - is niet bang voor dieren, kennis over dierverzorging is niet noodzakelijk In overleg met jou wordt bepaald wanneer en hoe vaak je de dieren verzorgd. Een verzorgingsdienst kost 1,5 uur werk. Je kan dienst draaien op elke dag van de week. Je wordt ingewerkt door een ervaren vrijwilliger. Daarnaast geef je een impressie van je organisatie. Wie zijn wij en wat doen we. Beantwoord onderstaande vragen. Naam organisatie Locatie Doelstelling Vorm van organisatie Sfeerbeeld Voorbeeld: Dierenweide Wipstrik ligt midden in de wijk Wipstrik tegenover het buurtcentrum. Door deze centrale ligging is de dierenweide een gezellige ontmoetingsplek voor wijkbewoners en vooral kinderen, waar altijd wel iemand tijd heeft voor een praatje. Het is ook een plek waar je in contact komt met dieren, deze kan aaien en/of verzorgen. De dierenweide wordt beheerd door een groep buurtbewoners. Samen verzorgen wij de dieren, onderhouden de weide en organiseren wij jaarlijks een schaapscheerfeest. Wie zoek je? De meeste vrijwilligers op de buurtweiden zijn volwassenen met een gezin. Ze wonen in de buurt van de dierenweide. Zij blijken dus het meeste belang te hebben bij een dierenweide in hun omgeving. Werving Tip vooraf Er zijn vele vormen van werving, je kunt een advertentie zetten in de krant, een folder maken en die verspreiden of mensen direct aanspreken. Er is geen succesformule aan te wijzen. Het direct aanpreken van mensen werkt het best. (Volgens ervaringen van vrijwilligersorganisaties)
4
De wervingscirkel Bij de wervingscirkel geldt het volgende adagium: Laat je vooral niet leiden door geldgebrek en durf creatief te zijn. De cirkel doorloop je van Doel naar Organisatie. Dit zijn de stappen voor de voorbereiding van de werving. Stap 1: werven met een doel Je komt mensen tekort of je denkt meer mensen te kunnen gebruiken. Hoeveel mensen heb je nodig, voor hoe lang en wanneer. Maak een functie omschrijving Stap 2: Wie wil je bereiken, je doelgroep Ga na welk type vrijwilliger in jouw organisatie werkt. Vaak is het zo dat mensen zoeken naar een organisatie waar ze zich thuis voelen. Jongeren bij een jeugdhonk, vrouwen bij een theehuis, en mannen zoeken toch het gezelschap van andere mannen op. Wil je juist het vrijwilligersbestand veranderen dan kun je daar dus ook aandacht aan besteden. Waar zit mijn doelgroep? Hoe kan ik ze bereiken? Beantwoord deze vragen. Stap 3: Wat is je boodschap, wat heb je te bieden? De boodschap is de vertaling van je doel. Je formuleert de boodschap door als het ware op de stoel van de doelgroep te gaan zitten. Probeer te achterhalen welke woordkeus hen aanspreekt. Welke normen en waarden in de doelgroep leeft. In plaats van: ‘wij zoeken…’ kan het veel aansprekender zijn om vanuit de nieuwe vrijwilliger te redeneren: ‘zoek jij een leuke vrijwilligersjob…’. Je benadrukt vanzelf de opbrengstenkant die voor de ‘nieuwe’ vrijwilliger zo belangrijk is. Wij zoeken: Een dierverzorger voor dierenweide Wipstrik - Vanaf 18 jaar - Zelfstandig dieren verzorgen - kennis niet noodzakelijk -
Beter Ben jij op zoek naar: - een nieuwe uitdaging Wil jij -
leren dieren verzorgen heerlijk buiten werken iets betekenen voor de buurt samen met buurtbewoners bezig zijn
Wij bieden een plek als dierverzorger aan op de dierenweide Wipstrik
Stap 4: Kanalen en Middelen De boodschap moet verzonden worden zodat die werkelijk binnenkomt bij de doelgroep. Daarvoor heb je een middel en een kanaal nodig. Een middel is een poster, folder, persbericht of een gesprek. Een kanaal is de weg waarlangs die informatie gaat. Waar hangt die poster, hoe komt de folder bij de doelgroep, organiseer je een bijeenkomst voor een gesprek? Het is de kunst om het juiste middel via het juiste kanaal aan de man te brengen. Voor een dierenweide zoek je een ‘buurtkanaal’, de wijkkrant, de buurtsupermarkt waar iedereen komt en dat is natuurlijk ook je eigen dierenweide. Stap 5: Organisatie Wie van de vrijwilligers gaat het organiseren, wie is eindverantwoordelijk? Wat mag het kosten?
5
Organiseren van werving heeft te maken met een goed tijdsplan opzetten, en de voorgaande stappen goed doorlopen. Binden Vrijwilligers vertrekken als je het niet meer naar hun zin hebben, ze het gevoel hebben dat hun bijdrage er niet toe doet. Vrijwilligers willen het gevoel hebben dat ze erbij horen. In het algemeen wil iedereen dat de waardering voor zijn werk of inzet wordt uitgesproken. Die waardering kun je zichtbaar maken. Een paar tips: - Erken iedereen, ongeacht het aantal uren of soort inzet. - Breng ‘ontmoetings’ momenten in het werk. - Leg een waarderingsysteem vast.
Concreet: * Vertrouwen geven. (sleutel, zelfstandig dienst laten draaien) * Tijd voor een praatje. * Compliment geven. “Wat goed dat je altijd je dienst draait.” of “Leuk dat je vandaag hebt meegeholpen.” * Geef een extra presentje bij een speciale gelegenheid, bijv. de organisatie van een buurtfeest. * Een of twee maal per jaar een gezellig samenzijn met alle vrijwilligers. * Ga met z’n allen naar de vrijwilligersdag in december. * Een koekje bij de koffie. * Geef een bloemetje of bon bij jubilea, kerstpakket, ziekte of afscheid. * Stuur een kaartje bij verjaardagen of ziekte. * Geef een onkosten vergoeding voor vervoeren van materialen, postzegels of telefoon. * Geef vrijwilligers informatie over het reilen en zeilen van de buurtweide, maak de hele organisatie inzichtelijk. * Geef vrijwilligers inspraak of nodig ze uit om mee te denken. * Geef alle vrijwilligers een jaarverslag.
6
