Vrije software in derdewereldlanden : Brazilië, Zuid-Afrika en Kenia

DEEL 1

&

INTERNATIONALE EVOLUTIES NAAR OPEN BRON SOFTWARE

Vrije software in derdewereldlanden : Brazilie¨, Zuid-Afrika en Kenia

Mark De Quidt ICT-coo¨rdinator en ICT-leerkracht, Koninklijk Atheneum Antwerpen

1. Vrije software als hefboom tegen digitale uitsluiting 1.1. Alternatief regionalisme 1.2. Digitale uitsluiting 2. Brazilie¨ : open bron in ministeries en favelas 2.1. Bedrijfsleven 2.2. Microsoft vecht terug 2.3. Strijd in de Verenigde Naties 3. Open bron debat in Zuid-Afrika 3.1. Met open blik het aanbod bekijken 3.2. Duurzame IT-infrastructuur 3.3. Het echte dilemma 4. Pocketpc’s vervangen schoolboeken in een Keniaans proefproject 4.1. E-slates als alternatief voor tekort aan schoolboeken ? 4.2. Hinderpalen en uitbreidingen 5. Epiloog 6. Literatuur Noten

ICT EN ONDERWIJSVERNIEUWING

&

OPEN BRON, OPEN INHOUD, OPEN LEREN &

55

DEEL 1

&


Krachtlijnen Ook derdewereldlanden zijn in groeiende mate gevoelig voor de veelbelovende groeimogelijkheden die vrije software in petto heeft. In plaats van gigantische bedragen uit te geven aan multinationals voor licenties op gesloten besturingssystemen, besteden zij deze bedragen liever aan de deskundigheidsbevordering van eigen technici en aan de ontwikkeling van softwaretoepassingen die veel beter aan de eigen behoeften tegemoetkomen. In deze bijdrage beschrijven we kort enkele aspecten van het bewustwordingsproces van derdewereldlanden, om vervolgens in te zoomen op een drietal cases, met name : het gebruik van open bron in Braziliaanse ministeries, hoe Zuid-Afrika reageert op een ‘gratis’ aanbod van Microsoft en het onderwijs in Kenia, waar pocket pc’s met vrije software schoolboeken vervangen.

56

&

OPEN BRON, OPEN INHOUD, OPEN LEREN

&


DEEL 1

&


1. Vrije software als hefboom tegen digitale uitsluiting

&

Gleneagles Hotel, Perthshire, Schotland, 7 juli 2005. Op de dag dat Londen

wereldtop

siddert, mogen ze mee aan tafel schuiven bij de acht rijkste landen ter wereld : president Lupa (Brazilie¨), eerste minister Singh (India) en president Mbeki (Zuid-Afrika).1 Drie landen met de status van vooruitgeschoven vertegenwoordiger van de derde wereld. 1.1. Alternatief regionalisme Laat vooraf geen misverstand bestaan over het feit dat de drie wel degelijk

de G3

ontwikkelingslanden zijn. Het is ook niet de eerste keer dat het trio samenzit. In 2003 werd met de ‘Verklaring van Brasilia’ het trilateraal dialoog-forum IBSA (India, Brazilie¨, Zuid-Afrika) opgericht, soms ook aangeduid als de ‘G3’. De drie landen beschouwen zichzelf als een regionale eń als een globale speler. Het IBSA-forum past in belangrijke nieuwe ontwikkelingen tussen groepen landen in het Zuiden, waaronder ook de groep van de 20 en de groep van de 90.2 De toenemende samenhang tussen de meest en de minst ontwikkelde landen in het Zuiden is gegroeid uit de uitdagingen van de wereldhandel en als reactie op het beleid van de WHO (WereldHandelsOrganisatie) in het bijzonder. De IBSA-landen stellen een groeiende convergentie vast van hun belangen. Ze delen dezelfde topics in de politieke, economische en sociale agenda, in het bijzonder in hun programma’s voor mensen met een laag inkomen en de meer kwetsbaren. 1.2. Digitale uitsluiting aandacht voor

Opvallend in de samenwerking is de grote aandacht voor wetenschap en

wetenschap en

technologie, waarbij de partnerschappen gebaseerd zijn op de sociale en economische realiteit van ontwikkelingslanden.

technologie

ICT neemt hierbij een bijzondere plaats in. Zo stellen de Ministers van Buitenlandse Zaken op 10 en 11 maart 2005 in Kaapstad : ‘‘We erkennen dat digitale uitsluiting een kritische hindernis vormt voor de ontwikkeling en dat Informatie en Communicatie Technologiee¨n (ICT) moeten gericht worden op de noden van de armen. De Ministers benadrukken het belang van samenwerking in dit domein, in het bijzonder de beschikbaarheid van lage kost uitrusting, veelzijdige en duurzame openbare toegang, en vrije open bron software’’.


&


57

DEEL 1

&


belangstelling voor

Hiermee is de toon gezet van de plaats die vrije open bron software inneemt :

vrije software

hulp bij bestrijden van digitale uitsluiting. In de drie landen merk je een meer dan gemiddelde en sterk groeiende belangstelling voor vrije software. Op 3 en 4 augustus 2005 grijpt in Rio de Janeiro (Brazilie¨) een seminarie plaats op het niveau van ministers en wetenschappelijke directeurs over de economische ontwikkeling en sociale gelijkheid. Niet minder dan een derde van de tijd wordt besteed aan ‘wetenschap en technologie’, met onderwerpen zoals endogene kennissystemen, biotechnologie (bio-informatica en landbouw) en de informatiesamenleving.

&

2. Brazilie¨ : open bron in ministeries en favelas

besparingen voor de

President Lula da Silva bereidt een wet voor die de overgang naar vrije soft-

overheid

ware verplicht maakt voor alle federale departementen. Het Ministerie voor de Steden heeft het voortouw genomen : alle computers draaien op Linux. ‘‘De eerste reden voor deze verandering is economisch’’, zegt Sergio Amadeu3, tot voor kort hoofd van het Nationaal Instituut voor Informatie Technologie. ‘‘Voor elke werkpost betaalt de overheid aan Microsoft zowat 1200 Braziliaanse reais (ong. 360 euro). Door over te stappen naar open bron, betaal je minder aan buitenlandse bedrijven. En dat betekent heel wat voor een land als Brazilie¨, dat nog veel te investeren heeft in de IT sector.’’ De overheid rekent op een jaarlijkse besparing van 100 miljoen euro.

popularisering

De nieuwe wet wordt beschouwd als een vitale kwestie voor de ontwikkeling

computergebruik

van het land. Negen van de tien mensen hebben nog nooit het internet gebruikt. Door belastingsvermindering subsidieert de overheid de aankoop van computers door lage inkomensgezinnen. Voor 450 euro kunnen ze een basistoestel verkrijgen, voorzien van open bron software. ‘‘Open bron alternatieven vormen grote kansen voor ontwikkelingslanden’’, zegt Jose´ Luiz de Cerqueira Ce´sar, IT-hoofd van de Banco do Brasil. ‘‘Als computergebruikers binnen een geografische regio hun kennis delen, kunnen ze software ontwikkelen dat perfect aansluit op hun behoeften’’. 2.1. Bedrijfsleven

een wereldorganisatie voor vrije software

Jose´ Luiz de Cerqueira Ce´sar maakt deel uit van een brede coalitie van Braziliaanse bedrijven en NGO’s die een Organizacioń Mundial de Software de Co´digo Abierto (Mondiale Organisatie voor Vrije Software) hebben opgericht. Doel is de samenwerking en de ideee¨nuitwisseling te bevorderen tussen

58

&


&


DEEL 1

&


overheden, bedrijven en individuen van ontwikkelingslanden. Brazilie¨ plaatst zich hiermee op de lijst met landen zoals Cuba, Venezuela, India, Zuid-Afrika, China en Zuid-Korea. open bron software

Op lokale schaal leidde dit o.m. tot het Telecentros-project. Computers van

voor kansarmen

bedrijven worden uitgerust met open bron software en ter beschikking gesteld van de bewoners van de favelas, de kansarme uithoeken van Saõ Paulo. Zowat 85.000 kansarmen worden hiermee bereikt. Projectcoo¨rdinator Dalton Martins zegt hierover : ‘‘Open bron software is essentieel in het project, gedeeltelijk omdat het de totale kost drastisch vermindert, en ook omdat het kan aangepast worden aan de lokale behoeften. We gebruiken Linux, wat betekent dat we in staat zijn de grafische omgeving en de taalomgeving aan te passen. Het leven kent hier een bijzondere realiteit, en we hebben nood aan technologie dat werkt voor deze community. Windows biedt dit niveau van flexibiliteit niet, omdat de broncode geheim gehouden wordt’’. 2.2. Microsoft vecht terug

tegenkanting

Hoe reageert Bill Gates op deze uitspraken ? Aan de oppervlakte lijkt er wei-

Microsoft

nig om zich zorgen over te maken. Meer dan 90 % van de persoonlijke computers wereldwijd gebruiken Microsoft Windows. Er zijn evenwel tekenen van enige zenuwachtigheid. In januari 2005 probeert Bill Gates zonder succes president Lula prive´ te ontmoeten op het World Economic Forum in Davos, Zwitserland. In een officie¨le verklaring zegt Microsoft Brazilie¨ : ‘‘We hebben de sterke overtuiging dat overheden en computergebruikers vrij moeten zijn om software en andere technologie te gebruiken die het best hun behoeften dienen. Maar als alle kosten en opbrengsten in rekening gehouden worden, denken we dat Microsoft de beste waarde biedt. Open bron software kan verborgen kosten met zich meebrengen, voor mogelijkheden bovenop het basis besturingssysteem’’. Microsoft-managers trekken ook de beveiliging in twijfel van programma’s waarvan de broncode vrij verkrijgbaar is. Om hun waarde-voor-geldpleidooi te ondersteunen, lanceerde Microsoft een afgeslankte goedkopere versie van Windows XP in Brazilie¨. In april 2005 werd in samenwerking met de Bradesco-bank, een nieuwe overeenkomst afgekondigd voor bedrijven die in Windows-software investeren. Het gevecht om de gunst van het Braziliaanse bedrijfsleven is ingezet.


&


59

DEEL 1

&


2.3. Strijd in de Verenigde Naties De Braziliaanse overheid heeft haar ogen gericht op de VN Wereldtop over de

standpunt VN nodig

Informatiemaatschappij, waarvan de tweede fase gehouden wordt in Tunesie¨ in november 2005. Diplomaten dringen aan op een eindverklaring dat de voordelen van open bron software zou beklemtonen. Ze worden hierin gesteund door India en zoeken volop steun bij andere derdewereldlanden. ‘‘Het is echter verkeerd deze actie voor te stellen als een persoonlijke oorlog tegen Bill Gates’’, waarschuwt Jose´ Luiz de Cerqueira Ce´sar. ‘‘Maar ik geloof dat vrije software meneer Gates zal aanmoedigen om zijn business te heruitvinden. De wereld van de technologie gaat open. Er zijn honderdduizenden mensen die vrije software verbeteren. Het oude, gesloten model moet zich aanpassen wil het overleven.’’

&

gift Microsoft

3. Open bron debat in Zuid-Afrika Op een vorig World Economic Forum in New York in 2002 had Bill Gates meer succes om ditmaal Thabo Mbeki, president van Zuid-Afrika, te ontmoeten. In februari 2002 kondigde Mbeki in het parlement aan dat Microsoft zijn software gratis aanbiedt aan alle 32.000 officie¨le scholen in Zuid-Afrika. Vroeger had de NACI (Nationaal AdviesComite´ over Innovatie) een sterke steun uitgesproken ten voordele van open bron software, dat ‘‘het potentieel heeft om mensen te empoweren waarin gesloten software, zoals deze van Microsoft, dit eenvoudig weg niet toe staat’’. Voor een land dat rekent op ICT om de monumentale sociale en economische problemen te overkomen, biedt het vrijgevige aanbod van Microsoft een ree¨le meerwaarde. Nochtans blijven velen van mening dat open bron software meer geschikt is voor de technologische werkelijkheid van de ontwikkelingslanden. 3.1. Met open blik het aanbod bekijken

reactie op actie

Bridges.org, (8 www.bridges.org) een NGO gericht op het overbruggen van de

Microsoft

digitale kloof, roept overheid en publiek op zich bewust te zijn van de aanvaarding van gesloten software in de scholen en maant aan van de voordelen gebruik te maken zonder voor de nadelen te moeten opdraaien. ‘‘De Microsoft gift is een voorbeeld van een groot internationaal bedrijf dat concrete actie onderneemt om de digitale kloof te dichten door zaken te geven die gemakkelijk te geven zijn. Deze geste van Microsoft is ongetwijfeld een voorbeeld voor andere bedrijven. Het initiatief zal scholen helpen om leerlingen kennis te laten maken met computers en computing. Hoe vaardiger ’s lands jongeren – in het bijzonder hoe

60

&


&


DEEL 1

&


technologie vaardiger – hoe beter voor Zuid-Afrika als een geheel. We hopen dat de actie van Microsoft een katalysator vormt voor meer ondersteuning : hardware, netwerking en training.’’ De actie van Microsoft wordt door Bridges.org lovenswaardig genoemd, maar wordt met een open blik bekeken. Gratis software aanbieden aan scholen is niet alleen een daad van goed burgerschap, het is ook goed voor business : als Microsoft-software de Zuid-Afrikaanse scholen domineert, zal het ten goede komen aan de marktpositie van Microsoft zelf en kan het de aanvaarding van andere software afremmen. 3.2. Duurzame IT-infrastructuur ontwikkelings-

De gift van Microsoft omarmen, is een verstandige korte-termijnbeslissing

landen meer gebaat

in een land waar gratis toegang tot up-to-date software zoals Microsoft Of-

bij open software

fice en Encarta, een hefboom vormt voor vele scholen die anders voor softwarelicenties zouden moeten betalen. Zuid-Afrikaanse voorstanders van open bron wijzen er evenwel op dat de werkelijke uitdaging niet de softwarelicenties zijn, maar de uitdagingen en de ontwikkelings- en onderhoudskost van een duurzame IT-infrastructuur. Microsoft-producten kennen snelle productiecycli en snelle veroudering. Open bron software biedt een meer betaalbare en stabiele keuze, samen met thin-clientsoplossingen die op gerecycleerde computers kunnen draaien. De laatste Microsoft-aanbiedingen gebruiken heel wat meer computerbronnen dan open bron alternatieven, waarbij relatief high-end systemen nodig zijn met snellere processors, meer geheugen en meer opslagruimte. Zo deed de Zuid-Afrikaanse Minister van Onderwijs een vrij onthutsende verklaring dat enkel 10.000 scholen (eéń op drie) de middelen hebben om op het gratis aanbod van Microsoft in te gaan. Bridges.org wijst erop dat het niet de eerste keer is dat Microsoft de idee lanceert om scholen technologisch te ondersteunen. Eind 2001 bood het bedrijf software, hardware en training aan ter waarde van 1 miljard USD aan de meer dan 16.000 armste scholen van de VS, in een voorstel voor een antitrustregeling. In januari 2002 sprak de rechter zich evenwel tegen het voorstel uit, omdat hij niet overtuigd was dat het een eerlijke regeling was. Critici van de regeling, waaronder Apple Computers en Linux softwarefabrikant Red Hat, argumenteerden dat de gift enkel het monopolie van Microsoft als desktop besturingssysteem zou versterken. Ze spraken hun bekommernis uit dat studenten met een Microsoft-verleden nadien, als ze de arbeidsmarkt vervoegen, de vraag naar Microsoft-producten zouden versterken.


&


61

DEEL 1

&


3.3. Het echte dilemma eigen softwareont-

Evan Summers, van het Zuid-Afrikaanse Linux School Computer Lab Pro-

wikkeling

ject, roept op dat ‘‘alle organisaties en bedrijven, onafhankelijk van het platform

versterken

dat ze aanbevelen, deelnemen in een opbouwend overleg en samenwerking om de echte doelstelling te bereiken : computerlabs ontwikkelen in alle scholen in het land, en deze infrastructuur uitbaten voor verdere scholing’’. Bridges.org stelt evenwel dat het echte dilemma voor de Zuid-Afrikaanse overheid is dat het korte-termijnantwoord – de gift van Microsoft-software aanvaarden en goed gebruiken – problemen schept op lange termijn. Op lange termijn is het voor Zuid-Afrika nodig de eigen softwareontwikkeling te versterken.

een lokale ICT-

Het standpunt van de NACI illustreert de aandachtspunten van de ontwik-

sector

kelingslanden als ze IT willen ontwikkelen. NACI beschrijft de afweging tussen gesloten en open softwarebenaderingen als een keuze tussen steunen op buitenlandse ondersteuning of het ontwikkelen van lokale vaardigheden. Als Zuid-Afrika de gesloten weg kiest, zullen de kosten op lange termijn niet alleen hoger zijn, maar zullen de meeste uitgaven het land verlaten. NACI adviseert in een lokale ICT-sector te investeren en ernaar te streven om een softwareontwikkelingsland van wereldniveau te worden. De overheid wordt aangemaand te focussen op open bron in de eigen ontwikkelingsactiviteiten, in de aankopen, en een lokale softwaremarkt te versterken. Gelijktijdig moet maximaal voordeel gehaald worden uit de gratis gesloten software in de scholen. Bridges.org ziet geen reden waarom Microsoft en open bron niet kunnen samenleven, niet in Zuid-Afrika, noch elders. Overheden en het publiek moeten beter geı¨nformeerd zijn om een brede kijk te hebben op alle aspecten van een keuze en om alle opties open laten.

&

digitale inclusie

4. Pocketpc’s vervangen schoolboeken in een Keniaans proefproject In Tunesie¨ – waar in november 2005 de tweede fase van de VN Wereldtop over de Informatiemaatschappij plaatsvindt – gaan de Braziliaanse vrije softwareprojecten niet ongemerkt voorbij. Vooral het perspectief van de promotie van digitale inclusie trekt de aandacht. ‘‘Brazilie¨ ontwikkelt momenteel een strategie die erg belangrijk is voor Tunesie¨ en ook voor de andere Afrikaanse en Arabische landen’’. Een van de snelst groeiende markten voor open bron in de wereld blijkt Afrika te zijn.

62

&


&


DEEL 1

&


‘‘Als je aan sub-Sahara Afrika denkt in termen van jungles vol primitieven, dan maak je dezelfde fout als aan Amerika denken als het wilde westen’’, blogt Dana Blankenhorn. 4.1. E-slates als alternatief voor tekort aan schoolboeken ? Een treffend voorbeeld hiervan is het project van pocketpc’s in Kenia. De

handcomputers

nieuw verkozen regering lost in 2003 een verkiezingsbelofte in en lanceert gratis basisonderwijs. Het veroorzaakt een sterke instroom : het aantal ingeschreven leerlingen verdrievoudigt. Het initiatief, zoals de meeste projecten in verschillende landen, botst op de moeilijkheid kwaliteitsonderwijs te behouden bij een sterke toename van leerlingen. Snel ervaart het onderwijs een tekort aan infrastructuur en vooral aan leermateriaal In overbevolkte klaslokalen delen kinderen verouderde handboeken. Twee jaar na de invoering van het gratis basisonderwijs, zijn er volgens de Keniaanse overheid drie leerlingen per schoolboek in de eerste jaren van het basisonderwijs, twee per boek in de hoogste graad. In werkelijkheid zou de verhouding nog ongunstiger liggen : niet-officie¨le bronnen spreken van vijf leerlingen per boek. Eduvision, opgericht door de Zwitserse NGO Biovision, startte het proefproject EELS (Eduvision E-learning System). Leerlingen werken met zogenaamde e-slates, handcomputers met een draadloze netwerkverbinding en open bron software. Handcomputers werden verkozen boven bureautoestellen omdat ze draagbaar zijn, zodat kinderen ze moeiteloos naar huis kunnen meenemen. Vrije software drukt de kosten en laat aanpassingen toe aan de behoeften van school en leerlingen. Naast de traditionele inhoud van schoolboeken, kan een e-slate afbeeldingen, foto’s en audio- en videoclips weergeven. Op een centrale plaats worden leerinhouden aangemaakt en aangepast aan het formaat van een e-slate. Via een satellietverbinding worden die naar een ontvanger op de school doorgestuurd, van waaruit een basisstation de inhoud op de handcomputers synchroniseert. Het potentieel van de e-slates is groot. Door de draadloze verbindingen kunnen moeiteloos aangepaste en nieuwe leerinhouden meegegeven worden. Leerlingen hebben zo toegang tot de nieuwste vakinformatie en tot lokale informatie of pagina’s op het web. Het open bron platform wordt eenvoudig gehouden en er is geen externe technische ondersteuning nodig.


&


63

DEEL 1

&


De handcomputers zijn goedkoper dan traditionele leervormen. Matthew Herren, Eduvision medeoprichter, stelt dat families tot 100 Euro per schooljaar betalen voor handboeken. ‘‘Met dit bedrag kunnen families een e-slate kopen, die langer dan een jaar kan gebruikt worden.’’ Het proefproject loopt in basisschool Mabita Point, een landelijk schooltje aan het Victoria meer, met 320 leerlingen en 9 leerkrachten. Het dorp Mabita is pas recentelijk op het elektriciteitsnet aangesloten. Er is zo goed als geen computerervaring. Het project is immers niet gebonden aan stedelijke omgevingen, maar kan veraf gelegen gebieden bereiken, waar zelfs televisies zeldzaam zijn. 4.2. Hinderpalen en uitbreidingen voor- en nadelen

De Keniaanse leerlingen reageren enthousiast over deze hightech onder-

e-slates

wijsvorm, leerkrachten zijn meer realistisch. ‘‘Voor een veralgemening van het proefproject zijn er nog hindernissen’’, zegt leerkracht Robert Odero. ‘‘Eeń ervan is het tekort aan elektriciteit in de meeste van onze scholen : de toestelletjes moeten bijgeladen kunnen worden’’. Maar Maciej Sudra (Eduvision) kijkt vooruit : ‘‘Voorlopig staan er enkel gedigitaliseerde handboeken op de e-slates. In de toekomst voorzien we dat leerlingen toetsen doorsturen naar de leerkracht, die verbeteringen en quotering terug zendt’’. Als Eduvision’s technologie Kenia kan helpen de huidige tekorten aan educatief materiaal te verhelpen, kan het succes in andere Afrikaanse, Aziatische en Latijns-Amerikaanse landen gekopieerd worden. De adjunctminister van Onderwijs kijkt evenwel de kat uit de boom : ‘‘Het is een grote sprong voorwaarts, zowel voor scholen, leerlingen en gemeenschappen, die zelfs het bestaan van een bureau computer niet kennen’’. Het ruwe terrein, de paden van en naar de school maken de toestelletjes ook kwetsbaar. Volgens Matthew Herren zijn de e-slates kwetsbaar, omdat het project nog in zijn proefperiode zit. ‘‘In onze toekomstplannen, op een grotere schaal, willen we deze toestellen laten maken op basis van onze specificaties, in harder materiaal en afgewerkt met rubber. Met handboeken kan het even goed gebeuren dat een leerling een stapel in het water laat vallen en hen onbruikbaar maakt. Er zijn heel wat bedenkingen en verbeteringen opgekomen in de 18 maanden dat het pilootproject loopt.’’

64

&


&


DEEL 1

&


Wilfred Rubens, Universiteit Utrecht, commentarieert op zijn weblog : ‘‘Het project illustreert de mogelijke kracht die e-leren kan hebben ten aanzien van het bestrijden van ongelijkheid en het cree¨ren van gelijke kansen. Tevens realiseer je je hoe hardnekkig en – vanuit Westerse optiek – basaal de problemen zijn waarmee scholen in ontwikkelingslanden te kampen hebben als het gaat om de implementatie van ICT in het onderwijs’’.

5. Epiloog

&

Naar aanleiding van een academische tour in oktober 2005 verklaart Bill Gates in de Princeton universiteit : ‘‘Microsoft zelf zal altijd het grootste deel van zijn ontwikkeling in de Verenigde Staten behouden. Daarom is het zeer belangrijk dat we voeling houden met de studenten computerwetenschap in ons land’’. Duidelijker kan haast niet voor de derde wereld ... In ontwikkelingslanden is het open bron thema geen theoretisch of technisch thema. Het is een maatschappelijke keuze tussen bijdragen aan de informaticakennis in de Verenigde Staten (over Europa wordt amper gesproken), of in kennisdeling en ondersteuning van de eigen ontwikkeling. Ongetwijfeld werkt het massaal ter beschikking stellen van afgeslankte 100 dollar pc’s, zoals Nicholas Negroponte van het vermaarde MIT in Boston begin 2005 lanceerde, drempelverlagend. Goedkope hardware is evenwel onvoldoende om ontwikkeling te bevorderen en de digitale kloof te dichten. Schrijnend is de verscheping van gebruikte computers van Amerikaanse bedrijven en overheden naar de ontwikkelingslanden. Maandelijks komen er in de Nigeriaanse stad Lagos 400.000 aan. Volgens de milieuorganisatie BAN is 75 % niet te herstellen en is het eenvoudig een dumping van elektronische afval. Ontwikkeling wordt bevorderd door emancipatief gebruik van informatica en dat is gesneden koek voor vrije software. Grote multinationale softwareleveranciers hoeven daarbij niet aan de kant te staan. ‘‘Het oude, gesloten model moet zich aanpassen wil het overleven’’, om het met de woorden van Jose´ Luiz de Cerqueira Ce´sar te zeggen.

6. Literatuur

&

Brigdges.org, Spanning the international digital divide, o.m. Debate betrween Open Source and Proprietary Software becomses real for developing countries, www.bridges.org. Government sends mixed message on software, www.itweb.co.za. BBC, o.m. Brasil y la ofensiva Linux, news.bbc.co.uk. Weblog Wilfred Rubens, wilfredrubens.typepad.com. Eduvision, eduvision.or.ke


&


65

DEEL 1

&


Brazil could export open source expertise to Africa and Mid East, ukuug.org/mediawatch/ ?p=230 Open source rising in Africa, blogs.zdnet.com/open-source/?p=270 The 100 $ laptop, laptop.media.mit.edu Blog met artikels over digitale inclusie en projecten, lokaal en globaal, digitaleKANSEN.be

Noten 1. 2.

3.

Ook Mexico en China zijn van de partij. In de aanloop van de ministerie¨le raad van de WHO (WereldHandelsOrganisatie) in Cancun in 2003 vormden zich de G90 en G20. In de G90 bundelen de armste landen hun krachten: de Afrikaanse groep, de minst ontwikkelde landen en de ACP groep (de Afrikaanse, Caraı¨bische en Pacific landengroep). De G90 verenigt de grootste groep leden van de WHO. In de G20 vinden de grootste ontwikkelingslanden (zoals Brazilie¨, India, China, Zuid-Afrika, Nigeria en Indonesie¨) mekaar. ‘‘Een open dialoog van de G90 en de G20 zal een hefboomeffect teweeg brengen in het nastreven van een rechtvaardig handelssysteem.’’, aldus Celso Amorim, Braziliaans minister van buitenlandse zaken, die de G20 coo¨rdineert. Zie o.m. http://www.twnside.org.sg/title2/ gtrends16.htm en http://www.globalpolicy.org/reform/intro/0906vision.htm Se´rgio Amadeu da Silveira, socioloog, doctoreerde met een studie over de democratie in de informatiesamenleving. Als coo¨rdinator e-Government in Saõ Paulo (2001-2003) lanceerde hij de telecentros in de armste wijken. Naast columnist in diverse magazines, is hij de auteur van Digital Exclusion : The Misery on the Age of Information Society. Hij nam in september 2005 ontslag als directeur ITI, omdat het Planning Ministerie slechts een vierde van het gevraagde budget wilde toekennen om de hele overheid naar open bron te migreren.

66

&


&


Vrije software in derdewereldlanden : Brazilië, Zuid-Afrika en Kenia

Recommend Documents