Voorzetter
Verantwoorde fotografie Op verzoek van de voorzitter van NVN hebben we onze vereniging kunnen presenteren op het 2009 themafestival van NVN. Dat stond onder het motto van verantwoorde natuurfotografie. Voor de verenigingspresentatie was zowaar 15 minuten beschikbaar… en wat doe je dan? We hebben er een lange voorbereidingsperiode voor uitgetrokken, die in mijn beleving vooral ging over wat we niet wilden. Als die discussie tegelijkertijd niets oplevert over wat we wel kunnen dan wordt het een moeilijk verhaal. Uiteindelijk hebben we de serie Changing Earth van Ad van Roozendaal (waarvoor nogmaals mijn hartelijke dank aan Ad) als verbeelding van onze bijdrage aan verantwoorde natuurfotografie gebruikt. Dat liet nog ruimte voor 6 minuten tekst die ter plekke uitgesproken zou kunnen worden. Ook daarvoor was niet ruim veel belangstelling, dus ben ik ondanks gezondheidsproblemen toch met Rieky naar Den Haag getreind. In de 6 minuten heb ik de breed aangezette discussie over verantwoorde fotografie uitgebreid met twee nieuwe dimensies. De discussie gaat over het algemeen vrijwel uitsluiten over hoe een foto tot stand komt en wat er in beeldbewerking (sorry voor de diamakers…) wel en niet mee mag. Ik heb daar twee dimensies aan toegevoegd: Fotografie moet verantwoord zijn voor de fotograaf/fotografe: hoeveel risico neem je door over de rand te gaan hangen… hoeveel gezondheidsrisico neem je (kamperen bij -40, besmette teken)…. Wat gebeurt er met de gemaakte foto en hoe verantwoord is dat. In dat verband heb ik met name gewezen op ons project samen met Staatsbosbeheer in het Informatiecentrum in Millingen. Ik denk dat we al met al ons van een goede kant hebben laten zien. Jos Hagens
…De platvis leert ons dat al te grote grondigheid leidt tot vervlakking….
VNF-Nijmegen maart/april 2009
3
4
VNF-Nijmegen maart/april 2009
Programma VNF-N maart/april 2009 Grote verenigingsavond dinsdag 17 maart 2009 19:30 uur 20:00 uur 20:15 uur 21:00 uur 21:15 uur 21:25 uur 22:15 uur
Zaal open voor de gezelligheid Mededelingen van het bestuur Presentatie Geert Limburg: De Weerribben Pauze Fotograaf van de maand Presentatie en bespreking eigen werk Sluiting en opruimen
Zie de vorige Creatuur voor foto's en informatie over de presentatie van Geert Limburg. Grote verenigingsavond dinsdag 21 april 2009 19:30 uur 20:00 uur 20:15 uur 21:00 uur 21:15 uur 21:25 uur 22:15 uur
Zaal open voor de gezelligheid Mededelingen van het bestuur Presentatie Mart Smit: Wilde zwanen Pauze Fotograaf van de maand Presentatie en bespreking eigen werk Sluiting en opruimen
Presentatie Mart Smit: Wilde zwanen in de sneeuw De wilde zwanen die in groepjes in Nederland in de winter geregeld te zien zijn vind je in het voorjaar in Zuid Scandinavië. Op speciale plekken met genoeg voedsel komen ze bijeen om hun partner te vinden door te baltsen. Het dorpje in Zuid Scandinavië, waar mijn vader en ik gezeten hebben, heet Tysslingen. Een klein dorpje waar de “wilde zwaan” hoog in het vaandel staat. ’s Morgens vroeg is het net Schiphol. De een na de andere Boeing (zwaan) komt een plekje op het land opzoeken. Wanneer je ze ook ziet vliegen snap je hoe vliegtuigen zijn ontworpen. Vlak voor de landing gaat het landingsgestel uit en tenslotte landen ze in de zachte poedersneeuw. In groepjes komen ze bij elkaar staan en ze strekken hun lange nek voor zich uit, een luid getetter volgt. Wanneer ze een partner gevonden hebben gaan ze samen verder in een monogame relatie. Na de tussenstop in zuid-zweden zoeken ze het nog hogerop in Scandinavië en sommige gaan door naar Siberië om te broeden. De plek Tysslingen biedt een goede kans, afhankelijk van het weer, om wilde zwanen te fotograferen. Het ligt ter hoogte van Stockholm en is helemaal in de ban van de zwanen. Zo hebben ze er een zwanencafé, een zwanenschool en nog veel meer. In deze presentatie laat ik zien hoe wij daar gewerkt hebben en hoe het de wilde zwaan op deze tussenstop vergaat. VNF-Nijmegen maart/april 2009
5
6
VNF-Nijmegen maart/april 2009
Praktijkochtend zaterdag 25 april 2009: De Bruuk bij Groesbeek Start: Leiding:
6.00 uur bij de ingang (i.v.m. windstil weer) Te bepalen op de clubavond van 21 april
Mogelijkheden: macrofotografie bloemen/ planten/ bomen macrofotografie insecten (Oranjetipjes!) abstracte fotografie Route: Een kaart van het gebied kun je vinden op http://www.vcbio.science.ru.nl/virtuallessons/landscape/bruuk/ Beschrijving: De Bruuk is een 80 hectare groot natuurgebied ten zuiden van Groesbeek. Het bestaat uit natte graslanden, moerassen en wilgenbosjes. Eind april komen er in de Bruuk veel Oranjetipjes (vlinders, zie foto) voor. Vroeg in de ochtend bij windstil weer zijn deze uitstekend te fotograferen.
● Oranjetipje
VNF-Nijmegen maart/april 2009
7
De favoriete fotograaf van …. Theo Bosboom Het succes van de serie “de favoriete fotoplek van …” heeft mij op het idee gebracht om een nieuwe, vergelijkbare serie bijdragen voor de Creatuur te starten. Dit keer met het doel om in kaart te brengen door welke (natuur)fotografen de leden van onze vereniging het meest geïnspireerd en geraakt worden. Dat is denk ik heel leuk en leerzaam om te lezen en iedereen kan weer deelnemen. De serie over de favoriete fotoplek kan wat mij betreft gewoon doorlopen, want er zijn nog genoeg leden die nog niet aan bod zijn geweest. Wat zijn de regels? Wat mij betreft zijn die er (bijna) niet. Noem de fotograaf die je het meest geïnspireerd heeft en leg kort uit waarom. Het hoeft niet per se een natuurfotograaf te zijn en het mag zowel een internationale ster zijn als een onbekend familielid of gewoon een ander clublid. En als je meer beïnvloed bent door een schilder, kunnen we dat ook nog wel door de vingers zien. Om auteursrechtelijke problemen te voorkomen, lijkt het me het beste om geen foto’s te plaatsen van de betreffende fotograaf, tenzij je van te voren toestemming hebt verkregen. Wel is het leuk om een link naar de website van de fotograaf op te nemen, zodat de andere leden het werk van hem of haar makkelijk kunnen bekijken. Wie is nu mijn favoriete fotograaf? Een lastige vraag! Er zijn zoveel uitstekende fotografen. Ik zou met gemak 20 fotografen kunnen opnoemen die mij geïnspireerd hebben met hun werk. Om het gras niet gelijk voor de voeten van volgende schrijvers weg te maaien, zal ik uit het rijtje een (denk ik) wat minder bekende fotograaf noemen. Voordat ik zijn naam ga noemen, wil ik eerst nog opmerken dat ik ongetwijfeld het meeste geleerd heb van fotografen op onze eigen fotoclub. Je ziet dan niet alleen de foto’s, maar je hoort ook nog eens hoe ze gemaakt zijn. Ik vond het met name heel inspirerend om te zien dat je ook in Nederland – bij wijze van spreken in je eigen achtertuin – mooie, spannende natuurfoto’s kunt maken. Daarnaast doe ik veel inspiratie op door fototijdschriften te lezen (bijvoorbeeld het Duitse Naturfoto of het Engelse BBC Wildlife Magazine) en door te kijken naar de winnende foto’s van grote fotowedstrijden, zoals de Wildlife photographer of the year. Ik kijk dan welke beelden me het meeste aanspreken en vraag me af waarom het beeld me raakt. Op deze manier leer ik ook weer nieuwe fotografen kennen en vaak breng ik dan een bezoek aan hun website. Zo heb ik ook mijn favoriet gevonden … Zijn naam is Hans Strand (1955), een natuurfotograaf uit Zweden. Hoewel hij naar mijn mening tot de absolute wereldtop behoort, is hij in Nederland niet heel erg bekend. Ik ken hem zelf ook nog niet zo heel lang. Misschien komt dat door de onderwerpen die hij fotografeert: geen vechtende leeuwen of knuffelende orang oetans, maar met name landschappen, planten en bomen in Noord Europa. Maar wel op een grandioze manier! Kijk maar eens op www.hansstrand.com en open de gallery Arctic: bij het zien van de beelden voel je de kou en de desolaatheid van het landschap. En wat een licht zie je in de foto’s, de man heeft ongelofelijk veel geduld en kan goed wachten op het juiste moment. Dat is 8
VNF-Nijmegen maart/april 2009
overigens wel vaker zo bij mensen die met zware Hasselblad apparatuur fotograferen. En hij heeft een goed oog voor detail. In zijn gallery “intimate landscapes” zie je hoe hij van ogenschijnlijk alledaagse onderwerpen spannende en mooie foto’s kan maken. Een prima term ook “intimate landscapes”, de foto’s zitten eigenlijk tussen macro-opnamen en echte landschappen in. En wat die man in IJsland doet, daar kan ik flink jaloers op worden en tegelijkertijd ongelofelijk van genieten! De laatste jaren heeft hij zich toegelegd op luchtfoto’s van de hoogvlaktes en rivierdelta’s van IJsland. In de gallery Aerials zie je daar prachtige voorbeelden van. Hier gaan landschapsfotografie en abstracte fotografie naadloos in elkaar over. Het zijn echte kunstwerken, ze kunnen zo op groot formaat aan de muur. Wat zou ik die foto’s graag zelf gemaakt hebben … En daarmee wordt ook duidelijk waarom dit mijn favoriete fotograaf is. Hans Strand houdt zich bezig met fotografie die ik zelf ook graag mag uitoefenen (landschappen, details, abstract), hij is actief in gebieden waar ik erg van houd (o.a. IJsland, Lapland) en maakt daar verschrikkelijk mooie foto’s die mij elke keer weer weten te verbazen en inspireren. Ik wil graag de pen doorgeven aan een andere Hans, te weten onze eigen Hans Crone. Ik ben zeer benieuwd welke fotograaf Hans het meest geïnspireerd heeft en of deze fotograaf ook nog steeds analoog fotografeert.
De favoriete fotografieplek van………………………… David Pattyn Wat is nu eigenlijk mijn favoriete fotografieplek? Iedere plek of gebied heeft zo zijn eigen aantrekkingskracht. Als ik goed nadenk zijn er eigenlijk twee constanten in de gebieden waar ik steeds terugkeer: water en zand. Bij water denk ik aan wetlands zoals La Dombes en de Camargue in Frankrijk waar ik de laatste twee jaar frequent ben geweest. Zand doet mij denken aan de Loonse en Drunense duinen en het Kgalagadi Transfrontier Park in Zuid Afrika en Botswana. De Drunense Duinen zijn vooral landschappelijk heel erg aantrekkelijk en het Kgalagadi Park heeft alles: landschappen, zoogdieren, vogels, insecten…in een variatie en aantallen die in Nederland zijn gelijke niet kent. Het enige maar wel heel grote nadeel is dat het te ver is, en dat je er dus niet zo maar eens terug gaat om een opname opnieuw te maken. VNF-Nijmegen maart/april 2009
9
Dat brengt mij uiteindelijk bij mijn echt favoriete gebied: Het Groene Woud. Waarom? Omdat Het Groene Woud voor Nederlandse begrippen ook een beetje alles heeft en een belangrijke voorwaarde voor natuurfotografen: het is vlakbij waardoor ik er steeds opnieuw naartoe kan gaan. Het Groene Woud is een nationaal Landschap en een natuurontwikkelingsproject in de driehoek tussen Tilburg, Eindhoven en ’s Hertogenbosch. De bedoeling is om bestaande natuurgebieden in die driehoek met elkaar te verbinden zodat op termijn (tegen 2018) een min of meer aaneengesloten gebied van 7500 hectare ontstaat. Er wordt zelfs luidop gedroomd van het weer uitzetten van edelherten in het gebied. De belangrijkste reservaten die het gebied moeten “dragen” zijn de Kampina, de Oisterwijkse Bossen en Vennen en de Mortelen en de Scheeken.
De Oisterwijkse Bossen en Vennen zijn het bekendste gebied. Natuurmonumenten gebruikt het gebied als toeristische trekpleister waardoor het gebied, vooral in de weekenden, enorme aantallen bezoekers te verwerken krijgt. Dat klinkt niet echt aantrekkelijk voor natuurfotografen maar dat hoeft niemand af te schrikken. De Oisterwijkse Bossen en Vennen zijn vooral landschappelijk interessant vanwege de afwisseling van, wat had je gedacht…bossen en vennen. Dit wil zeggen; ’s morgens voor dag en dauw opstaan en zorgen dat je voor zonsopgang bij de vennen bent om het mooie ochtendlicht maximaal te benutten. Mijn favoriete ven is het Voorste Goorven omdat de oevers heel erg onregelmatig zijn en het ven bezaaid is met kleine eilandjes. Dat zorgt voor vele fotografische mogelijkheden. In de nazomer en de herfst komen bijna iedere ochtend een aantal aalscholvers op omgevallen bomen zitten en dat gecombineerd met wat ochtendnevel zorgt 10
VNF-Nijmegen maart/april 2009
soms voor mooie plaatjes. Uiteraard broeden op de vennen wel een aantal watervogels maar door de hoge bezoekersaantallen en de verstoring die dat met zich meebrengt zijn dat er niet erg veel; het gaat dan voornamelijk over enkele koppels dodaars, fuut en kuifeend. Als je vogels beter te zien wilt krijgen, dan moet je op de Kampina zijn. De Kampina is vooral gekend vanwege de uitgestrekte natte en droge heide waar in de zomer de roep van de wulp nooit ver weg is. Ook boomvalken, die hier op de vele soorten libellen jagen, en roodborsttapuiten zijn hier makkelijk te observeren. In de winter kan je dan weer geregeld de klapekster zien. Ook op de kampina kan je verschillende vennen vinden en omdat de bezoekersaantallen hier veel geringer zijn, komen hier in de rust meer vogelsoorten tot broeden. Één van de mooiste soorten is de geoorde fuut die te vinden is op het Ganzenven en het Groot Huisven.
De laatste jaren zie je hier in de winter steeds meer grote zilverreigers foerageren. Sinds de vorige eeuw zijn de talloze vennen in Kampina ernstig bedreigd door verzuring, vermesting en verdroging. Natuurmonumenten greep in met een noodplan. Vennen werden uitgebaggerd, de oevers geplagd en de bomen aan de waterkant gekapt. De wind heeft nu meer vat op het open water en in de herfst verstikt vallend blad de vennen niet langer. Het water is minder zuur en voedselrijk en de vegetatie is een stuk gevarieerder. In het water zijn salamanders gezien en oeverkruid en moerashertshooi zijn terug. Ook groeit er zonnedauw, lavendelheide en veenbes. Ook voor zoogdieren is de Kampina interessant: reeën zie je er geregeld en met een beetje geluk zie je wel eens een vos. Ook de Mortelen, met zijn afwisseling van kleine bosjes en weiden, is een goed gebied voor vos en ree. VNF-Nijmegen maart/april 2009
11
Al bij al kan ik alleen maar gelukkig zijn vlakbij zoveel moois te wonen. Ik ben nog lang niet uitgefotografeerd en ook de volgende jaren zal ik Het Groene Woud uitgebreid blijven bezoeken. Misschien heb ik ooit voldoende materiaal bij elkaar voor het maken van een boek; een mooi boek welteverstaan, zodat de mensen uit de omgeving het belang zien van de verdere ontwikkeling en het behoud van Het Groene Woud…wie weet? Ik geef de pen door aan Hein Valk.
12
VNF-Nijmegen maart/april 2009
Belangrijke gegevens van VNF-Nijmegen Bestuur Voorzitter
Jos Hagens De Heerlickheit 7, 5431 BC Cuijk Telefoon: 0485-314938 E-mail:
[email protected]
Secretaris
Michel Lucas Kangoeroestraat 1 6531 RE Nijmegen E-mail:
[email protected]
Penningmeester
Hans Crone Danielsweg 31 6543 RB Nijmegen 024-3778885 E-mail:
[email protected]
Alg. bestuurslid
Godelieve v/d Lande Gulikstraat 6, 6585 XB Telefoon: 024-6963510
Alg. bestuurslid
Hans Balendong Molenweg 112c, 6542 PZ Nijmegen Telefoon: 024-3771520
Bankrelatie & contributie Postbankrekeningnummer: 5585299 t.n.v. VNF afd. Nijmegen. De contributie bedraagt €30,- per jaar. Inschrijfgeld nieuwe leden €5,KvK De Vereniging NatuurFotografen Nijmegen staat ingeschreven in het register van de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland 40145961 Verenigingsavonden Verenigingsavonden vinden plaats in Wijkcentrum “De Schakel “ Archimedesstraat 9, 6533 MA, Nijmegen. Tel: 024-3566520 Iedere derde dinsdag van de maand om 20.00 uur (zaal open 19:30 uur). Komende verenigingsavonden op: 17 maart, 21 april Volgend verenigingsblad Het volgende verenigingsblad verschijnt rond 15 mei 2009. Kopij en advertenties kun je tot uiterlijk 1 mei inleveren bij de redactie. Redactie: Gerard Burgers, Inge Hagens en Jos Hagens. Redactieadres:
[email protected] , (postadres:Bergweg 51, 6881 LM Velp) Overnemen artikelen Natuurfotoverenigingen mogen artikelen uit dit blad overnemen voor publicatie in hun eigen verenigingsblad. (bron en auteur vermelden).
VNF-Nijmegen maart/april 2009
13
14
VNF-Nijmegen maart/april 2009