Voorwoord. Ook bij jeugdbewegingen is een initiatie een zekere troef op weekends en kampen. Een ongelukje, een val, een schaafwondje, is snel gebeurd!

“De Kramp op kamp”

1

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4.

Inhoudsopgave Voorwoord De verbandkoffer Verbanden en kompressen i. Snelverbanden ii. Watten iii. Kompressen iv. Elastische hydrofiele windels v. Cambric windels vi. Driehoeksverband of mitella vii. Pleisters viii. Vingerverband ix. Reddingsdeken 5. Reiniging en ontsmetting i. Ontsmettende zeep, washandje en handdoek ii. Ontsmetting iii. Ontsmettingsmiddelen 6. Ziektebeelden i. Medicatie 7. Zalven, sprays en druppels 8. Wonden i. Brandwonden 1. 1ste graad 2. 2de graad 3. 3de graad 4. Verzorging brandwonden ii. Oogwonden 1. Netvliesloslating 2. Beschadiging van het hoornvlies 3. Blauw ook 4. Vuiltje in het oog iii. Snijwonden iv. Schaafwonden v. Steekwonden vi. Bijtwonden vii. Tekenbeten viii. Blaren ix. Kneuzing x. Verstuiking xi. Spier -en pees letsels 9. Verbanden 10.Materialen 11.extra 12.contact 13.bijlage CPR 14.bijlage CO 15.Noodnummers 16.Nota’s

2

Voorwoord Elk jaar gebeuren er duizenden ongelukken, waarvan vele mensen, voorbijgangers, vrienden, familieleden, met de handen in het haar zitten, omdat men niet goed weet, hoe we op een gepaste manier een slachtoffer moeten benaderen. Ook bij jeugdbewegingen is een initiatie een zekere troef op weekends en kampen. Een ongelukje, een val, een schaafwondje, … is snel gebeurd ! Wil je eerste hulp goed kunnen toepassen, dan heb je materiaal nodig. Ongevallen gebeuren overal en op alle ogenblikken. De juiste ontsmettings –en verband middelen bij de hand hebben, kan van zeer groot nut zijn ! De inhoud van een verbandkoffer wordt samengesteld op basis van het doeleinde. Voor een verbandkoffer neem je best een metalen of een plastieken doos of koffer, omdat deze tegen vocht, regen en een stootje kan. Breng als opvallende signalisatie een rood kruis aan op de koffer of doos, ter herkenning. De vormingscursus “de kramp op kamp”, een initiatief van district Ten Ryen, vertelt je wat meer over de inhoud van de verbandkist, alle soorten verbanden, pleisters, de toenadering bij allerlei wonden, teken, enz… m.a.w. allemaal nuttige tips die je zeker kan gebruiken op en rondom de scouts of thuis! Veel plezier

3

De verbandkoffer Verbanden en kompressen Snelverbanden Een snelverband is een steriel gaas met een vochtopnemend kussentje en twee gelijke zwachtels zonder een stukje kleefpleister op het einde. Daar moet je zelf voor zorgen. Of je knoopt de uiteinden na het aanleggen aan elkaar vast. Gebruiken bij grotere wonden waar meer bloed uit stroomt. Gebruik het als eerste dekverband als je verwacht dat er nog meer verband aangelegd gaat worden. Dit verband kun je niet op handen, voeten, gewrichten en het hoofd gebruiken. Door de beweging zal het namelijk al snel niet meer goed sluiten. Verder kun je het overal gebruiken en vooral op armen en benen. Snelverbanden heb je in verschillende afmetingen, vb : 7x10 cm, 12x14 cm, … maar wordt stilaan uit de verbankoffers genomen, vermits een kompres en kleefpleister even goed lukt. Watten Er bestaan verschillende soorten watten :

1. Witte watten nemen veel vocht op. Daarvoor leggen we ze op steriel gaas om

bijvoorbeeld zo veel mogelijk bloed op te vangen; 2. Vette watten nemen geen vocht op. We gebruiken ze voor drukverbanden; 3. Synthetische watten zijn veerkrachtig én nemen vocht op. Een combinatie dus van witte en vette watten. Watten zijn perfect te gebruiken voor bloedstolling, na eerst een steriel niet klevend kompres op de wonde te hebben gelegd. Als je watten direct op de wonden legt, gaan deze beginnen kleven, en maak je de wonde steeds terug open.

Het ideale is om geen watten te gebruiken bij bloedstolling, maar wel steriele kompressen, deze kleven niet en je kan deze gemakkelijk over elkaar leggen als de bloeding niet direct stopt.

4

Kompressen Een kompres is een kiemvrij gemaakt gaas. Het komt steriel (dat is kiemvrij) uit de verpakking. De zijde die op de wond komt, raak je niet aan om te zorgen dat er geen extra ziektekiemen bij de wond komen. Je mag dit gaas op allerlei wonden gebruiken. Je kunt het ook gebruiken om de wond en de omgeving ervan schoon te maken. Steriel gaas is ook hydrofiel, dat wil zeggen: vochtopnemend. Het is in verschillende maten verkrijgbaar. de meest gebruikte maten zijn 5 x 5 cm, 10 x 10 cm en het zogenoemde zestientje (16 stuks uit 1 m20)

Elastische hydrofiele zwachtels Deze is gemaakt van los geweven, elastisch materiaal. Hij kan tot 2,5 maal worden uitgerekt. Hij sluit goed aan, plooit niet en ook de kans op verschuiven is zeer klein. Hij is verkrijgbaar in verschillende breedten, namelijk 4, 6, 8, 10 en 12 cm. Er zijn ook niet-elastische hydrofiele zwachtels. Deze zijn gemaakt van los geweven materiaal. Door het losse weefsel is het materiaal niet sterk. Het plooit en verschuift gemakkelijk, en mist de voordelen van de elastische hydrofiele zwachtel. Hydrofiel = vochtopnemend

Cambric zwachtels Cambric zwachtel is gemaakt van stevig, niet rekbaar materiaal. Net als de hydrofiele zwachtel plooit en verschuift deze gemakkelijk. Het is dan ook minder geschikt voor een wonddrukverband of een drukverband. De meest gebruikte breedten zijn 6, 8 en 10 cm.

5

Driehoeksverbanden of mitella Een mitella is een driekantige doek voor de arm, die om de hals wordt gedragen en waarin bij letsel de onderarm kan worden gedragen.

Is er een wond aan hand of arm, leg die dan in een mitella.

6

Pleisters Pleisters worden vaak op kleine wondjes gekleefd. Een stukje kleefpleister met in het midden een gaasje dat er al aan vast zit. Soms met allerlei leuke afbeeldingen voor de kleintjes om ze te troosten. gebruik ze bij kleine verwondingen die niet hard bloeden. Vingerverband en applicator Je kan een vinger op verschillende manier verzorgen. Je kan dit doen met behulp van een kleine elastische hydrofiele zwachtel of een buisvormig vingerverband. Zwachtel :

Buisvormig vingerverband :

7

Reddingsdeken Een reddingsdeken van hoogwaardige folie voorkomt onderkoeling en/of shock bij het slachtoffer. Hoewel een reddingsdeken eigenlijk geen echte deken is - meer een soort folie - kan die slachtoffers wel een stuk langer warm houden en zodoende mensenlevens redden. Ook bruikbaar als u het een keer erg koud hebt, maar eenmaal uitgevouwen krijg je hem amper nog terug in de oorspronkelijke verpakking. Een reddingsdeken weegt hooguit 100 gram en neemt vrijwel geen ruimte in.

Bescherming tegen koude: •

zilveren kant naar binnen. De aluminium laag kaatst ca. 80 % van de lichaamstemperatuur terug waardoor onderkoeling en bevriezing worden voorkomen.

Bescherming tegen hitte: •

zilveren kant naar buiten. Zonnestralen worden teruggekaatst en houden het lichaam koel (of de auto, tent, … )

8

Reiniging en ontsmetting Ontsmettende zeep, handdoek en washandje Wat zeker ook niet mag ontbreken in onze EHBO koffer, zijn ontsmettende zeep ( vb. isobetadine zeep ) , een handdoek en een washandje. Vooraleer je een wonde gaat verzorgen, moet deze eerst goed gereinigd worden, en vervolgens worden ontsmet. Bij het uitwassen let je erop dat je van het midden naar buiten toe wrijft en niet omgekeerd. Zichtbare vuiltjes kunnen met een pincet verwijderd worden. Ontsmetting Bij elke wonde bestaat gevaar voor infectie. Onze omgeving is bezaaid met micro-organismen ( microben, virussen, … ) Het grootste deel hiervan is onschadelijk voor de mens, omdat de huid ondoordringbaar is voor deze microorganismen. Bij beschadiging van deze bescherming kunnen de microorganismen het lichaam binnendringen ( = besmetting ) Ze vermenigvuldigen zich( = infectie ) en de reactie van ons lichaam door deze infectie, wordt ontsteking genoemd. Om dit gevaar te minimaliseren, moet je trachten om : • •

Je handen grondig te wassen voor de wondverzorging Correct gebruik maken van steriel materiaal en ontsmettingsmiddelen.

Hieronder vind je een lijstje van de courante ontsmettingsmiddelen, en hun eigenschappen. HAC ( hospital antiseptic concentration Hibitane

Iso – betadine

Neo - Sabenyl

Zuurstofwater

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Reinigt en ontsmet Kleurt niet Oplosbaar in water of alcohol Prikkelt niet in waterige oplossing Ontsmet goed Waterige en alcoholische oplossing Prikkelt niet in waterige oplossing Allergische reacties mogelijk Ontsmet zeer goed Niet te sterk prikkelend Kleurt slechts zeer lichtjes en kortdurend Allergische reacties matig mogelijk Moet niet worden verdunt Reinigt en ontsmet Kleurt niet Oplosbaar in water Prikkelt niet Uitstekend geschikt om schaafwonden en steekwonden te reinigen en te ontsmetten Bruist bij contact met de wonde, en is pijnlijk.

9

•

Zuurstofwater kan je maar 3 maanden bijhouden, omdat de zuurstof geleidelijk verdwijnt. Belangrijk !!

• •

ether

• mercurochroom

ontsmettingsalcohol

• • • • • •

Ontsmet niet Ontvet de huid en lost de kleefstof van de kleefpleister op Contact met wonde, slijmvliezen en ogen vermijden Slechts zeer lichte ontsmetting Legt een filmpje op de huid Kleurt sterk rood Bruikbaar om voorwerpen en gave huid te ontsmetten Als oplosmiddel voor sommige ontsmettingsstoffen Contact met wonde, slijmvliezen en ogen vermijden

Zoals je kan afleiden bestaan er een hele hoop goede reinigings -en ontsmettingsproducten. Ideaal is om een product bij te hebben dat reinigt en ontsmet ! Als je voorzien bent van genoeg water, reinig je eerst de wonde met water en zeep, en vervolgens ontsmet je met één van de producten.

Reinigen wonde

ontsmetten wonde

Nota : iso – betadine is ook verkrijgbaar in zalftube. Het voordeel hiervan is dat je de gewenste hoeveelheid kan gebruiken, zonder verlies te maken. Met iso – betadine flacons heb je veel verlies van een kostbaar product.

Hygiëne Hygiëne is steeds heel belangrijk bij een goede verzorging, gebruik daarom net en proper materiaal, ook als het niet – steriel verband is.

10

Ziektebeelden Medicatie Medicatie is tevens ook onmisbaar in onze verbandkoffer. Let wel op het gebruik van medicatie. Beperk de inhoud en het gebruik van geneesmiddelen. Lees de bijsluiter aandachtig alvorens de medicatie toe te dienen. Zorg voor aangepaste medicatie, of halveer medicatie voor kinderen. Æ zie bijsluiter Hieronder vindt je een lijst van de meest gebruikte indicaties, en hun werking.

Ziektebeeld Hoofdpijn

Krampen – diarree Koorts

Indicatie • • • • • •

Keelpijn

• •

Misselijkheid en braken Maagklachten

• • •

Tandpijn

Hoest

• • • • •

extra

Aspro + aspro voor kinderen Dafalgan 500 mg paracetamol Pijn en koortswerende medicatie Imoduim, loperamide, Aspro, brufen,panadol,dafalgan Algemene geneesmiddelen met paracetamol. Orofar, Aspro, brufen, nurofen, … Algemene geneesmiddelen met paracetamol. Ideaal is orofar ! motilium, primperan,… Motilium, domperidon, maalox, … Geneesmiddelen met domperidon rennie Aspro, brufen,panadol,dafalgan Algemene geneesmiddelen met paracetamol. Bisolvon, Streptuss Geneesmiddelen met broomhexine

ORS1

kamille2

Deze geneesmiddelen zijn te verkrijgen zonder voorschrift van uw huisarts. Sommige producten kunnen zwaarder verkregen worden, met vb. orofar – lidocaïne, dafalgan van 1 gr. Paracetamol, medicatie met codeïne, …

1

ORS : ORS is de Engels afkorting voor ‘oral rehydration solution', ofwel ‘een drinkbare vloeistof om de vochtbalans in het lichaam te herstellen'. ORS is verkrijgbaar onder de merknamen Care Plus ORS, Dioralyte orange, Orisel en nog veel andere merken. Het is zonder recept te verkrijgen als zakjes poeder, die je in water moet oplossen.

2

Kamille werkt licht ontstekingremmend en ontsmettend en heeft een licht ontspannend effect op maag en darmen en een beschermend effect op het maagslijmvlies. Kamille is verwerkt in veel verschillende producten, zoals theezakjes, lippenbalsem, keeltabletten, crème, zalf, oplossing, mondspray en zeep.

11

Zalven, sprays en druppels

Ziektebeeld Beten, insectenbeten

Jeuk, pijn

Zon - hitte (bescherming)

Indicatie • • • •

• • •

Spier –en gewrichtspijn

•

• • • oogwonden

• •

Extra

Cremocort Euceta Cortisone zalf lidocaïnecrème, lidocaïnelevomenthogel, Nestosyl crème cremocort Zonnecrême –of olie, hoge factor Aftersun, flamazine Geneesmiddelen met paracetamol ( vb. dafalgan, aspro, … ) Reflex - spray3 Fastum gel decontractil

Middel met een licht gehalte aan cortisone

Dexamethason oogdruppels Geneesmiddelen met Dexamethason

Geneesmiddelen tegen oogwonden hebben meestal een korte houdbaarheid.

3

Plaats van de spierpijn goed warm houden

Goed voor spier –en gewrichtspijn. Het gerucht gaat de ronde dat reflex – spray toch minder gebruiksmatig is, omdat de kans bestaat op een daling van de bloeddruk en cyanose ( blauwverkleuring van lippen en vingernagels. Toch is deze kans is uitermate klein

12

Wonden Brandwonden Iedere dag gebeurt het. Vele honderden verbrandingen, uit, thuis en onderweg. Jaarlijks oplopend tot ruim 2,5 miljoen! Bij tienduizenden van die ongevallen lopen mensen min of meer ernstige verbrandingen op. Vaker dan we denken (in ruim 80 % van de gevallen) gebeurt dat thuis door een 'ongelukje'. Elke verbranding beschadigt de huid. Wat veel mensen niet weten is dat de huid een orgaan is, qua oppervlakte het grootste dat de mens bezit, met o.a. de volgende, belangrijke functies: • • • • •

de huid houdt het vocht in ons lichaam vast. zonder de huid zouden we uitdrogen de huid vormt een barrière tegen schadelijke stoffen en beschermt ons tegen stof, vuil en ziekteverwerkers; de huid helpt ons bij het regelen van de lichaamstemperatuur; de huid zorgt voor de afvoer van afvalstoffen.

De meeste brandwonden ontstaan door hete vloeistoffen, vuur en steekvlammen. Daarnaast komen ook chemische en elektriciteitsverbrandingen voor. En wie kent niet de door de zon verbrande, pijnlijke, rode huid? • • • •

Hoe ernstig een verbranding is hangt af van de diepte en grootte. De diepte van de brandwond is afhankelijk van: de duur van de warmte-inwerking; de temperatuur van de vloeistof, het voorwerp of de vlam de aard van de vloeistof, het voorwerp of de vlam (zo geeft heet water in het algemeen een diepere verbranding dan hete olie. De aanraking van heet metaal brengt meer schade toe dan contact met een hete kunststof).

Het vaststellen van de diepte en de grootte van de verbranding is van groot belang voor een doeltreffende behandeling. Goed vaststellen is een zaak van vakmensen. Raadpleeg bij de geringste twijfel zo spoedig mogelijk een arts.

13

Eerstegraads brandwonde Bij een eerstegraads verbranding is de huid nog wel intact, maar rood en pijnlijk. Een zonverbranding is in het algemeen dan ook een eerstegraads verbranding.

Tweedegraads brandwonde Bij een tweedegraads brandwond ontstaan blaren en is de huid rood en pijnlijk.

Derdegraads brandwonde Een derdegraads brandwond wordt gekenmerkt door een (ernstige) aangetaste huid die niet alleen bruin of geel, maar soms ook wit of zwart kan zijn. En al is een derdegraads brandwond altijd (zeer) ernstig, toch voelt het slachtoffer nauwelijks pijn. Dit komt doordat zelfs de zenuwuiteinden in de huid verbrand zijn. DE GROOTE VAN DE BRANDWOND De grootte van de brandwond wordt uitgedrukt in een percentage van het totale lichaamsoppervlak. Als bijvoorbeeld 10 % of meer van het lichaam verbrand is, spreken we van een 'uitgebreide verbranding'. De oppervlakte van de handpalm bedraagt ongeveer 1 % van het totale lichaamsoppervlak. Neem (in gedachten) het handoppervlak van het slachtoffer. Het aantal keren dat die handpalm op de brandwond past, geeft aan hoeveel procent van het lichaam verbrand is.

14

Verzorging van brandwonden Koel elke brandwonde, hoe onschuldig ze ook lijkt, onmiddellijk af onder koud stromend water gedurende minstens 15 minuten. Als er geen kraan in de buurt is gebruik dan stilstaand water dat u over de wonde giet. Na het koelen met water hebben eerstegraads wonden (rode huid) geen bijzondere verzorging nodig. Kleine brandwonden van de tweede graad (blaren) moeten steriel worden afgedekt, en eventueel verzorgd worden met flamigel, of flamazine. Roep bij brandwonden met een grotere oppervlakte, op gevoelige plaatsen of van de derde graad gespecialiseerde hulp in. Oogwonden Voorbeelden van oogletsels zijn een blauw oog, netvliesloslating en hoornvliesbeschadiging. Ook langdurig contact van de ogen met ultraviolet licht kan leiden tot oogletsels: zonneblindheid of sneeuwblindheid. Een vuiltje in het oog is geen oogletsel maar kan wel hinderlijk zijn. Wonden in of rond het oog zijn steeds ernstig. Indien de wonde rond het oog bloedt, stelp de bloeding door voorzichtig met steriel materiaal op de wonde te duwen. Breng een niet-drukkend, steriel oogverband aan om: - de ogen af te schermen van het licht - oogbewegingen te vermijden. Netvliesloslating : Na een harde klap op het oog heeft het slachtoffer pijn en gezichtsveldvermindering (alsof er een gordijn hangt voor één oog). Vervoer het slachtoffer niet zelf en vraag een arts ter plaatse. Beschadiging van het hoornvlies : Het slachtoffer heeft het gevoel dat er een vuiltje in het oog zit. Na onderzoek wordt er niets aangetroffen op het oog. Er kan dan sprake zijn van een beschadiging van het hoornvlies. De beschadiging kan ontstaan door b.v. vingernagels of takjes. Het slachtoffer heeft meestal veel traanafscheiding, last van fel licht en pijn. behandel met oogdruppels. Steeds een oogarts raadplegen.

15

Blauw oog : Door een vuistslag, een stoot met de elleboog of een contact met een kleine, harde bal of stick op de oogkas, kan deze beschadigd worden. Als dit beperkt blijft tot een bloeding in het ooglid en rondom het oog, spreekt men van een ‘blauw oog’. Het ooglid is gezwollen en kan bijna niet geopend worden. Leg een koud kompres op het oog, niet drukken. Vuil in het oog Dit vuiltje is soms een klein insect of rondvliegend vreemd voorwerp (b.v. stof, zand...). Meestal ligt het voorwerp oppervlakkig onder het bovenste ooglid of op het hoornvlies. Het oog is pijnlijk, branderig en traant. Zorg dat het slachtoffer niet in het oog wrijft. Het vuiltje verwijderen met een steriel kompres of met een tip van een zuivere zakdoek, die met fysiologisch serum of zuiver water werd bevochtigd. Dek het oog af met een beschermend verband. Verwijs door naar een arts indien het verwijderen niet lukt of bij blijvende irritatie of tranen van het oog. Verschillende technieken voor het verwijderen van een vuiltje uit het oog zijn mogelijk: 1. Door te drukken op het traanzakje gaat het oog tranen en kan het vuiltje weggespoeld worden.

2. Als het deeltje zich onder het bovenste ooglid bevindt, kan dit omhoog gehouden worden. Daarvoor grijpt men de rand van het ooglid vast tussen duim en wijsvinger en trekt het naar voor en boven.

3. Als het deeltje zich in het onderste ooglid bevindt, dan kan men dit ooglid naar beneden trekken

16

Snijwonden De huid kan op heel wat verschillende manieren beschadigd worden. Afhankelijk van de oorzaak, zal ook de wonde er anders uitzien, en zal ze andere kenmerken vertonen. •

• • •

Bij een snijwonde reinig je eerst de omgeving van de wonde met water en neutrale zeep van binnen naar buiten. Doe dit met een zuiver washandje of een steriel kompres. Spoel nadien de zeepresten weg met zuiver water. Ontsmet de wonde, en laat de wonde drogen. Nooit blazen om infecties te vermijden. Dek de wonde steriel af met een pleister of een steriel kompres en kleefpleister.

Schaafwonden Bij een schaafwonde zijn de bovenste huidlagen afgeschaafd. Je merkt puntvormige bloedingen doordat vele bloedvaatjes zijn gekwetst. Doorgaans doet een schaafwonde redelijk veel pijn, doordat de zenuwuiteinde eveneens beschadigd zijn. De verzorging van de schaafwonde is dezelfde als de snijwonde.

Steekwonde Een steekwonde kan je ondermeer oplopen door in een nagel te trappen, door een steek met een scherp voorwerp, door een val op een puntig voorwerp enz. Het resultaat is steeds een wonde met een kleine ingang, maar met een relatief inwendige beschadiging. Een steekwonde bloedt doorgaans minder fel dan een snijwonde. De verzorging is dezelfde als de snij –en schaafwonde.

17

Bijtwonden Bijtwonden zijn heel verschillend in grootte, diepte, hoeveelheid bloedverlies en pijn waarmee ze gepaard gaan. Dit alles hangt ondermeer af van het dier dat de bijtwonde veroorzaakte, van de intensiteit van de beet, van de plaats waar werd gebeten… Bijna elke bijtwonde ziet er onschuldiger uit dan ze in werkelijkheid is. Een bijtwonde ziet er vaak “proper” uit. Toch vormt elke bijtwonde een ernstige broedhaard van ziektekiemen. Dezelfde verzorging als de voorgaande, met als enige verschil dat bij grotere bijtwonden een arts vereist is, ter verzorging en ter controle van besmetting van dierenvirussen. Tekenbeten Teken zijn kleine spinachtige beestjes die vooral in bomen en struiken zitten. Ze variëren in grootte van een halve tot enkele millimeters. Ze worden zelden groter dan een centimeter. Teken zijn parasieten. Ze leven van bloed dat ze opzuigen bij mensen en dieren. Sommige teken zijn besmet met een bacterie, die via een beet kan worden overgebracht op mensen. Op deze manier kan men de ziekte van Lyme (Lyme's disease) oplopen. Gemiddeld 14% van de teken is besmet met Lyme De belangrijkste risicofactor op besmetting is de tijd die de teek op de huid doorbrengt. De teek neemt er de tijd voor om zich vol bloed te zuigen. Hoe langer dat duurt, hoe groter de kans dat u besmet raakt. Teken moet je dus zo snel mogelijk verwijderen. Teken gaan graag op plaatsen zitten waar de huid zacht, vochtig en warm is. u kunt ze aantreffen achter de oren in de haren, tussen huidplooien, tussen tenen en vingers, in de knieholte, onder de elastiek van ondergoed of kousen, maar ook op andere plaatsen.

18

Behandeling • •

Soms laten teken uit zichzelf los als u een hete douche of een heet bad neemt, maar dit werkt lang niet altijd. Wat u in ieder geval nóóit moet doen: de teek verdoven met alcohol, ether of andere middelen. Daardoor zou de teek kunnen braken en zijn ziektekiemen alsnog aan u overdragen. Ook niet veilig is de teek tussen duim en wijsvinger vast te pakken en omhoog te trekken. Zo kunt u de teek platdrukken, met ook weer tot gevolg dat de bacteriën in uw lichaam komen.

Veel beter is om een speciale tekentang te gebruiken

Tip : Ook kan je proberen om kleine kringetjes te draaien rond de huid waar de teek zit. De teek denkt dat hij op een bewegende spier zit, en dus bestaat de kans dat hij lost. Belangrijk : als de teek verwijderd is, moet je de komende dagen de wonde blijven viseren. Als je kringen rond de bijtwonde ziet, is tussenkomst van een arts noodzakelijk. Æ ziekte van Lyme.

19

Blaren Voetblaren zijn huidblaasjes waaronder zich vocht heeft opgehoopt. Ze lijken wel wat op kussentjes. Meestal komen ze voor op de hielen of onder de voet. Normaal gesproken kunnen voetblaren niet veel kwaad en kun je ze zelf behandelen. •

Was uw voeten. Neem een schone naald of een blarenprikker en prik in de zijkant van de blaar. Prik daarbij zoveel mogelijk in de looprichting, dan loopt u het achtergebleven of navolgende vocht er vanzelf uit. Eventueel kunt u de naald vooraf verhitten (in de blauwe vlam, anders krijgt u roet). Zorg dat u alleen de bovenhuid doorprikt en niet de onderliggende huid, anders gaat de blaar bloeden. Druk het vocht met een schone zakdoek of steriel gaasje door het gaatje uit de blaar. Eventueel kunt u nog jodium of betadine (prikt minder dan jodium) aanbrengen ter ontsmetting. Plak de blaar dakpansgewijs af met (liefst brede) leukoplast of sporttape. Geen gewone pleisters gebruiken! Met deze laag zorgt u voor een tweede huid en gaat de blaar niet kapot.

•

De Rode Kruis-methode: prik de blaar door met naald en (katoenen!) draad. Mocht er nieuw vocht in lopen, dan wordt dat direct via het draadje afgevoerd. Eventueel kunt u het draadje vooraf joderen. Daarna afplakken. In plaats van doorprikken kunt u de blaar gewoon met rust laten en afplakken. Bijvoorbeeld met Compeed, ovale pleisters die u over de blaar heen plakt. Eenmaal goed aangebracht kunt u er nog dagen of zelfs meer dan een week mee doorlopen, totdat de blaar is verdwenen en er nieuwe huid onder zit.

•

20

Verstuikingen, kneuzingen, spier- en peesscheuren Verstuikingen, kneuzingen, spier- en peesscheuren zijn letsels aan onderhuidse weefsels. Daarbij worden spieren, pezen, bloedvaten, zenuwen, gewrichtskapsels en/of –banden beschadigd, terwijl de huid zelf in tact blijft. kneuzing Een kneuzing is een beschadiging van het onderhuids weefsel door een slag of stoot (bijvoorbeeld van een hamer op de duim). De klachten bestaan meestal uit een zwelling, pijn en een bloeduitstorting. De bloeduitstorting is zichtbaar als een 'blauwe plek' en ontstaat door een beschadiging van de onderhuidse fijne bloedvaatjes. De termen kneuzing en verstuiking worden ten onrechte nogal eens door elkaar gebruikt.

Behandeling : •

•

Koelen met ijs, of bij gebrek aan ijs, koud water. ( met ijs geen rechtstreeks contact op de huid. Veroorzaakt vrieswonden !) Geef steun met een elastische hydrofiele zwachtel

Verstuiking Een verstuiking, ook wel 'verrekking' of 'verzwikking' genoemd, is een verschuiving van de botten in een gewricht, waardoor de er omheen liggende kapsels worden uitgerekt of gescheurd. Dit ontstaat meestal als gevolg van een verkeerde beweging. Vaak bij knieën en enkels.

21

Spier –en peesletstels Een spierverrekking is een spierkwetsuur waarbij de spiervezels uitgerekt worden. Deze kan ontstaan wanneer de bewegingsmogelijkheden van de spier overschreden worden. Er is hierbij geen scheur in deze spiervezels ontstaan. Een spierscheur is een gehele of gedeeltelijke onderbreking van de spiervezels. Het gaat gepaard met een plotse, vlijmscherpe pijn. Een spierscheur ontstaat bij een plotse bruuske beweging of door overbelasting. Een peesscheur is een hele of gedeeltelijke onderbreking van de structuur waarmee de spier aan de botten gehecht is.

Behandeling : • •

Koelen met ijs, of bij gebrek aan ijs, koud water. ( met ijs geen rechtstreeks contact op de huid. Veroorzaakt vrieswonden !) Geef steun met een elastische hydrofiele zwachtel

Enkele ( steun ) verbanden :

22

Materialen Enkele handige werkinstrumenten die zeker van pas komen bij een ongelukje of een zieke… • • • • • • • • •

Verbandschaar Pincet Tekenpincet Veiligheidsspelden Vasthechtingshaakjes ( zwachtels ) Kleefpleister Thermometer Plastieken drinkbekertjes Handschoentjes

Extra • •

Medische fiches van alle leden en leiding !!!! Lijst met handige telefoonnummers ( kampvisum )

Contact Verschueren Steve Hulpdiensten Haven Antwerpen S.I.W.H.A. Vuurkruisenlaan 31 2170 Merksem 0479/22.89.22 [email protected]

23

Bijlage : CPR Inleiding Reanimatie of cardiopulmonale resuscitatie (CPR) betekent: weer tot leven wekken. Reanimatie is nodig bij een hartstilstand. Dat wil zeggen als de patiënt niet meer ademt en het hart is opgehouden met kloppen. Enkele seconden na een hartstilstand verliest de patiënt het bewustzijn en reageert niet meer op prikkels. Dat komt doordat er geen bloed meer naar de hersenen gepompt wordt. Reanimatie is een methode om een hart dat is gestopt, weer aan het kloppen te brengen. Zodat de bloedstroom weer op gang komt. Tegelijkertijd dient een hulpverlener kunstmatig zuurstof toe aan de longen, zodat er zuurstofrijk bloed door de aderen blijft stromen. Het ABC van de reanimatie is een afkorting uit het Engels: Airway (luchtweg), Breathing (ademhaling) en Circulation (bloedsomloop).

A: luchtwegen vrij

Eerst moeten de luchtwegen vrij zijn van eventuele obstakels - zoals braaksel, speelgoed (bij kinderen) of voedsel - zodat frisse, zuurstofrijke lucht de longen kan bereiken. Soms kan de tong zelf de luchtwegen blokkeren. Als er iets in de keel zit, moet de hulpverlener dit verwijderen. Dit kan door de patiënt op de zij te leggen of door het obstakel er met de vingers uit te halen.

B: ademhaling

De hulpverlener moet zorgen dat er lucht in en uit de longen stroomt.

C: bloedsomloop

Ten slotte moet het bloed door de aderen gepompt worden, zodat de hersenen voldoende zuurstof krijgen. Reanimatie is een combinatie van beademing en hartmassage. •

• •

Eerst moet worden vastgesteld of de patiënt daadwerkelijk een hartstilstand heeft en niet op prikkels reageert. Een omstander kan misschien nuttige informatie geven, waaruit blijkt of de patiënt een hartinfarct heeft gehad bijvoorbeeld. Leg de patiënt op de rug op een stevige ondergrond en maak alle kleding los. Roep hem/haar bij de naam en schud voorzichtig aan de schouder. Probeer ondertussen hulp te krijgen. Bel 112. Kijk en luister of er tekenen zijn van ademhaling, zoals het op en neer gaan · van de borstkas of het opensperren van de neusgaten. U kunt ook voelen of er lucht uit de neus of mond komt. Als er geen tekenen zijn van ademhaling, circuleert het bloed ook niet en heeft de patiënt reanimatie nodig.

24

•

• • • •

• •

•

Kijk en luister of er tekenen zijn van ademhaling, zoals het op en neer gaan van de borstkas of het opensperren van de neusgaten. U kunt ook voelen of er lucht uit de neus of mond komt. Als er geen tekenen zijn van ademhaling, circuleert het bloed ook niet en heeft de patiënt reanimatie nodig. Maak de luchtweg van de patiënt vrij, trek het hoofd voorzichtig schuin achterover (met de kin omhoog) en knijp de neus dicht. Adem in, leg dan uw open mond op die van de patiënt en let erop dat deze ook bij de mondhoeken goed aansluit. Blaas krachtig (maar niet te) in de mond. Als het goed is, gaat de borst op en neer. Voelt u een sterke weerstand, dan zijn de luchtwegen waarschijnlijk verstopt en moeten eerst worden vrijgemaakt. De bloedsomloop moet weer op gang worden gebracht door de samentrekkingen van het hart kunstmatig op te wekken. Glijd met uw vinger langs het borstbeen van de patiënt omlaag tot waar het eindigt; leg één vlakke hand een vingerbreedte boven dit punt en de andere handpalm daar bovenop, met de vingers van beide handen ineengestrengeld. Uw armen moeten gestrekt, en loodrecht boven het borstbeen van de patiënt zijn. Buig u over de patiënt en duw vanuit uw schouders omlaag. Streef ernaar het borstbeen zo'n 4 centimeter in te drukken. Probeer uw ellebogen en polsen niet te veel te spannen, want dan raakt u sneller uitgeput. Op elke vijftien keer duwen moet u twee keer adem inblazen. Probeer ten minste één keer per seconde te duwen; honderd keer per minuut is het allerbeste. Tellen kan daarbij misschien helpen. Als je alleen bent: 15x duwen en dan 2x beademen. Als je met 2 personen bent: 5x duwen, dan 1x beademen. Zo'n hartmassage is heel vermoeiend. Het is dan ook essentieel dat u een gemakkelijke houding aanneemt en er iemand is die u kan aflossen.

De patiënt heeft dringend medische hulp nodig. Momenteel is het advies om bij volwassenen direct nadat bewusteloosheid is vastgesteld, een ambulance te laten komen, nog voordat u begint te reanimeren. Bij kinderen moet u, als u alleen bent, eerst één minuut reanimeren alvorens hulp in te roepen.

25

Bijlage C0 VOORKOMING CO-VERGIFTIGING Elk jaar sterven in België ongeveer 100 mensen door CO-vergiftiging en worden er meer dan 2000 in het ziekenhuis opgenomen na zulke koolstofmonoxidevergiftiging.. De meesten daarvan zijn jonger dan 30 jaar! Deze ongevallen worden meestal veroorzaakt door warmwatertoestellen. Het is dus niet verwonderlijk dat de helft van de vergiftigingen in de badkamer gebeurt. Tussen november en april stelt men het meeste ongevallen vast. Wees vooral voorzichtig tijdens zachte en warme lente- en herfstdagen: de plotse verbetering van de temperaturen verstoort immers de trek van de schoorstenen! WAT IS KOOLSTOFMONOXIDE (CO) ? Wanneer een brandstof brandt komt er CO vrij. Dit is een kleurloos en reukloos gas. Wanneer er voldoende zuurstof is wordt het CO omgezet in CO2 (koolzuurgas). Dit koolzuurgas is niet giftig. Wanneer er onvoldoende zuurstof aanwezig is stijgt de hoeveelheid vrijgekomen CO tot een gevaarlijk peil. In geval van aardgas wordt de vlam dan geel in plaats van blauw. Een teveel aan condensatiedampen is eveneens een alarmsignaal. In dit geval werkt de afvoer van de verbrande gassen niet goed (terugdringing). HOE WORDT CO-VERGIFTIGINGVEROORZAAKT? CO is een kleurloos en reukloos gas dat reeds bij lage concentraties giftig is en zelfs dodelijk kan zijn. De oorzaak van een CO-vergiftiging is een tekort aan zuurstof in de lucht door: o o o o o o o o

o

te weinig luchtverversing; warmwatertoestellen en boilers op gas in een niet geventileerde badkamer; kolenkachels in over-geïsoleerde kamers met weinig luchtverversing; kolenkachels die "gesmoord" worden (dichttrekken van de schuif) "overgedimensioneerde" kachels (kachels met té groot vermogen in verhouding tot de te verwarmen ruimte) kachels die aangesloten zijn op een slecht trekkende schouw; plotse verhoging van de buitentemperatuur; mobiele verwarmingstoestellen als gas- en petroleumkachels die niet aangesloten zijn op een schouw, in beperkte ruimtes zonder lucht verversing; uitlaatgassen van voertuigen in een gesloten garage;

26

ONVOLDOENDE VENTILATIE: HOE ZIE JE DAT? Geel-oranje vlam van de gaskachel, boiler of geiser; Een goede verbranding met voldoende zuurstof geeft een blauwe vlam; Condensatie op muren en vensters; HOE CO-VERGIFTIGING VOORKOMEN Koop een kachel met een vermogen, aangepast aan de te verwarmen ruimte. Zorg voor voldoende ventilatie van de kamers, dicht niet alle kieren en reten af. Zorg voor een goed-geventileerde badkamer. Plaats gekeurde verwarmingstoestellen volgens de voorschriften. Laat de schouw jaarlijks vegen en controleer ze op dichtheid. LAAT DE SCHOUW JAARLIJKS VEGEN EN CONTROLEER ZE OP DICHTHEID. Laat de schouw jaarlijks vegen, bij het begin van elk stookseizoen. Stofzuigen is vaak niet genoeg. Een schouw moet geveegd worden volgens de regels der kunst. Roetaanslag in de schoorsteen verhoogt het risico op schoorsteenbrand en vormt tevens een belasting voor het milieu. Het risico op CO-vergiftiging wordt verhoogd!! Het is trouwens bij Koninklijk Besluit van 6 januari 1978 verplicht de stookinstallatie die gevoed wordt door kolen, hout, stookolie of mazout eenmaal per jaar te laten reinigen door een schoorsteenveger, een reinigingsdienst of een bevoegd technicus. Vraag gerust naar het erkenningsbewijs van de technicus vooraleer hij aan de installatie begint te werken. SYMPTOMEN VAN CO-VERGIFTIGING Concentratiemoeilijkheden, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, braakneigingen. Wanneer een slachtoffer in dit stadium niet snel gered wordt kan hij/zij het bewustzijn verliezen en in een diepe coma terechtkomen. Bij een zeer hoge COconcentratie treedt dit coma snel in, nog voor het slachtoffer de tijd heeft om te beseffen dat er iets mis is. WAT TE DOEN BIJ CO-VERGIFTIGING Deuren en vensters onmiddellijk openen en de ruimte ventileren. Slachtoffer uit de kamer halen. Is het slachtoffer bij bewustzijn moet een dokter bijgeroepen worden. Heeft het slachtoffer het bewustzijn verloren moet hij/zij in de veiligheidshouding gelegd worden en moet onmiddellijk de 100 verwittigd worden met de melding: CO-vergiftiging, slachtoffer buiten bewustzijn

27

Noodnummers :

Medische Spoeddienst

100

Brandweer

100

Rijkswacht - Politie

101

Belgische Rode Kruis

105

Brandwondencentrum

02/268.62.00

Antigifcentrum

070/245.245

28

Nota”s

29