Voorwoord. Inleverdata kopij in 2013

1

Voorwoord September; de zomer loopt op zijn einde de dagen worden korter, de nachten weer langer. De natuur verrast ons binnenkort met de fraaiste kleuren en in onze mensenwereld starten we weer allerlei activiteiten: om te beginnen met de opening van het nieuwe parlementaire jaar, de eerste troonrede van koning Willem-Alexander. Allerlei clubs en verenigingen beginnen aan het winterseizoen met de vaak prettige kanten. Ook de Bornkrant doet weer mee, na een zomer met dit jaar nogal wat belangrijke gebeurtenissen op politiek en sociaal - en niet te vergeten sportief - gebied. De redactie doet haar best u weer te voorzien van nuttige informatie en prachtige lectuur voor de komende maanden. ▼ Herfstboom

Inleverdata kopij in 2013

U kunt op de onderstaande data de kopij voor de krant inleveren: 10 oktober en 7 november 2013 De krant verschijnt 9 keer per jaar en wordt aan het eind van de maand verspreid. U kunt daar rekening mee houden bij het aanleveren van de kopij. Wilt u een foto meesturen? Graag apart aanleveren als JPEG bestand. De redactie beslist in de redactievergadering of een tekst/foto geplaatst kan worden en of er aanpassingen nodig zijn. De tekst moet worden ingeleverd met naam en adres/ telefoonnummer of e-mailadres. Uw gegevens dient u wel kenbaar te maken aan de redactie. Wilt u liever anoniem blijven, dat is mogelijk, maar dat kan alleen na overleg met de redactie. De redactie gaat vertrouwelijk met de gegevens om.

2

Geheugenspreekuur Cinemajestic in Zutphen Cinemajestic introduceert in samenwerking met Stichting de ZonneVoor inwoners van de gemeente Zutphen en omstreken

Het geheugenspreekuur is bedoeld voor mensen van 55 jaar en ouder, die vragen hebben over hun geheugen of over andere klachten zoals piekeren, concentratieproblemen of somberheid. Maakt u zich zorgen over een naaste? Het bezoek aan het geheugenspreekuur is gratis, zonder afspraak en verwijzing van een huisarts.

bloem en Perspectief Zutphen in Zutphen speciale filmvertoningen. Een ontspannen compleet verzorgde middag uit, naar een mooie film. Komt u ook elke derde of vierde donderdagmiddag van de maand om 14.00 uur? Als u de bioscoop wilt bellen, dan kan dat na 19:30 uur elke avond. Samen uit, samen genieten. Gaat u met ons mee? Stichting Vier het Leven organiseert film, theater- en concertbezoeken voor ouderen die dit niet meer zelfstandig ondernemen. Samen met een gastheer- of vrouw geniet u van een heerlijke avond uit. Iets om naar uit te kijken en nog lang van na te genieten! Kijk voor meer informatie op www.4hetleven.nl, daarop vindt u welke voorstellingen bezocht kunnen worden via vier het leven.

Hoe ziet de VIP middag eruit? De rode loper is voor u uitgerold en u kunt genieten van een ontspannen middagje zonder gehaast. Geen schreeuwende kinderen in de zaal of Op elke 2e woensdag van de gehaaste druktemakers achter u in de rij. Voor maar € 6,50 per persoon, maand wordt van 14.00 – 15.00 bent u voorzien van een middagje ontspanning in een sfeervolle omgeving. uur het maandelijkse geheugenInbegrepen in de prijs is een gratis kopje koffie of thee, iets lekkers voor spreekuur gehouden in Centrum erbij en het filmkaartje. Elke derde donderdag van de maand om 14:00 uur De Born, Oude Bornhof 55 – 57 bent u van harte welkom bij servicebioscoop Cinemajestic. Wij zijn op die in Zutphen. middag vanaf 13:30 uur geopend en u kunt op dat moment al genieten van Voor een folder, meer informatie een kopje koffie of thee. Wij verzorgen een compleet middagje uit voor u. of een overzicht van de (regionale) geheugenspreekuren kunt u contact Wij bieden u service in de zaal aan. Met één druk op de serviceknop, wordt u zo spoedig mogelijk geholpen. Hiernaast zullen wij het geluidsniveau van opnemen met mw. M. Bannink, de film aanpassen, wij zullen zo zacht als technisch mogelijk, de voorstelling telefoonnummer: (0575) 58 24 50. vertonen. VIP middag: 17 oktober om 14.00 uur

Programma Alzheimer café Zutphen

Het Alzheimer café is een trefpunt voor mensen met dementie, hun partners, kinderen en vrienden. Ook hulpverleners en andere belangstellenden zijn van harte welkom. De gasten praten met elkaar over hun ervaringen m.b.t. dementie. 16 oktober: Als thuis wonen niet meer gaat bij dementie. Maatschappelijk werker van Sutfene te gast. Locatie; Bruin Café “de Buren”, De Singel Lunette, Coehoornsingel 3, 7201 AA Zutphen Info: 06 465 40 141 en/of website: alzheimer-nederland.nl/zutphen

Film: About Time

Filmbeschrijving About Time Op zijn eenentwintigste komt Tim Lake erachter dat hij door de tijd kan reizen. Na wederom een mislukt oudejaarsfeestje vertelt zijn vader hem dat alle mannen in hun familie door de tijd kunnen reizen. Tim kan het verleden niet veranderen, maar wel wat er gedurende zijn eigen leven is gebeurd. Hij besluit om zijn eigen wereld dan maar beter te maken door een vriendin te nemen. Helaas blijkt dit niet zo gemakkelijk te zijn. Tim gaat naar Londen om rechten te studeren en valt uiteindelijk voor de mooie maar onzekere Mary. Ze worden verliefd, maar na een tijdreis ongelukje, blijken ze elkaar nooit ontmoet te hebben. Ze ontmoeten elkaar steeds voor het eerst en steeds wint hij haar voor zich.

Data Eetcafé MFC Waterkracht tweede helft 2013

dinsdag 1 oktober vrijdag 18 oktober dinsdag 5 november vrijdag 22 november dinsdag 10 december (adventdiner) Voor het eetcafé kunt u zich aanmelden via: tel.nr.: 0575-527376 (na 18.00 uur) deelname bedraagt € 6,00 (inclusief een kopje koffie of thee)

3

Enkele zaken die u kunt aanpassen in uw huis om meer leefplezier te creëren

Een drempel met een schuine afloop kan voorkomen dat u struikelt. Een cameraatje bij de voordeur en een schermpje in de kamer en u kunt zien wie er voor de deur staat. U hoort minder goed de bel? Een deurbel met lichtsensor zorgt dat er een lampje brandt als de bel gaat of een deurbel met een harder belvolume helpt ook. Post en de krant oprapen: Zet een verlengstuk aan de brievenbus of neem een grijpstok. Bukken is niet meer nodig om de post op te rapen. Plaatsing van een seniorenslot; dit is een slot dat hoger zit dan de handgreep en u kunt op eigen hoogte de deur openen. Ook het gebruik van een automatische deuropener of een elektrisch slot; er zijn verschillende varianten. bv. met een pasje of een afstandsbediening. Een reservesleutel kunt u opbergen in een kluis aan uw huis. Een automatische raamopener zorgt dat u zich niet meer in allerlei bochten hoeft te wringen om een raam te openen. Hebt u een trap in huis? Zorg dat deze leeg is. Breng rubberstrips aan om uitglijden te voorkomen. Plaats in de slaapkamer verlichting met een sensor voor als u ’s nachts uw bed uit moet. Schakel losse lampen aan met een afstandsbediening, u hoeft niet meer te bukken of te strekken naar een lampknop. In de badkamer kunt u badgrepen, rubber badmatten i.p.v. stoffen en een regelbare thermostaatkraan aanbrengen voor een zo groot mogelijke veiligheid. Een telefoon met grotere toetsen vergemakkelijkt het contact met anderen. Automatische zonwering en gordijnen zorgen voor meer veiligheid in huis. Plaats in huis rookmelders, gasmelders en koolstofdioxide melders. U kunt voor meer informatie terecht bij: ergotherapeuten, installatiebedrijven enz. Op de websites geldershuistest.nl of langzult u wonen.nl vindt u ook informatie. Bron: Kruiswerk Achterhoek N.L.

advertentie

Activiteiten van Perspectief Zutphen Pand in Noordveen

De wijk Noordveen heeft haar eigen pand. Een inloophuis voor de bewoners van de wijk aan de Weg naar Laren nr. 59. U kunt er terecht voor een kop koffie of thee, een praatje met andere wijkbewoners of om een afspraak te maken met één van de sociaal werkers. Ook is het mogelijk om u op te geven als vrijwilliger voor het pand, als gastheer/gastdame, of om mee te helpen in de moestuin. Wilt u iets organiseren met andere wijkbewoners in uw buurt of in het pand maar heeft u een steuntje nodig in het opstarten bent u ook van harte welkom voor advies en ondersteuning. Hiermee proberen wij buurtbewoners met elkaar te verbinden en relaties in de wijk te versterken. En natuurlijk kunt u daar terecht met vragen op persoonlijk gebied. Vragen als: Ik voel me af en toe alleen. Hoe maak ik vrienden in de buurt? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik met haar om? Hoe krijg ik mijn huishouden weer op orde? Ik heb problemen op mijn werk. Hoe los ik deze op? Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik wil geen schulden maken. Ik heb ruzie met mijn buren. Hoe moet ik hiermee omgaan? Welke activiteiten kan ik allemaal doen in de buurt? Met deze of andere vragen kunt u terecht bij het sociale wijkteam van Noordveen. Onze werkwijze is kort en krachtig. En is erop gericht uw netwerk te versterken. Ons doel is zorgen dat u zo snel mogelijk zelf weer verder kunt. Bijvoorbeeld met steun van een familielid of vrijwilliger. Kunnen wij u niet helpen, dan zoeken wij samen naar iemand die dat wel kan.

2 4

Boekpresentatie: De weg naar het verpleeghuis

Laat ik met de deur in huis vallen: Ik heb een boek geschreven dat deze maand door mijn uitgever op de markt wordt gebracht. De titel luidt: De weg naar het verpleeghuis, de partner vertelt, door Anna Kokmeijer. En de uitgever is: Elikser te Leeuwarden. Ik schrijf onder mijn meisjesnaam, maar heb een andere voornaam aangenomen. De boekpresentatie wordt gehouden op zondag 29 sept. van 14.30-16.00 in de Lunette, Coehoornsingel 3, locatie Coehoorn. Het eerste boek zal uitgereikt worden aan de arts van mijn echtgenoot. Hij woont sinds april 2011 in het verpleeghuis, afd. Vischpoort. Door mijn jarenlange zorg voor mijn echtgenoot was ik in staat desbetreffend boek te schrijven. Niet alleen de verzorging voor mijn man heb ik beschreven én het verdriet én de frustraties, maar ook het nog niet kunnen afsluiten van een lang proces; het rouwproces. Mijn man, die ik bijna vijftig jaar geleden heb gehuwd, is niet meer die man aan wie ik mijn ja-woord heb gegeven… Meerdere opgenomen gedichten van mijn hand illustreren een innerlijke strijd van pijn, verzuchting en hoe-nu-verder. Maar ook heel praktische zaken heb ik vanuit mijn eigen ervaring belicht. Zoals de WMA (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), het CAK (Centraal Administratie Kantoor), het PGB (Persoons Gebonden Budget) en het CIZ (het indicatie orgaan = Centrum Indicatiestelling Zorg). Het kan “zomaar” gebeuren dat een onvoorbereide burger te maken krijgt met genoemde instanties. In mijn boek heb ik ook een statement willen maken naar politiek Den Haag, omdat ik mij erger, maar ook diep schaam aan en over de gevoerde discussies in de media: Is de politiek werkelijk zo kort van memorie? De ouderen en m.n. de hulpbehoevenden worden gelabeld als lastenpost! Eens hebben deze mensen, in de kracht van hun leven, een belangrijke steen bijgedragen aan de opbouw van deze samenleving. Nu zijn zij een van de meest kwetsbaren in onze maatschappij en zijn ze niet meer in staat hun stem te verheffen. Na het lezen over bezuinigingen op de ouderenzorg/ het ouderenbeleid ervaar ik gevoelens van schaamte. Een beschaafd land spreekt immers met respect over zijn ouderen/(hoog)bejaarden? En zet deze grote groep mensen toch niet weg waar met de botte bijl op bezuinigd kan worden en waar de snoeischaar in professionele hulpverlening wordt gezet?! Waar eens de noodzaak van werd ingezien mensen een gekwalificeerde opleiding aan te bieden in de ouderenzorg, gaat men dit nu teniet doen. Dit kan toch niet waar zijn? Omdat ik zo dicht bij het vuur zit ervaar ik politiek gevoerde discussies dikwijls als slecht onderbouwd en ondoordacht: Het kostenplaatje moet sluitend gemaakt worden en dan wordt het toegestaan niet- opgeleide mensen taken te laten overnemen van professionals. Dit is toch niet te behappen! Ook ondergetekende heeft meegedaan aan het bezoek aan de Tweede Kamer op 22 mei jl. – zie

Bornkrant september 2013 – Tijdens het ontvangst door Kamerlid mevrouw Madeleine van Toorenburg heb ik de vrijheid genomen een kritische noot te plaatsen bij het huidige ouderenbeleid. Ik refereerde aan een opmerking die mijn oudste dochter enkele maanden geleden had gemaakt. Letterlijk heeft zij toen tegen mij gezegd:” Gefeliciteerd man, met het feit dat pa twee jaar geleden in het verpleeghuis is opgenomen…!” Een goed verstaander heeft slechts een half woord nodig. Aan mevrouw van Toorenburg en de aanwezigen legde ik uit, indien mijn man nú zou worden geïndiceerd door het indicatieorgaan (CIZ), bij wijze van spreken, zou hij geen 5 meer krijgen maar een 3 om in aanmerking te mogen komen voor een verpleeghuisopname. M.a.w. zijn situatie zou naar beneden worden bijgesteld en met de waarde van een 3 niet meer geschikt geacht worden voor een 24-uursverzorging, die toentertijd noodzakelijk werd gevonden: Deze intensieve zorg kan ik mijn man in de thuissituatie niet langer meer bieden. Ook niet in combinatie met de thuiszorg. Ik schets absoluut geen doemscenario als ik zag dat er ongelukken waren gebeurd indien mijn man “gewoon” thuis verpleegd zou zijn door echtgenote en een goedwillende buurvrouw. Lief en zorgzaam, maar die niet de kneepjes van het vak kent! Mijn intentie om te komen tot het publiceren van mijn boek is dan ook om ogen te openen. Ogen die nu nog geneigd zijn weg te kijken voor zaken die door de politiek op stapel worden gezet. Maar ook om begrip te kweken voor de taak van de (over)belaste mantelzorger. Een taak die niet zomaar opgerekt mag en kan worden. Iemand moet toch de aftrap geven! Laat die iemand dan zijn die uit een brede ervaring spreekt en haar verhaal kan onderbouwen. Met dit stuk(je) hoop ik velen een hart onder de riem te steken. Vriendelijk groetend, Willy Eijgenraam-Kokmeijer, alias Anna Kokmeijer (adres en telefoonnummer bij de redactie bekend)

Mantelzorgsalon oktober

Donderdag 17 oktober gaat de mantelzorgsalon in op de mogelijkheden van de computer. De titel van deze salon is dan ook: Hoe kan de computer úw wereld verbreden? De computer kan voor mantelzorgers een handig hulpmiddel zijn bij de zorgtaak. Via email en videobellen met Skype kan eenvoudig contact worden gelegd met familie, vrienden en andere mantelzorgers. De digitale wereld biedt uitkomst om een isolement tegen te gaan en kan een handige informatiebron zijn. Mevrouw Hofman van het VIT hulp bij mantelzorg verzorgt voor ons deze ochtend waarin u veel wordt uitgelegd en waar ruimte is voor vragen. Aanmelden is niet verplicht en de toegang is gratis. Voor meer informatie kunt u bellen met: Cecile Elissen, tel. 519613 of per mail: [email protected]

5

Stationsbuurt opnieuw ingedeeld en herbouwd deel 1

Wie de tentoonstelling van de “Verborgen stad”gezien heeft, zal zich verbazen dat de veranderingen die daar mee samen hangen zo groot zijn geweest. Dat kwam in de eerste plaats doordat het terrein van het Oude en Nieuwe Gasthuis vrij kwam. Dat liep grofweg gezegd op een stuk, dat begrensd wordt door een denkbeeldige lijn te trekken van de Barlheze naar het spoor. Vervolgens langs de Berkel tot ter hoogte waar nu C en A is, via het Basseroord naar de Kruittoren. Over dat terrein liep geen voetpad of iets dergelijks naar de Nieuwstad. Komend vanaf het station moest men via de Rozengracht en Overwelving naar de Nieuwstad en verder.

Maar zoals gezegd liep de weg naar het oosten min of meer dood op de huizen aan de noordkant van het Rijkenhage en ook stond het pand van modehuis Geurtsen in de weg net als de zwaar beschadigde apotheek van Oudenampsen. Bovendien was de Nieuwstad daar bij het einde van de Overwelving te nauw voor het te verwachten verkeer en omdat men toch rigoureus aan het werk was lag de oplossing voor de hand. Afbreken! Volgende keer kijken we wat werd afgebroken. Foto’s

Tekst bij foto’s: Gezicht op kale vlakte tussen Broederenkerkplein en Barlheze. Foto collectie Stedelijk Museum collectie fam. Ruysink

Een groot deel van dat complex gebouwen was de oorlog redelijk doorgekomen, maar had nu geen functie meer omdat de patiënten overgebracht waren naar het Groot Graffel in Warnsveld. Wel zat in een deel van de gebouwen aan het Basseroord het Christelijk Lyceum, het latere Baudartius, dat wegens oorlogsschade en gedeeltelijke afbraak op last van de Duitsers op de IJsselkade niet verder kon. Maar ook het station was zwaar beschadigd maar niet onherstelbaar. Het lag hoger, op de hoogte, waar nu de perrons liggen en omdat de gemeente het plan had een heel nieuwe stratenplan te maken lag het station te hoog voor de plannenmakers. Het verhaal gaat dat de burgemeester dreigde met het weggraven van het zand voor het stationsterrein als er geen ander station kwam. Vanaf de brug kon voor het station langs een weg aangelegd worden die op de Nieuwstad ter hoogte van nu het Baudartius uitkwam. Een andere weg kwam rechtstreeks van de brug, liep langs de Berkel op, maar kwam aan het einde van de Overwelving in de knel. Om op het smalle Rijkenhage te komen moest een scherpe S bocht gemaakt worden. Naast een deel van het terrein van het O.N.G. (Oude en Nieuwe Gasthuis) was een kaalslag voor de Broederenkerk tot aan de Berkel. In de nieuwe plannen verdween de straat de Apenstert. Langs de Rozengracht en de oostkant van de Barlheze kwamen woonhuizen. Tussen de Barlheze en de Berkel o.a. twee bedrijfsgebouwen. De Berkel werd wat verlegd en er kwam een nieuwe brug, die rechtdoor liep en aansloot op de Brugstraat. De loop van het station via de Barlheze naar de markt werd hierdoor afgesneden en de functie van winkelstraat kwam hierdoor onder druk te staan. Op verzoek van de winkeliers zou er een voetbrug komen recht tegenover de Barlheze, maar de gemeente heeft die nooit gerealiseerd. Mede daardoor verdween de winkelfunctie van deze straat. Er werden winkels gepland tussen het station en de Overwelving met daar boven flats. Dat moest wel want er was een schreeuwend tekort aan woonruimte. Ook tussen deze Stationsstraat en de IJsselbrug kwamen veel verschillende flats.

Vrijwilligerscentrale Cursusaanbod

Oktober Solliciteren anno 2013 Hoe breng ik mijzelf onder de aandacht in de huidige arbeidsmarkt? Hiervoor moeten onder meer je brief en je cv naadloos aansluiten bij de taal en de wensen van de organisatie. Tijdens deze avond krijg je praktische tips en richtlijnen rondom solliciteren. Datum: 17 oktober van 19.30 – 22.00 uur Locatie: ’t Warnshuus, Dreiumme 43 in Warnsveld Opgave voor 10 oktober in samenwerking met HRM adviseur November Introductie Vrijwilligerswerk Deze cursus is bedoeld voor vrijwilligers die staan ingeschreven bij de Vrijwilligerscentrale, maar ook voor mensen die overwegen vrijwilligerswerk te gaan doen. Je wordt voorbereid op vrijwilligerswerk en krijgt praktische informatie die voor vrijwilligers van belang is. Datum: 6 november van 19.30-22.00 uur Locatie: Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 in Zutphen Opgeven voor 5 november

6

Gauwdeeven in de buurte

Drikke Sap streujen un bak vol kippenvoer deur de hoonderloop en dei’j schoon water in de drinkbak. Dan trok ze de schuuve los van ’t kleine hoonderhok in den bongerd, op zied van ’t huus. Effen later kek de eerste witte leghorn deur ’t gat nao buuten in de margenklaorte. “Allo jonges, ow botterham steet klaor, komt t’r maor gauw uut,” zeg Drikke Sap. Now komt de hoonder achter mekare uut ’t hok nao buuten en scharrelt wieter de loop in nao ’t voer. Drikke Sap steet met de löäge voerbak in de hand en telt. “Elven, twaalven, dattine, hop oeleveerigen veertiene, vieftiene, kom mankepoot maak da’j d’r bi’j komt. Zestiene. Zeuventiene. Allo leeluken smakkert van un leghorn mot i’j den armen manken worm pikken. Meteene gif ze de pikkende leghorn un schup veur eur achtersten, dat ze met de kop tegen ’t gaas opstoekt. Dan telt ze wieter. Achttiene. Negentiene. Zi’j kan maor kommen tot di’j en twintig. Dat is ’t probleem veur Drikke. Vief en twintig hoonder mot t’r weazen en daor zunt t’r maor dri’j en twintig. Sinds un paar dagen zunt t’r twee vot: ’t Grieze Vleksken en de Hompelepomp. Zoo had drikke Sap eur ‘enuumd. Alle hoonder, dee iets amparts hadden, gaf ze un passende naam, dat dei’j eur mooder zaliger vrogger ook. Waor of dee twee hoonder ‘estoaven of ‘evloagen zunt? Drikke wet ’t neet. At ze dood wazzen, mossen ze onder ’t rik of arges buuten in de loop liggen. En de keeshond van de buurman löp wel es um de loop, maor kan d’r neet inkommen, daorbi’j hef ze nooit ‘emarkt dat den iets an de hoonder duut. Drikke Sap steet nog un storm te kieken nao ’t witte gewriemel op ’t uutgestreuide voer. Dan duut ze de poort van de kippenloop secuur dichte en geet kopschuddend vot. Gewoonluk zei ze anders nog: “Jonges now mo’j zoo mao run bool lekkere

eikes leggen veur de vrouw”. Maor dat blif now achterweage. Twee hoonder zunt vot, dat wet ze now zeker. In de kökken vetelt ze ’t ook aan Gradus. Drikke Sap steet nog um storm te kiken nao ’t witte gewriemel op ’t uutgestreuide voer. Gradus ligt daor op un ligstool van ’t Gruune Kruus. Hi’j hef met de gladdigheid ’t been te brokken en mot zes wekke liggen. “He’j ow neet vegis?” vrug Gradus. “Nee ik hebbe mien neet vegis. “t Grieze Vleksken en de Hompelepomp zunt vot, “ höldt Drikke vol. “Dan … dan… dan zunt ze ‘estoalen, zo’k zeggen, anders wet ik ’t neet,” zeg Gradus. “Jao jao, zi’j zunt ‘estoalen,” nikkopt Drikke. “Ik hebbe ’t daluk edacht.” Den anderen margen steet Drikke d’r weer en telt. Naoderhand kump ze de kökken in grienen. “Now zunt t’r maor een en twintig meer,” klaagt ze. De smeerleppe stelt mien al de hoonder vot.” “Ik wol da’k op de beene was, ik zol dat pak leern met de pistolle deur de döppe scheeten dat de flarden d’r bi’j hingen,” zei Gradus heftig. Drikke is op un stool gaon zitten en klaagt oaver eur mooie hoonder. “Gin eene holdt wi’j d’r oaver, gin eene! Alles zölt ze ons vot halen. Zi’j wet da’w twee olde menschen zunt en dat i’j neet könt.” Gradus ligt un hötte nao te denken. “Wet i’j wa’j doot? Zek tegen gin mensche wat van de hoonder, maor gaot nao den etten nao Brakels den veldwachter en geeft ’t an. An dee gapperi’je mot un ende kommen, Gradus.” “Ik doo ‘t. Warachtig ik doo ‘t. Laot ze met de vingers van andermans grei afblieven, dat laot ze. Too Drikke ’s naomiddags den afwasch an de kante hadde, ging ze nao Brakels den veldwachter. Met un goeje dri’j ketier steet ze bi’j Brakels veur de deure en drukt ietwat angstig op ’t glimmende belknöpken. De vrouw van den veldwachter maken los. “Is meneer den veldwachter ook thuus.” Vrouw Brakels mot um dat meneer de veldwachter effen glimlachen. “Nee, mien man is neet thuus op ’t oogenblik en ik wet ook neet wanneer eweer thuus kump. Wo’j um ‘esprokken hemmen?” “Jao, zi’j stealt mien alle hoonder vot, dat leeluke gauwdeevenpak. Veur un paar dagen bun’k t’r twee kwiet ‘ewodden en vanach weer twee.” “Tjonge tjonge… .” ”Jao a’j daor alleene likt as olde menschen en mien man kan neet. ’t Vult neet met.” “Wet i’j wat vrouw Sap, ik zal mien man de boodschap oaverbrengen at e thuus kump en dan zal e wel kommen. Zo’w ’t zoo afsprekken?” “Good, a’j ’t doon wilt… . Ik hoppe maor, dat meneer de veldwachter gauw kump.” At Drikke thuus kump, is de kleine Riekeman van Blokkers “ekommen. Zi’j zit bi’j Gradus met eur hölten pupken te spöllen. Gradus zit met un lachend gezichte nao ’t kleine praotzeksken te luusteren. De kleine Riekeman is now dri’j jaor. Vanaf dat ze good alleene kan loopen, kump ze bi’jnao elken dag op vesite. Tante Sap hief altied nog wel un plesken in de trommel of un peppermintjen in de naodzak. Riekeman wet dat krek en de beide olde luukes hebt in ’t onschuldige gepraot veur ’t kind eur plezier. Maor in un dag of wat is Riekeman d’r neet ‘ewest.

7

“Zee daor he’w warachjes onze groote meid weer,” zegt Drikke at ze ’t kind zut. “Waorumme is Riekeman in zoo lange neet “ekommen, is ’t kind zeekskes ‘ewest?” “Iekeman neet zeekes ‘ewest. Iekeman neet vot mag loopen nao tante van mama.” “Is Riekeman dan stout ‘ewest dat ze neet nao tante moch um un plesken te halen?” “Nee, Iekeman neet stout. Iekeman mag neet van hoenesoep vetellen. Wi’j heb toch völle zes maol hoenesoep had.” “Zoo, en was dat lekker.” “Now,” knikken Riekeman. Meteen schaof un gestalte ’t raam veurbi’j. De veurdeure ging piepend los en effen later kump vrouw Blokkers sw kökken in stappen. “Zoo kleine ondeugd, toch weer stillekes vot ‘eloopen, mama dach wel dat ze ow hier zuuken mos,” zegt ze. “Hef niks te beduun, ’t is un aardigen worm en hier oaverkump eur niks. Zi’j zit hier altied zuute te spöllen. Wat i’j Riekeman?” Drikke lei eur hand op de witte krullekes van ’t kind en zag eur vrendeluk an. “Iekeman hier bieven bi’j tante.“ kump eur stemmeken un bitjen bange. “Nee Riekeman mot now met nao huus, mama mot t’r nog uut en dan gao’j met. I’j mot mien dat neet kwaoluk nemmen luu, ik wil maor hemmen zi’j zal vraogen en neet stillekes votloopen.” “Dat mot ze ook netjes doon,” gif Drkke too. “Jao en hier wieterop he’j gravens, ik maak mien soms bange, dat ze daor op an geet, ’t dink is zoo bi’jdehand.” “Daor zo’k mien neet te bange veur maken vrouw Blokkers, dee gravens zunt dreuge. At ’t hoog water is steet t’r nog gin handbreedte in,” markt Gradus op. Vrouw Blokkers kik Gradus un tiksken vi’jandig an. “Dat kan wel zoo weazen. Maor ik hebbe toch leever dat ze wat bi’j huus blif. Zi’j lig zoowat heele dagen hier, ’s middags kump ze altied nog neet thuus. Ik vin dat i’jluu dat kind völs te hard anhaalt.” “Tja, ’t is ow deerntjen en i’j mot wetten wat ze mag en neet mag. Alleene vin ik ’t vremd, da’j daor zoo opens met ankomt,” zegt Gradus. Vrouw Blokkers gif hier gin

antwoord op. “Ik mot gaon,” zeg ze. “Ik hebbe nog boodschappen. ’t Beste d’r met.” Zonder wieter te vraogen hoo of Gradus ’t geet met zien been, trik ze de tegenstrubbelende Riekeman de kökken uut en vedwient. Gradus en Drikke zit mekare un oogenblik zwiegend an te kieken. “Wat dunkt ow?” vrug Gradus nao un storm. “Raar mensche,” zegt Drikke. “Jao, wonder von ik eur.” Weer is t’r un storm stilte. Dan zegt Gradus bi’jnao fluusterend: “Zeg Drikke, he’j wel ‘eheurd wat ’t kind zei van dee hoondersoep?” “Ik wazze d’r krek oaver an ’t denken,” antwoordt Drikke. “Vin i’j dat now neet vremd. En Hent Blokkers hef al es eerder un poe’jer ‘ehad, maor dat is too in den doofpot ‘estopt.” Ik wol da’k neet nao den veldwachter was ‘ewest. Wi’j hadden better un slot op de schoeve können laoten maken da’j binnen in ’t hok op slot mossen doon en dan d’r un goeien ondeugenden hond bi’j leggen. Mien dunkt dan zol Hent Blokkers d’r wel met de vingers afblieven.” “Ssst, praot neet zoo hard Drikke, i’j könt nooit wetten, hi’j moch ’t es neet ‘edaon hemmen. Wi’j zölt doon zoo’j zekt, un slot op de schoeve en un hond.” Brakels kump tegen de aovond. Drikke hef de lamp al an’estokken. Brakels zet zich naost de ligstool van Gradus. Drikke steet veur um en gif antwoord op zien vraogen. “He’j vemoodes op iemand?” vrug Brakels. “Nee,” zeg Drikke, “nee. Wi’j hebt toch gin vemooden, hé Gradus?” “Ik zol neet wetten wee’k t’r van vedenken motte,” antwoordt Gradus. De veldwachter plukt in zien rossigen knevel en kik Gradus an. Hi’j meent in de holding iets geheims, iets terugholdends te zeen. ’t Geoefend oog van den veldwachter zut scharp in dee dinge. Hi’j vrug nao un storm stilzwiegen: “Of he’j soms wel vedenking op iemand?” “Nee Brakels, wi’j hebt ons af’evraogd of wi’’j wel vief en twintig hoonder hebt ‘ehad. Drikke

8

is t’r neet zoo zeker meer van.” “Zoo zoo. Dan mo’w maor annemmen da’j ow vegist hebt?” “Veurloopig hol ik dat veur ’t beste meneer Brakels,” antwoordt Drikke. Brakels praot nog un storm over weer en wind en geet dan vot. “Moch i’jluu nog es wat vernemmen, komt dan zoo gauw meugeluk en laot ’t t’r neet bi’j zitten.” ”Daor kö’j op rekkenen,” belaoft Gradus. Effen later heurt ze de zware voetstappen van den veldwwachter buuten wegstarven in de wiete. “Is dat neet ’t beste Drikke?” vrug Gradus. “Zoo is ’t good Gradus,” antwoordt Drikke. “De kleine Riekeman … och zo’n stumperken … at eur vader ’t es ‘edaon hadde.” Gradus zucht: “Jammer, doodjammer en van armoed hoof e ’t neet te doon.” Twee dagen later ging Drikke zoo as gewoonluk met un bak vol voer nao de kippen in de bongerd. ’t Had ’s nachts nog al gewaejd en ’t was nog roer weer den marggen. Nauwluks had Drikke un paar passen nao buuten ‘edaon, of zi’j zag ’t al. De poorte van de hoonderloop ston wiedwagen los en de schuuve van ’t hok ook. De kippen leepen deels buuten in de loop en deels in den bongerd. Drikke schrok t’r van. Zi’j streujen voer in de loop en lokken de hoonder binnen. Dan begon ze zoo goed en kwaod at ’t ging te tellen. Dat ging neet gemakkeluk now de hoonder los wazzen. Maor at ze good ‘eteld hadde, wazzen d’r weer een stuk of wat vot. “t Is dan toch ook bedroofd,” zei Drikke. Grienend kwam ze ’t Gradus vetellen. “Now gaot maor daluk nao den veldwachter … maor daluk en veteld um maor wa’j wet. Zo’n schobbejak mot de kaste maor in.” Gradus lei op zien ligstool te trillen van gif. En Drikke

was t’r ook deur. Op slag ging ze zich wasschen en klaormaken um dan nao ’t darp te gaon. Zi’j was hier kwelleke met te gange, too de posbode kwam met de krante. Hi’j schen ditmaol de tied te hemmen, want hi’j bleef, naodat e de krante had af’egeven, in de kökken staon. “De buurman is hier vannach duftig te passe ‘ekommen,” zei de posbode. “De buurman?” ”Ik bedool Blokkers.” Drikke begon te beven en kek vri’jwel sprakeloos de bode an. “Wet i’jluu daor den niks van? In ’t darp wödt veteld, dat Brakels en de masjesees um hier bi’j ow hoonderhok trapiert hebt. Hi’j zit in de kaste. Dri’j hoonder likt in un zak op ’t gemeentehuus.” “Wa’j toch zekt bode, wa’j toch zekt, is ’t warkeluk waor, wi’j wet narges af. Alleene bu’w hoonder kwiet ‘ewodden en de poorte ston los vanmorgen,” zei Drikke. “’t Is wel zeker, want net was ik ook bi’j de buurvrouw met de krante, zi’j zat an taofel en gren as un kind.” “Dat is neet slim. Zi’j hef t’r ook wel af’ewetten, maor ’t spit mien veur ’t deerntjen.” Den veurmiddag kwam Riekeman zoo as vrogger. Maor zi’j was neet gewasschen en eur witte krullekes waren neet gekamd. “Mama grient. Papa mot now warken wied in stad,” zei Riekeman. Drikke sprongen de traonen in de oogen. Zi’j sloog eur arm um ’t kind en drukten ’t stevig tegen zich an. “Arme kleine Riekeman, gelukkig dat i’j ’t neet zunt ‘ewest dee papa verraon hef. Tante zal es zeen of t’r nog un plesken veur ow in de trommel is en dan mo’j maor gauw nao mamma gaon.” Uit: Achterhoeksche vertellingen deel 1 van Herman van Velzen

Cultureel seizoen voor ouderen van start

Het nieuwe theaterseizoen gaat deze maand weer van start en veel mensen zullen hun weg weer vinden naar de theaters. Echter is niet elke theaterliefhebber in staat om zelfstandig naar een voorstelling te gaan. Een groeiend aantal ouderen willen of durven ’s avonds de deur niet meer uit en zien mooie voorstellingen en de gezelligheid van een feestelijk avondje uit aan zich voorbij gaan. Stichting Vier het Leven heeft tot doel een oplossing te bieden voor ouderen die zich hierin herkennen. In het kort gaat het als volgt te werk: de gast wordt thuis opgehaald door een vrijwilliger van Vier het Leven en gebracht naar het theater, waar de koffie al klaar staat. Samen met andere gasten en vrijwilligers wordt er genoten van een avond of middag toneel, dans, film of muziek en na afloop wordt men weer thuis gebracht. Elke 3 maanden valt het nieuwe programma op de deurmat en kan een keus gemaakt worden uit een gevarieerd aanbod aan voorstellingen.

“Ons motto ‘samen uit, samen genieten’ zie je bij elk uitje weer bewaarheid worden“ zegt Vier het Leven coördinator Marjon van Baars. “Het is zo inspirerend om dit werk te doen omdat door zowel bezoeker als vrijwilliger bij elk uitje heel erg wordt genoten van elkaars gezelschap en van de voorstellingen.” “Maar zonder samenwerkingspartners zouden we de uitjes op dit niveau nooit voor elkaar krijgen” benadrukt Marjon. We zijn heel blij dat steeds meer theaters het concept van Vier het Leven omarmen. Samen met onze vrijwilligers maken de medewerkers van theaters zoals de Hanzehof in Zutphen, Schouwburg Lochem en Cinemajestic er een onvergetelijke avond of middag van voor heel veel mensen die anders veelal de weg naar schouwburg en theater achterwege zouden laten. Voor meer informatie over het programma van Vier het Leven kunt u bellen met 035 – 524 51 56 of kijk op www.4hetleven.nl.

9

Muziek uit een kastje

Elk huis heeft tegenwoordig wel een radio, een onmisbaar attribuut. En vaak zijn er meer dan één in uw huis. Telt u ze voor de aardigheid maar eens. Een apparaat om gezelligheid in huis te kweken en om bij te blijven met de actualiteiten. De radio staat vaak de gehele dag aan en vaak “hoort” u niet eens meer, dat die aanstaat. Ook vaak irritant in sommige restaurants en winkels. Muzikaal behang zonder enig nut. De radiotechniek is in sprongen vooruit gegaan. Ik herinner mij, dat bij mijn schoonouders een kleine luidspreker stond, aangesloten op de radiodistributie. Via een kabel kwam het geluid binnen en aan de muur was een schakelaar met 2 standen. Dat was alles. En moet je nu kijken! Tuners met versterkers, luidsprekers, waar je U tegen zegt, met een stereogeluid van hier tot gunder, tot genoegen van de jeugd en tot ongenoegen van de oudere mens die graag, op een zwoele zomeravond wil genieten van de natuur en wreed gestoord wordt van “muzikale” herrie van de buren of van verderop. De muziekkeuze, wat uit die kastjes komt, is divers. De een houdt van smartlapliederen van André Hazes, de ander geniet van “eerbied voor grijze haren” van Gert en Hermien of Mieke’s “waarheen?” ter voorbereiding op een naderend levenseind.Weer anderen hebben een kast vol klassieke Cd’s, die gespeeld kunnen worden op het kastje met Cdspeler. Enkelen hebben het kastje nog aangesloten op een platenspeler. Zij genieten van Bach, Beethoven, Wagner of Mahler. Zo bent u in staat om zelf keuzes te maken. Maar helaas… bij de zenders radio 1, 2 of 3 worden de keuzes door de programmamakers gemaakt. En wat hoort u dan, als de journalist, interviewer of wie dan ook even moet slikken, hoesten of niet meer weet wat te zeggen: popmuziek. Altijd, en ja, altijd een of andere zanger, zangeres, begeleidt door een combo of orkestje, voorzien van guitaren en degelijk slagwerk. Het doet er niet toe of de solisten mooi kunnen zingen. Er zit soms “muziek” bij die deze naam niet mag dragen. Ik denk, dat de omroepen contracten hebben afgesloten met de Cd-producenten om hun muziek te promoten. Het is muziek, waar velen van u niet mee zijn opgegroeid. Om hieraan te ontkomen moet je de knop maar omdraaien, maar dan mis je net weer het nieuws. Ik vraag me vaak af: kan dat nu niet anders? Beter? Velen van u hebben vroeger op dansles gezeten. Waarom nu niet eens een lekker walsje of een pittige tango of een foxtrot, zonder zangers, die menen te kunnen zingen? Ouderen, die vroeger meespeelden bij harmonie of

fanfare zullen een leuke mars ook wel op prijs stellen. En klassiek geschoolden kunnen een stukje salonmuziek best waarderen. Dat is weer eens wat anders. En de Ramblers is ook geen onbekende naam. Tijdens een nachtelijk meepraatprogramma van Astrid de Jong op donderdagnacht ( ik kan ook wel eens niet slapen) heb ik daarover met haar gesproken. Ik kreeg alle aandacht en ze zou voor mij dan een stukje klassiek opzetten, als zij dat op haar lijst kon vinden. En ja hoor! Ze had wat gevonden… de Bolero van Ravel. Dat stuk duurde dan wel even 15 minuten, en dat was mijn bedoeling nu ook weer niet. Ik vond het toch aardig van haar, dat zij dat hele stuk liet uitspelen. Kon zij ondertussen even naar het toilet… . B.Veldkamp

10

Een reisverslag van een “golden Oldie” een waar gebeurd verhaal

Als je heel oud wordt, kom je er niet onderuit dat je van veel dingen in het leven afscheid moet nemen. Dat kan ik aanvaarden. Maar er is één ding waar ik me aan vast blijf houden en dat is mijn jaarlijks bezoek aan mijn beide zonen in Canada. Dat is een punt om een jaar lang naar uit te kijken en het helpt me om gezond te blijven, om die lange reis te kunnen maken.

Mijn oudste zoon emigreerde met zijn jonge bruid al vijf en dertig jaar geleden naar Vancouver. In die tijd was vliegen nog geen gemeengoed zoals nu, maar moesten we er drie jaar voor sparen om de overtocht te kunnen betalen. Maar nu bezoek ik ieder jaar, inmiddels mijn beide zonen in Canada. Een jaar lang heb ik de maanden afgeteld, toen werden het weken, en tenslotte de laatste dagen en nu is het eindelijk zo ver. Met een vast veel te hoge bloeddruk van de spanning, sta ik in de gate, wachtend op de dingen die komen gaan. Kinderwagens, rolstoelen en rollators hebben voorrang bij het instappen en ik zit als een van de eersten op mijn aangewezen plaats in het vliegtuig. Het toestel loopt vol en het is een drukte van bagage stouwen en plaatsen zoeken. Tot iedereen zit en we eindelijk kunnen vertrekken. Ik heb geluk, want ik maak meteen contact met een jong Canadees stel, die naast me kwamen zitten. Dit helpt om de tijd te doen versnellen. Michael, met zijn dreadlogs, is een rasechte indiaan en het ontroert me als ik zie hoe zorgzaam hij is voor zijn zwaar gehandicapte vriendin. Ik luister naar het verhaal over de ongelukkige val van een hoge berg waarbij Kate, na een zwaar rugletsel, uiteindelijk in een rolstoel terecht kwam. Ze zal nooit meer kunnen lopen, maar wel op haar gitaar spelen en haar eigen teksten schrijven. Ze vertelt me hoe dankbaar ze is; dat dit is, wat ze haar verworvenheden noemt. Zoals altijd is het eten in het vliegtuig geen genoegen, maar wel wat afleiding. Daarna probeert iedereen wat te slapen en voor ik er erg in heb vliegen we boven de Rocky Mountains en komt het moment van het afscheid nemen van mijn nieuwe vrienden en de hereniging met mijn jongens wel heel dicht bij. Dank zij de steun van mijn rollator overleef ik de lange wandeling door het enorme vliegveld en dan staan daar mijn twee mannen. Wat heerlijk om ze na een heel jaar, na al die knuffels per computer, nu weer echt te kunnen omhelzen. Wat een thuiskomen is het als ik even later weer in hun flat ben en getrakteerd word op de doughnuts, waar ik zo dol op ben. Na alle verhalen over en weer val ik, dodelijk vermoeid, als een blok in slaap. De tweede dag na aankomst word ik vroeg in de ochtend wakker en ik merk dat ik totaal in de war ben. Ik voel me heel duizelig en ik kan nauwelijks op mijn benen staan. Ik roep mijn zoon om hulp. Hij schrikt en ziet meteen dat er iets helemaal mis is. Zo snel mogelijk brengt hij me naar het ziekenhuis, waar meteen een herseninfarct wordt geconstateerd. Van de eerste week kan ik me niets meer herinneren. Het is een blinde vlek. Maar dan kom ik langzaam terug in mijn vertrouwd bewustzijnsniveau en ik vraag me verbaasd af waar ik ben. Ik zie dat mijn zoon naast mijn bed zit, maar daar begrijp ik niets van. Hoe komt hij hier? Het lijkt of ik een rol speel in een onwerkelijk toneelstuk. Langzaam dringt het tot me door dat ik in Canada ben en dat dit de vakantie is, waar ik zo lang naar heb uitgekeken. Een vakantie die ik me toch een beetje anders had voorgesteld. Het wordt me al gauw duidelijk dat dit avontuur een bijzondere betekenis gaat krijgen. Nooit eerder is het voorgekomen dat mijn kinderen voor mij hebben moeten zorgen. Het is altijd andersom geweest. En nu word ik met hun liefde en zorg omringd en we ervaren alle drie dat het ons dichter bij elkaar brengt dan ooit. Als mijn zoon in mijn oor fluistert: “Moeders, dit is geen verknoeide vakantie hoor, Ik ben heel blij dat je er bent”, lopen de tranen over mijn wangen. Twee weken later mag ik het ziekenhuis verlaten en ik heb nog een kleine week over om weer te wennen aan de functies van mijn lichaam en van mijn vakantie te gaan genieten. Ik word door mijn beide zonen rond gereden door hun prachtige land en ik krijg net zoveel doughnuts als ik lust en we genieten mateloos van de verhalen over vroeger. Al die oude herinneringen worden opgehaald, waar we smakelijk om kunnen lachen. De terugreis, daar wil ik nog even niet aan denken! Ik zie er als een berg tegen op. Mijn zoon stelt me gerust en zegt dat hij alles met de reisverzekering in Holland heeft geregeld. Ik zal alle hulp krijgen, die ik nodig heb, zoals een rolstoel op Schiphol en een taxi die me naar huis zal

11

brengen. Ik hoef nergens over in te zitten. Toch blijft het een nachtmerriescenario voor me. Drie dagen later brengen mijn beide jongens me naar het vliegveld, waar we alle drie onze afscheidstranen aan elkaar durven te laten zien. “Tot volgend jaar,” hoor ik me zeggen. En daar moeten we alle drie om lachen. De terugreis verloopt voorspoedig, alleen bij aankomst op Schiphol is er geen rolstoel voor me geregeld! En geen speciale begeleiding, wat me zo was toegezegd. Ik kan nauwelijks lopen en mijn rollator staat ergens in de bagagehal. De berijder van een cart komt naar me toe en ik vertel hem wat me in Canada is overkomen. Mijn opmerking: “ze hebben me een rolstoel beloofd,” wordt door hem laconiek beantwoord met: “ze kunnen je wel zoveel beloven.” Hij neemt me bij zijn arm en zegt: “Kom mevrouw, dat stukkie lopen naar de cart zal wel lukken en dan breng ik u naar de bagagehal.” Voetje voor voetje schuifel ik met mijn begeleider naar de cart, waar ik naast hem plaats neem. Hij brengt me tot bij de rupsband van de koffers en kondigt opgewekt aan, dat ik het vanaf hier nu zelf moet zien te redden. En dan slaat de paniek toe. “En hoe til ik mijn koffer van de band?” is mijn vraag. En waar vind ik mijn rollator? En hoe kom ik bij een taxi standplaats?” Ik moet grote moeite doen om niet in huilen ut te barsten. Mijn begeleider kijkt me aan met een blik van iemand die dit vaker heeft meegemaakt en een beetje immuun is geworden voor alle ellende om zich heen. Zijn blik zegt: “Je zoekt het maar uit, schat. Mijn taak zit erop.” Op datzelfde moment dringt het tot me door dat kwaad worden me hier niet zal helpen. Boze reizigers ontmoet hij elke dag. Dat laat hem natuurlijk zo koud als een klontje. Een andere mogelijkheid is om in mijn slachtofferrol te schieten en ter plekke in tranen uit te barsten. Maar ik begrijp dat het nog minder effect zal hebben. Een zielige oude vrouw zal geen enkele indruk meer op hem maken. Ook daar heeft hij al lang eelt voor op zijn ziel gekregen. Dus geen boos Viswijf en geen Zielenpiet. Wat kan ik dan nog verzinnen om tot hem door te laten dringen dat ik het zonder zijn hulp niet redden kan? Want één ding is zeker: Die hulp heb ik absoluut nodig. En opeens weet ik het. Mijn Malle Meid, met haar humor en haar trukendoos. Zij is de enige rol die ik kan gaan spelen om me uit mijn benarde positie te redden. Al ben ik nog zo oud geworden, ik heb mijn humor gelukkig nooit verloren. Het is een geheime sleutel, waar ik potdichte deuren nog mee open kan krijgen. En ik waag het er op. Met een ondeugende blik in mijn ogen kijk ik, schuin opzij, naar mijn mensenredder en ik zie twee sterke gebruinde armen onder zijn opgestroopte mouwen van zijn overhemd uitsteken. Zachtjes leg ik mijn handen op zijn armen en aai ze langzaam heen en weer. Een kneepje hier .... en een kneepje daar.... , terwijl ik hem met stralende blauwe ogen aankijk en hem een knipoog geef. Ik heb bereikt wat ik nodig heb: zijn volledige aandacht! Een stomverbaasde blik en ongeloof. En dit kostbare moment laat ik niet voorbij gaan. Ik doe hem een voorstel: “Ik weet het goed gemaakt. Als jij me nu helpt, dan gaan we zaterdagavond samen stappen in Amsterdam. Ik trakteer!” Er verschijnt een brede lach op zijn gezicht. “En dát mens lag een week geleden nog in een ziekenhuis in Canada?” zegt hij verbaasd. “Meid, je oogies glimmen helemaal.” “Ja, mijn oogies glimmen, maar mijn benen willen niet lopen,” antwoord ik met de stem van een overwinnaar. “Hoe denk je dan zaterdag te gaan stappen in Amsterdam?” vraagt hij lachend. “Nou, vergis je niet hoor. Achter de rollator kom ik een heel eind.” Mijn “Neerlands hulp in bange dagen” slaat zijn arm om me heen, haalt mijn koffer van de band, zoekt ergens in de hal mijn rollator op en brengt me tenslotte naar de balie van de taxistandplaats, waar inderdaad een taxi met chauffeur op me staat te wachten, die me naar huis brengt. RIEKE LEEUWRIK

Plattegrond Een nieuwe gemeenteplattegrond is door TIP ontwikkeld. Met een straatnamenregister en een schaal van 1;12000 kunt u bijna alle straatnamen en bijzondere markante punten in de gemeente vinden. Met daarbij de monumentale gebouwen te zien op een overzichtskaart. Ook vindt u op deze kaart de parkeertarieven, belangrijke adressen en telefoonnummers. Deze nieuwe gids is bij TIP te koop voor € 4,95 met de geschiedenis van Zutphen.

12

Oude Bekenden (53) Een rubriek over schrijvers, zaken en andere mensen die we kennen van vroeger. Deze keer:

MET VALLEN EN OPSTAAN HET BEGIN VAN DE OPERA IN NEDERLAND door A.G.M.F. Brok

Mijn vriend Henk S. is een vermaard snuffelaar op rommelmarkten en braderieën. Van tijd tot tijd verrast hij mij met boeken voor mijn verzameling(en) dan wel doet hij andere opmerkelijke vondsten. Enige weken geleden belde hij opgewekt aan want hij had voor een prikje de ‘Annalen’ op de kop getikt, een overzicht van alle opera-voorstellingen die van 1886 tot 1995 in Nederland op de planken zijn gezet. Voor een operaliefhebber is zo’n boek natuurlijk een traktatie maar het gaf mij tevens de aanzet om mij wat nader in de geschiedenis van de opera in Nederland te verdiepen. Hoe was dit aan het einde van de negentiende eeuw? Net als nu trokken vooral buitenlandse, in dit geval Duitse en Franse gezelschappen, door Nederland. In 1886 waren het twee gezelschappen, die het operaleven beheersten: het Théâtre Royal Francais in den Haag en de Hoogduitse opera in Rotterdam. Amsterdam had geen eigen operagezelschap meer. Een Nederlands operagezelschap bestond toen nog niet. HET HOLLANDSCH OPERAGEZELSCHAP Het was een zekere Johannes de Groot, die het eerste Nederlandse operagezelschap heeft opgericht. De Groot was als directeur aan de Amsterdamse Parkschouwburg verbonden en had al vele jaren het wel en wee van dit theater, waaronder een faillissement, meegemaakt. Oorspronkelijk was hij voorbestemd om gymnastiekleraar te worden doch het theater trok zodanig dat hij al snel in de theaterwereld zijn bestemming vond. Hij trad zelfs als uitvoerend artiest op, onder andere in ‘De Klokken van Corneville’, de befaamde operette van Robert Planquette. Deze de Groot kwam op het denkbeeld om het eens met een Nederlands gezelschap te proberen nadat pogingen om eerst een Frans en later een Duits operagezelschap in Amsterdam te vormen waren mislukt. Hij richtte het Hollandsch Operagezelschap op en debuteerde op 16 oktober 1886 met ‘Faust’ van Gounod, in een uitvoering van dit fameuze werk in een Nederlandse vertaling. De Groot regisseerde zelf. Het werd een voltreffer. Faust werd niet minder dan achtenveertig maal voor een uitverkochte zaal opgevoerd. De Groot is daarna acht jaar als operadirecteur werkzaam geweest. Wat meer zegt, en nu citeer ik Bottenheim uit zijn boek ‘de Opera in Nederland’: ‘Hij heeft een Nederlands operapersoneel gevormd. Veel zangers en zangeressen hebben hun succes in latere jaren te danken gehad aan de omstandigheid dat zij bij de Groot hun eerste schreden mochten zetten op de moeilijke loopbaan van de opera-artiest of door de Groot ontdekt waren. De Groot beschikte over een niet te versmaden flair bij de keuze zijner kunstenaars. Orelio, die aanvankelijk was voorbestemd om een carrière als onderwijzer te maken, heeft bij de Groot als zanger gedebuteerd. Zo ook Cato Sewing, de latere mevrouw Engelen-Sewing.’ ▲ Cato Engelen-Sewing

Zowel Orelio als Cato Engelen-Sewing hebben later een grote carrière gemaakt.. De bariton Orelio werd zelfs zo bekend dat, toen een leraar tijdens een geschiedenisles eens aan een jongen vroeg wie Wilhelm Tell was, hij ‘Orelio, meneer’ ten antwoord kreeg. Orelio werd vooral als Wagnerzanger veel gevraagd. Cato Engelen-Sewing was een gevierde primadonna die als coloratuursopraan grote triomfen heeft gevierd. Later werd zij een fameus docente. Cato Engelen-Sewing is erg oud geworden. Zij overleed in 1961 op 93-jarige leeftijd. In 1958 heeft Hans Kerkhoff haar voor zijn programma ‘Het puik der zoete kelen’ nog eens geïnterviewd. Er werden smakelijke anekdoten opgehaald maar ook verzuimde zij niet de slechte betaling in die eerste jaren van het operagezelschap ter sprake te brengen, want het woord subsidie bestond toen nog niet! Men was afhankelijk van de recette en een beetje van rijke weldoeners. De muzikale leiding van het Hollandsch Operagezelschap berustte bij een zekere de la

13

Fuente, die in 1888 plotseling naar het buitenland vertrok. Op advies van Orelio trok de Groot toen Cornelis van der Linden, muziekdirecteur in Dordrecht, aan. Het bleek een gouden greep. Van der Linden bezat een onverwoestbaar optimisme, onmisbaar in het woelige operawereldje, en bleek in staat om bergen werk te verzetten. Toch werd er wel eens aan zijn dirigeertalent getwijfeld. Zo schreef Mr. C. van Deventer, een bekend staatsman en publicist: ‘Van der Linden schijnt mij toe nog altijd de onbeduidende kwast van vroeger te zijn. Zijn manier van dirigeren is dezelfde als ruim twintig jaren her, toen hij de onderwijzersvereniging te Dordt leidde: lawaaiig maar leeg, en, niettegenstaande zijn gemolenwiek, zonder energie, zonder ritme. Hij heeft koor en orkest niet in zijn macht en moet telkens op de lessenaar tikken om de maatbeweging te verduidelijken. Nee, dan is onze andere stadsgenoot, Kes, een andere man!’ . Terzijde, Kes was de eerste dirigent van het Concertgebouworkest. Maar het deerde van der Linden weinig. Het Hollandsch Operagezelschap kreeg ▲ Joseph Orelio lovende kritieken en zelfs van der Linden’s opera over ‘Leidens Ontzet’ werd goed ontvangen. HET REPERTOIRE Wat stond er in die jaren van het Hollandsch Operagezelschap zoal op het repertoire? Dat was veel operette. Zo trof ik, al bladerend in de ‘Annalen’, in de jaren 1886-1894 naast der Bettelstudent, der Zigeunerbaron en Die Fledermaus ook Les Dragons de Villar en Les noces de Jeanette aan, aantrekkelijke Franse operettes die nu hooguit na lang zoeken misschien op CD zijn te vinden. Maar ook Zar und Zimmermann van Lortzing en Martha van von Flotow, nu helaas verwaarloosd, werden veelvuldig opgevoerd. Opera’s van Wagner kwam minder aan bod doch dit had alles te maken met de omstandigheid dat de door Henri Viotta opgerichte Wagner Vereniging dit aspect van het repertoire op zich nam. In 1890 doopte de Groot het Hollandsch Operagezelschap om in Nederlandsche Opera. Voor het repertoire had dit weinig gevolgen. Faust, de Hugenoten, de Troubadour, Mignon en Wilhelm Tell kwamen regelmatig terug. De Groot bleek ook goed op de hoogte van het internationale operarepertoire. Zo kwam Verdi’s Otello al een jaar na de première in 1887 naar Amsterdam. Ook Mascagni’s ‘Cavalleria rusticana’, aanvankelijk aangekondigd als de ‘Trouwelozen’ en later als ‘Siciliaansche boereneer’, en ‘Paljas’ van Leoncavallo werden al twee jaar na de première in Milaan in Amsterdam opgevoerd. In 1894 werd de Amsterdamse stadsschouwburg in gebruik genomen. De Groot verhuisde met zijn gezelschap daarheen omdat dit gebouw vele malen geschikter voor opera was dan de kale en ongemakkelijke Parkschouwburg. Maar vrij onverwacht doemden er de nodige problemen op. Het niveau van de voorstellingen, in het begin nogal matig, was inmiddels zodanig gestegen dat het bestuur zich afvroeg of men wel met de Groot door moest gaan. Men vond dat hij in zijn muzikale ontwikkeling niet voldoende was gegroeid en besloot dat hij, ondanks zijn grote verdiensten, niet meer was te handhaven. Erg veel kennis van muziek had de Groot inderdaad niet. Toen men hem bijvoorbeeld eens vroeg om het orkest met enkele tweede violen uit te breiden antwoordde hij boos dat hij een eerste klas orkest had en dat daarin voor tweede violen geen plaats was. Een boze de Groot vertrok naar het Paleis voor Volksvlijt doch tot zijn teleurstelling gingen de beste zangers niet met hem mee. Zij bleven bij de Nederlandsche Opera waar van der Linden nu alleen de baas werd. In de operageschiedenis dient de naam van de Groot desondanks met respect te worden genoemd. VAN DER LINDEN ALS DIRECTEUR Na een succesvol begin rezen er ook voor van der Linden en zijn Nederlandsche Opera de nodige moeilijkheden. De hoofdbespeler van de Stadsschouwburg was de Koninklijke Vereniging ‘Het Nederlandsch Toneel’, die de Nederlandsche Opera hooguit gedoogde. Bovendien had van der Linden het nadeel dat hij er nu alleen voor stond. De befaamde zanger Jacques Urlus heeft eens beschreven hoe van der Linden te werk ging. ’s Avonds moest hij dirigeren, overdag werd er gerepeteerd en in de uurtjes die hij over had deed hij de boekhouding en de administratie. Meestal lag hij niet voor ’s nachts twee uur in bed doch de ochtend daarna stond om tien uur al weer voor het orkest om te repeteren. Kortom, het was een zwaar bestaan, enigszins vergelijkbaar met de zorgen die Heijermans bij het leiden van zijn toneelgezelschap ondervond. De repetities stelden dan ook niet veel voor. Urlus: ‘Van der Linden vergat te veel dat aan het weergeven van een rol meer vastzit dan alleen het zingen van de goede noten. (…) Ik heb niet alleen nooit een dramaturg bij de Nederlandsche Opera gekend,, maar, voor zover ik mij herinner, heeft er ook nooit een lezing (van het tekstboek) vooraf

14

plaats gehad. En zo’n lezing is toch van groot gewicht; vooral de jongeren, de mensen met weinig ervaring, kunnen haar niet missen. Nu stonden wij op de repetitie te luisteren naar ons wachtwoord. Ieder wist voor zichzelf, wat hij had te zeggen en te zwijgen, maar daarmede hield het dan ook op. De strekking van het stuk, de betekenis van het geheel, daarvan hadden wij geen notie, het ontging ons te eenenmale.’ Het kon dan ook niemand verwonderen dat de Nederlandsche Opera in 1902 zijn deuren moest sluiten. In 1901 waren de belangrijkste solisten, onder wie het echtpaar Engelen, al overgestapt naar het Lyrisch Toneel, dat ook geen lang leven beschoren was. Er ontstond een situatie van ‘verwarring en onmacht’. Elkaar beconcurrerende Nederlandse operagezelschappen met snel wisselden directies probeerden de leemte die De Nederlandsche Opera had achtergelaten op te vullen. Men was voorlopig aangewezen op het Thêatre Royal Francais de la Haye dat voornamelijk Frans repertoire bracht, de Wagner Vereniging, die uitsluitend opera’s van de meester ten tonele voerde en buitenlandse gastvoorstellingen. Vooral de Opera Italiana werd een graag geziene gast. Er was in die jaren slechts één professioneel gezelschap dat zich in het muziektheater kon handhaven. Dit was de Fritz Hirsch Operette. Pas de Duitse bezetter zou de opera weer nieuw leven inblazen. In 1946 werd de Nederlandse Opera opgericht. Paul Cronheim, al jaren actief als bestuurslid van Toonkunst en de Wagner Vereniging, werd de eerste directeur. Dit artikel stond eerder in Opera Informa, 31, 1, 2008

De Fluisterboot in Zutphen

Met de Fluisterboot vaart u in ongeveer een uur langs de mooiste plekjes van de rivier de Berkel en over de Grote Gracht. De rondvaart begint en eindigt midden in het centrum van Zutphen, bij de steiger aan de Rijkenhage. De ongeveer 35 enthousiaste vrijwilligers treden op als schipper (fluisteraar) en varen kundig om de barrières heen die de Berkel en de grachten rijk zijn. Op zijn eigen manier vertelt de schipper u over de geschiedenis van de Hanzestad Zutphen en haar historische monumenten langs de route. Er zijn 4 grote en 2 kleine boten beschikbaar. Per boot kunnen maximaal 20 personen mee. Op de kleine boot maximaal 10 personen. Prijs p.p. € 5,00; kinderen t/m 9 jaar € 3,00 en tot 4 jaar gratis. Op zaterdag kunt u tussen 11.00 en 15.00 uur de boottocht combineren met een ritje van 30 minuten met de paardentram. Prijs van een combikaartje € 8,50; kinderen t/m 9 jaar € 5,00 en tot 4 jaar gratis. Kaartverkoop en opstapplaats aan de Rijkenhage 1 in Zutphen. Er wordt gevaren van: 1 april t/m 31 oktober. De vaartijden: 11.30;13.30;15.00 uur en (behalve zondag) om 16.15 uur.

Vragen kunt u richten aan: Stichting Toeristisch Varen p/a het Zwanenvlot 16, 7206 CA Zutphen. Telefoon: 06 42 326 444. Voor inlichtingen en reserveringen is er ook de website: www.fluisterboot-zutphen.nl

Gezegde:

Gebruik de talenten die je hebt. De bossen waren erg stil, als alleen de meest begaafde vogels zongen. Henry van Dyke

15

Mijmeringen van een bakkersdochter

Zo op het eerste gezicht een rijtje namen in de Bornkrant van april, het overzicht van bakkers die Zutphen en omgeving rond de jaren 50 rijk was. Voor de schrijfster niet, integendeel, veel herkenning en veel herinnering. Vele jaren flitsen als beelden voorbij. Beelden ook die anno 2013 voor velen absoluut niet herkenbaar zijn. Een keuze uit vele, slechts enkele. ’s Morgens voor het ontbijt verse kadetjes bij de “warme” bakker halen. “Koude”waren er nauwelijks, geen sprake van. Immers, te vroeg, voor 10 uur vers brood verkopen leverde de bakker een fikse boete op. Kwaliteit en prijs, de Coöperatie gaf zelfs “procent” geld was niet de enige vorm van klantenbinding, de levensbeschouwing van de bakker was zeker zo belangrijk. Het werven van klanten was een vak apart, elke verhuiswagen werd met argus ogen gevolgd. Broodkeus, daar zijn we snel klaar mee, melk, water, ……….. en het in de zomer wel zeer gevoelige tarwebrood. Het Zeeuwse broodje dat Parvo heette, was een uitkomst voor bakker en klant. Het vakmanschap van deZutphense bakker was zeer hoog. Met minimale hulpmiddelen en met veel aandacht werden in Wageningen vele ere-medailles gewonnen. Wie kent nog het kadetje en de vele modellen vlechtbroodjes, echte kunstwerkjes. Uit de grote variatie van herinneringen wil ik tot slot nog een heel ander aspect noemen; voor de klant vaak onherkenbaar.In tijd van nood werden de vele concurrenten die Zutphen rijk was collega’s waar je op kon rekenen. Daisy Boersma-Barenbrug

TIPS

Voor het gestel, bij duizeligheid - Geen drank, tabak of drugs - Wat helpt; Frisse lucht, een schijf citroen of een doorgesneden ui onder de neus houden, eau de cologne op de polsen doen en slapen, diep ademen en kniebuigingen maken. Voor alledag: De auto glimt weer als een hondenkeutel in het donker als je hem poetst met warm water met een flintertje petroleum er in. Goed afspoelen.

Gildelezingen

Plaats: Huize St. Elisabeth, Geweldigershoek 39 in Zutphen Tijd: 14.00 tot 16.00 uur 9 oktober 2013-09-11 Thema: Nederlandse literatuur, de schijnwerper op Cees Nooteboom Al een aantal malen verraste Marijke Kuypers ons met een bijzonder boeiende lezing over een Nederlandse schrijver van formaat, zijn of haar leven, bijzondere gebeurtenissen die bepalend voor het werk zijn, en het specifieke waardoor juist deze schrijver zich van andere schrijvers onderscheidt. In deze lezing zal zij Cees Nooteboom in de schijnwerper zetten. Het is opvallend dat de kwaliteit van zijn werk (romans en gedichten) in het buitenland meer wordt gewaardeerd dan in Nederland. Daarom lijkt het ons interessant om grondig met dit “goed bewaarde geheim” kennis te maken. 23 oktober 2013-09-11 Thema: De begraafplaats aan de Warnsveldseweg Deze begraafplaats is een van de mooiste en zeker de meest monumentale van Zutphen. Aangelegd in het oude schootsveld van de Zutphense vesting, maar na de opheffing van de vestingwet overschaduwd door geweldige bomen. Joop Jansen woont in de poortwoning op de begraafplaats en dat is niet toevallig. Hij heeft wat met deze plek. Hij weet er alles van: de aanleg, de samenvoeging van het katholieke en protestantse deel, en de geschiedenis van Zutphen, die hier tijdens een wandeling langs de zerken (met lichtbeelden) te lezen valt. Kijk voor meer informatie over deze lezingen: www.gilde-zutphen.nl Coördinatie: Dhr. Ch. Mariën, telefoon: 0575- 54 54 39

16 2

Radio Kerkplein

Radio Kerkplein is een gevarieerd programma van gesprekken en muziek. Elke zondag op de kabel 93.1, radio via FM 106.1 of Berkelstroom.nl Met de volgende onderwerpen: 10.02 uur: Kerkelijk nieuws 10.08 uur: Kinderverhaal 10.20 uur: Geestelijke muziek 10.45 uur: Plusminus: een overdenking, gedicht of kort verhaal 11.02 uur: Kerkelijk nieuws 11.08 uur: Klassieke muziek 11.20 uur: Gesprek over een actueel onderwerp 12.02 uur: Kerkdienst. Zondag 6 okt. Wordt verzorgd door de Evangelische gemeente Zondag 13 okt. Plusminus: “Op verhaal komen”. Door ds. Gerard van der Brug Gesprek: Over de stichting Okero. Weeskinderen in Kenia de kans geven om onderwijs te volgen. Een gesprek met de bestuursleden Mariko en Riet v. Vemde. Kerkdienst: Ontmoetingskerk Eefde, ds. Gerard van der Brug Zondag 20 okt. Plusminus: “Dichters bij God” door ds. Gerard v.d. Brug Kennismaking met mw. Marga PetersGesprek: van Langen. Zij is per 1 sept. De nieuwe pastoraal werker van de HH Twaalf Apostelen. Een van haar eerste activiteiten is het bespreken in een gesprekskring: het Bijbelboek Exodus n.a.v. het boek: “Dit zijn de namen” van Tommy Wieringa. Kerkdienst: Martinuskerk Warnsveld. ds. B. Seelemeijer. Zondag 27 okt. Plusminus: Column van Ton van Ingen Schenau Gesprek: Over de jongerenactiviteiten van de Prot. Kerk Zutphen o.a. over de voorbereidingen voor de reis naar Roemenië. Kerkdienst: St. Walburgiskerk Zutphen. ds. Wim Stolte. De programma’s zijn nog tot een week na uitzending te beluisteren op www.B-FM.nl

Rijbewijskeuring voor 70+ plussers

in Vorden, bij Sutfene en Regelzorg, locatie MFC Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 te Zutphen

Het CBR raadt aan, om tenminste drie maanden vóór de vervaldatum van het huidige rijbewijs, actie te ondernemen voor de verkrijging van een nieuw exemplaar. 1. Laat uw ogen meten voor u gekeurd wordt bv. door een opticien. Neem uw bril of contactlenzen mee. 2. Zorg voor een formulier “eigen verklaring”, bij de gemeente te verkrijgen. 3. Neem ochtendurine mee. 4. Neem uw huidige rijbewijs mee. Rijbewijskeuring in Vorden

Wie 70+ is moet zich voor een nieuw rijbewijs eens in de 5 jaar medisch laten keuren. De ouderenbonden in Vorden e.o. bieden deze keuring voor leden tegen een laag tarief aan van € 25,-. Locatie: Woon- Zorgcentrum Sensire ”de Wehme”, Nieuwstad 32 te Vorden. Maak tijdig een afspraak via de heer J. Brandenburg, tel. 0575-55 20 03 tussen 11.00 en 16.00 uur. De keuringsdata: zaterdagmiddag 26 oktober, 23 november, 21 december 2013. Sutfene Rijbewijskeuring voor 70+

Iedere 2e dinsdag van de maand biedt Sutfene 70 – plussers uit Zutphen en omgeving rijbewijskeuringen aan. De kosten voor deze keuring bedragen € 30,00 inclusief BTW. De keuringsdatum is op de tweede dinsdag van de maand De keuringen worden gehouden in De Lunette aan de Coehoornsingel 3, 7201 AA in Zutphen. Voor aanmeldingen kunt u contact opnemen met Behandelcentrum Sutfene, telefoon: 0575-594 171. Voor algemene informatie Dhr. Crijns, arts- specialist ouderengeneeskunde, telefoon: 06 23 055 689. Vertrouwde rijbewijskeuringen Zutphen via Regelzorg

ZUTPHEN - 70-Plussers, chauffeurs jonger dan 70 jaar met C/D/E rijbewijs en overige automobilisten, die een rijbewijskeuring moeten ondergaan, kunnen in Zutphen terecht bij MFC Waterkracht aan de Ruys de Beerenbrouckstraat 106. Het tarief varieert van € 35,-. tot € 70, -. voor jongere chauffeurs. Een afspraak maakt u via 088-23 23 300. De check staat onder auspiciën van Regelzorg.

17 3

SBO-Zutphen/Warnsveld

de samenwerkende bonden voor ouderen ANBO, KBO en PCOB Secretariaat:

dhr. A.F.A. Loderus, Heeckerenlaan 16, 7203 BC Zutphen. Telefoon: 0575-515280 E-mail: [email protected]

Bijeenkomsten ‘Zelfredzaamheid nu en in de toekomst’

Deze bijeenkomsten worden door het Platform Maatschappelijke Ondersteuning (PMO) Zutphen georganiseerd in samenwerking met het Longfonds, R.P.V. Zutphen e.o. en de Dorpsraad Warnsveld. Wij willen u graag informeren over wat er allemaal gaat veranderen voor u in de toekomst en nemen uw informatie en adviezen mee naar de gemeente. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) draagt gemeenten op voorwaarden te scheppen voor een lokale samenleving waarin elke burger, jong of oud, arm of rijk, zwart of wit, met of zonder beperkingen mee kan doen. Het Platform Maatschappelijke Ondersteuning in Zutphen adviseert de gemeente Zutphen wat betreft de Wmo en de drie transities n.l. extramurale begeleiding, participatiewet en jeugdzorg. Deze drie transities gaan veel veranderingen met zich meebrengen voor u als burger. Er zal nog meer zelfredzaamheid gevraagd worden aan u als burger. Wij menen dat niet iedereen zelfredzaam is of kan worden en denken dat deze mensen tussen de wal en schip gaan vallen. Om te zorgen dat uw mening gehoord wordt bij het maken van de plannen hierover, vragen wij om deel te nemen aan deze bijeenkomst. Misschien wel nog belangrijker is het dat u na het bijwonen van deze bijeenkomst beter bewust bent van wat u in uw situatie al zelf kunt regelen (of regelt) en wat nog niet. Daarmee bent u beter op de veranderende toekomst voorbereid. Woensdag 16 oktober 2013 van 14.00 uur tot 16.00 uur in Centrum de UITWIJK op de Brink te Zutphen met SBOZW. Maximaal aantal deelnemers is 60 personen. Deelname is gratis. U kunt u aanmelden bij de betreffende organisaties of via email: [email protected]

Van de voorzitter:

Vertrek Rabobank uit Warnsveld Overleg Senioren SBO.Z. / Dorpsraad Warnsveld - RABO directie en Gemeente Zutphen. U hebt ongetwijfeld in de pers gelezen over de actie van de KBO t.a.v. de sluiting van de RABObank Warnsveld. Na een gesprek van de SBO.Z. (senioren organisaties KBO, ANBO en PCOB) met de Dorpsraad Warnsveld, en vervolgens met de directie RABO banken, blijft de zorg onzerzijds: een niet beschermde pinautomaat. Weliswaar is er een ING pinautomaat, maar die is uitsluitend bereikbaar tijdens de winkelopeningstijden. Wij zullen u via KBO, SBO.Z. en Dorpsraad Warnsveld over het vervolg van de ontwikkelingen op de hoogte houden. Dat het ‘t Warnshuus voor de Warnsvelders als centrum geopend moet blijven staat voor ons buiten discussie; de Gemeente Zutphen zal haar oude toezeggingen bij de samenvoeging toch gestand willen doen houden. “Bezuinigen mag maar niet ten kosten van alles”, voor verdere informatie of tips: voorzitter KBO- Theo Engelen

Scootmobiel instructiedag oktober 2013

Mensen, die gebruik maken van een scootmobiel, kunnen op woensdag 9 oktober 2013, meedoen aan een instructiemiddag voor scootmobielgebruikers. De volgende onderdelen komen aan de orde: - een diapresentatie over de theorie voor het gebruik van de scootmobiel in het verkeer. - een rit over een hindernisbaan onder begeleiding van een ergotherapeut. - een route door de stad, waarbij begeleiding is van een stagiair. - een oogtest en een gehoortest. - een inspectiebeurt voor de scootmobiel door Welzorg. De dag wordt gehouden in en rond Het Bornhof aan de Hobbemakade 246 in Zutphen en de deelname is gratis. Deze dag wordt georganiseerd door de Stichting Gehandicapten en Chronisch Zieken en de afdeling Zutphen van Veilig Verkeer Nederland en Sutfene. Aanmelden voor deze activiteit kan door naam en adresgegevens per post te zenden aan Stichting PGCZ, Skagerrakstraat 1a, 7202 BZ te Zutphen, per email aan [email protected] via tel.nr. 06 57 10 11 60.

18

Geslaagde Opening seizoen KBO Zutphen e.o.

Met het bijzonder grote aantal van ruim 80 leden werd het seizoen 2013/2014 afgelopen woensdag 3 september 2013 geopend met een viering in de Elisabeth kapel. Voorganger was de geestelijk adviseur Jaap van Kranenburg. In de overweging prees hij de KBO voor zijn hernieuwde groei en de juiste saamhorigheid. Deze is de basis van succes en daar hebben wij Christus leer bij nodig. Na deze viering werd het programma voortgezet in het restaurant van huize Elisabeth. De voorzitter memoreerde in zijn openingswoord het goede programma van activiteiten waar veel leden zich voor hadden gemeld. Vooral het bezoek aan de 2e kamer en de reis met de museum bus naar het Rijksmuseum vielen goed in de smaak. Hanneke Geurtsen lichtte het programma toe voor het 2e halfjaar 2013. Een warm applaus was haar deel. De penningmeester kon positieve cijfers presenteren over het 1e halfjaar. Bovendien wilde hij graag die leden bedanken die ons, naast de contributie, een extra bijdrage hebben overgemaakt. Verder werd aandacht besteed aan de actie van Unie KBO die een pilot heeft lopen in Limburg en NoordHolland met betrekking tot het werken van ouderen met een tablet. In het najaar wordt e.e.a. geëvalueerd. Ook de voortgaande digitalisering kwam aan de orde – wat hangt ons ouderen allemaal boven het hoofd. In het bijzonder degene die (nog) niet de beschikking hebben of kennis hebben van het werken met een computer. Er wordt nagegaan of er voor internetbankieren een cursus gegeven kan/zal worden voor onze leden. Na deze informatie werd gezellig nog een uurtje nagepraat, onder hapje en een borreltje.

Van de penningmeester:

Opnieuw zullen een aantal leden begin september een aanmaning ontvangen vanwege het niet-betalen van de jaarlijkse contributie. Opnieuw moeten wij extra kosten

maken om de contributie te incasseren. Al die extra kosten zorgen voor minder mogelijkheden om andere, leukere, zaken te kunnen doen. Wordt in september 2013 niet de contributie betaald, dan zien wij ons genoodzaakt het toezenden van Nestor en Bornkrant te beëindigen en u in het 4e kwartaal uit te schrijven als lid van de KBO Zutphen. Jammer maar helaas. De meer draagkrachtige leden hebben bij hun afdracht een extraatje toegevoegd. Hartelijk dank, ook aan u die mogelijk uw contributie afdracht wilt aanpassen; tenslotte wordt het besteed aan uw KBO programma.

Ook KBO leden schrijven:

Als KBO lid kent u ongetwijfeld oude verhalen of anekdotes, die u wilt delen met de leden van de KBO. Verhalen uit de oorlog of uit vroegere tijden, school, vriendschap, enz. De voorzitter zal starten.

De opruiming begint 1960 Ongetwijfeld zijn er velen onder u die het volgende uit uw herinnering kennen. In 1959 werd onder de naam van Delsink schoenen de schoenwinkel van SELECTA (vroeger WIJS schoenen) overgenomen. Ik was voordien jaren, via geboortedorp Kilder (1935) schoenmaker geworden. In 1949 via Doetinchem, Didam, in de schoenmakerij in militaire dienst in de Detmers kazerne in Eefde (1956), vervolgens naar Renkum (daar leerde ik Riet Delsink kennen) en werden wij, Riet en ik, filiaalchef bij de schoenmakerij /winkel bij Delsink Beukerstraat 20. Mijn verhaal gaat over de opruiming. Gebruikelijk nee, wettelijk geregeld: start 15 januari in de winter en 15 juni in de zomer. Wij kregen nog een bekeuring omdat we twee dagen voor de datum afgeprijsde schoenen met oude en opruimingsprijs in de etalage hadden gezet. Als het dan de 15e werd was ons portiek(je) vanaf 7 uur vol met schoolkinderen, die om half 9 werden afgelost door vader of moeder: In onze advertentie werden o.a. schoenen aangeboden voor één cent (“wie de eerste is om 9 uur heeft de koopjes”) Onze douchestraalkachel werd in het open boven-raampje van de winkel geplaatst als warmte bron voor de kinderen. 9.00 uur aflossing door Pa meestal Ma. De winkel was dan vol en er werd stevig verkocht. Mijn vrouw Riet was in verwachting (laatste maand), ik werp de schoenen door de drukte op de toonbank waardoor een klant de opmerking maakte:

19

“maar meneer Engelen uw vrouw in zo’n positie en u gooit met schoenen.” Mijn reactie “alsof ik het kan helpen dat het zo druk is.” Dat waren andere tijden dan nu met verplichte vakantiesluiting, geen koopavonden, nog veel zelfstandige winkeliers, o.a. Kronenburg, Macrander, Poort van Kleef, Willems, Voerknecht, Wieten, Geurtsen, van der Poort, enz. enz. In die tijd werd de kerstverlichting door de winkeliers, onder het genot van het legen van een kratje bier, opgehangen. Met 7 winkeliers werd er een n.l. een winkeliersvereniging gestart: “het Rondje”. Tot zover. Theo Engelen Ook U? – heeft u ook nog een leuk verhaal op de plank liggen? Laat het ons weten – wij plaatsen het graag. Wie volgt?

Activiteitenkalender voor de maand oktober 2013

Veel belangstelling verwachten we voor de bijeenkomst op 8 oktober a.s. (14.00 uur) over de Kerk in Nood. Peter van Hooff schildert het drama van de Christenvervolging. Zijn wij in het westen in staat om hulp te bieden. Ongetwijfeld hebt u vrienden of kennissen, en uiteraard leden van ANBO en PCOB, die ook geïnformeerd willen worden over de verschrikkelijke ontwikkelingen binnen de kerken in het Heilig Land. U bent van harte welkom. (Collecte voor een vrije gift t.b.v. Kerk in Nood). Op onze website staat een persbericht van KERK IN NOOD. – Zie bij - Activiteiten. Verdere bevelen wij zeer aan de bijeenkomst met de Gemeente Zutphen (de hr. Raben) overde plannen t.a.v. W.O.M.; de PGOB etc. etc. ziet dinsdag 15 oktober a.s. Dinsdag

1 oktober

14.00

Dinsdag

8 oktober

14.00

Donderdag

10 oktober

09.00

Dinsdag

15 oktober

14.00

Donderdag Dinsdag

17 oktober 22 oktober

14.00 14.00

Dinsdag Dinsdag

29 oktober 12 november

14.00 14.00

Rad van Avontuur, door beide Annies; opbrengst bestemd voor de Stadswerkplaats. “Kerk in Nood” Peter van Hooff schildert het drama van Christenvervolging m.b.t. de moslims. Zijn wij in het Westen in staat hulp te bieden? Ook niet leden zijn welkom. Arnhem, per trein bezoek Openluchtmuseum. Informatie: L. Berntsen, tel. 516 15. W.O.M.; P.G.O.B.-lezing door de heer Raben van de gemeente Zutphen. Wat staat ons allemaal te wachten in de gemeente Zutphen. Bezoek Driekant, Zutphen. Pastor Ed Wassink verzorgt een lezing over Maria, speciaal i.v.m. de oktobermaand. Inloopmiddag, spelletjes, kaarten. In huize Elisabeth, bijeenkomst van de reisclub om de plannen voor volgend jaar te bespreken

N.B. Wijzigingen in het programma kunnen alleen, en na toestemming van Hanneke Geurtsen, worden aangebracht. Algemeen: Vriendelijk verzoek bij deelname aan programmaonderdelen en overige bezoeken, de opgave minimaal 10 dagen van te voren te doen, i.v.m. afspraken en reserveringen die gemaakt moeten worden. Voor alle informatie over het programma: Hanneke Geurtsen, tel. 0575 522 954, mail [email protected]

OPROEP aan de leden: VRAGENLIJST ACTIVITEITEN

Bij deze Bornkrant vindt u een vragenlijst. Dat gaat over keuzes t.b.v. het activiteitenprogramma. Veel positieve reacties ontvangen wij van de leden over het van programma van het afgelopen seizoen. Maar u hebt ook ongetwijfeld ook goede ideeën. Vul dan deze vragenlijst even in en zendt die aan: Programma Commissie KBO Zutphen -Warnsveld e.o. Mevrouw Hanneke Geurtsen, Godeboldlaan 3, 7231CE Warnsveld.

20

Protestants Christelijke Ouderen Bond afdeling Zutphen – Warnsveld Secretariaat: dhr. F. Luca Rudolf Steinerlaan 67, 7207 PV Zutphen Telefoon: 0575-845087 e-mail: [email protected]

Plaatselijke Belangenbehartiging Ik krijg wel eens de vraag waarom in deze rubriek zo weinig over de plaatselijke belangenbehartiging wordt vermeld. In de gemeente Zutphen worden de activiteiten in het kader van belangenbehartiging voor ouderen gezamenlijk en in goed overleg door de Samenwerkende Bonden voor Ouderen (SBO) georganiseerd. De PCOB Zutphen-Warnsveld wordt in de SBO vertegenwoordigd door 3 leden van ons bestuur. De gezamenlijke plaatselijke activiteiten van de bonden worden, mede namens de PCOB, door de SBO georganiseerd en elders in de Bornkrant (onder SBO-Z/W) gepubliceerd en daarom niet nog eens als nieuws van de PCOB in deze rubriek vermeld. Vrijwilligersavond. Zonder vrijwilligers kan het bestuur en onze afdeling niet goed functioneren. Gelukkig zijn een groot aantal van onze leden bereid activiteiten of klusjes voor de leden van onze afdeling te verrichten. Veel van onze afdelingsactiviteiten zijn gedelegeerd aan min of meer zelfstandig functionerende diensten of commissie met een groot aantal die het uitvoerende werk doen zoals: Autodienst, Belastinghulp, Bijeenkomsten, Lief & Leed en Bezorging.Wij vinden dat we onze dankbaarheid voor hun belangeloze inzet best wel eens weer mogen tonen en daarom heeft het bestuur begin november voor hen een vrijwilligersavond, met een gevarieerd en luchtig cabaretachtig programma, georganiseerd. Zij zullen hiervoor persoonlijk worden uitgenodigd.

artikelen die daar vervaardigd zijn. Truus, Hely en de beide Henk(en) showen jasjes, blouses, truien, shawls, capes en shirts. Onze mensen showden dit op professionele wijze. Na afloop kregen zij een daverend applaus van de zaal en een shawl als beloning van de Breierij. We gaan in 3 groepen het bedrijf in en zien daar de eerste breimachine van het bedrijf, een Zweedse machine van 1899, daarnaast een iets groter uit 1927 van Duits fabricaat. We bekijken de meest moderne computer gestuurde machines en krijgen een goede uitleg hoe alles wordt ingesteld om tot een goed resultaat te komen. We hebben vóór- en achterpanden, mouwen en kragen met prachtige patronen van mooie jurken en (veiligheid)kleding uit de machines zien rollen. (de confectie is uitbesteed). Vervolgens gaat de winkel open, en verschillende personen slaan hun slag, want hier is het motto mooie kleding voor weinig geld, er was zelfs nog uitverkoop “2 halen 1 betalen” voor mooie shirts. Na het winkelen krijgen we, in de ontvangstruimte van de Breierij, door de dames van de reiscommissie een lunchpakket met koffie en fruit aangeboden. Na de lunch gaan we om 13.30 uur verder met ons dagprogramma. De bus rijdt via een toeristische route over de Veluwe naar Bennekom. Voordat we in Bennekom arriveren nam Nettie Brouwer het woord en verteld dat we naar het KIJK & LUISTER MUSEUM gaan waar we een grote collectie niet elektrische speeldozenbewegende figuren - straatpiano’s en draaiorgels kunnen bewonderen en horen spelen. Vervolgens kunnen we ook nog een bezoek brengen aan het streek historie museum.

Klaas Brouwer (voorzitter)

Jaarlijkse busreis PCOB Zutphen-Warnsveld

42 enthousiasten personen gingen dinsdag 20 augustus om 08.45 uur met prachtig weer, richting het Land van Maas en Waal, met als bestemming Beneden-Leeuwen (bij Tiel). Na enkele km gereden te hebben, nam de voorzitter het woord, hete een ieder van harte welkom, wenste ons een fijne dag toe en gaf een toelichting op de organisatie van deze dag, waarvan we het fijne later zouden horen van de reiscommissie. Gerda Wonnink nam het woord en vertelde ons dat we op weg zijn naar: “De Breierij” een familie bedrijf van Bronmans Tricot. We zullen daar koffiedrinken gevolgd door een rondleiding door het bedrijf, hierna is er gelegenheid om de artikelen te kopen die in het bedrijf vervaardig worden. Rond 10.00 uur arriveren we bij de Breierij, waar de koffie met heerlijk slagroom gebak al gereed stond. Bij binnenkomst werden de dames Hely en Truus en de heren Henk Rispens en Henk Mulder, gevraagd om mee te lopen als Mannequins -Dressman. Na de koffie kregen we een modeshow van de

Rond 14.20 arriveren we bij het museum en gaan naar een grote zaal waar alle apparaten staan opgesteld, een aantal werden door een aardige dame uitgelegd en afgespeeld. Dit is een unieke collectie waar een ieder vrolijk van wordt. Hierna gaan we aan de koffie/thee met cake. Na de koffie kreeg een ieder de gelegenheid om tot 16.30 uur het overige deel te bezoeken met o.a. een klompenschooltje rond 1900; een boerendeel; kruidenierswinkel; garen en band winkel waar heel wat afgelachen werd met de onderkleding van vroeger. Al met al een interessante middag. De bus vertrok op het afgesproken tijdstip naar partycentrum “De Molen” in Barneveld. Daar hebben we genoten van een goed verzorgde 3-gangen diner. Tijdens de terugreis werden de dames van de reiscommissie en onze chauffeur Harrie, door Klaas Brouwer heel erg bedankt voor deze mooie goed verzorgde dag. Om klokslag 20.00 uur arriveren we bij “De Eekschuur” en nemen afscheid van elkaar.

21

BIJEENKOMSTEN

In de maanden oktober t/m december 2013. Dinsdag 22 oktober: Presentatie door:

Muziek en geloven mevr. A. van Huisstede uit Almere Mevrouw Van Huisstede, die eerder dit jaar haar medewerking heeft verleend aan de vrijwilligersavond in de Martinuskerk, komt met haar enthousiaste koor onze middag opluisteren met afwisselend en vaak vrolijk klinkend koormuziek

Begin november

Vrijwilligersavond met een gevarieerd en luchtig programma, voor onze vrijwilligers. Zij zullen hiervoor persoonlijk worden uitgenodigd.

Donderdag 28 november: Presentatie door:

Astronomie, een ruimtevlucht door het zonnestelsel dhr. J. Teule, amateur astronoom en instructeur op de volkssterrenwacht Busloo.

Dinsdag 17 december: Presentatie door:

Weihnachtsoratorium Fam. De Vries uit Wierden. Jaap de Vries, oud muziekdocent, geeft in samenwerking met zijn echtgenote Faith, een voorbeschouwing en uitleg over het magistrale, maar voor velen toch wel “erg moeilijke en zware muziek” van Johan Sebastiaan Bach.

Alle bijeenkomsten worden, tenzij anders aangegeven, gehouden in de ”Eekschuur”, Bonendaal 2 te Warnsveld. Aanvang; 14.30 uur Hebt u zelf geen vervoer dan kunt u: - in Zutphen contact opnemen met Hans Kroes (519080) en - in Warnsveld/Leesten met Ina Nijenhuis (525418).

22

Secretariaat: Afdeling Zutphen/Warnsveld Mevrouw H.J. Faber-Meijer Van Nagellplein 6, 7231 KD Warnsveld telefoon: 0575-529649

NIEUWS UIT DE AFDELING ANBO Regio Midden een feit

De notaris heeft op 4 juli jl. de Akte van statutenwijziging getekend. Daarmee zijn de nieuwe statuten en reglementen, die eerder door de Verenigingsraad waren vastgesteld formeel van kracht. Hiermee legt ANBO de basis voor de verdere ontwikkeling van een moderne en eigentijdse vereniging. Op de site ANBO.nl kunt u de nieuwe statuten en reglementen nalezen. Onze afdeling maakt nu deel uit van de Regio Midden. Het regiokantoor staat in Apeldoorn en functioneert vanaf 1 september. Hier worden de activiteiten ondergebracht in netwerkgroepen. Met deze wijzigingen is tevens het verenigingslogo veranderd, het ANBO magazine en de website. Ook de afdeling- websites worden momenteel aangepast. Ook met die van onze afdeling zijn we druk bezig. De belangrijkste kenmerken/reglementen van de regio: • Elke regio heeft een regiocoördinator en regioadministrateur. De laatste is belast met het toezicht op de administratie van de afdelingen. • Elke regio kent netwerkgroepen. Deze behandelen vraagstukken die de vereniging en/of belangen van de leden raken, zoals bijvoorbeeld de WMO. De belangrijkste doelen/kenmerken/reglementen voor de afdelingen: • bestrijding sociaal isolement, geven van voorlichting, bieden van participatiemogelijkheden en lokale belangenbehartiging. • het afdelingsbestuur dient ten minste een maal per jaar een afdelingsvergadering te beleggen waarin het verantwoording aflegt aan de leden. • het afdelingsbestuur legt verantwoording af van het beheer van de geldmiddelen aan het bestuur onder overlegging van een balans en een staat van baten en lasten met een toelichting van de afdeling. Vooralsnog ziet het er niet naar uit dat er veel voor onze afdeling zal veranderen. Ons bestuur streeft ernaar onze krachten zoveel mogelijk te bundelen met de twee andere ouderenbonden KBO en PCOB en samen als SBO te overleggen met instanties als Gemeente, stichting Perspectief en het Platform Maatschappelijke Ondersteuning, alsmede gezamenlijk activiteiten en voorlichtingsmomenten te organiseren. Harry te Boekhorst, voorzitter

DE BUSREIS

Een verslag van de busreis verschijnt in de eerstvolgende Bornkrant.

LANDELIJK NIEUWS ANBO SCHADECOLLECTIEF

Op 27 juni jl. heeft ANBO een nieuwe dienst geïntroduceerd: het ANBO Schadecollectief. Naast het Zorgcollectief en Energiecollectief kunnen ANBO-leden ook flink besparen op de kosten van schadeverzekeringen. Nadere informatie vindt U op www.anbo.nl/schadecollectief

23

AKTIVITEITENCOMMISSIE Maandag Dinsdag Dinsdag Dinsdag Dinsdag Maandag Dinsdag Dinsdag

7, 14, 21, 28 oktober 1 oktober 8 oktober 22 oktober 29 oktober 4, 11, 18, 25 november 5 november 12 november

14.00 uur 14.00 uur 13.30 uur 13.30 uur 14.00 uur 14.00 uur 14.00 uur 13.30 uur

De Born Het Bornhof Warnshuus Warnshuus Warnshuus De Born Het Bornhof Warnshuus

Scrabble Bingo Koersbal Koersbal Bingo Scrabble Bingo Koersbal

Helaas kan de bingo in de Born niet meer doorgaan wegens gebrek aan leiding.

Actie voor alle bestaande en nieuwe leden Bloemsierkunst Liesbeth-The Green Room, de Brink, Zutphen biedt u 5% korting aan op al hun artikelen. Banketbakker Van Zuylen bezorgt uw aankoop vanaf €10,00 gratis. Apotheek Mediq biedt u 5% korting aan bij aanschaf van alle niet op recept verkrijgbare recepten. Dit geldt voor alle Mediq Apotheken in Zutphen en Warnsveld. PC-winkel Repairhouse, Stationsstraat Zutphen biedt u de volgende acties aan: a. Veiligheidsprogramma Bullguard Internet Security van € 49,95 voor € 39,95.en de installatie hiervan is gratis. b. 5% korting op alle compatibele inkt. c. Bij aanschaf van een nieuwe computer/laptop is de eerste APK gratis. Bij al deze zaken moet u wel uw ANBO- pasje tonen.

Perspectief Zutphen ondersteunt en adviseert ouderen in Zutphen en Warnsveld op het gebied van informatie en advies, diensten en ontmoeting en activiteit. Informatiecentra De Born, ‘t Warnshuus en Waterkracht Informatie over voorzieningen voor ouderen, wonen, welzijn en zorg en alle diensten en projecten van Born; aanmelding voor activiteiten; een abonnement kopen voor de Beverbus. Vrijwilligerscentrale Zutphen De vrijwilligerscentrale Zutphen is een onderdeel van Perspectief Zutphen. U kunt daar terecht voor alles wat te maken heeft met vrijwilligerswerk. Locatie: Born, Oude Bornhof 55. Openingstijden: maandag, dinsdag, donderdag van 10.00 tot 15.00 uur. Informatieve Huisbezoeken Kosteloos informatie thuis over voorzieningen en regelingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. U ontvangt hiervoor een uitnodiging. Sociaal werk Samen kijken wat kan en u vraagt, wij ook. De maatschappelijke hulp noemen wij: Het Sociaal Werk, bereikbaar van maandag t/m vrijdag: 0575-519613 van 09.00 tot 17.00 uur. Mantelzorgondersteuning Wij bieden ondersteuning d.m.v. een persoonlijk gesprek of geven informatie en advies over regelingen, 0575-519613. Maaltijdservice Warme en vriesvers maaltijden aan huis in de gemeente Zutphen. Telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 9.00 uur tot 13.00 uur op 0575-515717. Personenalarmering Informatie over alarmeringssystemen; in geval van nood verzekerd zijn van goede hulp, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Concrete Diensten Klussendienst, vervoersdienst, boodschappendienst (alleen beschikbaar in Warnsveld). Beverbus Een stadsbus voor ouderen, de Beverbus rijdt alleen in Zutphen. Het Beverbusabonnement is geldig op alle buslijnen van Arriva en Syntus in de zones Zutphen (incl. de Hoven) en Warnsveld en buurtbus 193. Activiteiten Verschillende (buurtgerichte) activiteiten op het gebied van ontmoeting en (re)creativiteit, scholing, lichaamsbeweging en preventie. Elk jaar beschreven op de website www.perspectiefzutphen.nl

Informatiecentra Locatie de Born Oude Bornhof 55-57, Zutphen, tel. 0575-517555 Geopend van maandag tot en met vrijdag van 09.00 tot 12.00 uur. Locatie ‘t Warnshuus Dreiumme 43, Warnsveld, tel. 0575-522796 Geopend van maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 17.00 uur. Locatie Waterkracht Ruys de Beerenbrouckstr. 106, Zutphen, tel. 0575-571133 Geopend van maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 17.00 uur en van 19.00 uur tot 23.00 uur. Koffiekamer In de koffiekamer van de Born kunt u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur terecht voor een kopje koffie.

Contact Perspectief Zutphen Postbus 418 7200 AK Zutphen Tel. 0575-519613 Perspectief Zutphen is op werkdagen telefonisch bereikbaar van 09.00 uur tot 17.00 uur Internet www.perspectiefzutphen.nl E-mail [email protected]