jaarverslag 2012
INHOUD
2 RND Jaarverslag 2012
Voorwoord
3
Raad Nederlandse Detailhandel
4
Algemeen
6
Arbeidszaken
9
Fiscale zaken, belastingen en heffingen
13
Duurzaamheid en MVO
17
Branches
21
Bijlage
35
Colofon
46
Voorwoord De wereld van de detailhandel maakt een belangrijke transitie door. Niet eerder was het consumentenvertrouwen zo laag als nu. Dat heeft op heel veel sectoren invloed, maar het lijkt alsof de detailhandel er de grootste klappen door ontvangt. Ons land bevindt zich in een economische crisis, maar tegelijkertijd wordt er door consumenten meer gespaard dan ooit. Een frustrerende paradox, want blijkbaar hebben we met z’n allen best wat te besteden, maar zijn we bang om het uit te geven. Een groeiend consumentenvertrouwen zou een boost geven aan de economie en dus aan de detailhandel. Want het is dan wel een sector waar harde klappen vallen als het minder gaat, het is ook een sector die veel profijt heeft van een geringe stijging van dat consumentenvertrouwen.
Consumentenvertrouwen lijkt dus het sleutelwoord te zijn. Maar vertrouwen is helemaal geen economisch begrip. Het is afkomstig uit de psychologie. Misschien moeten we het daar eens zoeken. Vertrouwen heeft alles te maken met wat men van iemand of iets verwacht. Als consumenten verwachten dat ze op termijn minder te besteden hebben, daalt het vertrouwen. De politiek speelt daarin een zeer belangrijke rol. Politieke onrust veroorzaakt onzekerheid bij de consument. De hand gaat op de knip. De ingelaste verkiezingen van het afgelopen jaar hebben veel onzekerheid teweeg gebracht. Bezuinigingsplannen zijn onvermijdelijk, maar deze plannen continu veranderen is funest. Funest voor het consumentenvertrouwen en dus voor de detailhandel. De Raad Nederlandse Detailhandel pleit dan ook voor rust in de politiek. En voor het besef dat de Nederlandse detailhandel het kloppend hart is van de economie. Te vaak nog worden winkeliers in de wielen gereden door overhaaste, ondoordachte maatregelen vanuit Den Haag. Denk aan de thuiskopieheffing, de BTW-verhoging, de enorme toename van de parkeertarieven bij winkelcentra, de stijging van het OZB-tarief voor winkeliers terwijl de WOZ-waarde alleen maar afneemt. Dit zijn slechts grepen uit de berg lastenverzwaringen die het de winkelier (en daarmee de consument) bijna onmogelijk maken om weer terug te krabbelen uit de economisch zware situatie waar we ons in bevinden. Des te meer reden voor de RND om zich vol energie te blijven inzetten voor de belangen van de winkelier. Samen met Detailhandel Nederland spreken we met één stem namens de winkeliers van Nederland.
Ed Hamming voorzitter Raad Nederlandse Detailhandel 3 RND Jaarverslag 2012
Raad Nederlandse Detailhandel De Raad Nederlandse Detailhandel (RND) is de centrale, onafhankelijke werkgeversorganisatie van de detailhandel. De RND kent als koepelorganisatie een zogenaamd ‘getrapt’ lidmaatschap. De detailhandelsondernemingen zijn lid van brancheverenigingen, die op De bij de RND aangesloten detailhandelsondernemingen vertegenwoordigen ruim 20.000 vestigingen, 300.000 werknemers en een jaarlijkse omzet van €40 miljard. De RND behartigt op nationaal en Europees niveau de gemeenschappelijke economische en sociale belangen van zijn leden. Daarbij richt de RND zich op algemene onderwerpen die de detailhandel betreffen en de branchespecifieke onderwerpen die vallen onder de betreffende branchevereniging. De aandachtsgebieden van de RND zijn onder andere: arbeidszaken, betalingsverkeer, criminaliteit, duurzaamheid, e-handel, productveiligheid, ruimtelijke ordening en milieu.
4 RND Jaarverslag 2012
Bureau Arbeidszaken Bureau Arbeidszaken van de RND functioneert als kenniscentrum, vraagbaak en adviespunt voor de bij de RND aangesloten brancheverenigingen en hun leden. Bureau Arbeidszaken beantwoordt vragen op sociaal gebied. Onder meer over arbeidsvoorwaarden, arbeidsverhoudingen, sociale zekerheid, pensioenen en arbeidsomstandigheden. Bovendien verricht Bureau Arbeidszaken de activiteiten die voortvloeien uit de verschillende collectieve arbeidsovereenkomsten (cao), waarbij de leden van de RND zijn betrokken. Daaronder vallen ook de cao-onderhandelingen.
Raad Nederlandse Detailhandel en Detailhandel Nederland De RND heeft een samenwerkingsverband met de Nationale Winkelraad van MKB-Nederland: Detailhandel Nederland. Door de samenwerking kunnen het grootwinkelbedrijf (GWB) en het midden- en kleinbedrijf (MKB) gezamenlijk met één standpunt naar buiten treden. Dit versterkt de belangenbehartiging van de detailhandel bij de Nederlandse en Europese overheid. Detailhandel Nederland houdt zich onder meer bezig met de verlaging van de kosten van het betalingsverkeer, de bereikbaarheid en bevoorrading van de detailhandel en de bestrijding van winkelovervallen en winkeldiefstallen. Ook wordt het werkprogramma van de Europese Unie (EU) nauwlettend gevolgd om zo vroeg mogelijk te signaleren wat er in Brussel gaat spelen en te anticiperen op de effecten hiervan op de detailhandel. Voor de behartiging van de algemene werkgeversbelangen is Detailhandel Nederland met behoud van eigen identiteit en zelfstandigheid betrokken via MKB-Nederland en VNO-NCW.
4
Detailhandel Nederland Op het gebied van betalingsverkeer, Europa, sociale zaken, vestigingszaken en winkelcriminaliteit wordt steeds duidelijker dat GWB en MKB samen sterk staan. Op alle fronten wordt veel progressie geboekt. Detailhandel Nederland genereert veel aandacht in de media. De succesvolle Nationale Parkeertest, de ‘Verkiezing Beste Binnenstad’, overeenkomsten met de banken en een krachtige manifestatie zijn daar voorbeelden van.
Invloed van Brussel De invloed van Brussel op de Nederlandse detailhandel wordt steeds groter. Detailhandel Nederland houdt daarom de Europese dimensie van wet- en regelgeving scherp in het oog. Hoe het speelveld voor winkeliers eruit ziet, wordt in toenemende mate in Brussel bepaald. Om dicht bij het vuur te zitten heeft Detailhandel Nederland in Brussel een eigen bureau. De medewerkers volgen de voor de Nederlandse winkeliers relevante ontwikkelingen op de voet. Het accent ligt daarbij op de thema’s bereikbaarheid, betalingsverkeer, winkelcriminaliteit, consumentenrecht en handelsbeleid. Ook behartigen de medewerkers in Brussel de belangen van Nederlandse winkeliers door deze onder de aandacht te brengen van de Europese beleidsmakers. Detailhandel Nederland streeft ernaar zoveel mogelijk op te trekken met gelijkgestemde verenigingen van winkeliers uit andere lidstaten. Dit gebeurt bij voorkeur binnen het verband van EuroCommerce, de Europese koepel voor detailhandel en internationale handel waarvan Detailhandel Nederland lid is.
5 RND Jaarverslag 2012
Algemeen De RND houdt scherp in de gaten welke nieuwe verordeningen van kracht worden en welke protocollen worden opgesteld. Waar nodig ageert de RND, door middel van een actieve lobby en monitoring. Ook informeert de RND zijn leden het hele jaar door over voor winkeliers relevante onderwerpen, zoals bijvoorbeeld spookfacturen.
Spookfacturen De RND heeft in 2012 wederom tientallen meldingen van spookfacturen ontvangen. Het aantal verstuurde spookfacturen neemt gedurende vakantieperioden doorgaans toe. Het bedrijfsleven loopt het risico op enkele honderden miljoenen euro’s schade per jaar door dergelijke facturen. De RND waarschuwt bij meldingen van nieuwe spookfacturen de achterban, om overbodige betalingen te voorkomen. Bij een spookfactuur blijkt uit de ‘kleine letters’ dat sprake is van een offerte/aanbod. Er is géén sprake van een betalingsverplichting. Maar ondernemers werden dit jaar ook lastig gevallen met valse nota’s zonder vermelding van deze kleine letters. Heel strikt genomen is er sprake van een betalingsverplichting als uit niets blijkt dat sprake is van een aanbieding. De RND adviseert in dergelijke gevallen om schriftelijk opheldering te vragen bij het acquisitiebureau. Naast facturen die over de post werden gestuurd, ontving de RND meldingen van e-mails met dubieuze afzenders.
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) Ieder jaar heeft de RND overleg met de NVWA over lopende en nieuwe zaken. De NVWA constateert dat meer dan de helft van de non-food importen uit China niet voldoet aan de Europese en/of Nederlandse wetgeving. Zij wil meer informerend optreden richting winkelketens, in
6 RND Jaarverslag 2012
plaats van straffend. De NVWA zoekt om deze reden ook contact met winkelketens.
NVWA in NEN Normcommissies In navolging op de brief die de RND eind 2011 stuurde aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, als reactie op de bekendmaking van de NVWA om uit alle normcommissies van het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) te gaan, reageerde de RND in 2012 op verdere berichtgeving van de NVWA. Zorgpunten voor de RND zijn efficiëntieverlies bij het handhavingsproces door de NVWA en het voornemen van de NVWA om in plaats van een proactieve houding, een reactieve houding ten aanzien van normalisatie aan te nemen. Deze aanpak komt de consument niet ten goede en zorgt voor extra lasten voor het bedrijfsleven.
Europese Houtverordening In februari organiseerde de RND een bijeenkomst over de nieuwe Europese Houtverordening die op 3 maart 2013 in ging. Doel van de verordening is voorkomen dat illegaal gekapt hout op de markt komt. Sprekers van het ministerie van Economische Zaken, de NVWA, de VVNH (Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen) en SGS informeerden de aanwezige leden. Winkeliers die zelf hout importeren moeten op basis van een systeem van zorgvuldigheidseisen (due diligence) het risico inschatten of hout illegaal gekapt kan zijn. Deze informatie dient voor een periode van vijf jaar bewaard te worden. Winkeliers die via een leverancier in de Europese Unie hout kopen, dienen bij te houden van wie en aan wie ze het hout verkopen, tenzij het consumenten betreft. Het is de bedoeling dat winkeliers via een monitorsysteem aan de zorgvuldigheidseisen kunnen voldoen.
7 RND Jaarverslag 2012
Klacht.nl
Stichting Grijsgoed
De RND ontving in 2012 meerdere klachten over de website www.klacht.nl. Het bedrijf probeert door middel van social media klachten van consumenten te verzamelen. Klacht.nl biedt bedrijven vervolgens een account aan om, eventueel tegen betaling, de klachten te kunnen oplossen/ verwijderen. Op de website wordt zonder toestemming gebruik gemaakt van auteursrechtelijk beschermd beeldmateriaal (logo’s) van bedrijven waarover klachten worden ingediend. De RND is met Klacht.nl in overleg om tot een oplossing te komen.
ICT-Office is de branchevereniging van telecom-, internet- en officebedrijven in Nederland. ICT Office heeft de Stichting Grijsgoed opgericht voor importeurs van ICT-apparaten, die statutair geen lid kunnen worden van ICT Office, maar wel willen deelnemen aan het ICT-inzamelsysteem. Het gaat om bedrijven waarvan de voornaamste bedrijfsactiviteiten niet op ICT-vlak liggen, bijvoorbeeld winkelbedrijven. De RND heeft plaatsgenomen in het bestuur van de stichting. ICT Office gaat het ICT-inzamelsysteem uitbesteden aan Wecycle. In het verlengde daarvan wordt de vereniging lid van de Nederlandse Verwijdering Metalektro Producten (NVMP). ICT Office blijft echter vasthouden aan het omslagstelsel voor de bekostiging van het inzamelsysteem en zal dus geen verwijderingsbijdrage invoeren.
Raamovereenkomst Verpakkingen In 2012 is de Raamovereenkomst Verpakkingen gesloten tussen de overheid, het verpakkende bedrijfsleven en gemeenten over de gescheiden inzameling en het hergebruik van verpakkingsafval voor de periode 20132022. De verpakkingenbelasting is komen te vervallen met ingang van 1 januari 2013. De financiering van de inzameling van verpakkingsafval zal door het bedrijfsleven worden geregeld middels een nieuw in te stellen afvalbeheerbijdrage op verpakkingen. De totale lasten voor het verpakkende bedrijfsleven zullen aanzienlijk lager worden. De huidige verpakkingenbelasting bedraagt €365 miljoen. De nieuwe heffing brengt minder dan de helft op. De heffing wordt gebaseerd op de daadwerkelijke kosten en het aantal tonnen per soort verpakkingsmateriaal dat door de heffingsplichtigen op de markt wordt gebracht. Dit is een andere grondslag dan gebruikt voor de verpakkingenbelasting. Voor deze belasting wordt de CO2-uitstoot van ieder materiaal als grondslag gebruikt. De tariefstructuur blijft gelijk: één tarief per materiaalsoort. De bijdragen worden geheven door een nieuw Afvalfonds. Dit fonds wordt beheerd door de verpakkende producenten en importeurs. Het fonds int de bijdragen op basis van een zogenaamde Algemeen Verbindend Verklaring (AVV), afgegeven door de minister van Infrastructuur en Milieu. Hierdoor zijn alle verpakkende bedrijven (circa 4.000) die nu verpakkingenbelasting betalen vanaf 1 januari 2013 verplicht de heffing te betalen. Hiermee wordt het zogenaamde ‘freeriden’ voorkomen.
8 RND Jaarverslag 2012
Gassen in containers Containers kunnen gassen bevatten die kunstmatig zijn toegevoegd om ervoor te zorgen dat de lading tijdens transport goed bewaard blijft en dat eventuele ongewenste micro-organismen worden gedood. Daarnaast kunnen gassen ook het gevolg zijn van bepaalde stoffen die zijn gebruikt bij de fabricage van het product en/of de verpakking. Om de risico’s voor medewerkers van bedrijven die in aanraking komen met gassen zoveel mogelijk te minimaliseren, zit de RND in het bestuur van het Platform Gassen in Containers (PGIC). Het PGIC heeft een protocol voor omgaan met gegaste containers opgesteld en eisen gesteld aan de opleidingen van gasmeters. De eerste cursussen zijn in 2012 gegeven. Op 1 juni is de bijeenkomst ‘Veilig werken met zeecontainers in relatie tot gassen en dampen’ georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst spraken onder meer het PGIC, het exameninstituut PBNA, de paritaire organisatie in de logistiek Gezond Transport en opleidingsinstituut Spa Groep.
ArBeidszaken Bureau Arbeidszaken van de RND functioneert als kenniscentrum, vraagbaak en adviespunt voor de bij de RND aangesloten brancheverenigingen en hun leden. Bureau Arbeidszaken beantwoordt vragen op sociaal gebied, onder meer over arbeidsvoorwaarden, arbeidsverhoudingen, sociale zekerheid, pensioenen en arbeidsomstandigheden. Bovendien verricht Bureau Arbeidszaken de activiteiten die voortvloeien uit de verschillende collectieve arbeidsovereenkomsten (cao), waar de leden van de RND bij zijn betrokken. Daaronder vallen ook de cao-onderhandelingen voor de aangesloten branches en ondernemingen.
Krachtig door samenwerking Door de samenwerking kunnen grootwinkelbedrijven gezamenlijk vanuit één visie cao-onderhandelingen voorbereiden en is kennis over onderdelen van het cao-traject uitwisselbaar tussen branches. De afgelopen periode richtten de onderhandelingen zich in toenemende mate op kwalitatieve aanpassingen van de arbeidsvoorwaarden van medewerkers. Duurzame inzetbaarheid, langer werken, vitaliteit, flexibiliteit en zeggenschap zijn thema’s die terugkomen bij de onderhandelingen. Een belangrijk aandachtspunt rond de onderhandelingen vormde de aanpassing van de pensioenregeling. De sociale partners moesten ervoor zorgen dat de pensioenregeling werd aangepast aan de veranderende wetgeving op het terrein van pensioen en AOW. Sociale partners zijn er in geslaagd om in 2012 de pensioenrichtleeftijd te verhogen van 65 jaar naar 67 jaar.
Belangenbehartiging sociale zaken De insteek van de werkgevers is om de kosten van arbeid concurrerend
9 RND Jaarverslag 2012
te houden ten opzichte van andere sectoren waarmee de detailhandel in concurrentie is en ten opzichte van de andere cao’s in de detailhandel. Coördinatie rond onderhandelingen is complex omdat in de detailhandel meer dan 35 cao’s worden afgesloten. Dit betreft veelal cao’s bij branches maar ook bij een respectabel aantal grote ondernemingen. Bureau Arbeidszaken volgt de agenda van de vaste commissie Sociale Zaken nauwlettend en er zijn contacten met Kamerleden om de belangen van de detailhandel onder de aandacht te brengen. Naast de lobby in Nederland zijn er contacten met Brussel via onder andere Eurocommerce om op deze manier ook grip te houden op de Europese agenda. Veel wetgeving ontstaat in Europa en beïnvloeding in een vroeg stadium is noodzakelijk. In samenwerking met VNO-NCW en MKB-NL wordt beleid van diverse onderwerpen voorbereid. De RND of leden van de RND participeren in diverse commissies van VNO-NCW en MKB-NL.
Lobby en beleidsondersteuning De lobby richt zich met name op die onderwerpen die grote impact hebben op de detailhandel. De overige onderwerpen die van belang zijn voor het hele bedrijfsleven worden opgepakt binnen de betreffende commissies van VNO-NCW en MKB-NL.
Werkkostenregeling (WKR) Eind 2012 heeft nog steeds het overgrote deel van de werkgevers in de detailhandel niet de overstap gemaakt naar de Werkkostenregeling. Vaak worden nog steeds de oude regelingen gehanteerd. Tot eind 2013 bestaat die keuze als overgangsmaatregeling. Het belangrijkste knelpunt voor de
detailhandel is de ‘regeling product eigen bedrijf’ (personeelskorting). Deze regeling pakt voor de detailhandel, met haar grote hoeveelheid parttimers, bij de overgang naar de WKR zeer kostbaar uit. In zijn brief bij de evaluatie van de Werkkostenregeling schrijft de staatssecretaris aan de Tweede Kamer dat er geen specifieke knelpunten zijn geconstateerd, zodat de regeling niet hoeft te worden aangepast. In de evaluatie zelf valt het knelpunt in de sector detailhandel overigens wel te constateren. De RND heeft in de evaluatie nogmaals aanleiding gevonden te pleiten voor een gerichte vrijstelling in de WKR voor personeelskortingen, zoals de banken die voor hun medewerkers hebben als korting op de hypotheekrente. In ieder geval vindt de detailhandel dat de overgangsregeling niet eind 2013 moet eindigen, maar met tenminste twee jaar moet worden verlengd.
Aanpassing sectorpremies De RND geeft advies over de hoogte van de vast te stellen sectorpremie voor het grootwinkelbedrijf (sector 19). Uitgangspunt hierbij is om de premie zo laag als verantwoord vast te stellen en te voorkomen dat er (te) grote reserves ontstaan binnen de uitvoeringsorganisatie.
Arbeidsvoorwaarden De RND blijft zich zorgen maken over de neveneffecten van de huidige economische situatie. Verhoudingen tussen werkgevers- en werknemersorganisaties verharden. Aan diverse cao-tafels dreigen acties van de kant van de vakbonden, ondanks de zorgelijke economische situatie waarin veel branches zich momenteel bevinden. Het aantal gedwongen ontslagen binnen de detailhandel is beperkt en dit is mede te danken aan de mate waarin de detailhandel flexibel in kan spelen op wijzigende economische omstandigheden. De detailhandel is bij uitstek een sector waarin veel jongeren en herintreders een baan vinden. Vakbonden lijken op belangrijke momenten in de onderhandelingen dit bredere perspectief niet te zien.
11 RND Jaarverslag 2012
De oproep van de RND om door te gaan met vereenvoudiging en verbetering van de leesbaarheid van de cao’s is ook in 2012 hoog op de agenda geplaatst. In een aantal cao’s konden kleine aanpassingen worden doorgevoerd, maar de snelheid van het proces is te traag.
Toeslagen bijzondere uren aan hulpkrachten Op 6 augustus 2012 heeft de Commissie Gelijke Behandeling een oordeel gegeven over het handelen van FNV-BG en CNV-DB inzake het niet betalen van toeslagen bijzondere uren op doordeweekse dagen in de VGL-cao en de Cao Levensmiddelenbedrijf. De Commissie heeft geoordeeld dat het doel van het onderscheid, namelijk het stimuleren van het werken op de betreffende tijdstippen die inconveniënt kunnen worden geacht, voldoende zwaarwegend is en geen discriminerend oogmerk heeft. Het doel is daarom legitiem. Met betrekking tot de geschiktheid heeft de Commissie Gelijke Behandeling geoordeeld (op basis van informatie van verzoeksters en informanten) dat het middel – de grens van per week 12 uur of minder werken – niet geschikt is om het doel te bereiken. Eén van de argumenten is dat onduidelijk is waarom betreffende uren voor scholieren/studenten per definitie niet inconveniënt zouden zijn. Andere argumenten liggen in het feit dat een deel van de hulpkrachten geen scholier of student is (nog afgezien van de al dan niet voldoende cijfermatige onderbouwing) en het feit dat niet gemotiveerd is waarom betreffende uren voor de overige werknemers wel inconveniënt zijn. Omdat aan het criterium ‘geschiktheid’ niet is voldaan, is het eindoordeel dat het in de cao’s gemaakte onderscheid niet objectief is gerechtvaardigd. Uitspraken van de Commissie Gelijke Behandeling hebben geen directe werking. Partijen bij de genoemde cao’s zijn nog in overleg hoe de cao’s naar aanleiding van de uitspraak moeten worden aangepast. Enkele andere cao’s in de detailhandel kennen een vergelijkbare bepaling, dus verwacht wordt dat de discussie ook daar op tafel zal komen.
Ontwikkelingen in het Bedrijfstakpensioenfonds Detailhandel (Bpf-D) De afgelopen jaren zijn, door de inzet van een bestuursbureau, de kosten voor de uitvoering van het pensioenfonds teruggedrongen. In totaal konden vele miljoenen euro’s bespaard worden door een effectievere en efficiëntere aansturing van de pensioenuitvoerder en door de belegging van pensioenvermogen elders onder te brengen. De afgelopen jaren is het bestuur verder geprofessionaliseerd en is beleid ontwikkeld voor waar het fonds op termijn wil staan. Het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel wil zich ontwikkelen tot het pensioenfonds voor de hele detailhandel en probeert daarbij ook andere kleinere fondsen onder te brengen in het Bedrijftakpensioenfonds Detailhandel. Hierdoor kunnen de kosten verder worden verlaagd en is het in de toekomst beter mogelijk om deskundige bestuurders aan te trekken. Ook kan hiermee bij de cao-onderhandelingen een centrale aansturing worden bereikt rond de cao’s die onder het Bpf-D vallen en kunnen artikelen die te maken hebben met de oudedagsvoorziening op elkaar worden afgestemd.
Aanpassing van de regeling voor het Bedrijfstakpensioenfonds Op 5 november 2012 kon een akkoord bereikt worden tussen sociale partners over de inrichting van de pensioenregeling Bpf-D voor het jaar 2013. Binnen de voor vijf jaar vastgestelde premie is de opbouw vastgesteld op 1,75 procent en de pensioenrichtleeftijd op 67 jaar. Hierdoor is het pensioenfonds in staat om met de bestaande premie een kostendekkende regeling aan te bieden. In de loop van 2012 werd duidelijk dat het pensioenfonds voor de detailhandel niet hoefde te korten in tegenstelling tot veel grote fondsen in Nederland. Onderhandelingen binnen de detailhandel zijn in het verleden complex gebleken juist omdat er veel cao’s vallen onder het Bpf-D. Met een vernieuwde aanpak, waarbij een kleine groep van sociale partners namens alle werkgevers de onderhandelingen hebben gevoerd, kon snel resultaat
12 RND Jaarverslag 2012
worden geboekt. De terugkoppeling en afstemming is nu ondergebracht in Detailhandel Nederland waardoor het grootwinkelbedrijf en het middenen kleinbedrijf samen optrekken.
Vertaling van vitaliteitsafspraken in de cao’s Een harde eis van vakbonden, met name van CNV Dienstenbond, was om afspraken te maken over duurzame inzetbaarheid en vitaliteit. Werkgevers hebben toegezegd hieraan tegemoet te zullen komen. Ook ten aanzien van dit punt zal centraal bekeken worden hoe invulling gegeven kan worden aan de afspraken in de cao’s. Binnen de foodbranche is een onderzoek gestart door professor Gerard Evers waarin een analyse is opgenomen over duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Opgedane kennis en ervaring is beschikbaar gesteld aan andere branches.
Fiscale zaken, Belastingen en heffingen Het deskundigenoverleg Fiscale Zaken behandelt fiscale vraagstukken die de detailhandel betreffen. De leden van het deskundigenoverleg dragen agendapunten aan en brengen zelf veel kennis en expertise in. Er is gekeken naar het belastingplan 2013, zoals de voorstellen rond de Werkkostenregeling en de dreigende verhoging van de BTW. Overige onderwerpen die behandeld zijn betreffen verpakkingenbelasting, technische problemen rond verlegging van BTW, reclamebelasting, handhavingsconvenanten en tax control frameworks. Een gunstige ontwikkeling was de afschaffing van de verpakkingenbelasting in de oorspronkelijke vorm. Deze belasting veroorzaakt veel administratieve lasten bij ondernemingen die zelf verpakkingen op de Nederlandse markt brengen. Veel grote ondernemingen importeren zelf en krijgen daardoor met deze belasting te maken. De RND volgt de ontwikkelingen rond convenanten en tax control frameworks. De belastingdienst wil overleg met brancheorganisaties om afspraken te maken over de aanlevering van gegevens en om controles op een efficiënte manier te organiseren.
Keurmerk voor afrekensystemen De RND ondersteunt het initiatief van het bedrijfsleven en de Belastingdienst om een keurmerk te ontwikkelen voor afrekensystemen. De RND is betrokken geweest bij de voorbereiding en ontwikkeling
13 RND Jaarverslag 2012
van dit keurmerk voor kassasystemen. Door het keurmerk kan de naleving van fiscale verplichtingen beter gecontroleerd worden door de Belastingdienst. Door de ontwikkeling van het keurmerk richt de Belastingdienst zich bij controles met name op verdachte bedrijven. Hiermee kunnen dubbele controles zoveel mogelijk voorkomen worden. De meerwaarde van een dergelijk keurmerk is dat een bijdrage geleverd wordt aan compliance, uniformiteit, betrouwbaarheid en een verlaging van de administratieve lasten van kassasystemen. Ook wordt de interne controle van ondernemingen verbeterd met de komst van het keurmerk.
Maatregelen in het kader van de economische situatie Er is veel gesproken over maatregelen om de gevolgen van de economische situatie zo veel mogelijk te beperken. De in 2010 door de RND bereikte uitstelregeling BTW naar drie maanden is inmiddels structureel geworden. Hiermee krijgen ondernemingen meer financiële armslag. Zorgelijk is de constatering dat Tweede Kamerleden snel naar het middel van verhoging van BTW en accijnzen grijpen als de overheidsbegroting niet sluitend is. De RND blijft ook na het verdwijnen van de kleinebanenregeling strijden voor verkleinen van de afstand tussen bruto en netto beloning. De RND zou graag zien dat jongeren en medewerkers met een contract van beperkte omvang een algehele vrijstelling van belasting en premies
krijgen. Dit is goed voor de werkgelegenheid en eerlijker naar jongeren die niet of nauwelijks een beroep doen op deze voorzieningen. Hierdoor houden medewerkers meer over van hun bruto salaris, zonder dat de kosten voor de werkgevers toenemen. Voor jongeren is het eigenlijk vanzelfsprekend dat er geen belasting en premie betaald wordt als hier geen opbouw van rechten tegenover staat.
International Financial Reporting Standards (IFRS)
Naar aanleiding van de brief van de RND heeft het ministerie van Veiligheid & Justitie aangegeven dat de fabrikanten en importeurs de thuiskopieheffing apart vermelden op de factuur richting de detailhandel. Dit is geen wettelijke verplichting. Deze keuze ligt bij de importeur of fabrikant. Het is daarbij aan de winkelier zelf om te bepalen of de heffing al dan niet separaat op de rekening van de consument wordt gezet. Ook hiervoor is geen wettelijke verplichting.
De RND heeft bij de International Accounting Standards Board uitvoerig commentaar geleverd op de voorgestelde invoering van nieuwe regelgeving. Deze regelgeving is het gevolg van de invoering van IFRS in Nederland. Tot nu toe zijn kleine resultaten bereikt om de huurverplichtingen die op de balans moeten worden opgenomen te verzachten. De eerder voorgestelde regelgeving had ernstige verschuivingen in de financiële verslaglegging van de onderneming tot gevolg. Naar verwachting moet in 2013 opnieuw een inspanning geleverd worden omdat de besluitvorming over de IFRS nog niet is afgerond.
Sena
Thuiskopieheffing
Evaluatie Experimentenwet Bedrijven Investering Zones (BIZ)
Met ingang van 1 januari 2013 is in Nederland de thuiskopieheffing ingevoerd. Voor iedere verkochte mobiele telefoon, tablet, harde schijf of geheugenkaart moet een heffing worden betaald. Voor bijvoorbeeld een pc of telefoon met meer dan 16 GB aan opslagcapaciteit moet €5,- worden afgedragen. De thuiskopieheffing is ingevoerd om het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal te compenseren. De RND heeft de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie en de Tweede Kamer schriftelijk verzocht de thuiskopieheffing onderdeel te laten zijn van de kostprijs van de producent/importeur. Daarnaast heeft de RND ervoor gepleit dat ACTAL (Adviescollege toetsing regeldruk) de Algemene Maatregel van Bestuur beoordeelt op regeldruk. Dit laatste acht de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie niet nodig.
15 RND Jaarverslag 2012
De VGS, VGT en VWDHZ hadden tot 31 december 2012 een vrijwillige collectieve brancheafspraak met Sena. De stichting regelt de vergoedingsrechten voor openbaar gebruik van muziek van artiesten en platenproducenten. In de brancheafspraak was een significante korting bedongen. In 2012 zijn daarom nieuwe onderhandelingen met Sena gestart, maar dat heeft nog niet geresulteerd in een nieuwe brancheafspraak tussen VWDHZ en Sena. Beide partijen hebben de intentie uitgesproken er begin 2013 uit te komen.
De evaluatie van de Experimentenwet Bedrijven Investering Zones (BIZ) is eind december 2012 aan de Tweede Kamer aangeboden. In de evaluatie wordt de legitimiteit van een permanente BIZ onderschreven, omdat de BIZ als enige instrument specifiek ontworpen is als financieringsinstrument voor een ondernemersfonds, met alle waarborgen die daarbij horen. Zo hebben ondernemers de zekerheid dat de middelen naar hen terugvloeien en komt een BIZ alleen tot stand bij bewezen draagvlak. Uit het evaluatierapport blijkt dat er effecten worden bereikt op het gebied van de kwaliteit van de openbare ruimte, dat het onderlinge vertrouwen en een toename van betrokkenheid van ondernemers wordt vergroot. Vooral het tijdelijke karakter van de BIZ en de mogelijkheid tot een tussentijdse draagvlaktoets zijn succesfactoren.
Omdat de BIZ een Experimentenwet was, konden ondernemers vanaf mei 2009 tot januari 2012 een BIZ instellen. Er zijn tot nu toe 112 BIZ’s opgericht: ruim tachtig meer dan werd verwacht bij invoering van de Experimentenwet. Naar aanleiding van de evaluatie van de BIZ-wetgeving heeft minister Kamp van Economische Zaken een wetsvoorstel in voorbereiding om de BIZ een permanente status te geven. Met definitieve wetgeving voor de BIZ, pleit de RND voor afschaffing van reclamebelasting en andere OZB-fondsen.
16 RND Jaarverslag 2012
Duurzaamheid en MVO WEEE-richtlijn De WEEE-richtlijn bevat vereisten voor terugname en recycling van elektrische en elektronische producten. In mei 2012 vond bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu een WEEE-stakeholdersbijeenkomst plaats. Tijdens de bijeenkomst werd de aanwezigen gevraagd te reageren op enkele optionele zaken: een afgifteplicht van afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA) aan de producenten, een zichtbare verwijderingsbijdrage en een alternatief voor de oud-voor-nieuw regeling. De RND vindt dat het elektronisch afval in Nederland op verantwoorde wijze ingenomen en gerecycled dient te worden. Dit is goed voor het milieu en voorkomt illegale uitvoer naar andere landen. Maar de verantwoordelijkheid om elektronische producten aan het einde van hun levenscyclus uit de markt te halen, ligt bij producenten en/of importeurs. Winkeliers kunnen hier een rol in spelen, maar dat is niet vanzelfsprekend. Consumenten kunnen hun afval bijvoorbeeld ook afgeven bij de milieustraat. De RND is tegenstander van een afgifteplicht aan producenten. Winkeliers krijgen voor bruin- en witgoed een kostendekkende vergoeding. Deze moet eerst gewaarborgd worden voor alle AEEA-typen. Daarnaast is de RND tegen een zichtbare verwijderingsbijdrage. De kosten voor inzameling en recyclen dienen onderdeel te zijn van de kostprijs van een product, zoals alle andere kosten. Een zichtbare verwijderingsbijdrage leidt tot discussie aan de kassa met consumenten. De RND vindt de oud-voornieuw regeling een rechtvaardig systeem. Winkeliers die elektrische en elektronische apparaten verkopen, nemen dit ook naar evenredigheid in. Andere systemen benadelen veel bezochte winkels en leiden niet tot meer inname. Bewustwording van de consument is de sleutel tot
17 RND Jaarverslag 2012
een succesvolle en hoge inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparaten.
REACH en nanomaterialen Op 20 maart organiseerde de RND een informatiebijeenkomst over REACH en nanomaterialen. REACH staat voor Registratie, Evaluatie, Autorisatie van Chemische stoffen. De Europese REACH-wetgeving is sinds juni 2007 van kracht en wordt stapsgewijs ingevoerd. Beoogd doel van REACH is de verbetering van de bescherming van mens en natuur tegen schadelijke chemicaliën. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit vertelden over de verplichtingen en komende ontwikkelingen. Belangrijke feedback van de deelnemers was de behoefte aan praktische informatie.
Workshop ECHA, de Europese toezichthouder op veilig gebruik van chemicaliën, heeft samen met de nationale toezichthouders van de Europese lidstaten een workshop gehouden voor de toepassing van REACH-wetgeving op nanomaterialen. De focus ligt hierbij op de analyse en evaluatie. REACH is gebaseerd op het gewicht van chemische stoffen en daardoor lastig toepasbaar op nanomaterialen. ECHA gaat verder met onderzoeken hoe REACH-wetgeving toegepast kan worden op nanomaterialen.
Discussiebijeenkomst De Women in Europe for a Common Future (WECF) is een NGO die zich onder andere richt op de veiligheid van consumentenproducten. De WECF organiseerde in samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu een bijeenkomst over REACH. WECF wil dat meer informatie over de veiligheid van producten aan consumenten wordt verstrekt. De RND
heeft aangegeven dat alle producten die in Nederland verkocht worden moeten voldoen aan strenge (Europese) wet- en regelgeving. Daarmee is de veiligheid gegarandeerd.
Onderzoek Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is een onderzoek gestart naar wat bedrijven van de impact van REACH ondervinden, welke problemen men ondervindt en of er vanuit de overheid via voorlichting of andere middelen verlichting geboden kan worden. De RND heeft actief geparticipeerd in de begeleidingsgroep van dit onderzoek. Uit de evaluatie van de REACH-regelgeving van het bedrijfsleven zelf, is duidelijk geworden dat de kosten van REACH voor het bedrijfsleven problematisch zijn. Het onderzoek wordt rond april 2013 afgerond.
Onderzoek Milieuwet- en regelgeving De RND heeft opdracht gegeven voor een inventariserend onderzoek naar de status van de wet- en regelgeving op de gebieden milieuveiligheid, productveiligheid en productcommunicatie. Het gaat om huidige (Europese) wet- en regelgeving en regelgeving in de nabije toekomst waarvan de contouren reeds zichtbaar zijn. Ook wordt gekeken naar de verplichtingen die hieruit voortvloeien voor de winkelbedrijven. Het onderzoek wordt begin 2013 afgerond. De volgende onderwerpen maken deel uit van het onderzoek: • EU-GHS (De verordening bevat verplichtingen voor leveranciers van chemische stoffen en mengsels); • RoHS (Restriction of Hazardous Substances, oftewel de beperking van gevaarlijke stoffen); • REACH (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen); • Nanotechnologie; • Cosmetica-richtlijn (Eisen voor het op de markt brengen van cosmetica zijn vastgelegd. De wet heeft tot doel de volksgezondheid te beschermen en het bevorderen van vrije handel binnen de Europese Gemeenschap);
19 RND Jaarverslag 2012
•B iocidenverordening (Regels over toelating van bestrijdingsmiddelen binnen de EU); • Milieuetikettering (Waaronder Environmental Food Print); • De (aanpassingen op de) CE-wetgeving (Met de CE-markering geeft de fabrikant of de importeur aan dat het product voldoet aan de essentiële eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu); • WEEE (elektrisch en elektronisch afval).
Plastic tassen De druk op de Europese Commissie, maar ook op de Nederlandse overheid, om maatregelen te treffen tegen de uitgifte van plastic draagtassen is in 2012 verder toegenomen. De Europese Commissie kijkt naar een verbod op de uitgifte van (niet duurzame) plastic draagtassen of verplichte heffingen voor het uitgeven van een plastic draagtas. Maar het ministerie van Infrastructuur en Milieu staat open voor eigen initiatieven vanuit de branche. Plastic draagtassen vormen een relatief klein aandeel in de totale hoeveelheid afval in Nederland. Bovendien zijn er naast de detailhandel ook andere sectoren waar plastic draagtassen worden uitgegeven. Het tegenovergestelde beeld leeft bij consumenten en politici echter zo sterk, dat er vanuit de branche een duidelijk signaal tegenover moet staan om een verbod van of verplichte heffingen op draagtassen vanuit Europa en de Tweede Kamer te kunnen tegenhouden. In 2012 heeft het RND bestuur het startsein gegeven voor een onafhankelijk onderzoek naar de duurzaamheid van verschillende typen draagtassen. Gedurende de tweede helft van het jaar zijn hiertoe onder andere gesprekken gevoerd met verschillende instanties als Nedvang, de Universiteit Wageningen, Stichting Noordzee, Plastic Soup Foundation en Milieu Centraal. Dit onderzoek wordt als onderdeel van de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013-2022 opgepakt door het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. De RND blijft direct betrokken.
Parallel aan deze activiteiten zijn winkelbedrijven doorgegaan met het treffen van maatregelen die zowel het aantal uitgegeven draagtassen beperken, als het aanbod hiervan verduurzamen. In maart 2012 hebben de RND, het CBL en MVO Nederland een gesprek gehad met wethouder Van Poelgeest van de gemeente Amsterdam over plastic draagtassen. De wethouder concludeerde op basis van het gesprek dat winkelketens al de nodige stappen ondernemen om het aanbod van niet-duurzame draagtassen te beperken, maar wilde de effecten hiervan graag in beeld brengen. Daarom heeft hij de achterban van de RND en het CBL gevraagd deel te nemen aan een monitoringspilot. De Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Schoenen heeft deel genomen aan de pilot, om juist specifiek voor de schoenenbranche een aantal maatregelen te testen.
Microplastics Het afgelopen jaar is aan het onderwerp microplastics (vooral in scrubs en tandpasta) diverse malen aandacht besteed door de media. In mindere mate is ook gesproken over de aanwezigheid van microplastics in synthetische kleding. In beide gevallen zouden de microplastics via het afvalwater in het zeemilieu terecht kunnen komen. Diverse natuuren milieugroeperingen hebben op verschillende momenten in 2012 winkeliers en producenten opgeroepen te stoppen met de verkoop en productie van cosmeticaproducten waarin microplastics verwerkt zijn. In september vond een gesprek plaats tussen de RND, de Stichting Noordzee en de Plastic Soup Foundation over microplastics en plastic tassen. Diverse cosmeticaverstrekkers gaven aan te stoppen met het gebruik van microplastics.
Dons – geen levende pluk Sinds enkele jaren volgt de RND de ontwikkelingen rondom een mogelijk keurmerk voor dons. Dit keurmerk moet aangeven dat er geen gebruik gemaakt is van dons van levend geplukte dieren. In oktober sprak een RND-delegatie met de voorzitter van de European Down and Feather
20 RND Jaarverslag 2012
Association (EDFA). Inzet van de EDFA is dat dons alleen afkomstig mag zijn van dieren die geplukt zijn tijdens de rui, of van geslachte dieren. In september 2012 heeft de EDFA een traceersysteem voor dons ingevoerd. Het gaat om een papieren controle en de directe invloed van het systeem beperkt zich tot Europa. De RND kijkt kritisch mee naar de verdere ontwikkeling van het systeem en informeert hierover regelmatig de achterban.
Nationaal Actieplan Bedrijfsleven en Mensenrechten De RND verleende in het najaar zijn medewerking aan een interview over het opstellen van het Nationaal Actieplan Bedrijfsleven en Mensenrechten, ter implementatie van de UN Guiding Principles on Business and Human Rights. In antwoord op de vraag wat de twee belangrijkste punten voor de overheid zijn waarmee in dit plan rekening moet worden gehouden, antwoordde de RND dat het werken aan oplossingen voor schendingen van mensenrechten primair internationaal moet worden aangevlogen. Voorkomen moet worden dat alle EU-lidstaten onafhankelijk van elkaar werken aan de mensenrechtenproblematiek in de toeleveringsketen van hun bedrijven. Internationale samenwerking is een belangrijke voorwaarde voor het slagen van het actieplan. Daarnaast is coherent beleid gewenst vanuit de verschillende relevante Nederlandse ministeries.
BRANCHES NOVE Nederlandse Organisatie Voor de Energiebranche NOVE is de brancheorganisatie voor onafhankelijke ondernemers in handel, verkoop, transport en opslag van brandstoffen en smeermiddelen op land en water. NOVE onderscheidt vier deelmarkten: 1. Handel en retail. Distributie en handel van benzine, diesel, autogas en aardgas aan directe afnemers via tankstations of (eigen) tankinstallaties bij bijvoorbeeld transportbedrijven, agrariërs, loon- en bouwbedrijven. 2. Opslag, transport en groothandel. Opslagdepots, transport door middel van tankwagens en tanklichters en groothandelsactiviteiten. 3. Binnenvaart en visserij. Bunkerleveranties aan binnenvaart en visserij. 4. Zeevaart- bunkerleveranties aan de zeevaart. Daarnaast kent NOVE een commissie die zich richt op de energietransitie in Nederland. NOVE is in 1907 opgericht door kolenhandelaren. VDF Vereniging van Drogisterij- en aanverwante Filiaalbedrijven De VDF behartigt de werkgeversaspecten van de landelijke en regionaal opererende drogisterijketens. Bij deze bedrijven zijn ongeveer 14.000 personen werkzaam. Cao drogisterijbranche De cao voor de drogisterijbranche liep op 1 april 2012 af. Onderhandelingen hadden in 2012 geen positief resultaat. Als verlengstuk van de cao is een project uitgevoerd om te komen tot een arbocatalogus voor medewerkers in de drogisterijbranche. Deze arbocatalogus, met als titel ‘Plezierig werken in de drogisterijbranche’ kreeg de instemming van alle sociale partners. Ten behoeve van het project deed TNO in 2010 onderzoek. Het project had tot doel dat medewerkers met meer plezier hun werk kunnen doen. Naast de realisatie van de arbocatalogus is door ondernemingen invulling gegeven aan de afspraak om 100 werkloze jongeren een stageplek aan te bieden in de branche. Deze doelstelling kon begin 2012 worden gerealiseerd.
21 RND Jaarverslag 2012
Samenwerking binnen het CBD Het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD) is opgericht om de belangenbehartiging in de drogisterijbranche rond de aflevering van zelfzorggeneesmiddelen vorm te geven. Binnen het CBD worden afspraken gemaakt over opleidingseisen, automatisering en de kwaliteitseisen rond de aflevering van zelfzorggeneesmiddelen. Leden van de VDF zijn vertegenwoordigd in het bestuur van het CBD. In 2012 steeg de certificeringsgraad in de drogisterijbranche verder in de richting van 80% certificering. Certificering is nodig om de zelfzorggeneesmiddelenvoorziening bij de drogisterijbranche te behouden. Dit waarborgt dat personeel de aflevering en advisering op een zorgvuldige wijze organiseert en de consument verzekerd is van de aflevering van zelfzorggeneesmiddelen. Hierdoor speelt de drogisterijbranche ook in de toekomst een belangrijke rol bij de aflevering van zelfzorggeneesmiddelen. Geneesmiddelenwet Het VDF hecht veel belang aan een sterke positie van de drogist rond de verstrekking van zelfzorggeneesmiddelen. Ontwikkelingen rond de geneesmiddelenwet worden nauwlettend gevolgd. Wijzigingen in wetgeving worden samen met de andere partners binnen het CBD vertaalt naar de praktijk. Het is daarbij van belang dat de kwaliteit van de aflevering van zelfzorggeneesmiddelen kan worden aangetoond en wordt verbeterd. Daarom is er voor gekozen alle drogisten in Nederland te certificeren. Voor de drogisterijen is het van belang dat een zo groot mogelijk assortiment zelfzorggeneesmiddelen uitsluitend verkrijgbaar is bij drogist en apotheek. In 2012 is verder gewerkt aan een verbetering van de verhoudingen met de Inspectie Geneesmiddelen. De branche is opnieuw goed in staat gebleken om de toegevoegde waarde rond verkoop van zelfzorggeneesmiddelen te laten zien. Door zich krachtig op te stellen richting overheid en belangengroeperingen wordt gewaarborgd dat de drogisterij deze zelfzorggeneesmiddelen ook in de toekomst kan blijven verkopen. Voor de drogist is het nadelig als meer geneesmiddelen vrij verkrijgbaar zijn. De kosten van het opleidingsprogramma om deskundigheid te waarborgen, worden dan relatief hoger. De branche investeert jaarlijks vele miljoenen euro’s in opleidingen van medewerkers. Ook worden campagnes gevoerd om veel voorkomende klachten onder een breed publiek bekend te maken. Het uitgangspunt is dat de drogist verantwoorde zorg moet leveren bij de verkoop van zelfzorggeneesmiddelen.
22 RND Jaarverslag 2012
VDN Vereniging Drankenhandel Nederland De VDN is de organisatie van filiaalslijterijen en franchisegevers in Nederland. Circa 90% van de omzet van filiaalslijterijen wordt door de VDN vertegenwoordigd. Daarmee is de VDN de grootste werkgeversorganisatie van slijterijen. Nieuwe Drank- en Horecawet per 1 januari 2013 Op 22 mei 2012 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de nieuwe Drank- en Horecawet. De nieuwe wet is op 1 januari 2013 in werking getreden. Het doel van de aangescherpte wet is onder meer om overmatige alcoholconsumptie door jongeren aan te pakken. Een belangrijke wijziging in de nieuwe wet is dat het toezicht op de naleving van de wet niet langer door de NVWA zal worden uitgevoerd, maar wordt verlegd naar gemeenten. Bovendien krijgt de burgemeester een aantal extra bevoegdheden als de lokale situatie daarom vraagt. De VDN heeft in december alle gemeenten per brief geïnformeerd over maatregelen die de slijtersbranche de afgelopen jaren reeds heeft genomen om zorg te dragen voor een correcte naleving van de wettelijke eisen die aan de verkoop van alcoholhoudende dranken in Nederland worden gesteld. De VDN staat achter het behoud van een streng vergunningstelsel in de nieuwe wet. Proefreglementen Artikel 13 is in de nieuwe Drank- en Horecawet aangevuld met een bepaling die het mogelijk maakt dat klanten gratis alcoholhoudende dranken kunnen proeven in een slijterij. Om te voorkomen dat het proeven van alcohol tot problemen leidt, heeft de VDN samen met de Koninklijke SlijtersUnie (KSU) een tweetal reglementen opgesteld: een proefreglement voor de klant en een intern reglement voor het personeel. Werkgroep Alcohol en Jongeren Vanuit het landelijk Regulier Overleg Alcohol (ROA) is in 2006 de werkgroep Alcohol en Jongeren ingesteld om de problematiek rond alcoholgebruik van te jonge mensen met een groot aantal partijen, zowel publiek als privaat, aan te pakken. Het doel van deze werkgroep is voorkomen dat jongeren onder 16 jaar alcohol drinken. Ook maakt de werkgroep werk van het voorkomen van ‘binge drinken’ en andere vormen van alcoholmisbruik bij jongeren onder de 24 jaar.
23 RND Jaarverslag 2012
De VDN participeert sinds 2011 met een eigen vertegenwoordiging in de werkgroep. In 2012 is het werkplan voor de periode 2012-2013 vastgesteld. Hierin wordt een nadere uitwerking gegeven van doel, doelgroepen en streefcijfers, alsmede een overzicht van de acties die betrokken partijen gaan ondernemen om de doelstellingen te bereiken. Werkgroep Veiligheid Slijtersbranche De werkgroep Veiligheid Slijterijbranche bracht in opdracht van cao-partijen in 2011 het rapport ‘Meer armslag voor veiligheid in de slijterijbranche’ uit, met daarin onder andere het advies om de individuele mentale weerbaarheid van medewerkers in de slijterij te vergroten door een gerichte weerbaarheidstraining. Begin 2012 besloten de cao-partijen dit advies nader te laten uitwerken door de werkgroep een nieuwe opdracht te geven. Het doel van de werkgroep was om een tot operationeel niveau uitgewerkt voorstel te doen voor een bureau dat weerbaarheidstrainingen kan geven aan slijterijmedewerkers. Het centrale thema van de training is om het (gevoel van) weerbaar zijn te vergroten. Met het rapport ‘Weerbaarder werken op de werkvloer’ heeft de werkgroep onder leiding van een onafhankelijke voorzitter een advies uitgebracht voor een passende training voor ketenslijters en zelfstandige slijterijen. Begin 2013 start een eerste pilot van de training die zal worden geëvalueerd. In de loop van 2013 kan de training branchebreed worden uitgerold. Minimale leeftijd voor verstrekking van alcohol naar 18 In het nieuwe regeerakkoord van VVD en PVDA is opgenomen dat de minimumleeftijd voor de verstrekking van alcohol omhoog gaat van 16 naar 18 jaar. Met deze maatregel beoogt het kabinet een verdere verscherping van de nieuwe Drank- en Horecawet. Deze maatregel sluit aan bij het streven van de slijtersbranche om verantwoord alcoholgebruik te bevorderen en past binnen het beleid dat slijters nu al voeren. Samenwerking met Koninklijke SlijtersUnie (KSU) In 2012 heeft overleg plaatsgevonden met de Koninklijke SlijtersUnie (KSU) waarbij gekeken is naar een werkbare aanpak voor een mogelijke samenwerking tussen VDN en KSU. Het uiteindelijke doel is één gezamenlijke vereniging voor slijterijen in Nederland op te richten die de belangen van de detailhandel optimaal kan behartigen. Voorwaarde voor invulling van het model was de overeenstemming over private financiering van Detailhandel Nederland.
24 RND Jaarverslag 2012
De nieuwe vereniging voor slijterijen kan zich rechtstreeks aansluiten bij Detailhandel Nederland en in diverse overlegorganen kan met één vertegenwoordiger namens de slijters een standpunt worden bepaald. De samenwerking binnen de cao-commissie is een voorbeeld van goede samenwerking die ook kan worden toegepast op andere dossiers waar gezamenlijke belangen bestaan. Cao slijtersbranche In het kader van de Cao voor Slijterijen 2011 – 2013 stond nog een afspraak om de training voor personeel ‘Weerbaarder werken op de werkvloer’ te ontwikkelen. Cao-partijen hebben uitvoering gegeven aan de afspraken over de oprichting van het Sociaal Fonds Slijterijen. Daartoe is een Stichting Sociaal Fonds opgericht, waarvan de uitvoering en het secretariaat is ondergebracht bij Syntrus Achmea. Het is de bedoeling dat binnen een door partijen bepaalde doelstelling invulling wordt gegeven aan sociaal beleid voor de sector. Zelfstandige slijterijen en vakbonden kregen daarnaast de beschikking over de resterende gelden van het VUT fonds Slijterijen. Over dit onderwerp is lang en indringend gesproken tussen werkgevers en werknemers. De VDN is verheugd dat dit onderwerp het cao-overleg niet verder zal belasten.
VGL Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen De VGL behartigt de werkgeversaspecten van de landelijke en regionaal opererende supermarkt-bedrijven. Bij deze bedrijven zijn ongeveer 140.000 personen werkzaam. Samenwerking binnen CBL De VGL heeft de coördinatie van de cao-onderhandelingen in 2011 ondergebracht bij het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. In 2012 is de laatste stap gezet in de herstructurering van activiteiten. De Stuurgroep Cao Winkels, waarin veel leden van de VGL participeren, bereidt samen met het Vakcentrum en COOP de onderhandelingen voor. In 2012 is de werkwijze rond de cao-onderhandelingen nauwkeurig op papier gezet. De VGL heeft voorgesteld om het CBL lid te maken van Detailhandel Nederland. Dat voorstel is overgenomen en inmiddels is het lidmaatschap van het CBL bij Detailhandel Nederland een feit. De VGL is al langer voorvechter van een sterke sectorale lobby waarin alle betrokken partijen samenwerken. De inhoudelijke food gerelateerde zaken zijn ondergebracht bij het CBL. De VGL blijft bestaan met als doel de verenigingscao voor medewerkers in de branche af te sluiten. Hierin wordt heel goed samengewerkt met het Vakcentrum.
25 RND Jaarverslag 2012
Geen cao-onderhandelingen In 2011 werd een cao met vakbonden afgesloten voor twee jaar. Om die reden waren in 2012 geen onderhandelingen nodig voor een nieuwe cao. Wel is in 2012 onderzoek gedaan onder leiding van professor Gerard Evers naar duurzame inzetbaarheid in de levensmiddelenbranche. Niet alleen is daarbij gekeken naar de positie van oudere medewerkers maar ook naar die van jongeren. Duurzame inzetbaarheid moet een integraal onderdeel vormen van het arbeidsvoorwaardenbeleid en hangt samen met beloning en carrièreperspectief in de branche. De commissie Evers heeft in december 2012 een lijvig rapport opgeleverd wat door sociale partners wordt onderschreven. De bedoeling is om het rapport te betrekken bij de cao-onderhandelingen die in 2013 gaan plaatsvinden. Naar verwachting komt het rapport precies op tijd omdat zowel vanuit de overheid als vanuit de vakbonden zwaar ingezet wordt op duurzame inzetbaarheid. Financiële ruimte om te groeien is zeer beperkt en om die reden is de inzet vooral gericht op de kwalitatieve agenda. In 2012 werden als uitwerking van het lopende cao-akkoord de lonen van medewerkers opnieuw verhoogd. In totaal is over de afgesproken twee jaar een loonsverbetering toegekend van 3,8 procent. De loonsverhoging van jongeren tot 18 jaar was 3 procent extra. Zij kregen in totaal 6,8 procent loonsverhoging. Aanpassing pensioenregeling In de Werkgroep Pensioenen (bestaande uit pensioenfondsbestuurders en sociale partners) is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de pensioenregeling aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Een beweging naar 67 jaar is nodig om de pensioenrichtleeftijd in lijn te brengen met de stijgende AOW. De verwachting is dat hierover in 2013 goede afspraken gemaakt kunnen worden, die onderdeel zijn van het cao-akkoord voor de cao 2013 en volgende jaren.
VGS Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Schoenen De VGS is de branchevereniging voor grootwinkelbedrijven die schoenen verkopen. De leden van de VGS vertegenwoordigen iets meer dan de helft van de schoenenbranche in Nederland.
26 RND Jaarverslag 2012
Cao De VGS-cao is eind 2009 verlopen. In 2012 vonden diverse gesprekken plaats tussen de VGS en de vakbonden over een nieuwe cao, waarbij voor de VGS de groei naar één branche-cao centraal staat. Na intensief overleg is het gelukt om een nieuwe cao af te sluiten met een looptijd tot 1 mei 2013. Medewerkers krijgen in totaal 1,5 procent loonsverhoging. De VGS is blij dat na een lange periode waarin er geen cao was, er opnieuw een cao afgesloten kon worden. Onderdeel van het akkoord is een studie naar de mogelijkheden om gezamenlijk tot één cao voor de ondernemingen in de mode, sport en schoenenbranche te komen. Pilot draagtassen Amsterdam Van medio juli tot eind september voerden leden van de VGS een draagtassenpilot in Amsterdam. Bij diverse filialen van de VGS-leden in de gemeente Amsterdam is tijdens de pilot de vraag gesteld: “Wilt u een tasje of gaat het zo mee?”, in plaats van direct een tasje mee te geven. Ook zijn er in de filialen van twee leden big-shoppers als alternatief voor een plastic draagtas aangeboden. Als gevolg van actief vragen of een tasje gewenst is, zijn tussen de 8 en 25 procent minder plastic draagtassen uitgegeven. De nabijheid van parkeergelegenheid lijkt hierin een rol te spelen. Wanneer de auto in de buurt staat, lijkt een klant vaker geneigd te zijn om een tasje te weigeren. Dit beeld komt overeen met resultaten uit een landelijk onderzoek dat eerder bij een schoenenketen werd uitgevoerd. Ook werd geconstateerd dat klanten het aanbieden van een tas als logische service zien bij de aankoop van schoenen. Het aanbieden van een big-shopper tegen betaling als alternatief werd over het algemeen positief door de klant ontvangen. De uitleg dat hiermee wordt bijgedragen aan een beter milieu hielp wel, maar kon de klant niet altijd overtuigen. VGS-leden hebben aangegeven om door te gaan met het stellen van de vraag of een tas gewenst is, of nemen dit sterk in overweging. Tevens wordt gekeken hoe het aanbieden van big-shoppers gecontinueerd kan worden. Kinderarbeid In 2012 is op verschillende momenten aandacht geweest van politiek en media voor het voorkomen van kinderarbeid bij de productie van schoenen. Aanleiding vormden rapporten en publicaties van Hivos en SOMO. Gedurende de zomermaanden hebben de leden van de VGS en de VGS als organisatie gesprekken gevoerd met Hivos en SOMO. Dit leidde over het algemeen tot een constructieve dialoog tussen deze organisaties. Hivos en SOMO hebben benadrukt dat zij met behulp van de uitkomsten van het rapport een verbeteringsproces op gang willen brengen. Vanuit de VGS is benadrukt dat waar kinderarbeid zich voordoet, dit in internationaal verband met
27 RND Jaarverslag 2012
alle relevante stakeholders moet worden bestreden. De VGS en enkele individuele ondernemingen hebben het Business Sociaal Compliance Initiatief (BSCI) in Brussel gevraagd om dit onderwerp actief op te pakken, startend met een bijeenkomst in India. Om maatregelen te treffen tegen het geconstateerde thuiswerken (werk voor de productie van schoenen wordt uitbesteed aan thuiswerkers) of in ieder geval de betrokkenheid van kinderen bij het (thuis)werken, is het belangrijk om eerst meer inzicht te krijgen in de sociale, economische en culturele omstandigheden waarin dit gebeurt. De RND participeert daarnaast in het ‘Duurzaam Leer’ project van MVO-Nederland. Doel van dit project is de duurzaamheidsknelpunten (zowel op sociaal- als milieugebied) in de productie van leer en dus de start van de leerketen in kaart brengen. Omzetmonitor Via de omzetmonitor van de VGS worden de omzetontwikkelingen in de schoenenbranche verzameld. Deelnemers ontvangen na elke periode van vier weken een overzicht van de omzetontwikkelingen binnen de branche. Ook niet VGS-leden kunnen toetreden tot de omzetmonitor.
VGSB Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Speciale Branches Van de VGSB zijn warenhuizen lid en een heterogene groep ondernemingen met als gemeenschappelijk kenmerk dat ze een onder centrale leiding opererend grootwinkelbedrijf zijn met een duidelijke eigen identiteit. De assortimenten die zij aanbieden verschillen onderling zeer sterk.
VGT Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Textiel De VGT is de branchevereniging voor grootwinkelbedrijven en postorderbedrijven in textiel en mode. Belangrijke onderwerpen voor de VGT zijn maatschappelijk verantwoord ondernemen, arbeidszaken en kwaliteitszaken. Cao De cao van de VGT, die in april 2008 is verlopen, is nog niet verlengd. In 2012 is een vervolg gegeven aan de gesprekken met de vakbonden en de andere werkgeversorganisaties in de branche over het toewerken naar één nieuwe cao voor de modebranche. Door het uitblijven van resultaat bij de Cao Mode en Sport heeft het lang geduurd voor er weer beweging kwam in het traject. Voor de VGT was en is daarbij het uitgangspunt dat er voor de gehele mode- en sport- (en eventueel
28 RND Jaarverslag 2012
schoenen-)branche één arbeidsvoorwaardenregime tot stand komt. Aan het einde van 2012 hebben werkgevers de vakbonden een voorstel gedaan om zo spoedig mogelijk de arbeidsvoorwaarden uit de Cao Mode en Sport met een enkele uitzondering te hanteren voor nieuwe medewerkers. Ook willen ze verder spreken met de bonden over de arbeidsvoorwaarden en overgangsregelingen voor bestaande medewerkers. Begin 2013 meldden de vakbonden dat ze vanuit de achterban de ruimte hebben gekregen om met de VGT verder te praten op basis van het voorstel. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Partner van MVO Nederland De VGT hecht belang aan kennis over de aard en herkomst van textielproducten en de arbeidsomstandigheden waaronder deze worden geproduceerd. Mede daarom is de VGT sinds 2011 partner van MVO Nederland. In samenwerking met MVO Nederland, maar ook met de andere Nederlandse textielbranches, wil de VGT maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen de textielbranche verder versterken. Door de aansluiting bij MVO Nederland committeert de VGT zich aan de belangrijke vervolgstappen die genomen moeten worden. Doelstellingen van de VGT zijn een transparantere textielsector en een actieve medewerking aan de verbetering van de sociale werkomstandigheden in de productielanden van textiel. Samenwerking Nederlandse textielbranches zet zich voort De samenwerking tussen de VGT, CBW-MITEX en MODINT op het gebied van MVO is in 2012 geïntensiveerd. Onderwerpen waaraan gezamenlijk gewerkt is zijn onder andere de uitwerking van de motie ‘Transparantie en Kinderarbeid’, de informatiebijeenkomst ‘Transparant zijn over MVO’ en de voorbereiding voor het tweede gezamenlijke MVO Congres ‘Groen is de rode draad’ dat in 2013 wordt gehouden. Start actieplan aanpak misstanden textielketen Eind april brachten SOMO en de Landelijke India Werkgroep (LIW) een tweede rapport uit over de arbeidsomstandigheden in vooral de weverijen in India. In deze weverijen werken jonge vrouwen volgens het zogenaamde Sumangali-systeem, waarbij de belofte van een bruidsschat wordt gedaan na enkele jaren dienst als medewerker. Diverse media pakten berichtgeving hierover op, waarbij ook de RND werd geconsulteerd. Naar aanleiding van het rapport is op 26 april 2012 de motie ‘Transparantie en Kinderarbeid’ aangenomen in de Tweede Kamer. Met deze motie wordt een beroep gedaan op ketentransparantie en het uitbannen van kinderarbeid in de gehele toeleveringsketen. Volgens de textielbranches (VGT, MODINT en CBW-MITEX) geeft de motie een onrealistisch beeld weer. Door de formulering werd de indruk gewekt dat het hier gaat om problemen die de sector alleen kan oplossen, terwijl
29 RND Jaarverslag 2012
andere stakeholders (onder andere ngo’s, vakbonden en overheden) hierbij hard nodig zijn. Gedurende de zomerperiode en het najaar van 2012 zijn door de VGT, MODINT en CBW-MITEX gesprekken gevoerd met zowel SOMO en LIW, als met de ministeries van Economische Zaken en Buitenlandse Zaken. In december hebben VGT, MODINT en CBW-MITEX door middel van een brief aan Tweede Kamerleden gezamenlijk gereageerd op de motie uit april 2012. In de brief wordt aangegeven welke rol de branche voor de overheid ziet. Ook is een ‘regulier afstemmingsoverleg Nederlandse stakeholders textiel’ voorgesteld, onder begeleiding van een onafhankelijke voorzitter. Concrete werkzaamheden voor dit overleg zullen, wat de textielsector betreft, het gezamenlijk bespreken van de belangrijkste problemen in de textielketen zijn, de gewenste aanpak en afspraken over wie, wat, waar en hoe oppakt. Uiteraard wordt hierbij, waar dit kan, aangehaakt bij reeds bestaande internationale initiatieven. Doel is het opstellen van een actieplan om de aanpak van misstanden in de keten te versnellen. Ook de aanpak van de oorzaken van problemen zoals de brand die in november in een kledingfabriek in Bangladesh plaatsvond, dienen hierin een plek te krijgen. In een gesprek met de sector heeft de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking het afstemmingsoverleg omarmd en aan de sector gevraagd hier vaart mee te maken. Informatiebijeenkomst Transparant zijn over MVO VGT, CBW-MITEX en MODINT organiseerden op donderdag 6 december 2012 de informatiesessie ‘Transparant zijn over MVO’ voor (communicatie)eindverantwoordelijken in de textielindustrie. De vraag om transparantie over MVO neemt toe. In 2012 is de textielbranche op verschillende manieren gevraagd om meer openheid te geven over de knelpunten in de toeleveringsketen en de wijze waarop daaraan wordt gewerkt. Wat zijn de kansen van transparantie en hoe word je als onderneming transparanter? Deze vragen stonden centraal tijdens de bijeenkomst. Sprekers waren Willem Lageweg (MVO Nederland), Franc van den Berg (Beco/Ernst & Young) en Pals Brust (C&A). Leefbaar loon Eind juni hield adviesbureau Berenschot, in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken, een internationale bijeenkomst over leefbaar loon. De VGT participeerde, samen met de andere Nederlandse textielbranches, de natuursteenhandel en UTZ al langer in het project van het ministerie. In het project staat de vraag ‘hoe een leefbaar loon in de productielanden van kleding te bereiken’ centraal. De VGT was blij met de internationale insteek van de bijeenkomst en de betrokkenheid van alle relevante stakeholders. Eerder was er de neiging om alleen naar bedrijven te kijken. Zowel het bedrijfsleven als de NGO’s vroegen de overheid om een actievere rol te gaan spelen in het proces dat zich richt op een verhoging van de lonen in productielanden. De overheid kan dat
30 RND Jaarverslag 2012
onder meer doen door hier in internationaal verband aandacht voor te vragen. De belangrijkste uitkomst van deze middag was dan ook, dat besloten is dat het initiatief van het ministerie van Buitenlandse Zaken een internationaal vervolg krijgt. De VGT vindt dat in 2020 het wettelijk minimumloon van productielanden het niveau van een leefbaar loon moet hebben. Werkgroep VGT MVO breidt zich uit De werkgroep VGT MVO wordt gevormd door de MVO-managers van VGT-leden (en Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Speciale Branches, VGSB) en het secretariaat van de VGT. In de werkgroep staat kennisdeling over ontwikkelingen op het gebied van MVO binnen en buiten de eigen bedrijfsvoering centraal. De werkgroep komt minimaal vier keer per jaar bijeen en daarnaast is er een voortdurende actieve afstemming tussen leden onderling en het secretariaat. Belangrijke terugkerende thema’s in de werkgroep zijn de werkomstandigheden in de productielanden van kleding en de verduurzaming van kleding. In 2012 heeft de werkgroep vijf nieuwe deelnemers verwelkomd. Stimulering hergebruik kleding De VGT neemt deel aan het Ketenoverleg verduurzaming textiel. Andere partijen aan tafel zijn het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Agentschap NL, kledinginzamelaars, kledingverwerkers, andere textielbranches, Made-By en Solidaridad. Gezamenlijk wordt gewerkt aan de verduurzaming van de keten. Van een milieuvriendelijkere productie tot het stimuleren van hergebruik van kleding. Onder het motto ‘Fashion2, geef kleding een tweede leven’ startte in mei op Leiden Centraal Station, maar ook in diverse kledingwinkels, de Nationale Kledinginzamelmaand. Tijdens deze maand werd door de diverse deelnemers aan het ketenoverleg aandacht besteed aan het belang van recycling van kleding. Veel gebruikte kleding verdwijnt onnodig in de vuilnisbak. Uit onderzoek blijkt dat 65 procent van het weggegooide textiel geschikt is voor hergebruik of recycling. Enkele VGT-leden startten in de maand mei met actieve inzameling van oude kleding in winkels, waar een korting op de aankoop van nieuwe kleding tegenover staat. Anderen besteedden via websites en nieuwsbrieven aandacht aan dit onderwerp. In het najaar van 2012 is het vervolg van het Ketenoverleg voor het onderdeel textielrecycling gewaarborgd in een Green Deal met het ministerie van Infrastructuur en Milieu en het ministerie van Economische Zaken.
31 RND Jaarverslag 2012
Verduurzaming consumptiepatronen In november vond de workshop Verduurzaming Consumptiepatroon Mode van Agentschap NL plaats. Bij de bijeenkomst waren verschillende VGT-leden en was de VGT als organisatie aanwezig. Er is gesproken over de mogelijke rol die de Nederlandse overheid kan vervullen bij de verduurzaming van het aankoopgedrag van kleding van consumenten. De overheid zou een stimulerende rol kunnen aannemen door bijvoorbeeld een BTW-verlaging op duurzame producten en ondersteuning bij het aanbieden van duurzaamheidsmodules bij scholingen. Begin 2013 wordt gekeken naar de mogelijkheden voor een gezamenlijke pilot om maatregelen te testen. Kwaliteit Normcommissie Textiel en Kleding De VGT neemt deel aan de NEN-normcommissie Textiel en Kleding en vanuit de VGT-leden wordt het voorzitterschap verzorgd. Door deelname aan de normcommissie blijft de VGT op de hoogte van de verschillende normen en standaarden die op Europees en mondiaal niveau worden ontwikkeld. Ook kan de VGT op deze manier, samen met de andere Nederlandse deelnemers, invloed uitoefenen op de normen en standaarden. Digitaal platform voor Kwaliteitsmanagers In 2011 is gestart met bijeenkomsten voor VGT Kwaliteitsmanagers. Eind 2011 is aanvullend een digitaal platform opgericht voor snelle informatie-uitwisseling tussen kwaliteitsmanagers voor de NEN Normcommissie Textiel en Kleding. Het digitaal platform heeft tot doel om de kennisdeling van leden onderling optimaal te faciliteren. Via dit digitale platform wordt kennis op het gebied van kwaliteitsmanagement door de VGT beschikbaar gesteld.
VWDHZ Vereniging van Winkelketens in de Doe-Het-Zelfbranche De VWDHZ is de belangenbehartiger en spreekbuis van de bouwmarkten en doe-het-zelfwinkels. De leden realiseren jaarlijks een omzet van meer dan 3 miljard euro met ruim 18.000 medewerkers. Cao In 2011 is geen overeenstemming bereikt over een nieuwe cao. Geconstateerd is dat de cao in 2011 niet is opgezegd. De cao is dus automatisch ongewijzigd met een jaar verlengd tot en met 30 juni 2012.
32 RND Jaarverslag 2012
Medio 2012 heeft wederom overleg plaatsgevonden met de vakbonden. Dat overleg eindigde met het verzoek van de vakbonden aan werkgevers om een eindbod uit te brengen. Op 15 augustus brachten werkgevers dat bod uit. Eind november is op basis daarvan uiteindelijk een nieuwe cao tot stand gekomen, omdat de achterban van CNV Dienstenbond in meerderheid met het eindbod heeft ingestemd. De achterban van FNV Bondgenoten had in meerderheid het werkgeversvoorstel verworpen. FNV Bondgenoten was bereid die cao alsnog te ‘gedogen’ wanneer werkgevers met de bonden bereid zouden zijn tot een ‘onderzoek naar een ordentelijk functiewaarderings- en beloningssysteem’. Werkgevers waren daartoe niet bereid omdat er voor de VWDHZ geen herkenbare relatie ligt tussen het afwijzen van het eindbod van werkgevers door de achterban van FNV Bondgenoten en dit voorstel. Ook zijn er overwegende inhoudelijke bezwaren. De verschillen tussen de in de praktijk gehanteerde organisatiemodellen en beloningsbeleid en de bestaande beloningspraktijk zijn dusdanig groot dat het in de praktijk niet uit te voeren is. Daarnaast sluit de voorgestelde aanpak volstrekt niet aan op de behoeftes van de kleinere zelfstandige ondernemers (bijvoorbeeld de breedpakketzaken), die ook een belangrijk onderdeel uitmaken van de werkgevers die onder de werkingssfeer van de cao dhz-branche vallen. Deze ondernemingen hebben vooral behoefte aan een simpel en eenvoudig functiegroepengebouw. Een belangrijk onderdeel van de cao, met een looptijd van 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013, is een loonaanpassing van 1,25 procent die met terugwerkende kracht ingaat op 1 juli 2012. Per 1 juli 2012 vervallen de loonschalen voor 16-jarige medewerkers. Per 1 april 2013 ontvangen de medewerkers (ingedeeld in groep 2 en hoger) die op die datum in dienst zijn een eenmalige uitkering van 0,6 procent. Verder is een wijziging aangebracht in de functiegroepen, zijn regels voor de vakantie en de proeftijd aangepast en zijn nog enkele kleinere actualiseringen overeengekomen. Plastic tassen De VWDHZ heeft afgesproken te werken aan een vermindering van de uitgifte van het aantal plastic tassen in winkels. Door alle maatregelen die de leden van de VWDHZ hebben genomen, is in 2012 een duidelijke afname te zien in de uitgifte van plastic tassen in de bouwmarkten. Duurzaam hout De VWDHZ streeft naar 100 procent duurzaam gecertificeerd hout in de winkels. Individuele leden van de VWDHZ zijn in gesprek met FSC Nederland om een retailconvenant af te sluiten.
33 RND Jaarverslag 2012
Nieuwe vakopleiding Doe-Het-Zelf Stichting Retailopleidingen DHZ-branche (SRD) lanceerde op 2 juli 2012 de nieuwe Vakopleiding Doe-Het-Zelf voor de bouwmarktmedewerker. De opleiding is geactualiseerd en afgestemd op de praktijk van de bouwmarkt. Met de opleiding doet de bouwmarktmedewerker uitgebreide kennis op van de producten die in de bouwmarkt worden verkocht en de toepassing daarvan. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan milieu- en veiligheidsaspecten. De nieuwe opleiding gebruikt veel beeldmateriaal, klusvideo’s en oefenopgaven. Het examen doet de bouwmarktmedewerker digitaal op de datum die hij of zij kiest.
WHB Werkgeversvereniging voor Homeshopping Bedrijven De Werkgeversvereniging Homeshopping Bedrijven is speciaal opgericht voor de cao van de aangesloten ondernemingen. Op 30 maart 2012 eindigde de looptijd van de WHB-cao. Begin oktober vond de eerste formele onderhandelingsronde plaats over een nieuwe cao waarin direct een onderhandelingsresultaat kon worden bereikt. De achterbannen van partijen hebben vervolgens met het resultaat ingestemd. De belangrijkste onderdelen van het cao-akkoord, met een looptijd tot en met 30 maart 2013, betreffen een verhoging van de feitelijke en schaallonen met ingang van 1 oktober 2012 met 1,75 procent, het invoeren van een functiejaar voor de leeftijd 19 jaar en het vervallen van de loonschaal voor jongeren van 16 jaar.
34 RND Jaarverslag 2012
Bijlage De in dit jaarverslag beschreven samenstelling van stuurgroepen, deskundigenoverleggen en bureaus geldt per 1 januari 2013.
Samenstelling bestuur Het algemeen bestuur bestaat uit de volgende leden. De cursief vermelde bestuursleden zijn ook lid van het dagelijks bestuur. P.E. Hamming (voorzitter) P. Brust (vicevoorzitter) F.K. De Moor (penningmeester) K. Bons J.G. Bruijniks M. van Egmond P.W. Nijhof R.E. Palmer J. Parson I.A.C.J. van Poecke H.J. Stoter E. de Vries L.J. van Waaij R. de Waal H. Kok
C&A Nederland C.V. Macintosh Retail Group N.V. Van Haren Schoenen B.V. Euretco B.V. Gall & Gall B.V. Wehkamp B.V. Blokker Holding B.V. Kappé International B.V. A.S. Watson Health & Beauty Benelux Intergamma B.V. NOVE The Phone House Netherlands B.V. WE International B.V Raad Nederlandse Detailhandel
Bureau Jeroen van Dijken Jan Fokke Ingrid Goud Suzanne van de Graaf Stephanie Hazebroek
35 RND Jaarverslag 2012
Secretaris Secretaris Arbeidszaken Secretaresse PR en communicatie Secretaresse
Mariska van der Helm Henk Kok Pieter Verhoog Wouter Weide
Projectmedewerker Directeur Directeur Bureau Arbeidszaken Secretaris
Stuurgroep Arbeidszaken1 B. Bolck P. Geraerds G. van Hooff M. Hundertmark S. Kinds E. van de Langenberg P. Meddens E.J. Schipper A. Schrijver K. Smit M.J. Teunissen S.H.M. van Wees R. Wissink J.J. Fokke P.J. Verhoog (secretaris)
A.S. Watson Health & Beauty Benelux Macintosh Retail Group N.V. BCC Elektrospeciaalzaken B.V. BAS Group B.V. Wehkamp B.V. Free Record Shop B.V. WE International B.V. Intergamma B.V. Blokker Holding B.V. C&A Nederland C.V. Euro Shoe Nederland Praxis Doe-Het-Zelf Center B.V. Mitra C.V. Raad Nederlandse Detailhandel Raad Nederlandse Detailhandel
Deskundigenoverleg Veiligheid E.W.J. IJzerman (voorzitter) P. van Dijk W.G.E. van Eijck L. van Es J.A.G. Evraets E. Gaasenbeek G.J. de Goede
De leden van de stuurgroep Arbeidszaken hebben ook zitting in de stuurgroep Sociale Zaken van Detailhandel Nederland.
1
36 RND Jaarverslag 2012
BCC Elektrospeciaalzaken B.V. Charles Vögele B.V. C&A Nederland C.V. V&D Warenhuizen B.V. KPN Retail IKEA Nederland B.V. Praxis Doe-Het-Zelf Center B.V.
E. Gruppen H. Hortensius L. Maas J.J.M. Mathot T. van der Meij D.J. Rijnders F. Selhorst E. Stolten J.J.M. van der Ven Y. de Vries R. de Weerd A. Welvaart W. Vlaskamp M.J. van Zon C.A. van Zwam Wouter Weide (secretaris)
Hema B.V. Kluswijs B.V. V&D Warenhuizen B.V. Jumbo Supermarkten B.V. Media Markt Saturn Holding Nederland B.V. Free Record Shop B.V. Etam Groep B.V. Mitra C.V. Agri Retail Hennis & Mauritz Netherlands B.V. Magazijn de Bijenkorf B.V. Hunkemöller B.V. A.S. Watson Health & Beauty Benelux Intergamma B.V. Albert Heijn B.V. Raad Nederlandse Detailhandel
Deskundigenoverleg Fiscale Zaken R. Nikken (voorzitter) B. Bogaardt F. Grizell A.H.M. van der Horst C.H.C. Sijstermans A.A.G. van Valderen P.J. Verhoog (secretaris)
Koninklijke Ahold N.V. IKEA Nederland B.V. COFRA Holding AG Blokker Holding B.V. Macintosh Retail Group N.V. A.S. Watson Health & Beauty Benelux Raad Nederlandse Detailhandel
Deskundigenoverleg Milieuzaken E.J. Schipper (voorzitter) F. de Bakker J. Brons R.J. Caro W.G.E. van Eijck N.J. de Goeij
37 RND Jaarverslag 2012
Intergamma B.V. Prenatal Moeder en Kind B.V. Jan Linders B.V. Jumbo Supermarkten B.V. C&A Nederland C.V. Blokker B.V.
M.E. van der Harst P. van Hooren P. Huijsmans S. Jansen L. Koedijk J. Nagtegaal C.P. Pronk P. Rotteveel M. Scheffers W. Schouten R. Siteur J.J.M. van de Ven A. van Vliet A. de Vries K. Werner C. Woolthuis Wouter Weide (secretaris)
A.S. Watson Health & Beauty Benelux CIV Superunie BA Intratuin Nederland B.V. Action Holding B.V. Coltex Retail Group B.V. Etam Groep B.V. Hoogenbosch Retail Group B.V. IKEA Nederland B.V. Kwantum Nederland B.V. NOVE Ahold Europe Agri Retail B.V. ZEEMAN Textielsupers B.V. V&D Warenhuizen B.V. CIV Superunie BA HEMA B.V. Raad Nederlandse Detailhandel
Deskundigenoverleg Vestigingsvraagstukken J.L. Reinalda (voorzitter) F. Bakker A. Bogaards M. Brangert J. Buitenhuis R. Dekker H.J.W.C. Hanselaar J. Jak L. Miedema S.M. den Os G.J. de Rooij F.H.J. van Sebille J.M. Vos A. de Vries
38 RND Jaarverslag 2012
Media Markt Saturn Holding Nederland B.V. BCC Elektrospeciaalzaken B.V. Maxeda Nederland B.V. Hennes & Mauritz Netherlands B.V. Primark Netherlands B.V. Charles Vögele B.V. Etam Vastgoed B.V. The Phonehouse Netherlands B.V. Intergamma B.V. The Sting B.V. A.S. Watson Health & Beauty Benelux Van Haren Schoenen B.V. Blokker Holding B.V. Ahold Europe B.V.
R. Zeedijk R. Wilson Wouter Weide (secretaris)
C&A Nederland C.V. Ahold Europe B.V. Raad Nederlandse Detailhandel
Externe vertegenwoordiging Kenniscentrum (KC) Handel – Bestuur J.J. Fokke
Raad Nederlandse Detailhandel
Vereniging voor Distributie-Economie (VEDIS) – Bestuur H. Kok
Raad Nederlandse Detailhandel
ECP - Algemeen Bestuur F.L.J. van der Plas
Macintosh Retail Groep N.V.
Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (De Nederlandsche Bank) - Bestuur J. Parson Raad Nederlandse Detailhandel Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (De Nederlandsche Bank) - Kerngroep J. Parson Gezamenlijke Toonbankinstellingen Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (De Nederlandsche Bank) - Werkgroep Efficiency H. Kok Raad Nederlandse Detailhandel VWS - Regulier Overleg Warenwet - Deskundigen Non-food W. Weide
Raad Nederlandse Detailhandel
Justitie - Stichting Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (NPC) P.E. Hamming Raad Nederlandse Detailhandel Stichting Bedrijfspensioenfonds Detailhandel - Bestuur A. van Dorssen A.H.J. Snellen P.J. Verhoog (plv.)
39 RND Jaarverslag 2012
Raad Nederlandse Detailhandel Raad Nederlandse Detailhandel Raad Nederlandse Detailhandel
Stichting Bedrijfspensioenfonds Levensmiddelenbedrijf – Bestuur J. Kat P.J. Verhoog
Detailresult Groep N.V. VGL
Stichting Fraude Aanpak Detailhandel P.E. Hamming
Raad Nederlandse Detailhandel
Stichting Verpakkingen non-food N.J. de Goeij A.L.M. Habets H. Kok S.A.J. de Roos P. Rotteveel E.J. Schipper J.E.F. Wintermans C. Woolthuis
Blokker Holding B.V. FIAR Raad Nederlandse Detailhandel Vlehan IKEA Nederland B.V. Intergamma B.V. MODINT Hema B.V.
Stichting Retailopleidingen DHZ-branche W. Weide M. van der Helm
Raad Nederlandse Detailhandel Raad Nederlandse Detailhandel
Stichting Opleidingsfonds HBD P.J. Verhoog
Raad Nederlandse Detailhandel
Internationale vertegenwoordiging
40 RND Jaarverslag 2012
EuroCommerce - Board P.E.H. Hoogstraaten
Detailhandel Nederland
EuroCommerce - Environment / Logistics Committee W. Weide E.J. Schipper
Raad Nederlandse Detailhandel Intergamma B.V.
EuroCommerce - Fiscal Affairs R. Nikken
Koninklijke Ahold N.V.
EuroCommerce - Payment Systems Committee M. Capiau T. Ponjee
Ahold België N.V. Raad Nederlandse Detailhandel
EuroCommerce - Social Affairs Committee J.J. Fokke
Raad Nederlandse Detailhandel
Detailhandel Nederland Bestuur
J.J. Meerman, voorzitter P.E. Hamming, vice-voorzitter F.K. De Moor, penningmeester G. van Breen J.G. Bruijniks J.P.M. Burgering M.A. Estourgie W.P. Hoogenboom P.E.H. Hoogstraaten J. Parson J. Kat C. van Vliet
CBW-MITEX Raad Nederlandse Detailhandel Macintosh Retail Group A.S. Watson Health & Beauty Benelux Euretco NSO-Brancheorganisatie Tabaksdetailhandel UNETO-VNI Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie Vakcentrum Kappé International B.V. Detailresult Groep N.V. Ahold Nederland B.V.
Stuurgroep Betalingsverkeer J. Parson, voorzitter J. de Beijer B. Blankenstijn J.G Boerkamp J.P.M. Burgering W.T. van Dijk
41 RND Jaarverslag 2012
Kappé International B.V. Praxis Doe-Het-Zelf Center B.V. Jumbo Supermarkten B.V. CBW-MITEX NSO-Brancheorganisatie Tabaksdetailhandel KLM Royal Dutch Airlines
C. Engelhard R.Gaehwiler Laurens Gräper R. Hagmanns G. F. Haynes P.E.H. Hoogstraaten A.H.M. van der Horst H. Kok M. van der Kolk R. Mol J. Morssink P. Pinster W. Scholten R. de Vree T. Ponjee, secretaris
BCC Elektrospeciaalzaken B.V. Hennes & Mauritz Netherlands B.V. AVIA Aldi Media Markt-Saturn Holding Nederland Vakcentrum Blokker Holding B.V. Raad Nederlandse Detailhandel BETA C&A Nederland Ahold Free Record Shop Holding Etam Groep B.V. Hoofdbedrijfschap Detailhandel Detailhandel Nederland
Stuurgroep Europa
P.E.H. Hoogstraaten, voorzitter B. van Arenthals M. Capiau M. Estourgie F. den Hartog M. Jansen E. de Kruif A. Ploeg E.J. Schipper U. Schröder H. van Oostrum, secretaris
Vakcentrum MKB-Nederland Ahold UNETO-VNI MKB-Nederland CBL CBW-MITEX Dibevo Intergamma B.V. MKB-Nederland Detailhandel Nederland
Stuurgroep Sociale Zaken L.J.A.P.M. de Baets, voorzitter M. van Amsterdam H. van Baarsen
42 RND Jaarverslag 2012
VGL Detailresult Groep N.V. CBW-MITEX
R.W. Bernsen B. Bolck W. Bos G.J. Deben H.B.M.van Dorst K. Driessen J.J. Fokke P. Geraerds G. van Hooff P.E.H. Hoogstraaten W. Huijben M. Hundertmark M. Jager F. Janssen S. Kinds E. Koers S. van Kuijeren M.C. Maasse E. Marcelis M.W.M. van der Mark P. Meddens H.M.D.Moedikdo Moeliono E.J. Schipper T. Schoenmakers A. Schrijver K. Smit M.J. Teunissen R. Tol J.C. Uylenberg S.H.M. van Wees R. Wissink P. Verhoog, secretaris
43 RND Jaarverslag 2012
UNETO-VNI A.S. Watson Health & Beauty Benelux The Sting B.V. Koninklijke Nederlandse Kappersorganisatie Vereniging Gebra/SOVD Action Holding B.V. Raad Nederlandse Detailhandel Macintosh Retail Group N.V. BCC Elektrospeciaalzaken B.V. Vakcentrum Hema B.V. BAS Group Magazijn de Bijenkorf B.V. OptiChains B.V. Wehkamp B.V. V&D B.V. Free Record Shop Holding B.V. VBW Centrale Vereniging Bloemendetailhandel Stationsfoodstore (Servex) Hunkemöller B.V. WE International B.V. PAB/Formido Intergamma B.V. BETA Blokker Holding B.V. C&A Nederland C.V. Euro Shoe Nederland B.V. IKEA Nederland B.V. A.S. Watson Health & Beauty Benelux Praxis Doe Het Zelf Center B.V. Mitra C.V. Detailhandel Nederland
Stuurgroep Vestigingszaken J.G. Bruijniks, voorzitter H.J.W.C. Hanselaar Th. Heemskerk H. Hulshof J.C. Koolaard S. van der Linden P.I.A.M. Manning K.A. Ravesloot J.L. Reinalda F.H.J. van Sebille J. Tijchon T.P.M. Urselmann R.R. Roorda J.M. Vos A. de Vries W. Weide M. van Zutven J. Schuilenburg, secretaris
Euretco Etam Retail Services V&D B.V. KNS NBOV CBW-MITEX Hoofdbedrijfschap Detailhandel VNO-NCW / MKB-Nederland Media Markt Saturn Holding Nederland B.V. Van Haren Schoenen B.V. Hornbach Bouwmarkt B.V. Vakcentrum Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Blokker B.V. Ahold Europe Real Estate & Construction Raad Nederlandse Detailhandel NSO-Brancheorganisatie Tabaksdetailhandel Detailhandel Nederland
Stuurgroep Winkelcriminaliteit G. van Breen, voorzitter P. Brandenburg E.J.M. Broekman M.A. Estourgie J. Evraets J. Hartman E.W.J. IJzerman G. Koudijs H. Mathot T. Urselmann W. Vlaskamp W. Weide
44 RND Jaarverslag 2012
A.S. Watson Health & Beauty Benelux CBW-MITEX De Rode Winkel B.V. UNETO-VNI KPN Telecom Retail Koninklijke Slijters Unie BCC Elektrospeciaalzaken B.V. NSO Jumbo Supermarkten B.V. Vakcentrum A.S. Watson Health & Beauty Continental Europe Raad Nederlandse Detailhandel
J. van Well J. Wielinga M.J. van Zon C. van Zwam J.L. Zee, secretaris
Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Federatie Goud en Zilver Intergamma B.V. Albert Heijn Detailhandel Nederland
S.H. van Golberdinge I. Goud S. van de Graaf S. Hazebroek H.J. van Oostrum T. Ponjee M. Roos-Jansen J. Schuilenburg P.J. Verhoog J.L. Zee
Directeur Secretaresse PR en Communicatie Secretaresse Secretaris Europa Secretaris Betalingsverkeer Communicatie Secretaris Vestigingszaken Secretaris Sociale Zaken Secretaris Winkelcriminaliteit
Medewerkers Detailhandel Nederland
45 RND Jaarverslag 2012
Colofon Dit woord van dank is gericht aan een ieder die in 2012 de Raad Nederlandse Detailhandel heeft bijgestaan en gestimuleerd om de beste resultaten te behalen voor de grootwinkelbedrijven. Erkentelijkheid en dank zijn wij verschuldigd aan het bestuur, alle stuurgroepleden en de betrokken medewerkers van aangesloten ondernemingen.
Samenstelling en redactie: Raad Nederlandse Detailhandel Postbus 182 2280 AD Leidschendam
Grafische vormgeving: dddesign.nl