Voormalige ingenieurswoning van de Zuidergasfabriek aan de Ouderkerkerdijk 45, gebouwd tussen 1907 en 1913

JAARVERSLAG 2014

XANDER RICHTERS

Voormalige ingenieurswoning van de Zuidergasfabriek aan de Ouderkerkerdijk 45, gebouwd tussen 1907 en 1913. Gerestaureerd en in 2014 gereedgekomen. Culinair en artistiek café THuis aan de Amstel huist er nu.

www.stadsherstel.nl

STADSHERSTEL AMSTERDAM N.V. JAARVERSLAG 2014

INHOUD

Het rijksmonument Korte Leidsedwarsstraat 70, onderdeel van een tweeling in het centrum van Amsterdam, is na een grondige restauratie klaar voor nieuwe bewoners. Dit karakteristieke pand met authentieke versieringen en klokgevel is feestelijk opgeleverd.

Missie

5

Samenstelling van de Raad van Commissarissen en directie

7

Preadvies van de Raad van Commissarissen

9

Om de schoonheid

13

Verslag van de directie

15

Hal 17 onderdeel van nieuwe Amsterdamse hotspot

30

Culinair café THuis aan de Amstel

32

Het kerkje van Evers

34

Een echt Stadsherstel pand

36

Werk- en Concertgemaal Kadoelen

38

Wonen in het middelpunt van Zaandijk

40

Nieuwe toekomst voor een juweeltje

42

Terug naar de zeventiende eeuw

44

Twee privaathuisjes aan het Valeriusplein

46

Molen met een dubbel gezicht

47

Buitenlands Nieuws

48

Asbestsanering in beeld

50

Jaarrekening 2014

52

Overige gegevens

92

Controleverklaring

93

Aandeelhouders

95

Pandenlijst

96

Stadsherstel binnen de Stelling van Amsterdam Colofon

JUAN HERNÁNDEZ

3 | Inhoud

104

Hoekpand Amstel 262, ongedateerd, in de tijd dat ‘Antiquariaat en Kunsthandel Pont Neuf’ er is gevestigd. Aankoop uit 1963 en inmiddels tweemaal gerestaureerd. STADSARCHIEF AMSTERDAM

MISSIE Stadsherstel Amsterdam redt monumenten en beeldbepalende panden door ze zorgvuldig te restaureren, een passende bestemming te geven en te verhuren. De panden worden in bezit gehouden, waarmee een goede staat van onderhoud blijft gegarandeerd. Zo levert de organisatie een belangrijke bijdrage aan:

het bewaren van gebouwd erfgoed voor volgende generaties

het collectief bewustzijn rond stadsontwikkeling in een historische context

de toegankelijkheid van monumenten en

het behoud van het restauratieambacht

Sinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel circa zeshonderd panden in en om de Stelling van Amsterdam gered. Ruim 2.500 Vrienden steunen het werk van de organisatie. Stadsherstel is een vennootschap met een maatschappelijk doel; aandeelhouders ontvangen een bescheiden dividend. De overige verdiensten blijven binnen het bedrijf om nieuwe projecten te kunnen restaureren. De organisatie verricht haar werkzaamheden met respect voor monumentaal erfgoed, de omgeving, huurders, aandeelhouders en andere belanghebbenden.

5 | Missie

Keizersgracht/Nieuwe Spiegelstraat, onlangs gerenoveerd. Het sierhekwerk op de erker van dit hoekpand is het eerste geschenk dat Stadsherstel van haar, in 1981 opgerichte, vriendenvereniging kreeg aangeboden. ARCHIEF STADSHERSTEL

SAMENSTELLING RAAD VAN COMMISSARISSEN EN DIRECTIE RAAD VAN COMMISSARISSEN

De heer drs. N.W. Hoek - voorzitter Mevrouw drs. A.M. Fentener van Vlissingen - vicevoorzitter Mevrouw drs. D.E. Manson De heer drs. H. van der Noordaa De heer mr. J.H.J. Preller De heer E.A. Schilp De heer mr. drs. J.G. Wijn

DIRECTIE De heer mr. A. Meerstadt MRE - directeur De heer J.A. Hulscher - adjunct-directeur

STADSHERSTEL AMSTERDAM N.V. Amstelveld 10 1017 JD AMSTERDAM Telefoon 020 520 00 60 Fax 020 638 20 40 Internet www.stadherstel.nl E-mail [email protected]

7 | Samenstelling Raad van Commissarissen en Directie

Kerkstraat 192, onlangs gerenoveerd. Ontwerptekening uit 1870, met aanzicht van de voorgevel, voor het vernieuwen van de hoekstijl van de kelderpui en het vervangen van de halsgevel door een lijstgevel. STADSARCHIEF AMSTERDAM

PREADVIES VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN AAN DE AANDEELHOUDERS

GEVOLGDE WERKWIJZE

Hierbij bieden wij u de door de directie opgemaakte jaarrekening van Stadsherstel Amsterdam N.V. over het jaar 2014 aan, overeenkomstig het bepaalde in artikel 26 van de statuten. Daarnaast vindt u het verslag van de directie. De auditcommissie heeft de jaarrekening beoordeeld en advies uitgebracht aan de Raad van Commissarissen. De jaarrekening is door de Raad in aanwezigheid van de directeur en de externe accountant in haar vergadering van 25 maart 2015 besproken. Op 19 mei 2015 is de jaarrekening goedgekeurd. De jaarrekening gaat vergezeld van een controleverklaring als bedoeld in artikel 22 van de statuten.

In 2014 heeft de Raad van Commissarissen viermaal vergaderd volgens een vooraf vastgesteld schema. De vergaderingen werden, enkele uitzonderingen daargelaten, bijgewoond door alle leden van de Raad. In de vergaderingen van de Raad kwamen onder andere het aankoop-, restauratie- en onderhoudsbeleid, de meerjarenbegroting, de jaarstukken, het asbestbeleid en de halfjaarcijfers aan de orde. Daarnaast werd gesproken over de besprekingen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, die ten doel hadden de bij de splitsing van Stadsherstel gemaakte afspraken te verankeren in de nieuwe Woningwet. De voorzitter overlegde in het verslagjaar, buiten de vergaderingen, regelmatig met andere leden van de Raad. De Raad vergaderde in 2014 tweemaal buiten aanwezigheid van de directie, onder andere over de opvolging van de adjunctdirecteur in 2015 en over het functioneren van de directie.

Wij stellen u voor om: de jaarrekening 2014 vast te stellen en kwijting te verlenen aan de directie voor het gevoerde beheer en aan de commissarissen voor het uitgeoefende toezicht; in overeenstemming met het door de directie in haar verslag daartoe gedane voorstel van het voordelig saldo € 3.090.000 uit te keren aan de aandeelhouders als 5% dividend en het restant toe te voegen aan de reserves.

In verband met een statutenwijziging, die nodig was om de aandeelhouders 5% dividend te kunnen betalen, werd op 27 juni 2014 een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden in de Amstelkerk. Vervolgens werd op 3 september 2014 de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden, eveneens in de Amstelkerk. De voorzitter voerde in 2014 maandelijks overleg met de directie, onder andere over de opvolging van de adjunct-directeur, de waardering van de portefeuille en de pensioenvoorziening van het personeel. De auditcommissie besprak met de directie de jaarrekening 2013, de halfjaarcijfers 2014 en de begroting 2015 en bracht daarover verslag uit aan de Raad. De werkwijze van onze Raad vond zo veel mogelijk plaats overeenkomstig de Corporate Governance Code (Code Tabaksblat) die, met inachtneming van de aard en de omvang van onze maatschappij, zoveel mogelijk wordt opgevolgd.

9 | Preadvies van de Raad van Commissarissen

SAMENSTELLING EN (HER)BENOEMING De Raad van Commissarissen heeft de maximale zittingsduur van haar leden bepaald op twaalf jaar (vier termijnen van drie jaren). Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 26 april 2014 werden in overeenstemming met ons voorstel mevrouw drs. A.M. Fentener van Vlissingen, de heer drs. H. van der Noordaa en de heer mr. drs. J.G. Wijn herbenoemd. Volgens rooster treedt in 2015 af de heer drs. N.W. Hoek. Hij is in verband met het bereiken van de maximale zittingsduur niet herkiesbaar. In overeenstemming met artikel 20, lid 3 van de statuten is een bindende voordracht opgemaakt: ten behoeve van de opvolging van de heer drs. N.W. Hoek: de heer drs. J.V. Timmermans. De persoonlijke gegevens van de te benoemen commissaris liggen ter inzage op het kantoor van de vennootschap. Wij hebben de voordracht voorgelegd aan de ondernemingsraad. De ondernemingsraad heeft inmiddels een positief advies uitgebracht. Uw vergadering wordt in de gelegenheid gesteld in deze vacature te voorzien. Onder dit preadvies staan de namen van alle commissarissen vermeld. Achter de namen staan zowel geboortejaar als de jaren van benoeming, van laatste herbenoeming en van periodiek aftreden. De samenstelling van de Raad van Commissarissen is zodanig dat de leden ten opzichte van elkaar, de directie en de organisatie onafhankelijk en kritisch opereren. De leden van de Raad verrichten hun werkzaamheden ten behoeve van de vennootschap zonder bezoldiging. Personeelsopties zijn niet aan de orde voor de commissarissen noch voor de directie. Geen der commissarissen heeft persoonlijk aandelen in de vennootschap. Dat geldt ook voor de directie. In het verslagjaar hebben geen transacties plaatsgevonden waarbij sprake was van tegenstrijdigheid tussen belangen van de individuele leden van onze Raad ten opzichte van die van Stadsherstel Amsterdam N.V.


Binnen onze Raad zijn twee leden benoemd die erop toezien dat de belangen van de huurders bij de besluitvorming in ogenschouw worden genomen. Het zijn mevrouw drs. D.E. Manson en de heer drs. N.W. Hoek. Mevrouw Manson was aanwezig tijdens de jaarlijkse huurderavond op 17 november 2014. De huurders kregen tijdens die bijeenkomst de gelegenheid invloed uit te oefenen op het gevoerde en te voeren beleid. De auditcommissie van Stadsherstel wordt gevormd door mevrouw drs. D.E. Manson en de heer drs. H. van der Noordaa. De auditcommissie bespreekt de jaarrekening, de halfjaarcijfers en de begroting met de directie en brengt daarover verslag uit aan de Raad. Wij spreken graag onze waardering uit voor de wijze waarop de directie en de medewerkers zich in het afgelopen jaar voor de vennootschap hebben ingezet. De werkzaamheden op het gebied van asbestverwijdering en de nieuwe wijze van waarderen van de vastgoedportefeuille hebben het nodige van de organisatie gevergd. Daarnaast zijn er in het verslagjaar maar liefst zestien monumenten gerestaureerd, die daarmee voor de toekomst zijn behouden. Wij danken eenieder daarvoor.

Namens de Raad van Commissarissen, N.W. Hoek

Amsterdam, 19 mei 2015

RAAD VAN COMMISSARISSEN

Benoemd

Herbenoemd

Aftredend

dhr. drs. N.W. Hoek (1956)

2003

2012

2015

mw. drs. A.M. Fentener van Vlissingen (1961)

2006

2014

2017

mw. drs. D.E. Manson (1966)

20 10

2013

2016

dhr. drs. H. van der Noordaa (1961)

20 1 1 2014 2017

dhr. mr. J.H.J. Preller (1961)

20 10

2013

2016

dhr. E.A. Schilp (1967)

2007

2013

2016

dhr. mr. drs. J.G. Wijn (1969)

20 1 1 2014 2017

De heer Hoek was in 2014 voorzitter van de Raad van Bestuur van de Delta Lloyd Groep N.V. en lid van de Raad van Commissarissen van NIBC. Daarnaast is hij lid van de Raad van Commissarissen van Arcadis N.V., lid van het bestuur van het Verbond van Verzekeraars, lid van het dagelijks bestuur van VNO-NCW en voorzitter van de Raad van Toezicht van het Zuiderzeemuseum. Mevrouw Fentener van Vlissingen is voorzitter van de Raad van Commissarissen van SHV Holdings N.V. en lid van de Raad van Commissarissen van De Nederlandsche Bank N.V. en Heineken N.V. Daarnaast is zij lid van de Raad van Toezicht van Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Mevrouw Manson is algemeen directeur van de vereniging VluchtelingenWerk Nederland. Daarnaast is zij lid van de Raad van Toezicht van museum Het Rembrandthuis en bestuurslid van JINC en MuseumN8. De heer Van der Noordaa is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Delta Lloyd Groep N.V. In 2014 was hij lid van de Raad van Bestuur van ING Groep. De heer Van der Noordaa is vice-voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken, voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting ING Chances for Children, lid van de Economic Development Board metropoolregio Amsterdam, penningmeester van de Stichting Kenniskring Amsterdam en ambassadeur van War Child.


De heer Preller is notaris en partner bij NautaDutilh N.V. en voorts lid van de Kamer van Toezicht notarissen en kandidaat-notarissen Rotterdam en bestuurslid van de Stichting Nationale Goede Doelen Test. De heer Schilp is ondernemer en voorts onder meer lid van het bestuur van de werkgeversorganisatie Rijksgesubsidieerde Musea, lid van de Raad van Toezicht van het Nationaal Onderwijsmuseum en lid van de Raad van het Leids Universiteits Fonds. De heer Wijn is lid van de Raad van Bestuur Van ABN AMRO, van het dagelijks bestuur van VNO-NCW, voorzitter van het Oranje Fonds, lid van de Raad van Commissarissen van de Koninklijke Jaarbeurs Utrecht en lid van de Raad van Commissarissen van de Schiphol Group.

OM DE SCHOONHEID De mensen, de grachten, de bruggen, de kerken, de huizen. Op talloze manieren is het unieke karakter van Amsterdam al bejubeld. In boeken, films of smartlappen, geen medium is onbeproefd gelaten om de magie van de stad te vangen.

Spuistraat 61 was een groezelig en vervallen short stay hotel voordat het werd aangekocht door Stadsherstel. Na restauratie is het in 2014 opgeleverd en verhuurd. MONIQUE HOLLENKAMP

CITY-VORMING

OOK BUITEN DE STADSGRENZEN

Het is bijna zestig jaar geleden dat de gemeente Amsterdam met het idee kwam om de verkrottende binnenstad gedeeltelijk af te breken en te vervangen door hoge flatgebouwen en brede autowegen. Voor dat laatste zouden de grachten worden gedempt en gladgestreken. Het plan over wat toen “city-vorming” heette, ondervond veel weerstand. Maar de bevolking groeide, de woningnood was hoog en het verkeer nam toe. De plannen leken onomkeerbaar.

Negenenvijftig jaar na dato stellen we vast dat Stadsherstel Amsterdam is uitgegroeid tot een professionele, maatschappelijk verantwoord opererende onderneming, die meer dan 575 monumenten conserveert en beheert. Stadsherstel is haar missie, het redden en behouden van in verval geraakt monumentaal of beeldbepalend gebouwd erfgoed, in al die jaren trouw gebleven. Niet alleen vervallen huizen worden opgekocht, gerestaureerd en onderhouden, maar ook bijzondere, monumentale panden als kerken, forten, molens en gemalen. Die laatste krijgen meestal een nieuwe bestemming als podia voor culturele en commerciële activiteiten. Een groot deel van de winst uit de onderneming wordt gebruikt om de doelstelling te blijven waarmaken.

Drie visionairs, G. Brinkgreve, jhr. J. Six van Hillegom en H. van Saane, wilden de stad haar karakter niet ontnemen. Zij werkten het idee uit voor een naamloze vennootschap die zich zou toeleggen op het opkopen en restaureren van bouwvallen in het centrum. De binnenstad moest weer bewoonbaar worden. In 1956 was de Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel N.V. een feit. Met een startkapitaal van 1.1 miljoen gulden kon de enige werknemer, directeur K.W. van Houten, worden aangesteld en werden de eerste krotten gekocht en gerestaureerd. Stadsherstel ontwikkelde een geniale strategie met de aankoop van hoekpanden. Deze zijn gezichtsbepalend voor een straat. Eenmaal opgeknapt, volgen doorgaans ook de aanpalende panden en krijgt de buurt een beter aanzien. Zelfs de gemeente raakte enthousiast en werd aandeelhouder.

Stadsherstel beperkt zich intussen allang niet meer tot de Amsterdamse stadskern maar breidde haar activiteiten uit tot het gebied binnen de Stelling van Amsterdam. Zo restaureert Stadsherstel Amsterdam ook in Beverwijk, Diemen, Durgerdam, Haarlem, Heemstede, Hoofddorp, Landsmeer, Oosthuizen, Ransdorp, Uitgeest, Weesp, Zaandijk en Zaanstad. Soms gebouwen die een aanvullende bestemming kregen, waardoor mensen er opnieuw kunnen samenkomen. Voor de eredienst of voor concerten, lezingen, tentoonstellingen en congressen. Het motto, “Stadsherstel herstelt ook hier de stad”, staat voor de redding van menig pand. Maar het staat ook voor het in stand houden van oude ambachten en technieken. Omdat Stadsherstel de schoonheid van ons monumentale erfgoed wil bewaren.

13 | Om de schoonheid

VERSLAG VAN DE DIRECTIE INLEIDING

Nieuwe Prinsengracht 43-53, de ‘groene panden’ die door Stadsherstel, in samenwerking met een aantal partners van De Groene Grachten, duurzaam werden gerestaureerd ERNST RUIGROK

Amsterdam en omgeving is weer een aantal prachtig gerestaureerde monumenten rijker. In 2014 heeft Stadsherstel Amsterdam N.V. zestien gerestaureerde panden opgeleverd. Sprekende voorbeelden daarvan zijn Hal 17, een voormalige tramremise die onderdeel uitmaakt van het complex De Hallen in Amsterdam West en het Huis aan de Amstel. Onder ‘Investeringen’ leest u meer over de opgeleverde projecten. Van dertien monumenten loopt restauratie over in 2015. Er werden acht panden aangekocht. Het onderzoek naar asbest in de panden van Stadsherstel vormde een belangrijk speerpunt in de activiteiten van 2014. Twee projectleiders spannen zich enorm in om deze operatie, die in 2015 zal doorlopen, tot een goed einde te brengen. Het doel van de operatie is het op zo kort mogelijke termijn asbestveilig maken van de gehele portefeuille van Stadsherstel. Hierna wordt uitgebreid op dit onderwerp ingegaan.

Amstelveld 10, het kantoor van Stadsherstel Amsterdam MONIQUE HOLLENKAMP

15 | Verslag van de directie

Na de splitsing van Stadsherstel en de implementatie daarvan, werd het tijd de Administratieve Organisatie & Interne Controle (AO/ IC) aan te passen aan de eisen van deze tijd. De afdeling Financiële Administratie & Control heeft een aanvang gemaakt met het opnieuw beschrijven van de belangrijkste bedrijfsprocessen. Deze processen worden waar mogelijk gecontroleerd op basis van geautomatiseerde systemen. In de loop van 2015 zal het project worden afgerond. Het bedrijfsresultaat over het jaar 2014 stemt, ondanks de aanzienlijke investering die is gedaan in het verwijderen van asbest, tot tevredenheid. Na dividendbetaling kan een bedrag van circa € 0,164 miljoen worden toegevoegd aan de algemene reserve.

Prinsengracht 1075 met ‘open dak’ tijdens de restauratie. In het midden is het oude hijsrad te zien. WILLEM VAN ITERSON

INVESTERINGEN In het verslagjaar werd voor een bedrag van € 11,7 miljoen geïnvesteerd.

GEREEDGEKOMEN RESTAURATIES In 2013 werden de volgende gerestaureerde panden opgeleverd: Oudezijds Achterburgwal 156, Nieuwe Prinsengracht 43 – 53, Kloverniersburgwal 44, Valeriusplein 7 en 8, Korte Leidsedwarsstraat 70, Spuistraat 61, Korte Oudekerkerdijk 45, Landsmeerderdijk 213, Tollensstraat 60 – 61 en Venserkade 112 in Diemen.

RESTAURATIES IN UITVOERING Aan het einde van het boekjaar waren de volgende restauraties nog in uitvoering: Bilderdijkkade 60 – 62, Prinsengracht 1075, Marnixtraat 291 – 295, Spinhuissteeg 12, Wilhelminaplein 4 – 6 in Heemstede, Breestraat 101 in Beverwijk, Noordeinde 124 – 126 in Landsmeer en Kerkplein 1 in Zaandijk.


Stadsherstel wordt bij haar restauratieactiviteiten geadviseerd door de Raad van Advies. De leden van deze raad, mevrouw drs. J.H. Bierenbroodspot-Rudolph, de heer drs. G.S. Hoogewoud, prof. dr. K.A.Ottenheym en de heer E.A. Schilp werden in het verslagjaar eenmaal geraadpleegd over de wijze waarop restauraties en nieuwe invullingen van deze monumenten zouden kunnen plaatsvinden.

ONROERENDE ZAKEN: AAN- EN VERKOPEN In het verslagjaar werden acht panden aangekocht. In Amsterdam werden gekocht Foeliedwarsstraat 40, 42, 50 en 52, Rapenburg 93 en Spinhuissteeg 12. In Landsmeer werden Noordeinde 124 en 126 gekocht. Verkocht werden Buiksloterdijk 254 en Vijzelgracht 45 III. De verkochte eenheden hebben geen monumentale status.

ONDERHOUD Stadsherstel investeert veel in onderhoud. Daarmee behouden haar monumenten de prachtige staat die ze na restauratie kregen. In het verslagjaar werd circa € 4 miljoen aan onderhoud uitgegeven. Dat is ongeveer 26 % van de totale huurinkomsten. Aan buitenschilderwerk werd € 0,5 miljoen uitgegeven, aan geveltimmerwerk € 0,20 miljoen. Er werden 29 cv-ketels vernieuwd. In 2014 is Stadsherstel begonnen met het vervangen van geisers en open verbrandingstoestellen, die een koolmonoxide risico met zich meebrengen.

Breestraat 101 interieur en exterieur. De behangsels zijn gerestaureerd. De restauratie van de stijlkamer is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds. ARCHIEF STADSHERSTEL


In 2014 zijn 36 van dit soort apparaten vervangen. In 2015 wordt deze vervanging voortgezet. In het verslagjaar werden de volgende woningen/panden grootschalig aangepakt: Prinsenstraat 18, Looiersgracht 2 – 4, Zeeburgerdijk 54, Amstelveld 10, Herenmarkt 99, Piet Heinkade 179/181, Prinsengracht 754, Professor Tulpstraat 16 – 18. Woningrenovaties vonden plaats aan Nieuwe Spiegelstraat 22 D, Prinsengracht 451, Keizersgracht 697 C, Bloemgracht 36, Kerkstraat 192 hs, Korte Prinsengracht 9 II, Tweede Goudsbloemdwarsstraat 10 C, Tweede Weteringdwarsstraat 7, Kerkstraat 400, Bloemgracht 39 B en D, Oudezijds Voorburgwal 1C, Nieuwe Prinsengracht 29 bg, Muiderstraat 28, Kerkstraat 192 II, Egelantiersgracht 35 B, Sint Nicolaasstraat 51, Brouwersgracht 97 I, Dwars Spinhuissteeg 9 en Kalkmarkt 7 D.

Museum Werf ’t Kromhout in Amsterdam tijdens een lezing van Atheneum Boekhandel GERRIT SERNÉ

VERHUUR VERHUUR VAN WONINGEN Door het verhuren van gerestaureerde en veelal monumentale panden wordt niet alleen het leefklimaat in het werkgebied van Stadsherstel verbeterd. De huurinkomsten maken ook dat Stadsherstel kan investeren in restauraties en dat het onderhoud aan de panden op een hoog niveau kan worden gehouden. Stadsherstel Amsterdam N.V. verhuurt circa 660 woningen en hanteert een wachtlijst om het aanbod van beschikbare woningen te verdelen. De wachtlijst is bedoeld voor woningen van zowel Stadsherstel Amsterdam N.V. als Stichting Stadsherstel Amsterdam.

Momenteel staan circa 9.700 personen ingeschreven op deze wachtlijst. In 2014 deed zich geen structurele leegstand voor in de huurwoningen van Stadsherstel, buiten die als gevolg van mutaties of renovatiewerkzaamheden. De minister van BZK stond verhuurders toe de huur van woningen te verhogen met 4%. Stadsherstel heeft in 2014 geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid de huren voor sociale huurwoningen met 4,5% of 6,5% te verhogen voor gevallen waarin het inkomen van de huurder hoog was in relatie tot de huur voor de woning. De jaarlijkse huurverhoging voor woningen in de vrije sector bedroeg in 2014 2,5%. In het verslagjaar kregen 22 gerestaureerde woonruimten nieuwe huurders. Op 17 november 2014 vond de jaarlijkse huurdersavond plaats, in het bijzijn van commissaris mevrouw drs. D.E. Manson.

VERHUUR VAN BEDRIJFSRUIMTEN In het verslagjaar deed zich ook bij de verhuur van bedrijfsruimten geen structurele leegstand voor. De huren voor bedrijfs- en kantoorruimten werden met 2,5 % verhoogd, conform de contractuele mogelijkheid. Stadsherstel voegde in 2014 dertien nieuwe bedrijfsruimten aan haar bezit toe. In totaal verhuurt Stadsherstel 281 bedrijfsruimten.


Een concert in de Vondelkerk tijdens de Uitmarkt 2014 GERRIT SERNÉ

VERHUUR VAN BIJZONDERE LOCATIES De omzet van de afdeling Exploitatie Bijzondere Locaties is in 2014 stabiel gebleven ten opzichte van 2013 met een omzet van € 0,93 miljoen. In 2014 hebben er rond 1500 evenementen plaatsgevonden en bezochten circa tweehonderdduizend bezoekers de monumentale locaties van Stadsherstel, zowel tijdens de openstellingen als tijdens de culturele en commerciële evenementen in de verschillende bijzondere locaties. In 2014 werden veel huwelijken gesloten in onze monumentale locaties, zijn er meer dan vijfhonderd culturele evenementen geprogrammeerd, werden er prachtige diners, recepties en beurzen georganiseerd en kregen veel studenten er hun diploma uitgereikt. In het verslagjaar heeft Stadsherstel ‘t Zonnehuis in Tuindorp Oostzaan geschikt gemaakt voor de twee nieuwe vaste huurders en zijn de kleine en grote theaterzaal weer in gebruik genomen. Na afronding van een verbouwing medio 2014 werd duidelijk hoe dit theater, in authentieke Amsterdamse Schoolstijl, bespeeld kan worden en was de kindervoorstelling Junglebook een groot succes. De VARA gebruikt de locatie voor de opnames van het


televisieprogramma Kanniewaarzijn en er worden muziekopnamen gemaakt en concerten gegeven door het productiehuis van Double2. Het theater zal de komende jaren een bruisende locatie worden in Amsterdam Noord. Naast alle culturele en commerciële activiteiten in de gebouwen van Stadsherstel, werden de stadskerken, ‘t Zonnehuis en Museumwerf ’t Kromhout in 2014 tweemaal per maand voor het publiek opengesteld. De vrijwilligers van de Vereniging Vrienden van Stadsherstel spelen hierbij een belangrijke rol. De belangstelling om deze locaties te bezoeken blijkt groot. Dat potentiële huurders de monumentale locaties dan ook kunnen bezichtigen, is een belangrijk bijkomend voordeel van de openstelling.

Kloveniersburgwal 6-8 tijdens een asbestsanering van het dak WILLEM VAN ITERSON

ONTWIKKELINGEN

ASBEST Voor Stadsherstel is een gezonde leef- en woonomgeving voor haar huurders van groot belang. Daarom is besloten dat Stadsherstel zich actief inzet om de risico’s van de aanwezigheid van asbest weg te nemen. Er wordt niet meer gewacht tot verhuurde ruimten leegkomen. Alle panden die vóór 1994 zijn gerestaureerd worden actief geïnventariseerd op de aanwezigheid van asbest. Het beoogde resultaat is dat alle panden van Stadsherstel in 2015 asbestveilig zijn. Op basis van de Regeling Bouwbesluit 2003 kan worden vastgesteld, dat een gebouw


asbestveilig is zolang de asbestvezelconcentratie onder het niveau van 1.000 vezelequivalenten/m³ blijft. Dit niveau komt overeen met het “Verwaarloosbaar Risiconiveau” (VR) zoals gedefinieerd door het Ministerie van VROM. Stadsherstel Amsterdam N.V. heeft in totaal 543 verhuurbare eenheden in bezit die vóór 1994 werden gerestaureerd. In 2014 is 60% van die eenheden geïnventariseerd er werd een begin gemaakt met het saneren bij gevallen waar de situatie niet asbestveilig was. Er werd in 2014 voor ruim € 0,5 miljoen gesaneerd. Voor de jaren 2015 en 2016 wordt ingeschat dat er € 1,2 miljoen wordt uitgegeven aan het verwijderen van niet-hechtgebonden asbest, inclusief herstelwerkzaamheden. Als deze werkzaamheden

zijn uitgevoerd is de gehele portefeuille van Stadsherstel Amsterdam N.V. asbestveilig. Naar schatting zal hierna tot ongeveer 2024 worden doorgegaan met het verwijderen van alle overige asbest uit de panden, dus ook daar waar het asbest in principe geen gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen.

WAARDERING PORTEFEUILLE In verband met wijzigingen in de regelgeving voor jaarverslaggeving (RJ 213) op het gebied van de waarderingsgrondslag heeft Stadsherstel in 2013 de gehele portefeuille door een externe taxateur, gecertificeerd door het Royal Institute of Chartered Suveyors (RICS), laten taxeren. Voor 2014 heeft de waardebepaling intern plaatsgevonden met gebruikmaking van het softwareprogramma WALS (Woningcorporaties Asset Liability System). Om aansluiting te zoeken met de in 2013 uitgevoerde taxatie, is deze opnieuw uitgevoerd in WALS met de gegevens en eindwaarden van 2013. Zodoende konden de disconteringsvoeten per verhuurbare eenheid worden berekend. Vervolgens zijn de gegevens 2014 ingevoerd om tot een waardering per 31 december 2014 te komen. Voor de woningen is de contante waardemethode gevolgd; voor de bedrijfsruimten is de benaderingsmethode gebruikt. De benaderingsmethode is gebaseerd op de WOZ-waarde en een waardefactor. Het voornemen bestaat om voor de bedrijfsruimten in het boekjaar 2015 ook de contante waardemethode te gebruiken, zoals dat bij de woningen thans al het geval is. De voor de taxatie gebruikte parameters zijn gevalideerd door een RICS gecertificeerde taxateur. Deze taxateur heeft een aannemelijkheidsverklaring afgegeven, inhoudende dat het aannemelijk is dat de waarde op grond van de gebruikte parameters juist is vastgesteld.

ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE & INTERNE CONTROLE (AO/IC) De AO/IC van Stadsherstel is in 2004 vastgelegd en geïmplementeerd. Met het aanpassen van de AO/IC aan de eisen van deze tijd is gewacht tot de splitsing van Stadsherstel een feit zou zijn. Bijzondere aandacht in dit proces krijgen de (financiële) bewaking van restauratieprojecten, de nacalculatie van projecten, het afrekenen van servicekosten en het bewaken van de huurvorderingen.


In 2014 is gestart met het vastleggen van de volgende bedrijfsprocessen: a) aankoop van vastgoed, b) restauratieprojectontwikkeling, c) aanbesteding, gunning en uitvoering van restauratieprojecten, d) oplevering en interne overdracht restauratieprojecten, e) exploitatie vastgoed, f) exploitatie bijzondere locaties en g) beëindiging exploitatie vastgoed. In 2015 zal aandacht worden besteed aan fondsenwerving/subsidies, personeel & organisatie, treasury en automatisering/ICT. Wat betreft de interne controle/beheersing wordt, mede met behulp van rapportage tools, gewerkt aan het verbeteren van managementrapportages op basis van de geautomatiseerde basisadministraties en overige systemen. Daar waar bedrijfsprocessen niet consistent op basis van geautomatiseerde systemen kunnen worden bewaakt, zullen steekproefsgewijs handmatige controles worden uitgevoerd.

VERHUURDERHEFFING Verhuurders van woningen in de gereguleerde sector moeten sinds 2013 een heffing betalen over de waarde van hun huurwoningen. De maatregel geldt alleen voor verhuurders van woningen waarvan de huur lager is dan de grens van de huurtoeslag en voor verhuurders die meer dan tien woningen verhuren in de gereguleerde sector. Voor 2014 is die grens bepaald op € 699,48 per maand. De verhuurderheffing voor 2014 bedroeg in totaal € 202.000. De jaarlijkse verhuurderheffing kan de komende jaren oplopen naar € 285.000 in 2017.

Marnixstraat 291 tijdens restauratie ARCHIEF STADSHERSTEL

Nieuwe Prinsengracht 43-53 anno 1924 STADSARCHIEF AMSTERDAM

PROFESSIONELE ORGANISATIE VOOR MONUMENTENBEHOUD Tot 2013 was Stadsherstel een Aangewezen Organisatie voor Monumentenbehoud (AOM). Deze status is in 2013 vervangen door die van Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud (POM). De aanwijzing heeft plaatsgevonden op grond van de doelstelling, de kwaliteit van de restauraties, de financiële stabiliteit en de staat van onderhoud van het bezit van Stadsherstel. De POM-status is behalve aan Stadsherstel Amsterdam N.V. en Stichting Stadsherstel Amsterdam inmiddels aan zeven andere organisaties verstrekt, die alle hun sporen op het gebied van monumentbehoud hebben verdiend. De status vormt een erkenning voor het werk van Stadsherstel en biedt voordelen bij het aanvragen van (onderhouds)subsidies en het werven van fondsen.

BESLUIT RIJKSSUBSIDIËRING INSTANDHOUDING MONUMENTEN (BRIM)

Brim-subsidie is bedoeld voor meerjarig onderhoud en incidenteel herstel van rijksmonumenten. Sinds 2013 geldt een nieuwe regeling. Per pand wordt een subsidiebedrag ontvangen dat verband houdt met de verzekerde waarde


van het betreffende pand. De eigenaar van het pand moet tenminste 50% van de onderhoudskosten zelf dragen. Panden die de status van werelderfgoed hebben of die in het bezit zijn van een zogenaamde Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud (POM) hebben bij de verdeling van het onderhoudsgeld voorrang. Omdat de panden van Stadsherstel Amsterdam in veel gevallen aan beide criteria voldoen is de kans op onderhoudssubsidie groot. Stadsherstel ontving voor de jaren 2014 t/m 2019 een beschikking voor onderhoudssubsidie van € 2.65 miljoen. Omdat de beschikking een groot deel, maar niet alle panden van Stadsherstel betreft, bedraagt de totale onderhoudssubsidie ruim € 0,5 miljoen per jaar.

COMPENSATIE VERVALLEN VRIJSTELLING VPB De staat compenseert stadsherstellichamen voor het feit dat ze per 1 januari 2008 vennootschapsbelasting moeten betalen. De staatssecretaris van Financiën voegde begin 2009 een geoormerkte subsidie van € 2 miljoen per jaar aan de rijksbegroting toe ten behoeve van stadsherstellichamen. Deze regeling loopt nog tot en met 2016. Stadsherstel ontving voor het jaar 2014 een subsidie ter grootte van € 1,44 miljoen.

Nieuwe Prinsengracht 43-53 anno 2014 MONIQUE HOLLENKAMP

FINANCIERING In verband met het aantrekken in 2013 van twee leningen voor een totaalbedrag van € 40 miljoen bij Triodos Bank en Delta Lloyd Levensverzekeringen, hoefde Stadsherstel in 2014 geen nieuwe leningen af te sluiten. De vooruitzichten om in de komende jaren leningen aan te trekken om in de investeringsbehoefte te voorzien zijn, zo blijkt uit de eerste verkennende gesprekken, goed. De solvabiliteit bedroeg aan het eind van 2014 69%.


RISICOBEHEERSING EN CONTROLESYSTEMEN Nieuwe investeringsvoorstellen doorlopen een procedure, waardoor alle relevante afdelingen van Stadsherstel worden betrokken bij het voorbereiden van een investeringsbeslissing alvorens deze ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. Nieuwe projecten worden beoordeeld binnen de randvoorwaarden van een minimaal vereist rendement op basis van contante waardeberekeningen van toekomstige kasstromen, de omvang van een project in relatie tot de financiële en personele capaciteit van Stadsherstel en de solvabiliteit. Indien projecten vanuit risico-oogpunt te groot worden geacht voor Stadsherstel, wordt onderzocht of partners kunnen worden gevonden die meedragen in het risico. Zoals hiervoor beschreven is in het verslagjaar een begin gemaakt met het opnieuw formuleren van de AO/IC. Alle belangrijke bedrijfsprocessen zijn opnieuw beschreven en vastgelegd. Controle daarop wordt zo veel mogelijk op basis van geautomatiseerde systemen uitgevoerd.

INTERNE ORGANISATIE Stadsherstel had op 31 december 2014 35 medewerkers in vaste dienst. Daarnaast waren 32 personen werkzaam als inhuurkracht, freelancer, stagiair(e) of vrijwilliger. Per 1 januari 2014 is de pensioenregeling voor vaste medewerkers ondergebracht bij Delta Lloyd. In het laatste kwartaal van 2014 werd duidelijk dat de aanpassing van het zogenaamde ‘Witteveenkader’ consequenties zou hebben voor de pensioenvoorziening van de medewerkers. In overleg met de ondernemingsraad en een pensioenadviseur is een voorstel ontwikkeld om deze consequenties te verwerken. Alle medewerkers zijn hiermee akkoord gegaan.

Medewerkers en oud-medewerkers tijdens de kerstlunch van Stadsherstel in Werk- en Concertgemaal Kadoelen JUAN HERNÁNDEZ

Daarnaast is de verplichte invoering van de werkkostenregeling per 1 januari 2015 met de ondernemingsraad besproken. Deze regeling heeft geleid tot veranderingen in de arbeidsvoorwaarden, waarmee alle personeelsleden hebben ingestemd. In het verslagjaar is voorts de beoordelingssystematiek geoptimaliseerd. Het functioneren van medewerkers wordt beoordeeld aan de hand van afspraken die aan het begin van het jaar in het planningsgesprek zijn gemaakt, de mate waarin wordt voldaan aan het functieprofiel, alsmede de mate waarin zij passen binnen de organisatiecultuur. Het jaarlijkse dagje uit vond plaats in het Muiderslot en op het eiland Pampus.

ONDERNEMINGSRAAD In het verslagjaar vergaderden de ondernemingsraad en de directie vier keer. Aan de orde kwamen onder andere de halfjaarcijfers, de begroting voor 2014 en de arbeidsvoorwaarden, in het bijzonder wijzigingen in de regelgeving voor pensioenen en de werkkostenregeling. In verband met het feit dat de CAO voor de woningcorporaties niet meer van toepassing is op de vennootschap, is meerdere keren gesproken over bedrijfsspecifieke arbeidsvoorwaarden. Die zullen naar verwachting in 2015 in onderling overleg worden vastgesteld. In de raad hadden in 2014 zitting mevrouw Voet- Gras en de heren Caspers en Fruijtier.


MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN Binnen Stadsherstel is een werkgroep actief die zich richt op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). De werkgroep bestaat uit twee medewerkers van de afdeling Planontwikkeling en Restauratie en één medewerker van de afdeling Beheer en Onderhoud. De werkgroep heeft tot doel te bevorderen dat bij de koers die Stadsherstel volgt wordt gekeken naar de juiste balans tussen maatschappij, milieu en onderneming. Stadsherstel geeft onder andere invulling aan doelstellingen op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen door het bieden van stageplaatsen, door van iedere restauratie een leerlingbouwplaats te maken en door waar mogelijk gebruik te maken van diensten van maatschappelijke organisaties, zoals de Stichting Herstelling. Zowel studenten van de Hogeschool van Amsterdam als van de Universiteit van Amsterdam vonden in 2014 een stageplek bij Stadsherstel. Meerdere panden werden voorafgaand aan de restauratie aan onderzoek door studenten onderworpen en dienden zo als studiemateriaal. Stadsherstel heeft op haar beurt gebruik kunnen maken van de resultaten, die geregeld van hoog niveau waren. In 2014 heeft Stadsherstel samen met JINC een bliksemstage georganiseerd voor een basisschool in Haarlem. JINC helpt jongeren uit achterstandswijken op weg naar een goede start op de arbeidsmarkt. Met beroepsoriëntatie op de werkvloer, het aanleren van (sociale) vaardigheden en workshops over ondernemerschap laat JINC jongeren (8 tot 16 jaar) kennismaken met het bedrijfsleven. Een feestelijk kerstdiner, een kerstconcert en een cultuurvoorstelling in de Bijzondere Locaties van Stadsherstel WOUTER VAN DER WOLK EN ARCHIEF STADSHERSTEL

Ook aan leefbaarheid werd de nodige aandacht besteed. Dit gebeurt ten eerste door de meest bedreigde monumenten, zoals vier panden in de Foeliedwarsstaat, aan te kopen voor


restauratie. Ten tweede worden panden na restauratie van een passende functie voorzien zoals de restauratie van de voormalige paardentramremise, onderdeel van het project De Hallen in Amsterdam West. Ten derde wordt aan de leefbaarheid bijgedragen door de panden in de staat te houden, waarin zij door restauratie zijn gebracht. Bij restauraties worden technologische ontwikkelingen goed gevolgd om zo energiezuinigere monumenten op te kunnen leveren. De eerste panden met zonnepanelen zijn al gerealiseerd en er wordt gekeken bij welke andere panden die in exploitatie zijn het mogelijk is zonnepanelen te plaatsen. Een voorbeeld van zo’n pand is Pakhuis De Zwijger, waarvan het dak is voorzien van panelen. Vanzelfsprekend wordt het Bureau Monumenten en Archeologie van de gemeente Amsterdam daarbij in een vroeg stadium betrokken. En er wordt nog meer gedaan. Bij toepassing van installaties die veel energie verbruiken, zoals voor verwarming, wordt telkens gezocht naar de best presterende. Ook aan isolatie en warmteterugwinning wordt veel aandacht besteed. Stadsherstel is één van de founding partners van het project De Groene Grachten. In dit kader is de afgelopen jaren een groot aantal panden van Stadsherstel onderzocht op de mogelijkheden om ze van duurzame energie te voorzien. Vanuit verschillende disciplines werd in werkgroepjes nagedacht over welke duurzaamheidmaatregelen kunnen worden toegepast in monumenten. De bedoeling van dit project is ook om de onderzochte resultaten te delen met andere monumenteneigenaren, gebruikers en andere geïnteresseerden. Er werd een zogenaamde menukaart ontwikkeld, waarop de diverse duurzaamheidmaatregelen voor monumenten staan aangegeven.

Foeliedwarsstraat 40-52. De redding van deze panden is mede mogelijk gemaakt dankzij een aanzienlijke bijdrage van de Vereniging Vrienden van Stadsherstel. MONIQUE HOLLENKAMP

VERENIGING VRIENDEN VAN STADSHERSTEL De vriendenvereniging is op 17 september 2014 door de belastingdienst als culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) aangemerkt. Particulieren en bedrijven kunnen daardoor met aanzienlijk belastingvoordeel het stadsherstel in Amsterdam en omgeving ondersteunen. Een aantal Vrienden heeft in het verlagjaar deze mogelijkheid al ontdekt en een periodieke schenking gedaan. Ook nalaten kan onder gunstige fiscale condities plaatsvinden. Met behulp van een groep van circa vijftig enthousiaste vrijwilligers werden De Duif, de Vondelkerk en de Posthoornkerk opengesteld op iedere eerste woensdag en derde zondag van de maand. Daarnaast was Museumwerf ’t Kromhout in de zomermaanden tijdens deze bijzondere openstellingen toegankelijk voor publiek. De bijzondere openstellingen zijn een groot succes en daarmee ook een mooie promotie voor ons werk. Stadsherstel is de vrijwilligers van de vereniging dankbaar voor hun inzet en vrije tijd. De ruim 2.500 Vrienden spelen als ambassadeur en donateur een belangrijke rol bij aankopen of restauraties van monumenten. Niet alleen zorgen zij ervoor dat unieke elementen worden teruggebracht in originele staat, maar dankzij hun financiële bijdragen kan Stadsherstel soms monumenten verwerven die anders verloren zouden zijn gegaan. In 2014 hebben de Vrienden € 80.000 bijgedragen aan een zestal projecten. Op 25 mei organiseerde de vereniging een rondwandeling door de binnenstad met het thema ‘Joods Amsterdam’. De wandeling startte op Spuistraat 61, dat op dat moment werd gerestaureerd. Het eindpunt van de wandeling was het bijzondere restauratieproject aan de Nieuwe Prinsengracht, waar zes panden op duurzame wijze zijn gerestaureerd. Circa driehonderd mensen liepen de uitgezette route en bezichtigden een aantal door Stadsherstel gerestaureerde en speciaal voor deze dag opengestelde monumenten. De Algemene Ledenvergadering vond op 17 juni 2014 plaats in Hal 17, een voormalige paardentramremise, die op dat moment in restauratie was.


Op zondag 5 oktober vond de jaarlijkse rondvaart plaats met het thema 200 jaar koninkrijk. Op deze stralende dag stapten op het Damrak zo’n tweehonderdvijftig Vrienden in de rondvaartboten. Na een vaartocht van twee uur door de grachten van de binnenstad en langs gerestaureerde panden van Stadsherstel vond de afsluitende borrel plaats in het proeflokaal van brouwerij De Prael aan de Oudezijds Armsteeg. In het verslagjaar kregen de Vrienden van de vereniging twee magazines en acht digitale nieuwsbrieven. Zoals gebruikelijk kregen de Vrienden van de vereniging voor een aantal van de voorstellingen in de locaties van Stadsherstel korting met hun Vriendenpas. In 2014 hebben diverse fondsen, gemeenten, de provincie Noord-Holland, het rijk en particulieren bijgedragen aan de projecten van Stadsherstel. Het VSB-fonds zegde in 2014 een bijdrage van € 90.000 toe aan de opbouw van een huis dat is verplaatst van Assendelft naar de Zaanse Schans. Daarnaast hebben diverse fondsen en particulieren bijgedragen aan de glas-in-loodramen van de Bakenesserkerk. Het Prins Bernhard Cultuurfonds en de gemeente Zaanstad steunen de restauratie en herbestemming van de Zaandijkerkerk.

Twee van de Vriendenactiviteiten in 2014: de wandeling in mei en de rondvaart in oktober JUAN HERNÁNDEZ

Reguliersgracht vlak bij de Kerkstraat. Stadsherstel heeft negen panden in eigendom op deze gracht, waar toeristen vaak proberen zeven bruggen achter elkaar te fotograferen. MONIQUE HOLLENKAMP

CONTACTEN MET ANDERE MONUMENTENORGANISATIES Op landelijk en lokaal niveau was Stadsherstel in 2014 actief binnen verschillende monumentenorganisaties. Tijdens het verslagjaar was de directeur bestuurslid van de Landelijke Federatie Het Behouden Huis, een koepel van stadsherstelorganisaties. Vooral over de uitvoering van de Brim-regeling en de POM-status vond regelmatig gezamenlijk overleg plaats. Daarnaast is Stadsherstel lid van de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM), een vereniging die de belangen behartigt van circa veertig organisaties die zich inspannen voor het behoud van erfgoed. De FIM behartigt de belangen van het gehele monumentenveld, voornamelijk op het gebied van overheidsmaatregelen, wetgeving en beleid. De directeur was in 2014 penningmeester van de federatie. In het verslagjaar was de directeur voorts lid van het bestuur van de adviescommissie monumentenzorg van het Prins Bernhard Cultuurfonds, lid van de raad van advies van het Nationaal Restauratie Centrum, lid van de stuurgroep Historische Goudmijnen van de gemeente Amsterdam en secretaris/penningmeester van de Stichting Amsterdam Monumentenstad.


De adjunct-directeur neemt deel aan het zogenaamde binnenstadoverleg, waarin belangrijke zaken op het gebied van monumentenbehoud in Amsterdam aan de orde komen. Stadsherstel heeft sinds enige jaren een adviserende rol ten aanzien van Stadsherstel Suriname waarbij nauw wordt samengewerkt met de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname. In 2014 bracht de heer Morel van Stadsherstel in dit kader tweemaal een bezoek aan Suriname, waarbij hij tevens adviseerde over de restauratiewerkzaamheden aan Openluchtmuseum Fort Nieuw Amsterdam. In 2014 kon de naamloze vennootschap Stadsherstel Suriname N.V. daadwerkelijk worden opgericht. Stadsherstel Amsterdam N.V. heeft geen financieel belang in Stadsherstel Suriname N.V. Er wordt slechts advieswerk verricht.

RESULTAAT EN WINSTBESTEMMING In het verslagjaar is een positief resultaat van € 3,613 miljoen behaald. Daarvan wordt een bedrag van € 0,359 miljoen aan de herwaarderingsreserve toegevoegd. Dit betekent dat er € 3,254 miljoen beschikbaar is aan uitkeerbare winst. Voorgesteld wordt om een bedrag van € 3,090 miljoen als 5% dividend uit te keren aan de aandeelhouders en het resterende bedrag ad € 0,164 miljoen toe te voegen aan de overige reserve.

VOORUITZICHTEN

Ten aanzien van de verhuur van bijzondere locaties wordt ingeschat dat deze het niveau van 2014 zal evenaren. Naar verwachting zullen de totale huurinkomsten van Stadsherstel in 2015 licht stijgen.

Gelet op de begroting voor 2015, de prognose voor de daaropvolgende jaren en de geschetste ontwikkelingen op het gebied van onderhoudsen restauratiesubsidie, kan het komende verslagjaar – voor zover thans te overzien – met vertrouwen tegemoet worden gezien. Hoewel de asbestinventarisatie voor 90% is uitgevoerd, zou het nog niet geïnventariseerde deel van de portefeuille verrassingen kunnen opleveren. Indien veel niet-hechtgebonden asbest wordt aangetroffen in de panden van Stadsherstel dat gezondheidsrisico’s kan veroorzaken, moet dit asbest direct worden verwijderd en kunnen de kosten van verwijdering het resultaat negatief beïnvloeden.

De stabiele huurinkomsten en de hoge solvabiliteit maken het Stadsherstel mogelijk om ook in de komende jaren haar missie uit te voeren door te investeren in de verwerving en restauratie van monumenten. De eerste gesprekken over de financiering van deze investeringen zijn goed verlopen.

Het behoort tot de mogelijkheden dat Stadsherstel Amsterdam N.V. in 2015 tijdelijk financiering ter beschikking dient te stellen aan Stichting Stadsherstel Amsterdam. Over de achtergrond van deze mogelijke verplichting kunt u meer lezen onder punt 20 van de toelichting op de jaarrekening.

De personeelsformatie zal ten opzichte van 2014 naar verwachting met 2 fte groeien in 2015. Deze toename heeft vooral te maken met het feit dat de administratie, als gevolg van toenemende regeldruk, meer tijd vergt. Zoals eerder in dit verslag is aangegeven, ontvangt Stadsherstel Amsterdam rijkssubsidie ter compensatie van de gevolgen van de vennootschapsbelastingplicht. Voor 2015 is een subsidiebedrag van ruim € 1,45 miljoen aan Stadsherstel toebedeeld.

De leden van de Raad van Commissarissen en de medewerkers van Stadsherstel wil ik graag hartelijk bedanken voor hun waardevolle bijdrage aan de resultaten die in 2014 zijn behaald. A. Meerstadt directeur

Bij de verhuur van woningen wordt geen substantiële leegstand verwacht, terwijl de huurprijzen ten minste met de inflatie zullen stijgen. De vraag naar kantoor- en bedrijfsruimte in de Amsterdamse regio begint weer aan te trekken. Omdat de kantoor- en bedrijfsruimten van Stadsherstel zich bijna uitsluitend op toplocaties bevinden, wordt ook in dit segment geen structurele leegstand verwacht.



HAL 17, ONDERDEEL VAN

NIEUWE AMSTERDAMSE HOTSPOT Het complex De Hallen, de oude tramremise, heeft lang gewacht op een nieuwe bestemming. Het is een uniek complex van tien geschakelde hallen in de Kinkerbuurt. Eén ervan is Hal 17, een oude paardentramremise. Levensader van De Hallen is de Passage, die de Bilderdijkkade en Ten Katemarkt met elkaar verbindt. De Passage bestaat uit twee delen. Over het eerste deel is al veel geschreven. Het tweede deel bevindt zich in Hal 17 van Stadsherstel. RESTAURATIE HAL 17 Hal 17 van Stadsherstel is een winkelpassage met bovenliggende appartementen en aan beide zijden op de kop een woonhuis. Het eerste, Tollenstraat 60 – 61 is opgeleverd. Het pand aan de Bilderdijkkade met drie appartementen, waarvan er één is bestemd voor een oud-bewoner, is medio 2015 gereed. Het heeft een unieke trapgevel met natuurstenen afwaterpunten, waardoor de oorspronkelijke details bewaard zijn gebleven. Ook zit er, zo lijkt het, een meesterproef van een toenmalige metselaar in opleiding.

UITDAGINGEN Twee uitdagingen kenmerken de restauratie van dit complex. Eén van de langsgevels is tijdens de jaren van leegstand gesloopt. De grootste uitdaging was om die langsgevel aan de rechterzijde in de passage zo authentiek mogelijk te

30 | Hal 17 onderdeel van nieuwe Amsterdamse hotspot

reconstrueren, zodat een eenheid zou ontstaan met de gevel aan de linkerzijde. Om er een straat van de maken die een soort van vanzelfsprekendheid uitstraalt. Die reconstructie is goed gelukt. Het industriële karakter werd behouden, de ijzeren noodbalken verdwenen, de stenen kregen hun eigen kleur terug, de hijsbalken bleven zitten en het nieuwe glazen dak geeft een weelde aan licht. De andere uitdaging was om de kleine winkeleenheden op tijd op te leveren voor verhuur. Ook dat is gelukt. Er zat een periode van maar vijftien dagen tussen oplevering en verhuur van de eerste units. De winkels zijn nu allemaal open en de bovenliggende appartementen worden verhuurd aan Hotel de Hallen. Het project De Hallen Amsterdam werd in februari 2015 officieel geopend door burgemeester Eberhard van der Laan.

Hierboven is duidelijk te zien hoe Hal 17 als onderdeel van De Hallen Amsterdam wordt ingeklemd tussen de woonblokken. Op de voorgrond het glazen dak en een deel van Hal 17. Daarachter de achtergevels van de huizen in de Kinkerstraat. AART JAN VAN MOSSEL

KORTE OUDERKERKERDIJK 45

CULINAIR CAFÉ THUIS AAN DE AMSTEL Even voorbij het witte gebouw van Waternet staat de voormalige ingenieurswoning van de Zuidergasfabriek mooi te zijn. Een complete buurt – het Amstelkwartier – wordt er omheen gebouwd. De weg er naartoe is dankzij een goed geplande openbare ruimte ontdaan van rommelige en rafelige gebouwtjes. Een groot grasveld met bankjes aan de Amstel geeft vrij zicht over het water naar de skyline van Amsterdam Amstel. Zo dicht bij de zakenwereld ligt culinair en artistiek café THuis aan de Amstel.

PRIJSVRAAG De voormalige ingenieurswoning van de Zuidergasfabriek, uitkijkend op de Amstel, ligt in een gloednieuwe wijk – het Amstelkwartier genaamd THOMAS SCHLIJPER

In 2013 werd gestart met dit bijzondere restauratieproject aan de Amstel. De gemeente Amsterdam bood de voormalige ingenieurswoning in het Amstelkwartier te koop aan vanwege het unieke, monumentale karakter en de ligging van het pand. Op basis van een openbare prijsvraag werd de meest geschikte

32 | Culinair café THuis aan de Amstel

partij geselecteerd. Zowel voor de ingenieurswoning als de tuin moest een restauratieplan worden opgesteld. Tevens werd een nieuwe functie gezocht en werden plannen gemaakt voor een inspirerende, culinaire en artistieke onderneming. Samen met de architect, de ontwerper van de tuin en de potentiele huurder heeft Stadsherstel het winnende ontwerp ‘Huis aan de Amstel’ gemaakt.

RESTAURATIE De ideeën zijn uitgewerkt om van dit in verval geraakte woonhuis een echt thuis te maken. De nog duidelijke herkenbare schoonheid is teruggebracht. Zo werden deels verdwenen glas-in-loodramen gereconstrueerd. Kleuronderzoek en reepjes gevonden oud behang zorgden ervoor dat het interieur van de villa zo

33 | Culinair café THuis aan de Amstel

veel mogelijk in oude glorie kon worden hersteld. Dit unieke monument op het terrein van de oude Zuidergasfabriek schittert op de voorgrond van het gloednieuwe Amstelkwartier. Het straalt inderdaad - zoals de nieuwe uitbater dat beoogde - een ‘thuisgevoel’ uit. De ingenieurswoning heeft werkelijk een mooie nieuwe bestemming gekregen.

NOORDEINDE 124-126, LANDSMEER

HET KERKJE VAN EVERS

Nieuw leven voor de oude Christelijk Gereformeerde Kerk Landsmeer. Stadsherstel werd eigenaar van dit charmante provinciaal monument. Het in de volksmond bekend staande ‘kerkje van Evers’ is een voorbeeld van herbestemming avant la lettre. Sinds 1927 heeft het verschillende bestemmingen gehad nadat de gereformeerden in het centrum van het dorp gingen kerken. Stadsherstel kocht het pand met pastorie van de oud-bewoners, die ervan verzekerd wilden zijn dat het monument bewaard zou blijven voor de toekomst.

Noordeinde gelegen houten gebouw is een zeldzaam voorbeeld van religieuze houtskeletbouw in eclectische stijl en het vormt met de ruime tuin en de pastorie een kenmerkend dorpsbeeld. Nu zijn alleen de spitsboogramen nog te herkennen. Ramen die wij als Stadsherstellers zo goed kennen uit de bovenbouw van de Amstelkerk. Maar ooit was er ook een fraaie ingangspartij in renaissancestijl en stonden op het dak twee karakteristieke ontluchtingskappen.

De Christelijk Gereformeerde Kerk Landsmeer, gebouwd in 1861. De bouwstijl van de ramen doet denken aan die van de ramen van de Amstelkerk in Amsterdam. ARCHIEF STADSHERSTEL

TOEKOMST Dit charmante, provinciaal monument - in de volksmond beter bekend staand als het ’kerkje van Evers’ - werd aangekocht in 2014 en is een voorbeeld van herbestemming avant la lettre. Sinds 1927 heeft het verschillende bestemmingen gehad, het laatst als de interieurverzorgingswinkel van de familie Evers. AART JAN VAN MOSSEL

BOUWHISTORIE De kerk werd in 1861 gebouwd voor de Christelijk Gereformeerde Kerk Landsmeer, een afsplitsing van de toenmalige Nederlands Hervormde Gemeente. De plaatselijke monumentencommissie attendeerde Stadsherstel op dit karakteristieke gebouw. De familie Evers dreef hier een bekende interieurverzorgingswinkel en woonde in de naastgelegen oude pastorie. Het op een markante positie aan het

35 | Het kerkje van Evers

Door leegstand was het intussen aardig in verval geraakt. Dankzij buitengewoon vriendelijke contacten met de familie Evers zijn we erin geslaagd om tot een voor beide partijen acceptabel voorstel te komen voor een nieuwe toekomst van het complex, waarbij kerk en pastorie gespaard blijven. Bij deze plannen kunnen we rekenen op een positieve ondersteuning van het gemeentebestuur van Landsmeer. Over de rijke geschiedenis van deze houtbouw valt nog veel te vertellen. Maar eerst zullen we straks het gebouw van binnen langzaam opschonen van de in de loop der tijd ingebrachte constructies en betimmeringen en hopen zo ook meer architectuurhistorische geheimen te ontdekken.

SPINHUISSTEEG 12

EEN ECHT STADSHERSTEL PAND In het oude stadscentrum staat dit prachtige 18e-eeuwse monument in de Spinhuissteeg. Dit juweeltje, met een zwam uitbloei over vele vierkante meters, kon Stadsherstel mede dankzij de vriendenvereniging aankopen.

Met behoud van de bijzondere elementen kan dit bedreigde pand straks weer pronken in de stad. Het pand met klokgevel verslechterde in zijn onderhoudstoestand. Reden om contact te zoeken met de eigenaren. Eind september 2014 kon Stadsherstel het pand aankopen. Op korte termijn zal worden gestart met de restauratie.

Gekocht door Stadsherstel in 2014. In slechte staat van onderhoud, compleet met metershoge zwammen in het interieur. AART JAN VAN MOSSEL EN MONIQUE HOLLENKAMP

36 | Een echt Stadsherstel pand

Dat is nodig ook, want de gemeente stelde de vorige eigenaar verplicht snel tot restauratie over te gaan. Intussen zijn de zwammen verwijderd en is de fotograaf langs geweest om het pand vast te leggen in zijn originele staat. Na restauratie doen we dat nog een keer.

LANDSMEERDERDIJK 213

WERK- EN CONCERTGEMAAL KADOELEN Werken en musiceren in een bijzondere omgeving. Dat is nog eens een aparte exploitatie van een gebouw. Het is gerealiseerd in Werk- en Concertgemaal Kadoelen aan de Landsmeerderdijk. Hier staat dit charmante gebouw, dat een tijdelijke aanwinst is van Stadsherstel. Het is verworven voor een periode van twintig jaar, waarna het Hoogheemraadschap op precies deze plek een nieuw gemaal wil neerzetten. In de tussentijd zal Stadsherstel er goed voor zorgen.

Het gemaal heeft vaste en flexibele werkplekken te huur en een vergunning om tien keer per jaar te musiceren. De concerten zijn altijd snel uitverkocht. Ook de opening was druk bezocht. JEROEN VAN DALEN

EXPLOITATIE

HISTORIE

De titel geeft het al aan. Een tweeledige exploitatiemogelijkheid. Stadsherstel bedacht in samenwerking met Stadsdeel Noord, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Bureau Broedplaatsen een plan om het oude gemaal de komende twintig jaar een goede functie voor Amsterdam Noord te geven. Het was een flinke puzzel om alle benodigde fondsen bijeen te krijgen. Door de goede wil en inzet van alle betrokken partijen is het gelukt.

Het gemaal, dat twee windmolens verving, werd ontworpen door Cornelis Blankevoort. De aannemer/ondernemer die samen met Arie van Hattem aan de basis heeft gestaan van aannemingsbedrijf Van Hattum en Blankevoort, tegenwoordig onderdeel van Koninklijke Volker Wessels Stevin. Het polderwater uit Waterland werd met schepraderen naar het hoger gelegen kanaal gepompt. Vanaf 1920 werd het door elektriciteit aangedreven en kwamen de pompen binnen het gebouw te liggen. In 1987 werd een nieuw, modern vormgegeven gemaal, gelegen op een paar passen van het oude, in gebruik genomen, wat het einde betekende van de functionaliteit van dit industriële monument.

WERKEN EN MUSICEREN Het gemaal is nu bestemd om jonge, creatieve academici en ondernemers van vaste en flexibele werkplekken te voorzien. Voor langere tijd en tegen een lage huur. De invulling van het plan werd bedacht door de Stichting Broedstraten en is van de grond gekomen door subsidie en de inzet van de vier initiatiefnemers. Tien keer per jaar wordt er gemusiceerd en worden unieke en intieme concerten georganiseerd. Het is dan een podium voor klassieke muziek. Vandaar de dubbele naam Werk- en Concertgemaal.

39 | Werk- en Concertgemaal Kadoelen

ZAANDIJKERKERK

WONEN IN HET MIDDELPUNT VAN ZAANDIJK

Stadsherstel Amsterdam heeft de Zaandijkerkerk aangekocht om dit karakteristieke gebouw met zijn bijzondere dakconstructie te redden. De 19e-eeuwse kap maakt de kerk heel bijzonder en is één van de redenen geweest om de kerk in 2009 aan te wijzen als gemeentelijk monument. De kerk verkeert in zeer slechte staat. Er liggen plannen klaar om na de restauratie in het gebouw elf sociale woonunits voor starters te realiseren. Hiervoor zijn meer fondsen nodig dan thans beschikbaar, maar in 2015 kan wel alvast worden gestart met de restauratie van het casco. DE TOEKOMST VAN DE ZAANDIJKERKERK De Zaandijkerkerk, aangekocht in 2014, is een boeiend project. Als het lukt om hierin woningen te realiseren, biedt het wellicht perspectief voor andere, leegstaande kerken. AART JAN VAN MOSSEL

De oude kerk vlak bij de Lagedijk in Zaandijk, voor veel Zaankanters een gezichtsbepalend gebouw, stond tien jaar geleden nog op de nominatie om te worden gesloopt. De kerk was ooit het middelpunt van het dorp Zaandijk. Nu is het op het oog alleen nog een vervallen kerkje. Daarin komt verandering nu Stadsherstel de kerk in bezit heeft en een prachtig plan ervoor klaarligt. De invulling van dat plan geeft de kerk een nieuwe functie als woongebouw, met daarin woningen in de vorm van woonunits. De constructie van deze woningen is zo uitgedacht dat de hoofdvorm van de kerk nog goed te bewonderen is. Zo worden de units uitgevoerd in de traditie van de Zaanse houtbouw met een moderne twist. De constructie zal licht zijn, wat een goed contrast vormt met de zware massieve muren van de kerk. Stadsherstel is in gesprek met diverse instanties om dit plan te realiseren.

41 | Wonen in het middelpunt van Zaandijk

HISTORIE De Zaandijkerkerk kent een bewogen en rijke geschiedenis. Lange tijd liepen de Nederlands-hervormde Zaandijkers elke zondag door de natte veenweiden om in Westzaan te kerke te gaan. In 1640 werd begonnen met de bouw van een eigen kerk. Steeds als er voldoende geld was verzameld werd de kerk uitgebreid. Een grote brand verwoestte de kerk op 19 mei 1878, waarna op de oude fundamenten een nieuwe kerk werd gebouwd. Een deel van de wanden van de oude kerk is nog steeds zichtbaar. De Zaandijkerkerk is gebouwd in neoromaanse stijl. De kap is uitgevoerd met neogotische motieven en versieringen. Leegstand werd het lot van de Zaandijkerkerk na het samengaan van de gemeente Zaandijk met Koog aan de Zaan in 1978, met verval als resultaat.

SPUISTRAAT 61

NIEUWE TOEKOMST VOOR EEN JUWEELTJE Jarenlang fungeerde rijksmonument Spuistraat 61 als short stay hotel zonder de benodigde papieren en met een slechte reputatie op internet. De gemeente maakte er korte metten mee. Het bedrijf werd gesloten en dichtgetimmerd. Het als brandgevaarlijk aangemerkte pand wachtte op een nieuwe toekomst. Tijd voor een grondige restauratie. Het vóór restauratie in zeer slechte staat verkerend juweel, dat op last van de gemeente snel door de eigenaar moest worden hersteld, kon door Stadsherstel worden gekocht met behulp van een bijdrage van de vriendenvereniging. RESTAURATIE Na een restauratie van een half jaar is het pandje in de Spuistraat in augustus van dit jaar opgeleverd. Het kleine pand bestaat uit een souterrain, de bel-etage, 1e verdieping, 2e verdieping en een kapverdieping. Elke verdieping meet ongeveer 20m2. Veel onderdelen waren verrot of verdwenen en zijn weer in oude staat teruggebracht. Hetzelfde geldt voor de bewaard gebleven spiltrap, diverse historische

42 | Nieuwe toekomst voor een juweeltje

vloerdelen, het stucplafond in het halletje en de lambrisering onder de vensters op de eerste verdieping. Het monument is niet - zoals zo veel panden in het oude centrum - op palen maar op staal gefundeerd. Deze fundering is vanwege de zeer slechte staat volledig hersteld. Ook het met Trespa (met houtprint) afgetimmerde interieur is verdwenen en de oude structuur is in ere hersteld. Spuistraat 61 is klaar voor een nieuw leven.

HISTORIE

Spuistraat 61 is een klein pand, gebouwd met de rug naar de Nieuwezijds Voorburgwal toe. Elke verdieping meet zo’n 20m2. Het pand werd in 2014 opgeleverd. MONIQUE HOLLENKAMP EN JUAN HERNÁNDEZ

De Amstel deelde de stad tot eind 14e eeuw in twee vrijwel gelijke delen, de oude zijde met de Oude Kerk en de nieuwe zijde met de Nieuwe Kerk. Met aan elke zijde een gracht en burgwal, een aarden wal. Bij stadsuitbreidingen rond 1380 werden nieuwe wallen aangelegd. De bestaande wal werd de Voorburgwal en de nieuwe de Achterburgwal. Zo ontstonden aan de westelijke kant de Nieuwezijds Voorburgwal en Nieuwezijds Achterburgwal (sinds 1867 na de demping de Spuistraat). Als gevolg van de

43 | Nieuwe toekomst voor een juweeltje

geringe bouwblokdiepte staan de huizen rugaan-rug. Aan de Nieuwezijds Achterburgwal lagen voornamelijk pakhuizen en stallen die bij de grotere huizen aan de Nieuwezijds Voorburgwal hoorden. In latere jaren vestigden zich kleine ondernemers in de Spuistraat. Eind 18e eeuw werd no. 61 grondig verbouwd. Het ondiepe pandje (5x5m) werd in 1764 door Fredrik Boeken verworven. Hij liet direct een nieuwe gevel optrekken. In de nok op de gevelsteen in de vorm van een opengeslagen boek staat het jaartal 1764.

KLOVENIERSBURGWAL 44

TERUG NAAR DE ZEVENTIENDE EEUW

Antiquariaat De Kloof op nummer 44 van de Kloveniersburgwal heeft een gedaantewisseling ondergaan. Het rijksmonument met vijf grote verdiepingen is flink onder handen genomen. Uit dendrochronologisch onderzoek blijkt dat het huis rond 1650 is gebouwd. Vervolgens is het pand verbouwd in de achttiende, negentiende en twintigste eeuw. Nu, na de restauratie, heeft het pand drie etages met ruime appartementen en een grote conceptstore in de plint. Gekocht in 2012 en in de zomer van 2014 gereedgekomen.

44 | Terug naar de zeventiende eeuw

ALEX BLOMMESTIJN EN MONIQUE HOLLENKAMP

VALERIUSPLEIN 7-8

TWEE PRIVAATHUISJES AAN HET VALERIUSPLEIN De privaathuisjes op het Valeriusplein waren voor Stadsherstel een bijzondere aankoop vanwege de originele functie van de gebouwtjes. In 2014 was het werk eraan klaar. Hersteld en herbestemd, want nu heel anders in gebruik dan vroeger. Een tevreden en al jaren in dit project geinteresseerde partij heeft beide huisjes voor zakelijke doeleinden gehuurd. RESTAURATIE

HISTORIE

In de campagne ’Nieuw Leven voor Oude Gebouwen’ werd in 2009 een groot aantal in onbruik geraakte Amsterdamse gebouwen in de etalage gezet. Zo ook de privaathuisjes op het Valeriusplein. Een modellenbureau wilde graag verhuizen naar deze bijzondere locatie en kocht de huisjes. Maar omdat de restauratie toch lastiger bleek dan voorheen door de eigenaresse bedacht, nam ze contact op met Stadsherstel. Het uiteindelijke resultaat was dat Stadsherstel de privaathuisjes overnam, restaureerde en heeft voorzien van moderne interieurs. Ze zijn inmiddels weer in gebruik, zij het anders dan vroeger.

Architect Jan de Meyer, die geen vast dienstverband had bij de Dienst Publieke werken, ontwierp in 1922 twee halfronde – in Amsterdamse School gebouwde – openbare toilethuisjes voor het plantsoen op het Valeriusplein. Meyer situeerde de ‘privaten’ voor een belangrijk deel onder het maaiveld, zodat deze vrijwel aan het zicht werden onttrokken. Het is een vloeiend en golvend bouwwerk, gegoten in beton, uitbundig expressionistisch, dat wordt voortgezet in het hekwerk dat de huisjes omringt. De privaathuisjes raakten in de tachtiger jaren in onbruik en werden, om vandalisme te voorkomen, volgestort met aarde.

ARCHIEF STADSHERSTEL

46 | Twee Privaathuisjes aan het Valeriusplein

VENSERKADE 112, DIEMEN

MOLEN MET EEN DUBBEL GEZICHT

Een merkwaardig geval, die Vensermolen in Diemen. Ga aan de achterzijde staan en je kijkt uit over het romantische landschap van de maalkom. Aan de voorzijde overvalt het geweld van de moderne infrastructuur je. Dat dubbele gezicht is er ook bij het molenlichaam zelf. Aan de buitenzijde ziet de met riet beklede romp er robuust en degelijk uit. De binnenkant is een heel ander verhaal. Waternet, van wie Stadsherstel de molen kon verwerven, had de buitenkant naar behoren onderhouden. Maar de woning van de oude molenaar, die gewoon met rust gelaten wilde worden, bleef zoals hij 50 jaar geleden was. Hier stonden de tijd en het onderhoud stil en daar maakte de natuur dankbaar gebruik van. Houtconstructies waren zwaar aangetast, je kon je hand er op sommige plekken insteken. Ook de fundering had zijn samenhang verloren De Vensermolen in Diemen staat met ‘het gezicht’ naar het water en de landelijke omgeving. Erachter en ernaast heeft de tijd niet stilgestaan en rukt de stad op. ARCHIEF STADSHERSTEL

47 | Molen met een dubbel gezicht

Nadat de vergunningen waren verleend is de molen op een nieuwe fundering gezet. Daarbij bleek de riolering van de molen hier nog rechtstreeks de maalkom van het nieuwe gemaal in te gaan, een situatie die niet meer van deze tijd is. Er is een bezinkput aangebracht met een moderne biologische interne zuiveringsinstallatie. Zag de molen er van buiten bij de aankoop prima uit, het schuurtje naast de molen aan de maalkom stond bijna op instorten. Nu is dit gebouwtje geheel vernieuwd en is zo een prachtige plek voor een apart atelier geworden. Binnenin de molen is het werk ook afgerond. Er is hard gewerkt om al die interne gebreken op te heffen en er weer een degelijke en comfortabele woning van te maken. En dat is gelukt: de molen heeft inmiddels een blije huurder gevonden.

SURINAME EN ZANZIBAR

BUITENLANDS NIEUWS Ook in het buitenland leeft het Stadsherstel Amsterdam concept. Verschillende landen en steden vragen ons om onze ervaringen met herstellen en herbestemmen van in verval geraakt monumentaal erfgoed met hen te delen. In 2014 Suriname en Zanzibar. PARAMARIBO

Impressie van de restauratie van de Prinsessestraat 43 in Paramaribo, die eind 2014 is afgerond STEPHEN FOKKE

In Paramaribo heeft de N.V. Stadsherstel Suriname nu drie huizen in bezit. Het eerste aan de Julianastraat werd in 2012 gerestaureerd. Het tweede pand, in de Prinsessestraat, is eind 2014 gereedgekomen. Het is inmiddels verhuurd aan het Koto museum. Het derde pand, in de Costerstraat, is nog in restauratie. De verwachte oplevering is medio 2015. De Surinaamse aandeelhouders hebben aankoop en restauratie mogelijk gemaakt en bij hen voegt zich binnenkort een Nederlandse investeerder. Men heeft aangekondigd nog even af te zien van dividend om deze start mogelijk te maken. Zo bestaat er nu ver buiten Nederland een restaurerende instelling, die erg veel op onze eigen N.V. lijkt. De portfolio in Suriname is groot en de volgende aankoop wordt al weer onderzocht.

ZANZIBAR Stone Town op het eiland Zanzibar, voor de kust van Tanzania, is een werelderfgoedsite van Unesco.

Elders in de wereld zit men ondertussen ook niet stil. In Zanzibar zijn zeven Tanzaniaanse bedrijven bereid aandeelhouder te worden van

ARCHIEF STADSHERSTEL

49 | Buitenlands Nieuws

een N.V. die erg lijkt op de onze en die in het Swahili de naam Hifadhi zal krijgen. De werelderfgoedsite Stone Town op het eiland Zanzibar voor de kust van Tanzania, is gebouwd door de sultans uit Oman en ondanks verval van uitzonderlijke schoonheid. De toekomstige aandeelhouders zijn van mening dat toerisme, ondanks de aantrekkelijke zee en de mogelijkheden om te duiken, vooral draait om de kwaliteit en authenticiteit van het gebouwde erfgoed, materieel en immaterieel, in Stone Town. Daar ligt de blijvende en duurzame aantrekkingskracht van het eiland. Ook in Zanzibar is ondertussen een behoorlijk uitgewerkte portfolio van mogelijk te verwerven panden. Met de overheid is gesproken over de overname van een groot gebouw aan de lokale markt. Deze onderzoeksfase wordt financieel gesteund door de Nederlandse Ambassade in Dar es Salaam, waardoor werkbezoeken vanuit Nederland kunnen worden betaald. Bijzonder was dat tijdens het bezoek van Paul Morel in 2014 Stadsherstel Suriname als voorbeeld diende om te laten zien hoe de opbouw van de N.V. daar tot stand is gekomen.

ASBESTSANERING IN BEELD

Hier is een saneerder aan het werk te zien in een kelder waar de bergingen zich bevinden. Ook in deze ruimte staat een verkleedruimte en een douche en gelden dezelfde strenge regels als bij het saneren van het dak. Alleen is het werk in deze kleine ruimte sneller klaar.

WILLEM VAN ITERSON

Stadsherstel heeft in 2014 besloten alle woningen preventief te controleren op aanwezigheid van asbest. Nadat alle woningen van Stadsherstel van voor 1994 op asbest waren geïnventariseerd, werd een lijst gemaakt van de te saneren (delen van) woningen. De betreffende huurder wordt geïnformeerd en de verhuizing wordt door Stadsherstel gepland. De bewoner verhuist naar een tijdelijke gemeubileerde woning en de huisraad wordt opgeslagen.

IN DIT VOORBEELD BETREFT HET EEN TE SANEREN DAK Zodra de woning leeg staat, begint de steigerbouwer met de bouw van de stellage. Als de steiger staat bouwt het asbestsaneerbedrijf een luchtdichte tent (zgn. containment) over het te saneren dak. Deze tent is nodig om het asbest op een veilige manier te kunnen saneren. Het dak wordt ‘ingepakt’ en verdwijnt langzaam uit zicht. Dat inpakken kan worden gedaan met folie of met schotten van houten platen. Wanneer de tent/het containment gereed is, kan worden gestart met de sanering en mag, met uitzondering van de asbestsaneerders, niemand het containment betreden. De asbestplaten zitten vaak tussen de spanten en sporen en het houten dakbeschot. Deze platen zijn in de 60, 70 en begin 80er jaren vanwege de brandveiligheid aangebracht. De platen zorgden ervoor dat er geen brandoverslag tussen twee verschillende panden zou kunnen plaatsvinden. Het dak wordt door de saneerders laag voor laag afgepeld, te beginnen bij de pannen. Die worden op de steiger opgeslagen, of elders als het er te veel zijn. Het pellen gaat net zolang door totdat alleen het skelet van het dak van spanten, sporen, gordingen overblijven. Zoals op de foto is te zien komt de cv-installatie open en bloot in de ruimte te staan. De saneerders werken volgens zeer strikte protocollen. Zo mogen ze bijvoorbeeld maximaal twee uur achter elkaar en maximaal zes uur per dag saneren. Voordat ze met saneren beginnen, verkleden ze zich, trekken de witte beschermingspakken en handschoenen aan, zetten de zuurstofmaskers op en starten het werk.

50 | Asbestsanering in beeld

Na twee uur stoppen ze, trekken de pakken uit, nemen een douche en kleden zich weer aan in de kleding waarmee ze kwamen. Op naar de koffie. Als ze straks terugkomen, doen ze het verkleedritueel opnieuw en trekken nieuwe pakken aan. En na de lunch nogmaals. Drie keer op een dag. En in dit voorbeeld elke dag gedurende twee weken. Op de foto hieronder is een saneerder aan het werk te zien in een kelder waar de bergingen zich bevinden. Ook in deze ruimte staat een verkleedruimte en een douche en gelden dezelfde strenge regels als bij het saneren van het dak. Alleen is het werk in deze kleine ruimte sneller klaar.

Tijdens de sanering staan deze twee onderdrukmachines 24 uur per dag gedurende de sanering te draaien. Deze machines zorgen voor onderdruk in het containement door de vervuilde lucht op te zuigen en te filteren. De gefilderde schone lucht wordt vervolgens buiten het containment uitgeblazen. Hierdoor komen geen asbestvezels in de omgevingslucht, want die blijven achter in de machine. Het verwijderde asbest wordt in dubbele plastic zakken verpakt, geseald en afgevoerd naar een asbeststortplaats. Als het asbest is verwijderd worden zelfs alle spijkergaatjes uitgeboord en leeggezogen. Alles binnen het containment wordt schoongemaakt. Zodra het saneren klaar is, worden er metingen gedaan om te zien of alle asbest is verwijderd en de ruimte asbestveilig is. Dit is de zogenoemde eindmeting. Indien dit het geval is, wordt de ruimte vrijgegeven en geeft de saneerder het sein dat de onderdrukmachines kunnen worden uitgezet. Nu moet het dak weer worden opgebouwd. Dat gebeurt terwijl de eroverheen gebouwde tent er nog staat. Handig vanwege de wisselende weersomstandigheden. Eerst worden gipsplaten aan gebracht als vervanging van het brandwerende asbest, waarna het dakbeschot op de spanten en sporen wordt gespijkerd. Tijdens de opbouw wordt het dak tegelijkertijd geïsoleerd. Zodra het dak waterdicht is kan de tent worden verwijderd. De dakpannen kunnen worden teruggelegd. Ondertussen is ook begonnen met het weer netjes afwerken van de binnenkant van de kap. Beschadigde wanden en beschadigd houtwerk worden gesausd en geschilderd. Zodra alles is opgeknapt, wordt de woning geheel professioneel schoongemaakt. De terugverhuizing van de eigendommen van de bewoners, die tijdelijk in de opslag hebben gestaan, kan starten. Hiervoor geldt: eerst de verhuizing van de spullen en daarna pas de verhuizing van de bewoners zelf. De verhuizing wordt opnieuw geregeld door Stadsherstel. Bij terugkomst is er een bloemetje voor de bewoners. Bij deze daksanering heeft het totale proces vanaf de eerste verhuizing twee en een halve maand in beslag genomen. Twee projectleiders van Stadsherstel zijn gedurende twee jaar 50% van hun werktijd bezig met het organiseren van asbestsaneringen in die panden waar dat nodig is. Na deze urgente saneringen worden in de periode tussen 2016 en 2024 alle woningen van Stadsherstel bij mutatie gesaneerd. Hierbij gaat het dan om woningen die asbestveilig zijn en waar het asbest in principe geen gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen.

51 | Asbestsanering in beeld

52 | Jaarrekening 2014 Stadsherstel Amsterdam N.V.

JAARREKENING 2014 Bloemgracht Amsterdam gezien naar de Prinsengracht. Stadsherstel heeft aan deze gracht veertien monumenten in bezit. XANDER RICHTERS


JAARREKENING 2014 1. GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2014

voor winstverdeling, x € 1.000 ACTIVA

REF.

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

Vaste activa

Immateriële vaste activa Software

10.1 72 86

Materiële vaste activa Hardware en kantoorinventaris

10.2 188 218

Vastgoedbeleggingen Panden in exploitatie Panden in restauratie

10.3 236.351 239.585 10.3 25.297 14.387

261.648 253.972

Financiële vaste activa Overige financiële vaste activa

10.4 0 54 0 54

Som van de vaste activa 261.908 254.330

Vlottende activa Vorderingen Subsidievorderingen Huurdebiteuren Belastingen Rekening-courant Stadsherstel Zaanstreek N.V. Rekening-courant Stichting Stadsherstel Amsterdam Overige vorderingen en overlopende activa

10.5 134 328 10.6 514 483 10.7 435 36 10.8 244 128 10.9 310 0 10.10 617 220

2.255 1.195

Liquide middelen

10.11 44 257

Som van de vlottende activa

2.299 1.452

264.207 255.782


PASSIVA

REF.

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

Groepsvermogen 61.804 61.804 Geplaatst aandelenkapitaal gewone aandelen 10.12/10.13 Geplaatst aandelenkapitaal preferente aandelen 10.12/10.14 90 90 Agioreserve preferente aandelen 10.15 41.381 41.381 Herwaarderingsreserve 10.16 68.652 68.295 Overige reserve 10.17 840 -4.626 Resultaat boekjaar 10.18 3.613 8.915

10.33 176.380 175.859

Egalisatierekening erfpachtsrechten

10.19 141 146

Voorzieningen Voorziening latente belastingverplichtingen Voorziening asbestsanering

10.20 243 243 10.21 864 0

1.107 243 Langlopende schulden Achtergestelde leningen Leningen o.g. Leningen o.g. verstrekt door aandeelhouders Waarborgsommen

10.22/10.23 6.000

6.000 10.23 28.296 19.375 10.24 36.931 37.186 10.25 1.406 1.248

72.633 63.809 Kortlopende schulden Crediteuren 3.158 2.718 10.23/10.24 569 5.940 Aflossingsverplichting langlopende schulden Vooruitontvangen huur 406 369 Belastingen 10.26 58 3.312 Rekening-courant Stichting Stadsherstel Amsterdam 10.9 0 142 Overige schulden en overlopende passiva 10.27 1.076 1.498

5.267 13.978 Rekening-courant banken

10.28 8.679 1.747

264.207 255.782


2. GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 2014

x € 1.000

REF.

2014

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten exploitatie bijzondere locaties Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Overige opbrengsten

14.254 13.647 927 946 417 339 74 74

2013

15.672 15.006 Bedrijfslasten Onderhoudslasten Vaste lasten Afschrijving Personeelslasten Overige bedrijfslasten Afschrijving overige vaste activa

11.1 -4.475 -2.920 -1.053 -836 -136 -136 11.2/11.3 -2.453 -2.273 11.4/11.5 -1.571 -1.818 11.6 -82 -78

-9.770 -8.062 Bedrijfsresultaat

5.902 6.944

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

122 3.855

Financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten

11.7 102 131 11.8 -3.322 -2.585

-3.220 -2.453 Resultaat voor vennootschapsbelasting

2.804 8.345

Vennootschapsbelasting

11.9 809 570

Netto resultaat

3.613 8.915


3. GECONSOLIDEERD KASSSTROOMOVERZICHT 2014

x € 1.000

REF.

2014

2013

Operationele kasstroom 3.613 8.915 Netto resultaat Niet-gerealiseerde waardeveranderingen -122 -3.855 vastgoedportefeuille 10.1 25 19 Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa, panden 10.3 137 136 Afschrijvingen materiële vaste activa, 10.2 79 81 hardware en inventaris 10.4 44 79 Afschrijvingen financiële vaste activa Mutatie egalisatierekening 10.19 -4 -4 Amortisatie rentevoordeel NRF leningen 10.23 48 70 Dotatie voorzieningen 10.21 864 Mutatie overige vorderingen en overlopende activa -1.059 639 Mutatie overige schulden en overlopende -88 -20.128 passiva excl. kasgeldleningen en belastingen Waarborgsommen 160 99 Belastingen -3.255 -217

442 -14.166

Investeringskasstroom 10.1 -11 -73 Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa, panden 10.3 -7.872 -6.578 Investeringen materiële vaste activa, 10.2 -49 -90 hardware en inventaris Desinveseringen materiële vaste activa, panden 10.3 273 243 Desinvesteringen in financiële vaste activa 10 0 10.3 -96 -127 Geactiveerde bouwrente

-7.745 -6.624 Financieringskasstroom Aflossing langlopende leningen Opgenomen langlopende leningen Mutatie kasgeldleningen Betaald dividend

10.23/10.24 -5.911

-5.395 29.860 0 0 10.17 -3.090 -2.971 10.23/10.24 9.159

158 21.494

-7.145 703 Saldo liquiditeit 1 januari -1.490 -2.193 Saldo liquiditeit 31 december

-8.635 -1.490

Specificatie per 31 december Liquide middelen Rekening-courant banken

44 257 -8.679 -1.747

Saldo

-8.635 -1.490


4. ALGEMENE TOELICHTING

de jaarstukken van de nieuw opgerichte Stadsherstel Amsterdam N.V.

4.1. ALGEMEEN Stadsherstel Amsterdam N.V. (nieuw) is een afsplitsing van de sinds 1956 bestaande rechtspersoon Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud). De reden van afsplitsing wordt hierna uiteengezet. De vennootschap heeft ten doel het verwerven, restaureren, onderhouden, beheren en exploiteren van (beschermde) monumenten en karakteristieke gebouwen van diverse aard waaronder ondermeer doch niet uitsluitend begrepen woonhuizen, kerken, en andersoortige gebouwen zoals forten, scheepswerven, molens en gemalen, een en ander zowel in het belang van het duurzaam behoud van gebouwd cultureel erfgoed als ten behoeve van de beleefbaarheid van dit erfgoed en de leefbaarheid van de omgeving als anderszins, alsmede het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Deze doelstelling is van toepassing op alle groepsvennootschappen. De statutaire vestigingsplaats is Amsterdam, de feitelijke vestigingsplaats is Amstelveld 10 te Amsterdam.

4.2. TOELICHTING MET BETREKKING TOT DE SPLITSING De onderhavige vennootschap is opgericht bij notariële akte van afsplitsing verleden op 29 april 2013, waarbij het niet - of niet voornamelijk - voor de uitvoering van diensten van algemeen economisch belang bestemde deel van het vermogen (bezittingen en schulden) van Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud) is afgesplitst naar de bij splitsing opgerichte nieuwe vennootschap Stadsherstel Amsterdam N.V.

Bij de afsplitsing zijn de aandeelhouders van Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud) naar evenredigheid van het door hen gehouden aandelenbelang in Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud) aandeelhouder geworden van de nieuwe Stadsherstel Amsterdam N.V. Na de afsplitsing is op 1 mei 2013 de rechtsvorm van Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud) omgezet van een naamloze vennootschap in een stichting met de naam Stichting Stadsherstel Amsterdam.

4.3. GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Stadsherstel en haar groepsmaatschappijen. Dit betreffen alle maatschappijen waarmee zij een organisatorische en economische eenheid vormt. Integraal in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen waarin overheersende zeggenschap op het beleid kan worden uitgeoefend of waarover zij de centrale leiding heeft. Proportioneel in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen in entiteiten voor zover op grond van een overeenkomst tot samenwerking de zeggenschap door de participanten gezamenlijk wordt uitgeoefend. De in consolidatie begrepen rechtspersonen en vennootschappen zijn: Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel II

N.V. te Amsterdam (100%); B.V. AMF Restauratie te Amsterdam (100%); Stadsherstel Haarlem B.V. te Haarlem (100%);

Tot de afsplitsing is besloten omdat de op toegelaten instellingen toepasselijke regels sinds de aanwijzing van Stadsherstel Amsterdam N.V. (thans: Stichting Stadsherstel Amsterdam) als toegelaten instelling zodanig gewijzigd zijn, dat ongewijzigde voortzetting van de onderneming van Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud) niet langer mogelijk was.

Intercompany-transacties en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd.

De afsplitsing is van kracht is geworden op 30 april 2013. Met ingang van 1 januari 2013 worden de financiële gegevens betreffende elk deel van het vermogen van Stadsherstel Amsterdam N.V. (oud) dat is overgegaan bij de afsplitsing verantwoord in

Er zijn geen resultaten verantwoord op intercompany-transacties. De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn voor alle genoemde vennootschappen gelijk.


Stadsherstel Zaanstreek N.V. (51%), proportio-

neel geconsolideerd.

4.4. SCHATTINGEN Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Stadsherstel Amsterdam N.V. zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningpost.


5. GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA

5.5. MATERIËLE VASTE ACTIVA, HARDWARE EN KANTOORINVENTARIS

5.1. ALGEMEEN Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd. De jaarrekening wordt opgesteld op basis van de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

5.2. VERGELIJKING MET VOORGAAND JAAR De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten op zichte van het voorgaande jaar.

5.3. VERWERKING VERPLICHTINGEN In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de vennootschap zijn gedaan richting belanghebbenden aangaande verplichtingen inzake toekomstige projecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de vennootschap rondom projectontwikkeling. Van een feitelijke verplichting is sprake indien op basis van de definiteve ontwerp fase, en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning, een opdrachtverlening tot uitvoering heeft plaatsgevonden.

5.4. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA, SOFTWARE Gekochte softwarelicenties worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs en afgeschreven over de verwachte economische levensduur.


Aankopen worden geactiveerd tegen de verkrijgingsprijs en afgeschreven over de verwachte economische levensduur. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht.

5.6. VASTGOEDBELEGGINGEN 5.6.1. Algemene uitgangspunten Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten, waardestijgingen of beide te realiseren. Vastgoedbeleggingen worden geclassificeerd als ‘panden in exploitatie’ indien ze beschikbaar zijn voor verhuur. Indien onroerende zaken nog in restauratie zijn, worden deze geclassificeerd als ‘panden in restauratie’. De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven, onder aftrek van afschrijvingen van afgekochte erfpacht naar rato van de termijn van afkoop. Op grond wordt niet afgeschreven. Voor zover verkregen subsidies kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Tevens worden hierbij de rente op vreemd vermogen tijdens de bouw en direct toerekenbare interne kosten alsmede transactiekosten geactiveerd. Kosten van groot onderhoud aan panden in exploitatie die leiden tot huurverhogingen, worden geactiveerd. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. 5.6.2. Panden in exploitatie Deze vastgoedbeleggingen betreffen woningen en bedrijfsmatig verhuurbare eenheden. Nagenoeg al deze panden bezitten een monumentenstatus, waarbij de meeste panden de status hebben van ‘rijksmonument’. De kasstroomgenererende eenheden zijn “panden” ofwel onroerende zaken, die juridisch ongesplitst zijn. Dat betekent, dat panden zowel verhuurbare wooneenheden kunnen bevatten boven en onder de huurtoeslaggrens alsmede bedrijfsmatig verhuurbare eenheden. Voor de goede orde zij vermeld, dat panden overwegend bestaan uit wooneenheden boven de huurtoeslaggrens en bedrijfsmatig verhuurbare eenheden.

5.6.3. Waardering panden in exploitatie Panden in exploitatie worden bij eerste verwerking tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs gewaardeerd en daarna, op het moment van in exploitatie nemen, tegen actuele waarde. De actuele of reële waarde is gebaseerd op de actuele marktsituatie en omstandigheden per balansdatum en geeft de meest waarschijnlijke prijs weer die redelijkerwijs op balansdatum had kunnen worden verkregen. De reële waarde wordt als volgt vastgesteld: Recente verkoopopbrengsten van vrijwel identiek vastgoed; of (indien deze niet beschikbaar zijn): Recente verkoopopbrengsten van vergelijkbaar vastgoed met correcties voor verschillen in waardebepalende factoren van het te waarderen vastgoed en het vergelijkbare vastgoed; of (indien deze niet beschikbaar zijn): Minder recente verkoopopbrengsten van vrijwel identiek vastgoed met aanpassingen die de veranderingen in de economische omstandigheden weergeven sinds de laatste transactiedata; of (indien deze niet beschikbaar zijn): Contante waarde van verwachte toekomstige kasstromen. In alle gevallen wordt tevens rekening gehouden met de contractuele verplichtingen, zoals lopende huurcontracten. Voor de huurcomponent wordt er vanuit gegaan dat bij mutatie en voortgezette exploitatie de huur wordt vastgesteld op de marktconforme huur. Bovenstaande waardebepalingen zijn voor het boekjaar 2013 uitgevoerd door externe taxateurs. Al het vastgoed is getaxeerd per 31 december 2013. De taxatie is opgemaakt in overeenstemming met de Practice Statements zoals opgenomen in de International Valuation Standards 2011 gepubliceerd door de International Standards Committee (IVS 2011) en/of de verplichte regels en voorschriften van de RICS Taxatie - professionele standaarden (“Red Book”), maart 2012, zoals voorgeschreven door de Royal Institution of Charterde Surveyors. Het inschatten van kosten en opbrengsten wordt gedaan aan de hand van twee scenario’s; doorexploiteren en uitponden. Bij doorexploiteren is de veronderstelling dat het volledige complex in bezit blijft gedurende de volledige DCF-periode. Het inrekenen van de markthuur geschiedt bij mutatie. Bij uitponden is de veronderstelling dat bij mutatie tot verkoop van individuele woningen wordt overgegaan. De mutatiegraad wordt bepaald op basis van


ervaringscijfers uit het verleden, waarbij rekening wordt gehouden met mutatiegraad verhogende incentives naar de huurder. Bij beide scenario’s wordt ervan uitgegaan dat het object/complex in zijn geheel aan een derde wordt verkocht en dat deze derde de afweging maakt tussen beide scenario’s. Per complex wordt uiteindelijk het scenario met de hoogste uitkomst gelijk gesteld aan het begrip “marktwaarde in verhuurde staat”, zijnde de reële waarde waartegen de waardering van het vastgoed plaats vindt. Voor het boekjaar 2014 heeft de waardebepaling per 31 december 2014 intern plaatsgevonden. Daarbij is gebruik gemaakt van het softwareprogramma WALS (Woningcorporaties Asset Liability System). Om aansluiting te zoeken met de over 2013 uitgevoerde externe taxaties zijn allereerst de taxaties 2013 opnieuw uitgevoerd met gegevens van 2013 en de eindwaarden van 2013, om op die wijze de disconteringsvoeten te berekenen per verhuurbare eenheid in de WALS systematiek. Vervolgens zijn de gegevens 2014 ingevoerd om tot een waardering per 31 december 2014 te komen. Voor de woningen is de contante waarde methode gevolgd; voor de bedrijfsruimten is de benaderingsmethode gebruikt, die is gebaseerd op de WOZ waarde en een waardefactor. Het voornemen is voor de bedrijfsruimten in 2015 ook de contante waarde methode te volgen, net als het geval is voor de woningen. Bij de waardebepaling voor de woningen is dezelfde systematiek voor het inschatten van kosten en opbrengsten toegepast als hierboven omschreven, namelijk in de twee scenario’s van doorexploiteren en uitponden. Voor de waardebaplingen van bedrijfsruimten is het uitgangspunt geweest doorexploiteren. Het inschatten van de kosten en opbrengsten geschiedt op basis van recente financiële gegevens, welke zijn gebaseerd op de aard van de vastgoedportefeuille. De gebruikte parameters zijn gevalideerd door een RICS gecertificeerde taxateur. Deze taxateur heeft een aannemelijkheidsverklaring afgegeven waarvan de strekking is, dat het voor deze naar zijn aard unieke portefeuille op basis van de gebruikte parameters aannemelijk is dat de waardering juist is vermeld. De gehanteerde disconteringsvoet is ontleend aan de taxatie 2013. Alle panden zijn in de taxatie betrokken.

Omdat de bedrijfsvoering van Stadsherstel ingericht is op monumentale panden die nagenoeg alle juridisch niet zijn gesplitst, worden voor de waardering op grond van bovenstaande de marktwaarden per verhuurbare eenheid samengevoegd per pand, om zo aansluiting te zoeken bij de verkrijgings- en vervaardigingsprijs, en op die manier in de mate van herwaardering. Deze herwaardering maakt eveneens deel uit het eigen vermogen. Mutaties in de reële waarde worden binnen het eigen vermogen afzonderlijk als ‘niet-gerealiseerde herwaardering’ bijgehouden en in de toelichting op het eigen vermogen vermeld. In de winst- en verliesrekening worden deze mutaties verantwoord onder “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. 5.6.4. Panden in restauratie Deze panden hebben de dezelfde typering als panden in exploitatie, maar hebben de fase van “in verhuur” nog niet bereikt, omdat de restauratie nog niet is afgerond. Deze panden worden daarom gewaardeerd zoals vermeld onder de algemene uitgangspunten.

5.8. VORDERINGEN Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, veelal gelijk aan de nominale waarde. Een voorziening voor oninbaarheid gebaseerd op een statische beoordeling per balansdatum wordt in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. 5.8.1. Subsidiedebiteuren Ten behoeve van restauratie van panden zijn door overheidsinstanties en belanghebbenden subsidies toegezegd. Uit voorzichtigheidsoverwegingen worden subsidies verantwoord bij ontvangst per bank. Indien panden in exploitatie zijn genomen, worden investeringssubsidies, ook als zij nog niet ontvangen zijn, wel opgenomen, maar slechts voor die bedragen, waarvan redelijk verwacht kan worden, dat deze bedragen ook daadwerkelijk ontvangen zullen worden. Op deze wijze kan op een verantwoorde wijze de herwaardering van deze panden worden vastgesteld. Alleen bedragen waarvoor formele beschikkingen zijn verkregen zijn onder deze post verantwoord.

5.7. FINANCIËLE VASTE ACTIVA 5.7.1.Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogens-waardemethode. Deze wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%.

5.9. LIQUIDE MIDDELEN

5.7.2. Geactiveerde kosten financiële instrumenten Aangekochte rente-caps worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met de lineaire afschrijvingen over de looptijd van het contract. Ook voor financiële vaste activa, waaronder afgeleide financiële instrumenten, beoordeelt Stadsherstel op iedere balansdatum of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen bepaalt Stadsherstel de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere waardeverminderingen, en verwerkt dit direct in de winst-en verliesrekening.

5.10. EIGEN VERMOGEN


Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

5.10.1. Herwaarderingsreserve Bij panden in exploitatie wordt per kasstroomgenererende eenheid voor het positieve verschil tussen de actuele waarde en de geactiveerde historische kostprijs (= aankoopkosten + restauratiekosten + eventuele afkoopsom erfpacht -/- subsidies en bijdragen) een herwaarderingsreserve gevormd. Negatieve verschillen worden ten laste van de overige reserve gebracht. Eventuele latente belastingverplichtingen worden in mindering gebracht op de herwaarderingsreserve.

5.11. EGALISATIEREKENING ERFPACHTSRECHTEN Deze bestaat uit ontvangen afgekochte erfpachtsrechten. Jaarlijks valt een lineair gedeelte vrij ten gunste van het resultaat.

5.12. VOORZIENINGEN Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. 5.12.1. Latente belastingvorderingen en verplichtingen Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn, waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. 5.12.2. Pensioenen Voor de pensioenregelingen betaalt de vennootschap op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de vennootschap geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen.


5.12.3. Voorziening asbestsanering In het kader van het project asbestsanering wordt naar de stand van zaken bij het opmaken van de jaarrekening een voorziening gevormd voor de kosten van het saneren van niet-hechtgebonden asbest, voor zover er nog geen opdrachten tot uitvoering van sanering zijn gegeven. Dotaties aan deze voorziening worden opgenomen onder de onderhoudslasten.

5.13. SCHULDEN Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Een eventueel verschil tussen het ontvangen bedrag en de reële waarde van de lening wordt verantwoord op basis van de bij die transactie horende economische werkelijkheid. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar van de langlopende schulden zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Bij in exploitatie genomen panden, waarbij voor de restauratie gebruik is gemaakt van financiering door middel van hypothecaire leningen verstrekt door het Nationaal Restauratie Fonds, wordt de contante waarde van het genoten rentevoordeel als een investeringssubsidie in mindering gebracht op de historische kosten. Deze contante waarde wordt geactiveerd en in mindering gebracht op de langlopende schulden, en wordt afgeschreven naar rato van de aflossing van de betreffende leningen. Achtergrond van deze wijze van verwerken van dit rentevoordeel is het beter inzicht verkrijgen in de historische kostprijs van de respectievelijke panden, aangezien ook bij de investeringsbeslissingen deze investeringssubsidie in acht wordt genomen.

5.14. AFGELEIDE FINANCIËLE INSTRUMENTEN (DERIVATEN) Er wordt gebruik gemaakt van rentederivaten. Deze worden tegen geamortiseerde kostprijs opgenomen. De wijze van verwerking van waardeveranderingen van het afgeleide financiële instrument is afhankelijk van of er met het afgeleide financiële instrument hedge-accounting wordt toegepast. Er wordt kostprijshedge-accounting toegepast. Op het moment van aangaan van een hedgerelatie, wordt dit gedocumenteerd. Door middel van een test wordt periodiek de effectiviteit van de hedgerelatie vastgesteld. Dit gebeurt door het vergelijken van de kritische kenmerken van het hedge-instrument met die van de afgedekte positie, of door het vergelijken van de verandering in reële waarde van het hedge-instrument en de afgedekte positie, indien de kritische kenmerken van het hedgeinstrument en die van de afgedekte positie niet aan elkaar gelijk zijn. Bij het toepassen van kostprijshedge-accounting is de eerste waardering en de grondslag van verwerking in de balans en de resultaatbepaling van het hedge-instrument afhankelijk van de afgedekte post. Dit betekent dat derivaten tegen kostprijs worden gewaardeerd omdat de afgedekte leningen ook tegen kostprijs in de balans worden verwerkt.


6. GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT

6.1. Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar, waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde panden en financiële instrumenten.

6.1.1. OPBRENGSTVERANTWOORDING Opbrengsten van levering van goederen worden verantwoord zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten worden verantwoord naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.

6.2. BEDRIJFSOPBRENGSTEN 6.2.1. Huuropbrengsten Onder huuropbrengsten vaste verhuur worden verstaan de opbrengsten voortvloeiend uit de met huurders gesloten huurovereenkomsten, gebruiksvergoedingen en vruchtgebruikvergoedingen. 6.2.2. Opbrengsten exploitatie bijzondere locaties Onder opbrengsten exploitatie bijzondere locaties worden verstaan de opbrengsten voortvloeiend uit de beschikbaarstelling van bijzondere locaties inclusief de daarbij inbegrepen aanvullende dienstverlening. 6.2.3. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille De boekwinst van gerealiseerde verkopen van panden in exploitatie betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde. Resultaten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). 6.2.4. Overige opbrengsten Onder deze post worden verantwoord opbrengsten vanwege verleende diensten voor derden en inschrijfgelden.


6.3. BEDRIJFSLASTEN 6.3.1. Onderhoudslasten Dit betreffen de in het verslagjaar uitgevoerde onderhoudskosten onder aftrek van hieraan toe te rekenen en ontvangen onderhoudssubsidies. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. De lasten van onderhoud, waaronder renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit, dat er geen waardeverhoging is van het actief. Deze onderhoudskosten worden direct in het resultaat verantwoord. 6.3.2. Vaste lasten Onder vaste lasten worden verantwoord lasten uit hoofde van panden inzake belastingen, verzekeringen, en overige aan panden toe te rekenen lasten. 6.3.3. Afschrijving erfpacht Afgekochte erfpachtsrechten worden lineair afgeschreven over de resterende looptijd van de afkooptermijn. 6.3.4. Personeelslasten Onder personeelslasten worden alle lasten verantwoord van al het personeel dat onder verantwoordelijkheid van de vennootschap werkzaam is, hetzij op grond van een arbeidscontract, hetzij op grond van een andere contract (ZZP, uitzendbureau). In de toelichting op de winst- en verliesrekening worden deze lasten onderscheiden in salarissen, sociale lasten, pensioenlasten en overige personeelskosten. 6.3.5. Pensioenlasten De pensioenregeling van Stadsherstel is een uitkeringsovereenkomst. Dit is een pensioenovereenkomst met aanspraak op een vastgestelde pensioenuitkering. De pensioenuitkeringen van ouderdomspensioen, partnerpensioen en wezenpensioen worden berekend volgens het systeem van een salaris/diensttijdregeling. Bij dit systeem wordt de hoogte van de pensioenaanspraken gebaseerd op het genoten jaarsalaris en het aantal, bij Stadsherstel Amsterdam N.V door te brengen, dienstjaren. De regeling is gebaseerd op het principe van een middelloonregeling, hetgeen inhoudt dat aanpassingen van de pensioengrondslag alleen berekend worden over toekomstige dienstjaren. Vanaf 1 januari 2014 wordt het pensioen opgebouwd in de regeling bij Delta Lloyd Levensverzkering N.V. Deze pensioenregeling kent een voorwaardelijke toeslagregeling, waarbij wordt geprobeerd de opgebouwde pensioenen jaarlijks te verhogen.

Daarvoor is een depotrekening aangehouden waarin 100% van de rentestandkorting worden bijgeschreven. De hoogte van de toeslag wordt bepaald door de in het depot gereserveerde middelen. Tot en met 2013 was de pensioenregeling ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties. De pensioenrechten zijn niet overgedragen. 6.3.6. Overige bedrijfslasten Dit betreffen alle overige bedrijfslasten voor zover die niet onder andere rubrieken zijn verantwoord, zoals alle externe kosten, die niet aan panden toegerekend kunnen worden (zoals overheadkosten, onderzoekskosten van projecten, e.d.) 6.3.7. Afschrijving overige vaste activa Dit betreffen de afschrijvingen over de immateriële en materiële vaste activa. De afschrijving wordt lineair berekend door middel van vaste percentages van de aanschaffingswaarde op basis van de geschatte economische levensduur.

6.4. NIET-GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN VASTGOEDPORTEFEUILLE De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille hebben betrekking op waardemutaties van op reële waarde geactiveerde activa.

6.5. FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. Gedurende restauraties van vastgoed wordt rente op basis van kortlopende geldtarieven toegerekend aan panden in restauratie. Deze bouwrente is eveneens onder rentebaten verantwoord. De contante waarde van het rentevoordeel op leningen van het Nationaal Restauratiefonds wordt geactiveerd en over de resterende looptijd van de leningen afgeschreven. Deze afschrijving wordt onder rentelasten verantwoord. De kostprijs van financiële derivaten wordt geactiveerd en afgeschreven over de betreffende looptijd. Deze afschrijving wordt onder rentelasten verantwoord.


6.6. BELASTINGEN De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

7. FINANCIËLE INSTRUMENTEN EN RISICOBEHEERSING

7.1. TREASURYBELEID

7.3. RISICO’S

Binnen het treasurybeleid dient het gebruik van financiële instrumenten ter beperking van inherente (rente-, looptijden- en markt-) risico’s. Op grond van het vigerende interne treasurystatuut is het gebruik van financiële instrumenten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met het belegde/ gefinancierde vermogen kan worden gelegd en de toepassing ervan tot een positie van de totale leningen-/beleggingenportefeuille leidt, welke vergelijkbaar is met een positie zonder gebruik te maken van deze instrumenten. De vennootschap past de gebruikelijke risicobeheersingsmaatregelen toe.

Prijsrisico en valutarisico is niet van toepassing. Omtrent renterisico’s is alleen sprake ten aanzien van langlopende leningen. Deze risico’s worden afgedekt zoals hiervoor vermeld. Van kredietrisico is thans geen sprake. Voor liquiditeitsrisico en beschikbaarheidsrisico zie hierna.

7.4. LIQUIDITEITSRISICO

Relevante indicatoren voor het liquiditeitsrisico per balansdatum zijn als volgt (indicatief): 31.12.2014

7.2. HEDGE ACCOUNTING Stadsherstel waardeert haar rentederivaten tegen kostprijs. Dit betekent dat de rentederivaten bij eerste opname over het algemeen worden opgenomen tegen nul in de balans. Indien op balansdatum de marktwaarde van het rentederivaat beneden kostprijs is, wordt er voor dat verschil een voorziening gevormd via de winst- en verliesrekening, tenzij het kostprijshedge-accounting model wordt toegepast. Bij het toepassen van het kostprijshedge-accounting model, is de eerste waardering en de grondslag van verwerking in de balans en de resultaatbepaling van het hedge-instrument afhankelijk van de waarde van de afgedekte post. Dit betekent dat als de afgedekte post tegen kostprijs in de balans wordt verwerkt, ook het derivaat tegen kostprijs wordt gewaardeerd. Zolang de afgedekte post in de kostprijshedge nog niet in de balans wordt verwerkt, wordt het hedge-instrument niet geherwaardeerd. Het mogelijke ineffectieve deel van de hedgerelatie wordt direct in de winst-en verliesrekening verwerkt. Om het kostprijshedge-accounting model toe te passen, voldoet Stadsherstel aan de vereisten van hedgedocumentatie en effectiviteitstesting zoals die in RJ 290 uiteen zijn gezet. Stadsherstel past kostprijshedge-accounting toe voor de renteswaps die ervoor zorgen dat bepaalde variabel rentende leningen worden omgezet in vast rentende schulden.


Liquide middelen 44 Kredietlimiet rekening-courant banken 15.199 Kredietovereenkomst 10-jarige 9.958 lening nog op te nemen 25.201 Opgenomen rekening-courant -8.679 Beschikbaar 16.522

Investeringsverplichtingen worden uitsluitend aangegaan indien zeker gesteld is dat hiervoor financiering beschikbaar is of is toegezegd. Daarnaast loopt de vennootschap liquiditeitsrisico uit hoofde van afgesloten swap met ABN AMRO Bank N.V. Indien de martkwaarde daalt beneden € 1 miljoen negatief, moet het meerdere aan negatief bedrag worden bijgestort. De marktwaarde bedraagt nu negatief € 496.000. Er zijn per balansdatum voor € 2,5 miljoen aan verplichtingen aangegaan inzake restauraties en € 734.000 aan verplichtingen aangegaan inzake onderhoud.

7.5. BESCHIKBAARHEIDSRISICO De (voorgenomen) maatregelen rondom de verhuurderheffing vanuit de landelijke overheid leiden niet tot een significante aantasting van de operationele kasstroom van de vennootschap. De vennootschap heeft in haar financiële meerjarenplan zodanig ruimte, dat dit risico kan worden opgevangen.

8. BELANGRIJKSE INSCHATTINGEN TEN AANZIEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Omtrent veronderstellingen en inschattingen die van invloed zijn op de waardering van activa, passiva en resultaatbepaling is het volgende op te merken.

Vooralsnog worden uit voorzichtigheidsoverwegingen de volgende uitgangspunten gehanteerd voor de berekening van de VPB last in de jaarrekening 2014:

8.1. WAARDERING VASTGOEDBELEGGINGEN

1. Er wordt uitgegaan van de “commerciële” winst voor belastingen exclusief mutaties in de herwaardering van de vastgoedbeleggingen.

De belangrijkste uitgangspunten welke bij de bepaling van de reële waarde van de op actuele waarde gewaardeerde vastgoedbeleggingen zijn gehanteerd zijn uiteengezet in paragraaf 5.6. De volgende aspecten met een bijzondere invloed op de uitkomsten van de waardering kennen ten tijde van het opmaken van deze jaarrekening een bijzondere onzekerheid. Gemiddelde resterende looptijd bestaande huurcontracten Deze is voor contracten met een bekende looptijd gebaseerd op de contractueel minimaal resterende contractduur. Voor woningen welke zijn verhuurd aan huurders met recht op huurbescherming is op basis van historische informatie de gemiddelde mutatiegraad 6%. Verhuurderheffing De vennootschap wordt geconfronteerd met een verhuurderheffing voor woningen met een huur beneden de huurtoeslaggrens. De effecten van deze heffingen zijn volgens de laatste regelgeving verwerkt.

8.2. VERWERKING FISCALITEIT Omdat de vennootschap is ontstaan uit de afsplitsing van het oude Stadsherstel Amsterdam N.V., thans Stichting Stadsherstel Amsterdam, zijn er afspraken gemaakt met de Belastingdienst om die afsplitsing zonder belastingheffing te laten plaatsvinden. Omdat nog overleg gaande is met betrekking tot de vennootschapsbelasting (VPB) over het boekjaar 2012 is nog geen fiscale splitsingsbalans beschikbaar per 1 januari 2013. Eerst nadat de aangifte VPB 2012 is ingediend en de aanslag definitief is vastgesteld over 2012, kan tot splitsing van de fiscale eindbalans 2012 worden overgegaan. Daarna kan aangifte 2013 worden opgesteld en worden ingediend.


2. Er wordt alleen rekening gehouden met niet belastbare winsten uit hoofde van verkoop van vastgoed. 3. Er wordt geen rekening gehouden met uitgaven in het kader van verbetering, die commercieel vanwege huurverhoging worden geactiveerd, maar die fiscaal als aftrekbare kosten mogen worden verwerkt. 4. Er wordt geen rekening gehouden met latente belastingverplichtingen, aangezien in het kader van de doelstelling van de vennootschap verkoopopbrengsten weer benut worden voor nieuwe investeringen, en dat dit derhalve niet leidt tot feitelijke belastingheffing op verkoopwinsten. Daarbij zij tevens vermeld dat de fiscale waardering van het vastgoed veel hoger is dan de waardering in de balans, zodat op een groot deel van de herwaardering überhaupt geen passieve belastinglatentie drukt. Omdat er geen verkoopdoelstelling is worden actieve belastinglatenties niet gewaardeerd.

9. KASSTROOMOVERZICHT

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winsten verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit kastegoeden en banksaldi in rekeningcourant. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele-, investeringsen financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen, alsmede de ontvangen investeringssubsidies.


10. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS x € 1.000 10.1. Immateriële vaste activa, software Verkrijgingsprijs 1 januari Cumulatieve afschrijvingen 1 januari

2014 2013 599 526 -513 -494

Boekwaarde 1 januari

86 32

Mutaties boekjaar Investeringen Afschrijvingen

11 73 -25 -19

Stand 31 december

-14 54

Verkrijgingsprijs 31 december Cumulatieve afschrijvingen 31 december Boekwaarde 31 december De afschrijving bedraagt 20% per jaar

10.2. Materiële vaste activa, hardware en kantoorinventaris

610 599 -538 -513 72 86

2014 2013

Verkrijgingsprijs 1 januari Cumulatieve afschrijvingen 1 januari

984 894 -766 -685

Boekwaarde 1 januari

218 209

Mutaties boekjaar Investeringen Afschrijvingen

49 90 -79 -81

Stand 31 december

-30 9

Verkrijgingsprijs 31 december Cumulatieve afschrijvingen 31 december Boekwaarde 31 december

1.033 984 -845 -766 188 218

De afschrijving voor kantoorinventaris bedraagt 20% per jaar. De afschrijving voor inventaris zaalverhuur bedraagt overwegend 20% per jaar.


10.3. Vastgoedbeleggingen

Panden in exploitatie

Panden in restauratie

Totaal

Historische kostprijs 1 januari 2013 Herwaardering 1 januari 2013

157.635 14.387 172.022 81.950 0 81.950

Boekwaarde 1 januari 2013

239.585 14.387 253.972

Mutaties boekjaar Aanschaffingskosten Afkoop erfpacht Geactiveerde verbeteringen Bestede restauratiekosten Van restauratie naar exploitatie Verkopen tegen historische kostprijs In verkopen begrepen herwaardering Subsdidies en bijdragen Afschrijving erfpacht

-14 2.221 2.206 0 -0 -0 858 22 881 902 7.753 8.655 -1.142 1.142 0 -278 0 -278 5 0 5 -3.552 -226 -3.778 -135 -2 -137

Mutatie historische kostprijs

-3.356 10.910 7.554

Mutatie herwaardering Mutatie boekwaarde

122 122 -3.234 10.910 7.676

Historische kostprijs 31 december 2013 Herwaardering 31 december 2013

154.274 82.077

25.297 0

179.571 82.077

Boekwaarde 31 december 2013

236.351

25.297

261.648

De post ‘aanschaffingskosten’ en ‘afkoop erfpacht’ geven alle investeringen weer die zijn gedaan om de opstallen en/of de grond in eigendom te verkrijgen. De post ‘geactiveerde verbeteringen’ omvat alle investeringen in de panden, gedaan door de afdeling Onderhoud en Beheer, die tot een huurverhoging hebben geleid. De post ‘bestede restauratiekosten’ omvat alle investeringen, die door de afdeling Restauratie zijn gedaan in het kader van restauratieprojecten. De ‘afschrijving erfpacht’ vindt plaats naar rato van de periode waarop de afkoop van erfpacht betrekking heeft; overwegend betreft deze termijn 50 jaar en is de afschrijving dus 2% per jaar. Intern wordt jaarlijks de waarde bepaald en getoetst door een externe taxateur, die daarbij een aannemelijkheidsverklaring afgeeft.

Bouwrente

2014 2013

bedrag 96 127 % 1,33% 0,95%

Verzekerde waarde vastgoed opstalverzekering Waarde wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ)


x € 1 mln 365 359 301 271

10.4. Overige financiële vaste activa Betreft een geactiveerde CAP premie Stand 1 januari Afkoop Afschrijvingen Stand 31 december

10.5. Subsidievorderingen

2014 2013 54 133 -10 -44 -79 0 54

2014 2013

Stand 1 januari Correcties Gedane toezeggingen Ontvangen

739 717 -124 169 -25 26 -45 -173

Stand 31 december Voorgefinancierd door het Nationaal Restauratiefonds (NRF)

545 739 -411 -411

Boekwaarde 31 december per saldo Niet alle posten kunnen binnen de termijn van één jaar worden geïncasseerd.

134 328

Niet geactiveerde subsidiebeschikkingen Bij deze posten zijn ook toezeggingen over meerdere jaren begrepen.

10.6. Huurdebiteuren Te ontvangen huurvorderingen Voorziening voor oninbaarheid De huurvorderingen hebben een looptijd korter dan een jaar.

10.7. Belastingen

8.829 3.855

31.12.2014 31.12.2013 1.178 1.103 -664 -620 514 483

31.12.2014 31.12.2013

BTW Vennootschapsbelasting

0 36 435 0

435 36

10.8. Rekening-courant Stadsherstel Zaanstreek N.V. Betreft 49% van de rekening-courant vordering op Stadsherstel Zaanstreek N.V., ofwel het niet meegeconsolideerde deel van deze vordering. Rente wordt in rekening gebracht op basis van 1 maands Euribor met een opslag van 55 basispunten. De looptijd is korter dan een jaar.


10.9. Rekening-courant Stichting Stadsherstel Amsterdam Betreft voornamelijk nog te verrekenen overheadkosten. Deze post wordt in 2015 afgewikkeld.

10.10. Overige vorderingen en overlopende activa

31.12.2014 31.12.2013

Overige vorderingen Voorziening voor oninbaarheid

81 151 -45 -89

Overlopende activa

36 62 581 159

De looptijd is korter dan een jaar.

617 220

10.11. Liquide middelen Dit betreffen direct opeisbare saldi bij banken en de kas.

10.12. Maatschappelijk aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 225.450.000 en is verdeeld in 500.800 gewone aandelen en 200 preferente aandelen, elk van nominaal € 450. Het geplaatste kapitaal is toegelicht in de hierna volgende paragrafen.

10.13. Geplaatst aandelenkapitaal gewone aandelen Het geplaatst aandelenkapitaal gewone aandelen omvat 137.343 aandelen van elk nominaal € 450, in totaal € 61.804.350. De algemene vergadering kan, indien en voor zover voor de winst van de vennootschap blijkende uit de door de algemene vergadering vastgestelde winst- en verliesrekening dit toelaat, besluiten een winstuitkering te doen op de gewone aandelen van een bedrag dat niet groter is dan vijf procent (5%) van het totaal van de op de gewone aandelen gestorte bedragen.

10.14. Geplaatst aandelenkapitaal preferente aandelen Het geplaatste kapitaal preferente aandelen omvat 200 aandelen van elk nominaal € 450, in totaal € 90.000. Indien en voor zover na toepassing van het bepaalde in artikel 23.3 voor uitkering beschikbare winst resteert, kan de algemene vergadering besluiten op de preferente aandelen een winstuitkering te doen van een bedrag gelijk aan een procent (1%) van het nominaal bedrag van de preferente aandelen.


10.15. Agioreserve preferente aandelen De 200 preferente aandelen zijn door Stichting Stadsherstel Amsterdam volgestort door middel van inbreng in Stadsherstel Amsterdam N.V. (nieuw) van het na de afsplitsing resterende deel van een vordering van Stichting Stadsherstel Amsterdam op Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel II N.V., groot € 41.471.000, waarbij het meerdere boven de stortingsplicht ten bedrage van € 41.381.000 is bijgeschreven op de agioreserve verbonden aan de preferente aandelen in het kapitaal van Stadsherstel Amsterdam N.V. (nieuw). Krachtens de op 1 mei 2013 tussen Stichting Stadsherstel Amsterdam en Stadsherstel Amsterdam N.V. (nieuw) gesloten overeenkomst verband houdende met afsplitsing, kan Stichting Stadsherstel Amsterdam onder beperkte voorwaarden, onder meer ingeval van financiële nood van de stichting, terugbetaling eisen van Stadsherstel Amsterdam N.V. van het gezamenlijke bedrag van de nominale waarde van de door Stichting Stadsherstel Amsterdam gehouden preferente aandelen en het bedrag van de agioreserve van de preferente aandelen, vermeerderd met de inflatiecorrectie als bedoeld in art. 30.6 van de statuten van Stadsherstel Amsterdam N.V. Daarmee is deze reserve derhalve niet vrij uitkeerbaar. Stadsherstel Amsterdam N.V. (nieuw) is te allen tijde bevoegd om over te gaan tot gehele of gedeeltelijke voldoening van het hiervoor omschreven financiële belang aan Stichting Stadsherstel Amsterdam. Een (gehele of gedeeltelijke) voldoening zal steeds kunnen geschieden tegen gelijktijdige inkoop door Stadsherstel Amsterdam N.V. (nieuw) van een zodanig aantal preferente aandelen als relatief overeenkomt met het bedrag waarmee het financieel belang wordt voldaan. De voorwaarden hiervoor zijn vastgelegd in de overeenkomst verband houdende met afsplitsing gedateerd 1 mei 2013.

10.16. Herwaarderingsreserve

2014 2013

Stand 1 januari Toevoeging vanuit resultaatverdeling boekjaar

68.295 64.440 357 3.855

Stand 31 december

68.652 68.295

De herwaarderingsreserve is aan te merken als een wettelijk gebonden reserve als bedoeld in Boek 2 Titel 9. Het saldo komt derhalve niet in aanmerking voor uitkering.

10.17. Overige reserve Stand 1 januari Toevoeging uit de resultaatverdeling vorig boekjaar Toevoeging vanuit de resultaatverdeling boekjaar aan de herwaarderingsreserve Uitgekeerd dividend Stand 31 december

2014 2013 -4.626 2.200 8.915 -359 -3.855 -3.090 -2.971 840 -4.626

10.18. Resultaat boekjaar

2014 2013

Netto resultaat volgens de winst- en verliesrekening Resultaatbestemming: Mutatie herwaardering naar herw.res.via overige reserve Mutatie negatieve herwaardering naar overige reserve Toevoeging aan de overige reserve Dividend

3.613 8.915

Resultaat boekjaar

3.613 8.915


359 3.855 -238 402 1.970 3.090 3.090

10.19. Egalisatierekening erfpachtsrechten

2014 2013

Stand 1 januari Vrijval

146 150 -5 -4

Stand 31 december

141 146

De gronden waarop het erfpachtsrecht is uitgegeven , zijn op perceel 1e Lauriersdwarsstraat 48 na in eigen dom en pro memorie gewaardeerd.

10.20. Voorziening latente belastingverplichtingen De voorziening latente belastingverplichtingen is gevormd voor belastbare tijdelijke verschillen in de fiscale waardering en de waardering van de materiële vaste activa, onderhanden projecten in opdracht van derden en financiële activa en passiva in deze jaarrekening. Deze voorziening betreft het 51% aandeel in de betreffende voorziening bij Stadsherstel Zaanstreek N.V.

2014 2013

Stand 1 januari Mutatie boekjaar

243 243 0 0

Stand 31 december

243 243

De voorziening heeft een langlopend karakter.

10.21. Voorziening asbestsanering

2014

Stand 1 januari Dotatie boekjaar 864 Stand 31 december 864 De voorziening heeft een kortlopend karakter.

10.22. Achtergestelde lening

2014 2013

Stand 1 januari Mutatie

6.000 6.000 0 0

Stand 31 december

6.000 6.000

Dit betreft een lening van een aandeelhouder, welke achtergesteld is bij de overige schulden. De rente bedraagt 4,5%. Zie toelichting 10.33 voor garantievermogen en solvabiliteit.


10.23. Leningen o.g.

2014 2013

Stand 1 januari Opname Aflossingen

20.724 16.005 9.159 4.860 -143 -141

Stand 31 december inclusief kortlopend deel Kortlopend deel verantwoord onder kortlopende schulden

29.740 20.724 -235 -92

Stand 31 december

29.505 20.632

Contante waarde toekomstig rentevoordeel NRF leningen

2014 2013

Stand 1 januari Afschrijvingen

1.257 1.327 -48 -70

Stand 31 december

1.209 1.257

Recapitulatie leningen o.g.

31.12.2014 31.12.2013

Opgenomen leningen Contante waarde toekomstig rentevoordeel NRF leningen

29.505 20.632 -1.209 -1.257

De rente variëert van 0% tot 4,75%

28.296 19.375

Zekerheden

31.12.2014 31.12.2013

Leningen met overheidsgarantie Hypothecaire leningen Overige leningen

8.768 4.794 20.042 15.000 930 930

29.740 20.724

31.12.2014 31.12.2013

Leningen met een looptijd van meer dan 1 jaar en korter dan 5 jaar Leningen met een looptijd van meer dan 5 jaar

236 236 29.269 20.396

29.505 20.632


10.24. Leningen o.g. verstrekt door aandeelhouders

2014 2013

Stand 1 januari Opname Aflossingen

43.033 23.287 0 25.000 -5.768 -5.254

Stand 31 december inclusief kortlopend deel Kortlopend deel verantwoord onder kortlopende schulden

37.265 43.033 -333 -5.847

Stand 31 december

36.932 37.186

De rente variëert van 2,851% tot 4,65%

Zekerheden Hypothecaire leningen Leningen met positieve/nregatieve hypotheekverklaringen Overige leningen

31.12.2014 31.12.2013 642 660 36.623 36.938 0 5.435 37.265 43.033

31.12.2014 31.12.2013

Leningen met een looptijd van meer dan 1 jaar en korter dan 5 jaar Leningen met een looptijd van meer dan 5 jaar

69 25 36.863 37.161

36.932 37.186

10.25. Waarborgsommen De waarborgsommen worden uit hoofde van huurovereenkomsten van huurders ontvangen en dienen als eerste zekerheid voor de voldoening van eventueel verschuldigde achterstallige huur en mutatiekosten. De waarborgsommen worden bij beëindiging van de huurovereenkomst verrekend.

10.26. Belastingen

31.12.2014 31.12.2013

Loonheffing BTW Vennootschapsbelasting

0 40 58 0 0 3.272

58 3.312


10.27. Overige schulden en overlopende passiva

31.12.2014 31.12.2013

Overige schulden Te betalen rente Te betalen kosten

605 547 362 406 973 546

1.940 1.498

De schulden hebben een kortlopend karakter.

10.28. Rekening-courant banken Betreft opgenomen gelden in het kader van rekening-courant faciliteiten bij banken. Specificatie per 31.12.2014:

Faciliteit Opname Beschikbaar

ABN AMRO Bank N.V. ING Bank N.V. Nationaal Restauratiefonds (NRF)

11.000 5.797 5.203 2.000 1.363 637 2.199 1.519 680

15.199 8.679 6.520

10.29. Financiële instrumenten, renteswap. De renteverplichting voor een lening van ABN AMRO Bank N.V. (voorheen Fortis Bank Nederland N.V.) bestaat uit een variabele rente, gebaseerd op de 3-maands Euribor en verhoogd met een opslag van 0,45%. Deze renteverplichting is geruild met dezelfde bank voor een vaste renteverplichting van 2,89%, verhoogd met een opslag van 0,45%. De renteswap is afgesloten op 1 maart 2006 en loopt tot 3 maart 2026.

31.12.2014 31.12.2013

Marktwaarde op balansdatum

-496 -296

Aangezien de vennootschap kostprijshedge-accounting toepast, en de afgesloten swap matcht met de onderliggende lening van ABN AMRO Bank N.V., is deze negatieve marktwaarde niet in het resultaat en eigen vermogen verwerkt.

10.30. Overige informatie inzake afspraken met financiers Op 29 november 2013 is een crediteurenovereenkomst afgesloten met ABN AMRO Bank N.V., Triodos Bank N.V. en Delta Lloyd Levensverzekering N.V., waarbij omtrent een aantal bepalingen in de respectievelijke kredietovereenkomsten afspraken zijn gemaakt om die gelijkluidend te doen zijn, opdat er onderlinge transparatie is tussen kredietgevers. De betreffende bepalingen betreffen met name zekerheden en de informatievoorziening waaraan voldaan moet worden om de kredietverlening te continueren. In het kader van deze crediteurenopvereenkomst is een positief-negatieve hypotheekverklaring afgegeven, is er een solvabiliteitsvereiste van minimaal 55%, en moet de DSCR minimaal 1,0 zijn (1,25 excl. dividend). Aan deze vereisten wordt voldaan.


Criterium Werkelijk Werkelijk 2014 2013 Solvabiliteit DSCR DSCR excl. dividend

55,0% 69,0% 71,0% 1,00 1,10 1,40 1,25 2,10 3,20

De omvang van de kredietlening van ING Bank N.V. is teruggebracht tot de hierbovengenoemde rekeningcourant financiering en een tweetal kleine hypothecaire leningen.

10.31. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Investeringsverplichting vanwege restauraties Onderhoudsverplichtingen De looptijd van deze verplichtingen is korter dan een jaar.

31.12.2014 31.12.2013 2.475 5.228 734 479

Garantiestelling lening Triodos Bank verstrekt aan Stadsherstel Zaanstreek N.V. 1.285

1.316

De looptijd van deze garantiestelling is als volgt: korter dan een jaar: 19 tussen één en vijf jaar 77 langer dan vijf jaar 1.189

10.32. Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van Stadsherstel Amsterdam N.V. en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Met de deelnemingen heeft Stadsherstel Amsterdam N.V. naast haar aandelenbelang ook een zakelijke relatie, waarbij diensten onderling worden verleend. Deze transacties zijn steeds gebaseerd op gebruikelijke contractuele afspraken waarbij marktconforme condities zijn overeengekomen.

10.33. Garantievermogen en solvabiliteit In het kader van financiering met langlopende bancaire leningen is het begrip solvabiliteit van belang. Kortheidshalve kan de solvabiliteit gedefinieerd worden als het garantievermogen uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal.

31.12.2014 31.12.2013

Eigen vermogen Achtergestelde lening

176.380 175.859 6.000 6.000

Garantievermogen

182.380 181.859

Balanstotaal

264.206 255.782

Solvabiliteit


69,0% 71,1%

11. TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING x € 1.000 11.1. Onderhoudskosten

2014 2013

Bruto kosten Ontvangen subsidies

4.829 3.303 -354 -383

Netto kosten

4.475 2.920

11.2. Personeelskosten Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten

2014 2013 1.449 1.353 312 289 294 291 398 340

2.453 2.273

2014 2013

Aantal personeelsleden in dienst Waarvan op vaste basis

47 41 33 33

Voor de goede orde zij vermeld dat het werkapparaat in personele zin van de vennootschap op basis van een gesloten overeenkomst ook de werkzaamheden verricht voor Stichting Stadsherstel Amsterdam, welke rechtspersoon geen zelfstandig werkapparaat bezit. De kosten van het werkapparaat worden verdeeld op basis van een verdeelsleutel, die is gebaseerd op enerzijds de verhouding huurontvangsten en anderzijds de verhouding verhuurbare eenheden. De kosten van de directievoering vallen bij deze verdeling. De genoemde aantallen personeelsleden hebben een arbeidsovereenkomst met de vennootschap.

11.3. Bezoldiging bestuurders

2014 2013

Dit betreft de specificatie van de statutaire directie Periodiek betaalde beloningen Bonus

158 152 23 23

181 175

De vennootschap kent geen dertiende maand. Aan de directie zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Er is geen regeling bij beëindiging dienstverband. De leden van de Raad van Commissarissen verrichten hun werkzaamheden ten behoeven van de vennootschap zonder beloning.

11.4. Overige bedrijfslasten Externe kosten zalenverhuur en projecten Advieskosten Algemene kosten

2014 2013 591 811 233 342 747 665 1.571 1.818


11.5. Accountantshonoraria

2014 2013

Controle jaarrekening Andere controle werkzaamheden Fiscale advisering

70 64 8 11 106 162

184 237

Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties zoals bedoeld in art.1 lid 1 van de Wet toezicht accountantsorganisaties.

11.6. Afschrijvingen overige activa Immateriële vaste activa, software Materiële vaste activa, hardware en kantoorinventaris

Verrekend met Stichting Stadsherstel Amsterdam

2014 2013 25 19 79 81 104 100 -22 -22 82 78

11.7. Rentebaten

2014 2013

Ontvangen rente Bouwrente

6 4 96 127

102 131

11.8. Rentelasten

2014 2013

Betaalde rente Afschrijving financiële vaste activa

3.230 2.458 92 127

3.322 2.585


11.9. Vennootschapsbelasting (VPB) Acute verplichting Fiscale eenheid Stadsherstel Amsterdam N.V.: Bij het oprichten van de nieuwe rechtspersoon Stadsherstel Amsterdam N.V. is een fiscale eenheid gevormd met Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel II N.V., B.V. AMF Restauratie en Stadsherstel Haarlem B.V. De fiscale eindwaarden van de overgenomen activa en passiva bij splitsing worden onverkort overgenomen als fiscale beginwaarden. Dit is afgestemd met de belastingdienst. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

Specificatie berekening boekjaar:

2014 2013

Resultaat voor vennootschapsbelasting Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Deelnemingsvrijgstelling Stadsherstel Zaanstreek N.V. Fiscaal in aanmerking te nemen verkoopresultaten

2.804 8.345 -122 -3.855 0 11 -417 -572

2.265 3.929

Berekende vennootschapsbelasting Vrijval te betalen bedragen

-556 -973 1.365 1.543

Bate

Effectieve belastingdruk in de winst- en verliesrekening (als bate)

809 570

28,85% 6,83%

Stadsherstel Zaanstreek N.V.: Deze N.V. had geen positief fiscaal resultaat in de betreffende boekjaren. Latente belastingverplichtingen en -vorderingen Fiscale eenheid Stadsherstel Amsterdam N.V.: Over het waarderingsverschil tussen posten op de balans (met name panden) en de fiscale balans dient een post latente belastingvordering of -verplichting te worden gevormd. Naar verwachting zal deze post niet tot afwikkeling komen binnen een afzienbare termijn. Derhalve is de (contante) waarde van deze post op nihil gesteld. Stadsherstel Zaanstreek N.V.: Voorzichtigheidshalve is hier wel een voorziening voor latente belastingverplichtingen gevormd.

Specificatie bate in de winst- en verliesrekening:

2014 2013

Berekende last Mutatie voorziening latente belastingverplichtingen

809 570 0 0

809 570



12. VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 voor winstverdeling, x € 1.000 ACTIVA

REF.

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

Vaste activa

Immateriële vaste activa 72 Software

Materiële vaste activa Hardware en kantoorinventaris

86

76 90

Vastgoedbeleggingen 97.623 100.360 Panden in exploitatie Financiële vaste activa Deelneming Amsterdamse Maatschappij tot 14.1. 36.466 34.009 Stadsherstel II NV Deelneming BV AMF Restauratie 14.2. 14.723 13.088 Deelneming Stadsherstel Zaanstreek NV 14.3. 682 703 Leningen u.g. 14.4. 2.044 2.044 53.915 49.844 Som van de vaste activa 151.686 150.380 Vlottende activa Vorderingen 0 123 Subsidievorderingen Huurdebiteuren 503 480 Belastingen 434 105 Vorderingen op groepsmaatschappijen 14.5. 103.233 97.913 Rekening-courant Stichting Stadsherstel Amsterdam 310 0 Overige vorderingen en overlopende activa 657 457 105.137 99.078 Liquide middelen 0 255 105.137 99.333 Som van de vlottende activa 256.823 249.713


PASSIVA

REF.

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal gewone aandelen 10.12/10.13 61.804 61.804 Geplaatst aandelenkapitaal preferente aandelen 10.12/10.14 90 90 Agioreserve preferente aandelen 10.15 41.381 41.381 Herwaarderingsreserve 10.16 68.652 68.295 Overige reserve 10.17 840 -4.626 Resultaat boekjaar 10.18 3.613 8.915 176.380 175.859 Egalisatierekening erfpachtsrechten

80 83

Langlopende schulden 6.000 6.000 Achtergestelde leningen Leningen o.g. 48.037 45.108 Leningen o.g. verstrekt door aandeelhouders 11.285 6.545 Waarborgsommen 549 561 65.871 58.214 Kortlopende schulden 3.130 2.718 Crediteuren Aflossingsverplichiting langlopende schulden 550 5.921 Vooruitontvangen huur 342 300 Belastingen 58 3.312 Overige schulden en overlopende passiva 1.733 1.577 5.813 13.815 Rekening-courant banken 8.679 1.742 256.823 249.713

13. VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING x € 1.000

2014 2013

Resultaten uit deelnemingen Overige baten en lasten

4.093 4.691 -480 4.224

Resultaat voor vennootschapsbelasting

3.613 8.915


14. TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING x € 1.000

Algemeen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling van de vennootschappelijke en geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen worden gewaardeerd op netto-vermogenswaarde. ACTIVA

14.1. Deelneming Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel II NV Dit betreft een 100% deelneming.

2014 2013

Boekwaarde 1 januari 34.009 27.429 Stelselwijziging waardering vastgoed 2.968 Resultaat boekjaar 2.457 3.612 Boekwaarde 31 december

14.2. Deelneming BV AMF Restauratie Dit betreft een 100% deelneming.

36.466 34.009

2014 2013

Boekwaarde 1 januari 13.088 13.780 Stelselwijziging waardering vastgoed -1.772 1.635 1.080 Resultaat boekjaar Boekwaarde 31 december

14.3. Deelneming Stadsherstel Zaanstreek

Dit betreft de 51% deelneming in Stadsherstel Zaanstreel N.V.

14.723 13.088

2014 2013

Boekwaarde 1 januari Resultaat boekjaar

703 714 -21 -11

Boekwaarde 31 december

682 703

14.4. Leningen u.g.

2014 2013

Boekwaarde 1 januari Mutaties boekjaar

2.044 2.045 -1

Boekwaarde 31 december

2.044 2.044

Voor een bedrag van € 2.042.000 betreft dit een lening aan B.V. AMF Restauratie.

14.5. Vorderingen op groepsmaatschappijen Deze vorderingen zijn als volgt opgebouwd:

31.12.2014 31.12.2013

Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel II N.V. N.V. Amsterdams Monumenten Fonds Stadsherstel Zaanstreek N.V.

55.915 52.560 46.940 45.092 378 261

103.233 97.913


14.6. Eigen vermogen Aangezien de activiteiten van de geconsolideerde entiteiten overeenstemmen met die van de vennootschap, is de toelichting op het eigen vermogen opgenomen bij de geconsolideerde balans.

14.7. Garanties Stadsherstel Amsterdam N.V. heeft zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit de rechtshandelingen voortvloeiende schulden van de 100% dochtermaatschappijen op grond van artikel 403 lid 1f van Titel 9 Boek 2 BW.


15. GECOMBINEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 voor winstverdeling, x € 1.000 GECOMBINEERD GECOMBINEERD ACTIVA

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

Vaste activa

Immateriële vaste activa 72 86 Software Materiële vaste activa Hardware en kantoorinventaris Vastgoedbeleggingen Panden in exploitatie Panden te restaureren en in restauratie

188 218

283.014 286.509 25.297 14.387

308.311 300.896 Financiële vaste activa 54 Overige financiële vaste activa Vlottende activa

Vorderingen Subsidievorderingen Huurdebiteuren Belastingen Rekening-courant deelnemingen Overige vorderingen en overlopende activa

134 370 546 483 475 36 244 128 722 327

2.121 1.344 Liquide middelen

3.038 3.720

313.730 306.318


GECOMBINEERD GECOMBINEERD PASSIVA

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

Groepsvermogen 61.804 61.804 Geplaatst aandelenkapitaal gewone aandelen Stichtingskapitaal 45 45 Herwaarderingsreserve 97.531 96.265 Wettelijke reserve 41.381 41.381 1.273 -4.947 Overige reserve Resultaat boekjaar 2.883 10.579

204.917 205.127

Egalisatierekening erfpachtsrechten

141 146

Voorzieningen Voorziening latente belastingverplichtingen Voorziening asbestsanering

243 243 1.349

1.592 243 Langlopende schulden 6.000 6.000 Achtergestelde leningen Leningen o.g. 47.799 39.844 Leningen o.g. verstrekt door aandeelhouders 36.931 37.186 Waarborgsommen 1.655 1.502 Kortlopende schulden Crediteuren Aflossingsverplichiting langlopende schulden Vooruitontvangen huur Belastingen Overige schulden en overlopende passiva

92.385 84.532

3.380 2.878 633 6.028 479 424 65 3.512 1.459 1.681

6.016 14.523 Rekening-courant banken 8.679 1.747

313.730 306.318


16. GECOMBINEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 2014 x € 1.000

GECOMBINEERD GECOMBINEERD

2014 2013

Bedrijfsopbrengsten

Huuropbrengsten Opbrengsten exploitatie bijzondere locaties Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Overige opbrengsten

16.856 16.118 927 946 557 895 100 102

Bedrijfslasten Onderhoudskosten Vaste lasten Afschrijving erfpacht Personeelskosten Overige bedrijfslasten Afschrijving overige activa

18.440 18.061

-6.103 -3.441 -1.403 -836 -160 -136 -3.073 -2.754 -1.910 -2.452 -104 -102

-12.753 -9.722 Bedrijfsresultaat

5.687 8.339

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

-73 4.764

Financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten

102 131 -3.812 -3.055

-3.710 -2.923 Resultaat voor vennootschapsbelasting

1.904 10.179

Vennootschapsbelasting 979 400 Netto resultaat 2.883 10.579


17. TOELICHTING OP DE GECOMBINEERDE BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING 17.1. Gecombineerde cijfers In artikel 7.2 van de statuten van Stichting Stadsherstel Amsterdam staat vermeld dat de leden van de Raad van Toezicht van genoemde stichting worden benoemd door de Raad van Commissarissen van Stadsherstel Amsterdam N.V. Dat betekent dat er in feite een personele unie bestaat tussen beide toezichtsorganen, en dat derhalve ingevolge de verslaggevingsregelgeving inzicht gegeven moet worden op het totaal van de samenhangende economische entiteiten waarop toezicht gehouden worden. Dit inzicht wordt gegeven door de balansen en winst-en verliesrekeningen te consolideren en deze als gecombineerde financiële informatie te presenteren. Aangezien deze personele unie in het toezicht vanuit Stadsherstel Amsterdam N.V. plaats vindt, moet deze combinatie van financiële informatie gegeven worden in de jaarrekening van Stadsherstel Amsterdam N.V. Omdat aandeelhouders feitelijk alleen risico lopen bij Stadsherstel Amsterdam N.V., is de hierboven genoemde consolidatie vorm gegeven als gecombineerde balansen en winst- en verliesrekeningen. De term “geconsolideerd” in deze jaarrekening blijft derhalve beperkt tot de financiële informatie zoals weergeven in de paragrafen 1 tot en met 11.

17.2 Toelichting Een inhoudelijke toelichting van de geconsolideerde cijfers van Stadsherstel Amsterdam N.V. wordt vermeld in deze jaarrekening. Voor de cijfers van Stichting Stadsherstel Amsterdam wordt verwezen naar de jaarrekening van deze stichting, welke op de website van Stadsherstel Amsterdam zal worden gepubliceerd.


Directie de heer mr. A. Meerstadt MRE - directeur de heer J.A. Hulscher - adjunct-directeur

Raad van Commissarissen de heer drs. N.W. Hoek - voorzitter mevrouw drs. A.M. Fentener van Vlissingen - vice voorzitter mevrouw drs. D.E. Manson de heer drs. H. van der Noordaa de heer mr. J.H.J. Preller de heer E.A. Schilp de heer mr. drs. J.G. Wijn


OVERIGE GEGEVENS 18. Statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst De statutaire bepalingen zijn als volgt: Artikel 23 23.1. De raad van commissanssen is bevoegd te bepalen, welk deel van het saldo van de winst- en verliesrekening zal worden gereserveerd. 23.2. De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkenng vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal van de vennootschap, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. 23.3. Indien en voor zover voor de winst van de vennootschap blijkende uit de door de algemene vergadenng vastgestelde winst- en vediesrekening dit toelaat, kan de algemene vergadering besluiten een winstuitkenng te doen op de gewone aandelen van een bedrag dat niet groter is dan vijf procent (5%) van het totaal van de op de gewone aandelen gestorte bedragen. 23.4. Indien en voor zover na toepassing van het bepaalde in artikel 23.3 voor uitkenng beschikbare winst resteert, kan de algemene vergadenng besluiten op de preferente aandelen een winstuitkenng te doen van een bedrag gelijk aan een procent (1%) van het nominaal bedrag van de preferente aandelen. 23.5. Indien in enig jaar de winst niet toereikend is voor uitkering overeenkomstig het in artikel 23.3 bepaalde kan in de volgende jaren, indien de winst in die jaren daartoe toereikend is, boven de in die jaren overeenkomstig het in artikel 23.3 bepaalde uit te keren winst alsnog worden uitgekeerd het verschil tussen het voor enig jaar overeenkomstig het uit artikel 23.3 voortvloeiende bedrag en het over dat jaar aan winst uitgekeerde bedrag. 23.6. Aan geldmiddelen en andere activa van de vennootschap mag geen andere bestemming worden gegeven dan ter bevordering van het doel der vennootschap.

19. Voorgestelde bestemming van het resultaat (x € 1.000)

2014

Mutatie herwaardering naar herwaarderingsreserve via overige reserve 359 Mutatie negatieve herwaardering naar overige reserve -238 Toevoeging aan de overige reserve 402 Dividend 3.090 Resultaat boekjaar 3.613

20. Gebeurtenissen na balansdatum Naar aanleiding van de financiële en organisatorische band van de vennootschap met Stichting Stadsherstel Amsterdam zou het mogelijk kunnen zijn, dat de vennootschap aan deze stichting tijdelijk financiële faciliteit ter beschikking stelt om de stichting in staat te stellen te kunnen voldoen aan verplichtingen van de externe toezichtshouders. Deze externe toezichtshouders zijn Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting en Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De omvang is thans nog niet in geld uit te drukken; evenmin is thans de waarschijnlijkheid te melden. Indien hier duidelijkheid over bestaat zullen wij hierover communiceren op onze website.

92 | Overige gegevens

CONTROLEVERKLARING Aan: de algemene vergadering van Stadsherstel Amsterdam N.V.

VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING Wij hebben de in dit verslag op pagina 54 tot en met 87 opgenomen jaarrekening 2014 van Stadsherstel Amsterdam N.V. te Amsterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2014 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE DIRECTIE De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ACCOUNTANT Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

93 | Controleverklaring

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

OORDEEL Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stadsherstel Amsterdam N.V. per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE BIJ OF KRACHTENS DE WET GESTELDE EISEN Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 21 mei 2015 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door W.J.J. Verdegaal-Ong RA

AANDEELHOUDERS LIJST VAN AANDEELHOUDERS MET EEN BELANG VAN 5% OF MEER PER 31 DECEMBER 2014

ABN AMRO BANK N.V. AMVEST PARTICIPATIES II B.V. ASR LEVENSVERZEKERINGEN N.V. ACHMEA VASTGOED N.V. DELTA LLOYD LEVENSVERZEKERING N.V. DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. GEMEENTE AMSTERDAM ING BANK N.V. RABOBANK AMSTERDAM U.A.

Kerkstraat 192, onlangs gerenoveerd. Ontwerptekening uit 1870, met aanzicht van de voorgevel, voor het vernieuwen van de hoekstijl van de kelderpui en het vervangen van de halsgevel door een lijstgevel. STADSARCHIEF AMSTERDAM

95 | Aandeelhouders

PANDENLIJST Korte Ouderkerkerdijk 45. De voormalige ingenieurswoning van de Zuidergasfabriek, uitkijkend op de Amstel, ligt in een gloednieuwe wijk – het Amstelkwartier genaamd. Links een deel van de skyline van Amsterdam Amstel. XANDER RICHTERS



PANDENLIJST rd A an ko

G

er es ta ur ee

G

op

er es ta ur ee

A an ko

op

rd

op adres

Achtergracht 34

1968

1973

Binnenkant 50

1968

1971

Achtergracht 36-38 / Amstel 316-318

1969

1973

Binnenkant 51 / Kalkmarkt 12-13

1963

1971

Ambonplein 61-63-67-73-79 (Gerardus Majellakerk)

1992

2012

Bloemgracht 4

1963

1968

Amstel 81 / Nieuwe Kerkstraat 2

1968

1973

Bloemgracht 32

1961

1970

Amstel 87

1958

1962

Bloemgracht 34

1957

1963

Amstel 95

1958

1972

Bloemgracht 35

1970

1971

Amstel 97

1958

1971

Bloemgracht 36

1957

1963

Amstel 99

1972

2009

Bloemgracht 37

1971

1977

Amstel 176

1983

1989

Bloemgracht 39

1976

1992

Amstel 262

1963

1964/1998

Bloemgracht 42

1959

1999

Amstel 264

1967

1969

Bloemgracht 76 /

1966

1978

Amstel 266

1967

1969

Amstel 268

1960

1967

Bloemgracht 125

1971

1972/1999

Amstel 282

1969

2013

Bloemgracht 127

1971

1972

Amstel 316-318 / Achtergracht 36-38

1969

1973

Bloemgracht 145-147

1993

1993

Amstelveld 2

1986

1990

Bloemgracht 166

1966

1992/

Amstelveld 4

1986

1990

2008 / 2011

Amstelveld 6

1986

1990

Broekergouw 10

2002

Amstelveld 8

1986

1990

Broekergouw 12

2002

Amstelveld 10 (Amstelkerk)

1986

1990

Brouwersgracht 62 / Herenmarkt 23-25-27

1971

1976

Amstelveld 12

1986

1990

Brouwersgracht 86 / Binnen Brouwersstraat 37

1957

1960/2003

Brouwersgracht 95

1971

1972

Brouwersgracht 97

1963

1972

A

B

Tweede Leliedwarsstraat 25-27-29-31

Barndesteeg 8

1994

1992

Brouwersgracht 99

1966

1972

Barndesteeg 10

1994

1992

Brouwersgracht 101 / Prinsengracht 1

1968

1972

Barndesteeg 12

1994

1992

Brouwersgracht 135

1985

1989

Barndesteeg 14-16

1994

1992

Buiksloterdijk 434

2002

Bergstraat 2

2012

2013

Buiksloterdijk 444

2002

Bergstraat 4

2012

2013

Buiten Wieringerstraat 1 / Droogbak 17

1958

Bethaniëndwarsstraat 1-3-5-7

1992

1992

Bethaniënstraat 10

1992

1992

D

Bethaniënstraat 14

1992

1992

De Ruijterkade 144-147-149-150

Bethaniënstraat 3A

1998

2000

Bethaniënstraat 5

1998

2000

Dirk van Hasseltsteeg 1-3

2000 2007

Bethaniënstraat 37-39

1990

1990

Dirk van Hasseltsteeg 2-4

2004 2007

1976

2006 2011

(Brandweerkazerne)

Beulingstraat 15

1978

1982/2011

Droogbak 17 / Buiten Wieringerstraat 1

1958

1976

Beulingstraat 17

1978

1982/2011

Dwars Spinhuissteeg 5 / Spinhuissteeg 5

1984

1993

Bickersgracht 30

1974

1978

Dwars Spinhuissteeg 7 / Spinhuissteeg 3

1984

1993

Bilderdijkkade 60-62/Tollenstraat 60-61 (De Hallen)

2013

Dwars Spinhuissteeg 9-11-13 / Spinhuissteeg 1A

1984

1993

Binnen Brouwersstraat 2

1990


2001


2001

Eerste Egelantiersdwarsstraat 2-4C / Tuinstraat 51

1985

1987


1981

1994

Eerste Egelantiersdwarsstraat 4

1980

1987

Binnen Brouwersstraat 37 / Brouwersgracht 86

1957

1960/2003

Eerste Laurierdwarsstraat 50

1990

2001

Binnen Vissersstraat 9-11

1990

1997

Eerste Looiersdwarsstraat 11 /

1991

1995

Binnen Vissersstraat 13-15A

1995

1997

Oude Looiersstraat 55

Binnen Vissersstraat 15B-17

1995

1997

Eerste Weteringdwarsstraat 30

1989

2006

Binnen Vissersstraat 23

1997

1997

Eerste Weteringdwarsstraat 70 / Vijzelgracht 4-6-8

2010

2011

Binnenkant 36

1962

1973

Eerste Weteringdwarsstraat 83 t/m 105

1980

1985

Binnenkant 37

1971

1973

98 | Pandenlijst

1993

E

(Hodshon Dedelhofje)

rd G

er es ta ur ee

A an ko

op

G

Egelantiersgracht 5

A an ko

op

er es ta ur ee

rd

Stichting Stadsherstel Amsterdam

1973

1978

Herenmarkt 9

1975

1984

1972

1984

Egelantiersgracht 13

1971

1978

Herenmarkt 19


1971

1979

Herenmarkt 21

1970

1972


1971

1979

Herenmarkt 23-25-27 / Brouwersgracht 62

1971

1976


1971

1979

Herenmarkt 91-93-95-97-99 (West-Indisch Huis)

1996

1977


1974

1987

Herenstraat 29

1968

1969


1974

1987

Herenstraat 31

1965

1968


1968

1974

Herenstraat 33

1965

1968


1968

1974

Herenstraat 34

1976

1991

Elandsgracht 43

1981

1984

Herenstraat 35

1965

1967

Enge Kerksteeg 3 / Oudekerksplein 32 (VVE)

1993

1994

Herenstraat 36

1989

1997

Herenstraat 37

1963

1967

Herenstraat 38

1974

1980

1963

1967

F Flevopark 11-12

2007

2011

Herenstraat 39

Flevopark 13 (Flevo Gemaal)

2007

2010

Herenstraat 41 / Keizersgracht 95B

1959

1967

Foeliedwarsstraat 40, 42, 50, 52

2014

Hoogte Kadijk 12

2001

2005

Hoogte Kadijk 16

1995

1992

Hoogte Kadijk 18A-18C

1995

1992

Hoogte Kadijk 50

1995

1992

G Gasthuismolensteeg 8

1988

Geldersekade 3

1959

1960/2012

Hoogte Kadijk 52

1995

1992

Geldersekade 10 / Oudezijds Kolk 1

1989

1992

Hoogte Kadijk 62

1995

1992

Geldersekade 12

1969

1984

Hoogte Kadijk 74 / Tussen Kadijken 17-19-21

1995

1992

Geldersekade 14 / Oudezijds Kolk 3

1997

2002

Hoogte Kadijk 97-101-105

1983

1988

Geldersekade 15

1992

Hoogte Kadijk 99-103

1983

1988

Geldersekade 53

1959

Hoogte Kadijk 107-109-111-115

1983

1988

Geldersekade 78

2004

Hoogte Kadijk 113-117 / Overhaalsgang 1

1983

1988

Geldersekade 121

1963

Hoogte Kadijk 147 /

1998

2003

Grote Bickersstraat 35

1974

Guldehandsteeg 11-13-15-17

1981

1990

1991

1993

1996

1998/2012

1959

1964

Kadijksplein 5-12 / Laagte Kadijk 1-2

1997

1997

Haarlemmerdijk 55

1974

1986

Kalkmarkt 7

1978

1999

Haarlemmerstraat 1 (VVE)

1980

1996

Kalkmarkt 10

2004 2004

Haarlemmerstraat 3 (VVE)

1984

1996

Kalkmarkt 11

1968

1971

Haarlemmerstraat 46

2009 2012

Kalkmarkt 12-13 / Binnenkant 51

1963

1971

Haarlemmerstraat 48

1981

1984

Keizersgracht 62

1962

1973

Haarlemmerstraat 115

1969

1973

Keizersgracht 64

1962

1973

1998/2012

Keizersgracht 95B / Herenstraat 41

1959

1967

Keizersgracht 97

1964

1970

1963/1996 1982

Kruithuisstraat 17-25 (Museumwerf ‘t Kromhout)

H

J Jonas Daniel Meijerplein 52 /

Haarlemmer Houttuinen 47 / Haarlemmerstraat 124-126 (Posthoornkerk) Haarlemmer Houttuinen 65A / Korte Prinsengracht 5

Haarlemmerstraat 124-126 /

1996

Haarlemmer Houttuinen 47 (Posthoornkerk)

Nieuwe Herengracht 55

K

Halmaheirastraat 28

2003

Keizersgracht 99

1966

1971

Henri Polaklaan 20

2001

Keizersgracht 172A / Leliegracht 36

1959

1964

Herengracht 35

1961

1964

Keizersgracht 323

1970

1972

Herengracht 249

1958

2010

Keizersgracht 527

1963

1978

Herengracht 300 / Wolvenstraat 1A

1984

1987

Keizersgracht 539 / Nieuwe Spiegelstraat 22A-22D

1974

1984

Herengracht 325

1975

1989

Keizersgracht 541

1974

1984

Herengracht 532 / Reguliersgracht 2

2009 2012

Keizersgracht 543

1974

1984

99 | Pandenlijst

rd A an ko

G

er es ta ur ee

G

op

A an ko

op

er es ta ur ee

rd


Keizersgracht 695

1981

1988

Lange Leidsedwarsstraat 31

1988

2008

Keizersgracht 697

1984

1988

Lange Niezel 10

2013

Keizersgracht 703

1961

1970

Lange Niezel 22

1984

1992

Kerkstraat 15

1959

2013

Langestraat 35

1979

1986

Kerkstraat 17

2012

2013

Langestraat 37

1979

1986

Kerkstraat 184

1984

1989

Langestraat 76A-76B

1962

1975

Kerkstraat 186

1984

1989

Langestraat 80

1957

1959/2001

Kerkstraat 188

1984

1989

Lauriergracht 12

2004 2006

Kerkstraat 192

1998

1998

Lauriergracht 19-21

1985

1989

Kerkstraat 194

1998

1998

Leidsegracht 61

1957

1973

Kerkstraat 196

1998

1998

Leidsegracht 106 / Raamdwarsstraat 9-11

1995

1999

Kerkstraat 198

1998

1998

Leliegracht 36 / Keizersgracht 172A

1959

1964

Kerkstraat 273

1983

1985

Linaeusstraat 37 (Muiderkerktoren)

2012

Kerkstraat 278

1961

2002

Looiersgracht 2-4

1969

1979

Kerkstraat 280

1961

2002

Kerkstraat 321

1974

1990

M

Kerkstraat 323

1974

1993

Marnixstraat 58

1997

1998

Kerkstraat 326

1959

1967

Marnixstraat 291-295

2012

Kerkstraat 328

1969

2000

Muiderstraat 24-26-30

1995

1995

Kerkstraat 328 / Reguliersgracht 70

1971

2000

Muiderstraat 28-32 / Nieuwe Herengracht 71

1995

1995

Kerkstraat 329

1991

1995

Kerkstraat 396-398

1968

1978

N

Kerkstraat 400

1970

1978


1991

1993

Kerkstraat 402

1970

1978


1991

1993

Kerkstraat 414

1963


1991

1993

Kerkstraat 416

1963


1991

1993

Kerkstraat 418

1963


1991

1993

Kloveniersburgwal 6

1965

1980

Nieuwe Herengracht 55 /

1991

1993

Kloveniersburgwal 8

1965

1980

Kloveniersburgwal 14

1990

1990

Nieuwe Herengracht 71 / Muiderstraat 28-32

1995

1995

Kloveniersburgwal 22-24

1997

2007

Nieuwe Herengracht 219-221

1974

1979


1963

1969

Nieuwe Keizersgracht 37

1962

1964/1996

1962

1964/1997

Jonas Daniel Meijerplein 52


1968

1971

Nieuwe Keizersgracht 39


2012

2014

Nieuwe Kerkstraat 2A

1971

1973

Koestraat 13

1988

1993

Nieuwe Kerkstraat 2 / Amstel 81

1968

1973

1985

1992

Koestraat 16B (VVE)

1996

Nieuwe Leliestraat 75

Koestraat 20-22

1995

1994

Nieuwe Leliestraat 183

1999

2009

Koestraat 24-26-28-30

1990

1990

Nieuwe Looiersstraat 25-27

1983

1997

Korsjespoortsteeg 5

1983

1983/2005

Nieuwe Nieuwstraat 19

1988

1997

Korsjespoortsteeg 17

1975

2009

Nieuwe Nieuwstraat 27

1989

1997

Korte Keizersstraat 11

1974

1980

Nieuwe Prinsengracht 29

1957

1968/2011

2012

2014

Korte Leidsedwarsstraat 70

2012

2014

Nieuwe Prinsengracht 43-45-47-49-51-53

Korte Ouderkerkerdijk 45

2013

2014

Nieuwe Spiegelstraat 22A-22D / Keizersgracht 539

1974

1984

Korte Prinsengracht 5 /

1959

1964

Nieuwe Spiegelstraat 22B-22C-22E

1974

1984

Nieuwendijk 1 / Prins Hendrikkade 1

1972

1978

Haarlemmer Houttuinen 65A Korte Prinsengracht 6

1971

1998

Nieuwendijk 24

1968

1969

Korte Prinsengracht 7

1959

1964

Nieuwezijds Voorburgwal 38

1960

1963

Korte Prinsengracht 9

1959

1964


1978

1985

Kromme Waal 13

1957

1963


1978

1985

Kruithuisstraat 17-25 /

1998

2003

Nieuwezijds Voorburgwal 91 /

1978

1985

1978

1985

1978

1985

Nieuwezijds Voorburgwal 149 / Paleisstraat 23-31

1973

1975


1973

1975/2011

Hoogte Kadijk 147 (Museumwerf ‘t Kromhout)

Sint Nicolaasstraat 80-82 Nieuwezijds Voorburgwal 93 /

L

Sint Nicolaasstraat 88-90

Laagte Kadijk 1-2 / Kadijksplein 5-12

1997

Laagte Kadijk 10-11-12

1997

Landsmeerderdijk 45

2004

Landsmeerderdijk 213

2013

100 | Pandenlijst

1997

Nieuwezijds Voorburgwal 95-97 /

1997

Sint Nicolaasstraat 67-71-75

2014

rd G

er es ta ur ee

A an ko

op

er es ta ur ee

Noorder IJdijk 109

2002

Prinsengracht 3

1971

1986

Noorderdwarsstraat 7

1986

2010

Prinsengracht 5

1971

1986

Noorderkerkstraat 2

1985

2008

Prinsengracht 8

1961

1967

Noorderstraat 39 A-C-E-G

1976

1991

Prinsengracht 25

1963

1969

Noorderstraat 39 B-D-F-H

1995

1991

Prinsengracht 142-144

1962

1966

Noordhollandschkanaaldijk 24

2002

Prinsengracht 146

1962

1966

Prinsengracht 148

1962

1966

Prinsengracht 206

1985

1987/2003

1957

1962

G

A an ko

op

rd


O Obiplein 18 (Pastoor Hesseveldschool)

2001

2004

Prinsengracht 300

Oude Hoogstraat 17

1990

1990

Prinsengracht 333

1961

1967

1995

Prinsengracht 337

1959

1967

Prinsengracht 339

1959

1967

Oude Looiersstraat 55 /

1991

Eerste Looiersdwarsstraat 11 Oude Looiersstraat 61

1989

1995

Prinsengracht 451

1969

1974

Oude Schans 52

1959

1977

Prinsengracht 457

1974

1986

1983

Prinsengracht 459

1974

1986

Prinsengracht 600 / Weteringstraat 1

1974

1977

Oude Spiegelstraat 1A / Singel 350

1968

Oude Waal 6 1977 1984 Oudekerksplein 32 (VVE) / Enge Kerksteeg 3

1993

1994

Prinsengracht 602

1971

1978

Oudemanhuispoort 1A

2010

2012

Prinsengracht 646

1967

1971

Oudezijds Achterburgwal 143

1990

1990

Prinsengracht 648

1967

1971

1995

2002


2011

2013

Prinsengracht 754 (Pastorie De Duif)


2001

2007

Prinsengracht 756 (Kerk De Duif)

1995

2002


1981

2006

Prinsengracht 1075

1963

1982


1981

2006

Prinsenstraat 18

1971

1973


1981

2006

Prinsenstraat 20

1970

1972


1981

2006

Prinsenstraat 22

1970

1972

Oudezijds Achterburgwal 199 / Rusland 3-5

1999

2002

Professor Tulpstraat 14

2002

2005

Oudezijds Armsteeg 6-28

2008 2010

Professor Tulpstraat 16-18-20

2002

2005

Oudezijds Kolk 1 / Geldersekade 10

1989

1992

Professor Tulpstraat 22-24-26-28

2002

2005

Oudezijds Kolk 3 / Geldersekade 14

1997

2002

Oudezijds Voorburgwal 1

1973

1993

R


1993

1994

Raamdwarsstraat 9-11 / Leidsegracht 106

1995

1999


1966

1975

Raamsteeg 6

2010

2012


1962

1999

Rapenburg 93

2014

Oudezijds Voorburgwal 28 (Veilinghuisje)

2001

2008

Reestraat 5

1980

1982

Oudezijds Voorburgwal 30 (voorhuis)

1995

2006

Reestraat 7

1975

1982

Oudezijds Voorburgwal 30 (achterhuis)

1999

2006

Reestraat 15

1972

1977


1958

Reestraat 17

1972

1977


2009 2012

Reestraat 19

1968

1971

Oudezijds Voorburgwal 224-226 / Servetsteeg 11

1996

1997

Reestraat 30-32

1969

1973

Oudezijds Voorburgwal 228-230

1995

1994

Reguliersgracht 2 / Herengracht 532

2009 2012


1993

1995

Reguliersgracht 11-13

1977

1982

Overhaalsgang 1 / Hoogte Kadijk 113-117

1983

1988

Reguliersgracht 19

1959

1961

Overtoom 371

1999

2004

Reguliersgracht 63

1974

2003

Overtoom 373

1999

2004

Reguliersgracht 65-67

1974

1990

Reguliersgracht 70 / Kerkstraat 328

1971

2000

Reguliersgracht 95

1988

2007

1957

1968

P Paleisstraat 23-31 / Nieuwezijds Voorburgwal 149

1973

1975

Roomolenstraat 11

Passeerdersgracht 6

1982

1985

Runstraat 4

1988

2009

Piet Heinkade 179-181 (Pakhuis De Zwijger)

2005 2006

Runstraat 29

1966

1997

Pijlsteeg 33-53

1994

1996

Rusland 3-5 / Oudezijds Achterburgwal 199

1999

2002

Pijlsteeg 57-63

1994

1995

Rusland 10-12

1999

2003

Plantage Kerklaan 21

1992

2000

Rusland 27

1999

2002

Prins Hendrikkade 1 / Nieuwendijk 1

1972

1978

Ruysdaelkade 2-4 (Rioolgemaal F)

1994

1996/2000

Prins Hendrikkade 87

1969

1992

Prins Hendrikkade 101

1963

1975

S

Prinsengracht 1 / Brouwersgracht 101

1968

1972

Servetsteeg 11 / Oudezijds Voorburgwal 224-226

1996

1997

Prinsengracht 1A

1971

1986

Singel 1 / Stromarkt 4

1975

2005

101 | Pandenlijst

rd er es ta ur ee

1957

2009

Tussen Kadijken 17-19-21 / Hoogte Kadijk 74

1982

1992

Singel 157

1969

1983

Tweede Goudsbloemdwarsstraat 6

1981

1990

Singel 159

1969

1983

Tweede Goudsbloemdwarsstraat 10

1981

1990

Singel 346

1963

2001

Tweede Leliedwarsstraat 25-31 / Bloemgracht 76

1966

1978

Singel 350 / Oude Spiegelstraat 1A

1968

1983

Tweede Weteringdwarsstraat 5-7

1972

1975

Singel 368

1976

1986

Tweede Weteringdwarsstraat 71-73

2004 2005

Singel 413

1963

1969

Tweede Wittenburgerdwarsstraat 133 (Groenland)

2005 2005

Singel 415

1963

1971

Singel 417

1963

1971

U

Singel 419

1963

1968

Utrechtsedwarsstraat 106

2001

2003

Singel 496

1958

1965

Utrechtsedwarsstraat 71 / Utrechtsestraat 135

1988

1991

Sint Annenstraat 10

1994

1995

Utrechtsestraat 135 / Utrechtsedwarsstraat 71

1988

1991

Sint Annenstraat 12

1994

1995

Utrechtsestraat 141

1972

1975

Sint Annenstraat 14

1994

1995

Sint Annenstraat 16

1994

1995

V

Sint Anthoniebreestraat 69 /

1998

1975

Valeriusplein 7-8

2012

2014

Van Ostadestraat 149 (Oranjekerk)

1998

2000

1985

Vijzelgracht 1

1967

1971

1967

1971

Sint Geertruidensteeg 15

1978

G

Singel 135

Sint Anthoniesluis 25 (Huis de Pinto)

A an ko

G

op

er es ta ur ee

A an ko

op

rd


Sint Jansstraat 24-42

1983

1992

Vijzelgracht 3

Sint Jansstraat 44-46

1983

1992

Vijzelgracht 4-6-8/Eerste Weteringdwarsstraat 70

2010

2011

Sint Nicolaasstraat 49

1978

1982

Vijzelgracht 5

1967

1971


1978

1985

Vijzelgracht 39

1969

2001

Sint Nicolaasstraat 51-57 (Blaeu Erf)

1978

1982

Vijzelgracht 47

2000 2009


1978

1985

Vijzelgracht 63

2000 2003 1977

1986

Sint Nicolaasstraat 59 (Blaeu Erf)

1978

1982

Vinkenstraat 55


1978

1982

Vinkenstraat 68

1974

1986


1978

1985

Vinkenstraat 74

1978

1991

Sint Nicolaasstraat 67-71-75 /

1978

1985

Vondelpark 6B-6C (Meststallen)

2006 2005

Vondelstraat 41

2012

2013


1978

1985

Vondelstraat 120 (Vondelkerk)

1996

986/

Sint Nicolaasstraat 80-82 /

1978

1985

2000 / 2004


1978

1985

W

Sint Nicolaasstraat 88-90 /

1978

1985

Warmoesstraat 15

2009 2012

Westerkade 24-25

Nieuwezijds Voorburgwal 95-97


2012

2013

Spinhuissteeg 1A / Dwars Spinhuisteeg 9-11-13

1984

1993

Weteringstraat 1 / Prinsengracht 600

1974

1977

Spinhuissteeg 3 / Dwars Spinhuissteeg 7

1984

1993

Weteringstraat 19

1961

1974

Spinhuissteeg 5 / Dwars Spinhuissteeg 5

1984

1993

Wijkergouw 6 (Schellingwouderkerk)

1998

2000

Spinhuissteeg 12

2014

Wingerdweg 28-34

2002

2005

Spuistraat 61

2013

2014

Wingerdweg 98

2010

2011

Spuistraat 255A-255B

1978

1990

Stadionplein 18

2006 2007

Wittenburgergracht 197-199-201

1984

1987

Stoombootweg 1

2002


1984

1987

Stoombootweg 4

2002


1981

1989

Stoombootweg 17

2002

Wolvenstraat 1A / Herengracht 300

1984

1987

Stromarkt 3

1988

2006

2013

2014


T Tollenstraat 60-61 / Bilderdijkkade 60-62 (De Hallen)

(Kinderdagverblijf Johanna Margaretha)

Z Zamenhofstraat 28A

2005 2008

Zandhoek 13

1957

1959/1996

Zandhoek 14-15

1961

1978

Tuinstraat 51 / Eerste Egelantiersdwarsstraat 2-4C

1985

1987

Zeeburgerdijk 50-52-54 (Gemaal Zeeburg)

1997

1991

Tuinstraat 53-55

1985

1987

Zonneplein 29-30-30A (Zonnehuis)

2002

2005

2002 2011

Tuinstraat 57

1985

1987

Zuideinde 422

Tuinstraat 59-61

1985

1987

Zuideinde 428-430

Tussen Kadijken 3-5-9

1993

1992

Tussen Kadijken 7-11

1993

1992

Tussen Kadijken 13-15

1993

1992

102 | Pandenlijst

2013

(geen eigendom: geheel in erfpacht) Zwarte pad 30 (Akermolen)

2008 2010

rd

2000

Binnen Vissersstraat 19-21

1997

1997

Buiksloterdijk 228

1973

1983

RANSDORP

Buiksloterdijk 230

1976

1986

Dorpsweg 55 (Kerk van Ransdorp)

Eerste Laurierdwarsstraat 48

2001

2001

Herengracht 361

1959

1962

UITGEEST

Keizersgracht 677

1960

1963

Busch en Dam 13 (Fort aan den Ham)

Paardenstraat 1

1967

1970

Prinsengracht 335

1959

1967

WEESP

Reestraat 2

1960

1970

Oudegracht 69 (Van Houtenkerk)

Reestraat 4

1960

1970

Reestraat 6

1968

1970

ZAANDIJK

Reestraat 8

1978

1981

Kerkstraat 4-10

er es ta ur ee

1998

G

Bethaniënstraat 7

IN ERFPACHT UITGEGEVEN - IN AMSTERDAM

A an ko

G

op

er es ta ur ee

A an ko

op

rd


2011

2012

OOSTHUIZEN

BEVERWIJK

Etersheim 8 (Schooltje van Dik Trom)

2003 2006

2012

2009 2013

2013

ZAANSE SCHANS (BEZIT STADSHERSTEL ZAANSTREEK N.V.)

Breestraat 101 (Pastorie)

2011

De Kwakels 1

2009

Kalverringdijk 1

2009

DIEMEN

Kalverringdijk 3

2009

Hartveldseweg 23 (De Hoop)

1996

1998

Kalverringdijk 5

2009

Overdiemerweg 37 (Kustbatterij Fort Diemerdam)

2006 2012

Kalverringdijk 7

2009

Overdiemerweg 41 (Boerderij Zeehoeve)

2003 2005

Kalverringdijk 8

2009

Venserkade 112 (Vensermolen)

2011

Kalverringdijk 9

2009

Kalverringdijk 10

2009

DURGERDAM

Kalverringdijk 11

2009

Durgerdammerdijk 97

2002

Kalverringdijk 17

2009

Durgerdammerdijk 101 (Kapel Durgerdam)

2009 2013

Kalverringdijk 19

2009

Kalverringdijk 21

2009

HAARLEM

Schansend 1

2009

Begijnhof 20

1969

1972

Zeilenmakerspad 1

2009

Groot Heiligland 26

2007

2011

Zeilenmakerspad 2

2009

Spaarne 11

2007

2009

Zeilenmakerspad 3

2009

Spaarnwouderstraat 68-68A

2009 2011

Zeilenmakerspad 4

2009

Spaarnwouderstraat 72-72A-72B

2009 2011

Zonnewijzerspad 1

2009

Spaarnwouderstraat 74 / Spiegelstraat 2B

2009

2011

Zonnewijzerspad 2

2009

Spaarnwouderstraat 76 / Spiegelstraat 2A

2009 2011

Zonnewijzerspad 5

2009

Spaarnwouderstraat 134

2009 2011

Zonnewijzerspad 6

2009

Spiegelstraat 4

2009 2013

Zonnewijzerspad 7

2009

Spiegelstraat 6-8

2009 2013

Zonnewijzerspad 8

2009

Spiegelstraat 8A

2009 2013

Vrouwestraat 12 (Bakenesserkerk)

2009 2010

2014

2005/2011

HEEMSTEDE

Wilhelminaplein 4-6

2013

HOOFDDORP

Rijnlanderweg 878 (Boerderij den Burgh)

2012

LANDSMEER

Dorpsstraat 28 (Kerk van Landsmeer)

2007

Noordeinde 124-126

2014

103 | Pandenlijst

2013

OOSTHUIZEN SCHOOLTJE VAN DIK TROM ETERSHEIM 8

UITGEEST BUSCH EN DAM 13 FORT AAN DEN HAM

BEVERWIJK PASTORIE BREESTRAAT 101 ZAANDIJK KERKPLEIN 1 ZAANDIJKERKERK

ZAANSE SCHANS DE KWAKELS 1 KALVERINGSDIJK 1 T/M 21 SCHANSEND 1 ZEILMAKERSPAD 1 T/M 4 ZONNEWIJZERSPAD 1, 2, 5 T/M 8 LANDSMEER NOORDEINDE 124-126 KERKJE VAN EVERS

HAARLEM BEGIJNHOF 20 GROOT HEILIGLAND 26 SPAARNE 11 SPAARNWOUDESTRAAT 68 T/M 76 SPAARWOUDESTRAAT 134 SPIEGELSTRAAT 2A T/M 8A VROUWENSTRAAT 12 | BAKENESSERKERK

RANSDORP KERK VAN RANSDORP DORPSWEG 55 DURGERDAM DURGERDAMMERDIJK 97 DURGERDAMMERDIJK 101 | KAPEL

HEEMSTEDE WILHELMINAPLEIN 4-6

HOOFDDORP BOERDERIJ DEN BURGH RIJNLANDERWEG 878

104 | Stadsherstel binnen de Stelling van Amsterdam

DIEMEN VENSERMOLEN VENSERKADE 112 KUSTBATERIJ DIEMERDAM OVERDIEMERWEG 23 BOERDERIJ ZEEHOEVE OVERDIEMERWEG 41 SCHUILKERK DE HOOP HARTVELDSEWEG 23

WEESP VAN HOUTENKERK OUDE GRACHT 69

COLOFON JAARVERSLAG 2014 Stadsherstel Amsterdam N.V.

CONCEPT, REDACTIE EN PRODUCTIE Monique Hollenkamp

ONTWERP Xander Richters, Graphic Invention

DRUK Joh. Enschedé

FOTO OMSLAG Xander Richters

ADRES Amstelveld 10 1017 JD Amsterdam Telefoon 020 5200060 Fax 020 6382040 Internet www.stadherstel.nl E-mail [email protected]

Dit jaarverslag is geheel FSC-gecertificeerd geproduceerd

stadsherstel.nl

Voormalige ingenieurswoning van de Zuidergasfabriek aan de Ouderkerkerdijk 45, gebouwd tussen 1907 en 1913

Recommend Documents