Voor onze toekomst moeten we het verzet organiseren! Lage lonen, besparingen, tekorten in alle diensten, milieuvervuiling,

de Linkse

Socialist

€2

STEUN: € 5

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 306  Juli-Augustus 2011

België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

Lage lonen, besparingen, tekorten in alle diensten, milieuvervuiling,…

Voor onze toekomst moeten we het verzet organiseren!

D

Door Navid (Brussel)

e afgelopen maanden kwam het ongenoegen wereldwijd tot uitbarsten. Er waren algemene stakingen in Griekenland, revoluties in het Midden-Oosten en Noord-Afrika en tussendoor ook nog bewegingen zoals deze van de “misnoegde” jongeren die pleinen bezet hielden in Spanje. Telkens werd de wijd verspreide woede omgezet in actie waardoor de omvang van de woede en het ongenoegen pas echt duidelijk werd.

Nood aan sterke en strijdbare linkerzijde P2

Vandaag nemen de tekorten steeds der aan het kelderen, ook al bleek de gen enkel de belangen van de banken meer toe: een gebrek aan opvangplaat- afgelopen maanden dat het besparings- en de multinationals. Dat ondermijnt sen voor kinderen, te weinig scholen, beleid geen einde maakt aan de crisis. onze levensstandaard maar ook onze een tekort aan onderwijzend personeel, Bij ons wordt het voorgesteld alsof de planeet. Denk maar aan de kernramp een tekort aan betaalbare huisvesting, Griekse bevolking verantwoordelijk is in Fukushima of de aanhoudende klite weinig werk en tenslotte te weinig voor de crisis, maar het zijn wel dege- maatveranderingen. plaatsen in de rusthuizen waar bo- lijk de banken en speculanten die het De gemeenschap gaat gebukt onder vendien te weinig personeel is. Je zou land de dieperik in sturen. Waarom de winsthonger van de privé. We worvoor minder misnoegd zijn! En dan zou de gewone bevolking daarvoor den vandaag gevraagd om te besparen willen de Europese politici daar nog moeten opdraaien? omdat de regeringen de private gokeen schep bovenop doen door de verHet ongenoegen doorheen de wereld schillende nationale besparingsplan- kent enkele gemeenschappelijke oor- schulden van de banken hebben overnen te bevestigen en te verplichten op zaken: een gebrek aan toekomstper- genomen. Dat zal ook bij ons leiden tot Europees niveau. spectief voor jongeren, lage lonen en besparingen op de openbare diensten De Grieken verzetten zich tegen de jobonzekerheid voor wie werk heeft en en de lonen. De politici zijn al meer enorme besparingsplannen die hen een totaal gebrek aan inspraak of be- dan een jaar aan het ruziën over de reworden opgedrongen. De Europese trokkenheid van de meerderheid van geringsvorming, maar over één zaak Unie en het IMF zijn de levensstan- de bevolking bij het huidige systeem. zijn ze het allemaal eens: er moet bedaard van de Griekse bevolking ver- Dit systeem en haar politici verdedi- spaard worden en dit op onze kap.

Geen solden op onze lonen en arbeidsvoorwaarden P5

www.socialisme.be dls306.indd 1

We kunnen maar beter een voorbeeld nemen aan het verzet in Griekenland en Spanje. Daar werd het ongenoegen omgezet in actie. Het wordt tijd om het verzet één te maken doorheen Europa. Waarom niet gaan naar een algemene staking in heel Europa? Dan kunnen we duidelijk maken dat we het besparingsbeleid niet aanvaarden en dat we ons niet laten verdelen. Samen staan we sterk en kunnen we het ongenoegen omzetten in vastberaden democratisch bediscussieerde massa-acties. De linkse socialisten willen daar alvast voor opkomen en pleiten voor een socialistisch alternatief op het failliete kapitalisme. Sluit je bij ons aan!

Revolutie: wat het is en hoe het te bekomen P 7-10

LSP

26/06/2011 19:11:03

 Kort Nieuws Het antwoord van SP.a op de crisis... Naar aanleiding van een interview met Frank Vandenbroucke schreef Rik Van Cauwelaert in het edito van weekblad Knack: “Wij draaien nu al geruime tijd op voor de banken die jarenlang met gifkredieten jongleerden en inzetten op bedenkelijke obligaties. Maar dat volstaat kennelijk niet. We moeten nog meer solidariteit betonen, niet met de Grieken, niet met de Portugezen, niet met de schare van werkloze Spaanse jongeren, maar met diezelfde banken.” Hij concludeert: “De enige oplossing die de Europese socialisten voorlopig kunnen bedenken is dat de EU-onderdaan solidair moet zijn met de banken. Zo’n uitspraak zegt toch wat over de staat van de Europese sociaaldemocratie.” En dan was Vandenbroucke nog niet naar buiten gekomen met zijn voorstel om de pensioenleeftijd voor een aantal groepen werkenden op te trekken van 65 naar 67 jaar...

Dalrymplerock met Bart De Wever Het ideologische voorbeeld van Bart De Wever, de Britse conservatief Theodore Dalrymple, kreeg een column in De Standaard aangeboden. Daarin haalt hij uit naar de sociale zekerheid en zowat alle veranderingen sinds het Victoriaanse tijdperk. Een eerste column was meteen goed voor een forse uitval naar rockmuziek die volgens Dalrymple aanzet tot criminaliteit. “Rock wordt als gifgas in de atmosfeer gepompt.” De Wever weet zijn ideologische idolen wel uit te kiezen!

binnenland

de

Linkse Socialist

Nood aan een sterke, strijdbare en consequente linkerzijde door

Bart Vandersteene

V

olgens de laatste peiling naar de kiesintenties wordt N-VA bijna even ‘incontournable’ in Vlaanderen als de PS dit is in Wallonië. N-VA steeg tot 33,5% (28,2% een jaar geleden). De PS haalt met 35,6% een gelijkaardige score als bij de verkiezingen. Betekent dit een ferme ruk naar rechts van de Vlaamse kiezers? Niet in eerste instantie, volgens ons.

De jarenlange liberale en rechtse propaganda heeft zeker en vast een impact op hoe een groot deel van de bevolking denkt over een aantal hete hangijzers. Maar de score van N-VA is vooral de uitdrukking van de zwakte van haar politieke tegenstanders. De N-VA verdedigt een rechtse asociale agenda, maar geen enkele van de traditionele partijen kan deze op een geloofwaardige manier aan de kaak stellen. Hoe kan SP.a De Wever aanvallen op het feit dat hij nog meer wil privatiseren als zij zelf zonder blikken of blozen Belgacom, De Post, NMBS, De Lijn,... hebben klaargestoomd voor liberaliseringen en/of privatiseringen. N-VA doet er alles aan om, ondanks deelname aan de Vlaamse regering, een imago van oppositiepartij te behouden, een partij die de handen nog niet heeft vuilgemaakt aan het beleid. In de Vlaamse regering gaf de partij al aan hoe het regeringsdeelname ziet: rekenwonder Philippe Muyters werd uit de pluchen zetels van de extremistische werkgeversorganisatie VOKA gehaald om N-VA-minister van Financiën en Begroting te worden. Wiens belangen verdedigt de N-VA?

België telde in 2010 75.000 dollarmiljonairs, een stijging met 9,8% in vergelijking met 2009. Die crisis was voor de rijksten snel verteerd. Het zijn deze 75.000 mensen (0,7% van de bevolking) die de lakens uitdelen. Als de belastingen volgens hen te hoog zijn, dreigen ze met hun geld te vertrekken

naar Monaco of andere fiscale paradijzen. Als de werknemers looneisen durven stellen, dreigen ze de productie te delokaliseren om elders meer geld te kunnen maken met hun geld. De Wever en co verdedigen met finesse de belangen van diegenen die ze echt vertegenwoordigen, namelijk die 1% rijksten en diegenen die hopen daar ooit toe te behoren. Ze doen het subtiel en creëren door de methodiek van herhaling en bij gebrek aan tegenspraak nieuwe evidenties, interpretaties die een groeiend deel van de bevolking als waarheid aanneemt. We kennen allemaal de redeneringen: ‘de pensioenen zijn niet meer betaalbaar’, ‘de lonen zijn te hoog’, ‘meer bevoegdheden voor Vlaanderen zal alles oplossen’,... We hebben een linkerzijde nodig die even resoluut de kant kiest van die andere 95% van de bevolking: gewone werkende gezinnen, de ene al met een beter loon dan de ander, de ene al met wat meer spaargeld dan de ander. Allemaal hebben ze gemeenschappelijk dat ze leven van loonarbeid en dat ze liever belastingen betalen voor een groot gemeenschappelijk gemeentezwembad dan zelf een veel te duur klein zwembad in de tuin te moeten aanleggen. Voor deze 95% is een collectief solidariteitsmechanisme voor gezondheidszorg en sociale zekerheid een veel beter systeem dan individuele verzekering. Het is die 95% die de crisis nu reeds voelt, waar jobs onzeker worden, degelijk wonen heel duur geworden is, diensten alsmaar meer kosten, de energiefactuur een zware last betekent,... Eind dit jaar zal de regering-Leterme met een besparingsprogramma op de proppen moeten komen. Leterme beweert dat hij dit zal doen zonder asociale maatregelen. Dit is een illusie. Een verhoging van de pensioenleeftijd, ondermijning van de loonindexering, daling van het budget voor gezondheidszorg, aantasting van de sociale zekerheid, afbouw van de diensten,... Dit alles staat ons te wachten. Er is in het parlement geen enkele partij die zich resoluut zal verzetten tegen een politiek die de gewone bevolking zal doen opdraaien voor een crisis waar ze geen verantwoordelijkheid voor draagt. Wij willen ieder initiatief

Op de startvergadering van Rood! in Gent op 15 juni waren er een goede 80 aanwezigen. LSP ondersteunt Rood! en wil de creatie van een brede nieuwe linkse partij op de agenda zetten. steunen dat in de richting gaat van een politieke vertegenwoordiging van de belangen van de gewone werkenden. Dat is waarom we ons engageren in bredere initiatieven zoals Rood of het Front des Gauches. Rood in Vlaanderen, Front des Gauches in Franstalig België

Eind april keerde de officiële linkse oppositie binnen SP.a definitief haar rug naar die partij en startte de onafhankelijke beweging Rood. Sindsdien gingen geslaagde lokale startvergaderingen door in Antwerpen, Gent, Brussel, Hasselt, Herentals en Leuven. In september staan nog andere steden op de agenda. LSP werkt mee aan het initiatief omdat het volgens ons het potentieel heeft om uit te groeien tot een brede linkse beweging. Daartoe is een strijdbaar profiel noodzakelijk en moet de beweging een klaar en duidelijk socialistisch programma aannemen. Het Front des Gauches (FdG) heeft het jaar sinds haar verkiezingsdeelname niet kunnen benutten om zich sterker

op de kaart te zetten. Het FdG is een coalitie van zes organisaties, waaronder PSL, PC, LCR en PH. Net voor de vorige verkiezingen werd een akkoord gesloten om als Front des Gauches naar de kiezer te trekken. De lijst haalde een respectabele 1,15% van de stemmen. Meningsverschillen over hoe dit initiatief verder te zetten, heeft ertoe geleid dat het Front vandaag nog niet verder staat dan een jaar geleden, namelijk een electorale samenwerking van zes organisaties. Dit terwijl er volgens ons een echt potentieel is om honderden linksen die vandaag niet georganiseerd zijn samen te brengen in een breed links initiatief. Er is nog veel werk aan de winkel vooraleer we tot sterke linkse formaties zullen komen zoals de rechterzijde er wel een aantal heeft. Maar tegelijkertijd is de nood eraan voor velen meer dan ooit duidelijk aan het worden en dat biedt potentieel. LSP roept iedereen op aan te sluiten bij bestaande initiatieven. Enkel dankzij een brede deelname en betrokkenheid kunnen deze een succes worden.

‘Grote kuis’ in het Vlaams Belang De voormalige Gentse leiding van het Vlaams Belang wordt uit de partij gezet. De nationale partijleiding rond Filip Dewinter organiseert het principe ‘eigen volk eerst’ ook in eigen rangen: FDW-getrouwen komen eerst, voor de rest wordt een ‘grote kuis’ georganiseerd en wie zich niet aanpast, mag oprotten. Opvallend bij de liquidatie van Francis Van den Eynde en co was dat er in de partijraad een derde tegen stemde of zich onthield. Het VB kent een leegloop, Dewinter probeert het tij te keren door met provocerende campagnes de media-aandacht terug naar zich toe te trekken.

dls306.indd 2

Meer info:

• Onze pagina rond onze mening over een nieuwe arbeiderspartij en stappen in die richting: http://www.socialisme.be/lsp/nap/ • Website van Rood: http://www.roodlinks.be • Website van het Front des Gauches: http://www.frontdesgauches.be

26/06/2011 19:11:03

standpunt

www.socialisme.be Juli-Augustus 2011



Bankencrisis heeft ook gevolgen voor de gemeenten de gemeenten, een jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Onder t ussen wijzen talrijke st uHet ACW heeft, dies aan hoe de als belangrijke aankost voor wonen deelhouder, in mei voor velen ongeprotesteerd tegen betaalbaar aan We moeten een de blijvende bonushet worden is. einde maken aan sencultuur bij Dexia. De goedkoopste de greep van de De CEO heeft voor won i ngen werspeculanten en 2010 een bonus van den op vijf jaar 800.000 euro onttijd 30% duu rbankiers over de vangen bovenop zijn der. Ook studengemeentefinanciën. loon van 1.000.000 ten koten in de Enkel op deze euro. Hij verdiengrote steden wermanier kunnen de dus een slordiden 30% duurder gemeenten ge 9.000 euro per in diezelfde pewerkdag. In diezelfriode. beslissingen de periode werd beIn plaats van te nemen in functie kend gemaakt dat investeren in bevan de bestaande Dexia 3,6 miljard taalbaar wonen, behoeften. aan slechte activa speculeerden steafsch reef of een den en gemeenwaardevernietiging ten in het dolgegelijk aan 20.000 draaide casino sociale woningen. met superwinsten op korte termijn als gevolg en dus geld voor prestigeprojecten allerhande. Nu volgt de Gemeenteholding legt ontnuchtering en zal er geen geld zijn gemeenten droog voor sociale diensten, tewerkstelling en betaalbaar wonen. In 2008-2009 hebben de gemeenZowel op lokaal, regionaal als naten de Gemeenteholding van nieuw tionaal vlak mogen de middelen van kapitaal voorzien, daarbij werd hen de gemeenschap niet worden aangeeen onrealistisch hoog rendement van wend om door speculatie of via de 13% vooropgesteld. Heel wat lokale wetten van de markt in de zakken van verantwoordelijken van de gemeen- een kleine elite te verdwijnen. De geten hadden vooral oog voor die po- meenschap moet zelf controle kunnen tentiële opbrengst en gingen in naam uitoefenen over de besteding van haar van hun gemeente schulden aan om middelen. in de Gemeenteholding te investeren. We moeten een einde maken aan de Omwille van de situatie bij Dexia zal greep van de speculanten en bankiers het dividend dit jaar evenwel beperkt over de gemeentefinanciën. Enkel op worden tot 7%, ook al stond die 13% deze manier kunnen gemeenten beingeschreven in de begrotingen. slissingen nemen in functie van de Dit is nog maar het begin voor mo- bestaande behoeften. gelijke financieringsproblemen voor Bonuscultuur blijft overeind

Dexia heeft voor 3,7 miljard euro Griekse staatsobligaties in portefeuille en de verzekeringstak van Dexia ook nog eens voor 1,2 miljard euro. door

E

en nieuwe ronde van de financiële crisis dient zich aan. Dexia lijkt in slechte papieren te zitten. Het Amerikaanse ratingbureau Moody’s verklaarde, nadat ze vernam hoeveel Griekse staatspapieren Dexia in handen had (3,5 miljard euro): “Dexia is de nagel aan de doodskist van België en kan mogelijk het einde van de eurozone betekenen.”

Stéphane Delcros

Een faillisement van Dexia zal de De vertegenwoordigers van onze steBelgische belastingbetaler een pak geld den en gemeenten die in de Raad van kosten. Niet enkel vanwege de injectie Bestuur van Dexia zetelen, zijn volledoor de federale en regionale overheid dig meegestapt in de speculatieve en uiin 2008 (2,5 miljard euro die vandaag terst risicovolle bankpraktijken waarnog 500 miljoen euro waard is), maar voor we vandaag en morgen de prijs ook omdat onze steden en gemeenten, zullen betalen. Ondertussen financierwij allen dus, 14,4% van de Dexia-aan- den die steden en gemeenten hun citydelen bezitten. marketing met de jaarlijkse dividenden van het zieke financiële systeem.

Edito Door Anja Deschoemacker

22 miljard besparen tegen 2015 ZO

B

Eenheid onder de onderhandelaars over wie moet betalen – verdeeldheid over hoe ons dat op te leggen

ij het ter perse gaan van dit blad weet niemand wat er in de nota van Elio Di Rupo zal staan. De te besparen som lijkt vast te liggen op 22 miljard euro tegen 2015, zo hebben topambtenaren van financiën en begroting voor de formateur berekend. Het enige wat deze laatste heeft laten vallen, is dat hij zoekt naar een 50/50 evenwicht tussen verhogingen van de inkomsten en verlagingen van de uitgaven. Voor de N-VA en de liberalen langs beide kanten van de taalgrens moet de inspanning groter zijn in de uitgaven. Zo komt Di Rupo “socialer” over, maar hij heeft niet gezegd bij welke delen van de bevolking hij die nieuwe inkomsten zoekt, noch op welke uitgaven hij wil besparen…

N-VA, Open VLD en MR willen van de crisis gebruik maken om het neoliberale beleid van de laatste 30 jaar in de hoogste versnelling te zetten. Het Duitse model met zijn enorme toename van de lage loonsector steekt hen de ogen uit. De kleine en middelgrote bazen van Unizo en Voka stellen al langer eisen in die richting en het is niet toevallig dat Bart De Wever bij zijn bezoek aan de Waalse patronale kring Cercle de Wallonie (30/11/2010) flink wat bijval oogstte. Vooral dit stukje zal hen als muziek in de oren hebben geklonken: “Wanneer de Vlamingen (want zo spreekt De Wever, alsof het ACV en het ABVV in Vlaanderen niet bestaan, terwijl ze een lidmaatschap hebben dat veel en veel groter is dan alle partijen samen!) zeggen dat we een voorbeeld moeten nemen aan Duitsland, waar het interimwerk versoepeld is,

dls306.indd 3

GEZEGD

De Wever wil met een Duits model een bom onder de sociale zekerheid leggen: beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd, verhoging van de pensioenleeftijd, lage lonen voor werkenden,...

Open VLD-voorzitter De Croo beantwoordde de oproep van De Wever voor een ‘Vlaams Front’ met een pleidooi voor een alliantie van ‘hervormingsgezinde’ partijen. Hij bedoelt in feite neoliberale conservatieven die sneller willen gaan met de besparingstrein. “De Wever zoekt partijen die het land willen hervormen. Dan moet hij sociaal-economische kwesties als besparingen, pensioenen, justitie... niet communautair maken. Behalve Open VLD en CD&V telt dit land nog politici die grondig willen hervormen: de MR, enkelingen zoals Frank Vandenbroucke (SP.A)... Het contrast gaat tussen hervormingsgezinde en conservatieve partijen.” Wie zich de contrahervormingen verzet, is volgens baby-Thatcher De Croo conservatief.

waar de werkloosheidsuitkeringen hervormd zijn, waar maatregelen genomen zijn om de stijging van de arbeidskost tegen te gaan, steigert de meerderheid van Wallonië eens te meer en stelt ze sociale bloedbaden aan de kaak!”. De liberale partijen volgen voor een groot deel in die fanfare. De andere partijen doen dat minder, maar het is wel grotendeels onder hun beleid dat de loonmatiging, de creatie van de lage loonsector, de afbouw van de sociale zekerheid en de privatisering en liberalisering van de openbare diensten zijn doorgevoerd. Deze partijen verkiezen een salamitechniek waarbij geleidelijk aan, maar wel structureel, de welvaartstaat wordt uitgehold en afgebouwd en

“Irak moet de Verenigde Staten een deel van de kosten gemaakt sinds de invasie in 2003 terugbetalen.” Dat verklaarde het Republikeinse parlementslid Dana Rohrabacher tijdens een persconferentie op de Amerikaanse ambassade in Bagdad. Die terugbetaling is volgens Rohrabacher nodig omdat de VS “een ernstige economische crisis kent waardoor we alle hulp kunnen gebruiken van diegenen die wij hebben geholpen.” De tienduizenden doden en de verwoestingen in Irak waren blijkbaar vormen van hulp die niet zomaar gratis werden aangeboden…

anderzijds de winsten van de grote bedrijven worden verzekerd. Ook de PS zal de daling van de patronale bijdragen aan de sociale zekerheid geenszins terugschroeven. De “alternatieve inkomsten” voor de sociale zekerheid die hierdoor nodig zullen zijn, zullen worden gezocht bij “iedereen”, ook en vooral in de nettolonen van de werkenden. De PS van Di Rupo en de CD&V van Leterme verdedigen in woorden de index en de huidige pensioenleeftijd. Maar van deze partijen kunnen we enkel verwachten dat ze op een bepaald ogenblik een verdere “aanpassing” van de index (lees: uitholling) zullen aanvaarden. Er zijn twee hoofdstromen in de politiek: zij die een onmiddellijk sociaal

bloedbad willen aanrichten en daar een harde confrontatie met de vakbonden voor over hebben en zij die eerder bloedzuigers aan het werk zetten die dagelijks hun werk doen, maar in het begin niet zo hard worden opgemerkt. We moeten ons voorbereiden op een strijd tegen beide strategieën, in welk regeerverband dan ook. In de vakbonden moet wat dat betreft de discussie gevoerd worden waarom hun leiding banden blijft onderhouden met partijen die de werkenden en uitkeringsgerechtigden en hun gezinnen enkel verdere, zij het licht gemaskerde en geleidelijke, achteruitgang te bieden hebben.

26/06/2011 19:11:05



op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Voor het behoud van de tewerkstelling bij Kraft Foods in Halle

O

pnieuw dreigt een symbool te sneuvelen. Het Amerikaanse Kraft Foods wil de productie van Chokotoff, Mignonnette en Bouchée overbrengen naar respectief Litouwen, Polen en Slovakije. Hierdoor zouden 99 van de 418 jobs bij Kraft in Halle verdwijnen. Het personeel aanvaardt dit niet en ging meteen na de aankondiging op maandag 20 juni in staking.

Het is totaal onlogisch om producten die in ons land worden verkocht elders te produceren en met vrachtwagens te laten overkomen in de plaats van de productie hier te behouden. Voor Kraft Foods telt evenwel enkel de directe winstlogica: als het goedkoper is om lageloonpersoneel in te zetten bij de productie en het transport, dan wordt niet geaarzeld om de botte ontslagbijl boven te halen. Hierdoor dreigen 99 jobs verloren te gaan. Wat aan productie zou overblijven in Halle, gewone tabletten en repen chocolade, kan zonder problemen in gelijk welke fabriek van de groep worden geproduceerd. De toekomst van Kraft Foods in Halle is dan ook bijzonder onzeker. Kraft Foods is wereldwijd het tweede grootste voedingsbedrijf. De groep maakte wereldwijd 4,1 miljard dollar winst, 36,7% meer dan in 2009. Om nog meer winst te maken, wordt nu een sociaal bloedbad in Halle voorgesteld. Na de aankondiging van de herstructurering op een bijzondere ondernemingsraad volgde een staking die goed werd opgevolgd. De woede onder het personeel is groot, maar ook bij een breder publiek is er verontwaardiging. Die solidariteit en de vastberadenheid van het personeel moeten worden georganiseerd om de strijd tegen elk jobverlies aan te gaan. Als de strijd niet wordt doorgezet voor het behoud van de drie lijnen dreigt nadien een volledige sluiting. Om de strijd te laten overzomeren, zullen inventieve actiemethoden nodig zijn. Misschien kan de strijd bij Inbev vorig jaar (waar niet werd gestaakt maar de productie werd geblokkeerd) inspiratie opleveren.

NMBS. Personeel en reizigers de dupe van de besparingsdrift van de directie

Op 24 mei was er aan het Europees Parlement een protestactie tegen de Europese plannen om het liberaliseringsbeleid te versnellen.

O

door een correspondent

p 5 juli 2011 beslist de Raad van Bestuur van de vervoersmaatschappij NMBS over het door de directie uitgewerkte besparingsplan. De directie wil 100 miljoen euro besparen door 941 treinen af te schaffen en 40 stopplaatsen niet meer te bedienen. Het zou gaan om treinen met een lage bezetting. O.a. de vroegste en de laatste treinen op een aantal lijnen dreigen te sneuvelen. 25.000 reizigers wordt de mobiliteit ontnomen. Deze besparing zou goed zijn voor 64,6 miljoen euro. Het afschaffen van de stopplaatsen brengt 2,5 miljoen euro op.

De reactie van de leiding van ACODSpoor beperkt zich tot Digneffes belofte alle invloed aan te wenden om de beslissing over de zomer te tillen. Een actieplan blijft uit. Deze zwakke opstelling lokt nieuwe aanvallen uit. Op dinsdag 21 juni 2011 liet de directie zich op een ‘roadshow’ in Antwerpen Noord ontvallen dat ze niet zal wachten op een akkoord over de nieuwe arbeidsomstandigheden bij het filiaal van privaat recht. De besparingen op zich worden nauwelijks in vraag gesteld en er wordt niet geëist dat er iets wordt gedaan aan de ontoereikende overheidsdotaties. De directie vindt overigens wel middelen voor verspilling aan de top, onder meer met 210 miljoen euro voor consultancy. Op collectief vervoer moet blijkbaar bespaard worden. Voor individueel vervoer worden wel middelen uitgetrokken. Het fiscale gunstregime voor bedrijfswagens kost jaarlijks 4,1 miljard euro (1,2% van het BNP). Een mogelijke verdere afbouw van de NV Logistics dreigt dagelijks 80.000 vrachtwagens extra op de weg te sturen. Dit dreigt het wegverkeer volledig te doen dicht slibben, maar daar wordt door de marktconforme directie geen rekening mee gehouden. In 2025 moeten 67% meer reizigers vervoerd worden, in totaal 350 miljoen op jaarbasis. Hoe valt dit te rijmen met de beoogde besparingen? Het is duidelijk dat dit besparingsplan niet alleen het personeel, maar ook de reizigers treft. Personeel en reizigers zullen samen in verzet moeten gaan!

Tegen 2015 zou de NMBS op break Eerder vernamen we dat Electrabel even draaien. Volgend jaar zou er even- zou profiteren van het feit dat ze als wel nog een tekort van 46,7 miljoen enige de capaciteit heeft de spoorwegen zijn. Maar zo’n streefdoelen hebben van elektriciteit te voorzien. Electrabel we eerder gehoord. In het besparings- rekent te veel aan om de winsthonger plan merkt Descheemaecker op dat de van de aandeelhouders van GDF Suez vervoersmaatschappij 90% van de in- te spekken. Descheemaecker breidt komsten van de Groep genereert (ver- zijn eis tot ‘marktconforme lonen’ bij koop vervoersbewijzen, dotaties). Daar NV Logistics (goederentransport) uit staat tegenover dat 80% van de kosten naar de hele vervoersmaatschappij. voortkomt uit facturen van Infrabel Marktconforme lonen worden niet be(rijpaden, energie, onderhoud) en de paald door barema’s, maar door conHolding (personeel, onderhoud, ICT). currentie tussen arbeiders voor werk. Als die rekeningen marktconform wa- Kortom een aanval op de lonen en arMeer info: ren, zou de NMBS 26 miljoen euro beidsvoorwaarden. besparen. http://libreparcours.blogspot.com

dls306.indd 4

Werkgevers petroleumsector zorgen voor chaos

I

n de petroleumsector zitten de onderhandelingen voor een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) muurvast. Na zeven onderhandelingsronden en acties van het personeel, bleef de werkgeversfederatie weigeren om in te gaan op de vragen van de vakbonden. Bij BRC werden drie werknemers afgedankt wegens hun betrokkenheid bij syndicale acties.

Aan een stakingspiket bij VOPAK eind juni legde een ABVV-delegee ons uit wat de bonden eisen: “Er zijn vier belangrijke sociale eisen: het recht om een dagfunctie te krijgen voor wie al lang in shiften werkt. Ten tweede willen we een tewerkstellingscel in de sector om bij collectief ontslag personeel in andere petroleumbedrijven tewerk te stellen. Ten derde is er de eis van wat we hier een ‘oudepekesdag’ noemen. Net zoals in bijvoorbeeld de social-profit willen we dat personeel vanaf een bepaalde leeftijd recht heeft op extra rustdagen. De vierde eis is die van een ‘tweede pensioenpijler’ voor alle werknemers in de sector. Verder is er ook een vijfde eis, waarbij het eigenlijk om peanuts gaat, namelijk de 0,3% opslag die we in 2012 zouden krijgen.” De werkgevers weigeren hierover te onderhandelen en lieten een volgend overleg uitstellen tot eind september. Het personeel in de sector reageert woedend: “wie chaos zaait, zal storm oogsten”, verklaren ze op hun actieblog. Voor het laatste nieuws uit de petroleumsector: sectoracties.trabvv.be

Chemiebedrijven breken de loonnorm

I

n 2011 verwacht de Nationale Bank 2,6% economische groei in ons land, volgend jaar zou dat 2,2% zijn. Ook de winsten nemen opnieuw toe. Maar de lonen mogen niet volgen als het van de werkgevers afhangt. Eerder dit jaar bekwamen de werkgevers dat een algemene loonnorm in een wet werd opgelegd waardoor de lonen niet meer dan 0,3% mogen stijgen in 2011-2012.

Die loonnorm is niet van toepassing op de topmanagers zelf. In de periode 2008-2010 zijn de lonen van de topmanagers van de Bel-20 bedrijven (de grootste bedrijven in ons land) met meer dan 20% gestegen. In 2010 maakten dezelfde bedrijven 37% meer winst dan in 2009: 16,6 miljard euro. De 500 bedrijven met de grootste winsten in 2009 betaalden gemiddeld 3,76% belastingen. Voor hen is het geen crisis… Het is dan ook niet verwonderlijk dat het voorstel om onze lonen te bevriezen op tegenkanting botst. Een aantal werkgevers ging zelf op zoek naar methoden om de 0,3%-norm te overstijgen, onder meer door premies en andere voordelen toe te kennen. In een aantal bedrijven werd de loonnorm doorbroken via onderhandelingen. Bij de chemiebedrijven Evonik en Bayer in Antwerpen en Solutia in Gent werd meer bekomen. Bij de eerste twee bedrijven gaat het om 3% (in het geval van Bayer over 25 maanden), bij Solutia komt er 0,50 euro per uur bij naast een premie. Evonik en Oxeno (de twee bedrijven op het terrein van het vroegere Degussa) waren vorig jaar goed voor 122 miljoen euro winst, Bayer zelfs voor 167 miljoen. Bij Evonik verklaarde de werkgever dat de loonsverhoging noodzakelijk is om de job aantrekkelijker te maken. Maar de werkgeversorganisaties vrezen dat dit voorbeeld teveel navolging zal krijgen. Er volgen in de Antwerpse chemiesector namelijk nog onderhandelingen bij Lanxess (september) en BASF (eind dit jaar). Waarom zouden zij onder de 3% blijven? Siliconenproducent Dow Corning in Seneffe (nabij Charleroi) moest na enkele dagen staking zelfs een loonsverhoging van ruim 4% toekennen aan de 300 personeelsleden. En de arbeiders van metaalbedrijf Industeel (Marchienneau-Pont) kregen zelfs 5% extra na een staking van 10 dagen. Deze arbeiders hadden een eerste voorstel van de directie met 50,4% verworpen. De bedrijven waar de loonnorm is gebroken, blijven jammer genoeg uitzonderingen. De werknemers van deze bedrijven en hun afgevaardigden tonen aan dat het mogelijk is om de loonnorm te breken en tegemoet te komen aan de verwachtingen van heel wat werknemers in alle bedrijven.

26/06/2011 19:11:06

europa Neen aan het Duitse model van sociale dumping



www.socialisme.be Juli-Augustus 2011

Geen solden op onze lonen en arbeidsvoorwaarden! door

nen om in hun basisonderhoud te voorzien. We spreken hier over jobs waarvoor 5 tot 8 euro per uur wordt betaald. Dan kom je aan een maandloon van zo’n 900 euro per maand.”

Geert Cool

D

e werkgevers en de traditionele politici staan te springen om het Duitse model van lage lonen en extreme flexibiliteit voor werkenden op te leggen. In eigen land werpen De Wever, De Croo en Michel zich op als voortrekkers van de sociale dumping, op Europees vlak volgen alle traditionele partijen met hun voorstellen inzake “economisch bestuur”. Het resultaat van dit beleid in Duitsland werd door de bekende schrijver Günther Walraff als volgt samengevat: “We worden stilaan een onderontwikkeld land.”

Collectief overleg bedreigd

Een onderdeel van de lage loonpolitiek en het opvoeren van het aantal onzekere en slecht betaalde jobs is het afbouwen van het collectief overleg. In het voormalige West-Duitsland viel in 2005 nog slechts 67% van de werknemers onder een collectieve arbeidsovereenkomst (cao), tegenover 78% in 1998. In het vroegere Oost-Duitsland zakte dit percentage tot 53%. Daarmee gepaard neemt de syndicalisatiegraad af: 21,2% in het westen en 17,8% in het oosten van Duitsland (tegenover respectief 30,8% en 50,1% in 1990). Als de vakbonden de strijd tegen de opmars van het Duitse model van mini-jobs tegen lage lonen en van sociale dumping efficiënt willen voeren, moeten ze ook die werknemers organiseren en actief campagne voeren voor degelijke jobs voor jongeren.

De Wever stelde op een bijeenkomst van werkgevers begin juni: “Met een Vlaams front moet het mogelijk zijn hervormingen naar Duits model door te duwen.” Er wordt gedaan alsof het Duitse model een succesverhaal is dat voorspoed en vooruitgang brengt. Wat is er daar van aan? Wat houdt dit model in? Aanval op lonen

Op het begin van deze eeuw werd een uitgebreid besparingsprogramma doorgevoerd in Duitsland: “Agenda 2010” met daaraan gekoppeld de Hartz-hervormingen. Met dit programma wilde kanselier Schröder (SPD) de economische problemen aanpakken door de werkenden en uitkeringstrekkers ervoor te laten betalen. De werkloosheidsuitkering werd beperkt in de tijd om vervolgens vervangen te worden door een uitkering van amper 351 euro per maand. Daarnaast werden werklozen verplicht om gelijk welke job aan te nemen, waaronder een pak zogenaamde 1-euro-jobs waarbij de werkloosheidsuitkering van de werkende wordt aangevuld met 1 euro per uur. Resultaat: een algemene neerwaartse spiraal voor de lonen. Tussen 2000 en 2009 gingen de reële lonen in Duitsland (aangepast aan de prijsstijgingen) gemiddeld 4,5% achteruit. Vandaag verdient 20% van de Duitse werknemers minder dan 10 euro per uur en 1,5 miljoen Duitsers moeten het met minder dan 5 euro per uur doen. Zo’n

Stop alle besparingen en sociale afbraak

Honderdduizenden ‘werkloze’ Duitsers werken om hun werkloosheidsuitkering te verdienen en krijgen daarbovenop een ‘loon’ van 1 euro per uur. Deze hervorming werd doorgevoerd onder de sociaal-democratische kanselier Schröder en wordt nu voortgezet door de christen-democratische kanselier Merkel. De gekende schrijver Günther Walraff vat het resultaat van het Duitse model samen: “We worden stilaan een onderontwikkeld land”. Binnenkort ook bij ons?

In de plaats van de besparingslogica te aanvaarden (onder afgezwakte vorm), moeten de vakbonden aansluiting zoeken bij het jongerenprotest zoals in Spanje. Het feit dat een deel van 6,5 miljoen mensen hebben een bru- degelijk een goed voorbeeld”. Een snel worden gezet tot ze een regering hebben die jongeren de vakbonden zien als een toloon van minder dan 1500 euro per stijgende armoede en steeds meer arme gevormd, wedden dat het plots allemaal onderdeel van het establishment, is een maand. Tussen 2005 en 2009 nam het werkenden zijn blijkbaar “goed” voor de sneller zou gaan? Parlementsleden die waarschuwing en maakt het voor strijdaantal personen met risico op armoe- werkgevers. Het Duitse model staat voor zelf ruim 8.500 euro bruto per maand bare syndicalisten des te dringender om de toe met 2.630.000, een stijging met een grotere kloof tussen rijk en arm: in trekken (het brutojaarloon van een op te komen voor strijdbare en democra26,4%, tot 12,6 miljoen (of 15,3% van de 2005 was het gemiddeld inkomen van Kamerlid bedraagt 103.794 euro) weten tische vakbonden. Daarnaast moeten we ook op politiek bevolking). Het aantal werkende armen de 20% rijkste Duitsers 3,9 keer zoveel niet wat het is om met een armzalige uitvlak het verzet tegen besparingen en groeide aan van 4,8% tot 6,8%. als dat van de 20% armsten, in 2007 kering te moeten overleven. was dat al 4,8. Auteur Walraff vatte in een interview sociale afbraak voeren. Met De Wever, Dat voorbeeld wil De Wever ook bij met De Standaard het asociale karak- De Croo en Michel zouden we sneller Armen armer, rijken rijker ons volgen: “De sociale hervormingen ter van het Duitse model samen: “ Men tot een ‘onderontwikkeld land’ komen, waren er hard, maar werpen wel hun zegt dat de voorbije jaren in Duitsland de andere traditionele partijen willen Vo o r P ie t e r Ti m m e r m a n s v a n vruchten af. Dat moet hier ook gebeuren: twee miljoen nieuwe jobs zijn gecreëerd. het ritme van afbraak wat afzwakken. het VBO (Verbond van Belgische besparen op de uitgaven en structureel Dat klopt. Maar men vergeet eraan toe Maar ze zijn het wel allemaal eens over Ondernemingen) is dat geen probleem: hervormen. De Franstaligen willen dat te voegen dat slechts een kwart van die de richting waarin we moeten gaan. LSP Duitsland is geen “extreem geval”, de niet, uit vrees voor een sociaal bloedbad. nieuwe arbeidsplaatsen een loon heeft is het daar niet mee eens en verzet zich armoedegraad van 14,9% ligt er amper Dus moeten we een Vlaams front vor- dat voldoende is om van te leven. Er zijn resoluut tegen het besparingsbeleid en boven het gemiddelde van 14,6% in de men.” Misschien moeten De Wever en 1,4 miljoen Duitse werknemers die wel de aanhoudende uitholling van alle soeurozone. Hij noemt Duitsland “wel co zelf op een dieet van 351 per maand werk hebben, maar niet genoeg verdie- ciale verworvenheden.

Europees offensief voor “economisch bestuur”. Wat zijn de gevaren hiervan?

O

p 21 juni hielden de vakbonden een Europese betoging in Luxemburg om te protesteren tegen de voorstellen van “economisch bestuur” van de EU. Met die voorstellen wil de Europese Commissie elementen van het Duitse model verplicht opleggen in alle Europese landen. De Commissie wil overal harde besparingen waarbij de werkenden en uitkeringstrekkers opdraaien voor de crisis.

De wettelijke pensioenleeftijd moet omhoog naar 67 jaar met het argument dat we langer leven. Dat we door het opdrijven van de productiviteit steeds harder moeten werken waardoor een langere loopbaan voor velen niet haalbaar is, wordt niet in rekening gebracht. In de plaats van de werkloosheid aan te pakken, stelt de EU voor om de werklozen zoals in Duitsland aan te pakken met een beperking van de uitkering in de tijd. Door de werklozen uit te hongeren, kunnen hierna ook de lonen worden aangepakt. Lage lonen betekent voor ons armoede, zij noemen dat een “betere concurrentiepositie.” Verder wil de EU de lonen ook naar beneden trekken door het collectief overleg af te bouwen en ook de indexering van de lonen in vraag te stellen. Als de prijzen voor onder meer energie toenemen, is de EU vooral bezorgd dat deze prijsstijging ook in de lonen wordt doorgerekend. Kortom, onze reële levensstandaard moet naar beneden. Er wordt gepleit voor meer flexibiliteit voor de werknemers (onder meer langere openingstijden in de distributiesector) terwijl de werkgevers nieuwe cadeaus moeten krijgen (via ‘lastenver-

dls306.indd 5

lagingen’ en meer liberaliseringen en privatiseringen). De agenda van de EU klinkt bekend: werkgeversorganisaties en liberalen pleiten daar al jaren voor. Wel nieuw bij de voorstellen van de EU is de mogelijkheid om sancties op te leggen als een lidstaat zich onvoldoende aan de neoliberale recepten houdt. Het harde besparingsbeleid van de EU wordt door dezelfde traditionele partijen voorgesteld die zich op nationaal vlak achter de EU willen verschuilen met het argument ‘Het moet van Europa’. De Europese aanbevelingen voor ons land zijn een kopie van de neoliberale agenda van de werkgevers en andere liberalen. Dat is een uitdrukking van het feit dat geen enkele grote fractie in het Europees Parlement fundamentele problemen heeft met deze patronale agenda. Van de liberalen over de christen-democraten tot de sociaal-democraten heerst een neoliberale consensus. Als ABVVvoorzitter De Leeuw uithaalt naar de conservatieve EU-Commissie, zou hij vragen moeten stellen bij de positie van zijn sociaal-democratische vrienden. Die vragen niet stellen, ondermijnt de geloofwaardigheid van De Leeuw en zijn verzet tegen de asociale politiek van de EU.

26/06/2011 19:11:08



sociaal

de

Linkse Socialist

De media versus stakingen bij het openbaar vervoer

B

ij zowat iedere staking bij het openbaar vervoer is het opnieuw prijs: de media halen uit naar de stakers die de reizigers zouden “gijzelen” of toch minstens “pesten”. Deze benadering in de media is dezelfde langs beide kanten van de taalgrens, bij een staking van het personeel van de TEC (tegenhanger van De Lijn) stelde de krant La Meuse dat werd gestaakt omdat de chauffeurs dat leuk vinden.

neel en de reizigers dezelfde belangen hebben tegenover directies en regeringen die korte termijn winst willen maken in de plaats van openbare diensten aan te bieden. Het afschaffen van treinen en het sluiten van loketten en stopplaatsen zijn onderdelen van het beleid van de directie waarmee niet alleen de reizigers maar ook het personeel worden gepest. Zowel bij de NMBS als bij De Lijn doet de directie er alles aan om het pesten zo efficiënt mogelijk te organiseren: de In geen enkele berichtgeving komt uitgaven voor consultants nemen een aan bod wat de problemen zijn die ongeziene omvang aan. aan de basis van de acties liggen. Het Het idee van acties als een betaalstagebrek aan noemenswaardige repliek king (waarbij reizigers niet betalen) vanwege de vakbonden zorgt ervoor heeft beperkingen. De directie kan dit dat ook steeds meer reizigers met de tegen het personeel gebruiken, het blijft dominante retoriek in de media mee immers een individuele actie van een zijn. Dat leidt tot verwarring of oproe- chauffeur of de loketbediende en treinpen om acties te voeren die de reizigers begeleider die kan worden geïnterpregeen “pijn” doen. teerd als werkweigering of zelfs diefstal. Wij denken dat het noodzakelijk is Door het grote aantal abonnementen is dat de vakbonden weerwoord bieden het effect bovendien beperkt. Tenslotte en duidelijk maken waarom het perso- voelt de directie niet de druk van bui-

tenaf wegens het wegvallen van een deel van het openbaar transport. Wat wel moet worden aangepakt, is de groeiende tendens van bedrijven om werknemers die als gevolg van een stakingsactie niet op hun werk geraken te verplichten om een dag verlof te nemen. Afwezigheid als gevolg van een staking elders, zou algemeen als geval van “overmacht” moeten worden erkend en bijgevolg als betaalde werkdag gelden, zelfs indien de betrokkene niet op zijn werk geraakt. Dat zou een onderdeel van een vakbondscampagne voor het stakingsrecht moeten vormen. Daarnaast is er nood aan een campagne om het personeel en de reizigers te informeren en te mobiliseren tegen alle aanvallen op de dienstverlening. Dat omvat ook het gebrekkig materieel en de arbeidsomstandigheden van het personeel. Gemotiveerd personeel dat met degelijk materieel een degelijke dienstverlening kan aanbieden, dat is wat ons vandaag ontzegd wordt door de marktlogica van directies en regeringen.

Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons

Verzet tegen discriminatie blijft nodig!

D

e afgelopen jaren werd ons steeds meer verteld dat alle problemen van discriminatie waren opgelost. Er waren legale gelijke rechten voor holebi’s en vrouwen waren het laatste element van discriminatie – het glazen plafond op de werkvloer – steeds meer aan het doorbreken. Vandaag blijkt dit een illusie te zijn.

Opkomen voor vrouwenrechten of gelijke rechten voor holebi’s is niet achterhaald. Denk maar aan het toenemende geweld tegenover homo’s in steden als Brussel of Antwerpen. Of de blijvende aanwezigheid van seksisme en geweld tegenover vrouwen. De afgelopen maanden haalden ook enkele toplui daar het nieuws mee. Dat Berlusconi niet alleen seksistisch maar ook homofoob is, wisten we al langer. Maar ook IMF-baas Dominique StraussKahn (DSK) kwam in het nieuws nadat hij een kamermeisje probeerde aan te randen. De afgelopen maanden en jaren is er een opvallende en belangrijke terugkeer van georganiseerd protest hierte-

gen. Toen DSK voor de rechter moest verschijnen, betoogden 200 kwade vrouwelijke arbeiders uit de hotelsector voor de rechtbank. Die actie was georganiseerd door de vakbond van het hotelpersoneel, een vakbond met 30.000 leden in New York. Deze vakbond stelt vast dat heel wat personeel slachtoffer wordt van seksueel misbruik en organiseert het verzet. Het kamermeisje dat naar buiten trad met het misbruik door DSK is lid van de vakbond en durfde daarom haar verhaal te doen. Ook in Italië was er eerder dit jaar een massale beweging tegen seksisme. Op 13 februari kwamen een miljoen vrouwen (en mannen) op straat in 230 steden doorheen het land. Ze protesteerden daarmee tegen seksisme en dit in een land waar de minister van gelijke kansen een voormalig fotomodel is. Nadien waren er ook protestacties in de vorm van “Slutwalks” in diverse landen. Het verzet tegen sekisme blijft noodzakelijk. De kapitalistische samenleving is doordrongen van seksisme waarbij de vrouw als seksueel object wordt voorgesteld, handelswaar die wordt opgesmukt aan de hand van

door de industrie uitgewerkte schoonheidsidealen. Tegelijk moeten we ook ingaan tegen alle reactionaire pogingen om bekomen rechten opnieuw af te bouwen. Het offensief van de conservatieven tegen het recht op abortus moet worden beantwoord. Dat offensief wordt gesteund door religieuze figuren als aartsbisschop Léonard die elk jaar mee opstapt in een betoging “voor het leven”. Wij verdedigen het recht op een echte keuze voor vrouwen met het behoud van het recht op abortus, liefst met een verlenging van de tijd waarin men legaal een abortus kan plegen. Maar we eisen ook het recht op een stabiel inkomen dat volstaat om comfortabel van te leven door een verhoging van de lonen en alle sociale uitkeringen. Dat moet verzekeren dat geen enkele vrouw abortus moet plegen vanuit hoofdzakelijk financiële redenen. LSP wil bij een volgende anti-abortusbetoging eind maart 2012 opnieuw een protest “voor vrije keuze” helpen opzetten. Wil je daaraan meewerken? Contacteer ons dan: vrouwen@sociActie van hotelpersoneel aan het proces-DSK in New York alisme.be

vraag van de maand

Lokken vrouwen verkrachtingen zelf uit?

E

en Canadese politie-agent beHet “argument” (beter: het excuus) kick die verkrachters krijgen, komt antwoordde deze vraag al- dat vrouwen verkrachting uitlokken niet vooral voort uit seksuele lust, maar vast positief tijdens een infor- door zich sexy te kleden en zich flir- vooral uit het gevoel macht te hebben matiesessie over veiligheid aan een terig te gedragen, is nog steeds wijd- over iemand anders, iemand te onderCanadese universiteit. Hij stelde: verspreid. Meisjes kunnen het in waar- werpen. Zo kan het dat zelfs chemisch “Vrouwen moeten vermijden zich als schuwende termen van hun moeders gecastreerde verkrachters nog steeds sletten te kleden om geweld te voor- horen (“zou je dat wel dragen?”). Erger blijven verkrachten. In oorlogsgebieden komen.” Een reactie bleef niet uit. is dat ook politieagenten en rechters het wordt verkrachting gebruikt als wapen Er werden protestacties georgani- regelmatig als excuus aanvaarden. om hele gemeenschappen te vernedeseerd onder de noemer “Slutwalk” of Anderzijds worden meisjes er wel ren en te onderdrukken. Dictatoriale “Slettenmars”. van steeds jongere regimes overal ter wereld leeftijd toe aangezet In realiteit heeft gebruiken verkrachting als verkrachting Zo betoogden 3000 mensen in Toronto, zich “sexy” te kleden: een middel om vrouwelijke verschillende duizenden volgden in de strings voor meisjes (en soms ook mannelijke) niets met je straten van Sydney, Boston, New Delhi, van negen jaar, bar- kledij te maken. politieke tegenstanders te Londres, Sao Paulo. In tientallen steden bies met sexy lingebreken. Zelfs baby’s vonden bovendien nog kleinere mobili- rie… Er is verder geen Voor verk rachti ng is en bejaarde saties plaats en nog meer data zijn voor- product te bedenken geen excuus te bedenken. zien tot aan september. Het is effectief (behalve misschien vrouwen worden Vrouwen hebben het recht zeer belangrijk te betogen en duidelijk waspoeder en ande- verkracht! De zich te kleden hoe ze dat te maken dat de vrouwenlichamen niet re producten voor de meeste seksuele willen. Ze hebben, net als zomaar ter beschikking staan en dat een “brave huisvrouw”) mannen, ook het recht te gewelddaden kledingstijl geen “ja” betekent. dat niet wordt aanflirten zonder dat dit verOok in ons land worden volgens de ver- geprezen met mooie vinden bovendien dere “verplichtingen” met eniging SOS-Viol zeven verkrachtingen en ogenschijnlijk tot binnen de familie zich meebrengt. Neen is per dag gepleegd. Belgische opiniepei- seks bereide vrouwen. neen! plaats lingen wijzen er ook op dat 41% van de Meisjes die zich niet De hele samenleving zou vrouwen en 21% van de mannen weet “sexy” willen kleden of gedragen, wor- in al zijn geledingen de strijd tegen sekhebben van feiten van seksuele peste- den al vaak als “preuts” bestempeld. sisme, maar ook tegen racisme of horijen op hun werkplaats. We hebben in In realiteit heeft verkrachting niets mohaat, moeten voeren. Daarvoor moet België ook tot de jaren ’90 moeten wach- met je kledij te maken. Zelfs baby’s en echter de controle over de samenleving ten tot verkrachting binnen het huwelijk bejaarde vrouwen worden verkracht! uit handen gehaald worden van zij die er een strafbaar feit werd… Zoals in ande- De meeste seksuele gewelddaden vin- belang bij hebben de grote meerderheid re landen leidt ook hier slechts een mi- den bovendien binnen de familie plaats van de bevolking door vooroordelen en nieme minderheid van de verkrachtin- en heus niet alleen als de vrouw in een discriminatie te verdelen. gen tot een effectieve veroordeling. babydoll rondloopt. Het plezier en de

dls306.indd 6

26/06/2011 19:11:09

Verzet tegen kapitalisme in crisis neemt toe.

Revolutie: wat het is en hoe het te bekomen dossier door

30

Peter Delsing

jaar van neoliberaal kapitalisme heeft een maatschappelijke puinhoop achtergelaten. In landen als Spanje en Griekenland is meer dan 40% van de jongeren werkloos. Er groeit letterlijk een generatie zonder toekomst op. Maar zelfs in rijkere kapitalistische landen, zoals de VS, blijven jongeren langer thuis wonen omwille van slechte lonen en onzekere jobs. De uitbuiting en ongelijkheid zijn zo hard toegenomen dat je met een huidig loon geen gezin meer kan onderhouden, wat in de jaren 1960 wel nog kon. Dit was de naoorlogse bloeiperiode van het kapitalisme. Kapitalisme in algemene crisis

Kortom, de huidige maatschappijvorm, gebaseerd op private productie voor de winst, botst op z’n grenzen. Dat uit zich niet alleen in een dalende levensstandaard, maar ook in de verloedering van het milieu, vluchtelingenstromen, oorlogen (met imperialistische interventies in Afghanistan, pogingen daartoe in het Midden-Oosten,...) en aan de basis van dit alles - algemene financiële en economische instabiliteit.  De kapitalistische heersende klasse vreest dat haar systeem oncontroleerbaar is geworden. En dat is het ook. Ze hebben geen enkel antwoord op de immense schuldencrisis die het hele systeem dreigt te ontwrichten, te beginnen met zwakkere schakels als Griekenland, Ierland, Portugal,... In die landen zijn massale opstanden van de bevolking mogelijk, omdat nog meer “besparen en privatiseren” er op een vorm van sociale marteling begint te lijken. De situatie wordt er ondraaglijk voor grote delen van de bevolking. Alle verworvenheden uit het verleden staan vandaag op het spel. In Spanje komen spontaan, zelfs zonder de inbreng van marxisten, revolutionaire ideeën op in de recente jeugdrevolte die straten en pleinen deed vollopen. Dit is heel belangrijk. Het is nog geen duidelijke steun voor socialisme, of een democratische en geplande economie, als vervanging voor het doodzieke kapitalisme. Maar het toont aan dat Karl Marx, de revolutionaire socialist, gelijk had: eens een maatschappij de productiekrachten niet meer kan ontwikkelen, eens de burgerij het vermeende “algemeen belang” niet meer kan vertegenwoordigen, treedt er een revolutionair tijdvak in. In Griekenland is die vertrouwensbreuk tastbaar: tienduizenden getroffen arbeiders en jongeren verweten de parlementairen “verraders” te zijn. Politici kunnen er zich amper nog op straat begeven, zo diep zit het ongenoegen. Er staan “politieke stakingen”, gericht op de val van de regering, op de agenda. De vraag stelt zich dan echter: wat is het alternatief? 

dls306.indd 7

en bewegingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Dan verwijzen we vooral naar de eerste fase van de revoluties in Tunesië en Egypte. Hier zagen Na de val van het stalinisme, de tota- we, in het geval van Egypte bijna live op litaire karikaturen van “socialisme” in TV of internet, de echte dynamiek van het voormalige Oostblok, hadden de een revolutie. Het gaat om een situatie kapitalisten en hun denkers het terrein waarbij de leefomstandigheden door de vrij. Het was voor deze scherpslijpers meerderheid van de bevolking als onniet voldoende om het stalinisme, op rechtvaardig en onhoudbaar worden beeen absurde manier, gelijk te stellen schouwd. De cocktail van verstikkende met de eerste, democratische periode dictatuur met steun van westerse regivan de arbeidersstaat in Rusland, tij- mes, massale werkloosheid, neoliberale dens en vlak na de massale beweging achteruitgang,... werd niet langer pasen machtsovername van 1917. Er werd sief aanvaard. ook gesteld, door Bovend ien wa s het , professoren en opimede door de toegenoniemakers, dat er men informatiestroom, Zelfs in de iets verkeerd was internet- en You Tubeburgerlijke met de idee van filmpjes,... moeilijk om pers kon men revolutie op zich. deze massale beweginEen fundamentele gen in Tunesië en Egypte er moeilijk breuk met het ka- omheen dat deze af te schilderen als het pitalisme zou, volwerk van een klein groeprevoluties, al gens deze commenje intriganten, laat staan werd dat soms tatoren, alleen maar coupplegers. Zelfs in de begeleid door tot een nieuwe dicburgerlijke pers kon men tatuur kunnen leier moeilijk omheen dat tandengeknars, den. “Kijk maar als “massaal” en deze revoluties, al werd naar Rusland!” “gerechtvaardigd” dat soms begeleid door Allereerst, de tandengeknars, als “masmoesten worden l a s t e r t ege n d e saal” en “gerechtvaaromschreven. Russische revoludigd” moesten worden tie heeft nooit veromschreven. Waar die hinderd dat het symedia minder happig op steem van sovjets - democratisch waren, was de erkenning dat het opverkozen comités op de werkvloer, in treden van de Egyptische arbeiders als de kazernes, wijken, enz. - de meest klasse, via de methodes van vakbondsdemocratische organisatievorm was strijd en stakingen, het beslissende modie de maatschappij ooit had gekend. ment was voor dictator Moebarak om Afgezien van, op het niveau van een de benen te nemen. Een pion werd geofstad, de Parijse Commune van 1871. ferd maar, vandaag is het duidelijk dat Deze laatste had Marx reeds bestem- het systeem achter die pion nog grotenpeld als de “eindelijk ontdekte, poli- deels overeind staat. tieke vorm van de emancipatie van de Een revolutionair proces treedt in arbeidersklasse”. wanneer de massa’s het toneel van de Het was enkel door het isolement van geschiedenis betreden en hun lot in de Sovjetunie, door het uitblijven van eigen handen proberen te nemen. Dat een geslaagde revolutie in een meer ont- is wat we in Tunesië en Egypte zagen, wikkeld westers land, dat de stalinisti- ook al was het bewustzijn van de massche bureaucratie vanaf 1924 de arbei- sa’s nog niet socialistisch. Het zijn moders en haar vertegenwoordigers meer menten van massale politisering van de en meer kon wegduwen van de macht. maatschappij, met een enorme honger Op de tweede plaats, recent zagen we naar ideeën die de strijd kunnen voordat de idee van “revolutie” weer deels uithelpen. in ere werd hersteld met de revoluties Egypte en Tunesië: idee van “revolutie” opnieuw op voorplan

Spanje en Griekenland zien we nu ook elementen van een samenkomen van de jongeren en meer strijdbare vakbonden, Leon Trotski besch r ijf t in zijn of delen van de vakbondsbasis, in het “Geschiedenis van de Russische revo- verzet tegen de besparingen. Dit is polutie” de gisting in de maatschappij en tentieel een enorm sterke kracht in het hoe de voorwaarden voor revolutie tot streven naar een verandering van de rijping waren gekomen. De feodale en maatschappij. burgerlijke krachten waren te zwak en te verdeeld om de maatschappij vooruit te helpen. De middengroepen wa- Een massapartij is nodig  ren misnoegd of kwamen zelf in actie: boeren, kleine bezitters, namen de Tijdens de eerste fase van de revolugronden in van de grootgrondbezitters. ties in het Midden-Oosten en NoordStudenten werden geïnspireerd door Afrika kwamen veel klassieke elede strijd van de arbeiders in de fabrie- menten van een revolutie samen. De ken en vervoegden de revolutionaire heersende klasse is gediscrediteerd en beweging. onderling verdeeld. De middengroepen Vandaag zie je in het Midden-Oosten zijn vervreemd van het regime, of staan en Zuid-Europa hetzelfde fenomeen. samen op straat met de arbeidersklasse. Het kapitalisme als systeem biedt er De arbeidersklasse is bereid te vechten geen uitweg meer. Studenten en jon- voor haar belangen en neemt de andere geren zijn de vlam van de revolutie, lagen in de maatschappij op sleeptouw. maar de georganiseerde arbeiders- De massa’s betreden het toneel van de klasse vormt de beslisgeschiedenis. sende kracht in de maatDe voornaamste zwakschappij. Zij heeft als De voornaamste heden van deze revoluenige de economische zwakheden van ties, die ook maken waarkracht - via massamo- deze revoluties, om het oude regime nog bilisaties, stakingen, be- zijn het gebrek steeds bestaat en zichzelf drijfsbezettingen,... - om opnieuw op de voorgrond aan een de samenleving stil te duwt, zijn het gebrek aan socialistisch leggen en de basis te een socialistisch bewustleggen voor een ander bewustzijn en zijn en, hiermee samensysteem.  een massapartij hangend, een massapartij Het is begrijpelijk dat die een revolutionair en die een in de jongerenbeweging, socialistisch programma bijvoorbeeld in Spanje, revolutionair kan binnenbrengen in de een wantrouwen bestaat en socialistisch beweging. tegenover bureaucrati- programma kan Het is begrijpelijk dat sche vakbondsleiders binnenbrengen velen in die regio of ook in die hun basis weinig in de beweging. Zuid-Europa of elders de inspraak gunnen. Maar traditionele politieke pardie leiding moet ondertijen, of andere bureaucrascheiden worden van de gewone leden tische vehikels, wantrouwen. Maar een die beslist niet met verschillende dra- democratische massapartij, met een leiden met de heersende klasse en haar ding die permanent afzetbaar is en niet staatsapparaat zijn verbonden. We meer verdient dan het gemiddelde loon hebben democratische vakbonden no- van een geschoolde arbeider, is een esdig, met een leiding die verantwoor- sentiële voorwaarde om alle lagen van ding moet afleggen aan de militanten de massa’s te verenigen en zo de basis en onder de directe controle staat van te leggen voor een regering van arbeide basis. Vakbonden die strijden tegen ders, onderdrukten en jongeren, rechthet kapitalisme en zichzelf niet laten streeks verkozen vanop de werkvloer, opslorpen in de burgerlijke staat. In de school, de wijk, enz. Voorwaarden voor een revolutie

4 pagina’s zomerspecial * Revolutie. Waarom fundamenteel veranderen? Waarom niet hervormen, als strategie? * Revolutie 2.0: mogelijkheden en beperkingen * 10 jaar na de antiglobaliseringsbeweging De terugkeer van het verzet tegen kapitalisme * Wat is socialistische democratie?

26/06/2011 19:11:10

Waarom fundamenteel veranderen? Waarom niet hervormen, als strategie? door

Peter Delsing

O

mdat het kapitalisme niet meer beetje bij beetje in sociale zin kan worden hervormd. Marxisten noemen deze benadering “reformisme”. Het reformisme van sociaaldemocratische partijen - zoals de vroegere SP.a en PS in België - is sinds de crisis van de jaren ‘70 achterhaald. In de jaren ‘50 en ‘60 zorgden de veel sterkere economische groei, arbeidersstrijd en de druk van een ander model (het stalinistische blok) ervoor dat de lonen nog reëel stegen, en dat sociale rechten werden afgedwongen.

Maar de wetmatigheden van het ka- citeit sterker was gegroeid dan wat de pitalisme staken stokken in de wielen. markten konden opnemen. Het kapiDe winstvoet van de kapitalisten was talisme kampt, uitgerokken over meer reeds onder druk komen te staan voor dan 30 jaar, met een langdurige crisis de oliecrisis van 1973. Marx stelde dat van overaccumulatie, en het feit dat het kapitaal geneigd is om sneller te in- in de reële economie - steeds meer kavesteren in nieuwe technologie en ma- pitaal nodig is om dezelfde winst per chines dan in arbeidskrachten. Terwijl product binnen te halen. Het neolibeenkel de uitbuiting van arbeid, het niet ralisme (de structurele besparingen in betalen van de werkenden voor een sociale zekerheid, dalende koopkracht deel van de productie, aan de basis ligt voor werkenden, privatiseringen,...) kon van hun winsten. Dit fenomeen zorgde deels de winstvoet herstellen, sinds de eind jaren ‘60 reeds voor een dalende jaren ‘80. Maar ten koste van grotere ongelijkheid, en dus nieuwe overaccutendens van de winstvoet.  Toegenomen arbeidersstrijd tussen mulatie - teveel aan fabrieken, produc1968 en 1974 zette verder druk op de ten, etc. - op een door uitbuiting en neowinsten. Maar de achterliggende re- liberale aanvallen ondermijnde markt.  aliteit was dat, zoals Marx in “Het Burgerlijke economen klagen dat de Kapitaal” uitlegde, de productiecapa- economische cyclus niet meer is wat

hij ooit is geweest. Crisissen duren in het systeem. Door de elastiek van steeds langer, de groei wordt zwakker de schulden zover uit te rekken, met en duurt korter. Maar dat is precies een de banken als giftige spin in het web, uitdrukking van wat marxisten als een dreigt nu het failliet van landen. Er “depressieve fase” van het kapitalisme dreigt, als dit systeem blijft bestaan, beschouwen.  een terugkeer naar de meer openlijk Het zich richten op snelle speculatie- barbaarse levenscondities van het vroeve winst op de beurs; het asociale neo- ge, “ongetemde” kapitalisme. Maar dit liberalisme; de enorme opbouw van systeem valt niet te temmen. Enkel het schulden sinds drie decennia... Het wa- stopzetten van het private winstmotief ren allemaal pogingen om de gevolgen van een kleine elite van grote aandeelvan een dalende tendens van de winsthouders, en de overgang naar demovoet in de basisindustrieën te omzeilen. cratische en rationale planning van de Tijdelijk probeerde men dat via diensten en een groeiende financiële sector economie biedt een oplossing. Daarvoor is een revolutionaire mas(steunend op “fictief kapitaal” of krediet) op te vangen. De groei verzwakte sabeweging, gedragen door de meerechter en werd kunstmatig. Maar veel derheid van de bevolking, nodig die de mensen bleven toch denken dat econo- bedrijven en de rijkdom in publiek bezit misch herstel daardoor - zelfs met een neemt en beheert als een arbeidersdeveralgemeende ondermijning van de mocratie. Met de werkenden en hun gelonen en de levensstandaard - een “na- zinnen die zelf op elk niveau de economie en de samenleving beheren, via hun tuurgegeven” was. Vandaag zien we dat dit niet noodza- democratisch verkozen en permanent kelijk zo is. De crisis zit ingebakken afzetbare vertegenwoordigers.

Revolutie 2.0: mogelijkheden en beperkingen door

Jean (Luxemburg)

H

et meisje heet Facebook en werd in februari geboren als kind van de revolutie. Door haar deze voornaam te geven, wilden haar Egyptische ouders eer betuigen aan het sociale netwerk en de rol die deze speelde in de Egyptische revolutie. Los van de anekdote, is het belangrijk om in te gaan op het belangrijke fenomeen van sociale netwerken en de snelheid waarmee deze ontwikkelen.

Zowel in Tunesië als in Egypte speelden de nieuwe sociale media van het web 2.0 een belangrijke rol in de mobilisaties tegen de bestaande dictaturen. De blogs en sociale netwerken werden gebruikt om actieoproepen te verspreiden en om populaire eisen te verspreiden. Hiermee werd tegen de censuur ingegaan en was er een mogelijkheid tot debat over de opbouw van de beweging. Dat was een explosief gegeven voor politieke systemen die het moei-

dls306.indd 8

lijk hebben met kritiek of gewoon vrije meningsuiting. Internet zorgt zeker sinds de “sociale” ontwikkeling (met blogs, sociale netwerken, collectieve platformen,...) voor een technologische omwenteling die vergelijkbaar is met de uitvinding van de drukmachine. Maar nu gaat de ontwikkeling veel sneller. De toegang tot informatie gebeurt bijzonder snel en is onbeperkt, althans voor wie toegang heeft tot het internet. Ook nieuw is dat iedereen kan deelnemen aan de verspreiding van “kennis” en ideeën of discussies kan lanceren. Enkele jaren geleden was het publieke debat beperkt tot de televisie en de kranten, met een veel hogere drempel. Vandaag is het ook voor anonieme mensen mogelijk om een invloed te verwerven op basis van een blog of een andere online aanwezigheid. Komen we hierdoor in het tijdperk van de Revolutie 2.0? Zijn de traditionele actiemethoden achterhaald? Moet er voor recuperatie worden gevreesd? Dat zijn allemaal vragen waarop revolutionairen antwoorden moeten bieden.

Hossam al-Hamalawy is een onafhan- net bouwt de klassenstrijd zich steeds kelijke journalist uit Egypte en een ge- met dezelfde ingrediënten op: onafhankende blogger. Hij relativeert het belang kelijke vakbonden, klassenbewustzijn, van het internet: “Het web werkonderbrekingen, algeme2.0 was een instrument Het web 2.0 ne staking,... De nieuwe media heeft een om informatie te verspreikunnen daarbij erg nuttig zijn, den. Ik weet dat de belang- belangrijke maar de discussies op de werkrijkste media het over een vloer blijven onvervangbaar. rol Facebook-revolutie hebDe rol van de sociale media gespeeld, ben, maar het waren wel werd mee mogelijk omdat de maar het mensen die met kar en os nieuwe stedelijke geschoolde was niet de straat op trokken om de arbeiders hun eigen werkinconfrontatie met de politie strumenten hebben gebruikt de enige aan te gaan. Ondanks het factor die om uit hun isolement te gerafeit dat de regering het inken. Daarbij is de kwestie van de mensen ternet vier dagen afsloot gebruikte technologie niet onen ook de communicatie- op straat belangrijk, maar het verschil bracht. middelen als SMS onmowerd wel degelijk gemaakt gelijk maakte, ging de modoor de vastberadenheid van bilisatie voort. Het web 2.0 heeft een de jongeren en de arbeiders in strijd. belangrijke rol gespeeld, maar het was Dat was beslissend om de oude regimes niet de enige factor die de mensen op weg te krijgen. straat bracht.” De traditionele actiemethoden zijn niet De val van de dictaturen in Tunesië achterhaald, het komt er op aan om de en Egypte was enkel mogelijk omdat de nieuwe media aan te wenden om deze georganiseerde arbeidersklasse op het actiemethoden te versterken. We moeten strijdtoneel verscheen met stakingen in bovendien waakzaam blijven tegenover de grote bedrijven. Met of zonder inter- de ontwikkeling van onze numerieke

omgeving, de sociale media en het internet zijn grotendeels in handen van grote kapitalistische bedrijven. De samenwerking van Google met de Chinese autoriteiten of de Franse debatten rond het project-Hadopi (over regeringstoezicht op het internet) tonen de beperkingen. We kunnen het ons moeilijk voorstellen dat de Westerse regimes het internet dagenlang zouden afsluiten zodra er opstandige bewegingen plaatsvinden, maar dat is niet uitgesloten en intussen zijn er subtielere manieren om onze communicatie te controleren en te sturen. In de VS is er een jaarlijks budget van 30 miljard dollar om het regime voor te bereiden op een “cyberoorlog”. Officieel gaat het om het bestrijden van terrorisme en industriële spionage, maar dit kan uiteraard ook vrij snel worden omgevormd tot aanvallen op onze democratische vrijheden. Om er optimaal gebruik van te kunnen maken, is een democratische controle en beheer over het internet en de belangrijkste sociale netwerken, zoekmachines,... noodzakelijk. Dat is evenwel slechts mogelijk op basis van een internationale revolutionaire beweging.

26/06/2011 19:11:15

10 jaar na de antiglobaliseringsbeweging De terugkeer van het verzet tegen kapitalisme Geert Cool

sale mobilisatie. Dat zal niet gebeuren op basis van rellen of acties met kleine groepjes ‘radicalen’, het is veel radicaler om bredere lagen te overtuigen en orige maand brachten we in te betrekken bij het verzet. deze krant een dossier over de Tegen een paar duizend betogers is achtergrond van de antiglobarepressie gemakkelijk, tegen honderdliseringsbeweging: het jongerenproduizenden wordt dit quasi onmogelijk. test tegen de internationale instellinDat is een les die nogmaals kan worden gen van het kapitaal zowat 10 jaar getrokken uit de revolutionaire bewegeleden. Met LSP namen we aan gingen in Noord-Afrika en het Middende acties deel, onder meer met de Oosten. Een massale beweging heeft jongerencampagne Internationaal nood aan democratische structuren om Verzet, waarbij we pleitten voor beslissingen te nemen en discussies te massale acties gericht op bredere kunnen voeren over het programma lagen van de bevolking. en de voortzetting van de beweging. Zonder dergelijke organisatie dreigt het potentieel van de massamobilisatie verActies tegen symbolen van loren te gaan omdat het establishment kapitalisme bij gebrek aan alternatieve structuren haar heerschappij terug kan vestigen. De jongeren die actief waren in de anOok in de acties van de “verontwaartiglobaliseringsbeweging keerden zich digden” in Spanje of in het massaproaf van het kapitalisme en koppelden dat test tegen de harde besparingsplannen aan acties tegen topbijeenkomsten van in Griekenland komt de noodzaak van internationale instellingen zoals het eigen organisaties en structuren naar IMF, Wereldbank, EU, G8,… Er wa- Welk soort acties? voor. De afkeer tegenover de bestaanren oproepen om deze bijeenkomsten de traditionele partijen (spijtig genoeg te blokkeren. In de antiglobaliseringsbeweging was vaak met inbegrip van linkse krachten Dit was een keerpunt tegenover de er discussie over hoe de acties moes- die geen afdoende alternatief op het ideologische neoliberale overwinnings- ten worden georganiseerd. Er waren kapitalisme naar voor schuiven) maar roes van de jaren 1990. Het in vraag oproepen tot directe actie: het blok- ook tegen de vakbondsleiding zorgt stellen van het kapitalisme gebeurde keren van internationale toppen. Wij voor een organisatorisch vacuüm. Dat wel nog op een vrij abstracte manier: stelden voorstander te zijn van directe zullen we vanuit de beweging zelf moetegen de grote kloof tussen arm en rijk, actie, maar dan wel op basis van mas- ten opvullen. door

V

tegen de weinig democratische werking van internationale instellingen,… Protest tegen de internationale instellingen van het kapitalisme zorgde voor een vrij abstracte kritiek op het kapitalisme. Wij pleitten er toen al voor om het verzet te concretiseren door duidelijk te maken wat het neoliberale beleid betekent voor onze openbare diensten, sociale zekerheid, onderwijs,... Het jongerenprotest was een voorloper van een bredere radicalisering onder de arbeidersbeweging, de sociale kracht die het volledige systeem kan plat leggen. De crisis van het kapitalisme maakt vandaag duidelijk wat dit systeem betekent voor een meerderheid van de bevolking. De Spaanse jonge werklozen of de Griekse arbeiders richten zich niet zozeer tegen internationale symbolen, maar tegen wat het kapitalisme concreet voor hen in petto heeft: werkloosheid, armoede, hongerlonen, privatiseringen,...

Wat is socialistische democratie?

V

roegere bewegingen tonen aan hoe een revolutionaire situatie kan ontwikkelen naar een massaopstand en de vestiging van een alternatieve regering. Een arbeidersregering die wel de belangen van de meerderheid vertegenwoordigt - niet die van een elite.

kingscomités, die steeds bredere lagen begonnen te organiseren. In die organen van de revolutie zijn marxisten voor vrije organisatie van de arbeiders en jongeren, in verschillende partijen of stromingen, met vrijheid van propaganda voor elk standpunt. De bolsjevieken begonnen als minderheidsstroming in 1917, maar door de In een beweging die een revolutionair ervaring van de massa’s, door hun arkarakter aanneemt, ontstaat de nood gumentatie en het voorbeeld van hun aan permanente organisatievormen van militanten, wonnen ze uiteindelijk een de strijd. Meestal zijn dit democratisch democratisch verkozen meerderheid verkozen comités of raden, gebaseerd in de sovjets. Dit waren de massaorgaop brede vergaderingen op de werk- nen van de werkende klasse, de jeugd vloer, in de wijken, scholen, universi- en de soldaten. teiten, enz. In Rusland waren de sovjets Verkozenen dienen permanent afzeteigenlijk uit in hun voegen getreden sta- baar te zijn en niet meer te verdienen

dls306.indd 9

dan het gemiddelde loon in een arbeidersstaat. In het algemeen zal de levensstandaard hoger liggen in een socialistisch systeem. Maar verkozenen mogen geen elite zijn met privileges en een volstrekt vervreemde levensstijl, zoals onder het kapitalisme. Tenslotte dient de verdediging van een democratische arbeidersstaat te berusten bij de massa’s en niet een losstaand politie- of legerapparaat. In dit verband: marxisten staan voor democratisch besliste en gedisciplineerde actie, niet voor “rellen” of “chaos” die sommigen met “revolutie” proberen te associëren. We verdedigen vreedzame methodes in de massabeweging. We denken wel dat de meer-

moede, werkloosheid, vernietiging van de planeet,... Welk alternatief op het Wij brengen de noodzaak van democratisch socialisme naar voor waarbij kapitalisme? de sleutelsectoren van de economie Het establishment verweet destijds onder de democratische controle en bede antiglobalisten dat ze niet wisten heer van de arbeiders en hun gezinnen waarvoor ze betoogden. Vandaag be- worden geplaatst. weert een oude rot als Louis Tobback nog steeds hetzelfde over de protesterende jongeren in Spanje. Uiteraard is Wat was het belang van dat een poging om het protest te mar- de antiglobaliseringsginaliseren, maar tegelijk moeten we beweging? effectief de discussie over een alternaWij zagen de antiglobaliseringsbetief aangaan. Na twee decennia van neoliberaal tri- weging als een voorloper van een breomfalisme en bijhorende verzwakking dere radicalisering. De hernieuwde van de arbeidersorganisaties (zowel or- wind van verzet tegen het kapitalisme ganisatorisch als ideologisch), is heel liet zich eerst opmerken bij de toppen van de bomen. Jongeren kunnen een wat verwarring over hoe een alternadynamische rol spelen in bewegingen tief op het kapitalisme er moet uitzien. en zullen soms sneller in actie komen Uit de revolutionaire opstanden in het dan de arbeidersbeweging in het algeMidden-Oosten en Noord-Afrika, ge- meen. Daarom komen wij tussen in het volgd door het massale protest in Zuid- jongerenprotest om dit te oriënteren op Europa, blijken wel enkele belangrijke de arbeidersbeweging, zowel qua proelementen: de noodzaak van een dege- gramma als qua actiemethoden. lijke levensstandaard (werk, onderwijs, Tien jaar later kunnen we een aanhuisvesting, brood,...) alsook de roep tal lessen trekken uit de antiglobalisenaar ‘democratie’. ringsbeweging om sterker te staan in Om echte democratie te bekomen, de opkomende beweging van arbeiders moeten de belangen van de bevolking en armen in onder meer het Middencentraal worden gesteld in de plaats van Oosten, Noord-Afrika en Zuid-Europa. de winsten van de bankiers, patroons en Centraal daarin staan de kracht van de superrijken. Daartoe moeten we de massamobilisatie en de noodzaak van rijkdommen van de samenleving aan- organisatie en discussie over een sociawenden om een einde te maken aan ar- listisch alternatief op het kapitalisme.

derheid zich mag verdedigen, de massa’s dienen via massale democratische comités ook de verdediging van de beweging te organiseren. Het winnen van de steun van de meerderheid van de bevolking is echter in de eerste plaats een politieke taak, een benadering die het marxisme onderscheidt van anarchistische stromingen. In een democratisch geplande economie, gebaseerd op bedrijven die in gemeenschapsbezit zijn, zouden dit soort raden op de werkvloer, in wijken, etc. zich moeten aaneensluiten, lokaal, maar ook op nationaal vlak in een arbeidersregering. En breder de basis vormen voor een wereldsocialisme dat als enige een oplossing kan bieden voor armoede, werkloosheid, nationale en etnische conflicten, de teloorgang van het milieu, etc. 

Meer weten over revolutie, socialisme, marxisme,...?

Uiteraard is het niet mogelijk om in een paar artikels een volledig beeld te brengen van wat revolutie betekent, hoe we voor een socialistisch alternatief kunnen opkomen of hoe het marxisme in elkaar zit. We nodigen onze lezers uit om zelf mee de discussie hierover aan te gaan door ons te contacteren of door lid te worden. Als je meer wil lezen, kan dit ook. Onze website www. marxisme.be biedt tal van dossiers aan, zowel over historische als actuele thema’s maar ook meer theoretische stukken over het marxisme.

26/06/2011 19:11:15

Egypte Tegen de dictatuur van de markten, van verontwaardiging tot revolutie

J

door

Nicolas Croes

arenlang werd geprobeerd om ons wijs te maken dat massale protestbewegingen iets uit het verleden waren. Dat was zo 20ste eeuws... Dit jaar werd die illusie op brutale wijze doorprikt: er waren revoltes of revoluties in Tunesië, Egypte, Griekenland, Spanje,... Het enthousiasme van deze bewegingen zorgden voor solidariteitsacties van ‘misnoegden’ in tientallen landen.

Een maand later, op 15 juni, betoog- staking! De stakers kregen het gezelden de “indignados” (de ‘misnoeg- schap van de “misnoegde” Grieken die In het proces van revoltes valt op hoe den’) voor het Catalaanse parlement in vanaf 25 mei het Syntagmaplein voor sterk het element van internationalisme Barcelona tegen de besparingspolitiek. het parlement bezet hielden. Na het sucmeespeelt en hoe steeds naar strijdbe- De parlementsleden raakten niet in het ces van deze algemene staking werd wegingen in andere landen wordt ver- parlement en moesten een helikopter een algemene 48-urenstaking voor eind wezen. Het Puerta del Sol in Madrid liep inzetten om de besparingen alsnog ge- juni aangekondigd (na het drukken van op 15 mei vol met betogers die daarmee stemd te krijgen. deze krant). de pleinbezettingen uit Noord-Afrika en Op dezelfde dag lag de Griekse regeDe journalisten en analisten van de het Midden-Oosten volgden. Na de be- ring onder vuur met een massaal opge- traditionele media en de universiteiten zettingen in Spanje werden wereldwijd volgde algemene staking – naargelang hebben moeite om deze nieuwe ontwikkampen van “misnoegden” opgezet. de sector nam 80 tot 100% deel aan de kelingen te plaatsen. Sommigen gaan Spanje en Griekenland in actie

daarbij al eens uit de bocht. De Franse professor Alain Bertho liet zich eerder opmerken met een documentaire onder de titel “De redenen voor de woede” en het boek “Het tijdperk van opstanden”. Ondanks zijn onderzoek was hij totaal verrast door de huidige beweging. In een interview werd hem gevraagd waar deze internationale revolte vandaan komt. Zijn antwoord: “Misschien zullen de historici daar later een antwoord op hebben.”

Griekenland Globale problemen In de vorige edities van deze krant zijn we al ingegaan op de sociale oorzaken aan de basis van het revolutionaire proces in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Het is op basis van deze sociale oorzaken dat ook democratische eisen naar voren werden geschoven. Dezelfde

partijen staan volledig ten dienste van de dictatuur van de markten. elementen zijn ook in Europa aanweSpanje telt momenteel bijna vijf milzig. Achter de Spaanse beweging voor joen werklozen. Zowat 40% daarvan “echte democratie” schuilt een context zijn jonger dan 25 jaar. Meer dan 10 van een catastrofale sociale situatie miljoen werkenden hebben een tijde(zeker voor jongeren) en een totaal ge- lijk of onzeker contract met bijhorend brek aan toekomstperspectieven. Het laag loon. Dit is overigens niet alleen enige vooruitzicht is dat van nog meer in Spanje het geval. Tijdens een betobesparingen. De traditionele politieke ging in Ierland, een ander land dat hard

wordt geraakt door de crisis, droeg een betoger een protestbord met volgende slogan mee: “Ik ben geëmigreerd vanuit Spanje, waar kan ik nu nog heen?” In 2009, toen de crisis nog maar begon, publiceerde de Internationale Arbeidsorganisatie een rapport waarin het wees op de onhoudbare toename van de jongerenwerkloosheid. “Sinds 2007 zijn er 7,8 miljoen jonge werklo-

zen bijgekomen. Dit dreigt te leiden tot een verloren generatie van jongeren die naast de arbeidsmarkt vallen en geen enkele hoop hebben op werk dat hen een degelijk leven garandeert.” De revolte onder de jongeren is dan ook niet verwonderlijk. Zeker niet als bovendien blijkt dat de banken, speculanten, grote aandeelhouders en patroons enorme winsten maken.

Spanje Woede komt tot uitbarsten Het is niet verwonderlijk dat er acties zijn, het was eerder verbazingwekkend dat het zo lang duurde. Dat kan mee worden verklaard door de passieve opstelling van een groot deel van de vakbondsleiding. Wie nog illusies had in de sociaaldemocratie wordt nogmaals met de neus op de feiten geduwd. In Spanje en Griekenland is het de “linkerzijde” die de arbeiders en hun gezinnen naar de afgrond leidt en dit met de instemming van hun Europese “kameraden”. Dat verklaart mee waarom er in de beweging een sterke afkeer tegenover politiek in het algemeen heerst. Wij denken evenwel dat het fout is om iedere georganiseerde politieke tussenkomst in de beweging te verwerpen. Echte democratie betekent ook dat iedereen voor zijn of haar politieke overtuiging moet kunnen uitkomen en dat ook geweten is met wie er wordt gesproken. Het recht op politieke organisatie is overigens een be-

dls306.indd 10

langrijk strijdpunt in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Als de eerste jongeren op 15 mei hun tenten op het Puerta del Sol in Madrid opsloegen, gebeurde dit op basis van een ongenoegen dat breed wordt gedeeld in de samenleving. Dat werd duidelijk toen tal van oudere mensen of syndicale militanten zich eveneens bij de algemene vergaderingen en acties van de “indignados” aansloten. Er was op 29 september 2010 een algemene staking waaraan meer dan 10 miljoen Spaanse arbeiders deelnamen. Deze staking vond plaats in het kader van een Europese actiedag maar het bleef bij een eenmalig gebeuren. Het doel was eerder om stoom af te laten dan om een krachtsverhouding tegen de besparingen op te bouwen. Het succes van de staking was een uitdrukking van de grote woede onder de bevolking. Die woede zoekt methoden om zich te uiten. Dat is wat we internationaal zien gebeuren. De omvang van het protest is

natuurlijk verschillend, maar de basis ervoor is overal aanwezig. Rol en mogelijkheden van algemene vergaderingen

Een ander belangrijk aspect van de revolte van de “misnoegden” was het organiseren van grote volksvergaderingen. In heel wat landen waar er solidariteitsacties plaatsvonden, waren die vergaderingen vooral beperkt tot militanten die al langer misnoegd zijn. Maar als deze vergaderingen plaatsvinden als onderdeel van een massabeweging met brede mobilisaties, dan zijn het potentieel erg krachtige strijdorganen. De revolutionaire geschiedenis van de arbeidersbeweging wordt gekenmerkt door het ontwikkelen van strijdorganen als raden van arbeiders, comités in de wijken en op de werkvloer. Dat is hoe in Rusland in 1905 en 1917 “sovjets” (of “raden”) werden opgezet. Hetzelfde gebeurde in Duitsland in 1918, maar ook in strijdbewegingen tegen de stalinistische dictatuur in Oost-Berlijn (1953),

Hongarije (1956) en Tsjechoslovakije (1968). Er kan ook worden verwezen naar de arbeidersraden die in de jaren 1930 in Spanje tot stand kwamen of in Chili begin jaren 1970 voor de staatsgreep van Pinochet. In tal van algemene stakingen ontstaan stakerscomités die aan de controle van de traditionele vakbondsleiding ontsnappen en de positie van de bestaande leiding bedreigen. Op een zelfde wijze stellen arbeidersraden de bestaande macht in vraag. Het is uit dergelijke organen dat een nieuwe samenleving, een echte democratische samenleving, kan ontwikkelen. Aanvankelijk staan deze organen vooral in voor het organiseren van de strijd, maar door zich te baseren op de kracht van de arbeidersbeweging en door methoden als de algemene staking te gebruiken, zijn ze in staat om de volledige economie en de kapitalistische instellingen lam te leggen. Dat leidt tot de cruciale vraag: wie is baas over de bedrijven, de economie en de staat: de arbeiders of de kapitalisten? In Spanje en Griekenland staan de volksvergaderingen nog in hun kinder-

schoenen, hun verdere ontwikkeling is verre van gegarandeerd. Maar als deze vergaderingen zich lokaal, regionaal en nationaal organiseren, uitbreiding kennen op de werkvloer en gecoördineerd worden door democratisch verkozen vertegenwoordigers, dan is het mogelijk het begin van de opbouw van een alternatieve democratie op de dictatuur van de kapitalistische markten. Het alternatief dat wij naar voor schuiven, is dat van een samenleving gebaseerd op de democratische controle van de arbeiders en hun gezinnen op de sleutelsectoren van de economie (financiën, energie, transport,...). Daartoe moeten deze sectoren worden genationaliseerd en onder controle en beheer van de gemeenschap worden geplaatst. Dan kan de economie gericht worden op de behoeften van de meerderheid van de bevolking op basis van een democratisch geplande productie. Met LSP en internationaal met het CWI verdedigen we een dergelijk programma zodat de energie van de massa’s die nu in strijd komen niet zou verloren gaan.

26/06/2011 19:11:16

www.socialisme.be Juli-Augustus 2011

internationaal

11

Europees parlementslid Paul Murphy op de flotilla

“Met de vloot willen we de blokkade van de Gazastrook doorbreken”

H

et linkse socialistische parlementslid Paul Murphy (Socialist Party, Ierland) neemt deel aan de hulpvloot die humanitaire hulp wil brengen aan de bevolking van de Gazastrook. In 2010 was er al zo’n hulpvloot, maar die werd in internationale wateren aangevallen door het Israëlische leger. We spraken met Paul Murphy net voor zijn vertrek.

echt tegen in te gaan. Maar als ze dat doen, zal dat wereldwijd tot massaal protest leiden. Paul: “Mijn beslissing om aan de “Als we in Gaza geraken, zullen we Freedom Flotilla deel te nemen, is in de onze humanitaire hulp bezorgen en eneerste plaats gebaseerd op de verschrik- kele dagen blijven voor een reeks van kelijke omstandigheden van de bevol- meetings en discussies. We willen spreking op de Gazastrook. Het Israëlische ken met mensenrechtenactivisten en anregime laat zelfs geen essentiële medi- deren in Gaza. Ik zou zeker ook willen cijnen of bouwmateriaal toe. Het doel discussiëren met vakbondsmilitanten van de Flotilla is om de blokkade van die de afgelopen jaren actief waren in Gaza te doorbreken door er medische verschillende stakingsacties. hulp en bouwmateriaal te leveren en tegelijk willen we met deze hulpvloot de blokkade en de impact daarvan op de Zorgt het openen van de bevolking in het voetlicht plaatsen. “De Gazastrook is een van de dichtst grenspost in Rafah (tussen bevolkte gebieden ter wereld. Er le- Egypte en de Gazastrook) er ven 1,6 miljoen mensen opeengepakt niet voor dat deze hulpvloot op 360 km². De omstandigheden zijn eigenlijk overbodig is? er verschrikkelijk en worden steeds Paul: “Neen. Ten eerste is de grenserger door de Israëlische blokkade. overgang aan Rafah niet volledig geVolgens de VN liep de werkloosheidsgraad eind 2010 op tot 45,2%. Het aan- opend. De Egyptische autoriteiten kontal mensen dat met minder dan 1 dollar digden aan dat de grensovergang eind per dag moet overleven, is verdubbeld mei zou worden geopend. De bevolking tot 300.000. De lonen zijn met ongeveer kon de grens oversteken om goederen een derde afgenomen sinds het begin en medicijnen in Egypte te kopen. Maar begin juni besliste Hamas om de grens van de blokkade. “De blokkade van Gaza werd door de zelf opnieuw te sluiten. “Ten tweede zou de hulpvloot ook bij Israëlische staat opgelegd nadat Hamas de verkiezingen won, de blokkade gaat een volledige opening van de grenszijn vijfde jaar in. Dit is een collectieve overgang in Rafa nodig blijven. De beafstraffing van de bevolking van Gaza volking van Gaza mag niet afhankelijk worden van slechts één grensovergang. omdat voor Hamas werd gestemd.” De Israëlische blokkade maakt het onmogelijk om van de zeehavens in Gaza gebruik te maken zonder Israëlische Wie trekt naar Gaza? bemoeienissen.” Paul: “Er zijn honderden activisten die op een paar dagen tijd zullen proberen om de blokkade van Gaza te doorbre- Wat is de impact van de ken. Deze mensen komen uit verschil- revoluties in Noord-Afrika lende groepen die actief zijn rond de rechten van de Palestijnen alsook van en het Midden-Oosten op de verschillende politieke organisaties. Er ontwikkelingen in Israël en is nog een ander lid van het Europees Palestina? Parlement dat zal meereizen, Willy Paul: “Deze revoluties hebben een Meyer van het Spaanse Izquerda Unida grote invloed. Er waren doorheen de (Verenigd Links).” regio betogingen en solidariteitsacties

Waarom neem je deel aan de Flotilla?

zowel in Israël als in de bezette gebieden een grote opkomst kenden. De revoluties zorgden ook voor een grotere druk op Hamas en Fatah die gesprekken aanknoopten voor een regering van nationale eenheid. “De Israëlische regering probeert de revoluties te gebruiken om angst te zaaien onder de Israëlische joden. Het is een traditionele tactiek van het Israëlische kapitalistische establishment om te benadrukken dat het land wordt omringd door vijanden en dat dit een ‘nationale eenheid’ vereist, zeker nu een belangrijke bondgenoot als de voormalige Egyptische dictator Moebarak van het toneel is verdwenen. “Uit mijn bezoek aan Tunesië en uit verslagen van linkse socialisten die onder meer Egypte bezochten, blijkt dat de toekomst van de revoluties nog onzeker is. De krachten van de contrarevolutie organiseren zich om hun macht te consolideren. Als de revolutie niet vooruit gaat en de arbeidersklasse en de armen de volledige democratische controle over het beheer van de samenleving en de economie niet overnemen, zal de hoop van de mensen die de dictators hebben omvergeworpen spijtig genoeg niet ingelost worden.”

met de onderdrukte Palestijnse massa’s. Tegelijk haalt ook de Palestijnse bevolking inspiratie bij de revolutionaire Hoe sta je tegenover gebeurtenissen in de regio. Het is geen Paul: “Dat is volledig afhankelijk van verrassing dat de betogingen op Nakba Hamas? het Israëlische establishment en het le- [“catastrofe” in het Arabisch, de herPaul: “Ik erken de verkiezingsoverger. Als zij beslissen om de boten op- denking van de vestiging van de staat winning van Hamas in Gaza en vernieuw aan te vallen, wat waarschijnlijk Israël waarbij naar schatting 700.000 zet me tegen de blokkade door de is, zullen we niet in staat zijn om daar Palestijnen het land werden uitgezet] Israëlische staat. Maar ik heb ernstige

Zal het lukken om in Gaza binnen te geraken?

Protestbetoging in Hebron tegen de blokkade van Gaza

dls306.indd 11

meningsverschillen met de politieke leiding van Hamas. In essentie is Hamas een rechtse organisatie met een beleid dat ingaat tegen de belangen van de arbeidersbeweging, de vakbonden en socialisten. Hamas biedt geen enkele weg vooruit en kan niet zorgen voor een duurzame onaf hankelijkheid in Palestina. “Ik verdedig het recht van de Palestijnse bevolking op zelfbeschikking en zelfverdediging tegenover de Israëlische staat, maar ik verzet me tegen de methode van zelfmoordaanslagen of het afvuren van raketten op Israëlische burgers. Volgens mij spelen dat soort acties in de kaart van het rechtse politieke establishment en de Israëlische staatsmachine.”

Hoe kan een Palestijnse staat dan wel worden bereikt? Paul: “De zogenaamde ‘Arabische Lente’ – in feite revoluties en opstanden in Noord-Afrika en het MiddenOosten – toont eens te meer aan dat massaal verzet en collectieve actie door de onderdrukten tegen de onderdrukkers de meest efficiënte methode is om tot verandering te komen. De eerste Palestijnse massale opstand in 1987 – de eerste Intifada – zorgde ervoor dat het Israëlische regime tot onderhandelingen werd gedwongen. Dat leidde tot het Oslo-akkoord van 1993, een akkoord dat geen oplossing vormde voor de Palestijnen. Een nieuwe ontwikkeling van massastrijd is van cruciaal belang om de strijd vooruit te helpen. “Om tot een echte oplossing te komen, moet het huidige politieke regime in Israël omver geworpen worden. Daartoe is de Israëlische arbeidersklasse een cruciale bondgenoot. Het is belangrijk om te benadrukken wat velen ter linkerzijde al eens vergeten: ondanks de massale propaganda in Israël en het militaire karakter van de samenleving, kent ook Israël een klassensamenleving. “Dat bleek recent opnieuw bij het protest tegen de prijsstijgingen of met belangrijke stakingsacties van de sociale werkers, de dokters, het spoorpersoneel en de chemie-arbeiders in Haifa. In die acties waren zowel Israëlische Joden als Israëlische Arabieren-Palestijnen betrokken. Deze strijdbewegingen worden actief ondersteund door mijn Palestijnse en Joodse kameraden van de Socialistische Strijdbeweging (Maavak Sozialisti, maavak.org.il) die ook actief zijn in de strijd tegen de bezetting en de onderdrukking van de Palestijnen. Zij komen op voor eenheid van Joodse en Arabische arbeiders in de strijd tegen de Israëlische kapitalistische klasse.”

Wat kunnen we internationaal doen om de strijd van de Palestijnse bevolking te steunen? Paul: “Er zijn heel wat discussies rond de oproep ‘BDS’: boycot, desinvesteren en sancties. De voorstanders van BDS als centrale tactiek stellen dat een boycot van Israëlische producten en instellingen een tactiek is die wereldwijd kan worden toegepast. Bepaalde vormen van boycot of sancties, zoals rond de wapens die worden gebruikt in de bezette gebieden of goederen geproduceerd in Joodse nederzettingen, zouden een nuttige rol kunnen spelen, zeker als deze boycot wordt georganiseerd door de vakbonden. “Maar het politieke establishment kan een algemene boycot als propagandamiddel gebruiken om de wig tussen de Israëlische arbeiders en de Palestijnse massa’s te vergroten. Het laat de Israëlische staat toe om verder te gaan met de propaganda rond het idee dat de Israëlische Joden alleen staan en moeten opboksen tegen de hele wereld en dus maar best de nationale eenheid centraal stellen. “In de plaats van een boycot-campagne wil ik iedereen oproepen om deel te nemen aan protestacties tegen de wijze waarop de Israëli’s de Palestijnse bevolking behandelen en om het recht van de Palestijnen op een echte onafhankelijke staat te verdedigen.”

Europees Parlementslid Paul Murphy. Meer info over zijn deelname aan de Flotilla: www.paulmurphymep.eu

26/06/2011 19:11:17

12

cultuur

de

Linkse Socialist

Hou de commerce weg van onze festivals!

I

n 2005 kostte een ticket voor Rock Werchter 120 euro of 59 euro voor een dagticket. Dit jaar is dat al opgelopen tot 195 euro of 76 euro voor een dag. Daarnaast moet je nog de kosten voor eten en drinken tellen. Dat wordt er ook niet goedkoper op en bovendien is er een verbod om zelf iets mee te brengen om te eten, zelfs een flesje water mag niet. In 1995 kostte een ticket omgerekend 31 euro. Wat is er aan de hand? Muziekfestivals zijn nog nooit zo duur geweest. Tegelijk gaat de kwaliteit of de variatie van de muziek er niet bepaald op vooruit. Het doel is om zoveel mogelijk te consumeren en de agressieve reclamepropaganda te verwerken. De zomerfestivals moeten een moment van ontspanning vormen en geen bijkomende zorgen opleveren om de zakken van de multinationals te vullen. Gratis festivals (zoals Fiesta du Rock in Flemalle) zijn stilaan aan het verdwijnen. Tussen de 80 en de 90% van de popen rockevenementen in ons land heb-

ben banden met de multinational Live Er zijn tal van organisatoren en arNation (de opvolger van Clear Channel, tiesten die een alternatief proberen te een bedrijf dat bekend werd met zijn bieden en hun talenten op een toegansteun aan Bush en de oorlog in Irak). Dit kelijke manier aan een publiek willen bedrijf streek begin deze eeuw in ons aanbieden. De gevolgen van de crisis laland neer. Nu controleert Live Nation ten zich voelen, cultuur en subsidies zijn onder meer Werchter, Puk kelpop, een gemakkelijk doelwit. Voor nieuwe Francofolies, I love techno, ticketbedrijf initiatieven is er al helemaal geen ruimGo for Music, verschillende optredens te. Wat is dan het alternatief? Sponsors in het Sportpaleis in Antwerpen en in zoeken en reclame toelaten zodat enkele Vorst-Nationaal. Alle mogelijke concur- grote bedrijven het beeld van het everentie, zoals destijds Beach Rock, is van nement bepalen met vaak platte sekde kaart geveegd. Live Nation laat geen sistische reclame (denk maar aan Coca ruimte voor andere initiatieven. Cola). Binnen het kader van dit kapitalistische systeem is het onmogelijk om De grote aandeelhouders van Live een blijvende oplossing te vinden. Dit Nation zijn de winnaars, maar wie ver- systeem maakt van alles handelswaar: liest? In de eerste plaats de vele jonge- muziek, het lichaam van mensen,… ren die wekenlang moeten werken om Wij zullen aanwezig zijn op verschilnaar een paar festivals te kunnen gaan. lende festivals om er onze campagnes Cultuur en muziek mogen geen koop- voor te stellen, maar ook om op te kowaar zijn, artiesten zijn geen beursgeno- men voor aangename, kwaliteitsvolle teerde waarden die meer winst moeten festivals die toegankelijk zijn voor ieopleveren. Muziek en festivals zouden dereen en waar de artiesten en de festials doel moeten hebben dat jongeren (en valgangers op een respectvolle manier uiteraard ook diegenen die nog jong van worden behandeld. Daartoe moeten geest zijn) zich kunnen amuseren en ge- we ons organiseren en ingaan tegen nieten van hun favoriete muziek. het systeem.

Voetbal. Big business wint van de supporters door

Jarmo (Antwerpen)

N

a een lange periode van opbod en getouwtrek heeft Telenet het voetbalcontract voor de komende drie seizoenen van de Jupiler Pro League binnengehaald. Daarvoor moest het 55,2 miljoen euro per jaar op tafel leggen. De (grote) clubs van de Belgische eerste klasse en hun bestuursleden worden er een pak rijker door: 10 miljoen euro extra per jaar. Zoals steeds blijven de supporters en voetballiefhebbers verdwaasd en met lege handen achter.

Het contract van Telenet bestrijkt enkel de drie ‘interessantste’ wedstrijden per speeldag. Met ‘interessant’ worden natuurlijk de wedstrijden met het grootste aantal kijkers bedoeld. Het is vanzelfsprekend dat supporters van kleinere clubs enkel hun gading zullen vinden als hun ploeg tegen een De andere ‘minder interessante’ ‘interessante’ tegenstander speelt. Het wedstrijden blijven door Belgacom komt erop neer dat Telenet-abonnees uitgezonden worden. Wie met andere waarschijnlijk elke week opnieuw de woorden niet voor Anderlecht of Club wedstrijden van Anderlecht en Club Brugge supportert en toch elke week Brugge te zien zullen krijgen. Dat zijn ploeg aan het werk wil zien, zal supporters van clubs in andere di- twee decoders in huis moeten halen en visies dan de eerste klasse helemaal twee keer abonnementskosten moeten uitgesloten worden, is al langer een betalen. Hiermee wordt het het grootevidentie. ste deel van de voetballiefhebbers bij

voorbaat onmogelijk gemaakt om de Belgische competitie in eerste klasse in haar geheel te volgen. Daarenboven is sinds twee jaar geleden zelfs de hele competitie hervormd om beter in te spelen op de financiële belangen van de commerciële televisieoperatoren en de Belgische topclubs. Door het play-offsysteem spelen de topclubs nu vaker tegen elkaar: meer

en uitvergroot. De kleinere clubs zijn met andere woorden gedoemd om klein te blijven en nooit over de financiële middelen te beschikken om met de grotere clubs te concurreren. Waar voetbal vroeger een interessant en spannend spel was, verwordt het nu steeds meer tot een ordinaire schijnvertoning waarbij enkel het geldgewin van de topclubs en televisiezenders van belang is. Gecombineerd met stijgende ticketprijzen zorgt het systeem van de televisiecontracten ervoor dat steeds meer supporters en liefhebbers af haken. Sowieso hebben fans vandaag geen enkele inspraak over hun club en kunnen ze enkel lijdzaam toekijken hoe de oneerlijke verdeling van televisiegelden al op voorhand bepaalt welke ploegen kans maken om op het einde van de rit als winnaar uit de bus te komen, en dus nog meer televisiegelden te krijgen. Het is een schrijnend voorbeeld van hoe de commerciële belangen waarop het kapitalisme drijft niets of niemand ‘interessante’ (d.w.z. winstgevende) ontzien. Zelfs onze ontspanningsmowedstrijden dus. Ondertussen wor- gelijkheden en onze voetbalcompetitie den de ‘minder interessante’ clubs in worden erdoor aangetast en verniede vergeethoek van play-off 2 geduwd, tigd. Als linkse socialisten pleiten we waar geen enkele prijs of eer te halen voor een eerlijke en spannende comvalt. Daardoor wordt de kloof tussen petitie, met een gelijke verdeling van ‘interessante’ clubs (die rijk zijn en veel de beschikbare middelen en een grote televisiegelden krijgen) en ‘minder in- democratische inspraak en controle teressante’ clubs (die minder of geen van de supporters in het beheer van televisiegelden ontvangen) versterkt de eigen club.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van

dls306.indd 12

diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van

het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

26/06/2011 19:11:18

partijnieuws

www.socialisme.be Juli-Augustus 2011

Actief Linkse Studenten en Blokbuster op de zomerfestivals door

Boris Malarme

D

e festivals en concerten deze zomer bieden veel jongeren wat ontspanning na een druk schooljaar of dienen als tussendoortje voor werkenden. Ze vormen ook een uitstekende gelegenheid om te discussiëren over campagnes en ideeën over hoe we het verzet tegen het huidige systeem kunnen organiseren. De revolte in Spanje en Griekenland zal ook hier nazinderen, veel jongeren kijken enthousiast naar de bewegingen in die landen. Er waren al eerste solidariteitsacties in ons land en na de zomervakantie zullen er nog volgen.

De gevolgen van de crisis van het kapitalisme zijn voor veel jongeren voelbaar. Hun levensomstandigheden worden aangetast door het tekort aan middelen voor degelijk onderwijs, de afbouw van het openbaar vervoer, de duurder wordende festivals en de toekomst die wordt gekenmerkt door werkloosheid of slecht betaalde jobs. De bewegingen in het MiddenOosten en Noord-Afrika vormden een inspiratiebron voor jongeren in ZuidEuropa om ook tot actie over te gaan. Het verzet is stilaan dichterbij aan het komen... Overal in Europa wordt aan de gewone werkenden en de jongeren gevraagd om op te draaien voor de crisis waar de kapitalisten en de bankiers voor verantwoordelijk zijn. Alle traditionele partijen staan voor een vorm van besparingsbeleid. Dit beleid leidt tot een verdere groei van de kloof tussen rijk en arm, met alle sociale gevolgen van dien. Hoeveel de politici in ons land ook ruzie liggen te maken, over één zaak zijn ze het roerend eens: er moet en er zal worden bespaard. Ze willen 22 miljard euro besparen waardoor er geen middelen zullen zijn voor werk, onderwijs, huisvesting, milieu,... De Actief Linkse Studenten en Blokbuster voeren actief campagne rond verschillende thema’s die ook in deze krant aan bod komen. We zijn actief in de strijd voor degelijk werk en lagen mee aan de basis van de campagne ‘Jongeren in strijd voor werk’ dat de afgelopen maanden verschillende lokale acties organiseerde. Na de vakantie komt er een nationale bijeenkomst van lokale jongerencomités. Daarnaast zullen we verder actief deelnemen aan de acties van ‘misnoegde’ jongeren in ons land, in navolging van en uit solidariteit met de bewegingen in onder meer Spanje. Een ander belangrijk thema is de strijd tegen klimaatveranderingen en

Nieuwe T-shirts Deze zomer trekken we naar de festivals met onze anti-racistische stickers, een uitgebreid assortiment badges en nieuwe T-shirts met Che Guevara, Karl Marx en Leon Trotski. Dit materiaal is allemaal verkrijgbaar via de redactie van dit maandblad of op een festival bij jou in de buurt waar we campagne voeren!

dls306.indd 13

13

Agenda

- wo. 6 juli. Antwerpen. Open vergadering over onze zomercampagnes. 19u30, Multatuli - za. 9 juli. Antwerpen (Hoboken). BBQ - 24-30 juli: CWI Zomerschool - zo. 21 augustus. Antwerpen. Lokale vormingsdag - 16-18 september. ALS-kamp, kick-off voor het nieuwe academiejaar - za. 29 oktober: Tweede Dag van het Socialisme georganiseerd door de Ronde Tafel van Socialisten - za.-zo. 26-27 november. Regionale congressen van LSP - 3 december: Klimaatmanifestatie - 8 maart 2012: anti-NSV betoging in Leuven - 25 maart 2012: protest tegen anti-abortus betoging in Brussel

Waarom ik lid werd Ik ben me bewust van de wereld waarin we leven en ben ervan overtuigd dat we iets moeten doen in de plaats van gewoon vast te stellen wat er fout gaat. Ik heb het altijd al nodig gevonden om verontwaardigd te zijn tegenover onrechtvaardigheden. Het is vanuit dat standpunt dat ik LSP-lid ben geworden. Volgens mij hangt persoonlijk welzijn af van het collectieve welzijn van de samenleving. Ook om zelf vooruit te geraken, hebben we nood aan een ander soort samenleving waarin iedereen een bijdrage kan leveren. Er is nood aan een andere samenleving en daarom heb ik me bij LSP aangesloten. Thomas, Luik

LSP in actie

de nucleaire dreiging die op wel erg minderheid wordt opgedrongen aan pijnlijke manier tot uiting is gekomen een grote meerderheid van de bevolin Fukushima. Op 3 december is er een king. De Actief Linkse Studenten vernieuwe klimaatmanifestatie in Brussel, zetten zich tegen het kapitalisme en kowij roepen mee op voor die betoging. men op voor een samenleving waarin We voeren ook campagne tegen alles de sleutelsectoren van de economie in wat ons verdeelt: racisme, seksisme, handen van de gemeenschap zijn zodat homofobie. In maart 2012 is er een deze democratisch kunnen worden beanti-fascistische betoging in Leuven. heerd en gecontroleerd. Enkel dan kunWe organiseren traditioneel elk jaar nen de belangen van de meerderheid een betoging tegen een haatmars van van de bevolking centraal staan. Dat is de studenten van het VB, dit jaar is de het socialistische alternatief waar wij afspraak op 8 maart in Leuven. Enkele voor opkomen. Neem deel aan onze weken later volgt op 25 maart een be- strijd: steun ons, discussieer mee, ortoging voor de vrije keuze van vrou- ganiseer je! wen, een initiatief dat ingaat tegen de conservatieve lobby die abortus wil De belangrijkste mobilisaties de verbieden. komende maanden zijn: In het najaar zullen we ook blijven * 16-18 september: ALS-weekend opkomen voor gratis en degelijk onderom het nieuwe werkjaar op te starwijs. We zijn actief in het protest tegen ten de besparingen in het onderwijs en de * 3 december: klimaatmanifestatie hervormingen die onder meer langs in Brussel Franstalige kant worden doorgevoerd. * 8 maart: anti-NSV betoging in De verschillende thema’s waarrond Leuven we werken, zijn allemaal verbonden * 25 maart: betoging voor het recht met hoe dit kapitalistische systeem op vrije keuze voor vrouwen werkt. De winsthonger van een kleine

16-18 september: ALS-Kamp

D

I

Dit jongerenkamp vindt plaats van 29 juli tot en met 7 augustus. Het kamp kost 130/150 euro + reiskosten naar Griekenland. Op de agenda van dit jongerenkamp onder meer discussies over de revoluties in Tunesië en Egypte, de bewegingen in Griekenland en Spanje, maar ook algemene discussies over milieu, extreem-rechts, onderwijs,... Het is een ideale gelegenheid om kennis te maken met verschillende aspecten van jongerenverzet doorheen Europa. Vanuit ons land gaan verschillende jonge militanten naar Griekenland. Wie mee wil, moet snel beslissen om een vliegtuigticket te boeken.

Meer info over de exacte agenda van discussies op dit kamp volgt op de site actieflinks.be. Zeker is wel dat alle belangrijke campagnes voor het najaar aan bod zullen komen, zowel inhoudelijk als elementen van praktische voorbereiding. Met de Actief Linkse Studenten en Scholieren willen we bouwen aan sterke jongerengroepen in de scholen en de universiteiten om in te gaan tegen het rechtse beleid. Maar tegelijk willen we ook ideologische discussies voeren. Het volstaat immers niet om te weten waar we tegen zijn, we moeten ook een alternatief op het kapitalisme naar voor brengen.

eze zomer is er voor geïnteresseerden een razend interessant jongerenkamp in Griekenland met sprekers uit heel Europa en daarbuiten.

n eigen land organiseren we met de Actief Linkse Studenten een kamp om het nieuwe academiejaar voor te bereiden. Dit kamp zal plaatsvinden van 16 tot en met 18 september.

In juni was LSP op verschillende syndicale betogingen aanwezig met militanten die ons maandblad verkochten en een stand. Op 9 juni waren we op de nationale non-profit betoging. Daar verkochten we 68 exemplaren van dit maandblad. Op de Europese vakbondsbetoging in Luxemburg-stad op 21 juni werden een gelijkaardig aantal kranten verkocht. Tussendoor waren we ook op tal van andere acties aanwezig, onder meer de piketten bij De Lijn en de petroleumsector, de acties tegen het ‘economisch bestuur’ van de EU in Brussel of de pleinbezetting van ‘misnoegde’ jongeren in Brussel.

Strijdfonds: steun LSP Bij het ter perse gaan van deze krant, is het tweede kwartaal van 2011 bijna om. We hebben een streefdoel om per kwartaal 11.000 euro financiële steun op te halen. Die steun halen we onder sympathisanten en leden: gewone werkenden en jongeren. In de zomermaanden trekken we onder meer naar verschillende festivals om steun op te halen met stickers, badges en T-shirts. Hieronder publiceren we een stand van zaken van het strijdfonds voor de periode april-juni 2011. Wil je ons ook steunen? Dat kan door een bijdrage te storten of beter nog door een doorlopende opdracht te nemen, vanaf 2 euro per maand sturen we ook dit maandblad op. Stort op 001-2260393-78 van LSP met als mededeling “steun”. Henegouwen-Namen: 953 € Brussel-W. Brab.: 1.919 € Luik-Lux: 1.086 € O. & W. Vlaanderen: 2.669€ Antwerpen: 1.224 € Vl. Brab. Limburg: 924 € Nationaal: 1.114 €

112% 87% 87% 86% 79% 74% 139%

TOTAAL: 9.889,25 €

90%

Contact / Abonnementen

Meer info over de partij / Lid worden: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel: 02/345 61 81. E-mail:[email protected]. Redactie: [email protected]. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: 001-3907596-27

26/06/2011 19:11:18

14

Milieu

de

Linkse Socialist

Vernietig het kapitalisme… voor het de planeet vernietigt!

D

e kernramp in Fukushima heeft ve- honderdduizenden kinderen die met een menlen geschokt. De gevolgen zijn ver- tale of fysieke handicap worden geboren als schrikkelijk met een groot gebied gevolg van de vervuiling. Er komen steeds waar er een hoge radio-activiteit is alsook meer acties tegen onder meer loodvergiftieen grote hoeveelheid besmet zeewater. De ging in het zuiden. omvang van de ramp werd vergroot door De gevolgen van klimaatverandering en de inhaligheid van het private bedrijf dat vervuiling worden steeds concreter. Het gaat de kerncentrale uitbaat. Dat bedrijf be- daarbij niet alleen om de afbouw van onze spaarde op veiligheid. Fukushima is geen leefomgeving, maar ook om een toename van alleenstaand geval. Wereldwijd wordt ons het aantal ziektes (het aantal kankers als geleefmilieu om zeep geholpen teneinde gro- volg van de kernramp in Tsjernobyl in 1986 tere winsten te boeken. Dit systeem is ziek neemt niet fundamenteel af) of allergieën en besmet ons milieu steeds meer. (onder meer door het langer worden van het pollenseizoen). Zelfs ons eten is niet meer De afgelopen jaren werd heel wat industri- veilig, begin juni vielen 36 doden als gevolg ële productie overgeplaatst naar landen met van een bacterie in voedsel in het noorden goedkope arbeidskrachten. Dit maakte de van Duitsland. enorme economische groei van China moDe problemen van klimaatverandering en gelijk. Maar het gaat ook gepaard met een opwarming blijven aanhouden, ondanks alle spectaculaire toename van de industriële ver- grote conferenties en beloften. Tussen 1995 vuiling. Human Rights Watch spreekt over en 2010 is de temperatuur wereldwijd met

0,19 graden Celsius toegenomen. Er wordt verwacht dat het aantal klimaatvluchtelingen tegen 2050 zal toenemen tot 100 tot 150 miljoen. Het kapitalisme is goed op weg om onze planeet te vernietigen. Onze toekomst wordt opgeofferd op het altaar van de korte termijn winsten van een kleine groep kapitalisten. Als we dat willen vermijden, moeten we het kapitalisme bestrijden en stoppen. We moeten onze eigen toekomst zelf in handen nemen. Dat vereist een socialistisch alternatief dat de belangen van de meerderheid van de bevolking centraal stelt. LSP roept op om deel te nemen aan de Klimaatmanifestatie van 3 december en om de discussie over een socialistisch antwoord op klimaatverandering en vervuiling aan te gaan. socialisme.be /lsp/ecologie

Waar is de hete aardappel? door

Jon Sneyers, militant LBCK.U.Leuven

O

p 29 mei 2011 werd i n Wetteren actie gevoerd tegen een experimentele veldproef met genetisch gemanipuleerde aardappelen. Los van onze bedenkingen over het voeren van een dergelijke directe actie rond dit thema, moeten we wel vaststellen dat er belangrijke gevaren verbonden zijn aan het gebruik van genetisch gemanipuleerde organismen (ggo). Wie controleert de GGO’s?

Voor een publieke financiering van het wetenschappelijk onderzoek! door

Alex, Brussel

G

emiddeld wordt 15,3% van het wetenschappelijk onderzoek aan de Vlaamse universiteiten besteld en betaald door de industrie. Dat is meer dan in andere landen. De Leuvense universiteit haalt naar eigen zeggen 20% van het totale onderzoeksbudget bij bedrijven en de EU, in Gent gaat het om 12%. Aan de Antwerpse universiteit werd een nieuw onderzoekslaboratorium voor de helft betaald door Janssen Pharmaceutica. Naast de directe inbreng is er ook het indirecte gevolg dat amper onderzoek zal worden verricht dat niet nuttig kan zijn voor de private broodheren en zeker geen onderzoek dat tegen hun belangen ingaat. Het probleem ligt bij het tekort aan publieke middelen voor wetenschappelijk onderzoek. Terwijl in Vlaanderen de Lissabonstrategie werd aangenomen met ook het doel om tegen 2010 1% van het bruto regionaal product (brp) aan

dls306.indd 14

onderzoek te besteden, is er minder uitgegeven. Minister Lieten heeft voor 164,7 miljoen euro bespaard. Hierdoor ging de publieke financiering van onderzoek achteruit van 0,78% van het brp in 2008 tot 0,73% dit jaar. Bovendien wordt de publieke financiering van wetenschappelijk onderzoek steeds meer volgens een bedrijfsmodel (outputfinanciering) verdeeld. Er komen geen middelen bij en dus moeten de hogescholen en universiteiten maar met elkaar concurreren voor de bestaande middelen. In dit model telt de kwantiteit. Hoe meer publicaties, hoe beter en dit los van de kwaliteit. Kritisch onderzoek, lange termijn projecten of maatschappelijk relevant onderzoek wordt ondergeschikt aan onderzoek dat snel rendeert. De bedrijven (en hun spreekbuizen in de politiek) trachten lange termijn en kritisch onderzoek voor te stellen als onderzoek dat geen maatschappelijke relevantie heeft en enkel leuk is om stoffige professoren een bezigheid te geven. Feit is echter dat de gloeilamp niet uitgevonden is door de kaars te verbeteren en de laser niet uitgevonden is

De genetische verschraling die veroorzaakt wordt door grootschalige monocultuur van genetisch identieke gewassen houdt een enorm risico in als er nieuwe ziektes of parasieten opduiken. Voor de landbouwers zelf betekenen GGO’s afhankelijkheid van een handvol multinationals die de patenten bezitten. Die multinationals, zoals BASF en Monsanto, aarzelen niet om rechtzaken aan te spannen als een boer probeert om na de oogst zaad te hergebruiken dat gepatenteerde genen bevat. Zelfs een niet-GGO-boer wiens veld buiten zijn wil door kruisbestuiving gecontamineerd wordt met gepatenteerde genen af komstig van zijn buur, kan veroordeeld worden tot enorme boetes wegens patentinbreuk. In de neokoloniale landen hebben de GGO-multinationals op die manier al duizenden boeren tot zelfmoord gedreven. Genetische aanpassingen kunnen nuttig zijn voor de samenleving, maar niet als het gebeurt op basis van de winsthonger van private bedrijven. Het groeiende verzet tegen GGO’s werpt belangrijke vragen op: wie heeft de touwtjes van de samenleving in handen en hoe wordt die controle vandaag aangewend?

door de gloeilamp te verbeteren. Deze laatste kwam er na ontwikkelingen in de kwantummechanica, wat destijds Ontslag wegens protest ook als voer voor stoffige professoren tegen GGO’s gezien werd, en niet door korte termijn onderzoek waar het bedrijfsleven De actie in Wetteren – waarbij 15 tot bol van is. 20% van het proefveld beschadigd zou De publieke onderfinanciering van het onderzoek zorgt ervoor dat onderzoek steeds meer afhankelijk wordt van privéondernemingen. Voor bedrijven als Bayer en Monsanto (het bedrijf dat destijds ook Agent Orange produceerde voor de Vietnamoorlog) primeren de winsten op de gezondheid en op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek dat zij verrichtten heeft enkel tot doel om door middel van patenten (bijvoorbeeld op genetisch gemanipuleerde aardappelen) hun winst en economische macht te verbeteren. Het wetenschappelijk onderzoek moet uit handen van de ondernemingen. Er is openbaar wetenschappelijk onderzoek nodig, onafhankelijk van de aandeelhouders en de privé. Enkel dan kan het onderzoek ten dienste van de gemeenschap worden gesteld in de plaats van in het belang van enkele multinationals.

zijn – werd door de traditionele politici en media afgedaan als gewelddadig en een aanval op het “vrij wetenschappelijk onderzoek.” Nochtans is het wetenschappelijk onderzoek niet zo vrij en onafhankelijk als men vaak doet uitschijnen. Door het gebrek aan structurele middelen zijn de universiteiten en onderzoeksinstellingen steeds meer afhankelijk van tijdelijke financiering en financiering vanuit de privé. Opgejut door de media heeft de Leuvense rector Mark Waer besloten om een onderzoekster van de K.U.Leuven, Barbara Van Dyck, op staande voet te ontslagen. Ze werd ontslagen wegens dringende reden, waardoor ze geen recht heeft op een opzegperiode of werkloosheidsuitkering. De openlijke steun aan de actie zou een “fundamenteel meningsverschil” zijn waardoor de “vertrouwensband” verbroken werd. Ze heeft zelf geen aardappels uitgetrokken, maar het volstond dat ze van mening was dat die actievorm legitiem kan zijn. D e va kb ond s d eleg at ie va n d e K.U.Leuven verzet zich uiteraard tegen dit ontslag. Als een meningsverschil een reden tot ontslag blijkt te zijn, dan is dat een heel gevaarlijk precedent. Welke meningen gaan nog toegelaten zijn en welke niet? Wie is de volgende? Een moraalfilosoof die vindt dat bepaalde medische experimenten niet kunnen? Een atheïstische wiskundige die het fundamenteel oneens is met de katholieke kerk? We verzetten ons ook tegen de manier waarop het ontslag tot stand kwam. De vakbondsdelegatie eist de onmiddellijke reïntegratie van Barbara Van Dyck. Daarnaast willen we de onderhandelingen opstarten over een nieuwe CAO voor het academisch personeel, waarin duidelijke afspraken gemaakt worden over de ontslagprocedure en over de reikwijdte van de “wetenschappelijke deontologie” en van de sancties bij vermeende inbreuken daartegen. Ten slotte denken we dat een breed maatschappelijk debat nodig is over de balans tussen de vrijheid van onderzoek en de vrijheid van meningsuiting, en over de rol van patenten en publiek onderzoek.

26/06/2011 19:11:19

jongeren

www.socialisme.be Juli-Augustus 2011

15

Le pen zet Franse FN terug op de electorale kaart

Gevaar van extreem-rechts is niet geweken door

Simon (Luik)

D

e afgelopen maanden maakte het Franse Front National een opmerkelijke terugkeer in de peilingen. De nieuwe voorzitster Marine Le Pen haalde tot 21% waarmee ze beter scoorde dan alle mogelijke “linkse” presidentskandidaten. Toen Le Pen even nadien in de peilingen een beetje terugzakte tot 18%, volstond dit voor de media om te verklaren dat Marine Le Pen geen reëel gevaar zou vormen.

Terwijl niet kan worden voorspeld hoe Le Pen uiteindelijk zal scoren bij de presidentsverkiezingen van 2012 staat wel al vast dat ze er als nieuwe voorzitter van het extreem-rechtse FN wel in slaagt om de aandacht naar zich toe te trekken. Dat kan vooral door het falen van de andere partijen. Ook de zogenaamde linkerzijde met de Franse PS is niet bepaald in een positie om tegen het FN in de aanval te gaan. Le Pen slaagt er in om haar retoriek handig te verpakken: “De Fransen wil-

Het leven van een asielzoeker

“Negen jaar in asielcentra waren een hel”

O

m discussies over asielrecht en vluchtelingen te kaderen, is het nuttig om te luisteren naar het verhaal van vluchtelingen zelf. Niemand vlucht voor zijn of haar plezier, maar toch worden asielzoekers hier als tweederangsburgers behandeld. LSP verzet zich tegen het huidige asielbeleid. Wij stellen dat de multinationals die de neokoloniale wereld plunderen, moeten worden aangepakt en niet de slachtoffers van die multinationals.

We spraken over het lot van asielzoekers in ons land met een jonge Tamilvluchteling van Sri Lankaanse afkomst. Thuva (23 jaar) vluchtte bijna tien jaar geleden met zijn twee broers, zus en moeder nadat zijn ouderlijk huis door een bom werd vernietigd. Hij verloor zijn vader en trok eerst naar de hoofdstad Colombo, maar daar slaagden Thuva en zijn familieleden er niet in om te overleven. De Tamil-minderheid in Sri Lanka wordt gediscrimineerd en werd de afgelopen jaren het slachtoffer van een brutale oorlog. In de laatste fase van deze oorlog (tot 2009) vielen minstens 40.000 doden en was er sprake van oorlogsmisdaden door het regime.

len een radicale verandering. De meer- zal enkel verslagen worden op het terderheid wijst af wat de machthebbers de rein van de klassenstrijd. Het is doorafgelopen veertig jaar hebben gedaan: heen sociale strijd dat blijkt aan welke de grenzen openzetten voor de mondi- kant politici staan. Ook extreem-rechtalisering, het ultraliberalisme, de euro, se figuren met een populistische benade totalitaire Europese Unie, de toene- dering blijken dan niet aan de kant van mende immigratie.” (De Standaard, 28 de gewone bevolking te staan. mei) In hetzelfde interview pleitte Le Als de arbeidersbeweging er onvolPen ervoor dat energie en spoorverkeer doende in slaagt om strijdbewegingen in publieke handen zouden komen. een eigen politieke vertaling te geven, Dat extreem-rechts op economisch dan blijft het vacuüm bestaan waarop vlak zelf een ultraliberaal program- extreem-rechts inspeelt. Het is door een ma heeft, wordt uiteraard achterwege actieve oppositie dat we extreem-rechts gelaten in de publieke verklaringen. kunnen bestrijden en de nadruk leggen Hierdoor kan Le Pen inspelen op het op wat de werkenden, armen, uitkeongenoegen tegenover onder meer de ringstrekkers en jongeren verenigt in aanvallen op de pensioenleeftijd en het de plaats van wat ons verdeelt. sociale ongenoegen. Dat kan ze enkel omdat de officiële linkerzijde op sociaal vlak totaal ongeloofwaardig is we- Anti-fascistisch protest gens haar asociale beleid. Maar ook raIeder ja a r orga n iseren we met dicaal-links, waaronder de NPA, richt Blokbuster een betoging tegen de exzich al te veel op een puur electorale treem-rechtse studenten van het NSV. campagne waardoor het FN de ruimte Dit jaar waren we met 1.200 anti-fasheeft om zich als enige “andere” for- cisten in Gent, tegenover slechts 300 matie te profileren. NSV-betogers. In maart 2012 volgt een Voor anti-racisten moet het duidelijk nieuwe betoging in Leuven. Wie wil zijn: met moraliserende kritieken zul- meewerken, kan ons contacteren via len we er niet komen, extreem-rechts [email protected]

Jongeren in strijd voor degelijk werk!

W

e voeren al enkele maanden een jongerencampagne voor werk. Langs Franstalige kant waren er al enkele lokale Jongerenmarsen voor Werk van lokale comités van de campagne ‘Jongeren in strijd voor werk’, ondersteund door de ABVV-Jongeren, de KAJ en anderen. Ook langs Nederlandstalige kant waren er enkele acties en initiatieven.

De bewegingen van “misnoegden” in Spanje of Griekenland en eerder de revoluties in het Midden-Oosten en Noord-Afrika maken duidelijk dat de generatie jongeren die in dit systeem uit de boot valt bereid is om de strijd voor een betere toekomst aan te gaan. Bij ons is het misschien nog niet zo ver gekomen, maar in Brussel is er ook een jongerenwerkloosheid van 35%. Vandaag komen de sociale problemen onder jongeren in Brussel en andere grootsteden vooral tot uiting in ‘incidenten’ en bijhorende discussies over veiligheid. Het enige antwoord van de traditionele politici bestaat uit meer repressie en discriminatie. Zonder collectief verzet worden sociale problemen als armoede, werkloosheid en uitzichtloosheid herleid tot individuele problemen. Daar moeten we mee breken door actief op te komen voor degelijke jobs met een vast contract. De campagne ‘Jongeren in strijd voor werk’ wil na de zomervakantie een nationale bijeenkomst van lokale comités organiseren. Dit zal plaatsvinden in Henegouwen.

Thuva (in het midden, met streepjestrui) op een actie voor Tamilrechten aan het Thuva: “We trokken weg uit Sri Europees Parlement in Brussel op 18 mei Lanka en betaalden daarvoor omgerekend 25.000 euro. Na zes maanden kwa- toegekend. Uiteindelijk kregen we toch “Negen jaar ben ik verloren. We zijn men we in 2002 uiteindelijk in België papieren, maar op basis van een huma- oorlog en uitzichtloosheid ontvlucht, aan, waar we politiek asiel aanvroegen. nitaire regularisatie. maar kwamen hier in asielcentra terecht Dat werd geweigerd en we werden naar “Negen jaar in asielcentra en vluch- waar we evenmin een toekomst hadden. het asielcentrum van Florennes overge- telingenkampen leven, was een ver- We hebben veel geduld en moed nodig bracht. Daar leefden we met ons gezin schrikking, een ware hel. De helft van gehad om deze hel te overleven. Maar in een kamertje, maar we hadden hoop mijn leven is mij hierdoor ontnomen. Ik ook nu blijft het moeilijk. Zonder diploom er snel weg te geraken en ons leven heb niet kunnen studeren, leefde in con- ma komt je snel bij slavenjobs terecht te kunnen uitbouwen. stante onzekerheid en moeilijke omstan- waarbij je geen respect krijgt.” “De procedure bleef maar duren en na digheden. Negen jaar met vijf personen drie jaar kregen we het bevel om het in één kamer leven zonder een bron van Thuva is samen met andere Tamils in grondgebied te verlaten. Dat kwam erg inkomsten en zonder toekomstperspec- ons land actief in de strijd voor gerechhard aan. Ik leerde Frans en ging naar tief is bijzonder hard. Kwam daar nog tigheid voor de Tamil-bevolking in Sri school waar ik goede resultaten haalde, bovenop dat we in verschillende lands- Lanka. LSP neemt deel aan deze strijd. maar na dit bevel om het grondgebied delen terecht kwamen. Ik had Frans In mei steunden we een protestactie te verlaten, was alle motivatie weg. Na geleerd, maar in Alsemberg mocht ik aan het Europees parlement tegen de drie jaar Florennes verbleven we vijf niet naar een Franstalige school, ik oorlogsmisdaden van het regime van jaar in Brussel en nadien ook nog in moest Nederlands leren en ze lieten president Rajapakse en nadien volgde Alsemberg. me daarom samen met kleine kinde- een hoorzitting in het parlement, geor“Telkens opnieuw waren er nieuwe ren les volgen. ganiseerd door Paul Murphy. Met de procedures en moesten we advocaten “Ik kon zo niet leven en was wan- campagne Tamil Solidariteit willen we betalen om een procedure te starten of hopig. Op een bepaald ogenblik on- de strijd van de Tamilbevolking onderom beroep aan te tekenen. Iedere keer dernam ik een poging tot zelfmoord. deel laten worden van de Belgische aropnieuw moesten we daarvoor beta- Nadien schreef ik brieven naar de beidersbeweging. len: 250 of 500 euro. En intussen bleef Koning, minister Turtelboom, Amnesty de onzekerheid bestaan omdat onze International,... Het haalde allemaal Meer info over de campagnes van de aanvraag iedere keer werd geweigerd. niets uit. Eind 2009 nam ik deel aan een Tamil-gemeenschap in ons land: Ondanks het feit dat de Tamilbevolking reportage voor Panorama op Canvas. in Sri Lanka het slachtoffer was van een Na die uitzending kwam uiteindelijk Tamilsolidariteit.wordpress.com genocide, werd ons geen politiek asiel het bericht dat we mochten blijven.

dls306.indd 15

26/06/2011 19:11:20

de Linkse

Socialist

socialisme.be Ben

€2

STEUN: € 5

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 306  Juli-Augustus 2011

je de dagelijkse stroom van

desinformatie in de traditionele media beu?

Wil je ook een andere Neem

kant van het nieuws horen?

dan een abonnement op dit blad en volg onze dagelijkse website socialisme.be.

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

NEEN AAN DE DICTATUUR VAN DE MARKTEN

O

veral op deze planeet zijn het politici die op bevel van hun broodheren bij de banken en de grote bedrijven beslissen over de toekomst van miljarden mensen. Zij willen het grootste deel van de kost van hun crisis op de gemeenschap afwentelen. Dat maakt dat miljoenen mensen geen uitzicht op een toekomst hebben. Hun enige perspectief bestaat uit werkloosheid, minijobs met minilonen, afgebouwde openbare diensten, ontoegankelijk onderwijs, dreiging van natuurrampen en politierepressie tegen al wie daar een probleem mee heeft.

Steun dls306.indd 16

Dat is geen democratie, het is de dictatuur van de winsthonger. Terwijl de meerderheid van de bevolking de broekriem moet aanhalen, worden de superrijksten enkel nog rijker. In 2010 waren de 10,9 miljoen dollarmiljonairs (mensen die buiten hun eerste woning een vermogen hebben van meer dan een miljoen dollar) goed voor een vermogen van 42.700 miljard dollar of bijna 10% meer dan in 2009. De toplui van de 15 grootste Amerikaanse en Europese banken kregen vorig jaar 36% extra: gemiddeld 6,75 miljoen euro. De grootste verdiener, Jamie Dimon van JP Morgan Chase was op zijn eentje goed voor 14,4 miljoen euro!

Het systeem vandaag is er op gericht om de belangen van de rijken te dienen. Voor hen is de crisis voorbij terwijl de meerderheid van de bevolking de prijs voor hun crisis moet betalen. Zij krijgen de lusten, wij draaien op voor de lasten. Het is normaal dat een groeiend aantal jongeren en werkenden zich niet langer neerlegt bij de huidige gang van zaken. De Spaanse beweging voor “echte democratie” is een uitdrukking van de roep naar een andere samenleving waarin we wel iets te zeggen hebben over ons leven en onze toekomst. Er is de inspiratie van de bewegingen in Egypte en Tunesië die het idee van revolutie terug op de agenda

dit maandblad:

hebben gezet. De nieuwe golf van verzet met de beweging voor “echte democratie” in Spanje en de acties in onder meer Griekenland zorgt ervoor dat de beweging de Middellandse Zee is overgestoken en steeds dichterbij komt. De acties in Spanje tonen aan hoe mensen bijeenkomen, discussiëren en hun eigen lot in handen willen nemen. Er zijn vergaderingen nodig op de werkvloer, in de wijken, in de scholen,... om te bouwen aan een machtige beweging die werkenden, jongeren en ar men democratisch organiseert met een leiding die zich moet verantwoorden aan de basis. Dat kan op lokaal, regionaal en

nationaal vlak. Zo kunnen de algemene vergaderingen de basis vormen voor een echte verandering in het belang van de werkenden, jongeren, gepensioneerden en werklozen. Het kapitalisme biedt geen enkel perspectief voor de meerderheid van de bevolking, het zal steeds een dictatuur van de markten blijven. Er is een antikapitalistisch alternatief nodig. Wij staan voor een alternatief op basis van democratische controle en beheer van de sleutelsectoren van de economie om de beschikbare middelen in te zetten voor de belangen en behoeften van de meerderheid van de bevolking. Dat is een echte democratie, de socialistische democratie waar wij voor opkomen.

001-3907596-27 26/06/2011 19:11:25