09 november 2012, Den Haag
VOEDINGSCONSUMPTIE PABO-STUDENTEN Projectgroep 4, VD1-e2
Eline Kion, Iris Krijger, Amy Krul, Burçin Küçükbiyik, Isabelle Man in ’t Veld, Iris Maring
Samenvatting Er ontstaat steeds meer overgewicht onder kinderen in Nederland. Dit onderzoek bestaat uit het analyseren van het eetpatroon van klas 1E van de eerstejaars pabostudenten op De Haagse Hogeschool. De pabostudenten zijn, wanneer eenmaal werkzaam in het onderwijs, een voorbeeld voor basisschoolleerlingen. Door deze toekomstige leerkrachten te informeren over hoe een gezond eetpatroon eruit ziet, kan dit een positief effect hebben op de leerlingen. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door studenten voeding en diëtetiek, wederom van de Haagse Hogeschool. Er vindt een selectie en vooronderzoek plaats, van de volgende voedingsstoffen: vetten, eiwitten, koolhydraten, vezels, cholesterol, vitamine D, fruit, groenten en water (vocht). Er zijn achtentwintig voedingsdagboekjes van de pabo klas 1E verzamelt en geanalyseerd. Vervolgens zijn deze gegevens vergeleken met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden van de onderzochte voedingsstoffen. Hierna wordt een advies voor de pabostudenten opgesteld. Ook wordt er onderzocht wie volgens de voeding en diëtetiek studenten de gezondste pabostudent is, door middel van vergelijking van de voedselconsumptie van de pabostudenten met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. Uit de analyses van de voedingsdagboeken kunnen er conclusies getrokken worden met betrekking tot de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden (ADH). Zo voldoet 79% van de studenten aan de ADH van vetten, 75% van de studenten eten echter te veel verzadigde vetten. Gekeken naar de consumptie van koolhydraten, voldoet het 93% van de studenten aan de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid. Wanneer het aankomt op voedingsvezels, consumeren 96% van alle studenten minder dan Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid. De American Heart Association stelt een bovengrens van 300 mg per dag op betreffende cholesterol. Daar de hoogste waarde onder de studenten op 120 mg ligt is er geen sprake van een te hoge inname van cholesterol. De eiwitconsumptie ligt voor alle studenten boven het aanbevolen minimum. 65 % van de studente krijgen onvoldoende vitamine D binnen. De groenten- en fruitconsumptie ligt nog ver beneden peil. De hoeveelheid water die studenten gemiddeld uit hun voeding halen is in 71% van de gevallen onvoldoende. De voeding en diëtetiek studenten stellen een advies op aan de hand van deze conclusies. Zo kunnen volgens hen harde bak- en braadvet beter vervangen worden door oliën. Koekjes/snacks kunnen vervangen worden door noten. Vet vlees kan vervangen worden door mager vlees of vette vis. In plaats van volvette kaas, kan bijvoorbeeld 30+ kaas worden geconsumeerd. Pasta, rijst en brood kunnen vervangen worden door hun volkoren variant. Groenten en fruit moeten vaker en in meerdere hoeveelheden geconsumeerd worden. Aan muesli en yoghurt kunnen haverzemelen en lijnzaad toegevoegd worden. Binnen het voedingspatroon moeten studenten meer water binnen krijgen. Een punt dat verbeterd kan worden bij een vergelijkbaar onderzoek is dat de pabostudenten een betere instructie kunnen krijgen over hoe zij de voedingsdagboekjes moeten invullen. Op deze manier kunnen de voeding en diëtetiek studenten de verschillende voedingsmiddelen beter specificeren.
1
Inhoudsopgave
Inleiding
p. 3
Methode
p. 3
Resultaten
p. 4
-
Vetten
p. 4
-
Koolhydraten
p. 5
-
Voedingsvezels
p. 5
-
Cholesterol
p. 6
-
Eiwitten
p. 6
-
Vitamine D
p. 6
-
Groente & Fruit
p. 7
-
Water
p. 8
-
Gezondste student
p. 9
Conclusie
p. 10
Discussie
p. 11
Literatuurlijst
p. 12
BIJLAGE 1 Gemiddelden voedingsstofinname
p. 13
BIJLAGE 2 Inname groente en fruit
p. 15
BIJLAGE 3 Berekende energieprocenten
p. 16
2
Inleiding
Aan de eerstejaars studenten Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool is in september 2012 de opdracht gegeven om de eerstejaars Pabo-studenten, tevens van de Haagse Hogeschool van een voedingsadvies te voorzien. Dit ter verbetering van het eetpatroon en de gezondheid van de Pabostudenten. Zij zullen in de toekomst als leerkracht een voorbeeldfunctie gaan vervullen ten opzichte van hun leerlingen. Kinderen leren door te imiteren, het is dus van belang dat de Pabo-Studenten een gezond eetpatroon hebben, zodat de toekomstige leerlingen hun voorbeeld zullen volgen.
Om een zo volledig mogelijk advies te geven worden de volgende vragen gesteld: ‘Voldoen de onderzochte Pabo-Studenten aan de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) van koolhydraten, water, vetten, verzadigd vet, cholesterol, vitamine D, eiwitten, vezels en groente en fruit volgens de Richtlijnen Goede Voeding?’, ‘Wie heeft het gezondste eetpatroon van de onderzochte Pabostudenten?’, ‘Wat kunnen de Pabo-studenten doen om hun eetpatroon, zo nodig, te verbeteren?’.
Methode
In het onderzoek is gebruik gemaakt van voedingsdagboekjes, ingevuld door 28 eerstejaars Pabostudenten. De dagboekjes omvatten 2 doordeweekse dagen en 1 weekenddag en bevatten naam, studentnummer, klas, geslacht, leeftijd, lengte, gewicht een activiteiten van de studenten. Aan de hand van deze gegevens is de voedselconsumptie per student ingevoerd in de Eetmeter op de website van het Voedingscentrum (2012).
Uit het overzicht op de Eetmeter (Voedingscentrum, 2012) is de consumptie van de volgende (voedings)stoffen verkregen: vetten, verzadigde vetten, eiwitten, koolhydraten, vezels, vitamine D en water. Daarnaast is de Nederlandse Voedingsmiddelen Tabel (Voedingscentrum, 2012) gebruikt om de ontbrekende cholesterolgehaltes te berekenen. Dit door de waardes uit de tabel om te rekenen naar de geconsumeerde hoeveelheid met de volgende berekening: cholesterolwaarde/100 × geconsumeerde portiegrootte.
3
Vervolgens zijn door middel van Microsoft Excel de gemiddelden over 3 dagen per voedingsstof van alle afzonderlijke studenten berekend en genoteerd. Aan de hand hiervan zijn de energieprocenten berekend met de volgende formule: totale energielevering voedingsstof/totale energie-inname × 100 %. Verder is de totale inname van groente, fruit en water per dag per leerling genoteerd.
De verkregen gegevens zijn daarna vergeleken met de ADH volgens het Voedingsstofverslag (Kion, Krijger, Krul, Küçükbiyik, Man in ’t Veld & Maring, 2012) en verwerkt in diagrammen. Op basis hiervan is een advies opgesteld.
Tenslotte is de gezondste student bepaald door per macrovoedingsstof te analyseren welke leerlingen aan de ADH voldeden. Welke niet aan de ADH voldeden, zijn weggestreept en vervolgens is van de overige studenten bekeken wiens vezelconsumptie het meest overeenkwam met de ADH, dit resulteerde in één overgebleven ‘gezondste’ leerling.
Resultaten
Vetten Vetten dienen voornamelijk als brandstof voor het lichaam maar worden tevens opgeslagen als energiereserve. De innames van de “ongezonde” verzadigde vetten en de totale hoeveelheid vet worden apart besproken.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid volgens het Voedingscentrum bedraagt: 20 – 40 en % en bij neiging tot overgewicht 20 – 35 en %. Dit wil zeggen dat niet meer dan 20 tot 40 % van de calorieën mag bestaan uit vetten. Omdat niet bekend was of er studenten kampten met overgewicht, is als bovengrens 35 % gehanteerd. Voor verzadigde vetten moet dit percentage lager liggen dan 10 %. Uit het onderzoek is gebleken dat 79 % van de leerlingen voldoet aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van de totale hoeveelheid vet, 18 % te maken heeft met een overschot en 3 % met een tekort kampt (zie figuur 1).
Verder kwam naar voren dat 75 % van de leerlingen een overschot aan verzadigd vet consumeert, 25 % voldeed aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en er geen sprake was van tekorten aan verzadigd vet onder de studenten (zie figuur 2).
4
Gemiddelde verzadigde vettenconsumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabostudenten
Gemiddelde totale vettenconsumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten 3%
0%
Kampt met een tekort
18%
25%
Voldoet aan de ADH 79%
Kampt met een tekort
Kampt met een overschot
Voldoet aan de ADH Kampt met een overschot
75%
Figuur 2
Figuur 1
Koolhydraten Koolhydraten leveren naast energie een bijdrage aan het verzadigingsgevoel en de voedselinname. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid koolhydraten voor personen in de leeftijdscategorie 19 – 30 jaar mag volgens het Voedingscentrum variëren tussen de 40 en 70 en %.
Uit de analyse van de voedingsdagboekjes is gebleken dat 93 % van de leerlingen voldoet aan de ADH, daarnaast 4 % met een tekort kampt en 3 % een te hoge inname van koolhydraten heeft (zie figuur 3). Gemiddelde koolhydraat-inname t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten
Gemiddelde voedingsvezelconsumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten
3% 4%
93%
4% 0% Kampt met een tekort
Kampt met een tekort
Voldoet aan de ADH
Voldoet aan de ADH
Kampt met een overschot
Figuur 4
Kampt met een overschot
96%
Figuur 3
Voedingsvezels Voedingsvezels kunnen een kleine hoeveelheid energie leveren, maar geven vooral een verzadigd gevoel. Het Voedingscentrum geeft het advies ongeveer 30 tot 40 gram voedingsvezel per dag te eten. Van de onderzochte personen voldeed slechts 4 % aan deze aanbeveling, 96 % had een tekort en 0 % kampte met een overschot (zie figuur 4).
5
Cholesterol Cholesterol wordt in het lichaam gebruikt voor de opbouw van de celwanden, zorgt ervoor dat darmcellen vetten makkelijker uit het voedsel kunnen opnemen en is een onderdeel van verschillende hormonen en galvloeistof . Voor een deel wordt het geproduceerd in het lichaam, maar het overige deel moet worden gehaald uit voedsel.
Voor de cholesterol-inname is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld, wel wordt er geadviseerd het met mate te consumeren. Van de studenten consumeerden zes personen 101 – 120 mg cholesterol, één van hen consumeerde 0 – 20 mg, daarnaast consumeerden twee leerlingen 21 – 40 mg cholesterol en de consumptie van de overige studenten lag tussen de 41 en 100 mg (zie figuur 5). Pabo-studenten ingedeeld naar gemiddelde cholesterolconsumptie (in mg) 8
Gemiddelde eiwitconsumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten
0-20
6 6
0% Kampt met een tekort
21-40 4
4
4
3 2 2
2
2 2 1
1
1
0 aantal Figuur 5
41-60
Voldoet aan de ADH
61-80 81-100
Kampt met een overschot
100%
101-120 Figuur 6
Eiwitten Het lichaam kan zelf eiwitten produceren, er zijn echter ook eiwitten die uit de voeding gehaald moeten worden. De eiwitten zorgen in het lichaam vooral voor de omzetting/afbraak van stoffen en het transport van stoffen. Daarnaast vervullen zij ook een energieleverende functie. Het Voedingscentrum adviseert personen in de leeftijdscategorie 19 – 30 jaar minstens 8 en % uit eiwitten te halen. Uit het onderzoek is gebleken dat alle Pabo-studenten aan deze aanbeveling voldeden (zie figuur 6).
Vitamine D Vitamine D is van belang om calcium uit voeding in het lichaam op te nemen, welke op zijn beurt belangrijk is voor de groei en het handhaven van tanden en stevige botten. De ADH voor een volwassen persoon is 2,8 µg per dag met een aanvaardbare bovengrens van 100 µg. Het merendeel
6
van de onderzochte studenten, namelijk 65 % had een tekort aan vitamine D consumptie, 35 % voldeed wel aan de ADH en niemand overschreed de aanvaardbare bovengrens van 100 µg (zie figuur 7). Gemiddelde Vitamine D consumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten 0% Kampt met een tekort
35%
Voldoet aan de ADH 65%
Kampt met een overschot
Figuur 7
Groente en Fruit Groenten & Fruit Zowel groenten als fruit hebben een zeer positief effect op de gezondheid van het lichaam. Groenten leveren belangrijke voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen en bepaalde voedingsvezels. Daar deze voedingsstoffen niet allemaal in één bepaalde groente zitten, is het van belang om zoveel mogelijk af te wisselen. Omdat groenten relatief weinig kilocalorieën bevatten, maar wel veel voedingsvezels die een verzadigd gevoel geven, helpen ze bij het behouden van een gezond gewicht. Het Voedingscentrum raadt een dagelijkse hoeveelheid aan van minimaal 200 gram groenten per dag. Uit het onderzoek bleek dat slechts 4 % procent van de studenten altijd aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voldoet, 18 % niet altijd aan de 200 gram groenten komt en 78 % nooit de aanbevolen hoeveelheid binnenkrijgt (zie figuur 8).
Fruit is een belangrijke leverancier van vitamine C, A, B11, voedingsvezel, kalium, ijzer en calcium. Omdat fruit tevens relatief weinig calorieën bevat, levert het een bijdrage aan het behouden van een gezond gewicht. Ook bij het eten van fruit is het belangrijk om te variëren en zo de benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Het Voedingscentrum adviseert minimaal twee stuks fruit per dag te eten. In het onderzoek kwam naar voren dat 0 % van de studenten altijd aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voldoet, 18 % niet altijd voldoet en 82 % nooit aan de twee stuks fruit per dag komt (zie figuur 9).
7
Gemiddelde groenteconsumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten 4%
Gemiddelde fruitconsumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten 0%
Voldoet altijd aan de ADH 18%
78%
18%
Voldoet niet altijd aan de ADH Voldoet nooit aan de ADH
Figuur 8
Voldoet altijd aan de ADH Voldoet niet altijd aan de ADH Voldoet nooit aan de ADH
82%
Figuur 9
Water (vocht) Water is een voedingsstof die het lichaam van vocht voorziet. In water zitten geen calorieën en is daarom de meest geschikte en verantwoorde dorstlesser. Water dient in het lichaam tevens als bouwstof (vocht in de cellen), transportmiddel, oplosmiddel, warmteregulator en bescherming. Het advies van het Voedingscentrum luidt: voor vrouwen tussen de 19 en 22 jaar ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid op 1,9 liter. Voor mannen tussen de 19 en 22 jaar ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid op 2,2 liter. Een overschot aan vocht kan een risico vormen, maar komt alleen voor wanneer men extreem veel drinkt. Van de onderzochte studenten voldeed 29 % aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en kampte 71 % met een tekort aan vocht (zie figuur 10). Gemiddelde water (vocht) consumptie t.o.v. de ADH in percentages van de onderzochte Pabo-studenten
Kampt met een tekort
29%
71%
Voldoet aan de ADH
Figuur 8
8
Gezondste student De gezondste persoon in de klas van de onderzochte Pabo studenten is Billy van der Walle. Na alle berekende voedingswaarden van de studenten te hebben vergeleken met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden van de macronutriënten, kwam deze student naar voren als de meest gezonde. Zijn voedingswaarden waren vrijwel gelijk aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (zie figuur 11).
De gemiddelde voedingswaarden van de gezondste student in en % 60% 50% 40% Vetten
30%
Verzadigde vetten 20%
Eiwitten
10%
Koolhydraten Vezels
0%
Figuur 11
Ook kreeg hij voldoende vocht binnen en at hij bijna dagelijks voldoende fruit en groenten (zie figuur 12). De consumptie van groenten en fruit door de gezondste student in grammen 140 130 120 110 100
Groenten Fruit Groenten
Fruit
Figuur 12
9
Conclusie
Uit de resultaten kan worden geconcludeerd dat het merendeel van de onderzochte Pabo-studenten genoeg vetten binnen krijgt, er wordt echter teveel van het “ongezonde” verzadigde vet geconsumeerd. Om hier verandering in te brengen zouden de studenten bij het koken harde bak- en braadvet kunnen vervangen door oliën. Daarnaast kunnen koekjes/snacks als tussendoortje vervangen worden door noten. Verder kan vet vlees vervangen worden door mager vlees of vette vis. Tenslotte kan in plaats van volvette kaas bijvoorbeeld 30+ kaas worden gegeten.
Wat de inname van koolhydraten betreft, voldoet het overgrote deel van de studenten aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Een aanpassing in de consumptie van koolhydraten is daarom ook niet noodzakelijk. Wanneer het aankomt op voedingsvezels, consumeren nagenoeg alle studenten minder dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Om dit te verbeteren zouden producten als pasta, rijst en brood vervangen kunnen worden door hun volkoren variant. Daarnaast is het belangrijk om meer groenten en fruit te consumeren en dan het liefst met schil. Tenslotte zouden studenten producten als haverzemelen of lijnzaad kunnen toevoegen aan bijvoorbeeld muesli of yoghurt.
Een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor cholesterol is niet duidelijk vastgesteld. De American Heart Association stelt echter een bovengrens van 300 milligram per dag. Daar de hoogste waarde onder de studenten op 120 milligram ligt is er geen sprake van een te hoge inname van cholesterol. Om te voorkomen dat dit wel gebeurt zouden de studenten kunnen minderen met voedingsmiddelen die veel verzadigde vetten bevatten, de magere varianten van voedingsmiddelen kunnen gebruiken en vaste of harde braad- en bakproducten kunnen vermijden.
De eiwitconsumptie ligt voor alle studenten boven het aanbevolen minimum, dus in dit opzicht zijn er geen verbeterpunten. Daarentegen kregen niet alle studenten voldoende vitamine D binnen. Dit kan worden verbeterd door vaker of een grotere hoeveelheid vette vis, vlees en eieren te eten. Tevens is het verstandig om op brood een smeerproduct te gebruiken waaraan vitamine D is toegevoegd, zoals halvarine of margarine.
De groenten- en fruitconsumptie ligt beneden peil. Studenten zouden in plaats van brood als lunch wat meer snoepgroenten kunnen nuttigen (komkommer, cherrytomaatjes). Groenten kunnen verwerkt worden in bijvoorbeeld sauzen en omeletten om het wat aantrekkelijker te maken. Fruitsalades of smoothies zijn een makkelijke manier om wat meer fruit binnen te krijgen.
10
De hoeveelheid water (vocht) die studenten gemiddeld uit hun voeding halen is in 71 % van de gevallen onvoldoende. Om toch de benodigde hoeveelheid water binnen te krijgen kunnen de studenten standaard een flesje water bij zich houden of standaard een glas water drinken voor het slapengaan of na het opstaan.
De gezondste student is Billy van der Walle, daar hij bij alle macronutriënten aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voldoet. Ook is hij een van de weinige studenten die verspreid over drie dagen redelijk wat groenten en fruit nuttigt. Tevens krijgt hij voldoende water binnen.
Al met al zullen de Pabo studenten redelijk wat moeten veranderen binnen hun voedingspatroon om te voldoen aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. Dit hoeven geen ingrijpende veranderingen te zijn. Kleine aanpassingen in de voeding kunnen al een verrassend resultaat opleveren. Wanneer deze leerkrachten in spe bewuster omgaan met voeding kunnen zij een voorbeeld zijn voor hun toekomstige leerlingen en zo een positief effect hebben op het terugdringen van obesitas onder kinderen.
Discussie
De geanalyseerde dagboeken waren niet compleet ingevuld, er miste gewicht en portiegrootte bij de voedingsmiddelen. Om deze reden is bij de verdere analyse gebruik gemaakt van geschatte uitkomsten, dit kan echter tot verkeerde uitkomsten hebben geleid. In een volgend onderzoek dienen de Pabo-studenten duidelijker geïnformeerd te worden over het invullen van een voedingsdagboekjes om zo tot nauwkeurigere resultaten en een nauwkeurigere conclusie te kunnen komen. Daarnaast is voor het berekenen van de cholesterol inname gebruik gemaakt van een andere bron dan voor het analyseren van de overige voedingsstoffen, dit kan hebben geleid tot onnauwkeurige uitkomsten.
11
Literatuurlijst
Kion, E., Krijger, I., Krul, A., Küçükbiyik, B., Man in ’t Veld, I., Maring, I. (2012). Voedingsstofverslag vetten, koolhydraten, vezels, eiwitten, cholesterol & vitamine D. Den Haag: Auteur.
Stichting Voedingscentrum Nederland (2012). Mijn Eetmeter. Geraadpleegd op 15 oktober 2012 via https://mijn.voedingscentrum.nl/nl/eetmeter/ Stichting Voedingscentrum Nederland (2012). Nederlandse Voedingsmiddelen Tabel (45ste druk). Den Haag: Auteur.
12
BIJLAGE 1 Gemiddelden voedingsstofinname Student Amy Joyce Freek Donja Daphne Maaike Burçin Anita Saskia Malou Martijn Kathleen Eline Aimee Laura Lennart Yasmin Savas Iris M. Joy Veronique Shannon Nadia Sara Iris K. Sylvana Billy Melissa Isabelle Annèl Kirsten Cherelle Tirza Celine
Energie (kJ) Energie (kcal) Eiwit (g.) Vet (g.)
Verz. Vet (g.) Koolhydraten (g.)
8778 7839 5572 5327 8460
2090 1866 1326 1268 2014
76 79 60 60 72
60 49 44 57 69
22 15 18 20 30
300 243 150 121 268
8277 8421 8315 9442 6611
1970 2005 1980 2248 1574
63 57 70 90 61
73 62 75 82 63
33 30 26 31 28
247 285 249 259 181
4990 5340 10696 9101 8954
1188 1271 2572 2166 2131
42 37 75 82 80
37 44 72 84 73
15 15 25 32 20
163 170 353 260 280
5229 4676 3614 4355 3716
1104 1150 857 1139 885
43 46 38 36 29
24 50 31 44 33
12 17 12 17 14
235 123 101 144 114
10738 11112 8115
2566 2656 1939
108 103 50
90 81 74
29 27 30
279 364 260
6406 7046 11648 6611 5682
1531 1684 2784 1580 1358
55 76 86 74 51
46 69 101 52 47
20 31 39 19 16
210 183 371 195 173
13
Student Amy Joyce Freek Donja Daphne Maaike Burçin Anita Saskia Malou Martijn Kathleen Eline Aimee Laura Lennart Yasmin Savas Iris M. Joy Veronique Shannon Nadia Sara Iris K. Sylvana Billy Melissa Isabelle Annèl Kirsten Cherelle Tirza Celine
Vitamine D (µg) Cholesterol (mg.)
Vezels (g.) Water (g.)
Alcohol (g.)
1 9 2 1 1
220 120 101 182 151
22 18 13 12 16
1323 1800 1434 1407 1445
0 12 9 0 0
1 1 7 2 1
74 81 33 202 112
7 8 17 17 17
1980 5671 1407 3184 1881
0 7 0 9 0
1 2 1 1 1
107 47 88 194 114
15 13 19 20 15
1294 1424 2145 1270 1358
0 3 20 0 0
0 3 2 1 1
51 90 143 130 37
22 11 9 11 7
932 1831 1082 954 387
0 0 0 0 0
2 1 3
336 86 147
28 30 17
2149 1814 1183
19 0 0
0 1 3 1 1
177 1380 245 683 1057
13 13 21 14 16
1451 1229 2228 945 1026
4 0 0 0 0
14
BIJLAGE 2 Inname groente en fruit
Student Amy Joyce Freek Donja Daphne Maaike Burçin Anita Saskia Malou Martijn Kathleen Eline Aimee Laura Lennart Yasmin Savas Iris M. Joy Veronique Shannon Nadia Sara Iris K. Sylvana Billy de Walle Melissa Turk Isabelle Annèl Kirsten Cherelle Tirza Celine
Dag 1
Dag 2 Groenten (g.)
Dag 3
Dag 1
Dag 2 Fruit (g.)
Dag 3
Gemiddeld Groenten (g.) Fruit (g.)
50 200 110 130 0
75 200 0 155 90
110 240 0 50 0
265 0 0 60 130
135 0 0 60 130
0 0 0 125 130
78 213 37 112 30
133 0 0 82 130
150 50 50 50 0
0 50 50 0 300
0 0 0 150 0
0 0 200 50 0
0 150 100 0 0
0 0 60 50 0
50 33 33 67 100
0 50 120 33 0
70 0 0 0 35
200 100 0 85 0
40 120 0 0 70
0 0 200 135 75
0 0 200 130 0
150 0 100 135 0
103 73 0 28 35
50 0 167 133 25
75 0 0 100 30
0 80 220 108 0
100 0 100 0 0
100 35 0 80 0
60 100 0 0 100
100 0 100 100 0
58 27 106 69 10
87 45 33 60 33
150 100 200
100 150 50
150 100 0
0 100 0
0 200 0
100 100 0
133 117 83
33 133 0
30 75 150 0 190
0 200 100 0 110
0 0 150 60 115
0 0 0 0 130
0 135 425 135 135
0 0 135 135 135
10 92 117 20 138
0 45 187 90 133
15
BIJLAGE 3 Berekende energieprocenten
Student Amy Joyce Freek Donja Daphne Maaike Burçin Anita Saskia Malou Martijn Kathleen Eline Aimee Laura Lennart Yasmin Savas Iris M. Joy Veronique Shannon Nadia Sara Iris K. Sylvana Billy Melissa Isabelle Annèl Kirsten Cherelle Tirza Celine
EN% Eiwit (%)
EN% Vet (%)
EN% Verz. Vet(%)
EN% Koolhydraten EN% Vezels (%) (%)
EN%Alcohol (%)
15% 17% 18% 19% 14%
25% 23% 29% 40% 30%
9% 7% 12% 14% 13%
58% 53% 46% 39% 54%
2% 2% 2% 2% 2%
0% 4% 5% 0% 0%
13% 11% 14% 16% 16%
33% 28% 34% 33% 36%
15% 13% 12% 12% 16%
50% 57% 50% 46% 46%
1% 1% 2% 2% 2%
0% 2% 0% 3% 0%
14% 12% 12% 15% 15%
28% 31% 25% 35% 31%
11% 11% 9% 13% 8%
55% 54% 55% 48% 53%
3% 2% 1% 2% 1%
0% 2% 5% 0% 0%
14% 17% 18% 14% 13%
17% 40% 32% 38% 33%
8% 13% 12% 14% 14%
76% 45% 48% 56% 52%
3% 2% 2% 2% 1%
0% 0% 0% 0% 0%
17% 16% 10%
32% 27% 34%
10% 9% 14%
44% 55% 54%
2% 2% 2%
5% 0% 0%
14% 16% 12% 19% 15%
27% 37% 33% 30% 31%
12% 17% 13% 11% 11%
55% 43% 53% 49% 51%
2% 2% 2% 2% 2%
2% 0% 0% 0% 0%
16