Voedingscentrum voor het Basisonderwijs

Voedingscentrum voor het Basisonderwijs

Het Voedingscentrum: voor onderwijs over gezonde en duurzame voeding! Als docent speel je een cruciale rol bij het enthousiasmeren van leerlingen en ouders als het gaat om gezond eten. Het Voedingscentrum kan je daarbij helpen. Deze folder geeft een overzicht van handige lesmodules en programma’s voor leuke, praktische en levendige lessen over gezond en duurzaam eten. De school is bij uitstek de plek om kinderen bewust te maken van gezond en duurzaam eten. Gezonde leerlingen presteren beter, ze hebben meer plezier in het leren en het schoolverzuim is lager. Nu en op latere leeftijd hebben zij profijt van een gezond voedingspatroon. Het Voedingscentrum heeft veel kennis en ervaring in huis voor het basis-, voortgezet en beroepsonderwijs. Je kunt je voordeel doen als docent met onze kant-en-klare lespakketten, magazines, digitale tools, games, boekjes en brochures. Zo kunnen kinderen en jongeren in de les zelf aan de slag gaan met de thema’s gezond en duurzaam eten. Daarnaast besteden onze materialen aandacht aan het stimuleren van gezond eten op school en hoe dit op te nemen in het schoolbeleid. Ook het leren omgaan met verleidingen uit de omgeving, zoals de snackbar om de hoek, komt aan bod. Kinderen en jongeren leren dat vet, zout en zoet eten effect heeft op hun gezondheid en dat hun keuze invloed heeft op het milieu. Scholieren, docenten, de directie, kantinebeheerders en ouders kunnen met hulp van onze materialen de schoolomgeving, zoals de schoolkantine, gezond maken. Het Voedingscentrum helpt dus bij de volgende onderdelen van het Gezonde School Model: n Gezondheidseducatie, thema voeding n Ouder- en buurtparticipatie n Voedingsbeleid n Gezond en veilig schoolklimaat

Dit model is onderdeel van de handleiding Gezonde School met als doel om gezondheid meer planmatig op school aan te pakken, in te vullen en in beleid te verankeren. De handleiding Gezonde School voor het basisonderwijs is geschreven voor GGD-en die basisscholen begeleiden. De handleiding Gezonde School voor het MBO wordt ontwikkeld voor MBO scholen zelf en komt in 2011 digitaal beschikbaar. Kijk op www.gezondeschool.nl. Het Voedingscentrum werkt ook samen met landelijke en regionale organisaties op het gebied van gezondheidsbevordering. Schakel het Voedingscentrum dus in voor onderwijs over gezonde en meer duurzame voeding!

2

BASISONDERWIJS Het Voedingscentrum heeft verschillende materialen voor het basisonderwijs. Met het basislespakket Smaaklessen gaan kinderen op speelse en praktische wijze experimenteren met voedsel, hun eigen smaak en factoren die daarop van invloed zijn. Het positieve gevoel dat Smaaklessen over voeding wil geven, wordt in de praktijk ondersteund door het daadwerkelijk eten van groenten en fruit op school. Dat kan met EU Schoolfruit (gesubsidieerd) en SchoolGruiten. Daarnaast zijn er diverse verdiepingsmaterialen, activiteiten zoals kooklessen en games, geschikt voor de na- of buitenschoolse opvang of brede scholen.

Kijk voor meer informatie op www.voedingscentrum.nl/onderwijs

3

Het basispakket Smaaklessen Smaaklessen is hét lesprogramma over eten en smaak voor groep 1 t/m 8. Door te proeven, ruiken, horen, voelen en kijken verkennen kinderen hun eten. Smaaklessen hoopt dat kinderen, vanuit hun eigen interesse en nieuwsgierigheid, leren bewuste en gezonde voedselkeuzes te maken. Smaaklessen bestaat uit drie pijlers: smaak, eten en gezondheid en voedselkwaliteit. Scholen die deelnemen aan Smaaklessen ontvangen een Smaakleskist. Hierin zit een lerarenhandleiding, werkbladen, proefjesmaterialen en posters. In de lerarenhandleiding worden per twee jaargroepen acht tot tien lessen beschreven. Voor de leerlingen zijn er werkboekjes, onder andere een Smaakpaspoort en Smaakdossier. Het lesmateriaal is gratis. Inschrijven en downloaden van materialen kan via www.smaaklessen.nl. Smaaklessen is ontwikkeld door Wageningen University in samenwerking met het Voedingscentrum en wordt ondersteund door het Steunpunt Smaaklessen & SchoolGruiten.

EU Schoolfruit, schooljaar 2011-2012 Dit EU programma helpt om kinderen op de basisschool meer groente en fruit te laten eten. Gedurende ca. 10 weken wordt gratis groente en fruit geleverd aan scholen. Kijk op www.euschoolfruit.nl hoe je je kan aanmelden. Aanvullend aan het groente- en fruitmoment is voor elke groep een les beschikbaar. Deze lessen zijn te downloaden via de site. Het lesmateriaal is ontwikkeld door het Steunpunt Smaaklessen & SchoolGruiten, in samenwerking met het Voedingscentrum. EU Schoolfruit is een initiatief van het ministerie van EL&I, het Productschap Tuinbouw en het Steunpunt Smaaklessen & SchoolGruiten. Het schoolfruit wordt betaald met EU subsidie en sponsorgeld van leveranciers.

SchoolGruiten Met EU Schoolfruit als start kan een school doorstromen naar het programma SchoolGruiten. Met SchoolGruiten leren schoolkinderen spelenderwijs gezonder te eten. Daar hebben ze voordeel van: nú en later als ze groot zijn. SchoolGruiten staat voor twee keer per week gezamenlijk groente en fruit eten op school. SchoolGruiten kan op elke school met weinig extra werk opgezet worden met ondersteuning van de GGD. De ochtendpauze (het tien uurtje) leent zich het beste als Gruitmoment. De school kan ook een paar vaste Gruitdagen aanwijzen. Een school kan officieel Gruitschool worden als twee keer per week SchoolGruiten in het schoolbeleid is opgenomen. Meld de school dan aan via www.schoolgruiten.nl en bestel direct de Gruitboxen. De Gruitbox is een trommel voor brood met een stuk fruit en is beschikbaar voor alle deelnemende kinderen en hun leerkrachten. Via de website zijn ook gratis diverse posters, een DVD voor groep 5 t/m 8 of een ouderbrochure te bestellen. Of download de gratis groente- en fruitlessen voor groep 7 en 8, lesideeën voor groep 1 t/m 6 en de gratis handleiding.

4

Lekker Fit De lesmethode Lekker Fit bestaat uit lessen en activiteiten over eten en bewegen voor alle klassen van de basisschool. Deze methode is van Noordhoff Uitgevers en wordt ondersteund door de Nederlandse Hartstichting. Het Voedingscentrum onderzoekt samen met NISB, NIGZ en TNO Kwaliteit van Leven welk effect een verbeterde versie van de lesmethode Lekker Fit heeft. Dit onderzoek loopt tot 2012.

Verdiepingsmateriaal Smaakplezier voor de BuitenSchoolse Opvang Als onderdeel van Smaaklessen is Smaakplezier in 2010 speciaal ontwikkeld voor de BuitenSchoolse Opvang. Het is gericht op plezier in de vrije tijd. Het pakket heeft in mindere mate een educatief doel dan Smaaklessen, maar levert ook een leuke bijdrage aan een beter eetgedrag van kinderen. In 2011 komt de handleiding met activiteiten beschikbaar. Meer informatie op www.smaaklessen.nl.

SuperChefs: koken met kids Dit programma is een serie kooklessen die kinderen van de bovenbouw kunnen volgen op school, in buurthuizen en of naschoolse opvang. Bij SuperChefs leren kinderen van groep 7 en 8 in acht lessen gezonde maaltijden te bereiden. Zelfs zonder keuken kunnen de kinderen aan de slag. Door zelf te koken en te proeven leren ze allerlei lekkere én gezonde recepten kennen, en kunnen ze van alles over gezond eten ontdekken wat ze nog niet wisten. De kinderen ontvangen een prachtig kinderkookboek en aan het einde een SuperChef certificaat. Dit schooljaar wordt het laatste onderzoek van SuperChefs uitgevoerd. Mail voor meer informatie naar Peter van den Broek, [email protected].

Profileer de school met het vignet Voeding en Mondgezondheid Basisscholen kunnen zich profileren met het vignet Gezonde School, dat het Centrum Gezond Leven vanaf januari 2011 uitgeeft. Scholen komen voor dit vignet in aanmerking als zij een goede score hebben na het invullen van de checklist Gezonde School op de website www.gezondeschool.nl. Er bestaat een algemeen vignet Gezonde School en een deelvignet Voeding en Mondgezondheid. Voor dit deelvignet vullen scholen de checklist voeding en mondgezondheid in. Dit deelvignet is ontwikkeld door het Voedingscentrum, de Nederlandse Hartstichting en het Ivoren Kruis. Kijk op www.gezondeschool.nl.

5

SuperShopper: keuzes in de supermarkt Met SuperShopper leren kinderen spelenderwijs gezonde producten te herkennen, etiketten te lezen en een bewuste keuze te maken. Het programma is ontwikkeld voor kinderen van groep 7 en 8 en gaat over keuzes in de supermarkt. SuperShopper bestaat uit twee lessen op school over gezond eten en bewust kiezen (incl. online game) en een supermarktrondleiding in de winkel. SuperShopper vindt plaats in samenwerking met de leerkracht, de diëtiste en de supermarktmanager. De SuperShopper supermarktrondleiding is ontwikkeld in samenwerking met het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) en is een verdieping op Smaaklessen, SchoolGruiten en Lekker Fit. Het is nog in pilotfase. Mail voor meer informatie naar Peter van den Broek, [email protected].

SuperShopper online game In de online game SuperShopper lopen leerlingen met een boodschappenlijstje langs diverse producten. Ze leren meer over o.a. de herkomst en keurmerken. Leerlingen krijgen quizvragen, filmpjes en informatie over de producten die ze in de supermarkt vinden. Aan de hand daarvan maken zij hun keuze. Na het shoppen zien ze wat het effect daarvan is op hun gezondheid, het milieu, dierenwelzijn en eerlijke handel. Bekijk de game op www.voedingscentrum.nl/onderwijs. De online game is een onderdeel van SuperShopper supermarktrondleiding maar kan ook alleen gespeeld worden.

SchoolTV: Vetlekker Met het programma Vetlekker van SchoolTV leren kinderen aan de hand van opdrachten en filmpjes dat ze zelf invloed hebben op hun gewicht. Deze serie van het Voedingscentrum en Teleac/NOT is bestemd voor groep 7 en 8 en bestaat uit vier afleveringen een leerlingenwerkboek en een docentenhandleiding. Leuk als verdieping op Smaaklessen. Bestel Vetlekker bij Teleac/NOT, via www.schooltv.nl/gezondgedrag.

Coach & Coach: vader en kind praten over een gezonde leefstijl Wij zijn hier al eerder geweest! E-mailadres: Wachtwoord:

MMY’S DROOM 1. TO

COACH&COACH

2. KAMPIOEN

3. FEESTJE!

Coach & Coach is een interactieve huiswerkmodule voor groep 6 tot en met 8. Deze website behandelt de onderwerpen gezond eten, voldoende bewegen en verantwoord omgaan met alcohol. Kinderen coachen hierin samen met hun vader een profvoetballer in spe door hem te helpen bij het maken van gezonde keuzes. De website zet vader en kind aan om te praten over een gezonde leefstijl.Coach & Coach wordt opgenomen in het bestaande onderwijsprogramma Ga voor gezond!

Welkom coaches! Leiden jullie Tommy naar het Nationaal elftal?

Coach & Coach is gratis beschikbaar, met duidelijke docentenhandleiding en een printbare flyer om de kinderen mee te geven.Dit programma kan ook worden gebruikt bij Smaaklessen of Lekker Fit. Kijk op www.coachencoach.nl/docent.

6

Voor de leerlingen Games en meer Op Voedingscentrum.nl/lekkerbelangrijk zijn diverse verdiepingsmaterialen speciaal voor kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs te vinden. Van testjes, games, achtergrond informatie, inspiratie voor spreekbeurten tot eet -uitstapjes en een vraagbaak, zoals: Hapstaptest: Eet je gezond en beweeg je genoeg? Test het! Vetfit: Houd je karakter gezond en fit, want anders… Eetlijst A-Z: Wat zit er allemaal in je eten, wat heb je eraan, hoe wordt het gemaakt en andere weetjes. Vic de Vitaminevreter: Verzamel voldoende vitamines en mineralen.

Voor de ouders Boek Alles over gezond eten en bewegen met kinderen van 4-18 jaar De basis voor een gezonde leefwijze is voor alle leeftijden gelijk: gezond eten en lekker veel bewegen. Dit boek van het Voedingscentrum helpt ouders om thuis een gezonde basis te creëren. In veertien jaar tijd groeit een kleuter uit tot een jong volwassene. In dit boek is deze periode in drieën gedeeld: de onderbouw van de basisschool (4-8 jaar), de bovenbouw en de overgang naar de middelbare school (9-13 jaar) en de middelbare school (14-18 jaar). Bestel dit boek voor E 9,95 in de webshop van het Voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl/webshop.

SMAK School SMAK School is hét magazine over een gezonde leefstijl voor kinderen in de basisschoolleeftijd: vol achtergrondinformatie, praktische tips, recepten en ervaringsverhalen. Een kleine greep: hoe komt het dat de meeste kinderen zo moeilijk doen over groente? Rust er op verbieden een taboe? Wat geef je mee in de broodtrommel en waarom moet je brood bijvoorbeeld besmeren met halvarine? Bestel SMAK School voor E 5,- in de webshop van het Voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl/webshop.

Gezonderwijs.nl De website www.gezonderwijs.nl maakt onderwijsprofessionals op een aansprekende manier wegwijs in het grote aanbod van middelen, lessen en projecten op het gebied van voeding en beweging voor het basis- en voortgezet onderwijs. Leraren, directie en ondersteunend personeel vinden er relevante materialen en programma’s, tips, spelletjes en lessuggesties. Gezonderwijs is een samenwerking van Jump-Nederlandse Hartstichting, het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB), het Voedingscentrum en de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO).

7

© Copyright © 2011, Stichting Voedingscentrum Nederland, Den Haag Voedingscentrum – eerlijk over eten Het Voedingscentrum informeert consumenten over – en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze. Het Voedingscentrum is de autoriteit die aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie geeft over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze. Het Voedingscentrum bevordert gezond en duurzaam gedrag bij consumenten en stimuleert de industrie tot een meer verantwoord voedselaanbod. Daarbij zoeken we de medewerking van lokale professionals en andere relevante partijen.

www.voedingscentrum.nl