Tekst en foto’s: Frank Koorneef
5x gemoedelijk
Vlaamse steden
Terug naar de middeleeuwen
De mooiste steden van Vlaanderen zijn over ‘t water bereikbaar. Je kunt je er laven aan sfeervolle begijnhoven, prachtige oude gebouwen en gezellige terrassen.
54
anwbwatersport.nl 08 • 2014
08 • 2014 anwbwatersport.nl
55
De hoeveelheid historische gebouwen in Brugge is ronduit overweldigend. En ze zitten ook nog eens vol met allerlei architectonische details.
De machtige Broeltorens zijn overblijfsels van de middeleeuwse stadsomwalling van Kortrijk. Met z’n tweeën bewaken ze al eeuwen de brug over de Leie.
H
et uitzicht vanaf ons terras in Brugge is magnifiek. Over ons tafeltje heen kijken we naar de schitterende Halle met het Belfort, terwijl het langzaamaan gaat schemeren. We zitten aan een late maaltijd, uiteraard met een prima biertje erbij. De hele dag hebben we ons ondergedompeld in de vele verleidingen van de middeleeuwse binnenstad, die in z’n geheel door de Unesco is uitgeroepen tot werelderfgoed. We bezochten drukke pleinen, verstilde achterafplekjes en oeroude gebouwen. En we vergaapten ons aan de vele chocolatiers - Brugge telt er meer dan 50! Laat op de avond lopen we langs sfeervol verlichte paleizen en kerken terug naar de boot.
Konvooi door Brugge De volgende ochtend maken we een praatje met de havenmeester van de passantenhaven. Hij geeft ons de tip waar de beste bakker van de stad zit (waar we heerlijke wafels voor bij de koffie halen) en vraagt ons naar onze vertrektijd en -richting, die hij doorgeeft aan de centrale. Hierdoor gaan we later die ochtend in een konvooi van drie boten door de Brugse stadsbruggen richting Gent. Heel vlot. Maar voordat we de passantenhaven uit kunnen varen, moet eerst de Coupurebrug open. Dit is een ‘rolbrug’: het brugdek hangt aan kabels die al draaiend rondom een heel dikke buis worden opgerold, waardoor het brugdek stijgt. Het geheel doet een beetje denken aan een spelletje dat we vroeger op verjaardagen speelden: een autootje aan een touwtje zo snel mogelijk naar je toe laten rijden door de draad om een keukenrol te draaien.
56
anwbwatersport.nl 08 • 2014
Het eerste deel van Kanaal Gent-Brugge-Oostende ligt in een heerlijk Vlaams landschap. Langs het jaagpad staat een rij populieren, oude boerderijtjes worden omringd door weiden met knotwilgen. Rond Beernem worden de oevers tijdelijk hoger en bebost en bij Aalter passeren we wat industrie. Uitgerekend op het allersmalste deel van het kanaal komen we een diep geladen vrachtschip tegen, dat alleen in het midden van het vaarwater voldoende diepte vindt. Wij zoeken stapvoets de oevers met overhangend struikgewas op. Het kanaal mondt uit in de Ringvaart om Gent, waarvandaan we via een oude Leietak de binnenstad binnenvaren en aanleggen. Oké, misschien is Brugge wel een gaver bewaard gebleven stad, maar wat betreft levendigheid wint Gent. Het stadsleven in de straten en op de pleinen is bruisend. De volgende dag varen we de Leie op. Niet alleen door zijn sterk kronkelende loop doet het riviertje sterk denken aan de Vecht. De omgeving is groen en aan het water staan veel luxe buitenhuizen. Sommige oud, andere nieuw, maar één ding hebben ze gemeen: het zijn huizen-met-aanlegsteiger. In het kleine Sint-Martens-Latem maken we een tussenstop. Het dorpje ligt aan een veel geschilderde bocht van de Leie en is dan ook rond het water op z’n mooist. Alle huizen zijn hier witgekalkt en vaak voorzien van een trapgeveltje. Ook het kerkje is wit. Voorbij Sint-Martens-Latem lijkt de Leie nog wat chiquer te worden. Bijna alle luxe landhuizen langs de oevers hebben enorme gazons die pico bello ‘geknipt en geschoren’ zijn en in de verte spotten we kasteel Ooidonk.
Tot aan het stadje Deinze is de Leie een mooie, natuurlijk ogende rivier, voorbij Deinze is het uit met de pret. Vanaf hier zijn alle bochten uit de rivier gehaald. De oevers zijn verwaarloosd, met half in het water gegleden betonplaten. Na twee sluizen bereiken we Kortrijk, waar we aanleggen aan een drijvende steiger in een oude Leie-arm. Kortrijk heeft niet de faam van Gent en Brugge, maar tijdens een uitgebreide wandeling door deze oude stad merken we dat Kortrijk heel aantrekkelijk is. Het oude begijnhof is een sfeervol rustpunt in de bedrijvige binnenstad.
Varen langs de taalgrens We varen Kortrijk uit via het Kanaal Bossuit-Kortrijk. Voor vertrek hebben we ons via de marifoon aangemeld, wat hier verplicht is. De eerste sluis staat dan ook open voor ons. Deze sluis ligt samen met de volgende twee sluizen van het kanaal vlak achter elkaar. Ze zijn alle drie oud, haast antiek, en de omgeving oogt troosteloos. Op de oevers van het smalle kanaal staan verlaten fabrieken en aan de kades liggen oude schepen weg te roesten. Twee nors kijkende, maar onverwacht vriendelijke en behulpzame sluiswachters gaan met ons mee naar volgende twee sluizen. Na de derde sluis varen we tot onze verbazing opeens een breed, modern en goed onderhouden kanaal op. De resterende sluizen van het kanaal zijn grootschalig en hebben een flink verval. Via sluis Bossuit bereiken we de Bovenschelde. De Schelde vormt hier de taalgrens; onze oever is Nederlandstalig, aan de overkant praten ze Frans. We leggen aan met uitzicht op een groot pompgebouw, dat vroeger in
gebruik was om water omhoog naar het kanaal te pompen. De volgende ochtend zitten we aan het ontbijt als onze Franstalige achterburen komen vragen of we ze even willen helpen. Hun boot is vast komen te zitten, onze buurman vermoedt dat de waterstand ’s nachts is gedaald. Door verwoed te proberen om weg te komen hebben ze zichzelf nog vaster gevaren, in de richting van een ondiepte. We geven ze een lange lijn en proberen het schip dwars weg te trekken, maar ze maken het ons niet gemakkelijk. Ondanks mijn pogingen om in het Frans duidelijk te maken dat hij de motor maar even uit moet zetten, blijft hij vol gas de verkeerde kant op malen met z’n schroef. Het blijkt dat hij dit weekend voor het eerst aan boord van een schip zit. Maar ze komen los! De laatste kilometers richting Oudenaarde varen we over het gekanaliseerde deel van de Schelde. In de verte lonken de heuvels van de ‘Vlaamse Ardennen’. Al van flinke afstand kondigt de kerktoren het naderen van Oudenaarde al aan. In de jachthaven van die stad leggen we aan en lopen het centrum in. Ook Oudenaarde is een aangename Vlaamse verrassing, waar de terrassen op de Markt uitzicht op het sierlijke stadhuis bieden. ’s Avonds halen we friet tegenover de haven, bij ’t Frituurke.
Het stadsleven in de straten en op de pleinen is bruisend
08 • 2014 anwbwatersport.nl
57
Langs sfeervol verlichte paleizen en kerken lopen we terug naar de boot
1 2 58
anwbwatersport.nl 08 • 2014
Brugge, gezellige middeleeuwse stad Brugge is wellicht de meest compleet bewaard gebleven middeleeuwse stad van West-Europa. Gelukkig is het geen groot openluchtmuseum geworden. Het meest bezochte deel van de stad ligt rond twee centrale pleinen: de Grote Markt en de Burg. Vlakbij liggen veel van de belangrijkste bezienswaardigheden. Op de Grote Markt vind je, behalve veel oergezellige terrassen, ook de prachtige Halle met daarop het Belfort. Even verderop ligt de Burg, het oudste deel van de stad, waar het stadhuis staat. Maar Brugge is niet alleen door de gebouwen zo’n mooie stad. Een deel van de aantrekkingskracht zit ’m in de vele grachten (‘reien’ genaamd) die de stad doorkruisen, vaak voorzien van mooie boogbruggetjes. Het uitzicht vanaf de Rozenhoedskaai is fenomenaal.
Rijk verleden en levendig heden in Gent Een van de mooiste plekken in Gent is de Graslei, lang geleden de haven van de stad. Gent, als voormalig centrum van vlas- en lakenhandel, was zeer welvarend. Als bewijs van de rijkdom bouwde men in de 15e eeuw een weelderige Lakenhalle. Uiteraard ontbreekt een indrukwekkend Belfort niet, ’t staat tegen de Lakenhalle aan. De St.-Nicolaaskerk is de moeite van een bezichtiging meer dan waard en in de St.-Baafskathedraal bevindt zich zelfs een toeristentrekker van jewelste: het beroemde veelluik De aanbidding van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck. Een veelvoud aan levendige pleinen met terrassen maken van Gent een bruisende stad, neem maar eens een kijkje op de Groentenmarkt, de Korenmarkt of de Vrijdagmarkt. Net als in Brugge tref je ook in Gent vele waterlopen die sfeerbepalend zijn. De Lieve, de Leie en de Schelde lopen in diverse takken door de stad.
08 • 2014 anwbwatersport.nl
59
3 Het begijnhof is een sfeervol rustpunt in de bedrijvige binnenstad
5 60
anwbwatersport.nl 08 • 2014
Oudenaarde, mooie gebouwen en tapijten In Oudenaarde vind je bijna alle bezienswaardigheden rond de Grote Markt. Hier staat de St.-Walburgiskerk tegenover het 16e-eeuwse stadhuis en de Lakenhalle. Samen met de terrassen bepalen deze mooie gebouwen het aanzien van het plein. Er vlakbij ligt een oud begijnhof met ook weer witte huisjes. Oudenaarde is beroemd om zijn tapijtweefkunst, die in opkomst kwam na het verval van de lakenindustrie. Tot de achttiende eeuw was de stad het centrum van tapijtmakers, waarvan de producten naar hoven en paleizen over de hele wereld werden verscheept. Nog altijd is de stad een centrum van de textielindustrie. In de Lakenhalle is een collectie tapijten te zien.
4
Kortrijk: torens, kerken en ’n begijnhof Kortrijk is een van de oudste steden van België. De Leie stroomt dwars door het centrum. Een oude rivierarm wordt bewaakt door een brug met daarop de twee robuuste Broeltorens, die een overblijfsel van de middeleeuwse stadsverdediging zijn. Op de Grote Markt vind je het 14e-eeuwse Belfort, met daar vlak achter de bezienswaardige St.-Maartenskerk en Onze-Lieve-Vrouwekerk. Heel bijzonder is het St.-Elisabethbegijnhof uit de dertiende eeuw. Het is bijna een dorpje op zich, verstild gelegen te midden van het drukke stadsgeraas. De 41 witte huisjes zijn overigens van latere leeftijd. Het begijnhof is in de loop der eeuwen een aantal keer verwoest, de meeste huizen zijn gebouwd in de zeventiende eeuw.
Geen sightseeing maar ‘degustatie’ De naam Vlaanderen is bijna synoniem aan bier. Dus mocht je onverhoopt de fraaie Vlaamse geveltjes zat raken, in bijna elke stad kun je wel een rondleiding maken door een bierbrouwerij. In Brugge bijvoorbeeld bij de Halve Maan, bekend van de bieren Brugse Zot en Straffe Hendrik. In Gent kun je op bezoek gaan bij stadsbrouwerij Gruut, waar voor het bier geen hop gebruikt wordt, maar een kruidenmengsel dat gruyt of gruut genoemd wordt. In Oudenaarde kunnen maar liefst vier bierbrouwers bezocht worden: brouwerijen Liefmans, Roman, Smisje en Cnudde. Bij alle bierbrouwers geldt dat in de toegangsprijs een proeverij (‘degustatie’ op z’n Vlaams) is verrekend.
Opgepompt water Bij de aanleg van kanaal Bossuit- Kortrijk stuitte men op een probleem dat wij in Nederland niet kennen. Het kanaal moest een heuvel over, terwijl er op het hoogstgelegen kanaalpand geen natuurlijke wateraanvoer was. Daarom legde men in Bossuit een pompgebouw aan, waarmee water uit de Schelde 2 kilometer verder en 14 meter omhoog kon worden gepompt. Het oude pompgebouw van Bossuit staat er nog steeds.
08 • 2014 anwbwatersport.nl
61
ieding
lezersaanb
€ 100 korting
met ‘n huurboot door vlaanderen Geen eigen boot? Le Boat biedt uitkomst: comfortabele huurboten. Vaar zelf ‘terug naar de middeleeuwen’ voor een weekend of langer. Gent, Kortrijk, Brugge of Ieper zijn allemaal bereikbaar vanaf de basis van Le Boat in Nieuwpoort. Ruime boten van 2 tot 12 personen, ideaal voor een stedentrip of vakantie. Waar in België De haven van Le Boat ligt in Nieuwpoort. Een handige locatie vanwaar je direct naar Brugge kan varen of een rondje kan maken via Veurne, Ieper en Diksmuide.
vaarpraktijk Varen De regels voor het vaarbewijs zijn in België hetzelfde als in Nederland. Het Nederlandse vaarbewijs is in beide landen geldig. Het ICC is verplicht als eigendomsbewijs voor je boot. Daarnaast is een marifoon verplicht op ieder in België varend jacht. Tot slot moet je in het Vlaams Gewest een vaarvignet aan boord hebben. Je kunt dit vignet kopen op de eerste Belgische sluis die je passeert, behalve op de Royerssluis in Antwerpen. Het vignet geldt voor alle Vlaamse vaarwateren voor een bepaalde periode. Het vaarvignet bestaat uit een sticker en een paar papieren.
Aanleggen Overnachten in de stad is geen enkel probleem. In Brugge kun je midden in de stad terecht bij jachthaven Coupure of net erbuiten bij Yachtclub Flandria. In hartje Gent bieden zowel jachthaven Portus Ganda als Lindenlei plek voor passanten. In Kortrijk zijn op twee
62
anwbwatersport.nl 08 • 2014
plaatsen passantenaanlegplaatsen met drijvende steigers in een oude Leietak, midden in het centrum. In Oudenaarde kun je terecht in een beschutte gelegen jachthaven in een zijtak van de Bovenschelde, op loopafstand van het centrum.
Boeken en kaarten Alle Vlaamse waterwegen staan beschreven in de dikke Navigatieatlas & gids Belgische Vaarwegen van uitgeverij De Rouck-Geocart. Deze vaaratlas bevat waterkaarten en nautische informatie. Hiernaast geeft Vaarwijzer Belgische Binnenwateren (Hollandia) veel aanvullende informatie over varen door België. Hierin vind je, naast vaaraanwijzingen en tips, ook toeristische informatie.
Wat kost het? De prijs van 1 week boothuur varieert van € 870 tot € 4.200, afhankelijk van type boot, periode en vraag & aanbod. Alle prijzen zijn op de website van Le Boat te vinden. Boten hebben een volledig uitgeruste keuken, opgemaakte bedden, vaak meerdere toiletten en douches aan boord en handdoeken zijn aanwezig. Een briefing en proefvaart behoren tot het standaard welkom op je boot. Brandstof, verzekering, reis naar de basis en eventuele extra’s zijn niet inbegrepen in deze prijs. Extra’s als een bbq, fietsen, dekkussens, eindschoonmaak en boodschappen aan boord zijn bij te boeken en maken je vakantie net wat specialer. Korting? Speciaal voor lezers van de Waterkampioen geeft Le Boat € 100 korting als je een boot boekt met vertrek in België in oktober of september 2014. Boek voor 2 september 2014 o.v.v. de code WK214 en je ontvangt € 100 korting bij 1 week varen en € 50 bij een shortbreak.
Tip Omdat sommige sluizen een flink verval hebben en bovendien de bolders in Vlaanderen vaak behoorlijk ver uit elkaar liggen, is het handig om een paar lange lijnen aan boord te hebben.
Te boeken op leboat.nl, via
[email protected] of telefonisch op 010-213 03 52
