Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie. Jaarverslag 2010

Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Jaarverslag 2010

Inhoud sta fel Inhoudstafel........................................................................................................................................................ 2 Voorwoord ........................................................................................................................................................ 3 Inleiding ............................................................................................................................................................... 4 DEEL I: Ons agentschap en haar opdracht................................................................................................. 5 1. Onze Structuur, strategie en planning ............................................................................................... 5 1.1 Situering van het VSAWSE binnen het beleidsdomein Werk en Sociale Economie ........ 5 1.2 Missie, Visie, Waarden .................................................................................................................... 6 1.3 Beheersovereenkomst en ondernemingsplan ........................................................................... 7 1.4 Monitoring ......................................................................................................................................... 9 2. Onze mensen, middelen en maatschappij ...................................................................................... 10 2.1 Personeelsbeheer .......................................................................................................................... 10 2.2 Budget .............................................................................................................................................. 12 2.3 ICT .................................................................................................................................................... 13 2.4 Communicatie ................................................................................................................................ 15 3. Onze toekomst..................................................................................................................................... 18 3.1 De integrale kwaliteitsaanpak van het VSAWSE.................................................................... 18 3.2 Organisatiebeheersing .................................................................................................................. 19 3.3 Pilootproject administratieve lastenmeting ............................................................................. 19 3.4 Klachtenmanagement ................................................................................................................... 20 3.5 E-government ................................................................................................................................. 20 DEEL II: Onze kernresultaten .................................................................................................................... 22 1. Sociale Economie ................................................................................................................................. 22 1.1 Beschutte Werkplaatsen (BW) .................................................................................................. 22 1.2 Sociale Werkplaatsen ................................................................................................................... 24 1.3 Arbeidszorg .................................................................................................................................... 25 1.4 Invoegbedrijven .............................................................................................................................. 26 1.5 Lokale diensteneconomie (LDE)................................................................................................ 28 1.6 Innovatie in de Sociale Economie: projectoproep 2010 ...................................................... 30 2. Tewerkstellingsprogramma’s ............................................................................................................. 31 2.1 Klassieke gesco’s Veralgemeend Stelsel................................................................................... 31 2.2 Gesco’s lokale en provinciale overheden ................................................................................ 33 2.3 Derde Arbeidscircuit.................................................................................................................... 34 2.4 Werkervaringsprojecten ............................................................................................................. 35 3. Arbeidskaarten en Arbeidsvergunningen ....................................................................................... 37 3.1 Algemeen......................................................................................................................................... 37 3.2 Arbeidskaart A ............................................................................................................................... 39 3.3 Arbeidskaart B ............................................................................................................................... 40 3.4 Arbeidskaart C............................................................................................................................... 43 3.5 Werkprocessen ............................................................................................................................. 45 4. Private Arbeidsbemiddeling ............................................................................................................... 47 5. Aanmoedigingspremies ....................................................................................................................... 48 5.1 Globale cijfers aanmoedigingspremies...................................................................................... 49 5.2 Aanmoedigingspremies in de openbare sector ...................................................................... 49 5.3 Aanmoedigingspremies in de privé-sector .............................................................................. 49 5.4 Aanmoedigingspremies in de Vlaamse social-profitsector .................................................. 50 5.5 Overbruggingspremie ................................................................................................................... 51 6. Ervaringsbewijs ..................................................................................................................................... 52 7. Sociale Promotie .................................................................................................................................. 53 7.1 Sociale Promotie voor werknemers ......................................................................................... 53 7.2 Sociale Promotie voor zelfstandigen en helpers uit de middenstand ............................... 53 8. Labels ...................................................................................................................................................... 54 8.1 EFQM-certificaat “Comitted to Excellence” .......................................................................... 54 8.2 ESF-kwaliteitslabel ......................................................................................................................... 54 8.3 Anysurferlabel website Ervaringsbewijs ................................................................................... 54 Lijst van gebruikte afkortingen ................................................................................................................... 55 Lijst tabellen en figuren ................................................................................................................................ 56 Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Jaarverslag 2010

2

Voorwoor d Het jaarverslag 2010 van het Vlaams Subsidieagentschap voor werk en Sociale Economie stellen we ook dit jaar alleen in elektronische vorm voor. 2010 was immers het jaar waarin de besparingen, inzonderheid op de werkingskosten, ten volle voelbaar werden. Nochtans dient benadrukt te worden dat de apparaatskosten van het VSAWSE slechts 1,08 % van het totale budget waarvoor het VSAWSE instaat bedragen. Uiteraard weten wij ook dat deze verhouding sowieso veel gunstiger ligt bij een subsidieagentschap dan bv. bij een beleidsvoorbereidend departement. Maar toch mogen wij stellen dat het VSAWSE bijzonder zuinig omspringt met de apparaatskosten. De sterke stijging van de productiviteit binnen het VSAWSE sedert de oprichting in 2006, zoals die eind 2010 cijfermatig duidelijk werd aangetoond bij de eindevaluatie van onze eerste beheersovereenkomst 2007-2010, duidt op een steeds efficiëntere werking. Dankzij investeringen in mensen, in het bijzonder in competentiemanagement, in proceshertekeningen en –vereenvoudigingen, in ICT en e-government mogen we stellen dat het VSAWSE ook in 2010 verder geëvolueerd is naar een efficiënte en effectieve organisatie, waardegedreven. De basiswaarden: samenwerken, betrouwbaarheid, klantgerichtheid en voortdurend verbeteren zijn zowel onze dagdagelijkse, als middellange en lange termijn leidraad. Door samenwerking binnen en buiten het VSAWSE, als een betrouwbare partner hebben we klantgericht voortdurend kunnen verbeteren. Dat we hier geen (louter) (we moeten ook niet vals bescheiden zijn) pro domo pleidooi houden bewijzen zowel het evaluatieverslag van de ESF-kwaliteitsmanagementaudit die midden 2010 plaats vond in het VSAWSE, als het eindrapport van eind 2010 inzake organisatiematuriteit van IAVA (Interne audit agentschap Vlaamse overheid), als het eindevaluatieverslag van onze eerste beheersovereenkomst. Daarom wil ik graag nogmaals alle personeelsleden van het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie bedanken voor hun grote inzet en bereidheid tot samenwerken om tot deze resultaten te kunnen komen. Vanuit het management worden o.a. daarom de nodige inspanningen gedaan om alle personeelsleden op een gepaste wijze te ondersteunen en begeleiden in hun loopbaan(groei) en om hen de nodige kansen en waardering te bieden. Eric Vernaillen Administrateur-generaal


3

Inleid ing In deel I van dit jaarverslag wordt uitgelegd hoe het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie (kortweg VSAWSE) zich organiseert. Onze strategie om via de ons beschikbare middelen vooruitgang te boeken en resultaten te halen. In deel II worden de belangrijkste resultaten geduid aan de hand van cijfermateriaal. Voor een aantal maatregelen zijn die cijfers nog niet definitief. De tewerkstellingsprogramma’s bijvoorbeeld bevatten loonsubsidies gelinkt aan effectieve prestaties. De werkgevers kunnen deze in de maanden na indiening van de bewijsstukken nog corrigeren, bijvoorbeeld wanneer een werknemer langer ziek is dan oorspronkelijk gedacht. De opgeleverde cijfers zijn echter voldoende actueel om trends weer te geven.


4

D EEL I: Ons a gentscha p en ha ar opdra cht 1 . O n z e S t r u c t u u r , st r a t eg i e e n p l a n n i n g 1 .1 S i t u e r i n g v an h e t V S A W S E b i nne n he t b e l e i d s d o me i n W e r k e n S o c i al e E c o no mi e Het beleidsdomein Werk en Sociale Economie valt onder de bevoegdheid van de Minister van Werk en de Minister van Sociale Economie en bestaat uit vijf entiteiten: • • • • •

Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie (VSAWSE) Departement Werk en Sociale Economie Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling, VDAB Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming - SYNTRA Vlaanderen ESF-Agentschap Vlaanderen vzw

Het VSAWSE vormt samen met het Departement WSE het Vlaams Ministerie voor Werk en Sociale Economie. De strategische adviesraad van het beleidsdomein is de Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen (SERV). Figuur 1: Organogram Beleidsdomein Werk en Sociale Economie


5

1 .2 M i s s i e , V i s i e , W a ar d e n Het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie (VSAWSE) werd opgericht op 1 april 2006 en is een intern verzelfstandigd agentschap (IVA) zonder rechtspersoonlijkheid.

Missie Het duurzaam ondersteunen, versterken en stimuleren van de werkgelegenheid in de reguliere sector, de non-profitsector en in de sociale economie in Vlaanderen. Het voert, door middel van labeling, erkenningen, vergunningen, subsidie- en andere maatregelen, de programma's inzake bevordering van de werkgelegenheid uit die de Vlaamse overheid beslist.

Visie Als uitvoerend Agentschap wil het VSAWSE een betrouwbare en excellente dienstverlenende organisatie zijn, gewaardeerd door haar stakeholders omwille van haar efficiënte en klantvriendelijke werking.

Waarden Het VSAWSE stelt de volgende vier kernwaarden voorop: • • • •

loyaal samenwerken ten aanzien van alle actoren: de politiek verantwoordelijken, de andere betrokken entiteiten binnen en buiten de Vlaamse administratie, het werkveld betrouwbaarheid en integriteit bij het vervullen van opdrachten en taken klantgerichtheid en betrokkenheid creëren bij de verschillende interne en externe belanghebbenden voortdurend verbeteren van de dienstverlening, van de daartoe aangewende processen en menselijke middelen

Kerntaken •

• • •

• •

het uitvoeren van de Vlaamse maatregelen tot het bevorderen van de creatie van werkgelegenheid, hetzij door stimulering van de directe tewerkstelling, hetzij door steunverlening aan ondersteuningsstructuren, hetzij door toekenning van investeringssubsidies het uitvoeren van maatregelen tot het reguleren van de arbeidsmarkt het uitvoeren van maatregelen tot het faciliteren en reguleren van de intrede, herintrede, of uittrede op de arbeidsmarkt en van de mobiliteit op de arbeidsmarkt het bevorderen van de kwaliteit van de ondersteuning aan tewerkstellingen sociale economie programma’s en initiatieven. Hierbij zal het Subsidieagentschap haar instrumentarium optimaliseren door het nog transparanter, efficiënter en effectiever te maken het verwerken en ter beschikking stellen van de uit de beleidsuitvoering verworven informatie met het oog op de beleidsvoorbereiding, beleidsadvisering en beleidsevaluatie het opvolgen van de aanwending van de ingezette middelen voor deze taken


6

1 .3 B e he e r s o v e r e e n k o ms t e n o n d e r ne mi ng s p l an Evaluatie beheersovereenkomst De hervormingen in het kader van Beter Bestuurlijk Beleid (BBB) leidde in 2006 tot de beslissing om een beheersovereenkomst veralgemeend in te voeren als sturingsmechanisme voor alle verzelfstandigde entiteiten. Verzelfstandiging gaat hand in hand met responsabilisering zodat het werken met een beheersovereenkomst kan beschouwd worden als het formaliseren van een wederzijds engagement de politieke overheid en de ambtelijke uitvoerders. 2010 was het laatste werkingsjaar van de eerste beheersovereenkomst van het VSAWSE. Volgens procedure gebeurde 6 maanden vóór de afloop van de beheersovereenkomst een evaluatie van volledige looptijd 2007-2010. Deze eindevaluatie werd gelijktijdig uitgevoerd en gerapporteerd met de evaluatie van 2009. Volgens afspraak gebeurde de evaluatie in twee fasen. In een eerste fase, die ten einde liep in april, werden alle doelstellingsparameters geëvalueerd. De monitoringsindicatoren die betrekking hebben op beleidseffecten werden volgens planning opgeleverd in september. Het VSAWSE heeft in 2009 haar opdracht op het gebied van de doelstellingsparameters in grote mate vervuld. Bijna alle voorziene acties en initiatieven zijn gerealiseerd of zitten op schema in hun uitvoering. Het niet behalen van bepaalde doelstellingen (zoals aanmoedigingspremie en doorlooptijden briefwisseling) heeft te maken met onvoorziene beleidsevoluties die de werklast substantieel verhoogd hebben en waarvoor de beheersovereenkomst onvoldoende flexibiliteit voorziet om hiermee in de evaluatie rekening te houden. Dit werd ook bij vorige evaluaties opgemerkt. Bij de opmaak van de nieuwe beheersoverkomst wordt hiermee rekening gehouden 2010 was ook het jaar waarin de voorbereidingen werden getroffen voor het opstellen van een nieuwe beheersovereenkomst 2011-2015. De opmaak van de ontwerpbeheersovereenkomst werd gebaseerd op de nota van de Vlaamse Regering van 21/06/2010 inzake de 2de generatie beheersovereenkomsten in de vernieuwde Vlaamse Overheid, inclusief de bijlage bij deze nota betreffende een handleiding bij de opmaak (en de opvolging) van beheersovereenkomsten. De tweede beheersovereenkomst van het VSAWSE werd door de Vlaamse Regering goedgekeurd op 17 december 2010. Inhoudelijk werd het ontwerp geënt op de missie en kerntaken zoals gespecificeerd in het Besluit van de Vlaamse Regering van 21 oktober 2005 tot oprichting van het VSAWSE. Daarnaast geeft de ontwerpbeheersovereenkomst uitvoering aan aspecten van de beleidsdoelstellingen en -opties uit het Regeerakkoord van de Vlaamse Regering en de Beleidsnota’s van Werk en Sociale Economie, 2009-2014. In tegenstelling tot de eerste beheersovereenkomst zijn de doelstellingen in de tweede strategischer geformuleerd waarbij de indicatoren mikken op een fasegewijze verbetering van de efficiëntie en de klantgerichtheid van de dienstverlening. Het materiële zwaartepunt en de operationele vertaling verschuift naar het jaarlijkse ondernemingsplan. De engagementen van het VSAWSE werden volgens de gekende doelstellingencascade opgedeeld in strategische en operationele organisatiedoelstellingen. De operationele organisatiedoelstellingen worden geconcretiseerd, tot op het niveau dat haalbaar en relevant is, in doelstellingsparameters of indicatoren met een te bereiken norm (een streefwaarde) en monitoringsindicatoren of kengetallen (zonder norm) die aangeven hoe de te bereiken norm Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Jaarverslag 2010

7

zal gerealiseerd worden of die ook belangrijk zijn bij het meten van beleidseffecten. Strategische doelstellingen hebben (in tegenstelling tot strategische projecten) betrekking op de recurrente processen waarmee het VSAWSE dagelijks belast is. Naast strategische doelstellingen kent het VSAWSE ook een aantal strategische projecten. Een strategisch project is een project dat zich kan uitstrekken over verschillende jaren (voornamelijk gedurende de duur van de beheersovereenkomst) en waarvan voorzien wordt dat het erg belangrijk is voor het beleid en/of de beleidsuitvoering door het VSAWSE. De strategische doelstellingen hebben betrekking op de 4 kernprocessen: • • • •

SD 1 Dossierbehandeling SD 2 Betalen SD 3 Ondersteunen van tewerkstellingspromotoren SD 4 Interne werking

De beleidsgerelateerde doelstellingen staan beschreven onder SD 5 Strategische project: hervorming van de Sociale Economie (ic werkzaamheden ikv maatwerk). Ondernemingsplan De jaarlijkse vertaling van de beheersovereenkomst gebeurt via het ondernemingsplan, dat door het agentschap wordt opgesteld in het jaar voorafgaand aan het betrokken jaar. Het ondernemingsplan is m.a.w. een jaarlijks instrument dat de concretisering van dat betrokken werkjaar van de beheersovereenkomst omvat. De doelstellingen voor het betrokken jaar van het agentschap worden uitgewerkt met daaraan gekoppeld de benodigde (personele en financiële) middelen. Het ondernemingsplan is dus een functioneel stuur- en opvolgingsinstrument van hoe een entiteit de ter beschikking gestelde middelen benut, dat om uitvoering te geven aan de te leveren prestaties. Het ondernemingsplan vormt een strategisch en geïntegreerd managementinstrument, waarbij op voldoende geaggregeerd niveau de samenhang tussen de erin vervatte informatie over de te realiseren operationele doelstellingen voor het betrokken jaar, de jaarlijks vooropgestelde resultaatsnormen, processen, projecten, financiële en niet financiële (personele) middelen is weergegeven. Het instrument biedt dus met andere woorden een totaalbeeld van hoe het agentschap dat jaar de doelstellingen zal trachten te bereiken. Het ondernemingsplan heeft tot doel de organisatie te sturen, de managementopvolging mogelijk te maken en op basis van de gegevens te rapporteren (over de uitvoering van de beheersovereenkomst en de daartoe benutte middelen) aan de belanghebbenden, te communiceren binnen de eigen organisatie maar ook extern aan de functioneel bevoegde minister(s). Het ondernemingsplan is op termijn ook dienstig voor de begrotingsopmaak en zorgt voor geaggregeerde financiële informatie in het kader van de financiële cyclus.


8

1 .4 M o n i t o r i n g Op het gebied van Monitoring werd in 2010 verder gebouwd op de verwezenlijkingen van de afgelopen jaren met de optimalisering van het geïntegreerd rapporteringconcept. In 2010 werd het geïntegreerd rapporteringsconcept verder geoptimaliseerd. Het uitgangspunt blijft erop gericht om op basis van de bestaande applicaties binnen het Agentschap een rapporteringstool te bouwen die een systematische monitoring en een ad hoc rapportering toelaat. Via deze rapporteringmodule kan het VSAWSE zowel de missie van het agentschap (zoals vertaald in de engagementen in de beheersovereenkomst) als haar interne werking opvolgen op wat betreft performantie, output en budget. Een samenvatting en een detail van de belangrijkste resultaten worden op kwartaalbasis ter beschikking gesteld van het management. Via de jaarlijkse concretisering in ondernemingsplannen werd de link tussen monitoring (via een systeem van boordtabellen), Personeel & Opleiding (via de link met processen en activiteiten en een doorvertaling hiervan in de individuele planningsdocumenten) en de begrotingscyclus via een systeem van financiële boordtabellen gerealiseerd. Monitoring is voor het VSAWSE dus van belang zowel als sleutel voor het verantwoordingsmechanisme ten aanzien van de politieke hiërarchie als organisatieontwikkelingsinstrument. Deze laatste peiler beoogt de integratie van de horizontale aansturingsinstrumenten. Het Agentschap beschouwt contractmanagement als ruime kader voor een lange termijnplanning. De beheersovereenkomst schetst de krijtlijnen voor het beheer van de strategische organisatiedoelstellingen. Het Agentschap heeft ervoor geopteerd om de inspanningen in de tijd te spreiden om de draagkracht leefbaar te houden en op die manier de veranderingsprocessen efficiënter te implementeren. Via de jaarlijkse concretisering in ondernemingsplannen werd ondertussen de link met monitoring (via een systeem van boordtabellen), P&O (via de link met processen en activiteiten en een doorvertaling hiervan in de individuele planningsdocumenten) en de link met de begrotingscyclus via een systeem van financiële boordtabellen gerealiseerd. De ontwikkeling en noodzakelijke integratie van plannings- en sturingsinstrumenten een continu proces is, met een steeds hogere maturiteit als finaliteit.


9

2 . O n z e m en sen , m id d e l e n en m a a t s c h a p p i j 2 .1 Pe r s o n e e l s b e h e e r Personeelsbestand Op 31 december 2010 telde het VSA WSE 115 personeelsleden waarvan 43 contractuelen en 72 statutairen. 40 van onze medewerkers behoren tot niveau A (35%), 6 tot niveau B (5%), 54 tot niveau C (47%) en 15 tot niveau D (13%). Ons agentschap stelt 75 vrouwen (65%) en 40 mannen (35%) tewerk. 47 personeelsleden zijn ouder dan 50 jaar. Met het oog op continuïteit werd in 2010 gestart met de opmaak van draaiboeken om de aanwezige kennis over te dragen. Figuur 2: Personeelsbestand VSAWSE

Personeelsbewegingen Er werden 3 extra krachten aangeworven, waarvan 1 van allochtone afkomst, voor 3 maanden om de achterstand bij de aanvragen voor aanmoedigings- en overbruggingspremies weg te werken. Ook 5 jobstudenten, waarvan 1 persoon van allochtone afkomst, hebben hieraan meegewerkt. Een stageplaats werd ingevuld door een leerling uit het beroeps secundair onderwijs. Er waren doorgroeimogelijkheden voor 2 medewerkers van niveau C en 1 personeelslid van niveau B. In oktober 2010 werd een vrouwelijk afdelingshoofd aangesteld. Daardoor komt de man/vrouw verhouding in het directiecomité, met uitzondering van de leidend ambtenaar, op 50/50.


10

Telewerken De organisatiestructuur en –cultuur is zodanig geëvolueerd dat een groot aantal medewerkers de kans krijgt om te telewerken. Dit draagt bij tot een betere afstemming tussen werk en privéleven en het biedt de thuiswerker een grotere autonomie in het volbrengen van de dagtaak. Eind 2010 werkten op een totaal van 96 actieve personeelsleden (zonder de reizende functies) reeds 55 medewerkers structureel 1 of 2 dagen per week thuis. Daarnaast werkten nog een tiental personeelsleden occasioneel thuis.

Investeren in mensen Het HR-beleid ondersteunt de organisatie en haar medewerkers in het streven naar een kwaliteitsvolle dienstverlening. HR is een vast agendapunt in de tweewekelijkse vergaderingen van het directiecomité. Om accuraat in te spelen op de organisatiebehoeften, enerzijds, en een goede basis te leggen voor een competentiegericht HRM, wordt veel aandacht besteed aan ontwikkeling en doorgroeimogelijkheden voor de personeelsleden op alle niveaus. Er werden doorheen het jaar 155 opleidingen van 1 of meerdere dagen gevolgd. Op niveau A waren dat 54 opleidingen, op niveau B 9, op niveau C 75 en op niveau D 17 opleidingen. Telkens van minstens 1 dag. “Ontwikkel je competenties”, “schriftelijke communicatie” en opleidingen rond “leidinggeven” vormden de top 3 van de meest gevolgde opleidingen. Bijkomend werd voor de leden van het directiecomité in oktober 2010 een tweedaags seminar georganiseerd rond het verhogen van leidinggevende competenties.


11

2 .2 B ud g e t Het VSAWSE besteedde in 2010 in totaal een bedrag van 7,7 miljoen euro aan personeels- en werkingskosten. Dit bedrag omvat iets meer dan 5 miljoen euro voor personeelskosten en een kleine 2,7 miljoen euro voor werkingsmiddelen (algemene werkingskosten, ICT, communicatie). Tabel 1: Budget VSAWSE 2010 2010 Personeelsmiddelen VSAWSE

5.061.097

Wer kingsmiddelen VSAWSE

2.661.275

Totaal

7.722.372

Tabel II geeft een samenvattend overzicht van de belangrijkste uitgaven van de Afdeling Tewerkstelling en Sociale Economie, zoals beschreven in dit jaarverslag. Deze uitgaven situeren zich bijna uitsluitend binnen de Tewerkstellingsprogramma’s. Tabel 2: Uitgaven Tewerkstellingsprogramma’s Werk en Sociale Economie VSAWSE 2010 2010 MAATREGELEN SOCIALE ECONOMIE

Arbeidszor g

2.602.246

Invoegbedr ijven

4.505.996

Lokale Diensteneconomie Structurele erkenning

15.445.784

Experimentele projecten

1.834.489

Soc iale Werkplaatsen

55.703.829

Beschutte Wer kpl aatsen Tewerkstelling Relancemaatregelen

219.773.514 260.398

Ondersteuningss tr ucturen

3.664.959

Innov ati e

3.716.765

SUB TOTAAL

307.507.980

MAATREGELEN WERK

Gesubs idi eerde contractuelen

276.695.714

Werker varing

46.554.814

DAC

17.697.864

SUB TOTAAL

340.948.392

TOTAAL

648.856.372

De aanmoedigingspremies met een budget van 56,5 miljoen euro (inclusief overbruggingspremies) vormen eveneens een belangrijk beleidskrediet. In totaal bedroegen de uitgaven van het VSAWSE ongeveer 713 miljoen euro, waarvan 98,92% beleidskredieten en 1,08% apparaatskredieten.


12

2 .3 I CT Om de bij art. 4. § 1 BVR 21/10/2005 toegekende taken op een zo efficiënt en effectief mogelijke wijze uit te voeren zet het VSAWSE sterk in op een krachtige ICT en e-government aanpak en maakt zij hierbij gebruik van de meest recente doch tevens beproefde technologieën. ICT heeft binnen het VSAWSE aldus niet louter een ondersteunende en faciliterende rol, maar stimuleert het tevens de verschillende diensten om hun werkprocessen indien nodig te herbekijken en bij te sturen waar nodig. Vertrekkende vanuit deze doelstellingen werd samen met het Departement WSE het WS10project opgestart. Dit project bevat alle toekomstige ICT- verbetertrajecten die binnen het VSAWSE en het Departement WSE worden opgezet. Het project kenmerkt zich door het feit dat het niet enkel is gestoeld op zuivere IT realisaties, maar ook op een volledig uitgewerkte proces(her)organisatie getrokken door het management en gesteund door het betrokken personeel. Doorgedreven informatisering als resultaat van enerzijds vereenvoudiging van de regelgeving en anderzijds verregaande procesoptimalisatie, dient ervoor te zorgen dat de interne processen vlotter verlopen en dat de interne beheerskosten gevoelig dalen. Voor de burgers betekent dit onder meer: minder administratie, kortere doorlooptijden, een daling van eventuele kosten gepaard aan het indienen van dossiers (bvb. geen postzegels meer), ruimere ‘loket’openingsuren en een laagdrempelig contact met de Overheid. Doel van het WS10- project is dus te komen tot een nieuw ICT-model dat zorgt voor: • •

een verhoogde efficiëntie en klantvriendelijke ondersteuning van de verschillende maatregelen Werk en Sociale Economie; een sterke opvolging van deze maatregelen, zowel ten behoeve van het beleid als ten behoeve van de beleidshandhaving van deze maatregelen;

Aan de basis van het WS10- project ligt het principe van eenmalige gegevensopvraging. Door zelf maximaal alle beschikbare interne en externe gegevensbronnen op te vragen, wordt de burger ontslagen van de verplichting om zelf de nodige attesten te verzamelen en aan het VSAWSE te bezorgen. Op deze manier dient de burger enkel die gegevens aan te reiken die de overheid niet eerder heeft verkregen. Een tweede uitgangspunt van het WS10- project bestaat uit het gebruik van generieke bouwstenen. Door gebruik te maken van generieke ICT- technologieën stijgt het percentage hergebruik bij het bouwen van de verschillende WSE toepassingen aanzienlijk over tijd. Tijdens het bouwtraject wordt er immers stelselmatig ervaring opgebouwd wat de voortgang bespoedigt. Vertrekkende van dit nieuwe model werden een aantal prioritaire verbetertrajecten naar voor geschoven. Werkprocessen waarbij een “sense of urgency” bestaat om op korte termijn acties te ondernemen om deze processen efficiënter en klantvriendelijker te maken. Vanuit het Subsidieagentschap WSE werd in de loop van 2008 de maatregel Aanmoedigingspremies als prioritair project naar voren geschoven. Doel was te komen tot de bouw van een nieuw elektronisch webgebaseerd dossier-opvolgings-systeem die zowel toelaat data uit te wisselen met interne en externe databanken als de burger de mogelijkheid verschaft om online hun aanvraag in te dienen. Begin 2010 werd deze vernieuwde toepassing in gebruik genomen. In 2009 was er ruimte om te starten met de analyse voor een webportaal voor het doorsturen van digitale prestatiestaten vanuit de sector van de beschutte werkplaatsen. Eind 2010 werd deze webportaal in productie geplaatst. Deze nieuwe online applicatie voldoet vrijwel sinds aanvang aan de vooropgestelde verwachtigingen, waardoor de vooruitgang inzake efficiëntie en


13

meer kwalitatieve dienstverlening onmiddellijk zichtbaar is. Belangrijke factor hierbij was de nauwe samenwerking met de betrokken sector tijdens de bouw van deze applicatie. In de loop van 2010 is een behoefte- en detailanalyse opgestart met het oog op de bouw van een webportaal voor het digitaal doorsturen van prestatiestaten in het kader van de klassieke tewerkstellingsprogramma’s en andere maatregelen sociale economie. Het digitaliseren van dit proces betekent immers een drastische efficiëntieverbetering voor het VSAWSE en een beduidende lastenvermindering voor de promotoren. Eind 2010 worden prestatiegegevens, die meestal al in digitaal formaat bestaan bij de sociaal secretariaten en/of de promotoren, nog afgedrukt op papier (in totaal ca 400.000 A4 vellen per jaar) en opgestuurd via de post en uiteindelijk door het VSAWSE overgenomen en verwerkt. Het informatiseren van dit proces krijgt dan ook de nodige prioriteit in 2011 en 2012 (ten laatste tegen einde 2012 kan deze gegevensstroom volledig digitaal verlopen voor zover alle promotoren ook langs hun kant de nodige inspanningen doen). Midden 2010 werd tevens gestart met de analyse en bouw van een applicatie die de verschillende promotoren moet toelaten hun aanvraag in kader van acties, oproepen en projecten tewerkstelling en sociale economie elektronisch in te dienen. De verwachte in productiestelling van deze applicatie is 2011. Verdere informatie wat betreft bovenstaande projecten is terug te vinden onder de rubriek 3.4 E-government. Voor begrotingsjaar 2010 werd aan het VSAWSE 2.859.000 € ter beschikking gesteld specifiek met het oog op ICT ondersteuning, waarvan afgerond 2.834.000 € werd benut. Deze middelen werden als volgt besteed: 

   

1.540.000 euro ten bate van verschillende componenten in het kader van de ontwikkeling van nieuwe, efficiëntieverhogende toepassingen, waarvan: o 616.000 € in kader van project aanmoedigingspremies; o 465.000 € in kader van project beschutte werkplaatsen; o 297.000 € in kader van project klassieke tewerkstellingsprogramma’s; o 70.000 € in kader van project oproepen sociale economie; o 42.000 € in kader van project maatwerk (proof of concept loonsubsidiemotor); o 50.000 € in kader van opmaak diverse gebruikershandleidingen en opleidingen. 277.000 € voor upgrade, migratie en consolidatie van bedrijfsapplicatie-infrastructuur; 374.000 € voor de exploitatie- en toepassingsbeheerskosten incl. adaptief onderhoud voor de bestaande toepassingen in beheer bij de centrale IT outsourcingspartner EDS-Telindus en andere IT partners (499.000 €); 60.000 € voor programmabeheer via HP-Belgacom; 84.000 € aan (provisies) exploitatiekosten en investeringen bureauticapark en abonnementen telethuiswerkers

Door de ontwikkeling van nieuwe efficiëntieverhogende toepassingen stijgen onvermijdelijk de exploitatiekosten verbonden aan het beheer van de bedrijfstoepassingen, hetgeen logischerwijze een impact zal hebben op het benodigde ICT dienstenbudget voor de komende jaren. Het Subsidieagentschap WSE zal uiteraard de nodige inspanningen leveren om deze uitgaven binnen de perken te houden.


14

2 .4 Co m mu ni c at i e De belangrijkste doelstellingen uit het communicatieplan 2009-2011 zijn: • • • •

Het verder uitwerken van de verschillende communicatiekanalen en –structuren. Op deze manier de informatiedoorstroming in alle richtingen bevorderen (top-down, bottom-up en horizontaal) en dit zowel intern als extern. De samenwerking (zowel tussen de medewerkers, als met onze partners en klanten) en de betrokkenheid van de medewerkers en onze klanten bij het beleid en beheer van het VSAWSE verhogen. De kennis over/ het imago van het agentschap verbeteren. Zowel bij de eigen personeelsleden als bij onze partners en klanten. De klantvriendelijkheid en de bereikbaarheid van het agentschap verhogen.

Oprichting werkgroep communicatie.

2.4.1 Interne communicatie Het VSAWSE beschikt over een intranetpagina binnen VOnet, het Vlaamse Overheidsnetwerk. De personeelsleden vinden er informatie over de verschillende lopende projecten van het agentschap alsook handige instrumenten voor de dagdagelijkse praktijk zoals nieuwsberichten, handleidingen en dergelijke. In 2010 werd op extranet gestart met de uitbouw van het zogenaamd “organisatieboek”, een overzicht van zoveel mogelijk info over het VSAWSE. Startpunt is de oprichting van het VSAWSE, gevolgd door info over de organisatiestructuur, de vele domeinen die hun rol spelen in de werking van het agentschap, de taken en de werking. Het organisatieboek ontsluit zowel basisinformatie als meer gespecialiseerde kennis. Topics zijn bijvoorbeeld onze organisatie, missie, kerntaken en visie, het beleidskader, beheer en planning, belanghebbendenmanagement, kwaliteitsmanagement, onze dienstverlening, de interne werking, en nog veel meer. Het organisatieboek verwijst naar naar info elders op extranet, op onze website werk.be en naar documenten op onze gedeelde netwerkschijf (W-schijf). De structuur van het organisatieboek en van die "W-schijf" is identiek.

2.4.2 Externe communicatie Werk.be De portaalsite www.werk.be bevat alle informatie van het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie en van het Departement Werk en Sociale Economie (DWSE). De site is eveneens de toegangspoort tot alle andere informatie en toepassingen met betrekking tot het beleidsdomein Werk en Sociale Economie. (VDAB, Syntra, ESF-agentschap). De informatie die het VSAWSE aanbiedt op werk.be werd in 2010 geactualiseerd waar nodig. Uit de bezoekerscijfers blijkt dat de maatregelen aanmoedigingspremies en arbeidskaarten veruit de populairste zijn. Binnen de tewerkstellingsprogramma’s en sociale economie zien we een sterke stijging van het aantal bezoekers telkens er een nieuwe oproep gelanceerd wordt. Met het oog op een verdere verfijning en uitbouw van werk.be werd in het voorjaar van 2009 een stuurgroep opgestart die een conceptnota opstelde. Deze nota diende als aanzet voor de lancering van fase II voor werk.be in de loop van 2010. In 2010 werden de basisprincipes vastgelegd van een nieuwe taxonomie voor werk.be. Ze kunnen tevens geïllustreerd worden aan de hand van eerste 'schermen' (wireframes) die soms al tot in de diepte gaan. Er was nog geen consensus over een aanpak die alle informatie op de huidige site dekt, maar de informatie geleverd voor het VSAWSE zal evenwel grotendeels “as is” blijven.


15

Omwille van heel wat problemen en knelpunten van technische aard moest de nieuwe informatiearchitectuur en bijhorende ontwerpen meteen ook in een nieuw CMS-systeem omgezet worden. Hier viel de keuze op Drupal, een open-source contentmanagementsysteem ontwikkeld in de programmeertaal PHP en uitgebracht onder de GNU General Public License (GPL). In september werd, samen met Cronos, gestart met het opzetten van het Drupalplatform en de aanmaak en invulling van de site in Drupal. E-nieuwsbrief In 2009 bleek de nood aan een krachtig, gebruiksvriendelijk en professioneel e-mail marketing platform. Daarom gingen we voor het versturen van e-nieuwsbrieven in zee met Addemar. Inschrijven voor nieuwsbrieven Sociale Economie en Ervaringsbewijs kan via de website. In 2010 werden volgende nieuwsbrieven verstuurd: • • • • • •

4 nieuwsbrieven Ervaringsbewijs 5 mailings in verband met infosessie Ervaringsbewijs 2 mailings in verband met Aanmoedigingspremie online 4 mailings in verband met infosessies Sociale Economie 7 mailings in verband met projectoproepen Sociale Economie 2 mailings in verband met webapplicatie SBW

Front Office Tewerkstelling Het VSAWSE neemt deel aan het project “Front Office Tewerkstelling”. De website www.aandeslag.be is het resultaat van een samenwerking tussen alle overheden van het land die verantwoordelijk zijn voor tewerkstelling. Het VSAWSE staat zelf in voor het actueel houden van de informatie op www.aandeslag.be over de verschillende maatregelen die zij beheert. Gecofoon De Gecofoon verstrekt gratis inlichtingen in verband met de Vlaamse tewerkstellingsprogramma’s en maatregelen in de sociale economie. In 2010 werden er 3695 oproepen beantwoord aan de Gecofoon. De klassieke gesco’s bleven de meest bevraagde maatregel met 47%, terwijl oproepen in verband met sociale economie 21 % bedroegen. Ongeveer 9 % van de telefoons handelden over andere materies. Zij werden verder doorverwezen naar de bevoegde instanties en contactpersonen of naar de Vlaamse Infolijn. Studiedagen Werkervaring en Sociale Werkplaatsen De Dienst Betalingen van het VSAWSE organiseerde twee infosessies: in februari over het uitbetalen van subsidies aan sociale werkplaatsen en in mei over het uitbetalen van de loon- en omkaderingspremies aan de Initiatieven Lokale Diensteneconomie. Door de Dienst Screening en Ondersteuning werden in januari en november in samenwerking met de VDAB informatiesessies gehouden over de nieuwe regelgeving Werkervaring. Ook werd een inforonde georganiseerd bij de erkende beschutte werkplaatsen, dit samen met Inspectie. Bedoeling was om de beschutte werkplaatsen inzicht te geven in de werking en de structuur van Inspectie en het VSAWSE. Aanmoedigingspremies De maatregel Aanmoedigingspremies blijft zeer populair. Een permanente update van de informatie hierover is dus zeer belangrijk. Op www.werk.be worden de internetpagina’s van de aanmoedigingspremies maandelijks gemiddeld 55.711 keer geraadpleegd.


16

De burger kan bijkomende informatie vragen over de regelgeving of de stand van zaken in een aanvraagdossier via: • •

het gratis telefoonnummer 1700 (de zogenaamde frontoffice of eerstelijndienst) het e-mail adres ([email protected]), postadres of rechtstreeks telefoonnummer van de infocel aanmoedigingspremies van het VSAWSE (de zogenaamde backoffice of tweedelijndienst)

Het personeel van het gratis telefoonnummer 1700 beantwoordt in eerstelijn de vragen van de klanten. Zij worden door de collega’s van de infocel aanmoedigingspremies van het VSAWSE opgeleid zodat zij algemene en vaak gestelde vragen over de premies kunnen beantwoorden. Dit maakt dat het personeel van het VSAWSE zich kan toespitsen op de behandeling van de premieaanvragen en de betaling van de premies. Wanneer het 1700-personeel het antwoord op een vraag niet kent, schakelen zij de telefonische oproep of de e-mail automatisch door naar de backoffice. De infocel aanmoedigingspremies neemt vervolgens zelf contact op met de klant. In 2010 ontving de eerstelijn 29.669 telefonische oproepen over de aanmoedigingspremies die zij zelf kon beantwoorden. Dit is een stijging met 53% ten opzichte van 2009. De tweedelijndienst kreeg in 2010 ongeveer evenveel (15.355) telefonische oproepen als in 2009. Jaar na jaar stijgt wel het aantal mails, nl. 29% meer mails in 2010 dan in 2009. In 2010 werden 20% minder brochures aangevraagd dan in 2009. Daarmee wordt de dalende trend van de afgelopen jaren verdergezet. De burger consulteert steeds meer de website om de nodige informatie te bekomen. Ervaringsbewijs Het Ervaringsbewijs is een blijver (zie H6) en dient permanent onder de aandacht gehouden te worden. De website www.ervaringsbewijs.be voorziet het hele jaar door in ondersteunende informatie. Diverse campagnematerialen zoals folders, affiches, redactionele artikels en webbanners worden via deze website ter beschikking gesteld van de testcentra en de (opleidings)doorverwijzers. In 2009 behaalde de website het AnySurferlabel (zie H8).


17

3 . O n z e t o ek o m st 3 .1 D e i n t e g r al e k w al i t e i t s a anp ak v an he t V S A W S E Door haar dienstverlenende opdracht is het VSAWSE sterk betrokken op haar directe klanten. Jaarlijks rekenen duizenden burgers/klanten op onze dienstverlening. De betrokkenheid is voor ons de beste garantie op tevreden klanten, medewerkers en andere stakeholders. Het traject inzake integrale kwaliteitsaanpak dat in 2008 werd aangevat, kreeg in 2009 haar voorlopig hoogtepunt met het behalen van het EFQM-certificaat “committed to excellence”. Een Committed to Excellence Award is een Europees EFQM certificaat dat wordt afgeleverd na een positieve evaluatie van een zelfevaluatie- en verbeterproject door een EFQM getrainde validator en assessor. Deze personen evalueren het zelfevaluatieproces en de resultaten van de verbeteracties die eruit volgen.

Volgens de assessor werd de zelfevaluatie op basis van het CAF zeer grondig voorbereid en in detail uitgevoerd (gedurende ongeveer 18 halve dagdelen). Van bij de start van de CAF zelfevaluatie in februari 2008 gaf het management zijn steun en zijn vertrouwen in de kwaliteit van de werkzaamheden die zullen worden geleverd De CAF zelfevaluatie leidde tot een actieplan met een hele reeks verbeterpunten (126) die werden geclusterd tot tien verbeterdomeinen (10 verbeteracties) en dertien quick wins. Vanaf dat moment werd concreet werk gemaakt van de verbeterprojecten. Via het intranet werd een syntheserapport (+ het gedetailleerd rapport) verspreid. Tegen maart 2009 waren de belangrijkste verbeteracties gerealiseerd. Op basis van een assessment waarbij de drie meest prioritaire initiatieven werden getoetst aan de EFQM C2E validatie criteria, de afgeleverde documentatie en de bewijsstukken en aanvullingen verkregen tijdens het plaatsbezoek op 06 mei 2009, heeft het VSAWSE de vereiste EFQM C2E criteria bereikt en overschreden. Dit werd aangetoond door de presentatie van drie duidelijk uitgewerkte en gedocumenteerde verbeterprojecten, die relevant zijn voor de huidige en de toekomstige behoeften van het agentschap. De aanpak en de ontplooiing van de drie gepresenteerde verbeteracties werden aan regelmatige metingen onderworpen, leeractiviteiten werden ondernomen en het resultaat van deze beide worden gebruikt om verbeteringen te identificeren, prioriteiten te stellen, te plannen en uit te voeren (EFQM RADAR logica). Het C2E-certificaat is uiteraard geen eindpunt. Het is een eerste stap in de richting van een uitmuntende organisatie. Om dit te onderstrepen werd in 2010 een nieuwe planning gemaakt voor een zelfevaluatie die in de loop van 2011 zal leiden tot een nieuwe fase in ons verbetertraject. In september 2010 kreeg het VSAWSE het ESF kwaliteitslabel. Als promotor voor werkervaringsprojecten via de ESF oproep binnen Prioriteit 2 (Bevorderen van sociale inclusie van kansengroepen via maatgericht werken) is het behalen van een ESF kwaliteitslabel één van de formele voorwaarden.


18

Net als de CAF-methode is ook de kwaliteitsbenadering van het ESF een op het EFQM gebaseerde methode. Een belangrijke meerwaarde van de ESF-aanpak is de nadruk op het in gang zetten van een groeimodel en de praktische ondersteuning hierbij door het ESFauditteam. De twee auditoren die ons Agentschap bezochten, gaven voor ieder criterium van het EFQMmodel een maturiteitsscore gebaseerd op de PDCA-cyclus. Globaal kon geconcludeerd worden dat de organisatie in zijn korte bestaan een enorme inspanning heeft geleverd op gebied van organisatieontwikkeling. Alle organisatieaansturende aspecten van het kwaliteitsmodel werden zeer positief beoordeeld. De kwaliteitsaudit op zich was niet enkel een analyse van een stand van zaken, het was ook een opportuniteit om verder te ontwikkelen. Bij ieder onderzocht aspect werden door de auditoren suggesties geformuleerd om een hoger maturiteitsniveau te bereiken.

3 .2 O r g an i s at i e b e h e e r s i ng De Vlaamse Regering legde bij de hertekening van haar organisatie in het kader van “beter bestuurlijk beleid” de klemtoon op de responsabilisering van het management. Van het management wordt verwacht dat zij een systeem ontwikkelen dat hen in staat stelt hun organisatie te beheersen en de risico’s die het bereiken van de doelstellingen bedreigen, kunnen identificeren, analyseren, prioritiseren en beheersen. Om zicht te krijgen op haar niveau van risicobeheersing voerde het VSAWSE in 2008 een zelfevaluatie uit op basis van de leidraad ontwikkeld door de interne audit van de Vlaamse administratie (IAVA), waarbij de organisatie bekeken werd vanuit een aantal invalshoeken. Risicobeheersingsmaatregelen werden in kaart gebracht en er werd een risicomatrix opgemaakt zodat de verbeter- of aandachtspunten naar impact en probabiliteit gewogen werden. Op deze basis werden acties m.b.t. organisatiestructuur, organisatiecultuur, ICT en monitoring gekozen. De acties werden opgevolgd in werkgroepen en als doelstellingen opgenomen in het jaarlijks ondernemingsplan. Deze zelfevaluatie werd in 2009 door de interne audit van de Vlaamse administratie gevalideerd. In uitvoering van de gekozen verbeteracties werden in 2009 en 2010 belangrijke stappen gezet in het kader van het monitoren van de doelstellingen zoals opgenomen in de beheersovereenkomst en het jaaractieplan van het VSAWSE: het management beschikt nu bijvoorbeeld over boordtabellen die de stand van zaken m.b.t. de doelstellingen opvolgt en die op kwartaalbasis worden geactualiseerd. Via financiële boordtabellen kan het management ook de ontvangsten en uitgaven van zowel de apparaatskredieten als de beleidskredieten opvolgen. In het najaar 2010 werd een nieuwe validatie-audit uitgevoerd waaruit een duidelijke vooruitgang t.o.v. de situatie 2008 bleek. In haar conclusies stelde IAVA dat het VSAWSE sinds haar oprichting in 2006 een belangrijke weg aflegde op het gebied van organisatiebeheersing en dat de aanpak en de vaststellingen in het kader van de nieuwe validatie-audit aantoonden dat het agentschap op een gestructureerde manier de maturiteit van organisatiebeheersing verhoogde. Voor 6 van de 10 thema’s werd het beoogde maturiteitsniveau 3 behaald. Naar aanleiding van deze audit werden nieuwe aanbevelingen geformuleerd voor de thema’s en de doelstellingen waar het niveau 3 nog niet werd behaald. Zo zal naar de toekomst toe bijzondere aandacht worden besteed aan de gestructureerde aanpak van een informatieveiligheidsbeleid en een continuïteitsbeleid.

3 .3 Pi l o o t p r o j e c t ad mi n i s t r a t i e ve l a s t e n me t i ng De Vlaamse regelgeving bevat heel wat administratieve verplichtingen. In sommige gevallen moet er veel informatie verzameld worden of moet bepaalde informatie meerdere keren worden overgemaakt aan verschillende overheidsdiensten. Voor de grote meerderheid van de administratieve verplichtingen zijn de bijhorende administratieve lasten nog niet gemeten. Daarom startte de Vlaamse regering eind 2007 met een pilootproject “administratieve


19

lastenmeting”. Een aantal beleidsdomeinen, waaronder Werk en Sociale Economie, stapten hierbij in. Het VSAWSE selecteerde drie projecten om prioritair rond te werken: •

•

•

Aanmoedigingspremies: door de burger de mogelijkheid te bieden om een aanvraag online in te dienen en hierbij optimaal gebruik te maken van authentieke gegevens uit bestaande databanken (gegevensdeling) willen we komen tot een maximaal digitaal en geautomatiseerd proces. Dit gaat tevens gepaard met een aanpassing van de aanvraagformulieren voor de premies. Dit project werd reeds quasi volledig gerealiseerd. Indienen, opvolging en beheer van elektronische prestatiestaten in het kader van Sociale Economie, beschutte werkplaatsen en klassieke tewerkstellingsprogramma’s: door bij een oproep de mogelijkheid te voorzien om online een aanvraag in te dienen, en hierbij gebruik te maken van authentieke bronnen, ontstaat er een sterk vereenvoudigde digitale uitwisseling tussen de Vlaamse overheid en de aanvrager. Ook van dit project zijn reeds een aantal onderdelen gerealiseerd. Verbetering van de dienstverlening: de webportaal www.werk.be bundelt alle beschikbare informatie over het Vlaamse werkgelegenheidsbeleid. De website wordt in nauwe samenwerking met alle partners binnen het beleidsdomein beheerd. Werk.be zal verder uitgroeien tot een digitaal loket.

Naast de realisatie en voortgang in de drie bovenvermelde projecten werd er in 2010 ook nog een belangrijke administratieve lastenvermindering gerealiseerd via de nieuwe regelgeving private arbeidsbemiddeling die op 1 januari 2011 in werking treedt. Voortaan is er enkel nog een erkenningsregeling voor uitzendbureaus en niet meer voor de andere bureaus voor private arbeidsbemiddeling. Daarnaast is de erkenningsaanvraag voor uitzendbureaus sterk vereenvoudigd en is het activiteitenverslag afgeschaft.

3 .4 K l a c h t e n man ag e me n t In 2010 werden er 23 klachten ontvangen, waarvan er 20 handelden over de aanmoedigingspremies. De helft van de klachten had rechtstreeks te maken met de gestegen behandeltermijn, wegens de grote toevloed van aanvragen. Vijf klachten handelden over geweigerde dossiers. Deze weigeringen hadden onrechtstreeks te maken met de opgelopen behandeltermijn. De aanvragers kregen onvoldoende tijd om hun dossier te vervolledigen, waardoor dit werd geweigerd op basis van de indientermijn van 6 maanden. Deze 5 dossiers werden herzien en de premie werd alsnog toegekend. Tenslotte waren er nog een aantal klachten met betrekking tot het verkrijgen van een ontvangstbevestiging, het niet krijgen van een premie zonder federale uitkering en de indientermijn van 6 maanden. De dienst aanmoedigingspremies is in 2010 gestart met een nieuwe informaticatoepassing, die de mogelijkheid biedt om de premie online aan te vragen en deze op een vlottere en efficiëntere manier te verwerken. Er wordt getracht de behandeltermijn te laten dalen door mensen aan te sporen om de aanvragen online in te dienen. Daarnaast wordt bij een online aanvraag automatisch een e-mail met ontvangstbevestiging verstuurd naar de aanvrager.

3 .5 E - g o ve r n me n t De Vlaamse overheid kan nog beter, klantvriendelijker en meer probleemoplossend werken. Egovernment is een krachtig middel om betere kwaliteit te leveren, procedures te vereenvoudigen en wachttijden terug te dringen. Sinds 2007 zet het VSAWSE sterk in op Egovernment en ICT.

Het project “Aanmoedigingspremies online”


20

Het aanvragen, beheren en uitbetalen van de aanmoedigingspremies was tot voor kort een gedeeltelijk manueel proces met beperkte ICT ondersteuning. Hierdoor was de verwerking van de aanvragen vrij arbeidsintensief. Begin 2010 werd de nieuwe back office in gebruik genomen. Zowel aanvragen uit de openbare, de privé als de social profit sector worden nu behandeld via eenzelfde applicatie. Geheel nieuw is het facet gegevensdeling met authentieke bronnen, hetgeen heel wat voordelen biedt op het vlak van doorlooptijden bij de dossierbehandeling én de correctheid van opgevraagde gegevens. Vanuit het VSAWSE worden onder meer de identiteitsgegevens van de aanvrager, zijn gezinssamenstelling, de gegevens betreffende het opgenomen tijdskrediet of loopbaanonderbreking elektronisch opgevraagd. Deze gegevens dient de aanvrager niet langer zelf te verzamelen. Dit versnelt niet alleen de verwerking van de aanvragen maar verhoogt tevens de kwaliteit (minder schrijffouten, minder foutieve beslissingen) van het afgewerkte dossier. Midden 2010 werd het voor de aanvragers mogelijk om elektronisch hun aanvraag in te dienen. Ook hier worden gegevens uit externe databanken opgehaald zodat het invullen van het online formulier door de aanvrager tot een minimum wordt beperkt. Dit betekent dat de werkgever niet langer wordt betrokken in het aanvraagproces wanneer de aanvrager zijn premieaanvraag online indient. Ook deze informatiegegevens worden via authentieke bronnen verkregen. Op deze manier wordt ingespeeld op de vraag om de aanvraag tijdskrediet en de aanvraag voor een aanmoedigingspremie op elkaar af te stemmen.

Het project “Oproepen sociale economie” De Vlaamse regering maakt regelmatig middelen vrij voor nieuwe acties, oproepen en projecten tewerkstelling en sociale economie. Met het oog op een betere en snellere dienstverlening wil het VSAWSE in het kader van een nieuwe oproepronde een webapplicatie ter beschikking stellen die de promotor toelaat om zijn aanvraag volledig online kan afhandelen. Het project oproepen sociale economie werd midden 2010 opgestart nadat bleek dat verschillende componenten ontwikkeld in het kader van de maatregel diversiteitplannen konden worden hergebruikt. Dit hergebruik biedt het VSAWSE het voordeel om:   

snel en tegen verlaagde kostprijs over een webgebaseerd dossier-opvolgings-systeem te beschikken; de risico’s verbonden aan het project tot het minimum te beperken. De ervaring en kennis opgebouwd tijdens het eerdere bouwtraject bieden immers een sterke basis om eventuele problemen te vermijden; de beheerskosten na de in productiestelling van de toepassing tot een minimum te beperken.


21

D EEL II: Onze ker nr esulta ten 1 . S o c ia l e E c o n o m i e 1 .1 B e s c h u t t e W e r k p l aa t s e n ( B W ) Een beschutte werkplaats is een tewerkstellingsplaats aangepast aan de noden van personen met een arbeidshandicap die tijdelijk of definitief niet in het normaal economisch circuit terecht kunnen, waarbij personen met een mentale, fysische , psychische of zintuiglijke handicap de prioritaire doelgroep vormen. Uiteindelijk doel van de beschutte werkplaats is de tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap met het oog op hun verbeterde integratie in de maatschappij. In Vlaanderen waren er op 31/12/2010 67 erkende beschutte werkplaatsen. Een aantal hiervan zijn verenigd in samenwerkingsverbanden. Tabel 3: Beschutte werkplaatsen, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Jaar Beschutte Werk plaats en 2008

2009

2010

Doelgroep

12.920

12.794

13.225

Omkadering

1.818

1.786

1.954

Kostprijs in €

210.135.066

212.405.320

219.773.514

Investeringssubsidies - euro

177.380

nihil

nihil

Gesubsidieerde uren doelgroep

20.873.749

19.022.592

20.384.608

Ingevulde VTE per 31/12

Na de economische crisis die vanaf het najaar van 2008 de beschutte werkplaatsen trof, heeft het economisch herstel zich in 2010 ook duidelijk in deze sector ingezet. Dit komt tot uiting in de stijging van het aantal gesubsidieerde uren met 7% tegenover 2009. Ook het gemiddeld aantal tewerkgestelde VTE doelgroepwerknemers binnen de beschutte werkplaatsen is duidelijk gestegen in 2010. Dat het beter gaat in de sector blijkt ook uit de cijfers met betrekking tot de economische werkloosheid. Terwijl in de eerste jaarhelft van 2009 de sector een economische werkloosheid van meer dan 15% kende liggen de cijfers eind 2010 opnieuw op hetzelfde niveau als vóór de economische crisis met voor het 4de kwartaal slechts 2,37% economische werkloosheid. De maatregelen die in de loop van 2009 werden ingevoerd om de economische crisis op te vangen, werden verlengd tot eind 2010: •

Medewerkers in een ‘onderneming in moeilijkheden’, tewerkgesteld met een bediendenovereenkomst (kunnen geen gebruik maken van systeem van economische werkloosheid), konden een overbruggingspremie krijgen wanneer zij beslisten om minder te gaan werken. Op die manier zouden ontslagen binnen het kaderpersoneel kunnen worden vermeden. In 2010 werd er door 1 beschutte werkplaats een gebundelde aanvraag ingediend voor 58 werknemers. Er werd een totaal bedrag van 36.918 euro uitbetaald.


22

•

Ook de maatregel voor de gelijkschakeling van de dagen economische werkloosheid (21ste tot de 60ste dag) voor de berekening van de eindejaarspremie werd verlengd voor 2010. Er werd hiervoor een totaal bedrag van 223.480 euro uitbetaald aan 60 beschutte werkplaatsen.

Er werden in het werkjaar 2010 door de beschutte werkplaatsen geen nieuwe aanvragen voor investeringssubsidies ingediend. Verplichte managementondersteuning Verlieslatende beschutte werkplaatsen kunnen een financiële tegemoetkoming krijgen op voorwaarde dat ze managementbegeleiding aanvaarden. Onder verlieslatend wordt verstaan: hetzij een negatief bedrijfseconomisch resultaat en/of een negatief totaal resultaat hebben, hetzij een negatief eigen vermogen hebben. De verplichte managementondersteuning moet hiervoor aangevraagd en uitgevoerd worden, bij en door, één van de 5 erkende adviesbureaus. De uitbetaling van de premies en de administratieve opvolging van de verplichte managementondersteuningen gebeurt door het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie. Op basis van de jaarrekeningen 2009 stelde het VSAWSE vast dat op een totaal van 67 beschutte werkplaatsen er 21 (of 31%) verlieslatend waren. 20 beschutte werkplaatsen hadden het boekjaar afgesloten met bedrijfseconomisch verlies en 18 werkplaatsen hadden een globaal verlies gerealiseerd. Deze cijfers houden rekening met de extra herstelsubsidies die aan de werkplaatsen uitgekeerd werden als gevolg van de relancemaatregelen ter ondersteuning bij de economische crisis. Zonder deze bijkomende middelen was het aantal verlieslatende werkplaatsen opgelopen tot 42 (of 63%). Bovenop de financiële ondersteuning hebben deze extra middelen tevens het aantal tewerkstellingen tijdens deze crisis kunnen handhaven. Na een grondig onderzoek naar de oorzaken van deze negatieve resultaten heeft de minister, op basis van de adviesnota van 28.09.2010 van het agentschap, slechts aan één beschutte werkplaats verplichte managementondersteuning opgelegd. Deze werkplaats had het de laatste jaren al moeilijk om positieve cijfers te realiseren en door een ingrijpende wijziging in de structuur van de organisatie dienden zij een algemene reorganisatie door te voeren waarbij externe ondersteuning aan te raden was. Aan de overige 20 beschutte werkplaatsen heeft de minister, op basis van de diezelfde adviesnota, geen verplichte managementondersteuning opgelegd. Bij het merendeel van deze werkplaatsen waren de negatieve cijfers te wijten aan de economische crisis en werden dus als tijdelijk ingeschat. Anderen waren nog volop bezig aan de uitvoering van de verbeteracties als gevolg van een voorgaande verplichte ondersteuning. De administratie volgt deze organisaties van kort bij op. Hun verbeteracties worden door het agentschap samen met de betrokken organisatie en het begeleidend adviesbureau op regelmatige basis geëvalueerd.


23

1 .2 S o c i al e W e r k p l aa t s e n Sociale werkplaatsen richten zich tot werkzoekenden die minstens 5 jaar inactief zijn, geen diploma hoger secundair onderwijs gehaald hebben en door een cumulatie van persoons- en omgevingsgebonden factoren geen arbeidsplaats in het reguliere arbeidscircuit kunnen verwerven of behouden, maar die onder begeleiding tot het verrichten van arbeid in staat zijn. De tewerkstelling van deze erkende doelgroepwerknemers wordt door het VSAWSE gesubsidieerd via loonsubsidies en omkaderingssubsidies. Er zijn 97 erkende sociale werkplaatsen actief in Vlaanderen. Tabel 4: Sociale Werkplaatsen, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Jaar Soci ale Werkplaatsen


2008

2009

2010

Doelgroep

3.411

3.504

3.781

Omkadering

683

673

725

42.294.827

49.798.673

55.703.829

Kostprijs in €

Tussen 2009 en 2010 steeg het gemiddelde aantal VTE doelgroepwerknemers met 277 VTE. Het omkaderingspersoneel houdt hiermee gelijke tred want de regelgeving vereist dat 5 VTE doelgroepwerknemers begeleid worden door 1 VTE omkaderingspersoneelslid. De nettokostprijs van de maatregel t.o.v. 2009 steeg bijna 6 mio euro, onder meer als gevolg van een uitbreiding van het contingent doelgroepwerknemers met 222,1 VTE doelgroepwerknemers (en 44,42 VTE omkaderingspersoneelsleden).

Verplichte managementondersteuning Op een totaal van 97 erkende sociale werkplaatsen waren er op basis van de ingediende jaarrekeningen 2009 22 (of 23%) verlieslatend. 20 sociale werkplaatsen hadden een negatief bedrijfseconomisch resultaat en eveneens 19 sociale werkplaatsen hadden het boekjaar afgesloten met een negatief globaal resultaat. In 2009 hadden twee sociale werkplaatsen bovenop hun negatieve resultaten ook nog een negatief eigen vermogen. Het aantal individuele verlieslatende werkplaatsen ligt op hetzelfde niveau als vorig boekjaar, maar de totale bedrijfseconomische- en globale resultaten zijn wel sterk verbeterd. Acht orgnaisaties haalden voor het tweede jaar op rij negatieve cijfers. Na een grondig onderzoek naar de oorzaken van deze negatieve resultaten heeft de minister aan 1 sociale werkplaats verplichte managementondersteuning opgelegd. Aan de overige 21 sociale werkplaatsen heeft de minister geen verplichte managementondersteuning opgelegd. De gevolgen van de economische crisis lagen hier slechts bij een beperkt aantal werkplaatsen aan de basis van de negatieve resultaten. Het merendeel van deze werkplaatsen waren ofwel met grondige reorganisaties bezig of waren sterk aan het uitbreiden. Een 3-tal sociale werkplaatsen werkten nog aan de uitvoering van de verbeteracties als gevolg van een voorgaande verplichte ondersteuning.


24

1 .3 A r b e i d s z o r g Arbeidszorg richt zich tot personen die (nog) niet of niet meer kunnen werken in het reguliere of beschermde arbeidscircuit vanwege persoonsgebonden kenmerken zoals psychische instabiliteit, een extreem lage stressbestendigheid, een handicap of een gebrek aan zelfvertrouwen. In een arbeidszorgproject verrichten zij arbeid op een gestructureerde manier binnen een arbeidsmatige setting, maar zonder dat de druk aanwezig is van een betaalde job. Hoewel ‘werken’ centraal staat binnen arbeidszorg, is ook de zorg voor de persoon steeds zichtbaar aanwezig. De begeleiders in de arbeidszorg besteden dus niet enkel tijd aan werkbegeleiding maar ook aan zorgbegeleiding. In het ideale geval vormt arbeidszorg een opstap naar betaalde arbeid. Arbeidszorg vinden we terug in diverse domeinen zoals in de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptensector, de sociale werkplaatsen en het algemeen welzijnswerk. Sociale werkplaatsen kunnen aanspraak maken op subsidies voor de omkadering van arbeidszorgmedewerkers. Er zijn 60 sociale werkplaatsen die arbeidszorg aanbieden. Tabel 5: Arbeidszorg, ingevulde gesubsidieerde VTE (enkel omkadering) en uitgaven per 31/12 Jaar Ar bei ds zorg SW


2008

2009

2010

Doelgroep

1.006

1.241

1.183

Omkadering

53

53

66

1.172.024

1.300.738

1.402.246

Kostprijs in €

Experiment Arbeidszorg In 2007 werd een experiment opgestart om arbeidszorg niet enkel binnen de sociale werkplaatsen te subsidiëren, maar ook binnen de beschutte werkplaatsen. Ook andere arbeidszorginitiatieven konden deelnemen aan het experiment, doch uitsluitend in een samenwerkingsverband met een sociale of een beschutte werkplaats. Dit experiment arbeidszorg werd in 2010 voor een jaar verlengd. In totaal betreft het 30 projecten: 15 projecten worden gecoördineerd door een sociale werkplaats, 15 door een beschutte werkplaats. Het voorziene budget voor dit experiment bedraagt 1,2 miljoen euro.


25

1 .4 I nvo e g b e d r i j ve n Invoegbedrijven zijn ondernemingen die bereid zijn kansengroepen een duurzame tewerkstelling te garanderen met aandacht voor opleiding en begeleiding in een arbeidsomgeving waar maatschappelijk verantwoord ondernemen centraal staat.

Erkenningen Op 31 december 2010 telt Vlaanderen 388 erkende commerciële invoegbedrijven en afdelingen. De totaal gecreëerde potentiële tewerkstelling voor personen uit de kansengroepen in deze ondernemingen bedraagt 6.182,95 voltijds equivalente (VTE) arbeidsplaatsen waarvan ongeveer 2677,57VTE = 23,09 % binnen de dienstenchequesector. Ten opzichte van 2009 daalde in 2010 het aantal nieuwe erkenningen. De verklaring zit in de economische crisis die voor een vertraging in de groei zorgde, waardoor bedrijven hun aanvraag tot erkenning uitstellen omdat er geen aanwervingen in het vooruitzicht worden gesteld.

Invulling Tabel 6: Invoegbedrijven, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Jaar Invoegbedrijven


Invoegbedrijven commercieel Invoegbedrijven dienstencheques Totaal

Kostrpijs in €

Invoegbedrijven commercieel Invoegbedrijven dienstencheques Totaal

2008

2009

2010

807

483

427,4

611

813

668,2

1.418

1.296

1.096

5.019.995

3.633.635

3.449.490,92

1.068.889

1.144.417

1.056.506,03

6.088.884

4.956.547

4.505.996,05

Voor de twee types invoegbedrijven samen bedroeg het aantal bezette betrekkingen in 2010 gemiddeld 1.096 VTE. Ten opzichte van 2008 en 2009 is er een lichte daling merkbaar. Het aantal personen dat effectief tewerkgesteld wordt, ligt dus een heel stuk lager dan het potentieel van 6.182,95 VTE. De verklaring is meervoudig: •

doordat een aantal van deze plaatsen zijn vervallen omdat de erkenning van het bedrijf al langer dan 4 jaar loopt, blijft er een effectief potentieel aan op dit ogenblik mogelijk ingevulde plaatsen van 3.339,27 VTE;

•

voor een aantal personen wordt geen subsidie meer betaald omdat de maximale subsidieperiode voorbij is;

•

andere toegekende arbeidsplaatsen zijn nog niet bezet omdat het aantal toegekende plaatsen gebaseerd is op een prognose van de betrokken bedrijven over de geraamde bijkomende tewerkstelling in de komende 4 jaar. De contingenten van de bedrijven die werden erkend in 2008, 2009 en 2010 zijn bijgevolg nog niet volledig opgenomen.

Omwille van deze verklaring is er dan ook een daling merkbaar van 2009 naar 2010.


26

Het totale budget voor de tewerkstelling van invoegwerknemers blijft dalen. Dit blijft enerzijds nog steeds het gevolg van de verlaging van de loonpremie in 2005 die op een steeds groter deel van de invoegwerknemers van toepassing is. Anderzijds stelden we hierboven reeds een lichte daling van het aantal tewerkgestelde invoegwerknemers vast in 2010 ten opzichte van 2008 en 2009.


27

1 .5 Lo k al e d i e n s t e n e c o no mi e ( L DE ) Lokale diensteneconomie vormt de koppeling tussen enerzijds de invulling van lokale dienstverleningsnoden en anderzijds de realisatie van werkgelegenheid voor mensen die moeilijk hun weg vinden naar de arbeidsmarkt. Deze lokale behoeften kunnen ontstaan wanneer de reguliere markt geen of een onvoldoende (aangepast) aanbod voorziet. In opdracht van een lokaal bestuur kan een initiatief in de lokale diensteneconomie een aanbod aanbieden dat aanvullend is op het reguliere aanbod en dat mits intensieve begeleiding een duurzame tewerkstelling creëert. Voorbeelden van aanvullende dienstverlening zijn energiescans, kleine energie- en waterbesparende maatregelen, aanvullende thuishulp zoals poets-, oppas- of karweihulp, een fietspunt waar kleine basisherstellingen aan de fiets gebeuren en het toezicht, onderhoud van een (on)bewaakte fietsstalling wordt opgenomen, groen- en buurtonderhoud in achtergestelde of sociale woonwijken, flexibele en occasionele kinderopvang,… Het aanbod richt zich voornamelijk naar de sociaal zwakkere klanten die binnen het reguliere circuit niet of onvoldoende geholpen kunnen worden. Tabel 7: Lokale Diensteneconomie, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Jaar Lok ale Diensteneconomie


2008

2009

2010

Doelgroep

682

1220*

1524*

Omkadering

98

237

335

5.503.976

9.914.821

15.445.784

Kostprijs in €

* inclusief de doelgroepwerknemers van de col lectieve invoe gbedrijven en invoegafdelingen

Deze stijging van zowel ingevulde VTE als van kostprijs lokale diensteneconomie is tweeledig. Enerzijds is dit te verklaren door de open oproep LDE 2010. Er was hiervoor een aanzienlijk contingent van meer dan 400 VTE doelgroepwerknemers beschikbaar. Anderzijds was er ook in 2009 een behoorlijk groot contingent VTE doelgroepwerknemers beschikbaar naar aanleiding van diverse oproepen. De invulling ervan komt nu ook tot uiting in de cijfers. De financiering van de lokale diensteneconomie verloopt volgens het klaverbladmodel. Dit houdt in dat verschillende actoren meefinancieren voor een bepaalde dienstverlening. Vanuit de Vlaamse overheid zijn er diverse aanleunende beleidsdomeinen van waaruit er cofinanciering kan zijn: • • • • •

toerisme: onderhoud van wandel-, fiets- en ruiterpaden; welzijn: diensten aanvullende thuiszorg (poets-, oppas-, karweihulp), flexibele en occasionele kinderopvang (gemandateerde voorzieningen en buurtgerichte kinderopvang); sociale huisvesting: huisbewaarders; sport: buurtsportprojecten; leefmilieu: MINA-werkers , energiesnoeiers.

Tenslotte zijn er de fietspunten waar de cofinanciering voor fietsparkeerplaatsen (al dan niet bewaakt) en fietsherstel door de NMBS-Holding voorzien wordt.


28

Experimenten Sociale Economie Naast de structurele erkenning in het kader van het decreet lokale diensteneconomie, zijn er tal van projecten die de Vlaams minister van Sociale Economie in 2010 wenste te ondersteunen. •

Lijnspotters: zij staan in voor de sociale controle op bussen en trams. Ze worden hoofdzakelijk ingezet op lijnen die bijzondere aandacht vereisen omwille van hun ligging en/of omwille van de drukte op piekmomenten. Hun aanwezigheid op bussen en trams verhoogt het veiligheidsgevoel van de reizigers. Er is financiering voorzien voor 3 projecten (Gent, Antwerpen en Oostende) voor de tewerkstelling van 21 VTE doelgroepwerknemers. In 2009 werd, aansluitend op het aflopen van de financiering via het ministerieel besluit, voorzien in een overheveling naar het decreet lokale diensteneconomie voor de stad Gent. De subsidiekost bedroeg 164.387,1 euro.

•

Uitbouw van een lokale regierol voor niet-centrumsteden: Middelgrote en kleine steden en gemeenten zijn bereid te investeren in lokale diensteneconomie, maar missen vaak de ervaring, kennis en schaalgrootte om nieuwe initiatieven in deze lokale diensteneconomie op te starten. Om een optimale en duurzame uitbouw van lokale diensten binnen het lokaal bestuur of in samenwerking met buurgemeenten mogelijk te maken, was professionele ondersteuning noodzakelijk. Deze wordt geboden door de diverse RESOCS met aansturing door de VVSG. Hiervoor was in 2010 944.200 euro voorzien voor tewerkstelling van 15,1 VTE en 30.000 euro voor 0,5VTE bij de VVSG.

•

Uitbouw van de regierol voor centrumsteden:de realisatie van een lokale regierol tot uitbouw van de lokale diensteneconomie in de Vlaamse centrumsteden is één van de doelstellingen die geformuleerd is in het decreet van 22 december 2006 houdende de lokale diensteneconomie. In 11 centrumsteden wordt deze uitbouw ondersteund voor een totaalbedrag van 500.000 euro.

•

Komosie vzw ontvangt een subsidie van 91.958 euro voor kwaliteitsontwikkeling, versterken van partnerschappen en sectorontwikkeling in de niche van de energiesnoeiers.

Het totaalbedrag aan ministeriële besluiten bedroeg in 2010 1.834.489 euro.


29

1 .6 I nn o v at i e i n d e S o c i a l e E c o no mi e : p r o j e c t o p r o e p 2010 In de beleidsnota Sociale Economie 2009-2014 wordt innovatie in de sociale economie als een horizontale en verticale prioriteit vooropgesteld voor de komende legislatuur. Naast het investeren in extra duurzame jobs en de versterking van werkzekerheid voor kwetsbare mensen in Vlaanderen, zal de komende jaren ook geïnvesteerd worden in innovatie voor en door de sociale economie. In 2010 werd een oproep voor innovatieve projecten in de sociale economie gelanceerd waarbij sociale economie-ondernemingen konden intekenen met een project dat een antwoord biedt op maatschappelijke uitdagingen op vlak van duurzame ontwikkeling, sociale veranderingen of economische veranderingen. Er werden 33 projecten goedgekeurd met een looptijd van één jaar voor een totaalbedrag van 3.716.765 EUR. Resultaten van de oproep worden in een volgend jaarverslag opgenomen.


30

2 . T ew er k st e l li n g sp r o g r a m m a ’ s 2 .1 K l a s s i e k e g e s c o ’ s V e r al g e me e nd S t e l s e l De klassieke gescoprojecten veralgemeend stelsel zijn ontstaan in de jaren ’80 toen het arbeidsmarktbeleid zich toespitste op directe jobcreatie voor werklozen. Deze gescoprojecten waren een reactie tegen de stijgende werkloosheid. Aangezien de meeste gesco’s worden tewerkgesteld met een contract van onbepaalde duur waren deze projecten snel volzet en was de budgettaire grens vrij snel bereikt. Bijgevolg kunnen binnen deze maatregel werknemers enkel nog vervangen worden en worden er geen bijkomende arbeidsplaatsen meer gecreëerd. Een specifiek onderdeel van de klassieke gescoprojecten zijn de opleidingsprojecten. Het gaat hier om een 20-tal projecten. De werkgevers moeten aan een aantal specifieke voorwaarden voldoen om opleiders/begeleiders als gesco te kunnen tewerkstellen. Bovenop de loonpremie die de werkgevers ontvangen voor de gesco’s hebben zij recht op een opleidingspremie die wordt aangewend als tegemoetkoming in de werkingskosten. De projecten Buitenschoolse Kinderopvang (BKO) werden opgestart in 1991. De bedoeling was om via de toekenning van weerwerkgesco’s als begeleid(st)ers de behoefte aan kinderopvang op een kwalitatief hoogstaande manier in te vullen en dit te koppelen aan de tewerkstelling van laaggeschoolde werkzoekende vrouwen als begeleidsters. De succesvolle ‘organische groei’ van de BKO-projecten diende in 2001-2002 te worden ingeperkt om budgettaire redenen. Sindsdien zijn enkel nog ‘uitbreidingsrondes’ mogelijk in functie van het beschikbare budget. De laatste uitbreidingsronde, met een groeipad van 54 VE, ging van start eind 2010. Aanvragen konden worden ingediend tot 1 februari 2011. De beslissingen en de invullingen zijn dus pas voor 2011. Enkele BKO-initiatieven zullen zelfs maar in de loop van 2012 opstarten. BKO-projecten vinden we zowel terug bij lokale besturen (gemeenten en OCMW’s) als bij VZW’s. Van alle BKO-projecten situeert ongeveer 75% zich bij besturen en ongeveer 25% bij VZW’s. Lokale besturen krijgen een loonpremie voor elke weerwerkgesco, VZW’s krijgen een loonpremie én hebben daarnaast recht op een omkaderingspremie als tegemoetkoming in de opleidings- en begeleidingskosten. Om praktische redenen vermelden we deze maatregel hier onder punt 2.1. Tabel 8: Klassieke gesco’s, ingevulde gesubsidieerde en uitgaven per 31/12 VTE

Kl assieke Gesco's Veralgemeend Stelsel

Jaar 2008

2009

2010


4.347

4.210

4.079

Kostprijs in €

66.957.824

65.725.636

66.753.089

In 2009 had de daling van het aantal VTE gedeeltelijk te maken met de overheveling van een 100-tal VTE gesco’s naar een nieuwe topsportconventie van het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media (CJSM). Het overeenstemmende budget werd eveneens overgeheveld naar het Departement CJSM. De daling in 2010 is gedeeltelijk te wijten aan de regularisering van 56,5 VE gesco’s Vlaamse Schoolsport. Deze gesco’s, en het bijhorende budget, werden overgeheveld naar de bevoegdheid van de Vlaamse minister van Onderwijs en hebben nu een regulier contract. De rest van de daling kan te wijten zijn aan de trage vervanging van uit dienst getreden gesco’s, bijvoorbeeld doordat werkgevers moeilijk geschikte kandidaten vinden. Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Jaarverslag 2010

31

Dat de kostprijs niet evenredig daalt met het aantal VTE heeft te maken met de aanpassing van de gescopremies aan index en anciënniteit. Voor de opleidingsprojecten en BKO-projecten blijft de invulling nagenoeg ongewijzigd. Hoewel er geen nieuwe gescofuncties meer worden goedgekeurd vraagt het beheer van deze maatregel de nodige tijd, er worden elke week vragen tot wijziging aan bestaande projecten ingediend. Het gaat meestal om kwalificatiewijzigingen, overhevelingen en verlengingen van vervangingstermijn.


32

2 .2 G e s c o ’ s l o k a l e e n p r o vi nc i al e o ve r he d e n Begin de jaren ‘80 werd het stelsel van de contingentgesco’s opgestart met als doelstelling een aantal tewerkstellingsmaatregelen te harmoniseren in één maatregel. De filosofie bleef identiek namelijk het creëren van jobs voor werkzoekenden. Gemeenten, OCMW’s, intercommunales, provinciebesturen en politiezones hebben elk een contingent van gesubsidieerde contractuelen toegekend gekregen. De laatste jaren hebben een aantal gemeenten een deel van hun gescocontingent ook overgeheveld naar een autonoom gemeentebedrijf (AGB) of autonoom provinciebedrijf (APB). AGB’s en APB’s werden enkele jaren geleden in de regelgeving opgenomen als mogelijke werkgever van contingentgesco’s. Tabel 9: Gesco's lokale en provinciale overheden, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12

Gesco's lokale en provinciale overheden

Jaar 2008

2009

2010


20.204

20.365

20.130

Kostprijs in €

212.823.700

213.363.143

211.397.116

In 2010 werden voor deze maatregel 20.130 betaaleenheden geregistreerd. Dit is de som van alle effectief gewerkte of daarmee gelijkgestelde dagen uitgedrukt in voltijdse eenheden. Gezien het gaat om een vast contingent per bestuur met contracten van onbepaalde duur, vinden er enkel vervangingen van gesco’s plaats en worden er geen nieuwe bij gecreëerd. Doorheen de jaren ziet men dat het aantal VTE’s dan ook vrij constant is. De premiebedragen bij deze maatregel zijn niet onderhevig aan index of anciënniteit. De bezetting en de gemiddelde kostprijs per VTE kan jaarlijks iets schommelen doordat vacante gescofuncties niet dadelijk worden ingevuld of doordat er wijzigingen zijn in de invulling tussen het basiscontingent (aan het hoge premiebedrag) en het bijkomend contingent (aan het lage premiebedrag). Daar waar vóór 2010 het definitieve subsidíebedrag werd vastgesteld door een bezoek ter plaatse van Inspectie Werk en Sociale Economie wordt sinds 2010 het definitieve subsidiebedrag berekend op basis van de door het bestuur opgeleverde informatie ( oa de arbeidscoëfficiënt) aan het agentschap. Inspectie WSE controleert na de beslissing of de geleverde informatie correct was door een controle ter plaatse. Het is de bedoeling om elk jaar de helft van de besturen te controleren. De controle slaat dan telkens op de twee voorbije kalenderjaren. Deze nieuwe werkwijze vergde een procedurale en organisatorische aanpassing voor het Agentschap maar uiteraard ook voor de besturen zelf. De besturen werden schriftelijk op de hoogte gebracht van de wijzigingen maar toch nam nog bijna een kwart via telefoon of mail contact op met het Agentschap voor bijkomende inlichtingen. Met een kleine helft van de besturen moest het Agentschap zelf contact opnemen omdat zij onvolledige gegevens hadden bezorgd. Ook de inspecteurs van het departement WSE werden ingeschakeld om de besturen te begeleiden bij het opleveren van de gevraagde gegevens. Het Agentschap gaat ervan uit dat dit probleem de volgende jaren zal verdwijnen eens de besturen zich de procedure hebben eigen gemaakt.


33

2 .3 D e r d e A r b e i d s c i r c u i t De DAC-projecten werden begin de jaren ’80 gelanceerd in de strijd tegen langdurige werkloosheid van vooral laaggeschoolden. Ondertussen zijn de meeste projecten geregulariseerd omdat ze structurele noden in de diensten- en zorgverleningsector invulden. Door de regularisatie kregen de betrokken werknemers een volwaardige arbeidsovereenkomst met alle daaraan verbonden rechten en plichten. De overheidssubsidiëring van de geregulariseerde arbeidsplaatsen gebeurt nu vanuit het functioneel bevoegde beleidsdomein en niet langer vanuit het Vlaams werkgelegenheidsbudget. Tabel 10: DAC, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12

Jaar DAC 2008

2009

2010


711

689

657

Kostprijs

17.536.669

18.094.155

17.697.864

Sinds de start van de regularisering in 2001 zijn 5457 VTE geregulariseerd. Er blijft nog een restgroep van een kleine 700 VTE over. De Vlaamse projecten uit de restgroep werden voor regularisering “aangeboden” aan de functioneel bevoegde ministers maar werden niet weerhouden omdat de werking van deze projecten moeilijker inpasbaar was in hun beleid. DAC-projecten die onder de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Franstalige Gemeenschap, het Brussels Gewest of het federale niveau vallen werden nog niet voor regularisering voorgelegd. Ook voor deze overblijvende projecten blijft regularisering echter de doelstelling maar evident is dit niet, alleen al omwille van budgettaire redenen, want een regularisering brengt dikwijls een meerkost met zich mee omdat voor de lonen in dat geval niet langer de DAC-barema’s gelden maar de sectorlonen. Er is een vrij beperkte daling van het aantal tewerkgestelde VTE tegenover vorig jaar. Sommige vacante DAC-functies geraken niet snel ingevuld omdat men moeilijk geschikte kandidaten vindt.


34

2 .4 W e r k e r v ar i n g s p r o j e c t e n Werkervaringsprojecten bieden laaggeschoolde langdurig werklozen (minstens 24 maanden) werkervaring aan voor een periode van 12 maanden. Op deze manier wordt een brug gevormd tussen een lange periode van werkloosheid en een nieuwe periode van tewerkstelling binnen de reguliere arbeidsmarkt. Tijdens de eerste helft van de werkervaring is de opleiding en begeleiding vooral gericht op competentieversterking, terwijl in de tweede helft de nadruk ligt op de effectieve uitstroom naar werk. Om dit te realiseren wordt in het werkervaringsstelsel een onderscheid gemaakt tussen werkervaringspromotoren en leerwerkbedrijven. Werkervaringspromotoren bieden de werkervaringsmodule aan waarbij ze instaan voor de specifieke begeleiding op de werkvloer en optreden als werkgever van de werkzoekenden. Werkervaringspromotoren ontvangen een loon- en een omkaderingspremie. Leerwerkbedrijven bieden zowel de werkervaringsmodule als de inschakelingsmodule aan. De inschakelingsmodule is gericht op de versterking van de generieke competenties van de werkzoekende met het oog op uitstroom naar werk. Bij uitstroom naar de reguliere arbeidsmarkt ontvangt het leerwerkbedrijf een nazorgpremie (bij tewerkstelling van minstens 2 maanden in de 6 maanden volgend op de werkervaring). Leerwerkbedrijven hebben de belangrijke opdracht ervoor te zorgen dat iedere deelnemer aan het werkervaringsprogramma een evenwaardige begeleiding krijgt, ongeacht de organisatie waar de werkervaring plaats vindt. Zij staan in voor de generieke begeleiding van zowel de eigen doelgroepwerknemers (interne) als de doelgroepwerknemers tewerkgesteld bij de werkervaringspromotoren(externe) en ontvangen hiervoor een inschakelingsvergoeding. Leerwerkbedrijven verbinden er zich toe om voor de eigen interne plaatsen de personen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt op te nemen. Om voor deze groep bevredigende uitstroomresultaten te boeken is een intensieve begeleiding nodig. De combinatie van werkervaring en inschakeling bij dezelfde promotor maakt dit mogelijk. Voor deze begeleidingsinspanningen ontvangen de leerwerkbedrijven een aanvullende omkaderingspremie.

Goedgekeurde aantallen In totaal zijn er 324 goedgekeurde werkervaringspromotoren voor een totaal van 1355,1 VTE externe plaatsen en 16 goedgekeurde leerwerkbedrijven voor een totaal van 1242,6 VTE interne plaatsen. Tabel 11: Werkervaring, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Jaar Wer kervar ingspr ojec ten 2008

2009

2010


2.125

2.209

2.265

Kostprijs in €

28.365.349,00

40.620.398*

46.554.813,91

* vanaf 2009 is een nieuwe regelgeving van kracht waarb ij het VSA fun geert als 1-loket voor zowel de Vlaamse als de ESFmiddelen


35

In 2010 waren er 2.265 VTE tewerkgesteld binnen werkervaring. In vergelijking met 2008 en 2009 zien we een lichte stijging van het aantal doelgroepwerknemers. In 2010 werd het bestaande contingent uitgebreid in het kader van het Werk- en Investeringsplan (WIP). In het WIP dat de Vlaamse Regering en de sociale partners eind 2009 afsloten werd overeengekomen om de begeleiding van langdurige werkzoekenden vroeger op te starten. Om in te spelen op de crisis op de arbeidsmarkt werd de doelgroep van het werkervaringsstelsel in 2010 tijdelijk verruimd naar werkzoekenden vanaf 1 jaar werkloosheid gedurende een periode van 1 jaar. Binnen dit nieuwe kader werd door het VSAWSE in 2010 een gesloten oproep georganiseerd waarbij in totaal 187,9 VE werden toegekend in dit tijdelijke contingent met aanwerving vanaf juli 2010. De stijging van de kostprijs van 2008 naar 2009 kan verklaard worden door de overgang in 2009 naar het nieuwe werkervaringsstelsel met drie nieuwe premiesoorten (aanvullende omkaderingspremie, inschakelingsvergoeding en nazorgpremie), indexeringen (3) en de één loketfunctie van het VSA als promotor van de ESF-middelen. Voor het oude Wep-plus stelsel werd in 2009 een uitdoofscenario voorzien om de overgang naar het nieuwe werkervaringsstelsel vlot te laten verlopen. De stijging van de kostprijs van 2009 naar 2010 kan verklaard worden door de uitbreiding in het kader van het WIP en het feit dat het nieuwe werkervaringsstelsel pas in 2010 op kruissnelheid is gekomen na het overgangsjaar 2009. In 2010 waren er 2.265 VTE ingevuld en gefinancierd binnen het nieuwe stelsel.


36

3 . A r b e id s ka a r t en e n A r b ei d s v er g u n n i n g en 3 .1 A l g e me e n De voorwaarden waaronder arbeidskaarten en -vergunningen in België worden toegekend, wordt opgelegd door de federale overheid. De materiële toekenning en aflevering van deze arbeidskaarten en -vergunningen werd echter overgedragen aan de Gewesten. Voor het Vlaamse Gewest wordt deze bevoegdheid uitgeoefend door de Dienst Arbeidsmigratie en Uitzendkantoren van het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie. Een buitenlandse werknemer kan in België arbeid in loondienst verrichten indien hij voorafgaand over een arbeidskaart beschikt. Er zijn 3 soorten arbeidskaarten: •

•

•

De arbeidskaart A voor gelijk welk beroep in loondienst bij om het even welke werkgever en dit voor een onbepaalde duur. Een arbeidskaart A kan slechts worden toegekend aan sommige categorieën van buitenlandse werknemers die al meerdere jaren in België hebben gewerkt met een arbeidskaart B. De arbeidskaart B voor één bepaald beroep in loondienst bij één welbepaalde werkgever die hiertoe vooraf een arbeidsvergunning heeft bekomen voor een bepaalde periode van maximum 12 maanden. Ze kunnen eventueel onder bepaalde voorwaarden worden verlengd. De arbeidskaart C voor gelijk welk beroep in loondienst bij om het even welke werkgever voor een bepaalde duur. Voor de arbeidskaart C komen in principe enkel die buitenlanders in aanmerking die in België mogen verblijven om andere dan tewerkstellingsredenen (bijvoorbeeld in het kader van gezinshereniging, als student, kandidaat-vluchteling, humanitaire redenen, samenwonenden op grond van een duurzame relatie, …). De arbeidskaart C kan onder bepaalde voorwaarden worden hernieuwd.

De arbeidskaarten A en C moeten worden aangevraagd door de betrokken buitenlanders zelf. Ze moeten hiertoe een aanvraagdossier indienen bij de bevoegde overheid van hun woonplaats. De arbeidskaart B wordt door de migratiedienst afgeleverd telkens er een arbeidsvergunning wordt toegekend aan een werkgever. De werkgever die een buitenlandse werknemer op Belgisch grondgebied wil tewerkstellen moet voorafgaand over een arbeidsvergunning beschikken. De werkgever moet hiertoe een aanvraagdossier indienen bij de bevoegde overheid die bevoegd is voor de regio waar de tewerkstelling zal plaatsvinden. De arbeidsvergunning wordt toegekend voor een periode van maximum twaalf maanden, maar is in principe verlengbaar. Figuur 3: Evolutie aantal aanvragen en afgeleverde arbeidsvergunningen, Vlaams Gewest, 2000-2010 Evolutie aantal tewerkstellingsaanvragen en afgeleverde vergunningen 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Aantal tewerkstellingsaanvragen

17011

18231

14867

19114

20117

21732

28912

46499

55620

33642

32755

Afgeleverde vergunningen

15683

16375

11702

17399

18856

20349

27524

44141

52648

32405

29946


37

Tabel 12: Evolutie behandelde arbeidskaarten en arbeidsvergunningen volgens soort, Vlaams Gewest, 2000-2010

45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

31

17

22

23

55

arbeidskaart A

833

509

323

142

35

31

arbeidskaart B

5191

5421

6268

5402

5269

7446

9779

12582 12171 11902 12513 12330 10827 11666

arbeidskaart C voorlopige vergunning

9659

10445

5111

2076

971

601

15271 31404 40175 21485 18188 320

208


121

70

37

38

3 .2 A r b e i d s k a ar t A Jaarlijks wordt een gering aantal arbeidskaarten A uitgereikt. In 2009 was dit niet anders: 23 op een totaal van 32.335 arbeidskaarten. Dit aantal verdubbelde naar 55 in 2010, maar relatief gezien is dit geen kentering (55 arbeidskaarten A op een totaal van 29.909 arbeidskaarten oftewel slechts 0,18%). Dit wordt verklaard door het gegeven dat werknemers, op het ogenblik dat zij in aanmerking zouden komen voor een arbeidskaart A, op basis van hun verblijfssituatie (onbeperkt verblijfsrecht) al vrijgesteld zijn van het bezit van een arbeidskaart. Dit type van arbeidskaart zou dan eventueel ook afgeschaft kunnen worden. Dit zou niet enkel een administratieve vereenvoudiging zijn, maar tevens tegemoetkomen aan de wensen van de Europese regelgeving.


39

3 .3 A r b e i d s k a ar t B De substantiële stijging van het aantal arbeidskaarten B die in 2005 werd ingezet (7.564) en die al een exponentieel vervolg kende in 2006 en 2007 met telkens een verdubbeling van het aantal toegekende kaarten en vergunningen ten opzichte van het voorgaande jaar (respectievelijk 15.271 en 31.400), bereikte in 2008 zijn toppunt (40.175). Waarna in 2009 het aantal sterk inkrimpte met bijna de helft tot 21.485. In 2010 zakte dat aantal verder ( 15%) tot 18.188. Zoals reeds gesteld: de sterke afname van het toegekende aantal arbeidskaarten B ten opzichte van 2008 is praktisch uitsluitend toe te schrijven aan de vrijstelling van de grootste groep van nieuwe EU-werknemers die via het systeem van de “knelpuntberoepen”-regeling tot onze arbeidsmarkt werden toegelaten – met name onderdanen uit Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Slowakije, Slovenië en Tsjechië. Enkel Bulgarije en Roemenië zorgen nu nog voor een instroom van nieuwe EU-onderdanen in de arbeidskaarten. Daar waar tot 2008 in de meeste andere categorieën van buitenlandse werknemers een permanente stijging waar te nemen was, zag men in 2009 eerder een stagnering – zelfs een terugval van het aantal hooggeschoolden en leidinggevenden ( 20%) ten opzichte van het voorgaande jaar – hier heeft de wereldwijde economische crisis waarschijnlijk zijn invloed. De verdere afname van het aantal arbeidskaarten B tot 18.188 (-15%) is nog steeds praktisch uitsluitend toe te schrijven aan de vrijstelling van de grootste groep van nieuwe EUwerknemers die via het systeem van de “knelpuntberoepen”-regeling tot onze arbeidsmarkt werden toegelaten. De arbeidskaarten B voor EU-onderdanen (in 2010 uitsluitend Bulgaren en Roemenen) verminderden van 15.325 in 2009 naar 11.426 in 2010 (-25%). De andere categorieën arbeidskaarten B zitten daarentegen lichtjes in de lift: van 6.160 in 2009 stegen ze naar 6.762 in 2010 (+10%).

Onderdanen uit de nieuwe EU-lidstaten Het aantal arbeidskaarten B uitgereikt aan nieuwe EU-onderdanen is enkel toegekend aan Bulgaren en Roemenen – de laatste twee toegetreden EU-lidstaten (1 januari 2007). Hun aantal arbeidskaarten zijn ten opzichte van vorig jaar gedaald van 15.121 naar 11.437. Maar deze daling is relatief: het is zelfs eigenlijk een stijging, aangezien in het aantal van 2009 nog een grote groep Polen (en onderdanen van zeven andere Oost-Europese EU-lidstaten) tot eind april dit totaalcijfer vertekende. Als men enkel Bulgaren en Roemenen in rekening brengt, steeg hun aantal van 9.467 (2009) naar 11.437 (2010). De sector seizoen- en gelegenheidswerk is nog steeds de grootste gebruiker van de knelpuntberoepenregeling. Hiervan werden er 8.184 toelatingen verstrekt voor de tuinbouwsector. De 3.213 toelatingen buiten de tuinbouw hadden zoals vorige jaren betrekking op alle andere sectoren, voornamelijk op de bouwsector, transporteurs en de voedingssector.

Hooggeschoolden en leidinggevenden Het aantal arbeidskaarten binnen deze categorieën was in de laatste tien jaar meer dan verdubbeld. In 2008 bereikte dit aantal een hoogtepunt met 4.599 arbeidsvergunningen en arbeidskaarten voor hooggeschoold en leidinggevend personeel. In 2009 was er een duidelijke terugval van dit aantal tot 3.755 (-20%). De wereldwijde economische crisis ligt waarschijnlijk aan de basis van het verlaagde aantal arbeidskaarten voor deze categorieën. Vanaf 2010 gaat het aantal arbeidskaarten terug in licht stijgende lijn tot 3.930 (+5%). . Het blijven nog steeds Indiërs, Japanners en Amerikanen die in deze beide categorieën het aantal arbeidskaarten beheersen.


40

Gezinshereniging Arbeidskaarten in het kader van gezinshereniging worden toegekend aan personen die zich komen vestigen bij hun echtgenoot (of ouders) van wie het recht op verblijf beperkt is tot hun zelfstandige activiteit of hun activiteit in loondienst. Ook personen die zich komen vestigen bij hun echtgenoot (of ouders) die vrijgesteld zijn van het bezit van een arbeidskaart komen in aanmerking. Deze categorie is vooral te linken aan de nieuwe EU-onderdanen. Daar waar het aantal arbeidskaarten voor EU-onderdanen lichtjes daalde (let wel op de relativering hiervan: zie hierboven), bleef het aantal gezinsherenigers zowat gelijk: van 842 in 2009 naar 805 in 2010. Gezien de exponentiële stijging van het aantal arbeidskaarten B dat in 2007 werd toegekend aan onderdanen uit nieuwe EU-lidstaten voor een tewerkstelling in een knelpuntberoep, is het niet meer dan logisch dat ook het aantal arbeidskaarten B dat op basis van gezinshereniging kan worden toegekend aan echtgenoten en kinderen van deze personen, verviervoudigd is (van 219 in 2006 over de top van 999 in 2008 tot 805 in 2010). In absolute cijfers is dit aantal nog vrij beperkt (805 op 29.909 arbeidskaarten: net geen 3% van het totale aantal).

Au pairs De au pairs vormen een buitenbeentje in de regelgeving op het gebied van tewerkstelling van buitenlandse werknemers. Een au pair is een jongere die tijdelijk in een gastgezin wordt opgenomen waar hij kost en inwoning geniet in ruil voor lichte huishoudelijke taken, het vervolmaken van zijn taalkennis en het verruimen van zijn algemene ontwikkeling. In 2010 verminderde het aantal Filippijnse jongeren (76 van de 333). Dan volgen de ZuidAfrikaanse (40), Oekraïnse (33), Chinese (20), Russische (19) en Peruaanse (17). Het is duidelijk dat het au pair statuut opnieuw in de lift zit. Ten opzichte van 2001 is het aantal au pairs meer dan verzesvoudigd (van 51 in 2001 naar 333 in 2010). Nochtans houdt de Dienst migratie al jaren een pleidooi voor de afschaffing van dit systeem. Het belangrijkste aspect zou de culturele vorming en de taalverrijking moeten zijn. De toegenomen commercialisering via internet en au pair bureaus allerhande wijst er echter op dat voor beide partijen “de lichte huishoudelijke taken” en “het maandelijkse zakgeld” vaak de enige redenen zijn waarom voor dit statuut gekozen wordt. Misbruiken van het statuut zijn legio. Omdat de tewerkstelling van de au pairs zich bijna uitsluitend afspeelt in de privé-woning van het gastgezin, is controle door inspectiediensten moeilijk.

Derdelanders Onderdanen van een staat die geen deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte (zogeheten ‘derdelanders’) die de verblijfsstatus van ‘langdurig ingezeten onderdaan’ in een andere lidstaat van de Europese Unie verkregen hebben, krijgen beperkte toegang tot de Belgische arbeidsmarkt. In eerste instantie worden ze enkel toegelaten voor een tewerkstelling in een knelpuntberoep. Na een eerste tewerkstelling gedurende 12 maanden in een knelpuntberoep zullen zij ook in aanmerking kunnen komen voor een tewerkstelling in een niet-knelpuntberoep. Deze regeling geldt zolang de overgangsmaatregelen ten aanzien van onderdanen uit de nieuwe EU-lidstaten (Bulgarije en Roemenië) van toepassing blijven (31 december 2011). Ondanks de vele belangstellenden werden er in de eerste twee jaren dus slechts 136 (2009) en 243 (2010) arbeidskaarten-B uitgereikt, aangezien vele aanvragen negatief werden beoordeeld. Dit kwam enerzijds wegens het feit dat al te vaak een tewerkstelling buiten de knelpuntberoepen voorgedragen werd en anderzijds dat het vereiste verblijfsstatuut van langdurig ingezetene vaak niet te bewijzen was door de betrokkene. Ook het afgelopen jaar betreft het voornamelijk Marokkanen die het statuut van langdurig ingezetene in Spanje bekomen hebben: van de 243 arbeidskaarten-B werden er 133 voor Marokkanen uitgereikt.


41

Regularisatie ‘duurzame lokale verankering’ De wet van 15 december 1980 houdende de binnenkomst, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen op en van het grondgebied, wijst in artikel 9bis op de discretionaire bevoegdheid van de Minister van Binnenlandse Zaken om vreemdelingen die onregelmatig in België verblijven toch een verblijf toe te kennen op basis van humanitaire redenen. Het komt de minister en zijn administratie toe deze “humanitaire redenen” in te vullen. Met de instructie van 19 juli 2009 die door de federale regering werd opgesteld, werd dit begrip expliciet ingevuld met het oog op een regularisatiecampagne die ondermeer tijdens de periode van 15 september 2009 tot en met 15 december 2009 de kans bood aan illegalen om hun verblijf te legaliseren op basis van duurzame lokale verankering. Deze instructie werd midden december 2009 vernietigd door de Raad van State. Toch werd de inhoudelijke toepassing in het kader van artikel 9bis (discretionaire bevoegdheid van de Minister van Binnenlandse zaken) van de verblijfswetgeving gehandhaafd, in samenspraak met de bepalingen in het KB van 7 oktober 2009. Om in aanmerking te worden genomen, dient de aanvraag tot arbeidsvergunning door de werkgever te worden ingediend binnen de drie maanden na datum van verzending van het aangetekend schrijven door de Dienst Vreemdelingenzaken. Vreemdelingen die in dit kader in het bezit komen van een arbeidskaart, worden gedurende drie jaar lang opgevolgd om na te gaan of men nog steeds aan de voorwaarden van het toegekende statuut van voorlopig geregulariseerde beantwoord. De vreemdelingen die op basis van werk een gemachtigd en geregulariseerd tijdelijk verblijf van 1 jaar bekomen, kunnen bijgevolg pas na 2 verlengingen van 1 jaar, een onbeperkt verblijfsrecht verkrijgen. Concreet zullen diegenen die in 2010 een gemachtigd en geregulariseerd tijdelijk verblijf bekomen in 2013 definitief geregulariseerd zijn. In totaal werden eind 2010 reeds 835 aanvragen voor arbeidskaarten-B voor regularisatie ‘duurzame lokale verankering ingediend: (slechts) 24 in 2009 en 811 in 2010. Van deze 811 aanvragen in 2010 (voor 729 individuele werknemers), waren er 797 eerste aanvragen en 14 hernieuwingen. Iets meer dan 40% werd ingediend in provincie Antwerpen (341 aanvragen) – de overige 60% is verdeeld over de andere provincies: Vlaams-Brabant 123 (15%), Limburg 95 (12%), Oost-Vlaanderen 147 (18%) en West-Vlaanderen 105 (13%). Van alle 811 aanvragen zijn reeds 594 volledig afgehandeld in 2010: daarvan zijn er 352 goedkeuringen en 228 weigeringen. Iets meer dan 100 dossiers waren eind 2010 nog in inspectieonderzoek.


42

3 .4 A r b e i d s k a ar t C De arbeidskaart C wordt toegekend aan personen die om een andere reden dan werk een verblijfsvergunning in België bekwamen: studieredenen, kandidaat-vluchtelingen, gezinshereniging, samenwonenden op grond van een duurzame relatie, humanitaire redenen,…

Tijdelijk verblijf met Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister Personen in het statuut “tijdelijk verblijf met Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister” zijn ondermeer personen die op basis van een aanvraag tot regularisatie een tijdelijk verblijfsrecht bekwamen en waarbij een verlenging van de verblijfsvergunning afhankelijk gemaakt werd van het hebben van werk. Het aantal goedkeuringen is de laatste jaren enorm gestegen (2.430 in 2006, 4.331 in 2007, 5.233 in 2008 en 5.442 in 2009), wat wijst op een verhoging van het aantal regularisaties op die basis. Deze groei is echter weer volledig in elkaar gestuikt in 2010: toen werden er slechts 2.858 arbeidskaarten toegekend in deze categorie. Deze enorme daling valt te verklaren door het hoge aantal geregulariseerden die, in plaats van een Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister met tijdelijke duur, een BIVR met onbeperkte duur verkregen. Hierdoor zijn ze vrijgesteld van arbeidskaarten.

Studenten Het aantal arbeidskaarten C voor niet-EER-studenten blijft vrij constant, zij dat er nu een lichte daling ten opzichte van de vorige jaren te constateren valt: van 2.014 in 2007, over 2.115 in 2008 en 1.984 in 2009, tot 1.808 in 2010.

Gezinshereniging Het aantal gezinsherenigers blijft een groei kennen: van 740 in 2007, over 967 in 2008 en 1.324 in 2009, tot 1.567 in 2010. Deze groep bestaat voornamelijk uit partners, kinderen en ouders van erkende vluchtelingen, van personen wier verblijf werd geregulariseerd en van personen in het bezit van een vestigingsvergunning.

Kandidaat-vluchtelingen Bij kandidaat-vluchtelingen stellen we een gestage daling vast van het aantal toegekende arbeidskaarten C tot en met 2009. Sinds 1 juni 2007 kwamen nieuwe asielaanvragers echter, mede ingevolge de nieuwe asielwetgeving , niet meer in aanmerking voor het bekomen van een arbeidskaart C. Pas op 12 januari 2010, met het verschijnen van het aanvullend KB 22/12/2009, werden de voorwaarden voor het toekennen aan kandidaat-vluchtelingen uitgebreid. De bestaande regeling voor asielaanvragen ingediend vóór 1 juni 2007 blijft behouden. Met ingang van 12 januari 2010 kan nu ook een arbeidskaart C worden toegekend aan buitenlandse onderdanen die ná 31 mei 2007 een asielaanvraag hebben ingediend en die zes maanden na hun asielaanvraag nog geen beslissing hebben gekregen van de Commissarisgeneraal voor de Vluchtelingen en Staatlozen totdat een beslissing wordt betekend door deze laatste, of, in geval van beroep, totdat een beslissing wordt betekend door de Raad voor Vreemdelingenbetwisting. Personen die binnen de zes maanden na indiening van hun asielaanvraag nog geen beslissing hebben gekregen van het CGVS komen in aanmerking voor een arbeidskaart C tot het CGVS een beslissing betekend. Personen die na zes maanden een negatieve beslissing van het CGVS krijgen betekend en hiertegen in beroep gaan, blijven verder in aanmerking komen voor een arbeidskaart C tot een beslissing wordt betekend door de Raad voor Vreemdelingenbetwisting.


43

Door deze nieuwe kans tot arbeidskaart groeide het aantal explosief – met bijna vijf keer meer arbeidskaart voor kandidaat-vluchtelingen dan vorig jaar: van 855 naar 4.100.

Samenwonenden Voor samenwonenden op basis van een duurzame relatie was een constante stijging waar te nemen (van 841 arbeidskaarten in 2006 naar 1.045 arbeidskaarten C in 2007, tot 1.354 arbeidskaarten in 2008). Door de bevoegde federale minister van werk werd op 17 november 2008 een Omzendbrief ondertekend, met betrekking tot de inhoud en betekenis die aan het begrip “echtgenoot” moet worden gegeven in de tewerkstellingsreglementering voor buitenlandse werknemers, teneinde samenwonenden gelijk te stellen met de “echtgenoot”. Vermits heel wat samenwonenden die voorheen een arbeidskaart C bekwamen, nu binnen deze context vrijgesteld zijn van arbeidskaarten, ziet men een gigantische terugval van dit aantal arbeidskaarten: komende van 1.354 kaarten in 2008, over 137 in 2009, tot een schamele 69 in 2010.


44

3 .5 W e r k p r o c e s s e n De daling van het aantal arbeidskaarten zijn een gevolg van een verminderd aantal aanvragen, die op hun beurt te wijten zijn aan verschillende factoren, waaronder: • het vrijstellen van de grote groep nieuwe EU-onderdanen vanaf 1 mei 2009; • de wereldwijde economische malaise; • de nieuw vrijgestelde categorie van samenwonenden; Minder aanvragen betekent een verlaagd aantal te verwerken dossiers, waardoor op dat vlak de werkdruk aanzienlijk daalde. Ondanks het verlaagde aantal aanvragen blijven evenwel de direct cliëntgerichte activiteiten evenveel aandacht en inzet vergen. Het aantal bezoekers in de klantenkantoren blijven op eenzelfde niveau en ook de andere informatievragen blijven toestromen zowel per telefoon als per e-mail. Tijdens de tweede helft van het jaar 2009 werd de nieuwe regularisatieronde voor sans-papiers in regelgeving en richtlijnen gegoten door de politieke verantwoordelijken. Illegalen konden tussen 15 september en 15 december 2009 een aanvraag tot regularisatie op basis van duurzame lokale verankering indienen. Eén specifieke categorie dient haar regularisatie op basis van tewerkstelling met een arbeidskaart-B tot stand te brengen. De tools en werkwijzen voor het behandelen van de regularisatieaanvragen (voor het bekomen van een arbeidskaart-B) kwamen pas op het einde van het jaar ter beschikking voor de dienst Migratie. Het administratieve onderzoek naar de ‘fiabiliteit’ van de werkgevers gebeurt volgens een afgesproken stramien dat opmerkelijk meer tijd in beslag neemt dan de andere aanvragen voor arbeidskaarten-B, door het meticuleus controleren van verschillende gegevens die via digitale databanken opgevraagd worden en waarbij boekhoudkundige controles moeten gebeuren. In 2010 werden in de vijf klantenkantoren (één per provincie) in totaal 21.567 bezoeken geregistreerd – hiervan gebeurde de helft in Antwerpen (11.213). Een kwart was voor rekening van Oost-Vlaanderen (4.860), terwijl het andere kwart verdeeld lag over de andere provincies: Limburg (2.103), Vlaams-Brabant (2.110) en West-Vlaanderen (1.281). Tijdens het eerste kwartaal werden de meeste bezoeken geregistreerd (5.917) – al is de spreiding van het aantal bezoeken zeer uiteenlopend tussen de verschillende provincies en kwartalen. De bezoeken worden geregistreerd in vijftal categorieën, naargelang de ingediende aanvraag of de bevraagde informatie betreffende de arbeidskaart: arbeidskaart-A, -B en -C, met daarnaast apart vermeld de bezoeken betreffende de regularisatie ‘duurzame lokale verankering’. Bezoeken waarbij informatie gegeven werd aan de cliënt die niet expliciet aan één arbeidskaart (of de regularisatie) toe te wijzen valt, werd geregistreerd als overige info. Dit betreft informatie die vaak de materie van de arbeidskaarten of de verantwoordelijkheden van de dienst Arbeidsmigratie en Uitzendkantoren overstijgt. In 2010 waren de helft van de bezoeken gewijd aan aanvragen en infoverstrekking betreffende de arbeidskaart-C (10.918). Eén vierde van de bezoeken betrof aanvragen en infoverstrekking betreffende de arbeidskaart-B (5.152). Bij haast één vijfde van de bezoeken wordt informatie verstrekt over (of doorverwezen naar) andere instanties of organisaties (3.823). Het zeer hoge aantal bezoeken in Antwerpen (11.213 op een totaal van 21.571) valt enigszins te relativeren: • •

stad Antwerpen huisvest als metropool de meeste vreemdelingen in Vlaanderen: het is dan ook logisch dat de vreemdelingen in de plaats waar ze verblijven het klantenkantoor bezoeken; stad Antwerpen huisvest als metropool een zeer groot aantal werkgevers: het is dan ook logisch dat zij in de plaats van tewerkstelling het klantenkantoor bezoeken om informatie te krijgen en/of aanvragen in te dienen.


45

•

van alle bezoeken is meer dan de helft voor arbeidskaarten-C (6.205 op een totaal van 11.213 bezoeken

Het relatief lage aantal bezoeken in Vlaams-Brabant (2.110 op een totaal van 21.571) valt ook te relativeren: de meeste potentiële klanten – werkgevers en werknemers – zijn veelal gevestigd en tewerkgesteld in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.


46

4 . P r iv a t e A r b e id sb em id d e l in g Vennootschappen, verenigingen en zelfstandige personen die in het Vlaamse Gewest activiteiten willen uitvoeren zoals: -

uitzendarbeid, werving, selectie, outplacement executive search, headhunting bemiddeling van artiesten of sportlui het verspreiden van vacatures via websites en andere mediakanalen

Vanaf 2011 is enkel voor uitzendarbeid de voorafgaandelijke erkenning vereist Eind 2010 waren er 1.275 bureaus voor private arbeidsbemiddeling of 1% minder dan in 2009. Het aandeel nieuwe bureaus daalde van 148 in 2009 naar 116 in 2010 . Er waren 3 bureaus die erkend werden voor bijkomende activiteiten. In 2010 werden de erkenningen van 6 bureaus geschrapt en van 1 bureau ingetrokken. Erkenningen worden geschrapt naar aanleiding van de stopzetting van de (bemiddeling)activiteiten, de vereffening, de verkoop van het handelsfonds, een fusie of faillissement. De intrekking is een sanctie voor het niet respecteren van de reglementaire bepalingen inzake private arbeidsbemiddeling. Tabel 13: Aantal bureaus private arbeidsbemiddeling volgens erkenningstatus, Vlaams Gewest, 20072010 per 31 december Erkende bureaus

Nieuwe bureaus

Jaar

Geschrap te bureaus

Ingetrokken bureaus

Aantal

% jaar-1

Aantal

% aandeel van totaal

Aantal

% aandeel

Aantal

2007

1.032

9%

119

12 %

33

3%

2

2008

1.158

12%

153

13 %

26

2%

1

2009

1.286

11%

148

12 %

24

2%

2

2010

1.275

10%

116

9%

6

1%

1

Het gemiddelde aantal erkenningen daalde het laatste jaar met 0,8%. Sinds het decreet van 13 april 1999 krijgt een bureau in geval van erkenning standaard de algemene erkenning voor werving en selectie. Dit betekent dat wanneer een bureau een erkenning voor outplacementen of uitzendactiviteiten vraagt en het voldoet aan de erkenningsvoorwaarden met betrekking tot deze activiteiten het een erkenning krijgt als bureau voor Private Arbeidsbemiddeling met inbegrip van outplacementen of uitzendactiviteiten. Van de 116 nieuwe erkende bureaus zijn er 45 alleen erkend voor werving en selectie .Er werden 18 uitzendbureaus erkend waarvan er 2 voor uitzendactiviteiten in de bouwsector, 26 bureaus werden erkend voor activiteiten in de artiestieke sector, 22 bureaus voor outplacementactiviteiten en 7 voorarbeidsbemiddeling van betaalde sportbeoefenaars. De omzetting van de Europese Richtlijn werd gerealiseerd met het decreet van 20/12/2010 en het besluit van 20/12/2010 en is van kracht sedert 01/01/2011. Enkel voor de uitzendbureaus blijft de erkenningsregeling van toepassing.


47

5 . A a n m o ed ig in g sp r em i es Werknemers die een loopbaanonderbreking of tijdskrediet opnemen kunnen onder bepaalde voorwaarden bovenop de federale uitkering een bijkomende aanmoedigingspremie ontvangen van de Vlaamse overheid. De premie voor werknemers van ondernemingen in moeilijkheden die minder gaan werken is voor de periode 20/03/2009 tem 31/12/2010 vervangen door de overbruggingspremie. Het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie staat in voor het beheer en de betaling van deze premies. In het Vlaamse Gewest gebeurt de toekenning van de aanmoedigingspremie volgens de sector waarin de aanvrager in hoofdzaak werkt: de openbare, de privé of de social-profitsector. Per sector zijn er specifieke voorwaarden, premiebedragen en termijnen vastgelegd. Tabel 14: Aantal gunstige beslissingen aanmoedigingspremies naar jaar en sector Typ e

2008

2009

2010

Aanmoedigings premies in de Soc ial Profit

Aantal dossiers

5.574

6.402

5.191

Aanmoedigings premies in de Priv at e Sec tor

Aantal dossiers

25.028

31.171

25.764

Aanmoedigings premies in de Openbare Sect or

Aantal dossiers

21.842

20.664

19.832

Ov erbrugg ing spremies

Aantal dossiers Aantal dossiers

14.180

4.802

72.417

55.589

Totaal

52.444


48

5 .1 G l o b al e c i j f e r s aa n mo e d i g i n g s p r e mi e s In 2010 werden 55.589 aanmoedigingspremies toegekend. Het gaat om een daling van 23% ten opzichte van 2009. Deze daling van het aantal toekenningen heeft 2 oorzaken: • •

Door de verbetering van de economische situatie daalde het aantal overbruggingspremies dat werd toegekend van 14.180 in 2009 tot 4.802 in 2010. De dienst aanmoedigingspremies is op 1 januari 2010 gestart met een nieuwe informaticatoepassing om de aanvragen op een vlottere en efficiëntere manier te kunnen verwerken. De aanpassing aan een nieuw ict-systeem dat nog te kampen heeft met kinderziekten, heeft ervoor gezorgd dat in 2010 minder aanvragen werden verwerkt.

Sinds augustus 2010 bestaat de mogelijkheid om de meeste aanmoedigingspremies online aan te vragen. De aanvrager kan via de website aanmelden met de elektronische identiteitskaart of een federaal token en zo het aanvraagformulier invullen. De aanvrager hoeft geen documenten meer op te sturen; de nodige bijlagen worden door het VSAWSE elektronisch opgehaald. Aangezien de burger een deel van de taken van de medewerkers van de dienst aanmoedigingspremies overneemt, kan een online aanvraag ook sneller worden verwerkt dan een papieren aanvraag. In de periode augustus tem december werd 5,76% van de besliste dossiers online aangevraagd.

5 .2 A a nmo e d i g i n g s p r e mi e s i n d e o p e nb ar e s e c t o r De toekenning van de Vlaamse aanmoedigingspremies aan de personeelsleden van de Vlaamse openbare sector en van het Nederlandstalig onderwijs die loopbaanonderbreking opnemen, wordt geregeld door het besluit van de Vlaamse Regering van 22 september 1998 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 30 januari 1999). De maandelijkse brutopremie varieert naargelang het onderbrekingspercentage en de arbeidsregeling waarin de werknemer tewerkgesteld was. De aanmoedigingspremie kan gedurende maximaal 2 jaar worden toegekend. Deze maandelijkse premiebedragen kunnen worden verdubbeld voor de periode dat het personeelslid tijdens de loopbaanonderbreking een opleiding volgt. In 2010 werden er 19.832 premies toegekend. Het aandeel 4/5de is nog steeds goed voor 35% van het totaal. Bijna 80% van de premieontvangers zijn vrouwen. Vooral onder de leeftijd van 35 jaar maken veel meer vrouwen dan mannen gebruik van het systeem (90%). Vanaf de leeftijd van 56 jaar liggen de man-vrouw percentages dichter bij elkaar en dat is wellicht te wijten aan het feit dat vrouwen op deze leeftijd niet meer thuis blijven voor de kinderen, vaak al overgestapt zijn naar definitieve arbeidsduurvermindering en / of op (vervroegd) pensioen zijn gegaan. Ruim 3% van de loopbaanonderbrekers volgde een erkende opleiding.

5 .3 A a nmo e d i g i n g s p r e mi e s i n d e p r i vé - s e c t o r De toekenning van aanmoedigingspremies aan werknemers uit de privé-sector wordt geregeld door het besluit van de Vlaamse regering van 1 maart 2002 houdende hervorming van het stelsel van de aanmoedigingspremies in de privé-sector. Op Vlaams niveau zijn er voor de privé-sector vijf soorten aanmoedigingspremies mogelijk: • • •

opleidingskrediet voor de werknemer die een tijdskrediet opneemt om een opleiding te volgen zorgkrediet voor de werknemer die een thematisch verlof opneemt (ouderschapsverlof, verlof voor medische bijstand of verlof voor palliatieve zorgen) tijdskrediet om zorg te verlenen aan: Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Jaarverslag 2010

49

•

o een kind ten laste dat jonger is dan 8 jaar o een moeder/vader ouder dan 70 jaar o een zwaar ziek familielid o een persoon die ongeneeslijk ziek is de aanmoedigingspremie voor werknemers van ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering die in het kader van een herstructureringsplan hun arbeidsduur verminderen (tijdelijk vervangen door overbruggingspremie, zie 5.5)

Volgens het besluit kunnen de werknemers aanspraak maken op de aanmoedigingspremie wanneer hun sector of onderneming hierover een akkoord of toetredingsakte sloot. Bij afwezigheid van dergelijk akkoord geldt de zogenaamde suppletieve regeling: • de aanmoedigingspremie bij opleidingskrediet voor het volgen van tweedekansonderwijs • de aanmoedigingspremie bij zorgkrediet voor een thematisch verlof • de aanmoedigingspremie voor gewoon tijdskrediet voor het verstrekken van palliatieve zorgen of het verlenen van bijstand of verzorging aan een ziek familielid In 2010 werden er 25.764 premies toegekend. Net als de voorgaande jaren heeft 98% van de goedgekeurde aanmoedigingspremies in de privé-sector betrekking op een vorm van zorgkrediet. Net als in de andere sectoren zijn het grootste deel van de aanvragers vrouwen. In 2010 ging het om 32% mannen tegenover 68% vrouwen. Naarmate de leeftijd stijgt, wordt het aandeel mannen belangrijker. De verdeling man-vrouw is fiftyfifty in de groep van 50 tot 65 jaar.

5 .4 A a nmo e d i g i n g s p r e mi e s i n d e V l a am s e s o c i al profitsector In het Vlaamse Gewest werd in 2001 een apart stelsel van aanmoedigingpremies opgestart om de tewerkstelling in de social-profitsector aantrekkelijker te maken. De premiebedragen zijn aanzienlijk hoger dan deze in de privé-sector. Maar tegelijk zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een aanmoedigingspremie in de social profit sector strikter. Het stelsel telt 5 krediettypes: • • • • •

het zorgkrediet voor de werknemer die een thematisch verlof opneemt (ouderschapsverlof, verlof voor medische bijstand of verlof voor palliatieve zorgen) het loopbaankrediet voor de werknemer die meer dan 5 jaar in de sector werkt en volledige loopbaanonderbreking neemt de landingsbanen voor 50-plussers die tot de pensioenleeftijd hun arbeidsduur verminderen het opleidingskrediet voor wie tijdskrediet neemt om een erkende opleiding te volgen steun voor wie zijn arbeidsduur moet verminderen in een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering

In 2010 werden er 5.191 premies toegekend. 75% van de goedgekeurde aanmoedigingspremies in de social-profitsector betreft een zorgkrediet. Dit is minder in vergelijking met de privé-sector (98%) aangezien in de socialprofitsector ook premies voor een landingsbaan en loopbaankrediet kunnen toegekend worden. In tegenstelling tot de private sector blijft het aandeel mannen in de social-profitsector beperkt tot 15%. Dit is vooral te verklaren door het feit dat deze sector globaal gezien minder mannen tewerkstelt. De begunstigden tussen 26 en 35 jaar vertegenwoordigen 45% van de premieontvangers in de social-profit sector.


50

5 .5 O v e r b r u g g i n g s p r e mi e De aanmoedigingspremie voor werknemers van een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering is tijdelijk vervangen door de overbruggingspremie (20/03/2009 tem 31/12/2010). Werknemers die minder gaan werken in het kader van een plan dat door de onderneming wordt opgesteld, kunnen hiervoor een premie krijgen. De bedoeling van deze tijdelijke maatregel, is om werknemers minder te laten werken, waardoor ondernemingen minder snel overgaan tot ontslagen. De ondernemingen moeten oa een substantiële daling van minimum 20% van de omzet of de productie in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de arbeidsduurvermindering ten opzichte van hetzelfde kwartaal van het jaar voordien, kunnen aantonen. De maandelijkse brutopremie varieert afhankelijk van het percentage van de arbeidsduurvermindering. In 2010 dienden 182 ondernemingen een plan in met arbeidsherverdelende maatregelen. Bij 32 ondernemingen ging het om een eerste aanvraag. De overige ondernemingen vroegen een verlenging van hun bestaand dossier. Het gaat om 4.802 individueel goedgekeurde dossiers. Met 50% is de vermindering met 10% het meest voorkomende, met slechts 3% is halftijds gaan werken het minst populair. Door een wijziging aan de regelgeving begin 2010 kunnen alle werknemers die een overbruggingspremie ontvangen, een verhoogde premie krijgen als ze een erkende opleiding volgen. Ruim 100 personen hebben hiervan gebruik gemaakt in 2010, dit is amper 2,17% van alle werknemers die een overbruggingspremie ontvangen.


51

6 . E r v a r in g sb ew i js Het Ervaringsbewijs richt zich tot werknemers en werkzoekenden die wel de nodige competenties hebben om een specifiek beroep in de praktijk uit te oefenen, maar dat niet met officiële documenten of diploma’s kunnen aantonen. Het Ervaringsbewijs is een officieel document van de Vlaamse Overheid waarmee de kandidaat kan bewijzen een bepaald beroep in de praktijk uit te kunnen oefenen. Indien mensen slagen voor de praktijkproef/test, maakt het erkende testcentrum een positief advies over aan de Erkenninginstantie (VSAWSE), die dan het Ervaringsbewijs aflevert. Als mensen niet slagen voor een praktijkproef/test, bekijkt het testcentrum samen met hen waar de knelpunten liggen en hoe die bijgewerkt kunnen worden door bijvoorbeeld het volgen van een bijkomende opleiding. Het aantal beroepen waarvoor men een Ervaringsbewijs kan behalen werd in de loop van 2010 stelselmatig uitgebreid van 39 naar 48. Tabel 15: Overzicht aantal uitgereikte Ervaringsbewijzen, Vlaams Gewest, 2010 Jaar

Aant al uitgereikte

2006 (sept. – dec. 2006) (*)

11

2007

240

2008

480

2009

990

2010

886

Eindtotaal

2.607

(*) Het Ervaringsbewijs werd op 12 september 2006 gelanceerd. In 2010 werden 886 Ervaringsbewijzen uitgereikt. Na twee jaar op rij een verdubbeling van het aantal uitgereikte Ervaringsbewijzen ten opzichte van het voorgaande jaar, heeft het Ervaringsbewijs dus stilaan een zekere maturiteit bereikt en blijft het aantal uitgereikte Ervaringsbewijzen stabiel tegenover vorig jaar. Sinds de lancering van het Ervaringsbewijs op 12 september 2006 werden er in totaal al 2.607 Ervaringsbewijzen uitgereikt. Koplopers in 2010 zijn de Ervaringsbewijzen heftruckchauffeur (16,3%), begeleider buitenschoolse kinderopvang (15,9%) en sociaal tolk (8,1%). Samen zijn deze drie beroepen in 2010 goed voor 40% van alle uitgereikte Ervaringsbewijzen. De website www.ervaringsbewijs.be voorzag het hele jaar door ondersteunende informatie. In 2010 lokte de website 25798 unieke bezoekers met een gemiddelde van 70 per dag. Diverse campagnematerialen zoals folders, affiches, redactionele artikels en webbanners werden ter beschikking gesteld van de erkende testcentra en de (opleidings)doorverwijzers. Zowel het VSAWSE als 1700 (de Vlaamse Infolijn) beantwoordden vragen naar inlichtingen. Op 30 november 2010 reikte minister van Werk, Philippe Muyters, tijdens een persconferentie het 2.500ste Ervaringsbewijs uit. Ook in de Ervaringsbewijs-nieuwsbrief werd hier aandacht aan besteed. Geïnteresseerden kunnen zich op deze nieuwsbrief inschrijven via de website www.ervaringsbewijs.be Voor 2011 wordt ook een verdere uitbreiding verwacht van het aantal beroepen waarvoor men een Ervaringsbewijs kan behalen.Voor 2010 wordt ook een verdere uitbreiding verwacht van het aantal beroepen waarvoor men een Ervaringsbewijs kan behalen.


52

7 . S o c ia l e P r o m o t i e 7 .1 S o c i al e Pr o mo t i e v o o r w e r k ne me r s Ter uitvoering van de wet van 1 juli 1963 op de sociale promotie worden aan de werknemers uit de privé-sector die cursussen volgen ter vervolmaking van hun intellectuele, morele en sociale vorming en ter verhoging van hun beroepskwalificatie vergoedingen voor sociale promotie toegekend. Tabel 16: Overzicht Sociale Promotie voor werknemers Jaar

Aantal go edgekeurde p ro gramma' s

K ost prijs

2008

793

140.509,65

2009

776

131.391,49

2010

853

125.673,38

In de loop van 2010 werden er 853 programma’s voor sociale promotie goedgekeurd. Dit is een stijging ten opzichte van 2008 en 2009. In totaal werd voor de programma’s goedgekeurd in 2010 125.673,38 euro aan vergoedingen voor sociale promotie uitgekeerd, in 2009 was dit 131.391,49 euro. Voor 2011 verwachten we een constant beleid, d.w.z. een soortgelijke situatie als in 2010.

7 .2 S o c i al e Pr o mo t i e v o o r z e l f s t a nd i g e n e n he l p e r s ui t d e m i d d e n s t and Ter uitvoering van de wet van 1 juli 1963 op de sociale promotie worden aan zelfstandigen en helpers uit de middenstand die cursussen volgen ter vervolmaking van hun intellectuele, morele en sociale vorming en ter verhoging van hun beroepskwalificatie vergoedingen voor sociale promotie toegekend. Het aantal aanvragen voor deze vergoedingen verloopt reeds gedurende een aantal jaren in dalende lijn. Voor wat de dagcursussen betreft (de cursussen ter vervolmaking van de intellectuele, morele en sociale vorming) zijn er gedurende de laatste jaren geen aanvragen meer ingediend. Ook de aanvragen voor de vergoedingen voor het volgen van opleidingen ter verhoging van de beroepskwalificatie blijven zeer beperkt, maar zijn onderhevig aan schommelingen. Voor 2011 verwachten we een constant beleid, d.w.z. een soortgelijke situatie als in 2010.


53

8 . L a b e ls 8 .1 E F Q M- c e r t i f i c a a t “ Co mi t t e d t o E x c e l l e nc e ” Het VSAWSE behaalde in mei 2009 het EFQM-certificaat “committed to excellence”(C2E). Dit Europese EFQM-certificaat wordt afgeleverd na een positieve evaluatie door een EFQM getrainde validator en assessor. Deze personen evalueren het zelfevaluatieproces dat de organisatie doormaakte alsook de resultaten van de verbeteracties die eruit volgen. Volgens de EFQM-assessor werd de zelfevaluatie op basis van het CAF door het VSAWSE zeer grondig voorbereid en in detail uitgevoerd. Drie gedocumenteerde verbeterprojecten werden op basis van een assessment getoetst aan de EFQM C2E validatiecriteria. De aanpak en de ontplooiing van de drie gepresenteerde verbeteracties werden aan regelmatige metingen onderworpen en leeractiviteiten werden ondernomen. Het resultaat van deze beide wordt gebruikt om verbeteringen te identificeren, prioriteiten te stellen, te plannen en uit te voeren (het EFQM RADAR-principe). Na een bijkomend plaatsbezoek stelde de assessor vast dat het VSAWSE de vereiste EFQM C2E criteria heeft bereikt en overschreden. Het C2E-certificaat is beslist geen eindpunt. Het is een eerste stap in de richting van een uitmuntende organisatie.

8 .2 E S F - k w al i t e i t s l ab e l In september 2010 kreeg het VSAWSE het ESF kwaliteitslabel. Als promotor voor werkervaringsprojecten via de ESF oproep binnen Prioriteit 2 (Bevorderen van sociale inclusie van kansengroepen via maatgericht werken) is het behalen van een ESF kwaliteitslabel één van de formele voorwaarden.

8 .3 A n ys u r f e r l ab e l w e b s i t e E r va r i ng s b e w i j s In maart 2010 kregen we bericht dat de website "www.ervaringsbewijs.be" voldoet aan alle criteria om het AnySurfer basis-toegankelijkheidslabel te kunnen dragen. Met label werd meteen op de homepage geplaatst. AnySurfer (vroeger BlindSurfer) is een Belgisch kwaliteitslabel voor toegankelijke websites. Websites met het label zijn voor iedereen bruikbaar — ook voor slechtzienden, blinden, kleurenblinden, ouderen, en wie een auditieve of motorische handicap heeft. Daarnaast zijn toegankelijke websites over het algemeen beter geschikt voor kleine beeldschermen, zoals dat van een GSM of zakcomputer, en zijn ze bruikbaar in iedere webbrowser. Tenslotte scoren ze beter in de resultaten van zoekmachines zoals Google. Voordat een website het label kan dragen, moet aan de AnySurfer richtlijnen worden voldaan. Het AnySurferteam voert daarvoor een website-audit uit.


54

Lijst va n g ebr uikte a fkor ting en BBB: Beter Bestuurlijk Beleid, Vlaamse overheidshervorming BKO: Buitenschoolse Kinderopvang BW: Beschutte Werkplaats C2E: committed to excellence CAF: Common Assessment Framework DAC: Derde Arbeidscircuit DWSE: Departement Werk en Sociale Economie EER: Europese Economische ruimte EFQM: European Foundation for Quality Management ESF: Europees Sociaal Fonds Gesco’s: gesubsideerde contractuelen IAVA: Interne audit agentschap Vlaamse overheid IOP: Individueel ontwikkelingsplan IVA: Intern Verzelfstandigd Agentschap LDE: Lokale diensteneconomie MINA: Milieu- en Natuurraad Vlaanderen MOD: Management Ondersteunende Diensten MOVI: Netwerk voor Managementvaardigheden in de Openbare Vlaamse Instellingen MVO: maatschappelijk verantwoord ondernemen RESOC: Regionaal Sociaaleconomisch Overlegcomité SERV: Sociaal Economische Raad voor Vlaanderen VA: Veralgemeend stelsel (van gesubsidieerde contractuelen) VDAB: Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding VOnet: Vlaams overheidsnetwerk VSAWSE: Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie VTE: Voltijdse equivalenten of voltijdse eenheden VVSG: Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Wep-plus: werkervaringsprogramma WS10: meerjaren informaticaplan WSE: Werk en Sociale Economie


55

Lijst ta bellen en fig ur en Figuur 1: Organogram Beleidsdomein Werk en Sociale Economie Figuur 2: Personeelsbestand VSAWSE, 31 december 2010 Tabel 1: Budget VSAWSE 2010 Tabel 2: Uitgaven Tewerkstellingsprogramma’s Werk en Sociale Economie VSAWSE 2010 Tabel 3: Beschutte werkplaatsen, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Tabel 4: Sociale Werkplaatsen, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Tabel 5: Arbeidszorg, ingevulde gesubsidieerde VTE (enkel omkadering) en uitgaven per 31/12 Tabel 6: Invoegbedrijven, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Tabel 7: Lokale Diensteneconomie, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Tabel 8: Klassieke gesco’s, ingevulde gesubsidieerde en uitgaven per 31/12 Tabel 9: Gesco's lokale en provinciale overheden, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Tabel 10: DAC, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Tabel 11: Werkervaring, ingevulde gesubsidieerde VTE en uitgaven per 31/12 Figuur 3: Evolutie aantal aanvragen en afgeleverde arbeidsvergunningen, Vlaams Gewest, 20002010 Tabel 12: Evolutie behandelde arbeidskaarten en arbeidsvergunningen volgens soort, Vlaams Gewest, 2000-2010 Tabel 13: Aantal bureaus private arbeidsbemiddeling volgens erkenningstatus, Vlaams Gewest, 2007-2010 per 31 december Tabel 14: Aantal gunstige beslissingen aanmoedigingspremies naar jaar en sector Tabel 15: Overzicht aantal uitgereikte Ervaringsbewijzen, Vlaams Gewest, 2010 Tabel 16: Overzicht Sociale Promotie voor werknemers


56

Colofon

Samenstelling: Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Verantwoordelijke uitgever: Eric Vernaillen Depotnummer: D/2011/3241/214 Uitgave: 2011 Meer informatie: Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Koning Albert II laan 35 bus 21 1030 Brussel Tel.:02 553 06 22 Fax: 02 553 08 18 E-mail: [email protected] Internet: www.werk.be


57

Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie. Jaarverslag 2010

Recommend Documents