Vind je het een interessante podcast, dan kun je je er gratis op abonneren door op de abonneer-knop te klikken

5 Wil je de aflevering beluisteren (of bekijken), klik dan op het pijltje links naast de titel van de podcast, zodat je de aflevering ziet staan. Dubbelklik op de titel van de aflevering om ze te beluisteren. In het display bovenaan zie je de voortgang (voorbije tijd en resterende tijd).

Vind je het een interessante podcast, dan kun je je er gratis op abonneren door op de abonneer-knop te klikken.

NOOT: Indien je je abonneert op veel video-podcasts, hou er dan rekening mee dat dit bestanden zijn die nogal wat ruimte innemen op je harde schijf. Na verloop van tijd zit je dan gemakkelijk met tientallen gigabytes aan podcasts !

Mocht je later je abonnement willen opzeggen, selecteer de bedoelde podcast door er op te klikken en klik onderaan links op ‘zeg abonnement op’ (Mac-versie) of ‘abonnement ...’ (Windows-versie).

Wil je alles verwijderen, klik dan rechts op de titel van de podcast en selecteer ‘verwijderen’. In het volgende dialoogvenster klik je dan op ‘naar prullenbak’.

1.4 Andere manier van downloaden Niet alle podcasts die er zijn kun je vinden in de iTunes Store. Als je een podcast vind en je wil hem binnen iTunes downloaden, dan kun je als volgt te werk gaan: In een podcast directory (zie 1.6) zoek je de rss-feed op (een soort webadres).

Je kopieert de url. In Itunes ga je naar ‘Geavanceerd’ > ‘Abonneer op podcast’ en plak de url in het venster.

Dag van de aardrijkskunde (Kulak) 03-03-07

Kaartvaardigheden en nieuwe media

6

Klik op ‘OK’ en je podcast begint onmiddellijk te downloaden binnen iTunes.

1.5 Andere ‘podcatchers’ naast iTunes (http://www.podcasting.be/podcatchers.php) DopplerRadio - Windows Juice - Mac OSX / Windows / Linux (ondersteunt BitTorrent) Transistr - Mac OSX / Windows RSSRadio - Windows (ondersteunt BitTorrent) Nimiq - Windows (ondersteunt BitTorrent) BlogMatrix Jäger - Mac / Windows / Linux Bashpodder - Linux jPodder - Windows Winpodder – Windows

1.6 Enkele andere podcast-directory’s Via iTunes kun je duizenden podcasts raadplegen, maar op het internet kun je nog talloze andere vinden. Hieronder vind je enkele voorbeelden van zogenaamde directories (verzamelsites van podcasts). Door de rss-feed van een interessante podcast te kopiëren in iTunes (zie 1.4) of een andere podcatcher kun je die ook downloaden. Nederlandstalige directories http://www.podfeed.nl/directory.php http://www.podcastinfo.nl/directory.php http://www.ipodder.org/directory/4/podcasts/categories/languages/dutch Engelstalige directories http://podcasts.yahoo.com/ http://podcastsalad.com/showall.html http://www.podcast.net/ http://www.podcatsalley.com http://www.podcastdirectory.com/ ...



1.7 Enkele voorbeelden van bruikbare podcasts

7

PRI’s The World – Geo Quiz Podcast (audiopodcast) Engelstalige podcast van de BBC die 1 tot 2 maal per week gepubliceerd wordt. Het test je kennis van aardrijkskunde en introduceert je bij fascinerende mensen en plaatsen uit de wereld. ‘The World’ is een in de VS gevestigd internationaal nieuws en analyse programma dat o.a. wordt gecoproduceerd door de BBC World Service. Nadeel is dat het Engels niet zo eenvoudig is en er soms nogal vlug gepraat wordt. Het kan in de hogere jaren misschien sporadisch als vakoverschrijdende taak (met het vak Engels) gebruikt worden om de lessen eens wat te kruiden of als inleiding op een bepaald onderwerp (b.v. het gradennet, landbouw, actualiteit, klimatologie, ...) b.v. aflevering 77 (coffee from where?): opzoeken twee grootste koffieproducenten Op de website (http://www.theworld.org/) vind je zelfs bijna dagelijks podcasts die opgesplitst zijn in vraag en antwoord. Klik in de linkerkolom op een datum en je vind tussen alle audiofragmenten altijd een ‘Geo Quiz’ en een ‘Geo answer’. Onder het ‘Geo answer’ kun je klikken op de ‘Geo Quiz page’ waar zowel de kwis als het antwoord in tekstvorm terug te vinden zijn, verfraaid met foto’s. Op de Home-pagina kun je ook naar het archief gaan (klik op ‘Geo Quiz archive’). Daar zijn al een tweehonderdtal uitzendingen in tekstvorm terug te vinden. Ask an astronomer videos (videopodcast) Dit screenshot uit mijn iTunes-podcasts toont de onderwerpen van deze Nasa videoserie. De onderwerpen worden kort en simpel uitgelegd. Er worden grafische elementen en animaties gebruikt om de vragen te beantwoorden.

Je kunt deze video’s ook bekijken op de website http://coolcosmos.ipac.caltech.edu/cosmic_classroom/ask_astronomer/video/ques tions.shtml Inside Africa TV (videopodcast) Een video-verslag van de reis van een jonge Nederlander doorheen Kenia. Hij kijkt zowel naar de schoonheid als naar de problemen van het dagelijkse leven in dit land, zodat het niet alleen wanhoop en miserie is dat je te zien krijgt.



Deze beeldverslagen zijn ook terug te vinden op http://www.insideafrica.tv/go.cfm?cat=experience&page=videoreports

8

Kan gebruikt worden om vegetatietypes te illustreren, toestand van het wegennet, traditionele bewoning, ... GeoBrief.TV Movies (videopodcast) Op 14 juni lanceerde de Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies van de universiteit van Amsterdam een videopodcast kanaal op Internet: GeoBrief.TV Movies. Doelstelling van het podcast-kanaal is via video te laten zien wat ze op die afdeling zo al doen aan leuk, interessant, spannend onderzoek en onderwijs. Website: http://www.geobrief.tv Er zijn momenteel nog maar twee kortfilms terug te vinden: • •

cacaoproductie in Ghana een visexpeditie in Ghana

2. Google Earth (hierna

met GE aangeduid)

2.1 Handleidingen Het heeft weinig zin om hier een uitgebreide handleiding uit te schrijven daar er op het net enkele degelijke Nederlandstalige te vinden zijn. Daarom verwijs ik naar onderstaande links. Een Nederlandstalige handleiding in pdf-formaat over gebruik en mogelijkheden van GE (versie 4): http://wim.vankoppenhagen.googlepages.com/hl-googleearth Tips en truuks vind je op http://wim.vankoppenhagen.googlepages.com/ge_tips_en_trucs Een heel degelijke handleiding (maar dan van versie 3 – ook bruikbaar voor versie 4), geïllustreerd met video-tutorials, vind je op www.werkenmetgoogleearth.nl (Klik op ‘technisch’ en kies uit het menu links) en http://www.gerarddummer.nl/google_earth/uitleg/index.htm

2.2 Gebruik in het onderwijs Op welke manier kan GE in het onderwijs gebruikt worden? Welke mogelijkheden biedt GE en wat zijn geschikte werkvormen? lezen van kaarten en plattegronden GE is één grote kaart en plattegrond. Een driedimensionale fotorealistische kaart. GE kan goed gebruikt worden om te laten zien hoe steden zijn opgebouwd, rivieren stromen en landschappen over de aarde zijn verspreid. Het leent zich ook goed om relaties tussen cultuur en natuur in beeld te brengen: waarom is een stad op die plek gesticht, welke economische activiteiten spelen zich af in dat gebied? Met behulp van de Layers (waaronder wegen en treinen) kunnen ook allerlei structuren in beeld worden gebracht.



9 topografie leren Het aanleren van hoofdsteden (Nederland en Europa) was nog nooit zo leuk. In plaats van saaie punten op een blinde kaart zie je de steden in hun volle glorie liggen. En het is natuurlijk mogelijk om bij de steden Placemarks te plaatsen met informatie over de stad of een link naar een website waar informatie over die stad te vinden is. Voor Google Maps is er al zelfs een website waarin de plekken in Google Maps gekoppeld zijn aan artikelen uit de Wikipedia. Dit heet toepasselijk Placeopedia (http://www.placeopedia.com/). natuurverschijnselen ontdekken GE maakt het mogelijk om eenvoudig een rondje over de Himalaya te vliegen, daarna de Grand Canyon te bezoeken en ook de Niagara Falls. Nog fraaier wordt het als er extra informatie wordt toegevoegd, zoals bijvoorbeeld het live volgen van de baan van de verwoestende orkanen Katrina en Wilma (www.gearthblog.com/blog/archives/2005/10/storm_tracking_1.html). Ook bij rampen zoals de aardbeving in Pakistan staat GE stil en zorgt voor extra scherpe foto’s van het rampgebied. GPS-gebruik Samenhangend met de lengte- en breedtegraden is het gebruik van GPS. De geschiedenis van GPS is fascinerend. Dit begint al een paar eeuwen terug als ontdekkingsreizigers nieuwe werelden proberen te vinden. Het krijgt letterlijk een grote vlucht in deze tijd. Een paar voorbeelden kunnen dit mooi illustreren. Op de discussielijst van GE is onder andere een post te vinden van alle satellieten die momenteel in een baan om de aarde vliegen (http://bbs.keyhole.com/ubb/showthreaded.php/Cat/0/Number/150459/page/0). Een andere toepassing van het gebruik van GPS is te vinden op: http://www.gearthblog.com/blog/archives/2005/10/documenting_a_r.html waar de baan van een vliegtuig gevolgd kan worden. Als u nog nooit zou hebben gevlogen, is dit een goede manier om een idee te krijgen. Om zelf GPS-informatie te kunnen toevoegen moet u de beschikking hebben over GE Plus.

2.3 Geschikte werkvormen GE nodigt uit tot ontdekkend leren en onderzoek. Het kan ingezet worden van het basisonderwijs tot en met universitair onderwijs. Het nodigt ook erg uit om te combineren met Internet. Werkvormen waar daarom aan gedacht kan worden zijn de digiles, webwandeling en webquest. Kant en klaar educatief materiaal rond GE voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs is nog schaars. Er zijn, zoals hierboven duidelijk werd, wel veel mogelijkheden om GE in te zetten. De makkelijkste manier om GE in het onderwijs te gebruiken is als interactieve globe waarmee situaties in de wereld duidelijk in beeld gebracht kunnen worden. Als een land of gebied in het nieuws is, kan GE goed als illustratiemiddel worden ingezet. In combinatie met een interactief whiteboard komt de wereld tot leven in de klas. Earthquest Zoals aangegeven is er nog niet veel kant en klaar educatief material. Maar er wordt al wel volop geëxperimenteerd met verschillende werkvormen. Onder andere met de webquest. Een webquest is een educatieve speurtocht over Internet (zie bijvoorbeeld: www.webquests.nl en www.webkwestie.nl). In combinatie met GE wordt de webquest een Earthquest genoemd. Voorbeelden van Earthquests zijn te vinden op: www.werkenmetgoogleearth.nl (Opdrachten > Earthquests) en op www.earthquest.nl (onder het kopje Earthquests).



10

Voorbeelden Earthquests

Een earthquest die is gemaakt door John Demmers gaat over de zeven (klassieke) wereldwonderen. Leerlingen vliegen naar de plekken waar de wereldwonderen te vinden zijn en maken daar de vragen over de wereldwonderen. John Demmers heeft ook een earthquest gemaakt over de eerste reis van Columbus. Earthquests die door mijzelf (Gerard Dümmer) zijn gemaakt gaan over: een reis om de wereld in 80 dagen (hierbij stap je in de voetsporen van Phileas Fogg en reis je vanuit Londen de wereld over), de klimaten van de wereld (waarin je alles leert over de meest uiteenlopende klimaten) en de hoogste bergen van de wereld (ook wel “The Seven Summits” genoemd). In ontwikkeling is een earthquest waarbij je een opleiding krijgt tot geheim agent en en passant alles leert over navigatie. De earthquest is een nieuwe werkvorm en dus ook nog volop in ontwikkeling. Feedback op de producten is daarom ook van harte welkom. Interessante websites Er zijn veel mensen bezig met GE. Op het internet vind je dan ook verschillende websites over GE. Een paar interessante sites op een rijtje: http://bbs.keyhole.com/. De plek om te discussiëren over GE. De community is onderverdeeld in verschillende interessegebieden waaronder één voor Education. http://www.ogleearth.com/. Een weblog over het gebruik van GE. Vooral de indeling in categorieën is handig (onder andere: Tools, Content, Communities). Hier vind je ook de link naar: http://www.leanbackvids.com/videoblog/ waarin GE gecombineerd wordt met video op een weblog: oftewel vloggen. Indrukwekkend. Bekijk bijvoorbeeld de video The Mirror World en The Mukliteo/Clinton Ferry. www.flashearth.com. Voor iedereen die geen Windows 2000 of XP of Mac OSX op zijn computer heeft staan maar toch een beetje wil ervaren wat GE precies inhoudt. http://google-earth.pagina.nl/. Een verzamelpagina over GE.

2.4 Gevaren van GE Brengt GE gevaren met zich mee? Spelen we terroristen niet in de kaart (sic) met zoveel gevoelige informatie? Politici hebben hierover kamervragen gesteld. Anderen verklaren de Nederlandse politici voor gek. Waarom maken zij zich nu opeens zo druk over satellietbeelden terwijl deze al lang via internet beschikbaar waren (bijvoorbeeld via www.vanuitdelucht.nl) of via het Kadaster besteld kunnen worden.

2.5 Vernieuwend onderwijs? Levert GE vernieuwend onderwijs op? Vast staat dat GE genoeg mogelijkheden biedt om vernieuwend bezig te zijn. Leerlingen kunnen hiermee zelfstandig, actief en ontdekkend aan de slag. Leerlingen kunnen opdrachten zoals earthquests voor klasgenoten maken of earthquest maken die voor hen ontworpen zijn. Naar Gerard Dümmer (2.2 t.e.m. 2.5) Docent bij Centrum voor ICT – Hogeschool Domstad (katholieke lerarenopleiding voor het basisonderwijs). (uit ‘werkenmetgoogleearth’ > inhoudelijk > artikel)



2.6 Downloaden kmz-files (Keyhole Markup Language)

11

Op het internet zijn er honderden, zoniet duizenden kmz-files te vinden. Dit zijn bestanden die overlays, vluchten, gegevens, 3d-modellen, … bevatten die binnen GE kunnen geopend worden. In het volgende punt worden er enkele ‘gedemonstreerd’. Een portaalsite waar je kmz-files kunt downloaden vind je onder andere ook op de site van Gerard Dümmer:

http://www.gearthhacks.com/downloads/

http://www.google.com/educators/p_earth.html

2.7 Een kleine selectie bruikbare voorbeelden 2.7.1 Relatie verkeersinfrastructuur – relief in Afrika In GE klik je links in ‘Layers’ op het pijltje naast ‘featured content’ > Tracks4Africa > T4A Roads en je vinkt de eerste drie mogelijkheden aan. Dan ga je inzoemen op bijvoorbeeld Zuid-Afrika. Hoe meer je inzoemt, hoe meer nationale wegen en hoofdwegen je ziet als overlay op de satellietbeelden. Je merkt al vlug dat er nabij Johannesburg een grotere concentratie is van dat soort wegen. Zoem je nog verder in, dan zie je ook de secundaire wegen verschijnen. Rechtsonder kun je de ‘ooghoogte’ aflezen waarop je je virtueel bevind. Linksonder vind je een lijnschaal die zich aanpast aan het inzoemniveau alsook de geografische coördinaten van je muisaanwijzer (pointer) tot op de seconde nauwkeurig.

Je kunt nu de leerlingen hun GE-waarnemingen laten vergelijken met de atlaskaarten van relief en vegetatie van Afrika. Mogelijke conclusies: Bijna geen wegen in woestijngebied (Namibwoestijn); In de halfwoestijn Kalahari zijn er iets meer. De wegbedekking van de wegen die er zijn bestaat voornamelijk uit gravel; teerwegen komen daar veel minder voor. PS: Verspreid over de oppervlakte kun je duidelijk de zoutpannen onderscheiden, die tot de allervlakste bodemformaties behoren. Eenzelfde conclusie kun je maken voor de regio van het Drakensgebergte. Alleen al aan het patroon van de nationale wegen kun je al afleiden waar Johannesburg is gelegen. En naarmate je inzoemt wordt het steeds duidelijker (economisch en bestuurlijk centrum). Ondanks het feit dat we in het buurland Mozambique een brede kustvlakte hebben waar wegenaanleg relatief weinig problemen stelt, zien we het dichte net van wegen in ZuidAfrika abrupt eindigen aan de grens (HDI: zie overlay).



12 Als je hierop de relief-overlay van Zuid-Afrika brengt of de relief-overlay van geheel Afrika, dan zie je het nog duidelijker. Als je in de Layers ‘Populated places’ aanvinkt, dan wordt het verband tussen verkeersinfrastructuur en bevolkingsdichtheid duidelijk ! 2.7.2 Landen en hoofdsteden van Europa Ga naar www.earthquest.nl > andere opdrachten en downloads > Hoofdsteden van Europa en klik op download. In GE: File > open en selecteer het kmz-bestand (of dubbelklik erop). Op die manier komt het in ‘Temporary Places’ te staan. Klik rechtsonder op de play-knop en je vliegt van de ene Europese hoofdstad naar de andere. Je kunt op de pause-knop klikken om de vlucht bij iedere stad even te doen stoppen, zodat je de leerlingen de kans kunt geven om te antwoorden op de vraag: Van welk land is dit de hoofdstad?

Ga naar www.earthquest.nl > andere opdrachten en downloads > Landen van de wereld en klik op download. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je alle landen van de wereld aanleert of evalueert. Dubbelklik op de map van het werelddeel dat je wil hebben en je vliegt van het ene land naar het andere. Je kunt ook de pauzeknop gebruiken om bij ieder land even stil te staan.

2.7.3 Welzijnsatlas van Brussel Ga naar http://www.brusselnieuws.be/site/globalpages/geobrussel en klik op ‘atlas met Brusselse statistieken’. Nu kun je de kmz-file downloaden en nadien via file > open de overlay openen binnen GE. Binnen de Welzijnsatlas klik je dan de laag aan die je wil zien. Op die manier kun je de sociale patronen en segregatie binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aantonen.



13 2.7. De aardbeving van 18 april 1906 in Californië Daar ik niet zo thuis ben in de leerstof van de derde graad verwijs ik naar een site waar vele kmz-files te vinden zijn die in lagen, vluchten, grafieken, foto’s, seismogrammen, ... in een soort virtuele tour deze ramp illustreren. Er zit gegarandeerd bruikbaar materiaal tussen. Als je bij iedere figuur op de site klikt op ‘learn more ...’ dan kom je bij die kmzbestanden. http://earthquake.usgs.gov/regional/nca/virtualtour/

3. Google Maps 3.1 Wat? Google Maps (http://maps.google.com), voorheen genaamd Google Local, is een dienst van Google Inc. die de mogelijkheid biedt om het zoeken te beperken door alleen te zoeken in een specifieke geografische locatie. Soms wil je het “wereldwijde web” doorzoeken, en soms wil je een computerwinkel vinden dicht bij je huis. De dienst laat je zoeken naar een “What”, zoals bijvoorbeeld een pizza, en een “Where”, bijvoorbeeld “Poughkeepsie, New York”. Het doel van Google Maps is om mensen te helpen met het vinden van dichtbij gelegen zaken of bedrijven. Google Local geeft dan ook wat aanvullende informatie over de zaak of het bedrijf, namelijk hun website, telefoonnummer en adres. Op 7 november 2005 werd iets nieuws gelanceerd voor Google Maps. Men kon vanaf dan namelijk de dienst gebruiken gratis op een mobiele telefoon. De kaarten van Google Maps zijn ook te combineren met de satellietfoto's van Google Earth. Anno mei 2006 biedt Google Maps onder andere kaartinformatie over de Verenigde Staten, Canada, Japan en het grootste gedeelte van Europa (waaronder Nederland en België, landen als Estland en Oekraïne bijvoorbeeld echter niet).

3.2 Google Maps transparancies Met dit systeem wordt een deel van de satellietbeelden met een transparante wegenkaart bedekt. Het gebied dat je wil zien kun je door middel van geografische coördinaten ingeven. Voor steden uit de VS, Canada of het VK kun je kiezen via een dropdown-menu. http://www.kokogiak.com/gmaps-transparencies.html

3.3 Google Maps MashUps Een mashup is een toepassing die content van verschillende applicaties combineert. Ondertussen bestaan er al meer dan 30 000 toepassingen. Op onderstaande site staan voorbeelden uit Nederland. http://www.frankwatching.com/archive/2006/11/26/google-maps-bestenederlandse-mashups/ Een Engelstalige site waar enorm veel voorbeelden te vinden zijn is http://googlemapsmania.blogspot.com/



14

4. Flashearth Flash Earth (www.flashearth.com) presenteert Google Earth en andere wereldsatellietbeelden met een Flash interface. Je kunt er verschillende versies van satellietbeelden bekijken: - Google Earth - Microsoft Virtual Earth - Yahoo Maps - Ask.com - Open Layers - Nasa Terra Net als bij de hierboven besproken applicaties kun je er in- en uitzoemen. Bij de ene toepassing kun je dat al meer dan bij de andere. Ask.com (physical) is goed bruikbaar bij het bespreken van reliëfeenheden in de wereld, terwijl Nasa Terra kan gebruikt worden bij b.v. behandeling van het weer (wordt dagelijks geupdate).

5. Nog enkele interessante websites Verstedelijking in de wereld: http://news.bbc.co.uk/2/shared/spl/hi/world/06/urbanisation/html/urbanisation.stm Evaluatie klimaat http://www.digischool.nl/ak/leerplatform/W&K/KLIMAAT2.HTM Verschuiving ITCZ boven Afrika http://people.cas.sc.edu/carbone/modules/mods4car/africa-itcz/index.html Klimaatbepalende factoren http://people.cas.sc.edu/carbone/modules/mods4car/ccontrol/index.html ...

Koen Dewitte [email protected]



Vind je het een interessante podcast, dan kun je je er gratis op abonneren door op de abonneer-knop te klikken

Recommend Documents