VINCENT CORNELISSEN: FAALKOSTEN SECTOR KUNNEN LAGER

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

21 MAART 2014

293

16

VINCENT CORNELISSEN: ‘FAALKOSTEN SECTOR KUNNEN LAGER’ 10

NCR GAAT VERBREDEN

12

REDELIJK TOT GOEDE PRIJZEN BOLOPPOT

24

54

WATERKWALITEIT VERBETEREN MISSIE DEELNEMERS

FLEVOLAND THUISBASIS ACN TECHNIEK

60

BLAUWE BANANEN OP KAVBLEDENDAG

N A G N I HAV FE I L E M I T AMAZING

t c u d o r p Uw ! l a a t i v r lange Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Luna PRIVILEGE is het nieuwe fungicide met een uitstekende werking op bodemschimmels als droogrot en sclerotinia. Dit leidt tot een: ▶ hogere bolopbrengst ▶ verbeterde bolkwaliteit

/BayerCropNL

Tankmix

™

Gratis app voor mengbaarheid Met Tankmix™ kunt u informatie opzoeken over de mengbaarheid van

Bekijk mengbaarheid YaraVita™ producten

YaraVita™ bladmeststoffen met gewasbeschermingsmiddelen. Dit geeft u

Meer gebruiksgemak

meer gebruiksgemak en komt de gewasveiligheid ten goede. Tankmix™

Minder risico op gewasschade

is gratis toegankelijk voor iedereen en zorgt voor een betere planning van spuitschema’s. Elke tankmixtest is uitgevoerd in onze laboratoria onder

Gratis online beschikbaar en als app voor iPhone, Android en Blackberry

gecontroleerde omstandigheden volgens BS EN ISO 9001:2000 richtlijnen en

www.tankmix.com

geeft een indicatie voor de prestaties van elke gemaakte mix.

AgroCentrum crop nutrients & adjuvants

Importeur: AgroCentrum B.V., Postbus 76, 4650 AB Steenbergen, Nederland Tel.: +31 (0)167–563 150, Fax: +31 (0)167–563 983, [email protected], www.agrocentrum.nl

groei door kennis Vloeibare basismeststoffen: de basis voor een topopbrengst! Growsol meststoffen is een range van vloeibare meststoffen voor de basisbemesting voorafgaand aan een teelt. Growsol meststoffen bevatten één of meerdere van de elementen stikstof (N), fosfaat (P2O5) of zwavel (S of SO3). Op verzoek kunnen ook sporenelementen worden toegevoegd. Toepassing vind plaats op of in de grond. Growsol vloeibare basismeststoffen zijn verkrijgbaar bij de CropSolutions aangesloten bedrijven. Inlichtingen en bestellingen: www.growsol.eu

à Vloeibare basismeststof met N, P en S à Speciaal voor akkerbouw en vollegrond à Uitermate effectief dankzij betere stikstof-, fosfaat- en zwavelbenutting dan andere vloeibare meststoffen à Nauwkeurige dosering met veldspuit of pomp à Verkrijgbaar in multibox (1000 l) of bulk

CropSolutions is een kwaliteitskeurmerk voor de plantaardige sector waarbij deelnemende toeleveranciers kennis delen, inkoop bundelen en groeiproducten leveren.

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector • 21 maart 2014 Nummer 293

Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

CNB Actueel

8

CNB Makelaardij introduceert digitale grondbank Gevarieerde online inbrengveiling bij CNB

Visie

14 8

10

10

‘Oude’ coöperaties kunnen leren van nieuwelingen

Broeierij

12

Optimisme in de muscaribroeierij

Openbaar groen

14

In Weert komt er aleen maar groen bij

Branchenieuws

16

Vincent Cornelissen licht ZBO-discussie toe

9

Tuinbladen

18

OnzeEigenTuin

Voorlichting

20

Chemische selectie in tulp (2)

Vakvenster

12

14

18

22

Het wachten waard

Waterkwaliteit

24

Emissiebeperking is nodig

Voorlichting

26

Praktijknetwerk snijhyacinten belicht alternatieven

22

24

Wereldbol

28

Het Brodiaeacomplex

Advies

29

Gewasbescherming lelie

Bloem in beeld

32

Fraaie bloemstukken in Schagen Productshow W.F. Leenen

28

32

33

Keukenhof

34

Tulp nadrukkelijker aanwezig op Keukenhof

CNB Actueel

35

Narcis drie dagen in de spotlights CNB kiest voor slankere organisatie Veel interesse voor marktbroeishow Praktijkervaringen CNB-podiumcultivars

34

4 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

35

37

Product en show

41

Nieuwtjes uit de showruimte van CNB

Service

42

Grondbank

44

45

Vraag en aanbod

50

Laatste nieuws

52

Actueel

54

52

Word vriend van het Bloemencorso

54

Toeleveranciers ACN Techniek van vele markten thuis

58

Actueel

58

Musical over de zoektocht naar ‘De Zwarte Tulp’ Pioenenkwekers gaan over op zelfkeur KAVB-ledendag: Wouter R. de Vries houdt sector spiegel voor

62

Branchenieuws Gebruik formaline steeds onzekerder Huijg pakt stof doeltreffend aan

66

Boomkwekerij

62

70

Nieuwkomers bij Ilex x meserveae

67

Tien vragen aan Jos Beentjes

68

Anthos Inspiratieboekjes van iBulb

70

Markt en afzet

63

Wat ervaart de consument als hij een bosje tulpen koopt?

72

Advies Tips van Flynth

73

Vasteplantenvaria Ruilen doet huilen?

74

Teeltadvies

78

Agenda

79

Service

67

emot i o ns !

68

IORZHUVIRUHYHU\PRRG

73

Real British Glad ijs

80

Hobaho Hobaho trekt met ontbijtsessies het land in

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen en -afdelingen

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Anthos Teeltadvies Hobaho KAVB

80

Fotografie omslag: René Faas

84

21 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Cursussen Uitvoeren gewasbescherming HOORN - Op woensdag 26 maart aanstaande start de cursus Uitvoeren gewasbescherming op het Clusius College in Hoorn. Deze cursus bestaat uit vier woensdagmiddag/avonden van 15.00 tot 22.00 uur. Het examen is op 23 april. Voor mensen met een verlopen licentie is er een examentraining op dinsdagavond 8 en donderdag 10 april in Alkmaar met een examen op 23 april in Hoorn. De cursussen worden gegeven door Klaas Meijaard. Inlichtingen en aanmelding via tel. 072-5673191 en www.onderwijsgroepnwh.nl.

Foto: PR

Veilingomzet in februari ruim 3% hoger door zachte winter

Peter Houdijk wint bedrijfsfilm met BASF-actie ARNHEM - Tijdens de afgelopen Mechanisatietentoonstelling in Vijfhuizen konden bezoekers deelnemen aan een actie van BASF. Onlangs is de winnaar van deze actie bekend gemaakt en in het zonnetje gezet. Peter Houdijk uit Breezand wint een bedrijfsfilm. De BASF-stand stond dit jaar in het teken van Sumicidin Super. Voorafgaand aan de beurs ontvingen alle bollentelers ‘een luis’ in de brievenbus. Kwekers konden de mailing inleveren tijdens de beurs. Na loting kwam Houdijk als winnaar uit de bus. Hij wint voor zijn bedrijf W.F. Houdijk een professionele bedrijfsfilm. Daarbij worden ook luchtopnamen met een drone gemaakt. Wilco Bonekamp van BASF overhandigde de prijs aan de winnaar.

AALSMEER - Vorig jaar had Europa rond Valentijn te kampen met een koudegolf. Dit jaar waren de weergoden de bloemisterijsector beter gezind. Mede hierdoor verliep de afzet voor Valentijn vlot en werden topomzetten gerealiseerd. De dag viel bovendien op vrijdag waardoor in de week zelf nog volop export ver in Europa mogelijk was. De eerste exportcijfers van dit jaar over januari waren ook al positief; zowel bloemen als potplanten groeiden 2% in vergelijking met dezelfde maand van vorig jaar. De maand februari werd afgesloten met een omzetgroei van 3,1% bij een bijna 4% groter volume dan in januari 2013. De middenprijs was met € 0,371 iets lager. Tulp bleef met € 0,164 (+5,8%) goed aan de prijs bij een kleine 7% meer stuks. Hyacint duikelde fors in prijs in vergelijking met 2013. Een fors meeraanbod (bijna 15% ten opzichte van vorig jaar) was hier debet aan. De bloemenverkopen over februari stegen 1,2% bij 3,8% meer stelen. De middenprijs liep 0,7 cent terug naar € 0,262.

DELFT - Vijf masterstudenten van de TU-Delft (richting Industrial Design Engeneering) gaan vier maanden lang de problemen van de snijhyacint in kaart brengen en concepten ontwikkelen. Het uiteindelijke doel is om te komen tot een optimale krat voor de teelt en de transportbewegingen tijdens het productieproces. Deze opdracht maakt deel uit van een businesscase van het IDC waarbij gekeken wordt naar innovatie van de teelt van snijhyacint. De ondernemers gaan proberen met support van de partners diverse knelpunten op te lossen, om uiteindelijk te komen tot een nieuw teeltsysteem. Om kennis op te doen waren de studenten begin deze maand bij het IDC Bollen & Vaste planten in Lisse. Samen met ondernemers uit de Greenport Duin & Bollenstreek en diverse partners van het IDC (Hobaho, PPO en Rabobank) werd informatie uitgewisseld rondom de teelt van snijhyacint en met name het logistieke proces. ‘s Middag werden twee bedrijven bezocht die snijhyacinten telen.

Dagelijks nieuws op internet Op deze twee pagina’s een selectie van de nieuwsberichten die BloembollenVisie dagelijks verzamelt en die de afgelopen veertien dagen te lezen zijn geweest op de gratis nieuwspagina van dit vakblad op internet (zie www.bloembollenvisie.nl). Overigens is het ook mogelijk de nieuwsbrief te ontvangen in de elektronische postbus. Deze dienst is gratis, maar men moet zich uiteraard wel zelf aanmelden.


Foto: PR

Studenten TU-Delft aan de slag met innovatie snijhyacint

Nieuw sponsorcontract Flower Parade Rijnsburg RIJNSBURG - Flower Parade Rijnsburg en FloraHolland werken ook de komende jaren samen. De veiling ondersteunt het evenement tot en met 2016. De Flower Parade Rijnsburg en haar organisatie zijn diep geworteld in de Duin- en Bollenstreek. Daarom heeft FloraHolland de sponsoring met drie jaar verlengd. Het contract werd onlangs ondertekend door het bestuur van de Flower Parade en door Floris Olthof, manager Coöperatie en Communicatie bij FloraHolland. “FloraHolland kiest er met haar sponsoringbeleid voor om een beperkt aantal goede doelen en initiatieven te steunen die dicht bij de sector staan of al decennia een traditie zijn, zoals de Flower Parade”, aldus Olthof. “We ondersteunen ze met een financiële bijdrage, communicatief en soms ook met onze faciliteiten.” De opening van de Flower Parade Rijnsburg vindt op vrijdag 8 augustus 2014 plaats bij FloraHolland in Rijnsburg. Het corso rijdt op 9 augustus door de regio en is op zondag 10 augustus te bekijken op de boulevard in Noordwijk.

Foto: René Faas

Cursus Bedrijfsvoeren gewasbescherming en verlengingsbijeenkomsten

Plantarium rijgt groene ketting BOSKOOP - In het kader van het thema ‘Verbinden’ van de 32e editie rijgt Plantarium de parels van de beurs aan één groene ketting. Op deze manier verbindt en ontwikkelt Plantarium zich tot een totaalbeurs voor alle schakels binnen de keten en de branches binnen de sector. Vorig jaar pakte Plantarium al uit met verrassende plantencombinaties in de seizoentuin centraal op de beurs én de pot-plantcombinaties in het Plantarium Tuin Theater. Dit jaar rijgt de organisatie aan die groene ketting nog een paar interessante parels: van techniek, van boomkwekerijproducten en van bloemsierkunst. Plantarium is met 17.000 bezoekers en 300 deelnemers de grootste boomkwekerijvakbeurs in Nederland. Inmiddels is de beursvloer voor 70% volgeboekt. Door het verplaatsen van algemene ruimte naar een aangrenzende hal is in de hoofdhal extra ruimte gecreëerd voor deelnemers. Opgave is mogelijk via www.plantarium.nl/exposant. Plantarium 2014 wordt gehouden van 27 tot en met 30 augustus 2014 in het Plantariumgebouw op het International Trade Centre te Boskoop-Hazerswoude.

Hobaho boekt positief resultaat in 2013

ALKMAAR - De Onderwijsgroep Noordwest-Holland biedt op het Clusius College in Alkmaar voor de zomer de gelegenheid om een verkorte cursus Bedrijfsvoeren gewasbescherming te volgen. Bedrijfsvoeren gewasbescherming (spuitlicentie 2) is nodig voor bedrijfsleiders van loonbedrijven, gewasbeschermingsadviseurs en bedrijfsleiders van agrarische bedrijven die geboren zijn na 1995 (de aanstormende generatie). De cursus wordt gegeven op zes avonden met een examen op 11 juni. Op de cursusavonden worden ziekten, plagen en onkruiden behandeld en hun bestrijding. De avonden kunnen ook los gevolgd worden als verlengingsbijeenkomsten. Het programma is: 25 maart (Insecten), 10 april (Onkruid), 24 april (Bodemleven), 8 mei (Virussen) en 22 mei (Schimmels). De cursusavonden worden gegeven door Klaas Meijaard. De avond over onkruid valt in het thema Veiligheid & techniek, de overige avonden in het thema Teelt. Inlichtingen en aanmelding via tel. 072-5673191 en www.onderwijsgroepnwh.nl.

Angela Groothuizen bij Kom in de Kas BLEISWIJK - Op donderdag 3 april 2014 vindt de landelijke kick off van Kom in de Kas plaats bij Kwekerij Mansflowers in Brakel. In het kader van het thema Kunst in de Kas onthult Angela Groothuizen, zangeres en coach van The Voice Kids, een groot kunstwerk. Vervolgens voltooien 280 basisschoolleerlingen het kunstwerk met hun zelfgeschilderde bloem. Op zaterdag 5 en zondag 6 april 2014 vindt de 37e editie van Kom in de Kas plaats in 23 regio’s verspreid over Nederland. In het eerste weekend van april zetten zo’n 200 glastuinders hun deuren open en laten zien dat de tuinbouw een van de meest innovatieve sectoren van Nederland is. Naast de landelijke kick off organiseren diverse regio’s een regionale opening op de zaterdag en/of zondag.

Voorjaarseditie EU-campagne van start HONSELERSDIJK - Vandaag start Bloemenbureau Holland met de campagne ‘Vriendinnen kennen elkaars lievelingsbloem’. De voorjaarseditie van de opvallende campagne loopt tot en met 13 april 2014 in Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Deze snijbloemencampagne is gefinancierd met steun van de Europese Unie. Een boeket bloemen geven is leuk, maar iemand een boeket van zijn/haar lievelingsbloemen geven maakt het tot een bijzonderder en persoonlijk cadeau. Deze campagne richt zich met name op vrouwen (Cultivated Performers) en hun vriendinnen en probeert hen bewust te maken van hun persoonlijke voorkeur. Daarnaast willen de organisatoren ook dat deelnemers hun favoriete bloem via social media met iedereen delen. Zij willen bloemen blijvend positioneren in het hoofd van de consument, zodat ze automatisch gaan verschijnen op cadeau- en boodschappenlijstjes. Kijk voor meer info op www.bloemenbureauholland.nl.

Foto: PR

LISSE - Hobaho Horti Groep bv continueert haar reeks van goede jaarresultaten. Over het jaar 2013 heeft de organisatie een resultaat voor belasting geboekt van 983.000 euro. Dit resultaat werd gerealiseerd door de gezamenlijke activiteiten van de diensten Bemiddelen, Veilen, Ketendiensten en Koelen & Prepareren. De handelsomzet over 2013 is uitgekomen op 136 miljoen euro, een stijging van zeven procent. Bemiddelen groeide in omzet in twee van haar hoofdgewassen, tulp en hyacint. Profiterend van een vraagmarkt en gemiddelde prijsstijgingen werd bovendien het marktaandeel in deze gewassen verder versterkt. Voor het derde hoofdgewas lelie verschuift omzet naar 2014 als gevolg van een late oogst. De vooruitzichten voor de omzet in 2014 zijn in algemene zin positief. Hobaho Veilen scoorde vooral in de online activiteiten boven budget. De omzet van de online machine- en materialenhandel bereikte een record. De groene veilingen bleven echter voor het tweede jaar achter. Per 1 december 2013 is de dienst Hobaho Koelen & Prepareren gestopt en het onroerend goed verkocht.

Een 10 voor de juf’ krijgt een vervolg HONSELERSDIJK - De campagne ‘Een 10 voor de juf’ wordt ook dit jaar weer opgepakt. “In het eerste jaar van de campagne hebben we veel bereikt. De basis is gelegd en daarom bouwen we dit jaar weer verder”, geeft initiatiefneemster Agnes van den Berg aan, mits er voldoende partners zijn. Een van de doelstellingen dit jaar is landelijke bekendheid genereren, maar daar is geld voor nodig. “Bovendien kan de sector een extra geefmoment in oktober goed gebruiken”, zegt Paul Ras namens de promotiecommissie Kalanchoë. Hij beveelt sectorgenoten aan zich aan te sluiten als partner of vriend. Dit jaar is ‘Een tien voor de juf’ op maandag 6 oktober 2014. Het idee van deze dag is dat leerlingen voor hun juf of meester een bloemetje of plantje meenemen als blijk van waardering. 21 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 7

CNB ACTUEEL

CNB Makelaardij introduceert online grondbank Met ingang van 1 maart heeft CNB Makelaardij de Agro Grondbank geïntroduceerd, een internetsite die ontwikkeld is voor de totale agrarische wereld in Nederland. Op deze site kan men terecht voor zowel de huur en verhuur als pacht van percelen

met een contactpersoon. Het gaat vooral om de betrouwbaarheid van de organisatie. Die optelsom is voor ons de hoofdreden geweest om op internet een Agro Grondbank te introduceren voor de totale Nederlandse agrarische wereld.”

GEBRUIKSVRIENDELIJK

grond. Tekst: Wim Ciggaar Illustratie: CNB

V

olgens insiders is de Agro Grondbank een unieke site, omdat er - voor zover bekend - tot op heden in ons land geen internetsite voor de bemiddeling van grond beschikbaar was. De respons is dan ook groot. Uit alle hoeken van het land komen zeer positieve reacties binnen, variërend van percelen voor de bloembollenteelt tot akkerbouwgronden en grasland.

DIGITALISERING CNB beschikt al tientallen jaren over een grond-

bank die destijds werd opgericht om vraag en aanbod van bloembollenland op één centraal punt bij elkaar te krijgen. Dat betrof zowel het kopen als huren en/of pachten van land. Van die grondbank wordt dankbaar gebruik gemaakt, maar het systeem was wel toe aan vernieuwing. Bas Scholten, Wim Zandwijk en Frans v.d. Geer van CNB-Makelaardij daarover: “Tijden veranderen en het digitaliseren van communicatiemiddelen neemt steeds verder toe. Vooral het afgelopen jaar valt te merken dat steeds meer mensen op de digitale weg zoeken naar land en dat ook aanbieden op de door hen gewenste tijden. En dat bij voorkeur zonder eerst weer contact te moeten leggen

Bij de opzet van de site hebben toegankelijkheid en bedieningsgemak voorop gestaan. Volgens administrateur Sandra Bouckaert van CNB Makelaardij kan men de Agro Grondbank-site direct of via de makelaardij benaderen. “Vervolgens kan men via een gebruiksvriendelijk keuzemenu naar het vraag- en aanbodgedeelte gaan waar enkele vragen worden gesteld met betrekking tot de wensen die men heeft, zoals de periode waarover het gaat, welke teelt en regio en welk gronden bedrijfstype. De op deze manier gedane aanvraag wordt aansluitend door de makelaardij gecontroleerd en bij goedkeuring direct op de site geplaatst. De aanvrager krijgt via de mail een gebruikersnaam en toegangscode toegestuurd. Bij een match zorgt de makelaardij voor een officiële, geliberaliseerde (teelt)pachtovereenkomst.”

VOORDELEN

www.agrogrondbank.nl Toegankelijkheid en bedieningsgemak hebben bij de bouw van de site een belangrijke rol gespeeld 8 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

Het grote voordeel om een transactie via de Agro Grondbank te laten lopen is dat de registratie plaatsvindt bij de Grondkamer en er dus een goed contract wordt opgesteld tussen huurder en verhuurder. Heel belangrijk daarbij is dat alleen via een registratie bij de Grondkamer alle partijen zekerheid hebben. Bijkomende voordelen van de Agro Grondbank zijn het op eenvoudige wijze op één punt bij elkaar brengen van vraag en aanbod, de 24-uurs beschikbaarheid en - ook niet onbelangrijk de betrouwbare administratieve afwikkeling via CNB Makelaardij. Bas, Wim en Frans: “Degene die wat zoekt op het gebied van beschikbaarheid van percelen grond is zeker gebaat bij deze Agro Grondbank vanwege de waterdichte contracten die wij door jarenlange ervaring opgesteld en ook voor registratie getoetst hebben. De vergoeding voor onze bemiddeling is afhankelijk van de transactie en een overzicht daarvan is op de site te vinden door op tarieven te klikken.” Over het welslagen van de Agro Grondbank maakt het team zich geen zorgen. “We hebben echt geïnvesteerd in deze digitale opzet en als je ziet hoe groot de interesse nu al is, dan denken we dat de belangstelling landelijk gezien erg groot zal zijn. Overtuig uzelf en kijk op www.agrogrondbank.nl.”

VAN DE REDACTIE

Foto: Wim Ciggaar

Over de top

Gevarieerde online inbrengveiling bij CNB

COLOFON

In de eerste week van maart bestond de mogelijkheid om bij het koelen preparatiebedrijf van CNB in Bovenkarspel machines en materialen aan te voeren voor de online inbrengveiling van CNB op 25 en 26 maart aanstaande. Van die gelegenheid is ruimschoots gebruik gemaakt, resulterend in een veiling van bijna 150 kavels. De kwaliteit van de aanvoer kan volgens veilingmeester Jan Meijer omschreven worden als redelijk tot netjes met veel kavels die voor menig inventaris nog een welkome aanvulling kunnen betekenen. Tot de meest in het oog springende kavels behoort een Akerboom-ontsmettingsdouche met een lengte van ruim 15 meter en geschikt voor alle kistmaten. Verder een Demco 5-plaats sorteermachine, inclusief magneetplaten met als bijzonderheid dat het leverbaar direct met een band naar de achterzijde wordt getransporteerd. Voor de verwerking omvat de veiling diverse kantelaars, bunkers, voorsorteerders, ontklisteraars, pelmachines en transportbanden. Voor de bewaring, droging en opslag kan gekozen worden uit diverse kuubkisten en droogwanden. Zeker interessant zijn een tweetal kanteljukken c.q. dubbelzijdige kistenvullers, waarvan één Antha-uitvoering zelfs geheel automatisch. Voor het buitengebeuren komen diverse afslagapparaten en/of loofklappers aan bod en een interessante Offringa-padenspuit met fronthef, alsmede diverse beregeningspompen en buizen en een Evers dubbele vorenpakker. Bijzonder interessant voor de bloemisterij is een Visser-oppotlijn (geschikt voor alle maten), welke compleet in de combinatie wordt aangeboden en een Van den Berg-boslijn met twee binders, alsmede diverse losse Cyclop-binders. De kijkdagen voor deze interessante inbrengveiling zijn op ma 24/3 en di 25/3 tussen 8.00 en 17.00 uur. De kavels zijn vanaf heden te bekijken op www.cnb.nl.

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Jeannet Pennings (hoofdredacteur), Wim Ciggaar, Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIE-ADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMENTEN: (excl. 6% BTW ): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJKHEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

Onder het mom van veiligheid is het geoorloofd om kosten te maken. Nee, dan wordt er niet gekeken op een miljoen meer of minder. Dat is nu goed te zien bij de Nuclear Security Summit (NSS), die eind maart plaatsvindt in Den Haag. Kosten noch moeite worden gespaard om het hele land op slot te zetten voor 58 wereldleiders en 5.000 delegatieleden. Veiligheid staat voorop en daarom is het kennelijk niet gek dat er een miljoen wordt uitgegeven aan een borreldak, dat speciaal voor de nucleaire top is geplaatst boven de binnenplaats van het Gemeentemuseum. In totaal is er zo’n 28 miljoen euro uitgegeven aan verbouwingen alleen. Daarbij komen nog de andere veiligheidskosten en uitgaven om het verkeer om te leiden. Zo’n drieduizend borden moeten 24 en 25 maart weggebruikers de juiste route aangeven. Voordelig voor de bedrijven die deze klussen mogen uitvoeren, maar langs de zijlijn staan veel gedupeerden. De link tussen veiligheid en bloembollen is gemakkelijk te leggen, met name nu virusproblematiek een ‘hot item’ is. Tegenwoordig moeten partijen bollen voor het planten getoetst worden. De exporteur hoeft niet meer de keuring uit te voeren, maar moet aangesloten zijn bij het ketenregister. Nog voordat er geld is verdiend, moeten kwekers het al uitgeven aan alle verplichte toetsen. Per jaar lopen deze bedragen flink op. Als we aan landen zoals Japan en China willen blijven leveren, is het noodzaak om aan die steeds strenger wordende eisen te voldoen. Eigenlijk is hun eis voor virusvrije producten logisch te noemen. Als jij gezond bent, wil je toch ook geen virus of verkoudheid oplopen? Toch blijft het een spanningsveld, want met veel geld uitgeven aan keuringen is een kweker er nog niet. Als er in het buitenland weer getoetst wordt en het blijkt toch niet goed te zijn, dan kan alles weer terug. Met name de export van lelies is momenteel lastig. Niets lijkt zeker te zijn, want de uitslagen verschillen nog wel eens. Is het geld dan wel goed besteed aan veiligheid? Een ding is zeker: veiligheid is belangrijk, maar soms lijkt het een beetje over de top. Lilian Braakman

21 maart 2014VISIE 99

VISIE

‘Jonge’ coöperaties st Van de bijna 4.000 coöperaties die Nederland telt, is ruim de helft in de laatste tien jaar opgericht. Hiervan zijn er rond de vijftig aangesloten bij de Nationale Coöperatieve Raad, hoofdzakelijk grote coöperaties uit de agrarische hoek en uit de financiële dienstverlening. Onder leiding van directeur Arjen van Nuland wil de NCR zich verbreden naar alle coöperaties in Nederland. ‘Dat stimuleert de kennisontwikkeling.’

ARJEN VAN NULAND, DIRECTEUR NCR

Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

10 VISIE21 maart 2014

W

i e a a n c o ö p e ra t i e s denkt, denkt toch al gauw aan agrarisch getinte coöperaties als FloraHolland, CNB, FrieslandCampina en Rabobank. Dat weerspiegelt zich in de NCR, de Nationale Coöperatieve Raad, die tot voor kort met de toevoeging ‘voor de landen tuinbouw’ door het leven ging. Het ontstaan van de oudste agrarische coöperaties ligt inmiddels ruim een eeuw achter ons en had in veel gevallen als achtergrond het vormen van marktmacht van boeren en tuinders tegenover de particuliere handel. “Het ontstaan van de eerste coöperaties een eeuw geleden was een piekmoment in de coöperatieve historie, ik denk dat we nu weer zo’n piekmoment beleven”, zegt Arjen van Nuland, die begin dit jaar Ruud Galle heeft opgevolgd als directeur van de NCR. “De coöperatieve ondernemingsvorm is ongekend populair. Er zijn zo’n 4.000 coöperaties in Nederland, waarvan de helft de laatste tien jaar is opgericht. Denk aan de vele energiecoöperaties, zorgcoöperaties enzovoort.” Reden voor de NCR om zich ook open te stellen voor deze jonge coöperaties. Van Nuland, in een van zijn vorige functies directeur van de suikerbietentelerscoöpera-

tie CSV Covas, gaat de verbreding leiden. Getalsmatig mogen de bij de NCR aangesloten agrarische en financiële coöperaties een kleine minderheid vormen, qua omzet overtreffen ze de rest verre. Uit dat oogpunt is de voorgenomen openstelling nauwelijks relevant... “Ik schat dat de huidige 51 NCRleden 80-90 procent van de totale coöperatieve omzet in Nederland voor hun rekening nemen. Het klopt dat de ‘nieuwe’ coöperaties qua omzet nog weinig betekenen, maar daar gaat het ons niet om. Wij zijn een kenniscentrum dat onze leden wil inspireren met nieuwe inzichten. De diversiteit in ons huidige ledenbestand is beperkt, we zien dat veel vraagstukken buiten de landen tuinbouw anders worden opgelost. Omgekeerd zien we ook dat veel nieuwe coöperaties met onderwerpen te maken hebben waarmee de oudere coöperaties al langer ervaring hebben.” Twintig jaar geleden werden coöperaties nog beschouwd als stoffige instituten, nauwelijks berekend op de dynamiek van de moderne tijd. Vanwaar die hernieuwde populariteit? “De coöperatieve ondernemingsvorm past bij de trend dat mensen

timuleren kennisontwikkeling dingen weer zelf willen regelen. Bij coöperaties staat het belang van het lid voorop. De coöperatie past ook bij de trend naar duurzaam ondernemen vanuit een langetermijnperspectief en is zeker ook een reactie op de bonuscultuur en de nadruk op aandeelhouderswaarde bij andere ondernemingsvormen.” “Hoewel coöperaties met een sociale doelstelling niet onze doelgroep zijn, heb je als coöperatie met een economische doelstelling altijd een vorm van sociale binding nodig om dat langetermijnperspectief in het oog te houden. In de loop van de tijd is de nadruk bij veel bestaande agrarische coöperaties wel verschoven naar de economische prestaties. Daardoor kunnen niet-economische kernwaarden ondersneeuwen, bijvoorbeeld dat je er ook bent voor minder rendabele producten, het bieden van betalingszekerheid, het ontzorgen van je leden. Als je alleen het economische doet, kan dat uiteindelijk het bestaansrecht ondergraven.” Wat kunnen agrarische coöperaties leren van de nieuwkomers? “Diverse al wat oude coöperaties vinden het lastig jongeren betrokken te houden bij hun bedrijf. De nieuwe coöperaties zijn daar vaak beter in. Hoe doen ze dat? Als platform voor kennisontwikkeling zijn we ook geïnteresseerd in onderwerpen als digitalisering van het lidmaatschap en digitaal vergaderen. Het ontwikkelen van loyaliteitsprogramma’s richting de leden is een ander interessant coöperatiebreed item. Of neem de verbinding van verschillende partijen in de productieketen, waar veel nieuwe coöperaties interessante ideeën over hebben. Datzelfde geldt voor het verbinding zoeken met andere schakels in de keten, wat hier en daar gebeurt in

de vorm van de zogenaamde multi stakeholder-coöperatie. Ook op het gebied van financiering, denk aan het fenomeen crowdfunding of kredietunies, zijn er interessante ontwikkelingen gaande.” “Omgekeerd kunnen de nieuwe coöperaties leren van ontwikkelingen die de oudere coöperaties al hebben meegemaakt, denk aan schaalvergroting - van lokaal naar regionaal naar nationaal - en de daarmee verweven fusieprocessen. Veel agrarische coöperaties zijn nu zo groot dat de periode van fusies achter hen ligt, bij hen is nu internationaal ondernemen een actueel onderwerp.” Er is een discussie gaande over de ‘nieuwe economie’ waarin tegenstellingen tussen schakels in de keten worden opgeheven ten faveure van het gezamenlijk belang. Wat kan de coöperatieve ondernemingsvorm in dit verband betekenen? “Ik zie wel een uitdaging in die nieuwe economie, zoals verwoord is in het boek ‘Zakendoen in de nieuwe economie’ van Marga Hoek. Ze merkt daar bijvoorbeeld op dat innovatie binnen een schakel vaak maar met kleine stapjes gaat, terwijl grote systeeminnovaties vaak plaatsvinden door samenwerking met en tussen schakels. Veel vraagstukken waar we nu mee zitten ga je niet meer alleen oplossen, daar zijn vormen van integratie van belangen nodig.” CNB heeft als een van de weinige agrarische coöperaties zowel producenten als handelaren als lid. Dat levert nogal eens spanningen op… “Kun je van verschillende deelbelangen per schakel naar een gemeenschappelijk belang gaan? Dat is lastig. Dat geldt voor één product als bloembollen al, laat staan als je verbinding zoekt met echt andere bedrijven. Maar het

machtsdenken heeft zijn beperkingen. Hoe groot de schaal van je coöperatie ook is, als FloraHolland of als de Greenery heb je de retail niet in je macht en dat geldt omgekeerd ook. Verbinden met anderen vanuit een gemeenschappelijk belang, dat wordt de toekomst.” Financiering is bij veel coöperaties een discussiepunt. Wat zijn hier de ontwikkelingen? “Er zit een spanning tussen zeggenschap van de leden en financiering met vreemd kapitaal, zie de discussie bij For Farmers, je hebt hetzelfde gezien bij de Rabo-ledencertificaten. Bij sommige oude coöperaties is de schaal echter zo groot dat zelffinanciering door de leden lastig is. Coöperaties zoeken naar vormen om vreemd vermogen aan te trekken en toch de zeggenschap bij de leden te laten, maar in principe leveren leden bij vreemd kapitaal zeggenschap in.” “De laatste jaren zien we regelmatig dat het ledenvermogen in dode hand steeds meer individueel op naam gesteld gaat worden, waarbij dan de mogelijkheid kan ontstaan om dat intern te verhandelen. Veel coöperaties werken met het model dat een deel van de winst wordt toegevoegd aan het eigen vermogen en een deel wordt uitgekeerd, al dan niet onderverdeeld in op naam gesteld eigen vermogen en/ of als nabetaling/restitutie. Je moet sowieso wat in de oorlogskas houden om te investeren, te innoveren en om tegenvallers op te vangen.”

Je noemde dat jonge coöperaties er vaak beter in slagen jongeren erbij te betrekken. Meer in het algemeen is met de toenemende schaalgrootte de ledenbetrokkenheid een punt van zorg. Hoe sta je in dit verband tegenover vormen van afgedwongen ledenbetrokkenheid als de leveringsplicht? “Ledenbetrokkenheid moet in het systeem zitten. Je bent er niet met een keer per jaar een ledenvergadering. Een getrapte vorm van ledenvertegenwoordiging met regionale bestuursleden die dicht bij de leden staan, kan er voor zorgen dat leden zich toch betrokken voelen bij hun coöperatie. FloraHolland heeft nu de ‘community’ als modern informatie- en discussieplatform voor en tussen leden ontwikkeld. Investeren in ledenbetrokkenheid, dat is belangrijk. Dat kan bijvoorbeeld ook door leden eens ‘op de koffie’ uit te nodigen als een nieuwbouwproject gereed is.” “Leden moeten graag zaken met je willen doen, maar een leveringsplicht kan als stok achter de deur nodig zijn. Je hebt als onderneming nu eenmaal een bepaald volume nodig om een organisatie te draaien. Leveringsplicht kan coöperatief zijn, als je daardoor gunstiger voorwaarden kunt creëren. Als tien procent van je leden wegloopt, gaat dat ten koste van het langetermijnbelang. Als je als coöperatie op lange termijn wilt investeren, mag je ook langetermijncommitment van je leden vragen.”

“Naar de beurs gaan om geld op te halen, dan bestaat het gevaar dat het lid geen doel meer is, maar een middel ter verhoging van de aandeelhouderswaarde. Dat kan botsen, als het bijvoorbeeld gaat om langetermijninvesteringen die ten koste kunnen gaan van de kortetermijnwinstgevendheid.” 21 maart 2014VISIE 11

BROEIERIJ

‘De bol-op-potmarkt herste Afgelopen jaren hebben de bollen-op-pot behoorlijk onder druk gestaan. Met name het overaanbod in narcis ‘Tête-à-tête’ zorgde voor een moeizame afzet en matige prijzen, ook bij de andere bolgewassen die op potjes verhandeld worden. Maar het tij lijkt te keren. Muscarispecialist Jan van der Lans van Kwekerij Turfspoor bespeurt een positieve stemming. ‘We hebben het nog nooit zo druk gehad.’ Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: René Faas

J

e ziet het niet veel: bol-op-potkwekers die zich volledig hebben toegelegd op één product. Zeker in de muscariteelt vormt Jan van der Lans een uitzondering. De eigenaar van Kwekerij Turfspoor in Lisserbroek doet winterdag niets anders dan muscari’s broeien, zowel op pot als voor de snij. “Soms is dit specialisme een nadeel”, geeft de ondernemer toe. “Voor afnemers die een breder aanbod bol-oppot vragen zijn wij te eenzijdig. Anderzijds zijn wij wel in staat grote orders in te vullen.” Sinds vorig jaar is Van der Lans vaste leverancier van de grootste grutter van Nederland. “Albert Heijn kiest bewust voor slechts vier bol-op-potkwekers. Aan ons de eer om de muscarivraag in te vullen. Dat doen we niet rechtstreeks, maar via exportbedrijf Waterdrinker die de connecties heeft, de gang van zaken kent en in staat is vraag te bundelen en de logistiek te organiseren.”

ZESTIG PROCENT Voorkeursleverancier zijn van Albert Heijn schept ook bepaalde verplichtingen. De supermarktketen eist het certificaat MPS-GAP. “We hebben ruim een jaar de tijd gekregen om dit op orde te krijgen. Gelukkig, want het betekent nogal wat. De hele bedrijfsvoering moet gecertificeerd worden. Dat geldt dus ook voor onze zomerbloementeelt. Maar als je mee wilt doen, 12 VISIE21 maart 2014

Zijn soorten ‘White Magic’ en ‘Blue Magic’ zijn daarentegen gewild, omdat ze genetisch kort zijn en dus uitermate geschikt voor de verdere bestemmingen. “Muscari’s gaan met de kamerplanten mee op transport en staan dus vaak bij 16 of 17 graden. Het probleem met een muscari is dat hij hard groeit. Soms krijgen wij bollen van kwekers die al een spruit van een centimeter hebben. Dan mag er qua lengte op de pot bijna niets meer bijkomen en dat gaat niet. De bol moet immers nog de kas in en wortelen.”

NIEUW SORTIMENT heb je geen keus.” Het levert Van der Lans een grote afnemer op: zestig procent van zijn potproductie gaat naar Albert Heijn. “In totaal maken we jaarlijks een half miljoen potten, van 9 cm tot 16 cm schalen. Daarnaast snijden we zo’n 600.000 stelen die in bosjes van tien stuks verhandeld worden. De snijproductie is veel bewerkelijker en de markt is beperkt. Exporteurs nemen meestal tien hooguit twintig bosjes per keer af. Er zijn dan ook maar zeven of acht aanvoerders.”

‘We zitten momenteel op een productieniveau waar de markt goed mee uit de voeten kan’ Van deze aanvoerders is Kwekerij Turfspoor de enige met ‘Siberian Tiger’, ‘Big Smile’, ‘Marieke’, ‘Lady Blue’ en ‘Latifolium’ in het pakket. Daarnaast maken ‘Snow of Touch’ en ‘Alba’ deel uit van het snijassortiment. Binnen het potassortiment neemt de oude vertrouwde, blauwe ‘Armeniacum’ zestig procent van de productie voor haar rekening. Dit blijft in Van der Lans’ ogen het beste soort vanwege de forse bloemtros.

Naast het handelssortiment staan er dit jaar bij Kwekerij Turfspoor zo’n vijftig nummers in de kas om uitgetest te worden. “Ik ben altijd bezig met nieuwe soorten om te kijken of het wel of niet slaagt. Dat vind ik leuk om te doen, dus kwekers/veredelaars weten mij inmiddels te vinden. Het duurt echter wel twee of drie jaar voordat je weet welke temperatuurbehandeling een soort nodig heeft en of dat in de rest van je productieproces past. Dat laatste is erg belangrijk als je grootschalig broeit.” Nieuw sortiment is volgens de broeier ook een manier om zich te onderscheiden. “Klanten vragen daar om. In de kleuren wit en blauw is er al veel beschikbaar. De uitdaging is een goede gele of roze muscari.” Behalve sortiment zijn flexibiliteit, leveringsbetrouwbaarheid en kwaliteit belangrijke pijlers voor Van der Lans. Goed uitgangsmateriaal is van groot belang. De ondernemer gebruikt bolmaat 8, 9 en 10 en koopt de bollen bij vaste leveranciers. Daarnaast wordt uiterste zorg besteed aan de productie en wordt alles vastgelegd via MPS. Albert Heijn geeft de consument bloeigarantie en gaat nog een stap verder. “Van alle partijen die wij leveren, worden monsters genomen voor uitbloeiproeven”, vertelt Van der Lans. “Hiervan worden in Bleiswijk productfilmpjes gemaakt en aan de hand daarvan ontstaat een track and trace-systeem.”

SCANDINAVIË Voor de handel met Albert Heijn worden langetermijnafspraken gemaakt. De rest van de

lt zich’ De eerste week van januari start Kwekerij Turfspoor met het uitleveren van de potten. “Dit gaat door tot Pasen, dan is het bol-op-potseizoen over. De snijmuscari’s gaan langer door. Deze verhandelen we meestal vanaf tweede week februari tot half mei. Continuïteit is in de tussenliggende tijd erg belangrijk. Als een product of kleur een paar dagen niet beschikbaar is, zegt de handel ‘het is er niet meer’. Zie er dan maar weer tussen te komen. Hetzelfde geldt voor de totale muscari-aanvoer. Deze mag niet te groot, maar moet ook niet te klein zijn.” Afgelopen vijftien jaar is het aanbod gehalveerd. Volgens Van der Lans heeft dat te maken met een groot aantal kwekers dat gestopt is. “Dat resulteerde in een gunstigere prijsvorming, al heeft de markt afgelopen jaren wel zwaar onder druk gestaan. Boosdoener was narcis ‘Tête-à-tête’ die massaal voor dumpprijzen werd aangeboden. Dat trok de rest van de markt mee. De muscari’s waren naar verhouding veel te duur.”

POSITIEVE STEMMING

Jan van der Lans: ‘Pot- en snijmuscari’s zijn twee heel verschillende markten’ pottenafzet betreft vrijwel allemaal daghandel. “Maar dan wel via de bemiddeling”, merkt de broeier op. “Slechts vijf procent komt voor de klok, vaak de mindere kwaliteit waar een andere prijs aan hangt. Het is belangrijk dat je dat duidelijk communiceert naar je afnemers.” Een hele andere markt vormen de snijmuscari’s, allemaal klokhandel. “Dit heeft vooral te maken met de kleinschaligheid. Anders wordt

het logistiek veel te duur”, vertelt Van der Lans. De potproducten gaan volgens hem hoofdzakelijk naar tuincentra in Europa, waarbij de witte muscari’s gretig aftrek vinden in Scandinavië. De snijmuscari’s gaan de hele wereld over. “Via bloemisten worden ze als monobos of in boeketten aan de consument verkocht. De witte cultivars worden veel gebruikt voor bruidswerk.”

Inmiddels is de stemming in de markt volgens de ondernemer een stuk beter. “Ondanks het warme weer zit het perkgoed onze handel niet in de weg. Wij hebben het nog nooit zo druk gehad begin maart. De prijzen zijn redelijk tot goed en schommelen tussen de 40 en 55 cent voor een 9 cm pot. Daar zit natuurlijk een flinke marge tussen, maar dat hangt helemaal af van de kwaliteit en de eventuele toegevoegde waarde in de vorm van een label of etiket. Elk product heeft een eigen prijs.” De bol-op-potaanvoer is volgens Van der Lans wat lager en stabieler. “Wat betreft de muscari’s zitten we nu op een productieniveau waar de markt goed mee uit de voeten kan. Het feit dat steeds meer cultivars in kwekersverenigingen worden ondergebracht - nu ook ‘Armerniacum’- draagt daar positief aan bij. De bollen worden duurder, maar het voordeel is dat iedereen dezelfde inkoopwaarde heeft en dat er geen dumppraktijken meer ontstaan. Restanten worden vernietigd. Dat zorgt voor hogere gemiddelde kwaliteit en een betere afstemming tussen vraag en aanbod. Daar heeft uiteindelijk de hele keten voordeel van.” 21 maart 2014VISIE 13

OPENBAAR GROEN

‘Groen zit ons in de genen’ Met zijn van nature groene omgeving, heeft de gemeente Weert een voorsprong op andere gemeentes. Tegelijkertijd doet de gemeente er alles aan om de titel ‘Groenste stad van Europa’ met glans te vervullen. ‘Wij blijven investeren in ons groen.’ Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

W

andelen, fietsen, paardrijden in de natuur of gewoon op een bankje zitten in het bos en van de groene omgeving genieten: het kan allemaal in Weert. De stad in Midden-Limburg lijkt heel natuurlijk over te lopen in zijn groene omgeving, met aan de zuidkant een immens groot natuurgebied dat tot ver over de Belgische grens reikt. Dit gebied – dat groter is dan de Veluwe – is door Weert samen met Nederweert en de Belgische buurgemeenten ontwikkeld tot een bijzonder grenspark. Het gemeentehuis bevindt zich in een zeer stedelijke omgeving. Dat duurt niet lang meer, er staat een verhuizing op stapel naar een duurzaam pand aan de buitenranden van de stad, op kuierafstand van een park. Uitzicht op groen gegarandeerd. In het vroege voorjaar is het groen nog niet zo nadrukkelijk aanwezig in de stad, maar wethouder Harry Litjens – verantwoordelijk voor openbaar groen in Weert – nodigt ons van harte uit om over een maand of twee nog eens terug te komen. “Als je dan de Martinuskerk beklimt en om je heen kijkt, zie je goed hoe ongelooflijk groen onze stad is. Wij beschikken over 52 vierkante meter groen per inwoner, dat is twee vierkante meter meer dan het landelijk gemiddelde.”

GROENSTE STAD Niet voor niets is Weert uitgeroepen tot groenste stad van Nederland in 2012 en groenste stad van Europa in 2013. “Wij zijn altijd al een groene gemeente geweest en het is een belangrijk aspect van ons beleid. Groen zit ons als het ware in de genen. Onze gemeente heeft natuurlijk veel geluk met de ligging in het Limburgse landschap: als je de stad uit fietst, rij je zo het prachtige buitengebied en de bijzondere natuur in.” Daarnaast gaat de gemeente zeer bewust om met het groen in de stad. “Ook dat is al zo lang als ik mij kan herinneren. Zo is er twintig jaar geleden een wijk gebouwd met veel aandacht voor groen en dat is nu dan ook een van de populairste wijken in de stad, een huis staat daar nooit lang te koop.” In een andere wijk zijn onlangs alle bomen die hun standplaats waren ontgroeid, vervangen 14 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

door jongere, kleinere bomen. “Dat hebben we in goed overleg met bewoners gedaan, tenslotte gaat het om hun leefomgeving. Toch moeten ze nu allemaal wennen aan het eindresultaat: door die kleine bomen is de straat minder lommerrijk geworden en voor het gevoel van bewoners wat ‘killer’. Dat zegt wel iets over hoezeer ook onze inwoners hechten aan een groene omgeving.” De gemeente werkt bewust aan ‘zachte overgangen’ van de stad naar de natuur en zelfs geluidswallen worden in de bloemen gezet om de groene uitstraling te behouden.

ten in hun voortuin, daar hebben zo’n vierhonderd huishoudens gebruik van gemaakt. En toevallig planten we vandaag nog eens zo’n driehonderd bomen met 170 basisschoolkinderen.” Plaats van handeling is een industrieterrein waarvoor de eerste paal nog geslagen moet worden. “Als het terrein straks volledig ontwikkeld is, zorgen de bomen daar al voor een groene omgeving die werknemers uitnodigt om lekker buiten te gaan pauzeren.” Vanuit de provincie loopt er een project waarbij minder goede landbouwgronden worden teruggegeven aan de natuur. “Er komt dus alleen maar natuur bij in onze omgeving.” Met andere agrariërs in de omgeving is een overeenkomst gesloten voor het verfraaien van de akkerranden, zodat akkerbouwgrond natuurlijk over-

‘Inwoners hechten steeds meer waarde aan en krijgen steeds meer waardering voor het groen in en om hun stad’ Hoezeer Weert ook dol is op groen, bloembollen komen nog maar beperkt voor in de gemeente. “Op de stadsingels genieten we in het vroege voorjaar van enkele borders met tapijten van narcissen, krokussen en tulpen. Op enkele plekken hebben we ze toegepast als verwildering, maar niet nadrukkelijk. In de binnenstad hebben we hanging baskets met bloemen hangen. We zijn ons ervan bewust dat bloembollen van essentieel belang zijn voor bijen en insecten en zouden er ook meer mee moeten doen.” De wethouder staat dan ook zeker open voor interessante voorstellen vanuit de sector.

BOOM CADEAU Geen straat zonder boom. Dat is de stellingname van de huidige coalitie van de gemeente Weert. “En dat hebben we in de afgelopen vier jaar ook waargemaakt. We zouden in die periode vierhonderd bomen planten, maar het zijn er geloof ik wel twaalfhonderd geworden.” Daartoe heeft de gemeente een aantal gerichte acties ondernomen. “Inwoners konden een boom krijgen van de gemeente om aan te plan-

Harry Litjens: ‘Wij willen niet bezuinigen op groen’

loopt in het groen. “Daarvoor krijgen zij een vergoeding.”

NIKS INLEVEREN Ook loopt er een pilot voor de vergroening van de binnenstad. “Daar zien we nog mogelijkheden voor verbetering. Dat gebeurt onder andere door het aanleggen van geveltuinen. Aan de vergroening van een plein heeft de horeca die daar is gevestigd ook meebetaald.” Het groen op de rotondes in Weert is gesponsord door het bedrijfsleven. “Daar betalen bedrijven een bedrag per jaar voor en in ruil daarvoor staat er een bordje met de bedrijfsnaam bij.” Inwoners waarderen alle inspanningen zeer, weet Litjens. “We merken dat onze inwoners steeds meer waarde hechten aan en waardering krijgen

voor het groen in en om hun stad.” De gemeente hanteert dan ook de hoogste kwaliteitseisen voor beheer en onderhoud. “Voor ons is er geen andere optie dan niveau A, daarop willen we echt niks inleveren. We willen minimaal vasthouden aan wat we hebben. We zien dat andere gemeenten teruggaan naar niveau B of C, maar in Weert is daar geen sprake van. Dat is allemaal een kwestie van keuzes maken en slim begroten.” De wethouder noemt verschillende redenen die groen zo belangrijk maken voor Weert. “Om te beginnen zijn de gezondheid en het welbevinden van onze inwoners erbij gebaat, je hoeft er maar een onderzoek op na te slaan en het bewijs ligt er. Mensen willen hier graag wonen

en dat is goed voor de waarde van de woningen. Bovendien maakt het groen ons tot een trekpleister voor toeristen die hier het nodige besteden tijdens hun verblijf.” Het predicaat ‘Groenste stad van Europa’ heeft de gemeente veel goeds gebracht. “Zo’n prijs levert veel media-aandacht op en daar hebben we flink van kunnen profiteren. Het is merkbaar drukker geworden, toeristen komen op zo’n titel af. Dat heeft het bewustzijn op het gebied van groen en de zorg voor de kwaliteit van onze gemeente alleen maar vergroot.” Op verzoek van de organisatie heeft de gemeente Weert zich nu ook aangemeld voor de race om de titel ‘Groenste stad van de wereld’. “Dat zou wel heel erg mooie pr voor onze groene stad zijn, de Limburgse kers op de taart.”


ACTUEEL

Naast de veldkeuring en de labtoetsen heeft de Bloembollenkeuringsdienst met meer onderwerpen te maken. De afronding van het project Maak Uitvoering Simpel, het denken over kwaliteit onder de noemer 2.0 en de zogenoemde zbo-discussie. Genoeg stof voor een goed gesprek met BKD-directeur Vincent Cornelissen. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

H

et leek een wirwar aan klasseringen met bijbehorende eisen. Het ene gewas kende vier klassen, de andere drie. De een had klasse Algemeen, de ander Standaard. De achtergronden waren aan een buitenstaander niet of nauwelijks uit te leggen. In oktober 2011 hield de Bloembollenkeuringsdienst (BKD) een vakbrede conferentie, met als een van de uitkomsten de wens om alle klasseringen nog eens tegen het licht te houden. “Onder de naam Maak Uitvoering Simpel (MUS) zijn we aan de slag gegaan. Het idee was om vanaf nul weer te gaan bouwen. Stel dat we geen systeem hadden, hoe zou het er dan uit moeten zien? Gaandeweg kwamen we erachter dat wat er al lag eigenlijk zo slecht nog niet was. Resultaat van MUS is in ieder geval dat we voor alle gewassen dezelfde drie klassen hanteren: klasse I, klasse Standaard en klasse Europa. Klasse II is vervallen, evenals klasse Algemeen”, aldus directeur Vincent Cornelissen. Een tweede resultaat van MUS is de invoering van het zogenoemde Risicogebaseerd keuren. “We leggen daarbij meer verantwoordelijkheid bij de ondernemer. Dat doen we door een aantal objectieve criteria te beoordelen. Dat kan gaan over zaken als de administratie, tracking and tracing en hygiëne. Een aantal daarvan nemen we al mee voor het jaarlijkse Erkenningsbezoek, voorheen aangeduid als het Toezichtsbezoek. Het aantal keuringen zal niet afnemen, wel de keuringsintensiteit. We hebben bedrijven gevraagd die willen meewerken aan een proef. Daar hebben we al heel wat belangstelling voor.”

KLANT KONING Na MUS dient zich al weer een nieuw onderwerp aan: gewas 2.0. Bij de lelie is tijdens de Leliedag hiervoor een eerste aanzet gegeven onder de naam Lelie 2.0. Bedrijven konden een intentieverklaring tekenen, en die komen volgens Cornelissen volop binnen. Het idee achter gewas 2.0 is ingegeven door de eisen die afnemers aan bloembollen stellen en de manier waarop daar nu mee wordt omgegaan. Cornelissen: “Wat we zien is dat de eisen die landen stellen als het gaat om virus16 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

sen alleen maar toenemen. Ook de detectietechnieken worden steeds beter in die landen. Beide ontwikkelingen doen zich voor. Nu levert een producent zijn bollen bij de export af, en blijkt pas bij het certificeren dat een partij soms niet voldoet aan alle eisen. Dat levert hele hoge faalkosten op en dat is schadelijk voor de hele keten.

‘De samenwerking met het bedrijfsleven is en blijft essentieel’ Door veel sterker in te zetten op schoon beginnen en schoon blijven werken, nemen die faalkosten aan het eind sterk af.” Cornelissen trekt de vergelijking met een auto. “De autofabrikant zal echt geen auto maken die niet aan alle eisen van alle landen voldoet. Voordat hij gaat bouwen inventariseert hij alle eisen en maakt daarna een auto. Die kan naar elk willekeurig land. Zo zou het met bloembollen ook moeten zijn. Elke bol die we produceren moet naar elk land kunnen, welke eisen er ook zijn. Dat is nu niet het geval. Pas bij aflevering wordt bekeken wat er naar China of Japan kan.” Uit de sector hoort de BKD-directeur nog wel eens kritiek op de eisen die landen stellen. “Daar kan ik maar een ding op zeggen: de klant is koning. En het ministerie van Economische Zaken en de NVWA doen hun uiterste best om realistische eisen af te spreken en deze zo goed mogelijk af te stemmen met de sector.”

ANDERS DENKEN Schoon werken door de hele keten heen betekent dat alle schakels daarin hun rol hebben, aldus Cornelissen. “De veredeling moet er voor zorgen dat hun uitgangsmateriaal voor honderd procent virusvrij is. De teelt moet vooral inzetten op hygiëne. Dat zal soms om anders denken vragen. Bijvoorbeeld door virusvrije partijen op een ander perceel te telen dan besmette partijen. Daarbij kunnen telers ook samenwerken. Bijvoorbeeld door alle schone partijen op het ene bedrijf te verwerken en besmette partijen op een ander bedrijf. Wat

‘Wat goed ook inzicht geeft, is vooraf bemonsteren van een perceel op bijvoorbeeld Xiphinema diversicaudata, dat ArMV en SLRSV kan overbrengen. Ten slotte vraagt het werken met 2.0 om extra zorgvuldige tracking and tracing. Dat is essentieel. Zonder juiste tracking and tracing hoef je er niet eens aan te beginnen.” Cornelissen pleit voor het vormen van een Regiegroep 2.0. “We hebben in de lelie de Regiegroep Lelie die onder meer met dit plan is gekomen. Dit idee is toepasbaar voor de hele bollensector en daar zou een Regiegroep 2.0 goed werk in kunnen verrichten.”

OP AFSTAND Vorig jaar vierde de BKD het negentigjarig bestaan. Een van de sprekers was toen Cees Lever, die namens het ministerie van Economische Zaken duidelijk maakte dat de huidige opzet van de BKD, met aansturing door een bestuur vanuit de sector, wel eens zijn langste tijd gehad kon hebben. Inmiddels zijn we een

is moet je niet veranderen’ jaar verder en kan Cornelissen ook iets meer vertellen over de achtergronden van deze visie van de overheid. “Zijn opmerking past in het regeerakkoord uit 2012, waarin staat dat de overheid de zogenoemde zelfstandige bedrijfsorganen (zbo’s) onder de loep zal nemen. We kennen in Nederland zo’n tweehonderd zbo’s, uiteenlopend van het Centraal Orgaan Asielzoekers en de Autoriteit Financiële Markten tot de Naktuinbouw en de BKD. Bij een aantal van die zbo’s zijn in het recente verleden zaken niet goed gegaan. Dat betrof niet de keuringsdiensten. Dat was de reden voor de coalitie om in het regeerakkoord deze zinsnede op te nemen.” In een onderzoeksrapport dat is opgesteld in opdracht van de overheid door voormalig topambtenaar Johan de Leeuw wordt samenvoeging van de vier keuringsinstanties in de plantaardige sector voorgesteld, naast een meer publieke aansturing. En dat terwijl de vier plantaardige keuringsdiensten juist heel goed

functioneren, door het bedrijfsleven zelf worden gefinancierd en door hun werk de export naar heel veel landen in de wereld mogelijk maken. Het rapport-De Leeuw is inmiddels naar de Tweede Kamer gestuurd en heeft als rode draad dat er minder zbo’s moeten komen en dat ze publiekelijk worden aangestuurd. Desgevraagd geeft Cornelissen aan het te begrijpen als dit op menig ondernemer overkomt als een onvriendelijke overname van een dienst die door de sector zelf is opgericht. Cornelissen: “Wat goed is moet je niet veranderen. En als je wat verandert moeten we er wel beter van worden. Het plantaardig bedrijfsleven is nu bezig om zelf ook een onderzoek uit te voeren naar mogelijkheden om de keuring anders of beter te organiseren. De kracht van de huidige structuur is dat je de keuring samen met het bedrijfsleven organiseert, en dat het draagvlak goed is geregeld. De samenwerking met het bedrijfsleven is daarbij essentieel.” Maar stel dat de overheid de BKD toch op

afstand zet, wat dan? “Drie dingen blijven voor ons belangrijk: bereikbaarheid, waarborging van disciplines en kennis, en het in stand houden van kwaliteit en service. Die insteek is ooit gekozen door bedrijfsleven en keuringsdiensten en wordt ook door het ministerie van Economische Zaken onderschreven. De overheid streeft er naar om rond de zomer een blauwdruk over dit onderwerp gereed te hebben.”

CLIENT EXPORT Ten slotte is de BKD nog partij in de ontwikkeling van CLIENT Export en het Ketenregister. Afgelopen winter hebben twee exportbedrijven een pilot gedraaid met beide nieuwe initiatieven die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. “We gaan langzaam maar zeker van pilot naar praktijk. Het moment van aansluiten op CLIENT Export nadert. Omdat we nu al het Ketenregister hebben, en de export er mee kan werken, kan de exporttoets op ArMV en SLRSV voor China vervallen. Dat is winst.” 21 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 17

TUINBLADEN

‘Nog heel wat zendingswerk te Zelf is Rose-Marie Gerritsen, hoofdredacteur van OnzeEigenTuin, dol op bloembollen. Haar eigen tuin staat er vol mee. Als ze een wandelingetje in de buurt maakt, valt haar op dat lang niet iedereen zo bollenminded is. OnzeEigenTuin is dan ook nog lang niet uitgeschreven over wat je allemaal met bloembollen kunt doen.

Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

H

et tuintijdschrift OnzeEigenTuin kent een rijke historie: het blad bestaat inmiddels al zo’n zestig jaar. Het verschijnt eenmaal per kwartaal in een oplage van 12.000 stuks. “Het grootste deel van onze lezers is abonnee, een klein deel koopt losse edities bij de boekhandels in Nederland en Vlaanderen”, vertelt Rose-Marie Gerritsen. “Wij hebben zelfs abonnees in Duitsland. Het is een blad dat met zorg en heel veel plezier wordt gemaakt.” Het blad telt per editie 48 pagina’s. “Het aantal advertentiepagina’s is beperkt, de focus ligt op de redactionele informatie.” Opmerkelijk is de cover: die toont steevast een tekening, schildering of collage, gemaakt door een kunstenaar.

LIJFBLAD Gevraagd naar het doel van OnzeEigenTuin formuleert Rose-Marie: “Wij willen serieuze, onafhankelijke, licht kritische informatie geven aan zowel amateurs als professionele tuiniers en mensen die in tuinieren geïnteresseerd zijn. Wij houden ons niet bezig met hypes en trends. We constateren ze wel, maar lopen er niet achteraan, wij richten ons meer op verdieping. Ons motto is: ‘Het lijfblad voor lezende tuiniers’.


Veel lezers bewaren ons blad, het dient vaak als naslagwerk.” OnzeEigenTuin heeft - anders dan de naam doet vermoeden - meer te bieden dan verhalen over tuinieren. “Ook artikelen over kunst, cultuur, tuinhistorie en landschap komen aan bod. Wij proberen ons onder andere te onderscheiden door verhalen te brengen die je niet in andere bladen of op internet vindt.

‘Op de Floriade in Venlo vond ik de bloembollen er niet echt uitspringen, dat was een gemiste kans’ Zo willen wij onze lezers laten kennismaken met nieuwe aspecten en informatie waarvan je denkt: wat leuk, dat wist ik nog niet. Ons informatieaanbod is dus breed, je kunt er als lezer van alles uit halen. Vaste auteur Wim Meulenkamp weet bijvoorbeeld alles over historische tuinen en parken. Hij schrijft daar prachtige

verhalen over die je niet snel ergens anders zult lezen.” Artikelen over bloembollen zijn een vaste waarde in het tuinmagazine. “De eerste artikelen over bloembollen in ons blad werden onder andere geschreven door Mien Ruys, tegenwoordig zijn dat Rita van der Zalm en Jacqueline van der Kloet. Bloembollen zijn niet weg te denken uit ons blad, ze vormen een van de aspecten van de tuin, net als vaste planten en heesters.” Rose-Marie is zelf een groot liefhebber van bloembollen, dat is duidelijk af te zien aan haar tuin die op het moment van het interview een bloeiend voorjaarsfeest is. “Ik heb van alles staan: dahlia, canna, knolbegonia, crocosmia, krokus, sneeuwklokje… Ook mijn collega’s op de redactie zijn erg geïnteresseerd, dus we schrijven er met plezier over. Wij benadrukken in onze artikelen dat een tuin in alle seizoenen mooi kan zijn, dus ook aan het eind van de winter en in het vroege voorjaar. Daar zorgen de bloembollen voor. Trek dus niet die gordijnen dicht, maar geniet van dat heerlijke uitzicht.”

BELOFTE De invalshoeken van de bollenartikelen zijn divers. “Soms duiken we in de historie - hoe is de bloembol in Nederland terechtgekomen? - dan weer schrijven we over toepassingen, en om lezers te inspireren zoomen we in op verrassende combinaties met vaste planten. Daarmee weken we lezers ook los van het oude beeld van bloembollen, met groepjes van een soort in perkjes bij elkaar. Hoewel dat ook zijn charme had in die tijd, worden bloembollen tegenwoordig op een natuurlijke manier geïntegreerd in de totale beplanting in de tuin.” Hoewel de meeste lezers van OnzeEigenTuin wel weten hoe ze bloembollen moeten planten - ‘we hoeven niet te schrijven dat het puntje van de bol naar boven moet’ - brengt het tuin-

verrichten met bloembollen’ planten. Dan heb je volgend voorjaar in elk geval iets bloeiends in je tuin.” Rose-Marie beschouwt Keukenhof als een belangrijke inspiratiebron voor de toepassing van bloembollen in de tuin. “Daar kun je goed zien wat er allemaal mogelijk is en nieuwe ideeën opdoen. Keukenhof is dan ook een dankbaar adres om op te nemen in onze uitjes voor lezers. Ook wijzen we onze lezers op de bollenroutes in het voorjaar, die zijn zeer de moeite waard.” Enige jaren geleden organiseerde het blad een dahliakeuring voor lezers, inclusief een verkiezing van de favoriete dahlia. “Dat was een succes, ook op die manier stimuleer je de belangstelling voor bloembollen.”

BIOLOGISCH

Rose-Marie Gerritsen is dol op bloembollen: ‘Je kunt elk jaargetijde genieten van je tuin’

blad ook praktische verhalen over bloembollen. “Dan leggen we in een paar stappen de basis uit, en laten we zien wat het eindresultaat is. Dat is een mooie belofte voor het werk dat je nu doet: voor bloembollen moet je wel een

beetje geduld hebben. Dat je geen instant succes hebt, maakt het voor mij juist leuk, maar dat geldt niet voor iedereen. Wij wijzen op de mogelijkheid van bloembollen-op-pot; die kun je - als ze uitgebloeid zijn - alsnog in je tuin

De redactie van OnzeEigenTuin heeft tijdens beurzen en evenementen volop contact met haar lezers. “Het aardige van die momenten is dat we ze dan kunnen vragen wat ze wel en niet bevalt in het blad, waarover ze vooral willen lezen en welke invalshoeken hen aanspreken. Dan blijkt er onder andere een grote behoefte te zijn aan praktische informatie, bijvoorbeeld over snoeien en planten.” Over haar eigen informatiebehoefte merkt Rose-Marie op: “Ik blader graag door een blad als BloembollenVisie. Er staan genoeg interessante artikelen in waar wij informatie uit kunnen halen. Wat ik nog wel een beetje mis, zijn de artikelen over de biologische teelt: hoe staat het daar nu eigenlijk mee? En waar kunnen consumenten die biologische bollen kopen?” Sowieso mag de sector zich wel wat meer laten zien, vindt de hoofdredacteur. “Op de Floriade in Venlo vond ik de bloembollen er niet echt uitspringen, dat was een gemiste kans.” Het valt haar ook op dat maar weinig tuinbezitters iets met bloembollen doen. “Zo jammer; er valt nog heel wat zendingswerk te verrichten. De sector mag daarin wat minder bescheiden zijn.”


VOORLICHTING

Chemische selectie: plussen Chemische selectie is een mogelijkheid om het viruspercentage in tulpen te beteugelen. Een adequate bestrijding van viruszieke planten zorgt voor goede doding van de bollen en minder virusverspreiding. Proeftuin Zwaagdijk deed drie jaar onderzoek naar chemische selectie. Gekeken is naar de invloed van vroege selectie, de methode van selecteren en het effect van middelen of combinaties van middelen. In drie artikelen wordt de chemische selectie van tulpen onder de loep genomen. In dit tweede artikel wordt het effect van de methode van selecteren besproken.

tie tussen het tijdstip van selecteren (voor, tijdens en na de bloei) en de methode in beeld gebracht.

METHODE Voor de proeven is gekozen voor de cultivars ‘Leen van der Mark’ en ‘Prinses Irene’. De cultivar ‘Leen van der Mark’ is een cultivar die veel geteeld wordt. ‘Prinses Irene’ staat bekend als een cultivar die lastig te doden is. In het eerste jaar zijn in het voorjaar de drie verschillende behandelingen uitgevoerd in veldjes van telkens 120 bollen. Na de oogst zijn de restanten geschoond en is het aantal bollen > zift 4 geteld en gewogen. In het najaar zijn deze overgebleven bollen weer geplant. In het tweede jaar is het uiteindelijke resultaat vastgesteld door per behandeling het aantal opgekomen planten te tellen.

‘Het voordeel van volledig snoeien is dat de virusbron meteen verwijderd wordt’ Het opplanten van de restanten is nodig, omdat het vaak voorkomt dat de bol uitwendig niets mankeert, maar dat de centrale spruit toch verloren is gegaan of niet meer uitloopt.

PROEFOPZET

Overzicht van het proefveld

Tekst: Frank Kreuk, onderzoeker bloembollen Proeftuin Zwaagdijk Fotografie: Proeftuin Zwaagdijk

U

it de resultaten van de veldkeuring in tulp door de BKD blijkt dat de problemen met virus in met name het witte en gele sortiment groot zijn. Ondanks de grote hoeveelheid energie die in het selecteren van de partijen gestoken wordt, vindt dikwijls declassering en afkeuring van de partijen plaats door een sterke virustoename. Een van de onderdelen om virusuitbreiding in tulpen te beperken is het via chemische selectie uitvoeren van een goede doding van de viruszieke planten.


Sommige bedrijven beschadigen of snoeien tijdens de toediening van de chemische stof de plant, omdat ze daarvan een beter effect verwachten. De keuze om de plant wel of niet te snoeien verschilt sterk per bedrijf. Het volledig snoeien van de plant heeft als voordeel dat de infectiebron direct wordt verwijderd. Deze handeling kost wel meer arbeid en belast het lichaam meer. Soms kiest men voor een tussenoplossing door een gedeelte van de plant weg te halen. Afhankelijk van de wijze van beschadigen, wordt de dodende vloeistof op het blad, de stengel of in de bladoksel gespoten. Proeftuin Zwaagdijk heeft onderzocht wat het verschil in effect is tussen ‘de plant geheel in tact houden’, ‘tot het eerste blad afbreken’ en ‘alleen het bladoksel laten staan’. Ook is de rela-

Bij de methode ‘plant in tact + beschadigen’ werd de plant niet gesnoeid (soms wel gekopt) en werd het middel op het grootste blad aangebracht, terwijl tegelijkertijd het blad met een scherpe punt beschadigd werd. Bij de behandeling ‘alleen bladoksel laten staan’ werd de plant tot aan het maaiveld zo veel mogelijk gesnoeid. De vloeistof werd op de plantrestanten gespoten. Bij de behandeling waarbij de plant tot het eerste blad (het grootste blad) werd afgebroken is de druppel aan de bovenkant van het blad aangebracht, die vervolgens naar beneden in het bladoksel stroomde. Bij het toedienen van de middelen is een flinke druppel vloeistof gebruikt. De gebruikte bestrijdingscombinatie in deze proef was: Roundup Max 70% + Reglone 5% + water 25%.

RESULTATEN De verschillen tussen de snelheid van afsterven waren niet groot. In de behandelingen waarbij meer gesnoeid werd, stierven de planten maar iets eerder af.

en minnen van snoeien Tabel: Resultaten twee jaar onderzoek (120 bollen geplant) Leen van der Mark behandelingen

periode

aantal bollen geoogst

aantal opgekomen

plant in tact + beschadigen

1e week april

29

3

60

7

tot 1e blad afbreken

1e week april

22

3

36

6

alleen bladoksel laten staan

1e week april

51

3

51

7


1e week mei

23

7

25

8


1e week mei

22

7

15

6


1e week mei

118

13

66

6


1e week juni

135

37

42

9


1e week juni

162

52

73

13


1e week juni

321

47

181

12

‘LEEN VAN DER MARK’ Bij de eerste week van april was het aantal geoogste bollen van de methode ‘alleen het bladoksel laten staan’ hoger dan de ‘plant in tact laten’ en ‘tot het eerste blad afbreken’. Bij het aantal opgekomen bollen in het tweede jaar was er geen verschil meer. In mei was de effectiviteit van ‘alleen het bladoksel laten staan’ minder dan van de methoden ‘de plant in tact laten’ en ‘tot het eerste blad afbreken’. Bij de toepassing in juni was het resultaat van ‘plant in tact laten’ het best, gevolgd door ‘tot het eerste blad afbreken’. ‘Alleen het bladoksel laten staan’ had de meeste overleving van de bollen tot gevolg.

aantal bollen geoogst

Prinses Irene aantal opgekomen

methode zeer effectief was en vergelijkbaar met snoeien tot het eerste blad en niet snoeien (deze behandeling is niet in de tabel opgenomen).

CONCLUSIES In april had de methode van beschadigen geen invloed op het resultaat. De effectiviteit van de behandelingen pakte begin juni duidelijk slechter uit dan in april en mei. Vanaf mei is de overleving bij ‘alleen het bladoksel laten staan’ groter dan wanneer de plant ‘tot het eerste blad afgebroken wordt’ of

‘in tact gelaten wordt’. Het voordeel van volledig snoeien is dat de virusbron meteen verwijderd wordt. Wel kost deze methode meer arbeid en is hij lastig uit te voeren in selectiewagens. Vooral de houding van de ziekzoeker in de stoel werd als problematisch ervaren. De effectiviteit van ‘de plant in tact laten’ kwam in april en mei overeen met ‘tot het eerste blad afbreken’. Bij selectie in juni is ‘de plant in tact laten’ de meest effectieve methode. Dit is met name voor de selectie op ‘dieven’ interessant. Het resultaat bij ‘Prinses Irene’ was beter dan bij ‘Leen van der Mark’.

‘PRINSES IRENE’ Bij de eerste week van april was het aantal geoogste bollen van de methode ‘tot het eerste blad afbreken’ beter dan ‘de plant in tact laten’. Bij het aantal opgekomen bollen in het tweede jaar was er geen verschil meer. In mei was de effectiviteit van ‘alleen het bladoksel laten staan’ minder goed dan van de methoden ‘de plant in tact laten’ en ‘tot het eerste blad afbreken’. Bij het aantal opgekomen bollen was er geen verschil meer. Bij de toepassing in juni was het effect van ‘plant in tact laten’ het best gevolgd door ‘tot het eerste blad afbreken’. ‘Alleen het bladoksel laten staan’ had het minste resultaat. Bij het aantal opgekomen bollen was er geen verschil meer.

EXTRA BEHANDELING Daarnaast is gekeken of het toedienen van alleen een druppel op de stengel volstaat (direct na het koppen). Hieruit bleek dat deze

Het proefveld waarbij in mei chemisch werd geselecteerd door tot het eerste blad af te breken 21 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 21

VAKVENSTER

Het wachten waard Fotografie: René Faas Tekst: Lilian Braakman Het telen van anemonen is een tijdrovende klus. Als de bloem is uitgebloeid, kan het zaad – met de hand – worden geplukt, geeft kweker John Bijl uit Nibbixwoud aan. Deze zaadjes moeten goed worden gedroogd en dat gebeurt in gaasbakken. Daarna staan ze een dag buiten te drogen onder plastic, anders waaien ze weg. Eind februari is het tijd om de wol zaaiklaar te maken. In de schuur strooit Bijl het zaad uit op een bed van zand. Doordat het zand vochtig is, kunnen de zaden al een beetje kiemen voordat ze de grond in gaan. Binnen drie jaar is het zaadje uitgegroeid tot een volwaardige anemoon. En dan begint de cyclus weer opnieuw.

WATERKWALITEIT

‘Iedereen werkt mee aan op Dat de resultaten van de deelnemers van het project ‘Schoon erf, schone sloot’ bekend zijn, betekent niet dat ze er klaar mee zijn. Juist de deelnemers willen meedoen met een vervolgonderzoek om te zien of de adviezen uit het onderzoek toepasbaar zijn, en met name of de te nemen maatregelen ook echt een verbetering

wagen worden gezet, dan kan hetzelfde probleem voor komen. Ook bij het laden of lossen van een vrachtwagen kan dit gebeuren.” En zo gaat het rijtje verder. Van een spuit of kisten kan bij regen middel afspoelen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat de meeste emissie via het erf komt. Als al deze routes richting de put leiden, dan komt alles in het wateroppervlak terecht.

van de waterkwaliteit opleveren. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas

U

it de resultaten van het project ‘Schoon erf, schone sloot’ blijkt dat het ondanks netjes werken niet meevalt de erfputten middelvrij te houden. Aan Rik de Werd van PPO de taak om, met de door het waterschap geanalyseerde gegevens en input van de deelnemers, aanbevelingen te schrijven die bruikbaar zijn voor de hele sector. De kracht van het project zit hem in de bedrijfsspecifieke aanpak, geeft De Werd aan. “Elk bedrijf heeft een andere werkwijze en daar moet een oplossing voor gevonden worden. Zo is een flinke verbetering mogelijk door gericht te kijken en praktisch, toepasbare oplossingen aan te dragen. Het is niet een algemeen praatje.” Juist met persoonlijke voorbeelden hopen de betrokkenen van het project de boodschap ook duidelijk over te brengen op andere telers. Volgens De Werd werkt deze manier het beste, omdat persoonlijke verhalen met praktische voorbeelden veel meer aanspreken dan een algemene mailing. Zo is het de taak van onder andere de toeleverancier om de boodschap over te brengen op andere kwekers. De deelnemers hebben zich allemaal ingezet, vertelt De Werd: “Een aantal deelnemers dacht het goed voor elkaar te hebben. Toen de metingen verricht waren en aantoonden dat er te hoge waardes waren gevonden, werden zij even wakker geschud.” Andere deelnemers hadden in het traject al vooraf geprobeerd maatregelen te nemen. Ook deze blijken niet altijd te werken zoals gedacht. “Zo hebben deelnemers kattengrit gebruikt voor de ontsmettingsplaats, maar dat zorgde nog steeds voor verspreiding omdat het snel uit elkaar werd gereden. Net als het afdekken van de grond met zwart plastic. Dit zorgde wel voor een schone vloer, maar het lekwater bleef lang liggen waardoor het toch weer verreden werd met de heftruck.” 24 VISIE21 maart 2014

PROBLEEMGEBIEDEN De grootste probleemgebieden bevinden zich - zoals eerder in de serie aangegeven - bij de ontsmettingsplek. “Door de ontsmette kisten te verplaatsen met de heftruck vallen er wel eens lekdruppels op de lepels of komt er vloeistof via het beton op de banden. Als dit nog nat is verspreiden de heftruckbanden de middelen. Als deze kisten op een transport-

‘Het hoeft niet altijd een dure oplossing te zijn, als het maar een effectieve is’ Tijdens het project bleek verder dat de waardes die in de put zijn gevonden, niet direct zeggen wat er in het oppervlaktewater terecht komt.

lossing’ De Werd vertelt hierover: “De waardes in de put waren zodanig hoog dat het wel een risico zou vormen voor de waterkwaliteit. Het is misschien moeilijk haalbaar om in een put aan de eisen voor het oppervlaktewater te voldoen, maar deze moeten niet honderd of duizend keer hoger zijn dan toegestaan. Op de meetpunten van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) worden dezelfde gewasbeschermingsmiddelen gevonden als in de erfputten. Dit geeft een duidelijk verband aan. Als kwekers de waterkwaliteit willen verbeteren en het middelenpakket willen behouden, dan zal er minder verontreinigd regenwater vanuit de putten naar het oppervlaktewater moeten gaan.”

STAARTJE De deelnemers willen deze resultaten verder verbeteren. Ook andere betrokken partijen hebben aangegeven door te willen gaan met de

huidige groep en deze wellicht iets uit te breiden in het vervolgtraject. De Werd: “Het houdt niet op met deze resultaten. Iedereen werkt mee aan een oplossing. Ze zeggen niet ‘het ligt niet aan ons’, ze willen de gevonden routes en problemen direct aanpakken. Daarom zijn we met de projectgroep – bestaande uit KAVB, HHNK, PPO en de toeleveranciers en fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen – aan het kijken wat we gaan onderzoeken en hoe het project te vervolgen.” “Met de projectgroep gaan we tevens na welke maatregelen we willen testen. Zo willen we onderzoeken of het effectief is om voor de ontsmettingsinstallatie droogrijdmatten te leggen waardoor de banden van de heftruck droog blijven om verspreiding te voorkomen. Ook is een optie om met het bedrijfsleven te kijken naar een soort plastic opvangbakken voor op de transportwagen of vrachtwagen. Sommi-

ge bedrijven hebben een dichte wagen met lekranden, maar dit is niet haalbaar voor elk bedrijf, net zo min als een tweede heftruck of het overkapt laden van de ontsmette bollen. Door oplossingen te zoeken met de praktijk, is ook na te gaan of deze echt werken voor de teler en daadwerkelijk tot minder emissie leiden.”

EFFECTIVITEIT Emissie beperken kan niet alleen door matten neer te leggen. Als een bedrijf toe is aan verbouwing of aanbouw, kunnen ondernemers ook rekening houden met de locatie van de put en ontsmettingsplek. “Waar is de laadplek, hoe watert deze af en is er een mogelijkheid te creëren om alle kisten onder een dak te zetten? Dat zijn vragen waar de ondernemer rekening mee kan houden. Het hoeft niet altijd een dure oplossing te zijn, als het maar een effectieve is. Zo kan de ondernemer ook een put tijdens de ontsmettingsperiode afsluiten van het oppervlaktewater. De spuit kan op het land blijven staan tijdens de pauze of even naar binnen. Door er als ondernemer bewust mee om te gaan is er al veel te verbeteren. Belangrijk is dat personeel dat ook doet. De kracht van de boodschap is herhalen. Zo blijft de boodschap duidelijk en is de emissie te beperken.” Het project houdt niet op bij de bloembollenteelt. Het HHNK heeft aangegeven dat het ook de moeite waard is voor andere sectoren om de emissie terug te dringen. Daarnaast bevalt de adviserende rol van de handhavers goed. “Een optie is dat de controleurs van het HHNK bij elke bedrijfscontrole als adviseur te werk gaan. Dat wil zeggen dat ze met het bedrijf de checklist doornemen die nu ook bij de deelnemers werd gebruikt. Zo attenderen we ondernemers wederom op de risicopunten en kunnen ze direct adviezen krijgen voor verbetering. En nogmaals: de kracht van de boodschap is herhalen.”

Resumé Vanaf het begin van het project ‘Schoon erf, schone sloot’ heeft BloembollenVisie de betrokken partijen gevolgd in de serie Waterkwaliteit (eerste artikel in nummer 284). Nu de resultaten bekend zijn, werkt PPO-onderzoeker Rik de Werd het rapport uit en bereidt een vervolg voor. De belangrijkste aandachtsgebieden zijn in het kort: lekkage vanaf ontsmette kisten bij transport met de heftruck of buiten door regen en vervoer op wagens die niet lekvrij zijn.


VOORLICHTING

Praktijknetwerk snijhyacint Bij steeds meer bedrijven groeit de productie van snijhyacinten uit tot een belangrijke bedrijfsactiviteit. De vraag naar grote, uniforme partijen snijhyacinten neemt toe. Kwaliteitseisen als bloeigarantie, stevigheid, schoon product en duurzaamheid worden daarbij steeds belangrijker. Binnen het praktijknetwerk ‘Snijhyacinten, nu en in de toekomst’ is een aantal praktijkbedrijven hiermee aan de slag gegaan. Tekst: Rob Groot, DLV Plant team Bloembollen Fotografie: DLV Plant team

D

e broei van snijhyacinten vindt meestal plaats in schuren die voor de bollenteelt en -verwerking gebouwd zijn. Deze zijn vaak niet specifiek ingericht op de productie van snijhyacinten. De productie vindt grotendeels plaats op veensubstraat. Nadelen hiervan zijn veenwinning, veenresten op de bloemen, een grote koellast en het gebruik van fungiciden. Doel van het praktijknetwerk ‘Snijhyacinten, nu en in de toekomst’ was om het rendement en de kwaliteit te verbeteren en te komen tot een duurzame snijhyacintenproductie. Snijhyacintenbroeiers hebben daarbij de kwaliteit beter in de hand, terwijl het energieverbruik en de milieubelasting per steel vermindert. Sommige bedrijven kunnen meer dan twee keer zoveel bloemen produceren zonder grote investeringen te hoeven doen.

BROEI OP WATER Broei op water van snijhyacinten kan een goede,

schone kwaliteit snijhyacinten geven. Het komt echter regelmatig voor dat het water snel vervuild raakt door de groei van een bacterieachtig slijm. Vaak stoppen de wortels dan na enige tijd met groeien en krijgen ze bruine punten. Het gebrek aan een goed wortelgestel kan tot kortere planten leiden. Soms zijn de planten zo kort of misvormd dat ze onverkoopbaar zijn. In gevallen waarbij een hele kist uitvalt, is er meestal een bol opgeplant die waarschijnlijk al zwaar aangetast was door een bacterie.

NOW Het blijkt dat het simpelweg verversen van het water een goede oplossing is om het slijm kwijt te raken, maar dit is erg arbeidsintensief. Reinigende middelen toevoegen, zoals chloor, lijkt ook te werken, maar dit is van tijdelijke aard. Bovendien willen we juist van chemische middelen af. In overleg met Agrozone zijn de hyacinten op zogenaamd NOW-water beworteld. NOW staat voor Neutraal-Oxidatie-Water, wat na het elektrolyseproces bestaat uit een stabiele samenstelling van ozon, waterstofperoxide,

Het praktijknetwerk heeft naar verschillende mogelijkheden voor waterbroei gekeken 26 VISIE21 maart 2014

Soms kan één bol voor uitval van een hele bak zorgen waterstofhypochloriet en nog een grote groep desinfectans. Deze toepassing lijkt perspectiefvol, maar het is nog zoeken naar de juiste gewasveilige dosering voor hyacint.

NADELEN De broei van hyacinten op water kent grote voordelen: schoon product, geen gewasbeschermingsmiddelen, gelijkmatigere oogst en makkelijker oogsten. Nadelen zijn er echter ook, en dat betreft niet alleen de hiervoor genoemde bacteriegroei die in de tulpenbroei op water bijvoorbeeld niet voorkomt. Veel van de nadelen hebben direct te maken met het fust waarin de bollen op water staan: r0 NWBMMFOWBOEFMBBUTUFUFPPHTUFOTUFlen. Als negentig procent van de bloemen geoogst is, heeft de laatste tien procent te weinig steun en valt om. Dit gebeurt bij vrijwel alle typen fust; r)FUJTFSHCFMBOHSJKLPNIFUGVTUWPPSFFO volgende teelt goed schoon te maken. Hyacintenwortels zijn dik en sterk en zijn soms moeilijk uit het fust te krijgen. Dit bemoeilijkt het reinigen van de bakken; r0QGVTUNFUQSJLLFSTPOUTUBBUSFHFMNBUJHVJUval doordat prikkers in de spruit terechtkomen. Dit geeft tot wel tien procent minder bloemen. Ook ontstaat er grotere kans op verspreiding door bacterieziekten; r)ZBDJOUFOCPMMFO[JKOIBSEXBBSEPPSQSJL-

en bekijkt alternatieven Om meer wortelruimte te creëren, moet nog een ombak worden ontwikkeld die de eierrekjes ondersteunt. Alleen de bloemen langs de randen vallen om, dus dat moet bij de ontwikkeling van een ombak meegenomen worden; r& FOCPMMFOFYQPSULSBUIFFGUEFCFOPEJHde opstaande randen, hier kan een bak met water onder geplaatst worden. Het is wel erg belangrijk dat de bollen het water raken bij de start van de beworteling en dat valt bij dit systeem niet altijd mee; r%FUPNBUFOUSBZWBO#FFLFOLBNQMJKLUPQEF CPEFNWBOFFOCPMMFOFYQPSULSBU NBBSEBO zonder de opstaande randen. Ook dit werkt goed, maar een ombak is wel nodig.

PRAKTIJKBEZOEKEN

kers kunnen afbreken, wat bij oude bakken lekkage kan veroorzaken.

ALTERNATIEVEN Binnen het praktijknetwerk zijn verschillende oude en nieuwe typen waterbroeifust vergeleken en is er gezocht naar alternatieven en aanpassingen om de genoemde problemen op te lossen. r1SJLCBLNFUTUFVOHBBTHFFGUNJOEFSUXFFEF kwaliteit door omvallen, maar de problemen met prikschade blijven. Wellicht brengen de nieuwe type trays uit de tulpenbroei hier nog iets verbetering in. Deze zouden ook het meetrekken van buurplanten moeten verminderen. Steungaas maakt het oogsten wel bewerkelijker; r'VTUNFUIPOJOHSBBUSBTUFSMJKLUCFUFSUFXFSken, maar dit is geen standaardproduct en daardoor kostbaar; r5FNQFYQMBUFOXBBSEFCPMMFOJOHFESVLU XPSEFOMJKLFOJEFBBMXBOUFSJTHFFOQSJLschade, ze houden bollen goed vast en het is een bestaand systeem uit onder meer de JSJTCSPFJ)FUHSPPUTUFOBEFFMJTWFFMNJOder opgeplante hyacinten per m2 dan bij de andere systemen. Dit kost veel cel- en kasruimte en dus energie; r&JFSSFLWBO5XJOQBDLXPSEUPQHSPUFTDIBBM geproduceerd voor de eierindustrie. De eerste proeven laten goede resultaten zien, maar deze moeten nog herhaald worden.

Vanuit het project is een aantal bedrijven bezocht buiten het eigen ‘bekende’ vak. Naast een uitstapje naar een tomatentelersvereniging, werden bij een hypermodern tulpenbroeibedrijf de laatste innovaties op gebied van -&%WFSMJDIUJOH NFFSMBHFOUFFMUFOXBUFSFO fustreiniging bekeken. De hyacint is een totaal andere plant dan tulp, maar de bedrijfssystemen zoals die momenteel in de tulpenbroei gangbaar zijn en/of worden ontwikkeld, zijn wel deels bruikbaar voor de hyacintenbroei. De problemen die in de waterbroei van hyacint voorkomen, liggen echter dichter bij de witlofteelt. Ook hier vormen bacteriën een groot risico tijdens de teelt. Het bezoek aan een witlofkwekerij was daardoor erg inspirerend.

OZON Ozon is in lage concentraties in de buitenlucht aanwezig. In verschillende sectoren is ruime ervaring met het kunstmatig toedienen van ozon om schimmelsporulatie tegen te gaan. Ook in bloembollen wordt ozon toegepast, onder meer in de tulpenteelt en -broei. Diverse hyacintentelers doseren de laatste jaren ozon in hun bedrijf, maar het ontbreekt aan uitgebreid wetenschappelijk onderzoek naar de werking hiervan. Binnen het netwerk zijn alle ervaringen verzameld. Het lijkt er op dat ook sporulatie van verschillende pathoge-

Praktijknetwerk ‘Snijhyacinten, nu en in de toekomst’ voor professionalisering van de hyacintenbloemenproductie kwam mede tot stand door het Ministerie van Economische Zaken, het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling; ‘Europa investeert in zijn platteland’, de deelnemende bedrijven en het Innovatiefonds van Rabobank Bollenstreek.

ne schimmels voor hyacint tegengegaan wordt. &FO[JFLFCPMXPSEUFDIUFSOJFUCFUFSEPPSUPFpassen van ozon. De aantasting van andere bollen wordt wel tegengegaan. Op dit moment lopen nog wat proeven om de toepassing van ozon, tegen de verspreiding van de verschillende bacteriën die in hyacint voorkomen, te testen. Uit de proeven blijkt wel dat een goede verdeling van het ozongas door de te behandelen ruimte erg belangrijk is voor een goede werking.

OPTIMALE BOLBEHANDELING Om sneller en duurzamer te kunnen broeien, is een optimale bolbehandeling nodig. 5JKEFOTEFCFXBSJOHWBOEFCPMMFOXPSEUJO belangrijke mate de broeikwaliteit en -snelIFJECFQBBME5PUOVUPFLSJKHFOBMMFFOEFCPMlen voor de allervroegste bloei een afwijkende behandeling. De rest krijgt een standaardbehandeling. Aan de ene kant is het aantrekkelijk om alle bollen een zelfde behandeling te geven. &SJTEBOTMFDIUTFFOXBSNFDFMFOFFOLPFMDFM nodig, maar in de afbroeifase zijn kwaliteitsverschillen tussen de vroeg gebroeide bloemen en de laat gebroeide bloemen te zien.

‘Ook de droge koeling is door de deelnemers opnieuw opgepakt, met prima resultaat’ Binnen het praktijknetwerk is de traditionele behandeling bestudeerd en is uiteindelijk een schema opgesteld met voor elke bloeiweek een afzonderlijke behandeling. Door een optimale bolbehandeling is de broeifase te verkorten en is de kwaliteit uniform gedurende het broeiseizoen. Ook de droge koeling is door de deelnemers opnieuw opgepakt, met prima resultaat. Droge koeling is mogelijk, mits het maar niet UFMBOHJT1FOJDJMMJVN XBBSPWFSJOEFQSBLUJKL altijd gespeculeerd wordt, is niet waargenomen. Bij te lange droge koeling ontstaan er wel problemen met de beworteling, vergelijkbaar met de bloementeelt van Muscari. 5JKEFOTIFUIFMFQSPKFDULXBNFMLFLFFSXFFS naar voren hoe belangrijk het uitgangsmateriaal is. De kwaliteit van de bollen bepaalt direct de bloemkwaliteit en de mate van uitval. Bacterieziekten, beschadiging, bemesting en herkomst zijn cruciaal. In de bollenteelt is daarin nog veel te optimaliseren. 21 maart 2014VISIE 27

WERELDBOL

Het Brodiaeacomplex Eerder heb ik u meegenomen in de geschiedenis van het verzamelen van en het geven van namen aan planten. Dan is het een logische stap naar de namen van bolgewassen zelf. In deze serie van twaalf artikelen van De Wereldbol sta ik stil bij namen die leiden tot discussies en vragen. ‘Waarom is het Hippeastrum en niet Amaryllis?’ ‘Waarom Zantedeschia in plaats van Calla?’ Tekst en fotografie: Peter Knippels

V

an de naamgeving rond Crocosmia en Montbretia krijg ik een complex. De naamgeving rond Triteleia en verwante geslachten is een complex. En nog wel een officieel erkend exemplaar. Met de naam Brodiaeacomplex wordt gedoeld op de naamgeving van de geslachten Brodiaea, Triteleia, Dichelostemma, Bloomeria en Milla. Na de discussie over Zantedeschia versus Calla en Hippeastrum versus Amaryllis, hier een uitgekristalliseerde situatie. De naam Brodiaea wordt als volksnaam gebruikt voor Brodiaea en de andere vier geslachten, te weten Triteleia, Dichelostemma, Bloomeria en Milla. Als volksnaam wordt de naam geschreven als brodiaea. Daarnaast worden de soorten van de vijf geslachten redelijk consequent aangeduid met hun officiële naam. Soms met de vermelding van de oude Brodiaeanaam tussen haakjes als synoniem.

FAMILIEKWESTIE De discussie blijkt niet in de geslachten te zitten, maar in de familie. Tot welke familie horen

Triteleia ‘Koningin Fabiola’ 28 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

de geslachten? We kunnen kiezen, zo lijkt het, uit ten minste vier families. Voor de publicatie van het boekwerk ‘The Families of the Monocotyle dons’ van Dahlgren, Clifford en Yeo in 1985 behoren de geslachten tot de familie der Liliaceae. In dit boek worden de geslachten van het Brodiaeacomplex gerekend tot de Alliaceae. Dus in dezelfde familie als Allium. Met de APGII-indeling in 2003 worden de vijf gerekend tot de familie der Themidaceae. In APGIII in 2009 wordt deze familie gezien als onderfamilie van de familie der Asparagaceae, met de naam Brodiaeoideae. Even terugkomen op de naam Themidaceae. Het is Richard Anthony Salisbury (1761-1829) die deze familienaam introduceert. De Triteleiasoorten heten dan nog Brodiaea. Deze Salisbury hebben we eerder ontmoet. In het artikel ‘De naamgeving van een geslacht als een roman’. Wat mij betreft een potje naamrecycling in taxonomieland. Dat is nog eens duurzaam. De vijf geslachten waar het hier om gaat, komen voor in het westen van de Verenigde Staten, met enkele soorten in Mexico in het zuiden en British Colombia in het noorden. Het concentratiegebied is Californië. Afhankelijk van

Triteleia ixioides geslacht en soort ligt de bloeiperiode tussen maart en augustus. De vijf geslachten bezitten allen bollen die in het algemeen zijn bezet met een bruingekleurde ‘huid’ die het meest lijkt op samengepakte vezels. De bollen zijn aan boven- en onderzijde afgeplat. Geteld naar aantal soorten zijn Brodiaea en Triteleia de grootste geslachten met respectievelijk circa veertien en circa vijftien soorten.

BOTANISCHE REUZEN Bij het tot stand komen van de naam Brodiaea hoort een aantal grote namen uit de botanie, althans dat vind ik. Het is Archibald Menzies die in 1792 als eerste planten van Brodiaeasoorten verzamelt. In 1807 beschrijft de Britse botanicus James Edward Smith (1759-1828) als eerste het geslacht, om het op naam te stellen als Brodiaea, vernoemd naar de Schotse botanicus James Brodie (1744-1824). Brodie heeft zijn sporen verdiend in het verzamelen en op naam stellen van sporenvormende planten, zoals varens en mossen. Brodie was naast botanicus ook parlementariër. David Douglas vernoemt de door hem gevonden spar naar Archibald Menzies: Pseudotsuga menziesii, de bekende douglasspar. Menzies heeft in dienst als arts bij de Britse marine Noord-Amerika, Hawaii en China bezocht, waarbij hij veel plantenmateriaal verzamelde. Smith richt in 1788 de Linnean Society of London op en hij is de eerste voorzitter. Hij blijft dit tot zijn dood in 1828. Meer weten over deze society? Kijk dan op www.linnean.org. De Linnean Society heeft als doelstelling ‘The cultivation of the Science of Natural History in all its branches’. Salisbury op zijn beurt heeft een rol gespeeld in de naamgeving van verschillende plantenfamilies en geslachten.

ADVIES

GEWASBESCHERMING LELIE 1:

Bolontsmetting en onkruid De lelieteelt kent diverse fases waarin het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen nodig is. De manier van toepassen vraagt om veel zorgvuldigheid en deskundigheid. In twee artikelen worden de adviezen gegeven die helpen om de lelieteelt op een verantwoorde manier uit te voeren. In dit eerste artikel staan de bolontsmetting en onkruidbestrijding centraal. Tekst: KAVB

D

Tabel 2. Standaardadvies voor beheersing van onkruiden in lelies

Tabel 1. Standaardadvies voor de bolontsmetting

e lelieteelt ligt onder maatschappelijk vuur vanwege het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen. Reden voor een groep van vijf betrokken, deskundige en onafhankelijke personen om ‘standaard’ adviezen op te stellen voor de belangrijkste toepassingen in het gewas. Deze adviezen maken duidelijk dat gewasbeschermingsmiddelen voor de teelt van lelie onontbeerlijk blijven. Vakkennis en gezond verstand zijn essentieel om onnodige inzet ervan te voorkómen, hoezeer mooie folders ook het heil van de chemie prediken. Bijzondere omstandigheden tijdens de teelt kunnen uiteraard bijzondere aanvullende maatregelen nodig maken. Behalve lelietelers vormen ook contractgevers en afnemers van geteelde bollen de doelgroep voor dit advies. Met regelmaat worden signalen ontvangen over opdrachten aan telers voor gewasbeschermingshandelingen, die tot onnodig en ineffectief gebruik Middel Fijn plantgoed: Captan formulering en Sportak of Mirage Elan en Securo en Topsin M Grof plantgoed: Captan formulering en Rudis en Topsin M Ultra Admire of Kohinor

Voor opkomst Voor/rond opkomst

Na opkomst

van middelen aanleiding geven. Bij het opstellen van het advies is vooral rekening gehouden met de productkwaliteit en met emissie-eigenschappen van de stoffen, in die volgorde. Bij het toepassen van de middelen is het uiteraard van belang zorgvuldig te werken en emissies naar het milieu en de omgeving te voorkomen.

BOLONTSMETTING Het is noodzakelijk om plantgoed met een bolontsmetting een bescherming mee te geven tegen tal van belagers in de bodem, vooral schimmels. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen adviezen voor het fijne en het grove plantgoed (Tabel 1). Beheersing van het risico op Penicillium na de oogst van leverbare bollen kan verreweg het beste worden gerealiseerd door het voorkomen van uitdrogen van bollen in de verwerkingsfase. Als dit niet haalbaar blijkt kunnen middelen als Securo of Allure een (zeer beperkt) zogenaamd carry -over effect hebben en de leverbare bollen vrij van Penicillium hou-

Werkzame stof(fen)

Dosering

Frequentie

Captan Prochloraz Pyraclostrobine en folpet Thiofanaat-methyl → carbendazim

0,5 % Conform etiket idem idem

1x idem idem idem

Captan Prothioconazool Thiofanaat-methyl → carbendazim Imidacloprid

0,5 % Conform etiket idem

1x idem idem

Conform etiket

1x

den in de eerste weken na het rooien. Vooropgesteld dat de bollen rijp worden gerooid, is een bolontsmetting direct na het rooien en spoelen (zoals nu gebruikelijk is) dan ook niet nodig. Bolontsmetting is een van de belangrijkste bronnen van emissies van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater. Met name carbendazim (metaboliet van thiofanaatmethyl), Topsin M Ultra, pyraclostrobine (Securo) en imidacloprid (Admire) zijn daarvan voorbeelden. Voorkom deze emissies, in uw eigen belang!

ONKRUIDBEHEERSING Een goede onkruidbestrijding is cruciaal, niet alleen voor een goed teeltresultaat maar ook voor de beheersing van bodemziekten en plagen. Een standaardadvies is in tabel 2 weergegeven. Het is in veel gevallen toereikend voor een goede onkruidbestrijding. Toevoegen van specifieke grassenmiddelen is in het algemeen niet noodzakelijk, maar kan in bijzondere situaties wenselijk zijn (bijvoorbeeld Focus bij hanepoot; zie etiket). Het succes van een goede onkruidbestrijding wordt, meer dan door frequentie en dosering van herbicidetoepassingen, bepaald door een goede keuze van het toepassingsmoment en de juiste toepassingsomstandigheden. Doseringen en toepassingsfrequentie kunnen afhankelijk zijn van grondsoort en dichtheid van het gewas. Vaak zal na circa half augustus de noodzaak voor onkruidbestrijding ontbreken. Overweeg een padenspuit in te zetten in situaties waarin dat verantwoord is (bijvoorbeeld bij een dicht gewas).

Opmerkingen

Alleen toepassen bij risico op specifieke ziekten (o.a. kwadegrond)

Alleen toepassen bij risico op specifieke ziekten (o.a. kwadegrond) Ter bestrijding van o.a. katoenluis

Middel diverse Dual gold Stomp of

Werkzame stof glyfosaat s-metolachloor pendimethalin

Dosering 1,5 - 4,4, l/ha 1,5 l/ha 3-4 l/ha

Frequentie 1 1 1

Opmerkingen Uitgaande van glyfosaatformulering van 450 g/l Toepassen voor opkomst Toepassen rond opkomst op zandgrond met < 10% humus

Pyramin DF Goltix

chloridazon metamitron

2-3 kg/ha 0,25 kg/ha

1 10 - 15 (LDS)

Agrichem asulam 2

asulam

0,4 l/ha

Max. 2

Toepassen rond opkomst op zavelgronden Maximaal 5 kg/ha per teeltcyclus; lees het etiket! LDS is alleen mogelijk met middel met oude etiketformat Tegen specifieke onkruiden; vrijstellingsaanvraag loopt; lees het etiket!


VLAMING Irridelta ZZZYODPLQJLUULGHOWDQO ZHEVKRS

:HEVKRSFRPSOHHWPHWIRWR¶V WHFKQLVFKHLQIRUPDWLHPRQWDJH±HQ JHEUXLNHUVKDQGOHLGLQJHQ

7

tĞďƐŚŽƉ͗ǁǁǁ͘ǀůĂŵŝŶŐͲŝƌƌŝĚĞůƚĂ͘Ŷů

Trekkers te koop gevraagd

Voor export alle types • • • •

Massey Ferguson John Deere Same Universal / UTB

• • • •

Landini Ford Fiat Zetor

Schade, roest of mankementen geen bezwaar. U kunt alles aanbieden! H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

EEN GOEDE START

Van Narcis tot Pioen en Astilbe. Helmus Spoelbedrijf ‘kookt’ de meest uiteenlopende soorten plantgoed, zodat aaltjes geen kans hebben. Neem contact op met Helmus Spoelbedrijf voor meer informatie over spoelen, behandelen en ontsmetten.

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

0252 - 22 25 80 • [email protected] • www.helmus.nl

Laagste viruspercentage door afwerende werking Oók toegelaten tĳdens de bloei

De juiste chemie voor de beste luisbestrĳding BASF Nederland B.V. Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl | Twitter: @BASFagronl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

GEVRAAGD!!! MUTANTEN VAN TULPEN Heeft u interessante mutanten? Stuurt u ons dan A.U.B. een foto, de geplante kg’s en de bijzondere kenmerken van de mutatie naar: [email protected] Holland BolRoy Markt BV Kennemerstraatweg 431 1851 PD Heiloo tel: 072-5052924 mobiel: 06-50601107

50 jaar juridische ervaring op het gebied van agrarische bedrijfsvoering en bloembollen. Voor kwekers, telers, veredelaars, IVB’s, handelaren en exporteurs. Contactpersonen: Vincent Audiffred en Chris Hartsuiker. Bel voor een afspraak 023-517 51 00 of kijk op www.swdv.nl.

swdv advocaten

ADVOCATEN DIE ACHTER U STAAN.

BLOEM IN BEELD

Tekst en fotografie: Lilian Braakman

Lente in binnenstad Schagen

E

en fraai aangekleed stadscentrum, rijk gevulde bloemstukken en een indrukwekkende expositie met stillevens van kunstenaar Bas Meeuws. Dit tezamen zorgde voor een echt lentegevoel in de binnenstad van Schagen in het weekend van 6 tot en met 9 maart 2014. Bloemrijk Schagen is het nieuwe evenement in Noord-Holland voor consumenten dat wordt georganiseerd in de pas gefuseerde gemeente Schagen. Om deze gebeurtenis kleur te geven, was er van elk dorp uit de gemeente een bloemstuk gemaakt. Deze stukken - geïnspireerd op het dorp zelf - waren te zien in het Slot Schagen. In de Grote Kerk konden bezoekers kunstwerken bekijken van Bas Meeuws. Zijn stillevens zijn bloem voor bloem gemaakt met behulp van Photoshop. Op diverse andere locaties en in het winkelcentrum stonden een aantal bakken gevuld met tulpen, hyacinten, narcissen en andere voorjaarsbloeiers. Het was beduidend drukker in de stad. Winkeliers en horeca speelden in op het evenement, waardoor er op diverse locaties bossen tulpen te koop waren of bij een lunch werden meegegeven.


Productshow W.F. Leenen inspireert en informeert

Afgelopen weken liet W.F. Leenen & Zn in Voorhout aan vrijwel alle aangeschreven relaties het sortiment zien dat het bedrijf teelt en verhandelt. Dit betrof naast narcissen ook Fritillaria imperialis en Hippeastrum. Relaties werden op een informele manier geïnformeerd over wat er is en wat er komt. Tegelijkertijd liet Leenen ideeën zien waarmee de relaties hun afnemers kunnen inspireren. Alles stond op trays, met per gat één bol, geschikt om gemakkelijk over te planten. Ook is er nog te sturen op lengte. “Het gaat om het aandragen van ideetjes”, aldus Jaco Leenen.

Dubbele narcissen vormen een stevige nieuwe groep bij W.F. Leenen & Zn. Een van de sterk ogende cultivars is ‘All In’

Fritillaria imperialis hoeft geen meter hoog te worden, zo was hier te zien. Door te sturen op lengte zijn ze ook compact af te leveren.

Niet uit de eigen veredelingskraam, maar wel in eigen huis: een tazetta met een roze cupje. Deze draagt de naam ‘Fencourt Jewel’

Met ‘Geneve’ heeft W.F. Leenen & Zn een sterke witte trompetnarcis in huis, afkomstig van P.L.A. Pouw uit Rijpwetering


KEUKENHOF

‘Buitenlandse bezoeker komt voor de tulp’ De 65e editie van Keukenhof staat in het teken van Holland. Een mooi thema voor een jubilerend succesverhaal. Een van de aspecten binnen het thema is de tulp. Uiteraard volop aangeplant in het park, maar ook als bron van inspiratie in diverse paviljoens en tuinen. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

E

igenlijk weet elke Nederlander het. Voor buitenlandse gasten is de tulp het symbool van Nederland, samen met klompen en molens. “Uit onderzoek van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen blijkt dat 83 procent van de bezoekers komt 34 VISIE21 maart 2014

voor de tulp”, aldus sales- en marketingmanager Wim van Meerveld. De combinatie van dat gegeven met de 65e editie van Keukenhof deed bestuur en directie besluiten om de tulp een nog nadrukkelijkere rol te geven. En dat zal de aankomende jaren zo blijven.

VERHALEN “Wat we dit seizoen extra doen, is het bieden van edutainment. Mensen komen niet alleen om te genieten, maar ook om iets te leren. De tulp leent zich daar prima voor. Verhalen genoeg om te vertellen, en dan vooral ook het goede verhaal. Want wie op internet zoekt waar de tulp vandaan komt, vindt al gauw zes verschillende antwoorden.” En dus krijgt de bezoeker in het Juliana Paviljoen een fraai uitgevoerde verbeelding te zien van allerlei feiten en verhalen over de tulp. Over de oorsprongsgebieden, de tulpenwindhandel en de ontwikkeling van de bloembollenteelt vanuit Haarlem. Maar ook over de mythe van de zwarte tulp, de naamgeving en de ontwikkeling van nieuwe tulpen. Alle stappen van de veredeling en de flinke tijdsspanne tussen kruisen en een verkoopbaar product zijn verbeeld. Gekozen is voor de kracht van het beeld, aangevuld met korte teksten. “We hebben ook onze Historische Tuin opnieuw ingericht”, aldus Van Meerveld. Bij het borstbeeld van Carolus Clusius liggen nu plant-

vakken met een zeer uitgebreid sortiment veelal historische voorjaarsbloeiers. Daarnaast zijn vier plantvakken ingericht met onder meer botanische soorten, de vijftien groepen tulpen die we nu kennen, en nieuwe tulpen.”

ADVIES Maar er is meer, aldus Van Meerveld. “In de nieuwe parkgids, in het Bloembollen Informatie Paviljoen en de Bloembollenverkooppunten geven we de bezoeker advies over het gebruik van tulpen in zijn eigen tuin, zelfs als hij maar een vierkante meter tot zijn beschikking heeft. Met meer lagen en het juiste sortiment kan hij minstens zes weken genieten van tulpen en andere voorjaarsbloeiers. En zelfs zonder tuin lukt dat, bijvoorbeeld in een voldoende grote plantenbak.” Ook kinderen krijgen meer over de tulp te horen en te zien dan in het verleden. “De speurtocht gaat nu over tulpen. Samen met hun ouders kunnen ze het hele verhaal terugvinden in het park en de paviljoens. De tocht eindigt in het Bloembollen Informatie Paviljoen waar ze alles kunnen leren over de hedendaagse tulpenteelt.” De extra aandacht voor de tulp is niet eenmalig, aldus Van Meerveld. “We hebben hier een meerjarig project van gemaakt. De komende jaren zullen we het nog interactiever maken. We zien voldoende mogelijkheden.”

CNB ACTUEEL

Narcis drie dagen in de spotlights op de Floratuin De in narcissen handelende vertegenwoordigers van CNB zijn het erover eens: ‘hun’ product kan wel een boost gebruiken. Na jaren van relatief eenzijdig sortiment is er veel vernieuwing op komst, en dat mag gezien worden. Reden genoeg om een Narcissendriedaagse te organiseren op de Floratuin in Julianadorp. De verwachtingen zijn hoog bij Erik Barnhoorn, Onno Immink en Arno Kroon. Tekst en fotografie: Jeannet Pennings

V

an woensdag 23 tot en met vrijdag 25 april wordt de CNB Floratuin aan de Rijksweg 85 in Julianadorp omgedoopt tot narcissenparadijs. Naast het demoveld met enkele honderden cultivars, wordt een binnenshow opgetuigd met naar verwachting een groot aantal inzendingen. “De vroegbloeiende narcissen zullen tegen die tijd al uitgebloeid zijn”, geven CNB-vertegenwoordigers Erik Barnhoorn, Onno Immink en Arno Kroon toe, “maar dat is ook niet waar wij ons op focussen. De nadruk zal liggen op het mooiere, gevarieerde sortiment. De dubbele soorten, de poeticus-narcissen, de kleinkronigen en ga zo maar door. De variatie is enorm.” Volgens de mannen, die de organisatie van de Narcissendriedaagse voor hun rekening nemen, reikt het imago van de narcis niet verder dan de grote, gele trom-

seizoen.” Ook de locatie hebben de heren zorgvuldig uitgekozen. “Op de Floratuin staan al ruim 200 inzendingen van narcissenkwekers opgeplant en nog eens 400 zaailingen van eigen hand”, vertelt Arno Kroon. “Dit gaan we tijdens de Narcissendriedaagse aanvullen met een fraaie binnenshow. Voor deze show kan iedere kweker en veredelaar bloemen inzenden. Deze worden in arrangementen verwerkt of op de vaas geshowd, net wat de inzender zelf wil. Inzenden kan vanaf een week van tevoren, de bloemen worden in de koelcel bewaard.”

PLATFORM pet. “Dat is zonde, want er komt komende jaren juist een heel vernieuwend sortiment aan. Van veel zaailingen uit de stal van Karel van der Veek uit de jaren tachtig en negentig komen nu partijen beschikbaar. Daar zit echt veel moois tussen, onderscheidende bloemvormen, verschillende kleuren, klein en groot, enzovoort.”

VRIJ INZENDEN En dus komt CNB met een driedaagse show om de aandacht op het product narcis te vestigen. “De Midwinterflora is dit jaar voor het laatst geweest”, vertelt Erik Barnhoorn. “Als alternatief willen we meer door het jaar heen producten laten zien. De narcis is er daar een van.” “Het voorjaar is het moment bij uitstek”, voegt collega Onno Immink er aan toe. “In februari ligt de nadruk op de broeierij. Wij kiezen voor pluknarcissen rechtstreeks van het land. De datum is bewust gekozen: na de show op Keukenhof en Pasen, en als het goed is nog net voor het kop-

Om de Narcissendriedaagse extra cachet te geven, organiseert de KAVB een van haar Speciale Narcissenkeuringen op de Floratuin. Het prijsvragenprogramma is vereenvoudigd; de jury wijst alleen de beste inzendingen aan. De CNB-vertegenwoordigers hebben al diverse toezeggingen van kwekers die narcissen zullen inzenden. Tegelijkertijd benadrukken zij: “Iedereen is welkom om in te zenden. En natuurlijk ook om de Narcissendriedaagse te bezoeken. We willen een platform creëren waar vakgenoten samen komen, zoiets ontbrak tot nu toe in de narcissenbranche. Tijdens de narcissenparade op Keukenhof moet je het net treffen tussen alle consumenten, wij richten ons echt op het vak.” De Narcissendriedaagse wordt op vrijdagmiddag 25 april afgesloten met een hapje en een drankje. De drie mannen die de narcissenverhandelende teams vertegenwoordigen, verwachten veel animo. “Het ei is gelegd en de eerste reacties zijn erg positief.”

Erik Barnhoorn, Arno Kroon en Onno Immink: ‘Narcis verdient een podium’ 21 maart 2014VISIE 35

ONDER HANDEN

CNB kiest voor slankere organisatie Een periodiek verschijnende CNB-rubriek die bedoeld is als communicatiekanaal tussen het bestuur van de coöperatie en de leden c.q. relaties. Een platform voor nieuwtjes dat wat meer inzicht geeft in het reilen en zeilen van de coöperatie, maar waar ook standpunten van CNB ten aanzien van vakaangelegenheden te vinden zijn. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

D

e afgelopen maanden is er veel gebeurd bij CNB. De coöperatie werd geconfronteerd met het vertrek van een aantal mensen, hetgeen tot gevolg had dat bij verschillende bedrijfsonderdelen een hergroepering plaats heeft gevonden. Een en ander heeft geleid tot een hernieuwde interne taakverdeling met de intentie dezelfde werkzaamheden met minder mensen uit te voeren. Volgens waarnemend bestuursvoorzitter Leo van Leeuwen komt het er in feite op neer dat er een laag uit de bedrijfsorganisatie weggehaald is. Dat betekent niet alleen dat afdelingen zijn samengevoegd, maar ook dat interne verhuizingen hebben plaatsgevonden, zodat niet alleen in de organisatie de lijnen korter zijn geworden, maar ook fysiek. Beoogd doel: een slankere en slagvaardige organisatie. Met het oog op het verlagen van de kosten is daarbij permanent de vraag wat de coöperatie wel en niet blijft doen zonder dat daarbij de dienstverlening aan de klanten in gevaar komt. Een operatie die vorig najaar al werd aangekondigd, waarbij CNB zich ten doel gesteld heeft een extra kritische gang door alle kosten te maken en structureel een flink bedrag te besparen. Het CNB-bestuur staat daarbij wel voor de uitdaging om de kritische grens goed in het vizier te houden. Dat vereist een multidisciplinaire inzet van alle medewerkers, een goede parate kennis en de juiste man of vrouw op de juiste plek. Uiteindelijk gaat het om een tevreden klant aan wie CNB graag ondersteuning biedt door middel van een goede dienstverlening.

dat de coöperatie twee bestuurders telt en dat is er op dit moment maar één. De vraag of dat een blijvend gewenste situatie is, staat momenteel op de agenda bij de raad van commissarissen (rvc). Het streven is om daar voorafgaand aan de ledenvergadering van oktober 2014 duidelijkheid over te hebben. De verschillende varianten die er zijn, hebben voor- en nadelen en die moeten nog nader bekeken worden. Dat vereist een gedegen onderzoek, en ook de rvc wil daar voldoende tijd aan besteden.

HUISVESTING Zoals eerder aangestipt zijn er afdelingen samengevoegd en heeft inmiddels een aantal medewerkers een andere kantoorruimte be-

trokken. Gezien het belang van de commerciële ondersteuning is ook de keuze gemaakt een aantal mensen korter op de businessactiviteiten in het handelscentrum te zetten. Het gevolg is dat alle overige administratieve activiteiten op de eerste verdieping van het CNB-complex kunnen plaatsvinden. Voor de vrijkomende bovenste verdieping is de coöperatie op zoek naar potentiële huurders. Bij voorkeur uit de bloembollensector, die daarbij gebruik kunnen maken van ondersteuning met de faciliteiten die CNB in huis heeft, zoals IT-faciliteiten, vergaderruimten, catering et cetera.

BEDRIJFSRESULTATEN Voor het lopende boekjaar verwacht de coöperatie een mager financieel resultaat, voornamelijk als gevolg van eenmalige incidentele lasten. Het puur operationele bedrijfsresultaat komt door een hogere omzet en kostenbesparingen weliswaar hoger uit dan aanvankelijk begroot, maar het eindresultaat zal door eerdergenoemde factoren aanzienlijk lager zijn. Voor het boekjaar 2014-2015 ziet de begroting er bij een gelijkblijvende omzet echter een stuk beter uit. CNB gaat met een slankere en efficiënte organisatie vol vertrouwen de toekomst tegemoet.

ORGANISATIESTRUCTUUR Een andere kwestie die de nodige aandacht vraagt, is de organisatiestructuur van de coöperatie. In principe schrijven de statuten voor 36 VISIE21 maart 2014

Leo van Leeuwen: ‘De begroting voor het seizoen 2014-2015 ziet er bij een gelijkblijvende omzet een stuk beter uit voor CNB’

CNB ACTUEEL

Veel interesse voor CNB-marktbroeishow Zo’n 20.000 tulpen in 75 verschillende soorten vormden de basis van de marktbroeishow die het Bloembollenteam van CNB op 7 maart liet zien in het CNB-complex in Bovenkarspel. Er kwamen circa 350 vakgenoten op af en dat stemde de organisatoren tot grote tevredenheid. Tekst en fotografie: Wim Ciggaar

D

e show begon om één uur ’s middags en van meet af aan was het een komen en gaan van belangstellenden. Dat ging zo door tot een uur of vijf, waarna het tijd was voor een hapje en een drankje en aansluitend een stamppottenbuffet waarvoor ruim honderd relaties zich aangemeld hadden en waar volop gelegenheid geboden werd om te netwerken.

OORDEEL Tijdens de marktbroeishow kregen de bezoekers tientallen cultivars uit het nieuwste broeiassortiment ter beoordeling voorgeschoteld die zowel op potgrond als water waren afgebroeid. Tevens stond in het handelscentrum van CNB van elk soort een vaas opgesteld, zodat men het sortiment ook op huiskamertemperatuur aan een oordeel kon onderwerpen. Daarnaast kon iedere bezoeker van elke gewenste cultivar een ingerolde bos mee naar huis nemen om thuis met eigen ogen de eigenschappen van het uitgekozen nieuwe soort te beoordelen. Ook was er de nodige informatie op papier beschikbaar omtrent broei-eigenschappen, beschikbaarheid voor de verkoop, kwekersrecht et cetera. Vrijwel alle leden van het twaalfkoppige tellende Bloembollenteam waren van de partij om relaties te woord te staan.

DOELSTELLING Volgens initiatiefnemers Michel Longayroux en Dick de Wit van het CNB-bloembollenteam is het doel van de marktbroeishow meer te weten te komen over het nieuwe sortiment

wat het team in de markt zet om meer bekendheid te geven aan nieuwe soorten waarvan het team hoge verwachtingen koestert. Daarnaast is belangrijk dat ook de klant/exporteur de kans geboden wordt die kennis te vergaren. Dat kan niet alleen tijdens de show, maar ook door soorten uit te kiezen en deze thuis uit te testen. De formule van de marktbroeishow is hetzelfde gebleven, dat wil zeggen dat er zowel op water als potgrond werd gebroeid. Het geshowde sortiment werd belangeloos beschikbaar gesteld door de kwekerij; de potgrondbroei werd verzorgd door Tjeerd Arendse en de waterbroei door Bert Karel. Van alle soorten werden vier bakken opgeplant, zodat een beetje geschoven kon worden met de inhaaldata. Voor de benodigde showruimte zorgde het koelen preparatiebedrijf van CNB, terwijl CNB ook de catering voor haar rekening heeft genomen. Mochten er kwekers/veredelaars/ broeiers zijn die denken voor volgend jaar interessant assortiment te hebben en daarmee op de voorgrond willen treden, dan kunnen ze contact met ons opnemen.”

BEWUSTE KEUZE Dat de show dit jaar drie weken later plaatsvond is een bewuste keuze geweest. “Het seizoen was drie weken later en we wilden er zeker van zijn dat we in optimale kwaliteit konden showen. Een tweede argument was dat we andere shows en activiteiten niet in de weg wilden zitten. In de maand februari was er al een overmaat aan shows.” Dick de Wit en Michel Longayroux zijn er dan ook van overtuigd dat de show in een duidelijke behoefte

voorziet. “Het is een CNB-podium voor iedere veredelaar. Wij bepalen als team wat er neergezet wordt. Met de geschatte 350 vakgenoten was het opnieuw een groot succes en werd het bezoekersaantal van vorig jaar overtroffen. Het grote voordeel van een marktbroeishow is dat de tulpen hier in het werkpak staan en bij showbroei in het nette kloffie.”

REACTIES Inkoper Johan Meyles van L. Rotteveel & Zn noemt de marktbroeishow een goed initiatief. “Je kunt hier potentiële nieuwe soorten zien en beoordelen of je daar proeven van zou willen broeien om te kijken of je die als nieuwe soorten aan je eigen klanten zou kunnen aanbieden. Tweede voordeel is dat ze op de bak geshowd worden en je de verschillen kunt zien tussen water- en potgrondbroei. Het is voor ons een eerste oriëntatie of het nieuwigheden zijn waar je wat aan hebt voor je klanten. We maken hier een voorselectie, vervolgens gaan we ’t zelf broeien en dan bekijkt ook de klant nog of het past in zijn broeischema. Zo doen we dat ook bij de showbroei. Overigens vallen dit soort initiatieven ten zeerste te waarderen, want het geeft aan dat de initiatiefnemers met hun vak bezig zijn. Datzelfde geldt voor de exportbedrijven die je hier ziet. Ook dat zijn de liefhebbers. Ik neem straks een aantal bossen mee van soorten die ik thuis verder uit wil testen. Een marktbroeishow als deze moet je elk jaar houden, want die is belangrijk voor het opdoen van soortenkennis en het netwerken. Er komen best veel nieuwe soorten aanzetten en daar moet je toch je keuze in zien te maken.” 21 maart 2014VISIE 37

CNB ACTUEEL

Praktijkervaringen CNB-podiumcultivars Het CNB Podiumproject is dit jaar aan het 18e seizoen bezig. Een succesvol project dat kwekers al een aantal jaren de mogelijkheid biedt om het nieuwere assortiment via de CNB-showkas gedurende de donkere wintermaanden aan handel en broeierij te tonen. De potten zijn de hele week in de showkas te zien. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

A

an de deelname zijn een aantal voorwaarden verbonden. Zo moeten de cultivars die voor het project aangemeld worden een naam hebben en er moet handel in gedaan kunnen worden. Dat kunnen kilo’s zijn, maar ook leverbare aantallen. Uit de aangeboden podiumcultivars zullen de komende maanden wekelijks een drietal variëteiten extra belicht worden.

SPRING GARDEN

tie met de gele basis, enigszins spitsvormige bloem en zware poot. Beschikt over een goede houdbaarheid en laat zich gemakkelijk verwerken. Leent zich zowel voor de 9°C- broei als de 5°C-broei in de volle grond. Is een tulp die een zware bos geeft en dus bijzonder geschikt voor de Oost-Europese landen. Als darwinhybride is het in de teelt een goed groeiende cultivar met een normale verklistering die niet zuurt en weinig virusgevoelig is. Wordt op het zand geteeld en kan vroeg gerooid worden. De leverbare bollen van de komende oogst zijn uitverkocht. Werd in de showkas gebracht door de fa. Th.J. Rutgrink & Zn uit Petten. Meer informatie is verkrijgbaar bij Erik Barnhoorn van CNB.

geeft en een goede bladkleur laat zien. Groeit goed, is een mooie bollenmaker en gemakkelijk na te lopen. Wordt op het zand geteeld en geldt als een middelvroege rooier. Samenvattend: een doorsnee tulp die op kleur verkocht wordt en in de teelt zijn voordelen heeft, maar meer ook niet. Ondervindt in die kleur teveel concurrentie van soorten als ‘Orange Cassini’, ‘Pako’, ‘Charade’ en van recente datum ‘Prinses Catharina-Amalia’. Meer inlichtingen zijn te krijgen bij Onno Immink van CNB.

GOLDEN TYCOON

MICHAEL Is een zaailing van Hybris die al een aantal jaren in handen is van A.C.M. Smit uit ’t Zand en exclusief door dit bedrijf geteeld wordt. Werd aanvankelijk beschouwd als een werkpaard voor de broeierij, maar heeft dat in de praktijk nooit helemaal weten waar te maken. Is een oranje tulp die zijn kleur goed vasthoudt. Toont in de broei een goede poot, opstaand blad en laat zich gemakkelijk verwerken. Is niet vlot te broeien en wordt in het binnenland vrijwel niet gebroeid. Moet het wat dat betreft dan ook meer hebben van de buitenlandse broeierij in met name Scandinavië, Engeland en Duitsland. In de teelt staat deze cultivar te boek als een gemakkelijke tulp die voldoende leverbaar

Een rode tulp met een sprekend geel hartje en een donkere steel, en volgens insiders afkomstig uit een kruising tussen ‘Madame Lefeber’ en tetraploïde. Is in 2009 onder deze naam door koningin Beatrix gedoopt op initiatief van Fluwel ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van Keukenhof. Werd gewonnen door W.W. van Haaster uit Breezand, onder een andere naam geregistreerd door Tomorrow Tulips en vervolgens overgenomen door Fluwel. Is dit seizoen voor het tweede jaar gebroeid en getest bij Proeftuin Zwaagdijk. Werd vorig jaar voor het eerst gebracht in week 6, dit jaar gingen de bollen pas in november in de koeling en kregen vijftien weken kou. Is dus van vroeg tot laat goed te gebruiken in de broei. Valt op door zijn helderrode kleurstelling in combina8 VISIE21 maart 2014 38

Werd in 2004 geïntroduceerd en is afkomstig uit de veredelingsstal van Vertuco bv. Het betreft hier een gele triumphtulp die zich heeft doen gelden als een goede broeitulp die van vroeg tot laat te gebruiken valt. Kan vanaf 20 december ingehaald worden, vergt een tussentemperatuur van twee à drie weken en een koudebehoefte van vijftien weken. Behoort met 24 kasdagen niet direct tot de vlotste broeiers, maar maakt in de kas een mooie lange poot met een normale stengeldikte, goed opstaand blad en een grote enkele eigeel gekleurde bloem die al in de knop kleurt en dus veelbelovend toont in het vloeitje. De plant beschikt met 42 cm over voldoende lengte en de houdbaarheid op de vaas is zonder meer goed te noemen. Voor meer informatie kan men contact opnemen met Ronald Walkier van CNB.

Podiumcultivars week 11 ‘Golden Tycoon’ – W. van Lierop ‘Katie Melua’ – J. Huiberts ‘Alma Pavlovic’ – Tomorrow’s Tulips ‘Hennie vd Most’ – W. van Lierop TS 47-9 – Wireco ‘Spring Garden’ - Rutgrink ‘Pink Parrot’ – Pater Bloembollen ‘Michael’ – A.C.M. Smit

OUTBREAK

REJOYCE

Is een tulp die thans in handen is van Jos Duineveld uit Breezand. Laat een mooie, heldergele bloemkleur zien met een rode streep. Is goed voor de potcultuur te gebruiken, maar ook voor de droogverkoop. Kan gebroeid worden vanaf begin februari tot het einde van het broeiseizoen en is met name geschikt voor de Amerikaanse pottenbroei. Blijft mooi genetisch kort, maakt een stevig pootje en mooi opstaand blad. Is een vlotte broeier die gelijkmatig in bloei komt en weet zichzelf te verkopen vanwege zijn heldere kleuren. Volgens insiders een aanwinst die - afhankelijk van de vraag - zeker zijn weg zal weten te vinden in het pottulpensegment. In de teelt is het een redelijke groeier die goed plantgoed geeft, mooie bollen

maakt en goed in de huid zit. Laat zich goed op virus selecteren en zuurt niet overdreven. Staat te boek als een middelvroege rooier en wordt uitsluitend op het zand geteeld. Al met al een absolute aanwinst voor het pottulpensegment, maar zeker ook voor de tuin vanwege zijn opvallende kleurencombinatie en decoratieve waarde. Meer informatie is verkrijgbaar bij Leo van den Berg van CNB.

de ‘Lydia’-familie. Werd in de showkas gebracht door de fa. Th.J. Rutgrink uit Petten. Voor meer informatie kan men zich wenden tot Erik Barnhoorn van CNB.

VAMPIRE

Is een verloping uit de triumphtulp ‘Lydia’ met een zachtroze kleur die in de broei naar heel lichtroze verkleurt, tegen wit aan. Is geschikt voor de snij, maar wordt vooral gebruikt voor de Amerikaanse markt vanaf Valentijn. Heeft zestien koude weken nodig en valt als snijtulp te gebruiken voor de midden- en late broei. Maakt in de kas een stevige plant die niet te lang wordt en matig doorgroeit in de nek. Laat zich vlot oogsten en is goed houdbaar op de vaas. Staat in de teelt te boek als een mooie bollenmaker die goed in de huid zit en niet zuurgevoelig is. Geldt als een normale tot goede groeier met relatief veel elven en twaalven. Geeft op het land een stevig gewas met een normale stand en sterk houdbare, apart gemodelleerde bloemen die in een normaal jaar begin mei in bloei komen. Wordt uitsluitend op het zand geteeld, is een late rooier en wordt door diverse kwekers geteeld. Al met al een tulp die vanwege zijn kleur onderscheidend is, zeker voor de pottulpenmarkt, maar die ook als een aanwinst gezien mag worden vanwege de meegekregen, uitstekende eigenschappen van

De kwekersrechtelijk beschermde ‘Vampire’® is een zaailing met een steenrode, witgeveerde bloem uit de veredelingsstal van Holland Bolroy die voortgekomen is uit een kruising van ‘Purple Prince’ en ‘Prinses Victoria’. Is exclusief in handen van de fa. A.C.M. Smit & Zn uit ’t Zand. Komt in de kas met een stevige poot, mooi opstaand blad en een bloem die net tussen de bladpunten in bloei komt. Heeft in de broei extra weken kou nodig om een beetje lengte te krijgen. Schiet niet door, is zeer houdbaar en laat een sterk gewas zien. Is met minder weken kou bovendien een aanwinst die zich zeer goed leent voor de pottenbroei. Geeft in de teelt hele mooie bollen en is niet ziektegevoelig. Kortom, een mooie tulp met een grote bloem die zijn weg zonder meer zal weten te vinden in zowel de snij- als potcultuur. Meer informatie over deze tulp is te krijgen bij Onno Immink en Ronald Walkier van CNB.

Inzenders week 12 A.C.M. Smit & Zn

‘Yellowstone’, ‘Michael’, ‘Vampire’

Th. J. Rutgrink

‘Capri Striped’, ‘Rejoyce’

Pater Bloembollen

‘White Desire’

J. Clemens

mutant ‘Bellona’

Wireco

TS 47-9

J. Huiberts

‘Katie Melua’

Salsa

‘Navona’

Duineveld

‘Outbreak’

Tomorrow’s Tulips

‘Pink Prince’, ‘Unique de France’ 21 maart 2014VISIE 3939

plant ik mijn bollen stevig in de markt?

Samen met CNB t Marktkennis t Product- en assortimentskennis t Kwaliteitsbegeleiding t Betalingszekerheid t Ondersteuning bij reclames en geschillen t Marketing en promotie van uw product t Toegang tot de juiste zakelijke netwerken t De beste verkooppositie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

CNB PRODUCT & SHOW

Tulpen voeren boventoon in showruimte van CNB Een rubriek die gelieerd is aan de website www.cnbproduct-show.nl. Onder de naam Product & Show beoogt CNB gericht en commercieel te communiceren over producten die in de showruimte van CNB te zien zijn. Ook BloembollenVisie participeert middels een pagina in het blad in deze communicatievorm. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

gebouwde tulp die een grote, enkele bloem laat zien. ‘Ice Lolly’ kwam in diezelfde week als beste tulp uit de bus bij de derde speciale KAVB-keuring. Naast ‘Ice Lolly’ showde Boltha bv ‘Queensland’. Deze tulp mag een bijzondere verschijning genoemd worden. De zeer goed gevulde bloemen zijn roze van kleur en hebben een sierlijk witte, gefranjerde rand. ‘Queensland’ is geschikt voor zowel de broeierij (pot en snij) als de droogverkoop. Voor meer informatie en verkoop kan men contact opnemen met zijn CNB-vertegenwoordiger of met CNB Product & Show via [email protected].

AVALON

FLYING DRAGON®

Een opvallende narcis die deze week zijn opwachting in de CNB-showkas maakte was ‘Avalon’, een kruising tussen ‘Camelot’ en ‘Daydream’. Volgens insiders een sterke en goed houdbare narcis die zich goed houdt bij warm weer. ‘Avalon’ onderscheidt zich

‘Ice Lolly’ ste is een pottulp met frisse kleuren, namelijk rood met een gele rand. Het is een stevig In week 10 plaatste Maveridge International de mooie ‘Flying Dragon’ in de showruimte van CNB. ‘Flying Dragon’ - door insiders ook wel het werkpaardje onder de randtulpen genoemd - laat een mooie, frisse, rode kleur zien met een heldergele rand die al in het knopstadium zichtbaar is. Het betreft hier een lange zware tulp met donkergroen blad dat zich goed laat bossen. De verkoop van ‘Flying Dragon’ is in handen van CNB. Voor meer informatie en verkoop kan contact worden opgenomen met CNB-vertegenwoordiger Ronald Walkier via [email protected] of met CNB Product & Show via [email protected].

door een naar wit verkleurende kroon, terwijl het dekblad citroengeel van kleur is. Dankzij de eigenschappen van ‘Camelot’ is ‘Avalon’ ook prima geschikt als potnarcis. Meer informatie is verkrijgbaar bij Erik Barnhoorn van CNB.

CNB PRODUCT & SHOW Meer en actuele informatie over Product & Show is zoals gezegd te vinden op de webpagina www.cnbproduct-show.nl. Ook heeft Product & Show een eigen Twitteraccount: @CNBProductShow. Heeft u zelf een product waar u graag wat meer over wilt vertellen? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

VOLOP KLEUR Ook in week 11 zorgden tulpen weer voor volop kleur in de showruimte van CNB. Zo zond Boltha bv uit Breezand een mooie collectie in, waaronder ‘Ice Lolly’® en ‘Queensland’®. De eer-

‘Queensland’ 21 maart 2014VISIE 41

SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104


FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0252-431254 0252-431254 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-413842 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari, tulp, narcis, bol op pot bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Paul Peters Marcel Nijssen Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Salesmanager Kwekersverenigingen Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen

TELEFOON CNB 0252-431493 0252-431343 0252-431129 0252-431123

MOBIEL 06-20411035 06-10311972 06-22975731 06-51312197

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

E-MAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-23960145 06-53940502


FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617


TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand


GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL AANBOD BEUSICHEM BETUWEtIBMJDIUFLMFJHSPOE VJUFSXBBSEFO

EJWFSTFUFFMUFO WBOBG IFEFOUPUJOPWFSMFH CRUQUIUS/ZWAANSHOEKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH HAARLEMMERMEERtIB[BOEHSPOE DBMMBT EBIMJBT WBTUFQMBOUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH LISSEtSS[BOEHSPOE UVMQFO OBSDJTTFO WBOBGTFQUFNCFSUNKVMJ LISSEt IB[XBSUFHSPOE WBTUFQMBOUFO QJPFOFO WBOBGIFEFO WPPSNFFSEFSFKBSFO HILLEGOMtIB[BOEHSPOE [PNFSUFFMU WBOBGIFEFOUPUPLUPCFS HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EBIMJBT WBOBGIFEFOUPUOPWJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EJSFDUCFTDIJLCBBS DE ZILKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EBIMJBT IFEFOUNOPWFNCFS DE ZILKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO BGEFLQFFO WBOBGIFEFOUPUNBBSU NOORDWIJKt IB[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO IFEFOUPUOPWFNCFS NOORDWIJKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGOBKBBSWPPSNFFSEFSFKBSFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE ;BOUFEFTDIJBTPGEBIMJBT UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtN2[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH DE ZILKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO WFST HFFOBGEFLQFFO UFFMUTFJ[PFO NFEJPPLUPCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE HMBEJPMFO ;BOUFEFTDIJBT [PNFSCMPFNFO WBOBGIFEFOUNOPWFNCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS NOORDWIJKERHOUTtDBN2[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH 44 VISIE21 maart 2014

NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EBIMJBTPGCMPFNFO IFEFOUPUJOPWFSMFH REESERVEEN/HARDENBERGtIBBLLFSCPVXMBOEHSBTMBOE UVMQFOUFFMU WBOBGIFU OBKBBSCFTDIJLCBBS VIJFHUIZENt IB[BOEHSPOE EBIMJBTPG BOEFSF[PNFSUFFMU UFFMUTFJ[PFO VIJFHUIZENtIB[BOEHSPOE [PNFSUFFMU WBOBGIFEFOUPUPLUPCFS VIJFHUIZENt IB[BOEHSPOE ;BOUFEFTDIJBT UFFMUTFJ[PFO VOGELENZANGtIB[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUNNBBSU VOORHOUT/LISSEt IB[BOEHSPOE TOJKCMPFNFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUT/RIJNSBURGtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO UVMQFO HFFOIZBDJOUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE [POOFCMPFNFOPGBOEFSF WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE [POOFCMPFNFOPGBOEFSF IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE UVMQFOEBIMJBT IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE WBTUFQMBOUFO CMPFNFO IFEFOWPPSNFFSEFSFKBSFO ZWAANSHOEKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGKVOJKVMJUPUJOPWFSMFH KASRUIMTE LISSEtN¤LBTSVJNUF BGEFMJOHFO EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFO LISSEtN¤CSPFJSVJNUF CPMCMPFNFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS LISSEtN¤LBTSVJNUF WPMMFHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUEFDFNCFS LISSEtN¤LBTSVJNUFNFUTDIVVS EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS WERVERSHOOFtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK EJSFDUUPUJOPWFSMFH ZWAAGDIJKtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGJOPWFSMFH CELRUIMTE LISSEtN2LPFMDFM¡$ WPPSEJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFOUPUEFDFNCFS NOORDWIJKERHOUTtN2LPFMWSJFTDFM UPU¡$ EJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFO CFTDIJLCBBS BEDRIJVEN LISSEtN2LBOUPPS LFVLFOFOUPJMFUFO PQTMBHSVJNUFPQEFCFHBOFHSPOE WBOBG IFEFO LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FOLFMFDFMMFO LBT SPMLBTTFOFOMBOE PPLJOHFEFFMUFO UFIVVS JOPWFSMFH

LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FWFOUVFFM NFUDFMSVJNUF WBOBGJOPWFSMFH VOORHOUTtN2TDIVVSSVJNUF EJWFSTF WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH VRAAG ALKMAARtN2[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO JOPWFSMFH MEDEMBLIKLNtIB[BWFM[BOELMFJHSPOE LPPM NBBSUUNFJOEOPWFNCFS BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE XPSUF MFO WBOBGNFJUPUEFDFNCFS FWUBGEFL BOLLENSTREEK FOPG NOORD-HOLLAND IB[BOEHSPOE XPSUFMFO EFFMWSPFH EFFM WPPSBGEFL BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE ;BOUF EFTDIJB UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtUPUIB[BOEHSPOE IZBDJOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtDBIB[BOEHSPOE QJPF OFO WBOBGJOPWFSMFH DEN HAAG tN2[BOEHSPOE[BWFM HSPOE HSBTXFJMBOE WBOBGJOPWFSMFH HEM, VENHUIZEN FPt IBLMFJHSPOE UVMQFO UFFMUTFJ[PFO HILLEGOM FPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO JULIANADORPtIB[BOEHSPOE BBSE BQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO URSEMFPtIB[XBSUFHSPOEPGMJDIUF [BWFM QJPFOFO WBOBGIFEFOWPPSNFFSEF SFKBSFO VOORHOUTFPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO VENHUIZENFPtIBLMFJHSPOE CMPFNLPPM UFFMUTFJ[PFO VRAAG KASRUIMTE NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

TJFSUFFMUWFSEFMJOH NBYJNBBMKBBS NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

QMBOUFOPQLXFFL WBOBGKBOVBSJWPPSNFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG FPtN¤SPMLBT SS PQFOHSPOE EJWFSTF NFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG/BOLLENSTREEKt N2LBTSVJNUF POWFSXBSNE TJFSHSBT BQSJM UNPLUPCFS WEILAND WESTELIJK ZUID HOLLANDtIBXFJMBOE WFFUFFMU FFOPGNFFSEFSFKBSFO

Zie ook voor vraag en aanbod

www.agrogrondbank.nl

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING Lysimachia

CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

BAS SCHOLTEN

VOOR ALLE

2 jr. hoek

Paeonia roze, rood, wit 1-2, 2-3, 3-5, plg 4.000 1.600

Paeonia Red Charm

2-3 neus

Phlox Rembrandt

2 jr. ongedeeld

Solidago Strahlenkrone

2 jr. ongedeeld

AANBOD 2014 VPL  SNIJSOORTEN

HYACINTEN

Agapanthus Duivenbrugge White

KUNT U BIJ ONS TERECHT

Agapanthus Senna® Agapanthus wit/blauw Aster Ann Leys® New Astilbe op soort en kleur Astrantia op soort en kleur Astrantia Abbey Road® Dicentra Goldheart® Dicentra Luxeriant Dicentra spectabilis Alba Dicentra spectabilis Dicentra Valentine® Gentiana Blue Star® New Gentiana Corona® New Gentiana Diva® New Gentiana Purple Sensation® Paeonia op soort en kleur

Multiflora I, II en III. Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB

RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL

VASTE PLANTEN Vraag en aanbod VRAAG SNIJBLOEMEN, OOGST 2014

Agapanthus blauw en wit, oude snijhoeken/ongedeeld Paeonia

op kleur, oude snijhoeken/ongedeeld

Paeonia

op soort

1-2, 2-3, 3-5 neuzen

AANBOD 2013

Aster Ann Leys® New

stek 1e grootte

op aanvraag Astilbe op soort

1-2, 2-3, 4-op

Astilbe op kleur

1-2, 2-3, 4-op

Astrantia Abbey Road ®

2e

Astrantia Abbey Road ®

1e

Dicentra spec. Alba 1-2, 2-3, 3-5 en 4-op Dicentra Luxeriant

2-3

Dicentra Luxeriant

4-op

Dicentra Valentine® op aanvraag Hosta in soorten

1-2, 2-3, 4-op 1e + 2e

Gentiana Marsha® VRAAG Fust: VHM kratten; VML kratten; Leliekratten

LAAT UW VASTE PLANTEN OP CONTRACT TELEN

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus Inlichtingen: Ron Hoogeveen

CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2014 1E GROOTTE

Alamo All Seasons American Dawn American Pie® Arabian Mystery Arianne Arthur Hambley Big Brother Bishop of Llandaff Bora Bora Brigitta Allida Caballero California Sunset Chocolate and Candy Colorfull Investment David Howard Dutch Explosion® Edge of Joy Elise Forever Embrace Emory Paul Fairway Spur Firepot G F Hemerick Garden Wonder Glamour Girl Happy Days® in diverse soorten Hawaii NL Imperial Palace Jewel® in diverse soorten Jowey Mirella Jowey Winnie Kelvin Floodlight Kiev® Kordessa Lakeland Autumn Leila Savanna Rose Lilac Time Linda’s Chester Little Beeswings Lovelife® Luka Johanna

Maya Mediterrannee Mercator Mona Keijzer Monte Negro Motto Nenekazi Nick Sr. Northern Light Ocean Bird Orange Turmoil Paintball Park Princess Patriot Penhill Autumn Shades Philip Campos M Pink Magic ® Polar Ice Polka Purple Explosion Red Empire Soulmate Sunexplosion Terrone The Voice Thomas A Edison Touch of Autumn Tropical Dream Tu Tu Twyning’s Smartie Vassio Meggos Vulkan Watch Up Winesome Yellow Investment Yellow Sneezy Zirconia Zsarella

Diverse soorten beschikbaar van T’12 en T’13 weefselkweek, informeer naar de mogelijkheden


VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN RENÉ KOORDES

T: 0252431303 T: 0252431390

M: 0612 296 820 M: 0620 611 028

RENÉ VAN MARREWIJK RICHARD WALKIER

Calla ‘Sunclub’®

KLEUR:

Geel

BLAD:

Spikkels

TOEPASSING:

Pot

VEREDELAAR:

Sande B.V.

OMSCHRIJVING:

Gevulde pot met veel bloemen

[email protected] 46 VISIE21 maart 2014

T: 0252431304 T: 0252431216

M: 0612 886 803 M: 0622 999 229

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON LEO V.D. BERG

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266 T: 0653718254

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN ONNO IMMINK ERIK BARNHOORN

T: 0651587419 T: 0620019369 T: 0653750126 T: 0622524987

Rodeo Drive® First Class Escape Royal Virgin® Candy Prince® Grand Perfection® Flash Point® Silver Dollar Lalibella Dynasty Milkshake® Time Out® Tresor® Adore® Antarctica® Bourbon Street® Bullit® Circuit® Expression® Strong Fire® Surrender® Timeless® Tom Pouce® Triple A® Up Date® White Master® Blue Diamond Melrose® Allicante® Aquilla® Belicia® Cartouche® Columbus® Crossfire®

PIET TAKKEN

ong 5-10 5-10 5-10 5-10 5-10 5-11 5-10 ong 5-11 ong ong ong ong 0-11 ong ong ong ong 0-12 ong ong 0-11 ong ong ong 5-10 5-10 4-11 5-11 ong 5-11 5-11 4-11

10,00 1,60 1,75 1,50 1,50 1,25 4,00

10.000 kg Carola 5.000 kg Denmark® 5.000 kg Jumbo Pink® 10.000 kg Pallada 10.000 kg Purple Prince 10.000 kg Strong Gold 10.000 kg Strong Love 10.000 kg Verandi

5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-12

3,00

9,00 3,50 4,00 18,00 5,00 9,00 6,00 7,50 7,50 3,00 3,00 5,00 5,00

2,00 2,00 4,00 2,00 5,00 5,00

Antarctica®

3.000 kg 4.000 kg porties 4.000 kg 4.000 kg 4.000 kg 2.000 kg 15.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 15.000 kg 15.000 kg 7.000 kg 3.000 kg

Doberman® Irene Parrot® Mascara® Morgana® Red Planet® Robinho® Smirnoff® Jan Seignette® Flaming Flag® Kung Fu Royal Virgin Tineke van der Meer Laura Fygi Lady Chantal

4-11 3-12

2,00 5,00

4-11 ong 4-11 3-12 5-10 5-11 5-10 5-10 5-10 5-10 ong

3,00 4,00 2,50 7,00 1,25 1,75 1,50 1,50 1,50 4,50

Grand Perfection®

VRAAG CONTRACTTELERS

voor anemonen in Noordelijk Zandgebied

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

VRAAG TULPEN OOGST 2014

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg

T: 0653439349 T: 0653700630 T: 0622377259

VRAAG TULPEN 2014

AANBOD 2014

1.000 kg 15.000 kg 15.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 500 kg 1.000 kg 400 kg 1.500 kg 4.000 kg 5.000 kg 1.000 kg 2.500 kg 1.500 kg 2.500 kg 1.500 kg 1.500kg 5.000 kg 5.000 kg 5.000 kg 4.000 kg 2.000 kg 2.500 kg 4.000 kg 5.000 kg 4.000 kg 5.000 kg 1.000 kg 4.000 kg

ED WALKIER RONALD WALKIER HAWIKJO WIJNANDS

Carola Denmark Pallada Pink Flag Strong Gold Strong Love® Verandi White Prince Yellow Flight® Yellow Flight®

0-11 0-11 0-11 5-11 0-11 0-12 0-11 0-11 0-11 5-11

AANGEBODEN

Crocosmia

Net bedrijf dat tulpen en/of narcissen voor u

Montbretia

op contract wil telen voor oogst 2014.

1,60 2,00 2,50

t0NHFWJOH+VMJBOBEPSQ

3,75

Inlichtingen: Arno Kroon 06-53160204

1,80

t0QHPFE[BOEMBOE

&

Kwekerij Davelaar Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174 21 maart 2014VISIE 47

VRAAG EN AANBOD

Salvia ‘Blue Note’®

Cultivar Genus Height Flower Color Foliage Color Flowering period Perpetually flowering Fragrant Unique characteristics Exposuere Suitable uses Hardiness Protected variety

‘Blue Note` Salvia 50 cm Blue Green May / November Yes Many flowers Full Sun Pot / Border minus 6 minus 10 Celsius PPAF, EU PBR

PPAF - EU PBR

CNB New Plants 6XTVDDFTWPMMFQBSUOFSWPPS t*OUSPEVDUJF WBTUFQMBOUFO TOJKCMPFNFO QPUQMBOUFO CPPNLXFLFSJKQSPEVDUFO t,XFLFSTSFDIUBBOWSBBHFOCFIFFS t1SPEVDUJFDPÚSEJOBUJF t5FTUFO t7FSLPPQCFNJEEFMJOH t-JDFOUJFBENJOJTUSBUJF t3PZBMUZJOOJOH t1SFTFOUBUJFFONBSLFUJOH t8FCTJUFFONBJMJOHTFSWJDF

:PVSTVDDFTTGVMQBSUOFSGPS t*OUSPEVDUJPO 1FSFOOJBMT $VUnPXFST 1PUQMBOUT 4ISVCTBOEUSFFT t"QQMZJOHBOENBJOUBJOJOHPG CSFFEFSTSJHIUT t1SPEVDUDPPSEJOBUJPO t5FTUT t4BMFTNFEJBUJPO t-JDFOTFBENJOJTUSBUJPO t3PZBMUZNBOBHFNFOU t1SFTFOUBUJPOBOENBSLFUJOH t8FCTJUFBOENBJMJOHTFSWJDF

7PPSNFFSJOGPSNBUJFOFFNUVEBO WSJKCMJKWFOEDPOUBDUNFUPOTPQ

'PSNPSFJOGPSNBUJPO GFFMGSFFUP DPOUBDUVT

Aanbod

Offer

Vrije en kwekersrechtelijk beschermde soorten vaste planten, snijbloemen en potplanten t8FFGTFMLXFFLQMBOUFO t5$POCFXPSUFME t5$QMVHHFO t4UFLLFOPOCFXPSUFME t4UFLLFOCFXPSUFME t7PMMFHSPOETQMBOUFO t1MBOUHPFE t1 t1 tEJWFSTFHSPUFSFQPUNBUFO

'SFFBOECSFFEFSTSJHIUTQSPUFDUFE TQFDJFTPGQFSFOOJBMT DVUnPXFST BOEQPUQMBOUT 5JTTVFDVMUVSF 5$VOSPPUFE 5$QMVHT 6OSPPUFEDVUUJOHT 3PPUFEDVUUJOHT 0VUEPPSQMBOUT 4FFEMJOHT 1 1 4FWFSBMMBSHFQPUT

)FFGUVFFOOJFVXFQMBOUOFFNDPO UBDUPQFOCFTQSFFLEFNPHFMJKLIFEFO

%PZPVIBWFBOFXQMBOU DPOUBDUVT BOEEJTDVTTUIFQPTTJCJMJUJFT

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong 48 VISIE21 maart 2014

[email protected]

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Marlon®

Forever®

Heren kwekers, Laat uw aangekochte lelie schubbollen en/of lelieplantgoed, voor een officiële certificering, uitsluitend door de BKD op Armv en Slrsv toetsen INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

0252-431254


LAATSTE NIEUWS

Tekst: Redactie BloembollenVisie

Erik Hogervorst stopt als voorzitter Fedecom NOORDWIJKERHOUT - Per november van dit jaar zal Erik Hogervorst het voorzitterschap van Fedecom beëindigen. Hij heeft dan een periode van vijf jaar als voorzitter achter de rug, waarvan ruim anderhalf jaar als voorzitter van de fusie-organisatie Fedecom, welke in juni 2013 is ontstaan. Erik Hogervorst heeft er met een zeskoppig fusiebestuur enorm aan getrokken om de fusie tot stand te brengen en met de nieuwe organisatie de eerste stappen te zetten. Daarom is hij benaderd om in dit najaar de nieuwe voorzitter van de Europese dealerorganisatie Climmar te worden. Het bestuur van Fedecom heeft hem hiervoor formeel kandidaat gesteld. Fedecom start per direct de zoektocht naar een opvolger voor Erik Hogervorst. Fedecom is de branchevereniging voor bedrijven in de Landbouwtechniek, Veehouderijtechniek, Groentechniek, Tuinbouwtechniek en Industrie & Intern transport.

Foto: PR

Land- en tuinbouwers geven Sharon Dijksma onvoldoende

Cheque stichting ‘Make-A-Wish’ SCHAGEN - Tijdens de opening van het nieuwe evenement Bloemrijk Schagen overhandigde organisator Nico Zwagerman namens CNB een cheque van 500 euro aan Babs de Leeuw van de stichting Make-A-Wish. Aansluitend werd de show geopend door de burgemeester van Schagen. Dat gebeurde door het aannemen van bossen tulpen van de kinderen van kindertheater Frappant. Dezelfde kinderen voerden daarna een toneelstuk op over een tulpje wat niet goed wilde groeien en achterbleef bij de rest. Het stuk was symbolisch voor de kinderen waarvoor de stichting Make-A-Wish zich inzet. Na dit toneelstukje - afgesloten met een pakkend lied over het wensen en niet opgeven bij tegenslag - werd de cheque overhandigd.

ROGGEL -Nederlandse landen tuinbouwers beoordelen de huidige staatssecretaris van Landbouw, Sharon Dijksma (PvdA), met een gemiddeld rapportcijfer van 5,4. De ondernemers uit de hokdiersector zijn het minst tevreden. De varkens- en pluimveehouders delen de huidige staatssecretaris een 4,2 toe. De akkerbouwers zijn het meest positief en beoordelen haar met een 5,8. Dit blijkt uit het ‘Verkiezingsonderzoek landen tuinbouw’ dat agrimarketing- en marktonderzoeksbureau AgriDirect in februari en maart van dit jaar heeft uitgevoerd. Ruim 700 agrarische ondernemers namen deel aan deze online inventarisatie. Sinds 2002 voert AgriDirect in aanloop naar nieuwe parlements- of gemeenteraadsverkiezingen verkiezingspeilingen uit. Op basis hiervan kunnen de stemvoorkeuren van de landen tuinbouwers worden vergeleken.

)D*HEUYDQ9HOGHQ 3DUDOOHOZHJ -0µV*UDYHQ]DQGH LQIR#JHEUYDQYHOGHQQO ZZZJHEUYDQYHOGHQQO

$PDU\OOLV'DJHQ RQVKHOHDVVRUWLPHQWLQEORHL

WPPDDUW

ALKMAAR - Er is op 13 maart een nieuwe, gewijzigde druk verschenen van het boek Broeien van tulpen, een uitgave van de Bollenacademie. De vorige versie was van 2011. De update 2014 is verzorgd door Theo van der Gulik van DLV plant. De gehele tekst is waar nodig geactualiseerd en met name het hoofdstuk over de meerlagenteelt is fors uitgebreid. Daarnaast zijn nieuwe foto’s toegevoegd en is de koudewekentabel (850 cultivars) geactualiseerd. Een en ander heeft geresulteerd in een boek van 112 pagina’s A4 met veel afbeeldingen. Het boek is verkrijgbaar via Onderwijsgroep Noordwest-Holland. Ook nog verkrijgbaar zijn: De teelt van de tulpenbol (2008), Broeien van lelies (2013), en De teelt van de leliebol (2013). Inlichtingen en bestellingen tel. 072-5673191 of www.onderwijsgroepnwh.nl.

Marktkansen Indonesië AMSTERDAM - Is uw bedrijf geïnteresseerd in de snelgroeiende Indonesische markt? Weet u alleen nog niet hoe u dit moet aanpakken? Bent u op zoek naar een buitenlandse leverancier, partner of vertegenwoordiger? Elk jaar organiseert de Universiteit van Amsterdam een onderzoeksproject naar een opkomende economie en zal dit jaar bedrijven de mogelijkheid bieden om op betaalbare wijze marktonderzoek te laten verrichten in Indonesië. Het onderzoek wordt uitgevoerd door studenten die zich in de laatste fase van hun studie Economie en Bedrijfskunde aan de Universiteit van Amsterdam bevinden. Aangezien de studenten een financiële bijdrage leveren aan dit project, kan dit onderzoek beneden kostprijs worden aangeboden. Met deze samenwerking hopen de studenten belangstellenden in staat te stellen deze snelgroeiende markt op een juiste manier binnen te dringen. Kijk voor meer info op www.researchproject-sefa.nl of neem contact op met Sophie van den Ende (06-30167037). 50 VISIE21 maart 2014

%HOYRRUHHQDIVSUDDN $ULHRI.HHV

Amaryllisdagen Gebr. van Velden ’s-GRAVENZANDE - Amarylliskwekerij Gebroeders van Velden in ’s-Gravenzande organiseert tot en met 31 maart 2014 de Amaryllisdagen. Tijdens deze open dagen kunnen vakgenoten en vakpers een breed scala aan bloeiproeven van de Amaryllissen voor de snij- en potcultuur uit het assortiment van Van Velden zien. Het Amaryllisassortiment is volop in ontwikkeling en Van Velden beschikt dit jaar dan ook weer over een aantal bijzondere soorten, zoals cybisters en dubbelbloemige soorten, die juist dan in bloei staan. Naast de soorten Amaryllisbollen die vanaf augustus 2014 in de droogverkoop geleverd worden, bestaat de mogelijkheid om te zien welke soorten Amaryllis-op-pot vanaf oktober 2014 geleverd kunnen worden. Daarnaaast is ook de teelt van Zantedeschia-op-pot te bezichtigen. Deze potten zijn vanaf week 13 2014 leverbaar. Het bezoekadres van de fa. Gebr. van Velden is Tomatenlaan 4, 2691 JZ ’s-Gravenzande. Bel om een afspraak te maken met 0174-241098.

Foto: PR

Nieuwe druk Broeien van tulpen

Groen licht bouw Greenport Horti Campus WESTLAND - FloraHolland en Lentiz onderwijsgroep hebben overeenstemming bereikt over de aankoop van een kavel grond op het Trade Parc Westland voor de bouw van de Greenport Horti Campus, locatie Westland. Vorig jaar zomer tekenden Lentiz, de gemeente Westland en FloraHolland een intentieovereenkomst om met elkaar een internationaal kennis- en innovatiecentrum te realiseren in het hart van de Greenport Westland. Met de bouw van het nieuwe schoolgebouw gaat Lentiz begin 2015 starten. De drie drijvende krachten achter de komst van dit nieuwe, groene MBO zijn Gert Kant (Lentiz), Gijs Kok (FloraHolland) en Theo Duijvestijn (gemeente Westland). Bedrijfsleven, onderwijs en overheid bundelen zo hun krachten om te investeren in het ‘groene talent’ van de toekomst.

Knaagdierbestrijding agrarische bedrijven ALKMAAR - Op maandagavond 14 april wordt er weer een Verlengingsbijeenkomst knaagdierbestrijding gehouden op het Clusius College in Alkmaar. De cursus Knaagdierbestrijding voor mensen die geen spuitlicentie hebben, wordt gehouden op dinsdagavond 15 en 22 april, ook in Alkmaar. Vanaf 1 juli 2015 is het bestrijden met chemische middelen van knaagdieren op het eigen agrarische bedrijf verboden. Aankopen van middelen en het toepassen daarvan op het eigen bedrijf mag dan alleen nog als men een Bewijs van bekwaamheid Knaagdierbestrijding heeft of de aantekening Knaagdierbestrijding op de gewone spuitlicentie. Voor mensen die al een spuitlicentie hebben, geldt dat ze de aantekening Knaagdierbestrijding op hun licentie krijgen als ze hiervoor een extra verlengingsbijeenkomst Knaagdierbestrijding volgen. Mensen die geen spuitlicentie hebben, moeten een cursus van twee dagdelen volgen en een examen doen om het Bewijs van bekwaamheid Knaagdierbestrijding te krijgen. Meer info: www.onderwijsgroepnwh.nl of tel. 072-5673191.

Nieuwe sponsors Zomerbloemententoonstelling

IDC ondersteunt ondernemers bij innovatie LISSE - Het IDC Bollen & Vaste planten ondersteunt ondernemers die willen innoveren en laat ze optimaal gebruik maken van de expertise van kennisinstellingen en -organisaties. Ondernemers met een innovatievraag kunnen deze neerleggen bij het IDC. Het IDC zoekt voor de ondernemers de meest geschikte kennisinstelling erbij, die samen met de ondernemers met deze vraag aan de slag gaat. De nieuwe kennis die beschikbaar komt, is toegankelijk voor alle ondernemers en kennisinstellingen. Het innovatieproces richt zich op nieuwe producten en markten, kostenbeheersing en procesoptimalisatie of het versterken van toegevoegde waarde van uw producten door meer consumentgericht te produceren. Kijk voor meer informatie of voor het aanvragen van ondersteuning op www.bloembollenWEB.nl of neem contact op met de projectleider IDC Barry Looman: [email protected] of tel. 0252 462181. Het IDC Bollen & Vaste planten is eind 2013 gestart met subsidie van de provincie Zuid-Holland en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Internationaal leliecongres China WAGENINGEN - Van 1 tot 3 april wordt door Sino-Europe Agricultural Development Center (SEADC) in de Chinese stad Zhangzhou het ‘3rd International symposium on the genus lilium’ georganiseerd. Drijvende kracht achter de organisatie is onderzoeker Jaap van Tuyl (Plant Breeding Wageningen University & Research centre), die al decennialang wereldwijd geldt als een autoriteit op het gebied van lelieonderzoek. Zo’n 150 onderzoekers en telers uit de hele wereld komen naar dit hoog aangeschreven internationale leliecongres. Jaap van Tuyl noemt het zijn laatste grote klus voordat hij met pensioen gaat. Hij is de afgelopen jaren bijzonder druk geweest met de organisatie en is op het symposium ook dagvoorzitter. Paul Arens, onderzoeker siergewassenveredeling en genetische diversiteit van Wageningen UR en beoogd opvolger van Jaap van Tuyl binnen Plant Breeding, is één van de sprekers op het symposium dat wordt geopend door Aalt Dijkhuizen, voormalig voorzitter van de raad van bestuur van Wageningen UR.

Foto: PR

Keuring verplicht apparatuur voor gewasbeschermingsmiddelen!

NAALDWIJK - De promotiecommissie PurE seasonal flowers en de promotiecommissie snijhortensia zijn nieuwe sponsors van de 29e editie van de Nationale Zomerbloemententoonstelling. FloraHolland was hoofdsponsor, maar sinds het wegvallen van de PT-gelden voor productpromotie hebben de FloraHolland Product Commissies de mogelijkheid om productspecifieke promotie aan hun leden voor te leggen. FloraHolland ondersteunt financieel geen productspecifieke promotieactiviteiten meer, maar legt de nadruk op de meer sectorbrede evenementen, zoals de corso’s en Kom in de Kas. PurE seasonal flowers en de promotiecommissie snijhortensia nemen nu de sponsoring over. FloraHolland draagt dit jaar nog een gedeelte bij, maar bouwt de sponsoring van de tentoonstelling af.

DEN HAAG - De in Nederland bekende 3-jaarlijkse keuring van veldspuiten en boomgaardspuiten is uitgebreid naar alle professioneel gebruikte apparatuur voor de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen. Basis is de EU richtlijn ‘Duurzaam gebruik gewasbeschermingsmiddelen’. Apparatuur waarvoor de verplichte keuring nieuw is dient voor eind 2016 minimaal eenmaal gekeurd te zijn. Voor apparatuur waarvoor de verplichte keuring al jarenlang geldt (volveldspuiten en boomgaardspuiten) verandert er niets. Voor de open teelten is de keuringsplicht al een bekend verschijnsel, voor andere sectoren zoals de glastuinbouw en sectoren buiten de landen tuinbouw is het nieuw. Om een soepele introductie van de keuringen voor apparatuur waarvoor de keuring eerder niet verplicht was te waarborgen geldt een regeling. Meer info op www.productschapakkerbouw. nl/teelt/spuitkeuring of www.tuinbouw.nl/artikel/regelgeving. Omdat de productschappen worden opgeheven, wordt de inhoud van de productschapsverordeningen overgenomen in milieuregelgeving van de overheid. 21 maart 2014VISIE 51

ACTUEEL

BLOEMENCORSO 2014:

‘Meer dan een optocht’

Nu de lente zich aandient, begint het bij de organisatie van het Bloemencorso te kriebelen. Van 30 april tot en met 4 mei is het zover en zullen zestien versierde praalwagens en een groot aantal versierde personenauto’s door de Bollenstreek rijden. Dit evenement trekt elk jaar vele bezoekers, maar daardoor wordt de organisatie gecompliceerder en duurder. Daarom is begin februari de stichting ‘Vrienden van het Bloemencorso’ opgericht. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas

H

et draagvlak van het Bloemencorso Bollenstreek is groot, maar het kan nog veel breder gedragen worden, meent de organisatie. Omdat het bestuur zelf al de handen vol heeft aan het organiseren van het corso, is begin februari besloten een stichting op te richten die los staat van de organisatie. Zo is de stichting ‘Vrienden van het Bloemencorso’ ontstaan. Zij richten zich op het vergroten van het draagvlak, binnen en buiten het bloembollenvak, maar proberen vooral om sponsoren te werven. Voorzitter van het kersverse bestuur is Lidy Schoof. Bijzonder is dat de groep vrijwilligers ook een ambassadeur heeft. Niemand minder dan Piet de Vries gaat deze rol vervullen.

meen.” Het voorjaar is juist een goede tijd om aan te tonen hoe mooi de streek kan zijn, vindt ook voorzitter van het corso Leo van der Zon: “Juist in deze drukke tijd voor kwekers staat het bollenvak volop in de belangstelling. De lente breekt aan en juist die momenten moeten we gebruiken om het vak te promoten.” Ted Kortekaas, bestuurslid corso, vult aan: “De kracht van de streek ligt in deze periode. Het corso wordt niet voor niets een voorbode van de lente genoemd. Daarbij moeten we de oorsprong niet vergeten. Toentertijd is het ontstaan door-

dat hyacinten werden gekopt voor een grotere bol. Met de gekopte bloemen - in feite afval - is het corso geworden zoals het nu is.”

RELATIEBEHEER De tijden zijn veranderd en het koppen is nu te arbeidsintensief voor de kwekers. Dit, samen met andere oplopende kosten en de vooruitzichten dat gemeentegelden verder teruglopen, zorgen voor de noodzaak van de nieuwe stichting. De Vries: “Vrienden van het corso belonen we voor hun financiële bijdrage met onder andere entreekaarten voor de opbouwdagen.” Ook deelnemers van het corso denken mee. Zo stelt Singapore Airlines twee vliegtickets beschikbaar. Van der Zon: “Deze worden op 30 april tijdens de opening verloot onder de vrienden.” De Vries geeft aan dat sponsoren niet alleen zorgen voor het voortbestaan van het corso: “Ze hebben er zelf ook iets aan. Het evenement zorgt namelijk voor een boost waar niet alleen de horeca en de hospitality van profiteren. Wanneer de exporteurs en kwekers dit exposure-instrument juist gebruiken, is het een goede manier om klanten aan je te binden. Het Bloemencorso van de Bollenstreek is immers het promotieplaatje van het bloembollenvak.”

PUBLIEKSTREKKER De Vries is momenteel actief als coördinator regiomarketing Bollenstreek en past goed bij het project vanwege zijn achtergrond. Als voormalig directeur van Keukenhof is hij actief betrokken geweest bij het corso. Hij is de geestelijke vader van de ‘Keukenhof corso boulevard’. “Het evenement is de belangrijkste trekker van de streek. Wat we proberen te doen met de stichting is om fans te creëren en aan hen het economisch belang van de regio te laten zien. Het corso is namelijk meer dan een optocht, het is een maatschappelijk feno52 VISIE21 maart 2014

V.l.n.r. Ted Kortekaas, Leo van der Zon en Piet de Vries tussen het kernproduct van het corso: de hyacint

Benieuwd naar ons werk? Kijk op onze projecten!

www.loonbedrijfslot.nl

www.agrofocus.nl Noordwijkerhout - 0622398042 ingenieurs voor groei

'ɏVɭKɪȴɰɗʤXʽʑɚʦɦ ʠURʏXFɢʑɚɀHɭʕʜȲɰɖ

Spanbroekerweg 144, 1715 GT Spanbroek - Tel.: (0226) 35 24 39 - [email protected]

Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES

ARIE TUIN

Gespecialiseerd in Bloembollen en plantenteelt, gewasverzorging, contract-nettenteelt en grondverzet.

0048 601 159 267 [email protected]

BETAALDATUM MEI 2014 Om de betaaldatum mei 2014 zo goed en zo snel mogelijk te kunnen afwikkelen, dient de administratie van CNB tijdig over de nodige gegevens te beschikken. Leveringsnota’s van partijen die tot en met vrijdag 31 maart 2014 geleverd zijn moeten op uiterlijk vrijdag 4 april 2014 bij de administratie binnen zijn. Leveringsnota’s die later binnen komen moeten zij noodgedwongen per betaaldatum juli 2014 verwerken, ook al heeft de leverantie vóór of op 31 maart plaatsgevonden. Zowel aan verkopers als aan kopers wordt dringend verzocht op de leveringsnota’s en ontvangstbewijzen duidelijk het koopbriefnummer en leveringsdatum in te vullen.

Bij verwerkingslijnen voor de zomerproducten wel eens gedacht aan Total Systems? Total Systems - Industrieweg 31 - 1775 PV Middenmeer - Tel. 0227-501211 Fax 0227-501853 [email protected] Total Systems-BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl Ton Zuidema: 0653224915

Frank Warnaar: 0610924242

TOELEVERANCIERS

‘Buitengebied heeft de toek De datum van 6 november 2007 staat in het geheugen van Peter Boonen gegrift. Toen tekende hij voor de overname van het Emmeloordse installatiebedrijf ACN Techniek BV en werd hij van medewerkervertegenwoordiger plotseling eigenaar. Achteraf een succesvolle stap. ‘Elk Flevolands bloembollenbedrijf is wel klant van ons’, zegt Boonen. Tekst en fotografie: Gerrit Wildenbeest

A

ls Fa van Meer in Creil op 21 maart ‘open huis’ houdt ter gelegenheid van de nieuwe bedrijfsruimte, zal ACN Techniek BV zeker ook met een stand aanwezig zijn. Het Emmeloordse bedrijf verzorgde de klimaatregeling, de krachten lichtinstallaties, en de ventilatie plus de verwarming- en waterinstallaties op het bedrijf van vader Jan

Noordoostpolder: thuismarkt ACN Techniek 54 VISIE21 maart 2014

Peter Boonen (rechts) en zijn rechterhand Marc Ruiter

en zoon Jordi van Meer. Fa van Meer is zeker niet het enige bollenbedrijf in Flevoland waar ACN Techniek het installatiewerk doet of heeft gedaan. “Op elk bloembollenbedrijf in Flevoland hebben wij wel eens installatiewerkzaamheden verricht”, zegt directeur Peter Boonen (45). Zo’n 35 procent van de jaaromzet is afkomstig uit bloembollengerelateerde activi-

teiten. De overige omzet komt van akkerbouwbedrijven, het niet-agrarische bedrijfsleven en de particuliere markt.

LOGISTIEK Elk marktsegment heeft z’n eigen kenmerken. In de particuliere markt is het installeren en onderhoud van verwarmingsketels een belangrijke activiteit, in het niet-agrarische segment zijn de werkzaamheden heel divers. Het installatiedeel in de akkerbouw omvat hoofdzakelijk de productbewaartechniek. Bloembollenbedrijven onderscheiden zich door het grote belang van logistieke productprocessen. Ook is continue bewaking belangrijk, evenals duurzame en energiezuinige oplossingen. Zo installeert ACN Techniek veel ethyleenanalysers, ook werkt ACN Techniek met energiezuinige gelijkstroomventilatoren met ingebouwde frequentieregelaar. In het verlengde daarvan is er veel aandacht voor procestechniek, waarvoor het bedrijf dealer is van de bekende Sercomcomputers. Boonen: “Na het wegvallen van enkele andere dealers, zijn we nu de enige Sercomdealer in Flevoland.” De koeling, een belangrijk item op bloembollenbedrijven, laat ACN Techniek vooralsnog links liggen. “Het is wel een wens van mij om daar ooit ook iets aan te doen”, zegt Peter. “ Maar je hebt dan wel een goed serviceapparaat nodig met meerdere monteurs. Zonder dat begin ik er niet aan,

omst’ want goede service leveren vind ik het allerbelangrijkste.” Flevoland is de thuismarkt van ACN Techniek, maar af en toe slaat het bedrijf zijn vleugels uit naar elders. Zo heeft ACN Techniek het installatiewerk bij tulpenbroeier Sander Warmerdam (Someren) gedaan (zie BBV 291); ook zijn er klanten in Drenthe, Overijssel, Groningen en Friesland. In veel nieuwbouwprojecten bij bloembollenbedrijven wordt, al dan niet onder supervisie van de hoofdaannemer, nauw samengewerkt met andere specialisten. Boonen houdt van korte lijnen; samen met de klant tot een plan komen hoe de installatie eruit moet zien. Een bouwbegeleider hoeft van hem niet zo nodig. Dat kost de opdrachtgever alleen maar extra geld. “In de praktijk regel je veel op de werkvloer. Belangrijk is dat de mensen goed met elkaar kunnen opschieten en goed kunnen samenwerken. Dan kom je bijvoorbeeld tot de conclusie dat het veel slimmer is om één gezamenlijke goot te maken voor de verschillende bekabeling, in plaats van afzonderlijke goten zoals dat misschien op de tekening is aangegeven.”

MODERN Kijkend naar de toekomst vindt Peter dat hij goed zit in Flevoland. “Het gebeurt in het buitengebied.” Toen hij in 2007 het bedrijf overnam, stond Nederland aan de vooravond van de economische crisis, maar ACN Techniek heeft daar weinig last van gehad. “Ik wist

De energiezuinige gelijkstroomventilator

Ervaring Peter Boonen kan bogen op ruime ervaring in de bloembollen- en aanverwante sectoren. Hij werkte vijf jaar bij Fa Jan van Meer, waar hij mede-initiatiefnemer was van de broeierijtak. Ook was hij firmant in het bloembollenbedrijf van zijn schoonouders. Daarna werkte hij als vertegenwoordiger bij Compas en Omnivent. In 2004 trad Boonen in dienst van Agrifirm, dat in die tijd nog een techniekpoot had. Toen Agrifirm besloot de techniektak af te stoten, ging deze verder als zelfstandige BV. Dat leidde in Flevoland in 2005 tot de oprichting van ACN Techniek, waarbij ACN staat voor Agrarische Combinatie Nederland. Toen de toenmalige directeur ACN Techniek twee jaar later wilde verkopen, nam Boonen zijn kans waar, niet na eerst de medewerkers te hebben gepolst. “De vier monteurs en Marc Ruiter, die nog altijd mijn rechterhand is, waren er heel positief over. Toen die bleven, durfde ik de stap wel aan.” De klanten dienden zich, bij wijze van spreken, haast vanzelf aan. “Als vertegenwoordiger had ik al een ruim netwerk.” Wat natuurlijk ook meehielp, is dat Peter geboren en getogen is in Flevoland (Creil). Momenteel heeft ACN Techniek, naast Marc Ruiter en Peter zelf, acht monteurs in dienst. Peter’s vrouw en een parttime administratief medewerker zorgen voor de administratieve ondersteuning. Een opvallende werknemer is Papy Mpongo-Kashala. Afkomstig uit de Democratische Republiek Congo (het voormalige Zaïre) kreeg Papy asiel in Nederland. Via een stageplaats kwam hij terecht bij ACN Techniek. Na een interne opleiding bleek de enthousiaste Papy zo gemotiveerd dat hij een vaste aanstelling als monteur heeft gekregen.

Brandgevaar Waarom er regelmatig bloembolbedrijven in brand vliegen met vaak kortsluiting als oorzaak? Peter Boonen weet zo op het eerste gezicht geen oorzaak aan te wijzen. “In de Noordoostpolder valt dit wel mee. Het percentage bloembollenbedrijven in Noord-Holland is verhoudingsgewijs natuurlijk ook groter dan in Flevoland. Daarbij zijn de bedrijven in Noord-Holland ouder en wordt er misschien meer op de bestaande situatie uitgebreid. Misschien kan dit een oorzaak zijn, maar het blijft gissen.” Al het installatiewerk op krachten lichtgebied moet gebeuren volgens de NEN-normering. Als die procedure wordt aangehouden, kan er installatietechnisch weinig fout gaan. Wel is het zo dat de verantwoordelijkheid tegenwoordig volledig bij het installatiebedrijf ligt, waar voorheen de energieleverancier de installatie keurde.

via mijn contacten als vertegenwoordiger dat er veel gebouwd zou gaan worden. De jaren 2010 en 2011 waren iets rustiger, maar in 2012 en 2013 is hier weer heel veel nieuwbouw gepleegd. Ik heb toen vijf nieuwe mensen aangenomen.” Dit jaar, 2014, blijven de investeringen in de bloembollensector tot op heden wat achter, maar in andere sectoren nemen ze juist toe, waardoor de orderportefeuille goed gevuld blijft. Flevoland is een modern kwekerijgebied met verhoudingsgewijs veel grootschalige bedrijven. De broeierij blijft daar nog wel enigszins bij achter. De slag die in West-Friesland is gemaakt om de kwekerij te combineren met de grootschalige broeierij wordt in Flevoland nog minder gemaakt. Boonen, die zelf in het verleden bij Jan van Meer de broeierij hielp opstarten (zie kader), heeft daar wel een verklaring voor. Wil je tegenwoordig een broeierij opstarten dan ben je er niet met een miljoen tulpen, je moet meteen naar een miljoenenproductie toe. “Om die stap te maken, dat vraagt een behoorlijke investering.” 21 maart 2014VISIE 55

Plantgoed koken, bel ons!! Noordwijkerhout Telefoon 0252-371111

Natuurlijk www.Egmondpotgrond.nl elke groeibodem het jaar rond t 020 4110386

potgrond

Samen met CNB

organiseer ik moeiteloos een succesvolle veiling?

Slechts één telefoontje naar het CNB Veilingteam is voldoende. CNB Veilingteam bereidt uw veiling zorgvuldig voor, promoot deze onder een breed koperspubliek en draagt zorg voor een levendige, succesvolle veiling en een adequate afhandeling. Of het nu om een materialenveiling gaat of om een groene veiling, het CNB Veilingteam zorgt ervoor!

CNB Veilingteam

• Materialen en groen • Inventarisatie • Samenstellen en verspreiden catalogus • Reclame & promotie • Organisatie veiling • Service & betalingszekerheid • Breed en divers netwerk van potentiële kopers Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op. Veilingmeester Jan Meijer • [email protected] • 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier • [email protected] • 06 53 70 06 30

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31 cnb.nl

FERRO-TERRA LIQUID GEBRUIKSVRIENDELIJK & IJZERSTERK VOOR UW GEWAS ! Dé vloeibare EDDHA -ijzermeststof voor bodemtoepassing en fertigatie-systemen. Makkelijk te doseren en snel opgelost in de tank of mengbak ! Langdurig roeren is verleden tijd ! 5,4% Fe-EDDHA ! Stabiel tussen pH 4 en 10 !

kwaliteit beweegt ons!

ACTUEEL

MUSICAL ‘DE ZWARTE TULP’

‘Voor en door de streek’ Een musical over de zoektocht naar de zwarte tulp. Die hoort thuis in de Bollenstreek. Zo denkt de organisatie van de productie er in ieder geval over. Daarom nemen zij belangstellenden mee naar het jaar 1672. Spelenderwijs vertellen twee beroepsacteurs samen met 150 acteurs uit te streek het verhaal van de zwarte tulp. Tekst en fotografie: Lilian Braakman

H

et is 20 augustus 1672. In Den Haag heeft zich een woedende menigte verzameld bij de Gevangenpoort om de gebroeders Johan en Cornelis de Witt te kunnen lynchen. Dit is de beginpassage van de musical ‘De Zwarte Tulp’. Op 11 april 2014 zal de première te zien zijn in de schuur van Moolenaar aan de Loosterweg 33 te Voorhout. Gebaseerd op het boek ‘La Tulipe Noire’ van Alexander Dumas, zal het stuk door en voor de streek worden opgevoerd. Dat was het idee van de organisatie. De stichting In Media Res, in 2012 opgericht voor de realisatie van het stuk, bestaat uit Hans Imanse, Bjorn Waterreus, Paul van der Putten, Robert Lammerding en Jeroen Joustra.

de musical hoog te houden. Aan de kostuums, decorstukken en techniek werken ook inwoners van de streek mee. De stichting is zo’n twee jaar bezig geweest met de organisatie. De grootste uitdaging was het zoeken van een geschikte locatie. Paul van der Putten: “Het is een authentiek verhaal en dat moet dan eigenlijk in een bollenschuur plaatsvinden. Die van Moolenaar paste het beste in het plaatje. Vanaf 11 april worden er dertien voorstellingen gegeven met ruimte voor 1.100 personen per avond.” Parkeren kan op het ter-

rein van Keukenhof, waarna bezoekers met de bus naar het Tulpentheater gaan. Van der Putten: “Die reis is een soort pre-show. Tussen alle mooie in bloei staande velden komen bezoekers alvast in de stemming. De foyer is tevens aangekleed met materialen van vroeger. Dit doen we in samenwerking met museum De Zwarte Tulp.”

WEDSTRIJD “De musical is geschikt voor jong en oud. Het is vooral leuk voor iedereen de iets heeft met bollen of het verhaal heeft gelezen”, geeft Van der Putten aan. “Het speelt zich af in 1672, wanneer het Haarlems Tulpengenootschap een tulpenkweekwedstrijd uitschrijft: 100.000 florijnen voor het kweken van een zwarte tulp. Deze wedstrijd geeft aan dat kwekers in die tijd al streefden naar perfectie. Er zit list en bedrog in het stuk, maar ook diefstal, romantiek en onthoofding. Kaarten zijn online te koop via de website dezwartetulp.com en kosten 35 euro per persoon. Het is ook mogelijk om vooraf te dineren in stijl. De sfeer van de tijd waarin het verhaal zich afspeelt met eten aan lange tafels, alleen dan met smaken van nu.”

SAMENWERKING De gedachte om de musical ‘De Zwarte Tulp’ op te voeren in de Bollenstreek kwam bij Imanse vandaan, nadat Harry Duivenvoorden, citymanager van Lisse, hem had meegenomen naar de gelijknamige musical in Den Haag. “Het stuk werd in juni 2010 opgevoerd door leerlingen van het Aloysiuscollege en was geschreven door oud-leraar Nederlands Ton van Rijn samen met Jeroen Joustra. Robert Lammerding zorgde voor de vormgeving van het toneel en de kostuums. Nadat ik het stuk had gezien, was ik direct enthousiast. Daarom zocht ik contact met Joustra en Lammerding en zo is het balletje gaan rollen.” Het idee om samen met de streek de musical te organiseren is goed gelukt, geeft Imanse aan. “We hebben samen met Dario Fo, een organisatie die gespecialiseerd is in het opleiden van amateur-musicalsterren, audities gehouden. In totaal staan er zo’n 150 mensen op de planken. Daarvan zijn de twee hoofdrolspelers gerenommeerde acteurs om het niveau van 58 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

V.l.n.r.: Robert Lammerding, Hans Imanse en Paul van der Putten voor de schuur van Moolenaar

Pioenenkwekers verantwoordelijk voor eigen kwaliteit Een redelijke prijsvorming bij een late en grote aanvoer. Dat kenmerkte het voorbije pioenenseizoen 2013. Wellicht had de standvastige prijsvorming te maken met het gegroeide kwaliteitsbesef: de veiling keurde maar negentig partijen wegens onvoldoende kwaliteit af. In 2012 waren dat er nog tweehonderd. Dit jaar gaat het kwaliteitsbeleid van FloraHolland op de helling. Het ingevoerde zelfkeurprincipe gaat vanaf het tweede kwartaal ook voor pioenenaanvoerders gelden. joen euro.” Nederland kent ongeveer 10 miljoen huishoudens. Dat betekent dat een op de drie huishoudens in een periode van acht weken een bos pioenen koopt. De boodschap van Gardien: willen we dat op peil houden of verhogen, dan moet er het nodige aan promotie worden gedaan. Daartoe organiseert de veiling dit jaar diverse promotieacties samen met bloemisten. Centraal staan de pioenenweken met als hoogtepunt 17 mei wanneer 1500 bloemisten een bosje ‘onderscheidende’ pioenen van topkwaliteit wordt aangeboden.

RIJPHEID Topkwaliteit is in pioenenland min of meer synoniem met goed open komen. Dat betekent: niet te rauw aanvoeren. Daarvoor is de afgelopen jaren een classificatie gehanteerd op basis van het minimale aanvoerstadium. Die indeling is echter ietwat achterhaald, stelGerard Gardien: ‘Binnenlandse promotie is nodig’ de Jaap van Eik, keurmeester bij FloraHolland. Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

R

uim 70 miljoen takken pioenen kwamen er in 2013 voor de klok. Dat in een seizoen dat als bijzonder laat de geschiedenis in zal gaan. Toen de aanvoer eenmaal op gang kwam - met de weken 20 tot en met 28 als piekmoment - daalden de prijzen fors. De seizoensmiddenprijs van rond de 45 cent per tak leverde de meeste aanvoerders toch een positief eindsaldo op. De 71 miljoen takken zorgden voor 32 miljoen euro omzet, rekende Gerard Gardien, productmanager snijbloemen van FloraHolland, voor op de landelijke pioenendag bij Rabobank Westfriesland-Oost. “Ongeveer 18 miljoen takken blijven in Nederland. Dat zijn 3,6 miljoen bosjes van vijf stuks met een totale waarde van 18 mil-

Veel nieuwere cultivars kunnen rauwer aangevoerd worden, terwijl ze toch goed open komen. Dat is aanleiding voor een nieuwe indeling in vier groepen (‘enkel plus Japanse typen’, ‘semidubbele plus Itoh-typen’ en twee groepen ‘gevulde typen’) met elk een eraan gekoppeld gewenst rijpheidstadium. In lijn met het algemene beleid van de veiling, gericht op zelfkeur, komt uitvoering van het op deze groepen gebaseerde kwaliteitsbeleid vanaf het tweede kwartaal 2014 volledig te liggen bij de aanvoerder zelf. Hij wordt verantwoordelijk voor de meegegeven codes. De veilingkeurmeesters komen alleen in actie bij klachten van de koper. Hoe betrouwbaarder de aanvoerder, hoe liever de koper van hem koopt. Daardoor prijst de onbetrouwbare aanvoerder zichzelf uit de markt, dat is de visie van de veiling. Kopers kunnen nog tot vier uur ‘s middags met klachten komen. Rijkelijk laat, oordeelde menige pioenenkweker tijdens de discussie, zeker als je pioenen al ‘s ochtends om zeven uur geveild zijn. “Wie weet wat er intussen met je product is gebeurd?” “Het is inderdaad een enorme verandering”, beaamde Van Eik.

VOORBEHANDELING Om de uitbloeikwaliteit te stimuleren, kunnen voorbehandelingsmiddelen helpen. Die zijn vooral nuttig bij droog bewaarde pioenentakken, een bewaarmanier die furore maakt in de export. De pioenen worden dan pas in de winkel op water gezet. Leverancier Florissant/UFO Supplies heeft voor de moeilijk opengaande types het energierijke Florissant 830 beschikbaar, voor de gemakkelijker uitbloeiende types volstaat Florissant 810, aldus Tjeerd Lozen van Florissant/UFO Supplies.

Mutsaers Pioenen werd tijdens de landelijke pioenendag bekroond tot algemeen winnaar van de ‘Kwaliteitscompetitie Paeonia’ met op de tweede plek Fa Groot-Groot. De beste bos ‘Sarah Bernardt’ was afkomstig van Fa N.A. de Wit & zn. Uitbloeikwaliteit en houdbaarheid waren belangrijke criteria in deze van 22 april tot 25 augustus vorig jaar gehouden competitie. De 56 deelnemers deden mee met 57 cultivars met in totaal 2640 takken. De gemiddelde houdbaarheid was 8,6 dagen, een ruime verbetering ten opzichte van 2012 (8 dagen) en 2011 (7 dagen) . Bijna 90 procent van de ingezonden takken kreeg het oordeel ‘goed bloeiend’ mee. ‘Sarah Bernardt’ was de meest geteste cultivar met gemiddeld de minste uitbloeikwaliteit: slechts 71 procent van de takken van deze cultivar werd als ‘goedbloeiend’ beoordeeld. ‘Kansas’ kwam als langst houdbare cultivar uit de bus (12,6 dagen).


ACTUEEL

Wouter R. de Vries houdt KA ‘Teel je hetzelfde als je buurman, dan kun je alleen op prijs concurreren.’ Deze en andere prikkelende opmerkingen plaatste Wouter R. de Vries tijdens de derde KAVB-Ledendag, die 6 maart in de Amsterdam ArenA werd gehouden. ‘Zorg dat je een blauwe banaan wordt’, adviseerde De Vries. Daar werd nog lang over nagepraat. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

A

an belangstelling geen gebrek voor de bloembollensector. Naast al het moois dat tussen nu en half mei op de bloembollenvelden te zien is, zijn er ook kritische geluiden over de wijze van produceren door diezelfde sector. De KAVB verzet op dat laatste terrein veel werk, maar kan dat niet alleen. Vandaar het thema Teamsport dat tijdens de derde KAVB-Ledendag centraal stond. En waar komt dat thema beter tot zijn recht dan in een voetbalstadion, in dit geval de Amsterdam ArenA.

Wouter R. de Vries: ‘Stel een prijs in voor de meest schone teler en laat hem uitreiken door Bollenboos’

Aan algemeen voorzitter René le Clercq om de bijna 180 aanwezigen een kort overzicht te geven van waar de KAVB op dit moment zoal mee van doen heeft. Naast de al genoemde inzet op maatschappelijk ondernemen, speelt er nog veel meer. Zoals het sinds 1 januari 2014 verdwenen Productschap Tuinbouw. “De politiek heeft de doodstraf over de productschappen uitgesproken. Hier is een mooie baby met het badwater weggegooid. De KAVB zet zich in om allerlei initiatieven te ontplooien. Toch

hebben we zorgen, met name over het strategisch fundamenteel onderzoek. Ik sluit niet uit dat we op enig moment moeten vaststellen dat we onze voorsprong op kennisgebied verliezen. Dat moment zou wel eens eerder kunnen komen dan we denken.”

ACTIEPLAN Ook directeur Prisca Kleijn ging nader in op een aantal ontwikkelingen die de KAVB raken, waaronder de maatschappelijke discussie. Voor de KAVB reden om een actieplan te ontwikkelen. “Er is werk aan de winkel vooral om de overheid en de politiek het goede verhaal over de bloembollensector te vertellen. In de in 2010 gepresenteerde visie Kompas op 2025 staat die maatschappelijke opdracht al geformuleerd. Wat we als sector moeten doen, is uit de verdediging komen en een offensief omgevingsbeleid voeren. We werken aan een Green Deal met de overheid, waarbij we over dit onderwerp afspraken maken. De gedragscode, zoals die door telers in Noord-Nederland is opgesteld, willen we daarbij als basis nemen.”

ONDERZOEK CDA-parlementariër Jaco Geurts, sinds 2012 lid van de Tweede Kamer en woordvoerder landen tuinbouw, natuur en visserij, gaf aan dat er ook in de politiek veel discussie gaande is over de bloembollenteelt. “Op dit moment zijn het vooral het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en het imago van de sector die u par-


AVB-leden spiegel voor ten spelen. Dat zal in de toekomst zo blijven en dat is iets waar u als ondernemer rekening mee moet houden. Het is belangrijk om open te staan voor de omgeving waarin u actief bent. Ik besef dat er ook veel emotie in het spel is. Als CDA-fractie pleiten we voor een wetenschappelijke aanpak. De toelating van gewasbeschermingsmiddelen moet zijn gebaseerd op onderzoek en mag geen politieke of emotionele keuze zijn. Tegelijkertijd zou ik u willen meegeven: ook al hebben mensen geen gelijk, geef niet op ze af. Laat zien wat je doet. Een gedragscode is wat dat betreft ook heel goed. U neemt zelf het heft in handen en niet de politiek.” Ten slotte toonde Geurts zich geen voorstander van een fusie van keuringsdiensten, met de NVWA als controlerend orgaan. “Ik waarschuw u voor deze ontwikkeling, waarbij de overheid nog meer grip krijgt op uw bedrijf. Wat ons betreft mag de rol van de overheid niet nog groter worden dan hij nu is.”

BLAUWE BANANEN Hoofdspreker Wouter R. de Vries mengde op knappe wijze zijn deskundigheid op het gebied van marketing met de maatschappelijke discussie over de bollensector. Rode draad in zijn verhaal was daarbij vooral de wil om je als ondernemer te onderscheiden. De blauwe banaan was daarbij de metafoor. “Bananen zijn mooi en bijzonder in hun vorm, maar dat is het dan ook. Iedereen kent de kleur banaangeel. De banaan is zo’n product waarmee je alleen op prijs kunt concurreren en verder niet. De vraag is dus of je op je buurman wilt lijken

René le Clercq: ‘Ik sluit niet uit dat we op enig moment moeten vaststellen dat we onze voorsprong op kennisgebied verliezen. Dat moment zou wel eens eerder kunnen komen dan we denken’ of dat je dat niet wilt. Ofwel: hoe word je als ondernemer of als sector een blauwe banaan?” Vier begrippen staan daarbij centraal: behoefte, belofte, bedrijf en bewijs. Wat de behoefte betreft, die verschilt per persoon en instantie. De Vries: “De consument bij Albert Heijn heeft bepaalde behoeftes en AH speelt daar zo goed mogelijk op in. De Partij van de Dieren heeft weer andere behoeftes, en ook Bollenboos heeft zijn eigen behoeftes. U moet op al die behoeftes reageren.”

Jaco Geurts: ‘De toelating van gewasbeschermingsmiddelen moet zijn gebaseerd op onderzoek en mag geen politieke of emotionele keuze zijn’

Beloftes genoeg in de bloembollensector, aldus De Vries. “De belofte is het diepste DNA van de sector. Die belofte moet u in de hoofden van uw klanten krijgen. Bloembollen leveren een beleving op.” Daarbij is het wel nodig dat elke ondernemer nog eens nadenkt over zijn bedrijfsvoering. “Vraag jezelf af waar je goed in bent. Met termen als betrouwbaar en betrokken zul je echt nooit opvallen. Je valt pas op als je iets bijzonders hebt te bieden.” Als voorbeeld noemde De Vries een keurslager uit Alkmaar, die geen vlees en vleeswaren verkoopt, maar een eetideeënwinkel heeft. Het bracht hem tot beste keurslager van 2012. “En wat dacht u van voetballer Pierre van Hooijdonk die heel veel basistechnieken niet opvallend goed beheerste. Totdat hij ontdekte dat hij wel goed kon koppen. Pierre ging springen, elke dag, en kwam steeds hoger. Hij maakte de mooiste goals. En toen zijn knieën gingen protesteren, zei zijn trainer Ronald Koeman tegen hem: ‘ga maar oefenen met strafschoppen nemen’. Eerst tien, toen twintig meter, en zelfs vanaf dertig meter kon hij nog scoren. Zorg dat je opvalt en werk daar aan, elke dag weer. Ik daag u als bollensector uit om net als Pierre van Hooijdonk te doen. Stel een prijs in voor de meest schone teler en laat hem uitreiken door Bollenboos. Kies niet voor dezelfde tactiek als nu bij de voetbalhooligans waar de ME zich als macht tegenover stelt, maar blijf met elkaar in gesprek. En zorg dat u steengoed wordt, vooral als het gaat om gewasbescherming.” 21 maart 2014VISIE 61

BRANCHENIEUWS

Onlangs wees de overheid een verzoek van de KAVB af om formaline te mogen gebruiken bij de warmwaterbehandeling van onder meer lelie. Al ruim tien jaar doet de KAVB op alle mogelijke manieren zijn best om formaline voor de bloembollensector te behouden. Jan van Aartrijk geeft een impressie van die inzet. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

V

an alle gewasbeschermingsmiddelen die de bloembollensector kent, is formaline met stip de meest ingewikkelde. Dat geldt alleen al voor de status. Normaal gesproken is een commercieel bedrijf de toelatinghouder. Zo niet bij formaline. Daar was vanouds de overheid houder van de ambtelijke toelating van deze stof. Ongeveer tien jaar geleden stelde de KAVB vast dat de overheid het besluit, genomen in de jaren negentig, tot verbreding van het aantal toegelaten toepassingen, nooit had uitgevoerd. Daardoor hadden tal van toepassingen feitelijk geen toelatingsbasis. In 2008 werd de nieuwe gewasbeschermingsmiddelenwet van kracht en vervielen in een klap alle ambtelijke toelatingen, ook die van formaline. “Vanaf dat moment zijn we als KAVB nog meer tijd gaan steken in dit dossier”, aldus Jan van Aartrijk. “We zijn begonnen met het opbouwen van een eigen toelatingsdossier. Dat was echt een megaklus. Wij deden dat omdat geen enkele commerciële partij geïnteresseerd was in het aanvragen van een toelating. We vroegen de toelating op Europees niveau aan. Frankrijk bleek tegen, waardoor er geen Europese toelating kwam. Om die reden hebben we sinds 2009 elk jaar drie keer een tijdelijke vrijstelling bij het ministerie van Economische Zaken moeten aanvragen, die elke keer geldt voor maximaal 120 dagen.” Elke vrijstellingsaanvraag die de KAVB doet, moet steeds voorzien zijn van veel informatie. “Telkens weer zo’n dossier samenstellen kost ons veel tijd. Daarnaast krijgen we elke keer aanvullende vragen. Die beantwoorden kost soms heel veel tijd, bijvoorbeeld als er onderzoek voor nodig is.” Als voorbeelden noemt Van Aartrijk aanvullend blootstellingsonderzoek en – recent – vragen over de toepassing 62 VISIE21 maart 2014

Gebruik formaline steeds onzekerder van formaline tijdens de warmwaterbehandeling van narcis. Door de jaren heen is het kookadvies aangepast, omdat het stengelaaltje steeds minder gevoelig bleek voor het gangbare advies. “Gevraagd werd of er wetenschappelijk bewijs was of bij een hogere temperatuur de toevoeging van formaline nog wel nodig was. Daarvoor was nader onderzoek nodig en is een uitvoerige literatuurstudie gedaan. Dat ondanks het feit dat de combinatie van temperatuur en formaline uitgebreid is onderzocht. Het resultaat was wel voldoende om voor najaar 2013 weer een positief advies te krijgen voor de vrijstellingsaanvraag waarover tot op heden nog geen besluit is genomen.”

GEZONDHEID Het aspect dat het formalinedossier het meest beïnvloedt is een mogelijk effect op de gezondheid. Ook bij de afwijzing van het recente verzoek voor lelie was dit een belangrijk argument. Van Aartrijk: “Uit dierproeven is gebleken dat bij hele hoge concentraties en langdurige blootstelling er een iets verhoogde kans is op een zeldzame vorm van kanker bij ratten. Dit is al een aantal jaren bekend. In Europees verband zijn nog geen besluiten genomen voor strengere eisen voor het gebruik; Nederland loopt echter daarin al weer voorop. Dat heeft zeker meegespeeld in de recente afwijzing van de tijdelijke vrijstelling.”

ALTERNATIEVEN De afgelopen tien jaar heeft de KAVB ook benut om alle mogelijke alternatieven te laten onderzoeken. De conclusie van alle producten

die zijn getest is helder: er is geen gelijkwaardig vervangend middel en er zijn geen gelijkwaardige andere technieken. De enige lichtpuntjes die Van Aartrijk op dit moment ziet, zijn de zogenoemde CATT-behandeling en de inzet van peroxiden. “Bij narcis lieten de eerste kleinschalige proeven met Controlled Atmosphere Temperature Treatment (CATT) veelbelovende resultaten zien bij de bestrijding van stengelaaltjes. De KAVB zet in op aanvullend onderzoek met deze behandeling, ook in andere gewassen. Voor bacterieziekten bieden peroxiden mogelijk een perspectief voor de toekomst, maar het is te vroeg voor adviezen. Alleen daarom al zou het goed zijn als we voldoende tijd krijgen.”

TWEE MANJAREN Naast al deze inzet houdt de KAVB zich bezig met een aantal rechtszaken die al twee jaar lopen op het gebied van formaline. Twee jaar geleden kwam pas heel laat in het toepassingseizoen het bericht dat formaline geen tijdelijke vrijstelling in lelie kreeg. Telers die het middel toch gebruikten, werden beboet. Dit jaar hoopt Van Aartrijk dat deze zaken kunnen worden afgerond. Terugkijkend op de afgelopen tien jaar stelt Van Aartrijk vast dat de KAVB veel, heel veel inzet heeft gepleegd op het dossier formaline. “Ik denk dat we in al die tijd tussen de een en twee manjaren aan werk alleen in formaline hebben gestoken, los van de ingehuurde tijd en inspanningen van diverse onderzoekers. Resultaat hiervan is dat de sector vooralsnog het middel heeft kunnen gebruiken.”

Huijg Breezand laat stofwolken verdwijnen De nadelige effecten van stof zijn genoegzaam bekend. Luchtwegen raken geïrriteerd, de longinhoud kan afnemen, en in het ergste geval kan stof voor blijvende schade aan de gezondheid zorgen. Een van de oplossingen die in de praktijk is ontstaan, betreft het afvangen van stof met nevel. Raymond Huijg van Huijg Breezand is positief. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

N

aast diverse voorjaarsbloeiers teelt Huijg Breezand ook Zantedeschia. De verwerking van de knollen neemt een aantal weken in beslag en ging tot dit jaar altijd gepaard met het nodige fijne stof. Voor Raymond Huijg, die samen met broer John het

bedrijf runt, is dit stof echt hinderlijk. “Elke winter weer had ik veel last van het stof van Zantedeschia. Als je in de schuur keek, zag je ook altijd een wolk van stof hangen.” Zijn broer John ontwikkelde een praktische, betaalbare en effectieve oplossing. Een leeg vat van ongeveer een kubieke meter inhoud dient als basis. De bovenkant werd er afgehaald. In het vat werd een laag water gedaan en er werd een vijverpomp geplaatst die water omhoog

spuit. Om de vernevelaar plaatste John Huijg een vierkante houten verticale koker, die boven een hoek van negentig graden maakt. In de knik plaatste hij een ventilator die de lucht uit de schuur aanzuigt. De lucht met stof komt langs de nevel. En het stof plakt als het ware aan de waternevel vast. De vochtige stofdeeltjes zakken naar de bodem van het vat. “John heeft er drie gemaakt die we op verschillende plaatsen in de schuur hebben neergezet. Het effect was heel goed merkbaar. Er was geen stofwolk meer te zien en ik heb zelf ook geen last meer gehad van het stof. Daarnaast was de lucht in de schuur wat minder droog.” Het idee is niet nieuw, beaamt Raymond. “In feite is dit het principe van een luchtwasser, zoals die ook in de pluimveehouderij wordt gebruikt.” Collega-ondernemers hebben al belangstelling getoond. “Er zijn diverse ondernemers geweest die zelf ook aan de slag zijn gegaan. We hebben er geen patent op aangevraagd. De oplossing is ook niet duur. Alles bij elkaar kosten ze zo’n vijfhonderd euro als je de arbeid ook meerekent.”

Stofproject afgerond De KAVB heeft de afgelopen twee jaar het project Zicht op stof uitgevoerd. Doel van het project was werkgevers en werknemers informeren over stof en de risico’s die het met zich meebrengt, en hen stimuleren om maatregelen tegen stof te nemen. Een van de redenen was dat er mogelijk een grenswaarde wordt ingesteld voor endotoxinen. Eerst is een enquête gehouden onder bedrijven. De resultaten daarvan waren helder, aldus Stan van Oers, die vanuit de KAVB samen met Daniëlle Kroes dit project heeft uitgevoerd. “Tachtig procent van de ondervraagden gaf aan iets met stof van doen te hebben en vijftien procent had klachten, uiteenlopend van kortademigheid tot hoesten.” Een belangrijk onderdeel van het project was het informeren van ondernemers. Dat is op verschillende manieren gebeurd. “We hebben een folder meegestuurd met BloembollenVisie, er zijn verschillende artikelen gepubliceerd, en we hebben op open dagen en bijeenkomsten het project toegelicht. Afgelopen winter zijn we bij een uienverwerkingsbedrijf op excursie geweest. En KAVB-leden kregen de gelegenheid om met korting een bedrijfsstofzuiger te kopen.” Het project is afgerond, maar de kennis over stof gaat niet verloren. Op de website www.pakstofaan.nl is volgens Van Oers heel veel informatie te vinden. “Bezoekers kunnen zelf een test doen, adviezen vinden en achtergrondinformatie lezen.” Ook bij Stigas kunnen werkgevers en werknemers terecht. Stigas heeft het project Stof pak ’t aan overgenomen van de productschappen.


Specialist in groen veilen! U overweegt groen te gaan veilen? Een succesvolle groene veiling vraagt een goede voorbereiding! Het veilingteam van Hobaho is expert in deze specifieke manier van veilen en is gaarne bereidt u vrijblijvend vakkundig advies te geven! Neem voor informatie contact op met: Patrick Blijleven - 06 2021 8999 | Kees Hopman - 06 1502 0994 Of uw eigen intermediair.

Verbindt • Adviseert • Organiseert www.hobaho.nl • [email protected]

grotheek Bloembollennet eeltbegeleiding en onderzoek egro Broeimedium

:LHULQJHUZHUI WHO 8UVHP WHO +RRJNDUVSHO WHO

Peter de Wit, Wit Flowerbulbs BV ‘t Veld, 60 ha. tulpen

VE E I T C E F F E N VOOR EE G N I D J I R T S E B LUIZEN “Calypso is dé basis van onze strategie om virusverspreiding te voorkomen. We starten al vroeg met de luisbestrijding en voegen 0,15 liter Calypso aan de vuurbestrijding toe. We hebben een ‘lastig’ assortiment met veel virusgevoelige cultivars, en houden op deze wijze het virus prima onder de duim.”

Calypso in ’t kort: ▶ Toegelaten in alle soorten bloembol- en knolgewassen ▶ Voor de bestrijding van diverse soorten luizen, cicaden en kevers ▶ Toepasbaar voor, tijdens en na de bloei ▶ Vloeibare formulering Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

BOOMKWEKERIJ

Dat de betrouwbare Ilex x meserveae eindelijk een vaste plaats binnen het sortiment heeft gekregen, bewijst het handjevol nieuwkomers dat is verschenen. Deze nieuwe selecties zijn verbeteringen vanwege hun goed gesloten habitus, bladkleur en soms uitbundige besdracht. Tekst: Emiel van den Berg Fotografie: www.visionspictures.com

H

et indrukwekkende plantengeslacht Ilex telt circa 400, veelal bladhoudende soorten. Deze groeien bijna allemaal uit tot forse planten, vaak tot boven de 10 meter. Echter, het geslacht kent ook een paar dwergvormen. Ilex is van nature over de gehele wereld te vinden, in zowel tropische, subtropische als gematigde regiones, behalve in Noord-Amerika. Het geslacht is vernoemd naar Quercus ilex, de steeneik, waarvan het blad gelijkenis vertoont met de Europese hulst I. aquifolium. Dat blad is dikwijls tot op vraathoogte gestekeld wat kenmerkend is voor de meeste hulst. Boven vraathoogte verandert de bladrand naar gaafrandig. Alle Ilex-soorten bloeien met kleine witte bloemen waarna alleen bij de vrouwelijke planten bessen verschijnen. Ilex is dus een tweehuizige plant wat automatisch inhoudt dat voor een goede besproductie altijd mannelijke exemplaren nodig zijn. Ilex kent een rijke historie. De Duitsers spreken vaak over Stechpalm en laten hulsttakken tijdens de paasdagen zegenen om ze daarna in huis weg te zetten. De indianen in de Andes gebruikten I. guayusa om sterke thee van te trekken dat als braakmiddel werd gebruikt en zowel Chinezen, Europeanen als Noord-Amerikaanse indianen maakten brouwsels van hulst ter bestrijding van tal van aandoeningen. Ilex behoort tot de hulstfamilie, de Aquifoliaceae. Als algemene Nederlandse naam wordt hulst gebruikt, maar sommige soorten hebben hun eigen specifieke Nederlandse naam. Zo wordt I. crenata Chinese of Japanse hulst genoemd, heet I. aquifolium scherpe of groene hulst en is I. glabra als winter- of inktbes bekend. I. x meserveae heeft als Nederlandse naam blauwe hulst. Het blad van de meeste cultivars vertoont een donkerblauwe waas.

KATHLEEN MESERVE Ilex x meserveae is een hybride tussen I. aquifolium en I. rugosa. Kathleen Kellogg Meser66 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

Ilex x meserveae ‘Heckenpracht’

Nieuwkomers bij Ilex x meserveae ve (1906-1999), een amateur tuinvrouw uit het Noord-Amerikaanse Long Island, introduceerde vorige eeuw een aantal door haar geselecteerde planten. Tijdens haar zoektocht wilde ze besrijke hulst introduceren die winterharder moest zijn dan I. aquifolium. Door I. aquifolium te kruisen met de uit het oostelijk deel van Azië afkomstige en kleiner blijvende I. rugosa, ontstond de vorm I. x meserveae waarbinnen verschillende cultivars werden geselecteerd. Kenmerkend voor deze selecties is het vaak blauwgroenachtige loof en de sterke winterhardheid. I. x meserveae behoort inmiddels tot de meest winterharde hulsten die extreme weersomstandigheden probleemloos kunnen doorstaan. De blauwe hulst groeit uit tot een dichte, wintergroene heester van circa anderhalve meter hoogte en heeft een trage en - afhankelijk van de cultivar - opgaande of bossige habitus. Jonge twijgen hebben aanvankelijk nog een groenige tint, maar verkleuren later donker purperachtig. Het 3 tot 5 centimeter grote blad heeft een sterk gegolfde en gestekelde rand. Aan de bovenzijde is het donkere blad opvallend glanzend terwijl de onderzijde lichter van kleur en dof is. De na de bloei verschijnende bessen zijn glanzend rood en hebben een doorsnede van circa 6 tot 8 millimeter. Van de verschillende selecties van I. x meser-

veae die de vorige eeuw op de markt zijn verschenen, worden de vrouwelijke cultivars ‘Blue Angel’ en ‘Blue Princess’ het meest gekweekt. De eerste groeit compact en is daarom geschikt voor lage hagen of voor het vormen van strak geknipte blokken. De tweede groeit sterk vertakkend en breed opgaand en is daarom een prima solitair in heesterborders. ‘Blue Prince’ is een van de beste mannelijke bestuivers met een brede, piramidale groeiwijze.

AUBERGINEKLEURIG Vier recent verschenen cultivars zijn noemenswaardig. ‘Heckenblau’ is een snel opgaand groeiende cultivar die opvalt met zijn bladkleur. Als vanaf oktober de temperatuur daalt, verkleurt het donkergroene loof naar aubergineachtig paarsblauw. De plant behoudt deze kleur tot in april. ‘Heckenfee’ is een vrouwelijke cultivar met een rijke besdracht. Extra is de slanke en dichte habitus waardoor deze hulst prima is te gebruiken als haagplant. ‘Heckenpracht’ groeit bossig opgaand en valt op met zijn dichte vertakking. Deze cultivar heeft een min of meer heldergroene uitstraling, maar het jong uitlopende schot is bronskleurig. Het blad is slechts licht getand, zonder scherpe stekels. De opmerkelijk snelgroeiende ‘Heckenstar’ heeft glimmend en eveneens amper prikkend blad.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

1

IN WAT VOOR OMGEVING BEN JE OPGEGROEID? “Zoals Wim Sonneveld zong - ‘Langs het tuinpad van mijn vader’ - ben ik opgegroeid in Noorddorp, een buurtschap in Heemskerk. Er woonde veel jeugd en er was altijd wat te beleven, wat een fantastische tijd. Op mijn twaalfde zijn we naar het Heemskerkerduin verhuisd waar we via ruilverkaveling een stuk land hadden gekregen.”

2

HOE ONTMOETTE JE JE PARTNER? “Mijn vrouw Annet heb ik ontmoet in café De Balken in Uitgeest. Zij is toevallig ook een tuindersdochter dus zij wist wel wat er leefde in het vak. Dat zorgt voor begrip. Samen hebben we drie kinderen: twee dochters van 24 en 21 en een zoon van 18.”

Jos Beentjes Jos Beentjes (1953) groeide op in de bollensector. In 1977 stapte hij in het bloembollenbedrijf van zijn vader. Sinds 1996 bestiert hij de tulpenkwekerij en -broeierij in Heemskerk samen met zijn echtgenote Annet.

3

WAT DRIJFT JE IN DIT VAK? “Ik vind het mooi om steeds weer op zoek te gaan naar nieuwe mogelijkheden voor de kwaliteitsverbetering en vernieuwing van het assortiment. Vooral in de veredelingskraam voor de tulpenbroei. Ik ben altijd op zoek naar de tulp met een toegevoegde waarde.”

4

WAT ZIJN JE HOBBY’S? “In mijn vrije tijd mag ik graag een rit maken in mijn Ford Mustang uit 1966. Verder maak ik wekelijks muziek in een band met collegakwekers uit de omgeving; ik speel basgitaar. Het veredelen van tulpen begon ook als hobby, maar dat loopt eigenlijk iets uit de hand.”

5

WELKE TOEKOMSTVERWACHTING HEB JE VOOR JE BEDRIJF? “Voor een klein bedrijf is het niet eenvoudig om te overleven in deze markt, maar toch zie ik mogelijkheden. Dan denk ik bijvoorbeeld aan specialisatie, het leveren van opvallende kwaliteit en het bieden van continuïteit op de veiling.”

6

WAT VIND JE VAN DE INNOVATIEKRACHT VAN DE SECTOR? “Laatst was ik bij Proeftuin Zwaagdijk en daar zag ik weer allerlei nieuwe tulpen; soorten en zaailingen. Dan denk ik: de sector is nog springlevend. Ik vraag me wel af hoeveel van die soorten de eindstreep halen.”

7

IS DE CRISIS VOORBIJ? “Als ik de kranten lees, lijken we door het diepste dal heen te zijn. Maar, juich niet te vroeg, want voordat het beter wordt in onze sector kunnen we wel eens drie jaar verder zijn. Het is tenslotte op dit moment onrustig op de Krim, de roebel wordt goedkoper, de olie wordt 10 procent duurder. Wat gaat de export doen? Je weet maar nooit hoe het balletje gaat rollen.”

8

HOE STA JE TEGENOVER DE POLITIEK? “Daar ben ik helemaal klaar mee, zowel landelijk als gemeentelijk. Je wordt steeds weer op het verkeerde been gezet na de verkiezingen, wat voor zin heeft het dan om naar de stembus te gaan? Er wordt overal op bezuinigd, laten ze nu eerst maar eens gaan bezuinigen op ambtenaren die overbodig zijn, dan schieten we al aardig op denk ik.”

9

ZULLEN BLOEMBOLLEN EN MILIEU OOIT VRIENDEN WORDEN? “Er wordt te vaak met de vinger naar de bollensector gewezen. Dat we vrienden zullen worden, daar twijfel ik aan. Er zijn teveel regeltjes, is dat echt wel nodig?”

10

WAT IS IN JOUW OGEN HET GROOTSTE WERELDPROBLEEM? “Voedseltekort en droogte. Hier in Europa zullen we er niet zoveel van merken, maar ik ben in Kenia geweest en heb gezien wat de mensen ervoor moeten doen om aan hun dagelijkse eten en water te komen. Dit zie ik als een groot gevaar.”


www.ibulb.org Journalisten ontvangen inspiratieboekjes van iBulb In februari is er een mailing uitgestuurd naar bijna duizend journalisten in Nederland, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Rusland. De mailing bestond uit twee persberichten, één over de Lelie onder de campagnenaam ‘Your Lily’ en één over de Calla, Gladiool en Iris onder de campagnenaam ‘Emotions’. Bij de persberichten zijn inspiratieboekjes meegestuurd, waarin de stockfoto’s van iBulb gebruikt zijn. Daardoor kunnen de journalisten zien welk materiaal er beschikbaar is voor het gebruik in de media.

Mothersday & Women’s Day

Valentine

Show them that you love her with lilies.

Give lilies to the one you love!

Shining Yellow & White

emo t i o ns !

Ocean Blue Love

6XFKJUHDWDQGEULJKWÀRZHUV ,FDQ¶WLPDJLQHP\OLIHZLWKRXWWKHP

,ORYH\RX0\RFHDQEOXHÀRZHUZLWK DVSDUNRIIUHVKZKLWH

Pots and pans

Spike up your Autumn!

Think outside the box when it comes to planters and look at kitchenware with fresh eyes. We love the idea of using a large cooking pot, colander or even some scales to plant spring flowering bulbs such as hyacinths and tulips. Perfect for making sure your kitchen doesn't miss out on its fair share of flowers.

The continuing Trend towards retro design is perfect for the long-lasting and popular Gladiolus. Their gorgeous spike-like stems offer designers the opportunity to create exciting, vertical arrangements or bouquets. The available colour range continues to grow but research says that white, green and purple continue to be top choices. However, a mixed colour theme can be exciting too. So don’t overlook them; Gladioli are back at the forefront of popularity.

Flower arranging needn’t be difficult or expensive, with a bit of creative thinking you can produce fantastic seasonal displays that will transform your home

42

Floral images courtesy of iBulb

Another thing I was able to ponder in my down time was the deluge of mail we received about our last issue congratulating us for tackling some of the controversial issues that are involved with flowers. Thank you all! So now it’s over to you to, hopefully, enjoy this issue but one more thank you is required and that goes to Sue Phillips who once again stepped into the breach. Thank you Sue – you are a star!!!!

Alison Bradley (',725

Pick a Pumpkin or Two With Halloween only a few weeks away, it’s time to create an autumnal theme to your outdoor planters. Think autumn colour and group planted designs together with pumpkins and gourds for that seasonal look that continues to grow in popularity. Welcome and embrace the season – it’s what we’re so good at!

Visit www.fusionflowers.com for up-to-the-minute news, special offers and FREE newsletters

Follow us on

and ffkippen

Easter punnet For a colourful Easter display, try this simple yet stunning suggestion using Narcissus Tête-à-Tête. Take a wooden punnet or basket and line with some plastic sheeting. Fill about ¾ full with potting compost and pop in the Narcissus, then add a little more compost and gently push in to secure. Finally, add moss or straw around the bulb bases and scatter over some coloured mini eggs.

Feature Kate Harding Images iBulb

Hot andHappening

As our bodies began to fight the poison, we managed to get up and about more but we were both very weak. The door bell rang one evening and there, standing before me, was one of my lovely neighbours. I gave her a huge hug and thanked her for the wonderful chicken soup that she had sent over for us. From behind her back, she produced a beautiful bunch of sweet peas and said “I thought that these might help. I know how you love scented flowers.” She was right – I do love scented flowers but particularly sweet peas (my Mum’s favourite). She said “Alison you’re trembling!” and I was from weakness but also because someone cared enough to bring me flowers. Flowers mean so much – don’t they? Those sweet peas are still as fresh as the day they were delivered and they’re sitting in my bedroom – the first thing I see when I waken in the morning and the last thing I see at night when I go to sleep. Bliss!

Floral images courtesy of iBulb

As I write to you, I am recovering from of all things – toxic poisoning! Not nice! However, being stuck in bed for such a long time and once my head cleared a bit, it gave me time to ponder on some things. One of those things was how kind people are. When you get right down to it – people are great. When word got out in our village that we (yes my husband also succumbed to the poison) were so ill, gifts of nourishing soups and baking started to arrive. It was wonderful.

Fusion Flowers magazine page

8 Fusion Flowers

www.fusionflowers.com

Fusion Flowers 3

Publicaties en nieuwe fotografie De bekendheid van iBulb, als bron voor mooi beeldmateriaal, onder journalisten blijft groeien. Dit komt door het onderlinge contact van de journalisten en doordat er steeds nieuwe media en landen aan de perslijst toegevoegd worden. Dit resulteert in steeds meer publicaties in de media in de verschillende landen. Ook blijft het beeldbestand in beweging, doordat er regelmatig nieuwe foto’s aan toegevoegd worden. De komende tijd worden er nieuwe beelden gemaakt van de voorjaarsbloeiers in de tuin, op pot en als snijbloem. 68 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

SPRINGTIME MADE EASY 2013 www.yhmag.co.uk

Volop promotie voor de lokaal geproduceerde tulpen in Scandinavië Op dit moment wordt er in Noorwegen, Zweden, Finland en Denemarken volop promotie gemaakt voor de lokaal geproduceerde tulpen en bol-op-pot. Dit wordt gedaan via buitenreclamecampagnes in Noorwegen, Zweden en Denemarken, middels een radiocampagne in Finland, uitingen via de sociale media, publicaties in de media en deelname aan een tv-programma. Tevens is de start van het seizoen in diverse landen ingeluid door de tulpendag. Voor informatie, campagnemateriaal en filmpjes over deze campagnes kunt u kijken op: www.tulpanguiden.se / www.kauniistikotimainen.fi www.opb.nl / www.logblomster.dk

ANTHOS 8FFSFTUFJOTUSBBUtQPTUCVTt"%)JMMFHPNtUFMtGBYtXXXBOUIPTPSH

COLUMN

Overleg Anthos en ministerie van EZ over markttoegang Ter bepaling van de prioriteit in de fytosanitaire- en markttoegangdossiers voert het ministerie van Economische Zaken twee keer per jaar overleg met de diverse brancheorganisaties die de handel vertegenwoordigen. Anthos is het aanspreekpunt met betrekking tot de export van zowel bloembollen als boomkwekerijproducten naar de zogenoemde derde landen, oftewel export buiten de EU. Eind januari heeft wederom een overleg plaatsgevonden. Hoog op de agenda stond het land Colombia, met name vanwege de problemen met de export van Zantedeschia en het feit dat er voor dat gewas nu exporttoetsing moet worden uitgevoerd voor twee virussen. Vanwege de ontwikkeling dat steeds meer ontvangende landen vragen om PRA-informatie heeft Anthos de NVWA verzocht om voor een tiental belangrijke bolgewassen PRA-informatie op te stellen. Het ministerie meldde dat ze recentelijk PRA-informatie over lelie hebben toegestuurd aan Colombia. Eind 2012 heeft Colombia al PRA-informatie ontvangen voor gladiool. Het ministerie van EZ heeft Colombia verzocht om op korte termijn een besluit te nemen of import van gladiool wordt toegestaan. Tijdens het overleg is ook uitvoerig gesproken over Taiwan, China en Rusland. Anthos heeft het ministerie ook geïnformeerd over de stand van zaken omtrent Lelie 2.0 en de pilot voor het Ketenregister die recent is afgerond bij de leliehandelsbedrijven Jan de Wit & Zonen B.V. en VWS Export – Import of Flowerbulbs B.V.

Anthos Export Award 2014

Foto’s: René Faas

Tijdens de handelsochtend op de Lentetuin, die plaatsvond op 28 februari, is voor de zevende keer de Anthos Export Award uitgereikt. De heer Van Dijk reikte de prijs uit aan de firma Kesteloo Bloembollen B.V. uit Breezand voor hun tulp ‘BeatyTrend’.

Anthos introduceert nieuwe exportstatistiek De exportstatistiek in de bloembollensector bestaat al enkele jaren niet meer. Anthos heeft in nauwe samenwerking met iBulb het initiatief genomen om een statistiek samen te stellen en recentelijk is die er gekomen voor de afzetsegmenten droogverkoop en broeierij van voorjaarsbloeiende bolgewassen. De statistiek wordt bijgehouden in stuks en is alleen toegankelijk voor deelnemers die exportgegevens hebben aangeleverd. Deze kunnen middels een internetapplicatie eenvoudig nagaan wat hun marktaandeel is en welke positie zij in de betreffende afzetmarkt bezetten. Dit kan per land, product en handelskanaal of een combinatie van deze selectiecriteria. Met de huidige dekkingsgraad is de nieuwe exportstatistiek een unieke en waardevolle benchmark voor de deelnemers. Zij kunnen de ontwikkelingen binnen het eigen bedrijf in een breder perspectief plaatsen en zodoende een beter oordeel vormen over de eigen prestaties. Dit kan met het online dashboard en door een selectie van de gegevens te downloaden.

Ga voor digitale ketensamenwerking! Het was weer een gezellig samenzijn in Breezand. Ruim honderd exporteurs en producenten hadden gehoor gegeven aan de uitnodiging van Anthos en het bestuur van de Lentetuin om de jaarlijkse exporteursochtend bij te wonen. Zonder enige vorm van regievoering mengden teelt en handel zich tijdens die bijeenkomst rond de tafels en keuvelden over de sector, de tentoonstelling en een aantal vragen die de organisatoren hen hadden voorgelegd. Ook werd er geluisterd naar een tweetal inleidingen die handelden over duurzaamheid. Het was mooi om te constateren dat teelt en handel de zo vurig bepleite ketensamenwerking daar in de sportkantine van ZAP Breezand in beeld brachten en alles lijkt pais en vree in die keten. Maar toch is die ketensamenwerking naar mijn mening aan een revisie toe, want om de exportkansen maximaal te kunnen benutten is het noodzakelijk om de exportketen te optimaliseren. Het Ketenregister zorgt voor die optimalisatie, want daarmee kunnen de administratieve en logistieke lasten fors teruggedrongen worden. Tegelijkertijd biedt het voor de gehele keten meer zekerheid over de fytosanitaire status van een partij. Omdat de keten begint bij de teelt, zal daar de eerste stap gezet moeten worden. Van de teler wordt gevraagd om leveranties digitaal door te geven aan de BKD, zodat de fytosanitaire informatie over de geleverde partij digitaal kan worden doorgezet vanuit het Teeltregister naar het Ketenregister. Vanaf dat moment is het de verantwoordelijkheid van de exporteur om fytosanitaire zaken digitaal bij de partij vast te leggen. Een koppeling tussen het Teelt- en Ketenregister is dus belangrijk. Het biedt meer zekerheid over de exportwaardigheid van een partij aan zowel de teler als de exporteur. Ik heb die ochtend in Breezand moeten constateren dat dat besef bij de teelt nog onvoldoende leeft en dat daarin nog het nodige zendingswerk moet worden verricht. Dus, heren producenten verdiep u in het belang van ketensamenwerking via de digitale snelweg en verleen daaraan uw medewerking, juist ter versterking van onze exportpositie waar de hele keten baat bij heeft! Henk Westerhof [email protected]


MARKT EN AFZET

BLOEMBOLLENVISIE TULPEN TEST

De ene tulp is de andere niet Uw redacteur is ook maar een consument. En dan wel een consument die in de tulpentijd elke week met veel enthousiasme een verse bos van dat typisch Hollandse product in huis haalt. Jammer genoeg leidt dat soms tot een teleurstellende ervaring. Zoals die bos waarvan bij thuiskomst al vier koppen gebroken bleken te zijn en de stelen volledig onder het zand zaten. Dat was de aanleiding voor deze kleinschalige BloembollenVisie Tulpen Test. Tekst en fotografie: Monique Ooms

A

ls veredelaar, kweker, broeier of handelaar doe je dat niet zo snel: even een bos tulpen kopen bij de lokale supermarkt of bij dat kraampje langs de weg. Je zit immers zelf in die handel en kunt er makkelijk aankomen. Hoe de consument het product dat dit vak voortbrengt thuis ervaart, blijft dan

8 maart

AH


Artifleur

8 maart ook voor veel vakgenoten een kwestie van gissen. Het doel van deze kleinschalige tulpentest is om als consument met een liefde voor tulpen, maar niet gehinderd door enige kennis van zaken, te ervaren hoe lang en hoe zeer je van een bos tulpen kunt genieten. De test is dus niet op wetenschap gebaseerd: het is een ervaring van een consument.

GEEN INFORMATIE Hoe zijn we te werk gegaan? Als een gewone consument kocht uw redacteur op vrijdagmiddag bij de wekelijkse boodschappen een bosje tulpen. En wel bij verschillende verkooppunten op diverse plekken in het Noordelijk Zandgebied; supermarkten, een kraampje langs de weg en een bloemist. Bij geen van de verkooppunten kon informatie worden verschaft over de naam van het product, laat staan over de

Deen

Lidl

herkomst. De beleving van de consument blijft dus beperkt tot de vorm en de kleur van het product.

DE BOSSEN Bij bloemist Artifleur in Schagen kopen we voor € 2,50 een bosje lichtroze tulpen, stevig blad, bloemen nog mooi in de knop en goed op kleur. Deen in Breezand verkoopt een bosje paarse tulpen waarvan de stelen krom zijn en de knoppen al open staan. De stelen zijn iel en het blad toont al wat slap. Kosten: € 2,00. De Lidl in Julianadorp verkoopt een bos gele tulpen waarvan een paar knoppen nog vrij rauw zijn en andere al flink geel kleuren. De steel en het blad zijn stevig, de prijs is met € 2,19 heel redelijk. Bij het kraampje van Rustenburg langs de weg in Sint Maartensvlotbrug kopen we voor € 2,50 een mooie rood met geelgeran-

Rustenburg

11 maart

AH

Artifleur

de tulp die goed op kleur is en in alle opzichten stevig genoemd kan worden. Bij Albert Heijn in Callantsoog scoren we onze laatste bos voor de test. We betalen € 2,99 voor een eveneens rood met geelgerande tulp die nog mooi in de knop zit en over stevige stelen beschikt. Alleen op dit verkooppunt voorziet de verpakking in een zakje voeding en wordt op het etiket de uiterste verkoopdatum aangegeven.

VERSCHILLEN Halverwege de week zijn de verschillen duidelijk te zien. De paarse Deen-tulp staat al snel

14 maart

AH

Artifleur

Deen

Lidl

wijd open en de stelen worden wat slap. De roze Artifleur-tulp krijgt nog een groeispurtje en de stelen zoeken het licht op. De bossen van Rustenburg, Lidl en Albert Heijn houden zich het beste.

DE EINDSTAND Aan het einde van de week is het resultaat eigenlijk weinig verrassend. De Deen-tulp die bij aankoop al een wat droevige indruk maakte, heeft zijn eerste bloemblaadjes al laten vallen en is eigenlijk klaar voor de kliko. De roze Artifleur-tulp groeit en bloeit vrolijk alle kanten

Deen

Lidl

Rustenburg op, net als de Rustenburg-tulp. Niet elke consument houdt ervan, maar toch heeft het ook zijn charme: je haalt hiermee een stukje natuur in huis. De bossen van Lidl en Albert Heijn staan er nog altijd behoorlijk goed bij, met een streepje voorsprong voor die van AH: deze bos staat er nog het stevigst bij. Die laten we zeker nog een paar dagen staan. Opvallend is wel dat de bladpunten van alle bossen al bruin beginnen te worden, behalve… die van de Deen-tulp.

WAARDE Hoeveel waarde heeft deze test? ‘Ach, die paar

Rustenburg

bosjes’, zou je kunnen denken. Maar als dat ene bosje nou net tot een grote teleurstelling leidt bij de consument, is de kans op een herhalingsaankoop daarmee toch sterk verminderd. Elke bos moet dus raak zijn. En natuurlijk speelt het verkooppunt ook een rol in de kwaliteit van het product, maar daar heeft de consument geen boodschap aan. Die ziet alleen het eindresultaat en trekt zijn conclusies. Het is aan de partners in de keten om de kwaliteit te borgen, en hoe je dat doet, interesseert de consument de rozen. Of de tulpen...

Waarom een test? Hoe ervaart de consument een bosje tulpen in zijn woonkamer? Vanuit die gedachte hield BloembollenVisie een tulpentest. Niet op wetenschap gebaseerd, maar puur vanuit de beleving van de consument. Je neemt op vrijdagmiddag een bosje tulpen mee, en dan? 14 maart 21 maart 2014VISIE 71

ADVIES

Negen tips voor duurzaamheid en rendement Steeds meer ondernemers delen de overtuiging dat doorgaan op de oude voet geen optie meer is. Ze zoeken naar manieren om het anders te doen, manieren met horizontale verbanden, waarbij de mens centraal staat en niet de systemen. Negen tips laten u zien dat dit heel goed samen kan gaan met winstgevendheid. Tekst: Flynth Adviseurs Foto: PR

1 Continu proces Duurzaam ondernemen heeft geen vastomlijnd einddoel. Door voortschrijdende inzichten en techniek ontstaan er steeds nieuwe, nog duurzamere oplossingen. Bij elke bedrijfsbeslissing kunt u steeds opnieuw kiezen voor een duurzamer alternatief, dat (nog) meer evenwicht brengt tussen de belangen van mens, milieu en winst. 2 Deeleconomie Mensen hechten steeds minder waarde aan bezit, als iets maar beschikbaar is als ze het nodig hebben. Bedrijven die ‘delen‘ als basis voor hun verdienmodel hebben, doen het de laatste jaren heel goed. Bovendien vermindert delen het grondstofgebruik. Vrijwel elk bedrijf heeft machines, gereedschap en werkplekken die niet continu worden gebruikt. Is er een ander verdienmodel voor uw producten, gericht op ‘delen’ in plaats van verkopen? 3 ‘Groene’ auto blijft aantrekkelijk Ondanks inperkingen per 1 januari 2014 (Vamil en kleinschaligheidsinvesteringsaftrek KIA voor personenauto’s zijn vervallen) blijven er genoeg fiscale redenen om te kiezen voor de aanschaf van een ‘groene’ auto. Er geldt nog steeds een lagere bijtelling, sommige auto’s blijven vrijgesteld van BPM en motorrijtuigenbelasting en een aantal auto’s komt nog steeds in aanmerking voor (beperkte) milieu-investeringsaftrek (MIA). Uitgebreide informatie vindt u in de white paper ‘Alles over de auto van de zaak’ op www.flynth.nl. 72 VISIE21 maart 2014

Denk bij duurzaamheid ook aan de toepassing van zonnepanelen 4 Investeringen in groene bedrijfsmiddelen? Als een bedrijfsmiddel voorkomt op de milieuof energielijst, komt deze in aanmerking voor fiscale subsidie via respectievelijk de milieu-investeringsaftrek MIA (tot 36 procent aftrek) of de energie-investeringsaftrek EIA (41,5 procent) eventueel in combinatie met Vamil voor willekeurige afschrijving. Controleer dus voor aanschaf of een bedrijfsmiddel op een van beide lijsten voorkomt. Is dat niet het geval, overweeg dan een alternatief dat wel op de lijst voorkomt.

om te investeren in zonnepanelen, waardoor het bedrijf zelfvoorzienend wordt. Na een terugverdientijd van zes tot acht jaar is de duurzame energie van het eigen dak gratis. Bij een hoger energieverbruik is het niet altijd mogelijk om het volledige energieverbruik te laten opwekken door zonnepanelen op het eigen dak. Maar ook dan kan een zonnepaneleninstallatie zeker interessant zijn. Het meerverbruik kunt u daarnaast ook nog altijd duurzaam inkopen tegen geringe meerkosten.

5 Duurzaam bouwen met tot 21 procent nettovoordeel Bij de bouw van een nieuw bedrijfspand of renovatie van uw bestaande pand kan het financieel interessant zijn om extra aandacht te besteden aan milieu, energie en binnenklimaat. De overheid stimuleert duurzamer en maatschappelijk verantwoord bouwen: ook bij ver- of nieuwbouw kunt u in aanmerking komen voor EIA, MIA en Vamil.

8 Betrek uw medewerkers De trend is: meer eigen verantwoordelijkheid en vernieuwing van onderop. Stimuleer uw mensen om met goede ideeën te komen en beloon ideeën die daadwerkelijk bijdragen aan de duurzame doelstellingen van uw bedrijf.

6 Zuinig met grondstoffen Nog steeds wordt 99 procent van alle grondstoffen verspild en dit tegengaan kan u geld opleveren. Denk in ‘stofstromen’: wat komt er aan materiaal uw bedrijf in, wat gaat eruit en op welke manier? Machines goed afstellen en foutloos werken voorkomt uitval, betere ontwerpen verminderen afval. Een goede planning van de inkoop kan verspilling en bederf voorkomen. Kunt u uw afvalstroom recyclen, in uw eigen bedrijf of elders? 7 Zonnepanelen Zonnepanelen leveren duurzame energie. Voor bedrijven met een energieverbruik van 10.000 tot 15.000 kWh is het vrijwel altijd aantrekkelijk

9 Duurzaamheid Prestatieladders Als u aantoonbaar werk wilt maken van ‘duurzaam’, dan kunt u gaan werken met de MVO Prestatieladder. Dit managementsysteem helpt u de duurzame ontwikkeling binnen uw bedrijf concreet, objectief en meetbaar te maken. De ladder heeft vijf niveaus. Als u niveau 3 gerealiseerd hebt, is dat het algemeen haalbare voor uw bedrijfstak. De MVO Prestatieladder volgt de richtlijnen van ISO 26000 en is te certificeren. Ook de CO2 Prestatieladder levert vaak al direct concurrentievoordeel bij aanbestedingen. Voor meer tips en visie voor de toekomst leest u de nieuwste editie van het Flynth Magazine op www.flynth.nl. NB. Sommige tips kunnen fiscale consequenties hebben. Regel dit goed om problemen te voorkomen.

VASTEPLANTENVARIA

Ruilen doet huilen? Tekst: Henk van den Berg teelten bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Fotografie: René Faas

H

et ruilen van land tussen vasteplanten- en bollentelers in de Bollenstreek geeft soms scheve gezichten. Er zijn zo wat beschuldigingen over en weer die er voor zorgen dat de huurder het land niet goed vindt en de verhuurder de huurder niet goed voor zijn land vindt zorgen. Als we er nu vanuit gaan dat ze beiden gelijk hebben, dan hebben we al een deel van het probleem opgelost. Het grootste probleem ligt in het feit dat de bollenkweker van andere zaken last heeft dan de vasteplantenteler. Door hier met elkaar over te praten, kunnen veel problemen worden voorkomen. De problemen zijn namelijk iets complexer dan soms wordt gedacht. Door te overleggen kunnen beide partijen beter uit de strijd komen.

OORZAKEN De oorzaken die zich aandienen zijn vrij divers. Een belangrijk uitgangspunt is dat teelten van bollen en vaste planten niet synchroon lopen, waardoor er vaak te veel of juist te weinig tijd tussen de teelten zit. Vaste planten op naland is in de meeste gevallen te laat, terwijl er vaak te vroeg moet worden gerooid, omdat er weer bollen op het perceel moeten. Natuurlijk kan dit worden opgelost door, nadat de bollen gerooid zijn, het land leeg te laten liggen tot het volgende voorjaar. Ditzelfde geldt voor de bollenkweker die land van een vasteplantente-

ler huurt. Deze kan eigenlijk pas in het volgende jaar planten. Eerder niet, omdat er geen tijd is om een goede grondbewerking uit te voeren en als de vaste planten niet te vroeg worden gerooid, het land pas in januari vrijkomt. Het komt er dus op neer dat ruilen tussen vaste planten en bollen eigenlijk niet kan als je een echte jaarlijkse cyclus wil. Het beste is elke anderhalf jaar een teelt doen. Dit kost geld en de vraag is wie dit gaat betalen, de vasteplantenteler of de bollenkweker? Het antwoord laat ik graag aan beide telers over. De vraag die bij mij opkomt, is: kost dit half jaar niet telen nu echt meer dan het net te laat en onder slechte omstandigheden planten van bollen, of het te vroeg rooien van planten? Ik betwijfel dit. Als je de kosten van een half jaar landhuur afzet tegen teeltproblemen, denk ik dat dit half jaar leeg laten liggen makkelijk uit kan. Je moet alleen even gaan zitten om het rekensommetje te maken. Belangrijk is wel dat deze rekensom door de vasteplantenteler en bollenkweker samen gemaakt wordt.

PROBLEMEN De problemen in een ruilcombinatie zijn legio. De bollenteler heeft geen last van kiek. Als het in de grond zit, schuift hij dit met het rooien weg en heeft er geen last van. Voor de vasteplantenteler betekent het dat zijn planten onverkoopbaar zijn. Ditzelfde geldt voor die paar grote onkruiden vlak voor het rooien. Deze geven een massa zaad, maar dit geeft in de bollenteelt geen echte problemen. De vasteplantenteler daarentegen heeft de gewassen op het veld staan als er echt veel onkruid-

groei is - in de zomer en het natte najaar - en hij heeft niet genoeg chemie tot zijn beschikking om schoon te blijven. Het land lijkt dus wel schoon, maar is dat niet. Natuurlijk zijn er ook vasteplantentelers met te veel onkruid, maar dit zijn er veel minder dan vroeger. Bij de vaste planten is de laatste jaren een grote stap gemaakt in de beheersing van onkruid. Hier tegenover staat dat de vaste planten veel meer uit de grond halen dan bollen. Niet dat er meer wordt bemest, maar de planten halen het door hun goede wortels uit de voorraad. Na een zeer geslaagde vasteplantenteelt is het land dus armer. Door deze verarming geeft onkruid eerder zaad en wordt het land dus vuiler.

OPLOSSINGRICHTING Het belangrijkste uitgangspunt moet zijn dat de bollenkweker en de plantenteler het land samen gebruiken en er allebei geld aan moeten verdienen. De grond laten verarmen heeft geen enkel nut. Bij de bemesting moet er dus veel meer aan de kwaliteit van het land worden gedacht dan alleen aan de beste bemesting voor het seizoen dat de teler op het land zit. ‘Na mij de zondvloed’, zou een strafbare opmerking moeten worden. Als het land samen met alle gebruikers goed wordt beheerd, plukt iedereen daar de vruchten van. Bespreek dus met elkaar alle teelttechnische zaken die beiden aangaan. Denk hierbij aan vruchtwisseling, grondbewerking en niet in de laatste plaats de toevoeging van organische stof. Als dan ook nog het rekensommetje gemaakt wordt wat een slechte teelt kost, is er aan alle kanten geld te verdienen.


TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Basismeststof....................................................................74 meststof Groei Ontdooien Preventie bodem Valse meeldauw

SALVIA Cicaden

LELIE Stikstof strooien ..............................................................75

HYACINT Selecteren Stikstofbijbemesting

NARCIS Selectie

FRITILLARIA

VASTE PLANTEN • BOLLEN • KNOLLEN • BLOEMEN • ALGEMEEN

ALGEMEEN

BASISMESTSTOF Maak een bewuste keuze voor de startmeststof in de potgrond. Per m3 potgrond wordt soms nog 1 kg snel werkende startmeststof toegevoegd. Voor vaste planten kan dit worden gehalveerd. Bekende startmeststoffen zijn PG-Mix (Yara) of Multi-Mix van Haifa. Ook leveren potgrondleveranciers soms eigen startmeststoffen. Deze producten werken ongeveer een tot drie weken en zijn verkrijgbaar in diverse NPK-verhoudingen. Er zijn ook startmeststoffen met een laag gehalte aan fosfaat waardoor een compacter en steviger gewas ontstaat. Ook zijn er startmeststoffen met extra sporenelementen in de potgrond. Bedrijven die niet beschikken over een gerecirculeerd containerveld mogen in sommige gevallen in verband met te hoge uitspoelingscijfers geen snelwerkende basismeststof aan potgrond toevoegen. De regelgeving verschilt per waterschap.

Bemesting

IRIS Onkruidbestrijding

TULP Vochtvoorziening Beregeningsplanners

GLADIOOL Stuifdek ................................................................................76

ZANTEDESCHIA Planten

DAHLIA Bacterieziekten

ANEMOON Stikstofbemesting

LELIE Voorkom uitdrogen Planten met een spruitje

ALGEMEEN Spuitschade buiten Virusbeperking Bloemen koppen ...........................................................77 N-bijbemesting Beregenen: begin op tijd Waterkwaliteit Kunstmest inregenen Magnesiumbemesting Controle beregeningshaspel

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 74 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

MESTSTOF Alleen een startmeststof als basis in de potgrond volstaat niet. Voeg daarom bijvoorbeeld een gecontroleerd vrijkomende meststof toe. De dosering bedraagt 1-5 kg per m3 potgrond en is vooral afhankelijk van het gewas, potmaat, open teelt of kasteelt en de werkingsduur. Kies voor een variant met een hoog gehalte aan kali en houd rekening met de teeltduur. Voor vaste planten in de kas is een minimale werkingsduur van ongeveer vijf tot zes maanden nodig. De reden daarvan is dat bij gecoate meststoffen meer voeding vrijkomt naarmate de temperatuur stijgt. Bij een meststof met een werking van drie tot vier maanden kan de EC in de pot teveel oplopen. Overleg met een adviseur over uw specifieke omstandigheden. GROEI Nu de hoeveelheid daglicht sterk toeneemt, beginnen veel vaste planten in de kas behoorlijk te groeien. Probeer het gewas van het begin af aan compact te houden door voldoende te luchten. Ook levert iets droger telen een compacte plant op. Streef naar een goede stikstof-kaliverhouding in de oplosmeststoffen die via het gietwater worden toegediend. Deze verhouding bedraagt 1 op 2. Een gebruikelijke NPK-verhouding is 15+5+30. Streef naar een EC in de potgrond van ongeveer 0,7. Naast het sturen in de bemesting worden veel vaste planten in pot geremd. Tilt is een bruikbaar remmiddel. Start tijdig en met een lage dosering, herhaal de behandeling regelmatig en bouw de dosering langzaam op. Voor specifieke adviezen voor uw gewas en situatie is het verstandig een adviseur te raadplegen. ONTDOOIEN Laat gewassen uit het ijs rustig op temperatuur komen. Houd voor het ontdooien een periode aan van vier dagen. Bij het ontdooien smelt het ijs tussen de cellen weer en wordt het water

terug in de cel gezogen. Smelt het ijs te snel, dan verdrinkt als het ware de cel. Plaats bevroren planten niet in de zon. Eenmaal ontdooid, zijn de planten snel actief. Verwerk ze daarom zo snel mogelijk. PREVENTIE BODEM Neem geen risico’s met percelen waar bodemproblemen zijn. Met name op de plaatsen waar problemen zijn met ontwatering en bodemstructuur is het verstandig om de bodem onder de loep te nemen. Dit kan bijvoorbeeld door, al dan niet samen met uw adviseur, een profielkuil te graven en te letten op de structuur, storende lagen en activiteit van het bodemleven. Nog beter is het om de mogelijke risico’s in kaart te brengen terwijl het gewas (nog) goed groeit. Wanneer tijdig maatregelen worden genomen, wordt groeiachterstand en uitval voorkomen. VALSE MEELDAUW Begin op tijd met het voorkomen of bestrijden van valse meeldauw. Digitalis, Gaillardia, Papaver, Viola en diverse andere vaste planten zijn hiervoor gevoelig. Valse meeldauw mag niet worden verward met echte meeldauw. Bij valse meeldauw zijn aan de bovenkant van het blad onregelmatige gele of rode vlekken zichtbaar en aan de onderkant van het blad zit grijs schimmelpluis. Voorkomen is mogelijk door uitgangsmateriaal afhardend op te kweken en voldoende kali te geven, bijvoorbeeld met een oplosmeststof op de tray. Preventieve bestrijding is mogelijk met een strobilurine (Ortiva, Kenbyo of Flint). Bij (vermoede) aantasting in de kas of foliekas kan worden gespoten met Daconil.

SALVIA

CICADEN Let op aantastingen door cicaden in Salvia. Zeker onder glas is Salvia rond deze tijd al gevoelig voor cicaden. De kleine, dikwijls groen of geel gekleurde insecten zitten vooral aan de onderkant van het blad en kunnen zowel springen als vliegen. Bij lichte aanraking van de plant springen ze weg. Door het zuigen van de volwassen insecten ontstaan groeimisvormingen. Op het blad zijn vele zuigstippen waarneembaar. Een ernstige aantasting geeft groeiremming en vervuiling van het gewas. Voer indien nodig een bestrijding uit met bijvoorbeeld Calypso of Gazelle. Gebruik in alle gevallen een uitvloeier.

LELIE

STIKSTOF STROOIEN Aziaten, LA’s en Oriëntals nemen tijdens het seizoen 105 kg zuivere stikstof per hectare op. De stikstofgebruiksnorm voor lelies is momenteel 145 kg stikstof per ha op zandgrond. Uit beperkte metingen blijkt dat schubben van Longiflorums en LA’s ongeveer evenveel stikstof opnemen als plantgoed. Bij schubben van Oriëntals en Aziaten is dit lager. Advies: Start half april met een gift van 25 kg stikstof per ha. Start half mei met het gehalte in de grond te meten en daarop de stikstofgift aan te passen. Om stikstof in te spoelen is 10-15 mm water nodig.

HYACINT

SELECTEREN Selectie is nodig om dwalingen en viruszieke planten te verwijderen. De vroege selectie is ook bij virus erg belangrijk. Door vroegtijdig de zieke planten te verwijderen en te vernietigen kan een vroege luizenvlucht geen verspreiding vanuit deze planten veroorzaken.

Handmatige selectie Handmatig selecteren is nog steeds de beste mogelijkheid. Verwijder de plant met bol met een haakje of een steekschopje. Handmatig selecteren door uittrekken werkt sneller. Vaak blijft de bol dan achter. Deze achtergebleven bollen kunnen in de schuur uit de partij worden gesorteerd als de verschillende opgeplante maten gescheiden worden gesorteerd. Laat in het seizoen uittrekken is af te raden, omdat de achtergebleven bollen in bolmaat weinig verschillen van gezonde bollen. Chemische selectie Chemische selectie is nauwelijks bruikbaar in hyacint. Dit heeft de volgende redenen: • Het afsterven duurt vrij lang. Vanaf eind april betekent dit extra kans op infectie; • De bollen van de behandelde planten sterven lang niet allemaal af; • De bollen die de behandeling toch overleven, vertonen daarna afwijkingen bij de afnemer. STIKSTOFBIJBEMESTING Het stikstof meten en het regelmatig bijbemesten hebben hun waarde bewezen. Vooral na veel neerslag kan de hoeveelheid stik-

stof in de grond snel dalen. Door regelmatig te meten kan worden bijgestuurd. Bij ‘Delft Blue’ en mutanten geeft overbemesting lang, weelderig blad in de broei. Dit is ongewenst bij snijhyacinten. Door te strooien volgens het stikstofbijmestsysteem is het mogelijk om in de broeierij een betere bloem-bladverhouding te krijgen. Afgelopen broeiseizoen toonden diverse partijen kleine bloemtrossen en smal blad als gevolg van stikstofgebrek. Probeer dit te voorkomen door gebruik te maken van het stikstofbijmestsysteem.

NARCIS

SELECTIE Virus In narcissen komen veel verschillende virussen voor. Als de planten door meer virussen zijn aangetast, kunnen de symptomen sterk verschillen. Het is vaak moeilijk te onderscheiden welk virus oorzaak is van een bepaald symptoom. De meeste virussen worden door luizen of aaltjes overgebracht. Verwijder planten met virussymptomen snel om kans op verspreiding te verminderen. Selecteer regelmatig tijdens het gehele groeiseizoen. Sommige ziektebeelden zijn al vroeg zichtbaar (bijvoorbeeld mozaïek of ratel), andere na de bloei (bijvoorbeeld zilvergrijs of chocoladebruin). Door goed te selecteren blijft de groeikracht van een partij beter in stand. Dit is alleen haalbaar bij relatief ‘groene’ partijen. Maak zelf een selectiepartij of koop een ‘groene’ partij aan. Bolrot Ernstig zieke bollen komen niet op of geven planten met een korte, vaak krom gegroeide spruit. Licht aangetaste bollen geven aanvankelijk een normale plant, waarvan later in het voorjaar dikwijls een of meer van de buitenste bladeren kromgroeien (sikkels). Daarnaast zijn er planten met tamelijk korte, wat spichtige bladeren, die lichter groen van kleur zijn en waarvan de punten geel worden. Verwijder planten met deze symptomen om de kans op aantasting van gezonde bollen door zieke bollen te verminderen. Tevens raakt de grond dan minder besmet. De schimmel kan zes jaar in de grond overleven. De aantasting kan tijdens het groeiseizoen plaatsvinden, maar ook later, bijvoorbeeld door besmetting via machines. Elke beschadiging aan de bol vormt een invalspoort voor de schimmel. Een overvloedige stikstofbemesting bevordert het optreden van bolrot. Chemische selectie Alleen rond de bloei is chemische selectie met glyfosaat mogelijk. Bij gebruik van glyfosaat rond de bloei overleven maar weinig bollen de behandeling. Gebruik voor de bloei geeft te veel overleving. Bij late behandeling zijn de bollen al behoorlijk uitgegroeid, waardoor ze met het leverbaar mee kunnen gaan. De afnemer krijgt dan niet-levensvatbare bollen. Nadeel van dit middel is dat het erg lang duurt voordat de behandelde plant afsterft. De behandelde plant

is daarom nog lange tijd een infectiebron. De teler kan bij een volgende selectieronde vaak niet zien welke planten al zijn behandeld.

FRITILLARIA

BEMESTING Fritillaria imperialis neemt vanaf opkomst tot en met de bloei het grootste deel van de benodigde stikstof op. Voor de bloei heeft het dus nog zin om door grondonderzoek de bodemvoorraad aan stikstof te (laten) bepalen. De streefwaarde ligt omstreeks de bloei rond de 75 kg N per ha. Ligt de bodemvoorraad lager, dan is een bemesting wenselijk. Stem de grootte van de gift af op het type grond. Overleg eventueel met de adviseur. Na de bloei is een bemesting niet wenselijk in verband met een groter risico op Fusarium.

IRIS

ONKRUIDBESTRIJDING Lagedoseringsysteem LDS houdt in dat er tijdens de teelt wordt gespoten met 0,5-1 l metamitron (o.a. Goltix) + 0,5-1,5 l Kontakt of 1-3 l Fenmedifam, om de zeven tot tien dagen zolang er nieuwe onkruiden kiemen. Deze middelencombinatie bestrijdt een groot aantal verschillende onkruiden, maar werkt alleen op kiemplantjes. Spuit voor een goede contactwerking met een middelgrove dop en gebruik maximaal 300 liter water per ha op een droog gewas. Na toepassing moet het nog enkele uren droog blijven. Spuit bij voorkeur bij droog en groeizaam weer. Wacht bij een beschadigd gewas (onder meer nachtvorst en hagel) enkele dagen met spuiten. Spuit bij zonnig weer tegen de avond.

TULP

VOCHTVOORZIENING Een goede vochtvoorziening is belangrijk. Tulpen hebben een relatief zwak wortelgestel en hebben snel last van watertekort. Bij een gemiddelde bewortelingsdiepte tot 30 cm kan er uit circa 20 cm grond gemakkelijk water worden opgenomen. Op humusarme zandgronden zit in deze bewortelingslaag ongeveer 16 mm opneembaar vocht. De verdamping van tulp is drie tot vijf mm per dag. Bij een goede capillaire werking vanuit het grondwater is er een aanvoer van twee tot drie mm per dag. Dit is dus niet voldoende om het vocht aan te vullen! Controleer daarom regelmatig het vochtgehalte in de bewortelingslaag en begin op tijd. Vaak wordt voor het koppen te lang gewacht met beregenen. In deze periode hebben de tulpen relatief veel water nodig. BEREGENINGSPLANNERS Inmiddels wordt door verschillende telers gebruik gemaakt van hulpapparatuur in de vorm van beregeningsplanners. Dit kan zijn via apparatuur van Dacom. In het project State of the Art Irrigatie Tulp heeft een groep telers samengewerkt met DLV Plant en twee 21 maart 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 75

TEELTADVIES jaar gekeken naar de mogelijkheden om deze apparatuur te gebruiken. Ieder jaar is op twee percelen apparatuur geplaatst om de vochttoestand van de grond te controleren. Bij twee telers zijn weerstations geplaatst met vochtmeting in de bodem. Een station in de Wieringermeer en een in West-Friesland op gescheurd grasland, midden in het bloembollengebied. De vochtmeting gebeurt per 10 cm grondlaag. Aan de hand van het inloggen op deze gegevens konden zes telers meekijken op voor hen vergelijkbare grondpercelen in hetzelfde gebied. Zij hebben hun beregeningsbehoefte afgestemd op deze gegevens. Ook na afloop van het project gaan de telers er dit jaar op dezelfde wijze mee verder, om op deze manier nog meer kennis te verzamelen. Het gebruik van dergelijk apparatuur kan een welkome aanvulling zijn op uw eigen gevoel bij de noodzaak om te beregenen. Bovendien is dan (op afstand) te bepalen welk perceel het eerste water nodig heeft.

GLADIOOL

STUIFDEK Stuiven kan leiden tot het wegwaaien van al gespoten onkruidbestrijdingsmiddelen en meststoffen, verspreiding van bodemziekten en onkruidzaden en schade aan cultuurgewassen. Een fijne, vlakke grond geeft meer aanleiding tot stuiven. Bestrijding kan met papiercellulose. Advies: Verspreid met een aangepaste tank per hectare twee ton droge papiercellulose, aangelengd met 15-25 m³ water. De werkingsduur is ongeveer zes weken. Als noodmaatregel kan gebruik gemaakt worden van NoDust Agri. Volg bij toepassing nauwkeurig de gebruiksaanwijzing op. Bij het spuiten een grote dop (XR 110-08) gebruiken, de filters verwijderen en de tijd nemen om het middel op te lossen in heet water. Na gebruik de spuitmachine zeer grondig reinigen. Gebruik 800 liter in minimaal 1600 liter water per ha op dekzandgronden en 1200 liter No Dust Agri in tenminste 3200 liter water op duinen zeezandgronden.

ZANTEDESCHIA

PLANTEN Plant de knollen in de tweede helft van april. De plantdiepte is 7-10 cm, omdat de wortels bovenop de knollen ontstaan. Plant afhankelijk van de plantmaat zeven tot zestien stuks per strekkende meter, van zift 12 ongeveer zeven stuks (300 stuks/rr²), van zift 8 ongeveer zestien stuks (600 stuks/rr²).

DAHLIA

BACTERIEZIEKTEN De bestrijding van de bacterieziekten verwelkingsziekte (Dickeya), woekerziekte (Erwinia herbicola) en knobbelziekte (Agrobacterium) valt of staat met hygiënisch werken. De start is belangrijk. Ga dus uit van gezonde stekken en 76 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

VASTE PLANTEN • BOLLEN • KNOLLEN • BLOEMEN • ALGEMEEN oplegknollen. Verwelkingsziekte is bij veel knollen nog niet zichtbaar. Het is raadzaam om voor de teelt van oplegknollen stek te nemen uit het begin van de stekperiode. Het percentage gezonde stek is groter dan later in de stekperiode. Bij de temperaturen 20-23°C in de opleg-

ruimte vermeerderen de bacteriën zich snel. Bij het snijden en plukken ontstaan er wonden en worden de bacteriën verspreid. Onderdoor water geven met druppelslangen verminderd de verspreiding van bacterieziekten. Woekerzieke knollen dienen in zijn geheel verwijderd te worden. Ogenschijnlijk gezonde stekken van deze knollen zijn toch besmet.

ANEMOON

STIKSTOFBEMESTING Bemest bij de knopenteelt van Anemone coronaria het gewas rond opkomst met ongeveer 50 kg N per ha. Het meest optimaal is het bemesten volgens het stikstofbijmestsysteem (NBS). Streef naar een stikstofvoorraad van 85 kg N per ha (NBS) in de bouwvoor omstreeks eind april/begin mei. Voor bloem- of zaadproductie is een stikstofvoorraad van 90-95 kg N per ha omstreeks eind april/begin mei voldoende.

LELIE

VOORKOM UITDROGEN Laat ingevroren bollen voor het planten rustig ontdooien. Plaats de kisten in de schuur of een cel. Zorg voor een gelijkmatige ontdooiing door de kisten op de pallets wat uit elkaar te trekken. Ontdooi bij een temperatuur van ongeveer 10°C. Reken op een ontdooitijd van minimaal vier dagen. Plant de bollen zodra ze zijn ontdooid. Langer wachten gaat ten koste van de kwaliteit. Als door omstandigheden het planten enkele dagen opschuift, is de beste bewaartemperatuur 0-2°C. Voorkom bij het planten iedere vorm van indroging van bollen en wortels. Strooi niet ineens meer bollen uit dan de planters binnen een half uur kunnen planten. Roep de bollen op een zodanig tijdstip af dat ze rustig kunnen ontdooien en toch op tijd worden geplant. Praktijkervaring leert ons dat ontdooien van Longiflorums bij ongeveer 10°C tot meer kierknoppen kan leiden. Ontdooi deze lelies snel bij hoge temperaturen, of heel langzaam bij 2°C. Hetzelfde geldt voor LA’s met veel Longiflorumbloed. Als de bollen zijn ontdooid, neemt de

ademhaling bij hogere temperaturen toe. Indien de bollen dan met gesloten zakken langer worden bewaard, daalt het zuurstofpercentage in het krat en kan dit leiden tot kwaliteitsverlies in de vorm van kierknoppen, topbloei en extra bloemverdroging. PLANTEN MET EEN SPRUITJE Bij een aantal cultivars is het voor de planters niet altijd goed te zien waar de spruit zit. Een voorbeeld hiervan is ‘Salmon Classic’. Toch moet, voor het beste resultaat, de bol met de spruit recht naar boven worden geplant. ‘Kiem’ de bollen enkele dagen voor, waardoor de spruit zichtbaar wordt. Dit maakt het voor de planters gemakkelijker de bollen goed rechtop te planten. Let op dat de spruiten niet te lang worden in verband met breuk. Instrueer planters ook goed wat de bovenkant van de bollen is en blijf het werk controleren. Let er wel op dat de lelies voldoende zuurstof krijgen tijdens het ‘voorkiemen’. Dit kan door de zakken van alle kisten open te maken.

ALGEMEEN

SPUITSCHADE BUITEN Spuitschade kan behalve in het eigen gewas ook in de gewassen van anderen ontstaan door het overwaaien van gewasbeschermingsmiddelen. Middelen waarmee vaak schade wordt veroorzaakt zijn bodemherbiciden met contactwerking, zoals Linuron en Goltix, glyfosaat en groeistoffen, zoals 2,4 D en MCPA. Niet alleen windkracht en windrichting spelen hierbij een rol, ook doppenkeuze en de druk zijn belangrijk. Hoe hoger de druk, des te fijner de druppels, des te meer kans op overwaaien. Ook windstil weer kan schade veroorzaken door thermiek. Spuit bij voorkeur bij een zwakke wind. Spuit onkruidbestrijdingsmiddelen tenminste met een middelgrove druppel om spuitschade te voorkomen. Hoewel er bij schade in onderling overleg veel te regelen is, is het raadzaam om hiervoor verzekerd te zijn. Laat in ieder geval de beschadiging door deskundigen op papier vastleggen. Schakel zo snel mogelijk de verzekering in. Als een loonwerker spuit, vraag dan naar de ‘Algemene spuitvoorwaarden’ van de Boval. Hierin staat beschreven hoe in geval van schade moet worden gehandeld. VIRUSBEPERKING Virus wordt door vliegende luizen verspreid en niet binnen luizenkolonies. Afhankelijk van het teeltgebied, bijvoorbeeld Oost-Brabant of Friesland, zal de eerste vlucht verschillen. De eerste luizen in een normaal jaar vliegen van half april bij een temperatuur vanaf 13°C en een heldere lucht. Zorg er daarom voor dat voor de eerste vlucht een pyrethroïde, zoals Sumicidin Super, Karate Zeon of Decis op het blad ligt. Tijdens de bloei is alleen een bespuiting met Sumicidin Super toegestaan. Pyrethroïden zorgen ervoor dat luizen worden afgeschrikt en hebben een dodende werking. Als het gaat om de

dodende werking kan resistentie optreden. Het heeft geen zin om deze middelen uit resistentieoogpunt af te wisselen. Voer de bespuitingen met een pyrethroïde consequent wekelijks uit. Spuit luisdodende middelen als Pirimor, Calypso of Gazelle wanneer u luis waarneemt in het gewas. Calypso en Gazelle hebben een langere werking dan Pirimor. Om virusverspreiding in partijen waar veel virus in voorkomt (bijvoorbeeld ‘Yokohama’ en ‘Monte Carlo’ en mutanten) te voorkomen is een wekelijkse bespuiting met zes liter minerale olie aan te raden. Spuit ook partijen grenzend aan ‘viruszieke’ partijen. Bespuitingen met minerale olie kunnen een opbrengstschade geven van 0 tot 9%. BLOEMEN KOPPEN

Om de kans op vuur te beperken is het beste om geen bloemen in de paden achter te laten. Als de bloemen in de paden vallen, is de kans op verspreiding van vuur groter. Als u de bloemen meeneemt naar de kopakker, houdt dan minimaal een meter vanuit de insteek van de sloot aan en zorg er voor dat de hoop niet te hoog wordt vanwege mogelijk emissie en afbraak van de hoop. Zorg ook voor scherpe messen om beschadiging zo veel mogelijk te voorkomen. NBIJBEMESTING Bij twijfel over het stikstof(N-)niveau in de grond kan een N-meting helpen. Door de uitslag te vergelijken met het streefniveau in de grond heeft de teler meer inzicht in de noodzaak van een eventuele N-bemesting. Tulpen, hyacinten en irissen nemen wekelijks 10-12 kg N/ha op en voor narcissen is dit ongeveer 8-10 kg N/ ha/week. Vermenigvuldig deze N-opname met het aantal weken tot aan de volgende meting (twee tot vier weken). Tel er een buffer van 25 kg N/ha bij op. Bij veel neerslag is het noodzakelijk om een nieuw monster te steken. Geef bolrotgevoelige narcissen of tulpen die kunnen blauwgroeien een schrale N-bemesting. Op gescheurd grasland is in het kader van de nieuwe mestwetgeving een N-monster noodzakelijk. Pas nadat uit een N-monster van een geaccrediteerd laboratorium blijkt dat er onvoldoende stikstof in de bouwvoor zit, mag er N-kunstmest gestrooid worden.

BEREGENEN: BEGIN OP TIJD Voor een optimale groei moeten de wortels van bloembolgewassen over voldoende water beschikken. Tijdelijk vochtgebrek leidt tot een lagere opbrengst en een mindere kwaliteit, bijvoorbeeld meer groeischeuren. Bloembollen verdampen tijdens het groeiseizoen 3-5 mm water per etmaal. De bovenste dertig cm van een duin- of zeezandgrond bevat ongeveer 15-20 mm water dat beschikbaar is voor de plant. Een zavel- of kleigrond bevat 25-30 mm water. Bij onvoldoende nalevering vanuit het grondwater of te weinig neerslag moet deze voorraad door beregenen worden aangevuld. Het is belangrijk om op tijd met beregenen te beginnen, vooral om indrogen te voorkomen. Er gaat namelijk veel water verloren om een droge grond weer vochtig te krijgen. Meermalen beregenen verhoogt het rendement. Geef op zavel- en kleigronden 20-25 mm per keer. Op lichte gronden is 15-20 mm beter. Pas op voor structuurbederf op slempgevoelige gronden. WATERKWALITEIT Te hoge zoutconcentraties in de grond zijn nadelig voor bloembollen. Op zandgrond mag het beregeningswater niet meer dan 600 mg Cl (chloor) per liter bevatten. Dit komt globaal overeen met een EC van 3 (mS/cm). Voor infiltratie is water geschikt tot een chloorgehalte van 200 mg/liter of een EC van ± 1,2. Op zeer lichte zavelgronden (tot 12% lutum) is 1.000 mg (of een EC van circa 4) een veilige grens voor beregenen. Op de overige zavel- en kleigronden zijn gehalten tot 1.500 mg Cl per liter (of een EC van ongeveer 5) niet nadelig. Tussen 1.500 en 2.500 mg Cl per liter is het voordeel van de beregening groter dan de zoutschade. Bronwater dat meer dan 2-3 mg ijzer per liter bevat, kan bij sommige tulpensoorten en -cultivars bladverbranding veroorzaken, vooral als het bronwater zuur is. KUNSTMEST INREGENEN Sommige regio’s hebben brak oppervlaktewater door kwel of zeezout dat nog in de ondergrond zit. Denk hierbij aan polders vlak achter dijken en duinen, maar ook aan de Wieringermeer of Haarlemmermeer. In droge perioden wordt het water brakker en neemt de EC toe. Als het zoutgehalte van het beregeningswater

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41

hoger is dan 2 mS/cm, dan is het niet geschikt om kunstmest in te regenen. Rond deze tijd starten waterschappen vaak met het doorspoelen van polders met zoeter water. De zoutconcentraties in het oppervlaktewater dalen dan en de kans dat het water weer gebruikt kan worden om kunstmest in te regenen neemt dan toe. MAGNESIUMBEMESTING Voor de bloei kan het gewas magnesiumgebrek vertonen. Het gewas laat dit vaak zien in de vorm van bleek blad met een groene nerftekening. Tulp en iris zijn gevoelige gewassen. Ondanks een voldoende hoog gehalte van de grond kan dit gebrek toch optreden. Oorzaak is bijvoorbeeld een lage bodemtemperatuur, waardoor de plant tijdelijk onvoldoende van deze voedingsstoffen op kan nemen. Magnesiumgebrek is tegen te gaan met bitterzout of een geformuleerde bladmeststof. De goedkoopste manier is 2% bitterzout meespuiten met de vuurbestrijding. Bitterzout bevat 16% MgO, dus wanneer er in bijvoorbeeld 250 liter water 2% bitterzout opgelost is, dan is dit 800 gram MgO per ha. Een geformuleerde bladmeststof is bijvoorbeeld Hydromag 500. Bij een dosering van 4 liter is dit 2 kg MgO per ha. Geformuleerde bladmeststoffen laten zich uitstekend mengen met vuurbestrijdingsmiddelen. De opname door een gezond bloembolgewas tijdens het hele groeiseizoen is ongeveer 15 tot 20 kg MgO per ha. Door de bladbemesting met magnesium kleurt het blad groener, zodat ziekzoeken makkelijker gaat. Alleen op de lichte zavelgronden is een positief effect op de opbrengst door een bladbemesting met magnesium aangetoond. Bladbespuitingen met magnesiumchelaten zijn minder efficiënt. Er is een grote hoeveelheid per hectare nodig voor een goede werking. Bespuitingen met bladmeststoffen doen de kans op nachtvorstschade toenemen. Bleek blad met een groene nerftekening (chlorose) kan ook het gevolg zijn van ijzergebrek. CONTROLE BEREGENINGSHASPEL Als u het nog niet gedaan heeft, is het de hoogste tijd om de regenhaspel(s) te inspecteren. Probeer even proef te draaien, zodat lekkage en/of andere gebreken aan het licht komen. Let vooral op het oliepeil van de pomp en speling op de kruiskoppelingen. Vervang elk jaar de afdichting van de as-tandwielkast/pomphuis en houd bij de eerste keer beregenen de slanggeleider en het oprollen extra in de gaten. Daarnaast is ook een uitgebreide controle nodig op de werking van alle beveiligingen.


AGENDA Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

25 t/m 28 maart Tulpenkeuring Keukenhof (voor bezoekers)

t/m 18 mei Keukenhof – Lisse. Thema: ‘Holland’. Openingstijden: 8.00 – 19.30 uur (kassa’s 18.00 uur). Meer info: www.keukenhof.nl

27 maart t/m 1 april Freesiashow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

17 april

28 maart Nederlands Kampioenschap Tulpen Keuren. Locatie: Willem Alexander Paviljoen – Keukenhof. 31 maart Speciale narcissenkeuring KAVB. Locatie: KAVBkeuringszaal, Heereweg 347 – Lisse (CNB) Speciale Hippeastrumkeuring KAVB. Locatie: KAVB-keuringszaal, Heereweg 347 – Lisse (CNB) Bol-op-potshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen t/m 4 mei Amaryllisshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen t/m 31 maart Amaryllisdagen Gebr. van Velden. Locatie: Tomatenlaan 4, 2691 JZ ’s-Gravenzande. Bezoek op afspraak, tel. 0174-241098 t/m 28 maart Open weken N.L. van Geest (niet op zaterdag en zondag). Locatie: Monsterseweg 82, 2691 JJ ’s-Gravenzande. Tijden: 8.00 – 17.00 uur. Bel voor een afspraak naar Ben van Geest, tel. 06-10493348 Open dagen amarylliskwekerij G. van Staalduinen & Zn. Locatie: Naaldwijkseweg 249a, ’s-Gravenzande. Afspraken via tel. 06-22413803 t/m 25 maart Hyacintenshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen t/m 21 maart FloraHolland Seasonal Trade Fair. Locatie: FloraHolland - Naaldwijk 21 t/m 25 maart Tulpenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen 21 maart Open dag fa. van Meer. Locatie: Creilerpad 14, 8312 PS Creil. Tijden: 15.00 – 21.00 uur 24 en 25 maart Kijkdagen CNB-online inbrengveiling. Inbrengdagen: 3 t/m 6 maart van 8.00 – 17.00 uur, 7 maart 8.00 – 15.00 uur. Inbreng- en kijkadres: CNB koelen preparatiebedrijf, Veilingweg 1 – Bovenkarspel. Kijkdagen: 24 en 25 maart van 8.00 tot 17.00 uur. Datum webveiling: 25 en 26 maart 2014. Meer info: Jan Meijer (06-10442803) of Ronald Walkier (06-53700630) 78 • BLOEMBOLLENVISIE • 21 maart 2014

4 april Ontbijtbijeenkomst Hobaho. Onderwerp: Virusselectie Tulp. Inleider: Frank Kreuk (Proeftuin Zwaagdijk). Locatie: Emmeloord. Tijden 8.00 – 9.30 uur. Aanmelden via www.hobaho.nl/ontbijtsessies2014 5 en 6 april 37e Kom in de Kas . Landelijke kick-off: Kwekerij Mansflowers – Brakel (Bommelerwaard). Meer info: www.komindekas.nl 5 april t/m 4 mei Lente-Explosie Kasteeltuinen Arcen. Meer info: www.kasteeltuinen.nl 6 april t/m 16 mei Hortus Bulborum – Limmen. Tijden: ma t/m za 10.00 – 17.00 uur, zo 12.00 – 17.00 uur. Meer info: www.hortus-bulborum.nl 7 april Speciale narcissenkeuring KAVB. Locatie: KAVBkeuringszaal, Heereweg 347 – Lisse (CNB) 9 en 10 april FloraHolland Spring Fair. Locatie: FloraHolland Aalsmeer 11 april Ontbijtbijeenkomst Hobaho. Onderwerp: Erwinia hyacint. Inleider: Peter Vreeburg (PPO-Lisse). Locatie: BolleNoord. Tijden 8.00 – 9.30 uur. Aanmelden via www.hobaho.nl/ontbijtsessies2014 12 en13 april Bloemen en plantenweekend Keukenhof (zomerbollenmarkt) 14 april t/m 11 mei Bloeiend Zijpe 2014. Meer info: www.bloeiendzijpe.nl 17 t/m 22 april Narcissenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

Voetbalwedstrijd CNB – inkopers. Aanvang: 15.00 uur 18 april Ontbijtbijeenkomst Hobaho. Onderwerp: Virusselectie Tulp. Inleider: Frank Kreuk (Proeftuin Zwaagdijk). Locatie: Zwaagdijk. Tijden 8.00 – 9.30 uur. Aanmelden via www.hobaho.nl/ontbijtsessies2014 23 t/m 25 april CNB Narcissendriedaagse plus speciale narcissenkeuring KAVB. Locatie: Floratuin, Rijksweg 85, 1787 PK Julianadorp 24 t/m 29 april Alstroemeria & Irisshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen 25 april Ontbijtbijeenkomst Hobaho. Onderwerp: Erwinia hyacint. Inleider: Peter Vreeburg (PPO-Lisse). Locatie: Keukenhof. Tijden 8.00 – 9.30 uur. Aanmelden via www.hobaho.nl/ontbijtsessies2014 28 april Speciale narcissenkeuring KAVB. Locatie: KAVBkeuringszaal, Heereweg 347 – Lisse (CNB) 30 april t/m 4 mei Snij- en tuintulpenshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen Festiviteiten Bloemencorso Bollenstreek. 2 t/m 18 mei Vasteplantenshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen 3 t/m 7 mei Bloemendagen Anna Paulowna. Meer info: www.bloemendagen.nl Limmer Bloemendagen. Meer info: www.bloemendagenlimmen.nl Buitenland 8 t/m 10 april Flowers & Hortech – Ukraïne. Info: www.flowers-hortech.com Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

SERVICE

Real British Met ruim 1.500 hectare narcissenteelt, goed voor zeker driehonderd verschillende cultivars in de statistiek voorjaarsbloeiers, mag Nederland een speler van wereldformaat worden genoemd. De jaarlijkse Narcissenshow op Keukenhof is daar elk jaar weer een bewijs van. Dan laten zo’n twintig ondernemers een sortiment zien dat nog veel groter is, en allemaal hier wordt geteeld en verhandeld. Wie het nieuwe boek van Noel Kingsbury, getiteld Daffodil, leest, komt Nederland echter nauwelijks tegen. Slechts enkele namen passeren de revue, waaronder die van Mattheus Zandbergen en Jaap Gerritsen. Beide personen zijn reeds lang geleden gestorven. En dat voor een auteur die Nederland goed kent, al was het alleen maar vanwege de innige samenwerking met tuinarchitect Piet Oudolf. Kingsbury houdt het in dit boek bij Groot-Brittannië en enkele taalverwante gebieden. Dat land is in zijn ogen toch echt de bakermat van de narcis. Die opvatting onderbouwt hij met het vertellen van veel verhalen over relevante personen uit de geschiedenis van de narcis. Dat betreft bijvoorbeeld William Herbert, in het dagelijks leven een hoge kerkelijke functionaris in de anglicaanse kerk van Manchester. Hij deed een eerste serieuze poging om het toen bekende narcissensortiment te classificeren, en voerde daartoe tal van kruisingen uit. En zo trekken ook levensbeschrijvingen van de Backhousefamilie, Peter Barr, George Engleheart en The Brodie of Brodie langs. Deze laatste was eigenlijk majoor, vocht in de Eerste Boerenoorlog (1889-1891) en de Eerste Wereldoorlog, maar vond ook tijd om narcissen te veredelen. Rond zijn Brodie Castle zijn nog steeds nazaten van die arbeid te vinden. Naast de Britse personen voert Kingsbury ook nog enkele Amerikaanse veredelaars op, waaronder Elise Havens, Harols Koopowitz en Brent en Becky Heath. Naast deze personen gaat Kingsbury ook in op andere aspecten van de narcis. Zo beschrijft hij het bekende bloementeeltgebied Cornwall en reikt hij de lezer een aantal groeiplaatsen aan die beslist bezocht moeten worden. Verder ontbreekt een overzicht van de huidige classificatie niet, evenmin als de toepassingsmogelijkheden in huis en tuin, en enkele van de belangrijkste ziektes. Tevens is een overzicht opgenomen van goed bruikbare cultivars in de tuin, waaronder een lijstje historische cultivars die nog steeds te koop zijn. Ten slotte geeft Kingsbury nog een overzicht van gebruikte literatuur en verkoopadressen. De literatuur is niet erg recent, de verkoopadressen beperken zich tot vier veredelaars/kwekers die in het boek worden beschreven. Samenvattend stel ik vast dat dit boek voor de Britse liefhebber zeker een aardige aanwinst is. Voor de Nederlander die iets meer wil weten over de grootheden uit de Britse narcissengeschiedenis is het ook een goed boek. Een compleet overzichtswerk is het echter niet. Een gemiste kans voor Noel Kingsbury. Arie Dwarswaard

GLAD IJS Formaline Het helpt ook tegen zweetvoeten. Nooit geweten, maar als je er goed over nadenkt, klopt het wel. Mits de concentratie hoog genoeg is en je je onderdanen lang genoeg in het voetbadje laat weken. Ziedaar, je tenen er af en het zweten is over. Het is dus beter om dat voetenwerk over te laten aan de hoefdieren. Vroeger was er vlak bij ons een boerderij met koeien, zo’n stal waarbij de beesten met de kop naar de muur stonden en de kont boven de grup. Wilde je daar een kijkje nemen, dan moesten eerst je laarzen door een voetbad met formaline. Later gebruikten we het ook in de bollenteelt. Rook je lekker naar formaline, al waren je smaakpapillen voor de maaltijd niet meer op z’n best. Maar daar was je door de kwikbaden al aan gewend. Tijden veranderen. Nieuwe inzichten gaven aan dat het eigenlijk niet zo’n prettig middel is voor je gezondheid, dus werden de toepassingen aan banden gelegd. Die procedures waren niet vreemd, voorbeelden te over, zoals Difolatan, Aabulba, Benlate en nog een paar handenvol van inmiddels verboden middelen. Voor de vervanging van formaline in de bollenteelt is een adequate oplossing nog niet voorhanden. De doodsteek voor de branche? Valt misschien mee. We hebben in de loop der jaren al heel wat doodsteken op het terrein van bestrijdingsmiddelen overleefd. Maar potdorie, een lekker schoon badje met een beetje formaline, dat zou eigenlijk wel zo moeten blijven. Als ziek en zeer vrij spel krijgen heb je later veel meer te maken met allerlei problemen. Kan wel zo zijn, zeggen ze bij de instanties die over vrijstellingen gaan, maar de gezondheid van de mens staat voorop. Af en toe zullen ze bij de KAVB wel zeggen dat het een gevecht is tegen de bierkaai. Misschien zou een bundeling van krachten op het terrein van belangenbehartiging, en dan met één woordvoerder, wat sterker overkomen. Zou er dan meer tegenspel gegeven kunnen worden, en dan niet alleen op het terrein van bestrijdingsmiddelen? Ook bij ruimtelijke ordening, met bestemmingsplannen? In het oosten van het land werken Dirk Osinga en Hans van der Heijden zich een slag in de rondte om alles een beetje in het gareel te houden. En dat valt niet mee, gezien de weerstanden in bijvoorbeeld Westerveld. Daar zaten geen twee protesterende mensen van Bollenboos, maar een paar honderd man in het gemeentehuis. Ja, de beer is los en we kunnen waarschijnlijk een hete zomer verwachten. Wie er allemaal gelijk heeft weet ik niet, maar als iedere organisatie voor z’n eigen ikke gaat, lopen we hartstikke vast.

Daffodil, the remarkable story of the world’s most popular spring flower - Noel Kingsbury. 220 pagina’s. ISBN 9781604693188. Prijs ongeveer 25 euro.


SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

Sam van Egmond

zaak (0252) 434 709

fax (0252) 434 609

RECLAMES

naam

zaak

fax

mobiel

prive

e-mail

Theo van Dijk

(0252) 434 715

(0252) 434 615

06 510 115 83

(0252) 411 258

[email protected]

ADMINISTRATIE

naam

zaak

fax

e-mail

In- en verkoop

(0252) 434 706

(0252) 434 606

[email protected]

zaak (0224) 591 444

fax (0224) 593 518

REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord VERTEGENWOORDIGERS

naam

zaak

fax

mobiel

e-mail

fax prive

Peter Apeldoorn

(0252) 434 731

(0252) 434 631

06 536 954 23

[email protected]

(0224) 591 823

Rick Bleeker

(0252) 434 743

(0252) 434 643

06 229 714 35

[email protected]

(0252) 434 643

Rober Dol

(0252) 434 717

(0252) 434 617

06 510 872 80

[email protected]

(0252) 434 617

John Droog

(0252) 434 747

(0252) 434 647

06 212 629 39

[email protected]

(084) 750 2327

Piet Goemans jr.

(0252) 434 728

(0252) 434 628

06 534 302 06

[email protected]

(0252) 434 628

Ronald van Gijlswijk

(0252) 434 829

(0252) 434 625

06 538 451 33

[email protected]

(0252) 434 625

Per Hoogenboom

(0252) 434 724

(0252) 434 624

06 201 374 57

[email protected]

(071) 3319 365

Simon Huisman

(0252) 434 723

(0252) 434 623

06 539 306 24

[email protected]

(0228) 562 517

Wilfred Keijzer

(0252) 434 756

(0252) 434 656

06 551 827 23

[email protected]

(0252) 434 656

Johan Kiekebos

(0252) 434 746

(0252) 434 646

06 139 353 83

[email protected]

(0224) 582 351

Tinus Lustig

(0252) 434 752

(0252) 434 652

06 537 337 83

[email protected]

(0223) 647 600

Marco Meijer

(0252) 434 718

(0252) 434 618

06 511 456 19

[email protected]

(0252) 434 618

Rob Müller

(0252) 434 749

(0252) 434 649

06 513 897 39

[email protected]

(0252) 434 649

Marcel Noppen

(0252) 434 722

(0252) 434 622

06 533 779 82

[email protected]

(0252) 434 622

Peter Nulkes

(0252) 434 735

(0252) 434 635

06 513 897 38

[email protected]

(0252) 434 635

Ruud Pennings

(0252) 434 750

(0252) 434 650

06 513 894 79

[email protected]

06-30577693

Frank van der Ploeg

(0252) 434 742

(0252) 434 642

06 533 799 36

[email protected]

(0252) 434 642

Aad Rood

(0252) 434 834

(0252) 434 677

06 511 942 94

[email protected]

(020) 600 5716

Rik Schoon

(0252) 434 732

(0252) 434 632

06 516 873 20

[email protected]

(0252) 434 632

Joost Schut (agent)

(0591) 521 508

(0252) 434 677

06 528 442 06

[email protected]

Bob Siecker

(0252) 434 730

(0252) 434 630

06 533 795 69

[email protected]

Eric Steltenpool

(0252) 434 754

06 215 008 47

[email protected]

(0252) 434 630

Dick Timmer

(0252) 434 720

(0252) 434 620

06 533 666 71

[email protected]

Paul Verkleij

(0252) 434 753

(0252) 434 653

06 116 036 88

[email protected]

Rob Visser

(0252) 434 738

(0252) 434 638

06 513 894 75

[email protected]

(0252) 434 638

Gert Vriend

(0252) 434 739

(0252) 434 639

06 536 718 57

[email protected]

(0228) 592 560

Nico Wiering

(0252) 434 721

(0252) 434 621

06 533 119 01

[email protected]

(0229) 574 872

Kuno Zonneveld

(0252) 434 719

(0252) 434 619

06 531 735 15

[email protected]

(0252) 434 619

HOBAHO KETENDIENSTEN functie

naam

Manager

Arno Verkley

Administratie

zaak

mobiel

fax/e-mail

06 533 915 07

[email protected]

(0252) 434 703

(0252) 434 603

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres

postcode

zaak

fax

Prof. van Slogterenweg 2

2161 DW Lisse

(0252) 517 687

(0252) 525 347

[email protected]

mobiel

HOBAHO VEILEN functie

naam

zaak

fax

(0224) 590 888

(0224) 590 498

Patrick Blijleven

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 202 189 99

[email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

Kantoor BolleNoord Veilingmeester

e-mail [email protected]

Veilingen, bemiddeling: materialen & machines


(0224) 299 997

NIEUWS HOBAHO

Hobaho trekt met ontbijtsessies het land in Ook in 2014 zet Hobaho de traditie voort om middels een aantal ontbijtsessies het gesprek tussen ondernemers en het onderzoeksveld op gang te brengen. Dit jaar echter dichter bij u thuis. Keukenhof biedt nog steeds een prachtig platform, maar ook andere belangrijke productiegebieden worden in de maand april aangedaan. Naast Lisse staan Emmeloord, ’t Zand en Zwaagdijk op het programma.

vroeg kun je starten? Momenteel worden middels een drieluik in BloembollenVisie de proefopzet en conclusies weergegeven. Tijdens de ontbijtsessies krijgen ondernemers de gelegenheid om hun persoonlijke werkwijze tegen het licht te houden en vragen te stellen. Bovendien kunnen kwekers onderling kennis en ervaringen uitwisselen. Uiteindelijk geeft onderzoek richting, maar moet een ondernemer voor zijn specifieke situatie de juiste methode bepalen.”

Ruim vijf jaar geleden heeft Hobaho een traditie in gang gezet met het jaarlijks organiseren van ontbijtbijeenkomsten op Keukenhof. Doel van deze sessies: bloembollenkwekers en onderzoekers op een informele en laagdrempelige manier dichter bij elkaar brengen. “De ontbijtsessies zijn zodanig ingevuld dat ondernemers met vragen omtrent recente ontwikkelingen in het onderzoek direct bij de betrokken onderzoekers terecht kunnen”, vertelt Sam van Egmond, directeur bemiddelen bij Hobaho. “Tot op heden gold Keukenhof als de plaats van handelen. Een mooi platform en dat blijft het ook. Tegelijkertijd merken we dat onze relaties in de belangrijkste productiegebieden behoefte hebben aan sessies dichter bij huis. Daar hebben we gehoor aan gegeven.” Hoewel de opkomst voorgaande jaren al behoorlijk goed was, hoopt Hobaho op deze manier een nog breder publiek te trekken. Bovendien sluit het aan bij de laagdrempeligheid van de bijeenkomsten. “Door het aspect afstand in te korten, worden ondernemers minder lang uit hun dagelijkse bedrijfsactiviteiten gehaald.” Virusselectie Tulp Op het programma voor 2014 staan vier ontbijtsessies: 4 april bij Van der Valk in Emmeloord, 11 april op BolleNoord in ’t Zand, 18 april bij Proeftuin Zwaagdijk en 25 april op Keukenhof. “Na het seizoen zullen we de nieuwe opzet evalueren en bepalen of deze vorm van kennisuitwisseling op deze locaties in 2015 voortgang zal krijgen.” Gezien de interesse vanuit het vak en de actuele onderwerpen die op het programma staan, zijn de verwachtingen volgens Van Egmond positief. “In Emmeloord en Zwaagdijk gaan we het hebben over ‘Virusselectie Tulp’. Samen met Frank Kreuk van Proeftuin Zwaagdijk wordt ingegaan op het recent uitgevoerde onderzoek met betrekking tot virusselectie: welk middel gebruik je, welke methode en hoe

Virusselectie Tulp: welk middel, welke methode en hoe vroeg kun je starten? Frank Kreuk onderzoeker Proeftuin Zwaagdijk tBQSJM&NNFMPPSE tBQSJM;XBBHEJKL Erwinia Hyacint: uitslagen werkbollentoets 2013 Peter Vreeburg onderzoeker PPO tBQSJM#PMMFOPPSE tBQSJM,FVLFOIPG Aanmelden via: www.Hobaho.nl/ontbijtsessies2014

Erwinia Hyacint De sessies worden bewust in het vroege voorjaar gehouden, als de onderwerpen actueel zijn. Van Egmond benadrukt dat voor alle bijeenkomsten geldt dat ook ondernemers uit andere teeltregio’s welkom zijn. Zo ook op BolleNoord en Keukenhof waar het onderwerp ‘Erwinia Hyacint’ is. “De meeste hyacintenkwekers zitten natuurlijk in het Noordelijk Zandgebied en de Bollenstreek”, geeft Van Egmond aan. “Bij de strijd tegen Erwinia en de beheersing van het probleem hebben we vorige jaren ook al uitgebreid stilgestaan. Steeds is gesteld: zorg voor schoon uitgangsmateriaal. Daarom is er vanuit het hyacintenvak zelf een ‘verplichte’ werkbollentoets in het leven geroepen waar we tijdens deze ontbijtsessies samen met Peter Vreeburg van PPO op inzoomen. Hij zal een toelichting geven op de uitslag van deze toets en het feitelijke deelnemerspercentage.” Voor alle vier de bijeenkomsten geldt dat ze om 8.00 uur starten en dat er een ontbijt beschikbaar is. Het doel is om rond 9.30 uur af te sluiten met de mogelijkheid om nog even na te praten. “We hopen dat er, ondanks de drukke bedrijfsvoering van ondernemers, op deze manier voldoende ruimte is om kennis te delen en van elkaar te leren.” 21 maart 2014VISIE 81

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND Bijzondere bolgewassen aangeboden: Allium Globemaster

Eigenschappen: - Planttijd: 0ktober - november - Hoogte: ± 80 - 100 cm - Bloeitijd: met-juni - Bloemdoorsnede: ± 20 cm Allium Globemaster is uitermate geschikt voor tuinbeplanting, en door het groen blijvende blad tijdens de bloei ook zeer geschikt als kuipplant. Leverbare maten: 24-op, 20-24, 18-20 Voor vragen over bijzondere bolgewassen, neem contact op met Rob Müller. Mobiel 06 513 897 39 Aanbod tulpenplantgoed

Broeibollenteam Rick Bleeker Per Hoogenboom Simon Huisman

06 229 714 35 06 201 374 57 06 539 306 24

TOP7 Rober Dol Marco Meijer Marcel Noppen Frank van der Ploeg Rik Schoon Dick Timmer Nico Wiering Kuno Zonneveld

06 510 872 80 06 511 456 19 06 533 779 82 06 533 799 36 06 516 873 20 06 533 666 71 06 533 119 01 06 531 735 15

Aanbod 2014 Aantal kg Productnaam Maat 8.000 Abba 5-10 1.500 Adore® ong 10.000 Agrass White 5-10,5 5.000 Alibi® 0-11 4.000 Alicante® 4-11 3.000 André Citroen 5-10 10.000 Antarctica® 0-11 5.000 Aquilla® 5-11 1.000 Avant Garde incl. 1 ha 3jr. bet. ong


Prijs 1,50 9,00 2,25 2,75 2,00 2,00 3,25 2,00 10,00

4.000 10.000 5.000 5.000 1.000 12.000 4.000 1.000 2.000 4.000 2.500 1.000 10.000 4.000 5.000 5.000 3.500 2.000 6.000 15.000 1.500 2.000 1.500 10.000 2.500 10.000 5.000 20.000 4.000 10.000 10.000 10.000 5.000 7.000 5.000 5.000 5.000 1.700 4.000 3.000 7.000 500 1.000 15.000 5.000 4.000 10.000 5.000 4.000 15.000 5.000 5.000 10.000 3.500 6.000 5.000 10.000 1.500 2.000 2.000 5.000 500 4.000 10.000 10.000

Belica® ong 4,00 Boston® 0-12 Bourbon Street® ong 4,00 Brigitta 5-10 2,00 Bullit® (paars Buis) ong 18,00 Candy Prince® kl.I Jap. 5-10 1,50 Cartouche® 5-11 2,00 Casual® incl. 1 ha lic. ong Cheers 0-11 1,75 Cilesta 5-11 1,65 Circuit® ong 5,00 Columbus® 0-12 5,00 Coquette 5-11 2,00 Crossfire® 4-11 4,50 Deshima 5-10 1,50 Dior® 0-11 3,50 Doberman® 0-12 4,00 De Dijk® 2015 ong 10,00 Dynasty® 5-11 1,75 Escape® 5-10 1,75 Expression® ong 9,00 Ferrari® 5-10 5,00 Fire Queen Rose ong 14,00 Flaming Flag® 5-11 1,75 Flaming Prince® ong 7,50 Gander’s Rainbow® 0-11 2,50 Hunter kl.I waardig 5-12 Ile de France 5-10 2,50 Irene Parrot® 0-12 4,00 Jan Seignette® 5-10 1,25 King’s Orange 5-11 1,50 Kung Fu 5-11 1,75 Lalibela ong 3,00 Laura Fygi 5-10 1,75 Leen van der Mark 5-10 1,50 Light Pink Prince® ong 3,00 Margarita 0-11 2,75 Marit 0-11 3,00 Mascara® incl. 3 ha 3jr. bet. ong 3,75 Match® 5-11 3,25 Maureen 4-11 4,50 Memphis® ong 16,00 Milkshake® ong 27,50 Mistress® 5-10 1,25 Monarch Parrot® incl. 1,5 ha lic. 0-11 4,00 Monsella® 5-10 1,75 Orange Juice® ong 4,00 Orange Princess 5-11 3,50 Oviedo® ong 5,00 Pikant® 5-10 2,00 Pink Twist® 5-11 3,00 Pionier® incl. 2 ha lic-15 ha 0-11 4,00 Prinses Irene 5-11 1,75 Prinses Irene Parkiet® ong 6,00 Purple Flag 5-10 1,75 Purple Lady® 5-11 2,50 Purple Prince 0-10 2,00 Queensday® ong 7,50 Red Bright Parrot® 0-11 incl. 1 ha lic. Red Planet® ong 4,00 Red Princess 0-11 4,50 Russia® ong 16,00 Robinho® 4-11 2,50 Ronaldo® 4-11 1,65 Royal Virgin® 0-10 1,50

20.000 1.000 15.000 2.000 5.000 10.000 5.000 2.000 1.000 2.500 10.000 10.000 1.500 1.500 1.500 15.000 5.000 1.000 5.000 5.000 10.000 10.000 5.000 20.000 15.000 4.000 5.000 10.000 1.000

Salmon Prince® Sandor® Seadov Sahara Rally® Silver Dollar Snowboard® Snowhill® Smirnoff® Spitfire® Strong Fire® 2015 Strong Gold Super Parrot® Surrender® Timeless® incl. 1 ha lic. Time Out® Tineke van der Meer® Tom Pouce® Tresor® Triple A® Update® Van Eijk® Viking Virichic® White Dream White Dynasty® White Master® White Prince® White Prince® 2015 Yellow Margarita®

4-11 ong 4-10 0-11 4-11 0-11 0-11 0-12 ong 0-12 5-10 5-10 ong ong ong 5-10 0-11 ong ong ong 5-10 5-10 0-11 5-10 5-11 ong 0-12 0-11 ong

Vraag 10.000 5.000 3.000 3.000 7.000 5.000 2.000 5.000 10.000 10.000 10.000 15.000 10.000 5.000 5.000

Aafke® Barcelona Christmas Gift Columbus® Dynasty® Denmark® Flash Point® Jumbo Pink® Kung-Fu Margarita Orange Dream® Strong Gold Verandi Victor Mundi World’s Favourite®

5-11 5-10 5-11 0-12 5-10 5-11 0-5 5-10 5-10 5-10 5-11 5-10 5-11 5-11 5-11

Mutant van Ben van Zanten

1,25 10,00 1,65 1,50 2,50 4,50 7,50 10,00 5,00 3,00 2,50 7,00 7,50 15,00 1,35 3,00 30,00 3,00 5,50 1,00 1,50 2,50 2,75 5,00 4,00 3,00

2,00

4,00 1,60 3,50 3,75 3,00 1,50 2,00 1,50 2,50 3,00 2,50 4,00

GEHEEL VRIJBLIJVEND Broei en teelteigenschappen als Ben van Zanten Totaal worden er 19 Ha licenties uitgegeven.

10 porties beschikbaar van 1.500 kg 0-12 en 1 Ha teeltrecht. Prijs per portie is € 10.000,= Licentievergoeding € 1,80 per RR.

2.500 rr Dahlialand 1-11-2015 450 rr Gladiolenland 25-8-2014 700 rr Dahlialand 1-11-2014 175 m2 Koelcelruimte 330 kuubkisten Koelcelruimte 40.000 leliekratten Koelcelruimte

N’wijkerhout 2015 Lisse/Hillegom 2014 Vogelenzang 2014 Voorhout 2014 De Zilk 2014 Julianadorp 2014

Avant Garde® BEN VAN ZANTEN x VERONA Dubbele vroege tulp, crème.

Voor vragen over gebruikswaarden en aanbod in alle gladiolenrassen Kunt u contact opnemen met: Tinus Lustig specialist in gladiolen 06 537 337 83 Mail: [email protected] Voor droogverkoop en bloemproductie Aanbod en Vraag Hyacinten

1.500 kilo in aanbod voor €10,00 ongeraapt per kilo met 1 hectare teeltrecht. Totaal 30 ha.

Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogverkoop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen. Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl

Bij vragen of interesse kunt u contact opnemen met Simon Huisman, mobiel: 06-53930624 of email: [email protected]

Ruud Pennings

06 513 894 79

De landbank Te huur gevraagd: Opp. / rr Product Tot: Omgeving Oogstjaar 3.000 rr Hostaland 1-12-14 N’wijk/Nw.hout 2014 1.400 rr Vers wortelenland 1-11-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Hyacintenland 10-8-2015 Lisse 2015 2.300 rr Narcissenland 15-8-2015 Bollenstreek 2015 2.000 rr Hyacintenland 10-8-2015 N’wijkerhout 2015 2.500 rr Afdekpeenland 1-5-2015 Bollenstreek 2015 500 rr Nanussenland 1-10-14 Bollenstreek 2014 Hillegom 2014 2.000 m2 Vollegrondskas 5 ha Kleigrond voor rode kool1-10-’14 Schermer 2014 10 ha Kleigrond voor broccoli 1-10-’14 Schermer 2014 2.000 rr Zantedeschialand 1-12-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Naland, vers voor wortelen1-12-’14 Bollenstreek 2014 10 ha Kleigrond voor sla 1-10-’14 Schermer 2014 1-12-2013 Bollenstreek ‘14/’15 3.000 m2 Vollegrondskas 500 rr Zantedeschialand 10-11-2014 Noordwijk 2014 4.000 rr Hyacintenland 1-8-2015 Callantsoog 2015 5.000 rr Hyacintencontractteelt 1-8-’15 Julianadorp e.o. 2015 Te huur aangeboden: Tot: Omgeving Oogstjaar ‘13/14 400 m2 Opslag/verwerkingsruimte vanaf 1-4-2014 250 rr Bloemenland 1-10-2014 N’wijkerhout 2014 700 rr Bloemenland 1-9-2014 Voorhout 2014 1.400 rr Narcissenland 15-8-2015 De Zilk ‘14/2015 600 rr Hyacintenland 1-8-2015 Noordwijk ‘14/2015 1.200 rr Dahlialand 1-11-2014 Voorhout 2014 400 rr Dahlialand 1-11-2014 Voorhout 2014

Hyacinthus Atlantic® Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr. 06 534 302 06 Bob Siecker 06 533 795 69 Paul Verkleij 06 116 036 88 Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr. 06 532 950 91 Hyacinten Team Hobaho op Twitter @hyacintenteam

Artikel Merk Boslijn Van den Berg Rollensorteerder Antha Schubfrees M.A. van der Sluis Kopmachine M.A. van der Sluis Ontklisterunit BMF Veldspuit Sieger Schubmachine Antha

15681 15680 15679 15678 15671 15670 15669 15668 15666 15665 15664 15661 15658 15655 15651 15649 15647 15646 15645 15643 15641 15639 15634 15628 15627 15626 15625 15622 15618

Transportband Antha 950,00 Afvoerband Compas 750,00 Plantmachine Van Hienen 9.000,00 Ontklisterunit Schouten 3.000,00 Bunkerdoseerelevator Schouten 3.000,00 Rollensorteerder Schouten 3.750,00 Bochtband Total Systems 4.750,00 Verzamel-/ transportband Olimex 1.750,00 Boslijn van den Berg 3.500,00 Vellenbak van Rooijen 4.950,00 Heater Klima 400,00 Ventilatoren, 4 stuks Klima 175,00 Droogwand 4 breed 4 hoog, geschikt voor 120x100 cm 200,00 Ventilatoren, 4 stuks Klima 200,00 Koffieautomaat Fortune 400,00 Koffieautomaat Coffiebar 400,00 Afvoerband Compas 1.500,00 Kunststof gaasbakken, 3.000 stuks Curtec / Curver 3,75 Spoor- en betonplaten, 38 stuksStelcon 24,50 Stelentrekker 600,00 Selectiewagen M.A. vd Sluis 1.100,00 Gaasbakken, 1500 stuks50x75 cm 0,50 Zaaimachine Zibo 650,00 Plantmachine Nobels 700,00 Afvoerband van den Berg 1.100,00 Kopmachine Gulko 400,00 Opplantmachine Allround 5.000,00 Afvoerband Tibo 200,00 Elevator Compas 400,00 Pelmachine van Dijke 1.700,00 Lasapparaat Hellas 150,00 Ventilatoren, 12 stuks IJsselmuiden 150,00 Beregeningshaspel Irrimec 12.750,00 Kopmachine Fiat / Potveer 5.500,00 Gaasbakken, 1.500 stuks 0,75 Sorteermachine Schouten 7.500,00 Plantmachine Van Hienen 2.500,00 Pelband Bruyn 600,00 Toegangspoort/Schuifpoort Heras 9.000,00 Grondankers, 360 stuks 5,00 Kantelaar Antha 1.000,00 Rookgasafzuiger 400,00

Nieuwe zwarte lelie- en exportkratten tegen een scherpe prijs Leliekratten Afmeting: 60x40x23 cm Kleur: Zwart Prijs: € 2,84 per stuk (per volle vracht) Exportkratten Afmeting: 60x40x18 cm Kleur: Zwart Prijs: € 2,21 per stuk (per volle vracht)

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888 Artnr. 15721 15709 15707 15706 15705 15704 15701

15700 15699 15698 15697 15696 15695 15694 15693 15689 15687 15686 15683 15682

Vraagprijs 8.000,00 500,00 400,00 6.500,00 1.500,00 1.000,00 1.500,00

Voor meer informatie Hobaho Veilen, tel. 0224 59 0888 of e-mail [email protected]. Of uw eigen intermediair.

Volg het aanbod van machines en materialen op:

@hobahoveilen


KAVB NIEUWS KEURING

Andere facetten Gespreksstof genoeg in de KAVB-keuringszaal. De ene keer is het een vraag van een teler over een aangekocht product, de andere keer staat een nieuwe cultivar centraal. Daarbij gaat het om veel meer dan alleen de kleur of de vorm. Andere facetten zijn ook om op te letten. VEEL BLOEMEN De eerste was narcis ‘Snow Baby’ van C.G. van den Berg & Zn uit Anna Paulowna. De inzender liet drie potjes zien, gewoon uit de praktijk, van deze kleine witte trompetnarcis. De gebruikte bolmaat was 8/10, het resultaat: een pot vol bloemen. Dat kan perspectief bieden voor die andere, zo veel gebruikte gele, die ook rijk kan bloeien, maar waarvan de bollen toch vaak een paar maten groter moeten zijn voor een goed resultaat. Het andere voorbeeld was een aantal hyacintenzaailingen van John Nijssen uit Velserbroek. Voor de hoogste score op de Speciale Hyacintenkeuring gingen ze niet, maar wat er net onder de grond zat, was wel prijzenswaardig: een bolmaat 12 die in staat is om een volwaardige tros bloemen op te leveren. De pottenbroeier kan op een pot waar hij normaal gesproken drie bollen zet nu vijf bollen kwijt, de snijhyacintenbroeier kan van eenzelfde vierkante meter misschien wel dertig procent meer productie halen. Misschien allemaal toekomstmuziek, maar wel iets om aan te denken bij het kijken naar nieuw sortiment.

TOPKWALITEIT Veel lof was er op de Speciale Hyacintenkeuring voor de inzending van L.W.A. van der Poel uit Breezand. Hier stonden de twee prijswinnaars voor respectievelijk pot- en snijhyacint. De blauwe 149-II1-21 werd als beste pothyacint aangewezen en 713.II2.01 als beste snijhyacint. De laatste is 45 cm lang en heeft een lange, prima gevormde bloemtros. Ook de roze 907.II4.05 was hier een van de blikvangers. Kapiteyn Group maakte indruk met onder meer de gevuldbloemige ‘Manhattan’, de meerstelige ‘Freestyler’ en de paarse snijhyacint 0302. Vof Th.A. Pennings & Zn zette onder meer ‘Woodstock’ en ‘Blue Trophy’ in een zware kwaliteit neer, terwijl Prins & Topper ‘White Ideal’ op pot en in veilstadium liet zien.

Narcis ‘Snow Baby’

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR 1PTUCVTt"%)JMMFHPNt#F[PFLBESFT8FFSFTUFJOTUSBBUBt(")JMMFHPN UFMFGPPO tGBY tFNBJMLBWC!LBWCOM


Foto’s: René Faas

W

at beweegt een ondernemer om te investeren in nieuw sortiment? Waar let hij of zij op? Is het alleen de kleur, of tellen er nog hele andere facetten mee? Terugkijkend in de bloembollengeschiedenis blijkt het soms een heel ander aspect te zijn dat ooit de weg naar succes inleidde. Zoals ooit bij de tulp ‘William Copland’, al bijna weggegooid, maar vanwege de toevallige ontdekking dat hij bruikbaar was in de broeierij, uitgegroeid tot een zeer succesvolle Darwintulp. In deze tijd is dat een basisvoorwaarde voor het welslagen van een lang tulpenleven. Nu zijn er weer hele andere zaken waar telers en broeiers op kunnen letten als het gaat om nieuw sortiment, zoals de productie per vierkante meter. Enkele mooie voorbeelden daarvan waren de afgelopen periode te zien in de KAVB-keuringszaal.

Hyacint 907.II4.05

VARIATIE Aan variatie in andere gewassen geen gebrek de afgelopen weken. Neem de narcis, waarbij Fa. J.H. Oostdam bijvoorbeeld de witte potnarcis ‘Geneve’ showde en M.C.A. Langeveld de aandacht vestigde op de felgele kleine trompetnarcis ‘Growers Pride’. Nieuw bij Nic. van Hage was ‘Indian Star’, een dubbele mutant van ‘Indian Ruler’. Sneeuwklokjes waren er begin maart ook nog. Gerard Oud kwam naar Lisse met onder meer Galanthus elwesii ‘Valentine’s Gift’ en ‘Goldilocks’. C.P.J. Breed zette een mooie variatie in krokussen op tafel, waaronder de gestreepten Crocus biflorus ssp parkinsonii, C. reticulatus ‘Little Amber’ en Crocus vernus ‘Twinborn’. Ook fraai waren hier Anemone appenina ‘Petrovac’ en Muscari muscarimi. Sjaak de Groot voegde daar nog een wit met gele vorm van Iris bucharica aan toe, evenals de vroegbloeiende Narcissus poeticus var ornatus. Ten slotte kreeg ook de tulp de nodige aandacht, onder meer in de pottulp ‘Outbreak’ van Jos Duineveld en ‘Ice Lolly’ van Boltha BV.

www.kavb.nl

HET PANEL

COLUMN

In de vorige editie van BloembollenVisie was het al te lezen: de regeling Seizoensarbeid staat ter discussie vanwege aanpassing van de pensioenwetgeving. Onder de regeling vallen studenten, scholieren, huisvrouwen en huismannen die acht weken lang konden werken zonder afdracht van pensioenpremie. Daar komt waarschijnlijk per 1 april 2014 een eind aan. Reden voor de stelling

Het verdwijnen van de regeling Seizoenarbeid gaat mij geld kosten Alfons Kuip, teler van narcis, pootaardappelen, tulpen en lelies, Texel De vrijstelling om pensioenpremie af te moeten dragen voor gelegenheidsarbeiders is ooit in het leven geroepen om werkdruk bij de pensioenfondsen te beperken. Daar men nu echter van mening is dat iedereen recht heeft op pensioenopbouw komt die vrijstelling te vervallen. Omdat het alleen diegenen aangaat die 21 jaar of ouder zijn, heeft dat voor mijn bedrijf beperkte gevolgen. De meeste seizoensmedewerkers op mijn bedrijf zijn jonger en blijven dus vrijgesteld. In mijn studententijd heb ik regelmatig in een broodfabriek gewerkt en in die hoedanigheid pensioen opgebouwd. Jaren later heeft het pensioenfonds voor die branche mijn pensioenrechten afgekocht middels een eenmalige uitkering. Waarschijnlijk omdat ze zich realiseerden dat ik geen witte bollen, maar bloembollen ging produceren. Ik vraag me dan ook af of naast werkgevers ook de pensioenfondsen wel blij zij met deze extra administratieve rompslomp. Voor de gelegenheidswerker zet het in ieder geval geen zoden aan de dijk.

Marieke van den Berg-Haver, medewerkster P&O en transport bij Boltha De verdwijning van de regeling Seizoenarbeid gaat mij geld kosten. Daar ben ik het mee eens. In de zomervakantie werken er een aantal scholieren bij ons voor maximaal acht weken dus wij maken veel gebruik van de regeling Seizoenarbeid. Er komt voor ons als werkgever veel meer administratiewerk bij kijken als de regeling Seizoenarbeid gaat vervallen dus dat is geen voordeel. Ik ben het er wel mee eens dat iedereen die werkt recht heeft op pensioenopbouw, maar voor acht weken is dit zo minimaal dat het niet opweegt tegen de administratiekosten van de werkgever. De wachtperiode van twee maanden lijkt mij een prima oplossing, zodat alle werknemers dezelfde rechten hebben.

Rob Geerlings, teelt en handel van Zantedeschia, Noordwijkerhout Dit gaat helaas zeker veel extra geld kosten voor de bedrijven. Ook zal er veel administratief werk bij komen. Het zal duidelijk moeten zijn dat niemand daarop zit te wachten in deze tijden. Gelijke behandeling klinkt mooi, maar er wordt volgens mij voorbijgegaan aan de reden waarom deze regeling er was en wat de neveneffecten zijn. Juist voor veel Nederlandse jongeren was dit een mooie regeling waardoor zij kennis konden maken met onze sector, vooral tijdens pieken in de oogstseizoenen. Het was goed te combineren met hun studie en tegelijk een mooie, tijdelijke werkervaring. Nog steeds vind ik het niet verkeerd als ik in een CV lees dat een kandidaat tijdelijk werk heeft verricht in onze sector. Een ervaring van significante waarde waaraan ze vaak goede herinneringen hebben en een beter beeld van onze bedrijven. Het was dus ook een mooie regeling om jonge Nederlandse mensen te laten instromen in de tuinbouw als het werk ze echt aansprak. Het risico van al de verwachten rompslomp en bijkomende kosten is dat het wellicht beter is om dergelijke tijdelijke vacatures door een goed uitzendbureau in te laten vullen.

Het geheim Wellicht heeft u weleens gehoord van de film ‘The Secret’. Bij het uitkomen van de film in 2006 ontstond er onmiddellijk een hype. Verschillende Amerikaanse en Nederlandse televisieprogramma’s besteedden er aandacht aan en de film verscheen al snel in boekvorm. Niet geheel verrassend: The Secret is eigenlijk een zelfhulpgids voor een voorspoedig en succesvol leven. En wie wil dat nou niet? Kort samengevat komt het er op neer dat ieder gesteld doel binnen handbereik komt door je gedachten te fixeren op dingen die je graag wilt bereiken. In het boek wordt dit de ‘Wet van de aantrekking’ genoemd. Als je iets maar graag genoeg wilt, en er hard genoeg aan denkt, komt het vanzelf naar je toe. Uiteraard kwam er ook veel kritiek op The Secret. Je krijgt immers lang niet altijd alles wat je wilt en iedereen zal moeten leren leven met tegenslag en pech. Toch is het volgens mij zeker niet verkeerd om zo nu en dan eens stil te staan bij positieve en gewenste ontwikkelingen. Vandaar dat we tijdens de onlangs gehouden jaarlijkse ledendag van de KAVB hebben geconstateerd dat de Nederlandse economie gestaag uit het dal klimt en het consumentenvertrouwen al weer geruime tijd stijgt. Ook verwacht het Centraal Planbureau dat de internationale handel de komende tijd flink zal aantrekken waardoor de Nederlandse export kan toenemen. Voor de afzet van bloembollen en bolbloemen zijn dat goede geluiden! We zien dan ook dat de stemming bij teelt, handel en broeierij langzaam stijgt. Natuurlijk zijn we er nog niet. Het herstel is pril en niet gelijk over alle gewassen verdeeld. Maar het gaat wel de goede kant op. Zeker nu deze week Keukenhof weer is geopend. De lente is nu officieel begonnen en een kleine miljoen recreanten en toeristen zullen de komende maanden weer genieten van al het moois dat onze sector te bieden heeft. En wie weet kunnen we aan het einde van het jaar constateren dat ook u de toekomst met vernieuwd vertrouwen tegemoet kunt zien. Er alvast aan denken kan in ieder geval geen kwaad. Prisca Kleijn


KAVB NIEUWS

Correspondenten bijgepraat over ontwikkelingen

Foto: René Faas

Donderdag 6 maart zijn de correspondenten van het Scheidsgerecht voor de Bloembollenhandel door de KAVB bijgepraat over diverse ontwikkelingen die gaande zijn op hun werkgebied.

Nieuwe opzet speciale narcissenkeuring Ook dit jaar organiseert de KAVB weer speciale keuringen voor het product narcis. Er zijn vier keuringsmomenten op twee locaties. De keuringsdagen en locaties zijn: maandag 31 maart, 7 april en 28 april bij CNB, Heereweg 347, 2161 CA Lisse, en woensdag 23 tot en met vrijdag 25 april op de Floratuin, Rijksweg 85, 1787 PK Julianadorp. Vanwege de modernisering van de keuringen wordt door de commissie alleen de beste narcis aangewezen. Daarnaast kan de commissie een enkele inzending aanwijzen waar zij extra de aandacht op wil vestigen. Ook het prijsvraagprogramma is aangepast. Er worden geen cijfers meer gegeven, dat wil dan ook zeggen dat elke keuring op zich staat. Inzendingen kunnen tot 10.30 uur worden neergezet. Voor de keuring in Julianadorp kan dat tot ongeveer 9.00 uur, waarna om 9.30 uur wordt gekeurd. Naam van de cultivar en de gegevens van de inzender zijn van belang in het kader van de verslaglegging en eventuele promotie. Graag zo volledig mogelijk opgeven. Prijsvragenprogramma De beste pot: een cultivar, vijf bloemen per cultivar De beste vaas: een cultivar, tien bloemen De beste collectie: drie cultivars, drie bloeiwijzes per cultivar De commissie kan een of meer prijsvragen samenvoegen als er voor een prijsvraag te weinig deelname is. De prijs voor de beste pot, vaas of collectie bestaat uit een certificaat. CNB organiseert een Narcissendriedaagse van woensdag 23 april tot en met vrijdag 25 april 2014 op de Floratuin in Julianadorp. Van elke keuring wordt een fotoverslag op de Facebookpagina van de KAVB gezet.

Foto Arie Dwarswaard

Zo werden door beleidsmedewerker Stan van Oers de geactualiseerde richtlijnen toegelicht. Deze hebben bijvoorbeeld betrekking op wijzigingen op het gebied van toetsingen. Momenteel volgen ontwikkelingen op dat gebied elkaar snel op en het is van belang dat correspondenten steeds over de juiste informatie beschikken. Tijdens de bijeenkomst was er ook voldoende ruimte voor het uitwisselen van ervaringen. Naast het nemen van monsters krijgen correspondenten ook allerlei vragen over bijvoorbeeld uitslagen en toetsingen. Vandaar dat de correspondenten ook worden voorzien van de nodige achtergrondinformatie. Van Oers: “Die extra informatie hebben ze nodig om hun werk op een goede en zorgvuldige manier te kunnen doen.” Verder kon worden gemeld dat het aantal monsters in 2013 ruim 1300 bedroeg. De laatste jaren is er een toename in het aantal monster te zien, waaruit blijkt dat de scheidsgerechtmonsters in een grote behoefte voorzien. Met name bij lelie en tulp was afgelopen jaar sprake van veel belangstelling. Ten slotte was er aandacht voor de procedures en de snelheid waarmee die procedures worden doorlopen. Van Oers: “Monsters hebben bij de KAVB de hoogste prioriteit. We proberen partijen zo snel als mogelijk te informeren. Dat gebeurt bijvoorbeeld nu al door de uitslag per e-mail door te sturen. Als KAVB steken we in dat aspect veel tijd.”

Gecombineerde jaarvergadering Narcis en Bijzondere bolgewassen Op donderdagmiddag 17 april vindt in Lisse de gezamenlijke jaarvergadering van de productgroep Narcis en Bijzondere bolgewassen plaats. Naast diverse actualiteiten, zoals de stand van zaken van het stengelaaltjesfonds narcis, zal de BKD de ervaringen met de kwaliteitskeuring van narcis en bijzondere bolgewassen in het afgelopen jaar belichten. PPO zal resultaten uit onderzoeksprojecten presenteren, waaronder warmwaterbehandeling tegen aaltjes. Tot slot is ruimte ingebouwd voor een interessante spreker. De vergadering stopt op tijd, zodat om 16.00 uur gelegenheid is de prijsuitreiking van de Narcissenshow en Bijzondere bolgewassenshow op de Keukenhof bij te wonen.

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


www.kavb.nl

Productgroep Tulp: nieuwe voorzitter

Leden Noord-Nederland over water geïnformeerd Gespreksstof genoeg tijdens de algemene ledenvergadering van de kring Noord-Nederland en de afdeling Lelieteelt in Noord- en Oost-Nederland, die donderdag 13 maart in Donkerbroek werd gehouden. De lelieteelt in dit deel van het land staat volop in de belangstelling, soms positief, soms negatief. Individuele ondernemers spelen daar op in, bijvoorbeeld door voor het eigen bedrijf een folder te maken die omwonenden informeert over de diverse bedrijfsactiviteiten. Tijdens de vergadering werd op zo’n folder de aandacht gevestigd. Ook leven er ideeën voor een gezamenlijke aanpak, aanvullend op wat de KAVB nu al doet. Zo was er een voorstel van de afdeling Lelieteelt in Noord- en Oost-Nederland om binnen de structuur van de KAVB algemene informatie en lijnen via de productgroepen te laten lopen. Het voorstel wordt door KAVB-directeur Prisca Kleijn meegenomen ter bespreking in het KAVB-Hoofdbestuur. Ook was er deze bijeenkomst veel aandacht voor water. Vanuit diverse instanties werden de aanwezigen geïnformeerd over de kwaliteit van het oppervlaktewater in relatie tot de teelt, en tot het spoelen van bloembollen. Ingegaan werd ook op de regels rond water zoals die zijn opgenomen in het Activiteitenbesluit, dat sinds 1 januari 2013 van kracht is. Na afloop kregen de aanwezigen de zogenoemde Toolbox emissiebeperking mee, een map met zeventien informatiekaarten over dit onderwerp

Corine Anker: ‘Meer nadenken over beschikbaarheid zoet water’

Foto: René Faas

Mark Heemskerk is de nieuwe voorzitter van de KAVB-productgroep Tulp. Hij volgt Louis Poel op die twaalf jaar lid was van het bestuur van de productgroep, waarvan acht jaar als voorzitter. Mark Heemskerk was al bestuurslid en is tijdens de vergadering van 11 maart door het bestuur benoemd tot nieuwe voorzitter. Mark Heemskerk heeft een bloembollenkwekerij in De Zilk met onder meer tulpen. Naast de verkiezing van een nieuwe voorzitter stond het bestuur stil bij het Tulpen Onderzoeks Fonds (TOF). De bestuursleden drongen aan op een zo breed mogelijke vertegenwoordiging uit de tulpensector in het bestuur van het fonds. Binnenkort worden de eerste onderzoeksvoorstellen verwacht waar TOF mee aan de slag kan. Verder is het bestuur geïnformeerd over het project Minder virus in tulp dat door PPO en Proeftuin Zwaagdijk wordt uitgevoerd. De beschikbare resultaten zijn besproken en de lopende projecten toegelicht. De BKD bracht een voorstel in dat ook in andere productgroepen aan de orde is: een norm voor opslag. Hierover is met de BKD uitgebreid gediscussieerd. Op basis van de reacties uit de andere productgroepen zal een voorstel gaan naar het BKD-bestuur. Ook is gesproken over de wens van de productgroep om waar mogelijk partijen samen te voegen. De BKD laat dit zoals het is, dus geen mogelijkheid inbouwen om partijen bij levering samen te voegen. Ten slotte is teruggeblikt op de Dag van de Tulp, vrijdag 31 januari op Proeftuin Zwaagdijk. KAVB-beleidsmedewerker Danielle Kroes: “De reacties waren onverdeeld positief. Het bestuur vond het een dag met een mooie uitstraling naar vakgenoten en ook een goede netwerkgelegenheid gezien de enorm hoge opkomst van ondernemers en externen.”

Er valt niet zozeer meer neerslag in Nederland, maar de verdeling is minder gelijkmatig dan voorheen. Soms betekent dat periodes met langdurige droogte, soms juist veel regen in een korte tijd. Volgens beleidsmedewerker Corine Anker moeten telers de komende jaren meer rekening houden met een langdurig tekort aan zoet water. Daarbij gaat het soms om verdroging, maar soms ook om verzilting. “Ondernemers zullen nog meer dan in het verleden moeten gaan nadenken over de vraag hoeveel zoet water ze voor de teelt nodig hebben, hoe efficiënt ze daarmee kunnen omgaan, en in hoeverre ze zelf voor voldoende zoet water kunnen zorgen. Dat is de reden waarom de KAVB participeert in twee onderzoeksprojecten.” Het eerste project betreft de opslag van regenen drainwater in een bovengronds bassin. Sinds najaar 2012 ligt er een proef van de provincie Noord-Holland en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bij bollenteler Hans Smit, die inmiddels met een jaar is verlengd, en waar na het eerste jaar al goede resultaten werden geboekt. Dit voorjaar start in Anna Paulowna een tweede project: Spaarwater. Hier gaat het om ondergrondse opslag van drainwater. Anker beseft dat beide projecten voor de praktijk de nodige investeringen zullen gaan vragen. “Uiteindelijk zal de teler zelf de rekensom moeten maken. Wat kost het allemaal en wat gaat het hem opleveren. Maar zeker in de kop van Noord-Holland zullen ondernemers deze projecten goed moeten volgen.”


Variabel schoksorteersysteem Enorme capaciteit In alle denkbare breedtes uitvoerbaar Kan in bestaande systemen worden geïntegreerd

WWW.POTVEER.NL PIET STROET - 06 20448947 MATHIJS VAN LANGEN 06 10957903 PAUL BLOM - 06 53700077

Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ANEMONEN

Mekos machines

e-mail: [email protected]

voor professionals.

Mekos spoelmachines

Mekos kopmachines

Mekos uit Schagerbrug is fabrikant van kopmachines, ligbedframes en spoeltrommels. Bijna alles is mogelijk bij Mekos Schagerbrug BV. Bel voor geheel vrijblijvende informatie: 0224-571555 www.mekos.nl

Mekos ligbedframes

Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

’T ZUIDELIJK HALFROND IN BLOEI !

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

Tel Auto

: 0223-522135 : 06-53719915

Fax: 0223-521480 E-mail: [email protected]

Kijk nu op onze website www.fredsteenvoorden.nl Ook maken wij nieuwe spoelmachines! 3 x Compas afvoer/pel-leesband 80cm x 900cm frequentie geregelde snelheid. 2 x Compas band 20cm x 450cm in goede staat. 1 x Compas band 20cm x 490cm in goede staat. 1 x Compas afvoerband 30cm x 1100cm(kan korter) moet nieuwe band om 1 x Compas afvoerband 20cm x 1000cm in nette staat met stuursnaren. 1 x Compas afvoerband 60cm x 130cm op laag pootstel in knappe staat. 1 x Compas gebruikte pel/leesband breedte 120cm, lengte 650cm of korter met nieuwe frequentie regelaar, nieuwe motor en aandrijfrollen. ABS AFP 0831.3 M13/6 Dompelpomp 10m3 bij 4 M//WK 50m3 bij 1 M//WK 1,8Kw 9 stuks ABS dompelpompen van 60 tot 100m3 per uur Afzuiger/exhauster 30kw in/afvoerpijp Ø500mm in zeer goede staat met schakelkast Allround trommelspoeler 2500 x 1300mm opknapper Allround trommelspoeler 1650 x 5000mm dubbel portaal, zo uit het werk, gereviseerd of geheel gestraald en gespoten de keus is aan u. Allround combi trommelspoelmachine met kluitenscheider, trommel 3750 x 1650 zo uit het werk of geheel gereviseerd. Van Dijke zwenkband 90 x 3000mm in goede staat. Botman stenen/kluitenscheider type 600K rechts geheel gereviseerd. Botman trommel spoeler 1650 x 3750mm, moet nog geheel opgeknapt worden Botman kistenvuller geschikt voor 120 x120cm kisten en 120 x 150cm kisten, heen en weerband 300 x 60cm, nieuwe bovenbouw, cilinders en schakelaars, gestraald en gespoten, als nieuw Compas bunker 80 x 250 cm knik en met frequentiegeregelde snelheid Flygt dompelpomp 3085 70m3 per uur Palletstelling als nieuw 5,30mtr. Hoog, diepte 1,10mtr. breedte liggers 2,70mtr. draagvermogen 3 ton per vak scherp geprijsd bel voor meer info! Steenvoorden gepoedercoate vellenbakken nieuw, 120cm breed met keuze uit links/rechts of achteruitloop Steenvoorden nieuwe kluiten/stenenscheiders grote capaciteit, standaard gepoedercoat en kluitenband links of rechts te monteren, scherp geprijsd, bel voor meer info Vellenbak gegalvaniseerd 80cm breed, band variabele snelheid, boven douche en hoekbroes in prima staat prijs € 4.950,Voor alle onderdelen, onderhoud en service van uw Botman machines en ook andere merken, o.a. Antha, Compas. s sFred Steenvoorden

Wegens het succes van voorgaande jaren toont Onings Holland ook dit jaar uitgebreide bloeiproeven met een compleet assortiment bollen van het Zuidelijk halfrond.

/[IOIVWYMX'LMPMIR2MIY[>IIPERHLIFFIR3RMRKWKIZVEEKHLYR LIPIEWWSVXMQIRXXITPERXIR-RXSXEEP^MNRIVQSRWXIVWKITPERX MRVYMQZEVMtXIMXIR(IFPSIMTVSIZIRQIXHIÎFSPPIR^MNRZEREJ RY XI FIOMNOIR MR HI TVSIJOEW ZER 3RMRKW ,SPPERH /[IOIVW IR LERHIPEVIR ^MNR MIHIVI [SIRWHEK ZER LEVXI [IPOSQ ZER XSX YYV3TEPPIERHIVIHEKIRMW qqRXIPIJSSRXNIREEV ZSPHSIRHI ZSSV IIR FI^SIO IR VSRHPIMHMRK 4*3RMRKW&:%&';IWXPERH(,4SIPHMNO,SPPERH 8 * ) MRJS$SRMRKWGSQ

[[[SRMRKWGSQ 3RMRKW,SPPERH-RG43&S\4EWS6SFPIW'%97% 8*)MRJS$YWESRMRKWGSQ

fruitteelttrekkers smalspoor

Smalspoor trekkers van 60 t/m 95 pk

dichterbij dan u denkt! Gebr. De Vor Achterveld BV Tel. 0342 45 95 41

•

[email protected]

•

www.devor.nl

Industrieplaten, Keerwanden en Verholen goten bestellen? Ruud Kappe bellen!

• Vanaf 1981 wereldwijd actief op de markt van landbouwtrekkers • Vanaf 2008 succesvol geïntroduceerd in Nederland • Vanaf 12 pk, oplopend tot 140 pk landen tuinbouwtractoren • Vanaf ingebruikname tot inruil optimale dealerondersteuning en service • Een trekkermerk om (lage) rekening mee te houden!

www.devor.nl/kubota-landbouw Zoek en vind: Kubota Landbouw

Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee!

Tel. 0252 - 21 23 22 - Mob. 06 - 496 33 866

www.bureauvanvliet.com

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

Bel 023 571 47 45 en vraag naar Remco Wijnhout of mail [email protected] voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

[email protected]

Hessel Gietema Van der Avoird Bleombollen, Espel

ZEKERHEID MET FLINT EN FOLICUR Met een uitstekende werking onder uiteenlopende weersomstandigheden is Folicur voor mij jaar op jaar een belangrijke basis in het spuitschema. De gewasveiligheid in combinatie met de systemische werking maken het tot een geweldige all-rounder. Gedurende de periode van bloei en koppen is Folicur voor mij het aangewezen product om het gewas te beschermen tegen het invuren van de stelen. Flint biedt een enorme zekerheid. Flint gebruiken betekent voor mij veiligheid vanwege enerzijds de zachtheid voor het gewas, anderzijds vanwege de bijzonder sterke preventieve werking tegen Botrytis.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Gazelle

®

Kamt luizen het veld uit.

• Sterk tegen luizen. • Ook tegen leliehaantje, cicaden en gladiolentrips. • Versterkt de virusbestrijding. • Past perfect in alle bolgewassen. • Flexibel toepasbaar: ook tijdens de bloei.

VINCENT CORNELISSEN: FAALKOSTEN SECTOR KUNNEN LAGER

Recommend Documents