voor alle kinderen tot 19 jaar
Jeugdgezondheidszorg
Gezondheid telt!
Folder voor ouder(s)/verzorger(s)
U wilt het beste voor uw kind: een onbezorgde jeugd en een goede gezondheid. Als ouder speelt u daarbij een belangrijke rol. Gezond opgroeien en opvoeden gaan voor een groot deel vanzelf, maar met hulp, begeleiding en antwoorden op uw vragen gaat het nog beter. In deze folder leest u wat de jeugdgezondheidszorg daarbij voor u kan betekenen.
Onze jeugdartsen, jeugdverpleeg-
psycholoog of maatschappelijk werk.
kundigen, verpleegkundig specialisten,
Dat gebeurt altijd in overleg met u.
teamassistenten, neonatale screeners, logopedisten, videohometrainers en psychologen zetten zich in voor kinderen tot 19 jaar. Ons motto is ‘geen kind buiten beeld’. Ons doel is om problemen voor te zijn en om kinderen en gezinnen die problemen hebben, snel te helpen. Zo voorkomen we dat problemen verergeren. Kinderen en jongeren die het nodig hebben, krijgen extra aandacht. We geven voorlichting over gezondheid, opgroeien en opvoeden aan ouders, kinderen, leerkrachten, leidsters in de kinderopvang en anderen. Als het nodig is verwijzen we u of uw kind bijvoorbeeld naar de huisarts, het ziekenhuis, de fysiotherapeut, diëtist, logopedist,
Van voor de geboorte tot en met het voortgezet onderwijs Voor de geboorte en tijdens
een gehooronderzoek uit bij uw
de kraamperiode
baby; de zogenaamde neonatale
De verloskundige of gynaecoloog
gehoorscreening. Dit onderzoek vindt
begeleidt u tijdens de
plaats bij u thuis.
zwangerschap. Daarnaast zijn
De medewerker doet tijdens dit
er zwangerschapscursussen en
huisbezoek ook een hielprik. Dat houdt
voorlichtingsavonden om u voor
in dat er wat bloed wordt afgenomen
te bereiden op zwangerschap en
bij uw baby om te testen op ernstige
bevalling. De jeugdgezondheidszorg
zeldzame stofwisselingsziekten. Bij
biedt als het nodig is extra
vroege opsporing zijn deze ziekten
ondersteuning en begeleiding bij de
goed te behandelen. Over de
voorbereiding op de komst van uw
gehoorscreening en de hielprik krijgt
baby. Uw verloskundige, gynaecoloog
u meer informatie wanneer u bij uw
of huisarts kan u hier meer over
gemeente aangifte van de geboorte
vertellen. In de kraamperiode
doet. U kunt ook kijken op
begeleiden de verloskundige en
www.rivm.nl.
kraamzorg u. De jeugdgezondheidszorg werkt nauw met hen samen. Als
Intakehuisbezoek
er bijzonderheden zijn kan de
De jeugdverpleegkundige maakt
jeugdverpleegkundige al vroeg op
in de kraamperiode een afspraak
huisbezoek komen.
om kennis te maken als uw kind 10 tot 14 dagen oud is. Tijdens het
Gehooronderzoek en hielprik
bezoek kunt u al uw vragen stellen.
Een goed gehoor is belangrijk voor
De jeugdverpleegkundige vertelt
de ontwikkeling van uw kind. In de
wat u van de jeugdgezondheidszorg
eerste week na de geboorte voert
mag verwachten en maakt de eerste
een gespecialiseerde medewerker
afspraak voor het bezoek aan het
consultatiebureau. Alle ouders ontvangen een GroeiGids. Daarin staat informatie over het bezoek aan het consultatiebureau en over de ontwikkeling en zorg voor baby’s en peuters.
Consultatiebureau In de eerste jaren ontwikkelt uw kind zich snel. Het groeit vlug en leert lopen en praten. Als ouder wilt u uw kind zo goed mogelijk verzorgen en begeleiden. We ondersteunen en adviseren u hierbij via consulten op het consultatiebureau, bij huisbezoeken, inloop- en telefonische spreekuren en groepsbijeenkomsten. Samen met u volgen we de ontwikkeling van uw kind. U komt afwisselend bij de jeugdverpleegkundige en de jeugdarts of bij de verpleegkundig specialist. Tijdens elk consult kunt u vragen stellen en praten over onderwerpen die u belangrijk vindt, zoals de gezondheid, verzorging, voeding, groei, omgang en opvoeding van uw kind. Onze begeleiding is erop gericht eventuele problemen voor te zijn en in ieder geval tijdig te signaleren. Naast de consulten zijn
wij ook te bereiken via inloop- en telefonische spreekuren. De jeugdarts richt zich vooral op de lichamelijke gezondheid en de ontwikkeling van uw kind. De jeugdverpleegkundige is gespecialiseerd in opvoedkundige vragen en in veiligheid en verzorging. De jeugdarts en jeugdverpleegkundige werken nauw samen in het jeugdgezondheidszorgteam en overleggen met elkaar om u zo goed mogelijk van dienst te zijn. Als blijkt dat tijdens de afspraak op het consultatiebureau de tijd te kort is om problemen voldoende te bespreken of als er extra onderzoek nodig is, dan is het mogelijk om een extra afspraak te maken. Ook als u zich ergens zorgen over maakt, kunt u een eerdere afspraak plannen. Als alles goed gaat kan er soms een afspraak vervallen.
Basisschool Wanneer uw kind naar de basisschool gaat, krijgt uw kind meestal een andere jeugdarts en jeugdverpleegkundige. Het jeugdgezondheidszorgteam van het consultatiebureau geeft belangrijke informatie over de eerste 4 jaar door aan uw nieuwe jeugdarts en jeugdverpleegkundige en werkt nauw met hen samen.
Als uw kind ongeveer 6 jaar is, meet
gezondheid, verzorging, voeding,
de teamassistente de lengte, het
groei, gedrag en opvoeding van uw
gewicht, het gezichtsvermogen en het
kind. We helpen u en uw kind om
gehoor. We vragen u om informatie
eventuele problemen helder te krijgen
over de gezondheid en ontwikkeling.
en waar mogelijk op te lossen. Als dat
De jeugdgezondheidszorg en de
niet voldoende is, denken we met u en
school hebben regelmatig contact over
de school mee over het inschakelen van
uw kind. De jeugdverpleegkundige
de juiste zorg en hulp.
beoordeelt alle informatie en bekijkt of uw kind in aanmerking komt voor
Logopedie
een gezondheidsonderzoek op maat.
Taal-, spraak- en stemstoornissen
U ontvangt hier schriftelijk bericht
kunnen de ontwikkeling van uw kind
over. Als uw kind in aanmerking komt
in de weg staan. Een logopedist kan
voor een extra onderzoek, dan wordt
deze stoornissen opsporen. Rond de
u uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.
5de verjaardag van uw kind vragen wij
Een jeugdarts of jeugdverpleegkundige
u en de leerkracht om een vragenlijst
voert dit uit. Met ongeveer 11 jaar,
in te vullen. Als uit de vragenlijst blijkt
meet de teamassistente de lengte, het
dat er misschien iets aan de hand is
gewicht, het gezichtsvermogen en
met uw kind, doet de logopedist een
kleurenzien.
onderzoek.
Niet ieder kind heeft evenveel zorg
In sommige gemeenten kunt u zelf
nodig. Als alles goed gaat merkt
ook voor uw kind een onderzoek door
u naast de screening van uw kind
de logopedist aanvragen of kan een
en de vaccinaties weinig van de
jeugdarts, jeugdverpleegkundige of
jeugdgezondheidszorg op school.
leerkracht dit aanvragen. Op basis van
Maar als het nodig is, zijn we er.
ons onderzoek geven wij advies. Als een logopedische behandeling nodig
De jeugdarts of jeugdverpleegkundige
is, verwijzen wij in overleg met u door
kan zo nodig uw kind onderzoeken. U
naar de logopedist.
kunt bij hen terecht met vragen over
Voortgezet onderwijs In klas 2 ontvangt uw kind een
Een onderzoek gebeurt alleen met uw
online vragenlijst. Met de ingevulde
toestemming en u krijgt altijd bericht
vragenlijst krijgen we inzicht in de
van onze bevindingen. De onderzoeken
gezondheidssituatie van uw kind.
tijdens de basisschoolperiode
Daarnaast gebruiken wij het bestaande
vinden plaats bij de GGD, op het
dossier. Ook bij school informeren wij
consultatiebureau of op school. Als
naar de gezondheid en welzijn van
uw kind op het voortgezet onderwijs
uw kind. De jeugdverpleegkundige
zit, vinden de onderzoeken plaats op
beoordeelt alle informatie en bekijkt
school of bij de GGD.
of de gegevens aanleiding geven tot het uitnodigen van uw kind op
Speciaal onderwijs
het spreekuur van de jeugdarts of
In het speciaal onderwijs is de jeugdarts
jeugdverpleegkundige. Ook als u zelf
extra betrokken bij de ontwikkeling
vragen heeft, kunt u contact met ons
van uw kind. De jeugdarts onderzoekt
opnemen.
uw kind bij de start in het speciaal onderwijs, bespreekt de algemene
Een onderzoek tussendoor?
en medische voorgeschiedenis en
Voor sommige kinderen is een extra
de schoolloopbaan en legt dit vast
onderzoek door de jeugdarts of
in het dossier en het behandelplan.
jeugdverpleegkundige belangrijk.
Afhankelijk van de leeftijd krijgt
Dit kan op uw verzoek, op verzoek
uw kind na enkele jaren weer een
van een leerkracht, school of
onderzoek. Tijdens de schoolperiode
schoolmaatschappelijk werk of naar
van de leerlingen heeft de jeugdarts
aanleiding van eerder onderzoek.
regelmatig contact met het schoolteam
Bij problemen op psychosociaal of
en (zo nodig) met u als ouder(s).
emotioneel gebied kan de jeugdarts of jeugdverpleegkundige advies vragen
Andere activiteiten in het onderwijs
aan een psycholoog of pedagoog.
• De jeugdgezondheidszorg sluit
Soms krijgt uw kind een aanvullend
contracten af met scholen voor
onderzoek.
een externe vertrouwenspersoon
voor preventie van machtsmisbruik en voor klachten van ouders en leerlingen over machtsmisbruik. • Jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen en psychologen van de jeugdgezondheidszorg houden op sommige scholen spreekuren voor leerlingen en hun ouders. Zij kunnen een vraag of probleem voorleggen en advies krijgen. • Crisishulp bij calamiteiten op school.
Wat doet de jeugdgezondheidszorg nog meer? Vaccinaties
aankleden, eten en spelletjes doen.
De GGD ent alle kinderen van
Daarna bekijken en bespreken we de
0 tot 19 jaar in volgens het
beelden samen met u. Vaak wordt het
Rijksvaccinatieprogramma. Tot
probleem dan zichtbaar. U krijgt advies
4 jaar vaccineren we uw kind op het
over hoe u ermee om kunt gaan.
consultatiebureau. Als uw kind 9 jaar is, krijgt het opnieuw vaccinaties (DTP/
De kortdurende videohometraining op
BMR). Meisjes van 12 jaar roepen
indicatie van het jeugdgezond
we op voor een vaccinatie tegen het
heidszorgteam is gratis. U vindt
humaan papillomavirus (HPV), dat
hierover meer informatie in de folder
baarmoederhalskanker veroorzaakt.
‘Kortdurende videohometraining’.
Wanneer u uw kind aangeeft bij
U kunt ook zelf videohometraining
de gemeente, krijgt u een folder
aanvragen. De kosten hiervan kunt
van het RIVM met informatie
u opvragen bij het afsprakenbureau
over de vaccinaties voor kinderen
van jeugdgezondheidszorg, op
tot 4 jaar. Meer informatie over
telefoonnummer 0900 – 463 64 43
vaccineren vindt u op www.rivm.nl/
(lokaal tarief).
rijksvaccinatieprogramma.
Samenwerking met andere Videohometraining
organisaties
Als u (gedrags)problemen ervaart
De GGD is partner in het Centrum voor
bij uw kind(eren) kunnen we u met
Jeugd en Gezin. In het Centrum voor
videohometraining begeleiden. Een
Jeugd en Gezin (CJG) in uw gemeente
speciaal opgeleide videohometrainer
werken veel organisaties samen om uw
maakt dan korte video-opnamen in
vragen over opgroeien en opvoeden te
de gezinssituatie, van bijvoorbeeld
beantwoorden. Deze organisaties zijn
gemakkelijk in het CJG te bereiken.
In Noord-Brabant werken alle gemeenten met het digitale
Om de hulp aan u en uw kind zo goed
signaleringssysteem ‘Zorg voor Jeugd’.
mogelijk te laten verlopen heeft de
Dit hulpmiddel brengt hulpverleners
jeugdgezondheidszorg afspraken
die betrokken zijn bij hetzelfde
gemaakt met organisaties als Bureau
kind en gezin met elkaar in contact,
Jeugdzorg, MEE, Maatschappelijk
zodat ze zorg goed op elkaar kunnen
Werk, Geestelijke Gezondheidszorg,
afstemmen. In het systeem staan
verloskundigen, kraamzorg, huisartsen,
alleen de namen en adresgegevens van
ziekenhuizen, peuterspeelzalen en
kinderen tot 23 jaar en de betrokken
kinderdagverblijven over afstemming,
hulpverleners, geen inhoudelijke
samenwerking, consultatie en
informatie. De gegevens in ‘Zorg voor
doorverwijzing.
Jeugd’ zijn alleen toegankelijk voor de hulpverlener(s) die bij het kind is/zijn betrokken. De GGD is ook aangesloten op ‘Zorg voor Jeugd’. Meer informatie hierover vindt u op www.zorgvoorjeugd.nu.
Themabijeenkomsten en cursussen De jeugdgezondheidszorg organiseert samen met de partners in het Centrum voor Jeugd en Gezin themabijeenkomsten en cursussen voor ouders. • Themabijeenkomsten: In deze bijeenkomsten behandelen we een bepaald thema over opvoeden, opgroeien of de gezondheid van uw kind, bijvoorbeeld zindelijk worden, eetproblemen, ziektes en puberteit.
We organiseren themabijeenkomsten vaak samen met een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf en kondigen de bijeenkomsten aan via posters, in de krant en/of via het consultatiebureau. • Cursussen: Er zijn verschillende cursussen die u kunnen helpen bij het opgroeien en opvoeden van uw kind. U vindt een overzicht van verschillende cursussen op www.ggdhvb.nl/mijnkind.
Zorgadviesteams en andere besprekingen De jeugdgezondheidszorg neemt op peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, het Centrum voor Jeugd en Gezin en op school deel aan besprekingen van kinderen van 0 tot 19 jaar die extra zorg nodig hebben. Dat doen we in zogenaamde zorgteams, zorgadviesteams of casuïstiekbesprekingen. Vanzelfsprekend gebeurt dit met uw medeweten en betrokkenheid.
Veiligheid en hygiëne De GGD adviseert scholen, peuterspeelzalen en kinderdagcentra over hygiëne, veiligheid en binnenmilieu.
Vragen? Voor vragen over het opgroeien en opvoeden van uw kind kunt u ons op verschillende manieren bereiken. • Inloopspreekuur consultatiebureau: hier kunt u naartoe met vragen over de verzorging en opvoeding van uw jonge kind. Ook kunt u uw kind wegen. U krijgt een sticker voor in de GroeiGids met de tijden van het inloopspreekuur in uw gemeente. • Telefonisch spreekuur op werkdagen te bereiken via 0900 - 463 64 43. • Telefonisch consult met uw vaste jeugdverpleegkundige of jeugdarts. Vraag naar hen via 0900 - 463 64 43. Hij of zij belt u dan op een later moment terug. • In veel gemeenten kunt u met uw vragen terecht bij het opvoedspreekuur in het Centrum voor Jeugd en Gezin. De jeugdgezondheidszorg is partner in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Informeer ernaar bij uw gemeente. • Op www.ggdhvb.nl vindt u veel informatie en kunt u uw vraag stellen.
Privacy, leveringsvoorwaarden en klachten Vastleggen van gegevens
Verhinderd
Om de gezondheid van uw kind goed
Als u uw afspraak niet kunt
te kunnen volgen legt het team van
nakomen, vragen wij u minimaal
de jeugdgezondheidszorg een Digitaal
48 uur van tevoren uw afspraak af
Dossier JGZ (DD JGZ) aan. In het DD
te zeggen bij het afsprakenbureau
JGZ noteren we gegevens over de
van jeugdgezondheidszorg, op
gezondheid van uw kind, zoals de
telefoonnummer 0900 – 463 64 43
groei, de ontwikkeling, vaccinaties,
(lokaal tarief). We maken dan meteen
eventuele bijzonderheden en de
een nieuwe afspraak met u.
gegevens van de kraamzorg, medisch
Als uw kind (of u) een besmettelijke
specialisten of andere hulpverleners.
ziekte heeft, is een bezoek aan het consultatiebureau niet
Het dossier is alleen toegankelijk voor
wenselijk. We verzoeken u dan uw
het jeugdgezondheidszorgteam en zijn
afspraak (zo vroeg mogelijk) af te
waarnemers. Zonder uw toestemming
zeggen. Bij twijfel kunt u contact
verstrekken we geen gegevens aan
opnemen met het afsprakenbureau
derden. Vanaf het moment dat uw kind
van jeugdgezondheidszorg, op
19 jaar is geworden, bewaren we het
telefoonnummer 0900 – 463 64 43
dossier nog 15 jaar. Daarna laten we
(lokaal tarief).
het vernietigen.
Klachtenbehandeling Meer informatie over het Digitaal
De GGD doet zijn best om u zo goed
Dossier en zijn vertrouwelijke inhoud
mogelijk te helpen en geen fouten te
vindt u in de GGD-folder ‘Rechten en
maken. Toch gaat er soms wat mis. Als
plichten van de klant’.
dat gebeurt, willen wij het graag van u horen. Wij kunnen dan in actie komen om herhaling te voorkomen.
U vindt onze werkwijze bij klachten in de folder ‘Uw klacht heeft onze aandacht’ en op www.ggdhvb.nl/Over GGD/Contact/Tips ideeën of klachten.
Ideeën en suggesties Uw mening en suggesties horen wij graag. U helpt ons daarmee onze zorg nog beter af te stemmen op uw wensen. We vragen u op verschillende momenten hoe u onze ondersteuning en begeleiding ervaart. U kunt dat ook zelf bij ons kenbaar maken via www.ggdhvb.nl/Over GGD/Contact/Tips
Zeg he vB/GGDW
? vreden Niet te
bant
nI-GGDH
B-039-1
208-300
ode 0 / DeC
Niet tevreden
Bra D West-
HSC-Ce
nt st-Braba GGD We 00 528 20 nl T (076) brabant. ggdwest l E info@ rabant.n gdwestb w.g I ww / DeCode
ant GGD West-Brab 20 00 T (076) 528 estbrabant.nl E info@ggdw estbrabant.nl I www.ggdw
39-1208-3000
t nodig gel nie
vb.nl E info@ggdh vb.nl I www.ggdh
HvB/GGDWB-0
postze
ant
bant/GG or Bra Hart vo r: GGD Tilburg Uitgeve 5003 DA 3024, Postbus West-Brabant D nt/GG Hart voor Braba Uitgever: GGD rg , 5003 DA Tilbu Brabant Postbus 3024 ) rt voor al tarief GGD Ha 43 (loka 463 64 T 0900 .nl ggdhvb E info@ Brabant l voor b.n Hart GGD gdhv f) I www.g 43 (lokaal tarie T 0900 463 64 HSC-CenI-GGD
t-Brab D Wes ant/ GG
? Zeg het on
s!
t ons!
ideeën of klachten.
Colofon Uitgever: GGD Hart voor Brabant Vormgeving/opmaak: Schwungreclame.nl Oplage: 12.000
GGD Hart voor Brabant Postbus 3024 5003 DA Tilburg T 0900 - 463 64 43 (lokaal tarief) I www.ggdhvb.nl
De GGD is partner in het Centrum voor Jeugd en gezin.
HSC-CenI-GGDHvB-001-1212-12000 | Schwung 09015
Uitgave: December 2012
