Collegevoorstel
Embargo tot 12 januari 12.00 uur
Onderwerp
Verzoek COA starten asielprocedure op noodopvang Heumensoord Programma
BW-nummer
Zorg & Welzijn Portefeuillehouder
B. Frings / H.M.F. Bruls Samenvatting
Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.
Het COA heeft met de IND nadere landelijke afspraken gemaakt om de asielaanvraagprocedure ook voor vluchtelingen die in de noodopvang zitten open te stellen. Het COA wil graag starten met de asielprocedure op Heumensoord en vraagt nu de gemeenten Heumen en Nijmegen om medewerking. Het COA verwacht dat ongeveer 1000 dossiers, zijnde ongeveer 1500 vluchtelingen, tot 1 juni in de procedure kunnen komen. Dit betekent voor deze mensen dat zij versneld duidelijkheid krijgen over hun toekomstperspectief.
MO00, Vera Stekelinck, 9532 Datum ambtelijk voorstel
8 januari 2016 Registratienummer
16.0000149
Ter besluitvorming door het college
1. Medewerking te verlenen aan het voornemen van het COA om de asielprocedure voor de vluchtelingen op te kunnen starten op Heumensoord.
Paraaf akkoord
Datum
Paraaf akkoord
Datum
Steller Vera Stekelinck
Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 12 januari 2016
Conform advies Aanhouden Anders, nl.
nummer: 3.1
Bestuursagenda
Portefeuillehouder
cvs verzoek COA starten asielprocedure op noodopvang Heumensoord
Collegevoorstel
1
Probleemstelling
In het bestuurlijk overleg met het COA zijn de klachten van bewoners van Heumensoord besproken. Als prominent probleem voor de bewoners kwam naar voren hun uitzichtloze situatie vanwege de lange wachttijd. Aan het COA is de vraag gesteld of zij kunnen kijken naar een perspectief voor de bewoners van Heumensoord, gezien de lange doorlooptijd voordat bewoners opgenomen worden in de procedure. Het COA heeft het initiatief genomen om in gesprek te gaan met de IND en zij zijn tot nadere landelijke afspraken gekomen om de asielaanvraagprocedure ook voor vluchtelingen die in de noodopvang zitten versneld open te stellen. Het COA wil graag starten met de asielprocedure op Heumensoord en vraagt nu de gemeenten Heumen en Nijmegen om medewerking. Het COA verwacht dat ongeveer 1000 dossiers, zijnde ongeveer 1500 vluchtelingen, tot 1 juni in de procedure kunnen komen. Bewoners die de procedure succesvol doorlopen, worden wanneer dit mogelijk is, uitgeplaatst naar een gemeente in Nederland onder de geldende taakstelling. Zolang deze bewoners bij het COA verblijven is het COA verantwoordelijk voor de zorgverzekering, uitkeringen etc. 2
Juridische aspecten
Met de gemeenten Heumen en Nijmegen en het COA is een bestuursakkoord gesloten over de noodopvang op Heumensoord. Het voornemen van het COA betreft een bevoegdheid die bij hen ligt. Aangezien het karakter van de noodopvang en de looptijd tot 1 juni niet wijzigt blijft de huidige bestuursovereenkomst de basis van deze samenwerking. 3
Doelstelling
Medewerking verlenen aan het voornemen van het COA om de asielprocedure te kunnen starten op Heumensoord. 4
Argumenten
Het kunnen starten met de asielprocedure biedt versneld perspectief aan de vluchteling wat als een belangrijk pluspunt wordt gezien voor het welzijn van vluchtelingen en hun kinderen, en de start van het integratieproces. Het COA heeft in het bijgevoegde document een uitleg gegeven over de procedure en effecten hiervan. De afspraken die gemaakt zijn bieden voldoende basis om positief ten opzichte van dit verzoek te staan. De aandachtspunten zijn: - De vluchtelingen op Heumensoord verkeren straks in verschillende fases in het asielproces, namelijk: nog niet in procedure, wel in procedure, met status van verblijf en status afgewezen. Aan elke fase zijn verschillende rechten verbonden. Het COA begeleidt dit proces. Mensen blijven op Heumensoord wonen en de financiering van de opvang blijft bij het COA. Dit vraagt om helder verwachtingenmanagement en communicatie richting de vluchtelingen, hetgeen een verantwoordelijkheid is van het COA. - Indien een vluchteling afgewezen wordt en niet mag blijven, is de mogelijkheid van bezwaar en beroep. Ook dan verblijven zij bij het COA. - Indien een vluchteling onverhoopt niet mag blijven zal een passende opvang geregeld worden en komen zij niet onder de bed, bad brood regeling van Nijmegen te vallen. - Bij een positief besluit op de asielaanvraag moet er een inschrijving in het basispersoonsregister van Heumen plaatsvinden. Ook dit wordt centraal gecoördineerd door de IND, waardoor er slechts een beperkte actie bij Heumen moet plaatsvinden.
Collegevoorstel
Vervolgvel
2
5
Financiën
Er zijn geen financiële gevolgen voor de gemeente Nijmegen. 6
Participatie en Communicatie
Het COA zal de communicatie naar de vluchtelingen verzorgen. Het COA zal na het collegebesluit in Nijmegen en in Heumen de vluchtelingen informeren. Samen met het COA en in afstemming met de gemeente Heumen zal de communicatie naar de bewoners en betrokken partijen worden vormgegeven. Het COA/IND zijn leidend in de perswoordvoering. Wij informeren de raad via het bijgevoegde raadsbulletin vluchtelingen, nadat de vluchtelingen zijn geïnformeerd. 7
Uitvoering en evaluatie
Het COA neemt initiatief voor en coördineert de uitvoering. Tussentijds wordt de voortgang in het bestuurlijk overleg tussen gemeenten en COA gemonitord. 8
Risico
Risico is dat de statusverschillen tussen vluchtelingen tot onrust kan leiden op Heumensoord. Met COA zijn afspraken gemaakt over de communicatie en begeleiding van de vluchtelingen en het COA geeft aan deze situatie te kennen en aan te kunnen. Het risico dat vluchtelingen die geen verblijfstatus krijgen in de gemeenten Nijmegen of Heumen blijven is minimaal nu het COA zal zorgen voor een passende voorziening waar deze mensen kunnen verblijven.
Bijlage(n): - Bijlage verzoek COA starten asielprocedure op noodopvang Heumensoord - Raadsbulletin Heumensoord
Bijlage bij cvs verzoek COA starten asielprocedure op noodopvang Heumensoord
Het waarom Tijdens het vorige bestuurlijke overleg, is aan het COA de vraag gesteld of wij zouden kunnen kijken naar een perspectief voor de bewoners van Heumensoord, gezien de lange doorlooptijd voordat bewoners opgenomen worden in de procedure, maar anderzijds ook mbt de sluiting van Heumensoord. Op basis van de vraag zijn wij in gesprek gegaan met de IND. Uitkomst van deze gesprekken is, dat het mogelijk is om 1000 dossiers (betreft 1500 personen) op te nemen in de asielprocedure voordat de locatie sluit, echter brengt dit enkele consequenties met zich mee. De IND heeft haar capaciteit uitgebreid. Dit biedt de mogelijkheid om bewoners van Heumensoord te laten starten met de procedure. Dit gaat volgens het first in first out systeem. 70/80 % krijgt mogelijk een positief advies, een deel krijgt verlengde asiel, een klein deel wordt afgewezen. Deze laatste groep heeft nog recht op beroep en bezwaar, ze komen niet meteen op straat. Deze extra inzet van IND zorgt voor meer perspectief voor de bewoners van Heumensoord. Verhouding extra inzet IND’ tot ‘normale’ procedure Heumensoord is één van de locaties die gekozen is deel te nemen aan extra inzet IND. Deze situatie is niet exclusief voor Heumensoord. In bijvoorbeeld Apeldoorn is al met de procedure begonnen. De asielprocedure volgt nu twee sporen: de normale procedure via de POL locaties en de extra capaciteit door de opschaling van de IND. Het gaat nog steeds om first in en first out. Het wordt een soort POL locatie die plaatsvindt naast de gewone stroom. Het grote verschil met de normale procedure is dat de bewoners gedurende hun procedure ook op Heumensoord zullen blijven. Gezien de huidige capaciteit van het COA is het niet mogelijk om de bewoners na afloop van hun procedure door te plaatsen naar een AZC. Gevolg zou zijn, dat we deze groep ook blijven opvangen in Heumensoord. Deze groep krijgt vanuit het COA de begeleiding die men ook mag verwachten op een AZC. De asielprocedure De AA Asielprocedure (bij de IND) duurt 8 dagen, van horen tot besluit. De RVT vindt hiervoor plaats: in die tijd maken mensen kennis met advocaat, vluchtelingenwerk en medische keuring. Vluchtelingenwerk is al bekend bij Heumensoord. Het hele traject duurt 21 dagen. De capaciteit voor Heumensoord is naar verwachting 1000 extra dossiers vanaf nu tot 1 juni 2016. De asielzoekers blijven op locatie Heumensoord, er vindt geen nieuwe instroom plaats, maar qua status ontstaan er (juridische) verschillen. De procedure vindt plaats bij de IND in Zevenaar. Dagelijks zullen er naar verwachting 35 mensen naar Zevenaar gaan voor de verhoren, ze keren terug om op Heumensoord te slapen. Ten behoeve van de asielprocedure wordt de medische check uitgevoerd op locatie (beoordeling of iemand medisch in staat is om gehoord te worden). Het contact met advocaat gebeurt op het advocatenkantoor. (Juridisch) verschillen Als er na de procedure een vergunning wordt verleend, wordt de asielzoeker een statushouder. Groot verschil is dat mensen tot het moment van besluit geen financiële vergoeding krijgen. Asielzoekers worden in natura door het COA ondersteund. Pas als men door de procedure is, krijgen ze een moneycard met €12,95 per week. De vergoeding in natura blijft, zoals het eten. Uitgeprocedeerde asielzoekers Naar alle waarschijnlijk is er niemand voor 1 juni 2016 uitgeprocedeerd. Mocht dit toch versneld gebeuren dan zorgt het COA dat er passende maatregelen worden genomen dat mensen niet in de Bed bad en brood regeling in Nijmegen komen of in de gemeente Nijmegen of Heumen. Onderwijs Ten aanzien van leerplichtige kinderen verandert er niks, het onderwijs op de Streekweg is namelijk vergelijkbaar aan ISK onderwijs. Volwassen Ten aanzien van volwassen zullen er op de noodopvang locatie extra activiteiten als taallessen (Kennis van Nederlandse Maatschappij) worden aangeboden. Dit organiseert het COA. Volwassenen met een vergunning mogen gaan werken. Ze zijn echter vaak vooral bezig met gezinshereniging.
Bijlage bij cvs verzoek COA starten asielprocedure op noodopvang Heumensoord
Taakstelling gemeenten De taakstelling voor de beide gemeenten veranderen niet. De taakstelling staat los van de noodopvang. De taakstelling is namelijk gerelateerd aan het aantal inwoners van gemeenten, niet aan noodopvang. Consequenties voor gemeente Heumen Zo lang bewoners op Heumensoord gehuisvest blijven, is alles voor rekening COA. Jeugdzorg ligt echter bij de gemeente, maar in bestuursovereenkomst staat dat de kosten van jeugdzorg door COA betaald worden. Alle verstrekkingen krijgen de bewoners van Heumensoord van het COA. De vergunninghouders moeten door gemeente Heumen wel ingeschreven worden in de basisadministratie. Het COA heeft gesprekken met het Platform opnieuw thuis, zij hebben speciaal opgeleide mensen om de dossiers op te stellen. In Heumen is het dan een kwestie van een administratieve handeling. Heumen zou graag gebruik maken van deze externe ondersteuning. Hoe dit precies wordt aangepakt, moet nog verder uitgewerkt worden. Gemeente Heumen krijgt nu per opvangplek een bepaald bedrag. Mensen die ingeschreven zijn bij de gemeente gaan meetellen als bewoner, daarom komt er een uitkering vanuit gemeentefonds.
CONCEPT CONCEPT CONCEPT CONCEPT CONCEPT CONCEPT CONCEPT CONCEPT In dit raadsbulletin geven de colleges van B&W van Heumen en Nijmegen u informatie over de actualiteit en over de voortgang van Opvanglocatie Heumensoord. Dit speciale bulletin gebruiken we om u regelmatig te informeren. Dit is de vijfde uitgave. Asielprocedure start op Heumensoord Op dinsdag 12 januari 2016 hebben de colleges van Heumen en Nijmegen besloten om mee te werken aan het voornemen van het COA om de asielaanvraagprocedure voor de vluchtelingen te starten op de opvanglocatie Heumensoord. Het COA heeft met de IND nadere landelijke afspraken gemaakt om de asielaanvraagprocedure ook voor vluchtelingen die in de noodopvang zitten versneld open te stellen. Het COA verwacht dat ongeveer 1500 vluchtelingen tot 1 juni in de procedure kunnen komen. Het starten met de asielprocedure biedt versneld perspectief aan de vluchteling, wat als een belangrijk pluspunt wordt gezien voor het welzijn van vluchtelingen en hun kinderen en de start van het integratieproces. Het COA wil graag op korte termijn starten met de asielprocedure op Heumensoord en heeft de gemeenten Heumen en Nijmegen om medewerking gevraagd. De uitwerking die het COA hieraan geeft biedt voldoende basis om positief ten opzichte van dit verzoek te staan. Tekst en uitleg van COA over effecten asielprocedure op Noodopvang Heumensoord Tijdens het vorige bestuurlijke overleg is (door bestuurders van Heumen en Nijmegen) aan het COA de vraag gesteld of wij kunnen kijken naar een perspectief voor de bewoners van Heumensoord. Deze vraag is gesteld gezien de lange doorlooptijd voordat bewoners opgenomen worden in de procedure, maar anderzijds ook met betrekking tot de sluiting van Heumensoord. Op basis van de vraag zijn wij in gesprek gegaan met de IND. Uitkomst van deze gesprekken is dat het mogelijk is om 1000 dossiers (betreft 1500 personen) op te nemen in de asielprocedure voordat de locatie sluit, echter brengt dit enkele consequenties met zich mee. De IND heeft haar capaciteit uitgebreid. Dit biedt de mogelijkheid om bewoners van Heumensoord te laten starten met de procedure. Dit gaat volgens het ‘first in first out systeem’. 70/80 % krijgt mogelijk een positief advies, een deel krijgt verlengde asiel, een klein deel wordt afgewezen. Deze
laatste groep heeft nog recht op beroep en bezwaar, ze komen niet meteen op straat. Deze extra inzet van IND zorgt voor meer perspectief voor de bewoners van Heumensoord.
Verhouding extra inzet IND’ tot ‘normale’ procedure Heumensoord is één van de locaties die gekozen is deel te nemen aan extra inzet IND. Deze situatie is niet exclusief voor Heumensoord. In bijvoorbeeld Apeldoorn is al met de procedure begonnen. De asielprocedure volgt nu twee sporen: de normale procedure via de POL locaties (procesopvanglocatie) en de extra capaciteit door de opschaling van de IND. Het gaat nog steeds om ‘first in en first out’. Het wordt een soort POL locatie die plaatsvindt naast de gewone stroom. Het grote verschil met de normale procedure is dat de bewoners gedurende hun procedure ook op Heumensoord zullen blijven. Gezien de huidige capaciteit van het COA is het niet mogelijk om de bewoners na afloop van hun procedure door te plaatsen naar een AZC. Gevolg zou zijn, dat we deze groep ook blijven opvangen op Heumensoord. Deze groep krijgt vanuit het COA de begeleiding die men ook mag verwachten op een AZC.
De asielprocedure De AA Asielprocedure (bij de IND) duurt acht dagen, van horen tot besluit. De RVT (rust- en voorbereidingstijd) vindt hiervoor plaats: in die tijd maken mensen kennis met advocaat, vluchtelingenwerk en medische keuring. Vluchtelingenwerk is al bekend bij Heumensoord. Het hele traject duurt 21 dagen. De capaciteit voor Heumensoord is naar verwachting 1000 extra dossiers vanaf nu tot 1 juni 2016. De asielzoekers blijven op locatie Heumensoord, er vindt geen nieuwe instroom plaats, maar qua status ontstaan er (juridische) verschillen. De procedure vindt plaats bij de IND in Zevenaar. Dagelijks zullen er naar verwachting 35 mensen naar Zevenaar gaan voor de verhoren, ze keren terug om op Heumensoord te slapen. Ten behoeve van de asielprocedure wordt de medische check uitgevoerd op locatie (beoordeling of iemand medisch in staat is om gehoord te worden). Het contact met advocaat gebeurt op het advocatenkantoor.
(Juridisch) verschillen Als er na de procedure een vergunning wordt verleend, wordt de asielzoeker een statushouder. Groot verschil is dat mensen tot het moment van besluit geen financiële vergoeding krijgen. Asielzoekers worden in natura door het COA ondersteund. Pas als men door de procedure is, krijgen ze een moneycard met €12,95 per week. De vergoeding in natura zoals het eten, blijft.
Uitgeprocedeerde asielzoekers Naar alle waarschijnlijk is er niemand voor 1 juni 2016 uitgeprocedeerd. Mocht dit toch versneld gebeuren dan zorgt het COA dat er passende maatregelen worden genomen dat mensen niet in de Bed bad en brood regeling in Nijmegen komen of in de gemeente Nijmegen of Heumen.
Onderwijs Ten aanzien van leerplichtige kinderen verandert er niks, het onderwijs op de Streekweg is namelijk vergelijkbaar aan ISK onderwijs.
Volwassen Ten aanzien van volwassen zullen er op de noodopvang locatie extra activiteiten als taallessen (Kennis van Nederlandse Maatschappij) worden aangeboden. Dit organiseert het COA. Volwassenen met een vergunning mogen gaan werken. Ze zijn echter vaak vooral bezig met gezinshereniging.
Taakstelling gemeenten De taakstelling voor de beide gemeenten verandert niet. De taakstelling staat los van de noodopvang. De taakstelling is namelijk gerelateerd aan het aantal inwoners van gemeenten, niet aan noodopvang.
Consequenties voor gemeente Heumen Zo lang bewoners op Heumensoord gehuisvest blijven, is alles voor rekening COA. Jeugdzorg ligt echter bij de gemeente, maar in de bestuursovereenkomst staat dat de kosten van jeugdzorg door COA betaald worden. Alle verstrekkingen krijgen de bewoners van Heumensoord van het COA. De vergunninghouders moeten door gemeente Heumen wel ingeschreven worden in de basisadministratie. Het COA heeft gesprekken met het Platform opnieuw thuis, zij hebben speciaal opgeleide mensen om de dossiers op te stellen. In Heumen is het dan een kwestie van een administratieve handeling. Heumen zou graag gebruik maken van deze externe ondersteuning. Hoe dit precies wordt aangepakt, moet nog verder uitgewerkt worden. Eerste schooldag voor kinderen noodopvanglocatie Heumensoord Maandag opende de nieuwe Heumensoordschool aan de Streekweg in Nijmegen haar deuren. De school voor primair en voortgezet onderwijs is er voor de 565 kinderen die verblijven op de tijdelijke noodopvanglocatie Heumensoord van het COA. De schoolt telt 36 klassen en geeft les in het Nederlands, ondersteund door (voor)doen, pictogrammen en de taalleermethode T(otal) P(hysical) R(espons). De 296 basisschoolleerlingen krijgen les in taal (rondom thema’s), rekenen, bewegingsonderwijs en sociaal emotionele ontwikkeling. De 269 middelbare scholieren krijgen taal, wiskunde, sport, drama en tekenen/handvaardigheid.
Personeel en materialen
Onder de 70 personeelsleden zijn er docenten van bestaande scholen en nieuw aangetrokken docenten, deels met specifieke ervaring (voor het VO met de speciale bevoegdheid NT2). Noodzakelijke lesmaterialen, boeken en schriften worden verstrekt door school, COA zorgt voor sportkleding en particulieren hebben speelgoed en andere spel- en lesmaterialen gedoneerd.
Recht op onderwijs
Kinderen van vluchtelingen hebben volgens internationale afspraken over mensenrechten recht op onderwijs. Zij zijn net als Nederlandse kinderen leerplichtig van 5 tot 18 jaar oud. De kinderen gaan vijf dagen in de week naar school (behalve in schoolvakanties), en worden gebracht met bussen. Voor de 186 kinderen jonger dan 5 jaar zijn er educatieve activiteiten op Heumensoord.
Ouders
De ouders zijn geïnformeerd op een bijeenkomst over de start van het onderwijs en hoe het onderwijs in Nederland is georganiseerd. Ook zijn de ouders uitgenodigd voor een bijeenkomst met de docenten van hun kind(eren) en hebben zij met de kinderen een rondleiding op school gekregen.
Partners Schoolbesturen Conexus voor basisonderwijs en Scholengroep Rijk van Nijmegen voor voortgezet onderwijs (verzorgen het onderwijs), gemeenten Nijmegen en Heumen* (onderwijshuisvesting, leerplicht), COA (financiering, vervoer en lunch), Ministerie van OC&W (financiering). Schoolvervoer in dubbeldekker Het schoolvervoer voor de leerlingen naar de Heumensoordschool gaat vanaf maandag met vier dubbeldekbussen. Dit in tegenstelling tot de 14 bussen buiten de spit zouden rijden, is gekozen voor vier bussen. De basisschoolkinderen worden om 08:30 uur opgehaald; voor hen begint de school om 09:00 uur. Dezelfde bussen halen om 09:30 uur de middelbare schoolkinderen op. Hun school begint om 10.00 uur. Om 14:30 uur is de school uit voor de basisschoolkinderen en worden zij teruggebracht naar Heumensoord. De middelbare scholieren worden om 15:45 uur opgehaald.
Er zijn verkeersregelaars om de veiligheid te waarborgen. Ook wordt de verkeerssituatie, met name vanwege de ochtendspits, gemonitord en zo nodig aangepast. Inzameling mannenkleding in Malden voor vluchtelingen Heumensoord In het winkelcentrum in Malden kunt u op donderdag 21, vrijdag 22 en zaterdag 23 januari tussen 11.00 en 17.00 uur mannenkleding inleveren voor vluchtelingen die op Heumensoord verblijven. Omdat hier nog een tekort aan is, organiseert Het Rode Kruis in samenwerking met de gemeente Heumen deze driedaagse lokale inzameling. De inzameling vindt plaats onder de grote koepel in het winkelcentrum. Een vrachtwagen van de Kledingbank vervoert de ingezamelde kleding op maandag 25 januari naar Nijmegen.
Heumens college helpt mee Vrijwilligers zamelen de kleding in. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Heumen draagt de actie een warm hart toe. Een afvaardiging van het college helpt daarom mee tijdens de inzameling.
