Verwijzen naar de GGZ Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ?
Nieuwe structuur in de geestelijke gezondheidszorg Om de kwaliteit en de kostenbeheersing in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) te waarborgen is er vanuit de overheid per 1 januari 2014 een nieuwe structuur in de GGZ ingevoerd.
Nieuwe structuur GGZ per 1 januari 2014
Aanleiding De aanleiding is dat de afgelopen jaren teveel mensen met lichte psychische problematiek vanuit de basiszorg in de specialistische GGZ zijn geholpen. Een deel van de patiënten die nu in de gespecialiseerde GGZ behandeld worden, zouden in de toekomst in de basis GGZ (huisartsenzorg en generalistische basis GGZ) behandeld moeten worden. Ook patiënten met stabiele chronische problematiek kunnen voor behandeling terecht in de nieuwe basis GGZ. Uitgangspunt Het uitgangspunt van de basis GGZ is dat de zorgregie bij de huisarts ligt en dat patiënten dichterbij huis en laagdrempelig worden behandeld. Belangrijk hierin is een geïntegreerde benadering waarbij op een laagdrempelige manier wordt gekeken naar de verschillende probleemgebieden. Zelfmanagement, vroegsignalering en preventie zijn hierbij sleutelwoorden. Wat verandert er voor u als huisarts? De meeste mensen komen met hun hulpvragen bij de huisarts. U bent een belangrijke schakel bij het al dan niet verwijzen van een patiënt naar andere hulpverleners. Door de verschuiving in de GGZ is het van belang dat u patiënten met psychische problematiek goed herkent, meer patiënten zelf gaat behandelen en patiënten gerichter verwijst naar generalistische basis GGZ en gespecialiseerde GGZ. Rekening houden met de ernst van de aandoening Als u voorheen een patiënt in uw huisartsenpraktijk zag met bijvoorbeeld een depressie dan kon u direct doorverwijzen naar de tweedelijns zorg. Bij een verwijzing naar de tweedelijns zorg hoefde u geen rekening te houden met de ernst van de aandoening. In de nieuwe structuur is dit veranderd. Verwijzingen moeten per januari 2014 gericht zijn aan ofwel de generalistische basis GGZ dan wel de gespecialiseerde GGZ.
Schematische weergave | Structuur GGZ vóór en na 1 januari 2014
Verwijscriteria Als u een patient in uw praktijk krijgt met psychische problemen dan kunt u uw patiënt: • zelf begeleiden • laten begeleiden door uw praktijkondersteuner GGZ (POH GGZ) • verwijzen naar de generalistische basis GGZ • verwijzen naar de gespecialiseerde GGZ
U bepaalt op basis van de volgende criteria of en zo ja, waarheen u verwijst: • Is er een vermoeden van een DSM benoemde stoornis? • Wat is de ernst van de problematiek? / Wat is de impact op het dagelijks functioneren? • Complexiteit van de problematiek: is er sprake van comorbiditeit? • Het risico: is er sprake van zelfverwaarlozing, verwaarlozing van naasten, suïcideneigingen, kindermishandeling? • Het beloop van de klachten: wat is de duur van de klachten?
Om een goede keuze te maken, kunt u gebruik maken van het verwijsmodel.
Verwijsmodel
Het is een inschatting die ú als verwijzer moet maken. Wat is een lichte depressie en wanneer is het ernstig? Wanneer is een bijkomende factor zodanig dat het de stoornis compliceert? Bij twijfel kunt u advies vragen aan iemand uit de GGZ.
Rocco Hoekstra, psychiater: ‘Heeft u een vermoeden dat er sprake is van een DSM stoornis? Dan kunt u verwijzen naar de generalistische basis GGZ. Zijn er factoren die van invloed zijn op de DSM stoornis? Bijvoorbeeld dat er een hoog risico op agressie of suïcide is? Of andere bijkomende factoren die het complex maken? Dan kunt u verwijzen naar de specialistische GGZ.’
>> Huisartsenzorg (Huisarts of praktijkondersteuner GGZ) >> Criteria • Geen vermoeden van een DSM-benoemde stoornis, er is sprake van klachten; of • vermoeden van een DSM-benoemde stoornis, maar daarbij is de ernst licht of subklinisch, het risico laag, de complexiteit afwezig en de duur (beloop) van de symptomen beantwoordt (nog) niet aan de criteria uit de richtlijn voor het betreffende ziektebeeld; of • stabiele chronische problematiek, niet crisisgevoelig en met een laag risico.
‘Wanneer behoort de patiënt met psychische klachten bij de huisartsenzorg?’
Als er vooral klachten zijn die u niet zo zeer kunt samenvatten onder een DSM stoornis dan kunt u een patiënt in de huisartsenomgeving blijven behandelen of begeleiden. Wij adviseren om daarbij geen risico te nemen. Als u twijfelt dan kunt u een professional uit de basis GGZ of de specialistische GGZ consulteren.
Nishi Ramlal, praktijkondersteuner GGZ, Sprink ‘Ik begeleid patiënten met bijvoorbeeld stressklachten en somberheidsklachten. Vaak zijn mensen met begeleiding en ondersteuning al geholpen. Als dit niet zo is dan heb ik korte lijnen met de basis GGZ en de specialistische GGZ. Dit geldt voor iedere praktijkondersteuner GGZ. Je kan namelijk contact opnemen voor consultatie bij de generalistische basis GGZ.’
>> Generalistische basis GGZ Verwijscriteria • Vermoeden van een DSM-benoemde stoornis, de ernst is matig, het risico laag, de complexiteit afwezig en de duur (beloop) van de symptomen beantwoordt (nog) niet aan de criteria uit de richtlijn voor het betreffende ziektebeeld; of • stabiele chronische problematiek, niet crisisgevoelig en met een laag risico.
Voor de generalistische basis GGZ worden vier producten onderscheiden die verschillen in intensiteit: 1. Kort | 2 maanden 2. Middel | 3 maanden 3. Intensief | 4 maanden 4. Chronisch | Jaarlijkse herbeoordeling
Hanneke Haanraadts, directeur Sprink: ‘De basis GGZ zit heel gestructureerd in elkaar. De patiënt krijgt handvatten om de regie weer terug te krijgen over zijn leven. De interventies zijn kortdurend en gericht op het herstellen van de regie over je eigen leven.’
Blended behandelingen ‘Bij Sprink zijn de behandelingen blended: een combinatie van face-toface en e-health contacten. In de e-health omgeving komt de patiënt in een huiskamer terecht. De verschillende onderdelen in de huiskamer bevatten opdrachten en toelichting. Als de patiënt een opdracht heeft gedaan dan wordt er een nieuw onderdeel (of opdracht) toegevoegd in de woonkamer.'
>> Gespecialiseerde GGZ >> Verwijscriteria • een hoog risico en/of hoge complexiteit bij vermoeden van een DSM-benoemde stoornis. De ‘score’ op andere criteria is in die gevallen niet doorslaggevend.
‘Wanneer kan ik verwijzen naar de gespecialiseerde GGZ?’
Om te verwijzen naar de gespecialiseerde GGZ moet er minimaal een vermoeden zijn van een DSM stoornis. Met versterking van de huisartsenzorg middels de POH-GGZ en de introductie van de generalistische basis GGZ, richt de gespecialiseerde GGZ zich op patiënten met ernstige psychische problemen. De gespecialiseerde GGZ kenmerkt zich door een hoge mate van complexiteit van behandeling waarbij een zwaar beroep op specialistische kennis gedaan wordt. Behandeling wordt gegeven aan een doelgroep waarbij de kwaliteit van leven (ernstig) onder druk kan staan.
Rocco Hoekstra, psychiater: ‘Het hangt van verschillende factoren af of je naar de generalistische basis GGZ of naar de gespecialiseerde GGZ verwijst. Complex en risicovol kunt u verwijzen naar de gespecialiseerde GGZ. Complexiteit heeft te maken met de ernst maar ook met allerlei bijkomende factoren, bijvoorbeeld lichamelijke ziekten, psychosociale factoren en persoonlijkheidsproblematiek.’
Nadere informatie kunt u lezen in het rapport van HHM ‘Generalistische basis GGZ’: http://www.nza.nl/104107/138040/HHM_rapportage_generalistische_basis_GGZ.pdf
Casussen CASUS ‘Er komt een patiënt met depressieve klachten en suikerziekte. Verwijs ik dan naar de basis GGZ of naar de gespecialisteerde GGZ?’
Rocco Hoekstra, psychiater: ‘Kijk in eerste instantie hoe erg de klachten zijn ‘ Praktijkondersteuner GGZ ‘Als u denkt dat het depressieve klachten zijn en dat er een goede kans bestaat dat deze over gaan als uw patiënt bijvoorbeeld haar werk weer oppakt. Dan is het advies om de patiënt te laten begeleiden door de praktijkondersteuner GGZ.‘ Verwijzen naar de GGZ ‘Heeft u het vermoeden dat er sprake is van een depressieve stoornis? Dan kunt u verwijzen naar de GGZ. Of u dan het beste kan verwijzen naar de generalistische basis GGZ of naar de gespecialiseerde GGZ kunt u bepalen door te kijken naar complexiteit en comorbiditeit zoals bijvoorbeeld suikerziekte. Suikerziekte is op zichzelf niet genoeg reden om te verwijzen naar de gespecialiseerde GGZ maar wel als u denkt dat de suikerziekte van invloed is op de depressieve klachten. Of als de suikerziekte het moeilijker maakt om de depressie te behandelen. Dan is er een reden om te verwijzen naar de gespecialiseerde GGZ. U maakt een weging van allerlei factoren die bij elkaar maken of u iemand naar de gespecialiseerde of de generalistische basis GGZ verwijst.’
CASUS ‘Er komt een patiënt waarvan de huisarts bepaalt dat de problematiek zo ernstig is dat hij naar de gespecialiseerde GGZ zou moeten maar de patiënt wil zelf niet. Hij vindt de generalistische basis GGZ al heftig genoeg. Wat dan? De patiënt is dan nog bij de huisarts.’
Rocco Hoekstra, psychiater: ‘Als de huisarts echt denkt dat de gespecialiseerde GGZ het meest op zijn plaats is dan kun je natuurlijk dwingend adviseren. Maar als de patiënt dat niet wil? Als hij wel naar de basis GGZ wil dan zou ik niet aarzelen en de patiënt verwijzen naar de basis GGZ. Dan krijg je in elk geval deskundige diagnostiek, en begint de behandeling. En misschien dat daarmee een patiënt wel rijp gemaakt kan worden om uiteindelijk die stap naar de specialistische GGZ te maken. Maar wie weet was de inschatting van de patiënt toch wel goed, dat kan natuurlijk altijd.’ ‘Het idee van de basis GGZ is dat je moet beginnen met zo licht mogelijke zorg en pas moet opschalen als het niet anders kan. Daarbij moet je natuurlijk geen risico’s nemen. Als je denkt dat het nodig is om naar de gespecialiseerde GGZ te verwijzen, kan je er wel op aandringen maar als de patiënt echt niet wil dan houdt het op. Dan is het mooi als hij al hulp accepteert.’
CASUS ‘Als huisarts heb ik een overeenkomst met mijn zorgverzekeraar dat ik consulten van een psychiater mag inkopen. Wanneer ik hier gebruik van maak, heeft dit gevolgen voor het eigen risico van mijn patiënt?’
Het eigen risico van de patiënt wordt niet aangesproken door een consult tussen de huisarts en de psychiater; de zorg voor de patiënt valt onder huisartsenzorg en dat is vrijgesteld van het eigen risico. Mocht de patiënt persoonlijk op consult gaan bij de psychiater, dan gaat het wel van het eigen risico af. Wanneer bij de verzekeraar wordt aangegeven dat het om een eenmalig consult gaat, wordt niet het gehele eigen risico aangesproken.
Tot slot Deze whitepaper wordt u aangeboden door Sprink. Sprink is uw partner in de generalistische basis GGZ. Wij bieden behandeling aan in de regio’s Rotterdam, Dordrecht, Zuid-Hollandse Eilanden en Nieuwe Waterweg Noord.
Sprink is onderdeel van de Antes Groep.
>> Patiënt aanmelden >>
Generalistische basis GGZ
• • • •
Via Zorgdomein; of Via website www.sprink.nl/ ; of Bel naar: 088 – 230 40 50 Consultatie of vragen? Telefoon: 088 – 230 40 50
Gespecialiseerde GGZ, psychiatrie
• • • •
Via Zorgdomein; of Via website http://www.deltapsy.nl/ ; of Bel naar: 088 – 503 1800 Voor spoed: 088 – 503 1729
Gespecialiseerde GGZ, verslavingspsychiatrie
• • •
Via Zorgdomein; of Via website www.boumanggz.nl/ ; of Bel naar: 088 – 230 3000
Gespecialiseerde GGZ, (verslavings)psychiatrie
• • •
Via Zorgdomein; of Via website www.youz.nl/ ; of Bel naar: 088 – 230 30 30
AGENDA WEBINAR
Voor de volgende webinars staan deze onderwerpen op de agenda: • Ik heb als POH GGZ 20 minuten wat kan ik daar precies in? • Angstklachten • Middelenafhankelijkheid • Lichte depressie • Gamen Wilt u op de hoogte gehouden worden? Stuur dan een e-mail aan
[email protected].
Vragen? Voor vragen: Anneke Boot, accountmanager @
[email protected] M 06-53 85 07 86
© Antes Max Euwelaan 1 3062 MA Rotterdam www.antesgroep.nl
