Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Versterkte fytosanitaire controles op verpakkingshout van natuursteen geïmporteerd uit China
Overleg met de sector, 12 maart 2013
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Overzicht van de presentatie • • • • •
Context Algemene fytosanitaire regelgeving Anoplophora glabripennis (ALB): biologie Besmettingen binnen de EU Versterking op de controles
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Plantaardige quarantaine en verpakkingshout: geschiedenis •
1951: IPBC – IPPC –
• •
1992: vrij verkeer van goederen in de EU en harmonisatie van fytosanitaire eisen 1994: Overeenkomsten SPS in het kader van de WTO –
• •
Hittebehandeling en merkteken
2004 – 2012: Steeds meer onderscheppingen van ALB en CLB –
• • •
Sanitaire en fytosanitaire voorwaarden voor de liberalisering van de internationale handel: geen commerciële grenzen behalve bij aangetoond risico (eisen op EU-niveau: Richtlijn 2000/29/EC)
1999: eerste noodmaatregelen voor Chinees verpakkingshout (ALB) 2002: ISPM15 – mondiale standaard voor verpakkingshout –
•
Verantwoordelijkheden en samenwerking van de verdragsluitende partijen (ondertekenende landen) – Modellen van fytosanitaire certificaten – Internationele Normen voor Fytosanitaire Maatregelen: ISPM (International Standards for Phytosanitary Measures)
2008: 2 insecten in Kortrijk vlakbij een palet stenen uit China (ALB – Asian Longhorned Beetle) – eerste EU bestrijdingsmaatregelen (CLB – Citrus Longhorned Beetle)
2010: CLB-crisis in Boskoop: honderden betrokken boomkwekers 2012: sterke toename van onderscheppingen van natuursteen uit China 2013: noodmaatregelen op verpakkingshout van stenen uit China Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Plantaardige quarantaine in België • FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu – Algemeen normatief beleid
• FAVV: Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen – Het geheel van inspecties en controles van de voedselketen, inclusief de voedselveiligheid, gezondheid en welzijn van dieren en plantengezondheid (“fytosanitair”) – Operationele normen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Algemene maatregelen • Richtlijn 2000/29/EC KB van 10 augustus 2005 betreffende de bestrijding van voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen • Verplichte aangifte (art.4) – Verbod op het bezit van schadelijke organismen
• Verplichting van bestrijding (art.5) • Registratie en erkenning van operatoren Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Maatregelen voor import en het intracommunautaire verkeer • Richtlijn 2000/29/EC KB 10 augustus 2005 – Lijst van quarantaineorganismen (bijlage I en II): ALB (Aziatische loofhoutboktor), CLB (Oost-Aziatische boktor), PWN (dennenaaltje),… – Verboden goederen (Bijlage III) – Specifieke eisen (Bijlage IV): deel A, hfdst.I: verpakkingshout (2 en 8) – Geregulariseerde goederen onderworpen aan een PP (fytosanitair paspoort – binnen EU) of PC (fytosanitair certificaat - invoer) (Bijlage V)
• Noodrichtlijnen en -besluiten van de EU Commissie voor bestrijding met betrekking tot hout – – – –
Besluit 2012/535/EU: dennenaaltje (PWN) (Portugal) Besluit 2012/138/EU: Anoplophora chinensis (CLB) Besluit 2013/92/EU: houtverpakkingen uit China Andere: Phytophthora ramorum, Gibberella circinata,… Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Invoercontroles Zeebrugge Oostend e
• 10 GIP: Grensinspectieposten + • Controles 100%:
Gent
Deurne Antwerpen
Brussel poste
Zaventem Bierset
Gosselie s
– Documentair (Fytosanitair certificaat, …) – Identiteit – Fysiek Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Invoercontroles • Mogelijke maatregelen in geval van verdachte symptomen of van niet-conforme documenten: – – – –
Vernietiging onder officiële controle Verbranding Begraven Verplaatsen naar buiten de EU (uitwijzing/terugzending) – Ontsmettingsbehandeling (niet toegepast indien bewezen aanwezigheid van quarantaineorganismen)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Verpakkingshout: verhoogd fytosanitair risico
Anoplophora glabripennis (ALB)
Levenscyclus Altijd in/bij boom/hout
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Almere - Anoplophora – 28 mrt 2011
Voornaamste weg van binnenkomst ALB: houtverpakkingen van stenen geïmporteerd uit China
De ISPM15 merktekens moeten leesbaar zijn
Almere - Anoplophora – 28 mrt 2011
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Onderschepping graniet,- NL, 2008
Uitvlieggat
Zaagsel van het uithollen van de tunnels Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
ALB: nieuwe haarden in 2012 Recente gevallen van Anoplophora glabripennis (ALB) in EU en CH Cas récents de Anoplophora glabripennis (ALB) en UE et CH Date/ Datum
02-2012
Pays/ Land
CH
Lieu/ Plaats
Origine/ Oorsprong
Arbres d'alignement WPM (?) et espace vert/ Laanbomen en groenvoorzieningen
Espèces touchées/ Aangetaste soorten
Acer pseudoplatanus, Salix caprea
Nombre Découverte/ d'arbres Ontdekking contaminés/ Hoeveelheid besmette bomen 31
Symptômes/ Symptomen
professionnel/ Externe: trous de beroeps sortie, encoches de ponte, 140 adultes/ Extern: uitgangsgaten, groeven met eitjes, 140 volwassen ALB
Nombre d'arbres détruits/ Hoeveelheid vernietigde bomen
Remarques /Opmerkingen
66
une campagne de sensibilisation des professionnels a précédé cette découverte / een sensibiliseringscampagne van de professionelen is voorafgegaan aan deze ontdekking
+-1000
Mesures de quarantaine pour 1 pépinière; campagne d'information intensive/ Quarantainemaatregelen voor 1 kwekerij; intensieve informatiecampagne
Interne: larves, galeries/ Intern: larven, tunnels 02-2012
UK
Arbres WPM (?) d'alignement, zone commerciale, propriétés privées/ Laanbomen, commerciële zones en privaatdomeinen
Acer pseudoplatanus, A. campestre, Salix sp. (caprea), Betula sp, Carpinus betulus
07-2012
NL
Arbres d'alignement/ Laanbomen
Acer platanoides
08-2012
AT
Trees in a private WPM CN garden beside a stone-storing place
WPM originaire de CN Pierres/ afkomstig uit CN Steen
Fagus, Acer, Prunus
46
1
monitoring incursion 2009/ controle inval 2009
Externe: trous de sortie/ Extern: uitgangsgaten Interne: larves, galeries/ Intern: larven, tunnels
privé
Externe: 40 trous de 350 (coupe à coût = 0,5 M euros sortie, 16 adultes/ blanc dans un Extern: 40 rayon de uitgangsgaten, 16 100m)/ volwassen ALB (kaalslag in Interne: larves, een rij van galeries/ Intern: larven, 100m) tunnels only signs of egg +30 ??? deposition and larvae (coupe à blanc frass dans un rayon de 500m)/ (kaalslag in een rij van 500m)
3 monitoring routine
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
NL Almere 2010-2011 Opgemerkt door een snoeibedrijf Kaalslag van bomen met Ø > 2,5 cm in een straal van 100 m met inspectie van elke boom
Almere -van Anoplophora – 28 mrt 2011 Federaal Agentschap voor de Veiligheid de Voedselketen
NL Almere 2010-2011: controle
1. Iedere boom binnen een straal van 1000 m, met klimmers of een lift
2. Verpakkingshout: 184 ondernemingen, 536 partijen. 3. Gedurende 4 jaar. 4. Kosten: 1,5 M euro Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Frankrijk: Strasbourg/ Baden-Württemberg 2009 Bedrijf van stenen Monitoring zones in the port area of Kehl (Baden-Württemberg)
-- monitoring zone 1 200 trees (host) were controlled by tree climbers
-- monitoring zone 2 • trees were examined with the binoculars from the ground • in suspicious cases tree climbers controlled additionally
ALB infestation place in the port area of Strasbourg (France/Elsass)
Infestation spot in France and Monitoring zones in Baden-Württemberg Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
UK - 2012 Bedrijf van stenen Eerste haard 66 besmette bomen 2.200 bomen/struiken gezaagd en vernietigd (Uitdunningzone: 100 m) Bron: stone company import China Kosten: > 0,5 M Euro
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
NVWA - Ministerie van
Oostenrijk– 2012 Bedrijf van stenen Kaalslag: 500 m
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Italië – Lombardia 2007 – 2010 (CLB) kosten: > 10 M euros
Kosten: > Euro 10 M
ITALY – Veneto 2009 (ALB)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
NVWA - Ministerie van
Noodmaatregelen (Besluit 2013/92/EU) • Tijdelijk: 1 april 2013 tot 31 maart 2015 • Systematische invoercontroles: – 90% 2514 (leistenen), 2515, 2516 (stenen voor bouw of steenhouwen: marmer en graniet) – 15% 6801 (plaveien, kantstenen), 6802 (andere bouwstenen)
• Plaats van controle: – GIP (Grensinspectiepost) – Op vraag van de operator: bij een EIP (Erkende Inspectiepost) Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Noodmaatregelen (Besluit 2013/92/EU) • Plicht van de importeurs of van hun mandataris: – Aangeven van de import van goederen • Aan het FAVV • Min. 24 uur voor de aankomst
– Vervolledigen van het fytosanitair vervoersdocument
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Noodmaatregelen (Besluit 2013/92/EU) • In geval van inspectie bij een EIP – In eerste instantie: erkenning van de EIP vragen • Het fytosanitair vervoersdocument + dossier vervolledigen • Dit bezorgen aan het FAVV (aan de betreffende PCE – Provinciale Controle Eenheid) • Controle ter plekke door het FAVV • Bevestiging van de erkenning en toekenning van nr. van de erkenning
– Voorwaarden: • Inspectiepost onder douanecontrole • Geschikte lokalen voor het goede verloop van de fysieke inspectie (toegankelijkheid, belichting,…) • Opslag van de goederen op een manier die volledige identificatie en traceerbaarheid toelaat Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Noodmaatregelen (Besluit 2013/92/EU) • Niet-conformiteiten: – Verdachte symptomen: • Aanwezigheid van quarantaineorganismen • Abnormale aanwezigheid van andere levende organismen die aanduiden dat er geen of onvoldoende behandeling was
– Afwezigheid van ISPM15-markeringen of frauduleuze merktekens
• Mogelijke maatregelen: – – – – –
Vernietiging onder officiële controle Verbranding Begraven Verplaatsen naar buiten de EU (uitwijzing) Ontsmettingsbehandeling (niet toegepast indien bewezen aanwezigheid van quarantaineorganismen !!!! CHINESE LEVERANCIERS VERWITTIGEN !!!!! Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Noodmaatregelen (Besluit 2013/92/EU) • Verplichte berichtgeving aan de Commissie – Semesteriële verslagen – Invoer, niet-conformiteiten (aanwezigheid van levende organismen of problemen met markering)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Noodmaatregelen (Besluit 2013/92/EU) • Kosten van de controles (voor 2013) – Erkenning (1x): € 49,22 (openen van het dossier) + €29,52/half uur (bezoek) – Op 100% van de aangegeven zendingen • Documentencontrole: € 8,24/ zending
– Op elke gecontroleerde zending (naargelang gevestigd %) • Identiteitscontrole: € 8,24 of € 16,47/ zending naargelang de grootte van de zending • Fysieke controle: € 20,59/ zending
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
1999 1ste haard in Portugal: dennenaaltje - Verspreiding over heel het Portugees grondgebied + Madeira, 3 haarden in Spanje: - Uitdunning: meer dan 700.000 bomen - Solidariteit EU: 8,4 M euro - Introductieweg: verpakkingshout uit China, VSA, Japan, Canada
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Dennenaaltje in Portugal
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
PWN – Verplichte maatregelen: om verspreiding te vermijden • Gevoelige producten: – Planten van een kwekerij, gevoelig hout en schors, afbraakproducten van gevoelig hout
• Verpakkingen uit hout van gevoelige soorten: – ISPM15: alle verpakkingsmateriaal dat Portugal verlaat
• Lijst van erkende ondernemingen voor de behandelingen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Anoplophora chinensis (CLB): Oost-Aziatische boktor • Oorsprong: China, Japan, Korea, … • Introductie door planten uit een kwekerij (vooral Chinese esdoorns)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Anoplophora chinensis (CLB): Oost-Aziatische boktor
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
2009: CLB in Boskoop (NL) • Verbod op afzet in de EU : 600 ondernemingen (circa 200 M euro) • Kostprijs van het crisisbeleid: 2 M euro
• Verbod op import van Chinese esdoorns (20102012)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Sensibilisatie van het publiek • Affiches
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Kostprijs van de uitroeiing • Kosten ten laste van de verantwoordelijke(n) (boseigenaars, importeurs, …) – Vellen en opruiming van besmette of verdachte bomen/planten, – Vernietiging van besmette producten (gekapt stamhout of schors hiervan, decoratieve schors, …), – Laboanalyses om de omvang van de besmetting te bepalen
• Vergoedingen – Op dit ogenblik niet voorzien in de bos- en houtsector • Enkel voor de producenten van aardappelen – Solidariteitsfonds gestijfd door de verplichte jaarlijkse bijdragen van de producenten van aardappelen – Dekt enkel de operationele onkosten (niet het verlies van winst)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
• Bedankt voor uw aandacht • Voor meer details: omzendbrief op de website van het Agentschap
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen