Verslag
Verslag van de vergadering Marktraadpleging InnovA58 Datum: Locatie: Verslaglegger: Aanwezig:
12-9-2013 Bouwhuis, Zoetermeer Projectteam InnovA58 de heren M. Bakker (Volker Infra), R. Bode (Strukton Groep), A. van den Bosch (Dura Vermeer), D. Bouman (Ballast Nedam), M. Dees (KWS Infra), H. Draaijer (BAM Groep), M. Heijmans (Heijmans), R. Henderix (Dura Vermeer), J. de Jong (TBI Holdings), D. Makkink (Van Oord Nederland), R. Mens (gedetacheerd vanuit BZW), R. Meyboom (Bouwend Nederland), E. Naafs (Volker Infra), P. Peekel (Strukton), J. Rats (Bouwend Nederland), H. van der Veer (Van Gelder Groep), R. Veldboer (BAM Groep), J. van der Weele (Martens en Van Oord Groep), B. van Weesep (gedetacheerd vanuit Bouwend Nederland) en de dames M. Hoezen (RWS), Y. Korver (Boskalis), M. Ruys (RWS)
Na de opening van René Meyboom van Bouwend NL lichtte Ben van Weesep de projectkenmerken van InnovA58 toe. Er wordt toegezegd dat de presentatie zo snel mogelijk na vandaag op de website wordt geplaatst (met een link die per mail wordt verspreid aan de aanwezigen). Dit zelfde geldt voor het van de bijeenkomst van vandaag op te stellen verslag. Na de presentatie werd door de aanwezigen enthousiasme getoond voor het project. Het project biedt een aantal unieke kansen die mogelijk ook interessant kunnen worden voor andere projecten. Alle partijen zijn geïnteresseerd en verheugd dat zij in deze oriënterende fase worden betrokken. Men spoort het projectteam aan om gewoon van start te gaan met het project en lef te tonen in de aanpak. Kritieke succesfactor lijkt in elk geval ook het bestuurlijk commitment en lef. Informatie leidt uiteraard ook tot vragen. Aanvullend licht Ben van Weesep het volgende toe: - Het beheer en onderhoud van het traject tussen knooppunt Markiezaat (Bergen op Zoom) tot en met knooppunt Batadorp (Eindhoven) maakt onderdeel uit van de scope van het project . Voor nu denkt men aan een looptijd van zo’n 25 – 30 jaar. Dit is gebaseerd op de cyclus van tenminste 2x groot onderhoud. Hoeveel budget hiervoor is, wordt momenteel door het projectteam uitgezocht. - Als mogelijke contractvorm wordt gedacht aan DBFM+. De plus bestaat dan uit afwijkingen op wat momenteel bij lopende DBFM’s gangbaar is om actief innovaties mogelijk te maken. - De Provincie Noord-Brabant vraagt 4,5 % rente op het door hen gereserveerde bedrag van 170 miljoen euro om een versnelling van 2-4 jaar op het project mogelijk te maken. Derhalve spreken we van een bedrag van ca. 50 miljoen euro dat het project aan opbrengsten of besparingen moet opleveren ten bate van de Provincie Noord-Brabant.
1309-39885 Pagina 1 van 5
-
-
-
-
-
In deze voorfase -dit najaar- vraagt het projectteam van marktpartijen medewerking voor het volgende: o Enkele dagen investering van enkele deskundigen m.b.t. ontwerpen en fasering om de door het projectteam opgestelde shortlist van ontwerpopties c.q. varianten Tilburg-Eindhoven te kunnen bespreken op haalbaarheid. o Enkele dagdelen investering van technisch specialisten van bedrijven (Willie Wortels) over verdienmogelijkheden van innovaties en de te scheppen ruimte in bestaande kaders en richtlijnen om deze innovaties mogelijk te maken. o Enkele dagdelen investering van specialisten op het gebied van aanbestedingen, contracten en financiering om mogelijkheden voor het project op dit gebied te bespreken. Het vroegste moment van marktbetrokkenheid, waar nu in het projectteam over wordt gesproken, is na afronding van de verkenning (dus voor OTB en Planstudies). De vraag hoe in het project van een lijst met mogelijke innovaties naar een integraal sluitend ontwerp met voldoende verdiencapaciteit zal worden gekomen, houdt ook het projectteam nog bezig. Het is wellicht mogelijk een sluitende business case te maken door verschillende innovaties te combineren. Dit zal in de praktijk mogelijk gemaakt moeten worden zonder innovaties daadwerkelijk voor te schrijven. Het projectteam is voornemens om niet te focussen op bepaalde innovaties, maar wel om alle randvoorwaarden te scheppen zodat elke innovatie op de shortlist mogelijk gemaakt wordt. Of, en welke, innovaties uiteindelijk zullen worden gerealiseerd, is vervolgens aan de marktpartij die de opdracht krijgt. Zolang er maar voldoende middelen worden gegenereerd om de rente te vereffenen met de Provincie. Het huidige referentie-ontwerp staat in het MIRT voor 425 miljoen euro. Dit is exclusief kosten voor beheer en onderhoud, maar incl. kosten voor grondverwerving, BTW enz. (dus alle kosten die gebruikelijk in MIRT bedragen zijn opgenomen) Naast bouwbedrijven wordt in de huidige raadplegende fase van het project ook contact gezocht met de TU Delft, TU/Eindhoven, Universiteit Tilburg, TNO en Brainport Eindhoven. Daarnaast gaan we ook het gesprek aan met toeleveranciers die mogelijk innovaties kunnen leveren. Of het project sowieso zal worden uitgevoerd, kan het projectteam niet garanderen. Het staat in het MIRT, de Minister heeft een Startbeslissing genomen, maar zolang er geen onomkeerbare stappen zijn gezet, is uiteraard niets zeker.
In hoofdlijn geven de deelnemers aan het projectteam mee dat een inventarisatie van innovaties ten behoeve van de Business Case geen garanties geeft dat de innovaties worden uitgevoerd; echte innovaties worden pas duidelijk na aanbesteding. De kansen in de huidige fase voor dit project zitten, aldus de aanwezigen, vooral in innovatie van het marktbenaderingproces.
1309-39885 Pagina 2 van 5
Over dit marktbenaderingproces en mogelijke innovaties denkt men graag met het projectteam mee: - Innovaties ophalen van toeleveranciers lijkt de aanwezigen kansrijk om tot een shortlist van innovaties te komen. Er wordt gesuggereerd dat het projectteam een lijst van mogelijke innovaties kan presenteren, zodat de markt daarop onderlinge samenwerkingsrelaties kan aangaan. Iedere bouwer brengt zijn eigen kennis van innovaties in. Ook kan 1 opdrachtnemende bouwer zich als proceseigenaar opstellen voor het binnenhalen van innovaties vanuit meerdere partijen. - Hoe wordt omgegaan met mogelijke geïnteresseerde partijen uit het buitenland? Gaan zij niet verder met ‘onze’ innovaties? Het projectteam herkent de zorg, maar geeft wel aan dat eventueel geïnteresseerde buitenlandse partijen niet zullen worden uitgesloten van deelname aan een aanbesteding. (In de huidige fase wordt echter niet naar buitenlandse partijen (bouwers) gekeken). - Belangrijkste vraag die bij aanwezigen leeft, is waarom het projectteam zelf de onderbouwing van de verdiencapaciteit van innovaties onderzoekt (t.b.v. de voorfinanciering provincie) en dit niet als vraag in een aanbesteding inbrengt. Het antwoord daarop is tweeledig: o De haalbaarheid van versnelling met voorfinanciering door de Provincie onder de door de Provincie gestelde voorwaarde moet worden aangetoond. o Binnen de Provincie moet nog besluitvorming plaatsvinden over daadwerkelijk beschikbaar stellen van de garantstelling. Hiervoor is een positieve Business case nodig. De Provincie heeft geen specifieke randvoorwaarden gesteld waaraan de Business case moet voldoen, en geen garanties gevraagd, anders dan dat de Business case de onderbouwing moet leveren voor het politieke besluitvormingsproces. - Aanwezigen geven aan, dat zij niet geneigd zullen zijn om met het projectteam te spreken over hun specifieke technische innovaties als daar niet direct een reële kans op werk uit voortvloeit. Zolang er geen sprake is van een aanbesteding, is er voor hen weinig incentive om harde innovaties te delen. In deze fase bieden de nu aanwezige bouwbedrijven wel aan om mee te denken over procesinnovaties in de marktbenaderingswijze. - Partijen markt/publiek moeten elkaar weten te vinden (alliantie) zonder dat van tevoren de uitkomst vaststaat. Er wordt de optie aangedragen om besluitvorming bij de Provincie te integreren in een aanbesteding. Al pratend komen aanwezigen met het voorstel om: o NU te starten met de aanbesteding van project A58, met als uitgangspunten de start uitvoering Tilburg - Eindhoven en St. Annabosch-Galder in 2023 en de oplevering in 2026 -2028, bij een plafondbedrag van 425 miljoen euro (incl. grondverwerving etc). De gewenste versnelling met mogelijke voorfinanciering door de Provincie -door inzet van innovaties-, kan een meerwaarde-optie in de gunningscriteria worden. Het aantonen van de haalbaarheid van potentiële verdien- en besparingcapaciteit met innovaties wordt daarmee onderdeel van de aanbesteding
1309-39885 Pagina 3 van 5
Risico: hoe eerder in zo’n proces er getrechterd wordt, des te beperkter zal waarschijnlijk het aantal innovaties zijn waarop gefocust wordt. Besluitvorming over versnelling en voorfinanciering door de Provincie wordt daarmee eveneens onderdeel van de aanbesteding. Voorwaarde: Er zal in dit geval goed gesproken moeten worden over de consequenties van een negatief besluit t.a.v. voorfinanciering door de Provincie. Dat zal leiden tot het uitblijven van versnelling. Wie zou dat risico moeten dragen? (aanwezigen geven aan dat voor hen het investeringsrisico eigenlijk al wel groot genoeg is als incentive op het voorkomen van een negatief besluit van de Provincie).
Vervolgdiscussie inzake procesinnovatie - Aanwezigen geven aan dat een innovatief marktbenaderingproces sowieso randvoorwaarde is voor het slagen van dit project (als men inderdaad wil versnellen t.o.v. wat nu in het MIRT staat). - Welke optie voor marktbenadering ook gekozen wordt voor dit project, er zal altijd gesproken moeten worden over het risico dat dit project in zijn geheel niet aanbesteed of gegund wordt. Bij niet doorgaan van het project terwijl wel met aanbesteden is gestart, verwachten de aanwezigen een compensatievergoeding. - Een onderhoudsperiode van 25-30 jaar lijkt logisch i.v.m. lifecyclecosting (LCC) en levensduurverlengend onderhoud, maar aandachtspunt is de financiering rond te krijgen voor het project: banken opteren niet meer voor dit soort termijnen van langjarige financiering. Men doet het projectteam de suggestie om de onderhoudsduur onderwerp van gesprek te maken tijdens de aanbesteding. - Maak onderscheid tussen wat wettelijk niet kan, maar als de wil er is toch mogelijk wordt. De Uitgangspunten en randvoorwaarden op de laatste sheet lijken veel vast te zetten. Dit is in strijd met wat het projectteam uitstraalt, namelijk: alles te willen doen om het project mogelijk te maken. Het gaat dan met name over: o Er komt geen concessie o Er zal geen tol worden geheven o Het inkoopbeleid van Rijkswaterstaat is een leidend principe De aanwezigen zouden graag ook het gesprek voeren over de achtergronden van het besluit om geen concessie of tol mogelijk te maken. Wanneer dit gesprek gevoerd wordt, kan wellicht een deel van de bezwaren op andere wijze worden weggenomen. Het projectteam geeft aan, dat het kader innovatiegericht inkopen van Rijkswaterstaat wel ruimte laat om flexibel om te gaan met het inkoopbeleid. Een optie zou ook kunnen zijn dat de Provincie als aanbestedende dienst gaat optreden, zoals A59. Dit kan voordeel hebben voor het nog te ontwikkelen financieringmodel.
1309-39885 Pagina 4 van 5
Afsluiting en vervolg Het projectteam is verheugd over de opkomst en de bereidwilligheid van de aanwezigen om mee te denken. Bij het Ministerie I&M, RWS en de Provincie Noord Brabant is zeker ook de bereidheid om in de ideeënontwikkeling mee te gaan. De aangedragen opties, risico’s en randvoorwaarden vormen aanleiding om de ingeslagen weg te bezien, en wellicht te herzien. De komende periode zal het team hiermee aan de slag gaan, waaronder de voorgestelde optie tot vervroegd aanbesteden. Het is zinvol om daarvoor de randvoorwaarden aan beide zijden te inventariseren. Gastheer en voorzitter René Meyboom bedankt alle deelnemers voor hun inbreng bij deze 1ste bijeenkomst over dit boeiende en bijzondere project.
Naschrift: Het project team heeft, bij een eerste evaluatie van de bijeenkomst de onderstaande conclusies getrokken: - In deze fase bieden de nu aanwezige bouwbedrijven aan om mee te denken over procesinnovaties in de marktbenaderingswijze. - Voor garantie op daadwerkelijke uitvoering van realisatie van innovaties wordt de optie aangedragen om besluitvorming bij de Provincie te integreren in een aanbesteding. Het aantonen van de haalbaarheid van potentiële verdien- en besparingcapaciteit met innovaties kan dan een onderdeel worden van de aanbesteding. - Aanwezigen geven aan dat een innovatief marktbenaderingproces sowieso een randvoorwaarde is voor het slagen van dit project als men wil versnellen t.o.v. wat nu in het MIRT staat. - Het is belangrijk dat publiek-publieke samenwerking tussen Ministerie I&M, Provincie en Rijkswaterstaat op majeure vraagstukken goed afgestemd wordt. Gelet op bovenstaande heeft het project team het verzoek aan marktpartijen om binnen een termijn van twee weken ideeën aan te dragen over: - Het in hun ogen vroegste tijdstip van marktbenadering (start aanbesteding) voor dit project - De daaraan door marktpartijen te stellen randvoorwaarden op organisatorisch, bestuurlijk, juridisch, financieel of ander vlak. Ook horen we graag of u in het najaar medewerking wilt geven aan het bespreken van de shortlist ontwerpopties traject Tilburg- Eindhoven (i.o.) en welke verruiming in kaders en richtlijnen nodig/nuttig is. Uiteraard zijn ook andere ideeën over het project en de voorgestelde aanpak welkom.
1309-39885 Pagina 5 van 5
