Oncologie symposium 19-11-2015
Verlenging van de QT tijd door oncolytica, hoe gevaarlijk is dit? Trang Dinh Cardioloog
Oncologie symposium 19-11-2015
Disclosures
Consultant for Medtronic, Boston Scientific, Bayer, Pfizer, Boehringer Ingelheim.
2
Oncologie symposium 19-11-2015
3
Casus 62- jarige vrouw 01.01.1900
Hypercholesterolaemie
05.11.2013
NSCLC, cT2N0M1a, st IV obv pleuritis carcinomatosa links (EGFR exon 19 deletie pleurodese, erlotinib 150 mg)
26.06.2014
Progressie NSCLC onder erlotinib nieuw biopt: MET en HER2 amplificatie, start afatinib+ crizotinib
08.07.2014
Misselijkheid en braken DD bijwerking afatinib/crizotinib
08.07.2014
Pleuravocht links DD bij NSCLC DD effusie bij onderliggende pneumonie
08.07.2014
Nierfunctiestoornissen DD pre-renaal bij diarree en braken
09.07.2014
Empyeem links waarvoor drainage en penicilline G
25.07.2014
Start 3de lijns behandeling pemetrexed/cisplatin
12.01.2015
Progressie NSCLC deelname AZD9291 fase I studie
Oncologie symposium 19-11-2015
4
Casus
26-06-2014
03-07-2014
11-11-2014
12-01-2015
19-09-2015
12-11-2015
erlotinib 150 mg sinds 11-2013
braken afatinib+ crizotinib sinds 26-6-2014
Pemetrexed cisplatin sinds 25-7-2014
start AZD9291 K 3,89 MDRD >60
Follow up K 5,74 MDRD 46
Follow up K 5,51 MDRD 51
Oncologie symposium 19-11-2015
Casus Aanvullende informatie 12-11-2015 anamnese Geen cardiale klachten 2 familieleden overleden acute hartstilstand (broer en moeder) 12-11-2015 Rx Resonium 1dd15mg 09-11-2015 echo cor LVEF 55 % (Teichholz). Normale volumina, spoortje MI, diastolische disfunctie type I (abnormale relaxatie). RV-druk van 40 mmHg.
Wat zou U doen?
5
Oncologie symposium 19-11-2015
Wat is QT tijd?
P-top: samentrekken van de boezems PR-segment: de vertraging van de prikkel in de AV-knoop tussen boezems en kamers Q-dal: samentrekken van de scheidingswand tussen de linker- en rechterkamer (het septum) QRS-complex: samentrekken van de hartkamers T-top: ontspannen van de hartspier en weer opladen voor de volgende hartslag
QT-tijd: omvat het samentrekken van de kamers en de rustfase waarin de hartspiercellen zich herstellen
6
Oncologie symposium 19-11-2015
De actie potentiaal van myocardcellen
7
Oncologie symposium 19-11-2015
Actie potentiaal - ionkanalen
8
Oncologie symposium 19-11-2015
QT tijd – normaal waarden Normaal
Borderline
Verlengd
Mannen
< 450 ms
450-470 ms
>470 ms
Vrouwen
<460 ms
460-480 ms
>480 ms
Correctieformules - Bazett
QTc = QT/ √ RR
9
Oncologie symposium 19-11-2015
Wat is de QT tijd?
QT tijd 380ms
Normaal
10
Oncologie symposium 19-11-2015
Wat is de QT tijd?
QT tijd 600 ms
Abnormaal
11
Oncologie symposium 19-11-2015
Wat is de QT tijd?
QT tijd 580 ms
Abnormaal
12
Oncologie symposium 19-11-2015
Wat veroorzaakt QT verlenging? Verandering in balans ion kanaal activiteit - Elektrolytstoornissen - Ischemie - Genetische down/up regulatie ion kanalen - Andere triggers (emotie, inspanning, koud water, auditief signaal) - Etc…
13
Oncologie symposium 19-11-2015
14
Risicofactoren voor verlengde QT tijd - Vrouwelijk geslacht - Nierinsufficiëntie - Bradycardie - Elektrolytstoornissen (hypokaliëmie, hypomagnesiëmie) - QT verlengende medicatie (alle antiaritmica, antibiotica, SSRI’s, TKI’s, etc.)
- Erfelijke Long QT syndromen (LQTS o.b.v. mutaties in KCNH1, KCNH2, KCNQ1, SCN5A etc.)
- Onderliggend hartlijden (hartfalen, ischemie)
Oncologie symposium 19-11-2015
Klachten passende bij verlengd QT - Geen - Palpitaties - (near) Syncope - Reanimatie (VT/VF)
15
Oncologie symposium 19-11-2015
VT/VF bij verlengde QT tijd Torsades de Pointes door VES / EAD/ LAD
16
Oncologie symposium 19-11-2015
17
Invloed Tyrokinase Inhibitors op QT tijd Interactie met HERG kaliumkanaal activiteit
-
N= 363 (NL/IT)
-
21% QTc verlenging ≥ 30ms
-
Vemurafenib vaker QTc ≥ 470 ms
-
CTCAE graad hoger na starten TKI
Incidence and relevance of QTc-interval prolongation caused by tyrosine kinase inhibitors. J S L Kloth et al, British Journal of Cancer (2015) 112, 1011–1016.
Oncologie symposium 19-11-2015
Interactie met overige medicijnen - Gelijktijdig gebruik met andere QT verlengende medicatie -
www.torsades.org
-
Remming van eliminatie (CYP3A4, CYP2D6)
-
5HT3-remmers (ondansetron/ganisetron)
18
Oncologie symposium 19-11-2015
19
Cardiovasculaire AE bij TKI’s
National Cancer Institute. Common Terminology Criteria for Adverse Events v 4.0. Available at: ttp://evs.nci.nih.gov/ftp1/CTCAE/CTCAE_ 4.03_2010 – 06-14_QuickReference_8.5x11.pdf. Accessed May 13, 2013.
Oncologie symposium 19-11-2015
Monitoring ECG voor toediening (baseline) 7 dagen na start Tijdens follow-up op indicatie: - duizeligheid - onwelwordingen - syncope - palpitaties
20
Oncologie symposium 19-11-2015
Verlengd QT bij TKI – en dan? • • • • •
Staken TKI Staken overige QT verlengende medicatie Corrigeren elektrolyten Betablokkers Bij palpitaties/duizeligheid/syncope -> verwijzen naar EHH
• • • • •
Voorlichting patiënt, apotheek, HA Let op ‘over the counter’ medicatie Familieanamnese positief voor plotse hartdood? -> verwijzen poli cardiogenetica Lifestyle modification
21
Oncologie symposium 19-11-2015
22
Take home messages - QT verlenging is altijd mogelijk bij TKI’s - Risicostratificatie n.a.v. risicofactoren - Ernst volgens CTCAE (graad 4 = ≥500ms of >∆60ms) - Interactie met overige medicatie - ECG monitoring - Genetische LQT syndromen: familie anamnese