Verjaren energie
en
Besparen
Milieu Centraal Wat kan ik doen om energie te besparen? Kan ik zonnepanelen op mijn dak plaatsen? Welke soorten verf zijn minder milieubelastend? Wie rekening wil houden met het milieu, kan met deze en andere vragen surfen naar www.milieucentraal.nl. Milieu Centraal is een onafhankelijke landelijke organisatie voor praktische en betrouwbare informatie over energie en milieu in het dagelijks leven. De website www.milieucentraal.nl biedt concrete tips, adviezen en achtergronden over allerlei onderwerpen: afval, apparaten, energie, klussen, schoonmaken, tuinieren, vervoer, voeding. Alle informatie is vooraf getoetst door een team van onafhankelijke deskundigen. Zoals Milieu Centraal ook heeft gedaan bij deze Verjaardagkalender ‘Verjaren en energie besparen’. Geen internet? Stel uw vraag dan aan de Milieu Centraal Informatielijn: (0900) 900 17 19 (€ 0,15 per minuut).
Colofon Concept en samenstelling Woonwijzer Media Redactie Woonwijzer Media; Milieu Centraal
Deze verjaardagkalender is gedrukt op papier met het FSC-keurmerk.
Illustraties en vormgeving www.flip.nl
Het Klimaatverbond – een vereniging van gemeenten, provincies en waterschappen die door beleid ongewenste klimaatveranderingen wil beperken – beveelt het inzetten van de kalender ‘Verjaren en energie besparen’ van harte aan. Woonwijzer Media Baankstraat 2 7205 AW Zutphen Telefoon: (0575) 51 16 15 E-mail:
[email protected] www.woonwijzermedia.nl Woonwijzer Media presenteert praktische kennis over duurzaam wonen en leven; dit op een toegankelijke, inspirerende en waar mogelijk humorvolle wijze. Naast deze kalender omvat het productpakket andere kalenders, agenda’s, krantjes, folders, gidsen, posters, workshops en digitale producten en diensten. © Woonwijzer Media, november 2010 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en redactie hebben de inhoud van deze uitgave met grote zorgvuldigheid en naar beste weten samengesteld. Uitgever en redactie aanvaarden evenwel geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
Januari 1
Hou het luchtig Door uw woning goed te isoleren, heeft u minder stookkosten. Maar in een goed geïsoleerd huis is het wel zaak regelmatig te ventileren, anders krijgt u teveel vocht in huis. Dat kan gezondheidsproblemen geven. Door steeds een beetje te ventileren, hoeft ventileren niet veel energie te kosten. Lucht uw huis ook een kwartier per dag (met de verwarming uit). Ook in de winter.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Minder vocht Verminder de hoeveelheid vocht in huis door te koken met de deksels op de pannen, de was buiten te drogen en door minder water te gebruiken bij het schoonmaken. Laat oppervlakken niet kletsnat achter. Gebruik bijvoorbeeld een trekker na het dweilen van vloeren en na het douchen.
Meten is weten Schaf een vochtigheidsmeter aan. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60%. Tussen september en december mag dat oplopen tot 70%. Geeft de meter meer aan, dan is het te vochtig in huis.
Ventileren Per dag produceren de bewoners, huisdieren en planten ongeveer 10 liter vocht in een huis. Allereerst door uitademen. En verder ontstaat waterdamp bij alles waar water voor nodig is: douchen, afwassen, de was drogen, koken en schoonmaken. Daarnaast raakt de lucht vervuild door kookluchtjes en rook. Ventilatie voert de vochtige en vervuilde lucht af, en hiervoor in de plaats moet verse lucht aangevoerd worden. Door elke dag een kwartiertje luchten ververst u de lucht binnenshuis. Beter is nog voortdurend ventileren, dit voorkomt vochtproblemen in huis. www.milieucentraal.nl voor meer informatie.
Februari 1
Was op lage temperatuur Was waar mogelijk op 30 graden of kouder; met een hiervoor geschikt wasmiddel wordt de meeste was bij lage temperatuur ook goed schoon. En … het bespaart veel energie! In geval van ziekte of allergie is het verstandig om op 60 graden te wassen met een totaalwasmiddel. Zo worden ziekteverwekkers of huisstofmijt voldoende onschadelijk gemaakt!
2 3
17
4
18
5
19
6
20
7
21
8
22
9
23
10
24
11
25
12
26
13
27
14
28
15 16
Luchten in plaats van wassen Er wordt steeds meer gewassen. Door handdoeken na gebruik te laten drogen en kleding tussendoor uit te hangen kunt u per week al gauw een of twee trommels minder wassen. Uw kleding slijt minder snel, u heeft minder werk en u bespaart hiermee per jaar € 11,- tot € 22,-.
Was op lagere temperatuur U kunt prima op 30 graden wassen in plaats van op 40 of 60 graden. Dat kost de helft aan energie! De huidige wasmiddelen wassen normaal vervuild wasgoed prima op 30 of 40 graden schoon. Katoenen luiers kunnen om hygiënische redenen beter niet met de hand gewassen worden. In geval van ziekte of van allergie is het verstandig om op 60 graden te wassen met een totaalwasmiddel. Zo worden ziekteverwekkers of huisstofmijt voldoende onschadelijk gemaakt! De elektriciteitskosten per wasbeurt: 30 graden: € 0,08 40 graden: € 0,11 60 graden: € 0,22 90 graden: € 0,36
Was met volle trommel Als u altijd met volle trommel wast, bespaart u per jaar bij een gemiddelde wasmachine € 6,50.
Droog aan de waslijn Heeft u een droger? Hang uw was ook eens aan de waslijn. Als u geen waslijn of wasrekje heeft: koop er een. Niet duur en u verdient het zo terug. Een droogbeurt in een wasdroger kost aan elektriciteit ongeveer € 0,55. www.milieucentraal.nl voor meer informatie.
Maart 1
Volladen is voordeliger Spaar afwas op. Eén grote afwas kost veel minder water dan drie kleine. En neem een teiltje! Met een lopende kraan afwassen kost al snel vier keer zoveel water. Als u een afwasmachine heeft: laad hem dan helemaal vol.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Mag ik een teiltje? Eén grote afwas kost minder water dan drie kleine: een prima excuus om de afwas te laten staan. Afwassen met lopende kraan kost 30-40 liter water per keer. Afwassen in de gootsteen kost 15 liter water per keer. Met een teiltje afwassen is het goedkoopst: u gebruikt dan ongeveer 10 liter water per keer.
Laad hem helemaal vol Bent u de gelukkige bezitter van een vaatwasser en gebruikt u deze dagelijks dan kost dat € 90,- per jaar. Laad u hem helemaal vol en kunt u daardoor elke week met twee vaatwassen minder toe, dan bespaart u zo’n € 25,- euro per jaar.
Wassen en sparen Als u een afwasmachine gebruikt is voorspoelen overbodig. Door niet voor te spoelen bespaart u water en energie. Vet verwijdert u het best met een stukje oud papier of keukenrol. Probeer ook het spaarprogramma van uw vaatwasser eens! Doe dat bij voorkeur in combinatie met een volle afwasmachine. www.energielastenverlager.nl voor meer informatie.
April 1
Kook bewust Als u de deksel op de pan houdt en uw aardappels en groenten maar half onder water zet, gaat het extra snel! Koken op gas is altijd het goedkoopst!
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
Koken op half vermogen Als iets eenmaal aan de kook is, kan de vlam of elektrische pit lager gezet worden. Doorkoken op vol vermogen kost extra energie en zorgt er niet voor dat het eten sneller gaar is.
Onderwateraardappel Groenten of aardappelen koken gaat het meest efficiënt als ze niet helemaal onder water verdwijnen. Als ze half onder water staan, hoeft u minder gas of elektriciteit te gebruiken om te koken en worden ze toch gaar.
Deksel op de pan Zonder deksel op de pan kunt u precies zien hoe het met het eten staat. Dat is handig, maar kost wel meer gas of elektriciteit. Koken met de deksel erop zorgt er voor dat de warmte in de pan blijft, en de stoom nuttig gebruikt wordt.
Koffie in de thermoskan Houd koffie warm in een thermoskan in plaats van op een warmhoudplaatje en bespaar hiermee ongeveer € 11,- aan elektriciteit per jaar. Voor dat bedrag heeft u een mooie thermoskan.
Waakvlam uit Als de waakvlak van uw gasfornuis blijft branden verbruikt deze tweemaal zoveel gas als nodig is voor het koken zelf. Zet hem uit en bespaar 128 m3 gas per jaar, ofwel € 74,-. www.milieucentraal voor meer informatie.
Mei 1
Slaapstand of helemaal uit Veel elektrische apparaten hebben een standbystand: ze doen het niet, maar staan ook niet helemaal uit. Dit ‘sluipverbruik’ kost al snel € 60,- per jaar. Probeer de apparaten zoveel mogelijk helemaal uit te zetten.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Slaapstand of helemaal uit Veel elektrische apparaten hebben een standbystand: ze doen het niet, maar staan ook niet helemaal uit. Dit ‘sluipverbruik’ kost per huishouden al snel € 60,- per jaar. Probeer de apparaten zoveel mogelijk helemaal uit te zetten.
Computer stand-by Even achter de computer vandaan? Als u hem in de stand-bystand zet, gebruikt hij driemaal zo weinig energie. Als u langer dan een uur de computer niet gebruikt, kunt u hem beter helemaal uitzetten. In het gemiddelde huishouden staat de computer jaarlijks 570 uur aan en 2.200 uur op stand-by.
Oplader gebruikt zelf ook Handig om de oplader van uw tandenborstel, kruimeldief of batterijen altijd in hetzelfde stopcontact te laten hangen. Dan hoeft u hem nooit te zoeken. Maar wist u dat deze transformator ook stroom verbruikt zonder dat het apparaat eraan gekoppeld is? Als u uw oplader het hele jaar in het stopcontact laat zitten kost dat zo’n € 9,- per apparaat.
Stekkerblok met aan/uit-knop Transformatoren zitten in veel elektronische apparaten (radio, tv, computer, printer, fax, telefoonbeantwoorder, wekker) maar ook in halogeenspotjes. Soms zit de transformator als een zwart doosje vast aan de stekker. Bespaar door waar mogelijk de stekkers eruit te trekken of gebruik een stekkerblok met aan/uit-knop. www.consument-en-energie.nl voor meer informatie.
Juni 1
Pak de fiets Nederlanders maken per jaar samen 400 miljoen korte ritten met de auto. Een ritje van 5 kilometer met de auto heen en terug kost al gauw € 1,-. Pak de fiets en bespaar meteen een ritje naar de sportschool.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
Gezond alternatief Voor kortere afstanden (tot 7,5 kilometer) is de fiets een gezond en goedkoop alternatief. De elektrische fiets maakt ook afstanden van 10 tot 15 kilometer aantrekkelijk om te fietsen.
Controleer de bandenspanning Met zachte banden fietsen kost veel energie. Dat geldt ook voor uw auto. Een te lage bandenspanning kan het brandstofverbruik tot 4% verhogen. Dat zijn één tot twee volle tanks per jaar. Ook is de kans op een klapband groter en slijten de banden sneller. Controleer daarom minimaal een keer per twee maanden de bandenspanning.
Onthaast u Een constante snelheid tussen 70 tot 90 km per uur, afhankelijk van het type auto, geeft een gemiddeld verbruik van 5,4 liter brandstof. Bij een constante snelheid van 120 km is dat 7,7 liter, en bij een snelheid van 140 km is dat 9,4 liter. In de stad is het gemiddelde verbruik 10 liter per uur.
Het Nieuwe Rijden Nieuwere auto’s vragen een geheel andere rijstijl dan wat velen van ons op rijles geleerd hebben. Met ‘Het Nieuwe Rijden’, zoals de moderne rijstijl wordt genoemd, bespaart u 10% brandstof. Aandachtspunten: • Start zonder het gaspedaal in te drukken. Heeft u een oudere auto met choke, zet deze dan zo snel mogelijk uit. • Schakel zo vroeg mogelijk naar een hogere versnelling en rij in een zo hoog mogelijke versnelling. Laat het toerental bij voorkeur niet hoger oplopen dan 2000-2500 toeren. • Rij zoveel mogelijk met een gelijkmatige snelheid. Ziet u dat u snelheid moet minderen of stoppen voor een stoplicht, laat dan tijdig het gaspedaal los en laat de auto in de versnelling van dat moment uitrollen. Als u jaarlijks 16.000 km rijdt in een benzineauto, bespaart u met uw nieuwe rijstijl ongeveer € 140,-. Kijk voor meer tips op www.hetnieuwerijden.nl.
Juli 1
Koel verstandig Zet geen warme producten in de koelkast en stop diepvriesproducten in de koelkast om langzaam te ontdooien. Dan gebruikt u de vrieskou en heeft uw koelkast minder energie nodig om koel te blijven.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Koel verstandig! Stop diepvriesproducten in de koelkast om te ontdooien. De kou van deze producten zorgt ervoor dat de koelkast minder stroom nodig heeft. Zet geen producten in de koelkast die moeten afkoelen.
Tweede oude koelkast Een oude koelkast verhuist vaak naar de berging of bijkeuken. Gebruik een tweede koelkast alleen voor die keren dat u veel eten of drinken gekoeld te bewaren hebt. Oude koelkasten verbruiken in verhouding tot moderne veel stroom.
Stof afnemen is zuinig Het leidingwerk achterop de koelkast, de condensor, voert warmte af. Als het helemaal onder het stof zit, werkt de condensor minder goed en verbruikt de koelkast meer energie. Eens per jaar stof afnemen houdt het apparaat zuinig.
Ontdooi en bespaar Ontdooi het vriesvak in uw koelkast regelmatig en in ieder geval als zich een dikke ijslaag heeft gevormd. IJs verwijderen uit het vriesvak scheelt koelenergie.
Koelthermometer Gebruik een koelthermometer waarmee u kunt zien of uw koelkast overdreven koud is en dus te veel energie vreet. De ideale temperatuur is 5-7 graden.
Kou botst met warmte Zet de koelkast bij voorkeur minimaal 50 cm af van verwarming, fornuis en oven. Dan slaat de motor minder vaak aan.
Koop zuinig Toe aan een nieuwe koelkast? Schaf dan een energiezuinig exemplaar aan. Een A++koelkast verbruikt per jaar 188 kWh aan elektriciteit, ofwel € 28,-. per jaar. Een koelkast met B-label verbruikt ongeveer 480 kWh per jaar. www.milieucentraal.nl voor meer informatie.
Augustus 1
Neem een nieuwe douchekop Een bad kost gemiddeld drie keer zoveel water en energie als een douchebeurt. Drie keer douchen zonder spaarkop is gelijk aan vijf keer douchen met spaarkop. En het voelt net zo nat maar het spaart water én energie.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Waterbesparende douchekop Douchen met een waterbesparende douchekop bespaart 4,5 liter warm water per minuut. Dat is per persoon 45 m3 gas, 10 m3 water en € 38,per jaar. Als het water wordt verwarmd met een keukengeiser heeft een waterbesparende douchekop geen zin. Combineren met een boiler gaat goed en ook de combinatie met een badgeiser of combigeiser kan in de meeste gevallen. U moet dan goed opletten of de douchekop past bij het toestel. Bij de winkel of in de bouwmarkt kunt u vragen of u de spaardouche thuis kunt uitproberen .
Kraan met grenzen Als u op de keukenkraan en op de kraan van de wastafel een doorstroombegrenzer installeert bespaart u nog eens 33 m3 gas per jaar, ofwel bijna € 20,- per jaar. Zet doorstroombegrenzers op de kranen van de wastafels van toilet, keuken en badkamer.
Bad is driemaal douche Als u een bad heeft kunt u kiezen: douchen of baden. Een paar cijfers: in bad gaan kost 120 liter water, een gemiddelde douchebeurt van 8,5 minuut met spaardouche 47 liter water en wassen aan de wastafel kost maar 4 liter water.
Poetsen kan besparen Echt schokkend is het niet. Maar alle kleine beetjes helpen. Zeker als ze elke dag terugkomen. Zoals de kraan uitzetten terwijl u uw tanden poetst of als u zich scheert. In een paar minuten scheelt dat al snel 10 liter water. www.milieucentraal.nl voor meer informatie.
September 1 2
Hou de warmte binnen Elke avond kunt u een isolatielaag voor de ramen schuiven: gordijnen. Dan heeft de kou van buiten minder invloed en hoeft de ketel minder vaak aan te slaan. Trek ze overdag weer open en maak gratis gebruik van de warmte van de zon.
3
17
4
18
5
19
6
20
7
21
8
22
9
23
10
24
11
25
12
26
13
27
14
28
15
29
16
30
Wie warmte kaatst … Radiatorfolie bestaat uit aluminiumfolie met een isolerende laag. Het isoleert de muur achter uw verwarming. Dit is vooral zinvol bij ongeïsoleerde enkelsteens muren. Richt de spiegelende zijde naar de radiator toe. Zo wordt de warmte weerkaatst naar waar die moet zijn: binnen. Elke vierkante meter radiatorfolie bespaart 10 m3 gas en hiermee ruim € 5,- per jaar. Bevestig radiatorfolie achter de verwarming in: • Woonkamer • Hal • Keuken • Slaapkamer • Badkamer
Deur dicht! Blijven bij u thuis de deuren vaak open staan? Dan kan veel warmte verloren gaan. Monteer deurdrangers zodat de deuren vanzelf dichtgaan en de warmte binnen blijft.
Leidingen in een hoesje Isoleer de verwarmingsleidingen in ruimten waar warmte niet nodig is. Met isolatie van verwarmingsleidingen in niet-verwarmde ruimten bespaart u ongeveer 10 m3 gas en € 5,80 per jaar. Isolatiemateriaal voor leidingen is niet duur en te koop bij elke doe-het-zelf winkel. Isoleer de leidingen in de kelder, zolder en gang
Open haard is tochtgat Als de haard niet brandt, is de schoorsteen een tochtgat. De klep van de open haard open laten staan kost u hierdoor geld. Dicht die klep dus!
Gordijnen dicht Als u nog geen gordijnen heeft, denk dan eens aan de aanschaf daarvan: ze houden de warmte binnen. Als u gordijnen of jaloezieën dicht houdt, dan bespaart u energie. Hang gordijnen niet voor de verwarming, dan gaat het effect verloren. www.consument-en-energie.nl voor meer informatie.
Oktober 1
Gebruik tochtstrips In oudere huizen gaat een kwart van de warmte verloren door kieren: plak dus overal tochtstrips! Dat geldt ook voor de deuren naar bijvoorbeeld de (onverwarmde) garage of de bijkeuken. Dicht alle kieren en gaten. Denk ook aan de brievenbus en het kruipluik.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Tochtstrip voor isolatie In uw huis kunt u tochtstrips plakken bij: • Voordeur. • Achterdeur. • Ramen beneden. • Ramen boven. • Kruipruimte. • Meterkast.
Deuren sluiten Laat ‘s winters warmte niet ontsnappen. Hou de deuren van uw huis en van verwarmde kamers zoveel mogelijk dicht. En gebruik gordijnen: ‘s nachts dicht om de kou buiten te houden en overdag open om de zon binnen te laten.
Verbruik bijhouden Hou eens regelmatig bij hoeveel gas en elektra u verbruikt. Zeker bij energiebesparende maatregelen kunt u dan zien hoeveel het verbruik omlaag gaat.
Borstel tegen tocht Een brievenbus in of naast de voordeur kan een bron van tocht en kou zijn, waardoor de warmte de hele dag uit huis ontsnapt. Een tochtborstel, een klep of een kastje eromheen kan wonderen doen. www.energielastenverlager.nl voor meer informatie.
November 2
Mag het ietsje minder? Zet uw verwarming eens een graadje lager. U bespaart hiermee ongeveer 7% op het verbruik, ofwel zo’n 90 m3 gas per jaar. Dit is circa € 50,-. Te koud? Probeer eens warmere kleding. Trek vooral sloffen of sokken aan; warme lucht gaat namelijk altijd omhoog. Op voethoogte is uw huis dus kouder.
3
17
4
18
5
19
6
20
7
21
8
22
9
23
10
24
11
25
12
26
13
27
14
28
15
29
16
30
1
Plaats een klokthermostaat Het zuinigste stookt u met behulp van een thermostaat die u zelf kunt programmeren. Dan hoeft u niet steeds met de hand de temperatuur te regelen. U hoeft maar één keer de tijden en temperaturen in te stellen, en de thermostaat doet de rest. Ga niet af op de standaardinstellingen, want die zijn meestal niet zo zuinig.
Geef de radiator de ruimte De radiator van uw centrale verwarming straalt warmte uit. Dat werkt het beste als deze straling de ruimte heeft. Een bankstel, of gordijnen, pal voor de radiator, houdt de straling tegen en vermindert het comfort.
Graadje lager Zet uw verwarming een graadje lager. De verwarming gemiddeld een graadje lager scheelt 90 m3 gas, ofwel 7% op de jaarrekening: € 50,-. Te koud? Probeer eens warmere kleding. Trek vooral sloffen of sokken aan: warme lucht gaat namelijk altijd omhoog. Op voethoogte is uw huis dus kouder.
Een uurtje voor bedtijd Zet de verwarming lager als u voor een paar uur weggaat of gaat slapen. De ideale nachtstand voor uw verwarming is 13 tot 15 graden. Met deze temperatuur hoeft de verwarming ’s nachts niet hard te werken en bespaart u energie. Maar het huis koelt niet helemaal af, zodat het niet vochtig wordt. Als u een moderne, goed geïsoleerde woning met vloerverwarming heeft, is het beter om ’s nachts de verwarming niet lager te zetten.
Ongebruikte ruimtes niet verwarmen. Weet u dat een gemiddeld huishouden 140 m3 gas (€ 81,-) per jaar kan besparen door ongebruikte ruimtes niet te verwarmen? Heeft uw huis kamers waar de verwarming slechts af en toe aan hoeft? Een thermostatische radiatorkraan is dan de perfecte oplossing. Daarmee regelt u per radiator hoe ver de toevoer openstaat.
Beperk elektrisch bijverwarmen Elektrisch bijverwarmen kost veel energie. Gebruik elektrische kachels dus zo min mogelijk. www.energielastenverlager.nl voor meer informatie.
December 1
Mag het licht uit? Kerstverlichting is heel sfeervol. Met een schakelklok tussen de stekker en het stopcontact vergeet u nooit om de sfeerlampjes uit te doen! Vervang uw gloeilampen door spaar- of ledlampen. Deze verbruiken zo’n 75 à 80% minder stroom.
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
16
31
Spaar met lampen Hieronder ziet u de elektriciteitskosten van verschillende soorten lampen per jaar, met allemaal een gelijke lichtopbrengst van 400 lumen. Gerekend is met een brandduur van 3 uur per dag en een elektriciteitsprijs van € 0,22 per kWh (prijspeil 2010). Gloeilamp € 9,65 Halogeenlamp € 7,25 Spaarlamp € 2,40 TL-lamp € 1,90 Ledlamp € 1,30 Eén spaarlamp in de woonkamer in plaats van een gloeilamp bespaart u ongeveer € 7,- per jaar op uw energierekening! Heeft u op een plek altijd veel licht nodig? Dan zijn TL-buizen perfect: ze geven veel licht en gebruiken weinig energie.
Energielabel voor lampen Alle lampen met een vermogen hoger dan 4 watt hebben een energielabel, van A tot en met G. Ter vergelijking: lampen met energielabel A zijn minstens 75 procent zuiniger dan die met energielabel D. TL-lampen, spaarlampen en ledlampen zijn vaak efficiënt. Wel varieert de efficiëntie per merk en type.
Kerstverlichting op de klok Kerstverlichting en tuinverlichting zijn heel sfeervol. Met een schakelklok tussen de stekker en het stopcontact vergeet u nooit om de sfeerlampen uit te doen! Denk ook eens aan een buitenlamp met bewegingsmelder.
Mag het licht uit? Laat geen lampen branden in ruimtes waar niemand is, ook geen spaarlampen of TL-lampen. Hiermee kunt u 20 tot 40% besparen. Dat u een TL-buis beter kunt laten branden, omdat hij zoveel energie nodig heeft om te starten, is achterhaald. Het is goedkoper om ze uit te zetten, ook bij kleine pauzes.
Sfeerverlichting! Dimmen is mooi, maar kost evengoed energie! Als u een lamp voor de helft dimt gebruikt hij nog steeds 75% van het aangegeven wattage. Als u een lamp met een lager wattage neemt, is het in één klap gezellig. www.milieucentraal.nl voor meer informatie.
Praktisch Energie besparen! Verwarmen en warm water • Zet de kamerthermostaat een uur voor vertrek of slapen gaan op 15 graden. • De thermostaat 1 graad lager bespaart gemiddeld 7% verwarmingskosten. • Ventileer voldoende. Een vochtig huis verwarmen kost extra energie. • Sluit ‘s avonds de gordijnen en hou de warmte binnen. • Een waterbesparende douchekop bespaart ongeveer 40% warm water. • Douchen is 2 à 3 keer goedkoper dan een bad nemen.
Koelen • Zet de koelkast op een koele schaduwrijke plaats (niet bij verwarming of fornuis) en 10 cm van de muur. Houd de achterzijde stofvrij. • Ontdooi regelmatig vriezer of vriesvak. • Ontdooi ingevroren producten in de koelkast.
Wassen en drogen • Was alleen met een volle trommel. • Op 40 graden wassen is 2 keer zo goedkoop als wassen op 60 graden. Moderne wasmiddelen werken uitstekend op 30 graden of nog lagere temperatuur. • Droog de was (als het kan) buiten in plaats van in de wasdroger.
Elektrische apparaten • Zet elektrische apparaten echt uit! Veel apparaten (tv, stereo, video, dvd, opladers, etc.) zijn pas echt uit als de stekker uit het contact is of als ze met een stekkerdoos met de aan/uitknop zijn uitgezet. • Het is een fabel dat computers sneller slijten als u ze vaak aan- en uitzet. • Denk bij de aanschaf van nieuwe apparatuur ook aan het energieverbruik.
Verlichting • Gebruik als het kan een spaar- of ledlamp. Spaarlampen besparen ongeveer 75% aan elektriciteit en gaan veel langer mee. • Laat verlichting (ook TL) niet onnodig branden. • Schakel halogeenlampen en dimmers echt uit met een aan/uit-schakelaar of door de stekker er uit te halen. Anders gebruiken ze nog steeds elektriciteit.
Auto • Houd uw banden op spanning. Lage bandenspanning verhoogt het brandstofverbruik tot 4%. • Gebruik de airco niet onnodig. Een airco gebruikt 3 tot 10% extra brandstof. • ‘Het Nieuwe Rijden’ betekent: starten zonder gas te geven, zo vroeg mogelijk schakelen en met een gelijkmatige snelheid rijden bij een zo laag mogelijk toerental.
Meer informatie Meer informatie over energie besparen is te vinden op internet: www.milieucentraal.nl www.consument-en-energie.nl www.energielastenverlager.nl www.hetnieuwerijden.nl www.meermetminder.nl www.kieskeurig.nl
www.milieucentraal.nl
www.woonwijzermedia.nl
