Verdeling van Groen in de G4 en perspectieven Piet Lagas (Planbureau voor de leefomgeving)
19 april 2011
1
Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Belang van Groen in de stad Verdeling groen in G4 Straatbomen in de stad Groene daken I have a dream - baten Perspectieven
19 april 2011
2
Belang van meer groen in de stad
Beter vestigingsklimaat door prettiger leefomgeving Meer sociale cohesie Meer temperatuurdemping; minder wateroverlast Meer biodiversiteit Hogere prijs voor de woning Gezondheidswinst 10% groen vs 90% groen (Vitamine G) – 25% minder diabetes – 30% minder COPD – 33% minder depressies
Piet Lagas
3
19 april 2011
Beleid Groen in de stad Beleid overheid – Nota ruimte › 75 m2 groen/woning – Verstedelijkingsafspraken (MIRT) › 75m groen,blauw /woning – Subsidie via ISV en ILG – Uitvoering taak gemeenten
Beleid gemeenten – Groene beleidsplannen G4 – Meer groen, beter groen en betere verbindingen
Piet Lagas
4
19 april 2011
Indicatoren % groen per gemeente/wijk/buurt bomen per woning groene daken areaal ‘totaal’ groen/water per woning (nog niet)
Piet Lagas
5
19 april 2011
Groen in G31 als % van het BBG Helmond s-Gravenhage Haarlem Breda Rotterdam Almelo Deventer Tilburg Eindhoven Leeuwarden Zaanstad Enschede Emmen Venlo Utrecht Alkmaar Amsterdam s-Hertogenbosch Leiden Groningen Maastricht Zwolle Dordrecht Hengelo Sittard-Geleen Nijmegen Arnhem Heerlen Lelystad Schiedam
Groen in de G4 en G31
Groen in de G4 “vergelijkbaar “ met overige G31 steden
0 Piet Lagas
6
5
10
15
% groen19 oppervlak april 2011
20
25
Tevredenheid over groen in de stad
Piet Lagas
7
19 april 2011
GROEN Gemeente of Wijk of Buurt ?
Gemeente Piet Lagas
Wijk 8
Buurt 19 april 2011
Amsterdam - Groenoppervlak per buurt
Ca 20% oppervlak Rood/Oranje Ca 50% inwoners
Piet Lagas
9
19 april 2011
Den Haag - Groenoppervlak per buurt Ca 25% Rood/Oranje Ca 60% inwoners
Piet Lagas
10
19 april 2011
Rotterdam - Groenoppervlak per buurt Ca 15% Rood/Oranje Ca 35% inwoners
Piet Lagas
11
19 april 2011
Utrecht - Groenoppervlak per buurt Ca 20% Rood/Oranje Ca 35% inwoners
Piet Lagas
12
19 april 2011
Krachtwijken in G4 Krachtwijken van de G4
m2 groen/woning
0
Piet Lagas
10
20
30
40
50
60
70
80
Stationsbuurt- DH Oude Noorden- Rdam Transvaalkwartier-DH Schilderswijk-DH Amsterdam Oost Kanaleneiland- U Bergpolder-Rdam Overschie-Rdam Ondiep-U Crooswijk-Rdam Oud Zuid-Rdam Amsterdam Noord Oude Westen-Rdam Zuid Oost-Utrecht Bos en Lommer-Adam Nieuw West Adam Zuid-West-Den Haag Vreewijk-Rdam Zuid Tuinsteden-Rdam Overvecht-Utrecht Bijlmer-Adam 13
19 april 2011
90
100
2. Straatbomen
Piet Lagas
14
19 april 2011
Straatbomen Belang van bomen in straat – Schaduwwerking, verkoeling – Zomers schaduw; winters zondoorlatend – Beleving
Beleid Gemeenten – – – –
Piet Lagas
Specifiek beleid om extra bomen te planten Speciale aandacht voor monumentale bomen Richtlijn 2,1 boom per woning Probleem is soms ruimte bovengronds en ondergronds
15
19 april 2011
Straatbomen in G4
Bomen / woning
2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Amsterdam
Piet Lagas
Rotterdam
Den Haag
16
Utrecht
Ambitie Duurzame stedenbouw
19 april 2011
Verdeling bomen per wijk
Straatbomen in enkele wijken R'dam Feijenoord Rotterdam A'dam - Centrum A'dam - Oud-Zuid Amsterdam DH-centrum DH - Segbroek Den Haag -
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
bomen / woning Piet Lagas
17
19 april 2011
3. Groene daken/gevels
Piet Lagas
18
19 april 2011
Groene daken - belang
Warmte demping Stads Hitte Eiland – +6% groendak piek -1,5* C -5% energie
Waterberging – minder overstroming van straten etc – Minder waterzuivering nodig
Piet Lagas
19
19 april 2011
Groene daken - beleid
Subsidie voor aanleg van groene daken – Grote steden 25 – 30 € per m2 – Subsidie gever: Gemeente + waterschap
Facilitering aanleg geveltuinen – Planten en grond verkrijgbaar
Piet Lagas
20
19 april 2011
Hittekaart 24 23 21 27 31 33 30 25 26 25
Nieuw mathenesser Centrum Tarwewijk Charlois Nieuw Crooswijk Pendrecht Hoogvliet Vreewijk Schiebroek Ommoord Kralingse bos
33 31 30 27 26 25 25 24 23 21
Gem T van 15 zomerdagen Klok et al (TNO, 2010)
Piet Lagas
21
19 april 2011
Groene daken Groene daken daken Groene 80000 80000 70000 70000
m2 m2 groen groen dak dak
60000 60000 50000 50000 plannen Nu Nu
40000 40000 30000 30000 20000 20000 10000 10000 00
Amsterdam Amsterdam (Taxatie) (Taxatie)
Piet Lagas
Rotterdam Rotterdam
22
Haag DenDen Haag
Utrecht Utrecht
19 april 2011
Conclusie mbt verdeling Groen in de stad(G4) Stadscentra – – – –
Groen/water vaak < 10 % opp. Straatbomen onvoldoende Dak en gevelgroen onvoldoende Particulier groen meestal heel weinig
Wijken buiten het centrum – Meestal voldoende groen
Piet Lagas
23
19 april 2011
I have a dream
Piet Lagas
24
19 april 2011
Gevolgen voor de wijk Beter vestigingsklimaat, Meer sociale cohesie, Prettiger leefomgeving etc Maar ook economische gunstig! GROEN LOONT!
Piet Lagas
25
19 april 2011
Baten groen (Groen Loont; Triple E) Prijzen van woningen + €17,5 miljard Besparing zorgkosten € 1,4 miljard/Jaar
Besparing kosten Waterzuivering € 60 miljoen/Jaar Besparing Energiekosten € 60 miljoen/Jaar Bade, Smit, Tonneijck; 2011 Piet Lagas
26
19 april 2011
Hoe realiseer je deze droom? Wat zijn de perspectieven van rijksbeleid? Wat zijn de perspectieven van gemeentelijk beleid?
Piet Lagas
27
19 april 2011
Perspectieven Perspectieven beleid rijk Geen geld meer uit ISV – GIOS geschrapt
Geen geld meer uit ILG – Groen om de stad (brief Bleker)
Alleen nog budget voor Krachtwijken – Circa 1 miljoen per G4-gemeente
Algemeen – aandacht voor beter vestigingsklimaat, gezonde leefomgeving – Uit zich niet in budget
Piet Lagas
28
19 april 2011
Perspectieven beleid gemeenten Minder geld voor groenbeheer bij gemeenten – Amsterdam -19% (2011) – Den Haag -14% (2011) – Alle gemeenten in Nederland -9% (2011)
Meer aandacht voor groen tbv Vestigingsklimaat en Klimaatadaptatie – Subsidies voor groene daken en groene gevels – Acties voor meer straatbomen
Piet Lagas
29
19 april 2011
Perspectief
Groen in de stad
Groen in de stad onder druk – Door minder beheer verslechtert de situatie – Door minder subsidie – Door meer binnenstedelijk bouwen
Krachtwijken kunnen een kwaliteitsslag maken – Door rijkssubsidie
Aandacht voor bomen – Vaak geen geld of plaats
Meer oppervlak groene daken en gevels – Door gemeentelijke subsidies en klimaataandacht
Piet Lagas
30
19 april 2011
Ontwikkelingen in beleid gemeenten Prioriteiten – 1e prioriteit kleinere buurtparken of plantsoenen – 2e prio stadsparken – 3e prio recreatiegebieden
Groen IN de stad vaak ten koste van Groen OM de stad Ontwikkeling van nieuw groen wordt doorgeschoven Efficiëntieslag in beheer
Piet Lagas
31
19 april 2011
Kansrijke beleidsopties gemeenten Burgerparticipatie – Voorbeelden Utrecht/Den Haag (Emma’s hof, Bikkershof) – Veel goede ervaringen met volkstuinen (Amsterdam, Rotterdam) – Samen buiten het groen beheren werkt goed (sociale cohesie)
Voeg iets toe aan het groen – bijv. bankje of speelplaats of sportveldje erbij
Samenwerken met bedrijven/instellingen – Bedrijven groen laten financieren (breng de waarde in beeld) – Sociale diensten inschakelen (Roteb Rotterdam; beheer plantenschalen)
Piet Lagas
32
19 april 2011
Kansrijke beleidsopties gemeenten Burgerparticipatie – Voorbeelden Utrecht/Den Haag (Emma’s hof, Bikkershof) – Veel goede ervaringen met volkstuinen (Amsterdam, Rotterdam) – Samen buiten het groen beheren werkt goed (sociale cohesie)
Voeg iets toe aan het groen – bijv. bankje of speelplaats of sportveldje erbij
Samenwerken met bedrijven/instellingen – Bedrijven groen laten financieren (breng de waarde in beeld) – Sociale diensten inschakelen (Roteb Zo Rotterdam; beheer kan het dus ook! plantenschalen)
Piet Lagas
33
19 april 2011
