Verbeterd netwerk voor jeugdhulp in Sint-Oedenrode [Sint-Oedenrode] In elke gemeente komen regelmatig signalen door van ernstige problemen die te maken hebben met kinderen en jongeren. Dat varieert van gedragsproblemen door ADHD en serieuze pesterijen in het onderwijs tot seksueel misbruik. In Sint-Oedenrode werden deze signalen in het verleden wel gemeld, maar er werd niet effectief mee omgegaan. Er waren teveel grote instanties bij betrokken met allemaal hun eigen taken en reglementen, die elkaar deels overlapten. Er werd langs elkaar heen gewerkt, problemen werden op elkaar afgeschoven en de hulpvrager werd van het kastje naar de muur gestuurd. Met alle gevolgen van dien.
Verbeterde constructie De maatschappelijk werkers van Dommelregio hebben in 2005 het probleem in Sint-Oedenrode bij de kop gepakt door samen met de gemeente het Jeugdhulpverleningsnetwerk voor de doelgroep 0 tot 18 jaar te verbeteren. Gekozen is voor een constructie met een kleinschalig actief kernoverleg, één voor 12+ en één voor 12-. De 12+ groep is vertegenwoordigd door maatschappelijk werk Dommelregio, de GGD, het JPP en het schoolmaatschappelijk werk op het plaatselijke Fioretti College. In de 12- groep hebben zitting maatschappelijk werk Dommelregio, de GGD, een zorgcoördinator van het basisonderwijs en de Thuiszorg. Dit intensieve overleg, dat onder leiding van Dommelregio elke zes weken plaatsvindt, wordt ondersteund door zogenaamde vindplaatsen met een signaalfunctie, zoals peuterspeelzalen, scholen, het jeugd- en jongerenwerk, politie en Bureau Halt. Daaromheen is een netwerk aan instellingen op afroep beschikbaar voor specifieke hulpverlening, zoals de GGZ, Novadic/Kentron, Bureau Jeugdzorg en stichting MEE.
Voordelen Bij de kern van het netwerk komen alle zorgwekkende signalen binnen. Afhankelijk van de ernst wordt meteen actie ondernomen, wordt de jongere een poos gevolgd of wordt hij doorverwezen naar een externe instantie. Het grote voordeel van deze constructie is dat problemen van kinderen en jongeren al in een vroeg stadium opgespoord worden. Bij een hulpvraag kan elke instantie, al dan niet op afroep, vanuit zijn eigen discipline meedenken over een oplossing, waardoor snel passende hulp geboden kan worden. Omdat de lijnen kort zijn, kan men overlap in de hulpverlening uitsluiten. De doelstellingen en werkwijze van dit netwerk is vastgelegd in een protocol. Daarnaast is een convenant ondertekend door de deelnemende instanties. Samen met het Schoolmaatschappelijk Werk, dat Dommelregio in 2005 ook in Sint-Oedenrode is gestart, is hiermee lokaal een stevige basis gelegd om problemen rondom jeugd in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen.
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 23 ]
JEUGDBELEID
Toenemende vraag naar sova-trainingen voor de jeugd Dommelregio constateert een toenemende vraag naar sociale vaardigheidstrainingen (sova) voor de jeugd, zowel voor de leeftijd 12+ als 12-.
In 2005 heeft zij de sova 12+ onder meer gegeven op scholengemeenschap Were-Di in Valkenswaard, het Sondervick College in Veldhoven, het Rythoviuscollege in Eersel en scholengemeenschap Kempenhorst in Oirschot.
Zomercursus assertiviteit Normaal omvat een sova-training twaalf bijeenkomsten van twee uur. In 2005 is een pilot gedraaid voor 12+ in een andere opzet: tijdens de zomervakantie drie hele dagen voor de kinderen en parallel daaraan een ondersteunend programma voor de ouders. De opdracht voor de groep kinderen was om samen een lunch te regelen voor de hele groep. Ze kregen een budget en moesten verder alles zelf regelen. Tijdens de uitwerking werd ingezoomd op allerlei thema’s, zoals plannen, onderhandelen en kostenbewustzijn. Spelenderwijs wordt duidelijk wie naar wie luistert en waar ieders kracht ligt. De gedachte erachter is dat je de deelnemers helpt om hun eigen succes te ervaren, belemmeringen weg te nemen en daarmee het zelfvertrouwen te versterken.In het parallelprogramma wordt ouders intussen geleerd om niet langer over de kinderen te praten, maar over wat het met hen zelf doet. Ze moeten leren om zich te uiten; dat geeft ontspanning. De reacties van de deelnemers waren enthousiast. Ze vonden het prettig om contact te hebben met lotgenoten, voelden zich na afloop zelfverzekerder en hadden ook nog een paar leuke dagen gehad. Het project wordt in 2006 zeker doorgezet.
Ilja Vervoort, Maatschappelijk werker Veldhoven en groepsdynamisch trainer
[ 24 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
Esther de Groot, Maatschappelijk werker Best en groepsdynamisch trainer
“Weten wat er leeft; hoe dichterbij voor jongeren hoe beter” “De maatschappelijk werkster heeft zeer goed geluisterd naar mijn meningen, behoeftes en problemen”
Samenwerking met jongerencentrum Todo in Best [Best] Dommelregio benadert haar doelgroepen steeds meer actief. In de gemeente Best heeft dat in 2005 geleid tot een intensieve samenwerking met jongerencentrum Todo. Enerzijds om de bekendheid van maatschappelijk werk onder jongeren te vergroten. Anderzijds om het hulpaanbod beter af te kunnen stemmen op de behoeften. De maatschappelijk werker is regelmatig fysiek aanwezig in het jongerencentrum en voert gesprekken met jongeren op locatie. Het voordeel is dat het AMW een gezicht heeft, wat drempelverlagend werkt. Bovendien zijn de lijnen met de jongerenwerkers zeer kort, waardoor signalen Dommelregio snel bereiken. Zo is eind 2005 aangegeven dat er binnen Todo een grote groep jongeren bestaat, die behoefte heeft aan een sova-training. Dommelregio speelt daar op in door begin 2006 zo’n training op te starten in het gebouw van Todo.
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 25 ]
JEUGDBELEID
Methodiek Video Interactie Begeleiding verbreed Video Interactie Begeleiding (VIB) is een instrument om de positieve krachten in een relatie zichtbaar te maken en te verstevigen. Het samen terugkijken van de goede momenten is het belangrijkste onderdeel van de training.
Aanvankelijk werd VIB alleen ingezet bij opvoedvragen en –problemen. In 2005 is de methodiek verbreed en wordt hij ook benut voor relatiegesprekken en groepswerk. De VIB’ers hebben in 2005 deelgenomen aan twee studiedagen. Eén over de methodiek VIB in het kader van het schoolmaatschappelijk werk. De andere studiedag ging over de contextuele benadering en vierdimensionaal filmen. Dit om via VIB te kijken naar vier generaties en deze te betrekken bij de hulpverlening. In 2005 is VIB te weinig ingezet, terwijl het aantal hulpvragen op het gebied van opvoedingsondersteuning juist toeneemt. Dommelregio heeft geconcludeerd dat zij deze expertise niet goed verspreid heeft door het werkgebied en onvoldoende informatie heeft gegeven aan derden over VIB. In 2006 wordt hier aan gewerkt.
Verlies Jongerenopbouwwerk in Oirschot en Cranendonck [Oirschot-de Beerzen/Cranendonck] Het Jongerenopbouwwerk (JOW) in Oirschot en Cranendonck valt niet meer onder Dommelregio. In Oirschot liep het af in mei 2005, in Cranendonck in augustus 2005. In beide gemeenten heeft door omstandigheden een herbezinning plaatsgevonden en is besloten om het JOW onder te brengen bij andere instellingen. Dommelregio betreurt dit verlies, omdat het jongerenwerk, naast het AMW en het SMW, een cruciale verbindingsschakel vormt in de lokale keten van de jeugdzorg.
[ 26 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
Annemieke Dubbers, Orthopedagoge
“Uitgangspunten van de gesprekken zijn altijd concrete situaties waar ouders mee komen”
Opvoedsteunpunt in Valkenswaard en Veldhoven [Valkenswaard/Veldhoven] Dommelregio heeft een
“Ik vond het heerlijk om mijn verhaal te kunnen vertellen“
Opvoedsteunpunt in Valkenswaard en in Veldhoven. Pedagoge Annemieke Dubbers houdt in beide gemeenten een vaste ochtend per week spreekuur voor ouders met kinderen in de leeftijd van 0 tot 19 jaar (Valkenswaard) en voor kinderen van 0 tot 12 jaar (Veldhoven). Het is een laagdrempelige hulpverlening. Elke ouder is welkom met elke opvoedvraag, of het nu gaat om kleine of grote zorgen. Al pratend zal blijken of Annemieke het zelf kan oplossen of dat ze moet doorverwijzen. Meestal lukt het om binnen drie gesprekken een helpende hand te bieden. Vragen waar ouders in 2005 mee kwamen, gingen onder meer over drukke peuters die hun moeder claimen, over kinderen die ’s avonds telkens hun bed uitkomen, over kinderen die veel ruzie maken thuis, kinderen die gepest worden, kinderen met ADHD of autisme, kinderen die zich verkeerd dreigen te ontwikkelen en kinderen die zich niet lekker voelen op het voortgezet onderwijs. Uitgangspunten van de gesprekken zijn altijd concrete situaties waar ouders mee komen, voorbeelden uit hun eigen dagelijkse gezinspraktijk. De pedagoge geeft geen pasklare antwoorden, maar luistert, stelt vragen en zoekt samen met de ouder naar een oplossing die het beste past bij dat specifieke gezin. Een plezierig contact met de kinderen staat daarbij voorop. Immers, hoe groot de problemen ook zijn, je moet toch elke dag opnieuw weer met hen verder om het gezin draaiende te houden.
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 27 ]
GROEPSWERK
Groepswerk steeds meer vraaggericht Dommelregio zet de methodiek groepswerk, die ook voldoet aan de HKZnorm, al jaren in als hulpverlening. Het groepswerk is opgedeeld in drie clusters: ouderen, meerdaagse trainingen en jongeren en hun opvoeders. Binnen deze clusters kan men deelnemen aan gespreksgroepen, ondersteuningsgroepen, workshops, cursussen en trainingen. Het beleid om steeds meer vraaggericht te werken, heeft in 2005 ook bij groepswerk tot de nodige ontwikkelingen geleid.
De positieve spanningsvelden tussen deelnemers onderling en tussen trainer en deelnemers vormen een extra bron om het doel van de groep te bereiken. De opleiding omvatte in totaal twaalf hele dagen, plus zes dagdelen over de coördinatie en de samenwerking. De deelnemers dragen de opgedane kennis en ervaring intern over aan andere collega’s die ook met groepswerk te maken hebben.
Meer groepen lokaal
Jerry Bochem, Consulent groepswerk
Groepsdynamisch trainerschap Om te leren hoe je het maximale uit een groep kunt halen, heeft consulent groepswerk Jerry Bochem een tweejarige interne opleiding ontwikkeld: Groepsdynamisch Trainerschap. Intussen hebben elf maatschappelijk werkers deze interne opleiding doorlopen en in 2005 met een certificaat afgesloten. De opleiding is het afgelopen jaar bovendien officieel erkend door de NVMW, evenals de basistraining Groepswerk en de workshops ORH. Vroeger was er voor de trainers een draaiboek en was men vooral inhoudelijk bezig. In de interne opleiding hebben de trainers geleerd om daarnaast optimaal gebruik te maken van de dynamiek in een groep.
[ 28 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
Om nog beter in te kunnen spelen op lokale behoeften, is gekozen voor een andere interne organisatie van het groepswerk. Voorheen konden belangstellenden vanuit het hele werkgebied inschrijven op een groep, die vervolgens centraal gegeven werd. In 2005 is het groepswerk van Dommelregio meer georganiseerd op rayonniveau. De teams weten wat er speelt en kunnen de signalen die binnenkomen bundelen. Het groepswerk kan zo gemakkelijker vertaald worden naar lokale wensen. Voor de cliënt is het aantrekkelijk om deze vorm van hulpverlening dicht bij huis te kunnen volgen.
Nieuw registratiesysteem In 2005 is in Central Station een nieuw registratiesysteem gestart voor groepswerk. Het voordeel daarvan is onder meer dat voortaan elke maatschappelijk werker een aanmelding voor groepswerk kan invoeren, dat er maximaal binnen twee weken een intake plaatsvindt en dat de verslaggeving per groep geregistreerd kan worden in plaats van individueel. De implementatie van het systeem loopt door in 2006.
Pilot Norwoordgroep De Norwoodgroep, de gespreksgroep rond het thema ´Als híj maar gelukkig is´, heeft in 2005 in twee opzichten als pilot gefungeerd. Jarenlang was deze groep zo succesvol dat er een wachtlijst bestond, maar dat viel ineens stil. Afgelopen jaar heeft Dommelregio de groep nieuw leven ingeblazen door eerst een informatieochtend voor alle belangstellenden te beleggen. Dat leverde genoeg aanmeldingen op om weer een nieuwe groep te starten. Deze manier van werken zal in de toekomst vaker ingezet worden.Met deze groep is bovendien voor het eerst gewerkt op een manier dat het een zelfhulpgroep werd die op eigen kracht verder kon. Deze formule werd door de deelnemers zo positief ervaren, dat Dommelregio besloten heeft om voortaan structureel eenmaal per jaar zo’n Norwoodgroep te draaien.
Nieuwe cursussen In 2005 is door Dommelregio ook een aantal nieuwe cursussen ontwikkeld en uitgevoerd. • Een ondersteuningsgroep voor mantelzorgers, waarbij vooral wordt stilgestaan wat het voor jezelf betekent om mantelzorger te zijn. Deze cursus is al tweemaal met succes gegeven en voorziet duidelijk in een behoefte. • Een cursus ‘Omgaan met geld’. • Een cursus voor schoolkinderen met een autistisch verwante stoornis. • Een meerdaagse training sociale vaardigheden voor 12+ met een ondersteunend parallelprogramma voor de ouders.
Gespreksgroep rouwverwerking met parochie Oirschot [Oirschot-de Beerzen] Dommelregio is in 2005 voor de derde keer een samenwerking aangegaan met de parochie Oirschot-Spoordonk. Een groepsmaatschappelijk werker en de pastor begeleiden er gezamenlijk een gespreksgroep voor mensen die recent hun levenspartner hebben verloren.
“Door mijn verdriet te delen, wordt het gemis niet minder, maar krijg ik het gevoel dat ik er niet alleen voor sta”
Groepswerk
De deelnemers ervaren de bijeenkomsten als een steun en leren van elkaars aanpak. De groep omvat in totaal acht bijeenkomsten. Hij start bewust eind november, zodat vier bijeenkomsten plaatsvinden in de voor de deelnemers vaak moeilijke periode voor kerst. De pastor en de maatschappelijk werker hebben ieder hun eigen rol in het geheel en vullen elkaar prima aan. De pastor begeleidt het gesprek vooral vanuit de religieuze invalshoek en benadrukt de rol van het geloof bij het verwerkingsproces. De maatschappelijk werker plaatst het verlies in een bredere context. Er wordt niet alleen gesproken over de overleden partner, maar bijvoorbeeld ook over hoe de deelnemer normaal omgaat met tegenslag en wat er verandert in zijn sociale contacten. De groep voorziet duidelijk in een behoefte. De deelnemers leven naar de bijeenkomsten toe en krijgen een hechte band. Door het verdriet te delen, wordt het gemis niet minder, maar krijgen ze het gevoel er niet alleen voor te staan. Ze ervaren de bijeenkomsten als een steun en leren van elkaars aanpak.
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 29 ]
HUISELIJK GEWELD
Pilot ‘STOP Huiselijk Geweld’ succesvol [De Kempen] De cijfers liegen er niet om. In 1 op de 10 gezinnen is sprake van hui-
selijk geweld. Het thema staat hoog op de politieke agenda en is een publieke verantwoordelijkheid geworden. Dommelregio heeft een jaar lang het pilotproject ‘STOP Huiselijk Geweld’ gedraaid in de vier Kempengemeenten Bergeijk, Eersel, Bladel en Reusel-De Mierden. In april 2005 heeft een evaluatie van het project plaatsgevonden. Zowel de hulpverlening als de preventie bleek succesvol. De vier gemeenten zijn enthousiast en zetten het project door. Diverse andere gemeenten hebben belangstelling om aan te haken.
Het project omvat een Coördinatie en Adviespunt Huiselijk Geweld de Kempen dat 24 uur per dag telefonisch bereikbaar is onder nummer 040-2041321. Twee consulenten van Dommelregio vormen het eerste aanspreekpunt, nemen de melding aan, coördineren de hulpverlening, geven advies en informatie en doen aan voorlichting en preventie. De uitvoering gebeurt door politie en maatschappelijk werkers. Daarnaast bestaat een coördinatieteam, met vertegenwoordigers van Dommelregio, de vier Kempengemeenten en reclassering, dat elke zes weken casesoverleg heeft om de hulpverlening af te stemmen. Op afroep is een netwerk beschikbaar met onder meer GGzE, GGD en Novadic-Kentron.
Geweldsspiraal stoppen De kracht van het project is een snelle en effectieve interventie. Eerst de geweldsspiraal stoppen en daarna pas de onderliggende problemen bekijken. Politie en justitie vormen daarbij een stok achter de deur. Als het ergens acuut mis is, gaat de politie er op af en
neemt de dader mee naar het bureau. Vaak schrikt die daar enorm van. De agenten leggen hem uit dat hij strafbaar is en dat justitie hem, als hij zijn gedrag niet betert, gaat vervolgen. Het slachtoffer krijgt de garantie dat de politie na een noodtelefoontje direct komt om de geweldpleger opnieuw mee te nemen.
Onderliggende problemen Pas als het geweld gestopt is en iedereen zich veilig voelt, gaat de maatschappelijk werker de situatie verder bespreken. Met de dader, de slachtoffers en eventueel ook kinderen die getuigen zijn geweest van het geweld. Schaamte, schuldgevoel en verslagenheid spelen een grote rol. Vaak ligt er een andere problematiek ten grondslag aan het geweld. Bijvoorbeeld frustratie over het verlies van een baan, een onverwerkt verleden, schulden, alcoholverslaving, of onmacht bij de opvoeding van een moeilijk kind. Voor alle partijen blijkt het confronterend om je verhaal te doen aan een buitenstaander. Maar zowel dader als slachtoffer ervaart het tevens als een opluchting en is blij dat er eindelijk iets gebeurt. Samen wordt een plan gemaakt voor de juiste hulpverlening. In de praktijk blijkt dat een proces van drie stappen vooruit en twee stappen terug, maar er zit na jaren van stilzwijgen in ieder geval beweging in de zaak.
Ontwikkeling
Thea Muyshondt en Carolien Prins, Consulenten huiselijk geweld
[ 30 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
De hulpverlening aan slachtoffers, daders en getuigen blijft al werkend in ontwikkeling. Uit de jaarevaluatie is naar voren gekomen dat vooral kinderen en allochtone cliënten extra aandacht verdienen. Ook blijkt steeds vaker een beroep op het meldpunt te worden gedaan door mensen uit andere gemeenten van Dommelregio. Deze meldingen worden doorgespeeld naar het betreffende kantoor. De maatschappelijk werkers daar worden indien gewenst ondersteund bij de aanpak van huiselijk geweld.
Ruim honderd gezinnen uit de Kempen geholpen [De Kempen] Huiselijk
“Ik dacht steeds dat het aan mij lag dat er geslagen werd, totdat ik belde. Voor mij een hele opluchting.”
geweld blijkt voor te komen in alle lagen van de bevolking en zelfs in de beste families. In tachtig procent gaat het om mannen die hun vrouw en soms ook hun kinderen mishandelen. Maar ook ouderenmishandeling komt voor, evenals mishandeling door broers, zussen of goede bekenden. Het gaat daarbij niet alleen om fysiek geweld, maar ook om seksueel misbruik en psychisch geweld als verwaarlozing, schelden, kleineren of negeren. Ongeveer de helft van de gezinnen meldt zich zelf aan. De andere helft wordt gesignaleerd door bijvoorbeeld politie, huisartsen en school. Sinds de start van de pilot ‘STOP Huiselijk Geweld’ in april 2004 tot en met december 2005 zijn in de vier Kempengemeenten Eersel, Bergeijk, Bladel en Reusel-De Mierden in totaal 115 gezinnen geholpen. Slechts een paar procent van de geweldplegers valt terug in zijn oude gedrag. Een kleine groep is onverbeterlijk en weigert alle hulp. Die wordt verder door politie en justitie aangepakt.
“Slechts een paar procent van de geweldplegers valt terug in zijn oude gedrag”
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 31 ]
HUISELIJK GEWELD
Preventie huiselijk geweld op scholen [De Kempen] In het project ‘STOP Huiselijk Geweld’ neemt preventie een belangrijke plaats in, vooral voor kinderen en jongeren. Het doel is om enerzijds het thema huiselijk geweld onder de aandacht te brengen en anderzijds om kinderen en jongeren te leren wat ze kunnen doen als er sprake is van huiselijk geweld.
Workshops op scholen Dommelregio heeft in 2004 speciale trainingen en workshops ontwikkeld voor leerlingen van groep 7 van de basisschool en voor het voortgezet onderwijs. Deze worden gegeven door een zestal deskundige groepswerkers en schoolmaatschappelijk werkers van Dommelregio. De kinderen leren op een speelse manier onder meer huiselijk geweld herkennen, grenzen stellen en krijgen een stappenplan over wat ze kunnen doen als ze te maken krijgen met huiselijk geweld. Het pakket wordt zo breed mogelijk ingebed door ook ouders en leerkrachten erbij te betrekken. Met als doel om scholen optimaal uit te rusten voor het signaleren van huiselijk geweld. In 2005 zijn zeventien trainingen verzorgd voor basisschoolleerlingen van groep 7 op verschillende scholen in de gemeenten Reusel-De Mierden en Bladel. In het voortgezet onderwijs hebben negentig leerlingen van het Rythoviuscollege in Eersel, afdeling VMBO-T 4, een workshop gekregen. Beiden in combinatie met informatie- en voorlichtingsbijeenkomsten voor leerkrachten gericht op signalering. Op een aantal scholen heeft tevens eenthemabijeenkomst voor ouders plaatsgevonden.
Theatervoorstelling Behalve scholen heeft Dommelregio in 2005 ook andere doelgroepen actief benaderd. Zo heeft zij presentaties verzorgd aan burgers, eerstelijns zorgpartners en aan verenigingen. In Reusel heeft bovendien een speciale theatervoorstelling voor volwassenen en ouderen plaatsgevonden over het thema huiselijk geweld, in samenwerking met onder meer de lokale KVO en KBO. Aansluitend was er een forumdiscussie met medewerking van de verantwoordelijke wethouder, GGD en politie. De meerwaarde daarvan is dat het gesprek op gang komt en dat duidelijk wordt met welke vragen en dilemma’s mensen zitten. Bijvoorbeeld: Waar ligt de grens? Is één klap al huiselijk geweld? Of: Als ik iets zie, wat moet ik dan doen? Kan ik me daar zomaar mee bemoeien?
[ 32 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
“Het heeft lang geduurd voordat ik om hulp durfde te vragen, maar ik ben heel blij dat ik heb doorgezet”
Reusel-De Mierden wil huiselijk geweld uit het verdomhoekje [REUSEL-DE MIERDEN] Reusel-De Mierden is één van de gemeenten die deelneemt aan het project ‘STOP Huiselijk Geweld’. Voor wethouder T. Antonis is het project niet meer weg te denken. “Er werd lang gedacht dat huiselijk geweld alleen voorkwam in de grote steden, maar dat gevoel leeft absoluut niet meer. Het is ook lokaal zeer duidelijk aanwezig. Het komt in elk dorp voor, in elke straat, zelfs bij de buurman. Het thema moet op veel meer agenda’s komen. Het moet uit het verdomhoekje en bespreekbaar worden.” Antonis is enthousiast over de samenwerking met Dommelregio. “Samen met andere partners is een keten opgezet. Daardoor is een mechanisme op gang gekomen dat het onderwerp goed naar voren brengt. Dommelregio is met haar meldpunt, het theaterstuk en haar voorlichting een belangrijk orgaan om drempels weg te nemen. En het heeft ook effect. Er zijn in onze gemeente al heel wat meldingen binnengekomen en ik ben ervan overtuigd dat er nog veel meer zullen volgen.”
Catharine Verberne, Consulente huiselijk geweld
Samen werken aan het bespreekbaar maken van huiselijk geweld is het aller belangrijkste In het project ‘STOP Huiselijk Geweld’ is een goede samenwerking met de politie van essentieel belang. De heer K. Hassing, werkzaam bij politie Zuid-Oost Brabant en regiocoördinator van het project Huiselijk Geweld in de Kempen, is bijzonder positief over het project. “Voorheen was er niets geregeld en wisten wij dit soort problemen niet goed aan te pakken. Nu is er een gedeelde verantwoordelijkheid. Met politie en justitie als stok achter de deur kunnen we extra druk uitoefenen om het geweld te stoppen. Het blijkt een succesformule.” Ook over de inzet van Dommelregio is hij lovend. “Er is een duidelijke taakverdeling, die elkaar prima aanvult. Daarbij kan ieder zich richten op zijn eigen kerntaken.
“Goede samenwerking met politie van essentieel belang” Wij houden ons bezig met de strafbare feiten en Dommelregio pakt de onderliggende problemen op om herhaling te voorkomen. Dat doet ze perfect. Er is een goede afstemming, een professionele aanpak en een prima terugkoppeling.”
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 33 ]
VLUCHTELINGENWERK
Begeleiding vluchtelingen van cruciaal belang [OIRSCHOT-DE BEERZEN] In de gemeente Oirschot-De Beerzen is het vluchtelingenwerk
ondergebracht in een zelfstandige stichting met een eigen bestuur. Dommelregio ondersteunt deze stichting met een coördinator, Fini Toebosch, die verantwoordelijk is voor de maatschappelijke begeleiding van de vluchtelingen. Fini beheert het budget en stuurt een vijftal actieve vrijwilligers aan. Gemiddeld zijn er in deze gemeente steeds tien tot twaalf gezinnen in begeleiding.
Dommelregio staat de vluchtelingen bij vanaf het moment dat ze een huis toegewezen krijgen totdat ze zich zelfstandig kunnen redden. Dat duurt meestal anderhalf tot twee jaar. Fini: “Deze begeleiding is van cruciaal belang voor een goede integratie. De meeste vluchtelingen spreken bij aankomst geen woord Nederlands, kunnen geen brief lezen en hebben geen idee wat er allemaal geregeld moet worden. Onze vrijwilligers gaan samen met hen aan de slag om onder meer huursubsidie en een uitkering aan te vragen, gas/water/ licht en verzekeringen te regelen, de kinderen in te schrijven bij een school en de ouders de weg te wijzen bij het leren van de taal en het vinden van een baan.”
Beleid Verdonk In 2005 waren de gevolgen van het beleid van minister Verdonk ook in Oirschot duidelijk merkbaar. De normen voor gezinshereniging bijvoorbeeld zijn veel strenger geworden. Fini: “We begeleiden een man, die voor hemzelf en zijn kinderen een verblijfsvergunning heeft. Het asielverzoek van zijn vrouw werd zonder pardon afgewezen. Waar dat vroeger jaren kon duren, werd zij nu na enkele weken al opgeroepen en vastgezet. Wij merken dat advocaten niet tot het uiterste gaan, omdat ze simpelweg geen tijd hebben om alles uit te zoeken. Wij zien het steeds meer als onze taak om, daar waar juridisch nog mogelijkheden zijn, mee te zoeken naar informatie om alsnog aan een verblijfsvergunning te komen.”
[ 34 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
Vluchtelingenwerk Valkenswaard zelfstandig verder [VALKENSWAARD] Het Vluchtelingenwerk in Valkenswaard viel jarenlang onder de verantwoordelijkheid van Dommelregio. Per januari 2005 gaf de gemeente Valkenswaard aan nog wel subsidie te willen geven aan Vluchtelingenwerk, maar niet meer aan een coördinator. Daarop hebben de lokale vrijwilligers besloten om als zelfstandige stichting verder te gaan. In november 2005 is deze stichting officieel gestart. Aangezien het begeleiden van vrijwilligers een kerntaak is van het AMW is er nog wel contact tussen Dommelregio en het Vluchtelingenwerk in Valkenswaard.
CRISISDIENST
Regionale samenwerking bij ongevallen en rampen Na de ramp met de Hercules bij vliegveld Welschap tekenden in 1999 landelijk een aantal organisaties een convenant om bij grootschalige ongevallen en rampen samen de psychosociale hulp te regelen. Deze zijn verenigd in de PSHOR (psychosociale hulpverlening bij ongevallen en rampen). In 2005 is er ook regionaal een convenant opgesteld met regionale organisaties, een eigen stuurgroep en een eigen protocol. Dommelregio maakt daar deel van uit. De groep komt niet alleen in actie bij grote ongevallen, maar ook bij kleinschalige rampen, zoals de ontploffing bij Diffutherm in Bergeijk, een brandbom of zinloos geweld. In 2005 hebben alle medewerkers van de crisisdienst een basistraining PSHOR gevolgd.
Acties crisisdienst De crisisdienst van Dommelregio is ook in 2005 actief geweest. In haar eigen werkgebied zijn in totaal 84 oproepen geweest. In dertien gevallen zijn de medewerkers daadwerkelijk naar de cliënt toegegaan. Het ging daarbij om (gewapende) overvallen, ernstige verkeersongevallen, een moordzaak, een suïcide, huiselijk geweld, psychisch geweld en bedreiging. In de overige 71 gevallen volstond telefonische hulpverlening. Daarbij ging het om relatieproblemen, problemen tussen ouders en kinderen, psychische en psychiatrische problemen. De crisisdienst, te bereiken via telefoonnummer 040 2530350, wordt iedere werkdag aangeboden tussen 17.00 uur en de volgende ochtend 09.00 uur. In het weekend is het nummer 24 uur per dag bereikbaar. Voor de crisisdienst is een team van negen maatschappelijk werkers beschikbaar, die opgeroepen kunnen worden in geval van nood. Zij zijn speciaal geschoold voor deze vorm van hulpverlening. Dommelregio voert de crisisdienst uit voor haar eigen werkgebied, maar ook voor het gebied van MW Peelzoom, Helmond, Geldrop en Nuenen.
“Een team van negen maatschappelijk werkers is speciaal geschoold voor deze vorm van hulpverlening”
Acties crisisdienst
“De gesprekken waren heel open en heel deskundig. Alle lof voor de maatschappelijk werkster.” JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 35 ]
INTERNETHULPVERLENING
Internethulpverlening toegankelijker De Internethulpverlening van Dommelregio heeft zich in 2005 verder ontwikkeld. De dienst heeft meer bekendheid gekregen via de website, is toegankelijker geworden en de doelgroep is breder getrokken.
Deze vorm van hulpverlening is in het leven geroepen om een extra ingang te bieden voor mensen met vragen of problemen. Het is laagdrempelig, vooral voor jongeren. Maar ook voor anderen kan de stap naar de telefoon of het kantoor te groot zijn. Via de website van Dommelregio kan men 24 uur per dag inloggen op Internethulpverlening en zo anoniem en vrijblijvend om professionele hulp vragen. Een team van vier maatschappelijk werkers is speciaal getraind om schriftelijk vragen te beantwoorden.
“Deze vorm van hulpverlening is in het leven geroepen om een extra ingang te bieden voor mensen met vragen of problemen” Opvallend in 2005 was de toename van het aantal 30- en 40-plussers met zingevingsvragen en depressieve klachten. Sommige cliënten waren al geholpen met één antwoord, anderen hadden behoefte aan meer contacten en een enkeling werd doorverwezen. Daarnaast blijkt Internethulpverlening te fungeren als een soort crisisdienst. Mensen die midden in de nacht in paniek een noodkreet uiten. De hulpverlener kan daar weinig mee doen omdat het anoniem is, maar vaak is de hulpvrager al blij dat hij zijn verhaal kwijt kan en dat iemand het wil lezen.
[ 36 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
PITCH INTO
Pitch Into wil groeien Pitch Into is het profit onderdeel van de holding waarvan ook stichting Dommelregio deel uitmaakt. Het team bestaat uit directeur Leon Hoeben en bedrijfsmaatschappelijk werker, trainer, consultant Annet Nauta. Sinds februari 2005 wordt een extra kracht ingehuurd om de commerciële kant te versterken.
“Pitch Into gaat behalve outreachende hulpverlening ook andere diensten in de markt zetten”
“Ik werd aan het werk gezet om zelf dingen uit te zoeken, ik bleek meer te kunnen dan ik dacht”
Pitch Into is aanvankelijk in het leven geroepen om de door Dommelregio ontwikkelde methodiek outreachende hulpverlening uit te dragen, maar gaat nu ook andere diensten in de markt zetten. Op maat gesneden coaching, consultatie, advisering, presentaties, workshops, cursussen en trainingen aan instellingen en bedrijven. Diensten die bijdragen aan het welzijn en de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. In 2005 heeft Pitch Into geïnvesteerd in nieuwe contacten. Zij benadert bedrijven uit het netwerk van Dommelregio, bezoekt beurzen, geeft voorlichting en luistert vooral goed naar vragen uit de markt. En die markt is groot: organisaties voor welzijn, gezondheidszorg en onderwijs, maar ook industriële, dienstverlenende en reïntegratiebedrijven. Vragen waar bedrijven mee komen variëren van ziekteverzuimbegeleiding en stresspreventie tot mediation en coaching van het management. Pitch Into stelt zich breed op en neemt veel vragen in overweging, want zij wil groeien. Een groot voordeel is dat Pitch Into is voortgekomen uit een instelling voor maatschappelijk werk. Het geeft de klant vertrouwen en de medewerkers een mogelijkheid om een beroep te doen op de aanwezige expertise.
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 37 ]
INTERN
Afdeling P&O verder uitgebouwd Dommelregio is in 2004 gestart met een afdeling P&O. In het eerste jaar is prioriteit gegeven aan verkenning, opbouw van de afdeling en afstemming binnen de organisatie. Voor 2005 was het doel om ook beleidsmatig vorm te geven aan P&O en te voldoen aan de HKZ-kwaliteitsnormen. Dat heeft in hoofdlijnen geleid tot de volgende activiteiten.
Personeelsbeleid In april 2005 is het personeelsbeleid vastgesteld, compleet met missie, visie, doelstellingen, taken en bevoegdheden, middelen en planning. Centraal in dat beleid staat dat Dommelregio een lerende organisatie wil zijn, waarin medewerkers in staat worden gesteld zich te ontwikkelen. Met als doel dat zij hun beroep optimaal kunnen uitoefenen en dat de kwaliteit van de dienstverlening continue kan verbeteren. Om deze visie gestalte te geven is in 2005 aandacht geschonken aan onder meer het verbeteren, toegankelijker maken en zorgvuldiger toepassen van regelingen en procedures rond functionerings- en beoordelingsgesprekken, exitgesprekken, inwerkprogramma’s en intervisie; aan de formatie; aan werving en selectie; het stagebeleid; de informatie- en adviesfunctie voor directie, management en medewerkers; scholing van medewerkers; het collectieve lidmaatschap van de NVMW en het succesvolle ziekteverzuimbeleid dat ook in 2005 tot een ziekteverzuim van slechts 4% leidde.
gesteld. In de RI&E is vastgesteld dat Dommelregio een kwalitatief goed Arbo-beleid voert. Op een aantal terreinen zijn acties gepland en deels ook uitgevoerd. Daarbij moet men denken aan bedrijfsnoodplannen; acties op diverse locaties in verband met geluid, noodvoorzieningen, inrichting en dergelijke; een regeling op het gebied van alcoholgebruik tijdens activiteiten; een training BHV; een aanzet voor de verbetering van het veiligheidsbeleid en samenwerking met de OR.
Preventiemedewerker Per 1 januari 2006 moet iedere organisatie verplicht een preventiemedewerker hebben, die zorgt voor de dagelijkse veiligheid en gezondheid op de werkvloer. Op basis van de RI&E en de arbeidsomstandigheden binnen Dommelregio is besloten dat preventiewerk geen volledige functie wordt, maar als taak wordt ondergebracht bij de medewerker P&O. In de loop van 2006 zal de opzet en de taak worden geëvalueerd.
“Dommelregio een lerende organisatie” Wetswijzigingen De laatste maanden van 2005 had P&O te maken met diverse wetswijzigingen, dat op 1 januari 2006 van kracht gingen. Het streven om uiterlijk 31 december 2005 voorbereid te zijn op alle veranderingen is gehaald. Zo is de collectieve ziektekostenverzekering bij CZ voortgezet. Deze is nu toegankelijk voor alle medewerkers van Dommelregio. Er is een levensloopbeleid en een levensloopreglement vastgesteld. De pensioenregeling is aangepast en er hebben voorbereidingen plaatsgevonden in verband met WIA, WW en de wet WALVIS.
Arbeidsomstandigheden Op het gebied van de Arbo was het belangrijkste speerpunt in 2005 om een nieuwe risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op te stellen. Deze is in april verwezenlijkt. Op basis daarvan is een actieplan op-
[ 38 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
Mariël Dijkstra, Hoofd P&O
Personeel 2005 Aantal maatschappelijk werkers 74 (53,3 fte). leeftijdsopbouw
“Ik kan me nu beter uitdrukken, ik weet wat ik kan en wat moeilijker is voor mij, maar het belangrijkste is weer aan het werk zijn”
verhouding fulltimeparttime
verhouding vrouw/man
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 39 ]
INTERN
Positionering OR In 2005 heeft de Ondernemingsraad van Dommelregio zich gericht op haar positionering binnen de organisatie. Hierbij kwam vooral de PR aan bod: profilering, interne en externe communicatie. Een sterke OR staat niet op zichzelf, maar is ingebed in de organisatie en wordt gesteund door haar achterban.
In 2005 is een wisselwerking ontstaan in de communicatie tussen medewerkers en OR, die steeds meer vorm krijgt. Het resultaat is dat de OR al diverse malen namens het personeel rechtstreeks met de bestuurder overlegd heeft. Bijvoorbeeld over de oprichting van een arbo-werkgroep, over het organiseren van een achterbanvergadering over RI&E, over regelingen en afspraken rondom de crisisdienst en het behartigen van het belang van interne scholing voor schoolmaatschappelijk werkers.
Strategisch beleid Verder heeft de OR in 2005 kritisch gekeken naar het strategische beleid van de organisatie als geheel en toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen die een belangrijke rol spelen in het behouden en versterken van de positie van de organisatie. Dit in het licht van de actuele ontwikkelingen rond de WMO.
Taken verdeeld Intern heeft de OR zich in 2005 gereorganiseerd. Zij heeft haar taken onderverdeeld in verschillende aandachtsgebieden, te weten sociaal beleid, financieel beleid, advies en informatie over wet -en regelgeving ( WOR en CAO), communicatie met de achterban en externe communicatie (onder meer met. vakbonden en OR’s van andere organisaties). Deze aandachtsgebieden zijn verdeeld onder de OR-leden, die hier intussen specifiek op geschoold zijn. Voor het jaar 2006 wil de OR deze ontwikkelingen voortzetten, concretiseren en uitbreiden, onder andere door het volgen van scholing gericht op het takenpakket van iedere werkgroep.
[ 40 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
“Hulp zoeken omdat je geen raad weet met je kind was ontzettend moeilijk, wel het beste“
Netty Lathouwers, Hoofd Bedrijfsbureau
Verbeterde faciliteiten ter ondersteuning van het primaire proces Het Bedrijfsbureau van Dommelregio is verantwoordelijk voor financiën, ICT en andere facilitaire zaken. Netty Lathouwers, hoofd Bedrijfsbureau, meldt de belangrijkste ontwikkelingen van 2005.
Nieuw personeels- en salarissysteem De financiële afdeling werkt sinds 2005 met een nieuw pakket: Exact Globe 2003. De salarisadministratie, die voorheen uitbesteed was, wordt sinds 1 januari 2005 in eigen beheer uitgevoerd. Dankzij het nieuwe personeels/salarissysteem Beaufort kunnen de werkzaamheden van personeelszaken en administratie beter gestroomlijnd worden.
Huisvesting In 2005 is het maatschappelijk werk in Valkenswaard verhuisd van het centrale kantoor naar een eigen kantoor in de Torenstraat. In Son is men tijdelijk weg vanwege een renovatie en in Waalre is maatschappelijk werk intern in het Klooster verhuisd. Mede door het kwaliteitstraject is gewerkt aan een klantvriendelijke en veilige inrichting van de kantoren. In 2005 zijn van alle kantoren tekeningen gemaakt en zijn vluchtroutes in beeld gebracht. Voor het centrale kantoor is een bedrijfsnoodplan opgesteld; de rest van de kantoren volgt in 2006. In 2005 heeft ook voor het eerst een ontruimingsoefening plaatsgevonden in het centrale kantoor. Verder zijn aanpassingen verricht aan diverse wachtruimten. Een direct effect van het Cliënttevredenheidsonderzoek, waarin werd aangegeven dat deze op enkele plaatsen als gehorig werden ervaren.
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 41 ]
WERKGEBIED
Waar kunt u Dommelregio vinden? Centraal Kantoor
Kantoor Bergeijk
Kantoor Eersel
Kantoor Oirschot
Maastrichterweg 51 5554 GE Valkenswaard Telefoon 040 2048500 Fax 040 2044713 Postbus 826 5550 AV Valkenswaard
Klaproosstraat 60 5571 JH Bergeijk telefoon 0497 571525 fax 0497 573798
Hint 11 5521 AE Eersel Telefoon 0497 518888 Fax 0497 516667
De Loop 67 5688 EW Oirschot telefoon 0499 572694 fax 0499 574250
Kantoor Best
Kantoor Heeze
Directie, Management,
Jan Deckersstraat 26 5591 HS Heeze Telefoon 040 2266500 Fax 040 2263924
Vluchtelingenwerk Oirschot Telefoon 0499 571277
Hulpverlening
Raadhuisplein 68 5683 EC Best Telefoon 0499 396148 Fax 0499 392865
Pitch Into B.V.
Kantoor Bladel
Kantoor Leende
Maastrichterweg 51 5554 GE Valkenswaard Telefoon 040 2075455 Fax 040 2044713 Postbus 826 5550 AV Valkenswaard
Willem van Oranjelaan 5b 5531 HG Bladel Telefoon 0497 381467 Fax 0497 381359
Valkenswaardseweg 1 5595 CA Leende Telefoon 040 2060675 Fax 040 2060665
Kantoor Budel
Kantoor Maarheeze
Bedrijfsmaatschappelijk werk
Graafschap Hornelaan 2a 6021 XL Budel Telefoon 0495 499399 Fax 0495 499161
Smits van Oyenlaan 1a 6026 CN Maarheeze Telefoon 0495 591941 Fax 0495 595973
Consulenten Huiselijk Geweld, Groepswerk, Outreachende
Trainingen o.a. Outreachende Hulpverlening
[ 42 ] JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO
Kantoor Reusel Groeneweg 3 5541 AE Reusel Telefoon 0497 644925 Fax 0497 644921
Kantoor Sint Oedenrode Dommelstraat 22 5492 DX Sint Oedenrode Telefoon 0413 474940 Fax 0413 474942
Colofon Aan deze uitgave werkten mee: L. Hoeben, J. Stevens, T. Franken, A. van der Linden, N. Lathouwers, M. Dijkstra, T. van Uden, P. Visser, J. Bochem, Th. Muyshondt, F. van Sambeek, W. Kerssemakers, A. de Bont, P. Vrijsen, L. Blankestein, A. Dubbers, C. Moerman, C. Prins, C. Verberne, F. Toebosch. A. Nauta, I. Wassink, A. Hurkmans, R. van Oudenhoven, P. Sterrenburg, S. van der Sanden, M. Jansen, P. Seebregts, E. de Beer: allen medewerkers van Dommelregio. F. Bullens (St. Willibrordusschool Eersel), K. Hassing (Politie ZO Brabant), T. Antonis (gemeente Reusel), P. Adriaans (huisarts in Veldhoven). De citaten komen uit het cliënttevredenheidsonderzoek 2005 van Dommelregio.
Eindredactie: J.Stevens
Ontwerp/vormgeving: GiDesign, Valkenswaard
Teksten: Kantoor Son en Breugel
Wijkgezondheidscentrum Veldhoven
Schoolmaatschappelijk werk
M. Michiels, Kaatsheuvel
Markt 1 5691 AR Son en Breugel Telefoon 0499 476606 Fax 0499 474921
Dommelshei 19 5508 VE Veldhoven Telefoon 040 3683092 Fax 040 3683094
www.dommelregio.nl
Druk:
Kantoor Valkenswaard
Crisisdienst
Torenstraat 12 5554 NK Valkenswaard Telefoon 040 2046350 Fax 040 2011142
(buiten kantooruren 040
Kantoor Veldhoven
Rijt 2 5552 BK Valkenswaard Telefoon 040 2072729
Geer 100 5501 LB Veldhoven Telefoon 040 2553035 Fax 040 2549877
Kantoor Waalre Hoogstraat 4-6-8 5581 BK Waalre Telefoon 040 2222081 Fax 040 2222806
Telefoon 040 2048500
Greve Offset, Eindhoven
Jeugd Preventie Programma JPP De Kempen Postelseweg 31 5521 RA Eersel Telefoon 0497 531600
2530350)
Opvoedsteunpunt Valkenswaard
Opvoedsteunpunt Veldhoven
JPP Cranendonck en Heeze-Leende Kijkakkers 37 6026 ER Maarheeze Telefoon 0900 8844
Adres: Dommelregio centraal kantoor Maastrichterweg 51 5554 GE Valkenswaard Telefoon 040 2048500 Fax 040 2044713 E-mail:
[email protected] www.dommelregio.nl
Auteursrecht: Behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen mag niets van deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Dommelregio.
Van Aelstlaan 24 5503 BD Veldhoven Telefoon 040 2535532
JAARVERSLAG 2005 DOMMELREGIO [ 43 ]
www.dommelregio.nl