VERANTWOORD HANDELEN. C&A-RAPPORT 2008
Over dit C&A-rapport Het onderhavige C&A-rapport beschrijft ons engagement in de beide bedrijfsjaren 03/2006 – 02/2007 en 3/2007 – 2/2008. Het bevat wezenlijk meer details dan de beide voorafgaande uitgaven en zet daarmee elke twee jaar ons streven voort om over alle aspecten van onze verantwoordelijke handelwijze zo uitvoerig mogelijk te berichten. Daarbij oriënteren wij ons op de actuele G3richtlijnen van de Global Reporting Initiative (GRI.) Beperkingen van de omvang of grenzen van het bericht hebben betrekking op enkele economische gegevens. Elke informatie heeft betrekking op C&A Europa, voor zover niet anders vermeld. Bovendien wordt berichtgegeven over de keten van toeleveranciers die, hoewel zij zich buiten de eigen procedures van de onderneming bevindt, als wezenlijk verantwoordelijkheidsbereik gezien wordt. Verdere informatie over C&A en het engagement van de onderneming vindt u op de betreffende nationale internetsites. Europa België Duitsland Frankrijk Hongarije Luxemburg Nederland Oostenrijk Polen Portugal Rusland Spanje Slowakije
www.c-and-a.com www.c-en-a.be, www.c-et-a.be www.cunda.de www.c-et-a.fr www.c-and-a.hu www.c-et-a.lu www.c-en-a.nl www.cunda.at www.c-and-a.pl www.c-e-a.pt ru.c-and-a.com www.c-y-a.es sk.c-and-a.com
Slowenië Tsjechië Turkije Zwitserland
www.c-and-a.si www.c-a-a.cz tr.c-and-a.com www.c-e-a.ch, www.c-et-a.ch, www.c-und-a.ch
Op het internet kunt u het C&A-rapport 2008 onder www.c-and-a.com in de volgende talen downloaden: Engels, Duits, Frans, Spaans en Nederlands. Daar vindt u ook de volgende dokumenten: • C&A-rapport 2004 • C&A-rapport 2006 • Ethische principes voor zakelijke omgang • C&A Code of Conduct en het commentaar over de gedragscode Verdere informatie over de activiteiten van SOCAM www.socam.org
Inhoud De onderneming C&A De doelstelling van C&A Tabel: Structuur van de Corporate Social Responsibility Samenwerking tussen alle levels van de onderneming Materialiteits matrix Tabel: Materialiteits matrix Tabel: 7 Core CSR Areas Principes van de “Triple P” en de “Triple i” Principes van de C&A duurzaamheidsstrategie Een beknopt portret: C&A – getallen en feiten Onderwerp: De C&A visie voor de milieubescherming Onderwerp: Een merk met onderscheiding De expansie van het kerngebied Het nieuwe merk: Avanti Financiële dienstverleningen: C&A Money Autoverzekeringen Principe van verantwoorde geldlening De communicatie van C&A Reclame van C&A Reclamemiddelen Interne communicatiewegen
9 10 11 11 12 13 14 15 16 18 19 20 21 22 22 22 23 23 23 23
Onze belangrijkste bron: de medewerkers van C&A Opleiding en carrièremogelijkheden Klachtenmanagement Onderwerp: Fairness kanaal – voor het directe contact Het netwerk van onze handelswijze Beveiligingsmechanismen van de textielketen Tabel: dialoog met maatschappelijke belangengroepen Hoe C&A zijn goederen aanschaft Tabel: waar komen de goederen van C&A vandaan? Onderwerp: milieu- en arbeidsvoorwaarden in China Onderwerp: GIN, de bron van C&A informatie
25 26 28 30 33 34 36 39 43 44 46
De kwaliteit van C&A Veiligheid op vele gebieden Levels van de kwaliteitszekerstelling Informatiesystemen van de veiligheid C&A en de Europese richtlijn voor produktveiligheid Werkgroepen ontwikkelen betere voorwaarden Onderwerp: gebruik van de radiofrequentieidentificatie RFID Het crisismanagementteam CMT Onderwerp: Snel reageren, effectief handelen
49 49 51 52 53 55 56 58
Principes en controle van de verantwoording bij C&A C&A gedragscode Het werk van SOCAM De uitdagingen op de toeleveringsmarkt Wat C&A en SOCAM tegen kinderarbeid doen Advies en sancties Tabel: het werk van SOCAM-1 Resultaten van SOCAM Tabel: het werk van SOCAM-2 Onderwerp: de grenzen van onze mogelijkheden
De milieubescherming bij C&A 62 64 64 65 66 67 68 69 70
De sociale verantwoording van C&A Actieve hulp van C&A C&A Initiative for Social Development CISD Eigen acties van C&A Samenwerking met hulporganisaties Acute hulp bij rampen Onderwerp: Telefonen van de hulpinstanties Onderwerp: Hulp voor zelfhulp in Bangladesh und India
77 77 78 82 84 85 86
De nieuwe structuur van de milieubescherming in de onderneming De werkgroep milieu Communicatie van de milieu-activiteiten Groene stroom uit hernieuwbare energieën Verhoging van de energie-efficiëntie in gebouwen Energiesparende technologieën De nieuwe centrale in Düsseldorf Het Eco-Store concept Het verlichtingssysteem Elite Maatregelen voor de optimalisering van energie Milieurelevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming Logistiek van C&A: opbouw en milieu-maatregelen Implementerung van de duurzaamheid De verschillende manieren van transport Maatregelen voor de verhoging van de efficiëntie Onderwerp: CO2-Footprint – beslissingen voor het wereldklimaat Tabel: CO2-Footprint Het C&A engagement voor Bio Cotton Doelen
Index 91 91 92 93 94 94 94 95 96 96 99 104 104 104 105 108 109 110 112
Beoordeling van dit rapport Gebruikte afkortingen GRI richtlijnen GRI toepassingsniveau Profiel van het CSR rapport Prestatie-indicatoren volgens G3 Over dit rapport Impressum
114 117 118 118 119 120 U2 U3
VERANTWOORD HANDELEN. C&A-RAPPORT 2008
Voorwoord
Geachte dames en heren, Met dit derde en tegelijk meest omvangrijke Corporate Social Responsibility Report willen wij u informeren over de meest actuele ontwikkelingen bij C&A. Het is een momentopname van een proces dat zich sinds vele jaren verder ontwikkelt. De uitbreiding van ons sociaal engagement en de innovatieve maatregelen voor de bescherming van het milieu zijn voortgekomen uit de beproefde basisprincipes van onze familie- en bedrijfsgeschiedenis, die inmiddels al 167 jaar oud is. Traditionele waarden en sociale verantwoordelijkheid hebben van het begin af aan op beide geschiedenissen hun stempel gedrukt. Misschien is ook dit traditiebewustzijn de reden waarom dagelijks meer dan 2 miljoen mensen onze 1.200 C&A-winkels in heel Europa bezoeken. Want hier weten onze klanten al tientallen jaren lang wat zij kunnen verwachten: een goede kwaliteit tegen een goede prijs. Deze simpele eis staat aan het einde van een keten van complexe inspanningen, die ons met de meest verschillende culturen, sociale en politieke samenlevingen samenbrengt en die wij moeten verbinden met de eis die wij aan kwaliteit, verantwoordelijkheid en milieubescherming stellen. Een uitdaging die niet altijd eenvoudig is, maar die wij graag aannemen. Als we het merk C&A vanuit verschillende oogpunten bekijken, herkennen we een veelzijdig beeld: Vanuit een economisch standpunt van de onderneming gezien heeft C&A in het bedrijfsjaar 2007, met ca. 35.000
medewerkers, een bruto-omzet van 6,1 miljard Euro behaald. Als expanderend bedrijf bieden wij onze klanten met C&A Money nu ook zeer voordelige dienstverleningen op het gebied van banken en verzekeringen, en met Avanti een geheel nieuwe en zelfstandige modeketen. Maar behalve aan alle zakelijke successen en onze talrijke sociale engagementen, hechten wij bijzonder veel waarde aan de bescherming van het milieu. Wij hebben ons tot doel gesteld om in Europa tot de vijf beste detailhandelsondernemingen te behoren, die zich met de volgende milieuvraagstukken bezighouden: 1. Verpakking en recycling, 2. Groene energie, 3. Ecostore-concept, 4. Transport en logistiek, 5. Bio-katoen, waarbij wij hier zelfs streven naar de toppositie. Op de volgende pagina’s zullen wij u informeren over alle maatregelen en de vele kleine en grote stappen op de meest uiteenlopende gebieden. Wij hebben steeds tot doel om nog beter te worden, steeds verantwoordelijk te handelen en in elk opzicht een voorbeeldige en betrouwbare onderneming te zijn.
Lucas Brenninkmeijer, CEO C&A Europa
5
6
Voorwoord
Geachte lezer, Dit is het derde “Bericht over verantwoord handelen” dat C&A openbaar maakt. Daarmee willen wij u informeren over wat C&A onderneemt voor de bescherming van het milieu, de verbetering van de produktievoorwaarden in de landen waar onze goederen vervaardigd worden, voor de produktveiligheid, de arbeidsvoorwaarden van onze eigen medewerkers, voor de ondersteuning van sociale programma’s en niet in de laatste plaats voor de tevredenheid van onze klanten. Wij hebben nu voor de tweede keer dit bericht opgesteld volgens de regels van het Global Reporting Initiative, GRI. Daardoor zijn wij er enerzijds zeker van, dat wij samen met vele deelnemende internationale bedrijven en organisaties, volgens dezelfde richtlijnen, vooruitgang in onze berichtgeving bereiken. Anderzijds hebben wij op die manier de mogelijkheid om onze activiteiten zelf objectief te analyseren, problemen te ontdekken en deze duurzaam op te lossen. Bij al onze inzet is C&A echter toch een onderneming, die volgens bedrijfseconomische wetten werkt. Wij zijn ons ervan bewust, dat door onze activiteiten het milieu beïnvloed wordt. Wij hebben grondstoffen en energie nodig, ruimte om te kunnen werken en infrastructuur voor het transport. Wij zijn ons er echter ook van bewust, dat wij ons handelen kunnen optimaliseren om zo min mogelijk gebruik te maken van ressourcen. Op die manier kunnen wij ook een positief voorbeeld zijn voor anderen, die met
een zuinige omgang met de grondstoffen of met de verbetering van de arbeidsvoorwaarden nog niet zo ver zijn. In dit bericht willen wij met een paar voorbeelden ook de uitdagingen laten zien, waarmee wij op sommige gebieden geconfronteerd worden. Het is niet altijd eenvoudig om gelijktijdig economische, sociale en ecologische doelen na te streven. Als onderneming moeten wij ons op de realiteit oriënteren en kunnen ook slechts beslissingen nemen volgens de betreffende stand van techniek en wetenschap. Wij zien het echter als onze plicht om over een bepaald onderwerp steeds goed geïnformeerd te zijn en de ingewonnen kennis in het kader van de mogelijkheden toe te passen. Het is ons doel om met voortdurende verbeteringen van onze activiteiten nog beter te worden. Indien u ons opmerkingen, suggesties of kritiek wilt sturen, schrijft u dan naar:
[email protected] Wij verheugen ons op elke reactie.
Frank Hoendervangers, Corporate Social Affairs, C&A Europa
PS: Een opmerking voor alle vrouwelijke lezers van dit bericht: het zal u opvallen, dat bij de aanhef in de tekst steeds weer de mannelijke vorm gekozen werd. U kunt er zeker van zijn, dat de reden hiervoor alleen is, dat het bericht zich daardoor makkelijker laat lezen. Het gebruik van beide vormen is nogal onhandig en helpt niet voor een beter begrip van de tekst.
De onderneming C&A
De onderneming C&A
De doelstelling van C&A
De doelstelling van C&A 167 jaar geleden richtten de twee broers Clemens en August Brenninkmeijer uit de Duitse stad Mettingen de onderneming C&A op. Eerst handelden zij in de Nederlandse stad Sneek in linnen en textiel, maar twintig jaar later vonden zij hun zakenconcept dat voor die tijd iets geheel nieuws was: zij boden het brede publiek confectie aan – dus kant-en-klare kledingstukken in verschillende maten – tegen een voordelige prijs. Daarmee hadden zij zoveel succes, dat hun opvolgers tot het jaar 1910 een groot aantal filialen in Nederland konden openen. Het jaar daarop waagden zij het om de stap naar Duitsland te zetten; in 1922 werden de eerste filialen in Engeland geopend. Door W.O. II en de gevolgen daarvan kon C&A de expansie pas in 1963 met nieuwe zaken in België voortzetten. Daarna volgden winkels in Frankrijk, Zwitserland en andere Europese landen. Het basisconcept van de oprichters is in de 167-jarige geschiedenis van de onderneming niet veel veranderd. Alleen houden zich tegenwoordig ca. 35.000 medewerkers in 16 Europese landen bezig met de wensen van de klanten.
· Duurzaamheid in de onderneming vast verankerd · Duidelijk gedefinieerde organisatiestructuren helpen bij de realisering · Milieubescherming als wezenlijk doel van de onderneming C&A werkt in een wereldwijde en zeer complexe omgeving. Zonder duidelijke structuren en richtlijnen voor alle afdelingen en medewerkers kunnen wij op de markt niet bestaan. Arbeids- en milieuvoorwaarden zijn de afgelopen jaren principieel veranderd. Om een voortdurende aanpassing aan deze nieuwe uitdagingen te kunnen garanderen, is onze omgang met mens en milieu gebaseerd op het principe van de duurzaamheid, die vast verankerd is onze managementstructuren. Met deze “Think Forward Mentality” houden wij het oog gericht op de toekomst om op de markt van tegenwoordig te kunnen bestaan. Bovendien zijn wij ervan overtuigd, dat wij op deze manier ook nieuwe arbeidsplaatsen kunnen creëren.
9
10 C&A Europa: structuur van de Corporate Social Responsibility (CSR)
De onderneming C&A
C&A Europa: structuur van de Corporate Social Responsibility (CSR) EUROPEAN EXECUTIVE BOARD (EEB) Corporate Governance
Corporate Social Affairs (CSA)
CSR Monitoring Group 5 Key Cross Functional Representatives
COORDINATION
DIVISIONAL EXECUTION Product Safety Compliance Audits Ethical Sourcing Corporate Giving Environment
Retail Organisations in 16 European Countries
STAKEHOLDER REL ATIONSHIP AND ENGAGEMENT
De onderneming C&A
Samenwerking op alle niveaus van de onderneming Behalve dit principiële doel hebben de betreffende afdelingen doelen vastgesteld, die vanaf pagina 113 beschreven zijn. Om de principiële strategie te realiseren en ieder van die doelen te bereiken, moeten alle interne systemen en procedures samenwerken. C&A ziet deze coördinatie als een belangrijk instrument om alle kansen en risico’s adequaat aan te pakken. De verantwoordelijkheid en de organisatie van de duurzaamheidsstrategie begint op het bovenste managamentlevel en vertakt zich van daaruit naar alle afdelingen van de onderneming. De afzonderlijke opdrachten zijn verdeeld tussen de voorzitter en de leden van het bestuur, worden door de bijbehorende vakafdelingen uitgevoerd en door de afdeling Corporate Social Affairs gecoördineerd. Het werk van de bestuursvoorzitter en de leidende manager zorgt bij C&A voor een systeem van wederzijdse controle en zorgt door objectieve controlecriteria voor een onafhankelijke kijk op eventuele risico’s en belangenconflicten. Dit dient ertoe om alle betrokken personen te wijzen op de gevolgen van hun handelingen. De verantwoordelijke afdelingen staan via voortdurende uitwisseling van informatie en door verschillende werkgroepen in nauw contact met elkaar. Deze vorm van organisatie maakt het mogelijk om de strategieën aan de nieuwe eisen aan te passen. De te verwachten prestaties op sociaal en milieugebied staan gedetailleerd beschreven in individuele beoordelingslijsten.
De doelstelling van C&A 11
Om zicht te krijgen op de financiële aspecten van een onderneming gebruikt C&A Europa de International Financial Reporting Standards IFRS voor zijn jaarcijfers. Daarmee bereikt men dat alle activa en passiva systematisch en uniform geëvalueerd worden. Sinds één jaar gebruikt C&A Europa een Internal Control Risk Management System om daarmee de kwaliteit van de processen en de interne controles te evalueren. Het systeem baseert op een analyse van mogelijke invloeden van de belangrijkste procesrisico’s op de onderneming en helpt om verbeteringsmogelijkheden te identificeren en te implementeren.
De materialiteits matrix Een centrale uitdaging van de duurzaamheidsstrategie en het duurzaamheidsbericht ligt in de keuze van relevante onderwerpen, zodat wij ons op de aspecten en projecten kunnen concentreren die voor ons, de maatschappij en het milieu bijzonder belangrijk zijn. Twee perspectieven zijn hiervoor de maatstaf: het perspectief van de onderneming, en van evenveel belang, het perspectief van onze medewerkers, klanten, partners en andere belangengroepen. De materialiteits matrix brengt beide perspectieven bij elkaar: wat de inhoud betreft is hij gebaseerd op de onderwerpen van de Global Reporting Initiative, die van zijn kant reeds belangrijke duurzaamheidsonderwerpen voor organisaties in het algemeen en de textielbranche in het bijzonder geïdentificeerd heeft. Deze onderwerpen
hebben wij aangevuld met verdere belangrijke interne en door derden aangedragen belangen. In een tweede stap werden de onderwerpen gedefinieerd naar hun belang voor C&A. Hiervoor werd overwogen welke betekenis een onderwerp voor ons, direct of indirect, heeft. Het is hierbij niet alleen belangrijk of een onderwerp actueel relevant is, maar ook welke betekenis voor de toekomst verwacht kan worden. De indeling volgens hoge, middelmatige en lage relevantie hebben wij ook uit het oogpunt van onze stakeholders genomen. De basis hiervoor is de continue en constructieve uitwisseling met onze belangengroepen en de onderwerpen en eisen die aan ons voorgelegd werden. Door intensieve consultaties van en interviews met belangrijke partners en vertegenwoordigers van belangengroepen concludeerden wij dat de C&A-materialiteitsmatrix in de huidige vorm correct was. Het donkerrode deel van de matrix toont de onderwerpen die vanuit intern en extern oogpunt voor C&A als zeer belangrijk gelden. Het bevat aspecten voor C&A en de keten voor de toeleverantie van textiel die, hoewel buiten de eigen grenzen van de onderneming gelegen, gezien wordt als wezenlijk verantwoordelijkheidsbereik van C&A. Dit donkerrode gedeelte vormt het zwaartepunt van ons strategische duurzaamheidsmanagement en wordt met bijzondere prioriteit behandeld. De onderwerpen uit het lichtrode deel zijn eveneens belangrijk, maar worden met een lagere prioriteit behandeld.
12 De C&A-functiematrix
De onderneming C&A
De C&A-materialiteits-matrix Uitwerking op C&A
Textiel-toeleveringsmarkten • Veiligheid en bescherming van de gezondheid op de werkplek • Afvalmanagement • Klachtenmanagement Detailhandelsmarkten • Ethnische verscheidenheid en niet-discriminering • Opleiding/scholing • Rechten van de mens • Gevolgen van de klimaatverandering • Naleving van wettelijke bepalingen • Afvalmanagement • Privésfeer van de klanten Detailhandelsmarkten • Rechten van de plaatselijke bevolking/oorspronkelijke bewoners • Deelname aan het openbare/politieke leven/lobby-werk • Concurrentiebelemmerend gedrag • Ondersteuning van de overheidsinstanties • Biodiversiteit • Luchtemissies (behalve CO2) • Milieu-ongevallen en soortgelijke gebeurtenissen • Uitgaven voor het milieu • Waterverbruik en behandeling van het afvalwater
Detailhandelsmarkten • Dienstbetrekkingen en salarissen • Personeelswerving/ arbeidsvoorwaarden • Veiligheid en bescherming van de gezondheid • Energieverbruik • CO2-emissies • Prijsstabiliteit • Klanttevredenheid Textiel-toeleveringsmarkten • Omgang met chemicaliën • Corporate Giving Detailhandelsmarkten • Veiligheid en bescherming van de gezondheid op de werkplek • Ethiek van de onderneming • Kenmerking van het product/Labeling • Verpakking • Economische prestaties • Corporate Giving • Marktpresentie • Omgang met chemicaliën • Tariefonderhandelingen
Importantie voor Stakeholders
Detailhandelsmarkten • Gelijke geslachten en gelijke betaling • Materialen • Milieubelasting door producten
Textiel-toeleveringsmarkten • Rechten van de mens • Personeelswerving/arbeidsvoorwaarden • Gedragscode • Opbouw van de capaciteit • Opleiding/scholing
HOOG
Textiel-toeleveringsmarkten • Waterverbruik en behandeling van het afvalwater • Dierenbescherming
HOOG
MIDDEL
MIDDEL
LAAG
LAAG
De onderneming C&A
C&A-focus op de 7 kernbereiken van de sociale verantwoording (CSR) 13
C&A-focus op de 7 kernbereiken* van de sociale verantwoording (CSR) 1. Corporate Governance
2. Product Safety
3. Compliance Audits
4. Ethical Sourcing
5. Corporate Giving
6. Environment
(hoofdstuk 1)
(hoofdstuk 2)
(hoofdstuk 3)
(hoofdstuk 3)
(hoofdstuk 4)
(hoofdstuk 5)
Detailhandelsmarkten • Personeelswerving/ arbeidsvoorwaarden • Dienstbetrekkingen en salarissen • Klanttevredenheid
Detailhandelsmarkten • Veiligheid en bescherming van de gezondheid
Textiel-toeleveringsmarkten • Gedragscode
Textiel-toeleveringsmarkten • Rechten van de mens • Personeelswerving/ arbeidsvoorwaarden • Opbouw van de capaciteit • Opleiding/scholing
Detailhandelsmarkten • Ethiek van de onderneming • Economische prestaties • Veiligheid en bescherming van de gezondheid op de werkplek • Gelijke geslachten en gelijke betaling • Opleiding/scholing • Ethnische verscheidenheid en niet-discriminering • Marktpresentie • Privésfeer van de klanten
Detailhandelsmarkten • Kenmerking van het product/Labeling • Omgang met chemicaliën
Detailhandelsmarkten • Naleving van wettelijke bepalingen • Rechten van de mens • Tariefonderhandelingen
Textiel-toeleveringsmarkten • Veiligheid en bescherming van de gezondheid op de werkplek • Klachtenmanagement • Dierenbescherming
Detailhandelsmarkten • Energieverbruik • CO2-emissies Textiel-toeleveringsmarkten • Omgang met chemicaliën • Afvalmanagement • Waterverbruik en behandeling van het afvalwater
Textiel-toeleveringsmarkten • Corporate Giving Detailhandelsmarkten • Corporate Giving
Detailhandelsmarkten • Verpakking • Gevolgen van de klimaatverandering • Afvalmanagement • Materialen • Milieubelasting door producten
7. Stakeholder Relationship and Engagement
*Significante onderwerpen uit de functiematrix, gerangschikt naar C&A-focusbereiken.
14 De doelstelling van C&A
De bijzonder relevante duurzaamheidsonderwerpen kunnen bij de zeven brandpunten van het maatschappelijke engagement van C&A ingedeeld worden. Informatie hierover vindt u in de hoofdstukken die in de afbeelding aangegeven zijn.
Principes van de “Triple P” en de “Triple i“ Al enige tijd wordt erover nagedacht hoe het principe van de “Triple P”, een harmonisering van sociale (people), ecologische (planet) en economische (profit) factoren, concreet gerealiseerd kan worden. Het gaat hierbij om de principes van de verantwoordelijkheid van een onderneming en de uitvoering van overeenkomstige maatregelen. De uitdaging bestaat daarin om deze activiteiten van de verantwoordelijkheid in de gehele organisatie van de onderneming te implementeren, hetgeen tot meer engagement en aanvullende duurzame vooruitgang moet leiden. Voor deze integratie werd het systeem “Triple i” ontwikkeld.
De onderneming C&A
Inspiratie: het proces van sensibilisering, die ook tot de slotsom kan leiden, dat de sociale verantwoordelijkheid soms in conflict kan raken met de economische principes van de onderneming. Het herkennen van een eventueel probleem zou al de sleutel tot de oplossing kunnen zijn. Innovatie: een combinatie van verschillende processen met de produktontwikkeling, die o.a. het aanpassen van de inkoopstrategieën kan omvatten. Implementatie: het realiseren van de beslissende elementen zijn instrumenten die door de onderneming zowel intern als extern in de produktieketen gebruikt kunnen worden. Deze instrumenten moeten concreet en praktisch toepasbaar zijn. Hier bestaat geen standaardmethode die voor alle situaties een duurzame positionering van het principe “verantwoordelijk ondernemingsbeleid” kan veiligstellen. “Triple P” is dus de basis, “Triple i” toont de richting van het proces. C&A streeft ernaar de weg van “Triple i” verder te gaan.
De onderneming C&A
De doelstelling van C&A 15
De C&A-strategie
De principes van de C&A-duurzaamheid
Wij willen het vertrouwen krijgen en behouden van de mensen die in ons geïnteresseerd zijn, door voor de volgende gebieden de verantwoordelijkheid op ons te nemen:
Een groot deel van de goederen van C&A wordt in het buitenland geproduceerd en bestaat overwegend uit natuurlijk materiaal en vezels. Dat betekent dat C&A afhankelijk is van de betrouwbaarheid van zijn leveranciers, vooral m.b.t. het milieu en arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden, om zijn goederen op een duurzame manier te produceren. Voor ons is de toekomst van onze onderneming vast verbonden met een verantwoordelijke handelwijze op sociaal, ethisch en milieugebied. Dit is het kernmotto van “WE C&ARE”, de duurzaamheidsstrategie.
Wij bieden onze klanten veilige produkten aan van goede kwaliteit en met een uitstekende prijs/prestatieverhouding – elke dag weer. Wij ondersteunen en bevorderen de duurzame ontwikkeling van betere werkomstandigheden bij onze toeleveranciers. Wij handelen met een groot verantwoordelijkheidsbesef in de landen waar wij werken. Wij leveren onze bijdrage aan de opbouw en de ondersteuning van een maatschappij die op duurzaamheid gericht is. Onder economische aspecten gezien leveren wij een actieve bijdrage aan de bescherming van het milieu.
Het doel van onze handelwijze als onderneming is de langdurige zekerstelling van ons economisch succes. Het is alleen mogelijk om dit doel te bereiken als de fabricatie en verkoop van onze producten samengaan met sociale en ecologische belangen.
Eerlijk en fair handelen is het basisprincipe van onze onderneming. De verplaatsing van de textielproductie van West-Europa naar Azië en andere gebieden heeft nieuwe basisvoorwaarden voor deze handelwijze geschapen – voorwaarden waarmee wij ons actief en constructief bezighouden. C&A zet zich er al sinds vele jaren voor in om zakelijke belangen met ecologisch en sociaal engagement te verbinden. Daarbij worden onze eigen maatregelen aangevuld met de dialoog en de samenwerking met de verschillende regerings- en nietregeringsorganisaties. C&A is actief lid van nationale en internationale organisaties en handelsverenigingen. Door consultaties in het kader van deze lidmaatschappen en contacten met de betreffende secties van de Europese Commissie verkrijgen wij regelmatig informatie over de actuele ontwikkelingen op de markt en in de maatschappij.
Wij hebben duidelijke ethische, sociale en ecologische standaards gedefinieerd, die vaste bestanddelen van onze zakelijke betrekkingen zijn. De navolging van deze richtlijnen laten wij consequent controleren.
Veilige arbeidsvoorwaarden, veilige produkten, veiligheid voor het milieu – dat zijn de basisprincipes voor ons begrip van duurzaam handeldrijven.
Wij zetten ons wereldwijd in voor sociale projecten, die vaak in direct verband staan met onze onderneming. Wij proberen niet alleen misstanden op te heffen, maar ook de betrokken personen op de lange termijn perspectieven te geven voor de verbetering van hun situatie.
C&A maakt er aanspraak op een goede “Corporate Citizen“ te zijn. Bij deze vanzelfsprekendheid hoort, dat wij onze bijdrage leveren om de ontwikkelings-mogelijkheden van de mensen in de samenlevingen waarvan wij een onderdeel zijn, te bevorderen.
16 Beknopt portret: getallen en feiten over C&A
De onderneming C&A
Beknopt portret: getallen en feiten over C&A C&A is een Europese mode-onderneming voor de hele familie Opgericht in 1841 35.000 medewerksters en medewerkers 900 leveranciers, die gecontroleerd worden door de “Service Organisation Compliance Audit Management“ SOCAM C&A Europa is een onderneming van de COFRA Holding AG die zetelt in Zug/Zwitserland De operatieve centrales bevinden zich in Brussel/België en Düsseldorf/Duitsland.
10 exclusieve merken Angelo Litrico Baby Club Canda Clockhouse here + there Palomino Rodeo Westbury Yessica Your Sixth Sense
958 filialen, 214 Kids Stores, 14 Clockhouse Shops, 16 Women Stores, 1 shoe-store, alsmede 2 Avantishops in 16 Europese landen. Nederland: 123 + 1 Kids Store Duitsland: 299 + 106 Kids Stores + 15 Women Stores + 2x Avanti België: 101 + 4 Kids Stores + 1 shoe-shop
Luxemburg: 8 Frankrijk: 111 + 1 Kids Store Zwitserland: 67 + 17 Kids Stores + 3 Clockhouse Shops Spanje: 61 + 23 Kids Stores Portugal: 22 + 8 Kids Stores Oostenrijk: 67 + 52 Kids Stores + 1 Women Store + 8 Clockhouse Shops Tsjechië: 25 + 3 Clockhouse Shops Hongarije: 26 Polen: 19 Rusland: 8 Slowakije: 2 Slowenië: 3 Turkije: 7 + 2 Kids Store
Andere zakengebieden: C&A Money sinds 2006 Avanti sinds 2008 C&A Online sinds 2008
De meer dan 1.200 winkels van C&A bieden in 190 produktcategorieën meer dan 10.000 verschillende artikelen aan. In totaal zijn dit ca. 60.000 verschillende ontwerpen. Rekening houdend met de diverse maten tonen deze getallen de complexiteit van ons zakengebied en geven tegelijk aan, dat elke klant in onze filialen iets vinden kan dat voor hem geschikt is.
De onderneming C&A
De doelstelling van C&A 17
18 Onderwerp: klimaatverandering
De onderneming C&A
De C&A-visie voor de bescherming van het milieu Eén van de belangrijkste onderwerpen die de afgelopen jaren in de publieke belangstelling stonden, is de globale klimaatverandering. Het is intussen wetenschappelijk bewezen, dat de mens door haar economisch handelen al verschillende decennia het klimaat wereldwijd beïnvloedt. Maar de opwarming van de atmosfeer kreeg tot enkele jaren geleden nauwelijks de aandacht, omdat dit proces in haar geheel langzaam verloopt. Pas sinds korte tijd voelen wij de veranderingen in de vorm van zwaardere stormen, langere droogteperioden of ook door het feit dat het oogsten op de velden steeds vroeger begint. Een ander gevolg is het smelten van de gletsjers en poolkappen en het stijgen van de zeespiegel dat daarmee verbonden is. Bovendien wordt duidelijk dat het proces van de opwarming vrijwel onomkeerbaar is; het broeikaseffect had tientallen jaren nodig om zijn uitwerking te laten voelen. En nu zal het net zolang duren tot het effect weer minder wordt, zelfs als de juiste maatregelen genomen worden. Echter: elke persoon en elke onderneming kan een bijdrage leveren om de klimaatverandering te verlangzamen. C&A zet zich er al vele jaren voor in om het energieverbruik in de filialen en de bedrijfskantoren te reduceren. Bovendien wordt de transportlogistiek voortdurend
geoptimaliseerd om zo min mogelijk brandstof te gebruiken. Voorbeelden hierover vindt u in vanaf pagina 104. Om de bedrijfseigene CO2-balans drastisch te verbeteren, betrekt de onderneming sinds oktober 2007 haar stroom al voor 50% uit hernieuwbare energiebronnen (zie ook pagina 93). Bovendien verbindt C&A zich om met een flink aantal grotere en kleinere maatregelen op alle terreinen van de onderneming om energie te sparen of deze efficiënt te gebruiken. Uiteindelijk zien wij deze maatregelen ook als een goed voorbeeld voor anderen. Meer over deze activiteiten vindt u in deel vijf van “Milieu bij C&A” vanaf pagina 94.
ONDERWERP: K L I MAAT VE RAN D E RI N G
De onderneming C&A
Onderwerp: onderscheidingen 19
Een merk met onderscheiding Onafhankelijke enqûetes onder de consument zijn voor ons een belangrijke graadmeter voor de tevredenheid van onze klanten. Daarom weten wij dat we op de goede weg zijn, als wij in deze enqûetes goed voor de dag komen. In een grote enqûete onder lezers van Readers Digest van 2004 tot 2008, werd C&A vijf jaar achtereen de “Most trusted Brand”, dus het kledingmerk waar de klant het meeste vertrouwen in heeft. Bovendien verkreeg C&A de titel “Superbrand”. Deze onderscheiding komt van de internationaal werkende organisatie met dezelfde naam. Een merk geldt als “Superbrand” met een hoog aanzien en marktwaarde, als het zelfs in economisch moeilijke tijden overtuigt door kwaliteit, bestendigheid en klantentrouw. Volgens de organisatie neemt dit merk in het bewustzijn van de consument gedurende een zeer lange periode (soms meerdere decennia) een uitstekende positie in. In Duitsland bestaat er een exclusieve cirkel van zulke ondernemingen en wij zijn verheugd tot deze uitverkoren groep te horen. Het internationale “Cannes Lions Festival” is het grootste evenement van het jaar in de internationale reclamewereld. In het kader van dit festival verkregen de meest pretentieuze reclameboodschappen een premie. In de categorie “Best use of media – outdoor” verkreeg C&A België het afgelopen jaar de Lion d’Or. In 2006 werd C&A Nederland genomineerd voor de “Nationale Energie Trofee“. Deze onderscheiding werd gegeven voor het toekomstwijzende monitoring-systeem,
dat elk kwartier het energieverbruik in de filialen registreert en online controleert. In 2007 verkreeg C&A bij een enqûete van het Nederlandse economisch tijdschrift “Incompany“ over de tevredenheid van de medewerkers, de eerste plaats in de categorie “Organisatiecultuur“. Eind 2007 werd C&A uitgenodigd om deel te nemen aan de wedstrijd “Responsible Retailer of the Year 2008“. Hierbij staan de duurzaamheidsstrategie en de lange duur van het engagement en de ondernemingsverantwoordelijkheid centraal, evenals het realiseren daarvan in het dagelijkse werk. Bovendien wordt beoordeeld, welke initiatieven gerealiseerd worden voor verbetering op het terrein van de inkoop, het leidinggeven aan de medewerkers, sociale zaken, milieu, alsmede de faire handel binnen de produktieketen. Kort voor het ter perse gaan van dit bericht werd C&A gekozen als één van de zes ondernemingen die de eindronde van deze wedstrijd haalden. www.worldretailawards.com
ONDERWERP: ONDERSCHEIDINGEN
20 De expansie in het kerngebied
De expansie in het kerngebied · Meer dan 1200 filialen in Europa · Expansie, ook wereldwijd · Verdere hoge investeringen tot 2010 Intussen komen dagelijks ca. 2 miljoen mensen de meer dan 1.200 winkels van C&A binnen. Sinds 2002 konden wij het aantal filialen meer dan verdubbelen; in Frankrijk en op het Iberisch Schiereiland (Spanje/Portugal) vierde men in 2007 met de opening van het honderdste C&Afiliaal een jubileum. Bovendien kon C&A haar activiteiten in nog meer Europese landen uitbreiden. Sinds het voorjaar van 2007 hebben wij filialen in Slowakije, Turkije en Slowenië. Het is ons doel om tot eind 2009 in Europa ca. 300 nieuwe filialen te openen. Hiertoe behoren behalve de bekende family-stores verdere winkelconcepten zoals Kids Stores, Small Family Stores, Shoe Shops, Clockhouse en Avanti. In de afgelopen jaren zijn er in vier Europese landen voor C&A veranderingen opgetreden: in 2006 heeft C&A in België 21 winkels van het merk “Superconfex”, alsmede 34 filialen van de keten “Marca” overgenomen en op die manier haar presentie in dit land duidelijk uitgebreid. Sinds 2007 bevindt zich de centrale in Düsseldorf/Duitsland in een nieuw modern kantoorgebouw en is ook het nationale hoofdkantoor in Oostenrijk in Wenen naar een ander gebouw verhuisd: Al in 2006 verhuisde het nationale hoofdkantoor van Zwitserland van Zürich naar Baar.
De onderneming C&A
De onderneming C&A
Het stijgende aantal filialen in Europa leidde tot de beslissing om de logistieke prijscentrales in Fontanar (Spanje), Longueil (Frankrijk), Buchs (Zwitserland) en Novo Mesto (Slowakije – vanaf medio 2008) uit te breiden. Behalve de expansie binnen Europa groeit C&A ook wereldwijd: met winkels in Sjanghai (sinds 2007) en Peking (sinds 2008) is C&A ook op de Chinese markt vertegenwoordigd. Ook zijn er filialen van C&A in Brazilië, Argentinië en Mexico. Deze organisaties werken onafhankelijk van C&A Europa. Volgens de gegevens van de Duitse Gesellschaft für Konsumforschung GfK heeft C&A in Duitsland, Nederland en België zijn positie als nummer 1 van de modeondernemingen kunnen handhaven. In alle 16 landen waar C&A vertegenwoordigd is, konden in de afgelopen 2 jaar zowel de omzet als het marktaandeel verhoogd worden. Behalve de opening van 244 nieuwe winkels in 2006/2007, die nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd hebben (zie tabel pagina 25), werden de bestaande winkels voortdurend gemoderniseerd. In de periode van 2003 tot 2007 investeerde C&A ca. 600 miljoen Euro in de filialen – voor de komende twee jaren zijn er nog eens 425 miljoen Euro gepland voor verbouw- en renoveringsmaatregelen. Een zwaartepunt van de investeringen zullen de ecologische belangen en de stijging van de efficiëntie zijn. In het hoofdstuk “Milieu” kunt u vanaf pagina 94 meer daarover lezen.
De expansie in het kerngebied 21
Het nieuwe merk: Avanti In maart 2008 werd het eerste filiaal van Avanti in Augsburg/Duitsland geopend; andere filialen, voorlopig alleen in Duitsland, zullen volgen. Het assortiment van Avanti is gericht op jongere en prijsbewuste mensen die geïnteresseerd zijn in mode. De buitengewoon lage prijzen van de collecties resulteren uit de synergie bij de logistiek en de kracht van het merk C&A, vooral bij de inkoop. De winkels van Avanti liggen hoofdzakelijk in de belangrijkste winkelstraten waar de meeste mensen komen, alsmede in de winkelcentra van de grotere steden. De doelgroep is anders dan die van C&A; de kwaliteitseisen en de waarden van de C&A gedragscode gelden vanzelfsprekend en in gelijke mate ook voor Avanti.
Nog een zakengebied. Na succesvolle tests met een C&A Online-shop in Nederland plant C&A Europa de uitbreiding van E-commerce als nieuwe verkoopmogelijkheid.
22 Dienstverleningen op financieel gebied: C&A Money
De onderneming C&A
Dienstverleningen op financieel gebied: C&A Money · Financieringsprodukten door de eigen C&A Bank · Leningen volgens de principes van “Responsible Lending“ · Altijd maar een partner voor een financieel produkt De klanten van C&A schenken al sinds vele tientallen jaren het merk en het assortiment van de onderneming hun vertrouwen. Dit vertrouwen is de basis van ons nieuwe zakengebied C&A Money. Als eerste stap – voorlopig uitsluitend in Duitsland – hebben wij de volgende dienstverleningen op financieel gebied in de markt geplaatst: • Autoverzekering • Voor opname geschikte bedragen • Persoonlijke leningen Deze verzekerings- en bankprodukten werden door ons binnen een periode van ca. twee jaar achter elkaar geïntroduceerd om ook van de betreffende ervaringen te kunnen leren. Voor deze dienstverleningen maken wij reclame zowel in onze C&A-filialen als daarbuiten. Contracten kunnen op dit moment per telefoon, het internet of via onze moneyshops in 21 grote C&A-filialen afgesloten worden. Door de lage administratiekosten kunnen wij de prijzen van deze dienstverleningen voor onze klanten laag houden.
Sinds de invoering van C&A money hebben wij tienduizenden klanten kunnen winnen en wij zullen ons voortdurend beijveren om dit vertrouwen in onze financiële dienstverlening te behouden.
Autoverzekering Onder het motto “Veilig rijden en sparen” hebben wij in 2007 de C&A autoverzekering geïntroduceerd. De polissen worden door C&A Money bemiddeld – wij treden daarbij niet op als makelaar voor verschillende vormen van verzekering, maar hebben met DA Direkt een exclusieve partner die uitstekend bij ons past.
Het principe van verantwoordelijke kredietverlening Bij het verlenen van persoonlijke leningen en voor kredietruimte werkt C&A volgens het principe van “Responsible Lending”. Dat betekent, dat wij ons, net als in onze modewinkels, bij onze dienstverleningen op financieel gebied bewust zijn van de ethische verantwoordelijkheid voor ons produkt – in dit geval geldleningen – en ons daar bij ons dagelijks werk op richten. Het kan dus gebeuren, dat wij een potentiële klant geen krediet verlenen, als hij zich dit eigenlijk niet
kan veroorloven. Daarmee willen wij voorkomen, dat de aanvrager in moeilijkheden komt.
Ons gedrag tegenover achterstallige betalers Iedereens privé- of beroepssituatie kan snel ten nadele veranderen. Mocht deze negatieve situatie optreden, dan ontwikkelen wij samen met de kredietnemer een strategie om tot een goede oplossing te komen en bespreken we de mogelijkheid om het geleende bedrag op een andere manier terug te betalen. Dit kan een langere looptijd voor de aflossing zijn, zodat de klant de lening bijv. in 76 maanden i.p.v. de overeengekomen 48 maanden kan terugbetalen. Een andere mogelijkheid is surséance van betaling. Voor extreme gevallen heeft C&A een buitengewone regeling paraat. In zo’n situatie neemt C&A de kredietverplichting over in het kader van het sociale engagement.
De onderneming C&A
De communicatie van C&A 23
De communicatie van C&A · In dialoog met verschillende maatschappelijke groepen · Modellen als spiegelbeeld van de samenleving · Verschillende kanalen van interne communicatie De onderneming C&A is via zijn communicatiewerk op velerlei wijze verbonden met de maatschappijen in de verschillende landen, hetgeen tot een dialoog leidt met degenen, die in C&A geïnteresseerd zijn. Wij zijn ons ervan bewust, dat C&A een element van de publieke waarneming is en dat onze reclamecampagnes op straat en in de media herkend worden. Bovendien nemen wij een standpunt in t.o.v. verschillende maatschappelijke stromingen en hebben wij veel contact met belangengroepen om gesprekken te voeren die van algemeen belang zijn. C&A ziet zichzelf als onderdeel van de samenleving en neemt daarom deel aan deze discussies. Wij willen de facetten van onze communicatie met het publiek hier in beknopte vorm weergeven.
Deze richting verloopt consequent door de gehele communicatie van C&A Europa: van advertenties via posters, brochures, radio- en TV-spotjes, het internet tot de etalages van onze winkels. Maar ook in de pers en de PR en in het directe gesprek met onze klanten willen wij duidelijk maken wat C&A de consument wil bieden: kwalitatieve mode tegen een gunstige prijs – “Value for Money”. Bij deze strategie hoort ook, dat er geen prijstoeslagen voor grotere maten of voor artikelen uit de bio-cottoncollectie geheven worden. Bovendien maken we geen reclame voor aanbiedingen met prijskaartjes waarop staat “vanaf ...”. Wij noemen uitsluitend vaste prijzen.
Reclamemiddelen De reclame van C&A Onze reclame geeft een positief, door openheid en vreugde bepaald levensgevoel, dat past bij de door ons aangeboden produkten en de cultuur van onze onderneming. Daarom zijn er bijvoorbeeld geen reclamemotieven waardoor anderen zich buitengesloten, geraakt of belastigd voelen. De fotomodellen die voor onze reclame met ons samenwerken, weerspiegelen de maatschappij met al haar veelzijdige levensstijlen en culturele verschillen.
Bij de vormgeving en de vervaardiging van onze reclamemiddelen letten wij vanzelfsprekend streng op de navolging van alle wettelijke bepalingen, alsmede op de richtlijnen van de betreffende nationale bonden van reclamemakers. Dat geldt vooral voor foto- en filmprodukties waaraan kinderen meedoen. Hier werken wij alleen samen met serieuze fotografen en modelagentschappen en letten vanzelfsprekend op de strenge regels die voor kinder- en jeugdarbeid gelden.
Interne communicatiewegen Alleen diegene die de strategie van zijn bedrijf kent, kan verantwoordelijk en team-georiënteerd handelen. Daarom hebben onze medewerkers verschillende mogelijkheden om zich te informeren over bedrijfsrelevante onderwerpen en ontwikkelingen, alsmede de actuele gebeurtenissen in de onderneming. Hun staan verschillende info-brochures, onze eigen website, landspecifieke C&A-intranetsites en de website van de “Service Organisation for Compliance Audit Management“, SOCAM, ter beschikking. Een andere mogelijkheid is de interne bedrijfscommunicatie, die op nationaal en Europees niveau door de personeelsafdeling of de ondernemingsraad gepubliceerd wordt. De uitwisseling van informatie tussen de afzonderlijke medewerker en de bedrijfsleiding is eveneens belangrijk en een goed voorstel over de bescherming van het milieu of een verhoging van de efficiency is altijd welkom.
Katia Compere, C&A België, Brussel
De onderneming C&A
Onze belangrijkste bron: de medewerkers van C&A 25
Onze belangrijkste bron: de medewerkers van C&A · Goede opleiding en flexibele carrièreplanning · Een open, op vertrouwen en respect gebaseerd bedrijfsklimaat · Een meetbaar premiesysteem voor alle medewerkers Het succes van C&A is hoofdzakelijk gebaseerd op onze ondernemingscultuur, die bepaald wordt door fairness, openheid en wederzijds vertrouwen tegenover alle medewerkers in de filialen, de in- en verkoopafdeling, de distributiecentra tot aan alle personen die deelnemen aan het produktie- en transportproces. Zonder het engagement en de vele nieuwe ideeën, de motivatie en de vriendelijkheid van elke persoon zou C&A geen succes kunnen hebben. In de Europese C&A centrale wordt de gehele strategie vastgelegd, waarbij rekening gehouden wordt met de nationale wetgevingen van de afzonderlijke landen, en binnen de C&A-organisatie op nationaal niveau zelfstandig in de praktijk gebracht. Bij zijn werk oriënteert C&A zich op de richtlijnen van de International Labor Organisation ( ILO ) en de OECD-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. In heel Europa werken ca. 35.000 mensen met diverse nationaliteiten en verschillende werkmodellen in de winkels, distributiecentra en de beide centrales van C&A in Düsseldorf en Brussel. Men kan dus bij C&A met recht
van een multiculturele onderneming spreken. Een overzicht van de verschillende nationaliteiten binnen de C&A organisatie vindt u op pagina 25. C&A betaalt zijn medewerkers een passend en fair salaris, dat overeenkomt met de nationale wettelijke eisen. Hetzelfde eist C&A ook van zijn leveranciers en produktiebedrijven in de betreffende landen. Met een personeelsbeleid dat gericht is op langdurige arbeidscontracten heeft C&A bereikt, dat het fluctuatiepercentage in de onderneming, vooral bij onbeperkte arbeidscontracten, lager is dan het gemiddelde. Het is typisch voor de branche, dat er meer vrouwen dan mannen bij C&A werken. In de verkoop is dit een traditionele basis, maar ook onder de produktmanagers en in de afdeling inkoop bedraagt het aandeel vrouwelijke medewerkers ca. 40 procent. Op het hoogste Europese directieniveau zijn twee van de zes bestuursleden vrouwen. Op de lange termijn is het ons doel om het aantal vrouwelijke kaderleden verder te verhogen – dit echter evolutionair en zonder vaste cijfers als doel.
Het C&A-team in cijfers I 01/2006
01/2007
België 1.749 Duitsland 16.520 Frankrijk 2.220 Hongarije 245 Luxemburg 134 Nederland 4.460 Oostenrijk 1.915 Polen 174 Portugal 309 Slowakije Slowenië Spanje 1.671 Tsjechië 272 Turkije Zwitserland 1.490 Europ. centrales 1.206
1.758 16.898 2.306 423 140 4.490 2.159 339 529
1.597 1.148
1.871 17.250 2.347 513 135 4.376 2.161 370 616 65 96 2.204 520 188 1.745 1.215
Totaal
34.085
35.672
32.365
1.851 447
01/2008 Nationaliteiten 22 74 54 2 10 47 30 1 5 1 1 12 4 4 43 14
26 Onze belangrijkste bron: de medewerkers van C&A
“Ik ben onder de indruk van het C&A engagement op de gebieden sociale verantwoordelijkheid en milieubescherming. Ook al zijn intussen veel mensen zich bewust van de betekenis van de faire handel, ik ben er toch verrast over hoeveel C&A onderneemt om zeker te stellen, dat de C&Agedragscode in de gehele leverantieketen nageleefd wordt. De C&A gedragscode bepaalt standaards die verder gaan dan de wettelijke bepalingen. Daardoor wordt het duidelijk, dat het voor de onderneming om veel meer gaat dan alleen maar het voorkomen van negatieve berichten in de pers. Op zo’n intensieve en moeilijke markt zoals de textieldetailhandel kunnen zulke inspanningen iets bijzonders zijn, dat veel verder gaat dan wat op de markt gebruikelijk is. Ik ben er trots op, dat ik voor een bedrijf werk dat niet alleen zulke hoge ethische maatstaven stelt, maar daar ook consequent naar handelt!” Maike Steggers, Trainee C&A Buying
De onderneming C&A
Een uitgebalanceerde work-life-balance behoort tot de ondernemingscultuur van C&A. Tot dit gebied behoort ook de vakantieregeling en het parttime-werk voor ouders. Wij streven ernaar om de combinatie van beroep en familie, afhankelijk van de positie en de aan het beroep gestelde eisen, zonder wrijving en individueel tot wederzijdse tevredenheid te regelen en bieden de betrokken medewerkers flexibele werktijden aan. De flexibiliteit en variabiliteit van de vormgeving van de arbeidsplaats is ook voor verschillende groepen medewerkers zoals studenten en jongere werknemers van nut, want zo kunnen zij in het weekend, tijdens bepaalde perioden van het jaar of buiten de openingstijden van de winkel werken. Voor C&A is de balans tussen het aantal medewerkers met een fulltime en een parttime arbeidscontract belangrijk om zowel aan de belangen van de onderneming als aan de wensen van de betrokken personen te kunnen voldoen. Overeenkomstig weerspiegelt de fluctuatie bij bovengenoemde personengroepen de seizoensbehoefte aan personeel. Deze flexibiliteit wordt vooral belangrijk, wanneer de beroepssituatie van onze medewerkers beïnvloed wordt door gezondheids- of privé-problemen. In zulke gevallen houden wij daar rekening mee en proberen samen met de betrokken persoon een oplossing te vinden, die past bij hun dan geldende levenssituatie. In Nederland behoort hiertoe bijvoorbeeld ook een proefmodel voor de variabele vormgeving van het werk. Hier kunnen de medewerkers in de verdeelcentrales aan een
rotatiemodel deelnemen en op die manier in verschillende afdelingen werken, zoals goederenontvangst of goederendistributie.
Opleiding en carrièrekansen Elk jaar leidt C&A honderden jonge mensen in de meest uiteenlopende beroepen op. Daarna heeft elke medewerker dezelfde kansen op scholingsmaatregelen en carrière. Vanzelfsprekend houden wij ons daarbij aan de opleidingswetten van de betreffende Europese landen, waarbij het opleidingssysteem bij C&A verder gaat dan de door de wetgever gestelde eisen. Daartoe behoort een mentorsysteem,waarbij de leerling op zijn weg door ervaren medewerkers begeleid wordt. Bovendien zijn er bij C&A interne trainers die extra kennis gericht aan hen doorgeven. Het aanbod is veelzijdig en loopt van seminars voor kaderpersoneel en scholingen in dataverwerkingssystemen tot cursussen over de gedragscode van C&A door de werksector Social Affairs. Er zijn twee verschillende manieren van training mogelijk. Als lesunit met een docent in een blokseminar, of als les op het internet met de mogelijkheid van een individuele tijdsindeling. De zg. “training on the job” is net zo belangrijk en wordt steeds begeleid door een coach. Bovendien zijn er in onze onderneming cursussen voor E.H.B.O en brandpreventie. Ook worden er in onze hoofdkantoren cursussen Engels aangeboden – de zakentaal van C&A.
Onze belangrijkste bron: de medewerkers van C&A 27
De onderneming C&A
Eigenverantwoordelijk handelen Eén van onze motto’s is de waardering en de eigen verantwoordelijkheid van elk individu. Wij zijn er van overtuigd, dat iemand tevredener en succesvoller werkt, als hij voor zijn handelen de verantwoordelijkheid kan dragen en niet alleen maar zijn werk doet. Daarom schenken wij onze medewerkers een zo groot mogelijke mate aan verantwoordelijkheid voor hun afdeling.
Teamwork Onze medewerkers weten, dat teamwork net zo belangrijk is als individueel succes. In al onze filialen werken medewerkers met verschillende kwalificaties en ervaringen – van de leerling via de huismeester en de verkoper tot de bedrijfsleiding. Zij werken allemaal samen aan het succes van hun winkel. Daarom heeft C&A een in heel Europa geldend, afdelingoverkoepelend bonussysteem gecreëerd, dat voor alle medewerkers renderend is. De premiedoelen worden voor elk filiaal apart vastgelegd en kunnen op een faire manier bereikt worden. De regels voor het premiesysteem zijn opgesteld volgens het SMART-principe.
Specific = aangepast aan de opdracht Measurable = meetbaar Achievable = bereikbaar Reliable = betrouwbaar Timing = opgesteld voor een bepaalde periode Op die manier nemen alle medewerkers van C&A op alle niveaus in gelijke mate deel aan het succes van het bedrijf. Voor de kaderleden is er een variabel bonussysteem dat afhankelijk is van het behaalde succes.
Het C&A-team in cijfers II Totaal aantal medewerkers per 01/2008:
35.672
Percentage vrouwen/mannen: Percentage vrouwen Percentage mannen
88,30% 11,70%
Percentage fulltime/parttime Fulltime Parttime
67,70% 32,30%
Leeftijdsgroepen per 01/2008 < 18 18–20 21–30 31–40 41–50 > 50
4,10% 8,00% 22,50% 23,10% 24,00% 18,30%
Werkzaam in Filialen Verdeelcentrales Hoofdkantoor
87,30% 6,30% 6,40%
28 Onze belangrijkste bron: de medewerkers van C&A
De onderneming C&A
Klachtenmanagement
Het partnerschap met de ondernemingsraad
Ook in een ondernemingscultuur die gericht is op fairness en rechtvaardigheid kunnen meningsverschillen ontstaan. Daarom heeft elke medewerker van C&A die zich op zijn werkplek benadeeld of op andere wijze negatief beïnvloed of beledigd voelt, de mogelijkheid om zijn problemen met een directielid of iemand van de personeelsraad te bespreken. Indien gewenst kan hij bij een gesprek met de directie een collega meenemen. Een andere mogelijkheid voor een vertrouwelijke mededeling is het zg. fairness-kanaal, dat hieronder nader beschreven wordt.
Elke medewerkster of medewerker heeft het recht lid te worden van een organisatie naar haar of zijn keuze. Voor de onderneming C&A is het vanzelfsprekend, dat zij zich op alle niveaus en in alle landen houdt aan alle juridische aanwijzingen voor de belangengroepen. Wij zien de ondernemingsraden of vergelijkbare werknemervertegenwoordigers bij C&A als partner met wie wij vol vertrouwen samenwerken en zien hun werk als een bijdrage aan het succes van de onderneming. De uitwisseling vindt plaats op alle niveaus; van de plaatselijke ondernemingsraad in de filialen, de ondernemingsraad op nationaal niveau tot het Europese C&A Information and Communication Forum (CICF).
Massamba Lula, C&A België, Brussel
30 Onderwerp: fairness-kanaal
De onderneming C&A
Voor het directe contact Sinds enkele jaren zijn er in Europa anti-discrimineringsrichtlijnen van kracht, die zich na de omzetting in nationaal recht in heel Europa tegen elke vorm van discriminering richten. Deze richtlijnen bepalen dat niemand wegens zijn geslacht, leeftijd, etnische herkomst, geloof, wereldbeschouwing, seksuele identiteit of handicap benadeeld mag worden. De wet regelt de relatie tussen de werkgever en de werknemer, de medewerkers onderling, het personeel tegenover de klant en omgekeerd. Op fairness en wederzijds vertrouwen kan wat ons betreft in geen enkel aspect van onze handelswijze afgedongen worden. Ter voorbereiding op de nieuwe wet en na het van kracht worden ervan hebben wij in al onze winkels, goederendistributiecentra en in de beide hoofdkantoren seminars voor medewerksters en medewerkers gehouden. Alle vaste medewerkers hebben van de inhoud van de anti-discrimineringswet nota genomen. Wij willen faire voorwaarden voor iedereen scheppen, want alleen wie met plezier werkt, kan de hem opgedragen taak tot zijn eigen tevredenheid vervullen. Daarom verplichten wij onze medewerkers alsmede de leveranciers en producenten met andere richtlijnen, fair en eerlijk met elkaar om te gaan.
Medewerkers: • Ethische principes voor zakelijke omgang (“Ethics for Business Dealings“) • Richtlijnen voor de leidinggeving aan het personeel (“Human Resources Management Guidelines“) Leveranciers en producenten: • Gedragscode (“Code of Conduct for the Supply of Merchandise”) Bij het aangaan van een zakelijke relatie worden de leveranciers over de richtlijnen geïnformeerd die in onze gedragscode vermeld staan; de acceptatie ervan is dwingend voorgeschreven. Elke overtreding van deze richtlijnen wordt door C&A consequent bestraft. C&A accepteert onder geen enkele voorwaarde oneerlijke handelingen of verkeerd gedrag, zelfs als deze in andere culturen als gebruikelijk gelden.
De onderneming C&A
Maar de realiteit van de wereld komt niet altijd overeen met het ideaalbeeld dat wij ervan hebben, en alleen het sommeren is niet voldoende. Daarom hebben wij het als onze verplichting gezien om een instrument te creëren, waardoor onze medewerkers en leveranciers direct contact met ons kunnen opnemen en misstanden kunnen melden. Het fairness-kanaal keert zich sinds 2007 tegen onwettelijk of onethisch gedrag in ons gehele verantwoordelijkheidsbereik.
Fairness-kanaal voor de medewerkers In de verblijfsruimten van onze winkels, distributiecentra en hoofdkantoren hangen posters, die elke medewerkster of medewerker op de mogelijkheid attent maakt om hun superieur of het hoofdkantoor gevallen van discriminatie, belediging, diefstal en soortgelijke zaken op de werkplek te melden. Hierbij garanderen wij onze collega’s absolute vertrouwelijkheid. Wij maken onze medewerkers er ook op attent, dat wij op anonieme tips niet reageren. Zo willen wij voorkomen dat het fairness-instrument misbruikt wordt. In de berichtsperiode hebben wij ook strafbare feiten en gevallen van manipulatie, vooral op het gebied van eigendomsdelicten geregistreerd. Het kwam weliswaar niet zo vaak voor, maar toch werd elk geval onderzocht tot alles opgehelderd was en werden de nodige consequenties getrokken.
Onderwerp: fairness-kanaal 31
Fairness-kanaal voor de leveranciers Ook voor onze leveranciers hebben wij een fairnesskanaal opgericht, voor het geval dat zij van mening zijn, dat medewerkers van C&A zich met hun gedrag niet aan de code van de onderneming houden. De informatie over het fairness-kanaal voor leveranciers hangt bij de receptie in de hoofdkantoren in België en Duitsland, alsmede in de inkoopkantoren van de produktielanden. Bovendien kunnen zij informatie vinden op het platform van C&A, het General Information Network GIN en contact opnemen. Onder onethische handelwijzen verstaan wij over het algemeen chantage, bedrog, corruptie en andere vormen van financieel wangedrag.
ONDERWERP: FAIRNESS-KANAAL
Nicole Scheckenbach, C&A Buying
De onderneming C&A
Het netwerk van onze handelswijze 33
Het netwerk van onze handelswijze · Een toeleveringsketen die steeds complexer wordt · Ondersteunende maatregelen van het verantwoordelijk handelen · Uitdagingen voor sociale maatstaven en milieu C&A is een handelsonderneming die goederen niet zelf vervaardigt, maar deze kant-en-klaar geconfectioneerd inkoopt of ze volgens het ontwerp van onze designers laat produceren. Een kledingstuk “doorleeft” als het ware van fabricatie tot afvalverwijdering of het hergebruik van de vezels een cyclus, die wij “textielketen” noemen. Deze keten kan als volgt beschreven worden: • Vezelwinning • Draad- en textielproduktie • Textielveredeling • Confectionering • Transport en distributie • Gebruik • Hergebruik • Verwijdering In de afgelopen jaren is de toeleveringsketen voor textiel steeds langer en complexer geworden: leveranciers geven de opdracht aan produktiebedrijven, die op hun beurt weer sub-ondernemers kunnen inschakelen. Hierbij komt nog eens de soms lange transportweg. Voordat een kle-
dingstuk door de klant gedragen kan worden, heeft het af meestal duizenden kilometers afgelegd. Voor de ontwikkelings- en drempellanden waar C&A ca. 50 procent van haar goederen inkoopt, biedt deze globalisering goede kansen. De arbeidsplaatsen in de textielproduktie verzekeren duizenden families van een inkomen, de industriële groei draagt op veel plaatsen bij tot verhoging van de levensstandaard en tot aansluiting op de wereldwijde markten. Tegelijkertijd zorgt deze ontwikkeling ook voor uitdagingen: in veel van deze landen zien wij vaak produktieomstandigheden die niet stroken met onze voorstellingen van een verantwoordelijke produktie van kleding. Milieuvoorschriften of ook arbeidsrechtelijke bepalingen zijn niet voldoende voorhanden of worden slechts onvoldoende gerealiseerd. Net als andere branches staat ook de detailhandel voor de textiel onder steeds groter wordende prijsdruk. Deze druk voelen ook de afzonderlijke leveranciers binnen de textielketen. Hier komt nog bij, dat de trends in de textielbranche steeds vaker veranderen, hetgeen een snelle produktie en levering onder hoge tijdsdruk vaak onvermijdelijk maakt. Deze factoren voelen de produktiebe-
34 Het netwerk van onze handelswijze
drijven ook en ze beïnvloeden dan ook de voorwaarden waaronder in die landen gewerkt wordt.
De onderneming C&A
Zij zijn tegelijk ook de wezenlijke steunpilaren van onze strategie voor ethische verantwoordelijkheid en duurzaamheid.
De beveiligingsmechanismen van de textiele keten C&A neemt als bedrijf de gehele verantwoordelijkheid over voor zijn produkten. Daarom is het voor ons erg belangrijk zoveel mogelijk controle te hebben over elk onderdeel van de produktieketen. In de afgelopen decennia hebben wij samen met onze leveranciers en de deelnemende belangengroepen een complex netwerk gecreëerd, dat ons de grootst mogelijke zekerheid biedt voor medewerkers aan produktie en verkoop, voor het milieu en vooral voor onze klanten. Wij hebben instrumenten en procedures ontwikkeld die in dit bericht in eigen hoofdstukken uitvoerig worden voorgesteld. Voor een beter begrip van onze verantwoordelijke handelwijze worden deze hier kort toegelicht: • Gedragscode • Kwaliteitsmanagement • SOCAM • Scholingen • Uitwisseling met klanten en consumenten • Gesprekken met belangengroepen
Gedragscode Voor onze handelwijze staan twee factoren op de eerste plaats. Zij zijn gebaseerd op het principe van het “faire en eerlijke” handelen, dat bij C&A hoge prioriteit geniet.
centrales getransporteerd. Ons kwaliteitsmanagement wordt vanaf pagina 47 gedetailleerd verklaard.
SOCAM • De door ons aangeboden kleding moet onvoorwaardelijk voldoen aan de hoge eisen die wij aan kwaliteit en veiligheid stellen. • Goederen voor C&A moeten onder faire, sociaal- en milieuverenigbare voorwaarden vervaardigd worden. Deze eisen hebben wij in onze gedragscode – de Code of Conduct for the Supply of Merchandise – vastgelegd. Bovendien zijn dit bindende bestanddelen van de algemene leveringsvoorwaarden (General Delivery Instructions, GDI) met onze leveranciers. Deze bevatten bovendien richtlijnen voor de zekerstelling van sociale en ecologische minimumstandaards, alsmede duidelijke voorschriften betreffende de produktie en produktkwaliteit van onze goederen. Vanaf pagina 62 wordt de gedragscode nader omschreven.
Kwaliteitsmanagement Wij willen altijd kunnen garanderen, dat onze klanten onberispelijke en gebruiksveilige goederen krijgen. Om dit te bereiken controleren de medewerkers van de afdeling kwaliteitscontrole de fysische en chemische eigenschappen van de monsters gedeeltelijk al in de landen waar geproduceerd wordt. Pas dan worden de goederen vervaardigd en verder naar de europese verdeel-
Wij willen niet alleen zorg dragen voor de veiligheid van onze klanten, maar hebben ons meer dan twaalf jaar geleden tot doel gesteld, dat de mensen in de produktiebedrijven onder humane omstandigheden kunnen werken. Voor het navolgen van menswaardige arbeidsvoorwaarden hebben wij daarom in 1996 de “Service Organisation for Compliance Audit Management“ SOCAM opgericht. Met hun auditors die wereldwijd werken, controleert de organisatie de naleving van de gedragscode bij de produktiebedrijven die in opdracht van C&A werken. Het werk van de SOCAM wordt nader voorgesteld op pagina 64.
Scholingen Een wezenlijk aspect van het SOCAM-werk is het geven van adviezen met als doel verbeterde produktievoorwaarden. In de afgelopen twee jaar heeft SOCAM in totaal tien grotere workshops voor de medewerkers van Mondial, 40 in de inkoopafdelingen van C&A en zeven uitvoerige seminars voor de leveranciers in de verschillende landen georganiseerd, die de regelmatige advisering ter plaatse door de accountants van SOCAM zinnig aanvullen en verdiepen. Hierbij komen nog vele kleine oplossingen die wij met de leveranciers in onderlinge gesprekken bieden, indien hieraan behoefte is.
De onderneming C&A
Contacten met de klanten en consumenten De tevredenheid van de klanten staat voor C&A op de eerste plaats. Om de meningen en wensen van bezoekers van onze winkels beter te leren kennen, liggen er in veel C&A-winkels formulieren klaar waarin deze lof, ideeën en kritiek kunnen uiten. Bovendien houden wij in onze Europese winkels jaarlijks enqûetes volgens de richtlijnen van het Init-instituut. De klanten wordt gevraagd, of zij tevreden zijn met de keuze van het assortiment, of de medewerkers vriendelijk zijn, hoe het werkverloop in de winkels is en hoe de inrichting daarvan hun bevalt. Een andere mogelijkheid van communicatie loopt per E-mail via de internetsite van C&A. Steeds meer mensen maken van deze mogelijkheid gebruik om vragen te stellen of ideeën aan te brengen. Net als reeds C&A Duitsland organiseert C&A Nederland sinds 2006 het zg. “Mystery Shopping”. Daartoe krijgt elke winkel vier keer per jaar bezoek van een externe medewerker van een agentschap, die op het volgende let: • Hoe worden de klanten behandeld? • Hoe vriendelijk zijn de medewerkers tegen de klanten? • Hoeveel aandacht besteedt men aan de klanten? • Hoe worden de klanten bediend bij het zoeken van de kleding, bij de kleedkamers en aan de kassa?
Het netwerk van onze handelswijze 35
Tot slot worden er cijfers gegeven die in de winkel bekend gemaakt worden – dit resultaat wordt ook op het inernet gepubliceerd. De feedback van de klanten en de Mystery Shopper geeft ons belangrijke aanwijzingen voor de inrichting van onze filialen en het assortiment, alsmede voor de voortdurende verdere ontwikkeling van onze dienstverleningen. Want ook hier stellen wij onszelf de eis dat wij onze klanten steeds het beste willen bieden.
Gesprek met belangengroepen C&A is er bijzonder in geïnteresseerd hoe de activiteiten van de onderneming in de samenleving beoordeeld worden. Daardoor zijn wij met verschillende belangengroepen door een actieve en soms ook kritische dialoog verbonden; wij hebben die in de afgelopen jaren bewust uitgebreid. Deze open uitwisseling van kennis, meningen en ervaringen wordt steeds belangrijker en is een essientieel bestanddeel van de duurzaamheidsstrategie van C&A. Zie ook de tabel op pagina 36. Bij deze uitwisseling hoort bijvoorbeeld ook, dat wij principieel aanwijzingen van niet-regeringsorganisaties (NRO’s) over eventuele misstanden nagaan en in het kader van onze mogelijkheden maatregelen nemen om deze problemen op te lossen. In de afgelopen twee jaar waren er behalve de gebruikelijke informatievragen van klanten ca. 300 gedetailleerde vragen om informatie van verschillende belangengroepen en particulieren. Deze aanvragen werden niet alleen beantwoord; met meer dan
50 hiervan hebben wij ook een uitvoerig gesprek gehad, hoofdzakelijk over sociale standaards, produktie- en arbeidsvoorwaarden. In dezelfde periode werd C&A viermaal door NRO’s gesommeerd om bepaalde misstanden op te helderen en te verhelpen. Dit geschiedde in de vorm van brieven die door de NRO’s al vooraf geformuleerd waren. De klachten betroffen twee bedrijven in Bangladesh, een in Turkije en een op de Pillipijnen. Binnen het kader van zijn mogelijkheden heeft C&A geprobeerd door gesprekken met alle betrokken personen een bijdrage te leveren aan de oplossing van het betreffende conflict. In het ene geval echter was de fabriek al door de bedrijfsleiding gesloten, in het andere geval was de relatie met de leverancier van onze kant reeds opgeheven. Met een andere fabrikant moesten wij de zakenrelatie beëindigen, omdat er geen overeenstemming bereikt kon worden; met de vierde leverancier lukte dit uiteindelijk wel. Op pagina 36 staat een lijst met belangengroepen die hierover met ons contact opnamen. Daar vindt u ook een opsomming van de wezenlijke groeperingen waar C&A voortdurend mee samenwerkt. Onze samenwerking met Niet-regeringsorganisaties (NRO’s) alsmede Non-Profit-organisaties (NPO’s) heeft op veel gebieden geleid tot een wezenlijke verbetering van de bestaande situatie. Wij proberen zoveel mogelijk een provocatie bijtijds te herkennen en de situatie te verbeteren, voordat er echt een probleem ontstaat.
36 Dialog met maatschappelijke belangengroepen
De onderneming C&A
Dialog met maatschappelijke belangengroepen Nationale en internationale organisaties en verenigingen waar C&A lid van is: • AFIRM, www.afirm-group.com • ANGED, www.anged.es* • Außenhandelsvereinigung des Deutschen Einzelhandels, www.ave-koeln.de • Deutsche Gesellschaft für nachhaltiges Bauen, www.dgnb.de • EuroCommerce, www.eurocommerce.be • European Retail Round Table, www.errt.org • FEDIS, www.fedis.be • FETICO, www.fetico.es • Foreign Trade Association, www.fta-eu.org • Fédération pour l'urbanisme et le développement du commerce spécialisé, www.procos.fr • GSCP (Global Social Compliance Programme), www.ciesnet.com • L’Union du Commerce de Centre-Ville, www.ucv.com • Österreichischer Handelsverband, www.handelsverband.at • Raad Nederlandse Detailhandel, www.rndweb.nl • Svaz Obchodua cestovniho ruchu, www.socr.cz • Swiss Fashion Stores, www.swiss-fashion-stores.ch • Swiss Retail Federation, www.swiss-retail.ch* • Verbond van Belgische Ondernemingen, www.vbo-feb.be • Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Textiel, www.rndweb.nl* • Vereniging VNO-NCW, www.vno-ncw.nl • Wirtschaftskammern Österreichs, portal.wko.at
Niet-regeringsorganisaties (NRO’s) en organisaties van algemeen nut (Non Profit Organisations), waarmee C&A contact heeft resp. mee samenwerkt of lid van is: • Business for Social Responsibility, www.bsr.org • Deutsche Umwelthilfe, www.duh.de • EPC, www.epcglobal.de • Kauri, www.kauri.be • Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Nederland, www.mvonederland.nl • Organic Exchange, www.organicexchange.org • Shell Foundation, www.shellfoundation.org • terre des hommes, www.tdh.de
Belangengroepen die wegens concrete problemen betreffende onvoldoende arbeids-voorwaarden contact met ons opgenomen hebben: • BGTLF (Bangladesh Garments, Textile & Leather Workers’ Federation) • CCC (Clean Clothes Campaign) • EJF ( Environmental Justice Foundation) • ETUF (European Trade Union Federation) • EVB (Erklärung von Bern) • FGN (Filippijnengroep Nederland) • FNV (Federatie Nederlandse Vakbonden)
* Een lid van de bedrijfsleiding van C&A bekleedt gelijktijdig een voorzittersfunctie in deze vereniging
• ITGLWF (International Textile, Garment & Leather Workers’ Federation)
Organisaties waar C&A door gesprekken, bijdragen, publicaties en standpuntverklaringen actief een bijdrage geleverd heeft: • Amnesty International • Ethical Consumer Research Organisation • European Parents Association • German Watch • Goede Waar • Good Company • GRI–Working-Group Apparel and Footwear • International Council for Shopping Centers • Institut für ökologische Wirtschaftsforschung • Konsumentenbond • Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement • Stiftung Warentest • Test-achats • Textilwirtschaft • Universität Eichstätt • Universität Münster • Universität Passau • Universität Witten-Herdecke • Vlerick Management School • WHU–Otto Beisheim School for Management • Wuppertal Institute
De onderneming C&A
Dialog met maatschappelijke belangengroepen 37
38 Het netwerk van onze handelswijze
De onderneming C&A
Overkoepelende samenwerking
“Het engagement van C&A op de gebieden milieu en sociale verantwoordelijkheid vind ik bewonderenswaardig; het zou een voorbeeld moeten zijn voor alle internationale ondernemingen. Ook vind ik het globale verantwoordelijkheidsbewustzijn goed. Het is niet vanzelfsprekend dat een onderneming zich op de markten van de toeleveranciers zo engageert; of dat nu met financiële middelen is of in de vorm van initatieven voor de sociale ontwikkeling van de bevolking. Ook ethiek speelt voor C&A een belangrijke rol en door de organisatie SOCAM is C&A buitengewoon geëngageerd. Door projecten zoals bio-cotton en recyclebare draagtassen laat men zien, dat er ook met kleine stappen veel bereikt kan worden. In het tijdperk van toenemende globalisering, een produktie en een keten van toeleveranciers die steeds complexer wordt, is het een uitdaging om ook in de toekomst met dit verantwoordelijkheidsbewuste en voorbeeldige gedrag op te treden.” Mareike Helmes, Trainee C&A Buying
C&A werkt op veel niveaus om de voorwaarden voor zijn handelen steeds te verbeteren, maar soms bereiken wij met onze invloed als afzonderlijke onderneming de grens. Steeds vaker echter ontdekken ondernemingen dat het noodzakelijk is om verantwoordelijk te handelen. C&A werkt met deze ondernemingen in overkoepelende organen net zo actief samen als met niet-regeringsorganisaties, wetenschappelijke instituten, vakbonden en overheidsinstanties. C&A doet mee aan het Forum “Global Social Compliance Programme“ GSCP en is lid van de “Business for Social Responsibility” BSR. Beide organisaties dienen ons als informatiebasis en zijn voor ons van bijzondere betekenis, omdat wij onze ervaringen met andere ondernemingen uit soortgelijke branches uitwisselen, gebruik maken van diensten en van goede voorbeelden alsmede de ontwikkelingen op de markt kunnen leren. Het is ons doel processen op te bouwen die zowel tot een verbetering van de arbeidsvoorwaarden als tot een vergelijkbaarheid van de methoden leidt. De communicatie in dit wereldwijde netwerk draagt ertoe bij, dat het principe van duurzaamheid steeds bekender wordt. Voor C&A is deze dialoog een belangrijke bijdrage tot de efficiënte implementatie van de duurzamheidstrategie van de onderneming. De negatieve aspecten van de globalisering kunnen ook alleen dan verbeterd worden, als men zich op alle plaatsen in de textielketen en in de globale handel ervan
bewust wordt, dat alleen maar oriëntering op economische factoren niet de maatstaf voor wereldwijd handeldrijven mag zijn. De veiligstelling van een duurzame ontwikkeling van de economische groei moet verbonden zijn met een voortdurende implementering van sociale minimumstandaards en produktievoorwaarden, waarbij zuinig omgegaan wordt met grondstoffen. Een overzicht over de groepen waar C&A Europa mee samenwerkt of lid van is, vindt u op pagina 36.
De onderneming C&A
Hoe C&A zijn produkten aanschaft 39
Hoe C&A zijn produkten aanschaft · De organisatie van C&A Buying · De strategische verandering in het inkoopmanagement · Indeling van de leveranciers in drie categorieën C&A koopt zijn goederen bij leveranciers in 25 landen, die weer op hun beurt de goederen in meer dan 60 landen laten produceren. Deze activiteiten worden georganiseerd en gecoördineerd door C&A-Buying. In de beide centrales met zetel in Brussel en Düsseldorf werken ca. 450 inkopers, designers, trendscouts en stylisten, om de nieuwste modetrends voor onze klanten op te sporen en de bijbehorende goederen voor C&A in te kopen. C&A Buying beschikt over 13 inkoopkantoren in negen landen die onder de naam “Mondial”opereren en die tot de C&A groep behoren. De medewerkers werken direct samen met de contractanten ter plaatse. Daarbij ligt het zwaartepunt op: • onderzoek van de produktiemarkten • marktanalyse over leveranciers en fabrieken • beoordeling van de technische uitrusting in de fabrieken • overeenkomen van capaciteiten en produktieschema’s met leveranciers en inkopers • controle van de monsters • controle van de pasvorm • controle van de levertijden • kwaliteitscontrole en definiteve afname
• coördinatie van de transportlogistiek • douaneformaliteiten • bedrijfsadministratie Tot 2007 had Mondial ook inkoopkantoren in Taiwan en Zuid-Korea. Omdat de produktie de afgelopen jaren steeds meer naar andere landen verplaatst werd, waren deze standplaatsen niet meer rendabel. Om dezelfde reden werden ook de kantoren in Italië en Griekenland gesloten. Voor de medewerkers werd een afvloeiingsregeling getroffen. C&A schaft zijn goederen op twee verschillende manieren aan:
Directe inkoop (direct purchase) Bij deze variant bevinden zich 350 leveranciers direct in de landen waar geproduceerd wordt. De inkopers van C&A brengen de fabrikanten een bezoek en bestellen hun goederen ter plaatse.
Cut, Make & Trim CMT Tot de directe inkoop behoort ook de zg. CMT-methode. Als wij een eigen design willen realiseren, zoeken wij de
Natascha Sion, C&A Buying
De onderneming C&A
stoffen en andere materialen uit en laten deze door de leverancier Canda vervaardigen. Via deze zeer gecontroleerde weg betrekt C&A ca. zes procent van zijn directe inkoop. De Europese CMT-activiteiten worden verzorgd door de ca. 100 medewerkers van de vier distributiecentra in Bulgarije, Macedonië, Roemenië en Oekraïne. In het Verre Oosten regelen meer dan 400 medewerkers in verschillende Aziatische landen, Cut, Make & Trim via onze kantoren van Mondial.
Indirecte inkoop (indirect purchase) Bij deze manier van inkoop betrekt C&A de goederen van ca. 550 leveranciers uit Europese landen, die op hun beurt weer bij eigen fabrikanten bestellen.
Een strategische verandering C&A heeft het aandeel van de directe inkoop sinds 2003 duidelijk verhoogd om de produktievoorwaarden beter te kunnen controleren en de produktveiligheid voor zijn klanten nog verder uit te breiden. In 2003 was het nog slechts 45 procent van de inkoop; in 2006 werd al ca. 60 procent van de goederen direct betrokken. Tot het jaar 2010 wordt naar een aandeel van 80 procent in de directe inkoop gestreefd. Parallel daaraan daalt ook het aandeel leveranciers. In 2003 kocht C&A bij 1176 leveranciers, in 2007 nog slechts bij 895. Tot 2009 moet dit aantal tot ca. 800 gereduceerd worden. Het aantal fabrieken moet in dezelfde periode van momenteel 2.600 tot ca. 2.000
Hoe C&A zijn produkten aanschaft 41
afnemen. Dienovereenkomstig zal het produktievolume in de resterende fabrieken stijgen. Ondanks deze strategische verandering streeft C&A ook in de toekomst naar een langdurige en betrouwbare relatie met zijn contractanten. C&A werkt met ca. 50 procent van de leveranciers al meer dan tien jaar samen; met een kwart daarvan meer dan 20 jaar.
Waar C&A zijn goederen aanschaft Onze wereldwijde inkoopactiviteiten kunnen in principe in drie geografische gebieden verdeeld worden, van waaruit wij een groot deel van onze goederen betrekken: • het Indische subcontinent • China • Turkije en Oost-Europa
De keuze en de beoordeling van de leveranciers C&A kiest zijn leveranciers, behalve vanuit het commerciële aspect, ook vanuit het aspect produktkwaliteit, alsmede van de sociale en ecologische voorwaarden en omstandigheden in de fabrieken. Deze criteria zijn gedefinieerd in de C&A-gedragscode “Code of Conduct”, alsmede in onze algemene leveringsvoorwaarden (GDI), waartoe zich elke leverancier vòòr de uitvoering van een opdracht moet verplichten. Het naleven van deze bepalingen controleren wij met omvangrijke maatregelen voor de kwaliteitszekerstelling en door monitoring-activiteiten van SOCAM.
“Onze relatie met C&A begon ongeveer 20 jaar geleden, toen wij niet alleen in gedachten, maar ook daadwerkelijk begonnen om een milieu van verantwoordelijk handelen op te bouwen. C&A heeft ons erg geholpen bij het creëren van zo’n milieu. Samen met C&A hebben wij een school opgericht, zodat honderden sociaal achtergestelde kinderen en jeugdigen naar school kunnen en een beroepsopleiding kunnen volgen. Veel van deze kinderen zijn wezen die nu gratis onderdak en vezorging krijgen. Bovendien hebben wij samen met C&A een ziekenhuis gebouwd om de medische verzorging van de armen en mensen in moeilijkheden mogelijk te maken. Wij danken C&A onderneming dat hij ons geleerd heeft om met verantwoordelijkheidsbesef te handelen. C&A heeft zich tegen ons bij alle aangelegenheden en zaken altijd buitengewoon fair, oprecht en ethisch onberispelijk gedragen – dat tonen de twee decennia van ons partnerschap op indrukwekkende wijze.” N. Chandran, Managing Director Eastman Exports, India
42 Hoe C&A zijn produkten aanschaft
“Kahatex is trots op de zakenrelatie met C&A, die zich de laatste twee decennia voortdurend ontwikkeld heeft en bijgedragen heeft tot wederzijdse groei. C&A is een zeer geëngageerde onderneming die geleid wordt door competente vakmensen, die niet alleen beschikken over een gefundeerde kennis van de produkten, kwaliteits- en veiligheidsaspecten, de financiële zaken en de inkoop- en verkoopstrategie. Zij kennen ook de actuele modetrends en hebben een groot bewustzijn m.b.t. de naleving van ecologische en sociale standaards. Voor Kahatex is het daarom een voortdurende uitdaging en stimulans om net zo te werk te gaan en niet achterop te raken. De regelmatige bezoeken aan onze produktiebedrijven door de verschillende inkoopteams en produktie-experts hebben geleid tot kortere voorloop-tijden, een beter begrip voor de procedures en een duurzame groei van de omzet. Een jaarlijkse premie voor de leveranciers is voor hen een motivatie om zich nog meer te engageren en de zakenrelatie te versterken. Tegenwoordig is de Kahatex-groep een van de leidinggevende exporteurs van textiel, bekleding en schoenen. Ook in de toekomst zullen wij met veel engagement onze textielzaken voortdurend uitbreiden.” William Trisna, Managing Director Kahatex, Indonesië
De onderneming C&A
De beoordeling en controle van de leverancier wordt in drie categorieën ingedeeld: • Rendabiliteit (Supplier Profitability Report) • Kwaliteit (Supplier Quality Report) • Sociale verantwoordelijkheid (Supplier Compliance Rating) Het directe contact met onze leveranciers is belangrijk om bestaande relaties te verdiepen en eventuele zwakke plekken beter te kunnen opsporen. Net als in de jaren daarvoor zullen wij “Supplier Conferences” in verschillende landen houden waar vertegenwoordigers van toeleveranciers aan zullen deelnemen. Wij gebruiken deze conferenties om onze leveranciers over de actuele ontwikkeling van de onderneming en over duurzaamheidsactiviteiten te informeren. Een ander centraal punt van deze meetings is de actieve uitwisseling van informatie over de onderwerpen van de C&A-gedragscode en de uitvoering daarvan. De feedback van onze leveranciers geeft ons belangrijke informatie over hoe wij de duurzaamheid in de keten van leveranciers in de toekomst kunnen verbeteren.
Drie categorieën Sinds 2007 werkt C&A intern met drie categorieën om het verloop van de organisatie te vereenvoudigen en de samenwerking met de leveranciers beter te structureren. In categorie A (Corporate) bevinden zich de ca. 10 belangrijkste leveranciers van C&A. Zij produceren voor verschillende afdelingen van C&A en bieden meerdere produkten aan. In categorie B (Core) bevinden zich de meeste leveranciers; dit zijn er momenteel ca. 600 In categorie C (Fringe) zijn die leveranciers opgesomd, die alleen in speciale tijden of voor speciale opdrachten werken. Ook nieuwe leveranciers komen eerst in deze categorie terecht. Momenteel ligt het totale aantal in groep C bij 250 leveranciers. In de vrije-markt-economie is het gebruikelijk, dat ondernemingen om verschillende redenen van zakenrelatie veranderen. C&A beëindigt zijn zakenrelaties echter niet abrupt, maar bespreekt met de betreffende leverancier een gedetailleerd plan voor beëindiging op de middellange termijn. Elk jaar reikt C&A een onderscheiding uit aan leveranciers die bijzondere resultaten op de gebieden rendabiliteit, kwaliteit en sociale aspecten bereikt hebben. In 2006 en 2007 verkregen 24 leveranciers voor hun prestaties de onderscheiding “Recognition Certificate“.
De onderneming C&A
Hoe C&A zijn produkten aanschaft 43
Waar komen de goederen voor C&A vandaan
Totaal aantal leveranciers (wereldwijd) dat voor C&A werkt
2.500
Percentage van de bedrijven in de toeleveringslanden
1,80 % Tunesië
2.479
2,42 % Macedonië 3,45 % Bulgarije 4,07 % Vietnam
2.000
5,13 % Rumenië
1.661 1.500
29,29 % China
5,25 % Italië 1.260
1.191
1.178
1.202
1.176 1.097
1.112
1.000
913
910
5,78 % Bangladesh 6,34 % Turkije
500 11,12 % Indien 0
25,35 % overige 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
44 Onderwerp: C&A en de samenwerking met China
De onderneming C&A
Onderwerp: milieu- en arbeidsvoorwaarden in China Sinds vele jaren staat de ontwikkeling in China in het middelpunt van de publieke belangstelling. De verandering naar een meer open samenleving verloopt vaak moeizaam en niet altijd zonder problemen. China staat vooral wegens de problemen met het milieu en met de rechten van de mens in de middelpunt. Toch kunnen wij een positieve ontwikkeling ontdekken, vooral op de gebieden milieu en arbeidsvoorwaarden. Omdat C&A een groot deel van de produkten uit China betrekt, volgen wij deze onderwerpen met groot interesse.
Arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden in Chinese bedrijven Veel Europese media hebben bericht over de slechte arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden in Chinese fabrieken: daarin werd geschreven over gebrek aan veiligheid, te lange werktijden, te lage lonen en het werk van minderjarigen. Intussen worden in de media ook de bijzonder grove fouten in de arbeidsvoorwaarden in China veroordeeld. Met onze mogelijkheden en voor zover wij verantwoordelijk zijn, streven wij ernaar dat de mensen in de fabrieken fair behandeld en voor hun werk eerlijk betaald worden. De basis voor de samenwerking tussen C&A en een leveranciers is duidelijk geregeld door de C&A-gedragscode en de algemene leveringsvoorwaarden GDI, die voor elk land van de wereld gelden. Steeds als onze inkopers of de medewerkers van Mondial of SOCAM toestanden ontdekken die niet overeenkomen met de gedragscode of de GDI, werken wij er samen met de leverancier aan om de situatie te verbeteren.
In december 2007 was er in de C&A-centrale in Düsseldorf een eerste ontmoeting met vertegenwoordigers van de ondernemingen en de Chinese National Textile & Apparel Council CNTAC, die eigen richtlijnen voor de verantwoordelijkheid van ondernemingen in de textielverwerking, de CSC9000T, bepaald heeft. In Düsseldorf waren er gesprekken over deze Corporate Social Responsibility-richtlijnen en de realisering ervan in China, de eisen van de consument enerzijds en de principes van de verantwoordelijkheid van een onderneming anderzijds.
Produktveiligheid Met de meeste leveranciers en fabrieken in China hebben wij al jarenlang contact. Zij kennen de door C&A gestelde eisen heel precies en handelen dienovereenkomstig; daartoe hebben ook de vele scholings- en adviesmaatregelen ter plaatse bijgedragen. Regelmatig controleren onze medewerkers van de kwaliteitsafdeling en de SOCAMaccountants in China de bedrijven en hun produkten om het vertrouwen van onze Europese klanten ook in de toekomst te rechtvaardigen.
De onderneming C&A
Het respecteren van copyrights Een andere grote uitdaging bij de handel met China is het respecteren van internationale copyrights. Ook hier is het standpunt van C&A duidelijk: wij houden rekening met de wereldwijde bepalingen en respecteren het geestelijk eigendom. Een overtreding van copyrights is voor C&A niet acceptabel.
Verandering door evolutie Wij staan op het standpunt, dat onze inzet op de Chinese markt het tegelijkertijd mogelijk maakt om de leefomstandigheden van de mensen die voor ons werken, positief te beïnvloeden. Wij zien mogelijkheden om op bedrijfsniveau de arbeidsvoorwaarden van de mensen te verbeteren en in het algemeen met ons gedrag ter plaatse een goed voorbeeld voor een faire en eerlijke samenleving te geven. Bovendien heeft de ervaring ons laten zien, dat het openen van een land op economisch gebied vaak ook een maatschappelijke verandering met zich meebrengt. Daarbij past ook, dat de Chinese overheidsinstantie voor de modernisering en herstructurering van grote staatsbedrijven SASAC (State-owned Assets Supervision and Administration Commission of the State Council) de afgelopen maanden verschillende richtlijnen heeft vastgesteld ter realisering van de verantwoordelijkheid van
Onderwerp: C&A en de samenwerking met China 45
een onderneming. Eerst zullen onderwerpen zoals energie-efficiëntie, milieubescherming, veiligheid bij de produktie, de rechten van de werknemers en de bescherming van de consument in de grote staatsbedrijven verankerd worden. Door deze voorbeeldfunctie moeten ook de kleinere bedrijven en de particuliere sector deze richtlijnen voor de sociale verantwoordelijkheid stap voor stap overnemen. Ook het arbeidsrecht werd per 1 januari 2008 vernieuwd en bevat nu o.a. een verbeterd ontslagverbod en een gedefinieerde werktijdenregeling.
Ontwikkeling van de toeleveringsketen C&A-productie in China Percentage van de totale C&A-productie (in %) 2003 2004 2005 2006 2007
16,70 18,40 21,20 26,70 28,02
ONDERWERP: C &A E N D E SAM E NWE R K I N G M E T CH I NA
46 Onderwerp: General Information Network GIN
De onderneming C&A
GIN, de bron van de C&A-informaties Het general Information Network GIN werd al in 2000 als een open informatieplatform op het C&A Intranet en op het Internet geïnstalleerd. Relevante medewerkers bij C&A en elke leverancier op de hele wereld heeft met een persoonlijk wachtwoord toegang tot GIN. Maar afhankelijk van het werk en de persoon verschijnt er een passende site, want de hoeveelheid informatie is zo groot, dat die ingedeeld is naar land en werk. Tegelijkertijd schermt deze selectie ook gegevens af, die voor het concrete werk niet vereist zijn. Elke gebruiker heeft wel de mogelijkheid om voor het opvragen van informatie bepaalde sites van andere landen te bekijken. GIN is voornamelijk een informatieplatform voor de leveranciers. Behalve algemene leveringsvoorwaarden kunnen ook alle kwaliteitsbepalingen van de onderneming die grondstoffen en verwerking betreffen, bekeken worden. Bovendien staan hier internationale rechtsvoorschriften zoals bijv. de EU-richtlijn REACH voor het gebruik van chemische stoffen beschreven en verklaard. Hierbij komt informatie over de C&A-gedragscode, de eisen die aan de sociale standaarden gesteld worden, de SOCAM en het Fairness-kanaal. De leveranciers gaan in de algemene leveringsvoorwaarden de verplichting aan, om GIN als informatiebron voor hun werk te gebruiken en de site regelmatig te bekijken.
Bij bijzondere veranderingen worden de leveranciers per E-mail geïnformeerd. Deze meldingen verschijnen sinds 2007 bovendien via een pop-up venster op de homepage van GIN. De taal die voor GIN hoofdzakelijk gebruikt wordt is Engels, maar sommige land-specifieke informatie voor de logistiek of juridische aspecten staan in andere talen vermeld om de informatie zo duidelijk mogelijk door te geven. Behalve de functie als informatiebron voor de C&Astandaarden is GIN ook voor het dagelijkse werk in de onderneming belangrijk, want zowel de inkopers van C&A als de leveranciers kunnen via het systeem de leveringseisen van een bestelling bekijken. Dan kunnen de leveranciers via de GIN-site het programma SAVIS (Suppliers Advise Via Internet System) oproepen – een interactief systeem van C&A voor de automatische controle van de leveringsgegevens. Het netwerk beschikt bovendien over een “Chemical Archive”, dat testresultaten voor inhoudelijke stoffen van produkten verzamelt en wereldwijd de C&A-afdeling voor de kwaliteitszekerstelling ter beschikking stelt. Deze gegevens worden voortdurend geactualiseerd. Pas als een zending alle procedures van de kwaliteitsafdeling achter de rug heeft, geeft SAVIS toestemming om hem te versturen.
In de loop der tijd werd GIN op die manier uitgebouwd tot een volledig geïntegreerd netwerk, dat onze medewerkers en leveranciers het werk vergemakkelijkt en onze klanten garandeert, dat de goederen aan de hoogste eisen voor veiligheid en kwaliteit voldoen. Het aantal van 10.000 bezoekers van deze site per week toont aan dat onze leveranciers deze manier van informatie ondersteunen.
ONDERWERP: GENERAL INFORMATION NET WORK GIN
De kwaliteit van C&A
Monika Eckstein, C&A Buying, kwaliteitscontrole
De kwaliteit van C&A
Veiligheid op vele gebieden 49
Veiligheid op vele gebieden · Kwaliteit als opdracht voor elke medewerker · Overkoepelende coöperaties in de branche verbeteren de eigen mogelijkheden · Een net van maatregelen voor meer veiligheid Een wezenlijk onderdeel van onze ondernemingsstrategie is, dat elke klant op elk moment op de bij C&A gekochte goederen moet kunnen vertrouwen. Met een dicht net van veiligheidsmaatregelen zorgen wij er bij elke stap van de produktie of het transport voor, dat onze kwaliteit voldoet aan de standaard die de klant van ons gewend is. En zelfs als een artikel in ons assortiment een gebrek vertoont, kunnen wij met een snel reagerend crisismanagement garanderen, dat het betreffende onderdeel onmiddellijk uit het assortiment wordt verwijderd of dat de oorzaak van het gebrek onmiddellijk verholpen wordt.
De zekerstelling van de kwaliteit is een doel, waaraan uiteindelijk elke medewerker en elk deel van de onderneming C&A meedoet. Er is echter een eigen afdeling voor de kwaliteitszekerstelling, die alle activiteiten op dit gebied coördineert en via de beide centrale hoofdkantoren in Düsseldorf en Brüssel organiseert. De afdeling ziet haar verantwoordelijkheid op twee wezenlijke punten: enerzijds het navolgen van de geldende richtlijnen resp. de definitie van eigen controle-standaards, indien zij van mening is, dat de door de wetgever vereiste waarden onvoldoende zijn; anderzijds het verder vergroten van het bewustzijn voor de gezondheids- en veiligheidsrelevante aspecten van de produkten, zowel binnen de onderneming als bij de leveranciers. Principieel controleert de afdeling bij de goederen de eigenschappen en de veiligheidsaspecten van de stoffen, de pasvorm en de verwerking. Voor de kleding van baby’s en kinderen gelden bijzondere controlecriteria.
De goederen worden gedeeltelijk door eigen laboratoria van C&A onderzocht. Bovendien werken wij ook samen met externe chemici en gerenommeerde keuringsinstanties zoals Hohenstein, SGS, Intertek, Bureau Veritas, STR en TÜV Rheinland. Op die manier kunnen de wereldwijd 218 medewerkers van de afdeling kwaliteitszekerstelling van C&A onze klanten de hoogste mate aan bescherming garanderen, zodat wij met onze collecties steeds voldoen aan de nieuwste veiligheidstandaards.
Trappen van de C&A-kwaliteitszekerstelling In de afgelopen decennia heeft C&A een omvangrijk en zeer succesvol systeem voor de veiligheid en de ecologische verantwoordeljkheid ontwikkeld. Dit begint al op de plaats waar geproduceerd wordt en wordt voortgezet met steekproeven van de goederen tot in onze winkels. Onze Quality Assurance Departments QAD die wereldwijd werken, regelen en coördineren dit systeem en be-
50 Veiligheid op vele gebieden
De kwaliteit van C&A
palen de kwaliteitsstandaards waaraan elke leverancier moet voldoen. De procedures voor de zekerstelling van de kwaliteit wordt uitgevoerd in drie stappen:
De controle van monsters Of een produkt voor de verkoop bij C&A geschikt is, wordt pas beslist nadat het monster van een artikel volgens bijzondere criteria getest werd: • Verwerking (naden, pasvorm, maten enz.) • Fysische eigenschappen (zoals bijv. scheurvastheid, wasbaarheid, kleurechtheid) • Chemische eigenschappen: bepalen welke inhoudelijke stoffen van het produkt getest moeten worden, afhankelijk van herkomst en het soort artikel • Wettelijke voorschriften (het inachtnemen van wettelijke grenswaarden die de grondstoffen betreffen) • CE-Norm (speelgoed voldoet zonder uitzondering aan deze speciale veiligheidsrichtlijnen) • Veiligheidseisen (vooral belangrijk bij baby- en kinderkleding) • Hiertoe behoren vooral de volgende punten: · het gebruik van decoratieve onderdelen en accessoires die kunnen losraken en worden ingeslikt, wordt streng gecontroleerd. · koordjes die eventueel een gevaar kunnen opleveren, zijn voor baby- en kinderkleding van C&A verboden.
· knopen, drukknopen en ritssluitingen worden streng op veiligheid gecontroleerd: ze mogen niet losraken en het gebruik ervan mag in geen geval tot letsel leiden. • Conformiteit (etikettering van het artikel, onderhoudsen wasvoorschriften, gegevens over de maten en de samenstelling van het materiaal)
Quality Conformity Check (QCC) Voordat de goederen geleverd worden, moet de leverancier een testbericht overleggen dat de chemische en fysische eigenschappen beschrijft. Aan de hand van dit bericht controleert onze afdeling voor kwaliteitszekerstelling nauwkeurig of het produkt aan alle eisen voldoet. Pas dan wordt het produkt vrijgegeven voor de verkoop bij C&A.
Structured Quality Checks Aanvullend op alle andere maatregelen voor de kwaliteitszekerstelling nemen externe controle-instituten steekproeven van de produkten die zich al in onze winkels bevinden. In 2007 werden er in totaal 248.700 (2006: 183.200) afzonderlijke tests betreffende schadelijke stoffen en fysische eigenschappen uitgevoerd. Bij 68.200 (2006: 39.000) tests ging het om de onverdachtheid van de grondstoffen; bij de rest om de fysische eigenschappen van de betreffende produkten. Dit jaar voerden 85 medewerkers meer dan 115.200 (2006: 116.000) kwaliteitscontroles uit.
De kwaliteit van C&A
Informatiesystemen van de veiligheid De produktie van textiel en kleding is (niet alleen bij C&A) een proces, waarbij een hele rij verschillende chemicaliën zoals bijv.verfstoffen, fixeermiddelen of impregneersubstanties gebruikt worden. Hierdoor gaat de kleding langer mee, is robuuster, zorgt voor een hoger draagcomfort en ook voor de mode is het een onmisbare factor. Het gebruik van deze middelen en materialen door onze leveranciers is aan strenge controles en beperkingen onderworpen. Aan de vervaardiging van een produkt tot het bij de klant aankomt, nemen de meest uiteenlopende partners deel. Om de veiligheid van de goederen van het begin af aan te kunnen garanderen is een snelle uitwisseling van relevante informatie onmisbaar. Daarom maakt C&A gebruik van verschillende internetplatformen en databanken, om gegevens over de afzonderlijke stoffen of complete artikelen zo snel mogelijk uit te wisselen:
GIN In ons interne leveranciersnetwerk “General Information Network” GIN zijn een groot aantal specifieke wettelijke of vrijwillige eisen opgesomd en vastgelegd. Het netwerk GIN wordt in dit bericht op pagina 46 nader beschreven.
QUIS De resultaten van alle chemische tests en inspecties worden door de verantwoordelijke controleur of een medewerker van de kwaliteitsafdeling in een speciale
Veiligheid op vele gebieden 51
databank, de “Quality Interactive System” QUIS genoteerd. Deze databank is nuttig voor een individuele analyse van een leverancier en zodanig geprogrammeerd, dat er twee keer per jaar een omvangrijk bericht over het kwaliteitsprofiel van elke leverancier gemaakt wordt.
RAPEX Via de observatie van het Europese waarschuwingssysteem RAPEX (Rapid Exchange of Information System) informeren wij ons over gebrekkige of gevaarlijke produkten. Dit op het internet gebaseerde snelle systeem voor de produktveiligheid voor alle gevaarlijke consumptiegoederen (behalve voedings- en geneesmiddelen) registreert daarbij zowel maatregelen van de overheidsinstanties van de afzonderlijke landen, als ook vrijwillige maatregelen van de fabrikanten en handelaars. Op die manier kan belangrijke informatie tussen de Europese lidstaten en de commissie snel uitgewisseld worden, als produkten een serieus gevaar voor de gezondheid en veiligheid van de consumen vormen.
REACH Sinds medio 2007 is de Europese verordening over de registrering, beoordeling, vergunning en beperking van chemische stoffen (REACH: Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals) van kracht, die ook onze wereldwijde toeleveranciers betreft.
“Corporate Social Responsibility” – een leuze die ook bij onderzoek en research steeds populairder wordt. Ik hou me bezig met kwaliteitsmanagement in de kledingbranche; de vraag naar de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ondernemingen die daar nauw mee verbonden is, heeft nog eens duidelijk gemaakt dat economische doelstellingen alleen succes kunnen hebben via de simultane navolging van ecologische en sociale doelen. C&A heeft een omvangrijk Corporate Social Responsibility-systeem gevestigd, dat op alle niveaus van de onderneming present en geaccepteerd is, langs de gehele textielketen geldig is en bovendien extern zeer goed geaccepteerd wordt – dat tonen de jarenlange zakenrelaties met de leveranciers aan. In de toekomst zal de steeds langer en complexer wordende textielketen de grootste uitdaging zijn voor de verdere ontwikkeling en implementering van deze gedachten. Corporate Social Responsibility is dus een permanente opdracht die door C&A steeds weer opnieuw gedefinieerd moet worden.” Gisa Ortwein, wetenschappelijk medewerkster van de Universiteit Münster, leerstoel BE, zwaartepunt “Organisatie”
52 Veiligheid op vele gebieden
Daarom zijn wij er al in 2006 mee begonnen in alle landen seminars te houden en de plaatselijk verantwoordelijken te instrueren. Een gedetailleerde lijst over het gebruik van chemische grondstoffen stoffen staat voor onze leveranciers ook op de intersetsite van GIN ter beschikking. Deze site wordt regelmatig door ons geactualiseerd en representeert de nieuwste stand van wetenschappelijke kennis en wettelijke regelingen. De harmonisering van de criteria betekent voor de handel dat produkten uniform en onafhankelijk van nationale bijzonderheden en beperkingen aangeboden kunnen worden.
De kwaliteit van C&A
dukt voor de consument in elk opzicht onverdacht is. Hiermee verbonden is ook een omvangrijke verplichting over de informatie aan de consument en een meldingsplicht, waarmee potentieel gevaarlijke produkten in alle lidstaten van de EU binnen korte tijd uit de roulatie gehaald kunnen worden – met alle juridische consequenties voor de fabrikant van het betreffende produkt die daaruit voortvloeien. C&A wijst zijn leveranciers er nadrukkelijk op, dat alle voor de onderneming vervaardigde produkten aan deze eisen dienen te voldoen en een strenge naleving van de vereiste standaarden en kwaliteitszekerstellingsprocessen alleen al in hun eigen belang onmisbaar is.
C&A en de Europese richtlijn voor de produktveiligheid
Eco-tex standaard 100
Voor onze klanten moet het duidelijk zijn, dat C&A hun in elk opzicht een veilig assortiment aanbiedt. Zij vertrouwen ons al vele tientallen jaren en wij doen ons uiterste best om dit vertrouwen steeds waar te maken. Het wettelijke voorschrift voor de handelingen van C&A is de Europese Veiligheidsrichtlijn (General Produt Safety Directive, GPSD) uit het jaar 2001. Met de omzetting ervan naar het betreffende nationale recht van de lidstaten is deze richtlijn bij C&A volledig geïntegreerd in het leverings- en kwaliteitszekerstellingsproces. In de GPSD zijn de vroegere speciale wettelijke richtlijnen voor bepaalde consumptiegoederen en produkten opgenomen. “Veilig” betekent in dit verband dat het pro-
Met de toepassing van de eco-tex standaard 100 gaan wij een extra verplichting aan die de kwaliteit van onze goederen betreft. C&A vindt deze eisen zinvol en heeft daarom in de afgelopen jaren het aandeel van de produkten dat op deze wijze gecertificeerd werd, op 30 procent gehouden. Behalve babykleding wordt hoofdzakelijk textiel aangeboden die de klant direct op de huid draagt, o.a. nachthemden en ondergoed, alsmede kousen en sokken. Het aandeel van onze leveranciers die hun goederen volgens de standaard van gecertificeerde ecotex-laboratoria laten controleren, bedraagt meer dan 21 procent. www.oekotex.com
De kwaliteit van C&A
Het overbrengen van de C&A standaarden Dalende verkoopprijzen op de markt dwingen de ondernemingen om bij de inkoop steeds scherper te rekenen en in landen te produceren, waar schoenen, kleding en de benodigde grondstoffen tegen lagere prijzen vervaardigd kunnen worden. In sommige landen wijkt het begrip produktveiligheid sterk af van onze voorschriften. Daarom is het een vereiste dat onze veiligheidseisen binnen de gehele verkoopketen, van het design via de produktie tot het transport en de verkoop, duidelijk gedefinieerd en aan de leveranciers meegedeeld worden. In 2006 hebben vertegenwoordigers van de kwaliteitsafdeling elk twee conferenties voor leveranciers in Azië en Europa gehouden om de aandacht voor de chemische aspecten van de produktveiligheid te verhogen. Inmiddels is het door continu voorlichtingswerk bereikt, dat in de belangrijkste produktielanden, India, Bangladesh en Turkije, zeer hoge veiligheids-standaarden heersen. In China echter moet er op dit gebied nog veel gebeuren. Daar hebben de controleurs van C&A in de afgelopen jaren meermalen goederen afgewezen, die niet aan de gestelde eisen voldeden.
Werkgroepen ontwikkelen betere voorwaarden Textielondernemingen en firma’s concurreren voortdurend om klanten te winnen. Ten aanzien van de milieubescherming, de zekerheid voor de klanten en het recht op faire arbeidsvoorwaarden bij de producenten mag echter geen concurrentie bestaan. Daarom werkt C&A sinds enkele jaren met vele andere internationale kle-
Veiligheid op vele gebieden 53
ding- en schoenfabrikanten in werkgroepen samen om gezamenlijk een betere kwaliteit van de produkten te bereiken. De werkgroep “Apparel and Footwear International Risk Substances List Management Working Group” AFIRM, werd in juli 2004 opgericht. Het doel van dit partnerschap is om het gebruik en de invloed van gevaarlijke chemische substanties te beperken en daarmee de produktveiligheid binnen de produktieketen verder te verhogen. Dit kan alleen lukken door een nauwe samenwerking tussen de handelsondernemingen, de leveranciers en de fabrikanten. Tot nu toe werden er twee seminars met leveranciers in China gehouden. Verdere scholingen in andere landen zijn gepland. De leden van AFIRM moedigen de producenten aan om, binnen hun mogelijkheden, zelf verbeteringen van de chemische produktveiligheid te introduceren. AFIRM komt twee keer per jaar samen om het werk te coördineren. Elke vooruitgang bij de behandeling van chemische stoffen werd in de werkgroep besproken, zodat iedereen daarvan kan profiteren. Het belangrijkste doel is echter de bescherming van onze klanten en de consumenten nog verder te verbeteren.
C&A en de dierenbescherming C&A heeft de voorschriften voor de bescherming van diersoorten overeenkomstig de Conventie van Washington (CITES) en de principes van de dierenbescherming in zijn
leveringsvoorwaarden vastgelegd. De door C&A aangeboden kleding bevat sinds meer dan tien jaar al geen bontgarnering meer. Als dierlijke produkten, b.v. leer, door ons worden aangeboden, gaat het om bijprodukten uit de vleesverwerking. Voor zover wij als handelsonderneming daar invloed op kunnen uitoefenen, maken wij bij gesprekken met onze producenten ons standpunt duidelijk en pakken consequent misstanden op dit gebied aan.
Veiligheid bij designs en motieven Het proces van de kwaliteitszekerstelling garandeert, dat het produkt geen gevaar vormt voor de gezondheid. Bovendien moeten wij garanderen, dat bij de gebruikte namen en afbeeldingen het copyright gerespecteerd wordt. Bovendien moet er bij opdrukken en foto’s op gelet worden, dat er geen beledigende of zelfs strafrechtelijk relevante inhoud doorgegeven wordt. Daarom controleren wij bij alle ontwerpen of niets indruist tegen de maatschappelijk geldende standaard. Er mogen geen motieven gebruikt worden die met aanstootgevende seksualiteit of racisme te maken hebben. Ook vermijden wij motieven met een politieke of religieuze achtergrond. Vooral in dit soort gevallen is het voor ons belangrijk om niet uit onoplettendheid een politieke of religieuze boodschap over te brengen, omdat C&A als onderneming op dit gebied een neutraal standpunt inneemt.
54 Veiligheid op vele gebieden
Jaarlijkse controles van onze goederen: • Meer dan 115.000 gecontroleerde produktcategorieën op de plaats waar de goederen aangeleverd worden • Meer dan 76.600 op veiligheid gecontroleerde produkten • Meer dan 24.000 als veilig geteste produkten • Meer dan 1.000 als veilig geteste produkten, die nogmaals uit elke produktgroep volgens het toevalsprincipe uitgekozen en op chemische grondstoffen onderzocht werden
Veiligheid van gegevens Bij de veiligheid van gegevens houden wij twee verschillende aspecten in het oog: de fysische bescherming van de data alsmede de veiligheid van de software en hun gegevens. Om onze technische uitrusting zo goed mogelijk te beschermen gebruiken wij sinds 2004 een nieuw centraal rekencentrum dat volgens de modernste technieken tegen risico’s gebouwd werd.
De kwaliteit van C&A
Maar ook de gegevens van onze klanten en zakenrelaties moeten beschermd worden tegen onbevoegde toegang door derden. Daarom verzamelen wij principieel geen particuliere informatie over onze klanten en hun koopgedrag en slaan uitsluitend gegevens op die voor zakelijke transacties werkelijk noodzakelijk zijn, bijv. informatie over elektronische betalingen. Bovendien wordt de door ons verzamelde informatie anoniem gemaakt en niet van een naam voorzien. Verder is de toegang tot de zaken- en klantgegevens via een gepersonifieerde authentificeringsprocedure beschermd. Op die manier kan men zien welke persoon bepaalde gegevens opgevraagd heeft. Om de veiligheid van de informatie zoveel mogelijk te garanderen heeft C&A een intern, onafhankelijk team aangesteld dat met onregelmatig tussenpozen controles uitvoert om te zien of het interne netwerk geen zekerheidshiaten vertoont. Bovendien controleert onze supervisor de naleving van de wet op de privacy. In 2007 hebben wij met C&A Money een nieuw zakenterrein aangevangen. Hier kunnen onze klanten o.a. via het internet informatie vinden over financieringsmogelijkheden en dan ook een contract afsluiten. Wij wijzen er nadrukkelijk op, dat er tussen C&A Money en C&A Mode geen gegevens uitgewisseld worden en dat wij geen informatie van onze klanten voor reclamedoeleinden gebruiken of aan derden doorverkopen.
Met zijn gevarieerde informatie over bijna elk onderwerp is het internet niet alleen de grootste bibliotheek ter wereld, maar bergt ook gevaren voor de veiligheid van onze gegevens. Wij beschermen ons door slechts één enkele centrale uitgang naar het internet te openen en deze met een professionele firewall te beschermen tegen virussen, Trojaanse paarden en andere aanvallen. Bovendien werken wij via het internet met een particulier netwerk voor de uitwisseling van gegevens, dat met de actuele methoden van VPN (Virtual Private Network)technologie beveiligd wordt. C&A stelt het gebruik van het internet alleen diegenen ter beschikking, die het voor hun dagelijkse werk nodig hebben. Voor het gebruik van hard- en software alsmede de data en het internet hebben wij een eigen gedragscode ontwikkeld, die voor alle gebruikers bij C&A bindend is. Daarin staat o.a. dat het gebruik van de computer en het internet voor particuliere doeleinden uitdrukkelijk verboden is.
De kwaliteit van C&A
Onderwerp: RFID 55
Het gebruik van de Radiofrequentie Identificatie RFID De afkorting RFID betekent Radio Frequency Identification en is een systeem voor de contactloze identificering en lokalisering van chips via radiogolven. Het systeem bestaat uit een zogenoemde transponder (chip en antenne), die in of op het produkt aangebracht wordt, alsmede een apparaat voor het lezen van de code. De voordelen van deze technologie bestaan in verbeterde procedures voor de transport- en opslaglogistiek, alsmede een beter werkverloop in de winkels. Gelijktijdig kan dit systeem ook voor de beveiliging van de goederen gebruikt worden. Vooral om deze reden moeten de RFIDetiketten onverbrekelijk met de goederen verbonden zijn. In het openbaar wordt echter ook over de potentiële gevaren van het gebruik van de RFID-technologie m.b.t. de evaluatie van gedragsstructuren gesproken. C&A neemt wat dit betreft een duidelijk standpunt in: de RFID-technologie wordt door C&A tot nu toe niet gebruikt, omdat wij de bezwaren van de mensen serieus nemen. C&A is lid van “EPC-Global” (elektronische produkt code). Deze non-profit-organisatie ontwikkelt standaarden voor het uniforme gebruik van de radiofrequentietechnologie voor identificatiedoeleinden ver
ONDERWERP: RFI D
buiten de branche- en landsgrenzen. Met ons standpunt willen wij bereiken, dat het gebruik van de RFID-technologie volgens wettelijke regels gebeurt. Als deze standaarden bepaald en geïmplementeerd zijn kan de consument vertrouwen krijgen in deze techniek. Pas dan zal C&A zich voor de RFID-technologie inzetten. www.epcglobal.de
TM
56 Het crisismanagementteam CMT
De kwaliteit van C&A
Snelle inzet bij elke uitdaging: het crisismanagementteam CMT · Uitgerust met competentie en autoriteit · Bij gebrekkige produkten of in geval van problemen snel reageren · Actief voorbereid zijn op eventuele crises Met intensieve kwaliteitscontroles zorgt C&A ervoor, dat de veiligheid van de mensen en het milieu gegarandeerd wordt. Er zijn echter situaties die een negatieve invloed op het soepele verloop van ons handelen hebben. Om zulke gevallen in het belang van alle betrokkenen op te lossen heeft C&A enkele jaren geleden al zowel op nationaal als Europees niveau het crisismanagementteam CMT opgericht. Als zo’n onvoorziene situatie zich voordoet, wordt het CMT actief en krijgt voorrang op alle relevante activiteiten die noodzakelijk zijn voor de oplossing van het probleem. Om ervoor te zorgen dat het crisismanagement op elk probleem kan reageren, bestaan de vijf leden van het team uit de afdelingen sourcing, kwaliteitscontrole, sociale zaken, recht en bedrijfscommunicatie. Hier komt nog een vertegenwoordiger van het bestuur bij. Met deze competente opstelling kan het team snel en onbureaucratisch reageren. Afhankelijk van de situatie wordt het CMT uitgebreid met een lid van de nationale directie van het betreffende land. Het CMT treedt op bij elke vorm van negatieve beïnvloeding op het dagelijks werk en op de produktie. Hiertoe behoort bijv. onvoldoende beveiliging van goederen, die
ondanks de kwaliteitscontrole in onze winkels terecht gekomen zijn. Het CMT gaat ook aanwijzingen van de consument of onafhankelijke instituten na die op eventuele gevaarlijke situaties attenderen. Een voorbeeld voor het werk van CMT vindt u op pagina 58 over het onderwerp: chroom VI in kinderschoenen. Een reden voor het ingrijpen van CMT bestaat ook, indien arbeidsvoorwaarden- en omstandigheden mensonwaardig zijn of als de belangen van het milieu of aspecten van de dierenbescherming in het geding zijn. Zo hebben wij bijv. wegens bepaalde methoden voor de bestrijding van parasieten bij schapen met de betreffende instanties contact opgenomen en gelijktijdig de Australische wolindustrie gesommeerd zo snel mogelijk alternatieven voor deze praktijken te vinden. Het crisismanagementteam coördineert het recallsysteem centraal. Het biedt de mogelijkheid om, behalve het interne datanet voor de waarschuwing van filialen, ook onze klanten snel te bereiken. In zulke gevallen wordt de consument via advertenties en artikelen in de kranten door ons geïnformeerd en hem wordt verzocht het betreffende produkt tegen vergoeding van de koopprijs naar hun C&A winkel terug te brengen. Op die manier
kunnen wij onze klant ook dan nog tegen gebrekkige produkten beschermen, als ze al verkocht zijn. In 2006 en 2007 is dit echter geen enkele keer nodig geweest. Het crisismanagementteam reageert echter niet alleen op crises, maar bereidt zich ook actief voor op eventuele noodsituaties. Kortgeleden bijvoorbeeld heeft CMT na het optreden van de eerste gevallen van vogelgriep in Zuidoost-Azië een actieplan opgesteld voor het geval dat het virus zich pandemisch mocht uitbreiden. Behalve deze externe activiteiten ziet C&A het als deel van haar verantwoordelijkheid om de veiligheid van de medewerkers tijdens zakenreizen te garanderen. Indien zich een noodsituatie voordoet of mocht de veiligheid in de betreffende landen niet meer gegarandeerd kunnen worden, dan wordt er vooraf door het CMT gewaarschuwd en wordt besproken wat er verder te doen staat. Bovendien kan via een wereldwijd opererende SOS-organisatie de verzorging van ernstig zieke medewerkers op zakenreis georganiseerd worden.
De kwaliteit van C&A
Het crisismanagementteam CMT 57
58 Onderwerp: Chrom VI in kinderschoenen
De kwaliteit van C&A
Snel reageren, effectief handelen Het volgende voorbeeld laat zien, hoe het crisismanagementteam CMT werkt. In het voorjaar van 2007 werd er bij door ons uitgevoerde controles vastgesteld dat kinder-schoenen bepaalde hoeveelheden chroom VI bevatten die boven de wettelijk vastgestelde grenzen lagen. Bij een langer durend direct contact met de huid kan het lichaam chroom VI opnemen en een karzinoom effect hebben. Bij het optreden van chroom VI gaat het om een bekend probleem met leer; het ontstaat als leer dat met chroom III gelooid wordt, zich na verloop van tijd chemisch verandert. Dit kan gebeuren als het bij het looien gebruikte chroom III er niet volledig uitgewassen wordt. Onder nog niet geheel opgehelderde omstandigheden verandert chroom III in chroom VI dat een gevaar voor de gezondheid zou kunnen opleveren. Dit chemische proces is niet te voorzien en kan door het trage verloop ook moeilijk vastgesteld worden. C&A heeft de overheidsinstanties in Düsseldorf over de eigen resultaten van de tests volledig geïnformeerd en de nodige maatregelen genomen. Samen kwam men na korte tijd al tot de slotsom dat er door de gevonden hoeveelheden en de daadwerkelijke mogelijkheid dat het lichaam deze stof op zou nemen, geen echt gevaar bestond.
Toch werden alle schoenen uit alle winkels in Europa verzameld en als afval vakkundig verwijderd. Dit gebeuren toont aan dat er niet alleen vastgelegde procedures en interne routines moeten bestaan waardoor wij snel kunnen reageren, maar dat ook de interne managementstructuren een effectief ingrijpen zonder administratieve hindernissen mogelijk moet maken. Met de CMT heeft C&A een dergelijk middel geschapen. Ook wordt aangetoond dat ondanks intensieve veiligheidsmaatregelen ook foute produkten op de markt terecht kunnen komen. Vooral m.b.t. chroom VI is dit voor ons een risicobereik waar wij bijzondere aandacht aan moeten besteden. C&A heeft trouwens na deze gebeurtenis het initiatief genomen en en actief meegewerkt aan een zg. “Shoe Roundtable van de branche” vooral voor probleemoplossingen over dit onderwerp.
ONDERWERP : CHROM VI IN KINDERSCHOENEN
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
C&A is een onderneming die goederen wereldwijd laat produceren en, direct en indirect, in hoge mate grondstoffen en energie nodig heeft. Zij moet zich bewust zijn van de gevolgen van haar economisch handelen en overeenkomstig daarvoor de verantwoordelijkheid dragen. De verantwoordelijkheid van C&A voor zijn economische, ecologische en sociale gedragingen, de zg. “Corporate Social Responsibility”, betekent, dat deze de gehele handelwijze van de onderneming in een zinvolle en functionele balans brengt. De kernonderwerpen van CSR zijn de produktveiligheid, de sociale standaarden in de produktielanden, de handel vanuit ethisch standpunt gezien, een faire bedrijfsleiding tegenover onze medewerkers, donatie in de vorm van geld en goederen voor mensen in noodsituaties, alsmede een omvangrijke bijdrage tot de bescherming van het milieu. Hiervoor werd in de afgelopen twaalf jaar veel gedaan: een bedrijfsinterne “Gedragscode voor de levering van goederen”, de oprichting van de controle-organisatie SOCAM en de certificering van het milieumanagement volgens de standaard ISO 14001. Sinds 1990 zijn er in de onderneming milieuwerkgroepen bezig en sinds 2007 is er een Europese Environmental Working Group, die georga-
61
niseerd is in de verschillende afdelingen en landen. Later in dit bericht gaan wij daar dieper op in. De dagelijkse concurrentie in het werven van onze klanten staat voortdurend bloot aan veranderingen, zodat er ook steeds weer nieuwe uitdagingen ontstaan. Dit vereist dan weer de voortdurende controle en naleving, maar vooral ook de aanpassing van de daadwerkelijke realisering van de handelingen om deze permanent effectief en toepasbaar te houden. Verantwoordelijkheid voor mens en milieu is een hooggesteld doel en moet een actief onderdeel zijn van de dagelijkse managementprocessen. In het kader van de textiele keten waaraan verschillende mensen meedoen en velerlei belangen op de voorgrond staan, is het vereist om onze principes op een pragmatische en toepasbare manier te indroduceren en te realiseren. Alleen op die manier kunnen wij uitgaan van een gezamenlijk basisbegrip en onze klanten kleding aanbieden, waarin zij zich goed voelen. Dit is een complexe en moeilijke opdracht en een lange weg. Veel structuren kunnen niet zomaar binnen een paar weken of maanden veranderd worden; sommige veranderingen duren jaren en kosten veel overtuigingskracht.
Daarbij is het voor ons belangrijk, dat wij over de dingen praten waarop wij daadwerkelijk invloed kunnen uitoefenen en deze positief veranderen: de arbeidsvoorwaarden- en omstandigheden van de mensen in de landen waar geproduceerd wordt, de grondstof- en energie-efficiëntie van de fabrieken, de optimalisering van de transportwegen en niet in de laatste plaats de veiligheid van onze kleding voor mens en milieu. Van deze onderwerpen laten wij nu een paar voorbeelden zien. In dit bericht willen wij onze wezenlijke eisen uitleggen en transparanter maken om de ernst van onze bemoeienissen en overtuigingen vast te leggen. C& A staat open voor objectieve kritiek en ideeën en is graag bereid om, binnen het kader van haar mogelijkheden, aan de discussie en de maatschappeijke gesprekken over de besproken onderwerpen deel te nemen.
62 De C&A-gedragscode
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
De principes van verantwoordelijk handelen: De C&A-gedragscode · Het ethische kader van onze handelwijze · Geldig voor alle C&A gebieden · Verklaringen maken de eisen duidelijker
Al in 1996 werden met de “Code of Conduct for the Supply of Merchandise” die de ethisch gemotiveerde kadervoorwaarden voor onze zakelijke handelwijze definieert, die sindsdien voor al onze activiteiten geldt en de bindende basis voor alle zakenrelaties tussen C&A en de contractanten is. Omdat de C&A gedragscode algemeen geldende en abstracte eisen vastlegt die universeel toegepast kunnen worden, hebben wij besloten om het document in wezen niet te veranderen. Noodzakelijke interpretaties die vanzelf uit de onderwerpen voortvloeien vereisen echter, dat wij ons begrip van de concrete inhoud van deze normen nader verklaren. Dit geschiedt in een bindend commentaar
van deze normen tegenover onze leveranciers, dat naar behoefte overeenkomstig aangepast kan worden. Voor de implementering in de praktijk van de in de gedragscode geformuleerde ecologische en sociale eisen, volgen wij een “beleid met kleine stappen”, waarmee wij één voor één concrete verbeteringen bereiken. Wij vinden deze manier zinvoller dan het opstellen van idealistische eisen die ter plaatse slechts moeilijk te realiseren zijn. De tekst van de C&A gedragscode werd in 28 talen vertaald. Zo zorgen wij ervoor, dat de richtlijnen van de code ook daadwerkelijk begrepen en concreet gerealiseerd worden. De volgende tekst van de C&A gedragscode is een beknopte versie met de belangrijkste elementen. De complete gedragscode alsmede het commentaar daarop kunt u op het internet nalezen onder www.c-en-a.nl.
Introductie De C&A Code of Conduct bevat de principiële regels voor de omgang met onze leveranciers. Het contact met leveranciers vindt vaak plaats in landen waar de cultuur er anders uitziet dan bij ons. Toch zijn deze standaarden algemeen geldig en worden toegepast op alle zakelijke activiteiten van C&A.
Relaties met leveranciers De wezenlijke basis voor relaties met de leveranciers en het algemene abstracte basis-principe is de faire en eerlijke handel tussen alle deelnemers op elk moment. Handelwijzen en manieren, ook in de eigen culturele en sociale omgeving, die niet met dit principe samen-gaan, worden niet geaccepteerd. De uitleg van dit principe geschiedt enerzijds in de code zelf waar belangrijke, nietacceptabele toestanden genoemd worden, anderzijds via de verklaringen waarin wij gedetailleerd uitleggen wat wij daaronder verstaan. Daarbij geven internationale conventies en overeenkomsten, vooral echter ook de conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO, een belangrijke en waardevolle bepaling van de inhoud. Onafhankelijk van de betreffende cultuur verwacht C&A de onbeperkte acceptatie van deze op de mensenrechten gebaseerde bepalingen door elke zakenrelatie, vooral omdat deze vaak ook in de nationale wetgeving opgenomen werden.
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
De C&A-gedragscode 63
Wettelijke aspecten en auteursrechten/copyright
Vrijheid van vereniging
C&A handelt in overeenstemming met de betreffende wetten van de landen waarin C&A zaken doet. C&A verlangt hetzelfde van zijn leveranciers. Het copyright van derden moet door alle deelnemers gerespecteerd worden.
C&A erkent de vrijheid van werknemers om lid te worden van een legale organisatie van hun keuze. Werkgevers mogen deze activiteiten niet verhinderen of belemmeren.
daarvan wordt wederom gecontroleerd. Bij zware overtredingen en misbruik van ons vertrouwen en de weigering om veranderingen aan te brengen, kan het gebeuren dat de zakenrelatie uiteindelijk beëindigd wordt.
Mededelingsplicht en inspecties
Plannen voor de verbetering van de relaties
C&A eist van zijn leveranciers omvangrijke informatie, vooral over alle produktie-omstandigheden van onderaannemers. Zij moeten door de leveranciers ook over de C&A gedragscode geïnformeerd worden. De leveranciers zijn verplicht om niet aangemelde inspecties van alle produktiebedrijven door de SOCAM, de controlemaatschappij die door C&A ingezet wordt, toe te laten.
Als zakenrelaties beëindigd worden, doordat de C&A gedragscode overtreden wordt, kunnen deze alleen hersteld worden, nadat de leverancier een overtuigend plan voor verbeteringen voorgelegd heeft.
Arbeidsvoorwaarden De leveranciers moeten het principe van fair en eerlijk handelen uitbreiden tot alle personen waarmee zakenrelaties onderhouden worden. Kinderarbeid mag onder geen enkele voorwaarde geaccepteerd worden. C&A tolereert geen dwangarbeid, fysiek of psychisch misbruik of welke vorm van lijfstraffen dan ook. Het uitbuiten van weerloze individuen of groepen wordt onder geen enkele voorwaarde geaccepteerd. Lonen en andere vergoedingen moeten overeenkomen met de plaatselijk geldige tarieven en wetten en met het algemene principe van de faire en eerlijke omgang.
Controle De standaarden van de gedragscode zijn een wezenlijk onderdeel van de dagelijkse managementprocessen. De naleving ervan door de eigen medewerkers en de leveranciers wordt actief gecontroleerd en geobserveerd.
Milieu-aspecten De realisering van milieustandaarden is vooral in ontwikkelingslanden een complex thema. C&A werkt er met zijn leveranciers aan om de gezamenlijke verplichtingen tegenover het milieu te voldoen.
Sancties Mocht een leverancier in de produktie voor C&A of derden niet voldoen aan de eisen van de gedragscode, dan grijpt C&A in. De leverancier wordt gesommeerd om de vastgestelde misstanden van verschillende soort en omvang onmiddellijk te verhelpen. Daartoe moeten concrete plannen voorgelegd worden; de realisering
Informatie en opleiding C&A zal alle vereiste maatregelen nemen om bij de medewerkers en leveranciers een omvangrijk begrip en een gemeenschappelijke handeling m.b.t. de voornemens en doelen van deze gedragscode te ondersteunen.
64 Het werk van SOCAM
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Betere arbeidsvoorwaarden scheppen: Het werk van SOCAM · Een onafhankelijke en betrouwbare controle-instantie · Hulp i.p.v. sancties · Door het cascade-effect moet elke toeleverancier bereikt worden Toen C&A in 1996 zijn principes voor een ecologisch en ethisch verantwoorde produktie van goederen in de Code of Conduct vastlegde, was het duidelijk dat dit slechts de eerste stap was: de beste gedragscode heeft meestal geen effect als de naleving ervan niet regelmatig gecontroleerd wordt en vereist is. Daarom werd in hetzelfde jaar de “Service Organisation for Compliance Audit Management” (SOCAM) in het leven geroepen SOCAM is een van C&A onafhankelijke organisatie met standplaatsen in Düsseldorf en Singapore. In hun opdracht gaan ervaren auditors jaarlijks naar ca. 1.500 produktiebedrijven om de naleving van de contractuele verplichtingen van de C&A Code of Conduct te controleren. De hierbij toegepaste controleprocedures zijn gebaseerd op de internationaal erkende norm ISO 62/EN 45012. SOCAM is voor haar monitoringwerkzaamheden door C&A volledig geautoriseerd.
De uitdagingen in de markten van de toeleveranciers In het hoofdstuk over de textielketen vanaf pagina 33 staan enkele problemen en conflicten van de leveranciers op de wereldwijde markten beschreven. Bovendien worden de controleurs van SOCAM geconfronteerd met andere uitdagingen die vooral voor de textielproduktie in de ontwikkelings- en drempellanden zo typerend zijn. De produktie van kleding bestaat uit veel verschillende werkstappen en -fases, die vaak verdeeld worden over een groot aantal kleine produktiebedrijven. Sommige leveranciers kunnen zo een hele rij onderaannemers aan het werk houden. Vaak produceren deze zeer kleine bedrijven slechts een paar artikelen of naaien slechts kleine aantallen, omdat hun ruimte en de technische mogelijkheden beperkt zijn. Dat maakt de controles door de SOCAM-auditors moeilijker, vooral omdat de leveranciers vaak van onderaannemer veranderen. Vaak werken er in de textielproduktie ongeschoolde arbeidskrachten. Omdat er in hun omgeving vrijwel geen ander werk te vinden is, zijn deze mensen – voornamelijk vrouwen - op het loon aangewezen en staan dan vaker blootgesteld aan uitbuiting dan gekwalificeerde werkkrachten met een hogere opleiding.
Hoe de controleurs werken Als basis van het SOCAM-werk moeten de contractanten van C&A zonder uitzondering zowel hun eigen werkplaatsen als die van hun toeleveranciers en onderaannemers, bekendmaken. In het kader van de algemene leveringsvoorwaarden GDI zijn zij hiertoe contractueel verplicht. De controleurs van SOCAM komen over het algemeen uit gebieden waar de toeleveringsbedrijven zich bevinden. Ieder van hen beschikt over een lange beroepservaring in de kledingindustrie en kent de situatie van de mensen in de bedrijven ter plaatse. Bovendien worden zij regelmatig bijgeschoold. Bij de trainingen gaat het om actuele ontwikkelingen op de textielmarkten van de toeleveranciers, nieuwe eisen en procedures van de controle, informatie over arbeidsrechtbepalingen en onderwerpen die met de C&A-duurzaamheidsstrategie te maken hebben. De inspecties worden niet aangekondigd, want alleen op die manier kunnen de SOCAM-auditors zich een realistisch beeld vormen van de arbeidsomstandigheden. Bovendien hebben zij door deze flexibiliteit de mogelijkheid om hun tijd, afhankelijk van de grootte van de fabriek, optimaal in te delen. Voor hun inspecties ge-
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
bruiken zij gedetailleerde checklijsten (Production Unit Visit Reports) die gebaseerd zijn op de in de C&A gedragscode geformuleerde principes en vooral betrekking hebben op de voorwaarden waaronder de medewerkers in de bedrijven werken. Er wordt gecontroleerd of de arbeidsbepalingen nageleefd en adequate salarissen betaald worden en of de medewerkers recht hebben op het oprichten van vakbonden. Ook het verifiëren van de naleving van veiligheidsvoorschriften en wettelijke bepalingen speelt bij de controle een belangrijke rol. Aanvullend op de inspecties voeren de controleurs ook persoonlijke gesprekken met de medewerkers van de bedrijven. In 2007 werden er in totaal 2634 worker’s-interviews gehouden. De vertrouwelijkheid van de verkregen informatie werd daarbij vanzelfsprekend gegarandeerd.
Het werk van SOCAM 65
Eventueel ontdekte overtredingen of gebreken worden door de controleurs ingedeeld op een schaal van licht tot zwaar. Mochten onmiddellijke maatregelen ter verbetering niet mogelijk zijn, dan wordt een correctieplan opgesteld waarvan de realisering op een later tijdstip gecontroleerd wordt. Niet altijd is de samenwerking van de gecontroleerde fabrieken en SOCAM eenvoudig: fabrikanten weigeren de toegang tot hun produktiebedrijven, men houdt zich niet aan arbeidsrechtelijke of veiligheidsrelevante regelingen, milieuvoorschriften worden niet nageleefd, essentiële documenten zijn niet voorhanden of zelfs vervalst. In zulke gevallen worden de leveranciers over de resultaten van de controles geïnformeerd en ingelicht over de mogelijke consequenties van de misstanden, die kunnen leiden tot beëindiging van de zakenrelatie door C&A. Deze maatregel probeert C&A echter, indien mogelijk, te voorkomen, want deze stap leidt voor de betrokkenen zelden tot een daadwerkelijke verbetering van de situatie. Naast de gesprekken met de fabrikanten neemt SOCAM ook contact op met de verantwoordelijke leveranciers en probeert samen met hen een oplossing voor de situatie te vinden.
Elektronische communicatiemiddelen Tot de communicatie behoort ook een elektronisch datasysteem dat SOCAM in 2007 geïnstalleerd heeft. Hierbij zijn de leveranciers verplicht om de naam en het adres van hun fabriek zelf online in te voeren.
Deze nieuwe elektronische registratie biedt behalve de tijdsbesparing en de vlottere dataverwerking twee andere voordelen: enerzijds ontstaan er weinig fouten bij de dataoverdracht en anderzijds bespaart men door de elektronische opslag van de data ca. 40.000 bladzijden papier en het transport dat daarbij hoort. Dit nieuwe systeem kan men bij de omgang met deze deels gevoelige gegevens zonder meer vertrouwen, want de leveranciers hebben slechts toegang tot hun eigen gebied. Bovendien is SOCAM de verplichting aangegaan deze gegevens te beschermen en niet aan derden door te geven.
Wat C&A en SOCAM tegen kinderarbeid doen Kinderarbeid en arbeid door jongeren onder de wettelijk bepaalde minimumleeftijd voor de produktie van goederen voor C&A is onder geen enkele voorwaarde acceptabel en betekent een zware overtreding van de C&A gedragscode. Door onze grote inzet op dit gebied zijn wij de afgelopen jaren slechts enkele malen geconfronteerd met dit fenomeen. Daarbij is de volgende werkwijze deugdelijk gebleken: De eerste stap begint al met het begin van de samenwerking. Met de gedragscode maken wij onze standaards voor de sociale verantwoordelijkheid die de leveranciers en fabrikanten moeten accepteren en waarvoor zij zich moeten inzetten, heel duidelijk. Via de algemene leveringsvoorwaarden GDI en het netwerk GIN kunnen zij meer informatie krijgen over de door ons gestelde eisen.
66 Het werk van SOCAM
De tweede stap is de controle door SOCAM. Elk bedrijf moet de controleurs toegang verlenen en het hun mogelijk maken om de fabrieken te bezichtigen en de medewerkers te interviewen. De derde stap tenslotte is de hulp die wij de bedrijven aanbieden. C&A eist van de bedrijven waar opviel, dat er jongeren onder de wettelijk bepaalde minimumleeftijd werkten, dat zij voor hen een school- en beroepsopleiding garanderen en betalen – net zolang tot ze volgens de betreffende nationale wetten oud genoeg zijn om zelf regulier werk te vinden. Bovendien verwachten wij van onze leveranciers dat zij de jongeren na het afsluiten van hun schoolopleiding opnieuw werk aanbieden. C&A werkt met organisaties samen zoals Terre des Hommes, de Grameen Foundation, Organic Exchange of Child Helpline en ondersteunt projecten, zoals de bouw van scholen, weeshuizen en opleidingsinstituten. Bovendien hebben wij in 2007 meegewerkt aan een brochure van Amnesty International over het onderwerp kinderarbeid, waarvan de resultaten gepubliceerd worden. De controleurs ontdekken in de bedrijven van de toeleveranciers zelden meer de klassieke vorm van kinderarbeid. Het komt echter nog wel voor, dat er jongeren werken die net een paar maanden jonger zijn dan de wettelijke minimumleeftijd. In veel gevallen moeten zij werken om hun families te kunnen onderhouden. Toch is dit in strijd met de nationale wetten en kan het door C&A om ethisch-morele redenen niet getolereerd worden.
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Advies en sancties Op de gebieden gezondheid en veiligheid eist C&A van zijn partners de naleving van de betreffende nationaal geldende wetten inclusief de inachtneming van de geratificeerde normen van de internationale arbeidsorganisatie ILO. In landen waar deze normen niet in nationaal recht omgezet zijn, is C&A zich bewust van het potentiële risico voor de medewerkers van deze markt. In zulke gevallen worden er seminars voor advisering en scholingen gehouden. Opleidingen en de advisering van de leveranciers worden voor het werk van de SOCAM-controleurs steeds belangrijker, want vaak stoelen de vastgestelde overtredingen gewoon op onwetendheid, gebrek aan ervaring of onvoldoende managementcapaciteiten. Daarom is het werk van SOCAM ingedeeld in twee fasen: 1. Achievement of Compliance: het verhelpen van gebreken om een overeenstemming met de richtlijnen van de C&A gedragscode te bereiken of te herstellen. 2. Capacity Building: de overdracht van kennis en competenties die de leverancier helpen om bepaalde procedures stap voor stap te verbeteren en op die manier overtredingen van de C&A gedragscode actief te leren voorkomen. Sinds 2006 is daar nog een nieuwe tak van gedetailleerde adviseringen, de zg. councelling bijgekomen, waarbij het niet alleen gaat om eisen, richtlijnen en voorschriften die opgevolgd moeten worden. De deelnemende bedrijven worden er ook in geschoold hoe zij deze in de
praktijk brengen en realiseren kunnen. Zo worden er bijvoorbeeld bepalingen over het arbeidsrecht verklaard of procedures voor de berekening van overuren. In 2006 waren er 8, in 2007 al 39 scholingen in het Verre Oosten. In Europa werden in dezelfde tijd 20 trainingen gehouden. Hierbij komen in de landen conferenties voor de toeleveranciers. Tot nu toe werd alleen de gedragscode verklaard; sinds 2007 werden als aanvulling daarop praktische onderwerpen op het gebied van het ethisch gedrag behandeld. In totaal waren dit tot nu toe zeven conferenties. C&A heeft zich tot doel gesteld om op de middellange termijn ook seminars over milieumaatregelen te houden, in het bijzonder over de omgang met water. De richtlijnen daarvan zullen door SOCAM gecontroleerd worden.
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Het werk van SOCAM 67
Het werk van SOCAM – Resultaten 2.000
1.929
1.882 1.763 1.605
1.572
1.581 1.459
1.500
1.527
1.480 1.425
1.412
1.000
Aantal visites bij de fabrieken en productiebedrijven
873
821
896
775 730
Aantal zware overtredingen
670 579
Aantal uitgesproken waarschuwingen
500
469
471 370
Aantal opgeheven zakenrelaties
265
226
215
363
323 279
267
174
Aantal herstelde zakenrelaties na het opstellen van een verbeteringsplan
91
117
75 29
24
47
17 6
49 28
22 18
14 13
18 17
33 29
45 38
50 41
65
66 55
0 1996/ 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
57
68 Het werk van SOCAM
Samenvatting van de SOCAM-resultaten • Sinds 1996 heeft SOCAM wereldwijd meer dan 17.000 bedrijven in meer dan 60 landen gecontroleerd. • In 2007 werden totaal 1.527 fabrieken bezocht • 78 procent van de controles vond in Azië en op het Indische subcontinent plaats – alle andere in Europa en Noord-Afrika • In 896 gevallen werden er overtredingen vastgesteld die leidden tot onmiddellijke verbeteringsmaatregelen of een overeenkomst over bindende plannen voor het aanbrengen van verbeteringen
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Tot het werk van SOCAM behoort ook de verdere verbetering van de communicatie tussen leveranciers en subleveranciers, zodat de eisen van de C&A gedragscode op alle plaatsen van de produktie- en toeleveringsketen als in een cascade doorgegeven worden.
Resultaten van SOCAM Intussen heeft SOCAM al meer dan twaalf jaar positief werk geleverd en wij zien dat de arbeids- en produktieomstandigheden in veel fabrieken verbeterd zijn: steeds meer leveranciers erkennen de noodzaak van het in overeenstemming brengen van hun produktievoorwaarden met de eisen van de C&A gedragscode en van het gebruikmaken van de kansen die daaruit voortvloeien om op de lange termijn een succesvolle zakenrelatie met C&A op te bouwen. Bovendien hebben veel leveranciers de constructieve kritiek van SOCAM geaccepteerd en de arbeidsvoorwaarden en omstandigheden in hun bedrijven verbeterd. De opgedane ervaringen hebben ertoe bijgedragen om ook het werk van SOCAM zelf continu een professionelere vorm te geven. Misstanden en ook pogingen tot bedrog door vervalste documenten worden door de auditors tegenwoordig veel sneller ontdekt dan in het verleden. De controleprocedures zijn meer toegespitst en daardoor efficiënter geworden. Een andere misstand van de afgelopen jaren waren de gedeeltelijk voorgeformuleerde antwoorden van de medewerkers (het zg. coaching door het management) in de
fabrieken die bezocht werden. De mensen werden door de bedrijfsleiding gedwongen om bij een interview met de controleurs zoveel mogelijk positieve of voorbereide antwoorden te geven. Met interne trainingsmaatregelen werden de controleurs sinds 2006 geschoold om uit het hoofd geleerde antwoorden te herkennen. Toch zullen de auditors van SOCAM ook in de toekomst geconfronteerd worden met overtredingen van de C&A gedragscode. Daartoe dragen de verscherpte concurrentievoorwaarden op de wereldwijde markten der toeleveranciers net zo bij als de verplaatsing van de internationale handel in gebieden en landen, waar sociale en produktiestandaards nog grote gebreken vertonen. Met deze uitdagingen zullen zich C&A en SOCAM actief bezighouden, waarbij de constructieve dialoog met andere handelsondernemingen, controle-organisaties en NRO’s steeds belangrijker worden.
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Het werk van SOCAM 69
Het werk van SOCAM – Overtredingen van de C&A Code of Conduct Algemeen onvoldoende arbeidsvoorwaarden/omstandigheden Gevallen van discriminierung en/of lastig vallen Gevallen in speciaal verband* Algemeen onacceptabele faciliteiten Gevallen van gedwongen arbeid Overtredingen van de minimumleeftijd Overtreding van de bepalingen voor de moederschapszorg Niet-naleving van de berekening voor lonen en overuren Niet-naleving van de berekening voor overuren Onwettige arbeidsvoorwaarden Ontbrekende sociale verzekering Hinderen van de vrijheid tot het bijtreden van een vakbond
ALGEMENE VASTSTELLINGEN
2006 2007
Onvoldoende brandpreventie Onvoldoende nooduitgangen/vluchtindicaties Onveilige electrische leidingen/apparatuur Nooduitgang vergrendeld en/of geblokkeerd Trappenhuis geblokkeerd Geen beschermings-/veiligheidsuitrusting voor arbeiders Verboden opslag van ontvlambare/gevaarlijke stoffen Geen evacuatieplan Geen brandweeroefening gehouden
VEILIGHEID EN BESCHERMING VAN DE GEZONDHEID
Delen van de fabriek niet schoon Delen van de fabriek niet opgeruimd Delen van de fabriek overvol Onvoldoende luchtcirculatie Onvoldoende verlichting Basis: aantal audits = 100 %
ARBEIDSVOORWAARDEN
0%
10 %
20 %
30 %
40 %
*Verband met algemeen onacceptabele voorwaarden over de arbeid en de bescherming van de gezondheid.
70 Onderwerp: uitdagingen voor C&A en SOCAM
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
De grenzen van onze mogelijkheden Tot nu toe werden er in dit bericht alleen resultaten van C&A en SOCAM beschreven. Maar niet alles lukt. Op sommige gebieden staat ons nog veel werk te wachten, en soms moeten wij erkennen dat wij geen verdere invloed meer kunnen uitoefenen.
Onze positie Na de oprichting, ongeveer twaalf jaar geleden, is SOCAM begonnen met het bezoeken van verschillende fabrieken om de precieze arbeidsomstandigheden en -voorwaarden in de fabrieken van de afzonderlijke landen te leren kennen. Na diverse ontwikkelingsstappen in de loop der jaren zijn de structuren intussen zover ontwikkeld, dat er een volledig controle-programma met allerlei opdrachten onstaan is. De SOCAM verdeelt de controles in drie soorten: Level 1: een bezoek dat slechts een grof overzicht geeft, als de situatie tijdens het bezoek geen nader onderzoek toestaat. Hiervoor kunnen er allerlei redenen zijn, omdat de controleurs principieel onaangekondigd verschijnen. Voor zover er gebreken te onderkennen waren, werden deze besproken bij een volgend bezoek kort daarop. Soms bezoeken de controleurs ook bedrijven die nog niet voor C&A produceren. Dan verschaft het bezoek slechts een eerste indruk.
Level 2: deze uitvoerige controle begint met de bezichtiging van de fabriek. Dan vindt er een langer gesprek plaats met de bedrijfsleiding, waarbij presentielijsten, salaris, arbeidscontracten, gemaakte overuren alsmede overeenkomsten bekeken en geanalyseerd worden. Daarna worden er vertrouwelijke gesprekken met de medewerkers van de fabriek gevoerd. In 2007 werd met deze controle-aanpak 67 procent van alle bedrijven onderzocht. Level 3: deze soort controle heeft betrekking op bepaalde situaties en komt met circa tien gevallen per jaar zelden voor. De controle wordt door SOCAM uitgevoerd als er externe verwijzingen, bijvoorbeeld van NRO’s, over bepaalde situaties in bedrijven zijn. In dit geval wordt het gehele bedrijf door de SOCAM-medewerkers gecontroleerd en dat duurt soms wel enkele dagen. In 2006 hebben de controleurs van SOCAM 1.452 bedrijven met in totaal 594.972 medewerkers bezocht en gecontroleerd. In 2007 waren dat 1.512 bedrijven met in totaal 620.103 medewerkers.
Gecontroleerde leveranciers en door hen in lijsten opgenomen bedrijven
Corporate Core Fringe
leveranciers, geauditiert (in procent)
Door leveranciers in lijsten opgenomen bedrijven, gecontroleerd (in procenten)
92 68 40
60 63 50 (zie pagina 42)
Verdere overtredingen waren vervalste of gemanipuleerde documenten over gemaakte overuren of uitbetaalde lonen. Ook werd geprobeerd om het resultaat van een controle te verfraaien en de controleurs voor correcties geld aan te bieden. In deze gevallen werd de zakenrelatie beëindigd, totdat de situatie definitief verbeterd was.
De belangrijkste overtredingen die tijdens de controles vastgesteld werden waren: • een te hoog aantal werkuren • niet correcte betaling en verkeerde berekening van de lonen, vooral van de overuren • onvoldoende gezondheids- en arbeidsvoorwaarden en omstandigheden
ONDERWERP: U ITDAG I N G E N V O O R C &A E N S O C AM
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
Onderwerp: uitdagingen voor C&A en SOCAM 71
Het navolgen van verschillende richtlijnen
Seizoenarbeiders in China
De georganiseerde vorm van controle door SOCAM is noodzakelijk. Maar sommige bedrijven kunnen aan de verschillende door C&A gestelde eisen enerzijds en van andere handelsondernemingen anderzijds, niet gelijktijdig voldoen. Daarom bestaan er sinds enkele jaren initiatieven om een algemeen geldige controle voor de gehele branche in te voeren. Een tegenargument is dat sommige ondernemingen bang zijn voor te diepe inzage in de vertrouwelijke aangelegenheden van hun bedrijfsvoering. C&A ziet echter in, dat hierin verbetering moet komen, en is daarom lid geworden van het Global Social Compliance–Programm GSCP.
In China zijn er veel mensen die om economische redenen naar de Oostkust trekken. Hier vinden zij weliswaar werk, maar vaak geen passend onderkomen. In plaats daarvan wonen zij vaak in mensonwaardige behuizingen die door hun werkgever ter beschikking gesteld worden. Vaak werken de mensen 15, soms wel 18 uur per dag. In de gedragscode hebben wij een maximaal geregelde werktijd van 48 uur en hoogstens 12 overuren per week vastgelegd. Voor China moeten wij echter vaststellen, dat dit door bovengenoemde omstandigheden slechts moeilijk te realiseren is. Wij voeren echter een groot aantal gesprekken om in een alliantie van ondernemingen een grotere zeggingskracht van onze eisen te krijgen – om daarmee uiteindelijk de betreffende personen te helpen.
Discriminatie C&A probeert via de eisen van zijn gedragscode bepaalde standaards in landen in te voeren waar de onderneming vertegenwoordigt is. Echter, wij moeten ook rekening houden met de maatschappelijke tradities, bijvoorbeeld bij de rolverdeling tussen man en vrouw en de verschillende culturele opvattingen die vaak wettelijk verankerd zijn. Daarom is het in sommige landen moeilijk om op de gelijkstelling van man en vrouw te wijzen. Hier is het noodzakelijk om meer fairness in de rolverdeling te brengen, die C&A met zijn werk niet alleen kan beïnvloeden.
praktijk gebracht worden. Er werd op een andere plaats in het bericht al geschreven, dat C&A voor de gehele produktieketen van zijn goederen de verantwoordelijkheid overneemt. Daarom eist de onderneming in zijn contracten met de leveranciers dat menswaardige arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden en een faire betaling nageleefd worden. Bovendien zijn de leveranciers verplicht om deze voorwaarden ook aan hun fabrikanten door te geven. Het thuiswerk wordt door SOCAM zoveel mogelijk gecontroleerd – wij moeten echter op dit gebied de grenzen van het haalbare erkennen en werken daarom momenteel aan een oplossing om thuiswerk te beperken resp. gestructureerd te laten uitvoeren.
Het “Sumangali-systeem” in India Thuiswerk In sommige landen waar C&A laat produceren, is thuiswerk om vele redenen illegaal: het kan voor de betrokken persoon gevaarlijk zijn, omdat er vaak geen veiligheidsstandaards zijn. Verder kunnen de werktijden en de leeftijd van de mensen niet gecontroleerd worden. Toch is thuiswerk een wijdverbreid fenomeen en en grote economische factor, die ook deze maatschappijen niet kunnen missen. C&A wordt met deze situatie geconfronteerd en bovendien door NRO’s gesommeerd om de gehele produktieketen te controleren. Dit theoretisch goed bedoelde beginsel kan in werkelijkheid slechts moeilijk in de
In India bestaat er een bijzonder loonconcept voor vrouwen. Zij krijgen een contract voor drie jaar en aan het einde van deze periode een financiële bonus. In India is het traditie dat vrouwen bij hun huwelijk geld meebrengen en maken daarom graag van deze mogelijkheid gebruik. Het extra uitbetaalde bedrag is zo hoog, dat zij na drie jaar de mogelijkheid hebben om te trouwen. Dat klinkt in principe positief, maar is illegaal, omdat er snel misbruik van gemaakt kan worden om werknemers te binden en extra voordeel te verschaffen. Als C&A zulke gevallen ontdekt of zoals in 2007 door de NRO terre des hommes erop attent gemaakt werd, wordt in gesprekken met de leverancier geëist Sumangali
72 Onderwerp: uitdagingen voor C&A en SOCAM
niet meer toe te passen. Het systeem wordt echter ook in bedrijven toegepast waarop C&A en SOCAM geen directe invloed hebben, bijvoorbeeld bij de vervaardiging van voor-produkten.
Katoenoogst in Oesbekistan In de herfst van 2007 werd bekend, dat tijdens de katoenoogst in Oesbekistan ook kinderen op de velden werken. Om deze reden heeft SOCAM de situatie ter plaatse nauwkeurig bekeken. Het resultaat was dat C&A besloot om geen verdere werkopdrachten te geven tot het probleem opgelost was en ook zijn leveranciers geïnstrueerd heeft geen katoen uit Oesbekistan meer te verwerken. Omdat de volgende katoenoogst in Oesbekistan in september 2008 plaatsvindt, was een volledige opheldering nog niet mogelijk.
CAO’s en vrijheid voor de oprichting van een vakbond SOCAM is van verschillende kanten gesommeerd om de naleving van de vrijheid tot het oprichten van een vakbond en CAO’s te controleren. De resultaten uit het voorjaar van 2007 laten zien, dat circa 85 procent van alle bedrijven die voor C&A werken, CAO’s toestaan en dat in 30% van deze units een vakbond bestaat. Maar deze getallen hebben slechts beperkte waarde. In China en in sommige andere landen is het personeel voor 100 procent door de staat georganiseerd. Daardoor
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
worden de getallen over het lidmaatschap vertekend, omdat het niet gaat om een vrij gekozen vakbond. Wij maken de bedrijven erop attent, dat de C&A gedragscode de overeenkomstige eisen bevat en dat wij de naleving daarvan eisen. In het commentaar over de gedragscode beschrijven wij ook, dat C&A andere legale organisaties die door de werknemers gevormd werden om hun eisen kracht bij te zetten, respecteert.Dit geldt voor de situatie in China, want zelfs met de implementering van het nieuwe arbeidsrecht sinds 1 januari 2008 behoudt de door de staat gecontroleerde overkoepelende vakbond ACFTU (All-China-Federation of Trade Unions) het recht om de medewerkers alleen te vertegenwoordigen.
Bovendien wordt sinds enkele jaren gediscussieerd over de kwestie van de zg. living wages. Het begrip omschrijft een fictieve loonhoogte die in tegenstelling tot het minimumloon de mensen een leven boven het niveau van de materiële basisbehoeften mogelijk moet maken. C&A kan dit gevoelige en politieke debat slechts openlijk volgen en er met alle betrokkenen over spreken. Toch is het voor de onderneming over het geheel genomen niet mogelijk om bij de leveranciers en fabrikanten, behalve op de vordering over de naleving van de wettelijke minimumlonen, invloed op de lonen uit te oefenen. www.ilo.org
Transparantie en consistentie van de controles Minimumlonen en Living Wages In sommige landen, zoals bijvoorbeeld Bangladesh, betalen de fabrieken door de staat vastgelegde minimumlonen. C&A oriënteert zich met de lonen voor zijn medewerkers in de betreffende landen op de erkende conventie 131 van de International Labour Organisation ILO. Daar werden al in 1970 de criteria voor minimumlonen vastgelegd. Dat betekent dat een passend inkomen de kosten van levensonderhoud van de medewerkers en hun families alsmede hun sociale zekerheid gegarandeert. Als maatstaf hiervoor geldt het nationale doorsnee-inkomen van het betreffende land.
Soms wordt op SOCAM kritiek uitgeoefend, omdat de resultaten van zijn onderzoeken onvoldoende transparant zijn en niet volledig gepubliceerd worden. De controleorganisatie ziet de resultaten van haar bedrijfsonderzoeken echter als vertrouwelijke informatie die uitsluitend tussen het onderzochte bedrijf, de leverancier en de SOCAM uitgewisseld mag worden. C&A wordt door SOCAM geïnformeerd over zware overtredingen bij de leveranciers en in de fabrieken. Het is echter niet het beleid van de onderneming C&A om bij een overtreding van de door de gedragscode gestelde eisen de zakenrelatie met het betrokken bedrijf onmid-
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
dellijk te beëindigen. Wij willen eerder samen met de bedrijven een procedure beginnen om een ongunstige toestand positief te veranderen. De arbeidsvoorwaarden – en daarmee de situatie van de mensen ter plaatse – kunnen alleen worden verbeterd als C&A dit standpunt ook in de toekomst blijft innemen en constructieve hulp biedt.
Klachtenmechanismen In de C&A gedragscode is verankerd, dat de medewerkers van externe bedrijven de mogelijkheid hebben om zich over misstanden op hun werkplek te beklagen. De controleurs van SOCAM merken vaak, dat medewerkers over hun slechte arbeidsomstandigheden willen praten, maar dat zij daartoe niet de moed hebben of dat zij bang zijn voor represailles van hun werkgever. In zulke gevallen laten de controleurs een contactadres achter, zodat de betreffende persoon informatie kan geven in een voor hem passende situatie.
Onderwerp: uitdagingen voor C&A en SOCAM 73
voor dit arbeidsintensieve werk is vaak een belangrijk criterium. Bovendien bevinden zich fabrieken vaak in familiebezit en hebben een omvang die een duurzame produktie moeilijk maakt. Zo worden bijvoorbeeld accessoires in kleine bedrijven vervaardigd die door de leveranciers afhankelijk van de mode en het seizoen vaak wisselen. Ook hier is het voor het SOCAM-team moeilijk om op de hoogte van de actuele stand van de fabrieken te blijven.
De invloed van C&A op de wereldmarkt In Europa behoort C&A tot de grootste aanbieders van kleding en schoenen, m.b.t. de wereldwijde maatstaf is de invloed van C&A echter beperkt. Nog lang niet alle ondernemingen dragen bij aan de positieve ontwikkeling van de produktievoorwaarden. Wij nemen hier met spijt kennis van, want ook deze ondernemingen profiteren van de verbeteringen die wij en anderen op deze sector bereiken.
Hoge fluctuatie in de fabrieken Zoals reeds op een andere plaats in dit bericht vermeld is, veranderen de aanbieders van produkten op de markt om de meest uiteenlopende redenen. Vaak is onvoldoende kapitaal of de plaatselijke economische of politieke verhoudingen een reden voor de produktieverandering, het opheffen van de zaak of een verplaatsing van de produktie. Maar ook het vinden van gekwalificeerd personeel
ONDERWERP: U ITDAG I N G E N V O O R C &A E N S O C AM
74
Principes en controle van de verantwoordelijkheid bij C&A
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
De actieve hulp van C&A 77
De actieve hulp van C&A · Uitbreiding van de samenwerking met hulporganisaties · Kleine en grote acties helpen over de hele wereld · Bij de opening van een nieuwe winkel vieren niet alleen wij In de afgelopen decennia heeft C&A niet alleen een standpunt over actuele vragen t.a.v. het milieu en de samenleving ingenomen, maar ook aan de hand van allerlei voorbeelden laten zien hoe een verantwoordelijk ondernemingsbeleid eruit ziet: • Op universiteiten doen wij actief mee aan actuele debatten over milieu- en sociaal-relevante onderwerpen. • Op seminars, conferenties, branche-interne discussies en op bijeenkomsten van de verenigingen waarvan wij lid zijn, leggen wij onze vele acticviteiten van de ondernemingsverantwoordelijkheid uit. • Wij adviseren en leiden onze zakenrelaties op, zodat zij hun fabrieken schoner en sociaal rechtvaardiger kunnen organiseren. • Bij ons inkoopbeleid en onze aanschaffing van goederen houden wij er rekening mee, welke invloed vertraagd genomen beslissingen op het produktieproces kunnen hebben. • Wij financieren schoolprojecten in de landen waar geproduceerd wordt om daar betere opleidingsmogelijkheden voor de mensen te creëren. • Wij geven geld om bij natuurrampen leed te verzachten. • Via onze Europese filialen ondersteunen wij kleine sociale projecten in de betreffende steden.
C&A Initiative for Social Development CISD Duurzame ontwikkeling bevorderen en op de lange termijn perspectieven openen voor een betere toekomst. Dat zijn de wezenlijke doelen van de “C&A Initiative for Social Development” CSID. Toen C&A dit project meer dan twaalf jaar geleden begon, stonden vooral kinderen centraal. Door C&A werden in meerdere landen weeshuizen opgericht en opleidings- en gezondheidsprogramma’s gerealiseerd. Over het algemeen begeleidt CISD de gehele planning en realisering van deze maatregelen, zij verleent een startkapitaal en stelt ook, indien dit nodig mocht zijn, verdere financiële hulpmiddelen ter beschikking. De CISD ziet haar werk als een katalysator voor een positieve verandering ter plaatse. In de afgelopen twee jaar is het aantal projecten gestegen tot 93. Veel daarvan zijn intussen afgesloten en zijn self-supporting. Daartoe behoren ook beroepsscholen en andere maatregelen die een beroepskwalificering tot doel hebben. De door ons ondersteunde opleidings- en opvoedingsprogramma’s komen ten goede aan meer dan 1850 kinderen en jongeren. Meer dan 480 kinderen wonen in weeshuizen die met financiële hulp van C&A gebouwd en voortdurend gesteund worden. Talrijke gezondheidsprogramma’s, waaronder een mobiel
ambulante ziekenverzorging en de bouw van twee ziekenhuizen, garanderen de medische verzorging van groepen van de bevolking. Bovendien ondersteunen wij projecten voor de bouw van bronnen voor de drinkwaterverzorging en andere technische hulpprogramma’s. De eerste impuls voor hulpverlening komt vaak van onze zakenrelaties of medewerkers die een bezoek brengen aan de landen waar de toeleveranciers zich bevinden. Door dit persoonlijk engagement van ons personeel of de produktmanagers kunnen wij kinderen effectief en onbureaucratisch helpen. Het toont aan dat deze manier van projectarbeid een efficiënt middel is om
78 De actieve hulp van C&A
op de lange termijn een stapsgewijze verbetering van de leefomstandigheden in de betreffende gebieden te realiseren. Op deze weg zullen wij ook in de toekomst verdergaan.
Eigen acties van C&A Behalve de samenwerking met NRO’s en hulporganisaties begint C&A in bijzondere gevallen ook eigen acties om sociale misstanden te verbeteren. Wij zijn blij als op verschillende niveaus de sociale verantwoordelijkheid door de medewerkers in praktijk gebracht wordt. Daarom werden sommige acties niet alleen door onze centrales in Brussel en Düsseldorf georganiseerd, maar ook regionaal door de filialen, omdat onze medewerkers ter plaatse het beste weten waar in hun steden hulp dringend nodig is.
1.000 Stores N.a.v. de opening van ons duizendste filiaal in Europa in 2006 werd er 2,5 miljoen Euro gegeven. Daartoe vroegen wij onze medewerkers van alle standplaatsen om een sociaal project in hun stad uit te kiezen waar een gift van 2.500 Euro echt zou helpen. Deze som lijkt misschien weinig, maar met dit geld, ingezet op de juiste plaats, kan veel bereikt worden. Er konden zo voor 1.000 sociale organisaties bijvoorbeeld transportvoertuigen gerepareerd worden, kleuterscholen hadden nu ook geld voor een nieuw fornuis of nieuwe koelkast en voor schoolprojecten konden nieuwe boeken aangeschaft worden.
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
1.000 Bicycles
Plaatselijke initiatieven van C&A
In sommige gebieden in India moeten de scholieren dagelijks vele kilometers afleggen om naar school te komen. Om deze situatie tenminste iets te verbeteren, heeft C&A in 2006, samen met de actie “1.000 stores”, 1.000 fietsen aan Indiase scholieren gegeven.
Onze verantwoordelijkheid begint al in onze filialen en op onze inkoopkantoren. Hier een paar voorbeelden:
1.200 Stores Tegelijk met de opening van het 1.200ste filiaal in Europa, werd er in 2007 een kerstactie gehouden en werd alle winkels gevraagd elk 2000 Euro te schenken voor een sociaal project in hun omgeving. In totaal werd er op die manier 2,4 miljoen Euro voor sociale projecten gedoneerd.
• In Spanje werden onder de naam “Ludotecas” in nu elf steden kinderdagverblijven ingericht, waar kinderen van minder bevoorrechte families hun vrije tijd kunnen doorbrengen en professioneel verzorgd worden. • In Frankrijk krijgen families met drie of meer kinderen bijzondere korting.
• Bij een kantoorfeestje in Nederland werd voor elke medewerker die daaraan deelnam, een Euro voor een goed doel gegeven. • In de inkoopkantoren van Mondial worden monsters verkocht en de opbrengst wordt aan een charitatieve instelling gegeven. Ook werden niet meer gebruikte kantoormeubelen en laptops verkocht en ging het ingezamelde bedrag naar een goed doel. • In Bangladesh woedde in de herfst van 2007 een zware tropische storm die enkele gebieden van het land verwoestte. De medewerkers van Mondial gaven spontaan hun salaris van één dag om de getroffen personen te helpen.
we care! Christmas 2007
82 De actieve hulp van C&A
• In Frankrijk ondersteunt C&A de organisatie “Vivre aux Eclats”, die met clownsnummers in ziekenhuizen kinderen opbeurt. • In Polen zijn de afgelopen twee jaar m.b.v. C&A verschillende projecten tot stand gekomen die steun geven aan alleenstaande moeders en hun kinderen, alsmede aan verstandelijk gehancicapten. • In Turkije werd samen met de leveranciers een weeshuis opgericht, waar circa 30 kinderen kunnen wonen en hulp krijgen bij hun schoolopleiding.
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
C&A verkeersprojecten
C&A en terre des hommes
C&A België en Nederland ondersteunen verkeersveiligheidsprojecten van scholen en verenigingen en stellen reflecterende jassen gratis voor kinderen en jongeren ter beschikking. C&A België werkt samen met de nationale “Fietserbond” om op scholen veiligheidsprojecten te steunen. Meer dan 40 scholen in heel België hebben in het kader van een wedstrijd meegedaan aan een landelijke fietsdag. In België loopt deze actie al sinds drie jaar en in Nederland onder de naam “Body Guard” samen met Veilig Verkeer Nederland al sinds elf jaar.
Sinds 1999 werkt C&A samen met de kinderhulporganisatie terre des hommes, die in verschillende landen o.a. school- en opleidingsprojecten ondersteunt. In het verleden werd een beroepsopleidingscentrum in de Indiase stad Tirupur gesticht. Ook op basis van het engagement van C&A, door implementering van de “gedragscode” en concrete projectondersteuning zijn er in de exportbedrijven in Tirupur geen kinderen meer te vinden. C&A zet zich samen met terre des hommes in voor de strijd tegen de kinderarbeid. Ook kinderen die niet in de textielindustrie werken, hebben een kans nodig op scholing en werk. Het beroepsopleidingscentrum voor voormalige werkende kinderen biedt aan elk 120 meisjes en jongens een beroepsopleiding. De kinderen en jongeren die al enkele jaren gewerkt hebben, leren lezen en schrijven en kunnen kleermaker, mecanicien, elektricien of loodgieter worden. De schoolleiding zet zich er bij overheidsinstanties en werkgevers voor in, dat kinderen niet uitgebuit worden en dat de openbare scholen beter worden. Het aantal werkende kinderen in Tirupur is de afgelopen tien jaar duidelijk gedaald. In het midden van de jaren 90 werkten er meer dan 30.000 meisjes en jongens. Tegenwoordig zijn het ongeveer 10.000 kinderen die vooral in kleine bedrijven voor de Indiase markt, in hotels en restaurants of op straat ploeteren.
Samenwerking met hulporganisaties De samenwerking met erkende, niet door de staat ondersteunde, hulporganisaties wordt voortdurend uitgebreid. De steun komt voor een groot deel bij projecten terecht die in de ontwikkelingslanden op een duurzame verbetering van de leefomstandigheden daar gericht zijn. Maar ook het engagement in Europa en directe hulp in rampgebieden hoort daarbij.
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
C&A Duitsland, Nederland en Zwitserland steunen samen met terre des hommes andere projecten om kinderen over de hele wereld betere toekomstperspectieven te bieden: • in de zomer van 2007 waren de moessonregens in ZuidAzië veel heftiger dan normaal en werden grote delen van India overstroomd. Vooral in de noordoostelijke regio Bihar, een van de armste gebieden, waren de gevolgen verschrikkelijk. C&A ondersteunde de onmiddellijke hulpmaatregelen van terre des hommes in Bihar met een geldbedrag van 50.000 Euro. • C&A ondersteunt andere projecten van terre des hommes tegen kinderarbeid in India en Cambodja. • In het kader van onze kerstgroeten aan zakenrelaties stellen wij terre des hommes elk jaar 5.000 Euro voor verschillende projecten ter beschikking. www.tdh.de
De actieve hulp van C&A 83
C&A en “een hart voor kinderen” De organisatie “Ein Herz für Kinder” die 25 jaar geleden door het Duitse boulevardblad “Bild” in het leven geroepen werd, ondersteunt kinderhulpprojecten in de hele wereld. Hiervoor heeft C&A in 2006 300.000 Euro en in 2007 270.000 Euro ter beschikking gesteld. In totaal ontving het project tot nu toe 1 miljoen Euro. “Kinderen zijn onze toekomst, maar veel van hen hebben niet het geluk aan de zonnige kant van het leven te staan. Het is ons doel om hen op de weg van het leven te ondersteunen en hun hoop te geven voor de toekomst. Hoop kan men niet kopen, hoop krijgt men cadeau!! Wij zijn erg blij dat C&A al sinds vele jaren de actie “BILD helpt en de vereniging “Ein Herz für Kinder” ondersteunt.” Miriam Krause, BILD helpt e.V. “Ein Herz für Kinder”
Enkele organisaties, waarvan de C&A Initiative for Social Development in 2006/2007 projekten ondersteund heeft: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Arapamesu Breads Childline Cuddle Me CYDD Don Bosco Faridpur Welfare Foundation Grameen Foundation Gulshanara Razaaque Foundation MIEED Mithra Institute Municipality Spital Secuiesc MBAL Hospital Nummer gegen Kummer Organic Exchange Oxfam Ireland Rebana Foundation terre des hommes Tirupur Municipality Tisso en meer dan 1000 plaatselijke hulpdiensten en organisaties in heel Europa
84 De actieve hulp van C&A
Acute hulp bij rampen Er zijn situaties waarin acute onbureaucratische hulp nodig is. Sinds jaren heeft C&A met vele hulporganisaties goede betrekkingen om bij acute rampen snel maatregelen te kunnen nemen.
C&A en Oxfam Ierland “OXFAM mobilizes surplus”. Onder dit motto dat vrij vertaald wil zeggen, dat overbodige zaken in geld omgezet worden, verkoopt deze wereldwijde hulporganisatie giften in natura van burgers en bedrijven en gebruikt het geld voor langdurige hulpprojecten in Afrika. C&A stelde de Ierse organisatie OXFAM in 2006 22.447 en in 2007 25.235 kledingstukken ter beschikking. Deze pasten niet meer bij het seizoen of konden wegens kleine gebreken niet meer verkocht worden.
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
“Bij Oxfam Ierland gaat het om partnerschap en de mensen die daarachter staan. De programma’s voor de humanitaire hulp en hulp voor het levensonderhoud alsmede de strijd tegen HIV en aids die wij in Oost-, Centraalen Zuidafrika voeren, zouden zonder de steun van onze plaatselijke partners niet mogelijk zijn. Onze propaganda en de campagnes waarin wij de onrechtvaardigheid van armoede laten zien, worden mogelijk gemaakt door de constante druk van duizenden mensen die Oxfam ondersteunen en die veranderingen eisen. Ook zouden wij zonder hen niet in staat geweest zijn om de nodige financiële middelen te verkrijgen om onze visie van een faire wereld zonder armoede te realiseren, als partners zoals C&A ons niet royaal zouden ondersteunen – d.m.v. hoogwaardige produkten die wij in onze winkels kunnen verkopen. Oxfam Ierland en de mensen die wij helpen, zijn voor altijd dankbaar voor deze steun.” Peter Tomlinson, Oxfam Ireland, www.oxfamireland.org
Onderwerp: Nummer tegen Leed, Childline
Telefoons van de hulporganisaties 85
Onderwerp: Nummer tegen Leed, Childline Telefoons van de hulporganisaties Over de hele wereld hebben kinderen en jongeren angsten en zorgen. In de verschillende culturen en gebieden van de wereld zijn deze overal anders, maar een ding blijft altijd gelijk: de opgroeiende kinderen hebben een helpende hand en een luisterend oor nodig. C&A neemt de problemen van deze jonge mensen serieus en ondersteunt telefonische bijstand in Duitsland (Nummer gegen Kummer) en India (Child Helpline) die door de overkoepelende organisatie Child Helpline International (CHI) met elkaar verbonden zijn. De organisaties in de afzonderlijke landen werken onafhankelijk van elkaar, maar zijn wel verplicht dezelfde kwaliteitsstandaards te hanteren.
“Nummer tegen Leed” werd in 1980 opgericht en in 1994 uitgebreid tot een nationaal overkoepelend orgaan voor andere, soortgelijke instanties. Al van 1990 tot 1995 ondersteunde C&A een nationale campagne om de bekendheid van de telefonische bijstand te verhogen. In 2007 hebben wij het jongste adviesaanbod van “Nummer tegen Leed” – de advisering per Internet – financieel ondersteund en bevorderd. Behalve “Nummer tegen Leed” in Duitsland ondersteunt C&A ook de “Childline” in India. Deze noodtelefoon voor kinderen en jeugdigen werd in 1996 in Mumbai opgericht en binnen enkele jaren uitgebouwd tot een netwerk in 74 steden in India. www.childhelplineinternational.org www.nummergegenkummer.de www.childlineindia.org.in
ONDERWERP: NUMMER TEGEN LEED, CHILDLINE
86 Onderwerp: Grameen en Mithra
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
Hulp voor zelfhulp in Bangladesh en India Soms is er maar weinig voor nodig om veel te bereiken. In Bangladesh en India willen veel mensen voor zichzelf beginnen, maar vaak ontbreekt de moed en het geld om de eerste stap te zetten. Via het “C&A Initiative for Social development” CISD ondersteunt C&A o.a. de volgende twee organisaties om voor de betrokkenen in deze landen een individuele ontwikkeling en meer onafhankelijkheid mogelijk te maken.
Grameen in Bangladesh Grameen werd in 1983 opgericht door professor Muhammad Yunus. Het werk van Grameen was hoofdzakelijk vrouwen zg. micro-leningen ter beschikking te stellen, zodat deze een bestaan konden opbouwen – in de regel gaat het om naaimachines of weefstoelen. Grameen verlangt van deze vrouwen geen waarborg of andere zekerheden. Toch betaalt een groot deel van de vrouwen deze lening zo snel mogelijk terug en ze ondersteunen op die manier het vertrouwen dat Grameen in hen heeft. Het verlenen van kleine kredieten is een vorm van financiële hulp voor de oprichting van een bestaan en tegelijk versterkt het de situatie van vrouwen in Bangladesh die zo hun eigen geld verdienen en daarover vrij kunnen besschikken. Voor zijn jarenlange werk werd professor Yunus in 2006 onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede. De samenwerking tussen Grameen en C&A bestaat al sinds 1996. Het eerste project was het bouwen van een weefcentrum, waar eerst een proeflaboratorium voor het
weefsel opgericht werd en het personeel voor de internationale eisen opgeleid werd. Sinds die tijd ondersteunt CISD het Grameen-netwerk met verschillende projecten: • In Chittagong werd een digitaal gezondheidscentrum opgericht voor de verzorging van de landelijke bevolking. Sindsdien kunnen artsen van het centrum telefoonconferenties met specialisten uit de grote steden houden en de resultaten van medische tests digitaal opvragen. Bovendien rijdt er een speciaal opgeleid team van het centrum naar de dorpen om de bevolking uitleg te geven over tuberculose, kinkhoest en AIDS. • CISD ondersteunde de aanschaf en uitrusting van drie ziekenwagens voor de ambulante behandeling van gewonden, chirurgische ingrepen en de verzorging van zwangere vrouwen. Zo kunnen afgelegen gebieden van Bangladesh medische verzorging krijgen en in geval van nood is transport naar een ziekenhuis in de grote steden mogelijk. • In veel gebieden van Bangladesh bevat het grondwater natuurlijk arsenicum, dat de mensen op de lange duur vergiftigt. CISD begon in de districten Comilla en Chandhpur met een programma, zodat meer dan 120.000 mensen in dat gebied door middel van diepe boringen voor bronnen, een regenwaterzuiveringsinstallatie en speciale filters toegang kregen tot goed drinkwater.
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
• Veel kinderen in de hoofdstad Dhaka hebben geen kans om te leren lezen en schrijven. Daarom hielp CISD samen met Grameen bij het instellen van een opleidingssysteem buiten de gewone scholen, om tot nu toe 600 kinderen uit het analfabetisme te halen en ze een leven als dagloner te besparen. Inmiddels werden meer dan 20 van zulke centra opgericht. • In een ander project werden tot nu toe 1.800 kinderen uit sloppenwijken met verschillende schoolmaatregelen voorbereid op hun latere beroep. “C&A is sinds vele jaren partner van Grameen Shikkha, een lid van de Grameen-familie. C&A helpt in veel landen de minder bevoorrechten om hun nood te verzachten. Ik ben erg blij met het engagement van C&A en vind het groots hoe het de armen ondersteunt om hun achterstand te overwinnen en hun levenskwaliteit te verbeteren. Ik hoop dat C&A in de komende jaren zijn inzet voor de armen van de wereld nog versterken zal.” Professor Muhammad Yunus, Managing Director Grameen Bank www.grameenfoundation.org
Onderwerp: Grameen en Mithra 87
Mithra in India Het “Madras Institute to Rehabilitate Retarded Afflicted” werd in 1973 in de gelijknamige stad in India opgericht. In 1978 opende de Australische verpleegster Mary Theodore, die in India woont, het eerste tehuis voor 84 kinderen. Later kwamen er soortgelijke tehuizen bij. Na de ramp met de tsoenami waren veel weeskinderen en daklozen in de kustgebieden van Zuid-India afhankelijk van hulp. Er waren echter ook enkele gebouwen van Mithra zo sterk beschadigd, dat zij niet meer gebruikt konden worden. Op dat moment werd CISD om hulp gevraagd. Eerst werd een gebouw voor jongens en meisjes opnieuw opgebouwd, zodat de voormalige bewoners weer onderdak hadden. Omdat ook de keuken en de eetzaal van het oude instituut in een zeer slechte toestand verkeerden, besloot CISD om ook financiële hulp voor de renovering van dit gebouw ter beschikking te stellen. In 2006 werd zuster Mary Theodore voor haar werk onderscheiden met de Australische Sir Edward Weary Dunlopprijs.
ONDERWERP: GRAMEEN EN MITHRA
88
De sociale verantwoordelijkheid van C&A
“C&A loopt niet met haar hulp aan charitatieve projecten te koop, hoewel de onderneming werkelijk heel veel doet. Het project “Bodyguard”, overgebleven kledingstukken die voor een goed doel gegeven worden en filiaalcheques voor andere goede doelen, – dat zijn slechts een paar voorbeelden. Het is goed dat C&A charitatieve projecten steunt en dat zouden best wel meer mensen mogen weten, vooral de medewerkers. C&A zet zich ook in voor het milieu. Wij scheiden ons afval, plastic wordt hergebruikt en zowel C&A als zijn fabrikanten gebruiken kleerhangers en unitabs meerdere keren. Vanzelfsprekend kan men altijd nog wel iets verbeteren, de hoeveelheid in plastic geleverde goederen zou bijvoorbeeld gereduceerd kunnen worden.” Jeroen Draisma, C&A Nederland, Verdeelcentrale Lisse
De milieubescherming bij C&A
De milieubescherming bij C&A
De nieuwe structuur van de milieubescherming in de onderneming 91
De nieuwe structuur van de milieubescherming in de onderneming · Een nieuwe milieugroep voor meer efficiëntie · “WE C&ARE” – het duurzaamheidsmotto · Verbeterde communicatiemogelijkheden Actieve milieubescherming is een proces dat voortdurend verandert, en bij elk individu en elke onderneming weer leidt tot steeds weer nieuwe ideeën, procedures en resultaten. De onderneming C&A heeft in de afgelopen jaren veel veranderd, maar wij weten dat het een reis is, waarop wij nog veel meer uitdagingen en oplossingen tegen zullen komen. C&A heeft met zijn maatregelen voor de milieubescherming twee doelen voor ogen: het totale energieverbruik op alle relevante gebieden reduceren d.m.v. efficiëntieverhogende maatregelen en de resterende energiebehoefte dekken door CO2-arme, regeneratieve grondstoffen. In dit deel willen wij u veel kleine en grote organisatorische maatregelen en technische oplossingen laten zien.
De “Werkgroep milieu” De milieubescherming en de besparing van energie en grondstoffen zijn onderwerpen die elke medewerker en elke afdeling van de onderneming C&A aangaan. Daarom heeft C&A besloten om in het voorjaar van 2007 een overkoepelende Europese werkgroep “Milieu” op te richten om de verschillende activiteiten van de onderneming op dit gebied beter te kunnen coördineren en te organiseren. De werkgroep berekent in elk gebied van de onderneming – voornamelijk bij het gebouwenmanagement en de logistiek – het spaarpotentieel van CO2-emissies en coördineert de daarvoor geschikte maatregelen. De wezenlijke punten zijn de reductie van elektrische en verwarmingsenergie, de spaarzame omgang met grondstoffen en het zoeken naar alternatieve energiebronnen.
De afdelingen die hoofdzakelijk aan de werkgroep milieu deelnemen zijn: • Sourcing • Gebouwenmanagement • Transport en logistiek • Bedrijfscommunicatie • Sociale zaken • Recht • Aanvullend daarbij een vertegenwoordiger van de bedrijfsleiding die een directe uitwisseling tussen de bedrijfsleiding en de werkgroep garandeert Voor de afzonderlijke aspecten van de werkgroep werden speciale mail-adressen ingevoerd, waar elke medewerker met een “groen idee” zich kan melden.
92 De nieuwe structuur van de milieubescherming in de onderneming
De milieubescherming bij C&A
De communicatie van onze milieu-activiteiten Soms roept C&A zelf een publieke discussie op, als de onderneming een bijdrage kan leveren tot een speciaal milieu-onderwerp. Sinds enkele jaren zijn klimaatverandering en milieubescherming de twee belangrijkste onderwerpen. C&A heeft op dit gebied meer dan tien jaar ervaring en kan daardoor constructieve impulsen voor de publieke debatten leveren. In oktober 2007 hebben wij ons tot het publiek gewend om onder het duurzaamheidsmotto “WE C&ARE” onze vele verschillende activiteiten tegen de klimaatverandering en voor een beter milieu voor te stellen. Daarvoor hebben wij deze lettercombinatie gebruikt: een duimafdruk in de vorm van het C&A-logo. De roodgegolfde ellips van het C&A-logo staat symbool voor het stempel dat ten tijde van de oprichting van het familiebedrijf als kwaliteitskenmerk op stofbalen geplakt werd. Een stempel was toen het meest persoonlijke kenmerk van een mens. Tegenwoordig is dat zijn vingerafdruk.
Met deze combinatie willen wij tot uitdrukking brengen dat elke C&A-medewerker persoonlijk verantwoordelijk is voor de milieubescherming in het gebied waar hij werkt en dat hij daar iets voor doen kan. En naar buiten toe erkennen wij onze inzet voor duurzaamheid en milieubescherming en willen ook anderen aansporen om met ons deze weg te gaan. Het aanwenden van ons persoonlijke engagement, de investeringen en energiesparende technologieën, hernieuwbare energiebronnen, milieuvriendelijke produkten, recycling-maatregelen, efficiënte logistiek en transport en de daarvoor noodzakelijke interne en externe communicatie zijn miljoeneninvesteringen voor de toekomst.
De milieubescherming bij C&A
Groene stroom uit hernieuwbare energieën 93
Groene stroom uit hernieuwbare energieën · De CO2-emissies worden verlaagd · Met hernieuwbare energieën tegen de klimaatverandering · De uitbreiding van solarenergie begint in 2008 Sinds 1 oktober 2007 krijgen de winkels en verdeelcentrales in Duitsland en Oostenrijk alsmede het hoofdkantoor in Düsseldorf stroom zonder CO2 uit hernieuwbare energieën. Door deze energie worden in totaal al 400 gebouwen verzorgd; dat is circa 50% van het verkoopoppervlak in Europa. Wij willen dit aandeel, bij vergelijkbaar verkoopoppervlak, tot 2010 tot circa 70% verhogen. Met deze maatregel zullen wij de CO2- emissies van de onderneming drastisch verlagen. Alleen al voor 2008 kunnen wij de CO2-uitstoot met 70.000 ton reduceren. In 2010 zal deze reductie meer dan 100.000 ton per jaar bedragen.
Onze invloed op het energieverbruik van onze filialen in winkelcentra is slechts beperkt, omdat daar het management van het winkelcentrum voor de keuze van de energiebron verantwoordelijk is. Een volgende stap heeft C&A in 2008 gedaan door het uitbreiden van de zonne-energie. Het dak van de verdeelcentrale in de Spaanse stad Fontanar wordt voorzien met zonnepanelen. Wij zijn van plan om de eco-store in Mainz, die later beschreven wordt, eveneens met zonnepanelen uit te rusten. De certificaten over het gebruik van stroom uit pure waterkracht zonder CO2 kunt u op het internet op de C&A-site www.c-en-a.nl bekijken.
94 De verhoging van de energie-efficiëntie in gebouwen
De milieubescherming bij C&A
De verhoging van de energie-efficiëntie in gebouwen · Energiesparende techniek en concepten voor gebouwen · Vervanging onder inachtneming van de levenscycli der produkten · Met kleine maatregelen veel bereiken Onafhankelijk van de herkomst van de elektriciteit heeft C&A zijn elektrische energie in de gebouwen voor circa 50% nodig voor licht en voor ca. 35% voor ventilatie en koeling. De grootste potentiëlen voor de besparing van energie en de verhoging van de efficiëntie liggen eveneens in deze orde van grootte. Wij vertrouwen erop dat wij ondanks de gestegen eisen aan verlichting en koeling een stijging van het verbruik kunnen voorkomen door de toepassing van de volgende maatregelen.
• Hiebij komt een nieuwe regeltechniek voor 146 winkels in Europa. Daarbij gaat het voornamelijk om de filialen met grote verkoopoppervlakken, omdat hier de grootste verhoging van de efficiëntie bereikt kan worden.
Energiebesparende technologieën
De nieuwe centrale in Düsseldorf
In juli 2006 werd er een potentieel-analyse over besparingen bij de gebouwentechniek uitgevoerd, die de aspecten verlichting, ventilatie, koeling en verwarming onderzocht. Op die manier ontdekte men verdere mogelijkheden voor de besparing van energie op de korte termijn:
In 2007 is het hoofdkantoor in Düsseldorf in een nieuw gebouw ondergebracht, dat volgens de nieuwste stand der techniek op het gebied van energiebesparing gepland en gebouwd werd. Wij voldeden dus toen al aan de eisen die in 2009 bij de invoering van het energielabel gesteld worden. Behalve de moderne en op het milieu-geöriënteerde gebouwentechniek werd er bij de verhuizing nogmaals een CO2 -sparend effect bereikt. Tot nu toe waren de afdelingen van C&A in verschillende gebouwen in Düsseldorf ondergebracht. Daardoor was de communicatie omslachtig en kostte die door de vele ritten niet alleen tijd, maar ook brandstof en energie. In de nieuwe centrale
• Tot eind juli 2007 werden in 133 Europese filialen de ventilatoren uitgerust met een frequentie-omvormer. Tot nu toe werden de filialen trapsgewijs geventileerd en daardoor deels met onnodig hoge intervallen. Met de frequentiegeregelde ventilatoren kan de airconditioning nu aangepast worden. Zo wordt de effectiviteit van de airco’s duidelijk verbeterd.
Met deze nieuwe techniek voor gebouwen zullen in de toekomst verdere Europese winkels en kantoren uitgerust worden. Om deze gebouwen optimaal te kunnen bedienen worden zij online gekontroleerd en geregeld.
De milieubescherming bij C&A
De verhoging van de energie-efficiëntie in gebouwen 95
bevinden zich alle afdelingen onder één dak. Het gebouw biedt de medewerkers behalve een snelle verbinding via het openbaar vervoer ook korte en energiebesparende wegen. Wij bieden onze medewerkers – net als in veel andere C&A landen – een job-ticket aan waarmee zij het openbaar vervoer kunnen gebruiken. Het hoofdkantoor in Düsseldorf is, net als de centrale in Brussel, een nietroker gebouw.
Eisen aan de grootte van de verkoopruimten De onderneming C&A expandeert verder en heeft daarom nieuwe verkoopruimten nodig. Bij de huur van nieuwe winkels en kantoren gelden in Duitsland strenge regels die vastgelegd zijn in de standaardbouwbeschrijving van het concern. Zij stellen niet alleen eisen aan de geschiktheid om de collecties van C&A positief te kunnen presenteren, maar ook aan de energie-efficiëntie. Als de gehuurde winkel wat dat betreft niet voldoet aan onze eisen, wordt de techniek in het gebouw door C&A dienovereenkomstig gemoderniseerd. De eisen van de standaardbouwbeschrijving worden voortdurend geactualiseerd.
Het Eco-Store concept In samenwerking met de vastgoedgroep Redevco Europa dat net als C&A tot de Cofra-holding behoort, hebben wij in 2007 met het virtuele Eco-Store een standaard voor het efficiënte gebruik van energie in gebouwen en winkels bepaald. De belangrijkste onderdelen van dit concept zoals energiebesparende ingangen, windvanginstallaties (dubbele deuren), een nieuw lichtconcept en een efficiënte airconditioning, werden in het gebouw in Mainz overgenomen.
Hierdoor is het mogelijk om 40 procent van de primaire energie in vergelijking met het verbruik tot nu toe te besparen. Hier komt nog bij dat de winkel in Mainz met hernieuwbare energie aangeleverd krijgt en dat door de zonnepanelen de CO2-neutraliteit voor dit gebouw bereikt wordt. In de tweede helft van 2008 wordt de C&A Eco-Store in Mainz (Duitsland) geopend. www.redevco.com
96 De verhoging van de energie-efficiëntie in gebouwen
Het verlichtingssysteem “Elite” Een ander initiatief van C&A was een test voor de vervanging van de bestaande lampen door nieuwere varianten die gekenmerkt worden door een lager energieverbruik. In de afgelopen jaren hebben wij intensief getest of de produkten die wij gekozen hadden, ook inderdaad de verwachte energiebesparingen opleveren en de vereiste lichtkwaliteit en betrouwbaarheid bieden. Voordat wij een nieuwe techniek gebruiken, controleren wij eerst de totale energiebalans. Het is in beginsel niet nuttig om een artikel voor het einde van de levenscyclus te vervangen, want bij de invoering van een nieuwe techniek worden vaak meer energie en grondstoffen gebruikt dan de oude apparaten verbruiken. Wij vonden het dus ook niet verstandig om een nieuwe lamp te gebruiken die weliswaar een paar Watt minder per uur verbruikt, maar bij de produktie en de afvalverwijdering duidelijk meer energie verbruikt dan het oude apparaat. In de herfst van 2007 werden twee winkels in Europa gedeeltelijk uitgerust met de nieuwe Philips-lamp “Elite”. Omdat de “Elite” een hogere lichtopbrengst (lumen/Watt) heeft, konden wij het wattage gedeeltelijk verlagen en daarmee 18 procent energie besparen. Een bijwerking van de Elitelamp is dat hij minder warm wordt, waardoor wij de ruimten in de gebouwen minder hoeven te koelen, wat eveneens energie bespaart. Sinds begin 2008 wordt de “Elite” nu in hogere mate in de Europese winkels gemonteerd ter vervanging van de oude lampen.
De milieubescherming bij C&A
Een heleboel maatregelen voor de optimalisering van de energie In veel gevallen kunnen kleine maatregelen al een grote bijdrage leveren tot een verhoging van de efficiëntie. Daarom heeft C&A aan het begin van 2006 een speciale lijst voor de besparing van energie op korte termijn geïntroduceerd die twee voorwaarden stelt: enerzijds kunnen de medewerkers van de winkels deze direct toepassen, anderzijds mag de realisering van de maatregelen geen noemenswaardig comfortverlies voor de medewerkers en de klanten met zich meebrengen. De lijst omvat de volgende punten: • De airconditioning wordt alleen tijdens de winkeluren ingeschakeld. • Bij de ingangsdeuren wordt tijdens de rustigere tijden in de winkel bij temperaturen onder 14°C en bij meer 21°C één vleugel (voor kinderwagens) gesloten. • De airconditioning wordt pas bij een hogere buitentemperartuur dan vroeger ingeschakeld. • De temperatuur in de winkel wordt zomers met een tot twee graden verhoogd. • De airconditioning wordt ‘s avonds 1 uur voordat de winkel dicht gaat, uitgeschakeld. • De ingangs- en portaalverlichting, alsmede de etalageverlichting worden per dag elk met een uur gereduceerd.
• De inschakeltijden en bedrijfsuren van het licht worden op stilgelegde of weinig gebruikte plaatsen (bijv. vloeren of zijvertrekken) gecontroleerd en eventueel geactiveerd m.b.v. bewegingsmelders. • In de zomermaanden wordt de verwarming helemaal uitgeschakeld. Alleen door de toepassing van deze maatregelen konden wij al drie procent energie besparen.
“Ik ben er bijzonder van onder de indruk hoe de onderneming zijn sociale verantwoordelijkheid opgepakt heeft en verrast over wat er op dit gebied in het afgelopen jaar gedaan is. Het belangrijkste was de 2.000 Euro als kerstcadeau voor de meest hulpbehoevenden. De tweede mooie verrassing, en daaraan hebben wij ook persoonlijk bijgedragen, was de inzamelingsactie voor de stichting van Petra Nemãova. Aan het einde van deze actie kregen wij een persoonlijke, door haarzelf ondertekende brief. Voor mij is het heel erg belangrijk, dat wij meer doen dan alleen maar erover praten – op het gebied van de sociale verantwoordelijkheid en de milieubescherming bereiken wij werkelijk heel veel. Ik vind dat wij al veel doen – vroeger hebben wij ons dat helemaal niet gerealiseerd; wij zouden misschien het publiek veel meer moeten vertellen wat wij allemaal doen. Mijn familie bijvoorbeeld was heel verbaasd toen ik hen over onze talrijke acties informeerde.”
Sarka Trousilova, C&A Tsjechië, Praag Palladium
98 Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming
De milieubescherming bij C&A
Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming 99
De milieubescherming bij C&A
Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming · Maatregelen voor de verhoging van de efficiëntie op alle levels van de onderneming · Functionerende recycling-circuits · Besparingen door verandering in het gedrag van de gebruiker Op weg naar meer energie-efficiëntie en de zuinige omgang met grondstoffen hebben wij al heel veel bereikt.
Minimalisering van transport- , overslag- en verkoopverpakkingen C&A wil de transportverpakkingen zoveel mogelijk reduceren. Onze algemene leveringsvoorwaarden GDI bevatten voor de leveranciers en expeditiebedrijven nauwkeurige en bindende aanwijzingen over de soort en grootte van de transportverpakkingen die tot 2009 voor 50 procent uit gerecycled materiaal moeten bestaan. Voor het transport van liggende goederen tussen onze distributiecentra en de warenhuizen nemen wij steeds vaker transportboxen die hergebruikt kunnen worden. In 2006 hebben wij circa 570 ton kunststofverpakking en 6.600 ton papier en karton laten recyclen. In 2007 waren dat 1.000 ton kunststofverpakking en 18.000 ton papier en kartonnage.
Boodschappentassen van kunststof Al in 1998 heeft de onderneming C&A standaardboodschappentassen van bijzonder licht Co-Ex-folie geïntroduceerd en het bedrijf kon zo circa 500 ton kunststof per jaar besparen. In maart 2008 zijn wij een stap verder gegaan en we gebruiken sindsdien standaard-boodschappentassen die voor 100 procent uit gerecycled folie bestaan. Alleen de handgrepen zijn voor een betere stabiliteit nog van kunststof. Alleen dit jaar al worden circa 220 miljoen tassen van hergebruikte grondstoffen in Europa gebruikt, die bijdragen tot een besparing van circa 3.000 ton nieuwe plasticfolie.
Boodschappentassen van duurzaam materiaal Als alternatief voor de kunststoftassen worden in maart 2008 tassen van bio-katoen geïntroduceerd. C&A ziet dit als een symbool om zijn verregaande inzet voor de bescherming en het behoud van het milieu te onderstrepen. De opbrengst uit de verkoop van deze tassen wordt via de C&A Initiative for Social Development aan projecten doorgegeven die de teelt van bio-katoen, voorlopig eerst in India, ondersteunen. Uiteindelijk dient deze actie ertoe dat onze klanten in verhoogde mate pro-
100 Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming
dukten van bio-katoen kunnen nemen en een alternatief hebben voor kunststoftassen. In beginsel heeft men voor de vervaardiging van tassen grondstoffen en energie nodig. Bovendien veroorzaken zij na het eigenlijke gebruik afvalhopen en milieuvervuiling. In Bangladesh werden plastic tassen al drie jaar geleden verboden; China heeft begin 2008 een overeenkomstige wet opgesteld. Om bovengenoemde redenen denken wij er in onze onderneming over na om het gebruik van plastic tassen verder te reduceren.
De milieubescherming bij C&A
Hangende etiketten met informatie over energiebesparing In de loop van 2008 zullen er prijsetiketten gebruikt worden, waar de klanten op de achterzijde kunnen zien hoeveel energie zij kunnen besparen, als zij bepaalde kledingstukken bij 30 resp. 40° C i.p.v. zoals tot nu toe op 40 resp. 60° C wassen. Alleen al daardoor kan tot 40 procent stroom bespaard worden.Verder wijzen wij erop, dat men de energiekosten verlaagt als er geen wasdroger gebruikt wordt.
Kleerhangers Onze goederen worden tot in de winkels hangend of liggend getransporteerd. Hiervoor èn voor de presentatie in onze winkels heeft C&A zeer veel kleerhangers nodig. C&A streeft erna de meeste kleerhangers in de filialen te houden en ze alleen op wens van de klant af te geven. Regelmatig wordt de toestand van de kleerhangers gecontroleerd en zij worden maximaal vijf keer hergebruikt. In 2007 ging het in Europa om circa 142 miljoen kleerhangers (in 2006: 139 miljoen), waarmee ongeveer 5.730 ton kunststof, 1.830 ton metaal en circa 3,8 miljoen kilowatt-uur bespaard werden. Beschadigde kleerhangers worden sinds 2006 aan een bedrijf gegeven dat ze recyclet. De kleerhangers worden eerst gescheiden in plastic en metalen onderdelen, waarna het kunststof gegranuleerd en gesmolten wordt. Met deze methode kan in heel Europa per maand circa 200 ton kunststof gerecycled worden. In heel Europa
hebben wij in 2007 circa 211 miljoen kleerhangers (in 2006: 205 miljoen) aan het C&A-recycling-systeem gegeven. Ook de metalen haken worden apart verzameld en tot een nieuwe grondstof omgesmolten.
Recycling van de goederen In sommige gevallen kunnen kledingstukken niet verkocht worden, omdat zij bijvoorbeeld produktiefouten hebben. Deze goederen worden door C&A in de verschillende landen centraal verzameld en over het algemeen naar de leveranciers teruggestuurd. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan worden de betreffende kledingstukken gratis aan charitatieve instellingen en organisaties gegeven, voor zover de kleding schoon is en ze geen veiligheidsgebreken vertoont. In 2006 waren dit in totaal 127.960 stuks, in 2007 156.313. Indien ook deze mogelijkheid niet bestaat, worden de betreffende kleding-
De milieubescherming bij C&A
stukken (2007: 195.000) naar speciale bedrijven gebracht die ze op milieuvriendelijke wijze verwerken.
Papier en inktpatronen C&A werkt intern zoveel mogelijk volgens het principe van het “papierloze kantoor” en voorkomt daarmee het gebruik van printerpapier en formulieren. Daarbij hoort bijvoorbeeld ook, dat onze medewerkers zoveel mogelijk zonder bestelbonnen werken en in plaats daarvan de opdrachten elektronisch geven. In onze centrale kantoren kan 95 procent van de printers dubbelzijdig afdrukken. Bovendien manen wij onze lezers aan het einde van de tekst in onze interne en externe e-mails aan het nutteloze afdrukken van e-mails te vermijden. De volgende tekst wordt automatisch met elke mail verzonden: “Please consider the environmental impact of needlessly printing this e-mail.” Om op dit gebied nog een stap verder te gaan is het voor 2008 ons doel om bijna uitsluitend papier te gebruiken dat voor 100% uit gerecyclede grondstoffen bestaat. De gebruikte inktpatronen met toner (16.000 stuks in 2007) worden in heel Europa door speciale bedrijven ingezameld en indien mogelijk opnieuw gevuld en hergebruikt of gerecycled.
Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming 101
Gevoelige materialen C&A gebruikt slechts in uiterst geringe mate substanties die voor het milieu of de gezondheid van klanten of medewerkers een gevaar kunnen opleveren. Daartoe behoort het zorgvuldige gebruik van chemicaliën voor de controle en reiniging van kledingstukken in onze laboratoria en verkoopcentrales. Sommige reinigingsmiddelen die C&A in zijn winkels en restaurants gebruikt, bevatten geringe hoeveelheden sensitieve stoffen. Bij het gebruik van deze middelen worden alle wettelijke bepalingen alsmede de veiligheidsvoorschriften streng nageleefd. Het personeel is voor de omgang met deze produkten passend opgeleid en heeft geleerd om met de noodzakelijke veiligheidsuitrusting om te gaan die op alle plaatsen voorhanden is waar er met deze substanties gewerkt wordt.
Water/afvalwater In 2007 gebruikten onze beide centrales in Düsseldorf en Brussel, de prijscentrales en alle winkels in Europa 580.000 m3 water en kwam hun afvalwater in de waterzuiverings-installaties van de betreffende gemeenten terecht. In de landen waar onze goederen geproduceerd worden is de milieuvriendelijke verwijdering van het afvalwater moeilijker. Hier probeert C&A in samen-
werking met de Afirm-groep om het bewustzijn voor geoptimaliseerde milieutechnieken in seminars te versterken en concrete hulp aan te bieden. Momenteel worden met onze grootste fabrikanten in het Verre Oosten gesprekken gevoerd over een verbeterde behandeling van het afvalwater, om bindende standaards in te voeren. Deze manier van hulp zal in de komende jaren verder uitgebreid worden. De landen India en Bangladesh hebben ten aanzien hiervan al eigen wetten uitgevaardigd. Hier krijgen fabrieken alleen nog maar een vergunning als zij over een installatie voor het reingen van afvalwater beschikken.
102 Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming
De milieubescherming bij C&A
De milieubescherming bij C&A
Milieubescherming bij reclamemiddelen Voordat C&A decomateriaal gebruikt, worden de kosten/baten-factor en de milieu-vriendelijkheid gecontroleerd. De afzonderlijke winkels kunnen in een speciale online databank intoetsen welke reclamemiddelen zij nodig hebben. Deze werkwijze maakt het ons mogelijk om slechts zoveel decomateriaal te produceren als wij in de winkels werkelijk gebruiken. De meerheid van het decomateriaal bestaat uit PVC met opdrukken. De praktische voordelen vergeleken met papier zijn de vlamremmende eigenschappen volgens de brandbeschermingsklassen B1 en B2 en de drukkleuren die voor een langere periode lichtecht zijn. PVC kan na gebruik voor 100% gerecycled worden. Papier daarentegen heeft bij de produktie niet zoveel energie nodig als PVC en is veel goedkoper. Daarom gebruiken wij het voor slechts kortstondige campagnes en bijvoorbeeld als kartonnage voor blokposters en voor de opstaande reclameborden in de winkels. Voor de opdruk gebruiken wij overwegend zeefdrukkleuren die vrij zijn van oplosmiddelen. Na de reclamecampagnes wordt het papier in de winkels verzameld en aan onze recyclingpartners gegeven. Over het algemeen probeert C&A uitsluitend grondstoffen uit duurzaam bosbeheer te gebruiken. Maar soms hebben wij voor bepaalde doelen bijzondere materiaaleigenschappen nodig en is het gebruik van deze grondstoffen niet mogelijk. Bovendien kunnen niet alle leve-
Milieu-relevantie van de produkten, verschillende aspecten van de milieubescherming 103
ranciers voor de volle 100% natrekken waar hun grondstoffen vandaan komen. Sommig reclamemateriaal zoals bijvoorbeeld de brochure over het onderwerp bio-cotton wordt door drukkerijen gedrukt die volgens de richtlijnen van het Forest Stewardship Council FSC werken. Het is ons doel voor 2008 om alle brochures voor kindermode en daarna andere projecten volgens de regels van het FSC te laten drukken.
Energiebesparingsmaatregelen en recycling in het IT-bereik De onderneming C&A heeft de afgelopen jaren in heel Europa een groot aantal winkels geopend. Bovendien kwamen er nieuwe zakengebieden zoals C&A Money of Avanti. Voor deze expansie hebben wij ook meer computercapaciteit – en daarmee meer energie – nodig. C&A
streeft ernaar om met verschillende maatregelen het energieverbruik zo laag mogelijk te houden. Bij de installering van het laatste kassasysteem tussen 1999 en 2002 werden er in elk filiaal twee servers geplaatst om de data te verwerken. Tussendoor werd er een systeem voor kleinere winkels ontwikkeld, dat slechts met een server werkt. In 2008 worden ongeveer 600 filialen met deze technische vernieuwing uitgerust, hetgeen leidt tot een jaarlijkse besparing van circa 675.000 KW/h. De omschakeling op moderne kassa’s bespaart nogmaals 440.000 KW/h. Als de afdeling “informatietechnologie” vroeger computers of servers inkocht, werd daarbij uitsluitend naar de capaciteit gekeken. De criteria voor de aanschaf van nieuwe hardware hebben wij veranderd: sinds 2007 is nu ook het stroomverbruik en de afgifte van warmte door de apparatuur van doorslaggevend belang. In de onderneming worden alle apparaten langzamerhand vervangen en worden alle computers, beeldschermen, printers en andere apparatuur aan een gecertificeerd bedrijf gegeven die de data fysisch en mechanisch wist. Dan worden de aparte onderdelen in een recyclingsysteem ingebracht. Bovendien proberen wij de medewerkers te motiveren om zuiniger om te gaan met computers, beeldschermen en printers. In de kantoorgangen van de winkels en de centrale hangen pictogrammen die eraan herinneren dat de apparatuur tijdens pauzes en na sluitingstijd uitgeschakeld dienen te worden.
104 De logistiek van C&A: opbouw en maatregelen voor het milieu
De milieubescherming bij C&A
De logistiek van C&A: opbouw en maatregelen voor het milieu · Duurzaamheid verankerd op alle niveaus van de logistiek · Betere motorentechniek en effectieve routeplanning · Transportefficiëntie optimaliseren De distributie van miljoenen kledingstukken aan onze meer dan 1.200 C&A-winkels in Europa vraagt om een logistiek die gebaseerd is op een snel en soepel functionerende transportketen. Het transport van de fabrieken naar de Europese verdeelcentrales en dan verder naar de winkels is verbonden met een hoog energieverbruik. Daarom zijn wij er attent op om in deze sector zo efficiënt mogelijk te werken. In de afgelopen jaren hebben wij een logistiek systeem ontwikkeld dat wij in samenwerking met onze expeditiebedrijven en andere transportondernemingen steeds verder optimaliseren.
De implementering van de duurzaamheid Het begrip “duurzaamheid” is vast verankerd in alle levels van de logistiek. De verantwoordelijke personen van de afdeling nemen naar behoefte deel aan trainings- en informatiebijeenkomsten om nieuwe wetgevingen en bepalingen in de prestatie-overeenkomsten voor onze interne en externe partners te realiseren. C&A heeft tot doel dit zoveel mogelijk te doen, voordat de wetten van kracht zijn, zoals bijvoorbeeld de invoering van de Euronorm 5 voor vrachtwagens.
Voor de sector logistiek hebben wij een pakket maatregelen ontwikkeld om het transport van onze goederen zo effectief en milieuvriendelijk mogelijk te laten verlopen. De afdeling controleert regelmatig of de genomen stappen succes hebben en waar nog meer mogelijkheden tot verbetering zijn. De daartoe verzamelde gegevens dienen als basis voor onze verdere handelwijze.
De verschillende manieren van transport Vanuit de fabrieken die over de hele wereld voor ons produceren, worden de goederen naar een van de 13 Europese verdeelcentrales getransporteerd. Om de Oosteuropese markt verder te ontsluiten wordt er momenteel een distributiecentrum in Slowakije gebouwd. Bovendien zijn de capaciteiten in Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk en Spanje uitgebreid.
Internationale transporten Het grootste deel van onze collecties wordt in Azië vervaardigd en per schip naar Europa gebracht. Wij vinden het belangrijk, dat in toenemende mate voor transport over zee gekozen wordt, omdat daarbij de meeste energie bespaard wordt. Goederen voor onze Duitse filialen komen in Hamburg aan; de levering aan onze waren-
huizen in de andere Europese landen wordt vanuit de havens van Rotterdam en Antwerpen verzorgd. In 2006 zijn in totaal 89 procent van alle overzeese goederen per schip naar Europa gekomen; voor 2007 ligt het aandeel op 91 procent. Met een speciaal bonussysteem voor onze expeditiebedrijven konden wij de capaciteiten van de containers nogmaals verhogen, van 2005 op 2006 met 2,8 procent. In 2007 konden wij nog een kleine stijging van 1,2% op het toch al hoge niveau bereiken. In 2007 hebben wij per schip in totaal 24 procent meer goederen dan het vorig jaar getransporteerd. Toch is het aantal scheepscontainers door het geoptimaliseerde gebruik van de ter beschikking staande capaciteiten slechts met 14 procent gestegen. Circa 9,2 procent van de leveringen kwam in 2007 per vliegtuig naar Europa; in 2006 was dat nog 11,5 procent, wat overeenkomt met een reducering van de CO2 -emissie van ongeveer 2.000 ton. Dit kon o.a. bereikt worden door een “malussysteem” dat wij voor termijngebonden goederen voor onze leveranciers ingevoerd hebben. Wie nu contractuele leveringsdata niet aanhoudt en het vliegtuig als transportmiddel kiest, moet C&A een contractuele boete betalen.
De milieubescherming bij C&A
De logistiek van C&A: opbouw en maatregelen voor het milieu 105
Transport op de rails Het grootste deel van de containertransporten voor de C&A-landen vindt plaats via de havens Rotterdam/Antwerpen en wordt van daaruit per spoor (tot 59%) en de binnenscheepvaart naar de verdeelcentrales getransporteerd. Van hieruit werd het aandeel van het aansluitende transport per spoor naar de betreffende C&A-landen van 2006 op 2007 meer dan verdubbeld. Dat komt overeen met ongeveer 1.500 bespaarde vrachtwagen-ladingen. Ons doel voor 2008 is een verdere stijging van het transport per spoor met circa 50 procent.
Transport over de weg C&A moet de filialen op tijd en flexibel van goederen voorzien. Daarom is het onvermijdelijk, dat de goederen voor een groot deel per vrachtwagen over de weg getransporteerd worden. De afdeling logistiek probeert echter om de belasting voor het milieu door deze manier van transport zo gering mogelijk te houden en het verbruik van dieselbrandstof en daarmee uiteindelijk ook de milieu-relevante emissies zoals CO2 of fijnstof zoveel mogelijk te reduceren.
Maatregelen voor de verhoging van de efficiëntie Het principiële doel van de logistiek is om de emissies van CO2 en schadelijke deeltjes door het transport verder te reduceren. Wij streven dit doel na met verschillende strategieën:
Betere motorentechniek voor het vrachtwagenpark
Optimalisering van de logistiek
In 2006 verliep 81% van het transport van de verdeelcentrales naar de filialen per vrachtwagen, waarvan de motoren voldeden aan de Euronorm 3 of hoger. In 2007 waren dat 99%. Tot 2010 zal meer dan 90 procent van de vrachtwagens die voor C&A in Europa rijden, voldoen aan de uitlaatgasnorm Euro 5. Daarmee is het mogelijk om de stikoxide met 60 procent en de fijne roetdeeltjes met rond 80 procent te verminderen.
Een geoptimaliseerde logistiek begint voor ons al bij de fabrikanten. Wij wijzen onze expeditiebedrijven erop dat zij de containers voor C&A zodanig laden, dat zij slechts goederen voor een bepaald land of een bepaalde regio bevatten en zo naar de dichtst bijzijnde haven gebracht kunnen worden. Met verdere verbeteringen van onze route-software kunnen wij de trajecten voor onze vrachtwagens verder optimaliseren en op die manier de gereden trajecten verkorten of lege ritten voorkomen. Onze vrachtwagens brengen de goederen van de havens via de verdeelcen-
106 De logistiek van C&A: opbouw en maatregelen voor het milieu
trales naar de afzonderlijke winkels. Op de terugweg nemen zij oud materiaal mee of rijden naar leveranciers om daar direct weer nieuwe goederen te laden.
Samenwerking met onze expeditiebedrijven Wij ondersteunen onze expeditiebedrijven bij het organiseren van trainingen in brandstofbesparend rijgedrag voor de chauffeurs. Bovendien sommeren wij hen om zich in hun kader voor het onderzoek naar energie-efficiënte vrachtwagens (diesel-hybride-techniek) te engageren.
Samenwerking met andere ondernemingen uit de branche Bij de distributie van de goederen van de verdeelcentrales naar de winkels werkt C&A ook samen met andere ondernemingen uit de kledingindustrie in Duitsland. Wij proberen deze coöperatie uit te breiden waar dit economisch zinvol is. In deze gevallen worden de transportwegen gecoördineerd om de capaciteiten van de vrachtwagens zoveel mogelijk te benutten.
Biodiesel In de jaren 2006/2007 reed circa negen procent van de vrachtwagens bij het transport voor C&A in Duitsland op biodiesel. De voordelen van biodiesel in vergelijking met gewone diesel of ook aardgas lijken voorlopig duidelijk te zijn. Biodiesel is een volledig hernieuwbare energiebron, bevat geen zwavel en geeft bij de verbranding weinig roet af.
De milieubescherming bij C&A
Biodiesel is CO2-neutraal, geeft dus net zoveel CO2 aan de atmosfeer af als de planten bij hun groei opgenomen hebben. Tegenover dit voordeel staan echter wel technische problemen op het gebied van de motortechniek. Bovendien wordt er in de laatste tijd veel over gediscussieerd of het ethisch verantwoord is om uit een voedingsmiddel brandstof te maken resp. velden voor deze soort planten te gebruiken. In de afgelopen twee jaar zijn sommige prijzen van voedingsmiddelen gestegen, omdat daarvan in Europa niet meer voldoende geproducceerd worden. In plaats daarvan worden de velden gebruikt voor het aanplanten van koolzaad voor biodiesel. Bovendien worden in Indonesië en Zuid-Amerika grote oppervlakken van het oerwoud gekapt om plaats te maken voor koolzaad. De plaatselijke flora en fauna worden daardoor zwaar beschadigd. Deze feiten hebben ertoe geleid om na te denken over ons engagement op het gebied van biodiesel. Bovendien speelt voor ons als economisch werkende onderneming een financieel aspect een rol: sinds 2006 heft de regering in Duitsland ook voor biodiesel extra belasting waardoor de prijs voor een liter brandstof in de komende jaren zal stijgen. Voor ons valt daarmee een economische reden voor het gebruik van deze brandstof weg. In de toekomst zullen wij ons in hogere mate voor het gebruik van alternatieve aandrijftechnieken inzetten, zoals bijvoorbeeld de hybride-techniek voor vrachtwagens.
“Op het gebied van de sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid levert C&A goede prestaties. Ik ken bijvoorbeeld het verkeersveiligheidsproject “Bodyguard” dat speciaal voor kinderen is. Bovendien zie ik elke maand weer dat de goederen die door winkels teruggestuurd worden, naar een goed doel in verre landen gaan. Daarbij gaat het om restanten of om kleding met kleine produktiefouten. Als belangrijk speler op de markt probeert C&A bovendien om iets tegen kinderarbeid te doen. Ook wat het milieu betreft doet C&A veel goede dingen, maar men kan nooit genoeg doen. In ons verkoopcentrum zijn ’s nachts bijvoorbeeld heel veel apparaten nog ingeschakeld (waaronder beeldschermen, ventilatoren, luiken voor het laden en lossen en sommige elementen van het interne transportsysteem), hoewel dat niet nodig is. Hier kan dus toch wel het een en ander verbeterd worden.” Johan Smit, C&A Nederland, Verdeelcentrale Lisse
Johan Smit, C&A Niederlande, Zentralauszeichnung Lisse
108 Onderwerp: CO2-Footprint
De milieubescherming bij C&A
Beslissingen voor het wereldklimaat Voor de berekening van de veroorzaakte drijfgassen die van invloed zijn op het klimaat (CO2-footprint) hebben wij behalve solide interne gegevens ook externe omrekeningsfactoren nodig. Daarmee kunnen wij bijvoorbeeld inschatten, welke invloed een vrachtwagen na honderd gereden kilometers op het milieu heeft. Het is echter niet voldoende om dit te berekenen op basis van het overeenkomstige brandstofverbruik, want het is net zo belangrijk om te weten welke hoeveelheid aan klimaat-effectieve drijfgassen door de mobiliteitslogistiek in totaal geproduceerd wordt. Bij deze berekening hoort ook de voor het transport noodzakelijke infrastructuur over de gehele levenscyclus. Dat zijn behalve het brandstofverbruik factoren zoals bijvoorbeeld de energetische beschouwingswijze van de aanleg en het onderhoud van straten en wegen, de produktie en verwijdering van vrachtwagens, alsmede het bouwen van fabrieken voor de vrachtwagenproduktie. Voor de berekening van de CO2 footprint bij C&A hield men zich aan deze detailleringsgraad ook voor andere transportsystemen zoals schepen en treinen, de fabrieken, het verwerkte materiaal of de dienstreizen van medewerkers. Rekening houdend met het klimaateffect van alle betrokken processen verkrijgt men een omvattend overzicht over alle CO2-emissies van de onderneming. De af-
ONDERWERP
:
zonderlijke omrekeningsfactoren komen van de Ecoinventdatabank van toonaangevende Zwitserse researchinstituten. Deze bekijken de complete proceslevenscyclus en baseren zich op aanbevelingen van de Raad voor het Wereldklimaat. De berekende CO2 footprint maakt het ons mogelijk om in onze ondernemingsstrategie ook rekening te houden met de overwegingen voor een vriendelijker milieu en met de uitwerkingen die onze handelwijze op mens en milieu heeft. In het berichtjaar 2007 kon C&A in heel Europa de emissie per vierkante meter verkoopoppervlak met 3,3% en per verkocht stuk met 9% reduceren. In vergelijking met vorig jaar stegen de emissies echter met 4,9%, veroorzaakt door de toegenomen activiteiten van de onderneming (expansie en gestegen aantal verkochte artikelen). Dat betreft vooral de sector transport waar de emissies met 15% stegen. Vooral nam het verkeer voor het van goederen voorzien van onze winkels toe. Het aandeel luchtvracht aan het totale vrachtvolume kon echter wel met meer dan 10% verlaagd worden. Op het gebied van de energievoorziening van de gebouwen konden wij ondanks uitbreiding het energieverbruik (per vierkante meter) constant houden. Door het
C O 2- F O O T P R I N T
gebruik van regeneratieve energieën bij de stroomverzorging van de winkels werden de CO2e-emissies met meer dan 15.000 ton gereduceerd. Bij zakenreizen was de tendens in totaal dalend. Het aantal van de per vliegtuig en trein afgelegde kilometers was lager, alleen bij het gebruik van personenwagens was het iets hoger. In totaal konden de door zakenreizen veroorzaakte CO2e-emissies gereduceerd worden. Bij de berekening is niet volledig rekening gehouden met de filialen in Hongarije, Slowakije en Slovenië, omdat het hier gaat om een klein aantal winkels die pas in 2007 geopend werden en daarover geen overtuigende gegevens ter beschikking stonden. In het volgende bericht zal daarmee wel rekening gehouden worden.
De milieubescherming bij C&A
Onderwerp: CO2-Footprint 109
De C&A CO2e-Footprint CO2e-Footprint in procent 3,08 % Zakenreizen
CO2e-Footprint in tonnen
62,29 % Energieverbruik door gebouwen 12.279
Zakenreizen
34,63 % Transport
Transport
137.945
190.678
Stroomverbruik
Verwarming
57.425
0 2,8 % Zakenreizen 38,11 % Transport
50.000
100.000
150.000
200.000
59,09 % Energieverbruik door gebouwen 11.687
Zakenreizen
Transport
159.279
183.293
Stroomverbruik
2006 2007
Verwarming
63.667
0
50.000
100.000
150.000
200.000
110 Het C&A engagement voor Bio Cotton
De milieubescherming bij C&A
Ons engagement voor Bio Cotton: milieubescherming en sociale verantwoordelijkheid verwezenlijken · Betere kansen voor de katoentelers · Continue opbouw en langdurig engagement · Wij nodigen onze klanten uit om ook deze weg in te slaan Na de succesvolle testintroductie in de herfst van 2007 biedt C&A sinds maart 2008 onder het label “bio-katoen” in alle Europese winkels een collectie kledingstukken aan van organisch katoen. De reden voor het nemen van deze stap naar meer ecologische verantwoordelijkheid is gemakkelijk te begrijpen: Al sinds vele jaren kunnen onze klanten kiezen uit een grote collectie textiel en schoenen van C&A, die zij zonder problemen kunnen dragen. Dit wordt gegarandeerd door een onderling nauw verbonden net van kwaliteits- en veiligheidsmechanismen, die vanaf pagina 47 beschreven staan. De klanten kunnen er zeker van zijn dat zij een veilig product van C&A in handen hebben. Sinds vele jaren werkt de onderneming C&A eraan om zijn kwaliteitsnormen te verenigen met ecologisch engagement. Om deze reden worden kledingstukken die direct op de huid gedragen worden, sinds 1994 volgens de strenge criteria van de eco-tex-standaard 100 gecontroleerd. Wij willen echter nog een belangrijke stap verder gaan – door de invoering van bio-katoen: doordat wij de organische teelt van katoen ondersteunen, kunnen wij ook de gezondheid van de boeren en het milieu beter beschermen.
Voor de conventionele methoden van de katoenteelt zijn grote hoeveelheden water en chemicaliën nodig, o.a. kunstmest, insectenbestrijdingsmiddelen en ontbladeringsmiddelen, zodat de katoen kan groeien. Deze teeltmethoden dragen enorm bij tot de beschadiging van het milieu en zijn op de korte en lange termijn gevaarlijk voor de gezondheid van de arbeiders op de plantagen en de velden. Bio-katoen wordt volgens organisch-biologische principes geteeld en voldoet aan de eisen van de Europese ecorichtlijn. De planten worden gekweekt zonder het gebruik van kunstmest of andere verboden chemische extra stoffen. In plaats daarvan wordt compost gebruikt en er worden methoden van de vruchtwissel toegepast om de planten met voedingsmiddelen te verzorgen en schadelijke insecten met biologische middelen te bestrijden. Organische landbouw kan bijdragen tot herstel van de ecologische balans op de plantages en de velden. Voor de katoenboeren is deze manier van teelt verbonden met meer werk, het kost hun meer tijd en zij moeten meer handmatig werk verrichten. Maar C&A betaalt hun hiervoor via de tussenleveranciers indirect een hogere prijs. Op deze manier stimuleren wij andere boeren om op ecologische teeltmethoden over te schake-
len en voor zichzelf gezondere werkomstandigheden te scheppen. Momenteel voldoet minder dan 1 procent van de wereldwijde katoenproduktie aan de criteria van het gecertificeerde bio-katoen. In de komende vijf jaar zullen wij het gebruik van gecertificeerd organisch katoen bij de vervaardiging van onze produkten belangrijk verhogen en wij zijn vast besloten om onze macht als detailhandelaar voor de uitbreiding van de organische teelt van katoen in te zetten – het zwaartepunt zal daarbij op India liggen. Samen met Organic Exchange en de Shell Foundation zijn wij van plan om Indiase katoenboeren erin op te leiden hoe zij hun organisch geteelde katoen in de meerwaarde-ketens kunnen integreren. Het partnerschap zal ons daarbij helpen om nieuwe organisatiestructuren in India op te bouwen met als doel
De milieubescherming bij C&A
het verder verwerken van de kennis uit dit project en het helpen van anderen bij de overschakeling op bio-katoen en het op die manier verhogen van de duurzame zakelijke activiteiten in India. Daartoe financieren wij via het C&A- initiatief voor sociale ontwikkeling (CISD = C&A Initiative for Social Development) de bouw van een school in het dorp Dharampuri. Het ligt in de provincie Madhya Pradesh, een van de voornaamste teeltgebieden van katoen in India. Ook bevorderen wij de verbreiding van kennis m.b.t. de ecologische landbouw en helpen boeren om hun kwaliteiten als ondernemers te verbeteren. Dit project heeft tot doel het leven en inkomen van 30.000 farmers, hun familie en dorpen te verbeteren. Bovendien verwachten wij dat de milieu-omstandigheden op tienduizenden hectare land verbeterd worden. Een ander aandachtspunt van dit project is het creëren van duizenden nieuwe arbeidsplaatsen. Bovendien worden verscheidene miljoenen dollars in de water- en gezondheidszorg alsmede in opleidingsinstituten in de landelijke gebieden van India die de C&A-leverantieketen voorzien van organisch katoen, geïnvesteerd. Voor ons is bio-katoen niet alleen een vluchtige trend maar een verplichting op lange termijn. In 2008 zal C&A in de totaal 16 marktlanden van Europa 12,5 miljoen kledingstukken van bio-katoen aanbieden: jeans, T-shirts, sweatshirts, ondergoed en babykleertjes. Dit komt overeen met ongeveer 7.500 ton verwerkt, ecologisch geproduceerd katoen. Door het speciaal
Het C&A engagement voor Bio Cotton 111
ontworpen label “bio-katoen” zullen onze klanten dit artikel gemakkelijk kunnen herkennen. In de komende jaren is het niet mogelijk om de conventionele katoenteelt compleet op te geven en alleen nog maar bio-katoen te gebruiken, omdat de voorziening van organisch katoen op een duurzame manier uitgebreid moet worden. Daarom kunnen onze klanten in de nabije toekomst in de C&A winkels beide soorten kleding kopen – conventionele produkten en produkten die onder de naleving van organisch-ecologische standaards vervaardigd werden. Vanaf maart 2008 kan ieder voor zich beslissen welke teelt hij met de aanschaf van het produkt wil ondersteunen. Al eerder in dit rapport (vanaf pagina 92) hebben wij beschreven wat C&A met het logo “WE C&ARE” en de handen tot uitdrukking wil brengen. Elk lid van de samenleving kan zijn bijdrage leveren tot verbetering van het milieu en de leefomstandigheden van de mensen. Tussen de klanten en de aanbieders bestaat een verbinding, want met hun koopgedrag kunnen de klanten een trend versterken of afzwakken en zelfs helemaal stoppen. Met de invoering van onze collectie van biokatoen hebben wij onze klanten de gelegenheid gegeven om te beslissen – voor het goede gevoel te kunnen helpen. De onderneming C&A heeft besloten om deze weg te gaan en een daad te stellen voor een positief engagement voor het milieu en voor de mensen in de landen waar kleding geproduceerd wordt. En wij nodigen elke klant uit om deze weg samen met ons te gaan. Onze uitnodiging
aan de klanten bestaat daarin dat de prijs, vergeleken met een kledingstuk van conventioneel geteeld katoen, op hetzelfde niveau blijft. Op de lange termijn heeft C&A tot doel om zich op de Europese markt als leidinggevende aanbieder van produkten van organisch katoen te positioneren en deze positie op de markt te gebruiken om het bewustzijn voor bio-katoen nog verder uit te breiden. Met onze grootscheepse campagne voor de invoering van bio-katoen willen wij anderen motiveren op dit gebied ook zelf iets te gaan doen.
112 Doelen
Doelen Behalve het algemene doel om in de komende jaren ook verder tot de top-5 ondernemingen van de kledingindustrie in Europa te behoren, wil de onderneming op de gebieden besparing van verpakkingsmateriaal, recycling, hernieuwbare energiebronnen, eco-store, efficiënt transport en bio-cotton eveneens bij de eerste vijf bedrijven zijn. ·Uitbreiding van de dialoog en de coöperatie met verschillende belangengroepen ·Intensivering van de interne en externe communicatie en bekendmaking van ons CSR-engagement ·Verhoging van het aandeel vrouwelijke kaderleden; evolutionair in de komende jaren ·Verdere opleiding van het leidinggevend personeel, de bevordering van de tewerkstelling en dit in samenspel met trends op de markt en in de maatschappij ·Uitbreiding van het aantal fulltime jobs in Europa ·Intensivering van de samenwerking met andere ondernemingen uit de branche direct en via bonden en informatiegroepen. ·Optimalisering van de standaard voor de produktveiligheid van alle aangeboden produkten ·Optimalisering van de controle- en testsystemen in de kwaliteitsgebieden
·Intensivering van de interne en externe scholingen over het onderwerp sociale standaards ·Optimalisering van de integrering van de Code of Conduct binnen de textielketen ·Analyse van diverse mogelijkheden om te hoge werktijden te voorkomen in fabrieken van bepaalde produktielanden ·Verdere ontwikkeling van richtlijnen voor de produktie bij thuiswerk ·Intensivering van de controleprogramma’s in verdere sectoren van de textile keten ·verhoging van de controlecapaciteiten in de belangrijkste produktiemarkten ·Uitbreiding van de “Suppliers Compliance Performance” databank ·Overdracht van kennis en competenties die de fabrikanten helpen om hun procede’s verbeteren en daarmee te voldoen aan de eisen van de C&A gedragscode ·Betere controle m.b.v. de reductie tot maximaal 800 leveranciers en het daarmee verbonden aantal toeleverbedrijven ·Concentratie op minder produktielanden ·Meer transparantie door een verdere verhoging van het aandeel direct in koop ·Uitbreiding van de bevordering en ondersteuning van diverse sociale projecten in de producerende landen resp. in de landen waar wij filialen hebben
·Continue verhoging van het gebruik van hernieuwbare energie tot 2010 ·CO2 besparing van meer dan 100.000 ton in 2010 ·Opening van de eerste CO2-neutrale eco-store 2008 ·Verandering van alle winkels en uitrusting van de nieuwe filialen met het stroomsparende verlichtingssysteem “Elite” ·Verhoging van het aandeel aan energiebesparende kassa’s en dataverwerkingsapparatuur ·Verhoging van het gebruik van recycled of FSC-gecertificeerd materiaal ·Verhoging van de transportverpakking uit recycled materiaal tot op 50% tot 2009 ·Volledig gebruik van papier uit 100% recycled ruwe grondstoffen tot eind 2008 ·Uitbreiding van het aandeel van Euro-Norm 5 vrachtwagens in het transportvolume van circa 90% tot 2010 ·Verhoging van het aantal transporten per spoor met ca. 50% ·Uitbreiding van het aandeel Bio Cotton aan het gehele katoenassortiment ·Opleiding en bevordering van katoentelers met als doel hun geteelde bio-katoen in de meerwaardeketen te integreren ·Een duidelijke verhoging van het aanbod van producten die uit organisch geteeld ruw materiaal geproduceerd worden
Index
114 Beoordeling van dit rapport
Index
Beoordeling van dit rapport Medewerkersvertegenwoordiging Het engagement van C&A om doelen te definiëren die de vervaardiging en de verkoop van produkten in hoge mate in overeenstemming brengen met een ethische, sociale en ecologische verantwoording, ondersteun en waardeer ik tegelijk. In mijn hoedanigheid van vertegenwoordiger van de werknemers stel ik het zeer op prijs, dat ook onderwerpen zoals de voorwaarden voor de indienststelling, waarbij ook rekening gehouden wordt met familie en beroep, alsmede de oprichting van een Fairness-kanaal in dit bericht nader besproken worden. Het laat zien dat C&A een sociale verantwoordelijkheid tegenover zijn medewerkers betracht en daar ben ik het zeer mee eens. Wat mij bijzonder beviel, was dat C&A het over de belangrijkste bron heeft: “De medewerkers van C&A”. Ik was in deze brochure vooral onder de indruk van de veelzijdigheid van de activiteiten, waarmee C&A zich constructief en open verklaart. De beschrijvingen van de textielproduktie in de landen waar voor C&A gewerkt wordt, laten zien dat er problemen opgelost moeten worden om voor de arbeiders in deze landen faire basisvoorwaarden zeker te stellen. Voor de toekomst zal dat zeker niet gemakkelijker worden, want de toenemende wens van de klanten naar lagere prijzen verhoogt de druk op de inkoop. Deze prijsdruk zou voor veel leveranciers sterker kunnen worden en juist dit kan op de werknemers, vooral in de Aziatische landen, een negatieve uitwerking hebben.
Het zal zeker een uitdaging voor de toekomst zijn om de klanten in onze winkels mode van goede kwaliteit tegen prijzen aan te bieden die leiden tot een faire handel met de fabrikanten en daarmee samenhangend het behoud van de gedefinieerde standaards of zelfs tot verbeteringen. Maar wat ik heel positief vind, is dat C&A zich in dit bericht bereid toont om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen. Roswitha Prangenberg, C&A Information and Communication Forum
Kwaliteitsmanagement “C&A heeft in de strategisch belangrijkste produktielanden in Azië en Europa teams opgericht om de kwaliteit zeker te stellen. Op die manier wordt ter plaatse gegarandeerd, dat de goederen voldoen aan de eisen van de markt en dat de klanten meer dan tevreden zijn met de kwaliteit van C&A. Een wezenlijk bestanddeel van de kwaliteitszekerstelling zijn daarbij zowel de hoge eisen aan de kleurechtheid en de goede pasvorm als het gemakkelijke onderhoud. Bij C&A spelen de controles op verboden schadelijke chemische stoffen een belangrijke rol. Deze stoffen en andere produkten van C&A worden door
de SGS en ook andere instituten sinds vele jaren continu getest. Deze tests verlopen volgens een sinds vele jaren geoptimaliseerde procedure en garanderen daarmee een hoge mate van produktveiligheid. Een wezenlijk bestanddeel van de controles op schadelijke stoffen zijn allereerst omvangrijke chemische onderzoeken in onze laboratoria in de produktielanden. De tweede stap is de controle van de goederen die per schip naar Europa (in de bestemmingslanden) getransporteerd worden. Hierdoor kan de produktveiligheid nog verder verhoogd worden. Terwijl de markt zich over het algemeen beperkt tot de wettelijk geregelde controle van de goederen, verlangt C&A dat zijn goederen vervaardigd zijn conform een intern gedefinieerde lijst voor schadelijke stoffen, die verder gaat dan de standaardwetgeving. In veel gevallen verlangen onze klanten, dat het chemisch onderzoek alleen uitgevoerd wordt op de grote oppervlakken van de produkten. Bij C&A is dat anders: hier worden ook accessoires zoals stiksels, opdrukken en naaigaren onderzocht. Met betrekking tot het deel “Kwaliteitsmanagement” in het bericht kunnen wij samenvattend vaststellen, dat C&A in zijn marktsegment tot de toonaangevende ondernemingen behoort wat de controle en het vermijden van chemische stoffen in kleding betreft.” Dr. Helmut Krause, SGS
Index
Beoordeling van dit rapport 115
Sociale standaards en sociale projecten Berichten over de duurzaamheid kunnen niets anders zijn dan tussenberichten, want zij geven informatie over de huidige positie van een onderneming op weg naar meer duurzaamheid en verantwoordelijkheid. Op deze weg is de aanpak van steeds weer nieuwe onderwerpen en problemen net zo belangrijk als de moed toe te geven, dat men de wereld niet van de ene op de andere dag en zonder bondgenoten kan veranderen. “terre des hommes kent een deel van het hier genoemde werk van het gezamenlijke engagement tegen uitbuitende kinderarbeid in India. Daarbij waarderen wij de duidelijkheid en vooral de vastberadenheid van het engagement van C&A, die zowel bij de implementering van de gedragscode als bij de Corporate Giving blijken. Door samenwerking vol vertrouwen konden wij uitbuitende kinderarbeid in exportbedrijven terugbrengen. Om ervoor te zorgen dat werkende kinderen ook echt een alternatief hebben en niet in kleinere bedrijven of op straat belanden, zijn er gewone en beroepsscholen nodig. Met hulp van C&A hebben de projectpartners van terre des hommes bijvoorbeeld in Tirupur, één van de Indiase textielcentra, duizenden meisjes en jongens uit uitbuitende arbeidscontracten bevrijd en voor hen een gekwalificeerde beroepsopleiding mogelijk gemaakt. Als een van de belangrijkste opdrachtgevers op deze standplaats versterkt de steun van C&A het aanzien en de onderhandelingsbasis van de projectpartners van terre des hommes tegenover werkgevers en overheidsinstanties.
terre des hommes dankt C&A voor de voortdurende ondersteuning van het project en voor de gezamenlijke inzet tegen de uitbuiting van kinderen en ten gunste van menswaardige levensomstandigheden.” Barbara Küppers, terre des hommes
Milieu “Het gedeelte “Milieubescherming bij C&A” van het C&A duurzaamheidsbericht 2008 richt zich op energie-efficiëntie en de inzet van hernieuwbare energieën, in het bijzonder bij de voorzieningen in gebouwen en wat transport/ logistiek betreft. De nadruk wordt gelegd op de omvangrijke berekening van de emissies van drijfgassen (CO2) die het mogelijk maken om de doelen en het succes van maatregelen te kwantificeren. Gezien de negatieve gevolgen van de klimaatverandering en stijgende energieprijzen lijkt deze benadrukking van de energie-efficiëntie zinvol. De biocotton-produkten zonder toeslag zijn een milieu-innovatie met een breedte-effect op alle C&A winkels, die goed bij de “value-for-money”-filosofie past. Bovendien zijn er afzonderlijke projecten (bijv. eco-store) met een grote signaalwerking die in de praktijk getest worden. Deze proeven zijn veelbelovend voor zover zij ook op andere winkels toegepast worden; zij zijn voor de klanten en medewerksters van C&A begrijpelijk en kunnen door de centrale van het concern geregeld worden.
Het bericht laat niet zien welke grondstoffen en energie er van het begin van de produktieketen tot aan het kledingstuk gebruikt worden. Door het gebruik van bio-katoenprodukten verlaagt C&A het verbruik van energie en grondstoffen, alsmede de afgifte van problematische stoffen aan het milieu, op een effectieve manier. C&A zou zijn eigen sociale engagement moeten volgen en ook wat het milieu betreft nog sterker over de grenzen van de eigen onderneming heen, actief moeten worden. De oprichting van de overkoepelende werkgroep milieu, waaraan de bedrijfsleiding deelneemt, de coöperatie van de over de landsgrenzen heen milieugevolmachtigden en het informatieplatform GIN dat de transparantie bevordert, kunnen de implementering en uitbreiding van deze maatregelen bevorderen. Een effectieve milieubescherming bij C&A is er zeker ook van afhankelijk of de medewerksters van C&A daaraan meedoen en deze actief kunnen uitdragen. triple innova adviseert C&A op het gebied van de conformiteit van het duurzaamheidsbericht met de richtlijnen van de Global Reporting Initiative en bij de berekening van de veroorzaakte emissies van drijfgassen”. Prof. Dr.-Ing. Holger Wallbaum, triple innova
116 Beoordeling van dit rapport
Bio Cotton Op het gebied van de duurzaamheid kunnen detailhandelaren een enorm grote invloed uitoefenen. Zij kunnen het ecologische en sociale profiel van hun activiteiten kritisch bekijken en maatregelen nemen om hun prestaties wat de milieuvriendelijkheid en sociale verantwoordelijkheid betreft te verbeteren en daardoor hun resultaat te optimaliseren. Voor detailhandelaren die kleding van katoen verkopen, is de overgang op organisch geteeld katoen een beslissende stap op weg naar meer duurzaamheid. Sinds 2004 werkt Organic Exchange bij de ontwikkeling van de strategie van de overschakeling op organisch katoen nauw samen met C&A. In deze periode heeft de onderneming heel wat bereikt: • geleerd en begrepen wat de belangrijkste milieu- en sociale problemen zijn die met de katoenproduktie verbonden zijn en heeft onderzocht welke mogelijkheden er zijn voor een verbetering. • een strategisch en langdurig begin voor de overschakeling op organisch katoen ontwikkeld, waarmee het zowel zijn zaken kan uitbreiden als belangrijke bijdragen kan leveren voor meer sociale verantwoordelijkheid en milieubescherming. • duidelijke doelen voor het beleid in hun programma voor de overschakeling op organisch katoen bepaald en de overeenkomstige financiële middelen en medewerkers ter beschikking gesteld om er een succes van te maken.
Index
• nauw met de toeleveranciers en de eco-boeren, ook weer nauw met hun toeleveranciers samengewerkt om nieuwe modellen voor coöperatief zakendoen ten bate van beide partijen te ontwikkelen. • in de verdere opleiding van de eco-boeren en in de verdere sociale ontwikkeling van de landbouwgemeenten geïnvesteerd. • zijn klanten modieuze kleding van bio-katoen aangeboden en hen geïnformeerd over het nut van de organische teelt. De beslissingen en maatregelen die tot nu toe getroffen zijn, hebben ertoe geleid dat C&A in 2007 tot de wereldwijd op twee na grootste afnemer van organisch katoen en tot de toonaangevende aanbieder van kleding van organisch katoen geworden is. Wij konden zien hoe C&A in het engagement voor organisch geteeld katoen “zijn weg gaat”, zoals het in het gedeelte over bio-katoen in dit rapport beschreven is. Wij hopen dat het voorbeeld van C&A andere ondernemingen ertoe inspireert om hetzelfde te doen. Rebecca Calahan-Klein, Organic Exchange
Index
In het bericht gebruikte afkortingen 117
In het bericht gebruikte afkortingen ACFTU
All-China Federation of Trade Unions
GfK
Gesellschaft für Konsumforschung
AFIRM
Apparel and Footwear International Risk Substances List Management Working Group
GIN
General Information Network
GPSD
General Product Safety Directive
BSR
Business for Social Responsibility
GRI
CHI
Child Helpline International
CICF
C&A Information and Communication Forum
Global Reporting Initiative EC = Ecologic EN = Environmental LA = Labor HR = Human Ressorces SO = Social PR = Product
CISD
C&A Initiative for Social Development
CITES
Convention on International Trade in Endangered Species
CMT
Cut, Make and Trim
CMT
GSCP
Global Social Compliance Programme
IFRS
International Financial Reporting Standards
Crisis Management Team
ILO
International Labor Organisation
CNTAC
Chinese National Textile & Apparel Council
ISO 14001 International Oranization for Standardization
CSA
Corporate Social Affairs
NRO
Nichtregierungsorganisation
NPO
Non-Profit-Organisation
OECD
Organisation for Economic Co-Operation and Development
CSC9000T China Social Compliance for Textile and Apparel Industry CSR
Corporate Social Responsibility
EEB
European Executive Board
QAD
Quality Assurance Department
EPC
Electronic Product Code
QCC
Quality Conformity Check
FSC
Forest Stewardship Council
QUIS
Quality Interactive System
GDI
General Delivery Instructions
RAPEX
Rapid Exchange of Information System
REACH
Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals
RFID
Radio Frequency Identification
SASAC
State-owned Assets Supervision and Administration Commission of the State Council
SAVIS
Suppliers Advise Via Internet System
SOCAM
Service Organisation for Compliance Audit Management
TÜV
Technischer Überwachungsverein
118 De richtlijnen van GRI
Wij hebben deze groepen waarmee wij op bepaalde punten resp. in geselecteerde projecten samenwerken en die ons ook door de praktische samenwerking kennen, gevraagd dit bericht of gedeelten daarvan aan de hand van hun vakcompetentie te beoordelen. Een overzicht van de commentaren vindt u vanaf pagina 116. Na het doorlezen van de voorgeschreven G3-matrix van de toepassingsniveaus en de beoordelingen delen wij de inhoud van dit rapport in op niveau B+.
Toepassingslevel van het bericht
G3-gegevens over het berichtsprofiel
G3-publicatie van het managementbeginsel
G3-prestatie-indicatoren en aanvullende branche-specifieke prestatie-indicatoren
C
Er moet bericht worden over de criteria: 1.1 2.1 - 2.10 3.1 - 3.8, 3.10 - 3.12 4.1 - 4.4 , 4.14 - 4.15
Publicatie niet vereist
Gegevens over minstens tien G3-kern-indicatoren; die zouden daarbij uit het sociale/ maatschappelijke, uit het economische en uit het ecologische bereik elk minstens één indicator moeten bevatten.
*Voor zover er voor de branche een definitieve versie bestaat.
C+
B Aanvullend bij de onder level C genoemde criteria, moet er over volgende criteria bericht worden: 1.2 3.9, 3.13 4.5 - 4.13, 4.16 - 4.17
Het managementbeginsel wordt voor elke indicatorencategorie gepubliceerd
Gegevens over minstens 20 G3kern-indicatoren; die zouden daarbij elk minstens één indicator uit het economische en ecologische bereik, alsmede uit de bereiken rechten van de mens, arbeid, samenleving en produktverantwoording moeten bevatten.
B+
A
A+
Dezelfde eisen als voor level B
Het managementbeginsel wordt voor elke indicatorencategorie gepubliceerd
Gegevens over elke G3-indicator en over elke aanvullende branchespecifieke indicator.* Rekening houdend met het belangenprincipe moet òf: a) de indicator afgebeeld of b) verklaard worden, waarom daarover geen gegevens meegedeeld kunnen worden.
als het bericht extern bevestigd werd
Het C&A rapport “verantwoordelijk handelen” 2008 werd intern verzorgd door de CSR-Monitoring Group en opgesteld volgens alle relevante informatie van de overeenkomstige vakafdelingen bij C&A Europa. Daarna werd alle informatie gecontroleerd door de afdeling Corporate Social Affairs CSA , die ook voor dit bericht verantwoordelijk is. Aanvullend werd het rapport beoordeeld door interne en externe belangengroepen of personengroepen.
als het bericht extern bevestigd werd
www.globalreporting.org
De interne en externe controle en beoordeling van dit C&A bericht – GRI toepassingslevel
als het bericht extern bevestigd werd
De Global Reporting Initiative GRI heeft samen met internationale commissies en experts een richtlijn voor de structuur van duurzaamheidsberichten ontwikkeld. Deze moet de ondernemingen steunen om hun engagement voor economische, ecologische en sociale onderwerpen te beschrijven. De berichtgeving geschiedt op vrijwillige basis. De richtlijnen worden voortdurend verder ontwikkeld om een internationaal geldende standaard voor de kwaliteit en de vergelijkbaarheid van de afzonderlijke berichten te scheppen. De definitieve versie van het daartoe behorende Sector Supplement Apparel and Footwear, aan het ontstaan waarvan C&A actief heeft meegewerkt, was bij het ter perse gaan nog niet voorhanden. Toch werd in dit bericht met deze principes en enkele indicatoren rekening gehouden. Met de hier opgenomen index kunt u de structuur van de GRI-richtlijnen met de inhoud van het bericht vergelijken.
Standaard-informatie
De richtlijnen van GRI
Index
Index
Profiel van dit CSR-rapport · GRI-Index 119
Profiel van dit CSR-rapport · GRI-Index Strategie en analyse 1.1 1.2
3.3 3.4
Een verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie. 5 Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden. 9, 11 ff
Organisatieprofiel Naam van de organisatie. 16 Voornaamste merken, producten en/of diensten. 16 Operationele structuur van de organisatie, met inbegrip van divisies, werkmaatschappijen, dochterondernemingen en samenwerkingsverbanden. 10, g.b. 2.4 Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie. 16 2.5 Het aantal landen waar de organisatie actief is. 16 2.6 Eigendomsstructuur en de rechtsvorm. 16 2.7 Afzetmarkten 16 2.8 Omvang van de verslaggevende organisatie. 16 2.9 Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft omvang, structuur of eigendom. 20 ff 2.10 Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode werden toegekend. 19 2.1 2.2 2.3
Berichtparameters 3.1 3.2
Verslagperiode Datum van het meest recente verslag.
Verslaggevingscyclus Contactpunt voor vragen over het verslag.
U2, 6 U3
Omvang en grenzen van het bericht
Corporate Governance
Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag. 11 ff 3.6 Afbakening van het verslag. U2 3.7 Specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag. U3 3.8 Basis voor verslaggeving over samenwerkingsverbanden, dochterondernemingen in gedeeltelijk eigendom, gehuurde faciliteiten, uitbestede activiteiten g.g. 3.9 De technieken en berekeningsgrondslagen voor gegevensmetingen . Interne statistieken, audit-analyses, interne reporting-systemen 3.10 Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte informatie, waarom werden de gegevens op nieuw afgebeeld. g.g. 3.11 Significante veranderingen van de omvang, de afbakening of meetmethoden. U2, 6
4.1 4.2
3.5
GRI Content Index 3.12 Tabel voor de standaardonderdelen in het verslag. 119 ff
Bevestiging U2, 6 U2, 6
Governance, verplichtingen en engagement
3.13 Beleid en huidige praktijk met betrekking tot het betrekken van externe assurance van het verslag.
118
De bestuursstructuur van de organisatie. 11 Geeft aan of de voorzitter van het hoogste bestuurslichaam eveneens een leidinggevende functie heeft. ja 4.3 Vermeldt het aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden van het hoogste bestuurslichaam. geen 4.4 Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid geven om aanbevelingen te doen aan of medezeggenschap uit te oefenen op het hoogste bestuurslichaam. 23, 28, 30 4.5 Een koppeling tussen vergoedingen voor leden van het hoogste bestuurslichaam en de prestaties van de organisatie. ja 4.6 Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam waarborgt dat strijdige belangen worden vermeden. 11, 28 4.7 Proces voor het bepalen van de kwalificaties en expertise van de leden van het hoogste bestuurslichaam. 11 4.8 Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangspunten die van belang zijn voor de organisatie. 30, 62 ff 4.9 Procedures van het hoogste bestuurslichaam voor het overzien van de economische, milieu-gerelateerde en sociale prestaties. 9 ff, 64, 91 ff 4.10 Processen voor het evalueren van de eigen prestaties van het hoogste bestuurslichaam. 11
120 Prestatie-indicatoren volgens G3
Index
Prestatie-indicatoren volgens G3 Verplichting tegenover externe initiatieven 4.11 Toelichting over de toepassing van het voorzorgsprincipe door de verslaggevende organisatie. 11 4.12 Extern ontwikkelde economische, milieu-gerelateerde en sociale handvesten, principes of andere initiatieven. 25, 62 ff 4.13 Lidmaatschap van verenigingen. 35 f
Het erbij betrekken van stakeholders 4.14 Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken. 35 f 4.15 Basis voor selectie van belanghebbenden die moeten worden betrokken. 35, 82 4.16 Benadering van het betrekken van belanghebbenden. 59 ff, 75 ff 4.17 De voornaamste onderwerpen en vraagstukken die naar voren zijn gekomen door de betrokkenheid van belanghebbenden. 35 f, 70 ff
Arbeidspraktijken en menswaardige tewerkstelling Managementbeginsel
15, 25 ff, 30 f, 33 f, 113 f
Aspect: Tewerkstelling LA1 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio. 25, 27 LA2 Totaal aantal en snelheid van personeels-verloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio. 25 ff, g.b. LA3 Uitkeringen aan voltijdmedewerkers die niet beschikbaar zijn voor deeltijdmedewerkers, per grootschalige activiteit. geen
Aspect: Werknemer/werkgever-relatie LA4 Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt. 100% LA5 Minimale opzegtermijn(en) in verband met operationele veranderingen, inclusief of dit wordt gespecificeerd in collectieve overeenkomsten. Overeenkomstig nationale bepalingen van 2 tot maximaal 52 weken
Aspect: Arbeidsbescherming LA6 Percentage van het totale personeelsbestand dat is vertegenwoordigd in formele gezamenlijke arbo-commissies van werkgevers en werknemers die bijdragen aan de controle op en advies over arbo-programma’s. 100% LA7 Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio. g.g.
LA8 Opleidings-, trainings-, advies-, preventie- en risicobeheersingsprogramma’s ten behoeve van personeelsleden, hun families of omwonenden in verband met ernstige ziekten. g.g. LA9 Afspraken over arbo-onderwerpen vastgelegd in formele overeenkomsten met vakbonden. geen
Aspect: Opleiding, bijscholing LA10 Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteedt aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie. 25 ff, g.b. LA11 Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan. 25 ff, g.b. LA12 Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatie- en loopbaan-ontwikkeling. Tot 100% - afhankelijk van werkgebied of opdracht
Aspect: Verscheidenheid en gelijke kansen LA13 Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van medewerkers per categorie, naar geslacht, leeftijdsgroep, het behoren tot een bepaalde maatschappelijke minderheid en andere indicatoren van diversiteit. 25 ff, g.b. LA14 Verhouding tussen basissalarissen van mannen en vrouwen per medewerkerscategorie. 100%
Index
Prestatie-indicatoren volgens G3 121
Rechten van de mens Managementbeginsel
Aspect: Kinderarbeid 15, 59 ff, 70 ff, 113 f
Aspect: Investerings- en aanschafmethoden HR1 Percentage van en totaal aantal aanmerkelijke investeringsovereenkomsten waarin clausules over mensenrechten zijn opgenomen of waarvan de naleving van de mensenrechten is getoetst. 62 ff HR2 Percentage belangrijke leveranciers en aannemers die getoetst zijn op naleving van de mensenrechten en op getroffen maatregelen. 70 HR3 Totaal aantal uren personeelstraining over be-leid en procedures betreffende aspecten van mensenrechten die relevant zijn voor de activi-teiten, met inbegrip van het percentage van het personeel dat de trainingen gevolgd heeft. geen
HR6 Activiteiten waarvan is vastgesteld dat er een aanzienlijk risico is van gevallen van kinderarbeid, alsmede de maatregelen die zijn getrof-fen gericht op de uitbanning van kinderarbeid. 36, 64 ff, 82
Aspect: Dwangarbeid en verplichte arbeid HR7 Activiteiten waarvan is vastgesteld dat er een aanzienlijk risico is van gevallen van gedwongen of verplichte arbeid, alsmede de maatregelen die zijn getroffen gericht op de uitbanning van gedwongen of verplichte arbeid.70 ff, g.b.
Aspect: Vrijheid tot het oprichten van een vereniging en recht op collectieve onderhandelingen HR5 Activiteiten waarvan is vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden voor het recht op de uitoefening van de vrijheid van vereniging en collectieve arbeidsonderhandelingen, alsmede de maatregelen die zijn getroffen ter ondersteuning van deze rechten. 70 ff
Aspect: Corruptie SO2 Percentage van en totaal aantal bedrijfseenheden geanalyseerd op corruptiegerelateerde risico’s. 100% SO3 Percentage van het personeel dat training in anticorruptiebeleid en -procedures van de organisatie heeft gevolgd. Management 100% en de daarvoor relevante medewerkers SO4 Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie. 25 ff, 62
Aspect: Veiligheidsmethoden HR8 Percentage van het beveiligingspersoneel dat training heeft gevolgd in het beleid of de procedures van de organisatie betreffende aspecten van de mensenrechten die relevant zijn voor de activiteiten. n.r.
Aspect: Gelijke behandeling HR4 Totaal aantal gevallen van discriminatie en de getroffen maatregelen. g.g.
schappen bepalen en beheren, waaronder vestiging, activiteiten en vertrek in een regio. g.g.
Aspect: Rechten van de oorspronkelijke bewoners HR9 Totaal aantal gevallen van overtreding van de rechten van de inheemse bevolking, alsmede de getroffen maatregelen. n.r.
Gemeenschap Managementbeginsel
15, 30 f, 75 ff, 113 f
Aspect: Gemeenschap SO1 Aard, reikwijdte en effectiviteit van alle programma’s en methoden die de effecten van de activiteiten op gemeen-
Aspect: Politiek SO5 Standpunten betreffende publiek beleid en deelname aan de ontwikkeling ervan, evenals lobbyen. geen SO6 Totale waarde van financiële en in-natura-bijdragen aan politieke partijen, politici en gerelateerde instellingen per land. geen
Aspect: Gedrag in strijd met de concurrentie SO7 Totaal aantal rechtszaken vanwege concurrentiebelemmerend gedrag, anti-kartel-, en monopolistische praktijken, alsmede de resultaten van deze rechtszaken. geen
122 Prestatie-indicatoren volgens G3
Index
Aspect: het naleven van de wetten SO8 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van wet- en -regelgeving. geen
Economische indicatoren Managementbeginsel
EC6 Beleid, methoden en deel van uitgaven betreffende lokaal gevestigde leveranciers op belangrijke bedrijfslocaties. n.r. EC7 Procedures voor lokale personeelswerving en aandeel van het topkader dat afkomstig is uit de lokale gemeenschap op belangrijke bedrijfslocaties. bijna 100% plaatselijk personeel in leidinggevende posities
11 f, 15 f, 20 ff, 39 ff, 113 f
Aspect: economische prestatie
Aspect: Indirecte economische effecten
EC1 Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeels-vergoedingen, donaties en overige maatschap-pelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden. g.g. EC2 Financiële implicaties en andere risico’s en mogelijkheden voor de activiteiten van de organisatie als gevolg van klimaatverandering. 18, 89 ff, g.b. EC3 Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie. g.g. EC4 Significante financiële steun van een overheid. NL: Beroepsbegeleidende studietoelage A: Studietoelage · B: Studietoelage D: Vergoeding bij deeltijd-arbeid voor oudere medewerkers
EC8 Ontwikkeling en gevolgen van investeringen in infrastructuur en diensten die voornamelijk ten behoeve van het algemeen nut worden geboden door middel van verplichtingen van commerciële aard, dan wel in natura of pro bono. 77 ff, g.b. EC9 Inzicht in en beschrijving van significante indirecte economische gevolgen, waaronder de omvang ervan. 77 ff, g.b.
Aspect: Marktpresentie EC5 Spreiding in de verhouding tussen het standaard aanvangssalaris en het lokale minimumloon op belangrijke bedrijfslocaties. 25 ff, g.b.
EN4 Indirect energieverbruik door primaire bron. 89 ff EN5 Energie die bespaard is door besparingen en efficiëntieverbeteringen. 93 f, 99, 104 ff, g.b. EN6 Initiatieven ten behoeve van energie-efficiënte of op duurzame energie gebaseerde producten en diensten, evenals verlagingen van de energie-eisen als resultaat van deze initiatieven. n.r. EN7 Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde verlaging. 93 f, 99, 104 ff
Aspect: water EN8 Totale wateronttrekking per bron. 101 EN9 Waterbronnen waarvoor wateronttrekking significante gevolgen heeft. n.r. EN10 Percentage en totaal volume van gerecycled en hergebruikt water. 0%
Aspect: bio-diversiteit
Milieu Managementbeginsel
15, 18, 89 ff, 113 f
Aspect: materialen EN1 Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht of volume. 89 ff, g.b. EN2 Percentage van de gebruikte materialen dat bestaat uit afval uit externe bronnen. 89 ff, g.b.
Aspect: energie EN3 Direct energieverbruik door primaire energiebron. g.g.
EN11 Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden. Rekening houdend met land dat eigendom is van de organisatie of dat door de organisatie gehuurd of beheerd wordt. n.r. EN12 Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op de biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden. n.r. EN13 Beschermde of herstelde habitats. n.r.
Index
Prestatie-indicatoren volgens G3 123
EN14 Strategie‘n, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van de gevolgen van de biodiversiteit. n.r. EN15 Aantal op de rode lijst van de IUCN vermelde soorten en soorten op nationale bescher-mingslijsten met habitats in gebieden binnen de invloedssfeer van bedrijfsactiviteiten, ingedeeld naar hoogte van het risico van uitsterven. n.r.
Aspect: emissies, afvalwater en afval EN16 Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht. 93 f, 104 ff, 109 EN17 Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht. 93 f, 104 ff, 109 EN18 Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen. 93 f, 99 ff, 104 ff, g.b. EN19 Emissie van ozonafbrekende stoffen naar gewicht. n.r. EN20 NOx, SOx en andere significante luchtemissies naar type en gewicht. n.r. EN21 Totale waterafvoer naar kwaliteit en bestemming. 101 EN22 Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode. 99, g.b. EN23 Totaal aantal en volume van significante lozingen. geen EN24 Gewicht van getransporteerd, geïmporteerd, geëxporteerd of verwerkt afval dat als gevaarlijk geldt op grond van bijlage I, II, III en VIII van de Conventie van Bazel en het percentage afval dat internationaal is getransporteerd. geen EN25 Benaming, grootte, beschermingsstatus en biodiversiteitswaarde van wateren en gerelateerde habitats die
significante gevolgen ondervinden van de waterafvoer en -afvloeiing van de verslaggevende organisatie. n.r.
Produktverantwoording Managementbeginsel
15, 23 f, 47 ff, 54 f, 113 f
Aspect: produkten en dienstverleningen
Aspect: geheel
EN26 Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van producten en diensten en de omvang van deze compensatie. 93 f, 99 ff, 104 ff, 110 ff EN27 Percentage producten dat is verkocht en waarvan de verpakking is ingezameld, naar categorie. Voor onze gebruikte produkten stellen wij geen verzamelplaatsen ter beschikking, omdat hiervoor in de belangrijkste afzetmarkten een functionerend verzamelsysteem bestaat.
PR1 Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid en veiligheid worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van belangrijke product- en dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onderhevig zijn. 59, 93 f, 99 ff, 104 ff PR2 Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten gedurende de levens-duur, naar type resultaat. geen
Aspect: het naleven van de rechtsvoorschriften EN28 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en -regelgeving. geen
Aspect: transport EN29 Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen en mate-rialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden. 104 ff
Aspect: geheel EN30 Totale uitgaven aan en investeringen in milieubescherming naar type. 92, g.b.
Aspect: het kenbaar maken van produkten en dienstverleningen PR3 Type informatie over producten en diensten dat verplicht wordt gesteld door procedures en het percentage van belangrijke producten en diensten die onderhevig zijn aan dergelijke informatie-eisen. Richtlijn voor het kenbaar maken van textiel 100%, richtlijn voor het kenbaar maken van schoenen 100%, CEE voor speelgoed en zonnebrillen 100%, diverse nationale rechtelijke eisen en plichten tot het kenbaar maken van lederen artikelen 100%, ecotex certificaat, Bio Cotton Label
124 Prestatie-indicatoren volgens G3
PR4 Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende informatie over en etikettering van producten en diensten, naar type resultaat. Een; foute kenbaarmaking van lederen artikelen in Frankrijk PR5 Beleid ten aanzien van klanttevredenheid, met inbegrip van resultaten van onderzoeken naar de klanttevredenheid. 19, 35, g.b.
Aspect: reclame PR6 Programma’s voor de naleving van wetten, standaarden en vrijwillige codes met betrekking tot marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring. 23, 92, g.b. PR7 Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring, naar type resultaat. Twee gevallen tijdens uitverkoop in België
Aspect: bescherming van de gegevens van de klant PR8 Totaal aantal gegronde klachten over inbreuken op de privacy van klanten en het kwijtraken van klantgegevens. geen
Aspect: naleving van de wettelijke voorschriften PR9 Monetaire waarde van significante boetes wegens het niet-naleven van wet- en -regelgeving betreffende de levering en het gebruik van producten en diensten. geen
Opmerkingen Bij het ter perse gaan van dit rapport beschikten wij nog niet over de definitieve versie van de Sector Supplement Apparel and Footwear. Toch hebben wij gedeeltelijke informatie en indicatoren in dit bericht opgenomen. g.b. g.g. O 1-4 n.r.
gedeeltelijke bericht geen gegevens Omslagpagina 1 tot 4 niet relevant
Mocht u vragen en opmerkingen hebben, dan kunt u op de volgende adressen contact met ons opnemen:
C&A Europa Corporate Social Affairs Wanheimer Straße 70 40468 Düsseldorf Duitsland
C&A Europa Corporate Social Affairs Senneberg Jean Monnetlaan 1804 Vilvoorde België E-Mail:
[email protected]
Contactpersoon voor dit bericht: C&A Europa Corporate Social Affairs Frank Hoendervangers Düsseldorf/Brussel April 2008
Dit bericht werd gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. SGS-COC-003490
