Veiligheidswijzer 2012-2013 ®
uningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Ned uwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Dr GELDERLAND-ZUID el - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbe DENK VOORUIT! umen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Wa chen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Mi n aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen en - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuw erijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Ge lsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubber est Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lin al - Maasdriel - Millingen Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de R der-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culembo uten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmege l - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek umen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Wa chen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Mi n aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen en - Culemborg - Druten - Geldermalsen - GroesWijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen oesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - Wes as en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaa asdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbom euningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - N uwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg uten - Geldermalsen - Groesbeek - Heumen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen bbergen - West Maas en Waal - Wijchen - Zaltbommel - Beuningen - Buren - Culemborg - Druten - Geldermalsen - Groesbeek umen - Lingewaal - Maasdriel - Millingen aan de Rijn - Neder-Betuwe - Neerijnen - Nijmegen - Tiel - Ubbergen - West Maas en Wa
Samen werken aan een veilig Gelderland-Zuid
Algemeen
Colofon Deze Veiligheidswijzer® is een uitgave van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en de politie GelderlandZuid. Het boekwerkje informeert u over veiligheid en leefbaarheid en over de bereikbaarheid van de diverse hulpverleningsdiensten. De uitgave wordt in een oplage van circa 182.000 exemplaren huis-aanhuis verspreid onder alle inwoners van de regio Gelderland-Zuid.
Uitgever Sypro Media Groep BV in samenwerking met de hulpverleningsdiensten Redactie Afdeling Communicatie, Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Afdeling Communicatie, politie Gelderland-Zuid. Redactieadres Postbus 9109, 6500 HL Nijmegen Telefoon 0900-8844 Eindredactie Gosselink Tekst, Vierakker.
Foto’s Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Gemeente Nijmegen Fotografie Arno Roozeboom, Nijmegen Henk Baron, Ooij Dit boekje is geheel verzorgd door Sypro Media Groep BV Postbus 470, 7200 AL Zutphen. Telefoon (0575) 58 29 00, fax (0575) 58 29 01. www.sypromediagroep.nl
SYPRO MEDIA GROEP LANDELIJKE & REGIONALE UITGEEFCONCEPTEN
© Jaargang 10, Zutphen, september 2012 Uitgever Sypro Media Groep BV is aansprakelijk voor zowel de inhoud als de plaatsing van de advertenties in deze Veiligheidswijzer, en niet de hulpdiensten in de regio waarin deze uitgave verschijnt. De producent aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van het niet of onjuist vermelden van gegevens in deze Veiligheidswijzer. De producent acht zich slechts gehouden tot verbetering in een eventuele volgende editie. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de producent c.q. Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en de politie Gelderland-Zuid.
Veiligheidswijzer 2012-2013 2 Regio Gelderland-Zuid
Algemeen
In deze Veiligheidswijzer Samen werken aan veiligheid - Voorwoord Hubert Bruls, voorzitter veiligheidsregio: ‘Wij hebben uw hulp hard nodig’ ............................................................ 4 - Veiligheidsregio Gelderland-Zuid: alert, betrouwbaar en daadkrachtig door samen te werken ........................................ 5 - De Veiligheidswijzer: zo weet u wat u moet doen ............................................................................................................................................................................ 6 Hoe bereikt u de hulpdiensten? - 1-1-2 of 0900-8844: wanneer belt u welk telefoonnummer? ............................................................................................7 Direct informatie bij een noodsituatie - Hoe informeert de overheid u tijdens een ramp of crisis? . .......................................................................................................................8 Gelderland-Zuid: Denk Vooruit! - Het noodpakket: geen overbodige luxe.........................10 - Een evacuatie: waar moet u aan denken en wat moet u doen? ......................................................................................11 - Weet wat u moet doen... • Als de sirene gaat ...................................................................................12 • Een ongeluk met gevaarlijke stoffen in uw buurt .....................................................................................................13 • Een dreigende lpg-ontploffing .............................................14 • Een dreigende overstroming.....................................................15 • Als er een epidemie heerst..........................................................16 • Als u langere tijd zonder gas, water en/of stroom zit .........................................................................................17
Brandweer - Hoe voorkomt u brand? .....................................................................18 - Kleine blusmiddelen om een beginnende brand te bestrijden ........................................................................................................ 20 - Rookmelder kan mensenlevens redden ........................ 22 Politie - Aangifte doen vanuit uw ‘luie stoel’ ................................ 23 - Het verschil tussen een melding en een aangifte . ...................................................................................................... 24 - Babbeltrucs aan de deur, trap er niet in! .................... 25 - Politie Gelderland-Zuid actief op Twitter....................... 26 - Veilig internetten ......................................................................................... 27 - Wat te doen bij een overval............................................................ 28 Help de hulpdiensten - Doe mee met Burgernet .................................................................... 29 - Geef hulpdiensten ruim baan .................................................. 30 Contactgegevens veiligheidsregio, brandweer en politie............................................................................... 31
Veiligheidswijzer 2012-2013 3 Regio Gelderland-Zuid
Samen werken aan veiligheid
Voorwoord
‘Wij hebben uw hulp hard nodig’ Van Zaltbommel tot Groesbeek en van Culemborg tot Millingen aan de Rijn; de hulpverleningsdiensten en gemeenten in Gelderland-Zuid zijn dagelijks aan het werk om onveilige situaties te voorkomen en zich goed voor te bereiden op incidenten, rampen en crises. En áls er iets gebeurt, staan zij paraat voor een goede hulpverlening aan de inwoners van de achttien gemeenten in de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid.
Bij dit alles vormt samenwerken het sleutelwoord. Gemeenten, politie, brandweer, meldkamer, ambulancevoorziening, GHOR, defensie, waterschap en provincie werken dagelijks samen in de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Uw bijdrage De gemeenten en hulpverleningsdiensten kunnen het echter niet alleen. Zij hebben u hard nodig. Ik vraag u dan ook om samen met ons te werken aan veiligheid en leefbaarheid. Zo kunt u via Burgernet de politie helpen als een kind wordt vermist of een inbreker in uw buurt rondloopt. En door verdachte situaties te melden en aangifte te doen, kan de politie misdrijven oplossen. Ook de veiligheid in uw woning kunt u, vaak door heel eenvoudige maatregelen, zelf ver groten. Denk hierbij aan het aanschaffen van rookmelders, waardoor u bij brand tijdig wordt gewaarschuwd. Kortom, ook ú kunt een belangrijke bijdrage leveren aan veiligheid in uw leefomgeving. Wees voorbereid Maar we moeten realistisch blijven. Ondanks alle maatregelen en inspanningen van u, gemeenten en hulpverleningsdiensten kan een ramp of calamiteit
ons niettemin overkomen. Risico’s zijn ook in onze moderne samenleving niet te voorkomen. Daarom is het belangrijk dat u weet hoe u moet handelen bij een ramp en hoe u zich hierop het beste voorbereidt. Weet u wat u zelf al kunt doen ter voorbereiding op een overstroming of langdurige stroomstoring? Of waar u aan moet denken als u geëvacueerd wordt? In deze Veiligheidswijzer 2012-2013 vindt u de antwoorden hierop. Veiligheid en leefbaarheid gaan ons allemaal aan. Ik hoop dat deze Veiligheidswijzer ook u inspireert om samen met ons te werken aan een Gelderland-Zuid waar het veilig en prettig toeven is.
Hubert Bruls, voorzitter Veiligheidsregio Gelderland-Zuid
Veiligheidswijzer 2012-2013 4 Regio Gelderland-Zuid
Samen werken aan veiligheid
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid
VRGZ: alert, betrouwbaar en daadkrachtig door samen te werken De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) is een organisatie voor brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en voorbereiding en coördinatie op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing.
De VRGZ bestaat uit vijf sectoren: - de ambulancevoorziening; - de brandweer; - de gemeenschappelijke meldkamer; - de GHOR (geneeskundige hulpverlening); - het veiligheidsbureau (daarin zijn ook de achttien gemeenten uit de regio, het waterschap, defensie en de provincie vertegenwoordigd). Snelle en goede zorg Samen met de politie, de gemeenten en andere lokale, regionale en landelijke partijen zorgt de
VRGZ voor een veilige regio; een regio waarin rampen en crises zo goed mogelijk voorkomen en bestreden worden en de inwoners kunnen rekenen op snelle en goede geneeskundige hulpverlening en brandweerzorg. Bestuur Het bestuur van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid bestaat uit de burgemeesters van de achttien gemeenten in Gelderland-Zuid: het veiligheidscollege. Voorzitter van de veiligheidsregio is Hubert Bruls, de burgemeester van Nijmegen.
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid VRGZ in cijfers - 1.040 km2 oppervlakte - 530.000 inwoners - 18 gemeenten - 4 snelwegen - 5 vaarwegen - 1 goederenspoorverbinding
Veiligheidswijzer 2012-2013 Regio Gelderland-Zuid
Samen werken aan veiligheid
Wat zijn de risico’s en hoe kunt u ze verkleinen?
De Veiligheidswijzer: zo weet u wat u moet doen Langere tijd geen gas, water of stroom, brand in huis, een (dreigende) explosie in uw buurt of een oplichter aan de deur? Het zijn situaties waar u waarschijnlijk liever niet aan denkt. Toch is het goed om te weten welke risico’s er zijn en wat u zelf kunt doen om deze risico’s kleiner te maken.
En, als er dan tóch iets mis gaat, is het goed om te weten wat u moet doen om erger te voorkomen. Hoe bereikt u de hulpdiensten? Op welke manier informeert de overheid u tijdens een ramp of crisis? Waar moet u aan denken als u plotseling geëvacueerd moet worden? En hoe kunt ú de hulpdiensten helpen? Deze Veiligheidswijzer 2012-2013, die door de politie en de samenwerkende hulpdiensten in Gelderland-Zuid is samengesteld, bevat al deze informatie en méér.
GELDERLAND-ZUID DENK VOORUIT!
Veiligheidswijzer 2012-2013 Regio Gelderland-Zuid
Hoe bereikt u de hulpdiensten?
Politie, brandweer en ambulance
Wanneer belt u welk telefoonnummer? Als u de politie, brandweer of ambulance nodig heeft, kunt u via meerdere telefoonnummers met de hulpdiensten in contact komen. Wanneer gebruikt u welk nummer?
Het alarmnummer 1-1-2 is bedoeld voor spoedeisende zaken. Als u het belt, krijgt u direct een medewerker van de meldkamer van de politie aan de telefoon. Die zal u vragen wie u wilt spreken: politie, brandweer of ambulance. Vervolgens wordt u doorverbonden met de juiste hulpverleningsinstantie. Elk gesprek wordt opge nomen. Ook is het telefoonnummer van de beller zichtbaar. Dit geldt voor vaste en mobiele nummers. Misbruik van het alarmnummer is strafbaar. Het risico bestaat namelijk dat door misbruik de lijn bezet wordt gehouden, waardoor iemand die dringend hulp nodig heeft, moet wachten. Met alle mogelijke
(ernstige) gevolgen van dien. Doven en slechthorenden kunnen voor dringende hulp bellen naar het gratis alarmnummer 0800-8112 (teksttelefoon). Wilt u in contact komen met de politie in de regio, dan geldt in het hele land hetzelfde telefoonnummer: 0900-8844 (lokaal tarief). U kunt het bellen voor vragen en problemen die niet spoedeisend zijn. Als dat nodig is, wordt u doorgeschakeld naar het dichtstbijzijnde politiebureau of naar een medewerker waar u naar op zoek bent. Doven en slechthorenden kunnen bellen naar 0900-1844 (teksttelefoon).
Veiligheidswijzer 2012-2013 Regio Gelderland-Zuid
Direct informatie bij een noodsituatie
Via radio, internet, Twitter en mobiele telefoon
Hoe informeert de overheid u tijdens een ramp of crisis? Bij een ramp of crisis beschikt de overheid over diverse kanalen om u te waarschuwen en te informeren. Op deze pagina’s zetten we ze voor u op een rijtje.
Calamiteitenzender Omroep Gelderland Omroep Gelderland is de officiële calamiteitenzender van Gelderland-Zuid. Stem bij een ramp of crisis af op Omroep Gelderland: 89,1 FM (ether). Crisiswebsite voor Gelderland-Zuid: www.crisisglz.nl Wilt u actuele informatie over een ramp in uw gemeente of regio? Kijk dan op de website www.crisisglz.nl. Dit is de officiële voorlichtingswebsite van de gemeenten in de regio Gelderland-Zuid die ingezet wordt ten tijde van een ramp.
Twitteraccounts: @PolitieGLZ en @CrisisGLZ Ook via de officiële twitteraccounts van de politie en de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid wordt u geïnformeerd en voorgelicht over wat er aan de hand is en wat u het beste wel of niet kunt doen. De twitteraccounts zijn: @PolitieGLZ en @CrisisGLZ.
Publieksinformatienummer: voor telefonische vragen Tijdens een ramp of crisis kan een publieksinformatienummer worden ingericht. Dit nummer wordt bekendgemaakt via de crisiswebsite, de calamiteitenzender en het twitteraccount.
Veiligheidswijzer 2012-2013 Regio Gelderland-Zuid
Direct informatie bij een noodsituatie
Landelijke crisiswebsite: www.crisis.nl Wilt u meer weten over een grote (landelijke) ramp of crisis? Kijk dan op www.crisis.nl. Dit is de officiële landelijke crisiswebsite. NL-Alert: direct informatie bij een noodsituatie Met NL-Alert ontvangt u direct een bericht met informatie én adviezen op uw mobiele telefoon over wat
u het beste kunt doen in een nood situatie. NL-Alert werkt via cell broadcast, is volledig anoniem en gratis. Het enige wat u hoeft te doen, is uw mobiel zo instellen dat deze NL-Alert berichten kan ontvangen. Op www.nl-alert.nl leest u hoe u dit kunt doen.
Informatie over risico’s in uw omgeving en de voorbereiding daarop Regionale campagne: Gelderland-Zuid: Denk Vooruit! Als er geen sprake is van een ramp of crisis wordt u via www.crisisglz.nl doorgeleid naar de website van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (www.vrgz.nl). Daarop vindt u de informatie van de regionale campagne ‘Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!’.
www.nederlandveilig.nl: meer over een goede voorbereiding Op de website www.nederlandveilig.nl kunt u meer informatie vinden over hoe u zich kunt voorbereiden op noodsituaties.
www.risicokaart.nl: bekijk welke risico’s er in úw omgeving zijn Wilt u weten welke risico’s er zijn in uw woon- of werkomgeving? Kijk dan op www.risicokaart.nl.
Veiligheidswijzer 2012-2013 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Wanneer u langere tijd in huis moet verblijven
Noodpakket: geen overbodige luxe De kans is klein. Toch kan het ook u overkomen dat u noodgedwongen langere tijd in uw huis moet blijven. Bijvoorbeeld vanwege een overstroming. In een dergelijk geval is een noodpakket beslist geen overbodige luxe. Het vergroot de kans dat u een ramp of noodsituatie veilig doorstaat. En het mooie is dat u waarschijnlijk de meeste spullen die in het noodpakket zitten al in huis heeft. Breng deze spullen bij elkaar op een veilige, droge en makkelijk bereikbare plaats en u bent goed voorbereid op een mogelijke ramp.
Bekijk het onderstaande lijstje, maar let ook op uw persoonlijke situatie en denk bijvoorbeeld aan babyvoeding en medicijnen. Dit moet er zeker in - Radio op batterijen, afgestemd op de calamiteitenzender Omroep Gelderland (ether FM 89.1) - Zaklamp met extra batterijen - Eerstehulpdoos - Lucifers en kaarsen - Contant geld en (kopieën van) identiteitsbewijzen en verzekeringspapieren - Verzorgingsartikelen (wc-papier, tandenborstel, tandpasta en zeep)
- Lijstje met telefoonnummers en locaties van mogelijke opvangadressen En verder - Voorraadje van de medicijnen die u gebruikt op doktersvoorschrift - Reservesleutels van huis en auto - Plattegrond van de omgeving, een autokaart - Desinfecterende handgel - Drie liter water per dag per persoon, voor minstens drie dagen - Voorraad houdbaar eten (plus eventueel blikopener) - Gereedschapsset - Waarschuwingsfluitje
Veiligheidswijzer 2012-2013 10 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Een evacuatie: waar moet u aan denken en wat moet u doen? In geval van acute nood is het mogelijk dat u plotseling uw huis moet verlaten. Ook kan het gebeuren dat u geëvacueerd moet worden omdat er een ramp dreigt, bijvoorbeeld bij hoogwater of een grote brand. Waar moet u aan denken en wat moet u doen?
- Volg de aanwijzingen van de overheid en hulpverleners op. - Sluit gas, elektriciteit en water af. - Neem alleen het hoognodige mee. Bijvoorbeeld: • paspoorten en verzekeringspapieren; • medicijnen; • cash geld; • bankpas. - Sluit uw woning bij het verlaten af, maar laat de binnendeuren open. - Bied hulpbehoevende mensen in uw omgeving hulp aan. - Heeft u meer tijd om zich voor te bereiden? • Breng uw waardevolle spullen in veiligheid. • Doe stevige schoenen en warme, dichte kleding aan. - Gaat u met de auto? • Neem dekens en uw noodpakket mee.
• Volg bij het verlaten van het gebied de hoofd wegen of de aangegeven routes. • Neem mensen in uw auto mee die zelf geen vervoer hebben. - Stem af op de informatievoorziening van de overheid (zie ‘Hoe informeert de overheid u tijdens een ramp of crisis’ elders in deze Veiligheidswijzer).
Veiligheidswijzer 2012-2013 11 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Als de sirene gaat Als de sirene gaat, dreigt er gevaar. Er is dan beslist meer aan de hand dan stank of een prikkelende lucht. De sirene waarschuwt alleen mensen in het gebied waar gevaar dreigt. Hoort u de waarschuwingssirene, dan is hij dus voor u bedoeld. Het is dan belangrijk dat u weet wat u moet doen.
1. Ga naar binnen - Door naar binnen te gaan, loopt u zo min mogelijk gevaar. Dat geldt voor iedereen. - Als u buiten aan het werk bent of aan het winkelen: ga zo snel mogelijk het dichtstbijzijnde gebouw binnen, bijvoorbeeld een bedrijf, kantoor, winkel of huis. - Kinderen die op school zijn, moeten daar blijven en worden opgevangen door de schoolleiding. Informeer vooraf bij uw school hoe er bij een noodsituatie wordt gehandeld. - Zit u in de auto? Parkeer die dan en ga zo snel mogelijk ergens naar binnen. Kan dit niet, zet dan de auto stil (motor en ventilatie uit) langs de kant van de weg en blijf in de auto. - Geef anderen de gelegenheid bij u te schuilen.
- Ziet u dat anderen de sirene niet opmerken, waarschuw ze dan. 2. Sluit ramen en deuren - Een zwaar ongeval kan tot gevolg hebben dat er gevaarlijke stoffen in de lucht komen. U kunt zich daartegen beschermen door te schuilen in de woning of een ander gebouw. - Sluit ramen, deuren en andere openingen in uw woning. Denk ook aan tussendeuren, roosters, ontluchtingskokers, schuiven enzovoort. - Ga in iedere ruimte na waar buitenlucht naar binnen komt en sluit die openingen af. - Zet indien mogelijk de mechanische ventilatie uit (de stekker bevindt zich vaak in de meterkast of op zolder) of zet het systeem op de laagste stand. - Plak de afvoer van ventilatie en openingen af (met kranten of plastic). 3. Luister naar de calamiteitenzender - Als de sirene gaat, krijgt Omroep Gelderland (radiofrequentie 89.1 Mhz) in Gelderland-Zuid de rol van officiële calamiteitenzender. - Op deze zender meldt de overheid wat er aan de hand is en welk gevaar er is. U krijgt instructies en adviezen. Volg die op.
Veiligheidswijzer 2012-2013 12 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Een ongeluk met gevaarlijke stoffen in uw buurt Transport van gevaarlijke stoffen vindt plaats over de weg, het spoor, het water en door buisleidingen. Tijdens het transport kunnen dingen misgaan, bijvoorbeeld door een aanrijding of door schade aan een container. Doordat er over het spoor allerlei typen gevaarlijke stoffen worden vervoerd, kan een ongeval daar leiden tot een grote brand, een explosie of het vrijkomen van gevaarlijke stoffen.
Afhankelijk van de soort stof kan er gevaar voor de gezondheid ontstaan voor degene die met de stof in aanraking komt. Wat kunt u zelf doen? - Als de sirene gaat: ga naar binnen en stem af op de calamiteitenzender Omroep Gelderland, FM 89.1 (ether). - Volg de instructies van de hulpdiensten (politie, brandweer, ambulance) op. - Stem af op de informatievoorziening van de overheid (zie ‘Hoe informeert de overheid u tijdens een ramp of crisis’ elders in deze Veiligheidswijzer). - Ga niet naar het ongeval toe. - Sluit deuren, ramen en ventilatieroosters.
- Ga naar een goed af te sluiten kamer waar het niet tocht, liefst midden in het huis of gebouw. - Bied hulpbehoevende mensen en kinderen in uw omgeving hulp aan. - Kinderen die op school, in de crèche of de kinderopvang zijn, worden daar opgevangen. Vertrouw op de deskundigheid van het personeel. Bent u buiten en kunt u niet meteen ergens naar binnen? - Loop dwars op de wind, met een natte doek voor uw neus en mond, weg van het ongeval en probeer te schuilen. - Ga niet eerder naar de plaats van het ongeval tot u het sein ‘veilig’ heeft gekregen. Wat doet de overheid? De overheid stelt strenge veiligheidseisen. Het transport van gevaarlijke stoffen, of dat nu over spoor, water of weg is, moet aan strenge veiligheidseisen voldoen. Ook bereiden de hulpdiensten zich voor op het bestrijden van incidenten met gevaarlijke stoffen.
Veiligheidswijzer 2012-2013 13 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Een dreigende lpg-ontploffing Lpg is een zeer brandbaar en explosief gas. Bij een ongeval met een lpg-tankwagen kan er een gaswolk van lpg ontstaan. Het explosiegevaar is dan bijzonder groot. Lpg is zwaarder dan lucht. Daardoor blijft het boven de grond hangen en kan het in lager gelegen ruimtes binnendringen, zoals kelders of het riool. Bij een ontploffing ontstaat een drukgolf en een grote vuurwolk.
Als u in de buurt van het ongeval bent - Volg instructies van de hulpdiensten (brandweer, politie, ambulance) op. - Ga niet naar het ongeval toe. - Zorg dat u snel, bijvoorbeeld te voet of per fiets, minstens 500 meter van de plek van het ongeval vandaan komt. Als u de auto neemt, komt u mogelijk in het verkeer vast te staan. - Bied hulpbehoevende mensen en kinderen in uw omgeving hulp aan. - Kinderen die op school, in de crèche of de kinderopvang zijn, worden daar opgevangen. Vertrouw op de deskundigheid van de begeleiders daar.
Als u niet weg kunt uit de gevarenzone - Schuil op een veilige plek waar geen glasscherven kunnen komen. In een gebouw is dat bijvoorbeeld in douche of toilet, op zolder of achter een kast. Als u buiten bent: schuil achter een muur of een gebouw. - Volg de instructies van de hulpdiensten (politie, brandweer of ambulance) op. Bij een dreigende explosie van lpg kan het betekenen dat u uw ramen en deuren open moet zetten en de gordijnen of jaloezieën moet sluiten. Zo loopt u minder kans op verwondingen door rondvliegend glas.
Wat doet de overheid? Bij het verlenen van vergunningen stelt de overheid veiligheidseisen aan het vervoer, de levering en de opslag van lpg. Bedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor de veiligheid ter plaatse. De overheid controleert of aan de gestelde eisen wordt voldaan. Daarnaast oefenen hulpdiensten de bestrijding van ongelukken met lpg en andere explosieve stoffen.
Veiligheidswijzer 2012-2013 14 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Een dreigende overstroming De kans op een overstroming is klein, maar de gevolgen van een overstroming zijn groot. De stroom valt uit en u kunt geen gebruikmaken van uw auto. Bij een hogere waterstand kan ook het gas worden afgesloten, evenals het drinkwater. Zonder stroom heeft u geen tv, geen internet en geen licht en het is moeilijk om aan informatie te komen. Bij een dreigende overstroming moet iedereen dan ook geëvacueerd worden.
U kunt zich voorbereiden om de gevolgen van een overstroming te beperken. Dat doet u door een noodpakket samen te stellen. Dat bevat: - Radio op batterijen. - Zaklamp (denk aan extra batterijen). - Doosje lucifers en kaarsen. - Water en voedsel (plus eventueel blikopener). - Eventueel voor u noodzakelijke zaken, zoals specifieke medicijnen. - Contant geld en (kopieën van) identiteitsbewijzen en verzekeringspapieren. - Lijstje met telefoonnummers en locaties van mogelijke opvangadressen. - Verzorgingsartikelen: wc-papier, tandenborstel, tandpasta en zeep.
Bij een evacuatie - Sluit gas, elektriciteit en water af. - Breng uw waardevolle spullen in veiligheid. - Neem uw noodpakket mee. - Sluit uw woning bij het verlaten af, maar laat de binnendeuren open. - Denk aan uw buren en hulpbehoevende mensen. - Draag stevige schoenen en warme kleding. - Gaat u met de auto, neem dekens en uw nood pakket mee. - Als u het gebied verlaat, volg dan de hoofdwegen of de aangegeven routes. Wat doet de overheid? Het waterschap inspecteert, beheert en onderhoudt de dijken. Als het hoogwater is, zet het waterschap zijn calamiteitenorganisatie in die de dijken continu bewaakt. Waar nodig worden direct maatregelen getroffen om de dijk te beschermen. Ook de hulpverleningsdiensten hebben zich voorbereid op hoogwater. Afhankelijk van waar de grootste dreiging is, worden routes bepaald om zo snel mogelijk te kunnen evacueren. Ook geven zij aan wanneer u moet evacueren.
Veiligheidswijzer 2012-2013 15 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Als er een epidemie heerst Er zijn veel verschillende soorten virussen die de gezondheid kunnen bedreigen. Er kunnen besmettelijke ziekten ontstaan die zich snel verspreiden en veel mensen treffen. We spreken dan van een epidemie of, als de epidemie op wereldwijde schaal voorkomt, van een pandemie. Een epidemie kan grote maat schappelijke gevolgen hebben: artsen en verpleegkundigen krijgen het heel druk. En door de vele zieke mensen kan het openbare leven in meer of mindere mate ontwricht raken.
Het kan gebeuren dat een nieuw soort virus uitgroeit tot een pandemie, zoals in 2009 bij de Mexicaanse griep. Bij de uitbraak van een infectie, en dat geldt ook voor de ‘gewone’ griep, is het
belangrijk om maatregelen te nemen ter voorkoming van besmetting. Wat kunt u zelf doen? - Gebruik altijd papieren zakdoekjes, die u na gebruik meteen weggooit. - Houd uw hand voor uw mond bij niezen en hoesten. - Was vaak uw handen met water en zeep. - Blijf thuis als u een besmettelijke ziekte heeft. - Blijf uit de buurt van mensen die besmet zijn. - Neem contact op met uw huisarts als u klachten heeft. - Volg de adviezen van de landelijke overheid op.
Wat doet de overheid? De gezondheidszorg en de hulpdiensten weten wat ze moeten doen bij een epidemie. Ze hebben hierover met elkaar goede afspraken gemaakt en procedures ontwikkeld. Deze afspraken en procedures worden regelmatig geoefend.
Veiligheidswijzer 2012-2013 16 Regio Gelderland-Zuid
Gelderland-Zuid: Denk Vooruit!
Weet wat u moet doen…
Als u langere tijd zonder gas, water en/of stroom zit Vrijwel alle huishoudens in Nederland zijn aangesloten op gas, water en stroom. Als één van deze voor zieningen langdurig uitvalt, raakt het dagelijks leven ontwricht, zowel binnens- als buitenshuis. De kans op chaos is groot: de telefoon kan uitvallen, het verkeer kan vast komen te zitten en zelfs de volksgezondheid kan in gevaar komen als apparatuur uitvalt.
Zorg vooraf dat u: - over een radio op batterijen beschikt waarmee u kunt afstemmen op de calamiteitenzender Omroep Gelderland (ether FM 89.1). - weet waar de dichtstbijzijnde politie- of brandweerpost is. Daar kunt u heen als er geen telefoonverkeer mogelijk is en u hulp nodig heeft vanwege een levensgevaarlijke situatie. - een noodaggregaat heeft als u (erg) van stroom afhankelijk bent. - bent voorbereid door de checklisten ‘evacuatie’ en ‘noodpakket’ te raadplegen. Die geven tips en adviezen die ook bruikbaar zijn als voorbereiding op andere noodsituaties. Als er geen stroom, gas en/of water meer is: - Stem bij langdurige uitval af op de calamiteitenzender Radio Gelderland via FM 89.1 (ether) of via de autoradio. - Schakel gas en elektrische apparaten uit als deze in gebruik waren ten tijde van
de uitval. Draai waterkranen dicht bij een waterstoring. - Bied hulpbehoevende mensen in uw omgeving hulp aan. - Luister naar de instructies van de overheid en hulpdiensten (politie, brandweer, ambulance) en volg hun aanwijzingen op. Zij geven informatie over de omvang van de ramp, wat de noodmaat regelen zijn, of u wordt opgevangen en of u het gebied moet verlaten. Wat doet de overheid? De overheden, de beheerders en leveranciers van de stroom-, gas- en watervoorzieningen en de hulpdiensten hebben noodplannen klaarliggen. Die treden in werking bij langdurige uitval van stroom, gas of water. Veel bedrijven en instellingen (bijvoorbeeld ziekenhuizen) hebben noodvoorzieningen. De overheid zal de mensen in het getroffen gebied waarschuwen en informeren met geluidswagens, NL-Alert en met folders in de bus. Indien nodig worden opvangcentra en watertappunten geregeld.
Veiligheidswijzer 2012-2013 17 Regio Gelderland-Zuid
Brandweer
Simpele maatregelen die van levensbelang kunnen zijn
Hoe voorkomt u brand? ‘Brand in huis overkomt mij niet.’ Dat denken we vaak. We staan maar liever niet stil bij de mogelijke gevaren die op de loer liggen. Toch branden er jaarlijks vele woningen af. Als u nooit zelf brand heeft meegemaakt, is het moeilijk om u er een goede voorstelling van te maken. In minder dan vijf minuten tijd kan een beginnend brandje zich uitbreiden tot een grote uitslaande brand.
Mensen die zelf thuis brand hebben meegemaakt, zijn verrast door de snelheid waarmee een brand zich verspreidt en door de extreem hoge temperaturen die in een zeer korte tijd worden bereikt. Bovendien verandert de alles verduisterende en zeer giftige rook de eigen vertrouwde omgeving in een volstrekt onherkenbare. Dit alles gaat gepaard met de paniek om weg te komen en de wil om te redden wat er te redden valt.
- Laat de schoorsteen minstens eenmaal per jaar vegen. - Gebruik voor de open haard altijd droog en schoon hout. - Zorg ervoor dat kinderen niet met lucifers of aanstekers kunnen spelen.
Voorzorgsmaatregelen De gevolgen van brand kunnen zeer ingrijpend zijn. Niet alleen vanwege de ernstige letsels en eventuele dodelijke slachtoffers, maar ook door het verlies van bezittingen en tastbare herinneringen. Het nemen van enkele simpele voorzorgsmaatregelen kan echter uw huis, uw bezittingen, uw leven en dat van uw huisgenoten redden. Vaak is het slordigheid, onoplettendheid of onzorgvuldigheid van personen waardoor brand veroorzaakt wordt. In deze Veiligheidswijzer leest u hoe u brand kunt voorkomen. In woon- en slaapkamer - Laat de televisie niet onnodig stand-by staan. - Leg geen snoeren onder het tapijt.
Veiligheidswijzer 2012-2013 18 Regio Gelderland-Zuid
Brandweer
- Doof sigaretten en sigaren nooit in een prullenmand. - Rook nooit in bed. - Zorg voor goed onderhoud aan elektrische apparatuur, zoals wasmachines en wasdrogers. - Gebruik voor kaarsen een stevige, onbrandbare kaarsenstandaard. - Plaats geen brandbare materialen boven en om de kaars- of olievlam. In de keuken - Maak regelmatig het filter van de afzuigkap schoon. Het vet hierin kan vlam vatten. - Laat eenmaal per jaar uw cv en geiser schoon maken en controleren. - Schuif bij een vlam in de pan het deksel voor zichtig, van u af, over de pan. Gebruik geen water!
In de garage - Rol kabelhaspels altijd helemaal af als de haspel in gebruik is. - Gebruik spuitbussen nooit in de buurt van een brander of waakvlam. Zet spuitbussen altijd uit de zon. - Let op met flessengas (butaan, propaan). Plaats de fles rechtop en gebruik goede slangen en
klemmen. Controleer de aansluiting met een zeepoplossing. Dus nooit met lucifers! Vul de fles ook nooit met lpg. Gevaarlijke chemische middelen in huis Een menging van huishoudmiddelen of chemische stoffen kan leiden tot het vrijkomen van gassen. Dit kan leiden tot rookontwikkeling, verhitting en zelfs tot ontbranding. Daarnaast kan de menging schade veroorzaken aan ogen, ademhalingswegen of zelfs aan de huid (brandwonden, door zuur aangetaste huid en dergelijke).
Brandbare (vloei)stoffen, zoals benzine, spiritus, ether, thinner, verspoten verf en haarlak uit spuit bussen, vormen met lucht een brandbaar en zelfs explosief mengsel. Een vlam of vonk in een dergelijk brandbaar/explosief mengsel is meestal fataal. Bestrijdingsmiddelen voor insecten en onkruid kunnen zeer giftige reactieproducten geven. Lees daarom eerst altijd goed wat op de verpakking of de bijsluiter staat! Vaatwasmiddelen zijn evenals ontstoppingsmiddelen erg agressief en kunnen brandwonden veroorzaken. Meer weten? Meer informatie over brandveiligheid vindt u op www.brandweer.nl
Veiligheidswijzer 2012-2013 19 Regio Gelderland-Zuid
Brandweer
Van tuinslang tot brandblusser
Kleine blusmiddelen om beginnende brand te bestrijden Een beginnende brand in uw woning kunt u vaak zelf blussen. Bijvoorbeeld met een geschikte brandblusser. Bedenk wel dat u er alleen maar in een vroeg stadium een brand mee kunt blussen. En vergeet ook nooit dat rook giftige gassen bevat en het inademen ervan dus levensgevaarlijk is.
Blus alleen zolang u zeker weet dat u zonder moeite en gevaar de ruimte kunt verlaten. Breng ook bij een klein brandje uw huisgenoten in veiligheid en waarschuw altijd de brandweer via alarmnummer 1-1-2. U weet immers vooraf niet of de brand controleerbaar blijft. Hieronder leest u welk blusmiddel u kunt gebruiken bij het blussen van een beginnende brand. Tuinslang Een beginnend brandje kunt u vaak zelf met water blussen. Zorg dus voor een tuinslang die lang genoeg is om iedere plaats in de woning te bereiken. Houd deze permanent aangesloten op de waterleiding. Water is het meest doelmatige blusmiddel voor vaste stoffen zoals hout, papier, textiel en karton. Gebruik water nooit voor het blussen van brandende olie of vet, of voor branden waarbij elektriciteit in het spel is. Blusdeken Een blusdeken is gemaakt van moeilijk brandbaar materiaal. Het is een handig blusmiddel als iemands kleren in brand staan en bij een vlam in de pan, brand in een televisietoestel of bijvoorbeeld een brandende prullenbak. Blusdekens worden verkocht
in de grote doe-het-zelfzaken en bouwmarkten. Het blussen met de blusdeken werkt als volgt: wikkel hem rond uw handen en leg hem op de brandhaard of over de brandende kleding, of wikkel hem om het slachtoffer. Trek de deken goed dicht bij de hals van het slachtoffer, zodat rook en vlammen niet bij het gezicht kunnen komen. Gooi de blusdeken na gebruik weg.
Veiligheidswijzer 2012-2013 20 Regio Gelderland-Zuid
Brandweer
Draagbare brandblussers Er zijn verschillende soorten brandblussers. De inhoud ervan varieert en daarmee ook de soorten branden die u ermee kunt bestrijden. Een schuimblusser is zowel thuis als op vakantie prima geschikt voor het blussen van kleine branden door vaste en vloeibare stoffen. Deze veroorzaakt bij het blussen nauwelijks verdere schade. Een poederblusser is geschikt voor kleine woningbranden. Poederblussers zijn ook uitstekend voor auto, caravan, zomerhuisje en boot. Om verdere schade na het blussen te voorkomen, moet het poeder dat blijft liggen met een (industriële) stofzuiger worden verwijderd. Gebruik hierbij geen water. Een kooldioxydeblusser (CO2) is geschikt voor elektriciteitsbranden. Aankoop brandblusser Let bij het kopen van een brandblusser op het volgende: - De brandblusser moet voorzien zijn van het keurmerk van het Ministerie van BZK.
- Kies altijd voor een brandblusser met een inhoud van minimaal twee kilo. Een kleinere blusser is te snel leeg. - Koop een brandblusser bij een erkende leverancier. - Controleer of de blusser verzegeld is. - Heeft u een brandblusser nodig voor specifiek gebruik of twijfelt u over welk type blusser u nodig heeft? Laat u dan uitvoerig voorlichten bij een erkende leverancier van brandblusmiddelen. Gebruik en onderhoud brandblusser - Zorg dat de brandblusser zichtbaar en goed bereikbaar is. - Blus bij een vloeistofbrand met stoten, om het wegblazen van de brandende vloeistof te voorkomen. - Laat de blusser direct na gebruik hervullen, ook al is hij niet helemaal leeg. - Informeer bij de leverancier naar de mogelijkheden voor een blusinstructie. - Laat de blusser jaarlijks controleren door de leverancier. - Lees zorgvuldig de gebruiksaanwijzing en laat dit ook uw huisgenoten doen. Herhaal dit regel matig, zodat u altijd weet hoe u het apparaat moet bedienen.
Tip U kunt met een brandblusser niet zo lang blussen. Nader de brandhaard daarom zo dicht mogelijk en blus met korte stoten. Richt niet op de vlammen, maar op het materiaal dat in brand staat.
Veiligheidswijzer 2012-2013 21 Regio Gelderland-Zuid
Brandweer
Meeste slachtoffers vallen door inademen giftige rook
Rookmelder kan mensenlevens redden Bij ongeveer de helft van alle woningbranden smeult het vuur zonder grote vlammen. Deze smeulbranden veroorzaken veel giftige rook en daarbij vallen dan ook de meeste slachtoffers. Installeer daarom één of meerdere rookmelders in uw woning.
Rookmelders werken op een batterij die ongeveer een jaar meegaat. Er zijn ook rookmelders te koop waarvan de batterij tien jaar meegaat. Na tien jaar moet de rookmelder sowieso worden vervangen. Het meest gebruikte type rookmelder is de optische melder. Deze maakt gebruik van een lichtgevoelige cel die de rook waarneemt. Er bestaan ook combimelders: rookmelders gecombineerd met een koolmonoxidemelder (CO). Een rookmelder moet voorzien zijn van een EN 14604 keurmerk.
ervoor is de gang waar de meeste kamers op uitkomen. Bij woningen met twee woonlagen is het verstandig op iedere verdieping een melder te plaatsen, bij voorkeur op de slaapverdieping, boven aan de trap tegen het plafond. Voor een maximale beveiliging, ongeacht het aantal woonlagen, kunt u in iedere ruimte waar regelmatig iemand is een melder plaatsen. Gebruik bij voorkeur onderling verbindbare rookmelders. Als er dan één melder afgaat, doen de andere melders dat ook.
Beste plek Bij woningen met één bouwlaag (bungalow, flat) is één rookmelder meestal voldoende. De beste plaats
Ongeschikte plekken In de badkamer en de keuken kunt u door stoom en vocht te vaak een vals alarm krijgen. In de garage kunnen uitlaatgassen ook een vals alarm veroor zaken. Bij een ventilatieopening of bij mechanische ventilatoren boven verwarmingstoestellen en radiatoren kunnen rookdeeltjes door luchtstromingen de rookmelder niet bereiken. Test de melder regelmatig Op een rookmelder zit een testknop. Drukt u daarop, dan klinkt het alarmsignaal. Zo test u of de melder nog goed werkt. Gebruik voor het testen geen open vuur, zoals kaarsen of brandend papier, want daardoor kan het apparaat smelten of vlam vatten.
Veiligheidswijzer 2012-2013 22 Regio Gelderland-Zuid
Politie
Via www.politie.nl
Aangifte doen vanuit uw ‘luie stoel’ Voor een aantal delicten hoeft u niet meer naar het politiebureau om aangifte te doen. Wanneer u beschikt over een internetaansluiting en een e-mailadres kunt u thuis achter de computer aangifte doen.
Via internet kunt u aangifte doen van diefstal, ver nieling en van het verlaten van een plaats van een ongeval (parkeerschade). Voorwaarde is wel dat er niets over de dader bekend is. Wanneer u een vermoeden heeft over de dader dan moet u op het politiebureau aangifte doen. Ook kunt u geen internet aangifte doen van geweldsdelicten, van vermissing van reisdocumenten of rijbewijs en wanneer er sporen aanwezig zijn.
nummers en imei-nummers. Kort na het doen van uw internetaangifte krijgt u een ontvangstbevestiging met een registratienummer. Het is belangrijk dat u dit nummer goed bewaart voor het geval u nog vragen heeft over uw aangifte. Het officiële, op schrift gestelde proces-verbaal ontvangt u binnen vijf werkdagen met de post of via e-mail. Hierbij zit ook een brief met tips en achtergrondinformatie. Als de aangifte niet aan de eisen voldoet, vraagt de politie u of u alsnog op het politiebureau aangifte komt doen. Verzekering Als u de aangifte nodig heeft voor de verzekering, dan kunt u het afschrift zelf per post of via e-mail naar uw verzekeraar sturen. De politie heeft geen rol in het contact met uw verzekeraar.
Zo werkt het Via www.politie.nl gaat aangifte doen gemakkelijk. Het invoeren van alle gegevens duurt ongeveer 20 minuten en is onderverdeeld in 6 duidelijke stappen. Houd voor het invullen van het aangifteformulier de volgende gegevens bij de hand: verzekeringspolis, kentekenbewijs, framenummers, merk en type, serie-
Veiligheidswijzer 2012-2013 23 Regio Gelderland-Zuid
Politie
Melding is onvoldoende voor start strafrechtelijk onderzoek
Het verschil tussen een melding en een aangifte Soms is er verwarring bij mensen die melding hebben gemaakt van een strafbaar feit of een gevaarlijke situatie. Ze zijn dan in de veronderstelling dat ze ook aangifte hebben gedaan. Dat is echter niet het geval. Om daadwerkelijk een strafrechtelijk onderzoek te doen, heeft de politie een officiële aangifte nodig.
Melding Meer dan de helft van de aanhoudingen op heterdaad gebeurt na een melding van een burger! Het is dus heel zinvol om melding te doen als u getuige bent van een misdrijf of als u een verdachte situatie ziet. U kunt telefonisch via 0900-8844 een melding doen. Wij registreren dan wat u vertelt over een persoon of situatie en beoordelen of wij hierop actie kunnen ondernemen. Is er een spoedsituatie, of een verdachte situatie waar wij mogelijk een dader op heterdaad kunnen aanhouden, dan belt u 1-1-2. Wij streven ernaar om dan binnen 15 minuten ter plaatse te zijn. Als u op de hoogte gehouden wilt worden
van wat wij met uw melding gedaan hebben, dan informeren wij u zodra wij ter plaatse zijn of bellen u na afloop. Aangifte Een aangifte is een officieel verzoek aan de politie om de dader van een misdrijf op te sporen. Alleen op basis van een aangifte, uw weergave van wat er gebeurd is, kunnen en mogen wij een politie onderzoek starten. Dit geeft dus kans op het daadwerkelijk aanhouden van de dader(s). U kunt aan gifte doen op elk politiebureau. Van sommige gevallen van diefstal of vernieling kunt u ook via internet aangifte doen via www.politie.nl. Wij informeren u na de aangifte schriftelijk of telefonisch over wat wij met uw aangifte gedaan hebben of nog gaan doen. Niet elke aangifte leidt tot een politieonderzoek. Wij kunnen alleen onderzoek doen als er genoeg aanknopingspunten zijn die kunnen leiden naar de dader(s). U kunt hierbij denken aan een duidelijk signalement, sporen van de dader of getuigenver klaringen. Daarnaast verwerken wij elke aangifte in onze criminaliteitsanalyses. Op basis hiervan bepalen wij onze politie-inzet, bijvoorbeeld waar en wanneer wij (opvallend of onopvallend) surveilleren. Elke aangifte is dus waardevol.
Veiligheidswijzer 2012-2013 24 Regio Gelderland-Zuid
Politie
Laat nooit zomaar onbekenden binnen
Babbeltrucs aan de deur, trap er niet in! Ongenode gasten komen soms ook ‘gewoon’ binnen door aan te bellen. Op die manier slagen ze er vaak in binnen luttele seconden hun slag te slaan. Met name oudere, alleenwonende mensen worden vaak bezocht door lieden met kwade bedoelingen.
Babbeltrucs zijn er in allerlei varianten. Vrouwen met (kleine) kinderen vragen bijvoorbeeld om een glaasje water. Bekende smoesjes om binnen te komen zijn ook: ‘Ik heb een ongeluk gehad, mag ik even bellen?’ Of ‘Heeft u soms de sleutels van de buren? We willen er een bloemetje neerzetten.’ Hun bedoeling is om u te overdonderen of af te leiden. Handlangers lopen ondertussen snel uw huis in. Tips ter voorkoming - Laat nooit iemand binnen, ook niet in het halletje. - Laat een deurspion (kijkgaatje) in uw voordeur maken. Zo kunt u altijd zien wie er voor de deur staat. Voor senioren zijn er zelfs speciale kijkgaatjes die een beter zicht geven. - Praat met vreemden het liefst via het raam of door de intercom. Er zijn ook goede sloten verkrijgbaar
met een ingebouwde kierstandhouder. - Voor flatbewoners: wees zorgvuldig met het openen van de centrale toegangsdeur en open deze slechts voor mensen die bij u moeten zijn. - Wie op het toilet is geweest, is ook binnen. Niet toestaan dus en verwijzen naar een openbaar toilet of horecagelegenheid. - Opbellen? Liever niet. Bel eventueel zelf maar geef nooit een telefoon af! - Meteropnemer of reparateur aan de deur? Altijd vragen naar legitimatie. Let wel: alleen kijken volstaat niet, er zijn ‘prachtige’ vervalsingen in de handel. - Meld, voor u een identiteitsbewijs aanneemt, dat u even zult bellen met het bedrijf of de instelling. Een aanbeller met valse legitimatie zal dan al snel het hazenpad kiezen. Als hij het afgeeft, sluit de deur en bel het telefoonnummer op de legitimatie. - Zoek, als u het toch niet vertrouwt, in het telefoonboek het telefoonnummer op van bijvoorbeeld het elektriciteitsbedrijf en informeer of men de man kent en of er inderdaad meterstanden worden opgenomen. - Als u het nog steeds niet helemaal vertrouwt, bel dan naar de politie, 0900 - 8844 en leg de situatie uit. Dan zal men u van advies dienen.
Veiligheidswijzer 2012-2013 25 Regio Gelderland-Zuid
Politie
Informatie voor en door burgers
Politie Gelderland-Zuid actief op Twitter Het gebruik van sociale media neemt in hoog tempo toe. Ook binnen de politie Gelderland-Zuid. Sinds mei 2010 zijn wij te vinden op het algemene Twitteraccount @politieGLZ. Ook de wijkagenten maken actief gebruik van het medium. Hun doel is buurtbewoners actief te betrekken bij gebeurtenissen in de wijk. Informatie voor en door burgers. Dat is het achterliggende idee.
Politie Gelderland-Midden zet Twitter in als een ondersteunend communicatiemiddel naast de al bestaande middelen, zoals de website en Burgernet.
Op het politie-Twitteraccount verschijnen regelmatig tweets (korte berichten). Daarin staan onder andere vermissingen, getuigenoproepen of verkeersongevallen. Op deze manier vraagt de politie de burgers om te helpen bij het oplossen van bepaalde zaken. @wijkagent Naast het algemene account van de Politie Gelderland-Zuid hebben de afzonderlijke wijkagenten een eigen account. Daarop geven ze informatie over zaken die zich specifiek in een bepaalde wijk afspelen. Ook kunnen burgers hier informatie kwijt over opvallende gebeurtenissen in hun wijk. Op basis daarvan kan de wijkagent besluiten een kijkje te gaan nemen.
Volg uw twitterende wijkagent Wil u ook weten wat er in uw wijk gebeurt? Volg dan uw wijkagent via Twitter. Kijk voor een actueel overzicht van onze twitterende wijkagenten op www.politie.nl/gelderland-zuid.
Veiligheidswijzer 2012-2013 26 Regio Gelderland-Zuid
Politie
Surf altijd met gezond verstand
Veilig internetten Vrijwel iedereen heeft een computer die op internet is aangesloten. Het surfen over het ‘world wide web’ is echter niet zonder risico’s. Hieronder volgen belangrijke tips om het internetgebruik zo veilig mogelijk te laten verlopen.
Gebruik altijd een firewall Een firewall controleert welke berichten de computer uitgaan en welke er binnenkomen. Wanneer de firewall iets detecteert wat niet is toegestaan, geeft hij een melding. Omdat de meeste computers een aanzienlijk aantal open poorten hebben (hierlangs verloopt de communicatie tussen server en cliënt) is een firewall dan ook onmisbaar.
bekende oorzaak van computerellende. En ze zijn er in allerlei vormen: ‘Trojaanse paarden’, wormen en normale virussen. Zorg daarom voor een actuele virusscanner die doorlopend controleert op virussen. Voor iedere computer een absolute ‘must’.
Laat geen spyware toe op uw computer Spyware is een verzamelnaam voor software die zich verborgen op uw computer installeert en ongewenste, soms desastreuze effecten veroorzaakt. Zo kan spyware al uw toetsaanslagen (dus ook gebruikersnaam en wachtwoorden!) opslaan en doorsturen naar een kwaadwillende. Maar ook als u met allerlei reclame, bijvoorbeeld popups, wordt bestookt, spreken we van spyware. Goede antispyware programma’s beschermen uw computer hiertegen. Onmisbaar, vooral omdat spyware de laatste jaren actiever en misschien zelfs schadelijker is geworden dan virussen en andere ongewenste software.
Surf met gezond verstand Surfen is dè manier om met software als virussen en spyware in contact te komen en besmet te raken. Dat kan via de vele erotische sites gebeuren, maar ook via volkomen betrouwbare sites die door hackers besmet zijn. Pas ook op voor misleiding. Mensen die zich met phishing (het ontlokken van vertrouwelijke informatie) bezig houden, kunnen u naar een site lokken die er op het eerste gezicht betrouwbaar uitziet maar in werkelijkheid een compleet ander doel dient. Denk daarom altijd na voordat u op een link klikt. Daarnaast kunt u de Internet Explorer instellingen aanpassen. Zet het beveiligingsniveau op ‘hoog’ en met bepaalde sites als ‘vertrouwd’. U kunt ook gebruikmaken van alternatieve browsers zoals Firefox of Opera. Maar geen enkele browser is honderd procent veilig. Gebruik daarom altijd uw gezonde verstand!
Gebruik altijd een actuele virusscanner Virussen infecteren uw computer en brengen (soms ernstige) schade toe. Een virus is eigenlijk de meest
Veiligheidswijzer 2012-2013 27 Regio Gelderland-Zuid
Politie
Alertheid en voorzichtigheid staan voorop
Wat te doen bij een overval? Uiteraard doet u er als ondernemer zelf alles aan om een overval te voorkomen. U maakt afspraken met uw personeel, u beveiligt uw bedrijf enzovoort. Toch kunt ook u, of één van uw medewerkers, slachtoffer worden van een overval. Daarbij kan door de overvaller(s) zelfs geweld gebruikt worden. Alertheid en voorzichtigheid zijn daarom geboden.
De politie wil u graag ondersteunen. Dat doen we door het geven van preventieadviezen om het risico van een overval te verkleinen en tips over wat te doen tijdens een overval. Preventietips In het algemeen wil een overvaller zo snel mogelijk weg met zo veel mogelijk geld. Daarom is het van belang om ervoor te zorgen dat er weinig te halen is en dat het lastig is om bij het geld te komen.
De volgende tips kunnen u daarbij helpen. - Wees alert. - Doorbreek vaste patronen. - Zorg voor spreiding van geldstromen. - Meld verdachte situaties altijd aan de politie. Toch overvallen? Mocht u toch worden overvallen, dan kunt u het beste als volgt te werk gaan: R = Rustig blijven (overvallers komen niet voor u, maar voor uw geld). A = Aanvaarden van de situatie (ga er altijd vanuit dat meegebrachte wapens echt zijn). A = Afgifte van geld (voorkom de indruk dat u opzettelijk tegenwerkt). K = Kijken (een goed signalement vergroot de kans op de aanhouding van de daders). Bel na een overval zo snel mogelijk de politie via alarmnummer 1-1-2. Hoe sneller een onderzoek begint, hoe groter de kans dat de daders gepakt worden.
Meer informatie Meer informatie vindt u op www.politie.nl/gelderland-zuid/preventie/Veilig_ondernemen/
Veiligheidswijzer 2012-2013 28 Regio Gelderland-Zuid
Help de hulpdiensten
Draag uw steentje bij aan veiligheid
Doe mee met Burgernet! Ook de politie Gelderland-Zuid maakt gebruik van Burgernet. Een unieke samenwerking tussen burgers, gemeenten, openbaar ministerie en de politie om de veiligheid in uw woon- en werkomgeving te bevorderen. Burgernet vervangt SMS-Alert en heeft als voordeel dat er naast sms’jes ook gesproken berichten kunnen worden verstuurd. Meld u nu ook aan. Immers, hoe meer mensen hun ogen en oren de kost geven bij de opsporing van een vermist persoon of verdachte, hoe groter de kans van slagen.
Zodra er bij de meldkamer een melding binnenkomt, bijvoorbeeld van een vermist kind of een inbraak, start de meldkamer van de politie een Burgernetactie.
Deelnemers van Burgernet krijgen dan een ingesproken bericht via de vaste of mobiele telefoon of een sms-bericht met het verzoek uit te kijken naar een bepaald persoon of voertuig. Na afloop van de Burgernetactie ontvangen alle deelnemers een bericht over het resultaat van de actie. Aanmelden Iedereen die 16 jaar of ouder is, kan zich via www.burgernet.nl (als bewoner of ondernemer) aanmelden. Op deze manier levert u als inwoner van Gelderland-Zuid zelf een waardevolle bijdrage aan de veiligheid en leefbaarheid van uw leefomgeving. Kijk voor meer informatie op www.burgernet.nl.
Veiligheidswijzer 2012-2013 29 Regio Gelderland-Zuid
Help de hulpdiensten
Wat kunt ú doen wanneer elke seconde telt?
Geef hulpdiensten ruim baan Het komt regelmatig voor dat de brandweer, politie of ambulance op weg naar een incident vertraging oplopen of niet verder kunnen. Wat kunt ú doen om de hulpdiensten ruim baan te geven wanneer snelle hulp geboden is?
- Parkeer uitsluitend op de daarvoor bestemde plaatsen; dus niet voor uitneembare paaltjes, inritten, verlaagde stoepranden, brandweerpaden, toe- en uitgangen. - Maak bij filevorming geen gebruik van de vluchtstrook. Dat is een belangrijke route voor hulpdiensten. - Blokkeer geen toe- en uitgangen van gebouwen en zorg dat vaste brandblusleidingen vrij blijven.
- Blokkeer nooit een brandkraan door het plaatsen van auto’s, opslag, winkeluitstalling of terrassen. - Zet geen bloembakken, papierbakken, bankjes, speelwerktuigen of fietsklemmen op brandweer paden en brandkranen. - Ga meteen rechts van de weg rijden als u het alarmsignaal van de hulpdiensten hoort.
Veiligheidswijzer 2012-2013 30 Regio Gelderland-Zuid
Contactgegevens veiligheidsregio, brandweer en politie
Belangrijke telefoonnummers - Alarmnummer politie, brandweer en ambulance.......................................... 1-1-2 - Algemeen telefoonnummer politie........................................................... 0900-8844 - Brandweer, meldingen zonder spoed........................................... (024) 355 55 55 - Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ).................................... (024) 327 15 00 - Sector Veiligheidsbureau..................................................................... (024) 327 15 00 - Sector Brandweer................................................................................... (024) 327 15 00 - Sector Regionale Ambulancevoorziening (RAV)...................... (024) 379 48 88 - Sector GHOR............................................................................................. (024) 329 71 64
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) Groenewoudseweg 275 6524 TV Nijmegen Postbus 1120 6501 BC Nijmegen Telefoon: (024) 327 15 00 Fax: (024) 327 15 08 E-mail:
[email protected] Website: www.vrgz.nl
Veiligheidswijzer 2012-2013 31 Regio Gelderland-Zuid
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Daadkrachtig, betrouwbaar en alert door samen te werken De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) is een organisatie voor brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en voor bereiding en coördinatie op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing.
geneeskundige hulpverlening en brandweerzorg. Dit doet zij samen met de 18 gemeenten in Gelderland-Zuid, de politie en andere lokale, regionale en landelijke partijen. Wilt u meer weten? Kijk op www.vrgz.nl voor meer informatie, actuele ontwikkelingen en een film over de VRGZ, waarin medewerkers van de veiligheidsregio vertellen over hun werk.
De VRGZ zorgt voor een veilige regio, waarin rampen en crises zo goed mogelijk voorkomen en bestreden worden en de inwoners kunnen rekenen op snelle en goede
GELDERLAND-ZUID: DENK VOORUIT!
Politievrijwilliger m/v Politiewerk is in steeds wisselende situaties omgaan met verschillende gedachten, verwach tingen en emoties van mensen. Politiewerk is mensenwerk dat je samen met beroepscollega’s uitvoert. Je bent aanspreekpunt op straat. Dreigt er iemand de regels te overtreden, dan ben jij ter plaatse om zaken in goede banen te leiden. Agenten en rechercheurs zetten dagelijks alles op alles om daders te pakken en slachtoffers bij te staan. Het mooie is dat je geen politieberoep hoeft te hebben om ze daarbij
te helpen. Wil jij in je vrije tijd actief bijdragen aan de veiligheid in je eigen omgeving? Word dan politievrijwilliger. Iets voor jou? Kijk op www.kombijdepolitie.nl/gelderland-zuid of bel tijdens kantooruren met Johann de Graaf, medewerker Werving & Selectie Politievrijwilligers Gelderland-Zuid, (0344) 677 413