KRAC HTENBUNDEL VEERKRACHT
NAJAAR 201
2014
1
ALSJEBLIEFT
DEZE KRACHTENBUNDEL IS VOOR JOU. Lees de twaalf verhalen en ervaar de kracht van kwetsbaarheid. Van harte aanbevolen door alle verhalenvertellers en verhalenopstellers.
KRACHTENBUNDEL
© REËLLE COMMUNICATIE
KRACHTENBUNDEL
INHOUDSOPGAVE
Jasper: “Ik heb mezelf leren begrijpen”
Els: “Ik ben heel gelukkig zoals ik nu leef”
Joris: “Ik kijk niet meer terug maar vooruit“
3
Ger: “Mijn kinderen 15 zijn trots dat ik hulp zocht”
5
John: “Ik heb veel geleerd over mijn leven”
7
Sander: “Ik haal mijn kicks uit mijn werk”
André en Conny: 9 “Wij zetten onze ervaringen in voor anderen”
Jeroen: “Ik kan mijn eigen angsten onder ogen zien”
Mario: “Ik heb de kracht in mezelf terug gevonden”
VEERKRACHT!
Simona: “Ik vind mijn leven nu weer leuk“
11
Alexander: “Ik kan met mijn kwetsbaarheid omgaan”
13
Gemmy: “Ik ben een gelukkig mens“
17
Met trots presenteren wij onze eigen Krachtenbundel! Twaalf eerlijke en openhartige verhalen van (ex-)cliënten en ervaringsdeskundigen. Zij vertellen hoe zij hun psychiatrische problemen hebben ervaren en hoe ze daar een plaats aan hebben gegeven waardoor ze weer verder kunnen in het dagelijks leven. En niet op de laatste plaats, hoe zij hun ervaringen op een ‘veerkrachtige’ manier inzetten, niet alleen voor zichzelf maar ook voor anderen.
19
Hiermee geven zij een gezicht aan één van de beloftes van GGz Breburg; het bieden van de best passende specialistische behandeling en ondersteuning waarmee mensen met een psychiatrisch probleem weer verder kunnen in het dagelijks leven. Herstel van veerkracht dus, ook op momenten in het leven dat dit niet vanzelfsprekend is. Als u de verhalen leest zult u, net als wij, versteld staan van de veerkracht die zij hebben. Ondanks de vaak flinke problemen komt er toch altijd een moment waarop men, met goede behandeling en begeleiding, toch weer een nieuw evenwicht vindt. Opmerkelijk is dat alle betrokkenen graag hun ervaringen en hun nieuwe evenwicht weer gebruiken voor anderen. Voor familie, voor de directe omgeving, als vrijwilliger en als ervaringsdeskundige.
21
Op deze manier geven zij een gezicht aan de geestelijke gezondheidszorg. Gewone mensen die tegenslagen kennen in hun leven, maar die er toch weer bovenop komen of ermee leren omgaan. Gewone mensen die de moed hebben om hun levensverhaal te vertellen. Daarmee dragen zij bij aan het bestrijden van vooroordelen over de geestelijke gezondheidszorg en aan het verkleinen van de afstand tussen de geestelijke gezondheidszorg en de samenleving.
23
Wij willen daarom alle verhalenvertellers en degenen die hun verhalen hebben opgeschreven van harte bedanken voor hun inzet en openheid. Hun verhalen sterken ons in de overtuiging dat we samen op de goede weg zijn. Ook bedanken we Reëlle Communicatie. Zonder hun gedrevenheid en betrokkenheid zou deze Krachtenbundel niet zijn gerealiseerd.
25
Raad van Bestuur Guus van Weelden en Ariëtte van Reekum
1
KRACHTENBUNDEL - LIBRA ZORGGROEP
KRACHTENBUNDEL - KORAALGROEP KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
© REËLLE COMMUNICATIE
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
4 2
JASPER BEWANDELDE EEN LANGE WEG
IK HEB MEZELF LEREN BEGRIJPEN Jasper (20) woont in Waalwijk. “Ik kom uit een warm gezin met een vader, moeder en een oudere zus. Van jongs af aan was ik al moeilijk. Ik was snel angstig en in paniek en daardoor ook vaak agressief. Ik luisterde niet goed en kon moeilijk omgaan met spanningen.”
“Mijn ouders zaten echt met de handen in het haar met mij en hebben vele wegen in de hulpverlening bewandeld om mij te kunnen helpen. In het begin was daardoor mijn moeder veel thuis met mij. Later zijn die rollen omgedraaid en nam mijn vader veel zorg over. Toen mijn zus drie jaar was, werd ze ernstig ziek en lag zij bijna één jaar in het ziekenhuis. Ze heeft een vorm van spierreuma en loopt moeilijk. Toen ze uit het ziekenhuis kwam en weer een klein beetje kon lopen, werd ik geboren. Dit waren heftige jaren voor mijn ouders.” BANG VAN MIJ “Twee jaar geleden had ik problemen met drugs en was ik agressief en onbetrouwbaar. Vooral mijn familie had hier last van. Ik had verkeerde vrienden en de band met mijn ouders en zus werd slechter. De drugs gebruikte ik omdat ik veel stress had. Ik begreep mezelf niet en kon hier niet mee omgaan. Toen mijn ouders erachter kwamen hoe diep ik in de problemen zat en mij hiermee confronteerden, hebben zij de crisisdienst gebeld. Mijn ouders en zus waren namelijk erg bang voor mij. Toen werd ik opgenomen bij GGz Breburg in Tilburg, bij het Centrum Jeugd/JOIN.” ZIJN WIE IK BEN “Hier bleek dat ik MCDD (Multiple Complexe Development Disorder) heb, een
3
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
complexe vorm van autisme. Gedurende de opname heb ik mezelf leren begrijpen en heb ik hiermee om leren gaan. Ik heb rust gevonden en mijn gedrag leren hanteren. Ik kreeg weer structuur en ritme en dit hielp me om van de drugs af te blijven. Aan de relatie met mijn ouders en mijn zus is hard gewerkt en deze is grotendeels hersteld. We hadden vaak gesprekken samen met mijn ouders, maar ik kwam ook met mijn zus alleen. Binnen de opname mocht ik zijn wie ik ben. Ik voelde me welkom en ook begrepen. Ik voelde een rust die ik lang niet had ervaren, een tijdelijk thuis waar ik kon opbloeien.” GEK VAN SCOOTERRACES “Op dit moment zit ik weer op school. Ik volg een opleiding in Den Bosch en wil graag autotechnicus worden. Hiervoor werk ik ook drie dagen per week in een motorwinkel. Dat is echt mijn passie en ik doe dit met veel plezier. Ik heb een eigen auto waar ik veel aan klus. Daarnaast ben ik gek van scooterraces en doe ik hier veel mee. Zo organiseer ik een keer per jaar voor radio 3FM een nachtmeeting voor het programma van Giel Beelen. Dan komen duizenden scooters bij elkaar op het mediapark in Hilversum. Daar geniet ik echt van.”
het zo druk dat ik daar echt geen tijd voor heb! Ik woon nu begeleid binnen het RIBW en dit gaat erg goed. Ik ben vrij zelfstandig en krijg van de begeleiding praktische hulp en ondersteuning bij het indelen en het op orde houden van mijn dagelijks leven. Sinds kort heb ik ook een lieve vriendin. Met haar breng ik veel vrije tijd door. Drugs gebruik ik al geruime tijd niet meer. Ik heb minder conflicten met mensen en ik heb goede en betrouwbare vrienden gekregen. Mijn ouders en zus zeggen dat ze trots op me zijn, al denk ik ook dat ze vinden dat er nog wel een weg te gaan is. Ze kunnen me in ieder geval beter loslaten en we kunnen nu samen ook weer leuke dingen doen. Dat hebben ze lange tijd niet gekund of gedurfd.”
“Jasper is van ver gekomen. Hij en zijn familie zaten echt in een lastige situatie. Door gezamenlijk op te trekken en daadkrachtige stappen te zetten, heeft hij nu weer een toekomst voor zich en ouders die hun eigen leven terug hebben. Daar is veel kracht voor nodig en Jasper mag met recht trots zijn!”
n Door Ellen van Lieshout
Ellen van Lieshout GZ-psycholoog, systeemtherapeut, manager behandeling
GEEN TIJD VOOR BANDJE “Ik speel graag gitaar, allerlei muziek. Ik zou graag in een bandje willen, maar ik heb
© REËLLE COMMUNICATIE
“MIJN PASSIE IS MIJN WERK IN EEN MOTORWINKEL” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
4
ELS KOOS VOOR HAAR GEZONDHEID EN WERD WEER VRIJWILLIGER
IK BEN HEEL GELUKKIG ZOALS IK NU LEEF Els Kouwenberg (56) groeide op met vier zussen en een broer. “De situatie thuis was zodanig dat we geen steun hadden aan elkaar. Al vanaf mijn derde jaar heb ik een dissociatieve identiteitsstoornis. Deze stoornis ontwikkelt zich bij ernstige traumatisering en openbaart zich voor het vijfde levensjaar.” Ze zet zich nu in als ervaringsdeskundige.
“Na mijn herstel van een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) bleef er een dissociatieve stoornis over. Onder spanningen en stress krijg ik ernstige geheugenstoornissen. Ik raak soms hele dagen kwijt! Er is nooit rekening gehouden met mijn DIS. Zelfs niet in de psychiatrie. Nu kan men het beter herkennen, maar men weet er nog steeds niet goed mee om te gaan. Ik ben zo’n zestig keer opgenomen geweest. Alles bij elkaar ruim twintig jaar. Bijna altijd werd ik gesepareerd. Omdat ze me niet begrepen, kreeg ik woedeaanvallen.” WERKEN MET EIGEN ERVARINGEN “Na de mavo ging ik naar de politieschool en daarna naar de mbo sociale dienstverlening. Ik heb vier jaar als politieagent gewerkt en vier jaar als pedagogisch medewerker. Ik merkte dat mijn aanpak anders was dan die van mijn collega’s. Tijdens de cursus ‘Werken met eigen ervaringen’ kwam ik erachter dat mijn werkwijze veel meer herstelgericht was en ik mijn eigen ervaringen kan inzetten. Ik nam ontslag als ‘traditionele hulpverlener’ en ging verder als ervaringsdeskundige. Ik zet mijn ervaringsdeskundigheid niet in op DIS, maar als psychiatrisch patiënt met een verslavingsachtergrond. Ik was namelijk verslaafd aan medicijnen, zoals tranquillizers.”
5
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
EIGEN KRACHT BOVENHALEN “Inmiddels heb ik al ongeveer zeventien jaar als ervaringsdeskundige op diverse plekken in het land gewerkt. Ik werk nu al weer geruime tijd bij GGz Breburg. Het vak van ervaringsdeskundige is een echte professie, dat wordt nog wel eens vergeten. Naast mijn eigen ervaringen heb ik een proces doorlopen om me te vormen en te scholen tot het uitoefenen van dit vak. Iedere dag is bijzonder omdat je met je eigen ervaringen iets kunt betekenen voor de ander. Het is mijn kracht een cliënt te empoweren, dat wil zeggen in zijn of haar eigen kracht te krijgen, onder meer via trainingen. Cliënten beginnen met het idee dat ze iets met hun ervaringen willen doen, maar weten niet wat en op welke manier. Na twaalf weken hebben zij meer inzicht gekregen in hun eigen proces. Deze ontwikkeling is geweldig om te zien. Ik ben steeds weer verbaasd dat iemand zich zo positief kan ontwikkelen.” EIGEN REGIE EERST “Ik ben een lange periode betaald medewerker geweest, maar heb aan mijn eigen ziekteproces een beperking overgehouden. Daardoor kan ik bepaalde bevoegdheden en grote druk niet goed aan. Ik merkte dat ik weer klachten kreeg en heb toen de keuze gemaakt om als vrijwilliger te gaan werken. Eigen regie over mijn leven staat
op de eerste plaats. Ik ben, ondanks dat het een moeilijke keuze was, trots dat ik deze overstap heb gemaakt. Trots dat ik van mijn beperking steeds een kracht kan maken. Dat is iets waar ik me niet voor schaam!” GOED IN MIJN VEL “Het onbegrip dat ik heb ervaren in de psychiatrie wil ik nooit meer meemaken. Ik werd behandeld voor borderline en heb trauma’s overgehouden aan die behandeling. Maar ik wist mijn woedeaanvallen om te zetten in kracht. Daardoor kreeg ik mijn geloof in herstel, in mijn eigen kunnen terug. Het geloof in het goede in de medemens kwam terug tijdens mijn verwerkingsproces. Mijn advies? Blijf op jezelf bouwen en vertrouwen. Het is voor mij een uitdaging om, samen met andere partners uit Midden- en West-Brabant, verder te bouwen aan een krachtig Centrum voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid (CHE) zodat we cliënten laagdrempelige diensten kunnen aanbieden. Ik hoop nog lang bij het CHE te mogen werken. Ik ben heel gelukkig zoals ik nu leef: leuk werk, fijne collega’s en vrienden om me heen, een fijn huisje waar ik plezierig woon met mijn hond. Ik zit nu goed in mijn vel!”
“Els heeft veel ervaring als ervaringswerker. Ze werkte bij diverse instellingen en is terug bij GGz Breburg. Ze maakte de keuze om weer als vrijwilliger te gaan werken na een periode van betaald medewerker om te zorgen dat het met haar zelf goed bleef gaan. Els heeft een groot hart voor herstel, een echte vakbroeder waar we trots op zijn.”
Bram Berkvens coördinator Centrum voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid
n Door Bram Berkvens
© REËLLE COMMUNICATIE
“TROTS DAT IK VAN MIJN BEPERKING EEN KRACHT KAN MAKEN” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
6
JORIS IS TERUGHOUDEND OVER ZIJN ZIEKTE
IK KIJK NIET MEER TERUG MAAR VOORUIT Joris van Nunen (39), geboren en getogen in Etten-Leur, groeide op in een gezin met vader, moeder en een zusje. Hij had een normale jeugd, maar merkte tijdens zijn studie dat er ‘iets’ mis was. Wat begon met concentratieproblemen, leidde er uiteindelijk toe dat hij zijn studie moest afbreken en werd opgenomen.
“Mijn jeugd was heel normaal. Ik speelde graag buiten met vriendjes. Ik sportte ook veel, dat kreeg ik van huis uit mee. Op school ging het goed. Ik heb de mavo afgerond, daarna het vhbo, waarna ik startte aan de lerarenopleiding Biologie in Tilburg. In het tweede jaar ging het mis. Het leren lukte niet meer. Ik kon me steeds moeilijker concentreren en ik stopte met mijn studie.”
huisarts en een psychiater kwam ik op een open opname-afdeling in Breda. Daar kreeg ik medicatie want ik had last van waanbeelden. Ongeveer een half jaar ging het erg slecht. Uiteindelijk was de diagnose schizofrenie. Ik had daar een dubbel gevoel over. Opgelucht omdat duidelijk was wat er mis was, maar ook verdriet over het ziektebeeld. Met de juiste medicatie ging het beter.”
HERSENEN UITGESCHAKELD “Ik ging werken als baliemedewerker voor de Nederlandse Spoorwegen. Tijdens de korte opleiding ging het eigenlijk wel goed, maar toen ik eenmaal aan het werk was ging het mis. Ik maakte steeds meer fouten, waar ik niets van begreep. Ik deed zo mijn best! Uiteindelijk werd ik ontslagen. Toch had ik daarna de moed om me te richten op de opleiding Personeel en Arbeid, maar tijdens de introductieweek ging het al mis. Ik kreeg last van hoofdpijn, zere ogen, kon me weer niet concentreren en had het gevoel buiten mijzelf te staan. Het leek alsof mijn hersenen waren uitgeschakeld. Dat voelde erg akelig.”
TERUG BIJ AF “Ik ging in een woongroep wonen, waar me werd geleerd om zelfstandig te wonen. Daarna ging ik naar activiteitencentrum de Molenley in Breda, waar ik werkte als buffetmedewerker en naar Ratatouille, het arbeidsproject keuken. Na een paar jaar verhuisde ik naar een beschermde woonvoorziening in Etten-Leur. Na twee jaar kreeg ik een terugval doordat de medicijnen niet meer goed werkten. Ik kreeg hetzelfde gevoel als de eerste keer, weer helemaal terug bij af! Nu werd ik opgenomen op een gesloten afdeling. Dat was echt verschrikkelijk. Gelukkig werd de juiste medicatie gevonden en ging het weer de goede kant op met mij. Na een verblijf in een woongroep in Breda kon ik weer terug naar huis.”
OPLUCHTING EN VERDRIET “Na de introductieweek heb ik thuis niets verteld. Ik schaamde me dat het weer niet lukte en deed alsof ik naar school ging. Het kwam uit toen de school naar huis belde, waarna ik alles eerlijk heb gezegd. Via de
7
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
mezelf te maken, zonder ongemakken van medebewoners. Ik sport een paar keer per week in Etten-Leur en doe twee keer per week vrijwilligerswerk in een verzorgingstehuis. Daar schenk ik koffie in de ontmoetingsruimte en fiets ik op een duo-fiets. Ik krijg waardering voor wat ik doe en dat maakt dat ik het met veel plezier doe. Het zorgt voor sociale contacten, maar ook mijn ouders zijn erg belangrijk voor mij.” AFSTAND DOOR SCHIZOFRENIE “Ik ben terughoudend in het vertellen over mijn ziekte. Als me wordt gevraagd of ik een dagje vrij heb, beaam ik dat. Ik heb ervaren dat er toch anders naar je wordt gekeken als bekend is wat je ziektebeeld is. Zelfs in mijn familie voel ik afstand nadat bekend werd dat ik schizofrenie heb. Het lukt me goed om door het leven te gaan zonder dat iemand iets merkt van mijn beperking. Zolang ik mijn medicatie inneem, ben ik stabiel. Ik heb geleerd om daar tevreden mee te zijn en houd me vooral bezig met mijn mogelijkheden en niet met wat er niet kan.”
“Joris is nu als vrijwilliger actief in een verzorgingstehuis. Dat wordt gewaardeerd. Wat ik mooi vind is dat hij reëel in het leven staat en heeft geleerd om te gaan met zijn beperkingen.”
Wouter van Laarhoven activiteitenbegeleider
n Door Wouter van Laarhoven
EIGEN HUISJE “Ik woon sinds vier jaar zelfstandig en dat voelt erg goed. Ik heb mijn eigen huisje met ambulante begeleiding. Ik heb alleen met
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK KRIJG WAARDERING VOOR WAT IK DOE” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
8
ANDRÉ’S WERELD STOND OP Z’N KOP DOOR PANIEKAANVALLEN
WIJ ZETTEN ONZE ERVARINGEN IN VOOR ANDEREN André (59) en Conny Sparidaens (58) zijn al meer dan vijftien jaar bekende gezichten bij GGz Breburg. Eerst in Dongen en nu in Tilburg. Al die jaren trekken ze als vrijwilliger op met verschillende maatjes. Mensen voor wie dit regelmatige contact heel waardevol is. Ze hebben allebei twee maatjes. Wat motiveert hen?
André: “Ik had een drukke baan als vrachtwagenchauffeur. Te druk, bleek uiteindelijk, want op een gegeven moment ben ik geestelijk onderuit gegaan. Zo had ik paniekaanvallen. Daarmee stond mijn hele wereld op zijn kop. Alle zekerheden die ik had, begonnen te wankelen.” KLIK VANAF HET BEGIN “Nadat ik weer opgekrabbeld was, keek ik uit naar een manier om iets met mijn ervaringen te doen. Na het lezen van een artikel waarin vrijwilligers werden gezocht voor mensen met psychiatrische problemen, heb ik me aangemeld. Ik heb kennis gemaakt met de vrijwilligers-coördinator en daarna zijn we gaan zoeken naar een maatje dat goed bij me paste. Dat was een succes want het klikte vanaf het begin.” OOK EEN MAATJE “We vullen elkaar goed aan,” voegt André’s maatje Arnold toe. “In de loop van de jaren hebben we samen dan ook een goede vriendschap ontwikkeld.” Een paar maanden nadat André startte als vrijwilliger, haakte zijn vrouw Conny ook aan. Conny: “Ik ben een keer met André naar een bijeenkomst geweest, dat sprak me erg aan. Daarna had ik dan ook al snel een eigen maatje waarmee ik jarenlang contact heb gehad. Toen dat stopte, kwam daar een ander maatje voor in de plaats.” Op dit
9
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
moment hebben André en Conny twee maatjes waar ze regelmatig mee optrekken. VRIENDENDIENST IN TILBURG “Meestal ondernemen we een gezamenlijke activiteit met zijn vieren”, vertelt Conny. “Soms is dat een uitje, maar we spreken ook gewoon bij ons thuis af. Als iemand jarig is, gaan we uit eten. Normaal zien we elkaar eens in de veertien dagen.” “Als het nodig is verricht ik wel eens hand- en spandiensten”, vertelt André. “Zo heb ik geholpen toen Arnold verhuisde van Dongen naar Tilburg.” “Dat de maatjes thuiskomen bij de familie, is niet de bedoeling van de Vriendendienst”, zegt Anne Marie Buhck, coördinator van de Vriendendienst in Tilburg. “Maar dit is wel een heel mooi voorbeeld van hoe een contact door de jaren heen kan groeien. Al is het geen doel of taak op zich.” MEER DAN FORMEEL CONTACT Conny is zelf bekend met psychiatrische problemen, waardoor ze goed kan invoelen wat dat betekent voor de maatjes waarmee zij samen optrekken. “Ik heb enkele malen een psychose gehad. Dan stond voor mij het maatjescontact even op een laag pitje en trok ik me even terug. Daarna pakte ik het weer op. Sinds enkele jaren ben ik stabiel en lopen de contacten met mijn maatjes weer prima. Terugkijkend op de afgelopen vijftien jaar is iedereen erg tevreden over het ver-
loop. Arnold: “Het contact is heel eigen en gaat vanzelf. Het is dan ook meer dan een formeel contact.” André en Conny knikken instemmend. GROOT VRIJWILLIGERSFEEST Conny en André zijn trouwe bezoekers van de contactavonden die voor alle vrijwilligers worden georganiseerd, ook na vijftien jaar. “Het is toch elke keer weer interessant en de uitwisseling die we hebben met anderen vinden we prettig.” Op dit moment zijn er drie contactavonden per jaar in Tilburg. Bovendien wordt er elk jaar een groot vrijwilligersfeest georganiseerd. Er is voor André en Conny nog geen enkele intentie om te stoppen als vrijwilliger. “Misschien zijn we straks wel het eerste echtpaar dat al twintig jaar een maatjescontact heeft,” blikken ze optimistisch vooruit.
“André en Conny zijn met hun eigen ervaringen op zak al vijftien jaar een vertrouwd gezicht bij de Vriendendienst in Tilburg. Vanzelfsprekend? Ik weet het niet. Maar wel onmisbaar!”
n Door Theo Vervoort
Theo Vervoort beleidsmedewerker communicatie
© REËLLE COMMUNICATIE
“WIJ WILDEN IETS MET ONZE ERVARING DOEN” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
10
JEROEN ZAT IN EEN SOCIAAL ISOLEMENT
IK KAN MIJN EIGEN ANGSTEN ONDER OGEN ZIEN Jeroen Vos (33) vind je vaak rondom Jan Wierhof, waar hij met hovenier Dre Vrenken het groen bijhoudt. Hij wil in september starten met de opleiding tot aankomend hovenier en lijkt hiermee zijn bestemming te hebben gevonden. “Er zijn veel mensen die je willen helpen, maar je moet het toch zelf doen!”
“Vanwege dyslexie en concentratieproblemen ging ik naar de St. Petrusschool in Bladel, voor moeilijk lerende kinderen en van daaruit naar het middelbaar beroepsonderwijs. Dat bleek een zwarte en onverdraaglijke bladzijde in mijn leven. Moeilijk lerende kinderen zaten samen met kinderen met gedragsproblemen. Ik werd veel gepest en heb deze school dan ook niet afgemaakt.” TEGEN DE VLAKTE Een horecaopleiding leidde wel tot een diploma. “Dat lukte omdat er tijdens stages voldoende tijd werd uitgetrokken om zaken uit te leggen. De keuze om als zelfstandig kok verder te gaan bleek geen juiste. Ik heb bij veel bedrijven gewerkt, maar had veel tijd nodig om dingen te begrijpen. Toch heb ik geprobeerd om door te zetten. Toen dat niet lukte heb ik het nog, zonder succes, geprobeerd via een aantal uitzendbureaus. Toen ik bij Werk & Inkomen moest aankloppen voor een uitkering, had ik een black-out en ging letterlijk tegen de vlakte. Overspannen, maar dat wilde ik zelf niet inzien.” DIAGNOSE ADD “Vanaf mijn zestiende jaar loop ik al bij hulpverleners, maar dat leidde nooit tot een goede diagnose. Ook een opname op de PAAZ hielp niet. Doordat ik in de ww zat, kwam ik in een sociaal isolement.
11
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
Contact met familie of vrienden stootte ik af, ook als ze wilden helpen. Ik was depressief en compenseerde dat met drank- en drugsmisbruik. Uiteindelijk werd bij GGz Breburg de diagnose ADD gesteld. ADD of aandachtstekortstoornis, is een aandoening waarbij er een sterk verlaagd vermogen is om aandacht bij activiteiten te houden. Ik kreeg Ritalin en slaapmedicatie. Het klinkt misschien gek, maar dat was een geweldige opluchting. Alles viel daarmee op zijn plek en dat gaf rust.” SOCIALE WERKPLEK “Toen het beter ging, zocht ik een sociale werkplek zonder druk of stress. Ik maakte kennis met Switsj tijdens een open dag en kon snel beginnen. Omdat ik graag buiten wilde werken heb ik meegeholpen met het groenproject. Dat voelde erg goed. Buiten werken, iets bijdragen aan het onderhoud van de natuur en de prikkel om zelf iets af te maken en resultaat te zien. Als ik het moeilijk heb, kan ik even wat afstand nemen of een gesprekje hebben. Ik werk nu vijf dagen per week bij Jan Wierhof. Met behoud van uitkering, maar in september wil ik starten met de opleiding tot aankomend hovenier in Boxtel. Dit is de eerste werkplek waar ik nu al langer werk! Door Switsj is de drempel naar terugkeer in de maatschappij niet al te groot. Ik heb een aantal belangrijke stappen gezet.”
MOED ALS WIJSHEID “Ik heb een lieve vriendin en twee lieve stiefkindjes. De band met familie en vrienden is beter geworden en ik ben nu drie jaar clean. Waar drank en drugs fungeerden als mijn medicijn, is dat met Ritalin beter geregeld! Ik kan mijn eigen angsten onder ogen zien en heb geleerd ermee om te gaan. Mijn persoonlijke ‘bijbel’ is het boek ‘Moed als wijsheid, De positieve kracht van angst’. Osho, een spirituele leider uit de vorige eeuw, schreef een inspirerend boek over moed. ‘Moed als wijsheid’ is voor mij een uitstekende gids om angsten en hun positieve kracht te leren erkennen.”
“Ik heb bewondering voor de manier waarop Jeroen nu in het leven staat en betrek zijn verhaal dan ook graag bij de gesprekken die wij hebben met alle beleidsmakers in de regio, zodat zij daadwerkelijk zien waarmee wij bezig zijn.”
VERHAAL VERTELLEN Jeroen is al vaker gevraagd om zijn verhaal te vertellen, bijvoorbeeld voor wethouders in de regio. “Dat doe ik graag, ook al is het spannend. Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen en kan daarom goed mijn verhaal doen. Dat is ook belangrijk voor anderen die dit niet kunnen of durven. Leer de kracht in jezelf gebruiken, ook al kost dat geduld en gaat het met vallen en opstaan. Het is het uiteindelijk waard!”
Kees van de Wouw manager bedrijfsvoering van het Centrum Dagbesteding, Arbeid en Educatie
n Door Kees van de Wouw
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK VOEL ME WEER DE OUDE JEROEN ZOALS VROEGER” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
12
MARIO MOEST OUDE TRAUMA’S VERWERKEN
IK HEB DE KRACHT IN MEZELF TERUG GEVONDEN Mario Ernesto Tapia Quilodrán (43) is sinds enige tijd ervaringsdeskundig medewerker bij het ambulante FACT-team Dongen. Zijn eigen negatieve ervaringen weet hij daarbij tot iets positiefs om te buigen. Sinds kort maakt hij films die voor de buitenwereld indringend in beeld brengen hoe iemand bijvoorbeeld een psychose ervaart.
“In mijn geboorteland Chili zag ik martelingen (waaronder die van mijn eigen vader), mishandelingen en moorden na de staatsgreep van Pinochet in 1973. In 1976 vluchtte ons gezin naar Nederland, maar ook hier werd ik mishandeld. Vaak kwam het bloed uit mijn neus, mijn mond en mijn oren. Op school vertelde ik dan dat ik van de trap was gevallen. Ik gebruikte drugs om het leven aan te kunnen.” ZOEKTOCHT NAAR HERSTEL “De hulpverlening wist geen raad met me. Er werd met diagnoses gegooid (zoals autisme, ADHD of persoonlijkheidsstoornis) met bijbehorende medicatie, zonder naar de oorzaken te kijken. Het klopte niet met hoe ik me voelde. Als ze spraken over autisme, zei ik: ‘Dat is oude pijn, verwerking van oude trauma’s.’ Bij slecht gedrag belandde ik in de separeer, waar de intercom werd uitgezet en ik helemaal doordraaide. Er werd niet geluisterd. Ik kreeg extra medicatie of werd platgespoten. In het woord ‘hulpverlening’ zag ik het woord ‘hulp verlenen’ niet meer. Toen ontmoette ik Nicky Cruz, een ervaringsdeskundige, die me vertelde over zijn worstelingen en zijn herstel. Hij inspireerde me om mijn leven te veranderen. Op mijn knieën schreeuwde ik toen God om hulp. Dat was het begin van mijn zoektocht naar herstel.”
13
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
VERTROUWEN TERUG “Bij GGz Breburg gaf een nieuwe psychiater me het vertrouwen in de psychiatrie terug. Hij stelde zich kwetsbaar op en leerde me praten. Zo kon ik mijn ervaringen in de psychiatrie een plek geven. Om iets terug te doen, werk ik bij het FACT-team Dongen. Het team werkt en denkt echt herstelondersteunend en laat me vrij. Als ergens herstelondersteunende zorg (HOZ) wordt gegeven merk ik ook meteen het verschil. Ik voel me daar geen cliënt maar collega. Met cliënten heb ik snel een klik. Ze zeggen: ‘Jij voelt waar ik doorheen ga.’ Ik richt me vaak op cliënten met wie het contact moeizaam verloopt of van wie men het gevoel heeft dat er niet veel meer mee te beginnen is. Die worsteling ken ik. Ik begeleid een vrouw die al twintig jaar verslaafd is en werd bestempeld als dominant en agressief. Tegen mij zei ze echter: ‘Mario, jij begrijpt mij!’ Ze werkt hard aan zichzelf, valt soms terug, maar geeft niet op.” STAANDE OVATIE “Als ook maar één persoon in je gelooft, kun je de regie weer terugpakken en de kracht in jezelf hervinden. Dat is ook de centrale boodschap in mijn eindexamenfilm voor het Summa College over de toegevoegde waarde van ervaringsdeskundigheid in de zorg. Acht mensen vertellen over hun herstel:
wat gaf hen kracht (empowerment) en wat zijn hun toekomstplannen? Tijdens de eindpresentatie kon je een speld horen vallen, gevolgd door een staande ovatie. Toen ik voor GGz Breburg een verkorte versie liet zien zeiden ze: ‘We zien nu echt de toegevoegde waarde van ervaringsdeskundigheid.’ Voor mij betekent dat dat je alles zelf hebt ondervonden.” ZELF BELEVEN “Ik wil nu via eigen producties film gaan inzetten als eyeopener. Zo wil ik van elk ziektebeeld (bijvoorbeeld een psychose) een film maken over hoe je het zelf beleeft, wat er van binnen gebeurt. Een totaal andere invalshoek dan alleen erover lezen. Cliënten zeggen soms: ‘Mario, als jij zelf uit zo’n modderpoel kunt komen, is er voor mij ook nog hoop!’ Belangrijk is dat je mensen hun verhaal laat doen, ook over hun zielenpijn. De diagnose komt later wel. Voor mij was praten de sleutel tot mijn herstel. Daardoor kon ik de juiste hulpvraag stellen en kreeg ik de juiste ondersteuning. Want een hulpverlener kan aan je buitenkant niet zien wat je mankeert en waar je doorheen bent gegaan.”
“Mario is een boeiende en betrokken collega met veel empathie. Ook straalt hij een enorme kracht uit. Daarbij laat hij zien hoe je die innerlijke kracht op een constructieve manier kunt inzetten. Zijn herstelverhaal laat zien hoe je met geloof en vertrouwen bergen kunt verzetten. Een zeer inspirerend voorbeeld!”
Stan de Laat medewerker communicatie en medewerker Centrum Herstel en Ervaringsdeskundigheid
n Door Stan de Laat
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK WIL MET FILM LATEN ZIEN WAT ER VAN BINNEN GEBEURT” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
14
GER LEERDE HAAR DEPRESSIE ÉN ROUW VERWERKEN
MIJN KINDEREN ZIJN TROTS DAT IK HULP ZOCHT Ger van Enschot (69) groeide op in een groot gezin. Na de dood van haar man werd ze ziek. Ze zocht zelf hulp voor haar depressie en heeft nu haar leven weer op de rit. “Ik gun alle mensen die hulp nodig hebben, dat zij worden geholpen zoals ik ben geholpen.”
“Ik ben de oudste dochter uit een gezin van acht. Moeder was een echte manager: zij gaf de dochters huishoudelijke taken, de zonen moesten worden ‘gediend’. Ook toen ik op kantoor zat, had ik thuis nog ‘taken’. Op mijn vierentwintigste trouwde ik met Ton. Vanwege zwangerschap werd mijn kantoorbaan beëindigd. Later volgde ik een omscholing tot peuterspeelzaalleidster. Dat leuke werk heb ik gedaan totdat mijn schoonvader ziek werd. Ik wilde toen iets voor mezelf doen. De keuze viel op tekenen schildercursussen. Ik leerde verschillende technieken en volgde een cursus intuïtief schilderen, waardoor ik mezelf leerde te uiten. In een zware zorgperiode van ziektes in beide families heb ik waarschijnlijk mijn eerste depressie gehad, maar die is niet onderkend.” LAST VAN MIJN SCHOUDERS “Na het overlijden van mijn man Ton, ben ik als een idioot gaan werken, omdat ik uit ervaring wist dat dit mij kon helpen. Maar ik werd ziek: erg moe, overgeven, het gevoel een band om mijn hoofd te hebben, niet meer op mijn benen kunnen staan. Door de plaatsvervangende huisarts voelde ik me niet serieus genomen. Naar mijn idee was er iets mis in mijn hoofd. Ik belde de GGZ en werd te woord gestaan door een aardige, geduldige telefoniste die me doorverbond met de Zorggroep Senioren. Vervolgens
15
kreeg ik dokter Zonnenberg aan de lijn, die diezelfde dag op huisbezoek kwam. Hij nam me serieus. Er viel een last van mijn schouders. Vanwege een ernstige depressie, liet hij me direct opnemen in Etten-Leur.” ZORG EN STRUCTUUR “Aan die plek had ik nare herinneringen vanwege elektroshocks die mijn vader daar had ondergaan. Mijn eigen ervaring met die afdeling is zeer positief. Ik kreeg zorg, structuur en rust. Na een week was er plaats in de kliniek in Tilburg en werd ik overgeplaatst. Ook daar was ik tevreden over de behandeling, waarbij ook de kinderen werden betrokken zoals ik graag wilde. Na vijf weken mocht ik naar huis, maar ik kreeg nog een tijdje deeltijd behandeling. In de observatiegroep Beeldende Therapie kwam ik in contact met Anita de Gouw. Zij adviseerde mij om deel te nemen aan de rouwverwerkingsgroep die zij met Marlène Raaijmakers aanbood.” CREATIEVE WERKVORMEN “In die cursus werd niet alleen gepraat. Er werden ook creatieve werkvormen gebruikt. De bijeenkomsten van die groep vond ik fijn. Het mooie van de methode is het inzoomen op het troostrijke en/of het positieve. Mijn ogen werden geopend om ook in vervelende processen de goede dingen te zien. Bijvoorbeeld dat het ons gegeven was om
Ton nog even thuis in ons midden te hebben en met ons gezin samen te zijn toen hij overleed. Door dit moment beeldend vast te leggen, besefte ik hoe speciaal dit was. Na de rouwverwerkingscursus heb ik een herinneringsserie geschilderd. Ieder thema van de cursus heb ik uitgewerkt als verdieping voor mezelf. Met het exposeren ervan wilde ik laten zien hoe ik vorm heb gegeven aan mijn rouwproces, en anderen stimuleren om hulp te zoeken na verlies. Later heb ik nog de cursus ‘Op zoek naar zin’ gedaan. Ook daar werd ingezoomd op het positieve en de eigen kracht.”
“Eén van de redenen waarom Ger het interview gaf, is dat zij het taboe rondom geestelijke gezondheidszorg wil doorbreken. Zelf heeft ze binnen het Centrum Senioren een heel proces doorlopen en is daar sterker uitgekomen. Zij kent haar valkuilen en richt haar blik steeds meer op het positieve. Ger is een integere en krachtige vrouw!”
TEVREDEN MENS “Het gaat nu goed met me. Ik ben een tevreden mens. Op een mindere dag ga ik poetsen, of mandala’s kleuren, wat rust brengt in mijn lichaam. Ik ken mijn valkuilen en trap eerder op de rem. Mijn kinderen steunen me hierbij. Ze zijn trots op het feit dat ik hulp heb gezocht. Ik neem tijd om leuke dingen te doen en word regelmatig gevraagd om workshops beeldhouwen te geven. Hierbij word ik aangesproken op mijn kracht en dat voelt goed!”
Marlène Raaijmakers GZ-psycholoog en Anita de Gouw creatief therapeut
n Door Marlène Raaijmakers en Anita de Gouw
“IK WORD AANGESPROKEN OP MIJN KRACHT EN DAT VOELT GOED” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
© REËLLE COMMUNICATIE
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
16
JOHN KREEG ZIJN EERSTE PSYCHOSE OP VAKANTIE
IK HEB VEEL GELEERD OVER MIJN LEVEN John Meesters (57) groeide op in Breda in een arbeidersgezin met vijf kinderen. Hij was de derde in de rij. Zijn leven kent een lange reeks van psychiatrische problemen. “Ik was alles kwijt, maar ik heb mijn leven weer opgebouwd. Naast de GGZ hebben mijn moeder, mijn zus en mijn broertje me daar zeker bij geholpen.”
“Mijn vader en moeder zijn allebei overleden. Met mijn jongste broertje heb ik nog het meeste contact. Ik heb geen goede herinneringen aan mijn jeugd. Ik was een stille jongen die veel werd gepest. Dat pesten hield op in de vijfde klas. Op een zeker moment had ik er genoeg van, maakte me sterk en koos voor nieuwe vriendjes.” VERLIEFD EN PSYCHOSE “Mijn geschiedenis met de psychiatrie begint met een vakantie naar een zonnig oord. Ik werd verliefd, maar kreeg er ook mijn eerste psychose. Een opname volgde en na een jaar verblijf op de gesloten afdeling verhuisde ik naar de jeugdafdeling. Na een half jaar mocht ik naar huis en ging ik weer bij mijn ouders wonen. De zolderkamer werd verbouwd. Ik luisterde veel naar soulmuziek en bereidde me voor op het uitgaansleven. Het was een tijd waarin ik samen met mijn vader veel dronk, wat niet goed voor me was. Uiteindelijk volgde er een nieuwe opname.” VERWAARLOZING EN OVERLAST “Ik verbleef op ‘De Wissel’, mijn vader op ‘De Halte’. Dat zijn behandellocaties voor verslavingszorg. Het was noodzakelijk om afstand te nemen en ik verhuisde naar ‘Het Hostel’. Daar leerde ik veel nieuwe mensen kennen. En ik leerde er koken, afwassen en het huishouden. Ik vroeg mezelf in die tijd
17
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
vaak af of ik het wel vol zou houden. Maar dat lukte en ik verhuisde naar een eigen flat. Dat viel tegen. Ik wist niet waar ik het zoeken moest. Vrienden kwamen op bezoek, er werd drugs gebruikt en veel gedronken. Ik was een soort van boodschappenjongen, leende geld uit, wilde geen ruzie. Verwaarlozing en overlast leidden opnieuw tot opname en al mijn spullen werden verkocht of opgeruimd.” WERKEN IN DE KAPEL “In 2002 verhuisde ik naar de Kapelstraat in Etten-Leur. Veel zin om wat te doen had ik niet. Ik lag vaak op bed. Totdat het verzoek kwam of ik Pieta, de kosteres van 83 jaar die slecht ter been was, zou willen helpen. Ik was en ben zelf niet direct een gelovig mens, maar ik was wel bereid om te kijken of het werk in de kapel van Etten-Leur iets voor mij zou kunnen betekenen. Van Pieta leerde ik dat het voor mensen belangrijk is om af en toe een kaarsje aan te kunnen steken. Dat elke zondag een eigen kleur heeft en dat het ritme van het werk van elke dag ook rust kan geven. Naast het werk in de kapel, werk ik ook in de tuinkas en op de boerderij.”
nauwelijks en kan zeggen dat het me goed gaat. Wat ik niet zou willen missen is mijn muziek. Ik trakteer mezelf elke week op een nieuwe cd. Verder houd ik van spannende films en mijn eigen plekje, mijn thuis. Ik weet dat ik, door trouw mijn medicatie in te nemen en door het ritme van elke dag, de gehele week rust heb. Ik voel me dan prettiger en kan doen wat ik doe.” NIEUWE MENSEN “Door mijn werk heb ik meer nieuwe mensen leren kennen. Hoewel ik mensen niet vanzelfsprekend vertrouw en ze wat op afstand houd, voel ik me ook verbonden met die mensen. Ik neem niet meer alles zo maar voor waar aan en denk eerst na over de mensen met wie ik omga. Ik wil anderen dan ook adviseren om uit te kijken met wie je omgaat, maar ook om in contact te blijven met mensen.”
“John heeft zijn plek gevonden. Opmerkelijk is, dat hij, terwijl hij niet gelovig is, toch als vrijwilliger werkt in de kapel in Etten-Leur.”
n Door Thea Sprangers
Thea Sprangers geestelijk verzorger
EIGEN WONING “Vijf jaar geleden kreeg ik een eigen woning. Ik kook elke dag een maaltijd voor mezelf, eet op tijd, maak mijn huis schoon, neem mijn medicatie goed in, drink niet of
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK VOEL ME VERBONDEN MET DE MENSEN DIE IK LEER KENNEN KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
18
SANDER ZOCHT STEEDS MEER GRENZEN OP
IK HAAL MIJN KICKS UIT MIJN WERK Tilburger Sander (25) was jarenlang verslaafd aan cocaïne, tot hij de knop omzette en hulp zocht. Nu volgt hij een opleiding voor ervaringsdeskundige en loopt hij stage bij GGz Breburg. Daar ligt nu zijn passie. “Op mijn dertiende gebruikte ik voor het eerst drugs. Eerst wekelijks, later dagelijks. Vanaf mijn zestiende ook harddrugs.”
“Mijn lievelingsdrug was cocaïne: dat gaf me een fijn gevoel van onoverwinnelijkheid, waar ik al mijn hele leven naar zocht. Ik was in mijn jeugd erg onzeker en werd gepest, maar met cocaïne voelde ik me de baas van de wereld. Elke dag gebruikte ik drie gram. Dat kostte dagelijks zo’n honderd euro, en daarvoor ging ik jatten. Ik zocht steeds meer mijn grenzen op. Desnoods trok ik een oma van haar fiets af. En op mijn werk stal ik briefjes van vijftig euro uit de kassa en gaf een collega de schuld. Die lef kreeg ik ook juist door de cocaïne: een vicieuze cirkel.” COLD TURKEY “Lang leefde ik op worstenbroodjes, cola en coke. Het zou een godswonder zijn als ik ouder dan veertig jaar werd. Maar veranderen kun je alleen als je zelf een knop omzet. Gelukkig had ik een helder moment toen ik vijf euro stal uit het spaarpotje van mijn zusje en betrapt werd door mijn ouders. Ik biechtte alles op. Tijdens een intakegesprek zei ik: ‘Help me, ik kan niet van de drugs afblijven.’ Ik gooide alles op tafel. Jarenlang ben ik ten onrechte behandeld voor gedragsproblemen, want ik was constant aan het liegen, stelen en bedriegen. In een afkickkliniek in Zuid-Afrika hoorde ik verhalen die akelig veel leken op dat van mij. Ik dacht: ‘Wow, dat wil ik ook! Als ik net zo doe als hij, kom ik er ook uit!’ Er viel een last van mijn
19
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
schouders. Ik ben toen ‘cold turkey’ gestopt, puur op discipline omdat ik het echt niet meer wilde.” HART OP DE JUISTE PLAATS “Ik ben nu ruim twee jaar clean en heb mijn leven op orde, met vriendin en baan. Ik ben het levende bewijs dat het mogelijk is. Anderhalf jaar geleden begon ik met de BGE-opleiding (begeleider in de GGZ met ervaringsdeskundigheid). Tijdens mijn stage in Dongen leerde ik veel van een andere ervaringsdeskundige, Mario Tapia. Hij had duidelijk zijn verhaal klaar en zijn hart op de juiste plaats. Ik wist dat ik dat ook kon, maar alleen nog niet hoe. Om mijn talenten beter te benutten, vervolgde ik mijn stage bij Centrum Jeugd in Breda. Bij het team in Dongen begeleidde ik namelijk veel volwassenen, terwijl ik zelf pas vijfentwintig jaar ben.” ZELF DOEN “Als eindexamenopdracht begeleid ik jongeren om stappen te zetten. Vaak zeggen cliënten: ‘Ik kan het niet.’ Maar als ik dat zelf had geloofd, lag ik allang onder de grond! Bewijs maar dat je ongelijk hebt en dat je het wél kunt. Een jongen die de taxi wilde nemen, stelde ik voor om zijn scooterrijbewijs te gaan halen. Hij verklaarde me eerst voor gek, maar haalde zijn examen.
Iedereen was hartstikke trots, hijzelf nog het meest. Maar hij heeft het zelf gedaan. Ik heb hem alleen doen inzien dat het mogelijk was. Voor mij is dat een grote drive. Je leert alleen door dingen zelf te doen. Daar heb je echter hulp bij nodig.” BEWIJZEN DAT HET KAN “Dat is de kern van mijn werk: ik kan wel zeggen dat je uit een verslaving kunt komen, maar de kracht ligt erin om het te laten zien. Dat is de meerwaarde van iemand die het zelf heeft meegemaakt. Eerlijkheid is daarbij heel belangrijk, want cliënten prikken er zo doorheen als je aan het huichelen bent. Mijn werk bestaat nu voor tachtig procent uit passie en overdragen van levenslust. Het is mijn levensvervulling. Ik ben de gelukkigste man ter wereld. Ik ben eindelijk wie ik wil zijn en alles valt op zijn plaats. Ik haal mijn kicks uit mijn werk. Daar zit nu mijn passie.”
“Het verhaal van Sander trof me door zijn eerlijkheid, ook over zijn minder fraaie verleden. Tevens toont hij hoe je een nieuwe start kunt maken met een schone lei als je dat écht wilt. Door zijn eigen achtergrond is hij geloofwaardig en weet hij andere cliënten te stimuleren. Een prachtig voorbeeld van de toegevoegde waarde van ervaringsdeskundigen, met ervaringskennis die je niet uit een leerboekje kunt halen.”
n Door Stan de Laat STAN DE LAAT medewerker communicatie en medewerker Centrum Herstel en Ervaringsdeskundigheid
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK LAAT ZIEN DAT JE UIT EEN VERSLAVING KUNT KOMEN” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
20
SIMONA WIST DAT ER IETS NIET KLOPTE
IK VIND MIJN LEVEN NU WEER LEUK Ambulant in de wijk wonen valt voor iemand met een psychische beperking niet altijd mee. Maar Simona Martens (48) lijkt haar draai nu helemaal te hebben gevonden. Zij woont samen met haar vriend Leo en heeft het daarbij prima naar haar zin. Maar de weg ernaar toe is niet zonder hobbels verlopen.
“Het is allemaal begonnen toen ik in Rotterdam op de kunstacademie zat. Ik studeerde daar Grafiek. Maar na een tijdje merkte ik dat er iets aan de hand was, al wist ik daar niet precies de vinger op te leggen. Ik had moeite om me te concentreren en was soms achterdochtig. Er was een vreemd gevoel dat er iets niet klopte. Toen de problemen erger werden zocht ik contact met het Riagg, maar de gesprekken die ik daar voerde hielpen niet echt.” VEILIG BIJ DE POLITIE “In 1992 ben ik voor het eerst opgenomen. Ik werd voor het eerst psychotisch en dat was erg beangstigend. Ik was zo bang dat ik naar de politie ging, daar voelde ik me veilig. Maar zij brachten me direct naar een gesloten crisisafdeling van de GGZ. Ik vond het daar vreselijk en was vooral erg bang. Na die tijd werd ik nog verschillende keren opgenomen, met wisselend resultaat. De afgelopen twee jaar heb ik gelukkig een opname kunnen voorkomen doordat ik nu beter naar mezelf luister en tijdig aan de bel kan trekken. Terugkijkend ben ik blij dat ik nog leef. Ik weet nu dat ik niet zonder bepaalde medicatie kan en die dus gewoon moet blijven slikken. Ook als het goed gaat.” EIGEN LIEDJES “Nu ben ik gelukkig met Leo en doen we samen vooral dingen die we leuk vinden.
21
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
We zijn bijvoorbeeld op fietsvakantie naar Zeeland en België geweest. We wandelen graag in de natuur en maken muziek. Gelukkig hebben Leo en ik dezelfde interesses. Muziek maken vinden we erg leuk. Leo is erg muzikaal en schrijft zelf liedjes. Hij speelt dan op de gitaar, terwijl we samen zingen. We zingen over onszelf of over het leven. Maar ook over wat we samen hebben meegemaakt. Over onze moeilijke tijden en onze kwetsbaarheden. Ik vind mijn kracht bij Leo, en omgekeerd. Ook als het erg slecht gaat met één van ons, laten we elkaar niet in de steek.” CONTACT MET LOTGENOTEN “Tegenwoordig sta ik weer vol in het leven en ben ik zelfs op zoek gegaan naar een leuke vrijwilligersbaan. Die heb ik gevonden bij een kringloopwinkel waar ik me mag gaan bemoeien met het uitzoeken en herstellen van kleding. Ik ben namelijk coupeuse. Ik vind het echt leuk om bij een ‘echt’ bedrijf te werken, gezellig in een team, samen met mensen. Ik doe dat voor twee dagdelen in de week en dat geeft me echt voldoening. Verder heb ik veel contact met lotgenoten, maar ik vind het ook een uitdaging om het contact aan te gaan met andere mensen. Ik ben dan wel anders, maar mijn directe omgeving kan dit wel waarderen. Het contact is goed, en daar gaat het om.”
LIEDJE ‘STIK STIK’ GESCHREVEN DOOR LEO
We maken goede tijden Anderen zullen ons benijden. Vroeger, vallen en opstaan. Ja, zo is het gegaan, zo is het gegaan. Ik sta niet langer in de kou, ik heb het stik-stik naar m’n zin met jou. Jij doet jouw ding en ik doe mijn ding. “De reden waarom ik Simona’s verhaal mooi en inspirerend vind, is dat het nu zo goed met haar gaat, terwijl zij heel slechte tijden heeft gekend. Simona en Leo halen duidelijk kracht uit elkaar. Bovendien ga ik altijd graag bij hen op bezoek, want dan word ik altijd getrakteerd op een zelfgemaakt liedje.”
Eindelijk kan die bloem gaan bloeien, Onze liefde kan alleen nog maar groeien. Maar soms zit het me nog tegen, En sta dan lang in de regen. Geef me hoop, geef me een hoop hoop. n Door Suzanne Oord-Klijndijk
SUZANNE OORD-KLIJNDIJK medewerker cliëntenparticipatie en medezeggenschap
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK BEN ANDERS EN MIJN OMGEVING WAARDEERT DAT” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
22
ALEXANDER RAAKTE STEEDS MEER IN DE WAR
IK KAN MET MIJN KWETSBAARHEID OMGAAN Alexander (19) komt uit Moergestel. “Wij waren altijd een fijn gezin waar het goed liep, een ideaal plaatje eigenlijk. Mijn ouders werken hard. Maar dat harde werken eiste zijn tol. Mijn vader kreeg een burnout toen ik in groep 8 zat. Daarna kreeg mijn moeder een hartinfarct. Ik had hier heel veel moeite mee.”
“Ik ging beseffen dat mijn ouders kwetsbaar waren. Drie jaar later kreeg mijn moeder een ernstig auto-ongeluk en hield hieraan hersenletsel over. Ze heeft bijvoorbeeld niet zo’n goed geheugen. Deze jaren waren echt zwaar en hebben veel met me gedaan. Voordat dit allemaal speelde, was mijn moeder een lieve vrouw die mooie spullen erg belangrijk vond. Nu staat het gezin voor haar voorop. Ze draagt iedereen graag een warm hart toe.” STEEDS MEER IN DE WAR “Rond mijn achttiende jaar werd ik opstandig. Ik werd brutaler en ging blowen. Ik was veel van huis weg en stootte mijn ouders van me af, terwijl ik altijd goed contact met ze gehad. Ik merkte echter niet dat ik steeds meer in de war raakte. Dit was tijdens de (her)verkiezing van Obama. Ik raakte steeds meer verward en ging me verdiepen in wereldproblemen en politici. Hier raakte ik in verstrikt. Ik dacht dat ik deel uitmaakte van de verkiezingsstrijd en in contact stond met Obama en andere wereldleiders. Ik had het idee dat ik werd afgeluisterd door de CIA, maar ook dat ik werd gevolgd door Al-Qaeda.” IK SPRAK IN CODETAAL “Dit was aan de ene kant erg spannend en opwindend, maar ook wel akelig. Mijn ouders begrepen me ook helemaal niet
23
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
meer. Want door mijn psychotische klachten sprak ik alleen nog maar in codetaal. Mijn ouders en ook mijn vrienden hadden geen grip meer op mij. Zij waren dan ook erg bezorgd. Toen mijn moeder mij eens wilde knuffelen, werd ik agressief naar haar. Via de huisartsenpost is de crisisdienst gebeld. Omdat ik niet vrijwillig wilde worden opgenomen, kreeg ik een IBS (inbewaringstelling). Ik werd met een ambulance opgehaald en naar Centrum Jeugd, afdeling JOIN, van GGz Breburg gebracht.” WEER MEZELF “De opname heeft me gekalmeerd en ik ben weer mezelf geworden. Ik kreeg de juiste medicatie, ben gestopt met blowen en kreeg mijn leven weer op de rit. Mijn psychose is behandeld. Ik heb geleerd hoe ik met mijn kwetsbaarheid om moet gaan en hoe slecht blowen voor mij is. Na afloop van de IBS wilde ik vrijwillig blijven. Na ongeveer tien weken mocht ik naar huis en kreeg ik dagbehandeling. Dat heeft me erg geholpen. De contacten met andere jongeren die in dezelfde situatie verkeerden gaven me hoop en begrip, omdat ik zag dat het met mij ook goed kon komen. Ik voelde me veilig en vertrouwd en heb er dierbare vrienden aan overgehouden met wie ik nog regelmatig contact heb. We doen leuke dingen samen en we zijn er voor elkaar als we het moeilijk hebben.”
EIGEN MODELABEL “Ik volg nu de vooropleiding voor de kunstacademie. Toevallig samen met een oud-groepsgenoot. Daarnaast werk ik twintig uur per week als boekhouder in het bedrijf van mijn ouders. In mijn vrije tijd hou ik me bezig met mijn eigen blog. Dit gaat over mode, een passie van mij. Hier plaats ik veel foto’s op. Ooit was ik aangemeld voor de modeacademie in Amsterdam. Ik werd uitgenodigd om te komen praten, maar helaas kon dat niet doorgaan vanwege mijn psychose. Ik hoop hier ooit nog mijn beroep van te maken en een eigen modelabel te kunnen oprichten. Ik word nog ambulant begeleid door het VIP-team (Vroege Interventieteam Psychose) met therapie en lotgenotencontact. Zo sta ik sterker in mijn schoenen en wil ik voorkomen dat ik ooit weer zo ziek word. De band met mijn ouders is hechter dan ooit. Geld is niet belangrijk. Onze band met elkaar des te meer.”
“Alexander is een kanjer. Hij was erg ziek. Toch lukte het hem om zich weer te herpakken en mee te werken. Hij gaf iedereen vertrouwen, een bijna onmogelijke missie als je zo psychotisch bent. Het is geweldig om te zien hoe hij en zijn ouders elkaar weer hebben gevonden door elkaar niet te veroordelen maar te begrijpen en te volgen!”
n Door Ellen van Lieshout ELLEN VAN LIESHOUT GZ-psycholoog, systeemtherapeut, manager behandeling
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK HOOP OOIT MIJN EIGEN MODELABEL OP TE RICHTEN” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
24
GEMMY HAD MOEITE MET DE ‘GROTEMENSENWERELD’
IK BEN EEN GELUKKIG MENS
Gemmy van Laere (59) is een alleenwonende moeder van twee volwassen kinderen. Ze woont in Heusdenhout in Breda. Door haar ziekte werd ze al op zevenentwintig jarige leeftijd volledig afgekeurd. Maar ze geeft haar leven zin door vrijwilligerswerk te doen. Het boeddhisme, dat zij sinds haar vijfendertigste jaar beoefent, is een leidraad en steun in haar leven.
“Ik ben geboren en getogen in Oosterhout in een gezin met drie kinderen. Ik heb twee broers. Terugkijkend op mijn jeugd kan ik zeggen dat ik vanaf mijn middelbare schooltijd al wat anders was dan mijn klasgenoten. Ik sloot me vaak af van anderen om op mijn zolderkamer liedjes te maken over de dood, mezelf begeleidend op mijn gitaar.” OPNAME OP DE PAAZ “Na de middelbare school ging ik naar Nijmegen waar ik de Sociale Academie heb afgemaakt. Aan het einde van de opleiding kwam de ‘grotemensenwereld’ wel erg dichtbij, met het zicht op een gewone baan en dergelijke. Ik voelde me daar totaal niet toe in staat. Gevolg hiervan was dat ik in een psychose raakte. Ik ben toen voor het eerst drie maanden opgenomen op de PAAZ in Nijmegen. Maar na afloop wist ik niet wat mij eigenlijk mankeerde en kreeg ik geen nazorg. Hierna volgden nog enkele kortere opnames en eentje van één jaar met een rechterlijke machtiging op een gesloten afdeling.” DROOMSTUDIE OPGEVEN “Daarna ben ik, heel stoer, in Apeldoorn begonnen aan de opleiding voor psychiatrisch verpleegkundige, mijn droomstudie. Hier moest ik helaas na anderhalf jaar weg toen ik vertelde dat ik zelf opgenomen was
25
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
geweest, wat ik tot dan had verzwegen. Een dieptepunt. Na deze periode heb ik nooit meer last gehad van psychoses, wel van zware depressies. Ik werd afgekeurd voor betaald werk en heb in mijn verdere leven tot nu toe vrijwilligerswerk gedaan. Ik werkte tien jaar bij het Vrouwenhuis, waar ik onder meer de bar runde. Ook was ik twintig jaar actief bij Vluchtelingenwerk waar ik asielzoekers hielp om in te burgeren. En sinds vijf jaar bezoek ik vanuit Humanitas gevangenen in de Bredase Koepelgevangenis.” LEVEN IN EIGEN HAND “De eerste bijeenkomst van het Nichiren Boeddhisme was voor mij een eyeopener, omdat ik besefte dat je je leven in eigen hand kunt nemen. Zo had ik mijn leven nooit ervaren! Deze vorm van Boeddhisme beoefen ik al vijfentwintig jaar iedere dag en nu ben ik verantwoordelijke voor een eigen district. Het Nichiren Boeddhisme, dat wereldwijd door ruim twaalf miljoen mensen wordt beoefend, is gebaseerd op de leerstellingen van de Japanse monnik Nichiren Daishonin. Het gaat ervan uit dat ieder mens de Boeddha-natuur bezit en tot verlichting in dit leven kan komen. Deze vorm van boeddhisme beoefen je thuis. Wij komen bij elkaar om te studeren en te chanten voor vooruitgang voor jezelf, voor anderen en voor de wereldvrede.”
BOEDDHISME EN LITHIUM “Toen mijn oudste dochter ongeveer zeven jaar oud was, stelde een psychiater bij mij de diagnose manisch-depressieve stoornis. Hij adviseerde mij om lithiumcarbonaat te gaan slikken. Hoewel ik eigenlijk geen medicijnen wilde, ben ik dat toch gaan doen, mede uit verantwoordelijkheid voor mijn dochter. Het slikken van lithium, samen met het beoefenen van het boeddhisme, heeft mij stabiliteit gegeven en er mede voor gezorgd dat ik niet meer bij een psychiater of hulpverlener heb hoeven aankloppen.”
“Gemmy is al lange tijd een vriendin van mij. Ik leerde haar kennen bij Vluchtelingenwerk Breda. Vanwege haar onvermoeibare inzet voor vluchtelingen kreeg zij in 2006 de Bredase Vredesprijs, die door de gemeente Breda wordt uitgereikt aan mensen die zich belangeloos inzetten voor vrede en mensenrechten. Ik ken haar vooral als iemand die erg positief in het leven staat.”
KIEZEN VOOR GELUK “Toen ik negenendertig jaar was, beviel ik van mijn tweede dochter. Haar vader besloot een paar dagen na haar geboorte bij ons weg te gaan, omdat hij zich er nog niet aan toe voelde. Ik had toen in kunnen storten, maar nam het diepe besluit dat ik mijn geluk niet meer zou laten afhangen van anderen of van mijn levenssituatie, in lijn met de uitgangspunten van het Nichiren Boeddhisme. Hier ben ik redelijk in geslaagd. Ik ben een gelukkig mens ondanks mijn psychische ziekte!”
JOOST VONS medewerker communicatie
n Door Joost Vons
© REËLLE COMMUNICATIE
“IK LAAT MIJN GELUK NIET MEER AFHANGEN VAN ANDEREN” KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
26
COLOFON KRACHTENBUNDEL GGz BREBURG
WIE IS REËLLE?
De Krachtenbundel is een goed idee van Reëlle Communicatie. Dit magazine is enig in zijn soort, maar wij juichen het toe als jij dit goede voorbeeld volgt. Reacties zijn van harte welkom.
Deze Krachtenbundel is een initiatief van Reëlle Communicatie uit Valkenswaard. Bij Reëlle’s communicatiebedrijf werken professionals met levenswijsheid. Ieder van ons is gedreven, vakbekwaam én ervaringsdeskundig. Dat is onze eigen wijsheid. Eigenwijsheid die wij graag delen.
KRACHTENBUNDEL D E KRACHT VAN KWETSBAARHEID
EIGENWIJSHEID. HET ZIT IN ONS
Eigenwijsheid is immers niet te kopiëren…
D
D EI RH
KW N
CH
DE
VA
KR KR
AC
AC
HT
HT
VA
EN
NK
W
201 1 NAJAAR 2013 2013 2013 ZO ZOMER
ED TIL ITIE BU RG
HT AC KR
DDE
KR
A
FOTOGRAFIE: Lonneke van der Avoort, Sara Reeve (covers)
D
AA
NB
UN
DE
L
IE EDIT RG LIMBU
TE
TEKST-, EINDREDACTIE EN PRODUCTIEBEGELEIDING: Marieke van Gastel, Marjolijn Daverveld, Wilma Wijnen
175 levensverhalen uit alle Krachtenbundels
SB
IDEE: Marjolijn Daverveld (Reëlle Communicatie)
ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN Niets uit deze uitgave kan worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ET
AAN DEZE UITGAVE WERKTEN MEE: twaalf verhalenvertellers en twaalf verhalenopstellers van GGz Breburg
Download
ET
BU
SB
AA
ND
RH
EID
EL
1
ZO
M
ER
20
13
VORMGEVING EN OPMAAK: Lonneke van der Avoort, Quido Veekens DRUKWERK: ATEA-groep OPLAGE: 1.500 stuks
EDIT IE 20 NAJA 13AR 201 HELM 1 OND NA
JA
AR
20 1
1
2NA0J 1A3AR
UITGEVER: Reëlle Communicatie, Den Dries 2, 5552 CL Valkenswaard, www.reelle.nl, uitgegeven in eigen beheer, © 2014
20
1
1
Ga naar www.reelle.nl, kies voor de EigenWijzer en selecteer alle verhalen die jij wilt lezen!
KRACHTENBUNDEL - KORAALGROEP
27
KRACHTENBUNDEL - COLOFON
© REËLLE COMMUNICATIE
KRACHTENBUNDEL - GGz BREBURG
28
www.sarareeve.com