COLOFON LC Courant is een uitgave van het Liemers College. Redactie Elly de Bruyn, Angela van Kol, Tim Scheerder en Babette van Weelden. Productie De Reus’ Communicatie & Publiciteit. Fotografie Voermans van Bree en anderen. Drukwerk Real Concepts. Oplage 3300 exemplaren. Reacties? Vragen? Suggesties? Neem contact op met de redactie. Dat kan via
[email protected].
Postbus 412 6900 AK Zevenaar Telefoon: 0316 - 58 38 00 www.liemerscollege.nl
Locatie Didam Dijksestraat 12 6942 GC Didam Locatie Heerenmäten Heerenmäten 6 6904 GZ Zevenaar Locatie Vestersbos Vestersbos 4 6901 BV Zevenaar Locatie Zonegge Zonegge 07-09 6903 EP Zevenaar
Achter de schermen werken aan beter onderwijs DOOR JAN-MAARTEN DE WIT [AFDELINGSLEIDER DERDE KLASSEN HAVO/VWO] Wie aan een school denkt, denkt in de eerste plaats aan lessen en andere activiteiten voor leerlingen. Maar een school heeft ook een ‘achterkant’, waar de lessen en activiteiten mogelijk worden gemaakt. Die achterkant is niet altijd zichtbaar, maar soms wel, zoals op de teammiddagen voor medewerkers. Dan hebben de meeste leerlingen geen les [vmbo op maandagmiddag en havo/vwo op dinsdagmiddag]. Dit artikel laat zien hoe op de locatie Heerenmäten achter de schermen wordt gewerkt aan de kwaliteit van het onderwijs op het Liemers College. Daarvoor is het nodig eerst iets te vertellen over de organisatiestructuur. Het Liemers College werkt met afdelingen, waarin groepen leerlingen en teams van medewerkers zijn samengebracht. Heerenmäten heeft afdelingen voor de derde klassen havo/vwo, de havo-bovenbouw en de vwo-bovenbouw. Iedere afdeling staat onder leiding van een afdelingsleider. Verder zijn er secties [groepen docenten die hetzelfde vak geven] en enkele werkgroepen. Alle afdelingsteams hebben een teamplan, waarin staat welke verbeteringen moeten worden bereikt. Het teamplan wordt vertaald naar de werkzaamheden van de docenten. De voorbereidingen voor het teamplan voor het volgende schooljaar beginnen al in februari. Uitgangspunt daarbij zijn de ambities in het meerjarenschoolplan, dat is opgesteld in overleg met medewerkers, leerlingen, ouders en externe instanties [en is vastgesteld door de medezeggenschapsraad]. Vervolgens wordt op basis van evaluaties bekeken of we op koers liggen en wat er nog gedaan moet worden. Een goed voorbeeld van deze werkwijze is de manier waarop wordt omgegaan met de uitkomsten van een tevredenheidsenquête onder de leerlingen en ouders. Daaruit bleek ontevredenheid over het rooster en dan met name het aantal tussenuren. Momenteel onderzoekt een groep docenten samen met een roostermaker en een afdelingsleider of het mogelijk is een rooster te maken met minder tussenuren en meer gelegenheid om in te spelen op verschillen tussen leerlingen. Dit laatste doel is een ambitie uit het meerjarenschoolplan.
Veel bruikbare tips over Bring Your Own Device
‘De kinderbijslag hoort op de rekening van het kind’
Eerste tekeningen van nieuw vmbo-gebouw zijn klaar
Zodra het onderzoek is afgerond, wordt er gerapporteerd aan de teams. Daarna maken de afdelingsleiders een voorstel voor een nieuw rooster, dat wordt besproken met de betrokken teams en met de andere locaties. Daarna gaat het voorstel voor advies of instemming naar de locatiedeelraad, waarin leerlingen, ouders en medewerkers zitten. Een besluit tot invoering kan betekenen dat de manier van lesgeven verandert. Indien nodig worden daarom in de functioneringsgesprekken met docenten scholingsafspraken gemaakt. Twee andere voorbeelden betreffen de betrokkenheid van ouders en het werken met digitaal lesmateriaal. Uit recent onderzoek blijkt [opnieuw] dat de betrokkenheid van ouders van grote invloed is op de prestaties van leerlingen. In de teamplannen is uitgewerkt hoe de school met ouders in gesprek kan gaan. Dit heeft in klas 1 en 3 en voor havo en vwo ook in klas 4 geresulteerd in gesprekken tussen leerlingen, ouders en de mentor aan het begin van het schooljaar. Alle docenten zijn tijdens de teammiddagen geschoold in het voeren van deze gesprekken. Om ervaring op te doen met het werken met digitaal lesmateriaal zijn er twee havo-klassen, waarin alle leerlingen over een laptop beschikken. Aan het eind van dit jaar wordt gemeten of we er zo in slagen om meer in te spelen op de leerbehoeften van individuele leerlingen. Ook heeft elke docent dan een aantal voorbeeldlessen ontwikkeld. Hieraan wordt tijdens de teammiddagen gewerkt. Bij het opstellen van de teamplannen werken we volgens de uitgangspunten van IiP: Investers in People ofwel Investeren in Mensen. Meer hierover staat op www.investmens.nl. Het Liemers College wil IiP-gecertificeerd worden. Dat is een bewijs dat de organisatie achter de schermen gericht is op het verbeteren van het onderwijs.
LC COURANT PAGINA 1
LC COURANT Nr
1 Jaargang 18 NOVEMBER 2012
‘Als je bij mij naar boven gaat, zie je meteen dat ik verslaafd ben aan ICT’’ Conciërge Frans Reinier over zijn passies. Pagina 5 ‘Dit is een lekker kleine klas, waardoor ik iedereen persoonlijke aandacht kan geven’ Mentor Margriet Minderaa over Z2A. Pagina 4 ‘Ik was snel afgeleid en vond de omgeving leuker dan de les’ Ali Ok over zijn tijd op het Liemers College. Pagina 2
LC Courant is een uitgave van het Liemers College. Redactie Elly de Bruyn, Angela van Kol, Tim Scheerder en Babette van Weelden. Productie De Reus’ Communicatie & Publiciteit. Fotografie Voermans van Bree en anderen. Drukwerk Real Concepts. Oplage 3300 exemplaren. Reacties? Vragen? Suggesties? Neem contact op met de redactie. Dat kan via
[email protected].
Postbus 412 6900 AK Zevenaar Telefoon: 0316 - 58 38 00 www.liemerscollege.nl
Locatie Didam Dijksestraat 12 6942 GC Didam Locatie Heerenmäten Heerenmäten 6 6904 GZ Zevenaar Locatie Vestersbos Vestersbos 4 6901 BV Zevenaar Locatie Zonegge Zonegge 07-09 6903 EP Zevenaar
Achter de schermen werken aan beter onderwijs DOOR JAN-MAARTEN DE WIT [AFDELINGSLEIDER DERDE KLASSEN HAVO/VWO] Wie aan een school denkt, denkt in de eerste plaats aan lessen en andere activiteiten voor leerlingen. Maar een school heeft ook een ‘achterkant’, waar de lessen en activiteiten mogelijk worden gemaakt. Die achterkant is niet altijd zichtbaar, maar soms wel, zoals op de teammiddagen voor medewerkers. Dan hebben de meeste leerlingen geen les [vmbo op maandagmiddag en havo/vwo op dinsdagmiddag]. Dit artikel laat zien hoe op de locatie Heerenmäten achter de schermen wordt gewerkt aan de kwaliteit van het onderwijs op het Liemers College. Daarvoor is het nodig eerst iets te vertellen over de organisatiestructuur. Het Liemers College werkt met afdelingen, waarin groepen leerlingen en teams van medewerkers zijn samengebracht. Heerenmäten heeft afdelingen voor de derde klassen havo/vwo, de havo-bovenbouw en de vwo-bovenbouw. Iedere afdeling staat onder leiding van een afdelingsleider. Verder zijn er secties [groepen docenten die hetzelfde vak geven] en enkele werkgroepen. Alle afdelingsteams hebben een teamplan, waarin staat welke verbeteringen moeten worden bereikt. Het teamplan wordt vertaald naar de werkzaamheden van de docenten. De voorbereidingen voor het teamplan voor het volgende schooljaar beginnen al in februari. Uitgangspunt daarbij zijn de ambities in het meerjarenschoolplan, dat is opgesteld in overleg met medewerkers, leerlingen, ouders en externe instanties [en is vastgesteld door de medezeggenschapsraad]. Vervolgens wordt op basis van evaluaties bekeken of we op koers liggen en wat er nog gedaan moet worden. Een goed voorbeeld van deze werkwijze is de manier waarop wordt omgegaan met de uitkomsten van een tevredenheidsenquête onder de leerlingen en ouders. Daaruit bleek ontevredenheid over het rooster en dan met name het aantal tussenuren. Momenteel onderzoekt een groep docenten samen met een roostermaker en een afdelingsleider of het mogelijk is een rooster te maken met minder tussenuren en meer gelegenheid om in te spelen op verschillen tussen leerlingen. Dit laatste doel is een ambitie uit het meerjarenschoolplan.
Zodra het onderzoek is afgerond, wordt er gerapporteerd aan de teams. Daarna maken de afdelingsleiders een voorstel voor een nieuw rooster, dat wordt besproken met de betrokken teams en met de andere locaties. Daarna gaat het voorstel voor advies of instemming naar de locatiedeelraad, waarin leerlingen, ouders en medewerkers zitten. Een besluit tot invoering kan betekenen dat de manier van lesgeven verandert. Indien nodig worden daarom in de functioneringsgesprekken met docenten scholingsafspraken gemaakt. Twee andere voorbeelden betreffen de betrokkenheid van ouders en het werken met digitaal lesmateriaal. Uit recent onderzoek blijkt [opnieuw] dat de betrokkenheid van ouders van grote invloed is op de prestaties van leerlingen. In de teamplannen is uitgewerkt hoe de school met ouders in gesprek kan gaan. Dit heeft in klas 1 en 3 en voor havo en vwo ook in klas 4 geresulteerd in gesprekken tussen leerlingen, ouders en de mentor aan het begin van het schooljaar. Alle docenten zijn tijdens de teammiddagen geschoold in het voeren van deze gesprekken. Om ervaring op te doen met het werken met digitaal lesmateriaal zijn er twee havo-klassen, waarin alle leerlingen over een laptop beschikken. Aan het eind van dit jaar wordt gemeten of we er zo in slagen om meer in te spelen op de leerbehoeften van individuele leerlingen. Ook heeft elke docent dan een aantal voorbeeldlessen ontwikkeld. Hieraan wordt tijdens de teammiddagen gewerkt. Bij het opstellen van de teamplannen werken we volgens de uitgangspunten van IiP: Investers in People ofwel Investeren in Mensen. Meer hierover staat op www.investmens.nl. Het Liemers College wil IiP-gecertificeerd worden. Dat is een bewijs dat de organisatie achter de schermen gericht is op het verbeteren van het onderwijs.
LC COURANT PAGINA 1
Eerste tekeningen van nieuw vmbo-gebouw zijn klaar
‘De kinderbijslag hoort op de rekening van het kind’
Veel bruikbare tips over Bring Your Own Device
Jaargang 18 NOVEMBER 2012
1
LC COURANT Nr
‘Als je bij mij naar boven gaat, zie je meteen dat ik verslaafd ben aan ICT’’ Conciërge Frans Reinier over zijn passies. Pagina 5 ‘Dit is een lekker kleine klas, waardoor ik iedereen persoonlijke aandacht kan geven’ Mentor Margriet Minderaa over Z2A. Pagina 4 ‘Ik was snel afgeleid en vond de omgeving leuker dan de les’ Ali Ok over zijn tijd op het Liemers College. Pagina 2
COLOFON
WAAR ZIJN ZE GEBLEVEN?
‘Nooit gedacht dat ik zo ver zou komen’ ALI OK [2003-2007] Oud-leerling Ali Ok behaalde in 2007 zijn diploma op het Liemers College. Hij sloot hiermee de kaderberoepsgerichte leerweg bij de sector handel & administratie af. Vervolgens deed hij de mbo-opleiding Juridisch Medewerker, waarna hij besloot verder te gaan op het hbo. “Ik heb nooit gedacht dat ik zo ver zou komen”, zegt Ali twee jaar later in gesprek met de LC Courant.
LC COURANT PAGINA 2
Ali is geboren in Turkije, maar woont sinds zijn tweede levensjaar in Nederland. Toen hij op de basisschool zat, verhuisde Ali van Lobith naar Zevenaar. Daar woont hij nog steeds, samen met zijn ouders, broer Okan en zusje Asli. “Niet de verkeerde kant opgaan, maak een goede opleidingskeuze en doe dit voor jezelf”, was het devies dat hij meekreeg van zijn ouders. Maar daarmee was Ali nog niet bewust bezig toen hij in 2003 naar het Liemers College ging. Ali kijkt met plezier terug op de middelbare school: “Het waren leuke jaren, zonder verantwoordelijkheid en met veel vrije tijd. De periode waarin ik nog zakgeld kreeg. Alles kwam altijd vanzelf wel goed. Ik zou zo terug
willen. Klasgenoten typeerden mij als druk in de klas. Ik was snel afgeleid en vond de omgeving leuker dan de les.” “In de onderbouw ontwikkelde ik een nieuwe hobby: licht en geluid. Ik begon in de musical Grease, later verzorgde ik het licht en geluid voor het Concert van je leven en Idols. Via mijn snuffelstage in de bovenbouw kwam ik terecht bij Fidato, specialisten in licht en geluid. Daar heb ik een baantje aan overgehouden. Heel leuk werk. Ik kwam via dit bedrijf in het PSV-stadion. We verzorgden het licht en geluid tijdens opnames van een nieuwsprogramma op televisie.” Na het Liemers College volgde Ali de opleiding Juridisch Medewerker op het Graaf-
Je eigen T-shirt ontwerpen
schap College [mbo, niveau 4]. “Het eerste jaar was echt wennen; aan een ander milieu, andere mensen, nieuwe planningen et cetera. Wat volgde was opnieuw een diploma. De uitreiking vond plaats in het auditorium. ‘Ali is altijd vrolijk’, werd over mij gezegd. Dat vond ik een mooi compliment.” Toch was Ali niet klaar met studeren. Hij wilde proberen verder te komen. “Mijn keuze viel op de hbo-studie Rechten aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Ik schreef me in en werd aangenomen. Op de introductiedag gaf men aan dat een derde van de leerlingen zou afvallen. Vol goede moed begon ik echter aan de opleiding. De rechtenvakken gingen me goed af, omdat ik al een juridische achtergrond had. Het vak Nederlands kostte me meer moeite. In het tweede jaar kon ik dit vak herkansen. Ik heb bijlessen genomen en haal-
de zo mijn propedeuse. Nu zit ik in het derde jaar. De theorie bestaat uit staatsrecht, burgerlijk recht en strafrecht. In de praktijk ga je veel stukken schrijven. Je kunt hierbij denken aan dagvaardingen, requisitoiren, adviesnotities en ‘conclusies van antwoord’.” Momenteel loopt Ali naast zijn opleiding stage bij de rechtbank in Arnhem. “Vandaag behandelde ik een huurzaak. De verhuurder vroeg om een veroordeling van de huurder in verband met een huurachterstand. Ook wilde hij ontruiming van de woning en ontbinding van de huurovereenkomst. Mijn taak was het vonnis te schrijven. Dat ging me goed af. In de stage heb je steeds met nieuwe situaties te maken. Geen casussen meer van school, maar echte zaken. Dat vind ik boeiend. We werken de stukken uit op de computer op een flexwerkplek. In de les maken we de aantekeningen nog steeds met een pen in een schrift. Tablets zijn wel in opmars, maar je ziet ze nog niet in de klas.” Wat zijn volgens Ali de verschillen tussen het vmbo en het hbo? “Geen verplichte aanwezigheid. Zelfdiscipline. Initiatief. Je wordt vrijgelaten, maar je moet deze vrijheid wel aankunnen. Wil je weten waarover de les gaat, dan moet je de lessen goed voorbereiden. De lesstof wordt in een hoog tempo doorgenomen, dus voorbereiding is noodzakelijk. Belangrijk is ook dat je je niet terughoudend opstelt, maar initiatief toont. Een les duurt maar liefst vier uur. Zo lang luisteren is heel vermoeiend. Wat me in de studie op het hbo totaal niet boeit, is de steeds terugkerende zelfreflectie. Ik heb daar niet veel mee. Ik wil wel weten wat een ander van mij vindt. Dat is naar mijn mening objectiever.” Aan het einde van het gesprek vertelt Ali over zijn ambities. “Als ik zou mogen kiezen, dan gaat mijn voorkeur uit naar een baan bij de gemeente, op de afdeling juridische zaken of bij de bezwaarschriftencommissie. Ik plan echter nooit te ver vooruit. Als je dat doet, dan sluit je iets uit. Het gaat er ook om waar je je boterham kunt verdienen.” Zijn toekomst over tien jaar? “Nog steeds single en druk aan het werk!”
Onderzoek naar effect Actieplan Voldoende DOOR SUSANNE PONDMAN [DOCENT GESCHIEDENIS]
Geschiedenisdocent Susanne Pondman heeft het afgelopen schooljaar onderzoek gedaan naar het reflecteren van leerlingen op hun eigen leren. Hiermee wordt bedoeld dat leerlingen bewust nadenken over de wijze waarop zij leren en hoe zij die kunnen verbeteren. In dit artikel doet Susanne Pondman verslag van haar bevindingen.
Loop een school binnen en je ziet overal leerlingen met kleurrijke T-shirts die zijn voorzien van opdrukken en teksten. Maar het is natuurlijk nog leuker om je eigen Tshirt te ontwerpen. De leerlingen van de eerste klassen vmbo-bb en -kb in Didam hebben dat gedaan bij het vak tekenen. Lisa van Bijsterveldt: “We gingen in de klas zelf T-shirts maken. We hebben er vier lessen van anderhalf uur aan gewerkt. We moesten eerst veel schetsen maken. Dat duurde wel lang, maar het proces telde ook mee.” Na de ontwerpfase werden de werken gescand en bewerkt in Paint en daarna geprint op transferpapier. Daarmee konden de ontwerpen op de T-shirts worden gestreken. “Ik vond het heel leuk om zelf een T-shirt te ontwerpen. Het is heel mooi geworden. Het was wel even spannend om het erop te strijken maar gelukkig is het goed gelukt”, kijkt Lisanne van der Groef terug. Shéren Kraus is het met haar eens: “Ook ik vond het heel leuk, alleen in het begin wist ik niet wat ik moest maken. Maar uiteindelijk vond ik het een su-
peropdracht en is mijn T-shirt heel erg mooi geworden.” De leerlingen hebben verrassende en originele ontwerpen gemaakt, zoals op de foto te zien is. Misschien zitten er toekomstige ontwerpers bij. De tweedeklassers bb en kb hebben in dezelfde periode schilderijen gemaakt. Deze zijn opgehangen in de aula.
Veel leerlingen vinden reflecteren moeilijk en ook zinloos. Toch is het een goede manier om inzicht te krijgen in het eigen leren. Het probleem is vooral dat er geen vervolg aan wordt gegeven. Reflecteren alleen is niet genoeg om leerlingen hun wijze van leren te laten aanpassen. Het havo/vwo-team in Didam heeft daarom het Actieplan Voldoende opgesteld. In dit plan kijken leerlingen eerst naar hun aanpak van het leren. Vervolgens formuleren ze actiepunten om hun leren te veranderen. Dit kan invloed hebben op de beleving van het leren en de resultaten. Het doel van het onderzoek was in kaart te brengen in hoeverre het actieplan effect heeft. Daarvoor zijn leerlingen, ouders en docenten ondervraagd. Uit het onderzoek blijkt dat ouders en docenten reflectie nuttiger vinden dan leerlingen. Docenten zien over het algemeen meer positieve veranderingen dan de leerlingen. Die geven aan dat ze wél eerder beginnen met leren, maar nog steeds niet goed weten hóe zij anders kunnen leren. Hierbij hebben leerlingen goede begeleiding nodig. Daarom heb ik voor mijn mentorklas [V3A] een cursus Leren Leren bedacht. De resultaten van het onderzoek, dat ook veel nieuwe vragen heeft opgeleverd, heb ik gepresenteerd aan het havo/vwoteam in Didam. Ook dit leverde weer nieuwe inzichten op over hoe het leren van leerlingen kan worden gestimuleerd. Het onderzoek was voor mij een ontdekkingstocht langs enorme hoeveelheden literatuur over reflectie van leerlingen, leergedrag, leerstrategieën en nog veel meer. Het heeft mij daarnaast veel geleerd over hoe je onderwijs systematisch kunt bekijken en doelgericht oplossingen kunt ontwikkelen voor problemen in de onderwijspraktijk. Er zijn voldoende aanknopingspunten voor een vervolgonderzoek over het Actieplan Voldoende. Collega’s die daaraan willen meewerken, kunnen zich melden bij Susanne Pondman of bij een ander lid van het onderzoeksteam [Louis Blumer, Roberto Breeveld, Maartje Buijs en Jette Buursink].
De introductie van Bring Your Own Device [BYOD] op het Liemers College is goed verlopen. De koppeling aan de Tweede Kamerverkiezingen geeft een beeld van het aantal leerlingen dat meedoet en leverde bovendien veel nuttige tips en informatie op. Binnenkort zijn er speciale ouderavonden. Ook hiervoor is de belangstelling groot. BYOD houdt in dat leerlingen van het Liemers College met ingang van dit schooljaar hun eigen device [laptop, tablet, smartphone etc.] mee naar school mogen nemen én mogen gebruiken. De invoering van BYOD is zorgvuldig voorbereid door een speciale werkgroep. Desondanks was het officiële startsein natuurlijk een spannend moment. Er was voor gekozen om het startsein samen te laten vallen met de Tweede Kamerverkiezingen op 12 september. De leerlingen konden via hun device meedoen aan schaduwverkiezingen en een prijsvraag. Ruim achthonderd leerlingen maakten gebruik van deze mogelijkheid. Namens de centrale directie is Harald Wiggers blij met dit aantal. “Deelname was vrijwillig. Dat er dan toch zo veel deelnemers zijn, is een teken aan de wand. Leerlingen zijn blij met BYOD.” De schaduwverkiezingen zorgden op de locatie Heerenmäten nog voor een hilarisch moment, toen ineens de SGP aan de leiding ging. Al snel bleek dat een leerling had uitgevonden hoe met hetzelfde device eindeloos opnieuw gestemd kon worden. Wiggers: “Ik heb me rot gelachen, vooral ook omdat zoiets aantoont hoe handig jongeren met ICT zijn. Daar moeten we in ons onderwijs op inspelen.” De prijsvraag kende twee vragen: met welk apparaat heb je gestemd en welke tips heb je met betrekking tot BYOD? Met name de tweede vraag heeft een schat aan informatie opgeleverd, die enerzijds laat zien dat leerlingen hun device intensief gebruiken als ze op school zijn - veel leerlingen vragen om meer stopcontacten, laadpunten, sneller internet, betere wifi etc. - en anderzijds dat de digitalisering van het onderwijs wat de leerlingen betreft niet snel genoeg gaat. In totaal zijn zo’n driehonderd tips binnengekomen. Een aantal leerlingen vindt dat de school bepaalde apps moet [laten] maken en duidelijker moet communiceren aan welke eisen een device moet voldoen. Uiteraard wordt ook gevraagd om gratis apparaten of kortingen. Veel leerlingen vinden boven-
‘Zo kan ik meer uit mijn device halen’
Marsmannetjes Mijn opa geloofde niet dat Neil Armstrong werkelijk op de maan stond. Hij had het op televisie gezien, maar verklaarde: “Onzin, een mens kán niet op de maan staan. Het is allemaal trucage, moderne flauwekul.” Mogelijk was mijn opa nog onder de indruk van het hoorspel War of the Worlds uit 1938. Orson Welles deed via de radio massa’s mensen geloven dat marsmannetjes op aarde waren geland. Wie weet is mijn opa er toen ingetuind en wilde hij dat geen tweede keer. Ik was te jong om het hem te vragen. Wel weet ik dat mijn opa zijn ongeloof in de maanlanding tot zijn dood heeft volgehouden. Discussies in het onderwijs over moderne technologie [digitale didactiek] lijken soms ook te gaan over geloof of ongeloof. Je gelooft helemaal in ELO’s, digitale studiewijzers, Mentimeters, webquests, Flipping the Classroom, BYOD etc. Of je gelooft niet in al die ‘moderne flauwekul’ en zweert bij boek, bordkrijt en de dagelijkse portie huiswerk. Mijn opa was een gepensioneerde tuindersknecht. Hij kon het zich permitteren om de ‘reuzensprong voor de mensheid’ te negeren. Die mogelijkheid hebben we in het onderwijs niet en die moeten we ook niet wíllen hebben. Onderwijs gaat tenslotte om de toekomst van jonge mensen. Wij bereiden ze voor op een vervolgopleiding en helpen hen zich te redden in het leven ná onze school. Dit brengt onvermijdelijk een heleboel ‘digitale flauwekul’ met zich mee, maar hun ‘reuzenstap’ is onmogelijk zonder digitale middelen. Dat is geen geloof of mening, maar een onontkoombare ontwikkeling. Nu al is er geen enkele student die zonder laptop, notebook, tablet of smart- of iPhone kan functioneren. En wie niet kan omgaan met Facebook, Twitter of apps, valt onherroepelijk buiten elk sociaal verband. Je hoeft dus niet te geloven in digitale technologie om er in je onderwijs toch gebruik van te maken. Wel moet je geloven in de toekomst van je leerlingen. En inzien dat zij niet verder kúnnen, als zij niet op een goede manier kunnen omgaan met en gebruikmaken van de digitale wereld. En zijn docenten dan niet de aangewezen personen om hen daarbij te helpen? ROBBERT ROODSANT [DOCENT KLASSIEKE TALEN]
‘Wedden dat over vijftien jaar alle lesmateriaal digitaal is?’
Met als motto Bring Your Own Device [BYOD] mogen leerlingen van het Liemers College met ingang van dit schooljaar hun eigen device [laptop, iPad, smartphone etc.] mee naar school nemen en in de lessen gebruiken. Op woensdag 12 september werd het officiële startsein gegeven. De kick-off bestond uit deelname aan schaduwverkiezingen voor de Tweede Kamer [het was de verkiezingsdag] en een enquête over BYOD. De leerlingen konden met hun eigen device op de partij van hun keuze stemmen. Dat deden bijvoorbeeld Ferdi, Dennis, Melvin, Anita, Ellen, Bas, Lorenzo en Kay tijdens een les handel & administratie. Ze hadden zich daarvoor afgezonderd van de rest van de klas. Het groepje had bewust geen instructies gekregen. Midden op tafel lag de poster Liemers College bekent kleur, die ook overal in de school was opgehangen. De leerlingen gingen meteen aan de slag. Met hun smartphone scanden zij de QR-code of toetsten ze de hyperlink in. Zo kwamen ze bij drie stappen: 1. Vertel op welke partij jij stemt, 2. Geef je mening over BYOD en 3. Lees de do’s & don’ts van BYOD. Het lukte niet meteen bij allemaal, maar dat was geen probleem. Ferdi, Dennis en Ellen namen het initiatief en hielpen de anderen, zodat al gauw iedereen op de goede weg was. Uiteindelijk lukte de opdracht bij vijf van de acht leerlingen. Het ene device werkte beter dan het andere. Van frustratie was geen sprake, iedereen heeft enthousiast meegedaan. In de evaluatie gaven alle leerlingen aan dat zij hun device graag op school gebruiken. “Zo kan ik meer uit mijn smartphone halen”, zei Ferdi. In de pauze ging iedereen naar de aula, waar de tussenstand van de verkiezingen via een beamer op een scherm werd geprojecteerd. In de gangen waren veel leerlingen nog druk
COLUMN
DOOR JORDI VAN ROOTSELER [6-VWO] Een belangrijke vernieuwing op het Liemers College dit schooljaar is de introductie van Bring Your Own Device [BYOD]. Leerlingen mogen hun eigen device [laptop, iPad, smartphone etc.] mee naar school nemen én gebruiken. Vwo-leerling Jordi van Rootseler geeft tijdens bijeenkomst met medewerkers en/of ouders regelmatig uitleg over BYOD. In dit artikel doet hij dat voor de lezers van de LC Courant. bezig de opdracht uit te voeren bij de posters aan de muur. Conciërges boden de helpende hand of leerlingen hielpen elkaar. Aan de kickoff was ook een prijsvraag verbonden. Dennis van Maanen en Lorenzo van de Kraats wonnen een cadeaukaart van bol.com.
De wereld verandert. Ruim honderd jaar geleden werd er nog te paard gevochten, tegenwoordig leg je met één druk op de knop het netwerk van je tegenstander plat. Alles is anders geworden en over honderd jaar zal er weer een leerling zijn die een stukje schrijft
over wat dan achterhaald is. Als er in 2112 tenminste nog geschreven wordt... De boekdrukkunst bestaat al eeuwen en of nu de monniken of de Chinezen de uitvinders zijn geweest, maakt niet uit. In de twintigste eeuw kwam de computer op de markt; een lomp groot ding waar bestanden op gezet kunnen worden en waar je brieven op kunt typen. Al gauw volgden opslagmedia als de diskette en later de cd. Van de lp naar de cd naar iTunes; het zijn stuk voor stuk opbrengsten van de technologische ontwikkeling. Nu kun je alles op een iPad of een Ultrabook zetten en in je tas meenemen. Je hoeft dus niet meer alles op papier te hebben. Hoe mooi zou het zijn als je alleen maar je device in je tas hoeft te stoppen en geen boeken meer? Misschien is dat idealistisch, maar zeker niet onrealistisch. Ik durf te wedden dat over tien tot vijftien jaar al het lesmateriaal is gedigitaliseerd. Op dit moment is muziek het enige compleet digitale vak. Daar zitten voor- en nadelen aan, maar vernieuwend is het zeker. En onwennig voor een docent die niet gewend is alles via de computer te regelen. Maar ook deze docent zal mee moeten, want boeken zijn niet up-to-date en devices wel. Het doel van lesgeven is leerlingen slimmer en handiger te laten worden en ervaring mee te geven. Een leerling kan iets goed begrijpen en daarna leren door actuele voorbeelden te gebruiken. Boeken kun je niet elk jaar veranderen, omdat het te duur is om ieder jaar nieuwe boeken aan te schaffen. Een gedigitaliseerde methode is heel makkelijk aan te passen naar de omstandigheden van dat moment. Ik denk dat het invoeren van BYOD op het Liemers College dan ook noodzakelijk is; voor leerlingen maar vooral ook voor docenten. Nu is er nog tijd genoeg om ‘te wennen’ aan een device. Dat wil niet zeggen dat nu meteen alles gedigitaliseerd moet worden. Een device toelaten in de klas is een goed begin. Je laat immers ook geen leerling-kok een restaurant in zijn eentje draaien. Die gaat eerst in de afwas, dan naar het voorgerecht en misschien mag hij daarna een biefstuk bereiden.
LC COURANT PAGINA 3
Honderden tips over BYOD
dien dat BYOD meer gepromoot moet worden en vooral in meer lessen gebruikt moet worden. Enkele leerlingen willen weten wanneer ze de boeken thuis kunnen laten. De tips worden door de BYOD-werkgroep beoordeeld op bruikbaarheid. “We kunnen niet alles honoreren - gratis devices komen er zeker niet - maar we gaan wel proberen om zo veel mogelijk met deze tips te doen. Sommige dingen kunnen snel, andere zaken vergen meer tijd”, zegt Harald Wiggers. Wat snel kan, is bijvoorbeeld de plaatsing van kleine kluisjes in Didam. Die staan voor het komende jaar op het programma. Volgens Wiggers heeft BYOD een goede start gemaakt. “Leerlingen geven aan dat er best een tandje bij mag. Daar werken we aan, maar ik denk dat BYOD sowieso een versnellend effect heeft. Leerlingen nemen hun device mee naar school en willen ‘m dan ook gebruiken.” Het Liemers College organiseert ook speciale ouderavonden over BYOD. De eerste is inmiddels achter de rug. Op de locatie Zonegge in Zevenaar waren maar liefst tweehonderd ouders aanwezig, hetgeen aantoont dat de belangstelling ook bij ouders groot is. “De reacties waren over het algemeen erg positief, hoewel er ook kritische vragen werden gesteld. Daarmee gaan we aan de slag”, belooft Harald Wiggers. De ouders gaven onder andere aan dat het belangrijk is dat docenten hun leerlingen stimuleren om hun device mee naar school te nemen en daar ook te gebruiken. Daarnaast vinden veel ouders dat het aanleren van ICT-vaardigheden nog meer aandacht moet krijgen. Uiteraard werd er ook gepleit voor een regeling, waardoor leerlingen tegen een gereduceerde prijs een geschikt device kunnen aanschaffen. Ten slotte wordt er onderzoek gedaan onder leerlingen, medewerkers en ouders naar de ervaringen met en het rendement van BYOD. Hiervoor hebben zich zo’n duizend ouders aangemeld.
TOPKLASSE!
‘Het klikt met deze klas’
LC COURANT PAGINA 4
In Topklasse staat deze keer klas Z2A van mentor Margriet Minderaa centraal. Z2A is een tweede klas vmbo-bb [basisberoepsgericht]. Margriet is niet alleen mentor, maar ook docent handvaardigheid en tekenen. Ze vertelt zelf wat ze van haar klas vindt. “Ik heb de afgelopen dertien jaar behoorlijk wat ervaring opgedaan als mentor in een tweede klas vmbo-bb. De meeste leerlingen leerde ik al tijdens het eerste schooljaar kennen, dus die ken ik al aardig goed. Het klikt met deze klas. Dat werkt prettig. Ik heb het ook wel eens anders meegemaakt en dan duurt een schooljaar erg lang. Z2A is een lekker kleine klas, zodat ik iedereen voldoende aandacht kan geven. Ik zie mijn leerlingen zowel in het paviljoen als in mijn praktijklokaal, waar ik de beeldende vakken geef. Het is leuk om ze tijdens verschillende vakken mee te maken, maar het prettigst vind ik het toch wel om met ze alleen te zijn in het praktijklokaal. Er is dan meer ruimte voor een geintje of instructie of gewoon wat persoonlijke aandacht. Ik merk wel dat het leerlingen zijn die heel praktisch bezig willen zijn. Zo’n tweede jaar op Zonegge is voor sommigen echt een hele toer om door te komen. Het doet me goed als ik leerlingen na een tijdje weer tegenkom en ze mij herkennen. Natuurlijk wil ik dan horen hoe het met ze gaat. Ook al heb ik soms zorgen, uiteindelijk komen de meesten op hun pootjes terecht.”
De klas over de klas Stanley ten Westenend: “Ik vind het fijn om in zo’n kleine klas te zitten, het is veel rustiger. Ik kan goed omgaan met mijn klasgenoten.” Paul Middelhof: “Ik vind dat we een leuke klas hebben, we hebben veel lol. Mijn vriendin zit bij me in de klas en dat vind ik fijn.” Sander Clappers: “Leuk omdat het gezellig is.” Berrie Schneider: “Het is een goede klas, ook gezellig. Maar soms is er ook ruzie.” Galip Gemril: “Het is wel een leuke klas en ik vind het gezellig.” Larissa Wijnands: “Het is gezellig.”
Mijn tijd op Zonegge Galip Gemril: “Ik vind het een leuke school.” Sander Clappers: “Leuk, alleen moet ik veel fietsen om op school te komen.” Paul Middelhof: “Leuker dan de basisschool.” Stanley ten Westenend: “Ik vind het leuk, maar het was minder leuk toen ze gingen verbouwen.” Larissa Wijnands: “Leuk!”
Klas Z2A over de mentor Paul Middelhof: “Leuk want ze is nooit chagrijnig en we kunnen altijd lachen.” Melanie Derksen: “Aardig, leuk en grappig.” Stanley ten Westenend: “Gezellig. Ze maakt ons vaak aan het lachen, maar als we moeten werken moeten we ook werken.” Berrie Schneider: “Een hele aardige mentor.”
Over vijftien jaar Berrie Schneider: “Dan heb ik een knappe vrouw, twee kinderen en een dikke auto. En een mooi huis.” Janell Rutjes: “Een eigen huis, een baan als schoonheidsspecialiste en een man.” Larissa Wijnands: “Ik zou wel kapster willen worden en met een man in een lekker groot huis samenwonen.” Paul Middelhof: “Keihard werken, twee kinderen en getrouwd met Nikky. Ik hoop dat we een beetje geld hebben en gezond zijn.” Sven van Elbrug: “Een leuke baan, een leuk huis en plezier.” Daniël Berendsen: “Een huis en een auto. Ik ben dan getrouwd en ik heb kinderen.”
Of/of Verkering
70%
of lekker single 030%
Smartphone
70%
of tablet
Fietsen
00%
of scooter
100%
Gezond
90%
of lekker
010%
030%
Zevenaar
50%
of Amsterdam 050%
Vmbo
80%
of mbo
020%
Freshmints
90%
of sigaretten
010%
De Graafschap 70%
of Vitesse
030%
Sporten
40%
of chillen
060%
Op de foto van links naar rechts: Janell Rutjes, Melanie Derksen, Nikky Voorbij, Paul
Hyves
20%
of Facebook
080%
Middelhof, Stanley ten Westenend, Sven Elburg, Daniël Berendsen, mentor Margriet
Alcohol
30%
of frisdrank
070%
Minderaa, Larissa Wijnands en Sander Clappers.
Sponsortocht voor Bosnië
NOW WE’RE TALKING!
Jaarlijks voert iedere locatie van het Liemers College actie voor een goed doel. In Didam is dit al jaren de stichting 4WD Supporting Bosnia. Dit schooljaar is een sponsorfietstocht gehouden, die 7250 euro heeft opgebracht.
Wie is Frans Reinier? Sinds mei 2000 gedetacheerd bij het Liemers College, locatie Vestersbos, 55 jaar, getrouwd met Elly, vader van twee zonen [Frans van 31 jaar en Richard van 30 jaar], verslaafd aan ICT.
Jouw definitie van de perfecte leerling? Spontaan, behulpzaam, eerlijk en open zijn de sleutelwoorden. Er bestaat geen onkruid. Het zijn allemaal kruidachtige gewassen.
Uit wat voor milieu en welke stad/streek kom jij? Ik ben opgegroeid met twee zussen in Doetinchem, de Achterhoek dus. Nu woon ik al 33 jaar in Arnhem.
In hoeverre was jij die perfecte leerling? Ik heb nooit gespijbeld. Ik was altijd netjes op school. In mijn tijd durfde je niet eens ongeoorloofd weg te blijven.
Wat zou Man bijt hond bij jou willen filmen? Ik denk dat ze naar boven zouden gaan. Daar is mijn hobbykamer. Als je binnenkomt, is het meteen duidelijk dat mijn hobby ICT is. Ik houd ervan om zelf pc’s te bouwen: grafische kaart, geheugen et cetera. Dit doe ik niet alleen voor mezelf, maar ook voor bijvoorbeeld familie. Het is belangrijk hun wensen af te stemmen op de mogelijkheden van een pc. Natuurlijk houd ik het budget in de gaten. Je kunt gerust stellen dat ik verslaafd ben aan ICT.
Wat moeten ze zeggen op jouw afscheidsreceptie? Het waren leuke jaren...
Waarom het onderwijs? Ik was uitgekeken op mijn vorige baan als hovenier. Toen zag ik de vacature ‘conciërge’ bij het Liemers College. Ik heb meteen gesolliciteerd. Mijn motivatie is dat ik graag met jeugd werk. Waarom het Liemers College? Daar heb ik geen speciale reden voor. Het Liemers College had gewoon de baan die ik zocht. Waarmee hoop jij het Liemers College te verrijken? Ik ben aanwezig en enthousiast en ik houd van grapjes. Daarmee verrijk ik mijn team. Heb je iets speciaals met vmbo’ers? De jeugd is leuk. Iedereen heeft een ander karakter. Het is de kunst de juiste gebruiksaanwijzing te vinden. Bij de een kan ik ravotten, bij de ander maak ik een grapje. Naast mijn werk doe ik ook vrijwilligerswerk bij de scouting. Daar werk ik met jongeren van 13 tot 17 jaar. Vertel eens over je ergste blunder? Deze week nog: ik had stickers met logo’s ontworpen voor de techniekdag. De bedoeling was dat ik er 250 zou afdrukken. Dat werden er 1575. We kunnen hiermee dus jaren vooruit.
Lesbezoek gehad? Kijken is weten! Je hebt vast wel eens meegemaakt dat een ‘vreemde’ meneer of mevrouw achterin de klas zit. Niet voor jou, maar voor de docent, denk je dan maar. Dergelijk lesbezoek ga je de komende tijd vaker zien. We hebben als school namelijk de zogenaamde Kijkwijzer bedacht. Dit is een checklist waarmee allerlei mensen komen kijken hoe de lessen verlopen en hoe leerlingen zich gedragen. Dus ook hoe jij je gedraagt... Betekent dit lesbezoek dan ook iets voor jou? Indirect wel. We moeten als school goed onderwijs bieden. De onderwijsinspectie houdt op al-
le scholen toezicht op de kwaliteit van het onderwijs. Ze meten hoe goed een school het doet. Maar waarom zouden we dat meten alleen overlaten aan de inspectie als we het zelf ook kunnen? We willen met de Kijkwijzer beter zien wat we aan onderwijs bieden en vooral welk gedrag het oproept. Als we weten wat er wel en niet goed gaat, kunnen we het onderwijs aanpassen. Het Liemers College heeft vier ‘uitspraken’ vastgesteld die voor alles wat we doen bepalend zijn. Eén daarvan is: een actieve en zelfstandige leerling. Met de Kijkwijzer als checklist kijken we bijvoorbeeld of leerlingen aan het werk gaan, of ze meedenken met de docent en antwoorden geven, maar ook of ze aan verschillende opdrachten kunnen werken of juist niet. De Kijkwijzer moet uiteindelijk een algemeen beeld geven van wat er in de lessen gebeurt.
Wat zou vandaag nog anders moeten op het Liemers College? Iedereen moet de afspraken beter naleven, ook bij veranderingen. Waar lig je ‘s nachts wakker van? Nergens van. Ik slaap prima. Hoe oud voel jij je? Achttien. De jeugd houdt mij jong. Wanneer was je echt gelukkig? Toen ik mijn vrouw Elly ontmoette op de camping in Drempt. Welke dagdroom zou je het liefst laten uitkomen? Tien miljoen euro winnen. Daar zou ik andere mensen in mee laten delen. Met wie op het Liemers College zou je wel eens willen ruilen? Dat zou met iemand van de voormalige ICT-afdeling zijn. Dan zou ik van mijn hobby mijn werk maken. Als ik één miljoen euro win, dan... Zou ik een eigen computerzaak beginnen. Ten slotte: vertel één geheim dat nog [bijna] niemand weet? Stiekem houd ik van spinnen.
En wat als alles is gecheckt? Dan komen de resultaten terecht bij de onderwijsteams. Daarna gaan de docenten samen met hun teamleider kijken wat ze kunnen doen om het onderwijs te verbeteren in de zogenaamde ‘teamplannen’. Dus mocht je je afvragen wat de docenten doen op die ene middag dat jij lekker vroeg uit bent? Nou, dat dus.
LC COURANT PAGINA 5
4WD Supporting Bosnia gaat ieder jaar met een konvooi, uiteraard van Four Wheel Drives, naar Bosnië om hulpgoederen te brengen en om ter plekke te helpen bij bijvoorbeeld het aanleggen van een keuken of badkamer. Het Liemers College ondersteunt specifiek de schoolkinderen. Dit zijn kinderen vanaf 8 jaar, maar er zijn ook jongeren bij die al met een vervolgopleiding bezig zijn. Zonder financiële hulp kunnen zij niet naar school gaan of een opleiding volgen. Dit jaar is gekozen voor een sponsortocht op de laatste vrijdag van september. Alle 647 leerlingen hadden geld ingezameld bij hun sponsors en fietsten vervolgens dertig kilometer door de mooie omgeving van Didam. Dertig kilometer kan een hele afstand zijn als je gewend bent binnen een kwartier op school te zijn. Mede dankzij het prachtige weer hebben 633 leerlingen de fietstocht volbracht. Ook zal de ingeslagen brandstof in de vorm van snoep en chips geholpen hebben om het vol te houden. Langs de route stonden controleposten, dus ontsnappen was niet mogelijk. De opbrengst van de actie is 7250 euro. Gemiddeld werd 11,73 euro per klas opgehaald. Klas 1K zamelde het hoogste bedrag in [444 euro] en krijgt als beloning een frietje bij en gesponsord door snackbar Sanders in Didam. Lennart van Aggelen uit klas 1H had met 80 euro het hoogste bedrag ingezameld. “Onze mentrix, mevrouw Ziel, had heel duidelijk uitgelegd wat de bedoeling is en ook wat tips gegeven. We mochten niet langs de deur, maar moesten bekenden en familie vragen te sponsoren. De collega’s van mijn moeder van modehuis Niek Jansen hebben me allemaal gesponsord. En als de eerste met een bedrag van 5 euro begint, geven de meeste andere mensen ook 5 euro. Mijn buurman, oma en opa en ouders hebben mij ook gesteund.” Lennart krijgt voor zijn inspanningen een fashionbon. De opbrengst wordt binnenkort uitgereikt aan Hans Saris van 4WD Supporting Bosnia.
Feestelijke heropening Zonegge Vrijdag 28 september is de gerenoveerde locatie Zonegge feestelijk heropend. Het gebouw heeft een complete metamorfose ondergaan, waardoor het nu volledig toegerust is voor de wijze waarop het Liemers College het onderwijs in de onderbouw wil vormgeven.
LC COURANT PAGINA 6
Hét hoogtepunt van de middag was de sprong van leerling en BMX-stuntfietser Djeronimo Slots over een auto die voor de hoofdingang was geparkeerd [zie ook coverfoto]. Het programma bestond verder uit een gedeelte voor leerlingen en een gedeelte voor genodigden. De leerlingen konden op het vernieuwde schoolplein meedoen aan allerlei spelactiviteiten, zoals spijkerbroekhangen, een jetskisimulator en een kussengevecht op een evenwichtsbalk. Iedereen kreeg bovendien een hotdog en iets te drinken.
Tijdens de drukbezochte bijeenkomst voor genodigden werd conciërge Geert Hoksbergen door Harald Wiggers [voorzitter van de centrale directie] extra in het zonnetje gezet. Voor Geert was tijdens de renovatiewerkzaamheden geen moeite te veel. Nu Zonegge klaar is, kan het ‘bouwteam’ van het Liemers College zich helemaal concentreren op de nieuwbouw in ZevenaarOost.
Liemers College verbetert communicatie
Er is ook dit jaar weer veel belangstelling voor de theaterklassen op de locatie Heerenmäten. Verdeeld over twee klassen zijn 28 leerlingen van start gegaan. De lessen zijn op dinsdagmiddag na schooltijd. In theaterklas 1 staan vooral improvisatie, grotesk spel en fysiek spel op het rooster. Allerlei gastdocenten komen hun specialisme overbrengen. Ook wordt gewerkt aan stem, beweging, spelplezier en durf. Theaterklas 2 gaat meer ‘de diepte in’. Dat betekent realistisch spel, vanuit inleving, en meer spelen met teksten. We bezoeken gezamenlijk voorstellingen in Schouwburg Arnhem en we doen mee aan een project, waarbij studenten van de hbo-opleiding Docent Theater lesgeven aan de leerlingen van de theaterklas. De theaterklassen doen natuurlijk ook mee aan het jongerentheaterfestival Podiumlust op 17, 18 en 19 april in Het Musiater in Zevenaar. De spelers van het schooltoneel, inclusief enkele docenten, buigen zich dit jaar over het stuk Buitenstaanders van Renate Dorrestein. Belangrijke data Dinsdag 27 november om 20.00 uur: open les Theaterklas 1 en 2, gratis toegankelijk. Dinsdag 5 februari om 20.00 uur: theatersportavond in samenwerking met De Arnhemse Meisjes, gratis toegankelijk. Maandag 4 t/m vrijdag 8 maart: voorstellingen schooltoneel Buitenstaanders, kaartverkoop begint half februari.
HELPERS WEG!
Het Liemers College heeft vorig schooljaar een communicatiebeleidsplan opgesteld. Dit is inmiddels gecompleteerd met drie handboeken communicatie: voor medewerkers, leerlingen en ouders. De school kreeg daarbij ondersteuning van Geraldine Hofman en Angélique Sanders van de afdeling Communicatie & Marketing van Quadraam. Ook was een belangrijke rol weggelegd voor drie klankbordgroepen, bestaande uit medewerkers, leerlingen en ouders. Bij communicatie gaat het om tweerichtingsverkeer. Er is pas communicatie als sprake is van een zender én een ontvanger. Daarom moet je weten met wie je over wat communiceert en welke middelen je daarbij kunt inzetten. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig te controleren of de boodschap bij de ontvanger is overgekomen en vervolgens waar nodig de boodschap en/of het communicatiemiddel aan te passen. Goede communicatie zorgt ervoor dat iedereen weet wat er van hem of haar wordt verwacht en wat hij of zij van anderen kan verwachten. Daardoor ontstaat mede-eigenaarschap. Het gaat bij communicatie ook over gedrag: welke communicatieafspraken maken we met elkaar en hoe gaan we ermee om. Met deze uitgangspunten in het achterhoofd is samen met de klankbordgroepen een communicatiematrix gemaakt, waarin staat wie met welke doelgroep communiceert, met welk middel en wie daar verantwoordelijk voor is. Tijdens het proces kwamen ook onduidelijkheden in de communicatie aan het licht. Op de vier locaties van het Liemers College bestaan soms verschillende werkwijzen. De centrale directie heeft een aantal zaken meteen op- en aangepakt. De medezeggenschapsraad heeft op 8 oktober ingestemd met de concepthandboeken. Dat is nog maar het begin: nu moet iedereen gaan handelen naar de handboeken. Om dat te bereiken, gaan alle mentoren het Handboek leerlingen met de leerlingen bespreken. Dat voor de medewerkers wordt in de teams besproken. Het handboek voor de ouders komt op de eerste ouderavond aan de orde, zodat ouders weten wat zij op het gebied van communicatie van de school kunnen verwachten en wat de school van hen verwacht. De handboeken worden ook op de website gezet. Aan het eind van het schooljaar worden de handboeken geëvalueerd en waar nodig verbeterd en geactualiseerd. Deze cyclus herhaalt zich jaarlijks. Met het beleidsplan en de handboeken én de goede wil van alle betrokkenen komt het met de communicatie op het Liemers College helemaal goed.
In de discussierubriek van de LC Courant geven Joel Berendsen en Jan Douwe Habraken hun mening over de stelling: Ouders moeten de kinderbijslag storten op de rekening van hun kinderen. Joel ziet dat tot op zekere hoogte wel zitten. Jan Douwe is het er niet mee eens.
‘Kinderbijslag hoort thuis op de rekening van het kind’ Voor Tegen JOEL BERENDSEN [H3B] “Ik ben het tot op een zekere hoogte eens met de stelling. Als je kind niet met geld kan omgaan, kan het zo leren hoe snel je geld weg kan zijn. Dus juist door het geld aan hem of haar over te maken en zichzelf te laten onderhouden [kleding, snacks, uitstapjes etc.]. Als je kind wel goed met geld kan omgaan, zal hij of zij voor de eigen kleren en andere dingen betalen en het niet binnen één dag verkwisten aan een nieuw PS3-spel [PlayStation 3, red.] dat net twee dagen uit is. Maar het moet natuurlijk niet zo zijn dat je een kind van 8 jaar 50 euro meegeeft in de snoepwinkel, want dan zijn de gevolgen erg voorspelbaar. Zie het als een training die begint op 12- of 13jarige leeftijd; een beetje hun eigen kleren laten kopen en als ze naar de bioscoop willen of willen zwemmen, kunnen ze het uitstapje helemaal zelf betalen. Kinderbijslag is er voor je kind, voor z’n eigen belang en vermaak. Boodschappen doen moet van het salaris van de ouders, niks meer en niks minder. Ouders mogen naar mijn mening ook geen huur, loterijen of andere dingen van de kinderbijslag betalen.”
JAN DOUWE HABRAKEN [H3B] “Ik vind dat de kinderbijslag niet aan de kinderen moet worden gegeven, want ouders kopen van de kinderbijslag allemaal benodigdheden voor hun kinderen. Ze kopen kleren of geven kleedgeld en ze halen boodschappen. Als je dat geld aan kinderen zou geven, zouden de meeste kinderen eerst denken aan dingen die niet echt nodig zijn. Ik zie niet kinderen hun eigen boodschappen doen. Van de kinderbijslag moeten dingen gekocht worden die wel echt nodig zijn. Sommige kinderen zullen wel verstandige aankopen doen. Een beetje gemanierde scholier weet dat geld niet alleen voor eigen behoeften is.”
Tantaluskwelling, pyrrusoverwinning, Scylla of Charybdis? DOOR SUZANNE VAN HELVOIRT [DOCENT KLASSIEKE TALEN] ‘s Ochtends op de televisie [ + video] een catastrofe [ ], een ritje met de automobiel [
+ moveo], gelukkig op tijd voor school [ ], snel even de berichten op je telefoon [ + ] inspecteren [inspecto], een dag vol leren logisch redeneren [
] en daarna... een dag vol klassieken. Wat is het nut van klassieke talen? Waarom zou ik Grieks en/of Latijn volgen? Wat levert het mij op? Dit zijn veelgehoorde vragen op voorlichtingsavonden en open dagen, maar zelfs ook tijdens lessen Latijn, Grieks en kcv [klassiek-culturele vorming]. De leerlingen uit V3 gymnasium [ ] op de locatie Heerenmäten hebben zich onder lestijd gebogen over deze vraag. Wat zijn de voordelen volgens V3? Behalve dat je studeert voor het hoogste diploma ervaren de leerlingen dat het leren van andere talen en het begrijpen van Nederlandse teksten ze beter af gaat. Verder hebben veel wetenschappelijke en medische termen een klassieke oorsprong, net als sommige uitdrukkingen en gezegden. Ook bij andere vakken en in het dagelijks leven is er regelmatig sprake van herkenning. Je leert bovendien meer over geschiedenis en je krijgt les over mythes en cultuur. En ook niet onbelangrijk: als je gymnasium doet op het Liemers College heb je extra excursies, e.g. op 20 november als V3 naar Keulen gaat, en allerlei leuke activiteiten [potten maken, filmpjes opnemen et cetera]. Volgens de leerlingen van V3 zijn er ook een paar nadelen, zoals meer huiswerk, toetsen en lesuren. De lesstof is soms moeilijk en je moet kiezen tussen de vakken tekenen en muziek. De vraag is natuurlijk of de voordelen opwegen tegen de nadelen. Is het onderwijs in de klassieken een tantaluskwelling, blijkt het later een pyrrusoverwinning of is het in feite een keuze tussen Scylla en Charybdis? Het zal niemand verbazen dat de meningen verschillen. Gymnasium of atheneum, wel of geen Latijn en/of Grieks; uiteindelijk zijn het keuzes die iedereen voor zichzelf moet maken. Ieder zijn eigen odyssee.
LC COURANT PAGINA 7
Theaterklas en schooltoneel
Dit wordt het nieuwe vmbo-gebouw DOOR HARRY KLEIN KOERKAMP [LID CENTRALE DIRECTIE] De afbeelding toont een nu nog onwerkelijke omgeving. Het is een mooie verbeelding van de toekomst in Zevenaar-Oost, met een dubbelspoor waar nu nog een enkelspoor ligt en een simpel station - of moet je het een opstapplaats noemen? - met een fietsroute naar een opvallend gebouw. Dit is de locatie Landeweer, zoals de nieuwe huisvesting voor de vmbo-bovenbouw van het Liemers College vooralsnog wordt genoemd. Als alles volgens plan verloopt, is het gebouw in augustus 2014 klaar. Je komt het gebouw binnen via een trap/helling, die leidt naar de entree op de eerste verdieping. Daar bepalen sportzalen, kunstzinnige vakken en een flinke pauzeruimte het gezicht van de school. Op de begane gronde worden veel vierkante meters voor de technische opleidingen gerealiseerd. Op de tekeningen staan benamingen als mobiliteitsplein, industrieplein en bouwplein. De noordkant van de tweede verdieping is gereserveerd voor sport, dienstverlening en veiligheid [sdv] en aan de zuidkant voor de economische afdeling handel & administratie [inclusief winkelpraktijk]. De bovenste verdieping gaat onderdak bieden aan de afdeling zorg & welzijn en de gemengd-theoretische leerweg [vmbo-gt]. Dat het Liemers College in deze tijd nieuwbouw pleegt, is heel bijzonder. Een nieuw gebouw biedt bovendien een unieke
kans om het onderwijs te moderniseren. Het motto daarbij is naar een 21ste-eeuwse aanpak, dit in tegenstelling tot het 19de-eeuwse concept van Thorbecke [lokaal, docent, dertig leerlingen, bord, vijftig minuten]. De 21ste-eeuwse aanpak gaat uit van kleinschaligheid. De leerlingen verblijven de meeste tijd op een eigen afdeling, waar ze veel tijd en ruimte krijgen om hun werk te plannen en zelfstandig te werken. Aan de afdelingen worden vaste docententeams en mentoren gekoppeld. Op iedere afdeling fungeert een leerplein als centrale ruimte en wordt gewerkt met een continurooster. Er is geen lesuitval. De [digitale] leeromgeving zorgt ervoor dat leerlingen ‘altijd’ verder kunnen, dat
zij zich een plan eigen maken en daarmee verantwoordelijk zijn voor hun vorderingen. Daarbij zijn start-, ambitie- en voortgangsgesprekken in de driehoek leerling-ouders-school essentieel. Voor en over zo’n uitdagende aanpak is veel te zeggen en deze zal ook niet van de ene op de andere dag werkelijkheid zijn. Wel biedt het nieuwe gebouw straks mogelijkheden om de vernieuwde aanpak in de onderbouw ]Zonegge en Didam] verder vorm te geven. De vmbo-teams gaan de komende tijd alvast aan de slag om de nieuwe leeromgeving tot een succes te maken.
Trainingsacteurs: leerlingen die docenten helpen beter te worden Leerlingen die docenten helpen beter te worden. Dat is het doel van de trainingsacteurs, met wie het Liemers College al vier jaar werkt. De trainingsacteurs zijn eigen leerlingen die speciaal worden opgeleid. Er zijn steeds meer externe opdrachtgevers die van hun diensten gebruik willen maken.
LC COURANT PAGINA 8
De trainingsacteurs worden bijvoorbeeld ingezet bij gesprekstrainingen voor docenten. Soms wordt de hele groep ingezet, bijvoorbeeld voor beginnende docenten die hun klassenmanagement willen oefenen. De leerlingen spelen dan allerlei klassensituaties na, zodat de docent veilig kan experimenteren met verschillende vormen van docentgedrag. Na
afloop wordt geanalyseerd - samen met de acteurs en een begeleider - wat wel werkte en wat niet. De trainingsacteurs geven feedback: hoe kwam de docent over, wat is het effect ervan op leerlingen? De trainingsacteurs worden in principe niet gebruikt voor trainingen van hun eigen docenten. Een ander werkveld is de Academische opleidingsschool, waar de acteurs een klas spelen voor studenten. Die kunnen dan oefenen met orde houden. Omdat het werken met acteurs van deze leeftijd uniek is en heel succesvol, zijn er allerlei externe opdrachtgevers die hen willen inzetten. Als het binnen het rooster van de acteurs past, gaan we daar soms op in. De trainingsacteur hebben in het verleden gewerkt voor Bureau
HET LIEMERS COLLEGE IN DE KRANT
Over het nieuwe Zonegge, gemanipuleerde verkiezingen en scholen op zwart zaad Het Liemers College haalde dit schooljaar de kranten met onder andere de officiële heropening van de gerenoveerde locatie Zonegge en de introductie van Bring Your Own Device. Niet alle publiciteit was positief, zoals blijkt uit een artikel in de Gelderlander over Middelbare scholen op zwart zaad. De kop boven het artikel over het nieuwe Zonegge luidde Een lichter Liemers College. Managementassistente Astrid van der Werff mag vertellen over de nieuwe ‘look’ van haar school, die volgens haar fris, open en praktisch is. In het artikel is er ook aandacht voor het afgelopen schooljaar toen tegelijkertijd verbouwd moest worden én het aantal leerlingen bleek toegenomen. Daarmee vergeleken is de situatie van nu “een verademing voor iedereen”, schrijft de Gelderlander. Het Liemers College figureert ook in de berichtgeving over de Tweede Kamerverkiezingen op 12 september. Aan het startsein van Bring Your Own Device zijn namelijk schaduwverkiezingen gekoppeld. Op de locatie Heerenmäten slaagt gymnasiast Rick Derksen erin de uitslag zo te manipuleren dat de SGP de grootste partij wordt. Rick heeft een lek gevonden: “Gewoon de cookies wissen en opnieuw kiezen”, legt hij de verslaggever uit. Die vraagt op zijn beurt aan hoofd ICT Clemens Linderhof wat er met Rick moet gebeuren: strafwerk geven of belonen voor zijn hightechkennis? Clemens Linderhof kiest voor het laatste. Een ander artikel in de Gelderlander gaat over de gevolgen van bezuinigingen voor scholen voor voortgezet onderwijs in de regio. Daardoor zijn tekorten ontstaan. Volgens de Gelderlander ligt dat niet aan de spilzucht van de scholen, maar aan het Rijk dat al jarenlang allerlei stijgende kosten niet meer vergoedt. “De politiek denkt dat het wel meevalt omdat we er per leerling elk jaar een beetje bij krijgen. Men vergeet dat de kosten sneller stijgen dan de inkomsten”, legt Marc Mittelmeijer namens Quadraam uit. Quadraam is het schoolbestuur waaronder ook het Liemers College valt.
Jeugdzorg. Dit jaar is er een opdracht voor een grote bijscholing van huisartsen. Momenteel wordt een nieuwe groep acteurs opgeleid. Ze zijn allemaal afkomstig uit vwo-4 en vwo-5. De leerlingen worden gedurende drie jaar ingezet en krijgen daarvoor betaald. Het is dus een interessante bijbaan, waar je ook nog veel van leert. Van de vorige generatie trainingsacteurs is bijna de helft psychologie gaan studeren.
Voor meer informatie:
[email protected].
