VCP
is dat nou nodig?
Nationale Handbaldag 2015 Vertrouwenspunt Sport
‘Ankers’ voor de presentatie • Incident of gepland (wat kun je zoal tegenkomen?)
• Macht/onmacht • VCP Wat is dat? • Werkgebied (wie doet wat ..of juist niet?)
Grensoverschrijdend gedrag: (Hieronder verstaan wij)
• • • • • •
(Seksuele) intimidatie Pesten Bedreiging Mishandeling Belediging Discriminatie
Werkgebied Vertrouwenspunt Sport • • • • •
Grensoverschrijdend gedrag Doping Matchfixing LHBT Eetstoornissen
De nachtmerrie …
Incident of gepland • Incident - éénmalig - onder invloed van ……. - oplossingen te vinden? • Grooming
Grooming
(Finkelhor)
Motivatie pleger • Overwinnen interne belemmereingen • Overwinnen externe belemmeringen • Uitzoeken, beinvloeden en misbruiken
Vastgestelde SI • In 33 % van de meldingen is sprake van aanranding, verkrachting en/of langdurig seksueel misbruik • Ongewenste zgn. functionele aanraking • Andere ongewenste aanrakingen • Verbale seksuele intimidatie • Exhibitionisme • Voyeurisme • Andere vormen
Cijfers slachtoffers SI Man
Vrouw
Leeftijd
%
%
Jonger dan 12
59
41
12 – 15 jaar
39
61
16 – 20 jaar
30
70
> dan 20 jaar
16
84
Kwetsbare groepen • Kinderen en jongeren (meisjes én jongens) • Vrouwen in minderheid of als enkeling binnen een vereniging • Erg fanatieke sporters • Minder weerbare sporters (zelfbeeld, mondigheid, positie) • Gehandicapte sporters • Allochtonen • LHBT (lesbi, homo, bi en transgender)
Drempels om er over te praten • • • • •
Niet herkennen als misbruik Overwicht trainer/begeleider/oudere Isolement slachtoffer Gebrek aan zelfvertrouwen Emoties: ambivalentie, verliefdheid, schuldgevoel, zelfverwijt, schaamte, sex als taboe, angst, verlies sport en gezichtsverlies
Cijfers beschuldigden SI Man/vrouw Sporter Trainer/coach/begeleider Bestuurslid Overig kader
92% man 13% 75% 2% 3%
Machtsongelijkheid? • Overal waar machtsongelijkheid is kan macht gebruikt worden maar.. ook misbruikt worden. • Machtsongelijkheid kan onbewust aanwezig zijn. • Een factor waarop alle vormen van Grens overschrijdend gedrag terug te voeren is.
Machtsongelijkheid • Vanuit attitude • Vanuit functie - 75 % van de beschuldigen heeft een machtsrelatie - Let op: zowel trainers als sporters bevinden zich (soms onbewust) in een kwetsbare positie
Risicofactoren • Afhankelijkheid • Ambitie - Bewonderen bijv. een trainer - Krijgen extra aandacht.. - Kan verward worden met verliefdheid - Zijn gewend om grenzen te verleggen (zowel lichamelijk als psychisch)
Speak Up
Veilige sportomgeving ‘hardware’ denk aan gevoel van veiligheid door o.a. veilig gebouw, goede verlichting, kleedkamers zonder inkijk etc. ‘software’ denk aan gevoel van veiligheid door de cultuur binnen de vereniging door o.a. vrijheid om te zeggen wat je wil zeggen, te zijn die je bent , niet iets te doen onder dwang etc.
Vertrouwenspunt Sport • • • •
0900-2025590 (€ 0,10/min) Werkdagen 08.00 – 22.00 uur Zaterdag 12.00 – 16.00 uur Aanvraag wordt kort aangehoord. Er volgt advies of er wordt een vertrouwenspersoon gezocht. • Beheerder zoekt geschikte V.P. • Aanvrager belt en krijgt telefoonnummer van V.P.
Vertrouwenspersonen (VP) • Adviseur voor bestuur vereniging/bond • Vertrouwenspersoon voor melder • Vertrouwenspersoon voor beschuldigde • Hebben inhoudelijk geen contact met elkaar
Landelijk beleid van de sportbonden m.b.t. Seksuele Intimidatie • Uniform tuchtreglement voor alle sportbonden • Uitvoering tuchtrechtspraak SI op bondsniveau of ISR • Gesanctioneerden worden opgenomen in landelijk registratiesysteem SI
Landelijk beleid van de sportbonden m.b.t. Seksuele Intimidatie • VCP bij iedere bond én lokaal bij vereniging of cluster van verenigingen • VCP werkt conform protocol • Toolkit ‘sociaal veilige sportomgeving’ voor besturen van verenigingen
VCP is een schakel in de keten van preventiemaatregelen • Lokaal aanwezig dus benaderbaar • ‘Luis in de pels’ van bestuur • onafhankelijk
Bestuur
melder
VCP
melder
beschuldigde
Taken VCP • Eerste opvang bij een melding • Doorverwijzen • Rapporteren aan bestuur
Schakel in de keten? • Commissie sociale veiligheid • Bestuurslid met aandachtsgebied • Preventie beleid ontwikkelen • Aanstellen VCP • Quickscan ( zie Toolkit) • VOG/ VOT • Referenties inwinnen/ aannamebeleid
Wat kun je nu al doen? • Introduceren op informatiebijeenkomst of jaarvergadering • Voorlichtingsavond Sociale veiligheid • Discussie initiëren over omgangsvormen • Gedragsregels implementeren • Publiceren o.a. op de site • Goed voorbeeld
