Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp
Eenheid/Cluster/Team ST_PU_KZ
Vaststelling diverse verordeningen in het kader van de Wet investeren in jongeren 1- Notagegevens Notanummer
2- Bestuursorgaan 222695
Datum
7-9-2009 Programma: 09. Werk en inkomen Portefeuillehouder Weth. De jager Weth. Swart
18-9-2009
c Raad d e f g
21-10-2009
g OR c d e f College van B & W - Weth. Ahne - Burgemeester - Weth. Berkelder - Weth. Hiemstra - Weth. Swart - Weth. De Jager
Besluitenlijst b Agenda c d e f g
c B&W d e f g
d.d. 18-9-2009
c Akkoordstukken d e f g
Routing
d.d.
Programmamanager J en O Programmamanager W en I
8-9-2009 8-9-2009
Wethouder de Jager Wethouder Swart
d.d. c Vertrouwelijk d e f g
par. b adj.secr. c d e f g b gem.secr. c d e f g
BIS n i openbaar n j k l m j besloten n k l m j Vertrouwelijk k l m (paraaf adjunct-secretaris)
Bijlagen 1 Verordening werkleeraanbod Wet investeren in jongeren, 2 Maatregelenverordening Wet investeren in jongeren, 3 Toeslagenverordening Wet investeren in jongeren, 4 Handhavingverordening Wet werk en bijstand en wet investeren in jongeren, 5 Draaiboek implementatie WIJ, 6.Bijlage wet WIJ 7.Persbericht. B & W d.d.: 18-9-2009 Besloten wordt: 1
De raad voor te stellen vast te stellen: a de verordening Werkleeraanbod Wet investeren in jongeren gemeente Deventer, b Maatregelenverordening Wet investeren in jongeren gemeente Deventer, c Toeslagenverordening Wet investeren in jongeren gemeente Deventer, en, d Handhavingverordening Wet Werk en Bijstand en Wet investeren in jongeren gemeente Deventer.
2
het raadsvoorstel en het conceptraadsbesluit vast te stellen;
3
de stukken aan te bieden aan de raad;
4
de bevoegdheid tot het nemen van besluiten op grond van de Wet investeren in jongeren en de onder 1 genoemde verordeningen, met ingang van 1 oktober 2009 te mandateren aan de algemeen directeur, met de bevoegdheid tot verlening van ondermandaat.
5
dit besluit openbaar te maken.
Financiële aspecten: In te vullen door de initiërende dienst Financiële gevolgen voor de gemeente?
i Ja m j k l m n n Nee j k l Ja i j k l m n j Nee k l m n
Begrotingswijziging Financiële gevolgen opvangen binnen betreffende productbudget eenheid Vermindering regeldruk: In te vullen door de initiërende eenheid Is de checklist vermindering regeldruk ingevuld?
j Ja n k l m n i Nee n j k l m j N.v.t. k l m
Voorstel openbaarmaking conform Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) b De nota en het besluit openbaar te maken c d e f g c De nota en het besluit openbaar te maken vergezeld van bijgaand persbericht d e f g c De nota en het besluit openbaar te maken nadat d e f g c De nota en het besluit openbaar te maken, behalve… d e f g
c Het besluit openbaar te maken, maar niet de nota, gelet op artikel: d e f g c De nota en het besluit niet openbaar te maken, gelet op artikel: d e f g
Kennisgeving (publicatie) conform AWB
Bekendmaking conform AWB
c Huis-aan-huisbladen (Deventer Post) d e f g
c Huis-aan-huisbladen (Deventer Post) d e f g
c Staatscourant d e f g
c Staatscourant d e f g
c Website gemeente Deventer d e f g
c Website gemeente Deventer d e f g
c Overig, namelijk d e f g
c Overig, namelijk d e f g
Communicatie over vervolg i Er is overleg geweest met het team Communicatie en de communicatie verloopt als volgt. j k l m n
via bijgevoegd persbericht. Verder wordt in overleg met het team Communicatie een Communicatieplan opgesteld. j Zie bijgaand(e) communicatieplan/ -paragraaf k l m n j Communicatie is niet van toepassing, omdat k l m n
ADVIESRADEN: In te vullen door de initiërende dienst Moet een van de adviesraden gehoord worden of op de hoogte
i Ja n j k l m n j Nee k l m
gesteld? Adviesraad/ Adviesraden Cliëntenraad
Toelichting en overwegingen Inleiding Wet investeren in jongeren Op 1 oktober 2009 is de Wet investeren in jongeren (WIJ) in werking getreden. Doelstelling van deze wet is om jongeren tot 27 jaar in het vangnet van de sociale zekerheid een werkleeraanbod te doen gericht op werken en leren, of een combinatie van beide. Hiermee wordt de duurzame en substantiële arbeidsparticipatie van jongeren bevorderd en verhoogd. De wet wordt uitgevoerd door de gemeente. De aanvraag moet door de jongere worden ingediend bij het UWV-werkbedrijf (of het jongerenloket). De WIJ richt op jongeren van 18 tot 27 jaar. De WIJ staat ook open voor een bepaalde groep jongeren van 16 en 17 jaar. Het grootste deel van deze jongeren gaat naar school of werkt. Maar er is een deel van de jongeren dat niet meedoet aan de samenleving, dat aan de zijlijn staat. De WIJ richt zich juist op deze jongeren. De WIJ beoogt deze jongeren te activeren en de bijstandsafhankelijkheid tegen te gaan. Daarbij is volgens de wetgever arbeidsparticipatie van zeer groot belang. Arbeidsparticipatie beschermt jongeren tegen sociale problemen zoals armoede, sociale uitsluiting, criminaliteit en integratieproblemen. De WIJ verplicht de gemeenten om te investeren in de arbeidsinschakeling van alle jongeren, ook bij een kleine afstand tot de arbeidsmarkt. De gemeentelijke investering zal gericht moeten zijn op zowel ‘het laatste zetje’ dat de jongere nodig heeft naar reguliere arbeid, als op een langdurig traject als dat nodig is om een grote afstand tot de arbeidsmarkt te overbruggen. Het beleid met betrekking tot het werkleeraanbod en de inkomensvoorziening in het kader van de WIJ moet worden neergelegd in onder meer vast te stellen verordeningen en beleidsregels. De verordeningen die de gemeenteraad moet vaststellen betreffen dezelfde onderwerpen als die voor de WWBverordeningen gelden. Daarbij is uit principiële en praktische overwegingen gekozen om de WIJverordeningen niet te combineren met betreffende WWB-verordeningen, maar voor afzonderlijke WIJverordeningen. Wel is voor wat betreft de inhoud en methodiek, waar mogelijk, aansluiting gezocht bij de bestaande WWB-verordeningen. Dit betekent dat net als bij de WWB verordeningen gekozen is voor de procedurele variant waarbij de verordening(en) het kader vormt en de uitwerking daarvan geschiedt door middel van beleidsplannen welke periodiek worden geactualiseerd. Het gaat om: z het werkleeraanbod; (re-integratieverordening) z de toepasselijkheid van de inkomensvoorziening; (afstemmingsverordening), z het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik; (handhavingverordening), z het verhogen en verlagen van de norm (toeslagenverordening), (Tussen haakjes de overeenkomstige WWB-verordeningen). Dit raadsvoorstel strekt ertoe de benodigde WIJ verordeningen vast te stellen. Mandatering Door de inwerkingtreding van de WIJ ontstaat er een geheel nieuwe 'set' van rechten en plichten zowel voor gemeenten als voor jongeren. Het college is verantwoordelijk voor de uitvoering van de WIJ, zo ook voor het nemen van besluiten en andere handelingen die daarvoor nodig zijn (artikel 11 WIJ). De bevoegdheid om ter zake namens het college te kunnen optreden dient door het college aan de aangewezen ambtenaren te worden overgedragen. Daartoe dient het mandaatregister te worden aangepast. De algemeen directeur zal op zijn beurt deze bevoegdheden neerleggen bij de clustermanager en de betreffende teammanagers. De teammanager kan zelf beslissen om de bevoegdheid nog bij een of meerdere medewerkers neer te leggen. Beoogd resultaat - Voor wat betreft de WIJ, zie raadsvoorstel. - Ten aanzien van de mandatering wordt het college gevraagd mandaat te verlenen aan de algemeen directeur tot het nemen van besluiten op grond van de WIJ en de daarop gebaseerde verordeningen. Kader - Voor wat betreft de WIJ, zie raadsvoorstel.
- Ten aanzien van de mandatering geldt afdeling 10.1.1. Algemene wet bestuursrecht. Argumenten voor en tegen - Voor wat betreft de WIJ, zie raadsvoorstel. - Ten aanzien van de mandatering: door bevoegdheden lager in de organisatie te beleggen, hoeft niet voor ieder besluit te worden aangeklopt bij het college. Draagvlak - Voor wat betreft de WIJ, zie raadsvoorstel. - Ten aanzien van de mandatering: bij de betreffende managementlagen bestaat een groot draagvlak om bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie te beleggen. Financiële consequenties Het werkleeraanbod WIJ wordt bekostigd uit het Participatiebudget/werkdeel. De inkomensvoorziening WIJ wordt bekostigd uit het WWB-inkomensdeel. Ook een deel van de uitvoeringskosten kunnen betaald worden uit het participatiebudget, wanneer het daarvoor gekwalificeerde re-integratiewerkzaamheden betreft. Deze kosten vinden nu al plaats in het kader van de WWB. Met de WIJ worden deze kosten uit de WWB (inkomensdeel) gehaald en overgeheveld naar de WIJ. Het rijk stelt voor de uitvoering van de WIJ richting de gemeenten geen extra middelen beschikbaar. Voor de uitgaven voor het participatiebudget en de uitvoeringskosten van het werkleerrecht zullen de gemeenten worden geconfronteerd met meer- en minderuitgaven ten opzichte van de huidige situatie. Een behoorlijk grote groep jongeren zal verder gaan studeren of gaan werken. Zij zullen daarmee geen beroep doen op de gemeente; daarnaast is ons beleid erop gericht dat jongeren een startkwalificatie gaan halen. Verder zal het verplichte aanbod ertoe leiden dat jongeren vaker zelf werk vinden. In deze gevallen zullen gemeenten hier uitvoeringskosten en kosten voor het werkdeel besparen. Tegelijk zal er ook een groep zijn die intensiever moet worden begeleid, wat tot hogere uitvoeringskosten en kosten participatiebudget/werkdeel zal leiden. Gemeenten hebben en behouden een aanzienlijke vrijheid bij de uitvoering, zodat niet op voorhand kan worden aangegeven wat de effecten met betrekking tot het participatiebudget en de uitvoering zullen zijn, maar de verwachting is dat zich geen grote effecten zullen voordoen. Wel heeft het kabinet aangekondigd dat er op het participatiebudget zal worden bezuinigd. Daarbij moet worden opgemerkt dat het kabinet (naast het participatiebudget) wel extra tijdelijke middelen heeft vrijgemaakt voor de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Voor de 2009, 2010 en 2011 verwachten wij voor Deventer dat er extra geoormerkte re-integratiemiddelen komen voor de aanpak van jeugdwerkloosheid van ongeveer 1 miljoen euro in totaal. Wij hebben op dit moment geen zicht op de exacte totale financiële gevolgen van de invoering van de WIJ in Deventer. Onduidelijk is of de werkleertrajecten WIJ meer kosten dan de bestaande reintegratietrajecten die wij op dit moment in het kader van de WWB aanbieden. Daarnaast is onduidelijk hoe de stijgende jeugdwerkloosheid zich zal ontwikkelen. Wel kan aan de hand van landelijke aannames en ervaringgegevens een redelijke berekening worden gemaakt voor de verwachting van Deventer. Wij verwachten dat 50% van de jongeren instroomt in een regulier onderwijstraject. Daaraan zijn geen extra kosten verbonden. De verwachting is verder dat 40% van de jongeren instroomt in het onderwijs na een specifiek onderwijsgericht voortraject; kosten gemiddeld € 1.500,-. Deze kosten komen ten laste van het participatiebudget/educatiedeel. Ongeveer 10% van de jongeren heeft een voortraject nodig om de persoonlijke vaardigheden te ontwikkelen; de kosten hiervan bedragen gemiddeld € 4.500,- en komen ten laste van participatiebudget/werkdeel. Op dit moment hebben 175 jongeren in Deventer tussen de 18 en 27 jaar een WWB-uitkering. Deze jongeren moeten voor 1 juli volgend jaar worden ‘omgezet’ in de WIJ. De hieraan verbonden kosten zijn als volgt: z Voor 70 jongeren geldt een instroomtraject. Verwachte kosten € 105.000,-, welke ten laste worden gebracht van het participatiebudget/educatie z Voor 15 jongeren is een specifiek voortraject nodig. De hieraan verbonden kosten zijn €
z
67.500,- en komen ten laste van participatie/werkdeel. De overige 90 jongeren zullen naar verwachting doorstromen naar het regulier onderwijs. Hieraan zijn geen extra kosten verbonden.
Op basis van landelijke gegevens verwachten wij voor wat betreft de nieuwe instroom dat maximaal 700 jongeren in Deventer in aanmerking komen voor de WIJ. De kostenraming hiervan is: z Voor 280 jongeren geldt een instroomtraject. Verwachte kosten € 420.000,-, welke ten laste komen van het participatiebudget/educatie. z Voor 70 jongeren is een specifiek voortraject nodig. De hieraan verbonden kosten zijn € 315.000,- en komen ten laste van participatiebudget/werkdeel. z De overige 350 jongeren zullen naar verwachting doorstromen naar het regulier onderwijs. Hieraan zijn geen extra kosten verbonden. Het maximale extra beslag van € 305.000,- (€ 420.000,--minus €105.000,-) op de huidige educatie middelen kan uit deze middelen gedekt worden, aangezien daar nog ruimte in zit. Het maximale extra beslag van € 247.500,- (€ 315.000,- minus € 67.5000,-) wordt ten laste gebracht van het participatiebudget – (en/of extra gelden aanpak jeugdwerkloosheid). De meerjarenraming zal in ieder geval herzien worden. Als het theoretisch maximale aantal jongeren een beroep doet op de WIJ betekent dit een uitbreiding van de doelgroep met 525 cliënten (700-175). Uiteraard heeft dit ook gevolgen voor de toekomstige formatie. Tot slot: Minister Donner heeft bij de Miljoenennota aangekondigd te zullen bezuinigen op het participatiebudget. Vanaf 2011 is een ombuiging op de educatiemiddelen van € 35 mln voorzien. Ook voor het werkdeel geldt een ombuigingstaakstelling van € 75 mln in 2010 en € 120 mln in 2011. De taakstelling voor deze jaren wordt ingevuld door extra ontvangsten als gevolg van de verlaging van de reserveringsregeling (het maximale percentage dat de gemeenten naar een volgend jaar kunnen meenemen). Op grond van deze regeling hebben gemeenten circa € 775 mln meegenomen naar het Participatiebudget 2009. Het maximale reserveringspercentage wordt verlaagd van 60% naar 25%. Vanaf 2012 wordt de taakstelling ingevuld door een korting op het budget. De Tweede Kamer moet hierover nog besluiten. Op basis van ervaringsgegevens betekent een landelijke korting van 75 mln in 2010 voor Deventer een korting van € 375.000. Zodra de voorstellen van minister Donner geaccordeerd en de consequenties duidelijk zijn, zullen wij aan u voorstellen doen voor een nieuwe meerjarenraming reintegratiemiddelen, waarbij ook de inrichting van het participatiebudget betrokken zal worden alsmede de gevolgen voor de toekomstige formatie (en tijdelijke inzet middelen aanpak jeugdwerkloosheid). Mandatering: - Er zijn geen financiële consequenties. Voor zover er aan een bepaald mandaat financiële beperkingen gesteld moeten worden, staan deze beperkingen in het betreffende afzonderlijke (onder)mandaatbesluit vermeld. Aanpak/uitvoering - Voor wat betreft de WIJ, zie raadsvoorstel. - Ten aanzien van de mandatering: Nadat het college de diverse bevoegdheden heeft gemandateerd aan de algemeen directeur, zal hij op zijn beurt deze bevoegdheden weer door mandateren aan de directeur Eenheid StadThuis, die op diens beurt de clustermanager WIZL zal mandateren en vervolgens zal de betreffende clustermanager de bevoegdheid neerleggen bij de betreffende teammanagers. De teammanager kan zelf nog beslissen om de bevoegdheid nog bij een of meerdere medewerkers neer te leggen. - Binnenkort zal een afzonderlijke nota en besluitvorming aan u worden voorgelegd over de toedeling van verantwoordelijkheden met betrekking tot het partitipatiebudget.
