Vasectomie
www.urologischcentrum.be
Geachte heer,
In overleg met uw arts heeft u besloten een vasectomie te ondergaan. Er zijn verschillende mogelijkheden om ongewenste zwangerschap te voorkomen (b.v. de anticonceptie pil, het condoom, het spiraaltje). Het grote verschil tussen bovengenoemde methoden en sterilisatie is, dat dit laatste beschouwd moet worden als een definitieve anticonceptie methode, d.w.z. in principe is de sterilisatie onomkeerbaar (onherroepelijk). Een sterilisatie is dan ook alleen een goede keuze wanneer u zeker weet dat u geen kinderen (meer) wilt. Door een onderbreking van de zaadleiders wordt voorkomen dat zaadcellen het zaadvocht bereiken.,Een sterilisatie is een eenvoudige ingreep en is niet van invloed op uw seksuele activiteit. Sterilisatie is een zeer veilige vorm van anticonceptie.
Voorbereiding De dag van de ingreep moet u vrij nemen. De ingreep moet onder steriele omstandigheden gebeuren om infectie te voorkomen. Daarom is het nodig voor de ingreep de balzak helemaal te scheren. U hoeft voor de ingreep niet nuchter te zijn. Wanneer u bloedverdunnende middelen gebruikt (Aspirine, Asaflow, Ticlid, Marevan, Marcoumar,…) zal deze medicatie in overleg met uw behandelende uroloog enkele dagen voordien gestopt worden. Voor ná de ingreep neemt u een spannende onderbroek of zwembroek mee die u zeker tot 24 uur na de ingreep moet aanhouden. Na de ingreep rijdt u best niet zelf met de wagen.
Ingreep De vasectomie geschiedt poliklinisch onder plaatselijke verdoving. Na ontsmetting van de balzak krijgt u twee injecties in de huid van de balzak (links en rechts) of in de zaadstreng in de liesstreek. Vervolgens maakt de arts ter plaatse van de verdoofde huid een kleine snede links en rechts waarbij hij de zaadleiders vrijmaakt. Van beide zaadleiders wordt een stukje verwijderd en de uiteinden worden afgebonden. Hierna worden de wondjes weer gesloten met hechtingen die na ongeveer 1 week oplossen en dus niet verwijderd hoeven te worden. Tijdens de ingreep voelt u vaak een trekkend pijnlijk gevoel in de liesplooien omdat de zaadleider door het lieskanaal loopt. De ingreep duurt ongeveer 15 minuten.
Na de ingreep Na de ingreep komen er gaasjes op de beide wondjes die u 2 dagen moet laten zitten. Er wordt aangeraden om een strakke onderbroek of zwembroek te dragen. Om nabloeding te voorkomen doet u het de rest van de dag rustig aan. Na 2 dagen kunt u het verband zelf verwijderen. Hierna mag u weer douchen. Baden wordt na 5 dagen weer mogelijk. Als de verdoving uitgewerkt is, kan het gebied van de balzak en liezen pijnlijk worden. Hiervoor kunt u een pijnstiller nemen (b.v. Dafalgan bruis 500 mg). De volgende dag kunt u weer aan het werk. De eerste dagen na de operatie moet u zware werkzaamheden vermijden. Gedurende ongeveer 5 dagen moet u niet fietsen, sporten, zwemmen of zwaar tillen. Na 5 dagen is geslachtsgemeenschap weer toegestaan.
Vruchtbaarheid Na de ingreep bent u nog niet meteen onvruchtbaar. De eerste maanden na de operatie komen er bij de zaadlozing nog zaadcellen vrij. Daarom moet u in deze periode nog een voorbehoedsmiddel blijven gebruiken. Na minstens 15-20 zaadlozingen, die u in ongeveer 3 maanden na de ingreep moet hebben, zijn de zaadcellen meestal verdwenen. Na deze periode wordt het zaadmonster onderzocht. Dit onderzoek is essentieel voor het vaststellen van onvruchtbaarheid. Hiervoor krijgt u een potje mee dat u dan met een staal sperma moet inleveren. Het zaadmonster moet u binnen enkele uren na de zaadlozing inleveren. De uitslag van het onderzoek krijgt u van uw arts. Zijn er geen zaadcellen meer zichtbaar dan is de sterilisatie geslaagd en de behandeling afgelopen. In dit geval kunt u stoppen met de andere voorbehoedsmiddelen. Het kan voorkomen dat u meermalen een zaadmonster moet inleveren totdat de uitslag laat zien dat er geen zaadcellen meer aanwezig zijn.
Controle Zo nodig wordt een afspraak gemaakt voor een controle bij uw uroloog.
Complicaties Een geringe blauwverkleuring van de balzak en/of basis van de penis komt vaak voor. Ook wat bloedverlies of vochtverlies uit de wondjes is niet verontrustend en gaat in de regel vanzelf snel over. Zelden treedt een nabloeding of wondinfectie op. Pijn ná de ingreep treedt frequent op en gaat gepaard met een pijnlijk gevoel in de zaadballen of pijn tijdens het lopen. Meestal duurt dit slechts enkele dagen. U moet uw behandelende uroloog waarschuwen indien:
u koorts krijgt (boven de 38.5oC). er een sterke zwelling van de balzak optreedt. het wondje blijft bloeden. er uitermate veel pijn is.
Tevens kan na de sterilisatie een gevoel van stuwing optreden. Dit kan leiden tot pijnlijke sensaties voorafgaand aan de zaadlozing. Dit is zeldzaam en meestal tijdelijk.
Wat verder van belang kan zijn?
Er is een uiterst geringe kans dat de uiteinden van de zaadleiders weer aan elkaar groeien en er opnieuw doorgankelijkheid (en dus vruchtbaarheid) ontstaat. Ook al liet controle van het zaadmonster zien dat geen zaadcellen aanwezig zijn, dan nog is hernieuwde vruchtbaar-heid na langere tijd alsnog mogelijk. Dit komt bij ongeveer 1-3 per 1000 patiënten voor. Soms is het mogelijk dat in het zaadmonster toch steeds enkele zaadcellen aanwezig blijven. Soms dient dan na overleg met uw uroloog opnieuw een sterilisatie te gebeuren. Een vasectomie is in principe een definitieve ingreep. In voorkomende gevallen kan een sterilisatie wel eens ongedaan gemaakt worden. De ingreep heeft geen invloed op het mechanisme en het gevoel bij de zaadlozing. Na sterilisatie worden de zaadcellen, die nog steeds in de testikels worden gevormd, door het lichaam afgebroken. Aan het zaadmonster is met het blote oog niet te zien of iemand gesteriliseerd is. Het zaadmonster bestaat na sterilisatie uit prostaatvocht. Wie van beide partners zich laat steriliseren is een persoonlijke keuze. Het voordeel van een vasectomie is dat het een relatief lichte ingreep is die poliklinisch onder lokale verdoving kan worden uitgevoerd. Een vasectomie geeft geen enkele bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (zoals AIDS, gonorroe of syfilis). Om de kans hiertoe te verminderen is het raadzaam een condoom te gebruiken.
Kan vasectomie terug ongedaan gemaakt worden? Omkering van een sterilisatie van de man (vasovasostomie) leidt in 80-90% der gevallen tot het verschijnen van zaadcellen in het ejaculaat. De kans op zwangerschap ligt echter lager en bedraagt 40-50% omdat ook andere factoren (vrouwelijke factor, teelbalfunctie en bijbalfunctie) een rol spelen. Wanneer zaadcellen beschikbaar zijn, kan door middel van kustmatige reproductietechnieken (inseminatie, in vitro fertilisatie, intracytoplasmtische spermainjectie) meestal toch een zwangerschap bekomen worden. Ook wanneer géén zaadcellen verschijnen na een vasovasostomie, kan in een tweede tijd een MESA (microscopische epididymaire sperma-aspiratie = punctie van de bijbal) verricht worden, gevolgd door ICSI (intracytoplasmatische sperma-injectie). Alles bijeen zijn de kansen om nog een kindje te verwekken na een herstel van een vasectomie dus zeer goed voor gemotiveerde paren.
Wat te doen in geval van ziekte of verhindering? Als u door ziekte of om andere reden verhinderd bent uw afspraak na te komen, neem dan zo snel mogelijk contact op met de polikliniek urologie. In uw plaats kan dan een andere patiënt geholpen worden.
Tot slot Deze brochure betreft een algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelende arts. Bijzondere omstandigheden kunnen tot wijzigingen aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog aan u kenbaar gemaakt worden. Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met uw huisarts of uw uroloog.
Diensthoofd-uroloog Dr. Peter Van Oyen Urologen Dr. Jo Ampe Dr. Christophe Ghysel Dr. Bart Kimpe Dr. Ludo Vanden Bussche
Nurse Specialist Dhr. Luc De Laere Tel: 050 45 31 52
Expertverpleegkundigen Mevr. Sophie Vantieghem Tel: 050 45 28 41
Dhr. Thijs Develter Tel: 050 45 97 88
Mevr. Veronique Viaene Tel: 050 36 51 34
Secretariaat Campus De Mouterie Damse Vaart Zuid 3 te 8310 Sint-Kruis Tel: 050 37 22 33 Fax: 050 27 04 66
[email protected]
Secretariaat Campus AZ Sint-Jan AV Tel: 050 45 25 30 Fax: 050 45 25 29
[email protected]
Secretariaat Campus AZ Sint-Lucas Tel: 050 36 51 12 Fax: 050 36 51 23
[email protected]