Trajecten Mineralen:
“van wedloop naar kringloop” Uitwerking stelsel verantwoorde mestafzet en verplichte mestverwerking & Invulling 5e AP Nitraatrichtlijn LTO April 2012 Mark Heijmans
Concept
Opzet •
Aftrap mestbeleid à een weerbarstige combinatie van: – – – – –
•
Politiek Beleid Economie Milieu Techniek
Twee trajecten 1. Stelsel verantwoorde mestafzet en verplichte mestverwerking à ingaande per 1-1-2013??? 2. Invulling 5e AP Nitraatrichtlijn à ingaande per 1-1-2014
“Politieke beschouwingen” • Zijn er ook staatsrechtdeskundigen in de zaal…? • Welke onderwerpen controversieel? • Rol voltallige parlement en commissie ELI? • Wanneer verkiezingen? • Welke uitslag en coalitie?
Tijdspad en proces – verplichte mestverwerking • 2010 - 2011: LTO planontwikkeling en lobby • September 2011: Kabinetsvisie • Najaar 2011/voorjaar 2012: uitwerking wetsvoorstel • Zomer 2012: wetsvoorstel naar TK • Februari 2012 – oktober 2012: invulling AMVB en Ministeriele Regeling • 1-1-2013: ingang nieuwe systeem
Tijdspad en proces – 5e AP Invulling 5e AP Nitraatrichtlijn: - Najaar 2011/Voorjaar 2012: opstart inhoudelijke discussie binnen bedrijfsleven en NL overheid - April 2012: eerste discussie NL overheid met EC - Zomer en najaar 2012: verder uitwerking discussie NL overheid met EC en Nitraatcomité - Najaar 2012: Afronding NL actieprogramma en discussie nieuwe derogatie - December 2012/januari 2013: formele afronding EU discussie - Loop van 2013: invulling juridische traject nationale wetgeving - 1-1-2014: ingang 5e AP en nieuwe derogatie
Centrale vraag • Hoe behoudt de land- en tuinbouw in NL ontwikkelruimte binnen de huidige en toekomstige milieueisen (MINERALEN) in het bijzonder en met inachtneming van eisen van markt en maatschappij in het algemeen? Uitgangspunten (EU en nationaal) • Mineralenproductie in NL mag niveau 2002 niet overschrijden • 50 mg/l moet op gebiedsniveau gehaald worden in 2015 • Ammoniak en broeikasgasemissie moet omlaag • Derogatie en P-gebruiksnormen
“Mineralen grijpen breed in”
Van mondiaal naar mineraal…. • Hogere energieprijzen à hogere kunstmestprijzen • Grondstoffenschaarste à duurder veevoer • Nieuwe machtblokken à geopolitiek à verminderde toegang tot traditionele fosfaatbronnen • Druk op biodiversiteit à efficiënter gebruik huidige landbouwgrond à nadruk op bodemvruchtbaarheid
… en van mineraal naar regionaal! • Na 40 jaar ontwikkeling van de veehouderij in Zuid en Oost NL: – – – –
een mestoverschot…? slechte waterkwaliteit…? fosfaatverzadigde bodems…? en nog wat kleinigheidjes…
• En in andere delen van NL: – zorg over toekomstige bodemvruchtbaarheid – geen ‘optimale mineralenvoorziening’
Traject 1: uitgangspunten LTO Van een overschot naar een oplossing: kern LTO Mineralentraject in drie sporen benadering • Korte termijn (1-3 jaar): Veevoerspoor • Middellange termijn (3-5 jaar): Plaatsingsruimte NL optimaal invullen via be- en verwerking en export • Lange termijn (5-10 jaar): Mestverwaarding
Uitgangspunt voor beleid en activiteiten: • “maak ondernemers zelf verantwoordelijk voor hun eigen oplossingen: of door de bedrijfsvoering aan te passen (voer - afzet verwerking) of door minder dieren te houden”
Traject 1: Stimulering mestverwerking Achtergrond: • Mestverwerking vereist: – om de export vergaand te vergroten – om de nationale afzet te optimaliseren
• Noodzaak tot: – Instrument dat de continuïteit van mestverwerking waarborgt op de langere termijn – Stimulering voor ondernemers om mest te verwerken tot kwaliteitsproducten voor binnenlandse en buitenlandse markt – Kostennadeel bij mestverwerking wordt opgeheven
Traject 1: Wetgeving mestverwerking per 2013 • Dierrechten worden afgeschaft/niet geherintroduceerd, mits… • Drie regio’s (Zuid/Oost/Overig) • Hoeveel mestsoorten? à Pluimveemest en Overige Mest… • Percentages: nu in bespreking • Verhandelbaarheid mestverwerkingverplichting mogelijk... • Uitzonderingen op robuust systeem, nut en noodzaak
Vraagstukken mestverwerking • Gegarandeerde aanvoer – Free riders gedrag prisoners dilemma opgeheven door verplichting – Wie heeft marktmacht: 250 individuele handelaren of ‘samenwerkende ketenpartijen’
• Financiering – Rol banken: rendementseisen / groenfinanciering / risicodragend kapitaal – Rol ketenpartijen: voersector, verwerkers, NCB, …
• Locaties en ruimtelijke ontwikkeling – Vergunningen – Lokaal draagvlak
• Afzet – NL: fosfaat en kunstmestvervanger – Export: welke ‘duurzame vraagmarkten’
Traject 2:Inhoud – 5e AP Uit kabinetsvisie 28-09-2011: – Stabiele gebruiksnormen – Verdergaande differentiatie en maatwerk – Nieuwe derogatie Discussiepunten: - Invulling gebruiksnormen N en P en bijbehorende middelvoorschriften - Invulling nieuwe derogatie - Systeemkeuze: robuust/flexibel/kringloopwijzer/milieuscore - Relatie mestbeleid en waterkwaliteit: welke doelstellingen met welke maatregelen
Kringloop of wedloop? Dat heb je zelf in de hand
Vragen en discussie
