Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 2 van 26
Inhoudsopgave 1 2
Inleiding ......................................................................................................................... 3 Basisgegevens .............................................................................................................. 4 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
3
Beschrijving van de organisatie ............................................................................................... 4 Verantwoordelijkheden ............................................................................................................ 4 Basisjaar .................................................................................................................................. 4 Rapportageperiode .................................................................................................................. 4 Verificatie ................................................................................................................................. 4
Afbakening .................................................................................................................... 5 3.1 Organisatorische grenzen ....................................................................................................... 5 3.1.1 Emissies van deelnemingen ................................................................................................ 5 3.1.2 Emissies van Joint Ventures ............................................................................................... 6 3.1.3 Emissies van aanbieders ..................................................................................................... 6 3.2 Wijzigingen in de organisatie ................................................................................................... 7
4
Berekeningsmethodiek................................................................................................. 8 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
5
Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren .............................................................. 8 Wijzigingen berekeningsmethodiek ......................................................................................... 9 Uitsluitingen ............................................................................................................................. 9 Opname van CO2 .................................................................................................................... 9 Biomassa ................................................................................................................................. 9
Directe en indirecte emissies ......................................................................................10 5.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens ................................................................. 10 5.2 Emissies ................................................................................................................................ 10 5.2.1 Emissie 2013 per categorie ............................................................................................... 11 5.2.2 Directe emissies (scope 1) ................................................................................................ 13 5.2.3 Indirecte emissies (scope 2) .............................................................................................. 15 5.2.4 Overige indirecte emissies (scope 3) ................................................................................ 16 5.2.5 Emissies van projecten onder gunning van de CO2-prestatieladder ................................. 17 5.3 Onzekerheid .......................................................................................................................... 19
Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5
Referentietabel ..............................................................................................20 Documentenstroom CO2-footprint 2013 (SAWP 3318302) ..........................21 CO2-footprintoverzicht 2013 (SAWP #3197855)...........................................24 Emissies basisjaar 2009 (SAWP #3197855) .................................................25 CO2-footprint projecten onder gunning (SAWP #3197855) ........................26
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 3 van 26
1 Inleiding Het duurzaamheidsbeleid van Van Oord Nederland (VON) is in belangrijke mate gericht op onze CO₂uitstoot. Ons doel is om in 2015 de energy efficiency van onze activiteiten met minimaal 5% ten opzichte van het ijkjaar 2010 te verbeteren. Energie-efficiencydoelstellingen op dat gebied zijn onderdeel van de jaarplannen van elke afdeling. Dit CO2-footprintverslag beschrijft de vaststelling van de organisatorische grenzen (ofwel de organisational boundary) van Van Oord Nederland bv en geeft de directe en indirecte emissies (scope 1, 2 en 3) weer welke binnen deze grenzen veroorzaakt zijn over het jaar 2013. Het opstellen van de periodieke rapportage is onderdeel van de stuurcyclus binnen het energiemanagementsysteem dat in het kader van het energiereductiebeleid en de CO 2-prestatieladder is ingevoerd. Deze stuurcyclus staat beschreven in het Van Oord Managementsysteem. De systematiek die gebruikt is om tot de footprint te komen is volgens de NEN-ISO 14064-1 en de CO2-prestatieladder versie 2.2. Dit rapport dekt de vereisten uit paragraaf 7.3 en een gedeelte van paragraaf 7.4 van de 14064-1 norm. In de bijlage is een referentietabel opgenomen.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 4 van 26
2 Basisgegevens 2.1
Beschrijving van de organisatie
Van Oord Nederland maakt onderdeel uit van een wereldwijd actieve en toonaangevende aannemer van bagger-, waterbouwkundige en offshore projecten (olie, gas en wind). Wij zijn een innovatieve partner voor onze opdrachtgevers en dragen al meer dan honderd jaar bij aan de infrastructuur voor de wereld van morgen. De groeiende wereldbevolking heeft behoefte aan meer ruimte en de vraag naar energie stijgt voortdurend. Toenemende wereldhandel vraagt om meer en betere havenfaciliteiten, terwijl klimaatverandering kustgebieden bedreigt. Van Oord biedt innovatieve oplossingen voor deze wereldwijde maritieme uitdagingen; nu en in de toekomst.
2.2
Verantwoordelijkheden
De directievertegenwoordiger van Van Oord Nederland bv is eindverantwoordelijke voor de inhoud van dit CO2-footprintverslag. De verantwoordelijkheid voor volledige en correcte footprintinformatie van bedrijfsonderdelen en projecten is volgens onderstaande tabel. Tabel 1: Verantwoordelijkheden Bedrijfsonderdeel Van Oord Nederland bv Paans Van Oord bv Mijnster Zand- en Grindhandel bv Projecten onder gunning CO2-presatieladder Van Oord Dredging & Marine Contractors bv* Van Oord Personeels bv* Van Oord Equipment bv* * Concernaanbieder, zie § 3.1.3 voor uitleg
2.3
Eindverantwoordelijke Dhr. J. Schaart Dhr. C.A. Paans Dhr. T.J. Groeneveld Projectmanager Dhr. J. de Jong Dhr. A.J.M. van Schaik Dhr. J. de Jong
Stuurcyclus en contactpersoon emissie-inventaris Dhr. C.A.D. van Velzen Dhr. C.A.D. van Velzen Dhr. C.A.D. van Velzen Dhr. C.A.D. van Velzen Dhr. F. de Waard Dhr. F. de Waard Dhr. F. de Waard
Basisjaar
In 2010 heeft Van Oord Nederland voor het eerst door een certificerende instelling haar footprint laten verifiëren over de uitstoot in 2009. In 2009 is voor het eerst op systematische wijze het energieverbruik en de CO2 emissie vastgesteld en wordt gehanteerd als basisjaar waarnaar gerefereerd wordt in de ISO 14064-1. Over voorgaande jaren is de betrouwbaarheid en toegankelijkheid van gegevens te beperkt geweest om de CO2-emissie met zekerheid te kunnen vaststellen.
2.4
Rapportageperiode
Dit rapport beschrijft de gegevens gebaseerd op het kalenderjaar 2013, dat wil zeggen van 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013. Wijzigingen in de organisatorische grenzen en de emissieinventaris zullen ten opzichte van 2009 worden gerapporteerd.
2.5
Verificatie
Verificatie van de organisatorische grenzen, emissie-inventaris en CO2-uitstoot vindt jaarlijks plaats door de certificerende instelling Lloyd’s Register. De CO2-footprint 2013 is op 18 en 19 augustus 2014 geverifieerd.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 5 van 26
3 Afbakening 3.1
Organisatorische grenzen
Bij het bepalen van de organisatorische grenzen is VON als top van de hiërarchie genomen en is voor de “operational control” benadering conform het GHG-protocol gekozen. In de CO2-prestatieladder is deze methode aangeduid als methode 1. De organisatorische grens is in figuur 1 aangegeven met het oranje vlak. De operational control-benadering betekent dat in de footprint alle CO2-bronnen worden meegenomen die onder de operationele controle staan van Van Oord Nederland bv. Figuur 1: Organisatorische grens Van Oord Nederland bv Van Oord nv
Van Oord Marine bv
Van Oord Groep nv
Van Oord Personeels bv
Van Oord Offshore bv
Van Oord Waterbouw bv
Van Oord DMC bv
Van Oord Equipment bv
Van Oord Nederland bv
Mijnster Beheer bv
Paans Van Oord bv
Van Oord PPP bv Zeezand IJmuiden vof
Van Oord Nederland
3.1.1
Concernaanbieder
Ballast Van Oord Grondstoffen vof
Deelneming
Emissies van deelnemingen
Van Oord Nederland bv heeft twee langlopende deelnemingen. Dit zijn Zeezand IJmuiden VOF en Ballast Van Oord grondstoffen VOF. Van Oord Nederland bv is de penvoerder en heeft operationele controle over Zeezand IJmuiden VOF. De emissies van Zeezand IJmuiden VOF zijn daarom meegenomen in de emissiebepaling. Ballast Nedam is penvoerder voor Ballast Van Oord grondstoffen VOF en heeft operationele controle over deze onderneming. Daarom wordt alleen de emissie van Ballast Van Oord grondstoffen VOF die veroorzaakt wordt door Van Oord Nederland bv meegeteld als directe (scope 1) emissie van Van Oord Nederland bv.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
3.1.2
Datum Pagina
08 oktober 2014 6 van 26
Emissies van Joint Ventures
Joint Ventures tussen Van Oord Nederland bv en andere ondernemingen ten behoeve van de uitvoering van projecten zijn niet in de organisatorische grens opgenomen. Deze joint ventures zijn van tijdelijke aard en produceren zelf relatief niet of nauwelijks scope 1 of 2 emissies. De overige indirecte (scope 3) emissies van deze joint ventures, veroorzaakt door Van Oord Nederland bv, worden meegenomen als directe (scope 1) emissies van Van Oord Nederland bv. In figuur 2 is dit weergegeven. Figuur 2: Emissie van Joint Ventures Joint Venture
Scope 1
Scope 3 Scope 1
Van Oord Nederland bv
3.1.3
Joint Venture partner
Emissies van aanbieders 1
Op basis van een A/C-aanbiedersanalyse is vastgesteld dat een aantal onderdelen van het Van Oord concern als concernaanbieders aangemerkt worden. Deze onderdelen kunnen echter niet in hun geheel onder de organisatorische grens van Van Oord Nederland bv worden gebracht i.v.m. met de complexe internationale structuur van deze concernaanbieders. Gekozen is voor de benadering dat de emissie van de concernaanbieders ten behoeve van de projecten, personeel en kantoren van Van Oord Nederland expliciet wordt uitgerekend en als scope 1 en 2 emissies door concernaanbieders wordt weergegeven. In figuur 1 is te zien welke onderdelen concernaanbieders zijn voor Van Oord Nederland bv. De belangrijkste concernaanbieder binnen het Van Oord concern is Van Oord Equipment bv en neemt het grootste deel van de directe (scope 1) emissies van het Van Oord concern voor haar rekening. De emissiestroom wordt bepaald door het brandstofverbruik van het materieel dat op projecten van Van Oord Nederland bv werkt. Het volledige overzicht van concernaanbieders met bijbehorende emissiestromen staan in onderstaande tabel.
1
Een A-aanbieder is een leverancier die behoort tot de grootste leveranciers van het bedrijf die samen verantwoordelijk zijn voor tenminste 80% van de inkoopomzet. Een C-aanbieder (concernaanbieder) is een aanbieder die een zeggenschapsrelatie heeft (financiële en of operationele controle) binnen hetzelfde concern als de ontvanger van de aanbieding. Of anders gezegd aanbieder en ontvanger zijn beide geheel of gedeeltelijk lid (in termen van zeggenschap, control, eigendom, etc.) van hetzelfde concern. Zie eDocs document #3116284.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 7 van 26
Tabel 2: Concernaanbieders en hun emissiestromen Concernleverancier Emissiestroom Van Oord Equipment bv - Brandstofverbruik van materieel Van Oord Dredging and Marine Contractors bv - Leaseauto gebruik - Vliegtuiggebruik - Verbruik van smeeroliën en vetten Van Oord Personeels bv - Zakelijk gebruik privéauto's - Woon/werkverkeer Van Oord Groep nv - Aardgas kantoor Rotterdam - Elektriciteit kantoor Rotterdam
Scope 1 1 2 3 1 3 1 2
De concernonderdelen bepalen samen jaarlijks een eigen CO2-footprint volgens de ISO 14064-1 norm en presenteren dit separaat om dubbeltelling te voorkomen.
3.2
Wijzigingen in de organisatie
In 2011 is door de directie besloten om de drie regiokantoren van Van Oord Nederland in Vlissingen, IJmuiden en Bolsward te sluiten. Het kantoor in IJmuiden is gesloten in 2011 maar wordt sinds de sluiting gebruikt als projectkantoor voor het project Onderhoud Vaargeulen (projectnummer 15.4302). Dit betekent dat de sluiting geen effect heeft op de totale CO2-footprint 2011 van Van Oord Nederland. De regiokantoren in Vlissingen en Bolsward zijn medio 2012 gesloten. De emissies van beide kantoren zijn dus alleen in de eerste helft van 2012 meegerekend in de CO 2-footprint van Van Oord Nederland. Zie bijlage 1 voor een gedetailleerd overzicht van de emissies in 2012. Van Oord Nederland is op 8 juli 2013 verhuisd van het hoofdkantoor in Gorinchem naar een tijdelijk kantoor naast het hoofdkantoor in Rotterdam. Het hoofdkantoor van Rotterdam wordt op dit moment uitgebreid met een nieuwe vleugel D. Naar verwachting zal het pand eind mei 2015 worden opgeleverd.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 8 van 26
4 Berekeningsmethodiek 4.1
Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren
Omdat deze Periodieke rapportage onderdeel is van een CO 2-prestatieladder certificaat wordt de methodiek aangehouden zoals voorgeschreven in het Handboek 2.2, geldig m.i.v. 4 april 2014, zoals uitgegeven door de SKAO. Deze methode schrijft voor om, afwijkend van het GHG protocol, ‘business air travel’ en ‘personal cars for business travel’ tot Scope 2 te rekenen (zie figuur 3). De gebruikte conversiefactoren zijn afkomstig uit het SKAO Handboek 2.2 bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 4 april 2014. Figuur 3: Systematiek definitie scope 1, 2 en 3 conform het Handboek CO 2 prestatieladder 2.2 van SKAO d.d. 4 april 2014.
De methodiek voor het vaststellen van de emissie-inventaris en het berekenen van de CO2 uitstoot is voor VON vastgelegd in de werkinstructie VOMS-PR3.10-NL-IN-01 Instructie – CO2-footprint vaststellen (SAWP-#1689482). Voor de concernaanbieders van Van Oord Nederland is de methodiek voor het vaststellen van de emissie-inventaris en het berekenen van de CO2 uitstoot vastgelegd in de werkinstructie VOMS-PR3.09-IN-02 Instruction – CO2 footprint calculation corporate (SAWP#1673482). Figuur 4 geeft schematisch weer hoe de informatie om tot de CO 2-footprint te komen wordt verzameld (zie ook bijlage 2). Figuur 4: Overzicht CO2-footprint informatiestroom Bronnen
Registraties
Deeloverzichten
Emissieinventarissen
CO2Footprint overzicht
CO2Fooprint verslag
#3025123 CO2-footprint overzicht
#3011278 CO2-footprint verslag
Facturen Gegevens Fabrikant
ABW
Opgaves leverantiers Brandstofrapporten
# ... EBS
# ... Fuel database
# ...
Emissieinventarislijst
In bijlage 2 is op detailniveau te zien welke documenten voor de bovenstaande stappen zijn gebruik voor de CO2-footprint van 2013.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
4.2
Datum Pagina
08 oktober 2014 9 van 26
Wijzigingen berekeningsmethodiek
Van Oord heeft een contract met de firma Sprinx voor het rapporteren van de energie (elektrisch en gas) verbruiken, van zowel Rotterdam als Gorinchem. Deze worden worden real time gemeten en telemetrich doorgegeven aan Sprinx. Sprinx verwerkt deze gegevens in een maand rapportage, zodat de verbruiken per maand duidelijk aangegeven zijn en daarnaast adviseert Sprinx ons m.b.t. eventuele energie besparingen, o.b.v. de gemeten gegevens. Daarnaast ontvangt Van Oord van de verschillende energie leveranciers (maand) facturen, waarop ook het energie verbruik is aangegeven. Echter de verbruiks cijfers lopen nooit synchroon met de real time door ons (Sprinx) gemeten cijfers, er is altijd een verschil omdat de energieleveranciers wat grilliger zijn met de opname data. Voor het berekenen van het footprint 2012 en eerder was de emissie ten gevolge van het energieverbruik van het hoofdkantoor gebaseerd op de rapportage van Sprinx van het hele pand in Gorinchem. Deze werden naar rato van de omzet van gebruikers van het pand, een bepaald percentage toegerekend aan VON. VON is op 8 juli 2013 verhuisd van het hoofdkantoor in Gorinchem naar een tijdelijk kantoor naast het hoofdkantoor in Rotterdam. Het hoofdkantoor van Rotterdam wordt op dit moment uitgebreid met een nieuwe vleugel D. Naar verwachting zal het pand eind mei 2015 worden opgeleverd. Voor het berekenen van het footprint over het eerste helft van 2013 is de emissie ten gevolge van het energieverbruik van het hoofdkantoor in Gorinchem op dezelfde manier berekend als het voorgaand jaar. De tweede helft van 2013 is, vanwege de tussentijdse verhuizing, het energieverbruik van het hoofdkantoor gebaseerd op de rapportage van Sprinx van het hele pand in Rotterdam. Het verbruik van het tijdelijk gebouw naast het hoofdkantoor heeft slechts een invloed van 0,015% op het totale CO2 uitstoot van VON. Aangezien de verhuizing binnenkort plaatsvindt is dit buiten beschouwing gelaten. Het totale verbruik van het hoofkantoor in Rotterdam is op dezelfde manier naar rato van de omzet van gebruikers van het pand, een bepaald percentage toegerekend aan VON.
4.3
Uitsluitingen
Koelgassen van airco's worden conform de normering van de CO2-Prestatieladder niet meegenomen in de scope 1 en 2 emissies. Ook wordt er niet gerapporteerd over gasflessen m.n. t.b.v. laswerkzaamheden. Uit een basisonderzoek is gebleken dat de emissie hiervan te gering is om bij te houden.
4.4
Opname van CO2
In de vaststelling van de CO2 footprint is alleen sprake van een bijdrage vanuit bronnen. Afvangen en opslaan van CO2 door middel van sinks en reservoirs zijn niet van toepassing geweest in 2013.
4.5
Biomassa
Van Oord Nederland heeft in 2013 geen CO2 uitgestoten door het verbranden van biomassa.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 10 van 26
5 Directe en indirecte emissies In dit hoofdstuk worden de scope en 1, 2 en 3 emissies van Van Oord Nederland bv gepresenteerd en per scope toegelicht.
5.1
Herberekening basisjaar & historische gegevens
Om de CO2-footprint van 2013 op een betrouwbare manier te kunnen vergelijken met het basisjaar wordt normaalgesproken de CO2-footprint van het basisjaar (2009) opnieuw berekend met eventueel gewijzigde berekeningsmethodieken. Omdat in 2013 geen wijzigingen hebben plaatsgevonden blijven de basisjaargegevens zoals vorig jaar berekend van kracht. Figuur 5 geeft de CO2-emissies van het basisjaar per scope weer. In bijlage 3 is een gedetailleerd overzicht van het basisjaar te vinden. Figuur 5: Emissies basisjaar (2009) Directe emissies - scope 1
224,639
Indirecte emissies - scope 2
394
Overige indirecte emissies - scope 3
3,023
Totaal
228,056 0
5.2
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
Emissies
In tabel 3 en figuur 6 is te zien hoe de CO2-footprint vanaf het basisjaar in 2009 zich heeft ontwikkeld. Tabel 3: Overzicht CO2 emissies In ton CO2
Direct (scope 1) Indirect (scope 2) Overig indirect (scope 3) Totaal
eDocs #3320169
2009 (basisjaar)
2010
2011
2012
2013
224,639
184,818
97,438
64,120
41,850
394
478
454
369
232
3,023
2,173
955
376
262
228,056
187,469
98,847
64,865
42,344
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 11 van 26
Figuur 6: Emissies 2009 - 2013 2013
Overige indirect (scope 3)
262 376 955 2,173 3,023
Indirect emissie (scope 2)
232 369 454 478 394
2012
2011
2010
2009 (basisjaar)
41,850 64,120
Direct emissie (scope 1)
97,438 184,818 224,639 42,344
Totaal (scope 1, 2 & 3)
64,865 98,847 187,469 228,056
5.2.1
Emissie 2013 per categorie
Om een sprekend vergelijk te kunnen maken tussen de verschillende CO2 emitterende activiteiten binnen Van Oord Nederland is de totale CO2-emissie in deze paragraaf onderverdeeld in een aantal categorieën, te weten: -
Brandstof t.b.v. materieel (voornamelijk schepen en drooggrondverzetmaterieel) Smeeroliën t.b.v. materieel Gebouwen (gas- en elektraverbruik van gebruikte gebouwen) Zakelijk autogebruik (leaseauto’s, bedrijfsauto’s en zakelijk gereden kilometers met privéauto’s) Vliegtuiggebruik Woon/werkverkeer
In figuur 7 is van elke categorie de procentuele bijdrage van de totale CO2-emissie weergegeven. Tussen haakjes is vermeld binnen welke scope de emissie te rekenen is. In bijlage 4 is een totaaloverzicht opgenomen van de CO2 emissies per emissiestroom binnen de organisatorische grenzen van Van Oord Nederland.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 12 van 26
Figuur 7: Emissies Van Oord Nederland 2013 per categorie
Column1; Gebouwen (scope 1 en 2); 220; 0.52%
Column1; Zakelijk autogebruik (scope 1 en 2); 1,110; 2.62%
Column1; Vliegtuiggebruik (scope 2); 20; 0.05% Column1; Woon/werkverkeer (scope 3); 14; 0.03%
Column1; Smeeroliën en vetten t.b.v. materieel (scope 3); 248; 0.59%
Column1; Brandstof t.b.v. materieel (scope 1); 40,731; 96.19%
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
5.2.2
Datum Pagina
08 oktober 2014 13 van 26
Directe emissies (scope 1)
In figuur 8 zijn de scope 1 emissies uiteengezet waarbij de brandstof voor materieel, gebouwen en bedrijfsauto’s per bedrijfsonderdeel is weergegeven.
Figuur 8: Scope 1 emissies Van Oord Nederland (in Ton CO 2) MGO materieel Van Oord Nederland bv
2,290
MGO materieel Paans Van Oord bv
1,644
MGO materieel Mijnster Zand- en Grinthandel bv LPG materieel Van Oord Nederland
3,467
2,650 4,002
5,670
2.84 1
MGO materieel Van Oord Equipment bv*
12,376 58,764
HFO materieel Van Oord Equipment bv*
18,233 155,368
Aardgas werf Werkendam
22 25
Aardgas kantoor Gorinchem*
20 38
Aardgas kantoor Rotterdam*
3
Brandstof bedrijfsauto's Van Oord Nederland bv
22 15
Brandstof bedrijfsauto's Paans Van Oord bv
39 43
Brandstof bedrijfsauto's Mijnster
68 53
Brandstof leaseauto's*
945 728 41,850 224,639
TOTAAL 2013
2009 (basisjaar)
*Concernaanbieding
De directe emissies kunnen worden toegeschreven aan de volgende groepen energiestromen: - Brandstofverbruik ten behoeve van materieel - Brandstofverbruik ten behoeve van gebouwen - Leaseauto’s
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 14 van 26
Brandstof ten behoeve van materieel De CO2 emissie van het materieel wordt bepaald op basis van het brandstofverbruik van het materieel in eigendom van VON en dochterbedrijven Paans Van Oord en Mijnster. Daarnaast wordt aan de footprint de CO2 emissie door materieel in eigendom van Van Oord Equipment bv op projecten van VON toegerekend. De brandstof wordt berekend op basis van de weekrapportages. De soorten gebruikte brandstof kunnen worden onderverdeeld in: - MGO (Marine Gas Oil oftewel diesel) - HFO (Heavy Fuel Oil oftewel zware stookolie) - LPG (Liquified Petrol Gas) De brandstof wordt voor het grootste deel door onderstaand type materieel gebruikt: - Van Oord Nederland: voornamelijk drooggrondverzetmaterieel (graafmachines, kiepauto’s en bulldozers) - Paans Van Oord: voornamelijk kraanschepen t.b.v. baggerwerk - Mijnster Zand- en Grinthandel: voornamelijk zandtransportschepen - Van Oord Equipment bv: voornamelijk sleephopperzuigers en cutterzuigers Brandstofverbruik ten behoeve van gebouwen De uitstoot als gevolg van het gebruik van aardas voor verwarming van gebouwen en koken behoort tot de directe emissies. Van Oord Nederland maakte in 2013 gebruik van een kantoor in Gorinchem, Rotterdam en een werf in Werkendam. De emissie ten gevolge van de verbranding van aardgas op de Werf Werkendam is gebaseerd energiefacturen. Het kantoor in Gorinchem is in eigendom bij Van Oord Groep nv en het ter beschikking stellen van deze locatie aan VON is een concernleverantie. De emissie ten gevolge van de verbranding van aardgas is gebaseerd op de inkoopfacturen van het hele pand. Deze worden naar rato van kantooroppervlakte van gebruikers van het pand, voor 15,05% toegerekend aan VON. Het kantoor in Rotterdam is in eigendom bij Van Oord Groep nv en het ter beschikking stellen van deze locatie aan VON is een concernleverantie. De emissie ten gevolge van de verbranding van aardgas is gebaseerd op de inkoopfacturen van het hele pand. Deze worden naar rato van kantooroppervlakte van gebruikers van het pand, voor 5,65% toegerekend aan VON. Leaseauto’s Het leaseautoprogramma wordt voor alle Van Oord bedrijfsonderdelen centraal geregeld en uitgevoerd door Van Oord DMC. De uitstoot wordt bepaald aan de hand van opgave door de leasemaatschappij van gebruikte brandstof. Voor leaseauto’s worden zakelijke en privé-kilometers zonder onderscheid meegenomen in de berekening van scope 1 emissie. Naar rato van het aantal leaseauto’s in gebruik door VON wordt de uitstoot toegerekend aan VON. In 2013 waren er 136 auto’s in gebruik bij VON op een totaal van de 444 leaseauto’s. Derhalve is 30,63% van de uitstoot toegerekend aan VON.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
5.2.3
Datum Pagina
08 oktober 2014 15 van 26
Indirecte emissies (scope 2)
In figuur 9 zijn de scope 2 emissies uiteengezet waarbij de ingekochte elektriciteit is onderverdeeld in de locaties waar Van Oord Nederland gebruik van maakt.
Figuur 9: Scope 2 emissies Van Oord Nederland (in Ton CO 2) 38 38
Grijze stroom kantoor Gorinchem
51
Grijze stroom kantoor Rotterdam*
86 88
Grijze stroom werf Werkendam 36
Zakelijk gebruik privéauto's* Vliegtuiggebruik*
60 20 69 193
TOTAAL
217 2013
2009 (basisjaar)
*Concernaanbieding
De indirecte emissies kunnen worden toegeschreven aan in de volgende energiestromen: - Inkoop elektriciteit - Zakelijk gebruik privéauto’s - Vliegtuiggebruik Inkoop elektriciteit Van Oord Nederland maakte in 2013 gebruik van een kantoor in Gorinchem, kantoor in Rotterdam en een werf in Werkendam. Kantoor Gorinchem Het kantoor in Gorinchem is in eigendom bij Van Oord Groep nv en het ter beschikking stellen van deze locatie aan VON is een concernleverantie. De emissie ten gevolge van de inkoop van elektriciteit is gebaseerd op de inkoopfacturen van het hele pand. Deze worden naar rato van het kantooroppervlakte van gebruikers van het pand, voor 15,05% toegerekend aan VON. Kantoor Rotterdam Het kantoor in Rotterdam is in eigendom bij Van Oord Groep nv en het ter beschikking stellen van deze locatie aan VON is een concernleverantie. De emissie ten gevolge van de inkoop van elektriciteit is gebaseerd op de inkoopfacturen van het hele pand. Deze worden naar rato van het kantooroppervlakte van gebruikers van het pand, voor 5,65% toegerekend aan VON. Werf Werkendam De emissie ten gevolge van de inkoop van elektriciteit is gebaseerd op energiefacturen. Zakelijk gebruik privéauto’s Al het personeel van Van Oord staan op de loonlijst bij Van Oord Personeels bv. Zakelijk gereden kilometers met privé auto’s worden daarom door Van Oord Personeels bv doorbelast aan VON. Hier is dus sprake van een concernleverantie vanuit Van Oord Personeels bv. Er wordt periodiek opgave gedaan van de emissies aan de hand van gedeclareerde kilometers. De toerekening van deze uitstoot aan VON gebeurt op basis van de omzet van VON t.o.v. de concernomzet (8,35%).
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 16 van 26
Vliegtuiggebruik Vliegkilometers worden voornamelijk gemaakt door niet-Nederlandse bemanningsleden op schepen van Van Oord Equipment bv. Vliegreizen worden geboekt door het externe reisbureau BCD business travel en via Van Oord DMC bv doorbelast aan projecten van VON. Hier is dus sprake van een concernleverantie vanuit Van Oord DMC bv. Er wordt halfjaarlijks opgave gedaan van de emissie aan de hand van gevlogen afstanden.
5.2.4
Overige indirecte emissies (scope 3)
Een deel van de scope 3 emissies van Van Oord Nederland is op basis van de lijst met meest materiële emissies in kaart gebracht. Over 2013 zitten hierbij de verbruikte smeeroliën en vetten en de emissies uit woon/werkkilometers die werknemers van Van Oord Nederland afgelegd hebben. In figuur 10 zijn de emissies als gevolg van deze energiestromen weergegeven.
Figuur 10: Scope 3 emissies Van Oord Nederland (in Ton CO2) Smeeroliën en vetten Van Oord Nederland bv
11 22
Smeeroliën en vetten Paans Van Oord bv
9 10
Smeeroliën en vetten Mijnster
8 41 219
Smeeroliën en vetten Van Oord Equipment bv* Brandstof voor woon/werkverkeer* TOTAAL
2013
2,950 14 262 3,023 2009 (basisjaar)
*Concernaanbieding
Brandstof voor woon/werkverkeer Werknemers van Van Oord die geen lease auto rijden ontvangen een kilometervergoeding. De afstanden hiervoor worden geregistreerd door de afdeling Personnel & Organisation. Halfjaarlijks worden er voor Van Oord Nederland overzichten gegenereerd uit het personeelssysteem (EBS). Omdat de vorm van woon/werkverkeer niet voor elke werknemer bekend en geregistreerd is wordt voor de CO2-uitstoot de conversiefactor gebruik voor ‘brandstoftype niet bekend’ (210 gCO2/km). Hiermee de meest veilige factor gekozen, ervan uitgaande dat iedereen met een personenauto komt. Verbruik van smeeroliën en vetten De bepaling van de CO2 uitstoot door gebruik van smeeroliën en vetten gebeurt op basis van de hoeveelheid ingekochte smeermiddelen aan boord van schepen. De uitstoot toegerekend aan VON is bepaald op basis van de gerapporteerde hoeveelheden van de schepen van Van Oord Equipment bv en de schepen in het bezit van VON, Paans en Mijnster.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
5.2.5
Datum Pagina
08 oktober 2014 17 van 26
Emissies van projecten onder gunning van de CO2-prestatieladder
In 2013 waren er vier projecten in uitvoering onder gunning van de CO2-prestatieladder: - Meerjarig onderhoud vaargeulen en havens van IJmuiden (projectnummer 15.4302) - Meerjarig onderhoud Nederrijn en Lek (projectnummer 18.4406) - Veiligheidsbuffer Oesterdam (projectnummer 15.4470) - Sophiastrand (projectnummer 15.4496)
De certificering verplicht ons om voor dit project specifieke inzicht te verschaffen in de CO 2-emissies. In figuur 11 t/m 14 zijn de CO2-emissies per energiestroom weergegeven per project. In bijlage 5 is een compleet overzicht te vinden van de emissies per scope voor deze projecten.
Figuur 11: Emissies 2013 project Meerjarig onderhoud vaargeulen en havens (in Ton CO 2) 627
MGO materieel Van Oord Equipment bv*
1,758.74 467.12
HFO materieel Van Oord Equipment bv*
848.48
Brandstof leaseauto's*
13.89 10.73 0.01
Grijze stroom projectkantoor
10.00 10.10 3.37
Vliegtuiggebruik <= 700 km*
0.97 2.80 0.41
Vliegtuiggebruik > 700 km < 2500 km*
0.00 8.08 0.87
Vliegtuiggebruik > 2500 km*
1.78 2.88
Smeeroliën en vetten Van Oord Equipment bv*
49.40 74.40 21.42 1,056.50 1,670.55
Brandstof ingehuurd materieel Brandstof voor woon/werkverkeer
4.10 0.29 8,611.64
TOTAAL
1,341.66 2013
*Concernaanbieding
eDocs #3320169
6,848.00 8,230.86
2012
2011
11,769.44
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 18 van 26
Figuur 12: Emissies 2013 project Meerjarig onderhoud Nederrijn en Lek (in Ton CO 2)
MGO materieel Van Oord Nederland / Paans
265.20
48.60 7.98 7.55
Zakelijk gebruik privéauto's*
135.35 113.62
Brandstofverbruik onderaannemers TOTAAL
408.526
169.77 2013
2012
*Concernaanbieding
Figuur 13: Emissies 2013 project Veiligheidsbuffer Oesterdam (in Ton CO2) MGO materieel Van Oord Equipment bv* MGO materieel Van Oord Nederland Smeeroliën en vetten Van Oord Equipment bv*
1,435.83 26.64 4.35
Brandstofverbruik ingehuurd materieel
195.52 1,662.34
TOTAAL *Concernaanbieding
Figuur 14: Emissies 2013 project Sophiastrand (in Ton CO 2) MGO materieel Van Oord Equipment bv* MGO materieel Van Oord Nederland Smeeroliën en vetten Van Oord Equipment bv* Brandstofverbruik ingehuurd materieel TOTAAL
*Concernaanbieding
eDocs #3320169
689.70 20.20 4.15 71.11 785.16
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 19 van 26
5.3 Onzekerheid Bij het interpreteren van de gegevens moet rekening gehouden worden met een aantal factoren die van invloed kunnen zijn op de betrouwbaarheid van de gegenereerde data. Hierbij moet gedacht worden aan: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Nauwkeurigheid van de wekelijkse handmatige brandstofpeilingen Fouten bij de handmatige invoer van gegevens in bestanden Aannames in het brandstofverbruik per draaiuur van droog grondverzet materieel Mogelijk ongecontroleerde leveringen van brandstof aan derden Inschatting i.p.v. vaste gegevens regiokantoren Onbekend in welke vorm en verhouding van en naar het werk gereisd wordt
Ad 1 en 2: Deze punten zijn voornamelijk van toepassing op de grote hoeveelheid bunkeringen en rapportagemomenten van de schepen die door Van Oord Equipement bv worden ingezet op de projecten van VON. Dit betreft een bijdrage aan de uitstoot van een concernaanbieder. Interne verificaties worden regelmatig gedaan en op basis hiervan worden corrigerende maatregelen doorgevoerd. Ad 3: We verwachten hier betrouwbare aannames te hebben gedaan. Inzicht in het werkelijke brandstofverbruik vanuit metingen zal de nauwkeurigheid voor drooggrondverzetmachines kunnen verbeteren, maar op de totale CO2 emissie zal dit een zeer geringe invloed hebben omdat het aandeel van de uitstoot van deze machines op het totaal klein is (ca. 1% van de totale uitstoot). Ad 4: Het is theoretisch mogelijk dat brandstof die officieel geleverd is aan onze eigen tanks wordt afgenomen door onderaannemers op projecten zonder dat dit in de administratie zichtbaar wordt. We praten hier echter ook over zeer kleine hoeveelheden die op het totaal niet van invloed zullen zijn. Mogelijke overschatting op onze eigen emissies door dit fenomeen ligt in orde grootte van tienden van procenten. Ad 5: Vanwege het ontbreken en niet te kunnen achterhalen van verbruiksgegevens van de kantoren in Bolsward is een inschatting gemaakt op basis van een vergelijkbare situatie. De mogelijke onzekerheid van deze inschatting zal naar verwachting vele malen minder zijn dan tienden van procenten gezien het zeer geringe aandeel van het energieverbruik van kantoren t.o.v. het gasolieverbruik van het materieel. Bovendien is het kantoor in Bolsward per medio 2012 opgeheven. Ad 6: Om de uitstoot uit het woon/werkverkeer te bepalen (scope 3) is van elke medewerker die geen gebruik maakt van een leaseauto is een lijst samengesteld met woon/werkafstanden. De totale afstanden zijn over het jaar gecumuleerd om zo de CO 2-uitstoot te berekenen. Er is echter niet geregistreerd welke vorm van vervoer de betreffende medewerkers kiezen om van en naar het werk te komen. Als conversiefactor is daarom de categorie “Personenvervoer conventionele personenauto – Brandstoftype niet bekend” aangehouden. Hierdoor is de kans dat de berekende CO 2-uitstoot iets hoger is dan de werkelijkheid omdat medewerkers die met het openbaar vervoer reizen een lagere uitstoot teweeg brengen. Dit heeft echter minimaal tot geen effect op de totale CO 2-footprint.
eDocs #3320169
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Bijlage 1
Datum Pagina
08 oktober 2014 20 van 26
Referentietabel
In onderstaande tabel wordt per eis in § 7.3 van de NEN-ISO 14064 norm gerefereerd naar de paragraaf van dit verslag.
Naam
ISO 14064-1 Dit verslag §1
§ 7.3.1 p
Beschrijving van de organisatie
§ 2.1
a
Verantwoordelijkheden
§ 2.2
b
Basisjaar
§ 2.3
j
Rapportageperiode
§ 2.4
c
Verificatie
§ 2.5
q
Organisatorische grenzen
§ 3.1
d
Wijzigingen organisatie
§ 3.2
Inleiding
§ 7.3.2 a
Basisgegevens
Afbakening
Berekeningsmethodiek Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren
§ 4.1
l, n
Wijzigingen berekeningsmethodiek
§ 4.2
m
Uitsluitingen
§ 4.3
h
Opname van CO2 (Sinks, reservoirs)
§ 4.4
g
Biomassa
§ 4.5
f
Herberekening basisjaar & historische gegevens
§ 5.1
j, k
Directe en indirecte emissies
§ 5.2
e, i
Emissies
Emissies projecten onder gunning Onzekerheden
eDocs #3320169
§ 5.2.5 § 5.3
o
g
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Bijlage 2
Datum Pagina
08 oktober 2014 21 van 26
Documentenstroom CO2-footprint 2013 (SAWP 3318302)
Van Oord Nederland 2013
MGO Van Oord Nederland Smeeroliën en vetten Van Oord Nederland
Fuel database
#3287996 Totals per equipment VON Brandstofverbruik drooggrondverzetmachines Verbruik (niet uit te lezen machines) Vermogen
Fabrikant
Urenstanden Uitlezing brandstofverbruik
MGO materieel VON Smeeroliën en vetten materieel VON Diesel en Benzine bedrijfsauto’s VON
Urenstanden machines VON
VON materieel
#3192441 Emissieinventarislijst VON Diesel en Benzine bedrijfsauto’s VON
Facturen brandstofleveranciers
#3287998 Brandstofverbruik wagens VON #3197855 CO2-footprint overzicht Lijst met CO2 emiterend materieel
ABW
#3218699 Staat van materiële- en vaste activa VON LPG verbruik VON
#3287884 LPG inkoop
Aardgas werf Werkendam Grijze stroom werf Werkendam
Gas en electrafacturen Werf Werkendam
eDocs #3320169
#3287884 Energieverbruik werf Werkendam
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 22 van 26
Paans Van Oord 2013
Brandstofverbruik materieel Paans Van Oord Smeerolie en vetten verbruik materieel Paans Van Oord
Fuel database
#3287946 Totals per equipment VON
MGO materieel Paans Van Oord Smeeroliën en vetten materieel Paans Van Oord Diesel en Benzine bedrijfsauto’s Paans Van Oord
Lijst met CO2 emiterend materieel
#3218699 Staat van materiële- en vaste activa Paans Van Oord
#3198834 Emissieinventarislijst Paans Van Oord
#3197855 CO2-footprint overzicht
Diesel en Benzine bedrijfsauto’s Paans Van Oord
ABW
Facturen brandstofleveranciers
#3287979 Brandstofverbruik wagens Paans Van Oord
Mijnster Zand- en Grinthandel Smeerolie en vetten verbruik materieel Mijnster
Fuel database
#3287904 Totals per equipment VON
Brandstofverbruik materieel Mijnster
Facturen brandstof#3287917 leveranciers Brandstofinkoop Schepen Mijnster
Lijst met CO2 emiterend materieel
ABW
#3218699 Staat van materiële- en vaste activa Mijnster
#3192602 Emissieinventarislijst Mijnster
Diesel en Benzine bedrijfsauto’s Mijnster
Facturen brandstofleveranciers
eDocs #3320169
#3287917 Brandstofverbruik wagens Mijnster
MGO materieel Mijnster Smeeroliën en vetten materieel Mijnster Diesel en Benzine bedrijfsauto’s Mijnster
#3197855 CO2-footprint overzicht
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Datum Pagina
08 oktober 2014 23 van 26
Van Oord DMC 2013 (concernleverancier) Vliegtuiggebruik
#3329609 Opgave reisbureau BCD business travel
Brandstofverbruik leaseauto’s
#3233201 Opgave leasemaatschappij Alphabet, Arval en Leaseplan
Brandstofverbruik VOEq voor VON Smeerolie en vetten verbruik VOEq voor VON
Fuel database
Brandstofverbruik VOEq voor VON Smeerolie en vetten verbruik VOEq voor VON
#3318267 Totals per equipment VOEq naar VON
Energieverbruiken kantoor Rotterdam en Gorinchem
ABW
Facturen energieleveranciers
#3233190 Energieverbruik kantoor Rotterdam en Gorinchem
Zakelijke kilometers privéauto
#3233194 Overzicht zakelijk gebruik privéauto EBS Brandstof voor woon/werkverkeer
#3204156 Overzicht afstanden woon/werk
eDocs #3320169
Brandstof materieel VOEq Brandstofverbruik leaseauto’s VON Zakelijk gebruik privéauto’s VON Vliegtuigkilometers VON Smeeroliën en vetten VOEq
#3233498 CO2-footprintoverzicht Van Oord DMC
#3197855 CO2-footprint overzicht
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Bijlage 3
eDocs #3320169
Datum Pagina
08 oktober 2014 24 van 26
CO2-footprintoverzicht 2013 (SAWP #3197855)
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Bijlage 4
eDocs #3320169
Datum Pagina
Emissies basisjaar 2009 (SAWP #3197855)
08 oktober 2014 25 van 26
Van Oord Nederland CO2-Footprintverslag 2013
Bijlage 5
eDocs #3320169
Datum Pagina
08 oktober 2014 26 van 26
CO2-footprint projecten onder gunning (SAWP #3197855)