Van Nijenoort toen, tot Nienoord heden! Een genealogie van een Gronings landbouwersgeslacht

1

Van Nijenoort toen, tot Nienoord heden! Een genealogie van een Gronings landbouwersgeslacht

De basis van deze genealogie is gelegd door dhr. Pieter Nienoord, overleden te ‘‘s-Gravenhage op 28 maart 1991. In het verleden heeft hij veel onderzoek verricht, zowel op het Rijksarchief te Groningen als in de Ommelanden zelf. Door zijn werkzaamheden was het ons mogelijk om deze genealogie en kwartierstaat zo volledig mogelijk te kunnen samenstellen. Ter nagedachtenis willen we dit werk dan ook gaarne aan hem opdragen.

Duurt Nienoord, Nijmegen. Cornelis Nienoord, Spijkenisse.

2

Het ontstaan van de familienaam Nienoord. De naam Nienoord is ontleend aan de naam van een boerderij aan de Oldenoordweg te Toornwerd in de gemeente Middelstum, in de provincie Groningen. De boerderij Nienoord bestond reeds al in het begin van de 17de eeuw in het carspel Toornwerd. Het heette oorspronkelijk Nijenoort, later Nienoort en thans Nienoord. De eerste bekende eigenerfde boer op Nijenoort was Reender Hayes1. In het begin van de 18de eeuw was het 73 grazen groot. Het ligt samen met de boerderij Oldenoord in een gebied dat vroeger Den Oert heette, in dat zelfde gebied lag eens het stamslot Den Oert van de Groningse 2 familie van Eeuwsum dat omstreeks 1250 door de Groningers werd verwoest. Volgens een valse oorkonde van 1353 blijkt dat in 1278 jonker Ewe van de Oert de opdracht gaf om in de nabijheid van de plaats waar eerder de borg Den Oert had gelegen een nieuwe borg te laten bouwen, waaraan de naam Ewesheim werd gegeven. In 1353 waren de ridders Elteken en Meynolt van de Oert, de heren van de borg Ewesheim. In 1358 was Ewo van Ewsum heer van Middelstum. Hij was gehuwd met Erwarda Onsta, uit dit huwelijk werd een dochter geboren, genaamd Menneke. Deze dochter huwde met Hidde Tamminga, echter onder de voorwaarde dat hij de naam van Ewsum moest aannemen. Bij een boedelscheiding van de familie in 1458 werd bepaald dat,

“De verscheidene zijl en collatierechten, die tot dan aan De Oert waren verbonden, uitdrukkelijk van deze borg werden losgemaakten ten eeuwige dagen werden gehecht aan het nieuwe huis “Ewsum” Te Middelstum.” Dit voorgaande stukje geschiedenis van deze jonkerfamilie heeft op de eerste plaats bijzondere aandacht gehad in verband met de naam Nienoord. Want het was een loot uit dit Ommelander geslacht, namelijk Wigbold van Ewsum, die omstreeks 1524 bij Midwolde in het Groningse Westerkwartier begon met de stichting van de 4 borg Nienoord3. Hij was in 1502 gehuwd met Beetke van Rasquert . Deze borg heette, evenals de voornoemde boerderij oorspronkelijk Nijenoort, later Nienoort en heden Nienoord.

3

Men heeft tot op het heden geen aktes kunnen vinden die er op zouden kunnen wijzen dat er ooit enig zakelijk verband heeft bestaan tussen de boerderijen Nienoord en Oldenoord enerzijds, en de borgen van Ewsum bij Middelstum en Nienoord bij Leek anderzijds. Etymologisch en toponymisch is dit natuurlijk wel het geval. Aangezien het bekend is dat Onno van Ewsum bij zijn overlijden in 1489 een van de rijkste hovelingen in de Groninger Ommelanden was en zijn grootste complex van 587 ha groot onder Middelstum Kantens en Toornwerd lag, is het niet ondenkbaar dat de landerijen van de boerderij Nienoord, vroeger van het geslacht van Ewsum’s zijn geweest. Dit is echter een veronderstelling, want de bewoners van de boerderij Nijenoort werden reeds in 1600 als eigenerfden5 omschreven. Het geslacht Nienoord waarvan de auteurs afstammen. Het kwam door een vererving ca 1767 in het bezit van de boerderij Nijenoort, toen één van de zonen van Symon Jans [generatie II ] Reintje Sijmons genaamd, weduwnaar werd van Grietje Jacobs. Zij was dochter van 6 Jacob Jans Boerema en Grietje Nanninga . Hij hertrouwde op 28 februari 1768 te Middelstum met Jantje Ennes uit Rasquert . Eén van zijn kinderen uit dit huwelijk, 7 genaamd Simon Reintjes [1767-1846] erfde in 1817 de boerderij “Nienoord” en nam deze naam als geslachtsnaam aan. De andere kinderen hadden deze naam al tussen 1811 en 1817 aangenomen. Van dit echtpaar stamt het huidige geslacht met de familienaam Nienoord af.

Het familiewapen Nienoord. Heraldische omschrijving Gedeeld: I.

II.

In het rood een zilveren huismerk, in de vorm van een omgewende gekrukte weerhaak, boven de voet gekruist door een verkorte omgewende keper, de rechterarm gekrukt; In zilver een rode vijfpuntige ster vergezeld boven en beneden van een groen klaverblad.

Helmteken: Een klaverblad van het schild. Dekkleden: Rood, gevoerd van zilver.

4

Wapenverklaring8 Het huismerk Is ontleend aan de grafzerk van Simon Jans, overleden 19 januari 1758, zich bevindende op het kerkhof van Kantens (Gron.) Het wordt beschreven in “Groninger Gedenkwaardigheden”, van A.Pathuis, onder No.2098 en huismerk No.323. Deze Simon Jans is een regelrechte voorvader van het huidige geslacht Nienoord. De ster. is ontleend aan het wapen dat aan de borg “Nienoord” bij Leek wordt toegeschreven, n.l.: “In goud een adelaar van keel, rechts en links van de kop een ster van hetzelfde”. De borg “Nienoord” is omstr, 1524 gesticht door Wigbold van Ewsum. Hij was gehuwd met Beetke van Raskwerd en het was haar wapen dat werd gebezigd voor de borg “Nienoord” De borg bij Leek werd Nijenoort later Nienoort en tenslotte Nienoord genoemd. Het ligt voor de hand dat de oorspronkelijke naam Nijenoort in verband staat met het stamslot “Den Oert” bij Middelstum. Nijenoort zou dan eigenlijk de betekenis hebben van “Nieuwe Oert” Ten n.o. van de vroegere borg “Ewsum” bij Middelstum, welke na “Den Oert” werd gebouwd door het geslacht van die naam, liggen de boerderijen. “De Oldenoord”, eerder “den Oert” genoemd, en de “Nienoord” Deze namen hebben via het geslacht van Ewsum bepaalde historische connecties met de latere borg “Nienoord “ te Leek. Een nakomeling van de boven vermelde Simon Jans, overleden in 1758, de landbouwer Simon Reintjes[ 1767- 1846 ], bewoonde de boerderij “Nienoord” en nam vanwege dit feit in ca 1817 de geslachtsnaam Nienoord aan. De klaverbladen zijn gekozen vanwege het feit dat het een eigenerfd boerengeslacht betreft.

5

GENEALOGIE VAN HET GESLACHT NIENOORD UIT TOORNWERD

Generatie I. Jan Sijwerts. Jan Sijwerts heeft waarschijnlijk geleefd van ca 1648 tot ca 1708. We vinden hem in het Staatsboek van Spanheim9, als provincie-meijer in het Statenarchief inv.nr.2658 onder Rottum Fol:164 Ao:1679 op het Barckhuijs, gelegen bij Menkeweer onder het carspel Kantens. Het was een edele heerd dat tot voor de secularisatie van de kloostergoederen in 1594 toebehoorde aan het Benedictijner abdij Sancti Juliani te Rottum. Het was een voorwerk van dit klooster en had heerlijke rechten, wat er op wijst dat de bewoners daarvan eigenerfden waren en dus op toerbeurt een stem hadden in de rechtspraak en collatierechten. Het is niet bekend of dat Jan Sijwerts ooit zo’n toerbeurt gehad heeft. Het DTB van Stitswerd, anno 1678 schrijft dat op 8 november van dat jaar de Erb. Jan Sijwerts en de juffrouw Trijntjen Jacobs van Kantens in het huwelijk zijn getreden. In het boek; Familiewapens Noord Nederlandse Heraldiek van G.A.Brongers vinden we onder nr: 39 het familiewapen Berghuis dat toegeschreven wordt aan Jan Sijwerts die omstreek 1692 gehuwd was met Jantien Reinties, waaruit blijkt dat Trijntjen Jacobs voor die tijd waarschijnlijk al overleden was. De heraldische omschrijving van het familiewapen Berghuis is: Gedeeld: I: II:

In goud een zwarte halve adelaar komende uit de deellijn; In zilver een vol berghuis van riet gekapt op een grasgrond. Alles van natuurlijke kleur met een schildhoofd van groen. Beladen met drie zilveren klavers.

Helmteken: een zilveren klaver. Helmkleed en wrong: groen, gevoert van wit. In 1711 staan als bewoners van het Barckhuijs ingeschreven Fredrik Pieters en Jantien Reinties. Uit dit echtpaar wordt volgens het DTB van Menkeweer op 29 juli 1708 een dochter gedoopt met de naam Cunje Fredriks. Jan Sijwerts is vermoedelijk voor die tijd overleden.

6

Ook zijn waarschijnlijk de ouders van Jan Sijwerts bekend, al hebben wij dit nog niet aan kunnen tonen. Het DTB van Bedum anno 1639 vermeldt een huwelijksinschrijving van Sijwert Luies met Trijnie Janssen, de dochter van Johan Ubbes te Onderdendam. We zijn er van uitgegaan dat Sijwert Luies op zijn 25ste gehuwd is. Hij zou dan in ca 1614 geboren moeten zijn. Mogelijk zijn er uit dit huwelijk de volgende kinderen geboren, van hun namen uitgaande en van een theoretische berekening, kunnen we de volgende reconstructie van het gezin maken: Lui. geb ca 1642, huwde Stitswerd 26 december 1667 met N.N Jans. Syrdt. geb ca 1646, huwde Stitswerd 1677 met Anje Willems uit Stitswerd. Jan. [generatie I. van het geslacht Nienoord] geb ca 1648, huwde Stitswerd 8 november 1678 met Trijntje Jacobs uit Kantens. Siwert. geb ca 1650, huwde Stitswerd 7 novenber 1680 met N.N Kornelis uit Stitswerd. Claes. geb ca 1653, huwde Stitswerd 4 november 1683 met Item Jans. Anje. geb ca 1655 huwde Stitswerd 5 november 1680 met Wijrdt Jans van Stedum. Mogelijk is er tussen Lui en Syrdt nog een dochter geboren met de naam Trijnie. Uit het huwelijk van Jan Sijwerts met Jantien Reinties, waarschijnlijk was zij een dochter van Reintie Symens en Bauwke die van 1668 tot 1703 meijers waren op de heerd Nieuw Zuidwenda te Stitswerd, werden de volgende kinderen geboren:

Jan Sijwerts*ca 1648 x 1e Trijntjen Jacobs x 2e Jantien Reinties

Sijwert*1691 Simon*1692 Trijnie*1694 Jacob*1695 Jacob*1696 x Stijntje Claessen

7

Fragment uit het D.T.B. boek van Stitswerd van Jan Sijwerts en Trijntje Jacobs.

Jacob*1699 Luy*1700 Bouwke*1702 Willem*1703 JanSijwert*1704

8

Generatie II a t/m k a. b. c. d. e. f. g. h. j. k.

Sijwert Jans. gedoopt, 5 augustus 1691 op “t Berghuis. Symon Jans. zie generatie II b. Trijntje Jans. gedoopt, 9 april 1694 op ‘t Berghuis. Jacob Jans. gedoopt, 11 augustus 1665 op ‘t Berghuis, overleden voor 1696. Jacob Jans. gedoopt, 22 november 1696 op ‘t Berghuis, overleden voor 1699. Jacob Jans. gedoopt, 26 februari 1699 op ‘t Berghuis. Luy Jans. gedoopt, 31 juli 1700 op ‘t Berghuis. Boucke Jans. gedoopt, 8 januari 1702 op ‘t Berghuis. Willem Jans. gedoopt, 5 augustus 1703 op ‘t Berghuis. Jan Sijwerts Jans. gedoopt, 12 oktober 1704 op ‘t Berghuis.

Uittreksel doop Symen Jans.

Generatie II b. Symon Jans, geboren Menkeweer en zijn nageslacht te Kantens. Symon Jans werd te Menkeweer gedoopt op 11 december 1692 op ‘t Berghuis en overleed op 19 januari 1758 te Kantens. Hij huwde te Kantens op 3 maart 1721 met Stijntje Claessen j.d. van Kantens. Hij was landbouwer en woonde op de boerderij “Smeenheem” te Kantens. In die tijd voerden veel burgerlijke families in de steden 10 en landbouwers op hun landerijen huismerken . Dit was een persoonlijk kenteken van bezit. dat dikwijls onveranderd vererfde op de oudste zoon, terwijl andere verwanten kleine veranderingen aanbrachten. Ze schijnen verwant te zijn aan hofmerken, metselaarstekens, handels en goederenmerken. Ook Symon Jans had een huismerk dat men op zijn grafzerk op het kerkhof te 11 Kantens bevindt , met daaronder het volgende tekst.

9

Anno 1758, den 19 januariis de eersame Symon Jans tot Kantens op Smeenheem in 't 66ste jaar zijn ouderdoms gerust

O mens,die dit leest denk dat gij zijt, heb ik geweest zoo maakt uw.....hijr beriet want uw.....is voor een eeuwwighiet.

De heer Pathuis vermeldt in zijn boek dat de tekst op de grafzerk van Symon Jans anno 1752 is en misschien 1758. Daar later Symon Jans op 9 november 1756 nog als getuige optreedt bij het afsluiten van een huwelijkscontract12 van zijn zoon Reintje Sijmons [ generatie III d ] met Grietje Jacobs, kunnen we als gevolg van dit huwelijkscontract het jaartal rectificeren in 1758. In 1772 kocht de weduwe van Symon Jans, Stijntje Claessen de boerderij 13 “Smedingeheem” te Kantens, dat op oogafstand van de boerderij “Smeenheem” ligt. Met het recht van beklemming van zes grazen land gelegen tot Kantens bij koperse thans als vrij land gebruikt wordende, zwettende ten Noorden en Westen aan de Knolsterweg, belovende de koperse als beklemd meijerse aan de verkoperse als eigenaresse tot een vaste huur te betalen ƒ 3,— per gras, koopsom ƒ 250,—. Deze zes grazen werden gebruikt bij de boerderij die in totaal één en vijftig en één halve grazen groot was. Na haar dood kwam deze boerderij in bezit van haar dochter Trijntje Sijmons [ generatie III e ] die gehuwd was met Willem Eebels.

10

Simon Jans* 1692 x Stijntje Claessen Jan Sijmons(Berghuis)*1724 Jantien.S.(Berghuis)*1726 Cleas.S.*1728 x x x Engeltje Aybels Pieter Reinders Swaantje Tobias

Smeenheem te Kantens

Uit dit huwelijk: Generatie III a t/m g a. b. c.

d. e.

f. g.

Jan Sijmons (Berghuis), zie III a. Jan Sijmons en zijn nageslacht te Uihuizen. op blz: 12. Jantien Sijmons (Berghuis), zie III b. Jantien Sijmons en haar nageslacht te Rottum. op blz: 14. Cleas Sijmons, gedoopt Kantens 19 december 1728, gehuwd met Swaantje Tobias, zij waren van 1785 t/m 1795 meijers op de boerderij “Woestenhuizen” te Stitswerd. Reintje Sijmons, zie III d. Reintje Sijmons en zijn nageslacht te Toornwerd. op blz: 16. Trijntje Sijmons, gedoopt Kantens 2 augustus 1733, gehuwd met Willem Eebels. Dit echtpaar kreeg na de dood van moeder Stijntje Cleassens, door vererving de boerderij “Smedingeheem” in het bezit. Zij verkochten de boerderij in 1797 aan Jurrien Geerts Mulder die gehuwd was met Geertruida van der Tuuk. Jacob Sijmons. Bouke Sijmons, zij was gehuwd met Meerten Remkes.

11

Reintje.S.N.*ca1730 Trijntje.S.*1733 Jacob.S.*NN Bouke.S.*NN x 1e x x Grietje Jacobs Willem Eebels Meerten Remkes x 2e Jantje Ennes

Uittreksel doop Jantje Ennes.

Sluitsteen Smeenheem

12

Jan Sijmons ( geboren Kantens ) en zijn nageslacht te Uithuizen.

Generatie III a. Jan Sijmons (Berghuis), gedoopt op 13 augustus 1724, overleden Uithuizen ca 24 februari 1802 14. Hij was landbouwer op de boerderij “Ewkema” te Bovenhuizen en 15 huwde op 15 november 1753 te Uithuizen met Engeltje Aybels . Zij was weduwe 16 van Hugo Raanx van Oldenzijl, waarvan zij drie zonen en één dochter had. Uit een eerdere huwelijk had zij ook al twee dochters. Engeltje Aybels overleed, Uithuizen 17 ca 14 juni 1793 . Waarschijnlijk heeft Jan Sijmons de familienaam Berghuis aan genomen, vernoemd naar de edele heerd ‘t Barckhuijs te Menkeweer alwaar zijn grootouders hadden gewoond. [ zie generatie I op blz. 5 ]. Jan Sijmons(Berghuis)*1724 x Engeltje Aybels

Stijntje Jans Berghuis*1755 x Jan Jans de Vries*1754

Antje Jans de Vries*1778 x Simon Reintjes Nienoord

Aldert*1779/1780 Sijmen*ca1781 x x Hillechien Jansenius Grietje.A.Venhuis

Jacob Jansenius de Vries

Stijntje.J.de Vries Sieke.J.de Vries

Uit dit huwelijk:

Engeltje*ca1782 x R.J.Jetsema

Jantje.S.de Vries

Generatie IV a.

a: Stijntje Jans (Berghuis), gedoopt Uithuizen 6 april 1755, overleden Uithuizen 31 januari 1838. Zij huwde te Uithuizen op 30 november 1777 met Jan Jans, gedoopt Grijpskerk 14 februari 1754, overleden Uithuizen 5 juni 1812. Hij nam in 1811 de familienaam de Vries aan en was landbouwer op de boerderij “Tetema” te Uithuizen die dit echtpaar vanaf 1776 bewoonde. Zoon van Jan Alberts en Antje Johannes. Voor zijn overlijden kocht hij de boerderij “Ewkema” te Bovenhuizen voor zijn zoon Sijmen Jans de Vries [ zie: V c.op blz. 13]. Die deze boerderij in 1812 verwierf.

13

Uit dit huwelijk:

Generatie V a t/m d

a: Antje Jans de Vries, gedoopt 16 augustus 1778, overleden Baflo 21 juni 1820. Zij huwde te Uithuizen op 23 april 1796 met Simon Reintjes Nienoord [ zie IV b. familietak Simon Reintjes Nienoord uit Rasquert.op blz: 19.] gedoopt Toornwerd 3 april 1796, overleden Westerwijtwerd 21 mei 1846. Zoon van Reintje Sijmons en Jantje Ennes [ zie III d. familietak Reintje Sijmons uit Toornwerd, op blz: 16.], die een broer was van Antje Jans de Vries, de grootvader van Jan Sijmons Berghuis [ zie III a.familietak Berghuis de Vries uit Uithuizen. op blz: 12.] b: Aldert Jans de Vries, overleden voor 15 februari 1821. Hij was gehuwd met Hillechien Jansenius, afkomstig van de “Breedenborg” te Warffum, overleden voor 15 februari 1821. Uit dit huwelijk werden een zoon en twee dochters geboren. Hij volgde in 1812 zijn vader op. Op de boerderij “Tetema” te Uithuizen. Na het overlijden van zijn moeder Stijntje Jans Berghuis in 1838, werd deze boerderij verkocht aan Berend Pieters Wiersum [ 1797-1853 ] uit ‘t Zandt, gehuwd met Tryntje Tonnis Dorenbos. De boerderij en zijn bewoners werden de grondleggers van het aanzienlijk geslacht Wiersums te Uithuizen. c: Sijmen Jans de Vries, gedoopt ca 1781 was in 1813 gehuwd met Grietje Aljes Venhuis. Hij verkreeg in 1812 door het overlijden van zijn vader Jan Jans de Vries de boerderij “Ewkema” te Bovenhuizen, die zijn vader gekocht had. [ zie blz: 12 onder IV a. ]. Uit dit huwelijk werd één dochter geboren. Sijmen Jans de Vries overleed voor 15-021821. Zijn vrouw hertrouwde in 1826 met Marten Sieuwkes Sijtsema, die als bewoners van de boerderij “Ewkema” te boek staan van 1826 tot 1865. d: Engeltje Jans de Vries, zij was gehuwd met Rembertus Jans Jetsema.

“Ewkema”

“Tetema”

14

Generatie III b. Jantien Sijmons (Berghuis), gedoopt Kantens 3 november 1726, overleden te Rottum 3 maart 1780. Gehuwd te Rottum 1 november 1750 met Pieter Reinders, gedoopt Rottum 20 december 1722, van beroep schoenmaker en een zoon van Pieter Eenjes, gedoopt Warffum 4 november 1683 en Folkertje Pieters, gedoopt Eenrum 3 mei 1696. Waarschijnlijk heeft Jantien Sijmons, evenals haar broer Jan Sijmons [ zie III a. op blz: 10] de familienaam Berghuis aangenomen en vernoemd naar de edele heerd ‘t Barckhuijs te Menkeweer alwaar haar grootouders hadden gewoond. [ zie generatie I op blz. 5.] Naar schijnt hebben de kinderen van dit echtpaar hun moeders familienaam, als geslachtsnaam aangenomen. Jantien(Berghuis)*1726 x Pieter Reinders

Reinder Pieters(Berghuis)*1751 Symen.P.(B)*1753 Eenje.P.(B)*1755 x Anje Roekes

Uit dit huwelijk: a.

b. c. d. e. f.

Generatie IV a t/m f.

Reinder Pieters (Berghuis), gedoopt Rottum 25 juli 1751, overleden Baflo 19 juli 1807, van beroep schoenmaker. Gehuwd Baflo 24 augustus 1781 met Anje Roekes, gedoopt Baflo 28 september 1755, overleden Eenrum 5 december 1834, dochter van Roeke Kornelis en Grietje Geerts. Symen Pieters (Berghuis), gedoopt in 1753. Eenje Pieters (Berghuis), gedoopt in 1755. Jan Pieters (Berghuis), gedoopt in 1760. Klaas Pieters (Berghuis), gedoopt in 1764. Anje Pietters (Berghuis), gedoopt N.N

15

Berghuis Jan.P.(B)1760* Klaas.P.(B)*1764 Anje.P.(B)

16

Reintje Sijmons Nienoord ( geboren Kantens ) en zijn nageslacht te Toornwerd.

Generatie: III d. Reintje Sijmons (Nienoord), gedoopt ca 1730, overleden Toornwerd 16 maart 1807, landbouwer en vanaf ca 1767 eigenaar van de boerderij “Nienoord” te Toornwerd. 6 Gehuwd (1) met Grietje Jacobs, te Middelstum h.c. op 9 november 1756 en op 21 november 1756, te Stitswerd voor de kerk. Gehuwd (2) Middelstum 28 februari 1768 met Jantje Ennes, gedoopt Rasquert 18 oktober 1743, dochter van Enne Hendriks en Tjaakje Cornelis, bewoners van de boerderij “Azinga” te Rasquert. Na het overlij18 den van zijn vrouw verkoopt Enne op 14 april 1783 deze boerderij aan zijn zwager 19 Harke Everts Bakker die gehuwd is met Martjen Ennes. Zij verkopen in 1797 deze boerderij weer aan Simon Reintjes Nienoord [ zie generatie IV b. op blz. 19], die een zoon is van Reintje Sijmons Nienoord.

Reintje Sijmons Nienoord*ca1730 x 1e Grietje Jacobs x 2e Jantje Ennes

Simon Reintjes*1762 Simon Reintjes Nienoord*1769 x Antje Jans de Vries

Uit het eerste huwelijk:

Tjaakje.R.N*1771 x Tjakke Sjoerd Drukker

Generatie IV a.

a. Simon Reintjes, gedoopt Stitswerd 16 mei 1762 door Ds M.van der Tuuk pastoor van Zandeweer. Na de dood van zijn moeder werd deze zoon met een afkoopbrief, uitgekocht met betrekking tot de moederlijke goederen uit haar nalatenschap uit het huwelijk met zijn vader7.

17

Aquarel van de boerderij Nienoord met het oude woonhuis en schuur.

Stijntje.R.N*1775 Enne.R.N*1777 Hendrika.R.N*1784 x x x

Jan.R.N*1787 x

Jacob Derks Knol. Antje Jans de Vries. Symon Eibes van der Janna Harms Hulsthoff Leide.

Uit het tweede huwelijk: b. c.

d. e.

Generatie IV b t/m g.

Simon Reintjes Nienoord, zie IV b.Simon Reintjes Nienoord en zijn nageslacht te Toornwerd. op blz:19. Tjaakje Reintjes Nienoord, geboren Middelstum 30 november 1771, al daar gedoopt op 8 december 1771, overleden ca 1848, gehuwd met Tjakke Sjoerd Drukker. Stijntje Reintjes Nienoord, geboren Middelstum 5 april 1775, aldaar gedoopt op 9 april 1775, gehuwd met Jacob Derks Knol 20. Enne Reintjes Nienoord, zie IV e. Enne Reintjes Nienoord en zijn nageslacht te Middelstum.op blz: 32

18

f.

g.

Hendrika Reintjes Nienoord, gedoopt 7 maart 1784, overleden 31 augustus 1829, gehuwd Ten Boer 10 mei 1818 met Symon Eibes van der Leide, overleden op 1 september 1857. Uit dit huwelijk: Anje Siemens van der Leide, geboren ca 1819, overleden ca 1859. Zij was gehuwd met Edze Pieter Sikkema. Jan Reintjes Nienoord, zie IV g. Jan Reintjes Nienoord, geboren Middelstum en zijn nageslacht te Ulrum, op blz: 33.

Na het overlijden van Reintje Sijmons in 1807 werd zijn weduwe eigenaresse van de boerderij “Nienoord21”. Het veebeslag bestond uit 12 paarden, 50 stuks hoornvee en 80 ‘a 90 schapen. Behalve de boerderij “Nienoord” met 105 grazen, kreeg zij ook de boerderij “Schuilenburg” met 41½ grazen en een stuk land van 12 grazen dat men de “Boren” noemde en nog een boerderij met 22½ grazen aan de Buurdam.

De eerbare Reintje Sijmons in leven woonachtend op de plaats Nienoord te Toornwerd overleden in het 76ste jaar zijns ouderdoms op den 16 maart 1807 en leid alhier begraven Deze mans dood dompelde in rouw zijn zeven kinderen en zijn vrouw zij moesten man en vader derven en zien hem voor hun ogen sterven God geve,hun dat zij mekaar weer vinden bij god's engelen schaar 22

Op de niet meer aanwezige gedenksteen van Reintje Sijmons stond de spreuk: Ook van het overlijden van Jantje Ennes is een gedenksteen gevonden en wel op het zevende huis rechts op de Menthedaweg23 te Middelstum met de tekst: Gedenksteen van Jantje Ennes in leven huisvrouw van Reintje Sijmons

19

Generatie IV b. Simon Reintjes Nienoord, gedoopt Toornwerd 3 april 1769, overleden Westerwijtwerd 21 mei 1846, gehuwd Uithuizen 23 april 1796 met Antje Jans de Vries [ zie V a.op blz: 13 ], gedoopt Uithuizen 16 augustus 1778, overleden Baflo 21 juni 1820, dochter van Jan Jans de Vries en Stijntje Jans Berghuis [zie IV a.op blz:12 ], haar moeder was een dochter van haar vaders broer, Reintje Sijmons (Nienoord), zie III d.op blz:16 en 18, die weer de vader was van haar echtgenoot ]. Dit echtpaar kocht19 in 1797 de boerderij “Azinga” te Rasquert, [ zie blz: 16 onder III d ]. van zijn moeders zuster Martjen Ennes, gehuwd met Harke Everts Bakker. Het was een boerenplaats met 92 jukken land, waarvan 55 jukken bij het huis en 37 jukken onbehuisd waren, vroeger het Oldebergsterland genoemd. We vinden heden ten dage aan deze boerderij nog het bewijs dat het vroeger bewoond werd door het geslacht Nienoord. Boven de ingang van de huidige bedrijfsschuur zien we een ingemetselde gedenksteen met de volgende tekst:

Sluitsteen Azinga te Rasquert.

20

Jantje Ennes moet in ca 1815 overleden zijn, hun erfgenamen namen in 1816 het besluit de ontroerende goederen van hun ouders te koop aan te bieden. Zo werd er in het Groninger Provinciale Courant van 4 juli 1816 de volgende advertentie24 geplaatst:

De Notaris Nr H.W.Hoving, zal, ten verzoeke van de gezamenlijke Erfgenamen en Representanten van wijlen den landbouwer REINTJE SIJMENS en JANTJE ENNES, in leven Echtlieden te Toornwerd, openlijk bij gewone strijkgeld conditiën, presenteren te verkopen:

1. 2. 3. 4.

De BOERENPLAATS NIEWENOORT genaamd, getekend no 23, met 105 grazen kostelijk GROEN en BOUWLANDEN. De HALFSCHEID in 41½ gras, mandeelig met de landbouwer ENNE CORNELIS. 22½ gras, bij Buurdam. 11 grazen, de Boren genaamd, alles gelegen te Toornwert, onder Middelstum, en doende voor geheel aan diverse Eigenaren tot hure ƒ 457,= Deze verkoopinge zal zijn op Woensdag den 31 Julij 1816, des avonds te 6 uren, ten huize van den Herbergier C.BAKHUIS, te Middelstum. Voorts te beginnen den volgende dag, namelijk den 1 Augustus des morgens te 10 uren, op gewone boelgoed conditiën te verkopen: het geheel, zeer compleet BOEREN BESLAG, bestaande in 12 paarden, 50 koebeesten, 80 ‘a 90 Schapen, 70 grazen te velde staande gewassen, 50 grazen topgras, en hooi in oppers, met de naweide of het erfgroen van dien; wijders alle boerengereedschappen als wagens, eggen, ploegen enz; HUISMEUBILAIRE en andere GOEDEREN, koper, Tin en ijzerwerk, bedden met derzelver toebehoren, en het geen meer zal worden gepresenteerd; zullende de eerste dag de levendige have, de tweede de veldgewassen, en zoo vervolgens, de overige goederen gepresenteerd worden.

ZEGT HET VOORT.

21

Aanbiedingen gedaan door belangstellende.

Jan Klasen Oost, pelmolenaar te Noorderhogebrugge, doet een hoogste bod van ƒ 22.000,=. Voor de boerderij “Nienoord” 25. Enne Reintjes Nienoord, doet een bod van ƒ 2325,=. Voor de halfscheid in 41½ grazen. Luurt Freeks Doornbos, kalkbrander te Fraamtil doet een hoogste bod van ƒ 4400,=. Voor de Buurdam. Pieter Symens Lanting, landbouwer te Toornwerd doet een hoogste bod van ƒ 1675,=. Voor de Boorden. Na rijp beraad wordt door de familieleden besloten de aangeboden percelen niet voor deze prijzen te verkopen. Op 20 mei 1817 verschijnen alle erfgenamen weer voor de notaris Mr H.W.Hoving te 26 Onderdendam . Waar uiteindelijk wordt besloten dat alle broers en zusters hun erfdeel, van de boerderij “Nienoord” met toebehoren aan hun broer Simon Reintjes Nienoord [ IV b. ] uit Rasquert voor een bedrag van ƒ 18333,34. te verkopen. Hierdoor worden hij en zijn vrouw eigenaren van de boerderij “Nienoord” . Daar zij tot dan in Rasquert nog de naam Reintjes hadden, moet het feit dat zij de boerderij Nienoord nu in hun bezit hadden gekregen ook de reden zijn geweest om de familienaam Nienoord te kiezen. (Het gebeurde wel vaker dat de bewoners van een boerderij de familienaam naar hun boerderij kozen. Keizer Napoleon had al omstreeks 1811 de familienaam verplicht gesteld, Simon was dus wel een beetje laat met het kiezen van zijn naam. Op dezelfde dag wordt bij deze notaris nog de volgende percelen verkocht. Aan Tjark Hindriks van Zanten, landbouwer op den Deel onder Middelstum en aan Cornelis Everts van der Molen, koornschipper te Toornwerd, voor een koopsom van ƒ 2325,=. wordt verkocht de halfscheid in een boerenbehuizinge, staande aan de Steenklip en 41½ grazen beklemde landerijen. Aan Pieter Symens Lanting, landbouwer te Toornwerd, voor een bedrag van ƒ 1675,=. wordt de Boren verkocht. En aan Luurt Freeks Doornbos, kalkbrander te Fraamtil onder Middelstum wordt voor een bedrag van ƒ 4000,= de boerderij “Buurdam” met 22½ grazen beklemd land met een huur van ƒ 36,=, verkocht. Pelmolen In 1818 geeft Simon Reintjes Nienoord de opdracht tot het bouwen van een pel en korenmolen, even ten noorden van Kantens aan de westzijde van de Boterdiep. Deze molen kreeg de naam “De grote Geert”.En werd 28 voet hoog. Zijn schoonzoon Jan Tjaards Rijkels die gehuwd was met zijn dochter Stijntje Simons Nienoord [ zie Va. op blz: 30 ], werd mede-eigenaar In 1821 wordt de molen verkocht. Waarvan de volgende notariële akte [ R.A.G. akte nr: 42 d.d. 12-02-1821 ] is opgemaakt. Op heden den Twaalfden February achttienhonderd een en twintig des avonds te Zes Uuren ten huize van den Herbergier Jan Menke Feringe te Onderdendam. Zijn voor ons ondergetekende Hr Hendrik Willem Hoving Openbaar Notaris residerende te Onderdendam Gemeente Bedum Canton Middelstum, Kwartier Appingedam

22

Provincie Groningen en in tegenwoordigheid van nagenoemde en mede ondertekende getuigen. Gecompareerd Sijmon Reintjes Nienoort, landbouwer, woonachtig te Rasquert, Gemeente Baflo Canton Winsum Kwartier en provincie voorgeschreven en Jan Rijkels Pelmolenaar woonachtig te Cantens, Gemeente van dien naam Canton Middelstum opgemeld, de welke hebben verklaard, zoo door middel van advertentie in de Groninger en Provinciale couranten als door aanslag biljetten genoegzaam te hebben doen bekend maken voornemens te zijn heden avond ter plaats en uur voorschreven te doen veilen en indien daartoe termen zijn te verkoopen. Eene kapitale, nieuw gebouwde Pelmolen getekend nummer 3, als mede een nieuw gebouwde behuizinge en ruime schuur voorzien van Paarden en Koetsstallingen getekend nummer 2 met de beklemmingen van het erf op de grond, waarop het een en andere mede is staande doende jaarlijks op Mei verschijnende aan de Heer H.L.Wychgel van Lellens tot huur Zes Guldens vijftig cents hebbende tot naaste zwetten ten oosten het trekpad ten zuiden Frans Lammeris en de weduwe Bolderwijn Elving ten westen de straat en ten noorden Cornelis Derks Knol, wijders de vaste beklemmingen van vijf grazen bouwland, bezaaid voor het grootste gedeelte met gerst doende Jaarlijks mede aan den Heer H.L.Wychgel van Lellens op midwinter tot vaste huur vijftien guldens belendende ten oosten Hindrik Jacobs Bulthuis ten Zuiden Jan Derks Wildersma en Pieter Reinders ter Berg ten westen Hindrik Jacobs Bulthuis en ten noorden de laan of uitstraat van denzelfden Hindrik Jacobs Bulthuis alles staande en gelegen te Cantens Canton Middelstum en bij de vier koperen in eigendom wordende bewoond en gebruikt.Tot voorwaarden van welke verkoop de comparanten aan ons Notaris hebben opgegeven de volgende artikelen. Artikel Één . In den verkoop zullen niet begrepen zijn meubelen vee of boeren gereedschappen, maar alleen de pelmolen wordt verkocht met al de gereedschappen daarbij voorhanden, de behuizingen en schuur met alles wat daar aan aard, spijker en nagelvast wordt gevonden, met losse breden en betijlings en het land zoo groot en kleingoed en kwaad, als in zijn einden en zwetten is gelegen zonder daarop de maat te gedogen of voor mistellinge van zwetten geschonden te willen zijn alles met derzelver Rijks, Gemeente Plaatselijk en alle andere lasten, servituten en zwarigheden genoemd of ongenoemd zigtbare of onzigtbare zonder eenige uitzondering in voegens en in dien staat als zich bevindt en met bewijzen van aankomst en wettig bezit kan worden verdedigd, zonder daaromtrent eenig verhaal tegen de verkoperen te hebben. De koper zal mede in huur en voor de prijs waarvoor de verkoperen van de pastory te Cantens nog voor den tijd van vier jaren, van Gregory aanstaande tot Gregory achtienhonderd vijfentwintig’s jaar voor een prijs van TweeHonderd twee en dertig guldens van lasten verpligt zijn over te neemen. Zes grazen groenland te Cantens gelegen en alles onder dezelfde verplichtingen waar toe de verkoperen als de tegenwoordige huurderen invoegen breder vermeld en omschreven bij het Proces-Verbaal van verhuring voor ons notaris en getuigen den vijftienden january

23

achtienhonderd negentien gepasseerd, behoorlijk geregistreerd gebonden zijn. De opgemelde Pelmolen is gewaarborgd bij de sociëteit te Rotterdam opgerigt voor een som van Zestien Duizend Guldens ingevallen van brand. Artikel Twee . De aanvaardinge zal plaats moeten hebben van het land op Gregory en van de Pelmolen en de behuizinge op den eersten mei beide aanstaande terwijl de belastingen van het gekochte worden geheven voor rekening van de koper zullen worden gehouden te zijn ingegaan met den eersten january dezes jaars . Artikel Drie . De koop schats penningen zullen moeten worden betaald in goed gangbare klinkende muntspeciën, volgens Koers en waarde van heden in twee egale termijnen , de eene halfscheid op den eersten mei eerst komende en de wederhelft op den eersten mei achttienhonderd Twee-en-Twintig telkens zonder interest. Artikel Vier . Tot aan den dag de volledige betalinge toe zal het verkochte speciaal ten behoeve van de verkoperen bij privilegie ten dien einde en presselijk voor behouden verbonden blijven als naar de Wet. Artikel Vijf . Bij gebreken van te betalen op de bepaalde termijnen en volgens deze conditiën zal ook de toeslag geen dadelijk effect of eigendoms overgang ten gevolge hebben maar zal het verkochte dadelijk wederom op schade en bate van den nalatigen koper, na eenvoudig voorafgegaan vruchteloos commandement tot betaling kunnen herveild en verkocht in zijne tegenwoordigheid of hij daartoe behoorlijk geroepen zijnde. Artikel Zes . De titels of bewijzen van aankomst en wettig bezit, voor zoo verrede verkopen en die zullen verklaren in handen te hebben Zullen aan den Koper worden overgegeven bij de geheele voldoening de kooppenningen. Artikel Zeven . De koper zal ten alle tijde door de verkoperen zoo in las van evietie als andersinds worden gevrijwaard als naar de wet. Artikel Acht . De kosten van verkoop, wegens bekendmakingen in de courant, aanslagbiljetten, opmaken van het Proces Verbaal, registratie, regtzegels, grosse en expeditie, beneven het salaris van den Notaris over deze verkoop staande zullen inwendig tien dagen na den dag van verkoop voor het geheel door den koper ten bedrage van, behalven het regt van registratie, een procento voor alle andere kosten betaald moeten worden ten kantore van gezegden Notaris op eene simpele nota of kwitancie. De Rijks en bods gelden mits gaders de kosten van vertering in de verkoop kamer voorvallende blijven voor rekening van de verkoperen. Hierop regenreerden de comparanten tot de veiling en verkoop zelve over-te-gaan. Waarop wij Notaris aan de gegadigden hebben voorgelelezen den ophef van dit Proces Verbaal met de voorwaarden van verkoop en dat als toen voorgeschrevene goederen diverse malen geveild was is eindelijk daarvan hoogste en laatste bieder geweest en tot koper verklaard Freerk Jans Mulder van beroep Pelmolenaar woonachtig te Kloosterbuuren voor de som van vijftienduizend vijfhonderd guldens, die zulks heeft aangenomen onder de lasten bedingen en bezwaren hier bovenstaande uitgedrukt. Van al het welk dit Proces

24

Verbaal is opgemaakt en voorgelezen gedaan en geparseerd, dag, uur en plaats voorschreven, in tegenwoordigheid van Geert Arents Wiel en Jacob Huizing. Beiden respectievelijk Deurwaarders bij de Regtbank van eersten aanleg te Appingedam. Woonachtig, de eerste te Cantens en de laatstgenoemde te Middelstum, als getuigen die dezen nevens de partijen en ons Notaris hebben ondertekend.

Fragment van de akte Pelmolen Grote Geert

De Nienoord met nieuw woonhuis en oude schuur te Toornwerd.

25

Deze molen werd in opdracht van de toen huidige molenaar Albertus Cost in 1852 van 28 voet naar 38 voet verhoogd. Hieraan herinnert nog een gedenksteen boven de dicht gemetselde westelijke ingang, met het opschrift.

De Groote Geert Toen men 1818 telde en Pieter Simons Nienoort mij hier stelde. Ben ik na dertig jaar, Doorstaan van storm en gevaar Met ruim drie ellen, Verhoogd onder mijn stelling. (De naam Pieter Simons Nienoort in de steen is niet juist zie R.A.G. nr:42 d.d 12-02-1821 moet zijn Symon Reintjes Nienoort)

23 April Simon Reintjes van Toornwerd en Antje Jans van Uithuizen. (Zie blz 30.)

26

Scheidingsakte. Op 12 juni 1822, wordt ten kantoren van Mr.H.W.Hovingh notaris te Onderdendam, onderhandeld over de scheidingsakte27 tussen Stijntje Jans Berghuis, weduwe van wijlen Jan Jans de Vries, landbouwer te Uithuizen. [Zie generatie IVa op blz: 12 ] ter enerzijde en Mr.Elias Dull, notaris te Appingedam ter anderzijde voor de afwezige Jan Jans de Vries, Simon Reintjes Nienoord, landbouwer te Rasquert, als in gemeenschap van goederen zijnde geweest van Antje Jans de Vries, Stijntje Simons Nienoord en Jan Rijkels, z.b. te Rasquert, Jantje Simons Nienoord en Meint Hindriks Polman, landgebruiker te Adorp, Jan en Reintje Simons Nienoord, minderjarigen, geëmancipeerd, met hun curator Arend Pieters de Boer, landbouwer op de Waarden te Grijpskerk, Grietje Aljes Venhuis, weduwe van Sijmen Jans de Vries, landbouwer op “Ewkema” te Uithuizen, voor haar zelf en als wettige voogdessen over Jantje Symens de Vries, haar dochtertje en als toeziend voogd, Rembertus Jans Jeltema, landbouwer te Oldezijl. De heer Krijn Jacobs Ritzema, schout van Warffum als voogd van Jacob Jansenius de Vries, Stijntje Jansenius de Vries en Sieke Jansenius de Vries, minderjarige kinderen van wijlen landbouwer Aldert Jans de Vries op de boerderij “Tetema” te Uithuizen en wijlen Hillechien Jansenius, afkomstig van de “Breedenborg” te Warffum. Toeziend voogd was Garmt Hindericus Elings, landbouwer te Warffum en Engeltje Jans De Vries, echtgenote van Rembertus Jans Jetsema, landbouwer te Oldenzijl, enige wettige erfgenamen van wijlen Jan Jans de Vries. [ zie blz: 12 en 13 ]. Erfgenamen voor ieder 1/5 deel zijn 1, 2,

Jan Jans de Vries. Stijntje, Jan en Reintje Simons Nienoord, tezamen 1/5 deel. Als bij represen tatie van hunne moeder, Antje Jans de Vries; 3, Jantje Simons de Vries als bij representatie van haren vader Sijmen Jans de Vries, 4, de kinderen van Aldert Jans de Vries op “Breedenburg” te Warffum en ten 5 de Engeltje de Vries, ieder 1/5 deel van de nalatenschap. Jan Jans de Vries heeft buiten de gemeenschap gehouden ƒ 10786,15 en Stijntje Jans Berghuis ƒ 26000,00 De vaste goederen hebben een waarde van ƒ 51000,00 en de losse goederen zijn getaxeerd op ƒ 8190,15. Te verdelen is tezamen ƒ 111249,25. De moeder ontvangt ƒ 37231,55 + ƒ 26000,00 is ƒ 63231,55, waaronder de vaste en losse goederen. De kinderen en kleinkinderen ontvangen samen ƒ 48017,70.

27

Verhuur: Op 19 juni 182428, verschijnen voor Mr.H van Marle, notaris te Middelstum, Simon Reintjes Nienoord, landbouwer te Toornwerd, voor de helft eigenaar van de na te melden vaste goederen, Reintje Simons Nienoord, z.b. te Toornwerd, Jan Simons Nienoord, z.b. te Toornwerd en Meint Hindriks Polman, landbouwer te Garsthuizen met zijn echtgenote Jantje Simons Nienoord, ieder voor 1/8 deel eigenaar, verhuren de boerderij met de beklemmingen van 49 bunder en 54 roeden en 72 ellen groen en bouwland, staande en gelegen te Rasquert, met een vaste huur van ƒ 430,87½ voor negen jaar, eindigende op 19 juli 1833. Huur jaarlijks ƒ 1200,00 en voor de te velde staande gewassen wordt ƒ 900,00 gegeven. Huurders zijn Jan Tjaarts Rijkels en zijn echtgenote Stijntje Simons Nienoord, zelf voor 1/8 deel eigenaar. Op dezelfde dag verschijnen ook voor deze notaris te Middelstum, Simon Reintjes Nienoord, voor de helft eigenaar van na te noemen goederen. En de andere vier voorgenoemde personen en verder, Jan Tjaarts Rijkels, landbouwer te Rasquert met zijn echtgenote Stijntje Simons Nienoord, ieder voor 1/8 deel eigenaar. Zij verklaarden, dat zij aan Wiert Jans Wieringa, winkelier en herbergier te Rasquert, ten eerste, een behuizinge, getekent met nr.: 23, met de beklemmingen van 57 bunders, 40 roeden en 50 ellen groen- en bouwland, staande en gelegen te Middelstum, met een jaarlijkse huur van ƒ 332,60, ten tweede, de beklemmingen van 36 bunders, 46 roeden en 83 ellen groen en bouwland, zijnde onbehuisd, liggende onder de gemeente Baflo, voor een huur van negen jaar, eindigende op 19 juli 1833. Huur jaarlijks ƒ 1600,00 en voor de te velde staande gewassen wordt ƒ 900,00 gulden betaald. De halve huur van deze negen jaren à ƒ 7200,00 worden vooruit betaald. Op 28 januari 1825 behandeld29 Mr. Oeko Jans Mulder, procureur bij de Rechtbank te Groningen als gevolmachtigde van Simon Reintjes Nienoord, landbouwer te Toornwerd met zijn zoon Jan Simons Nienoord, eveneens aldaar landbouwer en wonende op de boerderij Nienoord. Zijn tweede zoon Reintje Simons Nienoord, z.b. Wonende op de boerderij Azinga [?] te Rasquert. Verder als gevolmachtigde van Stijntje Simons Nienoord en haar echtgenoot Jan Tjaarts Rijkels, bewoners en landbouwers te Rasquert op de boerderij Azinga, aldaar. En Mr.H van Bolhuis, notaris en procureur te Leens als gevolmachtigde van Jantje Simons Nienoord en haar echtgenoot Meint Hindriks Polman, landbouwer te Garsthuizen. De eerste ongehuwd en de laatste drie met hun echtgenoten, als kinderen en erfgenamen van Antje Jans de Vries, in leven echtgenote van Simon Reintjes Nienoord, Zij verkopen publiek: Perceel I. Een kapitale boerderij, genaamd “Nienoord”, met de beklemmingen van meer of minder dan 55 bunders, 66 roeden en 68 ellen Groen- en bouwland, staande en

28

gelegen te Toornwerd, vaste huur ƒ 332,00, koopsom ƒ 13500,00 Kopers zijn Jan Geuchiens Schuringa Hopma, negotiant in sterke dranken te Bedum en Aafke Menkes Schultinga. Perceel II. Een boerderij, genaamd “Azinga” , bestaande uit een behuizing met een grote Friesche schuur met een aparte stokhok met een vaste beklemmingen van min of meer dan 60 bunders, 32 roeden, groen en bouwlanden en een heemstede aldaar gelegen met een vaste huur van ƒ 5,00. Met een vaste huur van ƒ391,80. Staande en gelegen te Rasquert. Perceel III. Het recht van beklemmingen van min of meer den 24 bunders groen en bouwland, gelegen te Tinnallinge, met een vaste huur van ƒ 159,00. Perceel IV t/m VII. Losse percelen land van ca 5 bunders 87 roeden, met een vaste huur van ƒ 58,00. Kopers van de percelen II t/m VII zijn. Jan Ysebrands Hoeksema en Siberdina Ringels te Groningen voor een bedrag van ƒ 16350,00.

29

30

Uit het eerder vermelde kunnen we veronderstellen dat het sociale leven van het gezin van Simon Reintjes Nienoord tussen 1797 en 1825 zich hoofdzakelijk afspeelde op de boerderijen Nienoord te Toornwerd en Azinga te Rasquert. Waarschijnlijk is na het overlijden van zijn vrouw Antje Jans de Vries in 1820, hun zoon Reintje Simons Nienoord weer vertrokken naar de boerderij Azinga te Rasquert, alwaar hij geboren was, om daar bij zijn oudere zus Stijntje en haar man te gaan inwonen. Reintje was waarschijnlijk al jong gehuwd met Trientje Breeksema. Hij was ca 17 jaar en zij 21 jaar, toen in ca 1820 [waarschijnlijk nog op de boerderij Nienoord te Toornwerd] hun dochter Antje Jans de Vries Nienoord te Toornwerd werd geboren. [Zie verder onder familietak Reintje Simons Nienoord uit Rasquert op blz: 36] Uit het huwelijk van Simon Reintjes Nienoord en Antje Jans de Vries,

Simon Reintjes Nienoord*1769 x Antje Jans de Vries

Handtekening Simon Reintjes Nienoort.

Stijntje Simons Nienoord*1798 x Jan Tjaarts Rijkels

Jantje Simons Nienoord*1799 x Meint Hindriks Polman

Generatie V a t/m d. a.

b.

c. d.

Stijntje Simons Nienoord, gedoopt 29 april 1798 te Rasquert, overleden 23 december 1857 te Rottum, ondertrouwt 1 maart 1818 te Baflo met Jan Tjaarts Rijkels, gedoopt 13 februari 1798 te Warfum, overleden 12 mei 1837 te Rottum. Landbouwer te Rasquert [na 1816]. Jantje Simons Nienoord, gedoopt 3 december 1799, te Rasquert overleden ca 1834, gehuwd 7 augustus 1819 te Winsum met Meint Hindriks Polman, gedoopt 22 augustus 1796 te Ranum, overleden 25 juli 1858 te Garsthuizen, zoon van Hindrik Hindriks Polman, geboren te Stapelmoor in Oost-Friesland, overleden 17 juli 1816 te Ranum, oud 61 jaar landbouwer te Ranum, en Barber Jacobs, overleden 5 december 1814 te Ranum, oud 61 jaar. [Deze familie nam in 1811 de naam Rietema aan.] Jan Simons Nienoord, zie V c. Jan Simons Nienoord, geboren Rasquert en zijn nageslacht te Onderdendam op blz:34. Reintje Simons Nienoord, zie V d. Reintje Simons Nienoord, geboren Rasquert en zijn nageslacht te Toornwerd. blz:36.

31

Uittreksel uit overlijdensboek van Reintjes Symons generatie IIIb. D.25 Maart is aangegeven het lijk van Rientjen Symons d.16 Maart 1807 oud 76 jaren gewoond hebbende onder Toornwert tweemaal getrouwd geweest en nalatende één kind van het eerste en zes kinderen van het tweede bed.

Jan Simons Nienoord*1802 x Koopke Duurts

Reintje Simons Nienoord* 1803 x Trientje Breeksema

Hantekeningen Jan Simons Nienoord en zijn echtgenote Koopke Duurts.

Handtekening Jan Rijkels

32

Enne Reintjes Nienoord en zijn nageslacht te Middelstum.

Generatie IV e. Enne Reintjes Nienoord, geboren 2 februari 1777 te Middelstum en aldaar gedoopt op 9 februari 1777, overleden ca 1835. Tuinman te Kantens, gehuwd 1 februari 1807 met Etje Harms Moorlag.

Enne Reintjes Nienoord*1777 x Etje Harms Moorlag

Reintje Ennes Nienoord*1807

Simon.E.N*1810

Jan.E.N*1813

Uit dit huwelijk: Generatie V a t/m f. a. b.

c. d. e. f.

Reintje Ennes Nienoord, gedoopt 19 maart 1807, ongehuwd overleden op 4 december 1847. Simons Ennes Nienoord, geboren 28 maart 1810, aldaar gedoopt op 29 april 1810, ongehuwd overleden op 2 maart 1896 te Middelstum, Kleermaker te Middelstum. Jan Ennes Nienoord, geboren 31 januari 1813 en aldaar op 6 maart 1813 overleden. Kornelis Ennes Nienoord, zie V d. Kornelis Ennes Nienoord en zijn nageslacht te Kantens. blz: 37. Jan Ennes Nienoord, zie V e. Jan Ennes Nienoord en zijn nageslacht te Middelstum. blz: 38. Johannes Ennes Nienoord, geboren ca 1818 en overleden in ca 1824.

Deze zes kinderen zijn hoogstwaarschijnlijk allen te Middelstum geboren en gedoopt.

33

Generatie IV f. Hendrika Reintjes Nienoord, gedoopt 7 Maart 1784, overleden 31 augustus 1829, gehuwd Ten Boer 10 mei 1818 met Symon Eibes van der Leide, overleden op 1 september 1857. Generatie IVf. Uit dit huwelijk: Anje Siemens van der Leide, geboren ca 1819, overleden 1859. Zij was gehuwd met Edze Pieter Sikkema. Hendrika Reintjes Nienoord *1784 X Symon Eibes van de Leide Anje Symons van der Leide X Edne Pieter Sikkema

Kornelis.E.N.*1814 x Fenne Jacobs Doornbos

Jan.E.N*1816 Johannes.E.N*1818 x Elje Eisses Kampen

Generatie IV g. Jan Reintjes Nienoord, gedoopt 29 juli 1787 te Middelstum, overleden Noordwolde 8 september 1857, gehuwd met Janna Harms Hulsthoff tussen 1808 en 1811 te Ulrum. Weduwe van Freerk Klaassens waarvan zij twee kinderen had. 1. Eike Klaassens, geboren 7 mei 1802 te Ulrum en aldaar gedoopt op 23 mei 1802. 2. Barber Klaassens, geboren 26 augustus 1807 te Ulrum en aldaar gedoopt op 20 september 1807. Uit het huwelijk van Jan Reintjes Nienoord en Janna Harms Hulsthoff, zie V a. Harm Nienoord geboren Ulrum en zij nageslacht te Oude Pekela. blz: 40.

Jan Reintjes Nienoord*1787 x Janna Harms Hulsthoff

Harm Nienoord*1811 x Martha Smaal

34

Generatie V c. Jan Simons Nienoord, geboren Rasquert 3 augustus 1802. en aldaar gedoopt op 22 augustus 1802. Hij was overleden Kantens 19 januari 1852 en begraven op het oude kerkhofje te Menkeweer achter een boerderij met dezelfde naam, even boven Onderdendam. Herbergier en mede-eigenaar van de herberg “t Regthuis” te Onderdendam, Jan Simons Nienoord huwde op 21 mei 1825 te Bedum met Koopke Duurts, geboren op 21 april 1792 te Hogemeeden en aldaar gedoopt op 13 mei 1792, overleden 3 december 1859 te Kantens en begraven naast haar man op het voornoemde kerkhofje. Koopke Duurts kwam door vererving uit haar eerste huwelijk met Jan Mensens Feringa in bezit van het Rechthuis. Vanaf 1841 waren Jan Simons Nienoord en Koopke landbouwer en landbouwerse en bewoners van de boerderij de “Delthe” te Stitswerd. Vernoemd naar het watertje dat er langs stroomt, ook wel de Usquerder-maar genoemd. Zij was een dochter van Duurt Klaasens, gedoopt 13 oktober 1737 te Zuidhorn, overleden 4 juli 1802 te Lagemeeden, landbouwer te Hoge-meeden, gehuwd op 12 januari 1783 te Zuidhorn met Anje Klaasens, gedoopt 29 december 1754 te Noordhorn, overleden 24 juli 1824 te Aduard. Op 24 november 1828 laat J.S.Nienoord en Koopke Duurts in de Provinciale Groninger Courant de volgende advertentie plaatsen30.

Vrij, UIT DE HAND, om te Verkoopen, om op Mei 1829 te aanvaarden, wordt aangeboden: de van ouds zeer gerenommeerde HERBERG en BEHUIZINGE , HET VOORMALIG REGTHUIS VAN HUNSINGO , thans het locaal van zittingen voor HET PLAATSELIJK BESTUUR , en van het VREDEGEREGT te ONDERDENDAM ; voorts een nieuw gebouwde STALLING. Voor 80 a 100 Paarden, als mede 3 bunders 50 roeden kostelijk oud GROENLAND. Alles staande en gelegen te Onderdendam. De gadingmakende vervoege zich vòòr of op den 20 December 1828, bij de Eigenaren en Bewoners , J.S.NIENOORT , en vrouw KOOPKE DUURTS , te Onderdendam.

35

De poging om de herberg doormiddel van deze advertentie te verkopen schijnt niet gelukt te zijn daar bij een latere aankoop van een stuk grond in 1833 door Jan Simons Nienoord, die dan nog als kastelein te Onderdendam genoemd wordt, wat er op zou kunnen wijzen dat zij de herberg "t Regthuis" te Onderdendam nog in hun eigendom is. In het boek Stads en dorpskroniek van Groningen vermeldt J.Vinhuizen de verkoop van het "t Regthuis" op 13 januari 1846. Hij vermeldt echter geen namen van koper of verkoper. In 1841 kopen Jan Simons Nienoord en zijn vrouw Koopke Duurts van Jacob Everts Elema en zijn zwager Simon Pompejus van der Tuuk, de boerderij de "Delthe31" te Stitwerd, waarvan zij de bewoners werden. De B.R. uit de gemeente Kantens anno 1850/1860, vermeldt dat behalve het gezin van dit echtpaar er ook nog twee boerenmeiden inwonend en aldaar werkzaam waren. Het gaat hier om Hillechien Nieborg, geboren in 1821 te Kantens en Roelfien Bulthuis, geboren in 1834 te Winsum.

Jan Simons Nienoord*1802 x Koopke Duurts

Antje Nienoord*1825 Jacobus Nienoord*1827 Jan Jans Nienoord*1829 Duurt Nienoord*1832 Stientje Nienoord*1834 x 1e x x Trijntje Luitjes v.d Tuuk Hendrika Ploegh Jantje Bruggers e x2 Anje Eikema

Uit dit huwelijk: Generatie VI a t/m e. a. b. c. d. e.

Antje Nienoord, geboren 25 oktober 1825 te Onderdendam, ongehuwd overleden op 19 juni 1852 te Kantens. Jacobus Nienoord, zie VI b. Jacobus Nienoord en zijn nageslacht te Onderdendam. blz: 42. Jan Jans Nienoord, zie VI c. Jan Jans Nienoord, geb Onderdendam en zijn nageslacht te Kantens. blz: 44. Duurt Nienoord, zie VI d. Duurt Nienoord en zijn nageslacht te Onderdendam. blz: 47. Stientje Nienoord, geboren 29 maart 1834 te Onderdendam, ongehuwd overleden op 21 januari 1858 te Kantens.

36

Reintje Simons Nienoord, geboren Rasquert en zijn nageslacht te Toornwerd.

Generatie V d. Reintje Simons Nienoord, gedoopt 3 januari 1803 te Rasquert, overleden 20 juli 1828 te Rasquert, z.b. gehuwd ca 1819/20 met Trientje Breeksema, geboren ca 1799, overleden 16 februari 1849 te Westerwijtwerd, dochter van Jacob Fokke Breeksema, landbouwer te Westerwijtwerd en Trijntje Alberts. Dit echtpaar woonde waarschijnlijk ca van 1820 tot 1828 in bij Reintje’s zus. Stijntje Simons Nienoord en haar echtgenoot op de boerderij Azinga te Rasquert. Reintje Simons Nienoord*1803 x Trientje Breeksema Antje Jans de Vries Nienoord*1820 Simon ReintjesNienoord*1822 x Meint Hindriks Polman Simon Polman x Stijntje Homan

Uit dit huwelijk: Generatie VI a t/m d. a. Antje Jans de Vries Nienoord [vernoemd naar haar grootmoeder AntjeJans de Vries], geboren in 1820 te Toornwerd, overleden 22 mei 1859 te Garsthuizen, landbouwerse, gehuwd met Meint Hindriks Polman, gedoopt 22 augustus 1796 te Ranum, overleden 25 juli 1858 te Garsthuizen, weduwnaar van Jantje Simons Nienoord [zie V b. Op blz:13], zoon van Hindrik Polman, geboren te Stapelmoor in Oost-Friesland, overleden 17 juli 1816 te Ranum, oud 61 jaar, landbouwer te Ranum en Barber Jacobs, overleden 5 december 1814 te Ranum, oud 61 jaar. Uit dit huwelijk werd in 1856 een zoon geboren, genaamd Simon Polman, landbouwer op Addingaheerd te Westernieland, overleden in 1914, gehuwd met Stijntje Homan [1862-1954]. b. Simon Reintje Nienoord, geboren 22 maart 1822. c. Enne Reintjes Nienoord, geboren in 1823. d. Catharina Reintjes Nienoord, geboren 8 januari 1824, gehuwd met Nana Hiepke Bouwkema. Uit dit huwelijk werd een kind geboren en kreeg de naam Hiepke Bouwkema.

37

Handtekening Enne Reintjes Nienoord

Enne Reintjes*1823 x

Catharina Reintjes Nienoord*1824 Nana Hiepke Bouwkema

Hiepke Bouwkema

Kornelis Ennes Nienoord en zijn nagaslacht te Kantens.

Generatie: V d. Kornelis Ennes Nienoord, geboren 22 mei 1814 te Kantens, overleden 24 juni 1876 te Middelstum, dagloner, gehuwd 18 september 1846 te Middelstum met Fenna Jacobs Doornbos, geboren 6 augustus 1826 te Middelstum, overleden tussen 1860 en 1869. Uit dit huwelijk: Generatie VI a. a. Anna Nienoord, geboren 22 oktober 1849 te Kantens, gehuwd 10 april 1875, waarschijnlijk te Usquert of Uithuizen met Arent Wiersema. Geboren 14 januari 1847 te Uithuizen, dagloner.

38

Kornelis Ennes Nienoord*1814 x Fenne Jacobs Doornbos Anna Nienoord*1849 x Arent Wiersema

Jantje Wiersema*1876 Fenna Wiersema*1877 Elisabeth Wiersema*1880 Uit dit huwelijk: Generatie VII a t/m c. VII a.Jantje Wiersema, geboren 12 april 1876 te Usquert. VII b.Fenna Wiersema, geboren 9 september 1877 te Usquert. VII c.Elisabeth Wiersema, geboren 21 april 1880 te Uithuizen. In het jaar 1879 verhuist dit gezin van Usquert naar Uithuizen, alwaar de jongste dochter wordt geboren. In 1883 vertrekt het gezin van Arent Wiersema naar Rotterdam om aldaar als emigrantengezin32 in te schepen naar Noord-Amerika, alwaar zij zich in Oranje City in Iowa, vestigen om nieuw leven te gaan leiden. Jan Ennes Nienoord en zijn nageslacht te Middelstum.

Generatie: V e. Jan Ennes Nienoord, geboren ca 1816 te Middelstum, overleden ca 1858, landbouwer, gehuwd op 24 november 1848 met Elje Eisses van Kampen. In 1855 kochten zij de boerderij33, waarin zij al woonde aan de Smedemaweg 10 te Huizinge. Na het overlijden van Jan Ennes Nienoord zette Elje Eisses van Kampen samen met haar zoon het bedrijf voort. In 1860 hertrouwde zij met Jan Cornelis van Zanten. Jan Ennes Nienoord* 1816 x Elje Eisses van Kampen Eisse Jans Nienoord x 1e Geertruid Medema x 2e Jantien Bierema

39

Uit dit huwelijk: Generatie VI a. a. Eisse Jans Nienoord, geboren 20 februari 1849 te Middelstum, overleden na 1910. In 1880 vestigde hij zich in Adorp eerst als boerenknecht en later als landbouwer. Hij huwde daar op 25 mei 1882 met Geertruid Medema, geboren te Wetsinge 1 september 1839, overleden 10 december 1907, zij was weduwe van Johannes van de Werf en had vier kinderen van hem. Jan, geboren 19 maart 1871 te Sauwert, Anje, geboren 24 september 1872 te Sauwert, Antje, geboren 16 augustus 1874 te Sauwert en Evert, geboren 30 april 1877 te Sauwert.

Uit het huwelijk met Eisse Jans Nienoord werden geen kinderen geboren. Op 16 maart 1910 hertrouwde hij met Jantien Bierema, geboren 16 maart 1851 te Loppersum. Dit echtpaar vertrok op 30 april [1910 ?] naar Kantens. Harm Nienoord, geboren Ulrum en zijn nageslacht te Oude Pekela.

Generatie V a. Harm Nienoord geboren 16 mei 1811 te Ulrum, overleden 4 augustus 1896 te Oude Pekela, aldaar eerst winkelier en later landbouwer, gehuwd in ca 1842 met Martha Smaal, geboren 17 september 1812 te Nieuwe Pekela, overleden 10 november 1895 te Oude Pekela.

Uittreksel doop Simon Reintjes zie Blz 16.

40

Harm Nienoord*1811 x Martha Smaal

Jan Nienoord*1843 X Geertje Doddema

Harm Nienoord*1875 Jan.N.*1878 x Tjaartdina de Raad.*1881

Grietje.N.*1844 Janna.N.*1845 Geertje.N.*1847 X X Jacob Groenewolt Lammert.G.Bebing

Martha.N.*1881 Anno.N.*1885 Martha.N.*1887 Anna.N.*1891 Woltje.N.*1895 x x x Geert Feikens Elso Elzinga Klaas Grimmius

Uit dit huwelijk: Generatie VI a t/m g. a.

Jan Nienoord, geboren 28 februari 1843, overleden 18 mei 1924 te Midwolda, dienstknecht, gehuwd 16 juni 1875 te Winschoten met Geertje Doddema, geboren 25 januari 1855 te Beerta, overleden 16 mei 1939 te Midwolda, dochter van Jan Geerts Doddema en Anna Friederiks Tienmeijer. Uit dit huwelijk: Generatie VII a t/m g.

VII a. Harm Nienoord, geboren 5 mei 1875 , gehuwd 3 oktober 1902 met Tjaartdina de Raad, geboren 10 Februari 1881 te Midwolda. Dit echtpaar vertrok in 1903 naar Amerika. [Door het zoeken op het Internet werd na vele vergeefse pogingen een lid van de familie Harm genaamd (zoon van boven vermelde Harm 1875) in het begin van het jaar 2001 terug gevonden in Grand Rapids Michigan Amerika zie verder BLZ 73, Page 73.] VII b. Jan Nienoord, geboren 5 februari 1878 te Nieuwolda, hij vertrok op 5 oktober 1949 op 71 jarige leeftijd naar de gemeente Assen. [De gemeente Scheemda vermeldt geen huwelijk van hem.] VII c. Martha Nienoord, geboren 21 juni 1881 te Oostwold, overleden op 12 oktober 1881, aldaar. VII d. Anno Nienoord, geboren 21 mei 1885 te Oostwold, overleden op 26 december 1886, aldaar. VII e. Martha Nienoord, geboren 10 december 1887 te Oostwold, zij vertrok op 5 november 1902 naar Winschoten. Zij is getrouwd te Midwolda op 20 mei 1910 met Geert Feikens, VII f. Anna Nienoord, geboren 21 januari 1891 te Oostwold, getrouwd te Midwolda op 4 juni 1920 met Elzo Elzinga, geboren rond 1887.

41

Eltje.N.*1849

Harm.N.*1852

Martha.N.*1854 X

Handtekening Eltje Nienoord.

Martinus Scheffer

Harm Groenewolt Reinder.G.Bebing Martha.B. Harmandus.B. Grietje.B. Hendrik.B. Martinus Scheffer Rudolf Harmannus Scheffer

VII g. Woltje Nienoord, geboren 22 januari 1895, gehuwd 29 mei 1925 met Klaas Grimmius, geboren 9 augustus 1895 te Midwolde, overleden 23 februari 1963 Te Midwolde. Woltje vertrok na zijn overlijden op 9 september 1968 naar Groningen. b.

c.

d.

e.

f. g.

Grietje Nienoord, geboren 28 augustus 1844 te Oude Pekela, gehuwd met Jacob Groenewolt, geboren 5 augustus 1850 te Winsum. Uit dit huwelijk wordt op 26 maart 1868 te Oude Pekela hun zoon Harm geboren, die in 1890 nog bij zijn grootouders in Oude Pekela woonde, zijn ouders wonen dan in de Oosterbadstraat in Groningen, wijk U. Janna Nienoord, geboren 12 december 1845 te Oude Pekela, gehuwd met Lammert Geert Bebing, geboren 27 mei 1848 te Groningen. Dit echtpaar woont in 1890 in de Lodewijkstraat, te Groningen, wijk Y, alwaar de volgende kinderen worden geboren: Reinder Geraldus, geboren 1 april 1877, Martha, geboren 25 oktober 1878, Harmandus, geboren 27 augustus1880, Grietje,geboren 23 oktober 1883 en Hendrik, geboren 7 oktober 1885. Geertje Nienoord, geboren 17 september 1847 te Oude Pekela, in 1890 werkt ze als ongehuwde dienstbode bij de familie Marcus van Kampen in de Heerestraat te Groningen in wijk T. Zij woont dan nog bij haar ouders in Oude Pekela. Eltje Nienoord, geboren 18 januari 1849 te Oude Pekela, gehuwd met Hillechien Smit, geboren 26 november 1836 te Oude Pekela, overleden 13 augustus 1894 te Groningen. Hij blijft na haar overlijden in Groningen wonen. Harm Nienoord, geboren 16 oktober 1852 te Oude Pekela, overleden op 7 maart 1857, aldaar. Martha Nienoord, geboren 17 december 1854 te Oude Pekela, gehuwd met Martinus Scheffer, geboren 6 september 1857 te Groningen, letterzetter te Groningen [1890]. In 1890 woont dit echtpaar aan de Nieuwstraat

42

te Groningen, wijk X, alwaar uit dit huwelijk twee kinderen worden geboren: Rudolf, geboren op 1 april 1887 en Harmannius, geboren op 14 augustus 1889. Jacobus Nienoord en zijn nageslacht te Onderdendam.

Generatie VI b. Jacobus Nienoord, geboren 19 december 1827 te Onderdendam, overleden Onderdendam 19 mei 1877, koopman te Onderdendam, gehuwd [1] op 17 maart 1858 te Warffum met Trijntje Luitjes van Der Tuuk, geboren op 23 april 1834 te Warffum, overleden 28 juni 1865 te Onderdendam, begraven op het oude kerkhofje van Menkeweer, achter de gelijknamige boerderij even ten noorden van Onderdendam, naast haar twee zoontjes Jan Jacobus Nienoord [1859-1860] en Jan Jacobus Nienoord [1861 - 1862]. Ook haar schoonouders Jan Simons Nienoord en Koopke Duurts liggen daar begraven [zie blz: 34, generatie V c.]. Zij was een dochter van Luitje van der Tuuk [1792 - 1857] landbouwer te Warffum en Zwaantje van der Tuuk [1800 - 1840]. Gehuwd [2], 6 februari 1874 te Bedum met Anje Eikema, geboren 28 februari 1842 te Onderwierum, overleden 19 maart 1885 aldaar, dochter van Jacob Eikema en Trientje Jans Eisenga.

Handtekening Jacobus Nienoord.

Jacobus Nienoord*1827 x1 Trijntje Luitjes van der Tuuk x2 Anje Eikema

Trientje Nienoord*1874 Jan Jacobus Nienoord*1859 Jan Jacobus Nienoord*1861 x Klaas Bakker Uit het eerste huwelijk: Generatie VII a t/m d. a. b. c.

Jan Jacobus Nienoord, geboren 21 augustus 1859 te Onderdendam, overleden 5 februari 1860, aldaar en begraven op het oude kerkhofje te Menkeweer. Jan Jacobus Nienoord, geboren 18 januari 1861 te Onderdendam, overleden 18 januari 1862, aldaar en begraven op het oude kerkhofje te Menkeweer. Zwaantina Jacoba Nienoord, geboren 8 maart 1863 te Onderdendam, overleden 19 maart 1950 te Groningen, gehuwd 11 mei 1885 te Bedum met Freerk Harkema, geboren 21 januari 1854, overleden 4 september 1934, vlasfabrikant te Warfhuizen.

43

d.

Coopke Nienoord, geboren 21 juni 1865 te Onderdendam, overleden 16 september 1865, aldaar.

Uit het tweede huwelijk: Generatie VII e. e.

Trientje Nienoord, geboren 7 mei 1874 te Onderwierum, overleden 26 november 1906 te Onderdendam, gehuwd met Klaas Bakker, geboren 22 augustus 1870 te Onderdendam, overleden 27 mei 1957 te Bedum.

Trientje Nienoord*1874 x Klaas Bakker*1870 Dieuwerke Bakker*1901 x Aldert Elema*1892

Jacobus Bakker*NN

Trientje Elema Roelina Elema Hendrik Elema*1926 x Agathe Kwint*1932

Alderd Elema*1953

Mattheus E*1954 Dieuwerke E*1954 Hendrika Grietje E*1957 Evert Martinus E*1969

Zwaantina Jacoba Nienoord*1863 Coopke Nienoord*1865 x Freerk Harkema Uit dit huwelijk: Generatie VIII a en b. VIII a. Jacobus Bakker. VIII b. Dieuwerke Bakker, geboren in 1901, gehuwd 27 april 1922 te Huizinge met Aldert Elema, geboren 21 april 1892 te Huizinge, overleden 22 maart 1945 Aldaar, wethouder te Middelstum, zoon van Hendrik Elema [1858 1907] en Roelina Boukema [1868 - 1956]. Zij waren bewoners van Framaheerd te Huizinge34 .Uit dit huwelijk werden drie kinderen Geboren, Trientje Elema, Roelina Elema en Hendrik Elema [*1926] die huwde met Agathe Kwint [*1932]. Uit dit huwelijk, vijf kinderen.

44

Jan Jans Nienoord, geboren Onderdendam en zijn nageslacht uit Kantens.

Generatie VI c. Jan Jans Nienoord, geboren 29 november 1829 te Onderdendam, overleden 28 april 1905 te Kantens, landbouwer en bewoner van de boerderij de “Delthe” te Stitswerd, die hij door een boedelscheiding in 1861 van zijn ouders Jan Simons Nienoord en Koopke Duurts erfde, gehuwd 7 januari 1860 te Bedum met Hendrika Ploegh, geboren 2 maart 1831 te Midwolde, overleden 20 maart 1908 te Kantens.

Jan Jans Nienoord*1829 x Hendrika Ploegh

Jan Jans Nienoord*1860 Hendrik Jans Nienoord*1862 Jacoba.N.*1864 x x Grietje Hijlkema Anje van der Tuuk

Jacobus.N.*1866

Handtekening Jan Jans Nienoord

Jacobus.N.*1868

Jacobus.N.1870

Jacobus Jan Nienoord*1894 Geertruida Nienoord*1895 Michiel Nienoord*1896 Hendrika.J.Nienoord*1898 Jantina Nienoord*1901 x1 x x x x Zwaantje Wolters Jan Pettinga Jenny Togtema Meindert Frieling Nikkel.E.Grommers x2 Trijntje v.d.Ploeg (a)Jarg Jan Pettinga*1922 [ zie blz: 46 ] (a)Tonnis Frieling*1922 (a)FreerkGrommers*1926 x (b)Anje.H.Frieling*1924 x Tine Smid*1917 x Reina.W.Ritzema*1921 waarvan 2 kinderen Pieter.T.Geertsema Waarvan 3kinderen Waarvan 3 kinderen (b)Anje Grietje Pettinga*1925 (b)Hendrik.J.Gr*1928 x Janke Veldhuis Waarvan 4 kinderen

Uit dit huwelijk: Generatie: VII a t/m f. a.

b.

(c)Garmt.H.Gr*1930 x Fokkelina.G.Vink*1926 Waarvan 1 kind

Jan Jans Nienoord, geboren 11 november 1860 te Kantens, overleden 2 april 1952 te Baflo, gehuwd op 2 mei 1908 te Kantens met Grietje Hijlkema, geboren 8 juni 1867 te Baflo, overleden op 25 oktober 1949, aldaar, dochter van Tonnis Hijlkema en Allerdiene Huizenga. Zij waren landbouwers en bewoners van de boerderij de “Delthe” te Stitswerd, die Jan Jans in 1908 van zijn ouders erfde, ze verkochte deze boerderij een jaar later in het publiek. Als koper presenteerde zich zijn broer Hendrik Jan Nienoord. Hendrik Jan Nienoord, geboren 11 oktober 1862 te Kantens, overleden 29 januari 1943 te Onderdendam. gehuwd op 20 mei 1893 te Baflo met Anje van der Tuuk, geboren 5 april 1864 te Tinallinge, overleden 26 januari

45

1923 te Baflo, dochter van Michiel van der Tuuk, landbouwer op “Abbeweer” te Tinallinge en Geertruid van Kampen. Hendrik Jan was eerst landbouwer op ‘t Rowold te Onderdendam, later [1909] kocht hij de boerderij de “Delthe” te Stitswerd van zijn broer Jan Jans. In 1922 verpachte hij deze boerderij aan zijn schoonzoon Meindert Frieling die gehuwd was met hun dochter Hendrica Jacoba Nienoord. In 1932 verpachte Hendrik Jan de boerderij aan Hielke Brouwer en in 1934 aan Arend Koenens en Wietske Top en in 1937 werd deze boerderij verkocht aan het V.S.G. Uit dit Huwelijk: Generatie VIII a t/m e. VIII a. Jacobus Jan Nienoord, geboren 21 juni 1894 te Onderdendam, fouragehandelaar te Baflo, gehuwd [1] 21 december 1922 te Bedum met Zwaan tje Wolters, geboren 29 mei 1896 te Middelstum, dochter van Klaas Wolters, directeur van de melkfabriek “Bedum” en Jantje van der Tuuk. Uit dit huwelijk, geen nageslacht. Gehuwd [2] 17 oktober 1944 te baflo met Trijntje van der Ploeg, geboren 29 juni 1908 te Westdongeradeel, dochter van Wieger Lieuwes van der Ploeg en Teatske Hibbes Bakker. Uit dit huwelijk geen nageslacht. VIII b. Geertruida Nienoord, geboren 29 mei 1895 te Onderdendam, gehuwd 15 maart 1922 te Kantens met Jan Pettinga, geboren 15 maart 1889 te Onderdendam, kweker te Hoogezand, zoon van Jarg Jan Pettinga en GrietjeHoman. Uit dit huwelijk: a. Jarg Jan Pettinga, geboren op 15 september 1922 te Hoogezand, gehuwd 8 januari 1950 te Utrecht met Tine Marie Smid, geboren 13 december 1917 te Indonesië, Uit dit huwelijk: twee kinderen. b. Anje Grietje Pettinga, geboren 11 juni 1925 te Hoogezand, directrice openbare Bibliotheek te Assen. VIII c Michiel Nienoord, zie VIII c. Michiel Nienoord en zijn nageslacht te Onderdendam. blz:46. VIII d. Hendrika Jacoba Nienoord, geboren 17 april 1898 te Onderdendam, overleden 25 maart 1939 te Stitswerd, gehuwd 4 maart 1922 te Kantens met Meindert Frieling, geboren 9 november 1896 te Tinallinge. In 1922 pachte hij de boerderij de “Delthe” te Stitswerd van zijn schoonvader Hendrik Jans Nienoord, en was samen met zijn vrouw de bewoners van deze boerderij, tot zij in 1932 naar een boerderij aan de Akkemaweg 5 te Stitswerd35 vertrokken. Na het overlijden van zijn vrouw in 1939, hertrouwde hij met Zwaantje Wolters, eerder gehuwd geweest met Jacobus Jan Nienoord, de oudste broer van zijn eerste vrouw, waarvan hij twee kinderen had. a. Tonnis Frieling, geboren 21 december 1922 te Kantens. b. Anje Hiskolina Frieling, geboren 3 februari 1924 te Kantens, gehuwd 30 juni

46

1956 te Emmeloord met Pieter Tammo Geertsema, geboren 28 augustus 1924 te Termunten. Uit dit huwelijk: drie kinderen. VIII e. Jantina Nienoord, geboren 30 juli 1901 te Onderdendam, overleden 12 november 1948 te Groningen, gehuwd 7 mei 1924 te Baflo met Nikkel Engelbertus Grommers, geboren 16 februari 1897 te Eenrum, overleden 30 december 1952 aldaar, landbouwer te Eemrum, zoon van Freerk Grommers, landbouwer te Eenrum en Martha Catharina Zuidema. Uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren, a. Freerk Grommers, geboren 4 mei 1926 te Eenrum, gehuwd 6 juli 1951 te Baflo met Reina Wilhelmina Ritzema, geboren 15 februari 1921 te Saaxumhuizen. Uit dit huwelijk: drie kinderen. b. Hendrik Jan Grommers, geboren 19 november 1928 te Eenrum, café en hotelhouder te Middelstum, gehuwd 20 augustus 1954 te Haren met Janke Veldhuis, geboren 30 januari 1927 te Groningen. Uit dit huwelijk vier kinderen. c. Garmt Hendrik Grommers, geboren 26 april 1930 te Eenrum, gehuwd 3 april 1959 te Eemrum met Fokkelina Grietje Vink, geboren 10 augustus 1926 te Houwerzijl. Uit dit huwelijk één kind. c. Jacoba Nienoord, geboren 10 februari 1864 te Kantens, overleden 29 november 1906, aldaar. d. Jacobus Nienoord, geboren 14 augustus 1866, overleden 3 augustus 1867 aldaar. e. Jacobus Nienoord, geboren 8 juli 1868 te Kantens, overleden 30 juli 1868 aldaar. f. Jacobus Nienoord, geboren 22 juni 1870 te Kantens, overleden 16 januari 892, aldaar. Michiel Nienoord en zijn nageslacht te Onderdendam.

Generatie: VIII c. Michiel Nienoord , geboren 9 augustus 1896 te Onderdendam, [zie Blz 45] landbouwer te Garnwerd, later wonende te Winsum, gehuwd 22 mei 1920 te Ezinge met Jenny Togtema, geboren 15 november 1901 te Baflo, dochter van Hendrik Togtema en K.Kremer. Michiel Nienoord* 1896 x Jenny Togtema Hendrik Jan Nienoord*1920 Kunje Nienoord*1921 HeinNienoord*1926 x x Wendelina Dorothea Wentink Gerben Namen Bouma Waarvan drie kinderen

Waarvan twee kinderen

47

Uit dit huwelijk: Generatie IX a t/m c. a.

b.

c.

Hendrik Jan Nienoord, geboren 6 oktober 1920 Onderdendam, technisch ambtenaar te Emmeloord, gehuwd 10 oktober 1950 te ‘s Heerenberg met Wendelina Dorothea Wentink, geboren 12 september 1926 te Zeddam, overleden in 1975 [Breda ?], dochter van Bernard Jacob Wentink en Johanna Wilhelmina Wendalina Doornik. Uit dit huwelijk, drie kinderen. Kunje Nienoord, geboren 16 december 1921 te Onderdendam, gehuwd 17 mei 1947 te Groningen met Gerben Namen Bouma, geboren 20 februari 1919, oogarts te Tiel, zoon van Namen Gerben Bouma en Emma Hermina Huizenga. Uit dit huwelijk twee kinderen. Hein Nienoord, geboren 12 oktober 1926 te Winsum, aldaar ongehuwd overleden op 12 juli 1952.

Duurt Nienoord en zijn nagaslacht te Onderdendam. [Zie Blz 35]

Generatie: VI d. Duurt Nienoord, geboren 8 januari 1832 te Onderdendam, overleden 19 mei 1893 te Oude Pekela, tot ca 1866 landbouwer op de boerderij de “Delthe” te Stitswerd, daarna vermoedelijk houthandelaar. Gehuwd 13 juni 1866 te Delfzijl met Jantje Bruggers, geboren 29 februari 1836 te Geefsweer, overleden 5 september 1909 te Winschoten, dochter van Pieter Lammerts Bruggers, gedoopt 4 mei 1785 te Zuidbroek, aldaar en te Weiwerd landbouwer, overleden 7 januari 1860 te Delfzijl, gehuwd 5 mei 1815 te Delfzijl met Bouwke Hendriks Steenhuis, gedoopt 7 december 1794 te Weiwerd, overleden 2 juli 1880. Duurt Nienoord*1832 x Jantje Bruggers Jan Nienoord*1867 x Clasina.J.v.Bienema

Pieter Nienoord*1869 x Fennechina.J.Hazelhoff ( zie deze blz 48 )

Jantje Duurtina Nienoord*1920

Bouwke Nienoord*

Hendrika Franciska Nienoord*1921 x Andries de Bruin waarvan twee kinderen

48

Uit dit huwelijk: Generatie VII a t/m c. Handtekening Jan Nienoord.

a. Jan Nienoord, geboren 1 augustus 1867 te Onderdendam, overleden 28 ok tober 1937 te Hooghalen, gemeente Beilen, directeur van de strokartonfabriek “Ceres” te Oude Pekela en na juli 1922 hoteleigenaar te Oude Pekela, gehuwd op 8 juni 1918 te Beilen met Clasina Jacoba van Bienema, geboren 29 juni 1886 te Beilen, overleden 30 april 1966 te Amersfoort, pensionhoudster, dochter van Frans Izaak van Bienema, geboren 16 februari 1848 te Schoterland en Hendrikje Hartsuiker, geboren 24 april 1854 te Beilen. Uit dit huwelijk:

Generatie VIII a en b. VIII a. Jantje Duurtina Nienoord, geboren 18 februari 1920 te Oude Pekela. VIII b. Hendrika Franciska Nienoord, geboren 1 juli 1921 te Oude Pekela, gehuwdmet Andries de Bruin, geboren in ca 1918 te Utrecht, overleden 15 augustus 1975. Uit dit huwelijk, twee kinderen. b. Pieter Nienoord, zie VII b. Familietak Pieter Nienoord uit Onderdendam op deze bladzijde. c. Bouwke Nienoord, geboren 10 november 1871, overleden 24 februari 1883, aldaar. Pieter Nienoord, geboren Onderdendam en zijn nageslacht te Oude Pekela.

Generatie VII b. Pieter Nienoord, geboren 17 maart 1869 te Onderdendam, overleden 22 december 1957 te Rotterdam, koopman en voor 1917 beheerder en later tussen 1919 en juli 1922 eigenaar en hotellier van het hotel “Nienoord” [voor 1917 hotel Dijkinga36] aan de Feico Clockstraat 102, te Oude Pekela, gehuwd 24 november 1898 met Fennechina Jacoba Hazelhoff, geboren 29 juli 1873 te Oude Pekela, overleden 3 maart 1953 te Rotterdam, dochter van Geert Hazelhoff, geboren 16 juni 1850 te Oude Pekela, overleden 18 maart 1902, aldaar, aannemer en timmerman te Oude Pekela, gehuwd 18 juni 1873 te Winschoten met Roelfien Flink, geboren 14 oktober 1846 te Winschoten, overleden 20 mei 1904 te Oude Pekela. Beide echtlieden zijn aldaar op de N.H. kerkhof begraven.

Handtekening Pieter Nienoord.

Fennechina Jacoba Hazelhoff

49

Op 11 maart 1919 verschijnt Pieter Nienoord ten kantore van notaris Mr Willem Bolt te Nieuwe Pekela, samen met de heren W.Engels, caféhouder wonende te Nieuwe Pekela en Geerts Engels, werknemer te oude pekela, ter ondertekening van de koopakte betreffende het verkoop c.q koop van het voormalig hotel “Dijkinga”36 met erf en tuin, op eigen grond gelegen en kadastraal bekend onder de gemeente Oude Pekela, sectie A nummer 1843, gemeten op achtien are en het verkoop van c.q koop van de inboedel van dit hotel. Voor het hotel werd een koopsom van ƒ 25600 betaald en voor de inboedel ƒ 6400,50. Bij deze verkoopakte behoorde de volgende inventarislijst. Socieliteitszalen en kegelbaan; 1 groote eikenhouten tafel ƒ 60,00 en vijf kleine dito’s ƒ 100,00, 1 groen bekleede tafel ƒ 5,00 met acht leuningstoelen ƒ 100,00, achtien stoelen ƒ 180,00 en twee biljarten incl. zakken, klokken en ballen ƒ 1000,00. 2 canapés ƒ 70,00 en tien tafeltjes ƒ 20,00 ,elf stoelen ƒ33,00 , een klerenhanger ƒ 10,00 ,twee nikkelen bierpompen ƒ 40,00 en een koelbak met flesschen ƒ 15,00 .2 buffetten met glaswerk en toonbanken ƒ 250,00 ,beelden ƒ 10,00 ,een kachel met toebehoren ƒ 25,00 en een porceleinen fonteintje ƒ 10,00.

Samen ƒ 1988,00 Gelagkamer: 1 groote eikenhouten tafel ƒ 60,00 en vijf kleine dito’s ƒ 100,00 , 12 leuningstoelen ‘a ƒ 10,00 = ƒ 120,00 ,12 stoelen ƒ 48,00 , 1 canapé ƒ 10,00 ,1 schrijfbureau ƒ 30,00 ,1 regelateur ƒ 25,00 , 2 spiegels ƒ 50,00 ,1 kleerenhanger ƒ 20,00 ,buffet met glaswerk en toonbank met marmeren blad ƒ 200,00 ,1 koperen bierpomp ƒ 25,00 ,1 koelbak met flesschen ƒ 15,00 ,1 sigarenkastje ƒ 10,00 , 1 porceleinen fonteintje en reclameschilderijen in schilt,. Samen ƒ 723,00 Voorgang: loopers en matten ƒ 20,00 , traploopers ƒ 15,00 , Samen ƒ 35,00

50

Keuken: 1 groot fornuis ƒ 100,00 ,1 kast met glazen deuren ƒ 25,00 , 1 tafel ƒ 5,00 ,4 stoelen 12,00 , Samen ƒ 142,00 Slaapkamer No.1: zeil op den vloer ƒ 20,00 Slaapkamer No. 2: 1 tweepersoons ijzeren ledikant met matras ƒ 35,00 , 1 èènpersoons waschtafel ƒ 3,00 ,1 waschstel en nachtspiegel ƒ 2,00 , 1 stoel ƒ 3,00 ,spiegel ƒ 5,00 ,beddegoed ƒ 80,00 , zeil op den vloer ƒ 25,00 . Samen ƒ 148,00 Slaapkamer No. 3: 1 èènpersoons houten ledikant net matras ƒ 30,00 . 1 tweepersoons waschtafel ƒ 5,00 , waschstel en nachtspiegel ƒ 4,00 , 2 stoelen ƒ 6,00 , spiegel ƒ 5,00 ,zeil op den vloer ƒ 20,00 ,beddegoed ƒ 80,00 . Samen ƒ 150,00

Slaapkamer No. 4: 1 èènpersoonsledikant met matras ƒ 30,00 ,1 èènpersoons waschtafel ƒ 10,00 ,1 tafeltje ƒ 2,50 ,1 stoel ƒ 3,00 ,1 spiegel ƒ 5,00 ,1 waschstel en nachtspiegel ƒ 4,00 ,beddegoed ƒ 80,00 . Samen ƒ 134,50

Slaapkamer No. 7: 1 èènpersoons houten ledikant met matras ƒ 30,00 ,1 èènpersoons

51

waschtafel ƒ 10,00 ,6 stoelen ƒ 30,00 ,1 spiegel ƒ 5,00 ,1 canapé ƒ 15,00 ,1 waschstel met emmer en nachtspiegel ƒ 10,00 , vloerkleed met kleedtjes ƒ 25,00 ,2 beelden ƒ 10,00 ,beddegoed ƒ 80,00 . Samen ƒ 215,00 Slaapkamer No. 8: 1 IJzeren ledikant met matras ƒ 30,00 ,1 èènpersoons waschtafel ƒ 10,00 ,1 tafel ƒ 15,00 ,1 waschstel ƒ 10,00 ,nachtkastje met nachtspiegel ƒ 10,00 ,2 fauteuils ƒ 25,00 ,1 canapé ƒ 25,00 , 1 spiegel ƒ 5,00 ,6 stoelen ƒ 48,00 ,vloerkleed met matjes ƒ 25,00 , beddegoed ƒ 80,00 . Samen ƒ 283,00 Slaapkamer ongenummerd: 1 èènpersoons ledikant met matras ƒ 30,00 ,1 èènpersoons waschtafel met marmeren blad ƒ 10,00 ,1 waschstel en nachtspiegel ƒ 5,00 ,beddegoed ƒ 80,00 . Samen ƒ 125,00 Meidenkamer: 1 èènpersoons ledikant ƒ 5,00 ,2 tafeltjes, 1 stoel, 1 spiegeltje ƒ 3,00 ,beddengoed ƒ 25,00 . Samen ƒ 33,00 Meidenkamer: 1 èènpersoons ledikant ƒ 5,00 ,1 tafeltje, 2 stoelen, 1 spiegeltje ƒ 4,00 ,beddegoed ƒ 25,00. Samen ƒ 34,00 Zaal boven: 35 tafels ƒ 140,00 ,200 stoelen ƒ 200,00 ,piano ƒ 400,00 ,kachel met toebehoren ƒ 25,00 ,spiegel 15,00 ,beelden ƒ10,00 ,buffet met glaswerk en toonbank ƒ 200,00 ,reclameschilderijen in schilt Samen ƒ 990,00

52

Gang boven: Loopers en matten. Samen ƒ

40,00

Zolder: diverse artikelen. Samen ƒ 100,00 Schuur: 2 houten kasten ƒ 20,00 ,1 tafel ƒ 2,50 ,4 rekken ƒ 20,00 , 2 trappen ƒ 15,00 ,1 kersseladder ƒ 10,00 ,eikenhouten kegelposten ƒ 40,00 ,2 voederkisten en 1 voederkribbe ƒ 15,00 , partij planken ƒ 20,00 ,1 zeis en tuingereedschap ƒ 7,50. Samen ƒ 140,00 Alle aanwezige gordijnen en overgordijnen met inbegrip van bijbehoorende koperen stangen, enz. Samen ƒ 200,00 Alle aanwezige, kroon en andere gaslampen, de lampen op de visitekamer buitengesloten. Tooneel bestaande uit planken, voordoek en coulissen Samen ƒ 150,00 Totaal Zes duizend vier honderd gulden en vijftig cent ƒ6400,50 Getekend 11 maart 1919. W.Engels G.Engels P.Nienoord Gratis geregistreerd te Winschoten veertien maart 1900 en negentien, deel 80, folio 56 verso vak 3, twee bladen geen renvooi, Ontvangen voor recht, nihil. De ontvanger. [ Getekend ] Klijnsma

53

Op 8 juli 1922 verschijnt Pieter Nienoord als hotel en caféhouder te Oude Pekela, met zijn broer Jan Nienoord als fabrieksdirecteur, beide wonende te Oude Pekela, alsmede de heren E.Kah, notarisklerk wonende te Oude Pekela en W.Holvart, boekhouder wonende te Oude Pekela als getuige van de verkoop c.q koop van het hotel “Nienoord” [voorheen “Dijkinga”] met een huis waarin drie woningen met eigen erf 37 aan het Zandpad te Winschoten. Weer ten kantore van notaris Mr Willem Bolt te Nieuwe Pekela, voor het ondertekenen van deze verkoop c.q koopakte.Pieter Nienoord verkoopt dan al het voornoemde aan zijn broer Jan Nienoord. Na nog enige jaren in Oude Pekela gewoont te hebben. Is hij op 26 augustus 1926 39met zijn gezin vertrokken naar Aert van Nesstraat 83 in Rotterdam. Pieter Nienoord*1869 x Fennechina Jacoba Hazelhoff Uit dit huwelijk: Generatie VIII a t/m h. a. Jantje Nienoord, geboren 24 oktober 1898 te Oude Pekela, overleden 7 april 1927 te Winschoten, begraven op de N.H begraafplaats te Oude Pekela, gehuwd 8 september 1923 te Oude Pekela met Boelo Oppentocht, geboren 21 augustus 1896 te Oude Pekela, overleden 16 maart 1985 te Rijswijk [ZH], gemeente ambtenaar, zoon van Pieter Oppentocht, geboren 6 maart 1846 te Nieuwe Pekela en Elizabeth van der Scheer. Hij hertrouwt 9 december 1932 te s’Gravenhage met Martina van der Eijk, geboren 2 augustus 1902. Uit het huwelijk met Jantje Nienoord werd èèn zoon geboren. b. Roelfina Nienoord, geboren 27 november 1899 te Oude Pekela, onge huwd overleden op 23 februari 1974 te Rotterdam, receptioniste, telefo niste te Rotterdam. c. Duurt Jacobus Nienoord, geboren 5 februari 1902 te Oude Pekela, ongehuwd overleden in 1929 te Londen, commissionair. d. Geertruida Nienoord, geboren 31 januari 1903 te Oude Pekela, overleden Rotterdam 15 juli 2000, kantoor medewerkster te Rotterdam. e. Jan Nienoord, geboren 23 juni 1905 te Oude Pekela, overleden 23 maart 1959 te Rotterdam, boekhouder kantoormedewerker te Rotterdam, gehuwd 8 april 1942 te Rotterdam met Nelia Vervoort, geboren 18 septem ber 1917 te Schiedam, banketwarenverkoopster aldaar, overleden 16 juni 1985 te Rotterdam, dochter van Johannes Vervoort, geboren 9 mei 1889 e Schiedam, overleden 19 februari 1963 te Warnsveld, scheepsklinker, gehuwd 2 januari 1913 te Schiedam met Jacoba Neeltje Timmers, geboren 9 februari 1894 te Spijkenisse, overleden 10 januari 1985 te Schiedam. Nelia hertrouwde op 24 oktober 1962 te Rotterdam met Poulus Otter, geboren 13 november 1919 te Rotterdam, overleden 9 juli 1985 te Rotterdam Uit haar eerste huwelijk met Jan Nienoord werden twee zonen geboren.

54

f. g.

h.

Bouwina Nienoord, geboren in 23-08-1906 te Oude Pekela, ongehuwd overleden op 11 december 1930 te Rotterdam. Gerhard Pieter Nienoord, geboren 24 oktober 1907 te Oude Pekela, overleden 21 september 1992 te Rotterdam, vertegenwoordiger, ge huwd [1] 14 november 1934 te Rotterdam met Elisabeth Barendina Asberg, geboren 23 mei 1911 te Rotterdam, huwelijk ontbonden op 11 juni 1946 te Rotterdam, gehuwd [2] 10 juli 1946 te Rotterdam met Catharina Geertruida Kloos, geboren 8 januari 1927 te Overschie, uit zijn eerste huwelijk werden twee zonen en èèn dochter geboren, uit zijn tweede huwe lijk werden èèn zoon en èèn dochter geboren. Pieter Gerhard Nienoord, geboren 25 januari 1909 te OudePekela, overleden 28 maart 1991 te ‘s Gravenhage, commies departement te, aldaar, gehuwd 24 december 1947 te Rotterdam met Elisabeth Barendina Asberg [ zie ook onder. g.], geboren 23 mei 1911 te Rotterdam, overleden 26 januari 1988 te s’Gravenhage, dochter van Willem Melchior Diederik Asberg geboren 23 maart 1885 te Haag en Margaretha Lorsheijd, geboren 24 juni 1888 te Haag. Uit dit huwelijk werd èèn dochter geboren.

Pieter Nienoord*1869 x Fennechina Jacoba Hazelhoff

Jantje.N.*1898 Roelfina.N.*1899 Duurt.J.N.*1902 Geertruida.N.*1903 x Boelo Oppentocht Waarvan 1 kind

55

Het voormalig Rechthuis van Hunsingo te Onderdendam Zie blz 34.

Jan.N.*1905 Bouwina.N.*1906 Gerhard.P.N*1907 Pieter.G.N.*1909 x x1 x Nelia Vervoort Elisabeth.B.Asberg Elisabeth.B.Asberg Waarvan 2 kinderen Waarvan 3 kinderen Waarvan 1 kind x2 Catharina.G.Kloos Waarvan 2 kinderen

56

1:

2:

3: 4:

5:

6:

7:

Noten: Reender Hayes [ geboren ca. 1600 en overleden 1672 ] was eigenerfde boer op Nijenoort te Toornwerd. Hij was getrouwd met Trientje Tomesen huwde na haar dood in 1668 met Wiske Eeuwes. Reender en Trientje werden begraven in de kerk van Toornwerd, die later door brand verloren ging. Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz: 372 en 373, nr: 83. Uitgegeven t.b.v het 100 jarige bestaan van de landbouwvereniging Middelstum Kantens.1983. Het geslacht van Ewsum wordt in vele bronnen beschreven, waarvan de het meeste afkomstig is uit de inventaris van het huisarchief van de Nienoord. Groningsche Volksalmanak 1902. Een portret van Beetke van Raskwerd, die een dochter was van de Ommelander hoofdling Aeylkumma van Rasquert. Wordt in het cultuurhisto risch tijdschrift Stad en Lande jaargang 3, nummer 3, 3e kwartaal 1994, beschreven. Eigenerfden worden in het familieboek van Elema als volgt omschreven: “De stand der “eigenerfden” was in Groningen een stand tussen adel en meyerlieden. “Aan het land der eigenerfden waren rechten verbonden, inzake rechtspraak en collatie rechten. “Meermalen komen op verschil lende grafstenen een wapen voor met één halve Friese adelaar, Of drie klaverbladen. “De halve Friese adelaar zou betekenen dat degene die dit wapen voerde een stem had in het collatierecht, terwijl de drie klaverbladen in het Groningerland alleen gevoerd mocht worden door eigenerfde boeren die tenminste 30 grazen land in volle eigendom gebruikten en daardoor een beurt hadden in de ommegang van het Redgerecht.” Jacob Jans Boerema en Grietje Naninnga bewoonde als eigenerfde de boerderij Nijenoort, toen in 1760 Grietje Nanninga weduwe werd en haar dochter Grietje Jacobs echtgenote van Reintje Sijmons. h.c. Middelstum 9 november 1756, de boerderij toegescheiden kreeg. Bron: Boerderijen boek Middelstum Kantens, blz 372 en 373, nr: 83 Voor het 2e huwelijk van Reintje Sijmons met Jantje Ennes uit Rasquert, werd zijn zoon Simon uit het eerste huwelijk met Grietje Jacobs, uitgekocht m.b.t. Rechten op nalatenschap. Gerigt Middelstum , Toornwerd , Engeweer. De inhoud is als volgt:

Docter Derk Jan Nauta, wegens de H.W.Geb. Mevrouw A.M.Rengers Douariere Lewe, Vrouw van Mid-delstum en onderhorige Dorpen geconstitueerde rigter tot Middelstum. Betuige met dezen openen Versegelden brieve dat personlijk voor mij zijn gecompareert en erschenen.

57

D.E. Reintjen Sijmons ter eenere, alsmede Cornelis Pieters Toppen als voor-mont, Jan Sijmons als sibbe en Pieter Derks als vreemde Voogden. Gesworen en angelooft over het minderjarige Soontje van de eerste comparante bij wijlen Grietjen Jacobs in egte verwekt ter andere sijde. Welke bekenden ende beleeden een stede vaste en onwederroeplyke uit- en afkoop gemaakt te hebben met de comparant Reintjen Sijmons wegens der Pupilles moederlyke goederen en nalatenschap dat de la comparant an Sig zal hebben en behouden de Plaats waarop deze tegenwoordig woont met beklemminge der Landerijen daaronder behorende, mitsgaders de gehele inboedel, gereetschap en levendige have enz. enz. zoals die ten Inventaris op heeden aan het E.E. Gerigte Middelstum is vermelt, waar tegens de eerste Comparant, Vader der pupille annam en beloofde syn minderjarige Soontjen tot volle twintigjaaren ouderdoms te brengen en geduirende die tijt in kost en kleederen gesontheit en kranheit te onderhouden, ook Lesen en Schrijven en voorts een bekwaam ambagt of het Boure werk te laten leren, alles na Stants gelegentheit na om-mekomste der Gestipuleerde tijt, an de Voorstanderen ten behoeve der Pupille als moeders goet uit te keeren een Somma van: Twe duisent seven hondert en vijf car.gulden ƒ 2705.— wegens op heden geexhibeert inventaris, mitsgaders des moeders lijfstoebehoren silver en de somma van Tijn gulden wegens verkogte silveren kop en kindergoet ten inventaris vermelt, voorts wegens in het staande huiwelijk verkogte vaste goederen een somma van Een Duisent vierhondert vijftijn car.gulden, alsmede wegens verkogte Lijfsgoederen de somma van ses en Negentig car. gulden dus in ‘t geheel een somma van Vier duisent twe hondert seven en twintig car. gulden en nog daar boven de Eigendom van negen Grasen Lant in de Plaatse van de le com-parant gelegen en bij dezelve tans onder beklemminge wordende gebruikt voor welke afkooppenning en de eerste comparant als Vader ten onderpant stelde. Alle sijne hebbende en toekomende goederen gene exemt en in specie die ten inventaris zijn vermelt waar tegens de 2ecomp. in hunne qualiteit bij dezen de 1e comp. stelden en bevestigden in het geruste posses van de goederen ten inventaris vermelt. In den jare een duisent seven hondert agt en sestigh, den 4 Februarij, 1768. Get. Dr. D.J.Nauta R.A.G. LVI d.3 pag.488. 8.

Bronnen betreffende de historische verklaring van het wapen van het geslacht Nienoord, zijn: De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Dr W.J.Forsma e.a. en Groninger Gedenkwaardigheden van A.Pathuis Boerderijenboek Middelstum Kantens.

58 9.

10.

11. 12. 13. 14:

15. 16. 17.

18. 19. 20.

21 22. 23. 24. 25. 26. 27.

28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.

R.A.G in het Staatsboek van Spanheim worden Jan Sijwerts en Trijntjen vermeld als provincie meijers in het Statenarchief inv. nr: 2658 onder Rottum fol: 164 Ao: 1679. Een artikel over huismerken vindt men in: Prisma van heraldiek & genealogie van C.Pama. 1969. Groninger gedenkwaardigheden van A.Pathuis. nr: 2098, huismerk 323. R.A.G.Rechterlijk archief h.c.LVI deel 2 pagina 112 t/m 115. Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz 394, nr 98. Begraafregister van Uithuizen, hij wordt begraven tegen een somma van 4-15. [Gruoninga 1993, blz:99.] R.A.G. Rechterlijk archief h.c LII.b.1. Ommelander Geslachten, deel VII, blz 692. Begraafregister van Uithuizen, zij wordt begraven tegen een somma van 5-4. [Gruoninga 1993,blz:96.] R.A.G. Rechterlijk archief, XLVIII.b.1. R.A.G. Rechterlijk archief, XLVIII.b.3. Het B.R. van Uithuizen 1850/1860, blad 102, vermeld dat in het huisnr: 76 een echtpaar Mulder woont, afkomstig uit Godlinze. Het gaat hier om een Gosse Rijkens, geboren Veendam 1april 1781, gehuwd met Stientje Reintjes Nienoord, geboren Middelstum 21 februari 1783. Gaat het hier om deze beschreven dochter van Reintje Sijmons Nienoord [ III d.] die dan een keer hertrouwt moet zijn, alleen klopt de geboortedatum van deze B.R niet, of gaat het hier om een dochter van een van zijn broers: Claes Sijmons [ III c.] of Jacob Sijmons [ III f.] ? Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz 372 en 373, nr: 83. Groninger Gedenkwaardigheden, blz 669, nr: 3705. van A.Pathuis. Groninger Gedenkwaardigheden, blz 669, nr: 3704. van A.Pathuis. R.A.G.Groninger Provinciale Courant van 4 juli 1816. Ommelander Geslachten, deel IV, blz 104. Ommelander Geslachten, deel IV, blz 105. R.A.G. LVII.i.i. Akte van scheiding opgemaakt door Mr.Elias Dull, Notaris te Appingedam d.d. 15-02-1821. zie ook Ommelander gaslachten, deel IV, blz 105 Ommelander Geslachten, deel IV, blz 105/106. Ommelander Geslachten, deel IV, blz 106. R.A.G. Advertentie’s uit het Provinciaal Groningen Courant d.d. 24-11-1828. Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz 296. R.A.G. Inschepingslijst 1883 van emigranten naar Noord Amerika. Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz 353. Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz 344 en 345. Boerderijenboek Middelstum Kantens, blz 296 en 411 Kadaster Groningen deel: W. nr: 707-33. Koop en Verkoop Hotel Dijkinga te Oude Pekela.

59 37.

38. 39.

Kadaster Groningen deel: W.nr: 757-70. Koop en Verkoop Hotel Nienoord, voorheen Dijkinga te Oude Pekela. Wapen Nienoord, ontwerp en tekening: Jakob B.Bronsema. Bevolkings register Oude Pekela nr: 1768.

Bij onze tocht door Groningen met als doel het fotograferen van de voormalige familie boerderijen. Was de verleiding om ook het wad te bezoeken bij de Uithuizerpolder niet te weerstaan, we hebben naar waarde genoten van de bijzondere mooie uitzichten en het bijzondere van de planten die zich op het zout bevinden. Vandaar deze twee foto´s

60

Namenlijst blz 01 t/m 55.

Alberts, Jan 12. Alberts, Trijntje 36. Asberg, Elisabeth Barendina 54. Asberg, Elisabeth Barendina 54. Asberg, Elisabeth Barendina 55. Asberg, Willem Melchior Diederik54. Aybels, Engeltje 12. Bakhuis, C. 20. Bakker, Dieuwerke 43. Bakker, Harke Everts 19. Bakker, Jacobus 43. Bakker, Klaas 42. Bakker, Klaas 43. Bakker, Teatske Hibbes 45. Bauwke 06. Bebing, Grietje 41. Bebing, Harmandus 41. Bebing, Hendrik 41. Bebing, Lammert Geert 41. Bebing, Martha 41. Bebing, Reinder Geraldus 41. Bebing, Reinder.G. 41. Berg, Pieter Reinders ter 22. Berghuis, Stijntje Jans 12. Berghuis, Stijntje Jans 13. Berghuis, Stijntje Jans 19. Berghuis, Stijntje Jans 26. Bienema, Clasina Jacoba van 48. Bienema, Clasina.J.v. 47. Bienema, Frans Izaak van 48. Bierema, Jantien 38. Bierema, Jantien 39. Boer, Arend Pieters de 26. Boerema, Jacob Jans 03. Bolhuis, H van 27. Bolt, Willem 53. Boukema, Roelina 43. Bouma, Gerben Namen 46. Bouma, Gerben Namen 47. Bouma, Namen Gerben 47. Bouwkema, Hiepke 36. Bouwkema, Hiepke 37. Bouwkema, Nana Hiepke 36. Bouwkema, Nana Hiepke 37. Breeksema, Jacob Fokke 36. Breeksema, Trientje 30. Breeksema, Trientje 31. Breeksema, Trientje 36. Brongers, G.A. 05. Brouwer, Hielke 45. Bruggers, Jantje 35. Bruggers, Jantje 47. Bruggers, Pieter Lammerts 47. Bruin, Andries de 47. Bruin, Andries de 48. Bulthuis, Hindrik Jacobs 22. Bulthuis, Roelfien 35. Claessen, Stijntje 06. Claessen, Stijntje 08. Claessen, Stijntje 09.

Cleassens, Stijntje 10. Cornellis, Sjaaktjen 11. Cost, Albertus 25. Doddema, Geertje 40. Doddema, Jan Geerts 40. Doornbos, Fenne Jacobs 33. Doornbos, Fenne Jacobs 37. Doornbos, Fenne Jacobs 38. Doornbos, Luurt Freeks 21. Doornik, Johanna Wilhelmina Wendalina 47. Dorenbos, Tryntje Tonnis 13. Drukker, Tjakke Sjoerd 16. Drukker, Tjakke Sjoerd 17. Dull, Elias 26. Duurts, Koopke 31. Duurts, Koopke 34. Duurts, Koopke 42. Duurts, Koopke 44. Eebels, Willem 09. Eebels, Willem 10. Eebels, Willem 11. Eijk, Martina van der 53. Eikema, Anje 35. Eikema, Anje 42. Eikema, Jacob 42. Eisenga, Trientje Jans 42. Elema, Aldert 43. Elema, Hendrik 43. Elema, Jacob Everts 35. Elema, Roelina 43. Elema, Trientje 43. Elings, Garmt Hindericus 26. Elving, Bolderwijn 22. Engels, G. 52. Engels, Geerts 49. Engels, W. 49. Engels, W. 52.. Ennes, Jantje 03. Ennes, Jantje 11. Ennes, Jantje 13. Ennes, Jantje 16. Ennes, Jantje 18. Ennes, Jantje 20. Ennes, Martjen 19. Everts, Cornelis 21. Ewsum, Ewo van 02. Ewsum, Menneke van 02. Ewsum, Onno van 03. Ewsum, Wigbold van 02. Ewsum, Wigbold van 04. Feringa, Jan Mensens 34. Feringe, Jan Menke 21. Flink, Roelfien 48. Fredriks, Cunje 05. Frieling, Anje Hiskolina 44. Frieling, Anje Hiskolina 45. Frieling, Meindert 44. Frieling, Meindert 45. Frieling, Meindert 45.

Frieling, Tonnis 44. Frieling, Tonnis 45. Geertsema, Pieter Tammo 44. Geertsema, Pieter Tammo 46. Grimmius, Klaas 41. Groenewolt, Harm 41. Groenewolt, Jacob 41. Grommers, Freerk 44. Grommers, Freerk 46. Grommers, Garmt Hendrik 44. Grommers, Garmt Hendrik 46. Grommers, Hendrik Jan 44. Grommers, Hendrik Jan 46. Grommers, Nikkel Engelbertus 44. Grommers, Nikkel Engelbertus 46. Harkema, Freerk 42. Hartsuiker, Hendrikje 48. Hayes, Reender 02. Hazelhoff, Fennechina Jacoba 47. Hazelhoff, Fennechina Jacoba 53. Hazelhoff, Geert 48. Hijlkema, Grietje 44. Hijlkema, Tonnis 44. Hindrix, Enne 11. Hoeksema, Jan Ysebrands 28. Holvart, W. 53. Homan, Grietje 45. Homan, Stijntje 36. Hopma, Jan Geuchiens Schuringa28. Hoving, H.W. 20. Hoving, H.W. 21. Hovingh, H.W. 26. Huizenga, Allerdiene 44. Huizenga, Emma Hermina 47. Huizing, Jacob 24. Hulsthoff, Janna Harms 17. Hulsthoff, Janna Harms 33. Jacobs, Barber 30. Jacobs, Barber 36. Jacobs, Grietje 03. Jacobs, Grietje 09. Jacobs, Grietje 11. Jacobs, Grietje 16. Jacobs, Trijntjen 05. Jans ? 06. Jans, Antje van Uithuizen 25. Jans, Boucke 07. Jans, Boucke 08. Jans, Item 06. Jans, Jacob(1) 06. Jans, Jacob(1) 08. Jans, Jacob(2) 06. Jans, Jacob(2) 08. Jans, Jacob(3) 07. Jans, Jacob(3) 08. Jans, Jan Sijwert 07. Jans, Jan Sijwerts 08. Jans, Luy 07. Jans, Luy 08. Jans, Sijwert 06.

61

Jans, Sijwert 08. Jans, Symon 03. Jans, Symon 04. Jans, Symon 06. Jans, Symon 08. Jans, Symon 09. Jans, Symon 10. Jans, Trijnie 06. Jans, Trijnie 08. Jans, Wijrdt 06. Jans, Willem 07. Jans, Willem 08. Jansenius, Hillechien 12. Jansenius, Hillechien 13. Janssen, Trijnie 06. Jeltema, Rembertus Jans 26. Jetsema, R.J. 12. Jetsema, R.J. 13. Jetsema, Rembertus Jans 26. Johannes, Antje 12. Kah, E. 53. Kampen, Elje Eisses 33. Kampen, Elje Eisses van 38. Kampen, Geertruid van 45. Klaasens, Anje 34. Klaasens, Duurt 34. Klaassens, Barber 33. Klaassens, Eike 33. Klaassens, Freerk 33. Klijnsma, 52. Kloos, Catharina Geertruida 54. Kloos, Catharina Geertruida 55. Knol, Cornelis Derks 22. Knol, Jacob Derks 17. Koenens, Arend 45. Kornelis ? 06. Kwint, Agathe 43. Lammeris, Frans 22. Lanting, Pieter Symens 21. Leide, Anje Siemens van der 18. Leide, Anje Siemens van der 33. Leide, Eibes van der 33. Leide, Symon Eibes van der 17. Leide, Symon Eibes van der 18. Lorsheijd, Margaretha 54. Luies, Sijwert 06. Marle, H van 27. Medema, Geertruid 38. Medema, Geertruid 39. Moorlag, Etje Harms 32. Mulder, Freerk Jans 23. Mulder, Jurrien Geerts 10. Mulder, Oeko Jans 27. Nanninga, Grietje 03. Nieborg, Hillechien 35. Niemeijer, Zwaantje 40. Nienoord, Anna 37. Nienoord, Anna 38. Nienoord, Anna 40. Nienoord, Anno 40. Nienoord, Antje 35. Nienoord, Antje Jans de Vries 30 Nienoord, Antje Jans de Vries 36. Nienoord, Bouwina 54. Nienoord, Bouwina 55. Nienoord, Bouwke 47.

Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord,

Bouwke 48. Catharina Reintjes 36. Catharina Reintjes 37. Coopke 43. Cornelis 01. Duurt 01. Duurt 35. Duurt 47. Duurt Jacobus 53-54 Eisse Jans 38. Eisse Jans 39. Eltje 41. Enne Reintjes 17. Enne Reintjes 21. Enne Reintjes 32. Enne Reintjes 36. Enne Reintjes 37. Geertje 41. Geertruida 44. Geertruida 45. Geertruida 53-54 Gerhard Pieter 54. Gerhard Pieter 55. Grietje 41. Harm 33. Harm 39. Harm 40. Harm 41. Harm 41. Hein 46. Hein 47. Hendrica Jacoba 45. Hendrik Jan 46. Hendrik Jan 47. Hendrik Jans 44. Hendrik Jans 45. Hendrika Franciska 47. Hendrika Franciska 48. Hendrika Jacoba 45. Hendrika Reintjes 17. Hendrika Reintjes 18. Hendrika Reintjes 33. Hendrika.Jacoba 44. Jacoba 44. Jacoba 46. Jacobus (1) 44. Jacobus (2) 44. Jacobus (3) 44. Jacobus 35. Jacobus 42. Jacobus Jan 44. Jacobus Jan 45. Jacobus(1) 46. Jacobus(2) 46. Jacobus(3) 46. Jan 40. Jan 40. Jan 47. Jan 53. Jan 53. Jan 55. Jan Ennes 38. Jan Ennes(1) 32. Jan Ennes(2) 32. Jan Jacobus (1) 42. Jan Jacobus (2) 42.

Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord, Nienoord,

Jan Jans 35. Jan Jans 44. Jan Reintjes 17. Jan Reintjes 18. Jan Reintjes 33. Jan Simons 26. Jan Simons 27. Jan Simons 30. Jan Simons 31. Jan Simons 34. Jan Simons 35. Jan Simons 42. Jan Simons 44. Janna 41. Jantina 44. Jantina 46. Jantje 53-54. Jantje Duurtina 47. Jantje Duurtina 48. Jantje Simons 26. Jantje Simons 27. Jantje Simons 30. Johannes Ennes 32. Kornelis Ennes 32. Kornelis Ennes 37. Kornelis Ennes 38. Kunje 46. Kunje 47. Martha 40. Martha 41. Michiel 44. Michiel 45. Michiel 46. Pieter 01. Pieter 47. Pieter 48. Pieter 49. Pieter 52. Pieter 53-54. Pieter Gerhard 54. Pieter Gerhard 55. Reintje Ennes 32. Reintje Simons 26. Reintje Simons 27. Reintje Simons 30. Reintje Simons 30. Reintje Simons 31. Reintje Simons 36. Roelfina 53-54. Simon Reintje 36. Simon Reintjes 16. Simon Reintjes 19. Simon Reintjes 21. Simon Reintjes 21. Simon Reintjes 26. Simon Reintjes 27. Simon Reintjes 30. Simons Ennes 32. Stientje 35. Stijntje Reintjes 17. Stijntje Simons 21. Stijntje Simons 26. Stijntje Simons 27. Stijntje Simons 30. Stijntje Simons 30. Stijntje Simons 36.

62 Nienoord, Tjaakje Reintjes 16. Nienoord, Trientje 42. Nienoord, Trientje 43. Nienoord, Woltje 41. Nienoord, Zwaantina Jacoba 42. Nienoord,Jantje Simons 36. Nienoort, Pieter Simons 25. Nienoort, Sijmon Reintjes 22. Nienoort, Symon Reintjes 25. Oert, Elteken van de 02. Oert, Ewe van de 02. Oert, Menyolt van de 02. Onsta, Erwarda 02. Oost, Jan Klasen 21. Oppentocht, Boelo 53-54. Oppentocht, Pieter 53. Otter, Poules 53. Pathuis, A 04. Pathuis, A 09. Pettinga, Anje Grietje 44. Pettinga, Anje Grietje 45. Pettinga, Jan 44. Pettinga, Jan 45. Pettinga, Jarg Jan 44. Pettinga, Jarg Jan 45. Pettinga, Jarg Jan 45. Pieters, Anje (Berghuis) 14. Pieters, Eenje (Berghuis) 14. Pieters, Fredrik 05. Pieters, Jan (Berghuis) 14. Pieters, Klaas (Berghuis) 14. Pieters, Reinder (Berghuis) 14. Pieters, Symen (Berghuis) 14. Ploeg, Trijntje van der 44. Ploeg, Trijntje van der 45. Ploeg, Wieger Lieuwes van der 45. Ploegh, Hendrika 35. Ploegh, Hendrika 44. Polman, Hindrik 36. Polman, Hindrik Hindriks 30. Polman, Meint Hindriks 26. Polman, Meint Hindriks 27. Polman, Meint Hindriks 30. Polman, Meint Hindriks 36. Polman, Simon 36. Raanx, Hugo 12. Rasquert, Beetke van 02. Rasquert, Beetke van 04. Reinders, Pieter 14. Reinties, Jantien 05. Reinties, Jantien 06. Reintjes, Simon 16. Reintjes, Simon (Nienoord) 03. Reintjes, Simon (Nienoord) 12. Reintjes, Simon (Nienoord) 13. Reintjes, Simon (Nienoord) 19. Reintjes, Simon 25. Remkes, Meerten 10. Remkes, Meerten 11. Rietema, 30. Rijkels, Jan 22. Rijkels, Jan 26. Rijkels, Jan 31. Rijkels, Jan Tjaards 21. Rijkels, Jan Tjaarts 27. Rijkels, Jan Tjaarts 30.

Ringels, Siberdina 28. Ritzema, Krijn Jacobs 26. Ritzema, Reina Wilhelmina 44. Ritzema, Reina Wilhelmina 46. Scheer, Elizabeth van der 53. Scheffer, Martinus 41. Scheffer, Rudolf Harmannus 41. Schultinga, Aafke Menkes 28. Sijmons, Bouke 10. Sijmons, Bouke 11. Sijmons, Cleas 10. Sijmons, Jacob 10. Sijmons, Jan (Berghuis) 10. Sijmons, Jan (Berghuis) 12. Sijmons, Jan (Berghuis) 13. Sijmons, Jantien (Berghuis) 10. Sijmons, Jantien (Berghuis) 14. Sijmons, Reintje 03. Sijmons, Reintje 09. Sijmons, Reintje 10. Sijmons, Reintje 11. Sijmons, Reintje 13. Sijmons, Reintje 16. Sijmons, Reintje 18. Sijmons, Trijntje 09. Sijmons, Trijntje 10. Sijmons, Trijntje 11. Sijtsema, Marten Sieuwkes 13. Sijwerts, Anje 06. Sijwerts, Claes 06. Sijwerts, Jan 05. Sijwerts, Jan 06. Sijwerts, Lui 06. Sijwerts, Siwert 06. Sijwerts, Syrdt 06. Sijwerts, Trijnie 06. Sikkema, Edze Pieter 18. Sikkema, Edze Pieter 33. Smaal, Martha 33. Smaal, Martha 39. Smaal, Martha 40. Smid, Tine 44. Smid, Tine Marie 45. Smit, Hillechien 41. Steenhuis, Bouwke Hendriks 47. Symens, Reintie 06. Tienmeijer, Anna Friederiks 40. Timmers, Jacoba Neeltje 53. Tobias, Swaantje 10. Togtema, Jenny 44. Togtema, Jenny 46. Top, Wietske 45. Tuuk, Anje van der 44. Tuuk, Geertruida van der 10. Tuuk, Jantje van der 45. Tuuk, Luitje van der 42. Tuuk, Michiel van der 45. Tuuk, Simon Pompejus van der 35. Tuuk, Trijntje Luitjes v.d 35. Tuuk, Trijntje Luitjes van der 42. Tuuk, Zwaantje van der 42. Ubbes, Johan 06. Veldhuis, Janke 44. Veldhuis, Janke 46. Venhuis, Grietje Aljes 12. Venhuis, Grietje Aljes 13.

Venhuis, Grietje Aljes 26. Vervoort, Johannes 53. Vervoort, Nelia 53. Vervoort, Nelia 55. Vinhuizen, J. 35. Vink, Fokkelina Grietje 46. Vink, Fokkelina.G. 44. Vries, Aldert de 12. Vries, Aldert Jans de 13. Vries, Aldert Jans de 26. Vries, Antje Jans de 12. Vries, Antje Jans de 13. Vries, Antje Jans de 16. Vries, Antje Jans de 17. Vries, Antje Jans de 19. Vries, Antje Jans de 26. Vries, Antje Jans de 27. Vries, Antje Jans de 30. Vries, Antje Jans de 36. Vries, Engeltje Jans de 12. Vries, Engeltje Jans de 13. Vries, Engeltje Jans de 26. Vries, Jacob Jansenius de 12. Vries, Jacob Jansenius de 26. Vries, Jan Jans de 12. Vries, Jan Jans de 13. Vries, Jan Jans de 19. Vries, Jan Jans de 26. Vries, Jantje Symens de 26. Vries, Jantje.S.de 12. Vries, Sieke Jansenius de 26. Vries, Sieke.J. de 12. Vries, Sijmen Jans de 12. Vries, Sijmen Jans de 13. Vries, Sijmen Jans de 26. Vries, Stijntje Jansenius de 26. Vries, Stijntje.J.de 12. Wentink, Bernard Jacob 47. Wentink, Wendelina Dorothea 46. Wentink, Wendelina Dorothea 47. Werf, Anje van de 39. Werf, Antje van de 39. Werf, Evert van de 39. Werf, Jan van de 39. Werf, Johannes van de 39. Wiel, Geert Arents 24. Wieringa, Wiert Jans 27. Wiersema, Arent (Amerika) 38. Wiersema, Arent 37. Wiersema, Elisabeth 38. Wiersema, Fenna 38. Wiersema, Jantje 38. Wiersum, Berend Pieters 13. Wildersma, Jan Derks 22. Willems, Anje 06. Wolters, Klaas 45. Wolters, Zwaantje 44. Wolters, Zwaantje 45. Wolters, Zwaantje 45. Wychgel, H.L. 22. Zanten, Jan Cornelis van 38. Zanten, Tjark Hindriks van 21. Zuidema, Martha Catharina 46. Gras 1/2 Hectare. Daaimt 1/ 2 Hectare.

63

DEEL II VAN NIJENOORT TOEN TOT NIENOORD HEDEN! De Kwartieren van Pieter Nienoord, koopman en hotellier te Oude Pekela. Generatie I. 1.

a.

b. c.

d. e.

f. g.

h.

Pieter Nienoord, geboren Onderdendam 17 maart 1869, koopman en hotellier te Oude Pekela, overleden Rotterdam 22 december 1957, gehuwd OudePekela 24 november 1898 met. Fennechina Jacoba Hazelhoff, geboren Oude Pekela 29 juli 1873, overleden Rotterdam 3 maart 1953. uit dit huwelijk: Jantje, geboren Oude Pekela 24 oktober 1898, overleden Winschoten 7 april 1927, begraven te Oude Pekela. Gehuwd Oude Pekela 8 september 1923 met Boelo Oppentocht, geboren Oude Pekela 21 augustus 1896, gemeente ambte naar, overleden Rijswijk (ZH) 16 maart 1985. Roelfina, geboren Oude Pekela 27 november 1899, ongehuwd overleden Rotter dam 23 februari 1974, receptioniste en telefoniste te Rotterdam. Duurt Jacobus, geboren Oude Pekela 5 februari 1902, commissionair, onge huwd overleden Londen (GB) 1929. Geertruida, geboren Oude Pekela 31 januari 1903, kantoormedewerkster te Rotterdam. Jan , geboren Oude Pekela 23 juni 1905, boekhouder en kantoormedewerker te Rotterdam, overleden Rotterdam 23 maart 1959, gehuwd Rotterdam 8 april 1942 met Nelia Vervoort, geboren Schiedam 18 september 1917, banketwaren verkoopster te Schiedam, overleden Rotterdam 16 juni 1985. Bouwina, geboren Oude Pekela 1906, ongehuwd overleden Rotterdam 11december 1930. Gerhard Pieter, geboren Oude Pekela 24 oktober 1907, vertegenwoordiger te Rotterdam, overleden Rotterdam 21 september 1992, gehuwd (1) met Elisabeth Berendina Asberg, geboren Rotterdam 23 mei 1911, overleden s’Gravenhage 26 januari 1988. (zie ook onder h), gehuwd (2) met Catharina Geertruida Kloos, geboren Rotterdam 8 januari 1927. Pieter Gerhard, geboren Oude Pekela 25 januari 1909, ambtenaar bij het commies departement te s’Gravenhage, overleden ‘s Gravenhage 28 maart 1991, gehuwd 24 december 1947 met Elisabeth Berendina Asberg.( zie onder g).

Generatie II. 2.

3.

Duurt Nienoord, geboren Onderdendam 8 januari 1832, landbouwer op de boerderij“de Delthe” te Stitswerd, later waarschijnlijk houthandelaar, overleden Oude Pekela 19 mei 1893, gehuwd Delfzijl 13 juni 1866 met. Jantje Bruggers, geboren Geefsweer 29 februari 1836, overleden Winschoten 5 september 1909.

64

uit dit huwelijk: a.

Jan, geboren Onderdendam 1 augustus 1867, directeur en hoteleigenaar te Oude Pekela, overleden, Hooghalen 28 oktober 1937, gehuwd Beilen 8 juni 1918 met Clasina Adriana van Bienema, geboren Beilen 29 juni 1886, overle den Amersfoort 30 april 1966 b. Pieter ( zie: 1). c. Bouwke, geboren Onderdendam 10 november 1871, overleden aldaar op 24 februari 1883. Generatie III. 4.

5.

Jan Simons Nienoord, geboren Rasquert 3 augustus 1802, aldaar gedoopt op 22 augustus 1802, herbergier te Onderdendam in ‘t Regthuis aldaar, later landbouwer op de boerderij “de Delthe”te Stitswerd, overleden Kantens 19 januari 1852, begraven op het kerkhofje te Menkeweer, gehuwd Bedum 21 mei 1825 met. Koopke Duurts, geboren Hoogemeeden 21 april 1792, gedoopt aldaar op13 mei 1792, herbergierster te Onderdendam in ‘t Regthuis aldaar, overleden Kantens 3 december 1859, begraven op het kerkhofje van Menkeweer.

uit dit huwelijk: a. Antje, geboren Onderdendam 25 oktober 1825, ongehuwd overleden Kantens 19 juni 1852. b. Jacobus, geboren Onderdendam 19 december 1827, koopman te Onderden dam, overleden Onderdendam 19 mei 1877, gehuwd (1) Warffum 17 maart 1858 met Trijntje Luitjes van der Tuuk, geboren Warffum 23 april 1834, overle den Onderdendam 28 juni 1865, dochter van Luitje van der Tuuk, landbouwer te Warffum en Zwaantje van der Tuuk, gehuwd (2) Bedum 6 februari 1874 met Anje Eikema, geboren Onderwierum 28 februari 1842, overleden Onderwie rum 19 maart 1885, dochter van Jacob Eikema en Trientje Jans Eisenga. c. Jan Jans, geboren Onderdendam 29 november 1829, landbouwer op de boerderij “de Delthe”te Stitswerd, overleden Kantens 28 april 1905, gehuwd Bedum 7 januari 1860 met Hendrika van der Ploeg, geboren Midwolde 2 maart 1831, overleden Kantens 20 maart 1908. d. Duurt (zie: 2). e. Stientje, geboren Onderdendam 29 maart 1834, ongehuwd overleden Kantens 21 januari 1858. 6. Pieter Lammerts Bruggers, gedoopt Zuidbroek 4 mei 1785, landbouwer te Zuidbroek en Weiwerd, overleden Delfzijl 7 januari 1860, gehuwd Delfzijl 5 mei 1815 met: 7. Bouwke Hendriks Steenhuis, gedoopt Weiwerd 7 december 1794, overleden Farmsum bij Delfzijl 2 juli 1880. Generatie IV. 8.

Simon Reintjes Nienoord, gedoopt Toornwerd 3 april 1769, landbouwer op de boerderij “Azinga” te Rasquert, overleden Westerwijtwerd 21 mei 1846, gehuwd

65

Uithuizen 23 april 1796 met. Antje Jans de Vries, gedoopt Uithuizen 16 augustus 1778, overleden Baflo 21 juni 1820. uit dit huwelijk: a. Stijntje Simons, gedoopt Rasquert 29 april 1798, overleden Rottum 23 decem ber 1857, ondertrouwt Baflo 1 maart 1818 met Jan Tjaards Rijkels. gedoopt Warffum 13 februari 1798, landbouwer te Rasquert, overleden Rottum 12 mei 1837. b. Jantje Simons, gedoopt Rasquert 3 december 1799, overleden ca 1834, gehuwd Winsum 7 augustus 1819 met Hindrik Meints Polman, gedoopt Ranum 22 augustus 1796, overleden Garsthuizen 25 juli 1858, zoon van Hindrik Hindriks Polman, landbouwer te Ranum en Barber Jacobs. c. Jan Simons (zie: 4 ). d. Reintje Simons, gedoopt Rasquert 3 januari 1803, overleden Rasquert 20 juli 1828, gehuwd ca 1819/20 met Trientje Breeksema, geboren ca 1799, overleden Westerwijtwerd 16 februari1849, dochter van Jacob Fokke Breeksema, landbou wer te Westerwijtwerd en Trijntje Alberts. 10. Duurt Klaassens, gedoopt Zuidhorn 13 oktober 1737, landbouwer te Hogemeeden, overleden Lagemeeden 4 juli 1802, gehuwd Zuidhorn 12 januari 1783 met. 11. Antje Klaasens, gedoopt Noordhorn 29 december 1754, overleden Aduard 24 juli1824. 12. Elzo Harbert Bruggers, gedoopt Bellingwolde 20 januari 1758, landbouwer te Zuidbroek, overleden NN, gehuwd Zuidbroek 24 oktober 1783 met. 13. Albze (Eebbren) Pieters, gedoopt bellingwolde, overleden Zuidbroek 21 april 1790. 14. Hindrik Jans Steenhuis, gedoopt Termunten 4 februari 1764, landbouwer teWeiwerd, hij was in 1808 lid van het gemeentebestuur van Framsum, overleden Termunten 5 maart 1814.gehuwd (h.c) Weiwerd 25 mei 1791 met. 15. Elizabeth Fokkes Brouwers, overleden Termunten 19 maart 1814. 9.

Generatie V. 16.

Reintje Simens Nienoord, gedoopt ca 1730, landbouwer op de boerderijen “Nienoord” en “Schuilenborg” te Toornwerd, overleden Toornwerd 16 maart 1807, gehuwd h.c. (1) Middelstum 9 november 1756 en op 21 november 1756 voor de kerk met Grietje Jacobs, overleden ca 1763, dochter van Jacob Jans Boerema en Grietje Nanninga. uit dit huwelijk: a. Symon Reintjes, gedoopt Stitswerd 16 mei 1762 door Ds M.van der Tuuk uit Zandeweer. gehuwd (2) Middelstum 28 februari 1768 met. 17. Jantje Ennes, gedoopt Rasquert 18 oktober 1743, overleden NN. uit dit huwelijk: b. Simon Reintjes Nienoord (zie: 8 ). c. Tjaakje Reintjes Nienoord, geboren Middelstum 30 november 1771 en aldaar gedoopt op 8 december 1771, overleden ca 1848.Gehuwd met Tjakke Sjoerd Drukker. d. Stijntje Reintjes Nienoord, geboren Middelstum 5 april 1775 en aldaar gedoopt

66

op 9 april 1775, overleden NN. Gehuwd met Jacob Derks Knol. Enne Reintjes Nienoord, geboren Middelstum 2 februari 1777, aldaar gedoopt op 9 februari 1777, overleden ca 1835, tuinman te Kantens. Gehuwd Middelstum 1 februari 1807 met Etje Harms Moorlag. f. Hendrica Reintjes Nienoord, gedoopt 7 maart 1784, overleden 31 augustus 1829, gehuwd Ten Boer 10 mei 1818 met Symon Eibes van der Leide, geboren NN, overleden 1 september1857. g. Jan Reintjes Nienoord, gedoopt Middelstum 29 juli 1787, overleden Noordwolde 8 september 1857, gehuwd Ulrum tussen 1808 en 1811 met Janna Harms Hulsthoff. 18. Jan Jans de Vries,geboren Grijpskerk 3 februari 1754,landbouwer op de boerderij “Tettema” te Uithuizen, overleden Uithuizen 5 juni 1812, gehuwd Uithuizen 21 december 1777 met. 19. Stijntje Jans Berghuis (dochter van Jan Sijmons 33.a., zoon van Symen Jans nr: 32), gedoopt Uithuizen 6 april 1755, overleden Uithuizen 31 januari 1838. uit dit huwelijk: a. Antje Jans de Vries ( zie: 9 ). b. Aldert Jans de Vries, landbouwer op de boerderij “Tettema” te Uithuizen, na 1812, gehuwd met Hillechien Jansenius (van”Breedenborg ” te Warffum ), beiden overleden voor 15 februari 1821. c. Sijmon Jans de Vries. ged ca 1781, landbouwer op de boerderij “Ewkema”, overleden voor 1821, gehuwd met Grietje AljesVenhuis. d. Engeltje Jans de Vries, gehuwd met Rembertus Jans Jeltsema, landbouwer te Oldenzijl. 20. Klaas Eites, gedoopt NN, overleden NN.Ondertrouwt Zuidhorn 3 december 1729 met: 21. Stijntje Duurts, geboren Oldekerk, gedoopt Niekerk 14 juni 1705, overleden. NN. 22. Klaas Meines, gedoopt Noordhorn 26 september 1728, arbeider te Noordhorn, overleden NN, gehuwd Noordhorn 28 maart 1753 met. 23. Koopke Pieters, gedoopt Aduard 15 augustus 1722, overleden NN. 24. Harbert Bruggers, gehuwd, met: 25. Remke Hillenius. 26. Jan Steenhuis, gedoopt Termunten 11 mei 1732 , landbouwer te Termunten. In 1791 en 1792 aldaar Zijlvest, overleden Termunten 5 maart 1805, gehuwd (1) h.c. Termunten 12 mei 1756 met Remske Loerts,dochter van Loert Rigters.gehuwd (2) h.c.Termunten 28 mei 1767 met Eelke Fokkes, dochter van kerkvoogd en zijlvest Focke Nantjes en Anna Richtes, gehuwd op 30 oktober 1760 te Termunten met: 27. Bouwke Jans, afkomstig van Siddeburen, overleden voor 1767. 28. Fokke Loewerts, landbouwer te Weiwerd, overleden voor 1802, gehuwd met: 29: Trijntje Pieters, overleden voor 1802.

e.

Generatie VI. 32.

Symon Jans, gedoopt Menkeweer 11 december 1692, landbouwer op de boerderij “Smeenheem” te Kantens, overleden Kantens 19 januari 1758,gehuwd

67

Kantens 3 maart 1721 met: 33. Stijntje Klaassen (Claessen) gedoopt NN, overleden na 1772. uit dit huwelijk: a. Jan Sijmons gedoopt Kantens 13 augustus 1724 (neemt later de naam Berghuis aan, zie ook onder kwartiernummer 19 ) landbouwer op de boerderij “Ewkema” te Bovenhuizen, overleden Uithuizen ca 24 februari 1802, gehuwd h.c. Uithuizen 15 november 1753 met Engeltje Aybels weduwe van Hugo Raanx, overleden Uithuizen ca 1793. b. Jantien Sijmons (neemt later de naam Berghuis aan ), gedoopt Kantens 3 november 1726, overleden Rottum 3 maart 1780, gehuwd Rottum 1 november 1750 met Pieter Reinders, gedoopt Rottum 20 december 1722, schoenmaker te Rottum, zoon van Reinder Eenjes en Folkertje Peters. c. Cleas Sijmons, gedoopt Kantens 19 december 1728, gehuwd met Swaantje Tobias, zij waren van 1785 t/m 1795meijers op de boerderij “Woestenhuizen” te Stitswerd. d. Reintje Sijmons ( zie: 16 ). e. Trijntje Sijmons, gedoopt Kantens 2 augustus 1733, gehuwd met Willem Eebels. Dit echtpaar kreeg de boerderij “Smedingeheem” te Stitswerd, door vererving van Trijntjes moeder Stijntje Claessens. f. Jacob Sijmons. g. Bouke Sijmons, gehuwd met Meerten Remkes. 34. 35. 36. 37. 38.

39. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 52. 53.

Enne Hendriks, gehuwd Baflo 12 juni 1740 met: Tjaakje Cornelis, gedoopt Baflo 4 april 1717, overleden Baflo 17 december 1781. Jan Allderts, gedoopt Grijpskerk 5 januari 1716, overleden NN, gehuwd Grijpskerk juni 1747 met: Antje Jannes, gedoopt Grijpskerk 7 november 1717, overleden NN. Jan Sijmons, gedoopt Kantens 13 augustus 1724 (zie: 33 a en kwartier 19 ), landbouwer op de boerderij “Ewkema” te Uithuizen, overleden Bovenhuizen ca 24 februari 1802, gehuwd h.c. Uithuizen 15 november 1753 met: Engeltje Aybels, weduwe van Hugo Raanx, overleden Uithuizen ca 1793. Duurt Jacobs, landbouwer op de boerderij “Monnikedijk” te Hoogemeeden, gehuwd met: Agnietje Luurts, gedoopt Niezijl 15 november 1663. Meine Hendriks, gehuwd met: Anje Cornelis. Pieter Hendriks, gehuwd met: Trijntje Hendriks. Hindrik Jans Steenhuis, gedoopt Termunten 6 februari 1707, overleden voor 28 mei 1767, gehuwd Termunten 18 januari 1728 met. Etjen Jans Petrejus van Viquert ( Oost Friesland ).

Generatie VII. Stamvader.

68

64.

Jan Sijwerts, gedoopt ca 1648, landbouwer op edele de heert (boerderij met heerlijke rechten) “ ’t Berghuis” ook wel het “ ‘t Barckhuis” genoemt te Menkeweer onder het cerspel van Kantens, overleden ca 1708. Gehuwd (1) Stitswerd 8 november 1678 met Trijntje Jacobs, gedoopt NN, overleden voor 1690. Gehuwd (2) met: 65. Jantien Reinders, gedoopt NN, overleden na 1711. uit dit huwelijk. a. Sijwert Jans, gedoopt Menkeweer 5 augustus 1691 op ‘t Barckhuis. b. Symon Jans ( zie: 32 en 76 ). c. Trijntje Jans, gedoopt Menkeweer 9 april 1694 op ‘t Barckhuis. d. Jacob Jans, gedoopt Menkeweer 11 augustus 1695 op ‘t Barckhuis, overleden voor 1696. e. Jacob Jans, gedoopt Menkeweer 22 november 1696 op ‘t Barckhuis, overleden voor 1699. f. Jacob Jans, gedoopt Menkeweer 26 februari 1699 op ‘t Barckhuis. Vermoede g. h. j. k. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76.

Luy Jans, gedoopt Menkeweer 31 juli 1700 op ‘t Barckhuis. Boucke Jans, gedoopt Menkeweer 8 januari 1702 op ‘t Barckhuis. Willem Jans, gedoopt Menkeweer 5 augustus 1703 op ‘t Barckhuis. Jan Sijwerts Jans, gedoopt Menkeweer 12 oktober 1704 op ‘t Barckhuis.

Cornelis Jans,gehuwd met: Martje Derks. Allert Jansen, gehuwd met: Aaltje Mensens. Jannes Louwrens, gehuwd met: Klaaske Doewes. Symon Jans, gedoopt Menkeweer 11 december 1692, ( zie 32 en 65 b.) land bouwer op de boerderij “Smeenheem”, overleden Kantens 19 januari 1758, ge huwd Kantens 3 maart 1721 met: 77. Stijntje Klaassen (Claessen), ( zie: 33 ) gedoopt NN, overleden na 1772, uit dit huwelijk: a. Jan Sijmons gedoopt Kantens 13 augustus 1724 (neemt later de naam Berghuis aan, zie ook onder kwartiernummer 19 ) landbouwer op de boerderij “Ewkema” te Bovenhuizen, overleden Uithuizen ca 24 februari 1802, gehuwd h.c. Uithuizen 15 november 1753 met Engeltje Aybels weduwe van Hugo Raanx, overleden Uithuizen ca 1793. b. Jantien Sijmons (neemt later de naam Berghuis aan), gedoopt Kantens 3 no vember 1726, overleden Rottum 3 maart 1780, gehuwd Rottum 1 november 1750 met Pieter Reinders, gedoopt Rottum 20 december 1722, schoenmaker te Rottum, zoon van Reinder Eenjes en Folkertje Peters. c. Cleas Sijmons, gedoopt Kantens 19 december 1728, gehuwd met Swaantje Tobias, zij waren van 1785 t/m 1795 meijers op de boerderij “Woestenhuizen” te Stitswerd. d. Reintje Sijmons ( zie: 16 ). e. Trijntje Sijmons, gedoopt Kantens 2 augustus 1733, gehuwd met Willem Eebels. Dit echtpaar kreeg de boerderij “Smedingeheem” te Stitswerd, door vererving

69

f. g. 78. 79. 80. 81. 104. 105.

van Trijntjes moeder Stijntje Claessens. Jacob Sijmons. Bouke Sijmons,gehuwd met Meerten Remkes. Jacob Duurts,gehuwd met: Riemke Roelfs. Luurt Heines, gehuwd met: Anje Peters. Hindrik Jans Steenhuis, gedoopt Termunten 28 januari 1674, overleden Groot Termunten 14 juli 1706, gehuwd Termunten 4 februari 1700 met: Aafke Everts van Spijk, weduwe van Harm Arents. (Komt voor in de schatregister van de verponding, 1721)

130. ca 131. 208. 209.

Reintie Simons, landbouwer op de boerderij Nieuw-Zuidwenda, van 1665 tot 1701 te Stitswerd, gehuwd met: Bouke Boer. Jan Harmens van Grijzemonniken, gehuwd met: Elske Hindricks van Termunten.

N.B. Van Nijenoort toen tot Nienoord heden! Men zegt wel eens dat iets verslavend werkt, bij genealogische onderzoek is dat zeker het geval. Als men iets heeft gevonden dan wil men nog meer vinden. Nu we zelf ook de genealogie beoefenen, begrijpen we hoe diep de interesse van onze oom ging, die tijdens één van zijn onderzoeken in een familietak, bij het geslacht de Vries te Uithuizen terecht kwam. Ene Jan Jans deVries6, was gehuwd met Stijntje Jans5 (zij had de familienaam Berghuis aangenomen ), en was een kleindochterdochter van Simon Jans1 die gehuwd was Stijntje Claessen2. Die dus de overgrootouders waren van de dochter van Jan Jans de Vries6 en Stijntje Jans Berghuis5, met de naam Antje Jans de Vries4, zij huwde met ene Simon Reintjes Nienoord3 uit Toornwerd. Zijn grootouders waren de hiervoor vermelde Simon Jans1 en Stijntje Claessen2. De vader van Simon Reintjes Nienoord3, ene Reintje Simons7 was dus een broer van Stijntje Jans Berghuis5, de vader Jan Simons8. Uit het genealogisch onderzoek van deze familietak bleek dat hij via het geslacht, de Vries te Uithuizen, weer bij het geslacht Nienoord te Toornwerd terecht kwam. Eén van de vele voorbeelden van wat men met een genealogische term “kwartierverlies” noemt. Zo als uit het voorgaande verhaal van onze oom bleek dit dus ook bij onze voorouders het geval te zijn. Theoretisch gezien zou een ieder van ons omstreeks 1200, niet minder dan zo’n 33 miljoen voorouders hebben. Wanneer we echter bedenken dat het aantal bewoners van Nederland toen niet meer dan enkele tienduizenden kan hebben bedragen, beseffen we dat we ontelbare malen van dezelfde persoon afstammen. Het aantal mannelijke afstammelingen van het geslacht Nienoord was tussen de jaren 1820 en 1920 het hoogst in aantal, daarna verminderde het sterk, de nu nog levende mannelijke afstammelingen zover het ons bekend is ligt in anno 1996 op 9 zielen in Nederland. Buiten ons land komt deze familienaam zover ons bekend is, niet voor. Hiervan is meer als de helft al 50 jaar en ouder. Het aantal vrouwelijke afstammelingen met deze familienaam ligt heden ten dagen hoger. Het is mogelijk dat zij met de huidige wetgeving de familienaam Nienoord, ook als zij gehuwd zijn en kinderen krijgen, deze naam mogen blijven voeren. De auteurs.

70

Pieter Nienoord 1869 -1957 (Blz 53)

71

Dochter Bouwina Nienoord 1906-1930 (Blz 54)

72

Grafstenen van Jan Simon Nienoord en Coopke Duurts begraven op het oude kerkhofje te Menkeweer. (Zie Blz 34.)

73

Jantina Nienoord. blz 46 VIIIe.

Zwaantina Jacoba Nienoord. blz 42 VIb - a

Hein Nienoord. blz 47 IX.c

OudePekela Feiko clockstraat in vroegere tijden, hotel Nienoord is het huis met de drie schoorstenen. (Zie Blz 53.)

74

enclosure page 40 Left Geert Feikens--Klaas Grimmius next to wife Viola Woltje Nienoord and Elso Eizinga

Left Marta Feikens Nienoord--Harm Nienoord-- Mother Geertje Doddema -Jan Nienoord -- Anna Elzinga Nienoord. (Picture taken 1930 or 1931)

VII a Father: Harm Nienoord born: May 5, 1875 Married: October 3, 1902 Died: May 29, 1958 Spouse: Dena DeRaad born: February 10, 1881 Died: October 29, 1955

De Amerikaanse tak Nienoord.

Naar Amerika vertrokken 1903 Harm Nienoord met echtgenote Dena de Raad. (Zie Blz 40 VII a.)

Came to the U.S.A. in 1903. Settled in Iowa for 20 years. Moved to Hollandale, Minnesota in 1924. Harm Nienoord went back to the Netherlands in December 1930 and came back to U.S A. in February 1931. He was a vegetable farmer raising onions and potatoes. Dena DeRaad Nienoord was housewife.

75

Uit dit huwelijk: Generatie VIII a t/m L. Children: a Grace Nienoord Born: February 7, 1903 Married: June 9, ? Died: May 12, 1961 Orvin S. Dale Born: 1906 Died: February 3, 1974 Orvin S. Dale worked as a clerk in the railroad round house in Albert Lea, Minnesota . Later moved to Minneapolis, Minnesota and worked as a Railroad Insurance claim adjuster.

b

Anna Nienoord Born: February 22, 1905 Married: March 31, 1939 Died: January 1, 1987 Henry Boelman Born: July 17, 1896 Died: December 22, 1981 Henry Boelman was a farmer living in Iowa. He raised corn, oats, soybeans as well as cattle and hogs. Anna Nienoord Boelman was a housewife.

c

d

Jan Nienoord Born: August, ? 1906 Died: August 1906 Born in Iowa and lived for 10 days.

John {Jack} Nienoord Born: November 26, 1907 Married: April 17, 1934 Died June 19,1978 Minnie Roelofs Born: April 14, 1911 Died: February 13, 1990 John {Jack} Nienoord lived in Hollandale, Minnesota. He was a vegetable farmer raising onions and potatoes. Moved to Colorado Springs, Colorado later in life. Minnie Roelofs Nienoord was a house wife

76

e

Engel Nienoord Born: February 26, 1910 Married: November 15, 1940 Died: October 9, 1961 Jean Godeke Born: March 19,1919 Still Living Engel Nienoord lived in Hollandale, Minnesota, and was a vegetable farmer raising onions and potatoes until his death. Jean Godeke Nienoord was a house wife as well as finished woodwork, did painting and papering. f

Dena Nienoord Born: October 7, 1911 Married: November 19, 1940 Died: August 7, 1983 Alvin Tavis Born: August 9, 1900 Died: Don’t know. Alvin Tavis worked for Oleson Manufacturing Company in Albert Lea, Minnesota making farm equipment. Dena Nienoord Tavis was a house wife. g

Martha Nienoord Born: May 14, 1913 Married: February 24, 1940 Died: November 19, 1995 Ervin Jensen Born: July 19, 1910 Still Living. Ervin Jensen was a farmer near Clarks Grove, Minnesota, raising corn,oats, soybeans and chickens. Martha Nienoord Jensen was a house wife and also worked in a resturant in Albert Lea, Minnesota. h

Ida Nienoord Born: February 5, 1915 Married: August 23, 1945 Died: September 25, 1987 Orville Johnston Born: June 20, 1912 Died: ? 1988 Orville Johnston served in the U.S. army for a few years. After discharge he was a linotypist for a newspaper in Albert Lea, Minnesota. Ida Nienoord Johnston worked for several years in a resturant in Albert Lea, Minnesota.

77

i

Minnie Nienoord Born: October 18, 1916 Married: October 27, 1956 Died: July 03, 2008 Russell Lerum Born: December 22, 1911 Died: August 20, 1987 Russell and Minnie Nienoord Lerum owned and operated a couple resturants in Albert Lea, and Ellendale, Minnesota. j

Harm Nienoord Jr. Born: June 8, 1918 Married: June 10, 1943 Died: February 14, 2007 Ione Michaelson Born: September 6, 1922 StillLiving Harm Nienoord (VIIa) did some vegetable farming in Hollandale. Minnesota, raising onions, potatoes and cabbage. Moved to Ackley, Iowa in 1959. Harm Nienoord Jr. worked for John Deere Tractor Factory in Waterloo, Iowa. Ione Michaelson Nienoord worked as a bookkeeper at the Ackley State Bank, in Ackley, Iowa. k

Nancy Nienoord Born: July 30, 1920 Married: October 10, 1945 Died: January 8, 1992 Viggo Christensen Born: September 23, 1910 Died: February 23, 1973 Viggo Christensen worked for Queen Stove Works in Albert Lea, Minnesota, making stoves and heaters. Nancy Nienoord Christensen worked in resturants and later bought her own Cigar store and resturant. L

Viola Nienoord Born: December 18, 1922 Married: January 29, 1953 Died: August 28, 2013 Henry Schweertman Born: August 12, 1915 Died: January 19, 1973 Henry Schweertman was a farm hand in Iowa. Moved to Hollandale, Minnesota, worked for Wilson Meat Packing Plant in Albert Lea, Minnesota. Viola Nienoord Schweertman was a housewife and later worked for Hollandale Marketing Association in Hollandale, Minnesota.

78

Jacobus en Trientje Nienoord zie Blz 42 (Grafsteen op Menkeweer Foto 1994)

79

Jan Jacobus Nienoord I (zie Blz 42)

80

Jan Jacobus Nienoord II (zie Blz 42)

81

Deel III De boerderijen

82 35. Jaagpad 5, Middelstum. (Schuilenborg) Garagebedrijf, oppervlakte 0.45.00 ha. Eigenaar/bewoner: Siemon Pieter Winter.

Deze provincieplaats, afkomstig van het klooster Sint Annen, werd in 1768 41¾ grazen groot genoemd. Meijers van de provincie waren: 1595- Sywert Janssen, na 1614 zijn weduwe 1620- Jan Siwerts en Ave. Na 1638 de weduwe van Ave 1644- Willem Tyssen 1645- Tys Annens en Anna. Na 1656 de weduwe Anna 1668- Jacob Tyssens en Dieuwerke 1689- Anne Thies en Cornelisje. In 1690 borgde Symen Tammes voor 2 jaren achterstallige huur. 1710- Jan Hindriks en Cornellisje 1716- Bene Jans en Martje Annes. In 1752 werden hun kinderen Jan en Anna Benes ingeboekt als meijers, echter in 1755 werd Bene Jans in het register van grastallen van de Toornwerder eed nog als meijer genoemd van 44 grazen provincieland. In 1755 was er een boedelscheiding tussen de kinderen van Bene Jans en Martje Ennes, maar in deze akte wordt geen boerderij genoemd. Ze overleed op 22 april 1769 op 36-jarige leeftijd. De zoon Sjabbe Benes huwde op 2710-1771 met Rixte Luppen van Stapelmoor in Ostfriesland. De provincie verkocht de eigendom van de plaats in 1768 aan de solliciteur Van Kruissen, waarschijnlijk voor de r.k. kerk van Bedum. Mogelijk was de koper een broer van Bernardus Josephus van Kruissen, die pastoor was in Bedum van 1765-1779. In 1584 verkochten Cornellis Pieters en Reinder Jacobs, als “roomsgezinde armbesorgers”, de eigendom aan Reintje Symens en Jantje Ennes te Toornwerd.

De plaats was toen nog steeds onder beklemming in gebruik bij Sjabbe Benes. Bij de boedelscheiding in 1816 door de erfgenamen bleek dat de “halfscheid” toebehoorde aan Enne Cornelis (oomzegger van Jantje Ennes nr_. 83). De andere helft werd toebedeeld aan Enne Reintjes Nienoord. Hij verkocht zijn helft aan Tjark Hendrik van Zuiden (nr. 36) en Cornelis Everts van der Molen, koornschipper te Toornwerd. De plaats werd in datzelfde jaar in drieën verdeeld. Het oostelijk deel behield Enne Cornelis Knol en het westelijk deel ging naar boerderij nr. 36. C. E. van der Molen behield de behuizing met 13 grazen land. Hij was omstreeks 1790 geboren te Uithuizermeeden en was gehuwd met Harmtje Jans Schipvaart. In 1836 kocht Van der Molen ruim 21½ bunder land van de weduwe van Jan Pieters Haak, de koornschipper, die woonde op de plaats waar nu het café staat te Fraamklap. Dit land, vroeger 5 grazen groot; was als los land in diverse handen geweest. Harmtje Schipvaart overleed in 1841 op 69-jarige leeftijd en C. E. van der Molen hertrouwde met Elisabeth van der Kooi, geboren op 1-4-1815. Hij overleed op 27-7-1866. Bij de boedelscheiding in 1875 werd de plaats toebedeeld aan de oudste zoon Berend Cornelis van der Molen, die huwde met Fenna Bos. Ze verkochten de boerderij in 1918 aan Anje Kuipers, weduwe van Kornelis Willems Biewenga (nr. 34). Zij voegde bijna l½ ha land aan de boerderij toe. Na haar overlijden op 17-2-1923 werd de boerderij geërfd

83

door haar dochter Grietje Biewenga, gehuwd met Dirk Prins, predikant te Donkerbroek. Ze is op 30-5-1931 overleden en bij de boedelscheiding in 1932 werd de boerderij toegewezen aan haar zoon Cornelis Prins. Deze stierf op 16-2-1942, ongehuwd, en liet als erfgename achter zijn zuster Anje Hilda Prins. Zij verkocht de behuizing met ruim 6 ha land aan Derk en Aafke van der Laan, pachters sinds 1942. Vóór hen waren zijn ouders, Luitje van der Laan en Zwaantje Wieringa pachters.

A. G.·Prins verkocht de door C. E. van der Molen in 1836 en de door Anje Kuipers in 1918 toegevoegde percelen aan de V.S.G. Derk van der Laan en zijn vrouw verkochten de boerderij in 1970 aan Siemon Pieter Winter, gehuwd met Maria Annechiena Oosterhof. Na het overlijden van S. P. Winter op 2-7-1975, werd de behuizing in 1977 bij boedelscheiding aan de jongste zoon Siemon Pieter Winter en het land aan de oudste dochter Grietje Oostinga-Winter (nr. 29) toegedeeld.

In 1784 sprak men van “een binnenhuis en agterhuis”. Het is wel mogelijk dat de behuizing vroeger zuidelijker stond. Op de kaart is nog wel een heemstede te herkennen. Kornelis Everts van der Molen en Elisabeth van der Kooi verbouwden de boerderij in 1857. Op de kadastrale minuut staat het Hooimaar niet als zodanig aangegeven. In 1816 werden er echter wel duidelijke afspraken gemaakt over het onderhoud ervan. Later is het kennelijk verbreed en in kaart gebracht.

84 44. Stitswerderweg 21, Middelstum. Oppervlakte: 22.27.30 ha, waarvan 1.50.00 ha erf en wegen. Veebedrijf. Eigenaar: Felix Bernard Hying. Gebruikers en eigenaars/bewoners van de behuizing en 2 ha land: Klaas Albert Pastoor en Geertruida Jantina Elema.

Jan Berents was beklemde meijer in 1713 en in 1725 Jan Doornbos en zijn vrouw Trijntje Jans. De laatsten lieten in 1725 een zoon Cornelis Doornbos dopen (nr. 45) en in 1729 een zoon Reiner. Reynder Dorenbosch huwde in 1760 met Trijntje Melis. Bij de boedelscheiding in 1761 tussen de kinderen van Jan Dorenbosch werd de plaats toegedeeld aan Riender Dorenbos en Trijntje Melys. Hun dochter Trijntje Reinders Dorenbos huwde in 1785 net Ritze Derks, zoon van Derk Krijns en Martje Clasens (nr. 40). Op 15-4-1785 werd hun huwelijkscontract opgemaakt en op dezelfde dag een “Uit en afcoopbriev” waarin de scheiding werd geregeld tussen R. Dorenbos en T. Reinders als erfgenamen van de overleden T. Melis. Bepaald werd dat Dorenbos de boerderij aan zich zou houden en dat zijn dochter 1600 gulden, het middelste bedde, het halve linnen en een best schaap zou hebben. De bruid en bruidegom kwamen bij hun vader inwonen en bleven er werken voor 50 gulden per jaar. Volgens het overlijdensregister van Middelstum en Toornwerd stierf Reinder Doornbos uit de zoogenaamde ander Wereld op 13-3-1800, nalatende eene dochter. Trijntje Reinders, huisvrouw van Ritze Derks Doornbos werd op de 9de van de lentemaand 1810 begraven en R. D. Doornbos is overleden op 19-2-1820. In het jaar daarop verkochten hun kinderen de boerderij aan Symon Eibes van der Leide. Hij was in 1818 gehuwd met Henderika Reintjes Nienoort , geboren te Toornwerd, dochter van Reintje Siemens en Jantje Ennes (nr. 85). Hun doch-

ter Anje Siemens van de Leide is in 1855 gehuwd met Edze Sikkema. Symen Eibes van der Leide stierf op 1-9- 1857. E.P.Sikkema en A. S. van der Leide werden in 1858 als beklemde meijers ingeboekt. A. S. van der Leide is reeds het daarop volgende jaar overleden op 40-jarige leeftijd. Haar weduwnaar verkocht de boerderij publiek in 1862. kopers werden Harm Hendriks Smit, zoon van Hendrik Harms Smit en Jantje Pieters Zuidhof (nr. 49), en zijn vouw Zwaantje Roelfs Haverkamp. Hun zoon Hendrik Smit kwam na zijn huwelijk met Albertje Hartman in 1891 op de boerderij wonen. Op 26-10-1902 stierf Z. R. Haverkamp en H. H. Smit verkocht de boerderij publiek in 1904. Hendrik Smit woonde daarna op boerderij nr.26. Remmelt Hendrik Bouwsma, zoon van Hendrik Bouwsma en Bouktje de Boer te Marum, werd koper. Hij huwde in 1905 te Kloosterburen met Tetje Kuipers. Hun enige zoon Jacob Hendrik Bouwsma, geboren-in-1908 huwde op 2411-1937 te Grootegast met Sytske Stiksma. Ze gingen op de boerderij wonen. Na het overlijden van R. H. Bouwsma op 28-11-1957 en T. Kuipers op 9-4-1958 erfde Jacob Hendrik Bouwsma de boerderij. Hij verkocht de plaats in 1971 aan de V.S.G., die de boerderij verpachtte aan Jakob Pastoor en zijn zoon Klaas Albert Pastoor (nr. 40). In 1973 kochten ze de behuizing met bijna 2 ha land van de V.S.G. De V.S.G. Holding verkocht het land in 1980 aan Felix Bernhard Hying te Sudlohn. Klaas Albert Pastoor bleef pachter.

85

86 46. Stitswerderweg 30, Stitswerd. Oppervlakte: 23.58.00 ha, waarvan 0.50.00 ha erf en wegen. Veebedrijf. Eigenaars van de landerijen: V. S. G. Eigenaars gebouwen en 0.35.00 ha: Klaas Huizinga. Bewoners/pachters: Menne Huizinga en Siebrig Bol.

Na de secularisatie van de kloostergoederen werden de volgende provinciemeijers ingeboekt: 1595- Heyndrick Reers 1602- Albert Hindricks en Trijne 1632- Garbrand Pieters, eerst gehuwd met Trijne en later met Grietje 1674- Mencke Alberts en Trijntje 1680- Jan Sywerts en Trijntje 1710- Frerik Pieters, eerst gehuwd met Trijntje, later met Jantje Rienders. 1740- Luie Jans en Gertruida Hindriks. Luitje Jacobs en Harmtje Everts werden in 1752 ingeboekt als meijers. Hun dochters noemden zich later Berghuis. Ze werden opgevolgd door Jan Freerks Hoving, zoon van Freerk Hoving en Martje Jans, landbouwers te Ten Boer, gehuwd met Kunje Luitjes Berghuis. Hij was reeds eerder gehuwd geweest met Aaltje Jans. Na het overlijden van K. L. Berghuis hertrouwde de weduwnaar met haar zuster Jantje Luitjes Berghuis, die eerder getrouwd geweest was met Jan Aukes. De dochter van J. F. Hoving en K.L . Berghuis, Margien, huwde met Johannes Sikkes Zuiderhoek, metselaar te Dalfsen. Ze stierf in Groningen na de geboorte van haar zoon Sikke Martinus Hoving Zuiderhoek. Na de dood van J. F. Hoving op 30-9-1824 en van J. L.

“

hui g r Be

s”

Berghuis op 5-2-1826 werd in 1829 boedelscheiding gehouden. De boerderij werd toegedeeld aan Sikke Martinus Hoving Zuiderhoek, die in 1828 gehuwd was met Jantje Jans Woest, dochter van Jan Sikkes Woest en Martje Ritzes (nr. 39). Op 13 december 1845 gaf S. M. Hoving Zuiderhoek aan burgemeester Plaat van Kantens te kennen dat hij en zijn vrouw zich wilden vestigen in Middelstum. Ze gingen wonen op de boerderij van haar ouders. In 1850 verkochten ze “Berghuis” aan Jacob Harms Boer, zoon van Harm Jacobs Boer en Jantje Rit zes Doornbos, landbouwers te Wirdum, en een neef van Jan Jans Woest. Hij was gehuwd met Geertruida Jurjens Mulder, dochter van Jurjen Geerts Mulder en Jantje Everts Elema (nr. 37). In 1895 verkochten Jacob Boer en Geertruida Jurjens Mulder hun plaats in twee percelen. De behuizing en het land ten westen van de Stitswerderweg (de oude provincieplaats) werd verkocht aan Hendrik Bosch en Jantje Wieringa en het land ten oosten van de weg werd verkocht aan Hendrik Nieweg, predikant te Zuidwolde, en zijn vrouw Renske de Boer. Ze verpachtten de boerderij aan R. Bödeker. In 1896 werd de boerderij doorverkocht aan Jantje Maathuis, weduwe van Harm Evert Rookmaker te Bellingwolde. De huurovereenkomst bleef bestaan. Na het overlijden van J. Maathuis op 2-2-1933 werd de boerderij door de erfgenamen

87

publiek verkocht. Koopster werd de medeërfgename Jantje Rookmaker. Ze is overleden op 6-8-1973, waarna haar erfgenamen de landerijen verkochten aan de V.S.G., die tevens de eigendom kocht. Pachters van de boerderij en/of landerijen waren sinds 1895: 1895- Rengo Jan Bödeker en Aafke Weg 1904- Willem Luitjens (overleden 1904) en Bouwina Oudman 1906- Roel Smit en Aaltje te Bos 1907- Jan Siebinga en Willemke Snip (vertrokken naar Noord Amerika) 1910- Jurjen Geert Tijks en Margaretha Bolhuis (zie ook de nrs. 33 en 42) 1913- Pieter Venema en Trientjé Brink (zie ook nr. 104) 1934- Klaas Huizinga en Isabella Margaretha van Rhee. Klaas Huizinga kocht in 1956 de behuizing met de volle

eigendom van erf en grond ter grootte van ruim 35 are van Jantje Rookmaker als meijerse en van Hilje Torringa, weduwe van mr. H. Rogaar als eigenaresse. De rest van het land bleef onder beklemming in gebruik bij Jantje Rookmaker. Het bedrijf werd in 1958 overgenomen door Menne Huizinga en Siebrig Bol. De boerderijen nrs. 46,47 en 48 behoorden vóór de secularisatie van de kloostergoederen in 1594 toe aan de Benedictijner abdij Sancti Juliani te Rottum. Het voorwerk van dit klooster was “Berchuis”. De heemstede van het voorwerk is nog te herkennen en is op de Monumentenlijst geplaatst. Van Berghuis zijn weinig gegevens bewaard gebleven. In een kopie van een akte uit 1503 wordt vermeld dat er eens een kwestie was over het onderhoud van de brug in Onderdendam. Deze was defect geraakt en men wist niet wie

88

onderhouds-plichtig was. Men had daartoe -”dije tuijgen toegeeijschet die dat kundich waren, wel dije brugge plach toe maken als zalige Hayko, die toe Berrichhuijs plach toe woenen en ander olde Luijden, dije dat kundich weren, wel dije brugge in voertijden gemaket hadde”Bepaald werd dat de landerijen ten westen van de Stitswerderweg, van Onderdendam tot Usquert “schot” (belasting) moesten betalen en dat -”die drije voerwarcken, als Suijdtwende, Berchuijs, Rewolt boorden dat Schot van de Zijlrechters, ende lieten die brugge maken ende deden dije zijlrechters rekenschap van der bruggen” Er wordt niet aangegeven of de voorwerken zelf ook schot moesten betalen. Doorgaans waren de kloosters vrij van en weerplicht. Een uitbreiding van kloostergoederen w as de overheid dan ook een doorn in het oog, immers de landerijen kwamen daardoor “in de doode hand” d.w.z. ze brachten geen belastingen meer op. Wèl werd in de akte nog een regeling vermeld van 2 zijlen te Onderdendam: -”Item dije Zijll nha Roewolt, dije plegen toe maken dije drije vorwarcken sulfs: als Suijdtwende, Roewolt Barchuijs Item Menkeweerster zijl (nu Scheeftil) plach toe maken Suijdtwende ende Berchuijs”

Een uithof of voorwerk was een boerderij, bewoond door lekebroeders die onder leiding van een grangarius het erbíj behorende land bebouwden. Na 1594 werden de drie boerderijen aanvankelijk verhuurd door de provincie. Na 1618 werd boerderij nr. 47 door de Ommelanden verhuurd. De huidige boerderij omvat de voormalige provincieplaats ter grootte van ruim 45 grazen. De eigendom werd in 1769 door de provincie verkocht aan Hindrik Hindriks en Hilje Eyes. Luitje Jacobs en Harmtje Everts waren toen beklemde meijers. In 1755 was Luitje Jacobs ook nog meijer van 23 grazen land aan de oostzijde van de Stitswerderweg. Drie grazen hiervan vielen onder de Canster Eedt en 20 onder de Toornwerder Eedt. De herkomst van deze stukken land is niet bekend. Er bevinden zich daar nog twee heemsteden waar mogelijk een behuizing stond waar het land bij hoorde. Bij de boedelscheiding in 1829 werden deze percelen land “de Neerbille” genoemd

Berghuis 1832

Van de behuizing vóór 1832 zijn geen omschrijvingen bewaard gebleven. De kadastrale minuut geeft aan hoe de oude plaats er in 1832 uit zag. Jacob Harms Boer en Geertruida Jurjens Mulder bouwden omstreeks 1870 een nieuwe boerderij aan de Stitswerderweg. In 1966 werd deze behuizing door brand verwoest. Klaas Huizinga en zijn zoon Menno Huizinga bouwden in plaats daarvan een nieuwe schuur met een los staand woonhuis.

1870

89 48. De Delthe. Stitswerderweg 32, Stitswerd. Oppervlakte: 39 ha, waarvan 0.65.00 ha erf en wegen. Eigenaars/bewoners: Hindrik Klaas Huisman en Siertje van Dijk.

Deze provincieplaats, afkomstig van het klooster Juliana te Rottum, was in 1655 negentig grazen groot. De plaats heeft waarschijnlijk ooit één geheel gevormd met “Berghuis” (nr. 46). Huurders van de provincie waren: 1595- Lumme Ipens 1602- Tjaert Jacobs 1608- Luy Aylckens en Martje 1655- Jan Haykens, die later huwde met Cornellisje 1674Rienck Berends en Cornellisje. Hun kinderen huurden de plaats in 1685. 1689- Tymen Coens en Cunje 1725- Jan en Tietje Timens. Later waren Cunje, Aaltje en Timen Jeltes huurders. Ze werden in 1746 opgevolgd door Gerhard van der Tuuk, geboren te Leermens in 1716. Hij was eerst koopman in Veendam en huwde in 1739 met Swaantje Derks Bonthuis. Ze kochten in 1767 de eigendom van de plaats van de provincie. Van der Tuuk stierf op 5-12-1796 en zijn vrouw op 13-121796. Ze werden opgevolgd door hun zoon Pompéjus van der Tuuk, gedoopt op 3-2-1760. Hij huwde met Nieske Simons van Dijk; ze zijn resp. overleden op 20-11-1826 en 7-6-1823. Hun dochter Swaantje van der Tuuk huwde in 1819 met Jacob Everts Elema, de oudste zoon van Evert Jacobs Elema en Seike Jans Sikkema (nr. 37). Ze stierf reeds op 13-12-1826. Jacob Everts Elema en zijn zwagerSimon Pompéjus van der Tuuk verkochten de

boerderij in 1841 aan Jan Siemons Nienoord en Koopke Duurts. Hij en zijn vrouw zijn resp. overleden op 19-1-1852 en 3-2-1859. Bij de boedelscheiding in 1861 werd de boerderij toegewezen aan de zoon Jan Jans Nienoord, gehuwd net Hendrina Jans Ploegh. Zij werden opgevolgd door hun oudste zoon Jan Nienoord, die in 1908 trouwde met Grietje Hylkema. Ze verkochten de boerderij publiek in 1909. Zijn broer Hendrik Jan Nienoord gehuwd met Anje van der Tuuk, werd koper tot 1922 bewoonden ze zelf de boerderij, daarna werd die verpacht. De eerste pachter was Meindert Frielin , gehuwd met hun dochter Henderina Jacoba Nienoord ze vertrokken later naar Stitwerd nr.(nr.107) Van 1932 tot 1934 werd de boerderij verpacht aan Hielke Brouwer. Na 1934 waren Arend Koenes en Wietske Top pachters. Hendrik Jan Nienoord verkocht de boerderij in 1937 aan de V.S.G., die van 22 ha de bovengrond heeft afgegraven. In 1951 ruilde de V.S.G. de boerderij met de boerderij “Langeveld” onder Ezinge van Harm Westers en Trijntje Stol. Na het overlijden van Trijntje Stol op 10-8-1960 werd een boedelscheiding gehouden in 1961. Hun dochter Anna Megriet Westers, gehuwd met Harry Dirk van Hoorn, verkreeg de boerderij. In 1975 ruilde ze enkele perceeltjes grond met Fedde Hellinga (nr. 47) naar aanleiding van de nieuw gegraven tocht naar het nieuwe gemaal. Arend Koenes en Wietske Top werden in 1969 als pachters

90

opgevolgd door hun zoon Hendrik Koenes, gehuwd met Annechiena Alberdina Dijkstra. Ze kochten de boerderij met een gedeelte van het land in 1979. De familie Van Hoorn hield ruim 9 ha land, gelegen aan de Stitswerderweg, aan zich. Deze percelen bleven in pacht bij Hendrik Koenes. In 1982 ruilden ze hun boerderij met die van Hindrik Klaas Huisman en Siertje van Dijk te Winsum. Het gepachte land hielden H. Koenes en A. A. Dijkstra aan zich.

De behuizing is na 1832 niet meer in kaart gebracht. 1 - tuin 2 - boomgaard 3 - huis en erf 4 - gracht 5 - weiland

91 58. De Andere Wereld. Stitswerderweg 15, Middelstum. Oppervlakte: 41.28.90 ha, waarvan 1.55.00 ha erf en wegen. Veebedrijf. Eigenaar: Wiert Pauwel Omta, gehuwd met Grada Nijkamp. Pachters: J. Prins & zn, Winsum. Bewoners: Ietse Jan Pestoor en Afina Christien Ellen.

De plaats bestond vroeger waarschijnlijk uit 2 afzonderlijke boerderijen. Ten noorden van het huidige heem is dit nog als een verhoging in het terrein te herkennen. Het zuidelijk deel van de plaats, gelegen in de gemeente Middelstum was vroeger de provincieplaats “Sickemaheerd”, afkomstig van het klooster Essen. Deze plaats was ongeveer 60 grazen groot. De plaats ten noorden ervan was 40 grazen groot en viel onder de Canster eed van de schepperij Ewsum. Het is niet bekend wanneer de behuizing verdwenen is. Symon Janssen huurde de provincieplaats in 1597. Hij werd in de jaren 1614, 1617 en 1618 aangenomen als eigenerfde landdagcomparant. 1614 werd Johan Symons huurder. Uit het voorgaande kan wellicht geconcludeerd worden dat de combinatie van de twee plaatsen uit die tijd stamt. In 1620 werden Helmich Hoykens en Geertje meijers. Hij was in de jaren 1629, 1630, 1632 en van 1634 tot 1642 landdagcomparant als gevolmachtigde van Toornwerd. Ze werden in 1645 als meijers opgevolgd door Doe Everts en Bouwe Helmichs Doe Everts was landdagcomparant en stierf in 1670. Op zijn graf stond “Doede Everts van Sickemaheert van Middelstum”. Ook hier weer een aanwijzing voor de combinatie van 2 plaatsen. De volgende meijers werden Sicke Memmes en Bouwe in 1674. Hij was landdagcomparant in de jaren 1677, 1681, 1683 en 1685. In 1692 werd de plaats gehuurd door Doe Everts en Hilje en in 1716 door Eysse Hendriks en Hille Cornelis. Ze werden in 1728 opgevolgd door Sicke Memmes en Grietje Boelens. Sicke

Memmes stierf in 1739 op 37-jarige leeftijd. Grietje Boelens hertrouwde met Jan Clasens. Ze verkochten de boerderij in 1756 aan Jan Pieters Zandt en Hilje Sickes en kochten daarna een boerderij in Garsthuizen. Zij verkochten de plaats in 1765 aan Jan Berents en Anje Rienders en kochten boerderij nr. 61. Anje Rienders was de jongste dochter van Riender Allerts en Iedje Simens (nr. 59). Ze huwde in 1757 met Jan Berents van Adorp. Hij was in de jaren 1788, 1790, 1792 én 1794 landdagcomparant als gevolmachtigde van Toornwerd. Hij stierf in 1797 en Anje Rienders verkocht de boerderij in 1809 aan haar zoon (zie ook nr. 59). Riender Jans van Toornwerd huwde in 1807 Bouwke Freerks van Westerwijtwerd. Hij stierf reeds in 1810 en is ,,den 5e lentemaand” te Toornwerd begraven. In 1811 trouwde Bouke Freerks (van Dellen) met Cornelis van der Tuuk, zoon van Jan Arnold van der Tuuk en Tietje Cornelis Bolt (nr. 61a). B. F. van Dellen en C. van der Tuuk ruilden hun plaats in 1818 met die van Douwe Jacobs Elema (nr. 61). Na de dood van zijn eerste vrouw Antje Valks Bolt in 1820 vertrok D. J. Elema naar Zandeweer. In 1826 verpachtte hij de boerderij met ruim 27 bunder land aan Jan Tjaarts Rijkels en zijn vrouw Stijntje Simens Nienoort. D.J. Elema stierf in 1827 te Zandeweer. Bij de publieke verkoop in 1839 werd de boerderij gekocht door Tamme Sijgers Huizinga en Martha Doewes Elema, dochter van D. J. Elema en Antje Valks Bolt. Ze kochten in 1857 óók nog

Sickemaheerd.

92

boerderij nr. 59. Bij de boedelscheiding in 1887 na de dood van T. S. Huizinga in 1886 werd de boerderij toegedeeld aan de zoon Douwe Huizinga. Hij was in 1871 gehuwd met Eltje Huizinga. D. Huizinga is overleden in 1905 en in hetzelfde jaar werd de boerderij bij boedelscheiding toegewezen aan zijn dochter Maike Huizinga, gehuwd met Jannes Arend de Boer, landbouwer te Onderwierum. Vervolgens waren bedrijfsleiders of pachters: vanaf 1905 - Herman Sietsema en Antje Kremer; vanaf 1911 - Wigger Sietsema en Willemina van Maar; vanaf 1916 - Harm Zuidema en Geertje Wiersum; vanaf 1931 - Menne Menninga en Geertruid Poppema en vanaf 1933 - Hindrik Tjarko ten Have en Eltje Houwina de Boer. De laatsten kochten de plaats in 1937 van haar ouders. In 1963 werd de boerderij verkocht aan Menno Hendrik Omta en Roelfke Henderika Kuipers (zie ook nr. 61). In 1977 nam Wiert Pauwel Omta het bedrijf over van zijn ouders. Hij verhuurt de plaats aan Jelle Prins en zonen te Winsum

93 GroteGeert te Kantens.

Kantens heeft een standerd-roggemolen gehad, die echter volgens de eerder genoemde resolutie van 25 juni 1628 moest worden afgebroken. Een resolutie van gedeputeerde staten van 15 augustus 1653 besliste, dat de standerdmolen van Stitswerd moest worden overgebracht naar Kantens, deze molen had een koppel rogstenen en een vlucht van 64 voet, en stond evenals zijn voorganger aan de westzijde van het dorp. In 1765 werd deze molen gebruikt door Okke Menkes en Grietje Pieters. De erven Okke Menkes verkochten de molen in 1795 aan Jacob Klaassens en Antje Derks. In 1825 echter was Menke Okkes mulder, kennelijk een zoon van de genoemde Okke Menkes, hij had in 1811 de naam Stuivinga aangenomen. In 1825 nam Okke Menkes Stuivinga de molen over, hij liet hem afbreken in 1849. Stuivinga bouwde een nieuwe achtkante bovenkruier met stelling; hout op een stenen onder- en tussenstuk en waarschijnlijk ook een houten kap. In 1862 was H. A. Scholtens mulder en later A. P. Allersma. Afbraak van deze molen geschiedde omstreeks 1872. De sarrieshut, woning van de provinciale ambtenaar voor de belasting op het gemaal, staat nog. Ten zuiden van Kantens, aan de westkant van het Boterdiep werd in 1862 een achtkante koren- en pelmolen gebouwd voor de gemeenteontvanger H. H. Hoving. Deze stellingmolen kreeg een stenen tussen- en onderstuk, het bovenstuk en de kap waren van hout. Omstreeks 1864 was J. J. Beukema de eigenaar en omstreeks 1877 werd het bedrijf overgedaan aan de laatste eigenaar Luitje Kornelis Wiersum. Volgens Tilbusscher werd de molen in 1889 afgebroken, om in Rasquert als pelmolen te worden herbouwd; hij vermeldt ook de laatste verplaatsing van deze molen, naar het Beneden Dwarsdiep in Veendam. De nu nog bestaande pel- en korenmolen vinden we in het noorden van Kantens, aan de westkant van het Boterdiep. Het is een grote achtkante bovenkruier met stelling en een vlucht van 77 voet. Hij heeft een met riet gedekt achtkant op een stenen onderstuk; de geasfalteerde houten kap was oorspronkelijk eveneens met riet gedekt. De molen was in 1819 als lage stellingmolen (28 voet) gebouwd door Simon Nienoord, terwijl Jan Ri jkels medeeigenaar werd. In 1821deden zij het bedrijf over aan Freerk Jans Mulder, gehuwd met Alstje Jans Hoving. Hij had naast de vijf grazen bij de molen nog 20 grazen land in gebruik, die hij in datzelfde jaar met een behuizing had gekocht van de kastelein Hindrik Jacobs Bulthuis. Na de dood van Mulder hertrouwde zijn weduwe met molenaar Albertus Cost. Hij werd in 1842 weduwnaar en hertrouwde met Grietje Hein. In 1852 werd de molen omhooggebracht tot een stellinghoogte van 38 voet. Aan dit feit herinnert een gedenksteen boven de toegemetselde westelijke ingang: “Toen men 1818 telde En onze Heer mij hier stelde Ben ik na een tijd van dertig jaar Doorstaan van stormen en gevaar Verhoogd hierondert mijne stelling Van ruim drie ellen.” In 1864 werden Albert Geert Fongers en zijn echtgenote Geeske Harms Lanting kopers van het bedrijf. De beschrijving luidde toen: “eene welingerigte goed

onderhouden en van alle acommoditeiten ruim voorziene behuizing met schuur en stalling, twee bijschuren en hut alsmede een kapitale hecht sterken van steen opgetrokken ruime rogge- en pelmolen staande en gelegen aan het provinciale trekdiep en groote straat te Kantens”. Fongers kwam van Bedum en vertrok in 1871 naar de Stad, waar hij een smederij had. aan het Nieuwe Kerkhof; dat was het begin van de latere Fongers’ Rijwielfabriek aan de Hereweg. Fongers verkocht in 1871 de molen met de behuizing met 15 are grond, waarbij Sikke Berends Smedema eigenaar werd; hij was gehuwd met Siemondina Borgman. In 1898 werd Berend Sikkes Smedema, gehuwd met Jantje Luursema, opvolger. In 1912 werden behuizing, stalling en de molen met ruim 19 are verkocht aan Geert Nienhuis, gehuwd met Jantina Hermelina Bos. Ze woonden tot 1948 op het bedrijf. Toen G. Nienhuis in 1952 overleed, volgde zijn zoon Pieter hem 4 jaar later op; hij is gehuwd met Anna Vos. Ze bleven bewoners tot 1974; in 1970 nam de gemeente Kantens de molen over. De molen, genaamd “Groote Geert”, die in 1963 voor het laatst had gedraaid, is in de j aren 1979-1980 gerestaureerd en vervolgens feestelijk weer in gebruik genomen.

94 70. Framaheerd. Huizingerweg 2, Huizinge. Oppervlakte: 69.74.41 ha, waarvan 1.77.01 ha erf en wegen. Akkerbouw. Eigenaar: Hendrik Elema, gehuwd met Agathe Kwint. Bewoners en gebruikers in maatschapverband: Aldert Elema, in 1980 gehuwd met Anneke Wiersma.

De Framaheerd bestaat uit drie verdwenen boerderijen, die in het begin van de l9de eeuw door Reint Sjabbes Bos samengevoegd zijn tot de huidige boerderij. De gebouwen werden in 1875 verplaatst naar de tegenwoordige plaats. Ze stonden eerst aan de vroegere kleiweg, die de verbinding vormde tussen Middelstum en Garsthuizen. De Framaheerd herinnert aan de Fraamborg die in 1739 werd verkocht om te worden afgebroken. Alleen het schathuis bleef staan. Het klokje van de borg werd verkocht voor f 22. Het schathuis vormde waarschijnlijk het begin van de heerd, in 1745 bestaande uit hoven, singels en het oude appelhof, met 34 grazen land. Willem Christiaans vertrok in 1731 voordat de huurjaren om waren en moest daarom f 10 boete betalen. Geert Jans volgde hem op. In 1776 werd de plaats mandelig gebruikt. Cornelis Egberts, gehuwd met Tietje Wigbolds, had 20½ grazen en Bonne Clasens 13½ grazen in gebruik. De vaste huur van totaal f 176 kwam toe aan de heer G. Alberda van Dijksterhuis. Bonne Clasens, gehuwd met Hindrikje Wibbes, kocht in 1755 een boerenplaats met 66 grazen land van Michiel

Jans en zijn dochter Klaaske Michiels. In 1800 verkocht Bonne Clasens het geheel aan Reint Sjabbes Bos, gehuwd met Anna Klein. Volgens Van Winters lijst van hoogstaangeslagenen bezat hij in 1809 84½ grazen land. In 1821 kocht hij er een boerderij met 22 grazen bij . Deze boerderij, Halfwegen genoemd, lag ongeveer daar waar de Huizingerweg een scherpe knik maakt in de richting van Huizinge. De eerder genoemde kleiweg liep hier recht door en ging met een wijde boog om het borgterrein naar Huizinge. De meijers van dit bedrijf waren voor 1786 Jan Koerts en Liefke Willems. Hun zoon Barteld Jans kocht het in 1786, mede onder voorwaarde dat hij zijn ouders zou onderhouden naar standesgelegenheid. Barteld Jans en Steintje Clasen verkochten hun bezit in 1792 aan Harke Waldrix, zich later noemende Halfwegen, gehuwd.met Hendriktien Alberts. De plaats bestond uit 14 grazen pastorieland en 8 grazen praebendeland van de kerk van Middelstum. Een preabende is een kerkelijk fonds, waarvan de opbrengst wordt uitgekeerd aan een priester, als vergoeding voor bepaalde diensten. In 1821 volgde de verkoop aan R. S. Bos. De gebouwen zijn na 1832 afgebroken.

95

Door vererving kwam de boerderij met 84½ grazen in handen van Krijn Jans Klein, gehuwd met Geertje Udes Bolt. Dit echtpaar verkocht de boerderij in 1865 aan Tjaard Jacobs Ritsema (½ vererving) en echtgenote Geertje Jeltes Dijkstra. Zij bouwden in 1875 de huidige boerderij. De zoon Jelte Dijkstra Ritsema, gehuwd met Grietje Bouwman, verkocht de boerderij in 1880 aan Hendrik Casper Stork, getrouwd met Anna Ekker. Het bedrijf was toen 57 ha groot. Bij publieke verkoop in 1886 werd de boerderij gekocht door Aldert Elema en Seike Edema. Vaste huur totaal f 443. Van 1887 tot 1891 werd het bedrijf gevoerd door hun zoons Hendrik en Doewe Elema. In 1891 huwde Hendrik Elema met Roelina Johanna Boukema en pachtten ze het bedrijf voor f 80 per ha. Bij boedelscheiding in 1898 werd de boerderij hun toegescheiden. Na het overlijden van Hendrik Elema werd zijn weduwe eigenares. In 1922 werd 7 ha bijgekocht van de boerderij Broekema (nr. 65). Door wegenaanleg en woningbouw ging er weer wat grond af. In 1969 werd 8 ha gekocht van boerderij nr. 65. In 1922 werden Aldert Elema en Dieuwerke Bakker gebruikers. (Dochter van Trientje Nienoord 1874-1906) Aldert Elema overleed in 1946; zijn zoon Hendrik volgde hem op. Na het overlijden van Roelina Johanna Elema Boukema werd de halve boerderij eigendom van Hendrik Elema, gehuwd met Agathe Kwint. De andere helft werd verkregen na het overlijden van Hilje Elema in

1. Geboortelepel; 1761 2. Herinneringslepel; “door mevrouw Sicking vereert an haar Rigters als Schepperin” 3. Zwijnslepel; D.G. A.K. 1732

1975. H. Elema bewoonde de boerderij tot 1981. Vanaf die tijd bewoont hun zoon Aldert, gehuwd met Anneke Wiersma, het bedrijf, dat in maatschapverband geëxploiteerd wordt met zijn ouders. In 1959 werden de oneffenheden van het oude borgterrein geëgaliseerd, zodat van de oude Fraamborg alleen de naam over is.

96 85. Nienoord. Adres: Oldenoordweg 1, Middelstum. Oppervlakte: 51.34.90 ha, waarvan 16 ha bouwland, 33.54.90 ha grasland en 1.80 ha erf en wegen. Eigenaar: Stichting Pensioenfonds voor het vliegend personeel der K. L. M. te Amstelveen. Pachters/bewoners: Doeke Jensma in 1968 gehuwd met Tine Helder.

De boerderij Nienoord bestond reeds in het begin van de l7de eeuw. De boerderij heette oorspronkelijk Nije Noord, later Nienoort en thans Nienoord. Reender Hayes (geboren ca. 1600 en overleden 1672) was eigenerfde boer op Nije Noort te Toornwerd. Hij was getrouwd met Trientje Tomes en huwde na haar dood in 1668 met Wiske Eeuwes. Reender en Trientje werden begraven in de kerk van Toornwerd, die later door brand verloren ging. Zijn grafschrift luidt: “ANNO 1672 DEN 16 SEPTEMBER IS DE EERBAERE REENDER HAEYES EGENERFDE TOT MID DELSTUM VAN ’T’ HUIS DE NEYE NOORT SEER CHRISTELYCK IN DEN HEERE GERUST, VERWACHTENDE MET ALLE GELOOVIGEN DE SALIGE HOPE EN DE VERSCHYNINGE DER GROOTEN HEERLICKHEID DES GROOTEN GODES ENDE ONSES SALICHMAKERS JESU CHRISTI”. De dochter Freke Reenders huwde met Claas Gerryts en volgde hen op. De Nije Noort was in het begin van de l8de eeuw 73 grazen groot. Het volgende bekende echtpaar op Nienoord is Jacob Jans Boerema, gehuwd met Grietje Nanninga. In 1760 werd Grietje Nanninga weduwe. De boer-

derij werd toegescheiden aan haar dochter Grietje Jacobs, gehuwd met Reintjen Sijmens. Ze erfden naast de boerderij met 73 grazen ook nog 32 grazen eigen land. Alles staande en gelegen in het carspel Toornwerd. De vaste huur bedroeg totaal f 457. Reintjen Simons hertrouwde in 1768 met Jantje Ennes van Raskwerd. Na het overlijden van Reintjen Simons in 1808 werd zijn weduwe Jantje Ennes Knol eigenares. Het veebeslag op Nienoord bestond uit 12 paarden, 50 stuks hoornvee en 80 à 90 schapen. Behalve Nienoord, met 105 grazen, kreeg ze ook de Schuilenborg (nr. 35) met 41½ grazen, 12 grazen “de Boren” genaamd en nog een huis met 22½ grazen aan de Buurdam. Reintje Simons had uit zijn eerste huwelijk één zoon en uit zijn tweede huwelijk vijf kinderen. Bij boedelscheiding in 1817 verkreeg Simen Reintjes de boerderij. Hij was gehuwd met Antje Jans de Vries. In 1825 werd de boerderij verkocht aan Jan Geugies Schuringa Hopma, gehuwd met Aafke Menkes Schultenga. Dezen hadden de boerderij tot 1874, het jaar waarin Jan Geugies overleed. De dochters Aafke en Anje Hopma kregen de boerderij uit de nalatenschap van hun ouders. Ze bleven ongetrouwd en voerden het bedrijf met Kornelis Duursema als bedrijfslei-

97

der. Hij kwam van de boerderij nr. 76 in de Oosterburen en was bij zijn tantes inwonend. In 1929 werd de boerderij gekocht door Geert van Mesdag, gehuwd met Hermina Martha Maxwils. Jacob Kruizinga, gehuwd met Aleida Bolt, werd bedrijfsleider tot 1959, in welk jaar hij het bedrijf kocht en in hetzelfde jaar doorverkocht aan de Stichting Pensioenfonds voor het vliegend personeel der K.L.M. te Amstelveen. J. Kruizinga hield het recht van huur. In 1966 vertrok het echtpaar Kruizinga naar Loppersum en werd het bedrijf voortgezet door Jacob Pieter Luursema, gehuwd met Knelske Kruizinga. Zij waren tevens eigenaar van het bedrijf Oosterweg 23, Kantens (nr. 138). Sinds 1968 zijn

Nachtverblijf voor schapen en jongvee op de dam tussen twee percelen grasland op Nienoord.

Doeke Jensma, gehuwd met Tine Helder, pachters-bewoners. In 1969 werd het woongedeelte geheel verbouwd en in december 1978 kwam de nieuwe ligboxenstal gereed, die plaats biedt aan 76 melkkoeien. In de achtergevel zijn de initialen van de zes kinderen van Reintje Simens terug te vinden, nl. de letters S.R, E.R, J.R, T.R, S.R, H.R. Een perceel draagt de naam “Het Hondertje” en is 60 are groot.

98 97. Smeengheem. Klinkenborgerweg l, Kantens. Oppervlakte: 27.45 ha, waarvan 26 ha grasland en 1.45 ha wegen, erf enz. Eigenaars/bewoners: Jan Hinderikus Lambers, in 1963 gehuwd met Metje Lokhorst.

De naam van deze boerderij komt voor op een gedenksteen met het jaartal 1793. A1 voor die tijd zijn er bewoners bekend: Pouwel Jans (overleden in 1714, zie ‘ grafschrift) en Simon Jans (zie huismerk). Na hen kwamen Jan Arys en Trynle Gerrits als meijers van 85½ grazen. In 1778 werd hun nalatenschap gescheiden, en de boerderij toegedeeld aan Arys Jans en Jacob Jans. In 1787 werden Jan IJzebrands Schattenborg en zij n echtgenote Trientje Jans meijers. In 1817 werd het land gescheiden. Bij de boerderij bleven 50½ grazen, verkocht aan Arend Jacobs Smedinga, gehuwd met Geertruida van der.Tuuk, die er al woonden. Het echtpaar Schattenborg behield 35 grazen. De boerderij was toen ingeschreven in het brandcontract van Uithuizermeeden. Smedinga verkocht het bedrijf in 1836 aan Hendrik Klaassens van Zwol, gehuwd met Edje Jans van Dellen. De oppervlakte was toen 25.61.60 ha. In 1838 kochten Derk Siegers Huizinga en zijn vrouw Henriëtte Jans Schuiringa Hopma de boerderij en gingen er wonen. Na de dood van Derk Siegers werd zijn weduwe meijerse. In 1905 over-

leed ook zij en erfden Jan, Geertruida en Maria Derks Huizinga de boerderij. Vanaf 1906 werd het bedrijf verhuurd. Van 1906-1915 aan Eisse Holstein, gehuwd met Grietje van Bergen, en van 1921-1932 aan Berend Pieter Bennema, gehuwd met Antiena Sikkema. In 1923 was er 2.93.30 ha land aan de Knolweg verkocht. In 1927 was het bedrijf al toegescheiden aan Henderikus Toxopeus, gehuwd met Henriëtte Geertruida Maria Duursema. In 1941 werd deze laatste weduwe. Van 1932 tot 1953 woonden Wolter Horringa en zijn vrouw Hilje Heerema op de boerderij. In 1947 kochten Willem Slob en zijn vrouw Anje Jantina Veenstra, het bedrijf. Ze kwamen er in 1955 wonen. Wietze Burgstra en vrouw Derktje Padje woonden er in de tussenliggende periode: 1953-1955. Tussen 1948 en 1957 werden achtergevels en woongedeelte verbouwd. In 1972 kocht Jan Hinderikus Lambers, getrouwd met Metje Lokhorst, het bedrijf. In 1973 stichtten zij een nieuwe ligboxenstal. “Keunings drei” is de naam van een perceel dan in 1801 aan Jan Jans de Jonge behoorde. Op 25.63.15 ha rust een beklemming.

99

Sluitsteen in achtergevel.

100 98. Smedingeheem. Klinkerborgerweg 3, Kantens. Oppervlakte: 26.40.00 ha, waarvan 23.19.00 ha bouwland, 2.18.00 ha grasland en 0.40 ha erf en wegen. Bewoners: Nicolaas Maurits Bartheld Kuipers, in 1981 gehuwd met Janneke Smit. Eigenaars: Franciscus Johannes Josephus Bles, gehuwd met Gertrudis Johanna Wilhelmina Berendsen (zie nr. 93).

In 1772 kocht Stijntje Claassen, de weduwe van Sijmen Jans, “het recht van beklemming van 6 grazen land gelegen tot Kantens bij koperse thans als vrij land gebruikt wordende, zwettende ten Noorden en Westen aan de Cnolsterweg, belovende de koperse als beklemd meyerse aan de verkoperse als eigenaresse tot een vaste huur te betalen f 3,= per gras, koopsom f 250,=” Deze 6 grazen werden gebruikt bij de boerderij die totaal 51½ grazen groot was. Na Stijntjes dood kwam de boerderij in handen van haar dochter Trijntje Sijmons, gehuwd met Willem Eebels.Trijntje was de zuster van Reintje Sijmons die de boerderij Nienoord (nr.85.) bezat. Van de 51½ grazen was een gedeelte gehuurd, waarvan de huurjaren op Gregorie 1783 afliepen. De meijeren moesten: “deselfde vooraf zomervalgen en goed bemesten en een jaar groen houden”. Voornoemd echtpaar verkocht haar boerderij in 1797 aan Jurrien Geerts Mulder, gehuwd met Geertruida van der Tuuk. De eigendom met vaste huur van f 54-10 st. hoorde aan mevr. Lewe van Kantens. In 1811 kocht de weduwe Geertruida van der Tuuk haar kinderen uit, waarna ze hertrouwde met Arend Jacobs Smedinga (zie nr. 97). Na haar dood verkocht Arend J. Smedinga de boerderij aan Jan Jans van der Berg, buiten beroep en gehuwd met Julina Jurriens Mulder. Dit was in 1829.

Siert Jans Siertsema, gehuwd met Grietje Jans van de Bos, kocht de boerderij in 1838. Door vererving werd in 1886 Siert,Sierts Siertsema, gehuwd met Trijntje Beukema, eigenaar. In 1905 werd de boerderij verkocht aan Jakob Frederick Bennema, gehuwd met Grietje Sierts Siertsema. Laatstgenoemden verkochten hun bezit in 1930 op een publieke veiling aan Jannes Holtkamp, overleden in 1939, gehuwd met Annechien Hoen. De zoon van Johannes Holtkamp bewoonde de boerderij tot 1947. Bij de boedelscheiding in 1949 verkreeg Annechien Holtkamp, gehuwd met Detmer Hillenus Detmers, de boerderij. In de periode 1930-1946 werd de boerderij in dienstverband bewoond door achtereenvolgens: ‘1930 Tamme Smith, gehuwd met Sibbiena Schreuder; 1937 Johannus Linstra, gehuwd met Johanna Stukkie; 1939 Klaas de Rink, gehuwd met Maria Staal; 1943 Ekke Heemstra, gehuwd met Anna Wiersma. In 1946 werd Roelof Kuipers, gehuwd met Jantje Anje Doornbos, pachter. In 1981 kocht hun zoon Nicolaas M. B. Kuipers, gehuwd met Janneke Smit, de boerderij. Laatstgenoemden verkochten het bedrijf in 1982 aan Franciscus Johannes Josephus Bles, gehuwd met Gertrudis Johanna Wilhelmina Berendsen. Het bedrijf wordt volledig omgeschakeld op veehouderij

101 107. Akkemaweg 5, Stitswerd. Oppervlakte: plm. 45 ha. Eigenaarslbewoners van de gebouwen: Egbert Sjouke Bosma, in 1967 gehuwd met Danielle Chauvelot. Eigenaar van de landerijen: S. B. L. Utrecht.

Bij deze boerderij hoorden in 1622 behalve 75 jukken land ook 33 jukken “Doodvenne”. Dit was corpusland dat wil zeggen dat het klooster van Warffum het zelf in gebruik heeft gehad. In 1648 was dit land niet meer bij deze ‘boerderij, die eveneens tot 1594 bij voornoemd klooster hoorde. In 1610 was Jacob Lamkens meijer en vanaf 1616 zijn weduwe. In 1622 werden Coene Allens en Marretje meijers en later Coene en zijn tweede vrouw Grietje Meertens. Grietje werd in 1665 weduwe. In 1677 werd Trijntje, de weduwe van Jans Claesen, en in 1693 haar zoon Claas Jans, meijer. In 1704 kwamen Reintje Simons en Bouke op de boerderij en in 1716 hun zoon Jan Reintjes. Hij trouwde met Aaltie Jans die, na zijn dood 1740 met Sebe Bartelds trouwde. Bij boedelscheiding werd het bedrijf toegedeeld aan Reintje Jans, een zoon uit haar eerste huwelijk en later aan een dochter, Trijntje Jans, gehuwd met Reinder Drewes. Trijntje tweede echtgenoot was Ocke Sijmens. In 1784 werd de boerderij verkocht aan een zoon, Pieter Eppes, gehuwd met Ebeltje Hoykes. Voor de 75 grazen moest vanaf dat jaar behalve de huur ook een kinnetje rode-boter betaald worden aan de toenmalige eigenaar Evert Pieters Bakker. In 1791 werden Jacob Jans Boelens met zijn vrouw Aaltje Reinders meijers. In 1820 werd

het bedrijf met 77½ grazen door Jacob, inmiddels weduwnaar, verkocht aan Jan Derks Tempel, gehuwd met Anje Luitjes Reinhard. Al vrij spoedig werd ze weduwe: In 1845 werd Alje Willems Venhuis, gehuwd met Bouwke Popkes Wiersum, meijer: Hij was tevens burgemeester van Kantens. De oppervlakte was 37.43.60 ha. + 2.11.70 ha. In 1863 werd Popke Venhuis opvolger. Hij werd weer opgevolgd door zijn zusters Bouwina Venhuis, gehuwd met Jacob Hessel Dethmers, en Catharina Venhuis, gehuwd met Jan Heidema. In 1937 kwam de helft van de boerderij aan Popko Aljes Dethmers, gehuwd met Trienet Alida Kraayenveld en in 1947 de andere helft aan Anna Catharina Heidema, gehuwd met Berend Thomas Tjabbes. Van 1900 tot 1920 waren Jacob Hessel Dethmers en echtgenote Bouwina Venhuis bewoners geweest; van 1920 tot 1929 Teye Jansma, gehuwd met Jelte Franzes Douma; van 1929 tot 1931 Klaas van Gaalen, gehuwd met Aafje Geertruida van Wieringen; van 1931 tot 1957 Meindert Frieling, eerst gehuwd met Henderina Jacoba Nienoord en vervolgens met Zwaantje Wolters en van 1957 tot 1975 Tonnis Frieling en echtgenote Sjoukje Westra. In 1974 is het land verkocht aan de S.B.L. en in 1976 de gebouwen aan Egbert Sjouke Bosma en Danielle Chauvelot. Zij zijn bewoners vanaf 1978.

102 121. De Kooi of Kooiplaatse. Jacob Tilbusscherweg 16, Rottum. Oppervlakte: 35.35.00 ha, waarvan 0.69.00 ha erf en wegen. Veebedrijf. Eigenaresse: Stichting Pensioenfonds Ned. Heidemij. te Arnhem. Pachters/bewoners: Klaas Homan, in 1971 gehuwd met Elisabeth Leuntje Doornbos.

Voor 1707 vormde De Kooi met Dingstede (nr. 122) één geheel. In 1707 stond het echtpaar Claas Jans en Dieuwer vermeld als huurders van 49½ grazen. Het was een provincieplaats, waarvan de eigendom in 1768 overging naar Pieter Martens voor f 1450,=. Bij de plaats hoorde een eendenkooi, die er in 1811 waarschijnlijk nog was, omdat de toenmalige bewoner zich Van der Kooi ging noemen. Van 1725 tot 1728 huurde Onno Alberda van Nijenstein, gehuwd met Josina Petronella Clant, de boerderij; zij werden opgevolgd door Valk Cornelis en Martje Sikkes Valks. In 1734 werden ze opgevolgd door Evert Pietersen en Trijntje Jacobsen en in 1740 door Jacob Jans. In 1745 was er geen meijer; ten behoeve van de vorige meijer werd er in dat jaar nog wel één gras slechte tarwe verkocht. Rimge Lamges en Pietertje Berends huurden de plaats tot 1758; daarna kwamen Menne Geuwes en Harmentje Jebbes. In 1764 waren Jacob Thijs en Elisabeth Ebels meijers met een vaste huur van f 36.15. Na het overlijden van haar man hertrouwde zij met Arend Hendriks; ook deze overleed op De Kooi. In 1779 trouwde zij met Jurrien Menkes. In 1806 kwam Kornelis Jacobs op De Kooi; deze noemde zich in 1811 “Van der Kooi”. Pieter Writsers Cleveringa, gehuwd met Anje Harms Bretman, kocht de boerderij in 1821; zij verkochten in 1832

de plaats aan Jan Tjaarts Rijkels en Stienje Siemens Nienoord. De voogden over de zeven minderjarige kinderen verkochten de boerderij, getekend no. 41, met de vaste beklemming van 15 bunder, 15 roeden aan Jan Siemens Nieoord, gehuwd met Koopke Duurts en Meint Hendriks Polman, landbouwer te Garsthuizen voor f 4600,_.Jan Siemens Nienoord was kastelein in Onderdendam.(Rechthuis) Blijkbaar’verhuurden zij de boerderij, want het bevolkingsregister van Kantens vermeldt als bewoners tot 1853 Nanne Jans Veldman, gehuwd met Grietje Hendriks Bolwijn, en later Hugo Bos, gehuwd met Anna Staal. In 1853 werd de boerderij gekocht door Hero Willems Breeksema, zich noemende Wierda, gehuwd met Bouke Doukes van der Hoek. In 1873 kwam de boerderij op naam van hun kinderen: Trijntje en Duco Breeksema (Wierda). Trijntje trouwde in 1877 met Derk Smedema en hun zoon, Berend Smedema, volgde hen in 1912 op. In 1947 werd het bedrijf verhuurd aan Gerard Oosterbeek, gehuwd met Grietje Cleveringa. De erven Wierda verkochten de boerderij in 1955 aan Johannmes A. van Vught en zijn echtgenote Maria Catharina Waare. Het bedrijf werd van 1959 tot 1971 gehuurd door Johannes B. van Vught, gehuwd met Maria Felomina Pollemans. Sinds 1961 is de Stichting Pensioenfonds Ned. Heidemij te Arnhem eigenaresse en deze verhuurt het bedrijf sinds 1971 aan Klaas Homan, gehuwd met E. L. Doornbos.

103 Eigennaar: J.H.Bokje Ewkemaheerd Bovenhuizen 4 9981 HB Uithuizen Jan Sijmons (Berghuis), gedoopt op 13 augustus 1724, overleden Uithuizen ca 24 februari 1802. Hij was landbouwer op de boerderij “Ewkema” te Bovenhuizen en huwde op 15 november 1753 te Uithuizen met Engeltje Aybels De boerderij dankt zijn naam aan het geslacht Ewkema, waarvan weinig bekend is. Er lag een overrecht op de heerd, staande en gelegen in het Westerende van Oprijp, ten oosten van Elamaheerd, nr. 165. In 1482 is Focke Ewkema medestichter van de Sint Catharina-prebende te Uithuizen, zie nr. 174. Hij kan op Ewkema hebben gewoond. Tijdens de 80-jarige oorlog ging de heerd van Balthazar Ewkema met nog zeven andere boerderijen te Uithuizen in vlammen op. Wellicht was Balthazar eigenaar-bewoner van de boerderij. Tegen het einde van de zeventiende eeuw koopt jonker Mello Alberda van Menkema de eigendom van het land van Ewkema en als meier staat in 1685 Jacob Wolthers te boek, opgevolgd door Willem Wyrts en daarna Hindrik Pieters, die trouwt met Engeltje Aybels. Hindrik Pieters overlijdt vóór 1739 en de weduwe Engeltje hertrouwt daarna nog tweemaal, te weten: eerst in 1748 met weduwnaar Uge Raangs (t 1752) en daarna in 1753 met Jan Simens (17241797) uit Kantens, wiens nakomelingen zich in 1811 Berghuis noemen. Intussen overlijdt Engeltje Aybels in. 1793 ("Engeltje meu van Boovenhuizen"). Tussen 1748 en 1753 sterven zeven van haar kinderen. Uit het huwelijk van Jan Simens met Engeltje Aybels wordt in 1755 dochter Stijntje geboren, die in 1777 trouwt met Jan Jans de Vries uit Grijpskerk, landbouwer op Tettema, nr. 185. Zij kopen Ewkema tussen 1800 en 1810, wellicht ten behoeve van hun zoon Simen Jans de Vries (1781-1819), die trouwt met Grietje Aljes Venhuis. Dit echtpaar verkrijgt de boerderij aan Bovenhuizen en besluit tegen 1813 tot nieuwbouw van voor- en tussenhuis. Simen Jans de Vries, een der eerste gemeenteraadsleden van Uithuizen, sterft in 1819. Hierna hertrouwt weduwe Grietje in 1826 met Marten Sieuwkes Sietsema. Zij laten de oude schuur in oost-westrichting afbreken en hiervoor in de plaats komt een aanzienlijk grotere schuur in zuid-noordrichting, zodat een nogal ongewoon boerderijtype ontstaat.M.S. Sietsema wordt in 1865 genoodzaakt tot verkoop van het bedrijf. Koper is de uit Den Andel afkomstige Leue (Luije) Luitjes Bouwman (1830-1911), in 1860 getrouwd met Pieterina Berends Westerhuis (18331902), geboren op Hoyckingeheert, nr. 85. Zij kopen in 1893 boerderij Elswerd, nr. 129, te Rottum erbij, doch blijven te Bovenhuizen wonen en stellen een bedrijfsleider aan op Elswerd. Na de dood van het kinderloze echtpaar Bouwman-Westerhuis verkopen de erven boerderij Ewkema, samen met de polderboerderij, nr. 187, in 1912 aan Johannes Penterman (1861-1952) te Eenrum zonder beroep, eerst gehuwd

met Pieterke Koiter en daarna met Dina Doekes Nienhuis (1867-1950), zie ook nr. 187. Hij zal niet op Ewkema gaan wonen. Vanaf 1928 wordt de boerderij verpacht aan Johannes Bokje (1872-1934) en zijn vrouw Hilje Wierema (1876-1961). Uit het huwelijk van Johannes Penterman en Dina Nienhuis worden twee dochters geboren, namelijk Ekka Jacobina (1899-1960) en Anna Titia (19001978). Zij erven alle bezittingen van de overleden ouders en verkopen Ewkema in 1961 aan hun pachter, de familie Bokje. De polderboerderij met ruim 50 ha wordt in 1928 afgesplitst en gaat zelfstandig verder, zie nr. 187. Naast de exploitatie van Ewkema met zijn 10 ha gelukt het Johannes Bokje om in 1931 pachter te worden van ca. 28 ha land dat oorspronkelijk bij Cleveringaheerd, nr. 102, behoorde. Bij de verkoop van deze boerderij door F. Everts komt dit namelijk in bezit van de dochter A.H. Wynoldi Daniëls-Everts en de zoon H.E. Everts. Deze verpachten dit afgesplitste gedeelte oorspronkelijk aan Johannes Bokje en daarna aan de vijf zoons Bokje, die vervolgens eigenaar worden. De gebouwen van Ewkema zijn inmiddels op de Monumentenlijst geplaatst. Overeenstemming over een herstelplan komt echter niet tot stand, en als de familie Bokje een huis in het dorp betrekt, treedt snel verval op. In 2000 geeft de gemeente een sloopvergunning af en dan wordt het woonhuis afgebroken. In 1985 wordt Johannes Hilko Bokje (*4-9-1956) de zoon van een van de gebroeders, opvolger op het bedrijf, waarvan hij in 1990 eigenaar wordt. 2000 Afbraak woonhuis. 2001 Nieuwbouw woonhuis.

104 Tettemaheerd Uithuizen Oude Dijk 1 Oppervlakte: ca ..........ha Bewoner J.K.Ausema Eigenaar K.Ausema

Reeds in 1403 wordt het bestaan van de heerd gemeld en dan is Aylico Tettuma eigenaar, tegen 1407 waarschijnlijk opgevolgd door Ubel(o) Tuttema, tevens kerkvoogd van Uithuizen. In 1420 horen wij opnieuw van de heerd en dan is sprake van Hynricus Tettema. De locatie was en is ten westen van de edele heerd Ulbada aan de Oudedijk, zie ook nr. 184. Op Tettema lag in 1476 een overrecht, gedeeld met dat op Edama, nr. 183, en de niet meer bestaande heerd Lewema. In 1685 behoren 108 grazen en 33 roeden aan de erfgenamen van burgemeester Aldringa. samen met Alijd Jansen, die tevens gebruiker is. De aan de oostzijde grenzende strook van 57½ grazen en 4 roeden behoort aan Commandeur Toppinga, waarvan Harmen Claesen gebruiker is. Totaal van beide stroken uiterdijksland van Tettema: 165½ grazen en 37 roeden, dit is ca. 73.50 ha in 1685. In 1738 behoren hiervan 50 grazen aan jonker A.L. Gruys en 125 grazen van 1738 tot 1776 aan advocaat A. Frijlinck. In 1729 is Claas Claesen meijer op Tettema, opgevolgd door Freerk Arents (overleden 1754) en voortgezet door zijn weduwe (overleden 1759). Hun zoon Tjaart Freerks, gehuwd met Grietje Pieters, neemt de boerderij over en beide echtelieden zijn vrij jong gestorven. De voogden over de nog minderjarige kinderen verkopen Tettema met bovendien 60 grazen kwelder en aanwas in 1775 voor 9.150 car. gld. De huur van de aanwas bedraagt 264,24 car. gld. met om de

zes jaar een geschenk, en die van het binnenland 175 car. gld. Kopers in 1775 worden Aldert Jans en Jan Jans van de Oosterwaard te Grijpskerk, waarvan Jan Jans (1754-1812) zich op de boerderij vestigt en in 1777 trouwt met Stijntje Jans Berghuis, geboren op Ewkema te Bovenhuizen, nr. 166, overleden in 1838 op Tettema. Vanaf 1781 worden er diverse processen gevoerd omtrent de eigendom van het land, waarvan 50 grazen in handen is gekomen van Menkema. In 1792 koopt Jan Jans 14 ha land "Commandeursstreep" genoemd, van de erven Evert Pieters Bakker (1707-1785) en zijn vrouw Grietje Heykes Ritsema. Jan Jans neemt in 1811 de familenaam De Vries aan en hij overlijdt in 1812. De weduwe Stijntje Jans de Vries-Berghuis zet het bedrijf voort, nadat haar zoon Aldert Jans de Vries (1787-1828) in 1810 is getrouwd met Hilligjen Jacobus Jansenius (1786-1818). Zij bezitten dan Frankemaheerd, nr. 28, te Warffum en Breedenborg, nr. 6, bij Breede. Nakomelingen nemen de familienaam "Jansenius de Vries" aan. In 1831 koopt de weduwe De Vries van Tettema de beklemming op de Commandeursstreep af bij Jacobus Pieter Tichelaar. De oppervtakte van 14 ha polderland is door aanwas en bedijking in 1827 vermeerderd tot 30 ha met dijk en kwelder. De weduwe De VriesBerghuis sterft in 1838 en de erfgenamen verkopen Tettema met 115 ha land, met een huur van f 483,- Voor f 37.000,-, aan Berend Pieter Wiersum (1797-1853), in 1829 geh;,wd met Trijntje Tonnis Dorenbos (1807-1878). Voorheen beza-

105

ten zij twee boerderijen met elk ca. 33 ha land, staande en gelegen aan de Omtedaweg 2 en 6 te 't Zandt. Wiersum was geboren op Boltemaheerd te Zijldijk. Met 37 boerenwagens - een ander bericht spreekt van 40 wagens verhuizen zij met beslag en huisraad naar Uithuizen. Nog in 1838 volgt afbraak van de oude schuur van Tettema en wordt deze vervangen door ene nieuwe van zeer grote afmetingen, Intussen voegt Wiersum in 1844 een tweede schuur toe aan de nieuw gebouwde in 1838. Vervolgens laat hij de oude behuizing afbreken om plaats te maken voor een nieuw tussen- en voorhuis, het voorhuis als dwarshuis op het tussenhuis. Na de dood van haar man geeft de weduwe Wiersum-Dorenbos in 1865 uiterdijksland van Tettema in gebruik aan haar middelste zoon Tonnis Berends Wiersum (1839-1878) om hierop een nieuwe boerderij te bouwen, nr. 186. Tonnis is namelijk van plan om in 1865 te trouwen met Anje Eppes Oosterhuis (1843-1920). In feite betekent dit de eerste afbrokkeling van het oude Tettema, doch het bezit blijft in de familie. De oudste broer Pieter Berends is reeds in 1860 ge-trouwd met Martje Eppes Oosterhuis van Mentekema, nr. 182, en aldaar boer geworden. De jongste broer Jan Berends Wiersum (1841-1906) trouwt in 1872 met Aagtje Tammes Huizinga (1846-1890) van nr. 239 en in 1873 vindt er een boedelscheiding plaats: Tonnis en zijn vrouw Anje krijgen het oude Tettema en Jan en zijn vrouw Aagtje betrekken de nieuwe boerderij uit 1865 aan de Eemsweg, nr. 186, waar broer Tonnis vanaf zijn trouwdag woont. In 1876 wordt Tettema door inpoldering met ca. 32 ha vergroot, zodat de totale oppervlakte op ca. 96 ha komt, met dijk en kwelder, Tonnis Berends Wiersum en zijn oude moeder, die bij hem inwoont, overlijden beide in 1878. Eigenaresse van Tettema wordt daarna Anje Eppes Oosterhuis, weduwe van Tonnis Berends Wiersum. In 1911 volgt wederom een niet onbelangrijk besluit. Van de aanwas en het ingepolderde land wordt 47.27 ha land, inclusief dijk en kwelder, afgesplitst voor de bouw van een nieuwe boerderij voor de jongste zoon Jan Tonnis Wiersum (1872-1959); zie verder nr. 215. Aldus blijft er voor het oude Tettema 48.51 ha land over, het binnenland inbegrepen. Na de dood in 1920 van de weduwe Anje Eppes WiersumOosterhuis , worden haar drie oudste zonen samen eigenaar van Tettema, te weten Berend Tonnis Wiersum (1866-1935), dr. Eppe Tonnis Wiersum (1869-1955), stadsarchivaris van

Rotterdam, en Pieter Tonnis Wiersum (1871-1942), Laatstgenoemde pacht en beheert de boerderij van 1921 tot 1923. In 1935 overlijdt Berend T. Wiersum, in 1943 zijn vrouw Zwaantina Heilina Boukema, terwijl broer Pieter T. Wiersum in 1942 is overleden. In hun plaats wordt broer Jan Tonnis Wiersum van Nieuw Tettema, nr. 215. mede-eigenaar van de oude Tettema tot 1955, wanneer broer Eppe uit Rotterdam komt te overlijden. Dan wordt Jan. T. Wiersum alleeneigenaar van Tettema in volle eigendom en zijn beide boerderijen, nr. 185 en nr. 215, weer in één hand, Tettema aan de Oudedijk wordt verpacht aan dochter Emke Anna Wiersum, gehuwd met Gerhard Bentema. Na de dood in 1959 van Jan. T. Wiersum verkrijgt zijn vrouw Bouwiena Wibbiena Wiersum- Bennema de boerderij op haar naam tot 1974, in , welk jaar zij sterft. Aangezien zoon Tonnis Berend Wiersum, nr. 215, eveneens in 1974 overlijdt, wordt dochter Emke Anna Bentema-Wiersum tevens eigenaar van Tettema aan de Oudedijk. Zij en haar man vestigen zich in 1976 op Nieuw-Tettema en voegen 27 ha land van Tettema toe aan Nieuw- Tettema. De resterende 21.50 ha met de gebouwen aan de Oudedijk bieden zij te koop aan. Koper wordt Siemon Eildert Bouwman op Tjassingaheerd in de Moeshorn, nr. 154. Op zijn beurt verkoopt Bouwman de gebouwen met 2.50 ha land in 1976 aan Klaas Ausema en zijn vrouw Jantje Meertina Ausema. Zij stammen af van het echtpaar dat in 1754 uit Warffum kwam en nr. 156 kocht. Later werd de naam Ausema aangenomen en woonde de familie op nr.184 Ca. 6.25 ha uiterdijksland wordt overgedaan aan A.A. Stoop, nr. 239, te Uithuizermeeden en Bouwman zelf behoudt 7.43.00 ha binnenland en 5.25 ha uiterdijksland, pal ten noorden van de Oudedijk. In 1983 wordt dit laatste perceel ook aan Stoop verkocht, terwijl de 7.43.00 ha aan F.C. Flipsen, nr. 171 wordt verkocht en via de ruilverkaveling aan Ausema wordt toegescheiden in 1995. K. Ausema, de nieuwe eigenaar van Tettema, voegt zijn eigen grasland van 16.75 ha hieraan toe en pacht er nog eens 10 ha bij. In de schuren wordt een ligboxenstal ingericht voor 70 melkkoeien en 45 stuks jongvee. Klaas Ausema en zijn echtgenote Jantje Meertina Ausema vestigen zich in Uithuizermeeden in 1991 en dragen de exploitatie van de veehouderij over aan hun zoon Jacob Klaas Ausema (*5-9-1964) gehuwd in 1988 met Klaziena Geertruida Idema (*12-9-1966). In 1998 nemen zij het bedrijf over.

106 Breedenborg Breede 1A 9989 TA Warfum

De oorspronkelijke borg, die in 1587 is gebouwd, is tot 1737 in het bezit geweest van adellijke families. In een aantal publicaties geeft men hier duidelijkheid over, onder meer in het in 1987 verschenen boek “De Ommelander Borgen en Steenhuizen” en “De historie van Warffum, Breede en Rottumeroog” (artikel 13), waarnaar wordt verwezen. In 1706 koopt de familie Alberda van Menkema de borg en landerijen. Deze landerijen zijn dan reeds in gebruik bij Jan Jansen (†1749). Hij wordt in 1737 eigenaar van het geheel en trouwt met Helena Lant, die al vóór 1746 is overleden want in dat jaar hertrouwt hij met Hilje Iwema (1713-1797). In 1753 hertrouwt Hilje Iwema met Alexander Piccardt (1702-1763) predikant te Warffum. De borg met 50 jukken land gaat in 1785 in eigendom over naar de ‘ zoon uit haar eerste huwelijk, namelijk Jacobus Jansenius (1749-1809). In dit zelfde trouwt hij met Syke Garmts (1756-1793) van Groot Klooster, nr. 29. In 1809 erft de dochter Hillegjen Jacobus Jansenius de borg met 85 jukken land. Hillegjen J. Jansenius (17861818) trouwt in 1810 met Aldert Jans de Vries (17871818) van Tettema, nr. 185. Na het overlijden van dit echtpaar, beide in het jaar 1818, gaat het bezit over op hun erfgenamen, die de naam ‘Jansenius de Vries’ aannemen. In 1838 na een onderhandse boedelscheiding wordt de zoon Jacobus Jansenius de Vries (1810-1884) eigenaar van het geheel. Hij trouwt in 1838 met Geertje Bonthuis uit Loppersum (1811-1893). In de loop der jaren breidt dit echtpaar hun bezit uit. in 1844 kopen zij 9.82.30 ha land van E.L. Boerma en in 1864 van H.D. van Zeeburg, nr. 5, 12.91.64 ha. Vervolgens kopen zij 1.93.90 ha van de weduwe Meike J. Boerma-Pier in 1882. Zij verbouwen de borg grondig. In 1885 wordt de zoon Alje Bonthuis de Vries (18491888) eigenaar van Breedenburg met 91.52.44 ha land. In 1878 is hij getrouwd met Zwaantina Pieternella Tichelaar (1855-1935 uit Loppersum). De andere zoon Allardus Jansenius de Vries (1841-1922) wordt notaris te Warffum. In 1935 gaat het bezit over op de kinderen: Pieter Willem Bonthuis de Vries, advocaat en procureur te Den Haag, en Geertje Bonthuis de Vries, gehuwd met Dirk Hendrik van der Goot, chirurg te Den Haag. Na het overlijden van mevrouw G. van der Goot-Bonthuis de Vries in 1956 vererft Breedenburg aan haar drie kinderen: Anna, Jan Romkes en Albert Jacobus van der Goot. Zij verkopen in 1963 de borg Breedenburg met 6.30.10 ha aan de gemeente Warffum. Bij de in 1955 vernieuwde landbouwschuur wordt in 1964 een woonhuis gebouwd ten behoeve van het landbouwbedrijf. Bij boedelscheiding in 1966 komt de boerderij in bezit van Anna van der Goot, gehuwd geweest met Hendrik Smit te Heerenveen. In dit zelfde jaar koopt Jan Kool, landbouwer te Zwijndrecht, de boerderij met 66.78.22 ha land, en in 1967 verkoopt hij het geheel, met behoud van pacht voor zijn twee zonen aan de familie

erven baron C.W.Th. van Boetzelaar van Asperen en Dubbeldam. In de periode van 1888 tot 1968 wordt de boerderij door bedrijfsleiders gerund. Van 1888 tot 1927 door Jan Jacobs Bos, gehuwd met Frouke Tuinman, van 1927 tot 1963 door hun zoon Ebel Klaas Bos (18991986j, getrouwd met Jantje Harkema (1903-1986). Van 1963 . tot 1964 Geert Tiddens, getrouwd met Mies van Dis en van 1964 tot 1968 door Jelle Gaaikema. Na de verkoop in 1967 wordt de boerderij verpacht aan de gebroeders Cornelis Kool (*30-6-1943) in 1968 getrouwd met Simonia Adriana Andeweg (*31-Ol-1946), en Jan Kool (*1944) in 1969 getrouwd met Adriaantje Maria Elise Stehouwer. In 1970 wordt jonkvrouwe Johanna Charlotte baronesse Van Boetzelaar te Zeist de eigenaresse. Zij verkoopt in 1978 het woonhuis met landbouwschuren en 19.86.00 ha land aan de pachters, de gebroeders Kool en zij kopen in 1993 de resterende ruim 51.16 ha land. Het geheel wordt in maatschapsverband beheerd, gezamenlijk met de in 1980 bijgekochte boerderij Almaheerd te Rasquert. Deze laatste boerderij met ruim 51 ha land wordt sinds 1980 bewoond door Jan Kool en zijn vrouw. In 1989 kopen de gebr. Kool ‘ 20.64.40 ha van de erven Duurt Pieter Fokko Doornbosch van ‘ Meyma te Rasquert. Het oorspronkelijke woonhuis “Breedenborg”, gelegen binnen de grachten, wordt bij raadsbesluit van 24 mei 1963 met 6.29.10 ha grond aangekocht door de gemeente Warffum. De toenmalige beheerder van de boerderij “Breedenburg” Jelle Gaaikema, gaat met zijn gezin de bungalow bewonen, die op Het Kampke ernaast is gebouwd. In augustus 1964 verpacht de gemeente het gebouw aan W. en B.G. Bijl met het doel het gebouw en de bijbehorende omgeving dienstbaar te maken aan de recreatie in die zin, dat de bevordering van de dagrecreatie en goede vakantiespreiding wordt nagestreefd. Deze huurovereenkomst wordt met ingang van 15 mei 1966 ontbonden, waarna de heer W.K.O. Fischer het gebouw met 2.21 ha pacht met het doel er een hotel-café-restaurant te gaan beginnen. De Breedenborg wordt in 1967 grondig verbouwd onder architectuur van K.G. Olsmeyer te Winsum, zie ook nr. 48. Bij raadsbesluit van 26 januari 1973 wordt het huurcontract omgezet in een huurkoopcontract ten name van Fischer Restauranis bv te Warffum. Directeur van de bv. J.J. Struik, is eigenaar van het pand. Op 15 maart 1982 verwoesst een uitslaande brand de Breedenborg bijna geheel. Van 7 april 1982 tot 9 juni 1987 zijn er tussen de gemeente Warffum en de heer J.J. Struik discussies geweest over de herbouw en de voorwaarden van de herbouw van het monument. In juli 1988 is door de gemeente Warffum de Breedenborg met 2.21 ha grond verkocht aan Fischer Restaurants bv. J.J. 5truik verkoopt de Breedenborg vervolgens via bemiddeling van Bedrijfsmakelaardij Hoogebeen aan Jaap Reenders te Middelstum, directeur van Nacap International. Hij wordt de enige aandeelhouder van de bv en wijzigt de naam in “Breedenborg bv”. In 1990 bereidt hij de plannen tot herbouw voor op basis van tekeningen van restauratiearchitect ir, L.W. Barneveld. B. & W. van Hefshuizen

107

gaan akkoord met de wijziging van bestemming van het voormalige restaurant in de functie van woon- en kantoorruimte en verlenen een bouwvergunning. Op 14 november 1992 opent de Commissaris van de Koningin, de heer H.G.M. Vonhoff de herbouwde Breedenborg. Op dezelfde

dag draagt Jaap Reenders het monumentale pand over aan de nieuwe eigenaar Beheer Koop Tjuchem bv te Groningen. Algemeen-directeur de heer H. Koop gebruikt de Breedenborg als een exclusief conferentieoord ten behoeve van zijn werkmaatschappijen.

Breedenburg te Warffum.

Vernieuwde kleine schuur 1955

108 FRANKEMAHEERD Kloosterweg 6 9989 TB Warffum Omstreeks 1683 is bewoner van de boerderij Jan Jeltes. Bij de verkoop in 1650 van 4 jukken voormalig kloosterland worden Jan Jeltes en zijn vrouw Ave genoemd als meiers van dit land. Volgens de in het begin van de 18e eeuw getekende kaart van provincielanden is in 1721 Garmt Jans de bewoner van de boerderij. Hij heeft 67¾ jukken land in gebruik. In 1729 wordt hij opgevolgd door zijn zoon Jan Garmts (1702-1731) en schoondochter Jantje Jacobs. Jantje Jacobs hertrouwt in 1732 met Jan Remges en zij kopen in 1744 ook de boerderij Hayemaheert, nr. 31. In 1751 trouwt Garmt Jans (1730-1777), zoon uit het eerste huwelijk van Jantje Jacobs, met Yktje Jans Knol (1731-1775). Zij beheren Frankemaheerd evenals de nabij gelegen boerderij Groot Klooster, nr. 29. In 1781 komt de boerderij Frankemaheerd in gebruik bij de dochter Tietje Garmts en haar man Hendricus Eisses, later Elings genaamd. In 1784 wordt als meier genoemd Jan Euwes. In 1792 gaat de boerderij in eigendom over op Sijke Garmts en haar man Jacobus Jansenius (1749-1809). Zij wonen op Breedenburg, nr. 6. Hun dochter Hilligjen Jacobus Jansenius (1786-1818), getrouwd in 1810 met Aldert Jans de Vries, wordt in 1810 eigenaresse van Frankemaheerd. Zij verpachten de boerderij in 1812 aan Jan Jacobs de Boer (1773-1850) en zijn vrouw Gee(truid Aaldriks Nanninga (1792-1876). In 1838 wordt de dochter van de vorige eigenaren Seike Alderts de Vries eigenaresse. Zij trouwt in 1842 met Christiaan Hendrik van Ankum apotheker te Groningen. In 1886 gaat het bezit over op hun zoon Hendrik Jan van Ankum, professor in de zoölogie en gehuwd met Maria Rochussen († 1908). Hun dochter Lydia Johanna Francina van Ankum(† 1949) echtgenote van dr. Bouwe Sjollema, professor in de biochemie

wordt in i 1940 eigenaresse. Van 1949 tot 1966 bezitten de gebroeders mr. H.J. Sjollema en mr. J.H. Sjollema wonende te Rotterdam de boerderij, die zij in 1966 verkopen aan mevrouw Janna Neeltje de Zeeuw wonende te Zoetermeer en weduwe van P. Huysman. Frankemaheerd wordt sinds begin 19e eeuw verpacht aan de navolgende personen. Vanaf 1812 tot 1845 aan Jan Jakobs de Boer en zijn vrouw Geertruid Aaldriks Nanninga, al eerder genoemd. Van 1845 tot 1849: Klaas Jan de Cock (18211878) in 1845 getrouwd met Trijntje Harm Willemsen. Zij vertrekken in 1849 naar de boerderij Onrust te Hornhuizen. Van 1854 tot 1888: Gerrit Wibbe’s Kampinga (1815-1898) in 1854 getrouwd met Aaltje Oopke’s Smit. Van 1888 tot 1906: de schoonzoon Onne Tammes Tammens (*1858) en Fokelina Kampinga (*1859). In 1906 is pachter Derk Meyer, getrouwd met Sibrich Broekema, nr. 30 en vanaf 1912 is dit Albert Bouwkamp weduwnaar.van Gepke Berghuis. Vanaf 1918 is Jarg Jan Bruins getrouwd met Magdalena Wiersum de pachter. En van 1930 tot 1966 is dit, Alle Berend de Jonge, getrouwd met Aedske Dijkstra. Sinds 1966 zijn de bewoners Abraham van Straalen (* 1939) afkomstig uit Zoetermeer in 1961 getrouwd met Elisabeth Barbara Marina Yerbeek (*1940). Zij pachten vanat 1966 de boerderij en in 1984 kopen zij de gebouwen. Het bijbehorende land wordt in datzelfde jaar door Pensioen fonds Rabobank te Utrecht aan hen in erfpacht uitgegeven. Thans behoren de landerijen toe aan AMEV en zijn in gebruik bij de Maatschap van Straalen. waarvan ook de zoon Robert Arie van Straalen deelgenoot is. Hij woont op de naastgelegen boerderij, nr. 29, die ook bij de maatschap in gebruik is.

109

110