4
7 (2012)
VAN DE BESTUURSTAFEL Op donderdag 5 april was het weer druk op de kamer van het VOR-secretariaat! Voorafgaand aan de bestuursvergadering wordt altijd even bijgepraat. Dit onder het genot van door Willy of Claudia getapte koffie uit de automaat. Ook worden door de betreffende portefeuillehouder de declaraties voor akkoord getekend (en een enkele er uit gehaald om even met de declarant te overleggen). Dan met z’n allen de lift in naar de vergaderzaal op de 1e verdieping. Er is deze keer uitgebreid gesproken over een aantal financieel gerelateerde onderwerpen. Tijdens de Algemene Vergadering is gevraagd of de kosten van een NS-kortingskaart vergoed kunnen worden. Besloten is dat dit kan voor bestuurs- en commissieleden en helpers (art. 5 Declaratiebesluit), als aannemelijk gemaakt kan worden dat dit ook financieel voordeling is voor de VOR. Er is altijd vooraf toestemming nodig van de penningmeester. Op alle bijeenkomsten zullen de aanwezigen de deelnemerslijst moeten paraferen. Dit o.a. om de rechtmatigheid van de vergoeding van de reiskosten te kunnen nagaan. Ook krijgt elke activiteit een uniek financieel nummer (bijvoorbeeld voor een door E&A georganiseerde activiteit 12EA1, 2 enz). Steeds zal gevraagd worden het financiële nummer op betalingen van de eigen bijdrage te vermelden. Een en ander wordt nog beschreven in een interne handleiding en daarnaast in een toetsingsdocument ten behoeve van de accountantscontrole. Voor bestuur en commissies komen algemene e-mailadressen (bijvoorbeeld: voorzitter@vorrws. nl). Bij personele wisseling geeft dan geen wijziging van het e-mailadres. Ook zijn, zoals voorgeschreven in de statuten van de VOR, de leden van de commissies formeel aangewezen; zie op de site onder ‘over ons’. Het secretariaat krijgt regelmatig een lijst van uitgetreden Rijkswaterstaters. Deze worden vervolgens aangeschreven met de oproep om lid te worden van de VOR. Het bestuur wil waterstaters graag benaderen voordat zij uitstromen. Om hier invulling aan te geven zal aan diensten gevraagd worden mee te werken aan het bijeenkomsten met komende uitstromenden om ze enthousiast te maken voor de VOR. Een aantal nieuwe leden heeft aangegeven als vrijwilliger actief te willen zijn. Zij zullen telefonisch benaderd worden met de vraag waar hun belangstelling naar uitgaat. (Henk Hoekstra)
WESTERVOORTSE BRUGSOAP?
Brugsoap
Barriers, aangebracht door RWS op de Westervoortsebrug, zorgden voor VARA-aandacht (Kanniewaarzijn), Kamervragen en een oplossend bezoek van de minister. (Commentaar welkom!) (www.westervoortplaza.nl)
VOR IN PV-NIEUWS DE IJSSELSTROOM ’Is er leven na Rijkswaterstaat?’ Onder die kop schreef Regitse Hoogewerff twee pagina’s over de VOR, met zelfs iets over het VORbericht, in nr 2012-1 van het blad PV-Nieuws van de vereniging De IJsselstroom van RWS Oost-Nederland. (De actieve RWS-ers hebben een stuk of 15 personeelsverenigingen, al dan niet met blaadjes. Zie voor een overzicht onder ’leden’ op www.svpienm.nl. De dienst VWM mankeert nog.) De personeelsvereniging van Oost-Nederland heeft ook een eigen website: www.pv-ijsselstroom.nl. Kies daarop links onder ’Inhoud PV-Nieuws’ en je krijgt een pdf te zien. Het blad verschijnt trouwens drie maal per jaar en geen tien keer, zoals dit VORbericht - en sommigen smalen dan nog over de actualiteit en beperking tot 80 pagina’s per jaar! (Adri den Boer)
Vignet De IJsselstroom
VOR HIELP VOORSPELLEN VOOR RWS IN VERSNELLINGSKAMER Om en nabij de vijftien VORleden hebben twee dagen - met een tussenpoos van een week - de toekomst ingekeken. Op verzoek van de professionele beroepsvoorspeller van RWS, Wim van den Boogaard, en LEF-directeur Cees Plug moesten zij de voor RWS relevante trends, trendbreuken en onderstromen in kaart brengen. Zij waren daartoe bijeengebracht in de versnellingskamer - een batterij laptops - die in een van de zalen van LEF Westraven was ingericht. Lex van Gennip en Frits Postema waren de machinisten van het groepsdiscussiesysteem. Kenniskringleiders Henk Hoekstra en Leo van der Horst zorgden er samen met facilitator Frans Derks voor dat de operatie ordelijk volgens schema verliep. Trends en trendbreuken zijn opvallende zichtbare ontwikkelingen in de samenleving waarvan kan worden verwacht
De toekomstvoorspellers van de VOR hard aan het denkwerk
dat ze in hevigheid zullen toe- of afnemen. Onderstromen, als muien in zee, zijn nauwelijks zichtbaar. Alleen geoefende ogen kunnen aan geborrel in het oppervlaktewater zien dat dieper enige turbulentie optreedt. Een voorbeeld van een trend die de VORleden signaleerden, was een toenemende elektrificatie van verkeer en verkeerssysteem. Als onderstroom werd gezien dat de weggebruikers verschillende snelheden zullen gaan aanhouden waardoor de behoefte aan scheiding tussen hen en een daarop ingerichte weg kan ontstaan: tegen de 130 km voor alleen rijdende forenzen en ander zakelijk personenverkeer, om en nabij de 100 km voor gezinnen en ouderen en lagere snelheden voor het vrachtverkeer. Ideeën groeperen en prioriteren Om precies te zijn, 72, vaak samengestelde, ideeën werden in de database getikt. Daar moest uiteraard wat orde in worden gebracht, maar zonder dat een idee zou verdwijnen. Eerst werden in gezamenlijk overleg soortgelijke ideeën gegroepeerd. Eigenaren van een voorstel konden zonodig een toelichting geven. Daarna kregen de deelnemers huiswerk: thuis moesten ze de items per cluster prioriteren. Op de tweede dag van het versnellingskamerwerk werd bekeken in hoeverre het gemiddelde van de prioritering dat het systeem uit het huiswerk had gehaald, door iedereen werd meebeleefd. Dat leverde interessante verdiepende discussies op die tot nog heel wat wijzigingen leidden. Ten slotte moesten allen duidelijk aangeven welke kansen en uitdagingen zij voor RWS zagen. Ook risico’s konden worden genoemd, maar de voorspellers bleken optimistisch van aard te zijn: zij zagen die nauwelijks. De deelnemers konden in de korte beschikbare tijd niet alle prioriteiten beoordelen. Maar het systeem gaf aan hoeveel antwoorden per item waren gegeven, zodat duidelijk werd welk gewicht men er aan kon geven. De organisatoren van de versnellingskamer en de opdrachtgevers, versterkt met deelnemer Ton Knoester, gaan alle bevindingen nu objectief (?) samenvatten voor Wim van den Boogaard en Cees Plug. Wim gebruikt het resultaat voor zijn early-warningsbrief dit voorjaar aan de DG RWS. Het is dit jaar de eerste keer dat de VOR bij de halfjaarlijkse verkenning van signalen over risico´s en kansen voor RWS wordt betrokken. Over de uiteindelijke inhoud van de early-warningsbrief kan ik u niet informeren, omdat die ´classified´ (alleen voor intern gebruik) wordt. (Dick Seip, versnellingskamenier)
VORLEDEN ZIEN IN TRENDS BIJZONDERE UITDAGINGEN VOOR RIJKSWATERSTAAT
De VOR-leden hebben hun opdracht tot toekomstverkenning vooral in grote lijnen, zonder veel details vervuld. Schokkend nieuwe inzichten hebben zij niet gegeven. Dat wil echter niet zeggen dat zij voor RWS geen bijzondere uitdagingen zien. Juist hun globale benadering zet enkele cruciale aandachtspunten helder in het licht. Ik vat ze zo objectief mogelijk samen, maar wel op mijn eigen wijze. Europa en de wereld. Bij de voorname rol die het Europese gezag speelt in de financiële crisis, is er in de nationale politiek tijdelijk minder enthousiasme voor andere Europese regelgeving, maar de integratie en harmonisatie van regelgeving in Europa gaan wel door. RWS moet daar beter op anticiperen via eigen vertegenwoordiging. De early-warningsbrief van november 2011 waarschuwt eveneens dat RWS kan worden verrast door regelgeving van de Europese Unie. China, India, Brazilië en Afrika worden snel belangrijker voor de economie van Nederland. Politiek bestuur. Er is meer aandacht voor nationale ontwikkeling van ideeën en regels voor oplossing van problemen. De invloed van de sociale media (ook tv) wordt groter. Milieu/Klimaat. Het abstracte label ‘Milieu/Klimaat’ wordt vervangen door het beter hanteerbare label ‘Duurzaamheid’. Accenten worden gelegd op groene energie, efficiënt energiegebruik, recycling materialen, vangstbeperkingen om de natuur zich te laten herstellen, na kap van bomen nieuwe aanplant, aanplant ook als compensatie voor emissie CO2, ‘fair play’ tussen ontwikkelde en zich ontwikkelende landen. Het gaat nu vooral om - wat men nu noemt - de positieve ‘handprint’ tegenover de negatieve ‘footprint’. Extra investeringen zijn nodig ter verbetering waterveiligheid in Nederland.
Omgevingsmanagement. RWS zal overtuigender in samenwerking met externe betrokkenen projecten tot stand moeten brengen en daarover beter extern moeten communiceren. In de early-warningsbrief van november 2011 wordt eveneens gewezen op kwetsbaarheid in de interactie met de omgeving. Migratie naar steden neemt toe en daardoor ontstaan extra eisen aan stedelijke verkeersvoorzieningen. Door het Nieuwe Werken zal het verkeer zich meer spreiden over de dag. Het nieuwe werken. RWS zal actief invulling moeten geven aan het nieuwe werken om aantrekkelijk te blijven als werkgever. Een minder strenge scheiding tussen op kantoor en thuis werken, moet worden ondersteund met daarop gericht personeelbeleid en met adequate voorzieningen. Werving personeel. Bij het aanstaande vertrek van veel ouderen krijgt RWS te meer grote behoefte aan technisch georiënteerde jongeren. Die jongeren vragen ruimte voor zelfstandig werken, eigen creativiteit en voorspelbare carrièremogelijkheden. De organisatie moet daar concreet op inspelen. Anders zijn de nieuwelingen -bij de grote concurrentie om hen op de arbeidsmarkt, -gauw weer vertrokken, zo is de ervaring. Kennis. Door internet kan men zich niet meer onderscheiden op kennis, wel op het gebruik van kennis ter oplossing van een specifiek probleem. Het behoud en het actueel houden van specialistische kennis, bijvoorbeeld areaalgegevens, vormen een punt van toenemende zorg. ICT. Medewerkers kiezen vaker zelfstandig benodigde software uit een platform van hun organisatie of uit aanbod op internet (uit de ‘cloud’). Beveiliging van gegevens en digitale processen van objecten (‘cybersecu-
rity’) wordt groter probleem. Verkeersmanagement gaat zich meer richten op individuele weggebruiker (bijvoorbeeld via tomtom.) Verkeer en verkeerssysteem. Een toeneming van elektrische voertuigen en een grotere diversiteit in de rijsnelheden van weggebruikers (70-130 km per uur) vragen aanpassing van het wegenstelsel en het verkeersmanagement. Meer specifieke benadering van bepaalde groepen weggebruikers bevordert de doorstroming (forenzen tegenover vrachtvervoerders en ouderen, bijvoorbeeld ). (Op 2 april werd op de tv zelfs een auto die ook kan vliegen, geïntroduceerd.) Er ontstaat een toenemende bevoorrading van winkels uit de regio en dus een toeneming van regionaal vrachtvervoer (groente, fruit, zuivel, brood, al dan niet biologisch). Tevens groeit de bezorging van persoonlijke pakjes door aankopen via internet. Automatische voertuigbesturing zet door. In de jongste early-warningsbrief wordt in een beperkter scope gewezen op afvlakking van de mobiliteitsgroei en een doorbraak van de elektrische fiets. Eind aan kapitalisme? Er was nog een interessante observatie van een enkele deelnemer: ‘ komt een eind aan het zuivere kapitalisme, maar wat komt er voor in de plaats?’ Anderen reageerden met: organisaties worden kleiner (krijgen weer een menselijke maat) en, de communicatie tussen eigenaren/leiding van de organisaties met de werknemers wordt aangehaald. Discussie. Andere deelnemers zouden zonder twijfel een enigszins andere samenvatting geven. Zulke verschillen zijn niet erg, omdat het er vooral om gaat discussie te stimuleren over de opgebrachte ideeën. Ik ben benieuwd naar de rapportage van de aangewezen rapporteurs. (Dick Seip)
VELE WONDEREN OP MINISYMPOSIUM
Theo Aarsen, al weer een tijdje terug tot VORvoorzitter gebombardeerd, heeft op 4 april eindelijk de voorwaarde tot het VORlidmaatschap vervuld: hij ging die dag met pensioen. Hij deed dat met een minisymposium in het LEF future center in Utrecht. Het symposium droeg de titel: ‘Waterstaat, wonderen in water, wegen en werken.’ Het waren geen wonderen die Theo zelf had verricht. Hij had ze wel gekozen omdat hij er zijdelings mee te maken had gehad. Zelf had hij an’DE THEO’ E dere wonderen verricht. In navolging van de Linda, Catherine, Zijn laatste Matthijs, Joep en Maarten heeft de wonder was omgeving van Theo Aarsen, ter gelegende uniforheid van zijn mering en afscheid, DE herindeTHEO geproduling van ceerd. Helaas de nieuwe was de oplage districten van de eenvan RWS. malige glossy Na het beperkt tot zo’n welkomsttwintig. Het woord van magazine was de directeur alleen bedoeld Vernieuvoor de naaste wing Jona intimi. Het blad Maitland is echter zo voltrokken gevarieerd en zich voor onderhoudend de tientalvan inhoud len belangen zo levenstellenden dig (in kleur) in het LEF opgemaakt dat auditohet nauwelijks rium de drie onderdoet voor wonderen. Dit schilderij van Theo Aarsen sierde de uitnodiging voor het minisymposium ter ere de genoemde Het wonvan zijn afscheid van RWS. professionele der onder uitgaven en dus water, ‘het wrak van Scharendijke’, kwam het eerst aan de beurt. Het werd zou het een uiteengezet door de HID van de dienst Zeeland, ir. Rein van der Kluit, grohogere oplage tendeels in het pikkedonker, want op film werd vertoond hoe een gezonken waard zijn gebetonnen scheepswrak in Serooskerke werd leeggezogen en gelicht en naar weest. NatuurScharendijke werd gevaren met als nieuwe bestemming sinds juli 2011: lijk gaat het een entourage voor onderwatersport. allemaal over Het weg-wonder, dat was ‘het wonder van Sijtwende’, werd uit de doeken De voorpagina gedaan door drs. Ben Spiering, programmamanager coördinatie Innovatie. Na jarenlang gesteggel, vooral als gevolg van de weerstand van de gemeente Voorburg die niet weer een doorsnijding van haar gebied wenste, ontstond het lumineuze idee van een onder groen verborgen tunnel op maaiveld. De gemeente ging uiteindelijk overstag doordat RWS als drukmiddel alvast de pijlers voor de tunnel had opgetrokken. Als wonder in werken was een wonder langs de kust, ‘het wonder van de zandmotor’ gekozen. De betrokken HID van de dienst Noordzee drs. Johan Jacobs vertelde er over. Ook privé is hij sterk betrokken. Dank zij de zandmotor kan hij met zijn gezin rustig slapen in zijn huis in Nieuwerkerk aan de IJssel, met de Zuidplaspolder, 6,76 meter onder N.A.P.
BIJ AFSCHEID THEO AARSEN VAN RWS
Als bijzondere attractie werd een foto getoond die onze astronaut André Kuipers vanuit zijn ruimtevaartuig had gemaakt van de kust van Nederland. Daarop konden de symposiumbezoekers duidelijk zien dat de bulk zand van 21 miljoen kuub die voor de kust van Zuid-Holland was gelegd, zich door de zeestromen gelijkmatig langs de hele Nederlandse kust had verspreid. Het zand was opgezogen uit zandstortputten in de Noordzee, zodat de natuurlijke bodem niet onnodig werd omgewoeld. De biologen zijn blij, maar of de badgasten blij zullen zijn met de nu toegenomen stroming langs de kust, moet deze zomer blijken. De reddingsbrigades zijn in ieder geval uit voorzorg al gewaarschuwd.
IJssalon Bokhoven De plaatsvervangend directeur-generaal RWS ir. Theo van de Gazelle herinnerde Theo nog aan een ander, klein wondertje. De twee Theo’s hadden elkaar in 1986 - via een kennis - toevallig voor het eerst ontmoet op het terras van IJssalon Bokhoven in Delft. Theo A. werkte toen al zo’n vijftien jaar bij RWS. Sinds het gemeenschappelijke ijsje hebben de twee mannen in meerdere funcEERT THEO ties met elkaar samengewerkt, met name in Theo A.’s laatste grote project ‘Sterk in de regio’. De plv. DG releveerde, gevoed door de personeelsafdeTheo, de mensen met wie hij heeft ling, de indrukwekkende rij functies die Theo bij RWS had vervuld. En hij gewerkt en zijn familie. En hij wordt vergat niet Theo’s hobby, de schilderkunst, te noemen. Hij besloot met: behoorlijk geprezen. Er is geen betere ‘Theo, je was een kanjer, je was zelf een van de wonderen van RWS’. leider, geen vroIn zijn dankwoord liet Theo zich als familieman kennen Hij vertelde hoe lijker man, geen echtgenote Loes geduldig een ellenlange diapresentatie van een HID-reis creatievere hobhad uitgezeten en hoe zoon Maurice zich had vermaakt in de modellenbyschilder. Maar werkplaats in het houten gebouw waar later het Mobilion werd gevestigd, bij een afscheid schertsend de figuurzaagafdeling genoemd. En trots liet hij als enige broer moet iemand weten dat natuurlijk krizijn vijf tiekloos worden zussen op geëerd. Nuttig de eerste rij voor iedereen zaten. Tenzijn de drie voor slotte was Theo uitgeer een rezochte recepten ceptie met van een gevulde veel handen regenboogfote schudrel, kalfsvleesden en veel rolletjes met cadeaus in asperges en ontvangst cognacsaus, te nemen. en zalmtajine. (Dick Seip) Bladmakers, wees niet zo bescheiden, en stuur alle relaties van Theo alsnog DE THEO. (Dick Seip)
van ‘’De Theo”
IJssalon Bokhoven in Delft waar de twee Theo’s elkaar voor het eerst ontmoetten.
WEER NIEUW RWS ONDERDEEL In nummer 1 van het Netwerk Management Magazine van 2012 staat een interview met Karin Visser, de HID van het nieuwe organisatieonderdeel van RWS: Verkeer- en Watermanagement (VWM). NM-magazine is een gratis kwartaalblad voor de doelgroep, mede dankzij I en M. (www.vorrws.nl en www.nm-magazine.nl)
WERK AAN DE WINKEL BIJ RIJKSREDERIJ EN RIJKSWATERSTAAT PLUS RELATIES Enkele tientallen werkwillige VORleden waren getrokken naar de bijeenkomst van de Kenniskring op woensdag 4 april in het RWSgebouw Westraven. De directeur van de Rijksrederij, Rob Schuitema, bood hun in zijn verhaal over de rederij al gauw een perspectief. Hij had al goede ervaringen met een VORlid in dienst en hij kon wel meer VORleden gebruiken, zei hij. De vergoeding van € 4,50 per uur is aantrekkelijk voor hem en bovenal heeft hij Uit NM Magazine 2012-1 behoefte aan parttime flexwerkers. Wie geïnteresseerd is, moet contact met hem opnemen. In het tweede deel van de bijeenkomst opende de portefeuillehouder Kenniskring in het VORbestuur Michel Goppel nog een breed scala van vooruitzichten op inzet voor RWS en zijn werkrelaties. De verse DG Jan Hendrik Dronkers heeft zonder terughouding verklaard de kennis en ervaring van VORleden te willen benutten. Te denken valt aan het meedraaien in projecten, onder andere als coach voor jonge medewerkers, het meeschrijven aan uit te brengen rapporten, inzet op contractmanagement, dagvoorzitterschap, een rol bij trainingen, klankbordfuncties, het uitbrengen van adviezen en nog veel meer. Dienstverlenend
Rob Schuitema, directeur van de Rijksrederij
Rob Schuitema vertelde op ontspannen manier hoe de Rijksrederij aan het groeien is naar een robuuste en systeemgerichte organisatie. Hij ging in op vragen tussendoor zodat er een levendige interactie ontstond tussen de spreker en zijn publiek. De rederij is een dienstverlenende vlootbeheerder ten behoeve van de beleidsuitvoering van de ministeries en hun diensten (kustwacht, douane, oliebestrijding, veiligheid, noodhulp enzovoort). Zij brengt de ambtenaren van IM, E en I en Financiën waar zij op zee moeten zijn om hun taak uit te voeren. Voor zichzelf werkt de rederij hard aan het verbeteren van de efficiency. Die moet vooral tot uitdrukking komen in het vergroten van het aantal vaaruren per schip per jaar, een goed werkbare verhouding tussen vast en flexibel in te huren bemanningsleden en overig personeel en het overnemen van nog bestaande vaarvoorzieningen van provincies en andere overheden. Verder is er een streven naar het verbeteren van de aansluiting op de klantvraag, het duurzaam maken van de scheepsmotoren, ‘voort-varend’ besparen (= het bevorderen van zuinig brandstofverbruik), innovatie en vernieuwing van de vloot. De Rijksrederij heeft thans 130 schepen, waarvan veertien zeegaand met bemanningen van circa 140. Verder zijn er vaartuigen voor patrouille (een vroegere RWS-taak), betonning, ‘emerging towing’’ (sleepdiensten in noodgevallen), oliebestrijding, het verrichten van metingen en onderzoek, en er zijn nog wat werkpontons.
Vijfstappenplan Michel Goppel legde in zijn deel van de samenkomst een goed doordacht vijfstappenplan ‘Professionele Bemiddeling’ voor om de inzet van de Kenniskringers bij RWS te vergroten. Stap 1: vaststelling welke kennis de VOR beschikbaar kan stellen; stap 2: actieve acquisitie van klussen binnen RWS en zijn werkrelaties; stap3: matchmaking vraag en aanbod; stap 4: regeling honorering en contracten; stap 5: projectbegeleiding in de vorm van briefing, voortgangsgesprekken en klanttevredenheidsmeting. Hamvraag tenslotte: Wie betaalt de kosten van een zo opgezette professionele bemiddeling? Mijn commentaar: In het heel goede stappenplan blijft één belangrijk aspect onderbelicht. Ik heb er al eerder voor gepleit: de leden van de Kenniskring die aan het werk bij RWS willen, zullen een (korte) opleiding tot externe consultant moeten krijgen Er is een duidelijk verschil in vereiste attitude tussen werken in dienstverband en inzet als externe adviseur. Ook is het van belang de ‘state of the art’ te verwerven voor inzet als coach, trainer, mediator, dagvoorzitter, voorlichter, planner of een andere specialiteit. Dat wekt het vertrouwen dat de gepensioneerden bij de tijd zijn en niet ouwe koek komen verkopen. (Dick Seip)
VO(O)RZORG 3: VALPREVENTIE Vallen kan ernstige gevolgen hebben vooral bij ouderen. Bij het ouder worden neemt de kans op botbreuken bij vallen toe. Soms is een val zelfs de overgang van zelfstandig functioneren naar de noodzaak van (veel) hulp, al dan niet definitief. Het voorkomen van vallen is dan ook heel belangrijk en er kan meer worden gedaan dan we in het algemeen denken. Een aantal zaken dat daarbij van groot belang zijn, zijn o.a. aandacht voor de inrichting van de woning en bijwerkingen van medicijnen plus het tegengaan van onzekerheid door het blijven bewegen. Een val kan leiden tot valangst, verminderde activiteit en/of toename van medicijngebruik die op zichzelf weer risicofactoren voor een nieuwe val. Bron: VIG vzw, project BOEBS
Wat kunt u zelf doen? Controleer uw huis op zaken die het valrisico kunnen vergroten. Daarbij valt te denken aan losliggende matten (verwijderen of voorzien van een stroeve ondermat) of niet weggewerkte snoeren, gladde vloeren, onvoldoende verlichting, gladde traptreden en loszittende leuningen. Dankzij de toenemende aandacht zijn er checklists opgesteld, die u kunt krijgen via instellingen voor thuiszorg en via de site www.veiligheid.nl. Beweeg rustig en met voldoende aandacht. Abrupt bewegen kan u uit balans brengen, maar kan ook zorgen voor plotselinge verandering in uw bloeddruk met duizeligheid tot gevolg. Blijf wel voldoende bewegen, dat bevordert niet alleen uw soepelheid, maar gaat ook onzekerheid tegen. Oefeningen in club verband, met leeftijdsgenoten, werken extra stimulerend. “Iedereen wil ouder worden, niemand wil oud zijn”, is niet voor niets een veel gehoorde uitspraak. Ontken uw leeftijd niet, wees verstandig en pas uw omgeving aan. Geef veel gebruikte spullen een plaats die gemakkelijk bereikbaar is, gebruik dat krukje niet meer als u ergens niet bij kunt, maar zorg voor een stevige huishoudtrap en accepteer handvat(ten) in toilet en douche, als dat nodig is. Elk medicijn heeft bijwerkingen, zeker als u een geneesmiddel pas slikt. Lees de bijsluiter en wees extra voorzichtig als duizeligheid als mogelijkheid wordt genoemd. (Anke Vonk)
AMSTERDAMSE RECLAME MET RWS ’* Nieuw in het portfolio: Illustratieplaat waarop de problemen en valkuilen bij de invoering van het nieuwe SAP-systeem voor Rijkswaterstaat op een luchtige manier wordt verbeeld. In opdracht van PA Consultants. Afgedrukt op groot formaat en ingelijst als incentive ter afsluiting van het project. *1. DE FINISH - Vervolg op een eerder gemaakte illustratieplaat voor RWS waarop de problemen en valkuilen bij de invoering van het nieuwe SAP-systeem op een luchtige manier werden verbeeld. Dit SAP-finish (studio Noord) keer een metaforische weergave met sporten van hoe de verschillende diensten de finish van het project halen. In opdracht van PA Consultants. Afgedrukt en ingelijst als incentive voor de directeuren van de verschillende diensten ter afsluiting van het project. Getekend door Olivier SAP-keuzemoment (studio Noord) Heiligers en Johan van Zanten.’ * 2. KEUZEMOMENT - Vervolg op een eerder gemaakte illustratieplaat voor Rijkswaterstaat. Dit keer een metaforische weergave van het keuzemoment waarop de verschillende diensten zich bevinden. In opdracht van PA Consultants. Afgedrukt op groot formaat en ingelijst als incentive ter afsluiting van het project. Getekend door Olivier Heiligers en Johan van Zanten. * 3. MISSIE VOLBRACHT - Illustratieplaat voor Rijkswaterstaat. Een metaforische weergave een succesvol afgerond veranderingstraject. In opdracht van PA ConSAP-missie volbracht (studio Noord) sultants. Afgedrukt op groot formaat en ingelijst als incentive ter afsluiting van het project. Getekend door Olivier Heiligers en Johan van Zanten.’ (www.studionoord.net)
DIRECT VOOR LEUKE RWS IN 2010 ’In opdracht van Rijkswaterstaat maakte Joost Lieuwma voor Studio Noord een illustratie ter verluchtiging van een presentatie die de start markeert van de invoering van een nieuw planningssysteem.’ (www.studionoord.net)
Nieuw planningssysteem (studio Noord)
RWS ALS OPDRACHTGEVER VOOR CARTOONS RWS liet de laatste jaren veel cartoons maken of (nog eigentijdser) haar opdrachtnemers lieten dat voor RWS doen al dan niet als ’incentive’ oftewel een beloning van de opdrachtnemer. In welk percentage van de gevallen de makers daar nog steeds mee op internet pronken weten we niet bij manco van een totaalbeeld. Het zijn er al wel veel! Hierbij en in de komende nummers van dit VORbulletin wordt daar (slechts) een aantal voorbeelden van benut – en als onze veelschrijver er ruimte voor laat! (Adri den Boer)
COLUMN Bezoek van een halfganseend De afgelopen winter heb ik bezoek gekregen van -wat ik met behulp van Google heb gedetermineerd alseen bergeend. Het kan ook een ander soort eend zijn, maar hij heeft in ieder geval knobbels op een rode snavel – teken dat het een mannetje is - en een zwart-wit vederpak. Er ontbreekt alleen een bruine band rond zijn hals. Hij vliegt niet en zwemt niet, hij loopt alleen waggelend op straat of zit in het gras van het gazon voor mijn huis. Als er hongersnood was, had ik de komst van de eend kunnen zien als hulp van hoger hand. Maar smakelijk ziet hij er niet uit. Dat is geen eigenaardigheid van mij alleen, ook mijn buurman zou hem niet lusten. Volgens Wikipedia heet mijn gasteend bergeend, niet omdat hij in bergen zou voorkomen, maar omdat hij veel jongen zou kunnen bergen, dat is grootbrengen (zijn vrouwtje legt 8-12 eieren). Zijn naam wordt ook wel verklaard doordat hij/zij de eieren verbergt in holten in de grond, bijvoorbeeld in konijnenholen. Een bergeend wordt een halfgans genoemd omdat zijn formaat tussen een eend en een gans ligt. Zijn zomerse habitat bestaat uit de toendra’s in het hoge noorden van onze aarde. De eend ziet er niet zielig uit, maar ik vind het wel zielig hem daar maar in zijn eentje te zien zitten. Zo’n beest moet toch deel uitmaken van een vlucht eenden? Misschien is hij verstoten door zijn familie. Misschien is hij niet in staat geweest de vlucht verder naar het zuiden mee te maken. Overigens hoefde dat
niet wegens het milde Nederlandse klimaat van tegenwoordig. De echte ganzen maken in de winter in groten getale het leven van de Nederlandse boer zuur, door zijn weiden en akkers kaal te vreten. Ik zag op de televisie dat er zelfs vossen op ze worden afgestuurd om ze te verjagen, misschien een dierlievender aanpak dan afschieten. Het kan ook zijn dat mijn bergeend wacht op een nabije dood. Psychologen zouden dit soort overwegingen vroeger hebben geduid als projecties van mijn eigen geprangde leven. Nu worden mijn gedachten over de eend als empathie of fantasie gewaardeerd. Mijn dierenliefde gaf mij in de lokale ‘animal cop’ te bellen of de dierenambulancedienst. Maar wat zou ik moeten zeggen en wat zouden ze met de eend moeten? Het beest is niet in kennelijke nood. Het zit genoeglijk in het gras, hapt naar wat sprietjes en gaat soms een eindje om, maar keert steeds terug naar de plek voor mijn huis. Mijn overbuurvrouw strooit zo nu en dan brood. Zij is het misschien die de eend in de buurt houdt. Ik zie ook passerende vrouwen zakjes brood legen op het gazon waar de eend domicilie houdt. Toen er sneeuw lag, durfde slechts een enkele brutale meeuw een stukje brood voor de bek van de eend weg te kapen. De andere meeuwen keken watertandend toe vanaf lichtmasten en dakranden, samen met de eksters die even bang waren voor de dikke eend. Dus honger leed de eend niet. Dorst ook niet. De eend posteerde
KOPIJ- EN VERSCHIJNINGSDATA Vrijdag 4 mei wordt voor nr 5 beslist als uiterste kopijdatum aangehouden. Bureau Karin de Lange plant 29/5 als vijfde verschijningsdatum voor Geel! in 2012. Verder zijn haar data 26/6, 14/8, 19/9, 23/10, 11/12 en 24/1 (2013). Het laatste nummer van het VORbericht en Geel! staan op www. vorrws.nl; oude nummers van Geel! staan op www.karindelange.nl.
zich op de beschoeiing van de naburige kwelsloot en rekte zich uit naar beneden om hapjes uit de laag gelegen waterspiegel te nemen en die dan in een opwaartse beweging zijn keel in te laten glijden. Ik dacht ‘dadelijk kantelt hij het water in’, maar nee, hij volvoerde zijn strekoefeningen perfect en net zo lang totdat hij verzadigd was. Ik kan niet voorspellen hoe het af zal lopen met de bergeend. Ik vermoed dat ik op een dag zal moeten concluderen dat ik hem al een tijdje niet meer heb gezien. Vervelend dat ik dan niet weet wat er met hem is gebeurd. Ik zal mijn eend nog missen. VORmer
Colofon Verenigingsbulletin van de VOR onder redactie van de Commissie Communicatie Hoofdredacteur: Adri den Boer E:
[email protected] Lay-out: Lex van Gennip E:
[email protected] Ambtelijk secretariaat VOR: Willy Bouwmeester en Claudia Kranendonk, Antwoordnr. 10660, 2501 WB ’s-Gravenhage, E:
[email protected] (alle zakelijke aangelegenheden,gezamenlijke in-box).
[email protected] [email protected], T: 070 - 456 11 88 Rekeningnr. 1294276 t.n.v. Penningmeester VOR ’s-Gravenhage Website VOR: www.vorrws.nl
