4
9 (2014)
Van de bestuurstafel 1 mei 2014
3 juli 2014
Op 1 mei is het bestuur in een beperkte samenstelling bij elkaar geweest. Er was een treinstoring tussen Gouda en Den Haag en daarom konden een aantal bestuursleden Den Haag niet tijdig bereiken. Ook waren er 2 bestuursleden om andere redenen verhinderd. Koos heeft meegedeeld, dat het project “verzorgen rondleidingen op objecten” moeizaam van de grond komt. Het lijkt wel of er bij de regionale diensten sprake is van een zekere weerstand. De directeur-generaal heeft in het jaarlijkse gesprek met het bestuur echter aangegeven, dat hij aan deze rondleiding een zekere waarde toekent. De realisatie van de begroting zal elke vergadering onderwerp van gesprek zijn, omdat het van belang is om de geprognosticeerde inkomsten nauwlettend te bewaken. In de praktijk is de portefeuillehouder verantwoordelijk voor de besteding en de verantwoording van de in de begroting opgenomen gelden. Dat betekent dat de portefeuillehouder budgethouder is. Het bestuur besluit om de portefeuillehouder formeel als budgethouder aan te wijzen. Omdat er slechts één portefeuillehouder bij de vergadering aanwezig is, zal het bestuur zich in de voltallige samenstelling beraden over een passende attentie voor de vrijwilligers. Aan het streven om de zittingsduur van zowel bestuursleden als commissieleden te beperken tot een termijn van 2 x 3 jaar zitten voor- en nadelen. Een en ander zal ook in een voltallige bestuursvergadering in beeld worden gebracht, zodat alle portefeuillehouders zich hier over uit kunnen spreken. Omdat de vereniging in “rustiger vaarwater” terecht is gekomen richt de aandacht van het bestuur zich in belangrijke mate op het behouden en versterken van de vereniging. Het bestuur is dan ook van mening dat in deze consolidatiefase de behoefte aan een maandelijkse bestuursvergadering niet meer aanwezig is. Bovendien draagt het verminderen van de vergaderfrequentie bij aan een kostenreductie. Daarom besluit het bestuur het aantal vergaderingen terug te brengen tot 1 x per 2 maanden, waarbij het bestuur zal vergaderen op de eerste donderdag van de oneven maand. Eerder heeft het bestuur besloten om de maandelijkse vergadering op wisselende locaties te houden. Nu de frequentie wordt teruggebracht bestaat daaraan geen behoefte meer. Daarom besluit het bestuur dat Den Haag de vergaderlocatie is. Daardoor is ook een regelmatig contact met de dames van het secretariaat gewaarborgd. Het terugbrengen van de vergaderfrequentie heeft consequenties voor het afwikkelen van de ingezonden declaraties. Om een maandelijkse betaling te waarborgen zullen de declaraties 1 x per maand per post aan de verantwoordelijke portefeuillehouder worden gezonden, opdat die de declaraties kan beoordelen en voor akkoord kan paraferen. In dit verband wijst de penningmeester op het in het Declaratiebesluit opgenomen voorschrift, dat bij declaraties bonnen moeten worden bijgevoegd (geldt niet voor postzegels). Hij heeft geconstateerd, dat niet in alle gevallen aan dit voorschrift wordt voldaan. De portefeuillehouders zullen op de naleving toezien. Met de dames van het secretariaat is afgesproken, dat hun werkzaamheden uitsluitend betrekking zullen hebben op VOR-gerelateerde zaken. De bijeenkomst “VOR samen verder” in het LEF zal worden geëvalueerd. De in die sessie aangedragen onderwerpen zullen worden uitgediept en per onderwerp zal een actiehouder worden aangewezen. (René Westenberg)
Henk Hoekstra treedt af als bestuurslid. Elders in dit nummer kunt u de toelichting van Henk op zijn besluit lezen. Het bestuur vindt het jammer dat Henk vertrekt, maar respecteert zijn besluit. Koos Kamsteeg zal tot de volgende Algemene Vergadering de portefeuille Communicatie waarnemen. De VOR gaat meedoen met SponsorKliks. Op de homepage van de site kunt u hierover meer lezen en vindt u de banner. Als u op deze banner drukt krijg je automatisch toegang tot veel populaire webwinkels van dierbenodigdheden tot boeken, van mode tot vakantiereizen en alles wat er tussen zit. Bij elke aankoop die u doet krijgt de VOR een percentage van het aankoopbedrag. En natuurlijk heel belangrijk…. het kost u niets. U wilt bijvoorbeeld een boek kopen bij Bol.com. U drukt op SponsorKliks en ziet tal van webwinkels op het scherm verschijnen. U zoekt Bol.com en drukt daarop. Dan verschijnt dezelfde site als wanneer u via internet naar Bol. com was gegaan. U doet uw aankoop op de gebruikelijke manier. De VOR wordt zo door deze webwinkel gesponsord en krijgt automatisch een bedrag van BOL.com via SponsorKliks. Dat kost u helemaal niets. Wel zorgt u er op deze manier voor dat de VOR extra inkomsten krijgt, die meehelpen aan het, in de toekomst, financieel zelfstandig worden van de VOR. Mocht u in uw kenniskring relaties hebben, die zouden willen adverteren bij VOR-activiteiten, dan kunnen ze zich melden bij de VOR. (Koos Kamsteeg)
Zie pag. 7
10.000ste bezoeker van Theepottenmuseum van VOR-lid In juli werd mevrouw Nelly Ravesteijn uit Burgh-Haamstede op een bijzondere wijze verwelkomd door Saskia en Frits Lavell. Zij was de 10.000ste bezoeker van het sinds april 2011 bestaande museum. De eerste twee jaren van het bestaan kwamen er gemiddeld 2.000 bezoekers per jaar. Vorig jaar werd het museum door ANWB-leden uitgeroepen tot het leukste uitje van Limburg. Die verkiezing zorgde er o.a. voor dat het aantal bezoekers flink steeg. En dit jaar willen ze de Er-op-uit-in-eigen-land-beker in de wacht slepen. Nu op naar de 15.000ste bezoeker. In het afgelopen jaar zijn diverse verzamelingen aan het museum toegevoegd en daardoor is het aantal tentoongestelde theepotten in allerlei vormen nu 1618. (www.theepottenmuseum.nl)
Biografie van de vader van de Meetkundige Dienst Herman Langeveld, De man die in de put sprong. Willem Schermerhorn 1894-1977, 640 blz, uitgave Boom, 2014, € 35,00, ISBN: 9789089532770 Willem Schermerhorn biedt het unieke beeld van een (PvdA-)minister-president die, politiek gesproken, uit het niets gekomen was en ook weer in het niets verdween. Daarover gaat deze biografie, waarvoor onderzoek is verricht met steun van de stichting Democratie en Media. Toch bevat het boek ook royaal zijn wetenschappelijke vooral fotogrammetrische vakhistorie van voor die tijd en, bewust beperkter, ook van daarna. In hoofdstuk 2: ‘Bouwer van een geodetisch imperium, 1918-1940’ komen ook zijn adviseurschappen bij KLM, KNILM en Rijkswaterstaat aan bod. De inhoud, maar zelfs al de titel van hoofdstuk 3 is informatief: ‘Luchtkartering, 1920-1940 ‘De mooiste jaren van mijn leven’’. Onder een subkopje ‘Huwelijksproblemen?’ (weggeëbd) wordt bij zijn veeleisend werk van rond 1935 genoemd ‘de eindverantwoordelijkheid voor de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat met tientallen medewerkers’. Volgens het EMM-boekje 1934 met Rijkswaterstaatspersoneel waren dat er inclusief buitenmensen al rond de honderd, in 1940 meer dan 200! Boekomslag Begin 1938 werkten er volgens het boek trouwens alleen al 17 mensen op de rekenkamer en zestig mensen op de ‘afdeling voor luchttriangulatie’ daarvan. Schermerhorn wilde toen van de afdeling luchtkartering van die Rijkswaterstaatsdienst een NV maken, maar die plannen gingen niet door. De waterstaatsdienst karteerde niettemin voor de olie op Nieuw Guinea (en van zijn baten daarvan kocht Schermerhorn een Noordzeebotter die hij ‘Paradijsvogel’ noemde!) In 1939 werd gekarteerd voor de Hollandse Waterlinie. Het honorair adviseurschap van de Topografische Dienst in WOII is weer een ander verhaal dan de bekende gijzeling in Sint Michielsgestel, al is er ook een verband: lees het boek! De benoeming van Willem Schermerhorn en niet Willem Drees tot minister-president in 1945 was in Delft aanleiding tot een huldiging door de burgerij. Samenvattend is het een zeer professionele en vlot geschreven biografie, in dit VORbericht wat eenzijdig besproken, maar in alle opzichten graag aanbevolen! De binnenflap geeft de bron van de prachttitel al. De naam Meetkundige Dienst verdween trouwens in 2003 en de huidige CIV is er de opvolger van, al ging fotogrammetrisch vakwerk naar de markt. (Adri den Boer)
Informatiecentra in de provincie (4) plus excursie! Op woensdag 12 november organiseert de VOR voor alle leden een bezoek aan het Informatiecentrum van de Sluiskiltunnel en aan het Portaal van Vlaanderen gelegen ofwel het sluizencomplex te Terneuzen. Er kunnen maximaal 50 VOR-leden deelnemen aan de excursie. Partners of introducé(e)s kunnen zich niet inschrijven voor de excursie! Informatiecentrum Sluiskiltunnel Een interactieve tentoonstelling laat zien wat er allemaal bij de bouw van de Sluiskiltunnel komt kijken en hoe de tunnel en de wegen er straks uitzien. Bekijk de film, neem plaats in de rijsimulator en bestudeer het model van de boormachine. Vragen worden direct beantwoord door een medewerker van de Sluiskiltunnel. De tunnel zelf is om veiligheidsredenen niet toegankelijk. Wilt u nu al meer weten bezoek dan de website: www.sluiskiltunnel.nl Informatiecentrum Het Portaal van Vlaanderen Bij een bezoek aan het Portaal van Vlaanderen ofwel het sluizencomplex van Terneuzen krijgt u antwoord op vragen zoals: Hoe vaar je veilig vanaf de Westerschelde naar Gent? Hoe wordt een binnenvaartschip of een zeeschip door een sluis geloodst? Welke bedrijven zorgen voor 20% van de Zeeuwse werkgelegenheid? Hoe worden geïmporteerde producten over land vervoerd? Tussen 12:30 en 13:30 uur wordt de lunch geserveerd. Het Portaal van Vlaanderen Sluiskiltunnel beschikt over een mooi terras met uitzicht op de Westsluis. Terwijl u geniet van uw maaltijd kunt u de zeeschepen bijna aanraken. Wilt u nu al meer weten over het Portaal van Vlaanderen bezoek dan de website: www.portaalvanvlaanderen.nl. Zie voor programma en opgave www.vorrws.nl of contact het secretariaat. (Piet Jan Moerman en Rudi Hamelink)
Het schieten van een hoek en ’s Heeren Loo Op 25 oktober 1967 ging het laatste sluitgat van Zuidelijk Flevoland dicht. In de zomer van 1967 werden we met het meetschip "Flevo" de natte polder ingestuurd om de grondwaterstandsputten op te sporen en van meetapparatuur te voorzien. Die putten waren "in het natte" geplaatst door de aannemer en moesten nu worden waargenomen om de gevolgen van het droogmalen van Zuidelijk Flevoland op de grondwaterstanden in de omgeving, o.a de Veluwe, te kunnen volgen. De eerste putten konden we via de plaatsbepaling met de sextant vrij snel vinden. De hoeken waren door onze uiterst nauwkeurig werkende collega in Lelystad, dhr. Van Loenen, ingemeten met de peilvlet "Prospector". Bovendien had de aannemer zijn werkbuizen met een diameter van ca. 2 meter al op de benaderde coordinaten achtergelaten, na een eigen inmeting. Na wat geprik rond de werkbuis was het dan ook meestal bingo. De laatste put was echter andere koek. We hadden al twee dagen met steeds wijdere cirkels rondgelood en begonnen te twijfelen over de opgegeven hoeken of de juiste punten. Vooral de verkenning van het punt 's Heeren Loo in de buurt van Ermelo gaf twijfels, was het wel dat mooie ronde torentje of net dat dak ernaast? Na scheepsberaad in de haven van Harderwijk besloten we om maar een fiets te huren en ter plaatse poolshoogte te nemen. De volgende dag gingen we op pad. Schipper Lou de Haan kon met zijn lengte van bijna 2 meter moeilijk een passend model vinden en leek met zijn uniform en bijbehorende pet een lid van de Comedy Capers. "Ngot, het moet maar" bromde hij. "Ngot" was zijn Toren ’s Heeren Loo... stopwoordje dat te pas en ook vaak te onpas door hem werd gebruikt. De meetleider Herman Tonino had een passend model fiets, maar had bij de aanschaf weer wat last van een stotterbui, zodat het wat langer duurde. Hij maakte er geen geheim van dat hij in navolging van een bekende Griekse redenaar met steentjes in zijn mond het stotteren nagenoeg had overwonnen. Alleen als er wat spanning op het gesprek kwam te staan, kwam de oude kwaal nogal eens boven. Met z'n drieën kwamen we na een uurtje fietsen bij het mooie ronde torentje van ' s Heeren Loo, dat van een psychiatrische inrichting bleek te zijn. Ik ging daarom met een wat onrustig gevoel achter de schipper aan, die zoals gewoonlijk de leiding had genomen met de meetleider in zijn kielzog. Achter de balie zat een keurige verpleegster in een strak gesteven wit uniform. "We, we, we hebben gisteren op het torentje geschoten,” hakkelde de meetleider. "Mmmaar, we weten niet of hij er nog staat." De praatprinter bleef op een hinderlijke manier hangen, maar de receptioniste-verpleegster bleef rustig en met een begrijpend gezicht het verhaal aanhoren. Het probleem van het andere meetpunt begreep ze echter helemaal niet. Dat zal wel aan de uitleg van onze kant te wijten zijn en aan het totaal gebrek aan kennis van haar kant over de grondbeginselen van de geodesie. Tijd voor de schipper om in te grijpen. "Ngot, ngot" begon hij. Ook al geen sterk begin in de bible belt natuur..met dank aan Kadastermuseum lijk. "We denken, dat het torentje er niet meer is". Ik zag de verpleegster naar de binnendeur kijken, waar twee van haar collega's, ook gestoken in keurige witte pakken, inmiddels het gesprek waren gaan volgen. Voorstellingen van handboeien en dwangbuizen drongen zich bij me op en ik retireerde op onopvallende wijze naar de deur. Buiten twijfelde ik tussen een run naar de fiets of afwachten, ik wilde wel graag het weekend thuis zijn. Uiteindelijk overwon het collegialiteitsgevoel en zag ik tot mijn grote opluchting na vijf minuten de schipper en meetleider naar buiten komen. "Het torentje is er nog" zei Herman. Ja, dat zag ik ook wel. "We moeten dus nog een keer die hoek schieten". "Ja, opschieten bedoel je zeker," dacht ik, "straks bedenken ze zich nog." De volgende dag de hoeken maar weer eens gecheckt met de opgegeven waarden, de sextanten geijkt, en de hoeken opnieuw geschoten. Herman Tonino en Piet Visser schieten een dubbele hoek
Geen twijfel mogelijk nu, alles klopte, 's Heeren Loo was echt 's Heeren Loo. Wie de heldere ingeving had om nu eens niet buiten, maar binnen de werkbuis te kijken weet ik niet, maar een kreet van vreugde klonk al bij de eerste poging. De put was gevonden en we konden naar huis. Achteraf verbaas je je, naar aanleiding van dit gekke voorval, toch wel over de nauwkeurigheid die met een sextant verkregen kan worden. Op de meter nauwkeurig! (Louis van Schaik)
Hoe 'kruikenzeiker' van een scheldwoord een erenaam werd Op donderdag 12 juni was een aantal oud-medewerkers van Brabant (nog geen lid van de VOR) en een aantal VOR-leden te gast in het Textielmuseum in Tilburg. Dit bezoek was georganiseerd om de oud-medewerkers van Brabant op te roepen om lid te worden van de VOR. Dat is gelukt! Na de koffie en de uitstekende lunch met echte Brabantse gerechten als worstenbrood, bloedworst met appeltjes en zult kregen we een rondleiding door het museum. Naast uitleg over de werking van zeer oude, maar ook zeer moderne, computergestuurde, machines, hoorde we ook ook waarom de Tilburgers met carnaval aangesproken worden Eén Tilburgse foto van Cor Huijgens als 'kruikenzeiker'. Lang geleden, toen er schaarste was aan ammoniak, kregen de arbeiders een kruik mee om die vol te plassen. Vandaar de naam 'kruikenzeiker'. De urine werd gebruikt voor het ontvetten van de wol. Om bonje te krijgen met een Tilburger hoefde je hem/haar alleen maar uit te maken voor 'kruikenzeiker'! In 1960 moest Tilburg een carnavalsnaam kiezen en wat lag meer voor de hand dan 'Kruikenstad'? De burgemeester en de carnavalsprins spreekt zijn inwoners sindsdien toe met de eerbiedwaardige woorden 'beste kruikenzeikers'. Toch een merkwaardig volk, die Tilburgers (vindt een Boemeldoncker)! (Henk Hoekstra)
Er is/wordt wat afgefietst De VOR lijkt af en toe op een fietsclub en gezien de deelname worden deze activiteiten zeer op prijs gesteld. De commissie E&A heeft voor iedere regio een tocht georgansieerd. Deelname tot heden: Oost 34, Zuid 31, West 28. Noord fietst 3 september. Verslagen van deze tochten met foto's vindt u op de website www.vorrws.nl. (Redactie VORbericht)
Waar was de grens op 21 mei voor 21 deelnemers? (foto Yetty)
RWS-boot te koop: prijs op aanvraag
Uit bestuur, maar nog in CoCo
Op de website www.boten.nl staat bij Het Anker Maritiem in Marknesse een stalen motorboot te koop, ‘merk Rijkswaterstaat, type ex-peilingsvaartuig’ met Volvo-dieselmotor van 310 pk’s en uit 1965. ‘Het is hoogst waarschijnlijk de Welsinge van de vroegere studiedienst Vlissingen of het zusterschip de Wijtvliet van de Meetdienst Zeeland’, aldus VOR-lid Dick den Hoed. ‘Vermoedelijk de Delta van Meetdienst Zeeland een ex-milieuvaartuig, aldus collega-lid Ron Soffers. Definitief antwoord en een stukje met belevenissen met het schip zijn welkom! (Redactie VORbericht)
Na vanaf de oprichting van de VOR in 2005 lid en daarna trekker van de Commissie Kenniskring te zijn geweest en vervolgens vier jaar in het bestuur portefeuillehouder Communicatie, stap ik uit het bestuur. Ik heb mij steeds met veel plezier ingezet voor de VOR. In het afgelopen jaar tijdens de voorbereiding van de Algemene Vergadering had ik het gevoel dat er Henk Hoekstra in het bestuur onvoldoende ruimte was voor een open gedachtevorming over de financiële koers van de vereniging. Dat gaf bij mij irritatie. Je denkt dan, och na de Algemene Vergadering is er duidelijkheid en komt het plezier wel weer terug. Dat blijkt niet zo te zijn. Je doet vrijwilligerswerk vooral omdat je het leuk vindt. Dat plezier weegt op tegen de tijd die je er in steekt (en ook anders kunt besteden) en vaak ook geld. Maar als het plezier weg is dan is het tijd om te stoppen. Dat moment is voor mij wat betreft het VOR-bestuur nu gekomen. (Henk Hoekstra)
De Zeeuwse ex-RWS-boot in 2007
Melanie Schultz van Haegen, Guido van Woerkom en Jan Hendrik Dronkers
“Beleef de Deltaroute” van start Via de VOR bent u op de hoogte gehouden van het project “De Blauwe Lijn” en heeft een oproep om u te melden teneinde een bijdrage te leveren aan dit project, de nodige input van een aantal enthousiaste oud-collega’s opgeleverd. Op donderdag 26 juni 2014 was het zover dat het project officieel geopend werd door de minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz van Haegen met assistentie van de hoofddirecteur van de ANWB, Guido van Woerkom en de directeur-generaal van Rijkswaterstaat Jan Hendrik Dronkers. Allereerst dient te worden vermeld dat het project inmiddels een andere naam heeft gekregen. Om nationaal en internationaal het project goed onder de aandacht te brengen is gekozen voor een naam die goed aangeeft waar het over gaat: “Beleef de Deltaroute”. “Beleef de Deltaroute” nodigt iedereen uit om per auto, fiets of mooie wandeling één of meerdere van de 13 Deltawerken te bezoeken en tegelijkertijd in de omgeving leuke activiteiten te ondernemen. Op de website www.beleefdedeltaroute.nl vindt u informatie over de Deltawerken en een uitgebreid aanbod auto- en fietsroutes en andere recreatieve mogelijkheden. Op een zonovergoten 26e juni waren enkele honderden aanwezigen getuige van de start van deze interessante activiteit. Het decor van de samenkomst was het watersnoodmuseum in Ouwerkerk op Schouwen-Duiveland. Dit museum is gevestigd in een aantal caissons die in 1953 in één van de grote stroomgaten in de zeedijk zijn afgezonken. Een mooiere locatie voor de starthandeling is bijna niet denkbaar. De minister benadrukte dat wij er trots mogen zijn op alles wat op waterbouwkundig gebied is gerealiseerd, maar dat “Nederland” dat een beetje aan het vergeten is en dat het daarom erg belangrijk is dat de Deltaroute er is. Dat wij de Deltawerken hebben, aldus de minister, is nog steeds een goed exportproduct. Nederlandse bedrijven worden op vele plaatsen in de wereld ingeschakeld bij het aanleggen van waterkeringen en andere waterbouwkundige werken, zoals in Indonesië en New York. Zijn we nu klaar met de Deltawerken? Zeker niet! Er wordt hard gewerkt aan een nieuw programma om Nederland ook de komende 50 tot 100 jaar tegen het water te beschermen. DG Jan Hendrik Dronkers sprak ook over de internationale erkenning die wij krijgen voor de Deltawerken. Hij memoreerde dat door de aanleg van de Deltawerken de kust van Nederland met vele kilometers in verkort en dat de waterveiligheid die van groot belang is voor iedere Nederlander daarmee gediend is. Hij wees op de samenwerking die daarbij noodzakelijk is en zag in het project Deltaroute daarvan een goed voorbeeld. Ook wees hij op waterstaatsobjecten meerdere functies hebben en naast waterkeren ook de recreatie en de economie kunnen dienen. Directeur Guido van Woerkom van de ANWB wees op het unieke dat met dit project de bezoekers uit binnen- en buitenland in de gelegenheid worden gesteld om naast de Deltawerken ook kennis te maken met de recreatieve en cultuurhistorische waarden in het deltagebied. De ANWB heeft zich graag bereid verklaard om dit project samen met Rijkswaterstaat op te pakken en verder gestalte te geven. Bijzonder was ook dat een dochter van één van de ‘vaders’ van de Deltawerken, ir. Johan van Veen, met trots vertelde hoe haar vader dag in dag uit met zijn levenswerk bezig was. (Koos Kamsteeg)
Pal na lokatiebesluit eindejaarsbijeenkomst VOR! ‘KAATSHEUVEL - Bezoekers van de Efteling die verkleed naar het attractiepark komen, kunnen in het vervolg weer rechtsomkeert maken bij de ingang. Uit angst dat er verwarring ontstaat over wie als acteur in dienst is en wie voor de lol een pakje van thuis heeft meegenomen, zijn verkleedpartijen voortaan uit den boze. Het officiële parkreglement werd er zelfs voor aangepast. Dat stuit tegen het zere been van grote groepen ’cosplayers’, die er een hobby van hebben gemaakt om meerdere keren per jaar met tientallen tegelijk samen te komen in het Kaatsheuvelse pretpark, allemaal gehuld in de meest excentrieke outfits en kostuums.’ (De Telegraaf, 11 juli 2014)
Aan de slag in de Van Dixhoorndriehoek ‘Stichting het Zuid-Hollands Landschap beheert in opdracht van de provincie Zuid-Holland het duingebied de Van Dixhoorndriehoek. Eén van de voorwaarden is het herstel van de openheid van het duinlandschap. Dat betekent: werk aan de winkel! U kunt dus tijdelijk te maken krijgen met werkzaamheden in het natuurgebied. (...) De Van Dixhoorndriehoek ontstond in de jaren '70 bij Hoek van Holland en ligt nu tussen de oude boulevard en het strand. Het is ‘nieuw land’ van zo’n 150 hectare ontstaan uit de aanleg van de Europoort havens toen er 19 miljoen kubieke meter zand moest worden ‘weggewerkt’. Rijkswaterstater Ir. J. Van Dixhoorn besloot het zand achter de Noordpier bij Hoek van Holland in zee te spuiten. Zo ontstond een driehoekige kustverbreding, vandaar de naam Van Dixhoorndriehoek.’ (www.zuidhollandslandschap.nl)
Folder Van Dixhoorndriehoek
Inventarisatie Historisch Erfgoed in volgende fase Het is even stil geweest rond het project Inventarisatie Historisch Erfgoedmateriaal Rijkswaterstaat, maar in de tussentijd is er toch alweer het nodige werk verricht. Vanuit verschillende RWS-locaties zijn collecties kaarten, tekeningen, beeldmateriaal en andere uiteenlopende voorwerpen en apparatuur overgebracht naar het depot in Hoevelaken. Sinds enkele weken zijn een aantal oud-RWS'ers binnen de VOR (Vereniging Oud-medewerkers Rijkswaterstaat) begonnen met het inventariseren en beschrijven van de verschillende objecten. Daarmee is de inventarisatie een nieuwe fase ingegaan. Een fase die vooral in het teken staat van het beschrijven en minder in het verzamelen van historisch erfgoedmateriaal. Marieke Mak, RWScollega met museale achtergrond en sinds enige tijd betrokken bij het project , heeft een opzet gemaakt voor de vastlegging van het materiaal volgens museale standaarden. Dit moet leiden tot een overzichtelijke database die goed te raadplegen is.Oud-collega's met verschillende achtergronden, uit zowel de ‘natte’ als de ‘droge’ tak van RWS, hebben hun diensten aangeboden. Hun kennis van de (vroegere) RWS-organisatie en hun voormalig vakgebied komen goed van pas bij het vaststellen van de aard, oorsprong en historische waarde van het uiteenlopende erfgoedmateriaal. Volgende stap is op termijn het zoeken naar een goede (her)bestemming van het verzamelde materiaal. Dat kan het onderbrengen in een archief binnen of buiten RWS zijn, overdracht aan een museum of historische vereniging, of al dan niet permanente opstelling in een RWS- of ander overheidsgebouw. Tips over historisch materiaal op RWS-locaties waar de bewaarcondities slecht zijn, of op plaatsen die Rijkswaterstaat gaat verlaten, zijn nog steeds welkom op het emailadres
[email protected]. (http://corporate.intranet.rws.nl, 27 juni 2014)
VOR-leden Henk Kerssen (links) en Peter van de Kerk
‘Deltaroute A4’ was er al ‘Deltaroute A4. Aan de A4 komen alle kenmerken van het Nederlandse snelwegennet voor, variërend van hoogstedelijke centra tot open en uitgestrekte polderlandschappen.’ (www.rijkswaterstaat.nl)
Waterstaatstations als spoorwegerfgoed Aan Waterstaatkerken is in dit bericht al eens kort aandacht besteed, maar nog niet aan Waterstaatstations. ‘Spoorwegerfgoed’ van Kees Volkers is een prima werk met aandacht voor ook die architectuur. ‘Soberheid als waarde. Het Waterstaatstation (1860)’ is het bewuste hoofdstuk daarin. Dat de stations van Zwolle, Leeuwarden, Middelburg en Utrecht-Maliebaan (spoorwegmuseum) overeenkomsten vertonen is duidelijk. Als ‘waterstaatstations’ zijn het iconen uit de eerste jaren van het spoorwegtijdperk. In architectuurkringen heeft men zich lang laatdunkend uitgelaten over de waterstaatbouw. Pas met de recente aandacht voor ons technisch en industrieel erfgoed is de waardering voor de waterstaatbouw toegenomen. De Waterstaatstijl is een bouwstijl in de neoclassicistische traditie, die veel is Waterstaatstation Dordrecht,
toegepast door de ingenieurs van Rijkswaterstaat. In Nederland staan nog zo’n 35 stations overeind die in deze traditie zijn ontworpen. Ooit waren dat er zeker 150. Een kleine honderd daarvan behoorden tot de gestandaardiseerde ontwerpen van de Staatsspoorwegmaatschappij (SS). Deze stations waren ingedeeld in vijf klassen, variërend van grote stadsstations tot eenvoudige haltegebouwen voor het platteland. Bij de ontwikkeling van het spoorwegnet waren de ingenieurs van Rijkswaterstaat nadrukkelijk betrokken. Met name bij de aanleg van de Staatsspoorwegen. De term waterstaatstijl is niet door waterstaat zelf bedacht, maar door de architectenstroming die zich in de tweede helft van de 19e eeuw
Utrecht-Maliebaan
afzette tegen zijn voorgangers. Deze kwamen vooral uit katholieke hoek, waaronder mensen als Alberdingk Thijm, Cuijpers en De Stuers. De architect was minachtend over de lieden die deze bouwsels ontwierpen: de ingenieurs, met name de ingenieurs van Waterstaat, de inferieure voorlopers van de echte architecten. Waterstaatbouw werd vertaald naar waterstaatstijl en in feite synoniem voor het hele neoclassicisme. De terminologie was bewust laatdunkend bedoeld, ter onderscheiding van hun ware architectuur, in dit geval de neogothiek. (http://spoorbeeld.nl/sites) en Leeuwarden
15 mei, regiodag NH & FL: Naarden en Naardermeer Naarden is een van de best bewaard gebleven vestingsteden van Nederland. De thans nog bestaande versterkingen werden tussen 1675 en 1685 aangelegd. Ruim honderd jaar eerder in 1572 namen de Spanjaarden Naarden zonder slag of stoot in en vermoordden vervolgens in drie uur tijd de gehele bevolking. Ook latere belegeraars, zoals de Fransen in 1672, kwamen gemakkelijk binnen. Dat geldt ook voor 57 deelnemers aan de VOR-regiodag Noord-Holland en Flevoland, die op donderdag 15 mei werden ontvangen met koffie en appeltaart. In drie groepen werd onder leiding van gidsen de stad verkend en kregen we een stroom van informatie over de geschiedenis van de stad, de vestingwerken en de prachtige gebouwen uit vroegere eeuwen. Ook de opvallend vele dure winkeltjes en dito auto's kregen de nodige aandacht. Vervolgens verplaatste het gezelschap zich naar Gasterij Stadzigt, vanwaar iedere zondagmorgen het radioprogramma Vroege Vogels wordt uitgezonden. Het was ondanks navigatieapparatuur wat minder makkelijk te vinden dan was verwacht. Na de lunch werden we onder de hoede genomen van Natuurmonumenten in twee fluisterboten, waar niet toevallig precies 57 mensen in konden. Tijdens een wel drie uren duren tocht door uitgestrekte moerasbossen en over kleine meertjes kregen we van alles te horen over de botanisch zeer interessante plantengemeenschappen en over het grote aantal vogelsoorten dat in het gebied voorkomt. We hebben onder ander purperreigers zien vliegen. De kolonie van wel drieduizend aalscholvers werd bezocht en er werd door de liefhebbers gewandeld over trilveen. Na afloop nog een drankje op het terras van Stadzigt in de avondzon. (Gerard Bettink, regiovertegenwoordiger Noord-Holland-Zuid)
VOR-ledental etc. updaten? VOR vereniging Oud medewerkers RWS Postbus 20906 2500 EX Den Haag secr: Theo Aarssen contactpersoon: Betty Borsboom aantal leden: 11433 (www.svpienm.nl/over-svpvw/leden, eind juli)
In het volgende nummer: - De zoutreizen over het IJsselmeer - Hoofdopzichtersvilla geen ‘trilgebouw’ - Vo(o)rzorg 14
Stil in fluisterboot?
Colofon Verenigingsbulletin van de VOR Redactieraad: Commissie Communicatie
3 september
Recreatieve fietstocht Drents/Friese Wouden voor leden in Noord-Nederland
Redactie: Marianne Keijzer, Anke Vonk-Overduin, Lex van Gennip, Frank de Wit en Adri den Boer (hoofdredacteur, E:
[email protected])
3 evt. 4 september
Regio West en Midden Nederland Mosseltocht Yerseke
12 september
Excursie Noord-Zuidlijn Amsterdam.
Lay-out:Lex van Gennip E:
[email protected]
26-30 september
Busreis Praag
2 oktober
Regiobijeenkomst Oost-Nederland: Ruimte voor de Waal te Nijmegen
30 oktober
Eindejaarsbijeenkomst in De Efteling te Kaatsheuvel
12 november
Infocentrum Sluiskiltunnel en Portaal van Vlaanderen te Terneuzen
VOR-agenda
(zie ook www.vorrws.nl, www.svpienm.nl en e-nieuwsbrieven)
Kopij- en verschijningsdata Zaterdag 13 september wordt voor nr 2014-5 (van oktober) als kopijdatum aangehouden. Het laatst verschenen nummer van het VORbericht staat ook op www.vorrws.nl. Hetzelfde geldt voor drie van de bijdragen uit de serie Vo(o)rzorg, zie onder Gezondheid.
Ambtelijk secretariaat VOR: Willy Bouwmeester en Claudia van der Staaij, Antwoordnr. 10660, 2501 WB ’s-Gravenhage, E:
[email protected] (alle aangelegenheden, gezamenlijke in-box). T: 070 - 456 11 88 Rekeningnr. 1294276 t.n.v. Penningmeester VOR ’s-Gravenhage Website VOR: www.vorrws.nl
