VAN D E VO O R Z ITTER Na bijna vie r jaar voorzitte rsch ap van d e Stich ting Natuurl ijk Spre k e n (SNS) is d e tijd ge k om e n om h e t stok je d oor te ge ve n aan e e n nie uw e voorzitte r. Jam m e r, d at w e l , w ant ik k ijk te rug op e e n pl e zie rige sam e nw e rk ing m e t d e and e re be stuursl e d e n e n m e t Jan H e uve l . Er is b e st ve e l ge be urd in d e afge l ope n jare n. D e ve rtrouw d e ze l fh ul pw e e k e nd e n zijn ge bl e ve n. Z e w ord e n d oor d e d e e l ne m e rs al tijd w e e r b ijzond e r ge w aard e e rd . H e t contact m e t d e ze l fh ul pgroe pe n in h e t l and is ve rste rk t, w aard oor d e k w al ite it ve rd e r k an toe ne m e n. In d e nie uw sb rie f l e e s je h ie r w e e r h e t e e n e n and e r ove r. Nie uw toe ge voe gd zijn d e e e nd aagse activite ite n, d ie , ne t al s d e ze l fh ul pw e e k e nd e n, ze e r goe d aansl aan e n d ie w e b ove nd ie n re l atie f voord e l ig k unne n aanbie d e n. Er is e e n w e b site ge k om e n e n b ove nd ie n h e e ft d e nie uw sbrie f e e n re styl ing ond e rgaan. D e naam
‘H ausd örfe r’ is nu inte rnationaal be sch e rm d e n SNS h e e ft e e n l angd urige afspraak m e t h e t Instituut Natuurl ijk Spre k e n om d e naam te ge b ruik e n. D ive rse k e re n is te n be h oe ve van voorl ich ting e n inform atie pre ttig sam e nge w e rk t m e t D e m osth e ne s. K ortom , e e n pe riod e van opb ouw d ie m oge l ijk is ge w e e st d oord at w e e e n fijn e n stab ie lb e stuur h e b b e n e n e nk e l e e nth ousiaste w e rk e rs om ons h e e n d ie re ge l m atig e e n ste e ntje b ijd rage n. Ie d e re e n be d ank t voor d e goe d e sam e nw e rk ing e n voor d e nie uw e voorzitte r e e n goe d e start toe ge w e nst! Lilian Briggem an
EVEN VO O R STELLEN: H Al s nie uw e voorzitte r van d e Stich ting Natuurl ijk Spre k e n w ilik m e graag e ve n voorste l l e n. Ik be n H arm Kuil , 52 jaar, ge trouw d m e t Fe m m ie , vad e r van 3 k ind e re n e n opa van e e n vie rjarige tw e e l ing. W e w one n in noord oost Groninge n e n w e lin d e Stad spol d e r nab ijD rie b org (vl ak b ijd e D ol l ard ). O ve rd ag b e n ik in l oond ie nst w e rk zaam al sl e id ingge ve nd e bijd e afd e l ing W W van h e t UW Vte Groninge n. D aarnaast run ik sam e n m e t Fe m m ie e e n vl e e sve e b e d rijf m e t 80 k oe ie n.
AR M
K UIL
voorzitte r ging. Na w at w ik k e n e n w e ge n (d ruk k e baan, ve e be d rijf e n w at k an ik naast d it al l e s e r nog b ijd oe n) h e b ik be sl ote n d e functie te aanvaard e n. Ene rzijd s inge ge ve n d oor h e t b re d e ve l d w aarin je ope re e rt e n and e rzijd s d e uitd aging m e t and e re b e stuursl e d e n h e t b oe gb e e l d te zijn voor d e Stich ting. Naast d it al l e s d raag ik uite raard d e Stich ting e e n w arm h art toe . Tw e e b e stuursve rgad e ringe n h e b ik nu m e e ge m aak t e n b e n e r w e lach te r d at e r nogalw at ond e rw e rpe n d e re vue passe re n. Ee n uitd aging voor m ijom m e e aan d e sl ag te gaan. Ik h oop jul l ie , ge ach te l e ze rs, in d e nab ije toe k om st op d e één of and e re m anie r te ge n te k om e n. W e k unne n d an nad e re contacte n l e gge n e n ge d ach te n uitw isse l e n. Ik sl uit af m e t h e t m e e ge ve n van d e uitd aging m e e te d e nk e n m e t h e t be stuur, id e e ë n e n sugge stie s naar vore n te b re nge n e n zo d e Stich ting e e n l e ve nd ge h e e lte l ate n zijn.
Tijd e ns d e basiscursus in Barch e m w e rd ik op sub tie l e w ijze ge pol st d oor d e vorige voorzitte r voor e e n functie b inne n h e t b e stuur. M ijbl e e k alsne ld at h e t om d e functie van
E ER STE R EGIO SPECIALIST VAN STAR T Be gin e n h al ve rw e ge d it jaar h e b b e n tw e e contactd age n pl aatsge vond e n voor d e ze l fh ul pgroe pe n. O p d e ze d age n is in goe d ove rl e g e n via inte re ssante d iscussie s h e t b e l e id te n aanzie n van d e ze l fh ul pgroe pe n uite e nge ze t. El d e rs in d e ze nie uw sbrie f e n op d e w e b site k un je d aar m e e r ove r l e ze n. Be l angrijk nie uw punt is d e inze t van d e zoge naam d e re giospe cial iste n, m e nse n d ie ze l f vrijzijn ge w ord e n van stotte re n e n and e re n m e t h un e rvaring w il l en h el pe n. D e e e rste re giospe cial ist gaat nu van start: R ob in van R ie l(foto). H ijne e m t d e ze l fh ul pgroe pe n ond e r zijn h oe d e in d e provincie s Noord -H ol l and , Z uid -H ol l and e n Utre ch t. D e contactpe rsone n in d e be tre ffe nd e provincie s k unne n zijn h ul p inroe pe n w anne e r d e d e e l ne m e rs van d e ze l fh ul pgroe pe n d it nuttig vind e n. D it k an bijvoorbe e l d zijn w anne e r d e deel ne m e rs van e e n ze l fh ul pgroe p ge e n of w e inig vooruit-
gang m e e r b oe k e n in h un spre k e n. Al s stagnatie optre e d t, is h e tb e l angrijk e e n ste untje in d e rug te k rijge n. W e rk t m e n nog w e lop d e juiste m anie r aan ‘natuurl ijk spre k e n’? K rijge n ne gatie ve ge d ach te n e n ge voe l e ns nie t d e ove rh and ?H e e ft d e d e e l ne m e r nog w e lh e t juiste d oe lvoor oge n?M aar ook al s al l e s goe d l ijk t te gaan, k an h e t nuttig zijn d at d e re giospe cial ist e e ns l angsk om t. O m d at d e re giospe cial ist e nige re isk oste n m aak t om d e ze l fh ul pgroe pe n te be zoe k e n, zalvan d e d e e l ne m e rs e e n k l e ine bijd rage w ord e n ge vraagd . Inte re sse om R obin voor ond e rste uning te vrage n? Ne e m d an contact op m e t d e contact-pe rsoon ze l fh ul pgroe pe n Je roe n Ne e l e . W ijh ope n ook in and e re re gio’s sne le e n re giospe cial ist te k unne n inze tte n. Lilian Briggem an
1
BAR BEQ UE NATUUR LIJK SPR EK EN
O p d e w ond e rsch one zate rd ag 10 se pte m b e r 2005 w as e r b ij b e stuursl id Frits R ie tve l d in W age ninge n e e n b arb e cue ge organise e rd , w aarbijh e t bijna vol tal l ig b e stuur, Jan H e uve l , d e d am e s Jud ith Ak k e rm an e n Iris D ave l aar van Unie k e n Ge ra Loope rs uit Asse n aanw e zig w are n. H oe w elje bijeen barbeq ue d irect aan l ek k er eten d enk t, h ad h et geh eelook een and ere betek enis, nam el ijk h et bevord eren van d e saam h origh e id , h e t acce ntue re n van d e sam e nw e rk ing m e t Jan H e uve le n in onge d w onge n sfe e r e l k aar w at be te r l e re n k e nne n.
AFSCH
EID :
H e t e te n w as voortre ffe l ijk , h e t w e e r uitste k e nd e n d e ste m m ing zat e r goe d in. Be h al ve d at e r w e rd b ijge praat, w e rd e r vol op ge d iscussie e rd ove r d e stich tingsactivite ite n, d e sam e nw e rk ing, toe k om st van SNS, prange nd e vraagstuk k e n e nz. Vanaf d e ze pl aats al snog e e n com pl im e nt voor Frits e n e ch tge note voor d e l e uk e e ntourage , d e h arte l ijk e ontvangst e n h e t cul inaire h oogstand je . W e d e nk e n te rug aan e e n pl e zie rige m id d ag e n avond . Z e k e r voor h e rh al ing vatb aar. H arm Kuil
M AR C M UNTJEW ER FF
Na b ijna 4 jaar al s b e stuursl id voorl ich ting e n pr in h e t b e stuur van d e stich ting ge ze te n te h e b be n h ou ik e r m e e op. Tijd om w e e r and e re d inge n op te pak k e n. Bije e n afsch e id w ord t m e e stale ve n te rugge bl ik t e n d at w il ik d an ook graag d oe n. Sam e n m e t Lil ian Brigge m an h ad ik in 2001 d e b asiscursus ge vol gd . H ie rd oor w are n w e zo e nth ousiast ove r h e t ge d ach te ngoe d van H ausd örfe r d at w e w e lw at voor e e n b e stuursfunctie bijStich ting Natuurl ijk Spre k e n voe l de. Be gin 2002 trad e n w e toe tot h e t b e stuur. In h e t be gin m oe st ik toch w e le ve n w e nne n. Vanuit e e n b e stuursfunctie k rijg je m e e r zich t op h e t toch w e lcom pl e xe stotte rw e re l d je . Ee n w e re l d je d at zich nu nie t zo ze e r k e nsch e tst d oor saam h origh e id m aar m e e r d oor h e t e l k aar w il l e n be concurre re n. D at d it nie t al tijd in h e t b e l ang is van d e stotte raar val t te be tre ure n. D e sam e nw e rk ing m e t Instituut Natuurl ijk Spre k e n, Jan H e uve l , w as e ch te r al tijd h e e lpre ttig e n constructie f. In d e e e rste pe riod e zijn w e m e t h e t b e stuur vooralb e zig ge w e e st om h e t be l e id e n actie s voor d e d aaropvol ge nd e
jare n te b e pal e n. W at be tre ft voorl ich ting e n pr h e e ft d at zich vooralge rich t op e e n nie uw e vorm ge ving e n inh oud van d e nie uw sbrie f, h e t opze tte n e n be h e re n van e e n w e b site (m ijn voorgangste r, Jol and a d e Vrie s, h e e ft h ie r d e e e rste opze t nog voor ge m aak t) e n h e t b ijste l l e n van onze fol d e r. Ee n aantalm e nse n h e e ft h ie rvoor ach te r d e sch e rm e n ve e l ge d aan: Norm a van D oorn (nie uw sb rie f) e n l ate r Sjoe rd H ie m stra (nie uw sb rie f e n w e b site ). Ik h e b d e ind ruk d at d e Stich ting op d it m om e nt aard ig ste vig in zijn sch oe ne n staat. D e Stich ting zalzich e ch te r m oe te n bl ijve n ontw ik k e l e n. Er is constant aand ach t nod ig om d e ze l fh ul p (ze l fh ul pw e e k e nd e n, e e nd aagse , ze l fh ul pgroe pe n) zo goe d m oge l ijk op d e w e nse n van d e (e x-)cursiste n te l ate n aansl uite n e n d e k w al ite it te optim al ise re n. Er m oe t w ord e n ge zoch t naar nie uw e financië l e b ronne n e n e r zou actie ve r be l e id op h e t ge b ie d van voorl ich ting ge voe rd k unne n w ord e n. Ge noe g te d oe n d us voor d e b e stuursl eden d ie b l ijve n of e r nie uw b ijk om e n. D e sire e van d e W e ste l ak e n zalm ijn functie tijd e l ijk ove rne m e n. M asch a K e e m an ne e m t h aar functie al s pe nningm e e ste r ove r. H ie rbijw ilik ie d e re e n b e d ank e n voor d e pre ttige sam e nw e rk ing e n w e ns ik h e t b e stuur ve e lsucce s toe bijd e ve rd e re ontw ik k e l inge n!
EVEN VO O R STELLEN: M ASCH H oi! M ijn naam is M asch a K e e m an, ik b e n 31 jaar e n w oon sam e n m e t m ijn vrie nd Se rjosch a in Ed e . M om e nte e lb e n ik w e rk zaam al s se cre tare sse b ije e n e xpe rtise b ure au voor l e tse l sch ad e . In d e avond ure n stud e e r ik M BA (m od e rne b e d rijfsad m inistratie ). M ijn h ob by’s zijn ond e r and e re l e ze n, sporte n, naar d e sauna gaan e n w and e l e n. In fe b ruari 2005 h e b ik d e b asiscursus ge d aan e n ik b e n e rg e nth ousiast ge w ord e n ove r d e ze m e th od e . In h e t ve rl eden h e b ik ond e r and e re ve rsch il l e nd e l ogope d ie l e sse n ge vol gd ,
A
K EEM AN
h e b ik tw e e k e e r d e D oe tinch e m se M e th od e ge d aan e n b e n ik e e n k e e r b e gonne n m e t d e D e lFe rro M e th od e . O ok al h e b ik op d it m om e nt nog m ijn ups e n d ow ns, be n ik e rvan ove rtuigd d at ik m e t b e h ul p van d e k e nnis ove r d e H ausd örfe r-m e th od e op te rm ijn stotte rvrijga w ord e n. Verd e r ga ik m om e nte e lnaar d e ze l fh ul pgroe p in Utre ch t. O nl angs is m ijge vraagd of ik d e functie van pe nningm e e ste r voor Stich ting Natuurl ijk Spre k e n van D e sire e van d e W e ste l ak e n w ilove rne m e n, m e d e d oor m ijn inte re sse in d e cijfe rw e re l d . D e ze functie h e b ik nog nooit ve rvul d , m aar ik ga ze k e r prob e re n e e n goe d e opvol ge r van D e sire e te w ord e n. Ik h e b e r zin in!
2
Z ELFSUGGESTIE Uit: “D oor d e nach t, naar h et lich t”, 1e uitgave, 19 05 Vertaling: Jan H euvel
‘‘
Z eg de h el e d ag te ge n je ze l f: spre k e n k an ik ze e r goe d , voortre ffe l ijk , m aar ik be n nog l ang nie t k al m ge noe g. D e k al m te m oe t ik nog l e re n e n w at ik w ill e re n, m oe t ik oe fe ne n, oe fe ne n e n nogm aal s oe fe ne n. Ik zou e e n nar zijn al s ik m e zou inbe e l d e n, d at ik zond e r te oe fe ne n ie ts zou k unne n l e re n. O e fe ning b aart k unst! Voor e n tijd e ns h e t spre k e n: ik be n zo k al m , zo m oe , l aat h e t m aar gaan zoal s h e t gaat! Al l e e n m aar d e k l ank voortd ure nd vasth oud e n! Ne rge ns van te vore n ove r nad e nk e n! Nie t l e tte n op h e t spre k e n. Spre e k l ui zijn ... nie t ve e lspre k e n!
u zich nie t aan foute n e rge rt. Verd e r nie ts?Ne e n. Is d at m oe il ijk ?H e t is nie t al tijd ge m ak k e l ijk , m aar w ie e e n noot w ile te n, m oe t e e rst d e sch aalk rak e n. D at b e te k e nt nu e e nm aaloe fe ne n, oe fe ne n, al l e e n m aar k al m te oe fe ne n! W at h ind ert d e stotteraar aan h et snelond er d e k nie k rijgen van d e k alm te? D e w ilom goe d te spre k e n, d us om nie t te stotte re n. H ij h e e ft e r nie ts aan al s h ijd e k al m te oe fe nt al s b ijzaak . D e w il om goe d te spre k e n w e rk t d e k al m te re ge l re ch t te ge n. D e ze w ile n d e k al m te zijn d us e l k aars d ire cte te ge npol e n. ‘Goe d spre k e n' b e te k e nt voor d e stotte raar h e t l ich t in d e h e rse ne n l ate n ontb rand e n e n e r op l e tte n of e l k w oord e r w e lgoe d uit k om t. K al m te oe fe ne n b e te k e nt h e t l ich t uit d oe n (d e h e rse ne n d onk e r m ak e n) e n zich nie t om h e t spre k e n b e k om m e re n, d us l e tte rs onw il l e k e urig vorm e n, zoal s h e t d e norm aal spre k e nd e ook d oe t.
‚‚
D us nogm aal s: w at is h e t e nige , w at u m oe t l e re n? K al m te ! En d it w e l isw aar voortd ure nd , zod at u in d e k l ank k om t e n
E R VAR INGSBER ICH
T R O B BR O EK H AAR
In m e i/juni van d it jaar h e b ik d e b asiscursus ge vol gd . D e e e rste w e e k na d e basiscursus w as e e n w e e k van val l e n e n opstaan. D e nie uw e inzich te n d ie ik h ad ge k re ge n, h e b ik ge prob e e rd toe te passe n. M ijn d oe l ste l l ing w as om in ie d e re spre e k situatie spre e k rust te vind e n e n te be h oud e n d oor h e t ve rl e nge n van k l ank e n.
Na d e basiscursus is e r op spre e k ge b ie d e e n h oop ge be urd . D e d oe l ste l l ing om in ie d e re spre e k situatie spre e k rust te be h oud e n d oor m id d e lvan h e t ve rl e nge n van k l ank e n is ve rand e rd . D at w ilze gge n d at ik ge e n k l ank e n m e e r ve rl e ng in spre e k situatie s. D it w ilnie t ze gge n d at ik ge e n spre e k rust h e b. M ijn angst voor h e t spre k e n is h e l e m aalve rd w e ne n! D at h oud t voor m ijin d at ik nu ove ralie ts d urf te ze gge n zond e r d aarb ijd e angst te voe l e n d at h e t e ve ntue e lve rk e e rd gaat. W anne e r d at ge b e urt m aak ik m ijd aar nie t zo d ruk ove r. H e t b e h oud e n van spre e k rust l uk t m ijh e e lvaak zond e r k l ank ve rl e nging. Ik m e rk w e ld at ik w e e r ste e d s sne l l e r be gin te prate n e n ik w e e t nie t of d at nou d e be d oe l ing is. O ok d e nk ik nog vaak in w oord e n. D at is op zich nie t zo h ind e rl ijk , m aar ik zou e ige nl ijk in k l ank e n m oe te n d e nk e n. D e re actie s uit m ijn om ge ving zijn e rg positie f. Vooralm ijn oud e rs e n vrie nd in m e rk e n e e n groot ve rsch il . Ik praat nu ve e lm e e r e n d an ook nog zond e r te stotte re n. Alm e t al d e nk ik d at ik goe d b e zig b e n. M issch ie n m oe t ik m e e r m e t m ijn k l ank e n spe l e n zod at ik m e e r h e t acce nt l e g op d e kl ank e n w aard oor ik in ie d e re spre e k situatie spre e k rust h e b, m aar op d e ze m anie r gaat h e t ook goe d .
Ik h e b aan m ijze l f ge m e rk t d at ik h e t som s nog be st m oe il ijk vind d e k l ank e n te ve rl e nge n. O p d e e e n of and e re m anie r sch aam ik m ije n d e nk ik d at and e re m e nse n d it ge k vind e n of m ijuitl ach e n. In d e ze situatie h e b ik R ET (R atione e l Em otie ve Th e rapie ) toe ge past. Na toe passing van R ET k re e g ik e e n be te r e n ze k e rd e r ge voe l , w at m ijove r d e stre e p trok om h e t w e lte d oe n. W anne e r ik e e nm aalbe zig b e n m e t h e t ve rl e nge n van d e k l ank e n m e rk ik d at e r e e n rust ove r m ijk om t d ie h e e rl ijk is. Ik prob e e r b e w ust m e t d e k l ank e n te spe l e n e n h e b h ie r ook pl e zie r van. H e t is ook voorge k om e n d at ik e ve n op e e n zijspoor be n ge raak t. D e e e rste k e e r w as aan h e t e ind e van d e b asiscursus in Barch e m . Tijd e ns h e t l aatste rond je van d e cursus w il de ik te n opzich te van d e oud e rs van e e n jonge tje goe d prate n of te w e lnie t stotte re n. FO UT FO UT FO UT. Ik h e b h ie r e e n b e h oorl ijk e sch ok van ge k re ge n. Ik h ad nie t ge d ach t d at ik d at zou d oe n. W aarom probe e r je d at voor d ie m e nse n te d oe n te rw ijlje ze nooit m e e r te rug zie t?Ik h e b e r in ie d e r ge valve e lvan ge l e e rd . Ik zalnu nooit, m aar d an ook nooit, m e e r zoie ts d oe n. O p h e t w e rk h e b ik nog nie t al tijd spre e k rust. In be paal de stre ssvol l e situatie s, b ijvoorbe e l d b ije e n ve rgad e ring, rich t ik m ijh e l e m aalop d e inh oud . D it re sul te e rd e l aatst in e e n h e vige stotte raanval . O m d at ik ie d e re e n ve rte l d h ad van d e cursus zate n ze m e raar aan te k ijk e n d at ik in e e n k e e r ging stotte re n. Al th ans zo voe l d e d at (ge e n R ET ge bruik t d e nk ik ). Tijd e ns d ie ve rgad e ring h e b ik nog w e lw at ge ze gd m e t e e n b e paal d e spre e k rust, m aar h e t l ie t m e toch nie t l os.
M ijn w e g naar h e t vrije spre k e n d uurt nog ste e d s voort. Ik m e rk d at ik in ge e n e nk e l e situatie m e e r te m ak e n h e b m e t spre e k angst. Ik k an e n d urf al l e s te ze gge n w at ik w il ……. h e e rl ijk ! H e t be h oud e n van spre e k rust is nu ie ts w at ik k an oproe pe n. Ik ve rl e ng d e k l ank e n nog af e n toe al s ik ge e n spre e k rust h e b. H e t stotte re n is ie ts w at op d e ach te rgrond l igt. H e t k om t natuurl ijk voor d at ik nog stotte r of h ape r in situatie s, m aar d aar m aak ik m ijnie t d ruk ove r. In h e t d age l ijk s l e ve n be te k e nt h e t w e ld at ik h e e lvaak m oe t d e nk e n aan d e spre e k rust w ant and e rs gaat h e t fout. Na d e cursus e n d e te rugk om d ag is h e t nie t vanze l fspre k e nd d at ik ine e ns foutl oos zou k unne n prate n. Aange zie n ik onge ve e r 23 jaar h e b ge stotte rd , gaat d at e ch t nie t ine e ns w e g. Alm e t ald e nk ik d at ik bijna vrijb e n. H e t b e h oud e n van spre e k rust in stre sssituatie s gaat nu h e e lgoe d , d us d e vrijh e id k om t e r w e l .
3
H
AUSD Ö R FER - M ETH O D E NIET GESCH IK T VO O R K IND ER EN? ???
In h e t bl ad “Grote r Groe ie n” num m e r 9 stond e e n artik e l ove r “H e t m yste rie stotte re n”. Ee n inte re ssant, m aar vrij e e nzijd ig ge rich t artik e love r stotte re n e n d e b e h and e l ing van stotte re n bijk ind e re n. In e e n k ad e r w ord t k ort ie ts ge ze gd ove r d e H ausd örfe r-m e th od e : “H ie rb ijprob e re n ze d e ge d ach te af te l e re n d at w oord e n e n l e tte rs e e n be l angrijk e rolspe l e n bijh e t spre k e n. D e m e th od e w ilb e re ik e n d at h e t spre k e n e e n autom atism e w ord t, ne t al s bijnie t-stotte re nd e m e nse n. D e ze th e rapie l ijk t ook nie t ge sch ik t te zijn voor k ind e re n.” H e t w ord t uit h e t artik e lnie t d uid e l ijk w aar d e concl usie op ge base e rd is d at “H ausd örfe r” nie t ge sch ik t is voor k ind e re n.
stotte re nd k ind d at d ank zijd e H ausd örfe r-m e th od e ge ne ze n is of ste rk aan d e b e te re nd e h and is. O nd e rstaand nog e nk e l e re actie s van oud e rs op h e t artik e l : “…Ee n m aand voord at m ijn d och te r 4 jaar w e rd , be gon zij te stotte re n. W aarsch ijnl ijk d oor al l e spanning van d e nie uw e sch ool , d e ve rjaard ag e n h e t afsch e id ne m e n op d e cre ch e . …D e H ausd örfe r-m e th od e h e e ft ze e r goe d uitge pak t, ze is e r nu (6 m aand e n l ate r) vrijw e lh e l e m aalvanaf…” “M ijn d och te r h e e ft d rie k e e r e e n pe riod e van circa tw e e m aand e n ge k e nd d at zijstotte rd e . Ie d e re k e e r k w am h e t h e vige r te rug: d e l aatste k e e r ve rk ram pte ze , sch re e uw d e h e t w oord e ruit, ontw ik k e l d e e e n tic. Jan H e uve lh e e ft m ij inform atie toe ge stuurd e n e e n paar tips ge ge ve n. D it d e e d w ond e re n voor m ijn d och te r! H e t stotte re n ve rd w e e n e n is nooit m e e r te rug ge k om e n. En d it te rw ijlzijin k orte tijd ve e lm e e m aak te : k re e g e e n tw e e l ing b roe rtje e n zusje , ze w e rd 4 e n ging naar d e b asissch ool !”
D oor Instituut voor Natuurl ijk Spre k e n (INS) e n ve rsch il l e nd e oud e rs van stotte re nd e k ind e re n is op d it artik e lge re age e rd . In num m e r 11 is d e re actie van één oud e r ge pl aatst e n re age e rt d e aute ur van h e t artik e lm e t: “Ee n w oord voe rste r van h e t H ausd örfe r-instituut ve rte l d e ons d at d e m e th od e nie t ge sch ik t zou zijn voor k ind e re n. D e m e th od e zou pas ge sch ik t zijn voor k ind e re n vanaf 7 jaar. Uit m e e rd e re ond e rzoe k e n b l ijk t d at je d an alte l aat b e nt w ilje stotte re n ve rh e l pe n. Je m oe t e r vroe g b ijzijn e n d at zou nie t k unne n m e t d e H ausd örfe r-m e th od e . D e re d actie k re e g e ch te r van m e e rd e re oud e rs e e n re actie d at d e m e th od e b ijh un (jonge ) k ind e re n w e lgoe d w e rk te .” Inm id d e l s h e e ft d e re d actie van Grote r Groe ie n contact opge nom e n m e t Instituut Natuurl ijk Spre k e n e n zalin e e n vol ge nd num m e r b ove nge noe m d artik e lge nuance e rd w ord e n. H e t is d e b e d oe l ing d at e r e e n inte rvie w ge h oud e n w ord t m e t d e oud e rs van e e n (jong)
E R VAR INGSBER ICH
T JO S VAN
“H e t gaat m e t m ijn d och te r juist h e e lgoe d d ank zijjouw ad vie s! Nu ze voor h e t e e rst naar d e b asissch oolgaat sl aat d e ve rm oe id h e id toe e n m e rk ik d at ze e e n k l e ine te rugvalh e e ft d ie ze ove rige ns ze l f aanpak t. D at is nou juist zo goe d aan H ausd örfe r…” Voor ve rd e re inform atie ove r w at H ausd örfe r k an d oe n voor (oud e rs van) stotte re nd e k ind e re n ve rw ijs ik graag naar d e w e bsite : w w w .natuurl ijk spre k e n.nl M arc M untjew erff
GR INSVEN, VAD ER
M ijn naam is Jos van Grinsve n, ik be n ge trouw d m e t Be tty e n w ijh e bbe n 2 k ind e re n: D avy van 10 jaar e n Lisa van 7 jaar. W ijw one n in H e e sw ijk -D inth e r. D avy stotte rt sind s zijn 4e jaar. D oor d e jare n h e e n h e e ft h ijstotte rth e rapie ge h ad van d e re gul ie re l ogope d ie e n stotte rth e rape ute n in d e om ge ving D e n Bosch . D e ze th e rapie b e stond vooraluit h e t acce pte re n van h e t stotte re n e n h e t spe e l s e r m e e om gaan. D avy probe e rd e h e t stotte re n op al l e rl e i m anie re n te ve rm ijd e n, zoal s: k ram pach tig be w e ge n, m e t e e n voe t gaan staan w ie b e l en en h e ftig be w e ge n om d e w oord e n e r toch uit te k rijge n.
VAN
D AVY (10 JAAR )
zinne n w ord e n b e w ust nie t ge b ruik t. D oord at m e n m e rk t d at al s je op d e ze m anie r spre e k t nie t stotte rt, k rijgt m e n h e t ve rtrouw e n d at h e t w e rk t. D e th e rape ut Jan H e uve l be nad ruk t d at h e t ge e n spre e k te ch nie k is, m aar e e n m anie r om k al m te zijn e n ve rtrouw e n in h e t e ige n k unne n te k rijge n. H ijzie t h e t stotte re n al s angst om te spre k e n, om d at m e n vre e st w e e r te gaan stotte re n e n d aard oor d e k al m te k w ijtraak t om natuurl ijk te spre k e n. Jan ve rte l d e d at h e t ook vol d oe nd e is om e e n k l ank l ang te m ak e n (m inim aal2 se cond e n) w aard oor je d e k al m te b e h oud t. D it val t aanm e rk e l ijk m ind e r op.
In m e i 2005, ge d ure nd e e e n pe riod e d at h e t stotte re n h e e l h e vig w as, ginge n w e e e ns w at ve rd e r k ijk e n op inte rne t. Via w at zoe k e n k w am e n w ijuit op 2 al te rnatie ve n d ie h e t stotte re n w e rk e l ijk zoud e n b e pe rk e n. D e ze al te rnatie ve n w are n H ausd örfe r e n D e lFe rro. D e lFe rro vie lna ve rd e r inform e re n op al l e rl e i fora af om d at d it vooraluitgaat van ze l fd iscipl ine m e t be tre k k ing tot h e t ond e r control e h oud e n van h e t m id d e nrif w aard oor stotte re n w ord t voork om e n. W ijl aze n ve e lve rh al e n ove r m e nse n d ie op d e n d uur ontgooch e l d raak te n om d at ze d it nie t volh ie l d e n. D aarna h e bbe n w e contact ge zoch t m e t Instituut Natuurl ijk Spre k e n. H ie rvan k re ge n w e inform atie ove r d e cursus e n te l e foonnum m e rs van oud e rs d ie m e t h un k ind e re n aan d e cursus h ad d e n d e e l ge nom e n. H e t b l ijk t d at ve e lstotte raars pas op l ate re l e e ftijd op zoe k gaan naar e e n al te rnatie f om d at ze te l e urge ste l d zijn in d e re gul ie re th e rapie d ie vooraluit gaat van acce ptatie van h e t stotte re n.
H e t bl ijft w e lzo d at m e n d it m oe t d urve n toe passe n, d aarom w ord t tijd e ns d e cursus ook ge w e ze n op d e nood zaak om vol d oe nd e fl e gm a op te bouw e n, d us h e t zich nie ts aantre k k e n van w at e e n and e r e rvan vind t h oe jijje ge d raagt. D it w e rd ge oe fe nd d oor ge k te d oe n te n opzich te van e l k aar e n e l k aar l angd urig in d e oge n te k ijk e n. Al l e k ind e re n sprak e n m e t ve e lm ind e r stotte rs, d us h e t e ffe ct van d e ze m e th od e w e rd al l e oud e rs e n k ind e re n m e te e n d uid e l ijk . W at b e tre ft D avy concl ud e re n w e d at d e m e th od e w e rk t al s h ijd e ze toe past. M aar om d at h ijh e e lge voe l ig, spontaan e n e nth ousiast is e n op sch oole n m e t vrie nd e n b e st l e k k e r in zijn ve lzit e n zijh e m m e t zijn stotte re n acce pte re n, zie t h ij d e nood zaak nie t om op d ie m anie r te prate n. W e zie n h e t nu al s e e n h and vat w aar h ijl ate r op te rug k an val l e n al s h ij bijvoorb e e l d op h e t voortge ze t ond e rw ijs (ve e le n grote kl asse n, m e e rd e re ond e rw ijze rs, nie uw e k l asge note n) m e e r e e n prob l e e m k rijgt m e t zijn stotte re n. W e vind e n d e th e rapie goe d w e rk e n, m aar d e d e e l ne m e r m oe t w e lge noe g fl e gm a h e b b e n om d e m e th od e toe te passe n. Stotte raars d ie e r e ch t vanaf w il l e n k om e n zond e r zich e rg ond e r d ruk te ze tte n, k unne n w ijd e ze m e th od e e ch t aanrad e n.
Nu h e bbe n w e m e t D avy e n tw e e and e re ge zinne n d e cursus ge d aan. H e t bl ijk t vooralne e r te k om e n op h e t ve rtrouw e n k rijge n van d e stotte raar in h e t ve rm oge n om k l ank e n te k unne n m ak e n zond e r te stotte re n. D it ge b e urt d oor h e t l angge re k t uitspre k e n van k l ank e n, d us d e te rm w oord e n e n
4
TW EED E CO NTACTD AG Z ELFH Z oal s je alin d e vorige nie uw sb rie f k on l e ze n is op 5 m aart 2005 in e e n sne e uw rijk Ape l d oorn d e e e rste contactd ag van d it jaar ge h oud e n. Er is tijd e ns d ie m id d ag ge sprok e n ove r h e t functione re n van d e H ausd örfe r ze l fh ul pgroe pe n e n e r is e e n poging ge d aan om d e id e al e ze l fh ul pgroe p te d e finië re n. Tijd e ns d e tw e e d e contactd ag op 10 jul i zijn w e in e e n grote re groe p ve rd e r ge gaan: h oe k unne n w e van d e ve rsch il l e nd e groe pe n ook d aad w e rk e l ijk ‘id e al e ze l fh ul pgroe pe n’ m ak e n?H oe pak k e n w e d at aan?
Al l e contactpe rsone n van d e aanw e zige groe pe n h e b be n e e n pl an van aanpak ge m aak t, d at ze onge tw ijfe l d alb inne n h un groe p h e b b e n b e sprok e n. D e b e id e m id d age n h e b be n ge re sul te e rd in e e n nie uw d raaib oe k voor d e ze l fh ul pgroe pe n, d ie aan al l e contactpe rsone n is ge m ail d . Al s je h ie r ook b e l angste l l ing voor h e b t, k un je m e t m ijcontact opne m e n: ze l fh ul pgroe pe n@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl . Jeroen Neele
ULPGR O EP U TR ECH T
Sind s se pte m be r van h e t vorige jaar is d e ze l fh ul pgroe p Utre ch t w e e r actie f. H e t h e e ft m ije e n tijd je ge k ost om vol d oe nd e deel ne m e rs bije l k aar te k rijge n om e e n start te k unne n m ak e n. D e e e rste k e e r w as natuurl ijk voorale e n k e nnism ak ings-avond . Al s ik h e t m e goe d h e rinne r w are n w e toe n m e t z’n vijve n. Nu h e bb e n w e ne ge n d e e l ne m e rs, d us w e zijn fl ink ge groe id . Vooralm e t ve e l‘ve rse’ e x-cursiste n. O m d at w e ge e n ruim te k ond e n vind e n w aarvoor w e nie t d ie p in d e buid e lh oe fd e n te taste n, h e e ft Jank e e s zijn h uis be sch ik b aar ge ste l d . W e k om e n e e ns in d e d rie w e k e n op d e d insd agavond bije l k aar. El k e avond h e b be n w e in principe e e n and e re voorzitte r. Afge l ope n d insd ag w are n w e m e t z’n ach te n. Ee n vol l e k am e r d us. Jank e e s h ad zijn rolal s voorzitte r goe d voorbe re id e n be gon ge l ijk m e t e e n rol l e nspe l : e e n staand e re ce ptie . D aarna nam Jank e e s h e t voortouw om e e n aange w e ze n vrijw il l ige r in h e t zonne tje te ze tte n. Nie t
TH
l e tte rl ijk , m aar al s oe fe ning om voor e e n vol l e zaalbijvoorbe e l d een jubil aris te be d ank e n voor zijn of h aar inze t voor h e t be d rijf. Ik vond d at e e n prim a id e e : h e t w as ve e l m oe il ijk e r om zo uit d e l osse pol s e e n d e rge l ijk e toe spraak te h oud e n, d an w anne e r je vooraf d e tijd h ad om te b e d e nk e n w at je onge ve e r zou gaan ze gge n. Uite raard w e rd e n ook d e e rvaringe n van d e
voorgaand e w e k e n b e sprok e n. H e t k om e nd e jaar w il l e n w e nie t al l e e n in d e b e sch e rm d e h uise l ijk e om ge ving b ije l k aar k om e n, m aar ook af e n toe in e e n re staurant of café, of b ijvoorbe e l d in e e n groot w are nh uis. Van d e b asiscursus w e e t ik nog h oe inspire re nd d e aanw e zigh e id van groe psge note n d aarb ijk an zijn. W iljij ook e e ns k om e n k ijk e n b ije e n ze l fh ul pgroe p, b e lof e -m ail d an m e t d e contactpe rsoon van e e n ze l fh ul pgroe p bijjou in d e b uurt. Ach te r in d e nie uw sb rie f staat e e n ove rzich t van al l e ze l fh ul pgroe pe n. Jeroen Neele
E D EVILINSID E M E
Th e re’s som e d e vild e e p insid e m e H e fe e d h im se l f e ve ryd ay H e w ants to controlm y l ive And I l e t h im pl ay
H e ne ve r w ins th is figh t! Ye s h e trie d ! O oh h e trie d ! Try m e !
But now I ne ve r l e t h im w in H e be tte r l e ave now h e can Now h e can! Now h e can! LEAVE!
Ge t out! Ge t out!
Ge t out! Ge t out! Th e re’s som e d e vild e e p insid e m e H e is ge tting w e ak e r e ve ryd ay I h ave l e arnt to controlh im now I can k il lh im , I k now th e w ay
2005
ge d e finie e rd , is op e e n aantalpl aatse n w at ge nuance e rd . O ok is d e rolvan d e re giospe cial ist uitge b re id b e sprok e n. Lil ian Brigge m an gaat h ie r e l d e rs in d e ze nie uw sbrie f op in.
M aar e e rst zijn w e te rugge gaan naar d ie id e al e groe p e n d e m anie r w aarop d ie zou m oe te n w ord e n inge rich t. D e som s w at stre nge m anie r w aarop w e d at in d e w inte r h ad d e n
Z ELFH
ULPGR O EPEN
Th e re’s som e d e vild e e p insid e m e I’l lw ond e r if it is just a curse O r m ayb e it’s a gift In som e k ind a w ay Be cause I al w ays h ad a e xcuse To avoid situations Now I h ave no e xcuse anym ore M ayb e I’m gonna m iss it! Th e d e vilinsid e m e ….
5
Jeroen van d en Berg
O VER Z ICH
T Z ELFH ULPGR O EPEN
Alm elo: H e nk van d e r K am p e n W il m a Guns, 0523-2669 20, gunze nk am p@ h e tne t.nl Am sterd am : M aarte n Jurrje ns, 0251-67149 0 m aarte n.jurrje ns@ nl .e y.com Assen: El l e n Jage r, 059 2-342357, postbus@ ge rte ne l l e n.d e m on.nl Barger-Com pascuum : Jan K am ping, 059 1-349 278, jnk am ping@ w anad oo.nl Eind h oven: Frits Sch al ij, 040-2454281, frits.sch al ij@ ph il ips.com Leid en: PaulBl ijboom , 020-6640870, paul bl @ e urone t.nl Nijm egen: Lil ian Brigge m an, 024-3779 864, l .i.brigge m an@ w anad oo.nl Roosend aal:Esth e r van Al ph e n, 013-5701628, e a.vanal ph e n@ fontys.nl Rotterd am , D ord rech t: H e nk Storm , 0186-69 49 49 , h e nk _ storm @ h otm ail .com Utrech t: Je roe n Ne e l e , 0346-56329 9 , je roe n.ne e l e @ pl ane t.nl W intersw ijk : D e nnie Grote nh uis, 0544-370071, grote nh uisd @ h e tne t.nl
Z ELFH
ULPGR O EP R O TTER D AM
M ijn naam is H e nk Storm , 47 jaar. In 19 9 3 h e b ik d e H ausd örfe r-th e rapie ge d aan. Voord ie n h ad ik nooit b e gre pe n w aarom ik w e lk on zinge n zond e r te stotte re n, m aar nie t k on prate n zond e r te stotte re n. Ik be gre e p ook nie t h oe and e re n, nie t-stotte raars, al s vanze l f sprak e n. Ech te r h e t b ijzond e re is, d at d e th e rapie e n h e t b oe k van H ausd örfe r m ijd e antw oord e n op d e ze vrage n h e bb e n ge ge ve n. D it vond ik zo d e m oe ite w aard om aan and e re n te ve rte l l e n d ie ond e r h e t stotte re n l ijd e n, d at ik e e n ze l fh ul pgroe p h e b opge rich t in R otte rd am e n om ge ving. H e t is boe ie nd om te zie n h oe m e nse n zich vrijve ch te n. Ie d e re e n d oe t w at voor h e m of h aar m oge l ijk is. O ok vind ik h e t e norm l e uk om contact m e t l otge note n te h e b b e n. W e h e bb e n nog w at pl aatse n ove r, d us m e l d je aan!. M ijn e -m ail ad re s is: h e nk _ storm @ h otm ail .com . Tot h orens, H enk
E END AAGSE O M GEVING H
EEM SK ER K
In m aart 2006 zale e n e e nd aagse in d e om ge ving van H e e m sk e rk w ord e n ge h oud e n. H ou voor d e e xacte d ata e n l ocatie onze w e b site in d e gate n.
O VER
M IJN LIPPEN
Al s voorfil m bijd e fil m “Th e d e vil ’s m ine r” is vanaf 15 d e ce m be r e e n k orte d ocum e ntaire te zie n ove r stotte re n. In d e ze d ocum e ntaire van Janica D raism a m e t d e tite l“ove r m ijn l ippe n” w ord t d oor m id d e l van m uzik al e , poë tisch e portre tte n van m e nse n d ie stotte re n vorm ge ge ve n aan h un b uite nge w one m anie r van spre k e n.. Jan H e uve lh e e ft zijn m e d e w e rk ing aan d e ze fil m ve rl e e nd e n Björn W e d d ing, e x-cursist, k om t in b e e l d m e t zijn accord e on.
VACATUR E BESTUUR SLID
VO O R LICH TING EN PR
D e Stich ting Natuurl ijk Spre k e n is op zoe k naar e e n nie uw be stuursl id voorl ich ting e n pr. Binne n d e ze functie b e n je ve rantw oord e l ijk voor h e t opste l l e n e n b e h e re n van d e nie uw sb rie f e n d e w e b site , initie e r je activite ite n op h e t ge b ie d van voorl ich ting e n pr e n d e nk je m e e ove r h e tb e l e id e n activite ite n van d e stich ting. D e stich ting vorm t e e n e nth ousiast te am m e t ve e lam bitie . H e b jijook ve e lam bitie s op ge bie d van natuurl ijk spre k e n?Ne e m d an contact op m e t onze voorzitte r H arm Kuil , voorzitte r@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl
H
ER H ALING BASISCUR SUS: VO O R D EELVO O R D O NATEUR S
Is h e t ale e n tijd je ge l e d e n d at je d e b asiscursus ge vol gd h e b t?D e nk je som s: “h oe zat h e t ook al w e e r?” M issch ie n is h e t d an e e n goe d id e e om je k e nnis nog e e ns op te frisse n. D onate urs van d e Stich ting Natuurl ijk Spre k e n k unne n d e b asiscursus nog e e ns vol ge n, zond e r d aarvoor e e n e ige n aand e e lin d e th e rapie k oste n te h oe ve n b ijd rage n. Al l e e n d e ve rb l ijfsk oste n (zo’n €220,- voor 4 d age n incl . e te n, k offie e n th e e ) zijn d an voor jouw re k e ning. Spre e k rust, fl e gm a, k l ank sture n, R ET. Binne n 4 d age n b e n je w e e r h e l e m aalop d e h oogte e n b e n je supe rge m otive e rd om e r w e e r m e e aan d e sl ag te gaan. Z in ge k re ge n?O p d e w e bsite van Instituut Natuurl ijk Spre k e n (w w w .natuurl ijk spre k e n.nl ) k un je vind e n w anne e r d e e e rstvol ge nd e b asiscursus w ord t ge organise e rd . O ok k un je d e e rvaringe n van and e re n l e ze n d ie voor d e tw e e d e k e e r d e b asiscursus h e b b e n ge vol gd . Voor m e e r info k un je contact opne m e n m e t D anië l l e te Voortw is (se cre tariaat@ natuurl ijk spre k e n.nl ).
Nie uw sb rie f
D e nie uw sb rie f ve rsch ijnt tw e e m aalpe r jaar (juni e n d e ce m be r) e n w ord t aan d onate urs van Stich ting Natuurl ijk Spre k e n toe ge zond e n. Red actie: M arc Muntje w e rff Layout, d ruk w erk en ver z end ing: Sjoe rd H ie m stra w e b ad m in@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl O plage: 300
Be stuur van d e stich ting Voor zitter: H arm Kuil Te l .: (059 7) 35449 0 voorzitte r@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl Secretaris: Frits R ie tve l d D ie d e nw e g 159 6706 CPW age ninge n (0317) 416423 se cre taris@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl
6
Penningm eester: M asch a K e e m an Te l .: (0318) 635608 pe nningm e e ste r@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl Bestuurslid z elfh ulpgroepen: Je roe n Ne e l e te l : (0346)56329 9 ze l fh ul pgroe pe n@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl Bestuurslid z elfh ulpw eek end en: M arco Füh ne r te l : (059 1) 612050 ze l fh ul pw e e k e nd e n@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl Bestuurslid voorlich tng en p.r.: D e sire e van d e W e ste l ak e n Te l .: (073) 6127465 voorl ich ting@ stich tingnatuurl ijk spre k e n.nl
W e b site
w w w .stich tingnatuurlijk sprek en.nl
Girore k e ning
7706022 t.n.v. Stich ting Natuurl ijk Spre k e n W ijch e n Bijbe tal inge n vanuit h e t buite nl and h e e ft u d e vol ge nd e ge ge ve ns nod ig: IBAN: NL87 PSTB 0008 31359 4 BIC: PSTBNL21 Vaak zijn e r ge e n of w e inig k oste n aan ve rbond e n. Inform e e r h ie rvoor bijuw bank
