vier k ant reek s
van beugel tot burn-out Wist je dat azijn of citroensap helpt bij een insectenbeet? Dat je beter slaapt in een koele slaapkamer? En dat iemand die verziend is, dingen dichtbij slecht ziet? In Van beugel tot burn-out lees je 20 verschillende verhalen over gezondheid. De verhalen vertellen je soms iets over een ziekte. ook over andere onderwerpen die met gezondheid te maken hebben. Wat gebeurt er met je lichaam als je alcohol drinkt? En wat betekent een burn-out precies? Alle verhalen zijn interessant om te lezen. Ze geven meer informatie over een onderwerp. En er staan handige tips in die je zelf kunt toepassen. Tips tegen slapeloosheid bijvoorbeeld. Of tips die helpen je gebit goed schoon te houden. Bij ieder verhaal staan websites. Voor als je nog meer wilt weten over het onderwerp.
Uitgeverij Eenvoudig Communiceren
van beugel tot burn-out
Over griep bijvoorbeeld. Of over borstkanker. Maar de verhalen gaan
20 verhalen over gezondheid ISBN 978 90 8696 011 8 NUR 180 NUR 286
9 789086 960118
Uitgeverij Eenvoudig Communiceren DefCover_Gezondheid.indd 1
29-12-2006 14:37:43
Oren Je ziet op straat vaak mensen met een
je oren. De haarcellen zijn dan een beetje
koptelefoontje in hun oren. Ze luisteren
beschadigd. Maar ze kunnen zich nog wel
bijvoorbeeld naar muziek op hun mp3-speler.
herstellen. Vooral als je je oren even rust geeft. De suizingen stoppen dan weer.
Popconcert Vooral jongeren hebben muziek soms heel hard
Gehoorapparaat
staan. Net als harde muziek in de disco of bij een
Maar als je te vaak naar harde muziek luistert,
popconcert is dat niet goed voor je oren.
gaan de haartjes kapot. Ze kunnen de geluiden
Van te veel harde muziek kunnen je oren
dan niet goed meer doorgeven aan je hersenen.
beschadigd raken. Je gaat daardoor slechter horen.
Je kunt wel een gehoorapparaatje krijgen. Maar je
Ook kun je suizingen in je oren krijgen.
hoort daarmee nooit meer zo goed als vroeger.
Slakkenhuis
Suizingen en pijn
Hoe komt het dat je oren beschadigd raken van
Hoe weet je nu of je oren beschadigd zijn?
harde muziek? Geluid is een trilling van de lucht.
Hieronder lees je waar je op moet letten.
Deze luchttrilling komt via je oorschelp bij je
- Je hoort veel dingen niet goed meer. Je kunt
trommelvlies. Dit dunne vlies trilt ook. Uiteindelijk
bijvoorbeeld een gesprek niet meer goed volgen.
wordt de trilling doorgegeven aan het slakkenhuis.
Vooral niet als er veel lawaai om je heen is.
Het slakkenhuis zit diep in je oor. In het slakkenhuis zitten duizenden kleine haarcellen. Deze haarcellen geven via je gehoorzenuw een signaal door aan je hersenen.
- Je gaat harder praten. Dat komt omdat je jezelf ook niet goed meer hoort. - Je hebt last van suizingen in je oren. Of je hoort steeds geluiden in je oren. Zoals het geluid van een fluit of een bel.
Suizingen Ben je op een feestje met harde muziek geweest?
- Je hebt pijn in je oren. En je voelt vaak een druk op je oren.
Dan heb je de volgende ochtend soms suizingen in 6
Binnenw_gezondheid.indd 6
29-12-2006 16:54:25
Wil je meer weten over oren? Kijk dan op www.oorcheck.nl of www.hoortest.nl.
7
Binnenw_gezondheid.indd 7
29-12-2006 16:54:25
Ogen Nederlanders zien steeds slechter. Dat blijkt uit
Bril of contactlenzen
een onderzoek. Het is vervelend als je slecht ziet.
De opticien helpt je bij het uitzoeken van een bril.
Je kunt er hoofdpijn van krijgen. Slecht zien is ook
Je kunt ook contactlenzen nemen. Contactlenzen
gevaarlijk. Bijvoorbeeld op straat.
moet je wel elke avond uitdoen. En ’s ochtends weer indoen. Sommige mensen vinden dat lastig.
Opticien
Of ze krijgen er pijn van aan hun ogen. Voor deze
Het is belangrijk dat je naar een opticien gaat als je
mensen is een bril beter.
slecht ziet. Een opticien heeft een winkel voor brillen en lenzen. Hij of zij onderzoekt je ogen. Je moet
Blind
bijvoorbeeld letters voorlezen van een bord. Daarna
Mensen die blind zijn hebben niets aan een bril of
vertelt de opticien wat er met je aan de hand is.
contactlenzen. Ze hebben een stok om te voelen
Bij een opticien kun je gewoon binnenlopen.
waar ze lopen. Sommige blinde mensen hebben ook
Je hoeft niet eerst een afspraak te maken.
een blindengeleidehond. Deze hond wijst hen de weg. Blinde mensen kunnen vaak wel goed horen.
Bijziend
Door goed te luisteren, weten ze waar ze zijn.
Het kan zijn dat je dingen die ver weg zijn slecht ziet. Je hebt bijvoorbeeld moeite met het lezen
Laseren
van verkeersborden. Of met televisiekijken.
Als je slecht ziet, kun je je ogen ook laten laseren.
Dat heet bijziendheid.
Je ziet dan altijd scherp. En je hoeft nooit meer een bril of contactlenzen. Het laseren van je ogen is
Verziend
geen grote operatie. Het duurt maar 5 minuten
Je kunt ook dingen slecht zien die dichtbij zijn.
per oog. Ook doet het niet veel pijn. Na een paar
Dan ben je verziend. Voor verziende mensen is het
uur heb je nergens meer last van. Je kunt je ogen
lastig om een boek te lezen. Ze vinden de letters
laten laseren in het ziekenhuis of in een kliniek.
vaak te klein. Vooral ouderen zijn verziend.
8
Binnenw_gezondheid.indd 8
29-12-2006 16:54:25
Wil je meer weten over ogen? Kijk dan op www.blindenslechtziend.nl.
9
Binnenw_gezondheid.indd 9
29-12-2006 16:54:26
Insectenbeten Mensen zijn gek op de zomer. Minder leuk aan de
Warmte
zomer zijn insecten. Insecten verstoren je rust als je
Ook kun je in het donker beter niet bij een lamp
op een terrasje zit. Of ze houden je ’s nachts wakker
gaan zitten. Insecten komen namelijk op de
met hun gezoem. En met hun steken of beten.
warmte van het licht af. Insecten houd je verder op afstand door witte kleding te dragen. Je kunt ook
Honger
wierook branden. Insecten houden namelijk niet
Iedereen heeft wel eens een muggenbeet gehad.
van rook. Je huid insmeren met een middel tegen
Maar waarom steken en bijten insecten eigenlijk?
insecten helpt ook.
Sommige insecten steken omdat ze honger hebben. Ons bloed is hun voedsel.
Jeuk Als je toch gebeten of gestoken bent door een
Teken
insect krijg je een rode bult. Zo’n bultje kan erg
Ook teken zijn dol op ons bloed. Teken bijten zich
jeuken. Gelukkig verdwijnen de jeuk en het bultje
zelfs helemaal in je huid vast. Ze laten pas los als
na een paar dagen vanzelf. Maar er zijn ook
ze zich volgezogen hebben met bloed. Andere
mensen die allergisch zijn voor insecten.
insecten steken om zich te verdedigen. Dit doen
Zij worden ziek als ze gebeten zijn door een insect.
bijvoorbeeld wespen. En bijen. Ook hommels
Zij moeten dan meteen de dokter bellen.
steken als ze denken dat er gevaar dreigt. Verzachten Voorkomen
Gelukkig kun je best veel doen tegen jeuk.
Hoe voorkom je een insectenbeet?
Wrijf bijvoorbeeld de plek waar je bent gestoken in
Bijvoorbeeld door geen parfum te gebruiken.
met azijn. Of doe er citroensap op. Dit voorkomt
Want parfum trekt insecten juist aan. Sla ook niet
dat je een bult krijgt. Heb je al een bult? Houd er
naar insecten. Hierdoor gaan ze zich juist
dan een ijskoude doek tegen.
verdedigen. En dan kunnen ze steken of bijten.
10
Binnenw_gezondheid.indd 10
29-12-2006 16:54:26
Wil je meer weten over insectenbeten? Kijk dan op www.byebites.nl.
11
Binnenw_gezondheid.indd 11
29-12-2006 16:54:27
Griep en verkoudheid Loop jij soms ook de hele dag te hoesten, te niezen
Virus
en te snotteren in de winter? Dat is niet zo gek.
Als iemand veel hoest, is het meestal verkoudheid.
Want in de winter zijn veel mensen verkouden.
Je kunt verkoudheid krijgen door een virus. Een virus is een soort bacterie die je ziek maakt.
Griep
Er zijn wel 180 virussen die je verkouden kunnen
Verkoudheid is niet hetzelfde als griep. De woorden
maken. Een virus verspreidt zich door de lucht.
verkoudheid en griep worden vaak door elkaar
Bij griep heb je een ander soort virus. De dokter
gebruikt. Meestal zijn mensen gewoon verkouden.
kan vaststellen of je het griepvirus hebt.
Ze moeten dan erg hoesten, hebben keelpijn en een loopneus. Maar soms krijgen mensen
Besmettelijk
plotseling hoge koorts en erge hoofdpijn. Dan is
Een virus is besmettelijk. Als je iemand een hand
het geen gewone verkoudheid meer, maar griep.
geeft, kan die persoon ook griep krijgen of
Bij griep krijg je ook vaak last van spierpijn.
verkouden worden. Soms verdwijnt het virus na een paar dagen, soms pas na weken.
Hoest
Veel mensen denken dat je verkouden wordt als je
Hoesten is eigenlijk een rare manier van uitademen.
kou vat. Bijvoorbeeld door zonder jas naar buiten
Hoesten gaat meestal vanzelf. Je kunt het bijna
te gaan. Of door te gaan slapen met het raam
niet tegenhouden. Dat komt omdat je lichaam het
open. Maar dat is niet waar. Daarvan word je niet
sein geeft om te hoesten. Het begint te prikkelen
verkouden.
in je luchtpijp. De bedoeling is om slijm op te hoesten. Te veel slijm in je luchtpijp of longen is
Drogist
niet goed. Dat moet eruit.
Ben je verkouden? Of heb je griep? Middelen als
Soms schiet iets in je luchtpijp dat eigenlijk in je
paracetamol, hoestdrank, zakdoekjes met balsem en
slokdarm terecht moest komen. Ook dat moet je
stoomdruppels kun je gewoon bij de drogist kopen.
eruit hoesten.
12
Binnenw_gezondheid.indd 12
29-12-2006 16:54:27
Wil je meer weten over griep en verkoudheid? Kijk dan op www.influenza.nl.
13
Binnenw_gezondheid.indd 13
29-12-2006 16:54:27