Vakantieparticipatie Vakantiewerking Vakantie... TIJDSCHRIFT VOOR LOKAAL JEUGDBELEID. juni 2010 p 1

Verantwoordelijk uitgever: VVJ vzw | Marc Ipermans Vijverlaan 53 | 2610 Wilrijk Afgiftekantoor 2610 Wilrijk Erkenningsnummer P206352

BELGIË - BELGIQUE P.B. 2610 WILRIJK BC 1697

TIJDSCHRIFT VOOR LOKAAL JEUGDBELEID Jaargang 19 nr. 3 | juni 2010 Verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec

Vakantieparticipatie Vakantiewerking Vakantie... juni 2010 • p 1

inhoudstafel

interview

Iedereen verdient vakantie

Een gesprek met de coördinator van het Steunpunt Vakantieparticipatie.

6 3

edito

4

over vvj

6

10

Staatshervorming Een kritische blik op spannende tijden. Nieuwtjes Deze rubriek bestaat enerzijds uit nieuws van de interne keuken van VVJ en uit aankondigingen van eigen activiteiten.

Europees jaar armoede

Iedereen verdient vakantie Een interview met Marian Schapmans van Steunpunt Vakantieparticipatie over hoe vakantie voor iedereen mogelijk wordt.

de jeugddienst

Een overzicht van de voornaamste regels.

Hoe wordt vindplaatsgericht werken ook haalbaar voor kleine gemeenten. Haal je inspiratie uit deze voorbeelden.

Vakantiewerking en regelgeving

14

Inclusieve speelpleinen Iedereen welkom op het speelplein! Expertise in een notendop.

HOOFDREDACTIE Leen Bartholomeus VORMGEVING IO - Els De Pauw REDACTIE Leen Bartholomeus Ellen De Boeck Koen Depreitere Dominique Goossens Thijs Grison Ilse Holvoet Marc Ipermans Sofie Marque Koen Steuperaert Christoff Van Acker

juni 2010

Haalbaar vindplaatsgericht werken

26

13

JBP 2011-2013

23

vakantiewerking

14

wet(t)enswaardig

26

de jeugddienst

17

JBP 2011-2013

32

de jeugddienst

18

34

voor u bekeken

fotoreportage

20

jeugdwerkondersteuning

36

uitsmijter

vakantiewerking

COLOFON

p2 •

wet(t)enswaardig

Checklist brandveiligheid Een prima hulpmiddel om de prioriteit brandveiligheid helemaal waar te maken! Vakantiewerking en regelgeving Een beknopte handleiding voor een vlekkeloze zomer. Liefste JBP dagboek 4 Jeugdconsulenten laten je meelezen in het dagboek van hun planningsjaar. Speelmateriaal Laat je inspireren! Jeugddienst op kampbezoek Kampbezoeken: tijdverspilling of zomerhit. Vel zelf je oordeel!

Nathalie Van Ceulebroeck Alexander Van Craeyvelt Arnold Vandenbussche Wouter Vanvinckenroye Ben Verstreyden Jitske Verwimp Greet Vorsselmans Veerle Weeck Sofie Willems

PJD Oost-Vlaanderen Wouter Vanvinckenroye JD Zutendaal JD Wijnegem JD Schilde JD Torhout JD Nijlen Jeugd Rode Kruis Vzw Jeugdclubs Lokeren

FOTO’S Ans Brys De Speelvogels (Kasterlee) MateriaalMagazijn bvba

COVERFOTO Ans Brys EINDREDACTIE Leen Bartholomeus

Voorbereid op uitstap Over zonnemelk en gezond verstand. Alle voorzorgsmaatregelen voor een geslaagde uitstap. Haalbaar vindplaatsgericht werken Niet alleen weggelegd voor grote gemeenten of jeugddiensten! Uit het dagboek van Veerle Weeck Stafmedewerker jeugd en sport in GC De Zandloper in Wemmel. Publicaties, initiatieven en websites We stellen jullie een waaier voor van publicaties, initiatieven en websites van derden. Handig, Bondig. Leerrijk. Over generaties

ALGEMENE INFO Dropzone is een tijdschrift van de

REDACTIE Vijverlaan 53 2610 Wilrijk T: 03-821 06 06 F: 03-821 06 09 E: [email protected]

Dropzone is gratis voor jeugddiensten en partners in het jeugdbeleid. Een abonnement kost 12 euro en kan je aanvragen via [email protected]

DRUKKERIJ Jansen - Hoeselt

Met steun van

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Marc Ipermans

Staatshervorming

| edito

Staatshervorming Als u deze tekst leest, zijn de federale verkiezingen al lang voorbij en begint het misschien stilaan duidelijk te worden op welke termijn een Belgische staatshervorming er aan zit te komen. Wat je misschien niet wist is dat ook Vlaanderen zelf ondertussen naarstig aan een interne staatshervorming werkt.

>> Marc Ipermans

Je hoort er voorlopig minder van, maar waar de Vlaamse regering met de gemeentebesturen naar toe wil is toch wel stevig ambitieus. Zo wil men de bevoegdheden van de provincies danig inperken en de bestuurskracht van de gemeentebesturen fors verhogen. Dat laatste is een doelstelling waar wij helemaal achter staan. Meer dan de helft van de Vlaamse gemeenten is klein tot zeer klein. Nog steeds werkt in 1 op 7 van de Vlaamse gemeenten de collega verantwoordelijk voor het jeugdbeleid op C-niveau of lager. In gemeenten onder de 10.000 inwoners (dat zijn er meer dan 1 op 4) moet de helft van de jeugdambtenaren er nog andere thema’s in combinatie bijpakken. Meer bestuurskracht: graag! Of dat zal lukken met een financiële wortel voor de neus om gemeenten tot een vrijwillige fusie te verleiden, is een ander paar mouwen. Naar wij vernemen is het woord fusie in veel gemeentehuizen sedert 1977 nog steeds taboe. Een ander aspect van de interne staatshervorming is het versterken van de autonomie van de gemeenten. Het wondermiddel daartoe lijkt de integratie van de sectorale beleidsplannen in het strategisch meerjarenplan te zijn, waarna alle Vlaamse trekkingsrechten aan het gemeentefonds kunnen toegevoegd worden. Nu hebben wij niks tegen een strategisch meerjarenplan voor de gemeente, integendeel. Het lijkt ons een daad van goed bestuur dat na verkiezingen een bestuursakkoord wordt uitgewerkt tot een legislatuurplan voor de gemeente. Maar inspraak en participatie voor kinderen en jongeren zijn geen “follieke”. Ze zijn een noodzakelijke voorwaarde voor behoorlijk bestuur. En voldoende sectorale, “geoormerkte” middelen blijven nodig om die o zo waardevolle dynamische processen van lokale communicatieve planning met kinderen en jongeren te voeden. Dus: hervorm waar je meerwaarde kunt creëren, maar gooi het kind van het lokale jeugdbeleid niet weg met het badwater van de strategische planning!

“Meer bestuurskracht? Graag!”

Ondertussen staat de tijd niet stil en staan jeugddiensten weeral aan de vooravond van één van de grote jaarlijkse uitdagingen. Met name: tienduizenden kinderen de gelegenheid bieden om in eigen gemeente een heerlijke vakantie lang te stoeien en ravotten. Zodat ze als ze thuiskomen tegen mama of papa kunnen roepen: We hebben Goe Gespeeld!

Marc Ipermans

juni 2010 • p 3

over vvj | Nieuwtjes

De zomer is de periode dat het er net iets rustiger aan toe gaat bij VVJ. De periode bij uitstek dus voor de VVJ-collega’s om enkele weken vakantie te nemen. Maar we zijn uiteraard de hele zomer lang bereikbaar voor jullie, alleen op 21 juli is het VVJ-secretariaat gesloten.

ELLEN DE BOECK START OP 1 JULI ALS VVJ-STAFMEDEWERKER Voor wie dit nieuwtje miste in Lopend Vuur: Ellen wordt onze nieuwe provinciale ondersteuner voor Limburg. Ze is op dit moment nog aan de slag als jeugdconsulente in Machelen, maar op 1 juli verwelkomen we haar bij VVJ! Wie Ellen wil feliciteren kan dat vanaf 1 juli via 03-821 06 05, of nu al via [email protected].

OPLEIDING JEUGDCONSULENT

VVJ TE GAST IN COMMISSIE BINNENLANDS BESTUUR

De job van een jeugdconsulent is ontzettend veelzijdig. Om je met extra bagage op pad te sturen, biedt VVJ je in samenwerking met de afdeling Jeugd een opleiding van drie jaar. De opleiding jeugdconsulent is op maat van je specifieke taken als jeugdconsulent om een eigentijds lokaal jeugdbeleid aan te sturen en uit te voeren. Er wordt aandacht besteed aan belangrijke basiskennis, visievorming en vaardigheden. Als cursist leer je ook je dienst te situeren binnen het gemeentebestuur en maak je kennis met elementaire zaken die het werken binnen een gemeentebestuur met zich meebrengen, toegepast op de praktijk van de jeugddienst. Deze opleiding leidt tot de attesten ‘jeugdconsulent’ en ‘hoofdinstructeur in het jeugdwerk’, beide uitgereikt en erkend door de Vlaamse Overheid. De opleiding is eveneens erkend door de Administratie Binnenlandse Aangelegenheden van de Vlaamse Overheid.

De Vlaamse overheid werkt op diverse fronten aan de Vlaamse “interne staatshervorming”. De integratie van de sectorale plannen (zoals het JBP) in de strategische meerjarenplannen van de gemeente is hier één aspect van. Om de discussie over dit onderwerp met kennis van zaken te kunnen voeren heeft de commissie binnenlands bestuur van het Vlaams Parlement een aantal gedachtewisselingen georganiseerd. Na o.a. minister Bourgeois, de VVSG, de VVP, diverse academici en organisaties zoals Locus, was ook de VVJ uitgenodigd om op 1 juni onze visie uiteen te zetten. De VVJ heeft in de commissie vooral gehamerd op het belang van het behoud van sectorale subsidies voor het lokale jeugdbeleid en op het belang van inspraak en participatie van kinderen en jongeren. Uit de reacties van de commissieleden maken we op dat er begrip is voor onze bekommernis omtrent de inspraak van kinderen en jongeren. Meer tegenwind ondervonden we bij de vraag naar het behoud van de geoormerkte subsidies. Diverse commissieleden vonden dat de sectorale subsidies bij het gemeentefonds kunnen gevoegd worden. Zij denken dat het lokale jeugdbeleid stevig genoeg verankerd is zodat deze middelen niet zullen gebruikt worden voor andere zaken. We hebben met een aantal cijfers uit het Cijferboek aangetoond dat dit volgens ons toch wel al te rooskleurig is voorgesteld.

Meer info? Op www.vvj.be onder de rubriek vorming, en bij onze vormingsverantwoordelijke Greet Vorsselmans, 03-821 06 02 of [email protected]. Hou begin september je brievenbus in de gaten voor onze vormingsbrochure met een overzicht van alle aspecten van ons vormingsaanbod dit najaar!

p4 •

juni 2010

Onze presentatie, visienota en andere info over de interne staatshervorming vind je op onze website www.vvj.be.

Nieuwtjes

| over vvj

CO2 bustoeren: ga mee de hort op! Net zoals de vorige jaren organiseert de Vlaamse Dienst voor Speelpleinwerk bustoeren voor beroepskrachten en vrijwilligers in het kader van CO2. Kijk eens over het muurtje en ontdek wat andere gemeentelijke en particuliere jeugdwerkingen te bieden hebben tijdens de

vakantie, hoe zij zich organiseren, en wat hun troeven en werkpunten zijn. Dit jaar organiseren we 6 BusToeren rond 6 verschillende thema’s. Je hoeft niet meteen de bustoer in jouw regio te kiezen, je kiest eenvoudigweg voor het thema dat jou het meeste ligt.

Doe-het-zelf-AutoToer: ‘Mijn speelpleininfrastructuur’ datum: all summer long! van 1 juli tot en met 31 augustus 2010 inhoud: in deze Doe-het-zelf-Toer heb je de kans om zelf te bepalen wanneer je op bezoek gaat. Jij geeft ons een datum en wij geven jou een route met interessante speelpleinen die je kan bezoeken in het kader van leuke speelinfrastructuur. Deze Toer is mogelijk in elke regio van het land. Halteplaatsen: op maat. op/afstapplaats: je eigen speelplein

20/7 BusToer: ‘Diversiteit’

17u) datum: 20 juli 2010 (9u30m, omgaan met werk in de realiteit. Korto inhoud: divers speelplein rking, maaten kinderen met een bepe en tor ima an id, he alig rst ande deren… schappelijk kwetsbare kin ouckère), e (Balanske), Brussel (Br halteplaatsen: Tielt-Wing ven (Fabota) Overijse (Taalspeler), Leu op/afstapplaats: station

Leuven

4-5/8 Internationale BusT oer:‘Speelbeleid in Londen ’ da

lpleinwerk’

14/7 BusToer: ‘Mobiel spee

17u30) datum: 14 juli 2010 (9u30en en bestaan in vele maten inhoud: mobiele werking kijbe sprek in de voormiddag vormen. Na een panelge cigroeiden en wat hun spe ken we ter plekke hoe ze eden zijn. fieke troeven en moeilijkh eke e (flying moni’s), Zonneb halteplaatsen: Roeselar aat) kfiets), Brugge (speelstr (Playmobiel), Damme (ba Brugge op/afstapplaats: station

26/7 BusToer: ‘Avontuurlijk spelen’

datum: 26 juli 2010 (9u30-17u) inhoud: hoe maak je avontuurlijk spe len waar, binnen alle pijlers van het speelpleinb asisschema: spelen, animatorenploeg, organisa tie en externe relaties? halteplaatsen: Laarne (Rollebolle), Wet teren (Wesp), Lede-Wanzele (De Tuimelaar), Beveren (Bartje) op/afstapplaats: station Gent Dampoo rt

tum: 4 en 5 augustus 201 0–

volzet! 22 en 23 september – ext ra editie inhoud: we kijken hoe Lon den het Britse speelbeleid lokaal vertaalt. Deze toer selt theoretische achtergr wisond af met praktijkvoorbee lden. Als extraatje nemen ook een kijkje op Playda we y, de Britse ‘buitenspeelda g’, die pla ats vin dt op 4 augustus. halteplaatsen: het volled

ige programma lees je op www.co-2.be op/afstapplaats: station Brussel-Zuid (vertrek op 4/8 om 7u30/aankomst op rond 20u00) 5/8

opgelet! Deze toer richt zich

op beleidsmakers, jeugd consulenten en jongeren die geïnteresseerd zijn in speelbeleid. Kostprijs be dra ag t 200 euro, overnachting en maaltijden inclusief. Ma x. 20 plaatsen! een voorsmaakje? www.l ondonplay.uk

‘Late Night’ 11/8 BusToer: 22u00u) 2010 (15u00 – s u st u g u a ’datum: 11 eis geen ‘nin

dat elpleinwerk, r zeker inhoud: spe . Vóór maa id e h n e g le e to-five’aang beleven. er heel wat te lt va ’ n re ‘u ook ná de et kinderen. r soms ook m a a m r, e d n na de Vaak zo bij de buren n re lu g n a a g Kortom, we uren. ), Zonhoven nk (Wigwam e G : n e ts a la haltep boot) Genk (Viking (’t Zonnetje), lt (afstapation Hasse st : ts a la p p e op/afsta nctie van d ekeken in fu b t rd o w ts plaa deelnemers)

juni 2010 • p 5

2010: Europees jaar armoede | Iedereen verdient vakantie

✒

Leen Bartholomeus       Ans Brys

Iedereen verdient vakantie!

Interview Marianne Schapmans, coördinator steunpunt vakantieparticipatie Gouden stranden en de appelblauwzeegroene zee op affiches in bushokjes en reclamespotjes op tv doen je wegdromen. Ze bezorgen je binnenpretjes over de vakantie die komen gaat of over voorbije uitjes. Voor één Vlaming op zeven is een weekje vakantie gewoon onbetaalbaar. Om ervoor te zorgen dat het ook voor mensen met een kleine portemonnee niet bij dromen hoeft te blijven, is er het Steunpunt Vakantieparticipatie dat onder de vleugels van Toerisme Vlaanderen opereert. Wij gingen praten met Marianne Schapmans, coördinator van het Steunpunt. Iedereen verdient vakantie is jullie motto. Is vakantie een ‘aanvaard’ basisrecht? Niet helemaal. We krijgen wel eens te horen dat de overheid geen geld moet vrijmaken om mensen die niet willen werken een vakantie te gunnen. Voor alle duidelijkheid: de toeristische sector draagt de korting, en de vakantiegangers betalen zelf hun vakantie. We bieden ook enkel formules aan van maximum een week. Een langere vakantie is voor velen gewoon onbetaalbaar en we willen zoveel mogelijk mensen de kans geven. Het mag dan misschien goedkoop lijken, het gaat nog steeds om een grote slokop als je dit bekijkt ten opzichte van het totaalbudget waar ze over beschikken. Het recht op vakantie betekent ook zelf kiezen hoe je op vakantie gaat. Als je budget je toelaat om voor een viersterrenhotel te kiezen, dan is het gemakkelijker om te zeggen: ik kies voor kamperen. Voor sommige mensen is het onbegrijpelijk dat mensen uit ons aanbod kiezen voor één nacht in een viersterrenhotel, terwijl ze voor dat geld een week kunnen gaan kamperen. Tot een moeder je influistert: ik wil mijn dochter één keer laten zien dat het niet altijd alleen voor anderen is weggelegd. p6 •

juni 2010

Iedereen heeft vooroordelen, dat is gewoon zo. Belangrijk is de manier hoe je ermee omgaat. Dus gaan we ook op zoek naar manieren om die te omzeilen. Zo weet bijvoorbeeld enkel de administratie van de jeugdwerkorganisaties wie minder betaalde voor deelname aan het kamp. De monitoren worden in de meeste organisaties niet ingelicht. Het is fijn om te zien hoe de kinderen aansluiting vinden bij de rest van de groep tijdens die kampweek – net omdat ze geen etiket ‘arm’ krijgen opgekleefd.

Vakantie moet een recht en een keuze blijven Jullie hebben de effecten en het belang van vakantie voor mensen in armoede onderzocht. Wat kwam er uit het onderzoek naar voor? Als mensen terugkijken op hun leven, dan gaan hun herinneringen over de mensen die ze in hun leven zijn tegengekomen. En over hun vakanties. Mensen doen tijdens hun vakantie ervaringen op, leren nieuwe dingen, verruimen hun blik omdat ze in een andere omgeving komen, en komen even los van hun dag-

dagelijkse situatie. Vakantie kan mensen moed geven en een positief effect hebben op hun algemene levenshouding. Het is hét moment om met een schone lei te beginnen, om een nieuwe start te nemen. Een bloemlezing van wat vakantie allemaal met een mens doet, hebben we gebundeld in een publicatie (zie kader). Als vakantie dat effect kan resorteren, moeten we er dan maar een must van maken? Net als bij het jeugdwerk is er de dreiging van instrumentalisering. We mogen de potentiële positieve effecten van vakantie niet gaan gebruiken als argument om er een preventie- of leerinstrument van te maken. Als je mensen verplicht om op vakantie te gaan omdat ze er gezonder van terugkomen of daarna misschien wel de moed vinden om te solliciteren, dan zijn we fout bezig. Vakantie moet een recht en een keuze zijn. Op vakantie gaan is niet voor iedereen vanzelfsprekend? Klopt. Onderschat het belang van een veilige omgeving en een aantal basisvaardigheden niet. Zij vormen belangrijke voorwaarden om tot deelname te kunnen overgaan. Drempels zijn niet voor iedereen hetzelfde, en de ene vorm van vakan-

Iedereen verdient vakantie

| 2010: Europees jaar armoede

WAT DOET HET STEUNPUNT VAKANTIEPARTICIPATIE? Het Steunpunt Vakantieparticipatie maakt vakanties bereikbaar voor iedereen, ook mensen met een laag inkomen. Ze onderhandelen kortingen met toeristische partners die ze bundelen in twee vakantiegidsen. Het aanbod in deze gidsen vindt via 1150 sociale organisaties de weg naar mensen in armoede. Het Steunpunt boekt de vakanties voor vakantiegangers.

tie is meer laagdrempelig dan de andere. Zo zien we een groeiproces in het type vakantie waar de vakantieganger voor kiest. Mensen zonder ‘vakantie-ervaring’ zullen niet zomaar voor een individuele vakantie kiezen. Meestal gaan ze eerst op daguitstap met een groep die ze kennen. Als ze er daarna alleen of met hun gezin op uittrekken, kiezen ze vaak voor dezelfde bestemming. Kiezen ze voor vakantie met overnachting, dan gaat het vaak over een begeleide groepsvakantie met een groep die ze kennen. Daarbij overwinnen ze stap voor stap psychologische en praktische drempels. Hoe ziet jullie samenwerking met sociale organisaties eruit? Ze waken er mee over dat het aanbod terecht komt bij voor wie het bedoeld is. En ze zoeken samen met de betrokkene op basis van diens ‘vakantie-ervaring’ en voorkeuren naar een vakantieformule. Daarna nemen wij onze rol als sociaal reisbureau op. Er zitten echt mooie verhalen tussen. Laatst hadden we een huwelijksreis naar Blankenberge. De hotelier wist ervan en heeft zijn gasten extra in de watten gelegd. Heel wat langdurig zieken boeken via ons dat ene reisje tussen twee behandelingen door dat hen even op adem laat komen. Het zijn na-

tuurlijk niet alleen maar succesverhalen. Een moeder van zes ging voor het eerst met haar kroost waarvan alle kinderen geplaatst zijn een weekend naar zee. Dat liep niet goed omdat ze uit verschillende leefsituaties komen waar verschillende regels gelden. We verwachten van de sociale organisaties dat zij inschatten of mensen klaar zijn voor een vakantie, als er teveel zaken in de persoonlijke situatie van mensen spelen dan moeten die eerst aangepakt. Wij kunnen dit onmogelijk opvolgen voor alle gezinnen die bij ons aankloppen.

De tussenschotten tussen toerisme en andere vrijetijds­ domeinen moeten we overstijgen Komen jullie via de samenwerking met sociale organisaties tot een breed bereik? We merken dat vele sociale organisaties niet uitsluitend maar toch in hoofdzaak generatiearmen bereiken. Mensen die in armoede terecht komen door een financiële tegenslag bereiken ze minder. We merken ook dat deze tweede groep minder geneigd is om naar een organisatie te stappen. Lidmaatschap of het georganiseerde karakter van een soci-

ale organisatie is voor sommige mensen ook een drempel. Om daaraan tegemoet te komen is er bijvoorbeeld een uniek project in Hasselt. (zie kadertekst) Wat zijn de drijfveren van toeristische partners om met jullie in zee te gaan? Ten eerste is er een sterk ‘humanitaire’ motivatie om met ons samen te werken: 95% van de attracties is overtuigd dat iedereen een vakantie verdient. Sociaal toerisme wordt dus deels gesteund uit liefdadigheidsoverwegingen, wat aantoont hoe sterk sociaal toerisme en het recht op vakantie deel uitmaken van de Vlaamse toeristische industrie. Maar het past ook mooi in het plaatje ethisch ondernemen, wat gewoon ook goed staat, en het is extra promotie. Het is ook een doelgroep die ze anders helemaal niet bereiken. Andere groepen haal je sneller over de streep als je ze een korting toekent, maar het financiële aspect weegt niet door. Bij deze groep is het financiële voordeel een conditio sine qua non, geef je dat niet, dan zie je ze niet. In die zin gaat het om extra inkomsten. De aanbieders verliezen er ook niks mee. Het is bijvoorbeeld de kamer die anders leegstaat, tegen een verminderd tarief beschikbaar stellen. juni 2010 • p 7

2010: Europees jaar armoede | Iedereen verdient vakantie

RAP OP STAP

Jeugdwerkorganisaties schieten er financieel wel iets bij in. Zij reserveren plaatsen voor ons tegen een verminderd tarief, en de interesse voor hun kampen is zo groot dat ze die plaatsen net zo goed aan de volle pot zouden kunnen vullen. Maar natuurlijk is het ook voor jeugdwerkorganisaties een win win verhaal. Het is een meer dan verdienstelijke manier om aan diversiteit te werken.

In Hasselt is op de welzijnscampus een wel heel bijzonder sociaal reis­ bureau van start gegaan. Deze dienstverlening is erkend als lokale diensten eco­nomie, en kan daarom beroep doen op de zogenaamde klaverblad finan­ciëring. Een joviale dame houdt zitdagen om samen met mensen een betaal­bare vakantie op maat uit te zoeken. Het interessante aan dit project is, dat dit veel laagdrempeliger kan zijn voor wie niet geneigd is om naar een sociale vereniging te stappen. Je kan er als individu terecht, en zij schrijven kinderen in voor kampen of nemen contact op met het Steunpunt Vakantieparticipatie om een daguitstap of vakantie met overnachting te boeken. Het straffe is ook, dat je via de lokale diensten economie langdurig werklozen en/ of ervaringsdeskundigen in de armoede de omkadering te bieden en een opstapje naar het arbeidscircuit. Misschien een idee voor in jouw gemeente?

Jullie zijn straf bezig: van 752 naar 87285 vakantiegangers in 9 jaar. Waar zien jullie zelf nog onbenutte kansen? De tussenschotten tussen toerisme en andere vrijetijdsdomeinen moeten we proberen te overstijgen. Het participatiedecreet bijvoorbeeld, gaat over sport, cultuur en jeugd maar niet over toerisme, terwijl dat toch net zo goed in de vrije tijd doorgaat. Gelukkig zien we dat er op gemeentelijk niveau makkelijker de brug geslagen wordt tussen vrijetijdsdiensten en toerisme, we hopen dat we bovenlokaal dezelfde richting kunnen uitgaan.

Meer info? Contacteer Ilse Vanspauwen via [email protected].

p8 •

juni 2010

Nu je het gemeentelijke beleidsniveau aanhaalt: zijn er zaken uit jullie ervaring die voor jeugddiensten van nut kunnen zijn? De jeugddienst staat dicht bij de jongeren, ideaal om mee te helpen drempels

Iedereen verdient vakantie

| 2010: Europees jaar armoede

IEDEREEN VERDIENT VAKANTIE! Een vakantie, hoe dichtbij of hoe kort ook, is een bron van verhalen. En die verhalen vond het Steunpunt Vakantieparticipatie zo veelzeggend dat ze in een boekje zijn beland. De citaten gidsen je door de ervaringswereld van mensen voor wie op vakantie gaan een hele onderneming is, zowel financieel als mentaal. Te bestellen via www.vlaanderen.be/ publicaties of via het gratis nummer 1700

weg te werken. Onderschat de drempels niet! Een mooi aanbod in een mooi boekje is niet genoeg. Kansen bieden is niet genoeg, mensen moeten ook in staat zijn om ze te grijpen. Je moet het jezelf en je kinderen kunnen toelaten om te genieten. En een aantal basisvaardigheden zoals de informatie begrijpen, weten hoe je iets boekt, sparen… zijn niet voor iedereen zo vanzelfsprekend. Hier moet je blijvend aandacht voor hebben. Probeer een relatie opbouwen met alle jongeren in de gemeente, ook diegenen die op ’t eerste zicht wat lastig of moeilijk doen. Luister naar hun verhalen, vang signalen op, wees beschikbaar met een open geest. Ik weet het, dat is vooral in theorie gemakkelijk spreken, in de echte wereld behoren kwetsbare jongeren meestal niet tot de leefwereld van de gemiddelde jeugdconsulent. En vaak hebben jongeren (en hun ouders) misschien zelfs meer vooroordelen over de jeugddienst dan omgekeerd. Er zijn toch al vele goeie pogingen en ook steeds meer ‘diverse’ jeugdwerkers. Jaag niet te vlug op resultaten, hou vol. Als iets van de eerste keer niet aanslaat, veeg het niet meteen van tafel, de volgende keer lukt het misschien wel. De stapjes zijn soms klein, maar daarom niet minder belangrijk.

Kunnen jeugddiensten inspelen op de diensten die het Steunpunt Vakantieparticipatie biedt? Tot hier toe richten we ons niet specifiek naar jeugddiensten, veelal omdat zij niet het eerste aanspreekpunt zijn in de gemeente als het gaat over deze bijzondere doelgroep. Via de WMKJ’s en de vakantiewerking kunnen zij misschien mensen die in aanmerking komen voor ons aanbod naar sociale organisaties of het OCMW doorverwijzen.

Kansen bieden is niet genoeg, mensen moeten ze ook kunnen grijpen Soms heeft een kleinere gemeente een niet zo fijn “ons kent ons en iedereen” verhaal. Wanneer een jongere deelneemt aan activiteiten van de jeugddienst, hebben anderen misschien al een mening klaar over het huis, de broer, de moeder, de auto van het gezin. Vele verhalen gaan al jaren mee en drukken ongewild en onterecht een stempel. Regionaal of intergemeentelijk samenwerken voor je aanbod kan de anonimiteit van je deelnemers vergroten. Zo kunnen ze even hun bagage achterlaten en met een blanco blad beginnen. Als niemand

weet dat je huis in een rare wijk staat en je hoeft het niemand te vertellen, krijg je misschien nieuwe kansen. Kansen die nodig zijn om een volgende stap te kunnen nemen. Iemand aanvaarden zoals hij is, is niet altijd gemakkelijk en lukt misschien niet van de eerste keer. De rijkdom van diversiteit zien, daar hebben begeleiders een belangrijke rol in te spelen. Willen of niet, de begeleiders van het speelplein of de Grabbelpas zijn een rolmodel. Onbekend is onbemind. Door elkaar te leren kennen, kan je de vooroordelen voorbij gaan. Creëer ontmoetingskansen en ga op zoek naar gemeenschappelijke interesses. Samen iets doen verlegt grenzen. En dat is toch wel een specialiteit van de jeugddiensten. Dicht bij het jonge volk, niet vies van experimenteren, nooit vermoeid en altijd creatief.

info Meer weten? www.vakantieparticipatie.be of vakantieparticipatie@toerismevlaanderen. be juni 2010 • p 9

vakantiewerking | Inclusieve speelpleinen

✒

Alexander Van Craeyvelt       Provinciale jeugddienst Oost-Vlaanderen

Iedereen welkom op het speelplein! Inclusief werken De zomervakantie staat voor vele kinderen synoniem voor een zee van tijd, op te vullen met onbezonnen buiten spelen, onder de warme zon, samen met vriendjes en vriendinnetjes. Als je echt álle kinderen een mooie zomer wil aanbieden, is nadenken over inclusie een must. We legden ons oor te luisteren in OostVlaanderen, waar 27 speelpleinen met de steun van de provincie inclusief werken. Daar valt zeker wat van op te steken!

27 Oost-Vlaamse speelpleinen zetten hun deuren wagenwijd verschilt wel van die van de kinderen die ze begeleiden. Dat open voor zowel kinderen met als zonder beperking en kin- botst soms. We leren hen hiermee om te gaan door oprecht deren met of zonder problematische achtergrond. “Samen- naar deze kinderen te luisteren en een warme begeleiding aan spelen moet kunnen!” is hun motto. Elk kind heeft immers te bieden met de nodige flexibiliteit. recht op een leuke vakantie… Op dit moment volgen negen Een speelplein klopt ook bij ons aan omdat ze graag de maatspeelpleinen een inclusie traject in het kader van maatschap- schappelijk kwetsbare kinderen uit de wijk aan willen trekken pelijk kwetsbare jongeren. De maar merken dat ze er niet in slaafgelopen vier jaar doorliepen gen. Uit De Marge vertrekt vanWij focussen op de kansen die inclusie creëert, elf speelpleinen met succes de uit de noden en behoeften van de voor de kinderen, de animatoren en de werking. volledige trajectbegeleiding kinderen, er wordt dus naar een voor speelpleinwerking met participatief ontwikkeld aanbod kinderen en jongeren met een beperking. Dat levert een schat gestreefd. Luister naar de wensen van de kinderen, maar zorg aan ervaringen en bevindingen op, en biedt ons de kans om ook voor voldoende variëteit en dat geldt niet alleen voor de vanuit die praktijk de kracht van inclusief werken te vatten spelletjes die je speelt. Het gaat zeker ook over volgende vraen een aantal misverstanden te counteren. We polsten bij de gen: Wordt het niet betalen van een factuur van het speelplein trajectbegeleiders Bart Neirynck en Bart Straetman van res- al eens door de vingers gezien door de jeugddienst? Wordt pectievelijk Uit de Marge (Steunpunt voor jeugdwerk met er gepolst naar de reden van grensoverschrijdend gedrag, of maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren) en VDS wordt er sowieso gestraft? Worden ouders opgevangen bij het (Vlaamse Dienst Speelpleinwerk) naar hun ervaringen. onthaal en is er ruimte voor een uitgebreide babbel over hun kind? Worden kinderen die te laat zijn nog toegelaten op het Inclusief werken met maatschappelijk kwetsbare kinderen en speelplein, of gaat de deur onherroepelijk dicht? Krijgen de jongeren kinderen voldoende bevestiging en schouderklopjes? Bart Neirynck is trajectbegeleider bij Uit De Marge: “Speel- Om de bereikbaarheid van het speelplein te vergroten, sugpleinen contacteren ons omdat ze maatschappelijk kwetsbare gereren we concrete acties zoals huisbezoeken, voorbeeldactikinderen en jongeren bereiken en soms moeilijkheden ervaren viteiten in de wijk en het contact met de ouders bestendigen. bij de begeleiding. We vinden het belangrijk om dan het ver- Wij focussen vooral op de nieuwe kansen die gecreëerd worschil in referentiekaders te duiden. De animatoren zijn vaak den door inclusie. De kinderen spelen op een originele manier hoger opgeleide jonge mensen die vol goede voornemens en hebben een leuke zomer. De animatoren leren op deze maspeelpleinbegeleider worden. Hun achtergrond en leefwereld nier ook uit een hele waaier van nieuwe ervaringen.” p 10 •

juni 2010

Inclusieve speelpleinen

| vakantiewerking

vlak en brede deuren, een rolstoel kan ook vier keer per dag Ook VDS biedt trajectbegeleiding voor speelpleinen die inclusief over de drempel gedragen worden. Het gaat vooral ook over willen werken. Bart Straetman vertelt: ”We zijn met het inclusie- een mentaliteitswijziging. Ouders van kinderen en jongeren project gestart omdat we merkten dat ouders voor hun kind met met een beperking zijn soms nog wat terughoudend. Ze staan een beperking op zoek waren naar speelpleinwerking. Deze kin- soms nog wantrouwig over de capaciteiten van 16-17 jarige deren opvangen in de reguliere speelpleinwerking vergt extra begeleid(st)ers die zich hiervoor dan nog eens vrijwillig inactie en anticipatie, maar de mix zetten. Maar de praktijk wijst zorgt voor een verrijking. Het is uit dat mits de juiste structurele Inclusief werken gaat vooral over een verrijking voor alle kinderen, begeleiding deze jongeren heel mentale drempels overwinnen. zo leren ze van jongs af aan niet bekwaam zijn.” in hokjes te denken. Sommige kinderen merken niet eens het verschil omdat ze zo in het spel Een inclusieve werking opstarten betekent niet opgaan. Ze staan er gewoon niet bij stil. Sommige kinderen worden meteen vriendjes. Kinderen hebben weinig gêne om elkaar • dat je de hele zomervakantie professionele begeleiding spontaan vragen te stellen over de beperking. Soms wordt er ook voor doelgroepkinderen moet voorzien op het speelgepest, maar dat valt al bij al zeer goed mee. plein. Vele gemeenten kiezen ervoor tijdens de zomerBij de animatoren moet er vaak eerst een soort koudwatervakantie enkele inclusieve weken speelpleinwerking in vrees worden weggewerkt. Eens dat gebeurd is merken de te lassen. Gedurende deze weken hebben de animatoanimatoren dat ook elk kind met een beperking een eigen karen extra aandacht voor de maatschappelijk kwetsbarakter heeft. Hoewel animatoren graag alle kindjes blij zien, ren of de kinderen en jongeren met een beperking. doet de lach van een KJB (kinderen en jongeren met een be• dat je speelplein overspoeld zal worden met verschilperking) op het einde van de dag hen toch iets extra, wat alle lende doelgroepen. extra inspanningen de moeite waard maakt. • dat je je werking een complete ommezwaai moet beHet grote misverstand dat bij speelpleinwerkingen leeft is zorgen. Het starten van een inclusieve werking vergt dat ze, eens ze inclusief werken, overspoeld zullen worden extra inspanning en visie, daar kan je niet omheen. Het met kinderen met een beperking of door een andere bijzonvraagt een andere mentaliteit om de dingen te benadere doelgroep. Meestal blijft de verschuiving van de deelnederen. mende kinderen redelijk beperkt en duidelijk overzichtelijk. Inclusie is ook veel meer dan het voorzien van een hellend

Kinderen met een beperking op je speelplein

juni 2010 • p 11

vakantiewerking | Inclusieve speelpleinen Inclusief werken kan (nieuwe) impulsen geven • aan de interactie tussen jeugddienst en animatoren. De lokale jeugddienst moet zich achter het diversiteitproject scharen, maar het zijn de speelpleinanimatoren die de theorie in de praktijk moeten omzetten. Een inclusieproject kan ruimte scheppen voor creatief denken, zowel organisatorisch als communicatief. • aan de relatie tussen ouders en animatoren: Het speelplein kan bijzondere doelgroepen een professionele begeleiding aanbieden, wat gemoedsrust brengt bij de ouders van deze kinderen en hen zekerheid verschaft over de capaciteiten van de animatoren.

• aan de vakantie-ervaring van kinderen met een beperking of maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Ook de kinderen ervaren meer de aangepaste structuur en steun die ze nodig hebben van de animatoren. De begeleiding van het speelplein weet beter hoe bepaalde situaties in te schatten en aan te pakken. Ze komen meer zelfzeker en rustig over bij de kinderen, wat hen een houvast geeft en op zijn beurt zorgt voor een vlotte werking en leuke vakantie-ervaring!

Het inclusieproject van de provincie Oost-Vlaanderen in een notendop Om speelpleinen te laten groeien in of naar een inclusieve werking, lanceerde de provincie Oost-Vlaanderen het project ‘inclusieve speelpleinen’. De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS), vzw Oranje, yieha! vzw en VFG Jong en Uit De Marge hebben elk hun ervaring en expertise in het begeleiden en ondersteunen van speelpleinen naar een inclusieve werking. Een speelpleinwerking die interesse toont om inclusief te werken, kan een begeleidingstraject bij één van deze jeugdwerkorganisaties opstarten. Het provinciebestuur draagt de kosten. Wat verwacht de provincie van de speelpleinen? • Een volmondige en enthousiaste ‘JA’. De kandidaat speelpleinen tonen zo dat ze zich de komende jaren actief willen inspannen om te werken rond diversiteit op het speelplein. Die ‘ja’ moet er niet alleen komen van de gemeentelijke jeugddienst en de speelpleinverantwoordelijken. Ook de animatorenploeg moet achter de diversiteitsgedachte staan om het project slaagkans te geven. Als enkele animatoren hun schouders mee onder het project zetten en samen met de jeugddienst hierin het voortouw nemen dan is een grote stap al gezet. Op termijn is het streefdoel dat alle medewerkers en animatoren zich de inclusiefilosofie eigen maken. • Als een speelplein in het project stapt, engageert het zich om samen met één van de ondersteunende organisaties een traject uit te tekenen. De begeleidende organisatie heeft hierbij een ondersteunende en coachende rol. Het echte werk gebeurt uiteraard door het speelplein zelf. Hoe ziet het traject eruit? • Elk speelplein is verschillend. De begeleidende organisatie stelt in overleg een traject op maat op, dat kan bestaan uit vorming, dingen proberen, begeleiding ter

p 12 •

juni 2010

plaatse… Alle aspecten van het speelplein kunnen hierbij worden aangepakt. Denk maar aan animatorenvorming, het speelsysteem, de communicatie met ouders, het inschrijfsysteem enz. • Het traject loopt gedurende het hele jaar. In aanloop naar de zomervakantie zijn er nog enkele extra inspanningen en tijdens de zomer volgt dan de praktijkproef. In september sluit het speelplein het traject af met een evaluatievergadering. Doorheen het jaar organiseert het provinciebestuur i.s.m. de ondersteunende organisaties nog een intervisiemoment. Speelpleinwerkingen kunnen ieder jaar intekenen of het project stopzetten. In oktober worden ze allemaal gecontacteerd. Na het binnenkomen van de kandidaturen, uiterlijk eind november, start de provinciale stuurgroep met de voorbereiding van de vele trajecten voor het volgend jaar.

info Meer weten? Neem contact op met Alexander Van Craeyvelt van de provinciale jeugddienst van Oost-Vlaanderen via 09-267 75 94. Trouwens, ook de provinciale jeugddienst van Antwerpen ondersteunt speelpleinen die meer inclusief willen werken, op een zeer gelijkaardige manier als in Oost-Vlaanderen. Wie daarover meer wil weten, neemt best even contact op via 03-240 55 66. Ook de andere provincies nemen initiatieven voor inclusief jeugdwerk. Neem een kijkje in het overzicht op onze website: http://www.vvj.be/ docs/01042010_MA_waar_vind_je_ondersteuners.pdf

Checklist brandveiligheid

| JBP 2011-2013 prioriteit brandveiligheid

Check it out! Checklist brandveilige jeugdlokalen downloadbaar op jeugdlokalen.be ✒

Sofie Willems

Op jeugdlokalen.be vind je sinds kort een checklist om de brandveiligheid van een jeugdlokaal te (laten) meten. Deze checklist is bruikbaar bevonden door Brandweer Vlaanderen, en steekt om die reden uit boven de andere eerder ontwikkelde checklisten. Opgelet, het rapport dat de lokale brandweer opmaakt na een brandveiligheidscontrole kan niet worden vervangen door een verslagje na het overlopen van deze lijst. Een lokaal bestuur of besturen binnen een politieregio kunnen immers autonoom bepalen welke criteria gelden op het eigen grondgebied. Deze checklist houdt rekening met zoveel mogelijk redelijke aandachtspunten die ook terug te vinden zijn in deze lokale regelgeving, maar mogelijk niet alle.

Voor welke lokalen kan je de checklist gebruiken? Deze checklist is van toepassing op jeugdlokalen beperkt tot een maximale hoogte van 10 meter (gemeten vanop het gelijkvloers tot op het vloerpeil van de hoogste verdieping) en een maximum totale vloeroppervlakte van 2500 m². Er wordt bovendien vanuit gegaan dat de aanwezige personen in het gebouw zelfredzaam zijn.

Hoe helpt de checklist je concreet? Enkele rangordes geven structuur aan het document. De taak om een lokaal brandveilig te maken schrikt vaak af omdat het zo veel werk is. De ordening van de punten helpt je om de werken in fases aan te pakken. De punten zijn geordend naargelang: a. het beoogde resultaat: wil je focussen op brandvoorkoming, evacuatiebevordering, beperking branduitbreiding of brandbestrijding? b. de snelheid waarmee punten best worden aangepakt: moet je dit onmiddellijk, dringend, of op langere termijn aanpakken? Op deze manier kan de eigenaar of gebruiker van een lokaal een helder actieplan opmaken om de brandveiligheid in een lokaal concreet aan te pakken.

De checklist adviseert Beschouw de rangorde louter als een advies van experts. Het staat een vereniging of bestuur natuurlijk vrij om hierin eigen keuzes te maken. Voor een hogere bezettingsgraad, bijvoorbeeld als er gefuifd wordt in het jeugdlokaal, of als je een jeugdlokaal wil laten erkennen door Toerisme Vlaanderen als erkend jeugdverblijf dien je je extra te informeren.

info Check it out! www.jeugdlokalen.be, ook de brochure ‘jeugdlokalen en brandveiligheid’ is op deze website volledig raadpleegbaar!

juni 2010 • p 13

wet(t)enswaardig | Vakantiewerking en regelgeving

Regeltje, regeltje aan de wand… Heel wat gemeenten zetten hun beste beentje voor om kleuters, kinderen en jongeren een fijne tijd te bezorgen tijdens de vakantie. Hopelijk met heel veel zon, heel veel fantastische activiteiten, spannende avonturen en leuke uitstappen. Een probleemloze zomer kan je in de hand werken door goed op de hoogte te zijn van een aantal regels en wetten. Niet altijd leuk, maar wel noodzakelijk. We zetten één en ander voor je op een rijtje.

✒

REGULITIS

Ambulante handel

In ons opzet om op twee pagina’s alle relevante wetgeving voor speelplein-, Grabbelpas- of andere vakantiewerking te bundelen, slagen we niet. Daarvoor zijn er spijtig genoeg te veel regeltjes, richtlijnen en wetten. Alle inspanningen ten spijt is de lokale, Vlaamse, Belgische of Europese wetgever er nog niet in geslaagd om hierin een transparanter beleid te voeren naar jeugdwerk- en andere vrijetijdsinitiatieven. Gelukkig zijn er vaak wel uitzonderingen voor vakantie-initiatieven waarvoor onder andere VVJ mee voor gestreden heeft. Zonder die uitzonderingen en met strikte toepassing van bestaande wetgeving zou het jeugdwerk al lang niet meer bestaan.

EEN OVERZICHT Hier geven we enkel een overzicht van een aantal zaken waar je mee te maken kan krijgen als je iets organiseert, niet de regelgeving zelf. Op de website van VVJ kan je bij “dossiers” en “wetgeving in de rand” uitgebreide informatie en links vinden over de onderwerpen die we hier aanhalen. Check ook de databank regelgeving waarnaar je onderaan de VVJ-website kan doorklikken. p 14 •

juni 2010

Daar wordt de relevante wetgeving op een goede manier uitgelegd vanuit een jeugdwerkperspectief.

HIER GAAN WE! Aansprakelijkheid en verzekeringen

Een raam dat wordt ingegooid, een kind dat van een speeltuig valt, een kind dat de jas van een ander kind scheurt, een incident is snel gebeurd. Weten wie aansprakelijk kan gesteld worden is al één zaak, hiervoor een correcte verzekering afsluiten is een andere. Check zeker bij je collega’s op het secretariaat of andere bevoegde dienst op het gemeente-/stadhuis of jullie al niet gedekt zijn door de nodige verzekeringen. Een verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid is in elk geval verplicht, maar een aantal aanvullende verzekeringen kunnen zeker geen kwaad.

Actieve ontspanningsevenementen

Actieve ontspanningsactiviteiten (bv. muurklimmen, kayakken…) zijn onder­ worpen aan een strenge veiligheids­ reglementering. Jeugdwerkinitiatieven erkend door een overheid moeten gelukkig niet voldoen aan die regels, al moet je wel zorgen dat je de veiligheid blijft garanderen.

Wouter Vanvinckenroye       JD Wijnegem; JD Schilde; JD Torhout; JD Nijlen, Wouter Vanvinckenroye

Voor deur aan deur verkoop ben je normaal gezien vrijgesteld van administratieve verplichtingen. Al moet duidelijk zijn dat je dit maar een paar keer per jaar doet, je als jeugdwerker goed herkenbaar moet zijn, je moet de voedselveiligheid respecteren en je mag niet verkopen voor commerciële doeleinden. Ruiltochten vallen hier ook onder, maar check eerst bij de politie of dit binnen je gemeente kan. In sommige gemeenten wordt dit verboden in het politiereglement.

Animatoren tewerkstellen

Of je een vergoeding geeft of niet aan je animatoren, beslis je zelf. Beslis je om dat te doen, dan heb je een aantal mogelijkheden. Je kan werken met vrijwilligers die je een forfaitaire onkostenvergoeding geeft. Dit is een compensatie voor een aantal kosten die zij maken met maximumbedragen per dag en per maand. Anderzijds kan je de animatoren ook als werknemer aanwerven. De voordeligste formule is de tijdelijke tewerkstelling binnen de sociaal-culturele sector (het zogenaamde “monitorenstatuut”). Maar of je hen nu tewerkstelt als jobstudent of via dit “monitorenstatuut”, je bent als werkgever (vzw,

Vakantiewerking en regelgeving

gemeente…) onderworpen aan het arbeidsrecht. Dit zorgt voor een aantal verplichtingen waar je rekening mee moet houden.

Belasting voor aanplakking, Publiciteitsborden, Publiciteitswagen…

Als je je activiteit kracht wil bijzetten en met een auto met luidsprekers door de straten wil rijden, zorg dan dat je hiervoor toestemming hebt. Als je affiches op openbare plaatsen wil hangen moet je ook de regels naleven en in een aantal gevallen taksen betalen. Gelukkig zijn de regels voor het jeugdwerk en voor niet-commerciële doeleinden meestal een stuk soepeler.

Belastingaftrek voor kinderopvang

Sinds enkele jaren kunnen ouders de kosten voor de opvang van hun kinderen tot 12 jaar inbrengen als vermindering van hun belastbaar inkomen. Als jeugddienst kan je dus een attest uitreiken voor de deelname van kinderen aan de vakantieinitiatieven in de gemeente. Nieuw is dat deze regel is uitgebreid zodat de kosten kunnen ingebracht worden voor kinderen met een handicap tot 18 jaar.

Fietsers en voetgangers op de openbare weg Op de openbare weg komen met kinderen betekent altijd dat je extra voorzichtig moet zijn. Niet enkel er voor zorgen dat je voldoende zichtbaar bent, maar ook dat de kinderen het verkeersreglement volgen. Onderzoek altijd op voorhand welke route de kinderen moeten afleggen, waar de gevaren zijn en of er voldoende begeleiding is.

Portretrecht en wet op de privacy

Persoonsgegevens of afbeeldingen van kinderen of andere personen mag je niet zomaar verzamelen en verspreiden. Als je toch gebruik wil maken van foto’s met duidelijk herkenbare personen in je brochure of op je website, zorg dan dat je toestemming hebt van de ouders of van de betrokken personen. Een standaardformule om toestemming te vragen bij de inschrijving kan efficiënter werken.

Retributiereglement

Het bepalen van de toegangs- of deelnameprijs van de activiteiten van een gemeentelijke vakantiewerking (retributie) is in principe een bevoegdheid van de gemeenteraad. Maar binnen het kader dat door de gemeenteraad is op-

| wet(t)enswaardigheden

gesteld, kan het college de concrete tarieven bepalen.

Sabam en Billijke Vergoeding

Overal waar muziek gespeeld wordt op openbare plaatsen moet je SABAM (voor de auteurs) en billijke vergoeding (voor de uitvoerders en producenten, dus niet bij live muziek) betalen. De meeste gemeenten betalen voor hun gebouwen een jaartarief voor Billijke Vergoeding. Voor openbare terreinen is dit meestal niet het geval. Op www. bvergoed.be en op www.sabam.be kan je alle info vinden.

Spelen in het bos

Een bosspel of een sluipspel is heel leuk, maar in principe kan je enkel vrij spelen binnen de aangeduide speelzones. Voor de rest mag je alleen gebruik maken van de opengestelde paden. Als er geen speelzone is, dan kan je nog altijd toestemming vragen aan de beheerder voor een bepaalde activiteit.

Verplaatsbare voetbaldoelen

Deze doelen vallen onder de regelgeving voor speeltoestellen. Grootste gevaar is dat de goalen kantelen en zo zware ongelukken veroorzaken. Daarjuni 2010 • p 15

wet(t)enswaardig | Vakantiewerking en regelgeving

om moeten ze steeds stevig verankerd worden!

Verstrekken van voedsel

Aandacht voor algemene hygiëne en bewaring is wanneer het over voedsel gaat, altijd op zijn plaats. Maar als je op regelmatige basis maaltijden bereidt voor de kinderen moet je de toelating vragen (en betalen) van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. Voor het verstrekken van louter drank en versnaperingen is in principe enkel een registratie (tegen betaling) nodig. Er zijn evenwel uitzonderingen voor bivakken, speelpleinwerkingen en éénmalige verenigingsactiviteiten.

Vertonen van films

Op een regenachtige dag een film vertonen is leuk, maar je moet er een vergunning voor hebben (bv. van A7A). Draai je minder dan vier keer per jaar een film, dan kom je in aanmerking voor een éénmalige toestemming. Ook al bied je de film gratis aan, je moet toch minstens toestemming hebben.

p 16 •

juni 2010

Vervoer van kinderen met de gemeente­ bus

Met de kinderen van het speelplein op uitstap gaan met de bus van de gemeente kan zomaar niet. Daarvoor huur je best een autocar, tenzij de gemeente de kosten volledig zelf draagt. Personenvervoer is aan strenge en complexe regels onderworpen.

Zwembadjes

Tijdelijke zwembadjes (genre Intex) op speelpleinen zijn niet langer onderworpen aan de Vlarem. Uiteraard blijft aandacht voor de waterkwaliteit en veiligheid van de gebruikers geboden. Wie een vast zwembad installeert op zijn vakantiewerking blijft wel onderworpen aan de strenge VLAREM-wetgeving. Hieraan zijn niet enkel voorwaarden gekoppeld rond waterkwaliteit, maar in veel gevallen ook op vlak van kleedkamers, vloeroppervlak, redders… niet echt haalbaar dus voor vakantiewerkingen.

info www.vvj.be => Dossiers => Wetgeving in de rand www.vvj.be => klik onderaan homepage op button “Databank regelgeving”

Liefste JBP dagboek

| JBP 2011-2013

LEEF MEE MET HET JBP DAGBOEK VAN VIJF JEUGDCONSULENTEN MET HET HART OP DE TONG!

LIEFSTE JBP DAGBOEK 20 april - De voorstellen komen met mondjesmaat Het is een beetje zoals ik had verwacht. De voorstellen betreffende de doelstellingen en acties komen, maar met mondjesmaat. Zijn we al uitgeblust? Ik weet wel zeker van niet. Maar volgende week staat het grote kidsdebat op het programma en dat vraagt toch heel wat werk, inspanning, concentratie en een klein beetje stress. Het merendeel van de jongeren uit de stuurgroep is ook bij de werkgroep Kidsdebat betrokken en het lijkt allemaal wat veel te worden. Maar goed, de eerste zaken staan op papier en dat is zeker een reden tot juichen. Dus, olé! En nog meer reden om te juichen is dat de stuurgroep ook meeschrijft aan de doelstellingen en de acties. 29 april - Kidsdebat Eindelijk is het zo ver: 300 kinderen van het zesde leerjaar komen samen om hun mening te laten horen. Ze mogen over zes thema’s debatteren. De werkgroep van het Kidsdebat stak voor elk thema een inleidend filmpje in elkaar. Kiekeboe kwam het thema milieu voorstellen, Jommeke deed de jeugdbewegingsdans, Plankgas en Plastronneke stelden het verkeer voor, Suske en Wiske hadden het over informatie, Urbanus vertegenwoordigde cultuur en er was een sportief filmpje met FC de Kampioenen. En Paulien uit thuis praat de filmpjes aan elkaar, wat zeker voor een extra dimensie zorgt. Via verschillende technieken zijn we heel wat te weten gekomen: knikkers in een pot, post-its in een brievenbus, een quiz, bezemstelen beplakken met de meest belangrijke thema’s…. Er kwam heel wat naar boven. Kinderen willen graag gekleurde vuilbakken en een autoloze zondag. Voor sport en spel blijken de terreinen zelf van belang, en zeker en vast ook een goede bank om op te zitten en te ontspannen. Voor cultuur is het belangrijk om zelf actief iets te doen en gewoon kijken is niet zo fijn. De kinderen ervaren de schoolomgevingen als gevaarlijk tot zeer gevaarlijk. Jeugdbewegingen zijn bij de meerderheid niet gekend. Informatie als thema scoort hoog bij de kinderen, ze vinden het niet zo eenvoudig om de juiste informatie terug te vinden, ik voel hier een actie opborrelen.

Het is belangrijk om de juiste informatie op te zoeken via het internet, en de rol van de ouders bij het bekomen van informatie is zeker ook niet te onderschatten. Ze blijken immers de belangrijkste informatiebron. Tijd om te eten en te stemmen. Het stemmen gebeurt in een echt stemhokje. De kinderen vinden milieu en informatie de belangrijkste thema’s, die werden het meest gekozen. Om af te ronden was er een speech van de schepen van jeugd, die ook heel de dag mee debatteerde en de besluiten meeneemt naar het beleid. En dan, ook niet onbelangrijk, wil iedereen nog een handtekening van onze BV en met de handtekening keren de kinderen tevreden naar de school. We zijn heel tevreden over het eindresultaat. Dit is echt wel een succesformule en een goed alternatief voor de kindergemeenteraad. Het doel van de werkgroep was kinderen een stem geven, en daar zijn we meer dan behoorlijk in geslaagd! 4 mei - Algemene vergadering van de jeugdraad Op de algemene vergadering hebben we met de nodige hapjes en drankjes, voor verschillende thema’s reeds een aantal acties en doelstellingen teruggekoppeld. Oef, we zitten op het juiste spoor, nu op naar de volgende stuurgroep…

Jitske Verwimp is jeugdconsulent in Aarschot en ze neemt voor de tweede keer het JBP onder haar hoede.

juni 2010 • p 17

over vvj | Nieuwtjes

I like the smell of vacation in the morning! 200 km bruine plakband. 6150 liter plakkaatverf. 2000 plastic voetballen. 750 bollen sjortouw. 1450 panlatten. 1100 potjes schmink. 2800 waterpistolen. Bij het MateriaalMagazijn (spin-off van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk) worden deze weken containervrachten speelmateriaal uitgesorteerd voor honderden speelinitiatieven. En niet alleen daar, maar overal in Vlaanderen hoor je het werkmierengezoem van jeugddienstmedewerkers en vrijwilligers die de vakantiewerking of kamp van deze zomer voorbereiden. Want bijna begint de vakantie, bijna zal er weer stevig GOE GESPEELD worden! Droom even al een minuutje mee weg…

✒

Sofie Willems, Thijs Grison (MateriaalMagazijn bvba)       MateriaalMagazijn bvba, de Speelvogels (Kasterlee)

Struikrovers met sjotterka

st,

Denk out of the box, en je hebt vaak legendarisch GOE speelidee. Of een go voor later. “Goh, weet je ed verhaal nog toen dat we…?”

p 18 •

juni 2010

Nieuwtjes

Zandbak XL

| over vvj

info Meer informatie: MateriaalMagazijn bvba: www.materiaalmagazijn.be

Gelieve de werf te betre

den

Het hoeft niet veel

geld te kosten…

Spelen is ook…

…in opperste concentratie helemaa l zelf een sprinkhaan vangen.

?

Mag het erover zijn

Ja, alsjeblief. Bouwen met kinderen is

de max!

juni 2010 • p 19

jeugdwerkondersteuning | Jeugddienst op kampbezek

Den boer op!

Jeugddiensten en kampbezoeken ✒

Greet Vorsselmans

      Speelweek Jeugd Rode Kruis, Kamp Jeugd Rode Kruis Sint-Pieters-Leeuw

De zomer komt er weer aan, het signaal voor jeugdwerkers om hun boeltje te pakken en de wijde wereld in te trekken voor het hoogtepunt van het werkjaar: het kamp! Heel wat jeugdconsulenten volgen jaarlijks in hun kielzog en maken er een gewoonte van om hun plaatselijke groepen een bezoek te brengen op kamp. Het netwerkmiddel bij uitstek of vooral veel tijdverspilling? En wat vindt het jeugdwerk daar zelf eigenlijk van? We zochten het voor jullie uit! Zeker doen want:

• Het zomerkamp is zonder twijfel de topper van het werkjaar voor heel wat jeugdverenigingen. Een kampbezoek geeft je als jeugdconsulent een unieke blik achter de schermen: je kan de dynamiek van de vereniging zien en voelen, een straffe graadmeter om te achterhalen hoe goed een groep draait. • Op kampbezoek gaan toont je betrokkenheid bij het jeugdwerk, van de gemeente en van de jeugddienst in het bijzonder. Daardoor kan ook de leiding zich meer betrokken gaan voelen op de dingen waar jij mee bezig bent. Wanneer je later op het werkjaar op zoek gaat naar vrijwilligers voor de jeugdraad of een werkgroep pluk je daar misschien wel de vruchten van. • Jeugdverenigingen gaan meestal niet op kamp in de buurgemeente waardoor de rit naar de kampplaats vaak heel wat tijd in beslag neemt. Verloren tijd? Niet noodzakelijk. Wanneer je ook je schepen en enkele leden van de jeugdraad meeneemt op je trip, heb je in de auto heel wat tijd om te overleggen over heikele dossiers.

p 20 •

juni 2010

Denk er toch nog eens goed over na want:

• Hoe goed ook je bedoelingen, toch ervaren heel wat groepen zo’n bezoekje als controle door de jeugddienst. Zeker wanneer je doorheen het jaar weinig contact hebt met een groep, maar wel een kijkje komt nemen tijdens het kamp, is de kans groot dat de jeugdvereniging je eerder als pottenkijker dan graag geziene gast zal beschouwen. • Wanneer een groep weet dat jij en de schepen op bezoek komen, willen ze zich natuurlijk van hun beste kant laten zien zodat jullie een goed beeld krijgen van het leven op kamp. Soms passen ze daarvoor zelfs het kampprogramma aan, maar dat komt de sfeer van het kamp niet altijd ten goede en dat moeten ze achteraf uitzweten. Je kan al raden dat ze volgend jaar niet staan te springen voor een nieuw bezoek… • Snel een informeel bezoekje brengen aan een groep die in een uithoek van de Ardennen op kamp is. Dat lijkt een contradictie, niet? Feit is dat je vaak een volledige werkdag verliest aan een bezoek dat maar een uurtje duurt. Netwerken is dan wel een belangrijk onderdeel van je job, maar dat kan toch efficiënter op een ander moment.

Jeugddienst op kampbezoek

| jeugdwerkondersteuning

LEEF MEE MET HET JBP DAGBOEK VAN VIJF JEUGDCONSULENTEN MET HET HART OP DE TONG!

LIEFSTE JBP DAGBOEK 27 maart – De stuurgroep bespreekt doelstellingen en acties De leden van de stuurgroep zijn massaal aanwezig en benieuwd naar het resultaat na de laatste opmerkingen van de schepen van Jeugd. “Het ziet er goed uit !”: klinkt het. Na een klein uurtje is de stuurgroep het eens over de opgestelde doelstellingen en acties. 9 april – Overleg met de gemeenteontvanger

En wat denkt ‘het jeugdwerk’ erover?

We klopten met deze vraag aan bij enkele koepels van het landelijk jeugdwerk en bundelden de reacties van KSJ, Wel Jong Niet Hetero, Chiro, FOS, Scouts en Gidsen Vlaanderen, Hujo en Jeugd Rode Kruis. • De meeste groepen zijn blij met een bezoek op kamp. Ze waarderen de interesse van de jeugddienst voor hun werking en zien het als een erkenning voor het vrijwilligerswerk dat zij leveren. Wat ze niet leuk vinden is een controleur van de gemeente verwelkomen op kamp of – in veel gevallen – hun kampprogramma omgooien in functie van het bezoek. • Naast de jeugddienst komen er nog heel wat andere bezoekers langs op kamp. Sommige koepels maken er een gewoonte van om alle groepen te bezoeken, maar ook de proost of de oud-leiding springen eens binnen. Op die manier wordt het al snel de zoete inval. Belangrijk is dan ook om je bezoek goed af te spreken en te plannen met de leiding. • Sommige groepen vinden het een meerwaarde wanneer de jeugddienst een spel voorbereidt en begeleidt. Andere groepen willen de impact van bezoekers op het kampprogramma liefst zo klein mogelijk houden. Hierover maak je best op voorhand goede afspraken. • Groepen vinden het uiteraard (!) leuk wanneer je een kleine attentie voor hen meebrengt, maar zeker ook wanneer je achteraf nog iets doet met het bezoek bijvoorbeeld een verslagje op de jeugdraad, een artikeltje met foto’s op de

Nu de leden van de stuurgroep, de schepen van jeugd en de jeugddienst zich in de opgestelde doelstellingen en acties kunnen vinden, is het tijd om ze te bespreken met de gemeenteontvanger om zo de nodige financiële middelen te kunnen voorzien in de gemeentebegroting. De bespreking loopt vlot, héél vlot zelfs. De schepen van jeugd had duidelijk zijn huiswerk gemaakt en de gemeenteontvanger kan zich in zijn voorstel vinden. Een meevaller dat dit zo vlot loopt! 8 mei – Ontwerp JBP naar de jeugdraad We bekijken het ontwerp JBP punt per punt op de bijeenkomst van de jeugdraad. Er komen geen opmerkingen meer uit de groep. Het merendeel van de leden van de jeugdraad zetelt in de stuurgroep en zij kennen het ontwerp dan ook door en door. De jeugdraad keurt het ontwerp goed en zal haar advies overmaken aan het College van Burgemeester en Schepenen. 11 mei – Ontwerp JBP naar het college Ook het College van Burgemeester en Schepenen kan zich zonder bezwaar vinden in het ontwerp. Nu kunnen we het ontwerp ook ter advies voorleggen aan de afdeling Jeugd. En is het wachten op hun advies. Wordt vervolgd!

Arnold Vandenbussche is jeugdconsulent in Hooglede, voor hem wordt het laatste JBP het vierde waar hij de pen vasthoudt.

juni 2010 • p 21

jeugdwerkondersteuning | Jeugddienst op kampbezek

ALLE VERENIGINGEN SAMEN OP KAMP

Het is eens iets anders: met alle jeugdgroepen van de gemeente op kamp tijdens dezelfde periode, op dezelfde plaats. Dat is waar de Dilbeekse jeugdgroepen om de tien jaar de handen voor in elkaar slaan: Kadille is de naam. website of in het infoblad. Dat is een kleine moeite maar het verdubbelt meteen de waardering die je toont voor het jeugdwerk. • Alle jeugdwerkgroepen appreciëren een extra blijk van waardering. Minder traditionele jeugdwerkvormen die niet op kamp gaan, trekken misschien minder gemakkelijk de aandacht van hun jeugdconsulent. Je zorgt er best voor dat je deze groepen doorheen het werkjaar een extra bezoek brengt, liefst op een moment dat voor hen het hoogtepunt van het werkjaar vormt.

Tips voor het ideale kampbezoek!

1. Communiceer op voorhand duidelijk waarom je graag wil langskomen op kamp. 2. Maak duidelijke afspraken over wanneer en hoe lang je komt met de groepen die je graag willen ontvangen. Dring jezelf niet op bij groepen die dit niet zien zitten. 3. Vraag je schepen en enkele leden van de jeugdraad om mee op bezoek te gaan. 4. Hang niet de controleur of de ervaringsdeskundige (‘In mijn tijd…’) uit. Het is jouw rol om je waardering te uiten en de leiding trots te laten zijn over hun realisatie, niet om opmerkingen te geven bij het kamp. 5. Neem iets mee voor de groep en/of bereid – in samenspraak met de groep – iets voor om met de leden te doen. 6. Breng verslag uit: op de jeugdraad, op de website, in het infoblad… Zo geef je je waardering een extra toets. 7. Trek geen grootse conclusies uit je bezoek, het is en blijft een momentopname. De focus ligt op het tonen van appreciatie en niet op evaluatie. 8. Voor sommige groepen is het ideale bezoek niet gelinkt aan een kamp. Zorg ervoor dat je groepen met een minder traditioneel programma niet vergeet wanneer je er op uit trekt.

p 22 •

juni 2010

Wat 35 jaar geleden begon, is uitgegroeid tot een vaste waarde. Om de tien jaar trekken de Dilbeekse jeugdverenigingen samen op kamp. De oorspronkelijke bedoeling, het stimuleren en motiveren van de samenwerking tussen de verschillende jeugdgroepen, staat nog steeds overeind. En dat ze gemotiveerd zijn, staat vast. De organisatie ligt bijna volledig bij een ploeg vrijwilligers, de rol van de jeugddienst is beperkt tot een ondersteunende taak, maar het spreekt voor zich dat zij nauw betrokken blijven bij dit unieke project. Iedere jeugdgroep organiseert het eigen kamp. Voor de gezamenlijke activiteiten worden de koppen bij elkaar gestoken. Dit jaar gaat Kadille door eind juli. Ze palmen gedurende tien dagen een Ardens dorpje in waar ze hun groepsvlag met hand en tand zullen verdedigen. Aangezien dit evenement slechts om de tien jaar plaatsvindt, heeft het een behoorlijk exclusiviteitsgehalte. Je moet er gewoon bij geweest zijn.

Meer weten? Contacteer de Dilbeekse jeugddienst: je vindt hun gegevens op http://jeugd.dilbeek.be.

Voorbereid op uitstap

| vakantiewerking

Zonnemelk en gezond verstand Neem je voorzorgen bij uitstappen ✒

Wouter Vanvinckenroye, Sofie Willems       JD Zutendaal, Wouter Vanvinckenroye

Het is de laatste donderdag van juli en traditioneel de dag dat er met de ganse groep een uitstap wordt georganiseerd. Deze keer staat één van de provinciale domeinen op het programma. Speeltuinen, bootjes, zwembadje, go-carts… alles is aanwezig voor een fantastische dag. Met twee bussen vertrekken de kinderen en als jeugdconsulent blijf je op het thuisfront omdat je nog heel wat administratie hebt bij te werken. Een uur of zeven later komen de twee bussen terug en wat blijkt, er ontbreekt een kind. Omdat de groepen over twee bussen zijn verdeeld is er een misverstand ontstaan tussen de animatoren. De busverantwoordelijken dachten dat het kind op de andere bus zat. De kans is groot dat het kind al snel in het park opgevangen wordt en zelfs amper merkt dat er iets gaande is. Door snel, adequaat en op de juiste manier te reageren voorkom je een aantal moeilijkheden. We zetten hier een aantal tips op een rijtje die je kunnen helpen als handleiding voor een hopelijk zorgeloze zomer. juni 2010 • p 23

vakantiewerking | Voorbereid op uitstap

Voorkomen is... Met een goede voorbereiding en door een aantal zekerheden in te bouwen kom je al een heel eind weg. We zetten een aantal zaken op een rijtje.

Keuze van de uitstap

Maak een goede inschatting van de uitstap die je gaat maken. - Maak een risico-analyse: wat zou er kunnen mislopen als het gaat over de bus, het terrein, de kinderen en de animatoren, de huissregels van de attractie… en hoe kan je dit preventief aanpakken? - Afstand speelt ook een rol in de keuze van de uitstap. Zorg dat je geen twee uur onderweg bent om je bestemming te bereiken. Er zijn heus wel leuke uitstappen te vinden die je minder ver moet zoeken.

Administratie

Dit klinkt misschien bijkomstig, maar als je administratie goed in orde is, heb je meestal al een aantal zorgen minder. - Verzekering: controleer of de kinderen ook verzekerd zijn als ze op uitstap zijn, en dat de verzekering niet enkel geldig is binnen het terrein van de vakantiewerking. - Financiën: stuur animatoren niet op pad met een hoop geld. Probeer met p 24 •

juni 2010

bestelbonnen te werken of probeer zelfs op voorhand te betalen. Niets zo vervelend als een groep popelende kinderen die een uur buiten het park moeten wachten omdat de animatoren de juiste papieren niet bij hebben of te weinig geld bij hebben. - Naamlijsten: ook al ben je soms afhankelijk van daginschrijvingen, zorg er toch voor dat de animatoren een naamlijst hebben van de kinderen die meegaan. Dit kan soms een enorm stressmoment zijn bij het vertrek van een uitstap, maar het is zeker de moeite waard om te doen. - EHBO: hebben de animatoren de juiste en voldoende EHBO mee? Weten ze de EHBO-post ter plaatse te vinden? Weten ze welke kinderen allergieën hebben, niet kunnen zwemmen…?

Afspraken met de animatoren

Maak in onderling overleg met de animatoren een aantal goede afspraken over het verloop van de uitstap: - Wie is verantwoordelijke van de uitstap en neemt de beslissingen? - Wie contacteert wie als er iets misgaat? Zijn de juiste contactgegevens uitgewisseld? - Maak een duidelijke afspraak of kinderen zonder animatoren in het park mogen lopen of niet. - Spreek af waar animatoren zich po-

sitioneren. Lopen de kinderen alleen rond in het park, zorg dan dat er altijd een centrale plaats is waar de kinderen iemand van de begeleiding kunnen vinden. - Tellen, tellen, tellen: zorg ervoor dat de animatoren de kinderen op regelmatige basis tellen. Het is de enige manier om snel vast te stellen of alle kinderen aanwezig zijn: op het moment dat je vertrekt, als ze in het park zijn aangekomen, ‘s middags, vooraleer je vertrekt, in de bus. Je kan ook overwegen om namen af te roepen. - In het zwembad: zijn de animatoren herkenbaar op één of andere manier?

Afspraken over de kinderen (of met de ouders)

- Zorg dat kinderen goed geïnformeerd zijn over het park, als ze zonder animatoren rondlopen: geef een plannetje mee, telefoonnummer van de verantwoordelijke animator. Maak duidelijke afspraken met de kinderen over wat ze mogen en wat niet en check of alle kinderen de afspraken goed begrepen hebben. - Zorg er ook voor dat kinderen goed herkenbaar zijn (sjaaltjes, t-shirt van de werking, hoedje) als je op een locatie bent waar vele andere mensen zijn en dat ze een aantal identificatiegegevens bij zich hebben. Een kind dat

Voorbereid op uitstap

in paniek is kan zelfs zijn eigen naam vergeten. - Het is meestal een algemene regel, maar eentje die zeker bij uitstappen geldt: laat kinderen geen waardevolle voorwerpen meenemen. GSM, computerspel of i-pod kunnen alleen maar beschadigd, gestolen of verloren geraken. Als er iets gebeurt zal er meestal iemand in de buurt zijn die een GSM heeft en de verantwoordelijke wil bellen.

Hoe heet ook, hou je hoofd koel Het slechtst denkbare kan je niet voorkomen, maar je kan je er wel zo goed mogelijk op voorbereiden. Als er een ongeval gebeurt of een kind is niet bij de groep, kan je paniek vermijden als je weet welke procedure je moet volgen. Vaak gaat het om een misverstand en maak je ouders nodeloos ongerust door slecht met hen te communiceren. Neem als coördinator van de werking je verantwoordelijkheid om met alle betrokkenen te communiceren (ouders, kinderen, eindverantwoordelijken, andere animatoren, pers…). Maak daarom op voorhand een crisisplan en bespreek dit met de animatoren. Vermeld duidelijk waar de jeugdconsulent zich bevindt: op de uitstap, of op de bureau. En stem

| vakantiewerking

daar je stappenplan op af. Want als je er niet bij bent, kan je bijvoorbeeld zelf de kinderen niet wegleiden naar een andere plaats, dan is dat iets wat de animatoren moeten weten…

sis voorbij blijven kinderen, ouders, animatoren, collega’s… vaak ook nog met vragen of met bepaalde gevoelens zitten. Bied ruimte om dit alles een plaats te geven.

1. Overzie de situatie: maak duidelijk aan de animatoren dat ze de situatie ter plaatse goed moeten trachten in te schatten. Is het een groot probleem of is het ter plaatse op te lossen? Is er materiële of fysieke schade? Verwittig zo nodig de hulpdiensten. 2. Breng iedereen in veiligheid: zorg dat alle kinderen samen gebracht worden op een veilige plaats. Weg van het ongeval of weg van de paniek. 3. Duidelijke communicatie: maak een duidelijk plan wie, wat en op welke manier aan wie communiceert. Wie informeert de ouders? Wie spreekt er met de pers? Hoe informeer je de kinderen? Probeer het aantal personen dat de communicatie in handen heeft zo veel mogelijk te beperken, en vertrouw dit bij voorkeur toe aan één persoon. Maak duidelijke afspraken met de communicatieverantwoordelijke van de gemeente en/of de schepen. Zorg er ook voor dat ouders de informatie niet via de pers moeten vernemen. Kies met zorg wie je wanneer op de hoogte brengt. 4. Zorg voor de nazorg: eenmaal de cri-

Tot slot een warme oproep: neem je voorzorgen maar laat ze de pret niet vergallen. Het is vakantie voor de kinderen en dit betekent dat ze zich moeten kunnen uitleven, op avontuur gaan, gek doen… We weten allemaal dat een uitstap iets bijzonders moet blijven en dat het vooral belangrijk is dat kinderen er een leuke herinnering aan over houden.

info Meer weten? Uitgebreide info over “crisiscommunicatie” en “met het speelplein op uitstap of naar het pretpark” kan je vinden in de fiches van VDS. Deze fiches kan je downloaden op www. speelplein.net. juni 2010 • p 25

de jeugddienst | Haalbaar vindplaatsgericht werken

Be there or be square Op zoek naar de haalbaarheid van vindplaatsgericht werken ✒

Nathalie Van Ceulebroeck       vzw Jeugdclubs Lokeren

“Vindplaatsgericht werken is een (veredelde) vorm van straathoekwerk. Het vergt een zodanig grote tijdsinvestering en specifieke competenties dat het niet haalbaar is voor kleine gemeenten of kleine jeugddiensten”. Mee eens? Wij alvast niet! We nodigen jullie uit om afstand te nemen van deze denkpiste, en vanuit de essentie van deze methode te kijken naar wat er mogelijk is!

De kern van vindplaatsgericht werken is… We vroegen aan een aantal jeugdwerkers die op één of andere manier vindplaatsgericht werken om deze zin aan te vullen. Buurtwerkers, mobiele jongerenwerkers, straathoekwerkers verbonden aan de jeugddienst namen het woord. Een bloemlezing... ”Contact leggen met jongeren die je anders niet bereikt, plaatsen waar je anders niet komt, met als belangrijkste doel om communicatie tot stand te brengen tussen deze jongeren en de jeugddienst. Je bent op dat moment te gast in hun wereld. Zij zijn er thuis dus je gaat best mee in hun tempo.” Frederik (straathoekwerker Menen)

zelf erg belangrijk. Zo is een eigen locatie in de wijk een mooie kans.” Loes en Michael (buurtgericht jeugdwerk Turnhout) “Gaan daar waar de jongeren ook zijn. Eventueel om hen op lange termijn naar een andere plaats (bijvoorbeeld buurthuis) toe te leiden. In dat geval spreken we over semi-vindplaatsgericht werken. Het is een manier om elkaar te leren kennen, en elkaar te leren vertrouwen.” Marian (jongerenwerkster Herentals)

”De kern van het vindplaatsgericht werken is de straat opgaan om jongeren te bereiken op de plekken waar ze zich bevinden. Het doel voor ons is samen met jongeren een aanbod op te zetten vanuit hun interesses en leefwereld. We “De drempel naar het jeugdwerk verlagen. Je stapt naar de richten ons in de eerste plaats tot jongeren die elders uit de jongeren toe in de omgeving waar zij zich goed voelen en boot vallen en die geen aansluiting vinden bij het bestaande thuis zijn. Dat heeft als voordeel dat het voor de jongeren een aanbod. Via het vindplaatsgericht werken ontstaat er een verveilige en comfortabele omgetrouwensband, naast vrije tijd ving is, maar tegelijk is het voor komen er dan ook vragen rond De relatie is het doel, jou wat een stap in het duister tal van andere levensdomeinen de activiteiten de manier waarop aangezien jij er aanvaard moet aan bod (tewerkstelling, onderworden. Je moet dus een goede wijs, huisvesting,...) waar in sarelatie opbouwen met de jongeren waarmee je werkt of wilt menwerking met de verschillende partners een antwoord op werken. Drie elementen zijn hierbij belangrijk: ten eerste gaat wordt geboden. Ook de signaalfunctie zien wij als een kernidealiter altijd dezelfde persoon naar een buurt, ten tweede taak van de vindplaatsgerichte werker.” moet je de behoeftes en mogelijkheden van de kinderen en Vzw Jeugdclubs (Lokeren) jongeren leren kennen, en tenslotte is de omgeving, de wijk p 26 •

juni 2010

Haalbaar vindplaatsgericht werken

”Vindplaatsgericht werken is ‘onderdrempelig’. Je ontwijkt heel wat drempels en legt geen druk op jongeren. Je trekt als jeugdwerker naar hun vertrouwde plek en bent te gast in hun ‘milieu’. Hoe meer je aanwezig bent, hoe meer de vertrouwensband kan groeien en je signalen kan opvangen van wat er leeft. Tegelijk geef je jongeren inspraak en verantwoordelijkheid over ‘hun plekje’ en het ruimere jeugdbeleid. Als je activiteiten organiseert op de ‘vindplaats’ is het belangrijk dat dit gebeurt voor, door en met de jongeren.” Wouter (Mobiele jongerenwerker Roeselare) De essentie van vindplaatsgericht werken komt dus neer op ‘daar gaan waar jongeren zelf zijn met als voornaamste doel een (vertrouwens)relatie op te bouwen’. Zonder de mogelijkheden van de methode van vindplaatsgericht werken te willen reduceren of banaliseren uiteraard. Op die manier kan je jongeren bereiken die niet of minder hun weg vinden naar het bestaande aanbod. Voorwaarde is dat je een open houding hebt en vertrekt van de leefwereld en de omgeving van jongeren. Is vindplaatsgericht werken in dit geval nog steeds onhaalbaar? Buurtspeelpleintjes, mobiele speelpleinen, buurtsport of andere kleinschalige initiatieven komen al aardig in de buurt. Belangrijk bij dit soort methodieken is weliswaar dat je de focus in de eerste plaats legt op de relatie met de aanwezige kinderen en jongeren en niet op de activiteiten en het aanbod zelf… De relatie is het doel, de activiteiten de manier waarop je tot je doel komt.

| de jeugddienst

Zelf rondhangen De jeugddienst van Hoeilaart gaat op vrijdagavond bewust wat ‘rondhangen’ op o.a. het skateterrein. Daardoor hebben ze de skaters beter leren kennen en hun ideeën aangemoedigd. Zo ontstond ‘Magic Box’, een groepje vrienden die, ondersteund door de jeugddienst, regelmatig een activiteit in het jeugdhuis organiseren. Verder zorgt de jeugddienst dat ze af en toe naar fuiven gaan, eens blijven plakken in ’t café, en de fiets nemen zodat ze zichtbaar zijn in Hoeilaart.

Meer info: Machteld of Jurgen, [email protected], 02-657 98 38

juni 2010 • p 27

de jeugddienst | Haalbaar vindplaatsgericht werken LEEF MEE MET HET JBP DAGBOEK VAN VIJF JEUGDCONSULENTEN MET HET HART OP DE TONG!

LIEFSTE JBP DAGBOEK 3 mei - Binnenspeeldag 31 maart 2010, een dag vol regen, rukwinden en koude en jammer o jammer van het weer, want het is spijtig genoeg ook de dag van het Buiten spelen... De kinderen keken er reikhalzend naar uit, maar de Buitenspeeldag werd dus een Binnenspeeldag. Want veiligheid primeert. Maar ook binnen spelen kan leuk en gezellig zijn. Zoals een kindje mij vol trots kwam vertellen: “Dit was de tofste dag van het jaar!” Volgend jaar toch maar wat meer offers brengen aan de weergoden. Ondertussen is ook de paasvakantie voorbij. Die vakantie betekent bij ons: twee weken speelpleinen. Altijd zeer vermoeiend maar ook hartverwarmend. Toffe monitoren, gelukkige kinderen (behalve dan die paar die ‘s ochtends liever met papa of mama terug mee naar huis gaan) en af en toe een straaltje zonneschijn. Meer moet dat niet zijn. Dit betekent ook dat het Jeugdbeleidsplan de afgelopen maand wat op de achtergrond kwam. De doelstellingen en acties waren dan wel al af, maar het hoofdstuk Proces en Analyse en de financiële details moet ik nog op een rij zetten. Gelukkig is de verantwoordingsnota klaar voor de afdeling Jeugd. Toch al één belangrijk deel van de missie geslaagd!

17 mei - Joepie! Ik kom net terug van bij de gemeentesecretaris en kan niet anders dan met een grote glimlach rondlopen. Vorige week woensdag, net voor het verlengde weekend, heb ik een race tegen de klok gehouden om mijn eerste versie van JBP klaar te hebben voor de agenda van het schepencollege morgen. En het is me gelukt. Alleen een inleiding ontbreekt nog. Het deeltje Proces en Analyse heb ik een beetje opgewaardeerd onder de titel ‘Komt dit Jeugdbeleidsplan uit de lucht gevallen?’, een financieel overzicht, hier en daar nog een aangepaste doelstelling of actie... het staat er allemaal in. Hopelijk wordt dit morgen goed bevonden op het college. Dan kan ik het opsturen naar de Afdeling jeugd voor advies en misschien nog voor de zomervakantie de definitieve versie klaar hebben. Als dat geen goed nieuws zou zijn! Oh, en waarom die glimlach? De gemeentesecretaris had het plan in zijn vier vrije dagen in detail gelezen en kon alleen maar zeggen dat het verfrissend en degelijk is. Dan kan ik niet anders dan trots zijn op mijn eerste plan en hopen dat alle andere actoren (afdeling, jeugdraad, stuurgroep, schepen van jeugd) hem bijtreden!

Ellen De Boeck is jeugdconsulente in Machelen, ze schrijft haar eerste JBP.

p 28 •

juni 2010

Waarom zou je vindplaatsgericht werken? Wat haal je eruit? Vindplaatsgericht werken heeft als meerwaarde dat je signalen kan opvangen over behoeftes die leven bij jongeren die je anders moeilijk bereikt (signaalfunctie). Daarnaast kan je je aanbod en/of doelstellingen uitbreiden en samen met hen activiteiten op maat organiseren. Tegelijk vorm je een brug tussen de jongeren en de jeugddienst, en in het verlengde, de gemeente: jongeren maken kennis met ‘maatschappelijke dienstverlening’ op een positieve en constructieve manier. Tenslotte kan toeleiding naar een (gemeentelijke) vrijetijdswerking een doel zijn, maar het kan ook een gevolg zijn van de vertrouwensrelatie waarin je investeert.

Tips & Tricks voor haalbaar vindplaatsgericht werken: • Start met het in kaart brengen van pleintjes of wijken waar vindplaatsgericht werken een meerwaarde kan bieden. Input van andere diensten zoals de politie, groendienst… kan hierbij erg relevant zijn. • Geef jezelf (en het college) de tijd om te wennen aan ‘het idee’. Vindplaatsgericht werken moet niet (meteen) “all the way” gaan. Elk half uurtje dat je achter je bureau weg kan en daar gaat waar de jongeren zijn, is zinvol. Als je de eerste keer afstapt op jongeren, is het voldoende om maar vijf minuutjes te blijven, je voor te stellen en vooral aan te geven dat je terug komt. Je houding kan er best één zijn van interesse, stel je niet controlerend op.

Haalbaar vindplaatsgericht werken

• Je kan de stap nog verkleinen door bijvoorbeeld elke woensdag te werken op een plaats waar jongeren komen, bijvoorbeeld in de bibliotheek. Of organiseer bestaande activiteiten (Grabbelpas, Buitenspeeldag…) eens op een pleintje waar je anders nauwelijks komt. • Je kan de methodiek op verschillende manieren invullen. Elke vindplaatsgericht werker zoekt naar een invulling waar hij/zij zich goed bij voelt: buurtsport, buurtspeelpleintjes, mee rondhangen, wat spelmateriaal meenemen… • Maak duidelijke afspraken met je secretaris over de meldingsplicht. Als ambtenaar ben je immers verplicht melding te maken van overtreding van de wet, bv enkele jongeren die een joint roken op een pleintje. Deze meldingsplicht is echter moeilijk verzoenbaar met het opbouwen van een vertrouwensrelatie met die jongeren. • Maak afspraken met je directe collega’s om mogelijke belangenconflicten op te vangen en duidelijkheid te scheppen wat er wordt gedaan met informatie en signalen die jongeren geven. • Zorg steeds voor een herkenningspunt: ofwel gaat steeds dezelfde persoon naar de jongeren of, als dat niet haalbaar is, kan voor herkenning worden gezorgd door bijvoorbeeld een opvallend vervoersmiddel (een bakfiets, kleurrijke camionette, …), een T-shirt of trui van de jeugddienst. • Een draagvlak van je bestuur is nodig, het college moet de methode minstens ondersteunen. Daarnaast kan je op zoek gaan naar collega’s op andere diensten die in de methode geloven en je ondersteunen. • De tijd om de straat op te trekken kan verloren gaan tussen het andere werk. Plan dus liefst de uren vindplaatsgericht werken vast in in je weekkalender. Bijvoorbeeld elke woensdag tussen 15u en 16u.

| de jeugddienst

• Heb je echt geen tijd, dan kan je misschien een ambassadeurswerking opzetten. Schakel animatoren of jeugdraadleden in om de straat op te trekken. • Wees vooral jezelf!

info Vragen? - Frederik Bostyn, straathoekwerker verbonden aan de jeugddienst in Menen - [email protected] - Loes Hermans en Michael Cornelissen van buurtgericht jeugdwerk in Turnhout - [email protected] - Marian Boddy, jongerenwerkster van buurtwerking De Klink in Herentals - [email protected] - T-klub, vzw jeugdclubs in Lokeren - [email protected] - Wouter Bossuyt, mobiele jongerenwerker Roeselare [email protected] - Nathalie Van Ceulebroeck – [email protected] juni 2010 • p 29

de jeugddienst | Haalbaar vindplaatsgericht werken

Mobiele receptiekoffer De jeugddienst van Hasselt organiseerde de voorbije jaren een mobiele receptiekoffer. “De groene plekken en speeltuintjes zijn ontmoetingsplaatsen voor jong en oud, maar vooral de rondhangende jeugd palmt ze regelmatig in, terwijl de ouderen er wegblijven, omdat ze zich bedreigd voelen door het gedrag van de jongeren. Ze zijn ook niet geneigd om met elkaar te praten.” Probleem is dat beide generaties de communicatie met elkaar vermijden. Daarom dokterde de jeugddienst een oplossing uit in de vorm van een mobiele receptiekoffer. Een leuke manier om communicatie tussen jong en oud te stimuleren en vooroordelen uit de weg te ruimen. De mobiele receptiekoffer bestaat uit een auto van de jeugddienst, enkele tafeltjes en klapstoelen, drank en nootjes, een draagbare muziekinstallatie en gezelschapspelletjes voor jong en oud. De medewerkers proberen om mensen met elkaar in contact te brengen door in een ongedwongen sfeer een babbeltje te slaan. De acties ge-

p 30 •

juni 2010

beuren spontaan zonder aankondiging of uitnodiging zodat niemand op voorhand afgeschrikt wordt. De mobiele receptiekoffer en twee medewerkers van de jeugddienst staan in de zomermaanden om de twee weken op een centraal pleintje, waar jong en oud in de zomer graag vertoeven, in één van de Hasseltse wijken. Bij de keuze van de pleintjes wordt er geen onderscheid gemaakt tussen probleemwijken en andere buurten. De jeugddienst heeft na grondig onderzoek de plekjes geselecteerd. Voor je begint, is het immers belangrijk dat je weet op welke pleintjes je jongeren kan tegenkomen.

Meer informatie: [email protected], 011-23 93 95

Liefste JBP dagboek

| JBP 2011-2013

LEEF MEE MET HET JBP DAGBOEK VAN VIJF JEUGDCONSULENTEN MET HET HART OP DE TONG!

LIEFSTE JBP DAGBOEK

12 maart - Stand-by voor de geboorte van de nieuwe spruit

14 april - Filip, onze schepen, neemt ontslag

Ik ga er even tussenuit want ik verwacht de geboorte van onze nieuwe spruit! Na een feestje met de jeugdraders ga ik even in break en wacht ik de eerste geboortesignalen af. Na veel nagelbijten en ongeduldig afwachten is het eindelijk zover… 18 maart: Len is born! Een zoon! Happy moments.

Het stond in de krant en je kon het al lezen op de blog van de krant. Filip neemt ontslag als schepen van jeugd (en financiën en sport, enz )! Hij had me op voorhand in vertrouwen (tijdens zijn babybezoek) wel al ingelicht, dus ik val net niet van mijn stoel maar toch. Spijtig is dit zeker en vast, want onze Filip was ’n kei van ‘n schepen! We werkten heel nauw samen, dus: ‘We will miss him’! Maar we zeggen geen vaarwel! Op de volgende bijeenkomst van het dagelijks bestuur van de jeugdraad willen we Filip bedanken voor zijn steun, hulp en de aangename samenwerking.

Ik heb dan nog drie weekjes verlof en zal sowieso werkachterstand oplopen, op allerlei gebied en dus ook op JBP-vlak. Gelukkig is Sophie er, die mij tijdelijk mag vervangen en de belangrijkste zaken verder kan opvolgen. 13 april - Back in action Ik ben een dagje terug aan het werk en er staat meteen al een nieuwe stuurgroep op de planning. Tijdens de vorige stuurgroep ging het over de prioriteit brandveiligheid en het hoofdstuk jeugdwerkbeleid in het algemeen. Deze keer discussiëren we over de prioriteit jongerencultuur, de stuurgroep lanceert voorstellen en aanzetten tot doelstellingen. We willen zeker de bmx’ers een plek geven, buurtpleintjes in alle deelgemeenten, ervoor ijveren dat de nieuwe fuifzaal er komt, een nauwe samenwerking met cultuur op poten zetten om zo jonge amateurkunstenaars beter te bereiken en te ondersteunen en zoveel meer.

28 april – Een nieuwe schepen van jeugd Het partijbestuur maakt de opvolger van Filip bekend.. Het is Sandro Di Nunzio geworden, de huidige gemeenteraadsvoorzitter. Hij zal de volgende stuurgroepen opvolgen… 11 mei - Verder op de ingeslagen weg! We leggen de belangrijkste nieuwe doelstellingen voor aan de jeugdraad. De leden van de jeugdraad staan er als één blok achter en geven gevatte feedback en opbouwende kritiek. Tof zo! Love those youngsters!

Verder hou ik me vooral ook bezig met het verwerken van de interviews, het aftoetsen van ideeën bij andere diensten, afspraken maken en vergaderingen inplannen. We schrijven ook een visietekstje over onze kijk op jeugdwerkbeleid en jeugdbeleid, ik leg de eerste hand aan de lay-out en ik begin het hoofdstuk jeugdwerkbeleid uit te typen…

Christoff Van Acker is jeugdconsulent in Lochristi, het JBP 2011-2013 wordt zijn allereerste.

juni 2010 • p 31

de jeugddienst | Uit het dagboek van Veerle Weeck

Uit het dagboek van Veerle Weeck

>> Veerle Weeck

9u30

9u

Kaasmarkt 75 in Ik gooi de deur van mijn bureau op de , dan gauw even Wemmel open. Eerst de pc aanzetten de collega’s en aan langs het onthaal om dag te zeggen ben ik nooit ens endm ocht een koffietje drinken. Een hersencelde om dus t help ïne cafe geweest. Een dosis mijn e-mails te len op gang te brengen. Tijd om even checken.

p 32 •

juni 2010

Veerle Weeck is sinds januari 2009 stafmedewerker jeugd en sport in gemeenschapscentrum de Zandloper in Wemmel. Het gemeentebestuur van Wemmel heeft geen ‘gemeentelijke’ jeugd- en sportraad. Daarom neemt zij vanuit vzw ‘de Rand’ de rol van de jeugdconsulent en sportfunctionaris gedeeltelijk over, om de Wemmelse verenigingen te ondersteunen. Daarnaast ontfermt ze zich over de jeugdprogrammatie van het centrum.

enwerking met Vzw ‘de Rand’ organiseert in sam ruis taalstages jeugddienst Panta Rhei vzw uit Heik in Wemmel de en Nederlands voor kinderen. Aangezi lig is, investersta ande s meerderheid van de inwoner erlandse taal. Ned onze in rum ren we vanuit het cent tussen 4 eren kind 40 en nam ntie vaka Tijdens de paas het aann uere eval en 12 jaar deel aan het taalbad. We bijvoor en stell voor g nodi bod grondig, en doen waar eengem elk in ers imm den wor s sturing. De taalstage ganiseerd. schapscentrum van vzw ‘de Rand’ geor

Uit het dagboek van Veerle Weeck

10u30

uit de andere gemeenDe stafmedewerkers jeugd en sport en af naar de Zandzakk schapscentra van vzw ‘de Rand’ Op de agenda staat: t. spor en d loper voor het overleg jeug ning van de materistand van zaken van het JBP, de plan ns de zomervakantie, aalkar voor de speelpleinwerking tijde voor de Franstalige g ellin de Nederlandstalige schoolvoorst Allen-decreet en voor t Spor het scholen, infoavond over andere vergaderingen. overdracht van informatie vanuit elk vanuit een ander We zijn met vijf stafmedewerkers die elen alle overkoeverd e centrum hun functie uitoefenen.W gen hier op het bren en ar elka r pelende vergaderingen onde uit. Gelet op de zeer overleg jeugd en sport verslag van meenten is het nospecifieke situatie in onze faciliteitenge ar te steken om elka bij dig om maandelijks de koppen eens reken en overbesp te ten pun pijn , informatie uit te wisselen n. koepelende initiatieven vorm te geve

| de jeugddienst

gedeeltelijk zelf. Dus schapskrant. De teksten schrijven we ik kruip even in mijn pen. 16u

e sportraad een senioBinnenkort organiseert de Wemmels er zumba, petanque, rensportdag in de sporthal. We zullen wandel- en fietseen , badminton, volksspelen, lachyoga e begeleiders en elijk mog er acte tocht… aanbieden. Ik cont n. regel praktische zake

13u

cafetaria om wat te De vergadering zit erop. Even richting ers een drukke dag. imm is Het . slag eten en dan weer aan de 13u30

en jaarlijks uit met De Zandloper en CC Strombeek pakk Deze pakken we anatie. mm een gezamenlijke schoolprogra l is. Zo koppelen geva het ra cent ste ders aan dan in de mee en enkele workshops we aan elke voorstelling een themafilm Ik ontferm me saing. die verband houden met de voorstell de puzzel om te over even ek men met Evi van CC Strombe de verschilover ps ksho wor de van bekijken of de verdeling we in nedat je weet lende scholen klopt. Geen sinecure als annen, inpl ten moe gen scholen workshops in klasverband ing. stell uiterlijk een week na de voor

17u

elijke bekijk ik de orSamen met de centrumverantwoord val dat plaatsvindt festi een ival: ganisatie van het HH-fest enwerking met eettijdens de Wemmelse jaarmarkt, in sam e groepen we kunnen café ’t Hooghuis. We bekijken welk programma trekken van programmeren. Met ons voorstel en de programeten iets we r we naar het Hooghuis, waa matie bekijken met de werkgroep. 20u

We bespreken de seniVanavond vergadert de sportraad. e vergadering en het men alge de orensportdag, bereiden te sportnieuwtjes aan. jaarverslag voor en ik reik de laats in de cafetaria met Na de vergadering volgt een drankje maar dit is niet dag, e lang de sportraadleden. Het was een or. abnormaal in deze sect

15u

onze gemeenschapsVandaag verstrijkt de deadline voor mel maar ook in de Wem krant. Dit is een magazine dat in wordt verspreid. bus aan bus andere faciliteitengemeenten een andere gemeenPer gemeente creëert vzw ‘de Rand’

juni 2010 • p 33

voor u bekeken | Publicaties, initiatieven en websites

✒ Leen Bartholomeus

Kinderrechtencoalitie stelt voor: het alternatief rapport van de NGO’s   
 


 

  

 
  


 



  


       

Negenendertig Belgische nietgouvernementele organisaties legden aan het Comité voor de Rechten van het kind het Alternatief rapport over de toepassing van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind in België voor. De NGO’s toetsen de mate waarin de Belgische wetgeving en praktijk overeenstemmen met het IVRK en formuleren concrete aanbevelingen voor de toekomst.

Je kan het rapport downloaden op www.kinderrechtencoalitie.be of een gedrukt exemplaar bestellen via [email protected].

Onderzoeksrapport Apestaartjaren Jeugdwerknet en Graffiti Jeugddienst onderzochten het bezit, het gebruik en de rol van nieuwe media in het leven van jongeren. In het najaar bevroegen ze 1700 jongeren (12-18 jaar) uit alle klassen in het middelbaar en 200 kinderen (10 jaar) uit het vijfde leerjaar van de basisschool. Het onderzoek in de middelbare scholen verliep in samenwerking met de vakgroep communicatiewetenschappen van Universiteit Gent (MICT). Het onderzoek kan je downloaden via http://www.apestaartjaren.be/ sites/default/files/Apestaartjaren3_onderzoek_digitaal.pdf

Burgerparticipatie in de stad(sorganisatie) Het Steunpunt Beleidsrelevant onderzoek presenteert een stand van zaken van het project ‘burgerparticipatie in Vlaamse steden’. Het eerste deel van het rapport vat de bevindingen uit de internationale literatuur omtrent lokale burgerparticipatie nog eens samen. Het tweede deel gaat in op participatievormen en -processen, en de verschillende rollen van en verhoudingen tussen politici, ambtenaren en burgers, om de impact van participatie op de besluitvorming te analyseren. Tot slot nemen ze volgende stadsprojecten in Gent onder de loep: Zuurstof voor de Brugse Poort, Bruggen naar Rabot en Ledeberg leeft! Burgerparticipatie in de stad(sorganisatie). Dezeure Karolien, De Rynck Filip, Reynaert Herwig, Ackaert Johan i.s.m. Steyvers Kristof & Wayenberg Ellen (2010). Je kan het rapport gratis downloaden via http://soc.kuleuven.be/sbov/ned/publicaties/detail/s2A1105003.htm

Kostbare kindertijd: onderzoek over de tijdsbeleving van kinderen NuGames: spelen met media De core business van het jeugdwerk: kinderen en jongeren spelen. NuGames gebruiken media en technologie om nieuwe ervaringen in je spel te laden. Een nieuwe manier van spelen of hoe media en technologie je uit dagen om eens iets anders te doen. Voor op kamp, tijdens de vakantie, in het weekend, op workshops of tussendoor. Spelontwikkeling dus, maar ook werken aan digitale skills. De NuGames gids is een toolbox vol voorbeelden. Het is een gids die je vooral veel goesting en inspiratie wil geven om zelf spelen te verzinnen en uit te proberen. Een gouden tip voor de animatoren op je vakantiewerking of voor het jeugdwerk in je gemeente?

Hoe beleven kinderen hun vrije tijd en hoe KOSTBARE gaan ze om met de organisatie daarvan? Kind KINDERTIJD & Samenleving voerde een belevingsonderzoek uit waarbij de aandacht vooral uitging naar die contexten waarin kinderen zelf actieve mede-spelers zijn: het speelpleinwerk en de buitenschoolse kinderopvang. Beide zijn weliswaar georganiseerde vrijetijdsomgevingen, maar kinderen hebben er toch heel wat greep op hun tijd. Hierover verschenen eerder al de rapporten Speelpleintijd (2008) en Opvangtijd (2009). Kind & Samenleving laat kinderen en ouders ook aan het woord over hoe zij hun gezinstijd beleven en samen vorm geven.

Download de publicatie via http://www.steunpuntjeugd.be/uploads/ documents/NuGames_Spelen_met_media.pdf. Alle informatie over NuGames vind je op www.steunpuntjeugd.be/nugames.

Je kan het onderzoek downloaden via http://www.k-s.be/docs/ Kostbarekindertijd.pdf Meer info via Johan Meire, [email protected] of 02-272 07 53.

p 34 •

juni 2010

Hoe gaan kinderen om met de organisatie van hun dagelijkse (vrije) tijd? Een belevingsonderzoek

Johan Meire

2010

Publicaties, initiatieven en websites

| voor u bekeken

Nieuwe brochure Concerten, Fuiven, Festivals organiseren

Windkracht Tieners: tips van het veld voor het veld

Bij het organiseren van fuiven, concerten en festivals komt ontzettend veel kijken: van het zoeken naar een goede zaal (met milieuvergunning), het ontwikkelen van de communicatiemix en communicatieplan tot de opmaak van een begroting en de berekening van hoeveel volk je op de been moet krijgen om uit de kosten te geraken. Het volledige proces wordt doorlopen: van de eerste brainstorm tot de evaluatie achteraf. De gids is opgebouwd aan de hand van tips, checklists en overzichten zodat de organisator in spe zowel het bos als de bomen kan blijven zien.

Tieners van 12 tot 15 jaar blinken doorgaans uit in afwezigheid op culturele activiteiten. In de cinema zie je ze nog vrij vaak maar in theaterzalen of creatieve workshops zo goed als niet. Magda, het cultuureducatief netwerk in Leuven & Vlaams-Brabant, ging op speurtocht naar bestaande expertise. Het resultaat is Windkracht Tieners: een logboek, een reisverslag, een vinger-aan-de-pols. Windkracht Tieners laat verschillende ervaringsdeskundigen aan het woord: gedreven personen en organisaties die zich met of zonder succes inzetten om tieners van 12 tot 15 jaar cultureel te prikkelen. Ze vertellen hun verhaal, hun geheime recepten, maar ook hun bezorgdheden en twijfels.

“Concerten, fuiven, festivals organiseren, een praktische gids” is een uitgave van Poppunt, geschreven door Poppunt, Formaat en Fuifpunt. Bestellen kan op www.poppunt.be, via [email protected] of op 02-504 99 00, de kostprijs is 10 euro plus 2 euro voor verzending.

Alle jeugddiensten krijgen een exemplaar in de bus, je kan de publicatie ook downloaden via http://www.magdanet.be. Meer info bij Magda, cultuureducatief netwerk in Leuven & Vlaams-Brabant, via [email protected] of 016-27 22 87.

Lerende gemeente. Gids voor flankerend onderwijsbeleid

Onderzoeken naar vrijetijdsbeleving van Brusselse en Antwerpse jeugd

Vind je de vorming van ‘lerende Vlamingen’ van groot belang? Vraag je je af hoe jouw gemeente een stimulerende omgeving kan zijn voor iedere inwoner: van piepjong tot niet meer zo jong, oude of nieuwe Belg, handig of creatief, leerplichtig of niet meer? Het flankerend onderwijsbeleid van een ‘lerende gemeente’ mobiliseert lokale krachten om volwaardige leerkansen voor iedereen te realiseren, zelfs vanaf de voorschoolse leeftijd. De VVSG maakt de mogelijkheden van zo’n ondersteunend netwerk zichtbaar door het publiceren van een praktijkboek.

Jongeren spenderen hun vrije tijd graag aan tv en computer. Bij het georganiseerde aanbod staat sport bovenaan het lijstje van de Antwerpse tieners. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Vrije tijd door Antwerpse tienerogen’ van de Artesis Hogeschool, de Plantijn Hogeschool en de Universiteit Antwerpen in opdracht van de Antwerpse jeugddienst. In het onderzoek werden bijna duizend tieners van het vijfde leerjaar tot het vierde middelbaar bevraagd over hun vrijetijdsbesteding. De jeugddienst gebruikt deze resultaten om zijn beleidsplan op te stellen.

Buitenspeelboek

Vrije tijd door Antwerpse tienerogen. Een onderzoek naar de spanning tussen commercie, leefwereld en jeugdbeleid in Antwerpen. Je kan het volledige rapport downloaden via http://www.jeugd.antwerpen.be/download. axd?id=2943&name=2009_Artesis_Vrije_tijd_door_ Antwerpse_tienerogen_Onderzoek.pdf.

De Buitenspeeldag ligt al weer even achter ons maar dat betekent niet dat er niet meer kan buiten gespeeld worden, integendeel. Wie echter verlegen zit over wat hij of zij wil buiten spelen, kan in het ‘Cool Buitenspeelboek’ misschien wat inspiratie opdoen.

De VGC presenteerde op haar beurt twee jeugdonderzoeken over de vrijetijdsbeleving van de Brusselse jeugd. Wat doen kinderen en jongeren die naar school gaan in het Brussels Nederlandstalig onderwijs in hun vrije tijd? Willen ze zwemmen, muziek spelen of naar het speelplein of de jeugdbeweging gaan? Blijven ze net liever thuis om tv te kijken, huiswerk te maken of te chatten met hun vrienden? Kennen ze de cultuurtempels? En hoe kijken ouders tegen dit alles aan?

Het Buitenspeelboek is een uitgave van Nickelodeon in samenwerking met de Standaard Uitgeverij. Verkrijgbaar in elke Standaard Boekhandel.

Meer info via Anne Mariën, 02-413 04 52 of [email protected].

Je kan de gids bestellen via www.politeia.be.

juni 2010 • p 35

over vvj | Nieuwtjes

Over generaties ✒

Leen Bartholomeus

     

Zopas voor het eerst sinds lang nog eens meegemaakt. Ken je dat: dat er over je wordt gepraat alsof je er niet bij zit? Het gebeurde tijdens een lezing over het wel en wee van Generatie Y, ruwweg de huidige 20- tot 35-jarigen, mijn generatie. De spreker in kwestie plaatste zichzelf op de breuklijn tussen de babyboomgeneratie, geboren na de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende Generatie X. Hij gaf nog mee aan het begin van de lezing: “Kom los van je eigen situatie terwijl je naar mijn verhaal luistert.” Ik heb mijn best gedaan om wat hij vertelde niet de hele tijd op mezelf te betrekken. Echt waar. Maar het mocht niet baten. Ik heb ongemakkelijk op mijn stoel gewiebeld. Waarom? Ik zoek het bij één van de geponeerde stellingen over generatie Y-ers: ze stellen zichzelf erg centraal. Misschien weiger ik daarom ostentatief de stempels die op mijn generatie worden gedrukt. Zet naast die globale ideeën over een generatie het geloof in de maakbaarheid van je eigen leven die ons, Generatie Y-ers, typeert. Hoe match ik dat? Of zit de spreker in kwestie er gewoon zó pal op, en verdraag ik de spiegel die me wordt voorgehouden niet? Op zich niks mis met praten over andere(n) (generaties). Zolang je er maar bewust van bent dat je er door jouw bril naar p 36 •

juni 2010

kijkt. Vergelijk het met een antropoloog die zicht wil krijgen op een andere cultuur. Die weet (hopelijk) dat hij dat doet vanuit zijn perspectief. He? Niet duidelijk? Een voorbeeldje: de Y Generatie bewaakt zijn werk-vrijetijdbalans. Iets wat op de werkvloer al eens zorgt voor een clash tussen Y-medewerkers en oversten uit Generation X en ouder, die niet kijken op een uurtje meer of minder. Als je ’t houdt op het vaststellen van een verschil in arbeidsethos, mij oké. Maar je luidop afvragen of er uit generatie Y nog wel echte leiders kunnen opstaan, da’s een brug te ver voor mij. Want dan neem je de manier waarop je eigen generatie werkt en carrière maakt als norm. Waarna ik mezelf erop betrap dat ik de manier van werken van oudere generaties op de korrel neem. De pot verwijt dus de ketel. En meteen weet ik welke belangrijke les ik heb geleerd: neem jezelf niet als norm, wees je bewust van je perspectief. Bij deze dus een warm pleidooi voor participatie. Hoe belangrijk het is te praten mét in plaats van over. Voor een optimistische generatie als de onze kan het geen probleem zijn om creatieve ideeën op te werpen over hoe we dit waar maken.