Tel.: 461-1210 Fax: 461-5422
Newsletter
[email protected] www.vbc.an
VERENIGING BEDRIJFSLEVEN CURAÇAO
NEWSLETTER JUNI 2011
1.EDITORIAL 2.ECONOMIE • Grupo Korsou Uni: Grote bezorgdheid a.g.v. controverse Regering en Centrale Bank • Klokkenluidersregeling Aqualectra 3.RAPPORTEN • Pensioenakkoord Nederland 4.(Nieuwe)Wetgeving 5.ECONOMISCHE INDICATOREN 1.EDITORIAL De enorme controverse die ontstaan is tussen twee top instituten van het Land te weten enerzijds de Regering van Curaçao en anderzijds de President van de Centrale Bank is voor een groot aantal maatschappelijke organisaties de directe aanleiding geweest om gezamenlijk en publiekelijk hun diepe bezorgdheid te uiten. Onder meer zullen deze perikelen het investeringsklimaat en de economie niet ten goede komen. De wijze en de eenheid waarop deze organisaties hun ongerustheid tot uiting hebben gebracht zijn voor Curaçaose begrippen uniek. Dat partijen elkaar zo snel hebben kunnen vinden heeft naar oordeel van de VBC alleszins te maken met de onvrede hoe dit kabinet tot nu toe omgaat met het invullen van haar regeringstaken. Zonder uitputtend te zijn volgt hieronder puntsgewijs een opsomming van aantal wapenfeiten van dit kabinet: Rechtsstaat/integriteit: - Het niet publiekelijk bekendmaken en/of behandelen van de resultaten van het screeningsproces van Ministers door de Staten; - Naast zich neerleggen van gerechtelijke uitspraken (o.a. VDC affaire); - Een MinPres die zich niet confirmeert aan gemaakte afspraken; - Het mogelijkerwijs op illegale basis aannemen van moties in de Staten; - Het bij voorbaat regelen van een top functie in het overheidsapparaat voor de Statenvoorzitter; - Te pas en onpas hanteren van intimiderende en beledigende methodes, alsmede verbaal geweld; Overheidsapparaat:
1
-
Politiek benoemen van topambtenaren i.p.v. hanteren van het beginsel “de juiste man/vrouw op de juiste plaats” ( deskundigheid, ervaring, integriteit); - Geen verbetering serviceverlening van het apparaat naar het publiek toe. Zouden de berichten in de media dat sprake zou zijn van een bewind van angst en represaille binnen het apparaat hierbij een rol spelen? Overheidsentiteiten: - Ombouwen overheidsvennootschappen tot overheidsdiensten via aanpassen statuten waardoor de code good corporate governance wordt uitgeschakeld; - Massaal ontslag leden Raad van Commissarissen tegen adviezen SOAB in; - Benoemen van commissarissen zonder dat integriteittoetsen worden uitgevoerd: - Het op non actief stellen van topfunctionarissen op onduidelijke grondslagen; Centrale Bank: - Aangaan publieke confrontatie waarbij nog onduidelijk is of de daarbij gehanteerde stukken legaal zijn; - Niet tijdig benoemen leden RvC waardoor efficiënt functioneren van de Bank ernstig is bemoeilijkt; Onderwijs: - Voeren van symbool politiek (o.a. wijzigen namen van onderwijsinstellingen) in plaats van concentreren op verbeteren van het niveau en de kwaliteit van het onderwijs; Volksgezondheid: - Uitschakelen onafhankelijke inspectie als gevolg van onder meer per direct ontnemen van de tekenbevoegdheid van de Inspecteur Generaal; Deze en overige handelingen tasten het vertrouwen aan, voeden de angstcultuur en leiden tot de vraag of deugdelijk bestuur, rechtszekerheid en fundamentele mensenrechten nog gewaarborgd zijn. Tegen deze achtergrond is het begrijpelijk en terecht dat een groot aantal maatschappelijke organisaties zeer bezorgd zijn en de situatie geclassificeerd hebben als een crisis. Er is naar oordeel van de VBC inderdaad sprake van minimaal een morele en integriteitscrisis die, als deze niet snel wordt opgelost, ook nadelige gevolgen zal hebben voor het investeringsklimaat, de economie en het imago van Curaçao. Een verantwoordelijke Regering en Parlement zouden alles in het werk moeten stellen om te trachten zo snel mogelijk een duurzame oplossing te vinden voor de buitengewoon zorgwekkende situatie waarmee Curaçao momenteel wordt geconfronteerd. Hoe langer dit duurt des te groter te schade voor Curaçao zal zijn. Met verbijstering moet evenwel worden geconstateerd dat er geen tekenen zijn die duiden op het snel en adequaat oplossen van de crisis. Integendeel de Minister President dringt bij de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie aan op grote zorgvuldigheid in de kwestie Centrale Bank maar weigert een integriteitsonderzoek van de Regering te laten uitvoeren. In het POK overleg wordt door de Statenleden van de coalitiepartijen een pleidooi gehouden voor onafhankelijkheid terwijl zij hiertoe geen mandaat hebben van het electoraat. En als klap op de vuurpeil zaait de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie verwarring door te verklaren dat het niet de
2
bedoeling is dat Rijksministerraad een onderzoek naar de integriteit van de Curaçaose Regering zal instellen terwijl dit eerder wel was medegedeeld. Het moge duidelijk zijn dat deze ontwikkelingen niet bijdragen tot een snel herstel van het vertrouwen, rust, orde en respect. De situatie blijft zeer zorgelijk. 2.ECONOMIE •
Grupo Korsou Uni: Grote bezorgdheid a.g.v. controverse Regering en Centrale Bank
Het in de afgelopen maanden gevoerde overheidsbeleid alsmede de gehanteerde aanpak welke als voorlopig dieptepunt geresulteerd hebben in een enorme controverse tussen enerzijds de Regering van Curaçao en anderzijds de President van de Centrale Bank, hebben ertoe geleid dat een groep bezorgde maatschappelijke organisaties spontaan bijeen is gekomen om in een aantal besprekingen de situatie te bespreken en te analyseren. De groep die de naam Grupo Korsou Uni draagt, heeft op 31 mei 2011 een declaratie uitgebracht waarin grote bezorgdheid geuit wordt over de ontstane situatie. Naast grote imago schade voor Curaçao wordt ook gevreesd voor negatieve gevolgen voor het leef en investeringsklimaat, de economie, de werkgelegenheid,het sociale welzijn en voor de waarden en normen. Bij partijen is aangedrongen om zo snel mogelijk de orde, rust vertrouwen en respect te herstellen. Na het uitbrengen van de declaratie heeft Grupo Korsou Uni op 13 juni 2011 een persconferentie belegd waarin nader uitleg verstrekt is over de directe schadelijke gevolgen van de ontstane situatie alsook een nadere toelichting over de punten van bezorgdheid. Hieronder wordt een overzicht verstrekt van de punten die op de persconferentie naar voren zijn gebracht alsmede de integrale tekst van de declaratie en de samenstelling van Grupo Korsou Uni. PERSCONFERENTIE “Groep Bezorgde Maatschappelijke Organisaties” d.d. 13 juni 2011 PUNTEN VAN BEZORGDHEID Inleiding: De hoog opgelopen controverse tussen enerzijds de Regering van Curaçao en anderzijds de President van de Centrale Bank van Curaçao en St. Maarten heeft ertoe geleid dat Curaçao in een crisis terecht is gekomen. Er is sprake van een ernstige aantasting van het vertrouwen in de Regering en het instituut Centrale Bank. Deze ontwikkeling is slecht voor het investeringsklimaat, de economie, het leefklimaat en het (internationale) imago van Curaçao. Deze crisis wordt versterkt door de intensivering van het intimiderende en verbaal geweld die enkele politici thans ten toon stellen. De schade welke de Curaçaose samenleving hiervan ondervindt is groot.
3
Hieronder wordt een beknopt overzicht verstrekt van de directe schade die deze crisis reeds heeft veroorzaakt, dan wel zeer waarschijnlijk zal veroorzaken. Met nadruk dient gesteld te worden dat deze perikelen boven op de economische malaise komen die zich reeds een paar maanden openbaart. De gevolgen van deze voor de Curaçaose samenleving ongewenste ontwikkeling zullen ook kort worden weergegeven. Directe schade: Imago: • Grote reputatieschade zowel lokaal als internationaal; • Ernstige aantasting geloofwaardigheid en integriteit; • De Regering en de Centrale Bank zijn in diskrediet gebracht; • Terugtrekken/wegblijven van internationale klanten naar andere jurisdicties; • Groot gevaar om (weer) op “zwarte lijsten” te komen dan wel negatieve beoordelingen te krijgen van internationale organisaties zoals de OECD en FATF; • Verzwakking van de onderhandelingspositie bij het aangaan van fiscale verdragen en “whitelisting” (afvoeren van zwarte lijsten) • Verder verval van normen en waarden ( integriteit, respect, transparantie, eerlijkheid, moraliteit etc) mede vanwege het intimiderende en verbaal geweld welke een aantal politici in het openbaar hanteren; • Slechte voorbeeldfunctie van de politiek; • Toename agressie; Gevolgen van deze crisis: Financieel/Monetair: • Aantasting monetair beleid; • Relatie met andere buitenlandse bankinstellingen wordt moeilijker; • Verslechtering overheidsfinanciën (daling overheidsinkomsten); • Een onafhankelijk professioneel functionerende Centrale Bank is noodzakelijk voor de stabiliteit van de munteenheid; Sociaal/Onderwijs • Toename werkeloosheid /armoede/verpaupering; • Daling van de koopkracht; • Verslechtering werkcondities; • Toename criminaliteit; • Intensivering scherpe verdeeldheid samenleving ; • Emigratie van met name goed opgeleiden (braindrain) en kapitaalkrachtigen; • Chaos op de arbeidsmarkt en toename informele circuit; • Aantasting waarden en normen: • Steeds verdere daling van de kwaliteit van het onderwijs vanwege o.a. onvoldoende investeringen, gebrekkig toezicht en inspectie, laag niveau
4
onderwijskrachten, directe overheidsbemoeienis met het onderwijs en gebrekkige aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt, verergert de crisis. Economie • Verder verslechtering van het investeringsklimaat; • Afnemend vertrouwen; • Toenemende onzekerheid, instabiliteit en onrust ; • Minder investeringen/afwachtende houding met als resultaat aantasting economische groei ( 1% lagere groei betekent ANG 50-60 miljoen minder inkomsten op jaar basis); • Verslechtering betalingsbalans a.g.v. vermindering financiering uit buitenland; • Daling economische groei leidt tot negatieve gevolgen voor: o.a. werkgelegenheid, overheidsfinanciën, leefklimaat ( onderwijs, gezondheidszorg, sociale zekerheid, veiligheid, fysieke infrastructuur); Democratie/Bestuur: • Erosie deugdelijk bestuur/good governance; • Aantasting rechtszekerheid; • Bevorderen angstcultuur waardoor fundamentele mensenrechten en vrijheden worden aangetast o.a. vrijheid van meningsuiting, persvrijheid; • Geen evenwichtig en realistisch beleid; • Hervormingen overheidsapparaat onduidelijk, leidt tot ontgoocheling, uitzichtloosheid en verlies van geloof in betere toekomst; Specifieke gevolgen voor de economische sectoren: Internationale financiële dienstverlening: - Een non compliant resultaat van de CFATF audit zal zeer negatief uitpakken - Gebrek aan vertrouwen, onrust en verslechtering imago resulteert in: . cliënten die naar andere jurisdicties uitwijken keren niet terug; . wegblijven nieuwe clienten; . verdragsonderhandelingen in gevaar; . braindrain en wegblijven van professionals en afgestudeerden; . verlies aan arbeidsplaatsen en inkomsten; Bankiers Vereniging: - De economie in het algemeen en de bank sector in het bijzonder hebben serieuze schade opgelopen van de controverse tussen de Regering en de President van de Centrale Bank. Situatie zal verergeren als oplossing lang duurt; - Er moet een eind komen aan de publieke discussie over de Centrale Bank en haar President; Toerisme: - Duurzame ontwikkeling toerisme niet mogelijk zonder positieve politieke commitment, deugdelijk bestuur en consistente lange termijn visie; - Stagnatie van de groei en werkgelegenheid dreigt bij continuering huidige politieke aanpak. Daling deviezen inkomsten (ANG 670 miljoen) en belastingen (ANG 200 miljoen) niet ondenkbeeldig; 5
Groothandel levensmiddelen en Supermarkten: - Daling inkomsten van 10-15% als gevolg van onrust en regeren op basis van onderbuik gevoelens; - Uitbreiding “Makuto” zal resulteren in ontslag van werknemers, down scaling/ sluiting; Bouw & Hardware handel: - Afnemende bedrijvigheid en afwachtende houding t.a.v. investeringen; - Verlies arbeidsplaatsen, downscaling grote bedrijven en daling overheidsinkomsten zeer reëel; Autobranch: - Stagnatie verkopen en uitstel investeringen; - Onrust bij werknemers vanwege mogelijk verlies van werk; Verzekeringssector: Afname premie inkomsten en toenemende schadelast vanwege: - Afname vertrouwen en toename onzekerheid resulteert in afwachtende houding en vlucht naar buitenlandse verzekeraars alsook toename criminaliteit; - Afname van respect voor elkaar en elkanders bezit; Midden en Kleinbedrijf: - De sector ondervindt de effecten van de stagnatie van de economie en is zeer bevreesd voor verlies aan arbeidsplaatsen en toenemende criminaliteit. Binnenstad: - Investeringen zijn “on hold” vanwege gebrek aan vertrouwen. Besluiteloosheid regering om binnenstad verder te ontwikkelen en onderhouden draagt hiertoe bij; - Omzetten gedaald met 25-35%; - Terugval omzetten hetgeen zich zal vertalen in verlies van arbeidsplaatsen en sluiting van zaken; - Toenemende inbraken en overvallen; Het is dringend gewenst om, zoals de Deklarashon di Willemstad d.d. 31 mei 2011 oproept, zo snel mogelijk weer het vertrouwen, respect, orde en rust te herstellen. Deugdelijk bestuur/Good governance zal zeker positief aan dit proces bijdragen.
Deklarashon di Willemstad Gremionan di Korsou preokupa a bini huntu den un enkuentro historiko dia 31 di mei 2011 i ta deklara lo siguiente: Reputashon di nos instituto Banko Sentral i di nos Gobiernu ta sumanente importante pa nos imagen. Na momento ku representante di institutonan manera Banko Sentral i Gobiernu ta akusa otro publikamente di aktonan ilegal, esaki ta hasi dano na e imagen di nos pais tantu local komo internashonal.
6
Nos ta sumamente prokupa ku e konsekuensia di esei pa e kalidat di bida di nos siudadanonan. E tin efekto negativo riba nos klima invershon, nos ekonomia, kuponan di trabou, bienestar social i nos norma i balornan. Nos tur tin un responsabilidat pa trese orden, konfiansa, i trankilidat bek den nos pais. Nos mester wak kiko ta uni nos i hasi nos mas fuerte en bes di enfoka riba loke ta divide nos. A yega momentu pa nos para ketu i reflekshona riba kiko nos ke pa bienestar di nos komunidat.
NAMEN deelnemers “Korsou Uni” per 20 juni 2011 Werkgevers/ondernemersorganisaties: • Antilliaanse Aannemers Vereniging (AAV) • Asosashon di Gasolin (Asogas) • Asosiashon di Empresa(rio)nan Chiki di Korsou (ADECK) • Association of dealers in building Materials (BOHAVENA) • Belangen Vereniging Curçaose Agenturen (BVCA) • Camara De Industria Y Comercio CURACAO-VENEZUELA • Curaçao Bankers Association (CBA) • Curaçao Car Dealers Association (CCDA) • Curaçao Hospitality and Tourism Association (CHATA) • Curaçao International Financial Association (CIFA) • Curaçao Information & Communication Association (CICA) • Curaçao Exporters Association (CEA) • Curaçao Oil Products Distributors (COPDA) • Curaçao Travel Association (CTAA) • Curaçao Vastgoed Vereniging (CVV) • Curaçao Airline Asscociation (CAA) • Downtown Management Orginazation (DMO) • Freezone Merchant Association (FREZACUR) • International Bankers Association (IBNA) • Indian Merchant Association (IMANA) • Nationale Associatie van Verzekeraars (NAVV) • Sociedat Komersiantenan Otrabanda (SKO) • Supermarket Vereniging Curaçao (SUVECU) • Scheepvaart Vereniging Curaçao (SVC) • Unie van Assurantie Bemiddelaars (UNAC) • Vereniging van Antilliaanse Belasting adviseurs (VAB) • Vereniging van Transportbedrijven en Consolidators (VETRECO) 7
• • •
Vereniging Importeurs Pharmaceutische Producten (VIPP) Verenging Medisch Specialisten Curacao (VMSC) Vereniging Bedrijfsleven Curaçao (VBC)
•
Kamer van Koophandel en Nijverheid Curaçao (KVK)
Werknemers organisaties: • Vakcentrale CGTC • Vakcentrale SSK Raad van Kerken/Bisdom Willemstad NGO’s Schoolbesturen • VPCO • RK •
Klokkenluidersregeling Aqualectra
Als het aan de huidige Raad van Commissarissen van Aqualectra ligt, wordt de “Regeling melding vermeende misstanden “ of wel een Klokkenluidersregeling bij dit bedrijf ingevoerd. Er is een concept regeling opgesteld waarop de directie en vakbonden op kunnen reageren. De inhoud van de voorgestelde regeling kan in het kort als volgt worden samengevat: - De regeling is van toepassing op alle medewerkers en heeft als doel hen zonder gevaar voor hun rechtspositie, de mogelijkheid te bieden te rapporteren over een misstand. - De regeling is niet bedoeld voor klachten van persoonlijke aard waaronder seksuele intimidatie,agressie, pesten, geweld of discriminatie. - Een medewerker die een misstand vermoedt is verplicht hiervan melding te maken. - Er wordt een vertrouwenspersoon aangesteld die als meldpunt zal fungeren. Betreft het een melding van een lid van bestuur dan kan dit ook geschieden bij de voorzitter van de raad. - De klokkenluider blijft anoniem. - De vertrouwenspersoon informeert de voorzitter van de Raad van Commissarissen (RvC) over ontvangen meldingen. De voorzitter van de RvC of diens vervanger stelt onverwijld een onderzoek in naar het vermoeden van een misstand. Binnen acht weken wordt de melder schriftelijk op de hoogte gebracht van het inhoudelijk standpunt van het gemeld vermoeden van een misstand. - Een vermoeden van een misstand kan, indien zich een aantal uitzonderingsgronden voordoen, bij een derde worden gemeld.
8
-
-
-
Represailles van medewerkers ten opzichte van de melder dan wel de vertrouwenspersoon als gevolg van het melden worden niet geaccepteerd en zullen te allen tijde leiden tot sancties. Er kan als er sprake is van een rechtszaak een tegemoetkoming zijn in de gemaakte kosten. Het bestuur beslist hieromtrent. Verzoeken tot bijstand kunnen slechts met instemming van de RvC worden afgewezen. Het bestuur doet binnen vijf jaar na inwerkingtreding schriftelijk verslag over de doeltreffendheid en effecten van de klokkenluidersregeling aan de RvC. De klokkenluidersregeling treedt met ingang van 1 juli 2012 in werking.
Redactioneel commentaar: Het initiatief om een (wettelijke) regeling ter bescherming van klokkenluiders in te voeren is alleszins de moeite van het overwegen waard. De vraag is welk model het beste zou zijn voor Curaçao. Een centraal meldpunt klokkenluiden voor zowel de publieke als de private sector of een stelsel waarbij sprake is van vrije keuze. Gezien het karakter van de private sector waar sprake is van grote pluriformiteit van zelfstandige private ondernemingen in zowel activiteiten als grootte lijkt het vrije keuze model hier beter op aan te sluiten. Immers bij het centraal model zal sprake zijn van verstrekken van verregaande onderzoeksbevoegdheden zoals het kunnen opvragen van alle informatie die nodig is en het horen van getuigen. Deze kunnen diep ingrijpen in het functioneren van ondernemingen waardoor de beleidsvrijheid van de ondernemer behoorlijk aangetast zou kunnen worden. De optie waar bedrijven bewust kiezen voor de invoering van een klokkenluidersprocedure biedt grotere draagvlak. Immers een wettelijke verplichting zal op zichzelf niet het klimaat scheppen om vrij en zonder angst voor represailles missstanden te melden. Bij Aqualectra is het initiatief om een klokkenluidersregeling in te voeren afkomstig van de Raad van Commissarissen. De vraag is hoe groot het draagvlak is om dit voorstel te introduceren. Het is een goede zaak dat de directie en de werknemers gevraagd is om hierop te reageren. De kans is namelijk groot dat het unilateraal opleggen van een klokkenluidersregeling averechts zal werken. In plaats van vrijheid te bevorderen en angst te verminderen zal eerder het omgekeerde gebeuren. De indruk bestaat dat een dergelijke ontwikkeling gestimuleerd zal worden als de volgende opmerkelijke punten in het concept voorstel niet worden gemotiveerd en/of worden aangepast: - De verplichting dat een medewerker melding moet maken als hij/zij een misstand vermoedt. - Klachten als seksuele intimidatie, agressie, pesten , geweld of discriminatie mogen niet worden gemeld als zijnde een misstand. - Een vermoedelijke misstand van een lid Raad van Commissarissen kan niet worden gemeld. - De RvC bemoeit zich intensief met het proces. Is dit wenselijk? Waarom niet beperken tot rapporteren van uitkomsten van onderzoeken aan de RvC? - Onduidelijk is welke sancties ingevoerd zullen worden. - Hoe staat het met vertrouwelijke behandeling van de identiteit van aangeklaagden?
9
Voor de samenleving is het van belang dat een strategisch zeer belangrijk bedrijf als Aqualectra optimaal functioneert en dat levering van stroom en water is gewaarborgd. Als invoering van een klokkenluidersregeling aan dit proces positief zou bijdragen dan is introductie hiervan uiteraard aan te bevelen. Als dit echter niet het geval is en implementatie van dit voorstel alleen geschiedt omdat de RvC dit om haar moverende redenen wenslijk acht, dan zou dit een slechte zaak zijn. Het is wellicht aan te bevelen om alvorens een definitief besluit genomen wordt een proces van benchmarking en raadpleging van experts op dit terrein uit te laten voeren. 3.RAPPORTEN •
Pensioenakkoord Nederland
In Nederland heeft het kabinet met de werkgeversorganisaties en vakbonden, verenigd in de Stichting van de Arbeid, overeenstemming bereikt over de toekomst van het pensioenstelsel en het langer gezond kunnen doorwerken. De afspraken zijn een uitwerking van de AOW- en pensioenafspraken die werkgeversorganisaties en vakbonden op 4 juni 2010 hebben gemaakt. Met de afspraken zetten kabinet, werkgeversorganisaties en vakbonden stappen om AOW en pensioenen veilig te stellen en betaalbaar te houden. Wat zijn de afspraken? • • • • •
De AOW-leeftijd gaat in 2020 naar 66 en naar verwachting in 2025 naar 67 jaar; Het AOW-pensioen gaat omhoog vanaf 2013; Mensen kunnen door een flexibele AOW kiezen wanneer ze stoppen met werken; De aanvullende pensioenen worden meer schokbestendig gemaakt; Het wordt voor oudere werknemers makkelijker gemaakt om door te werken.
Verhoging pensioenleeftijd Het aantal gepensioneerden neemt sterk toe en het aantal werkenden neemt af. Daarnaast beginnen mensen later met werken en leven langer. Nu zijn er vier werkenden die de kosten dragen voor één gepensioneerde en straks zijn dat er nog maar twee. Iemand die 65 jaar is, leeft nu gemiddeld nog bijna 20 jaar. Toen de AOW werd ingevoerd (in 1957) was dat gemiddeld 15 jaar. De levensverwachting stijgt nog steeds, en harder dan verwacht. Dat is goed nieuws, maar langer leven betekent dat mensen ook langer AOW en pensioen krijgen. Om dat te kunnen betalen is het nodig dat mensen langer gaan doorwerken. In 2020 wordt dus een eerste stap gezet: dan werken mensen door tot hun 66e. Naar verwachting gaan mensen in 2025 tot hun 67e doorwerken. AOW stijgt en eerder stoppen kan Het AOW-pensioen vormt de basis van ieder pensioen en wordt door de overheid geregeld. Het AOW-pensioen gaat vanaf 2013 voor iedereen met 0,6 % extra per jaar omhoog. Mensen kunnen ervoor kiezen om eerder te stoppen met werken, maar dan ontvangen ze een lager AOW-pensioen (min 6,5 %); per saldo resulteert dan een iets lager AOW-pensioen. Dat is van belang voor mensen die op jonge leeftijd zijn begonnen
10
met werken, voor mensen die een laag inkomen hebben of mensen die alleen een AOWuitkering hebben. Als mensen na hun 66e (vanaf 2025 na hun 67e) doorwerken, krijgen ze een hogere AOW (plus 6,5 %). Vanaf 2020 komt er voor de lage inkomens een extra ouderenkorting van 300 euro. Duidelijkheid over risico’s pensioen De financiële crisis, de stijgende uitgaven door het langer leven en de langdurig lage rente hebben grote invloed op de financiële positie van de pensioenfondsen. Veel fondsen zijn in de problemen gekomen en konden en kunnen de pensioenen niet aanpassen aan de inflatie. Een klein aantal fondsen heeft de pensioenen moeten korten. Daardoor is er onrust ontstaan over de hoogte van het pensioen. Het nieuwe pensioenstelsel wil meer duidelijkheid bieden over de pensioenen. De ambitie is een goed pensioen voor iedereen, waarin bij grote schommelingen op financiële markten niet meteen ingegrepen hoeft te worden en waarbij belegd wordt voor de lange termijn. Beleggen is nodig voor een goed pensioen omdat het op de lange termijn meer oplevert dan sparen. Daar zijn wel risico’s aan verbonden. De opbrengst van de beleggingen kan mee- of tegenvallen. Daardoor kan het pensioen hoger of lager uitvallen. De mee- en tegenvallers worden verwerkt in het pensioen, maar wel verspreid over een aantal jaren. Elk pensioenfonds kan straks, kijkend naar onder andere de leeftijdsopbouw van het fonds, een optimale balans kiezen tussen de mate waarin risico wordt genomen en de kans op indexeren. De pensioenfondsen zullen hun deelnemers eerder en transparanter informeren over de risico’s. Stabiele pensioenpremies De pensioenpremie, het geld dat werkgevers en werknemers opzij zetten voor het pensioen, blijft stabiel. Dat wil zeggen dat in goede tijden de premie niet automatisch zal worden verlaagd, maar dat in slechte tijden de premie ook niet automatisch zal worden verhoogd. Meer premie betalen is geen optie, mensen werken namelijk al een dag per week voor hun pensioen. Door de premie in slechte tijden niet te verhogen, wordt voorkomen dat de economie onnodig wordt geremd. Verhogen van de premie is dus slecht voor het netto-loon van de werknemer en de loonkosten voor de werkgever. Dit laat onverlet dat werkgevers en werknemers in bedrijfstakken en bedrijven in het arbeidsvoorwaardenoverleg over de arbeidsvoorwaarden pensioen kunnen praten. De nieuwe pensioenen betekenen een verandering. Mensen hebben al een pensioen of betalen premie voor een pensioen. Ook de huidige pensioenenrechten van gepensioneerden en werkenden, moeten onderdeel van de nieuwe regeling worden. Het kabinet, de sociale partners en externe deskundigen zullen een aantal aspecten daarvan onderzoeken en daarover zo spoedig mogelijk duidelijkheid verschaffen. Langer doorwerken In cao’s gaan werkgeversorganisaties en vakbonden meer en betere afspraken maken over hoe mensen langer kunnen doorwerken. Maatregelen gericht op inzetbaarheid, scholing, arbeidsomstandigheden, mobiliteit, werkhervatting en productiviteit moeten ervoor zorgen dat alle werknemers, jong en oud, bewuster de regie kunnen nemen over 11
hun loopbaan en duurzame inzetbaarheid. Ook komt er een mobiliteitsbonus, dat is een bedrag dat werkgevers krijgen als ze oudere werknemers aannemen. Samen met het kabinet richten de sociale partners zich ook op het wegnemen van onterechte beelden over oudere werknemers en het bevorderen van het in dienst nemen en houden van oudere werknemers. Voor de instroom van oudere werkzoekenden zullen aan de cao-tafel actieplannen worden opgesteld. Tot 2020 kunnen oudere werklozen blijven instromen in de IOW, een inkomensvoorziening voor oudere werklozen op bijstandsniveau maar zonder partner- en vermogenstoets. Opmerking: Voordat het pensioenakkoord naar de Tweede Kamer wordt aangeboden wordt deze voorgelegd aan de achterbannen van de sociale partners voor goedkeuring. Fiattering is nog niet zeker gezien het verzet van een aantal vakbonden. Redactioneel commentaar: Zowel in Nederland als op Aruba hebben de drie sociale partners te weten de overheid, de werknemers en de werkgevers veel aandacht besteed en werk verzet op het gebied van pensioenen. In Nederland heeft dit geresulteerd in het Pensioenakkoord en op Aruba hebben de partners overeenstemming bereikt over invoering van een stelsel van verplichte bedrijfspensioenen (2de pijler) als aanvulling op de AOV ( 1ste pijler) per januari 2012. Hoewel de pensioensituatie op Curaçao er niet bepaald rooskleurig uit ziet, getuige onder meer de oplopende tekorten van het AOV fonds ( voor 2011 wordt een tekort van ANG 70 miljoen verwacht) en de nog immer grote groep van personen die niet over een bedrijfspensioen beschikt, heeft dit onderwerp ten onrechte niet de aandacht gekregen zoals in Nederland en Aruba het geval geweest is. Curaçao loopt op dit gebied zwaar achter, hetgeen te betreuren valt temeer daar er structuren aanwezig zijn om dit soort onderwerpen op tripartiete basis te bespreken en tot overeenstemming te komen. Onder meer beschikt Curaçao over het instituut Kolaborativo. Helaas moet worden geconstateerd dat de politieke wil om dit vehikel optimaal te benutten gering is. Er wordt nog teveel gedacht in termen van nemen van unilaterale politieke besluiten op basis van politieke “poder” terwijl de andere landen uit het Koninkrijk duidelijk aan tonen dat besluiten nemen op basis van onderling overleg een veel grotere draagvlak opleveren en daardoor vele malen effectiever zijn. Het is te hopen dat de Curaçaose bestuurders tot het inzicht komen om hun aanpak te wijzigen. Het pensioenvraagstuk is nijpend en verdiend prioriteit te krijgen. 4.(Nieuwe)Wetgeving Beknopt overzicht recente (initiatief) wetsvoorstellen/aanpassingen op sociaaleconomisch gebied welke door de Regering dan wel als initiatief ontwerp van de Staten aan de wetgevende macht ter behandeling zijn aangeboden en waar de SER advies over dient uit te brengen (periode mei 2011 t/m juni 2011). In de betreffende verslagperiode zijn er geen verzoeken van de Regering bij de SER ingediend ter advisering.
12
5.ECONOMIC INDICATORS Foreign Exchange Position (x mln) : May 2011 : NAƒ 3,060 May 2010 : NAƒ 2,864
Consumer Price Index (Oct 2006 = 100)
May 2011 May 2010 Change
Average inflation past 12 months
Population and Employment Curaçao Total population Employed population Unemployed population Labor Force Unemployment rate
GDP Curaçao (x mln) Private consumption ( x mln) Private investments (x mln) Export of goods & services (x mln) Imports of goods & services (x mln)
:
2009 138,546 56,582 6,045 62,627 10.3%
2009 5072 3826 1510 3211 4526
:115.7 :114.2 : 1,3% : 2,1%
2008 138,642 56,535 6,486 63,021 12.4%
2008 5080 3713 1641 3382 4564
2007 4666 3327 1410 2875 3789
2006 4390 2918 1282 2789 3423
Stay over tourism no of visitors
: March 2011 year to date : 94,585 March 2010 year to date: 84,751 Change : 12%
Cruise tourism no. of passengers
: March 2011 year to date : 189,188 March 2010 year to date : 161,302 Change: 17%
Stay over nights
March 2011 year to date: 765,952 March 2010 year to date: 715,558 Change: 7%
13
Occupancy rate Hotels April Average YTD
Shipping Freight Tanker Cruise Others
2011 73,79% 79,29%
2010 69,02% 72,69%
: Jan - Dec 2010 1107 764 222 371
Jan – Dec 2009 1199 1016 235 416
Jan-Dec 2010 Cargo movements, metric tons Unloaded Loaded
Total companies Commercial Register Local International Total
690,926 226,582
Jan-Dec 2009 708,223 257,877
May 2011 *
May 2010
16,484 22,519 39,003
17,144 21,293 38.437
*As per January 1, 2010 the Chamber of Commerce Curaçao makes use of one single register for both corporate legal entities as well as foundations Source: Bank van de Ned. Antillen, Central Bureau of Statistics, Curaçao Tourism Development Foundation, Curaçao Port Authority, DEZ, CHATA, Chamber of Commerce Curaçao
14
