Úw pensioen. Wat gaat ú ermee doen? Laat uw pensioen aansluiten op uw persoonlijke wensen. Uitkeringsovereenkomst: middelloon- of eindloonregeling

Úw pensioen. Wat gaat ú ermee doen? Laat uw pensioen aansluiten op uw persoonlijke wensen Uitkeringsovereenkomst: middelloon- of eindloonregeling

Hoe is uw pensioen opgebouwd?

Pensioen: uw keuze telt

‘Het pensioen’ bestaat in Nederland uit drie onderdelen. Die noemen we de drie ‘pijlers’: Pijler 1: de uitkering van de Algemene Ouderdomswet (AOW) door de overheid (AOW-pensioen). De overheid legt de ingangsdatum vast in wetgeving. Deze ingangsdatum wordt de komende jaren verhoogd. Pijler 2: de uitkering van het pensioen dat u bij uw (voormalige) werkgever heeft opgebouwd (ouderdomspensioen). De ingangsdatum van dit pensioen staat vast in het pensioenreglement via uw werkgever. De verschuiving van de pensioenleeftijd geldt in principe alleen voor pensioen dat u vanaf nu opbouwt. Het kan dus straks zijn dat een gedeelte van uw pensioen eerder ingaat dan een ander gedeelte. U kunt deze keuzes bijvoorbeeld gebruiken om al uw pensioen­ uitkeringen op dezelfde datum te laten ingaan. Pijler 3: een eventuele privé-pensioenaanvulling waarvoor u zelf heeft gezorgd (bijvoorbeeld lijfrente of banksparen). De looptijd van deze producten ligt vast in de voorwaarden van het product.

• Deze brochure gaat alleen over pijler 2: de pensioen­ uitkering die u bij uw (voor­malige) werkgever heeft opgebouwd. • De wetgeving rondom pensioen kan wijzigen. Dit kan invloed hebben op uw pensioen en/of uw keuze­mogelijk­­heden. Deze brochure geeft u inzicht in de huidige afspraken en keuzemogelijkheden voor uw pensioen.

3 Privé-aanvulling

2 Werkgeverspensioen

1 AOW

De dag dat u met pensioen gaat, komt steeds dichterbij. Via de pensioenregeling van uw (voormalige) werkgever heeft u uw pensioen verzekerd. Deze aanvulling op het AOW-pensioen is natuurlijk prettig. Misschien heeft u al plannen voor wat u wilt doen nadat uw pensioen is ingegaan. Het kan ook zijn dat u daarna nog (parttime) wilt doorwerken. Nationale-Nederlanden laat u graag weten welke keuzemogelijkheden u heeft. In deze brochure staan zes mogelijkheden beschreven met daarbij een korte uitleg. Ook geven we u voorbeelden van situaties waarin het aantrekkelijk kan zijn bepaalde keuzes te maken.

Ongeveer een half jaar vóór uw pensioendatum vragen we u een keuze te maken uit deze mogelijkheden. U krijgt deze brochure nu, zodat u voldoende tijd heeft om erover na te denken.

Belangrijk: wilt u de pensioenuitkering (gedeeltelijk) eerder laten ingaan? Dan moet u dit zes maanden voor de gewenste pensioendatum aangeven. Zo kunt u zorgen dat uw pensioenuitkering zo goed mogelijk bij uw plannen aansluit.

Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen? Of wilt u meer weten over uw pensioen? Neem dan op werkdagen tussen 8.00 en 17.30 uur contact op met een van onze medewerkers van Klantenservice Pensioen. Dat kan telefonisch, 088 663 60 00 (lokaal tarief). E-mailen mag ook naar [email protected]. Onze medewerkers beantwoorden graag al uw vragen.

2

3

U kiest!

U kiest de invulling van het partnerpensioen Bij sommige pensioenregelingen is ook een partnerpensioen verzekerd. Dit pensioen is een maandelijkse uitkering aan uw partner wanneer u overlijdt. Is partnerpensioen verzekerd, dan bouwt u dit meestal onafhankelijk van uw persoonlijke situatie op. Het kan zijn dat u geen partner heeft, maar wel partnerpensioen opbouwt. Het partnerpensioen is meestal iets meer dan de helft van uw ouderdomspensioen. Is partnerpensioen verzekerd, dan kunt u dit vaak ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Is in uw regeling dit pensioen niet verzekerd? Of bent u gescheiden in de tijd dat uw partnerpensioen is opgebouwd? Dan kunt u kiezen om een gedeelte van uw ouderdomspensioen te ruilen voor partnerpensioen. Heeft u behoefte aan meer inzicht? Lees dan verder op pagina 11.

In uw pensioenreglement is uw pensioenleeftijd vastgelegd. Op die leeftijd krijgt u de uitkering van het pensioen van Nationale-Nederlanden. Het moment, de vorm en de hoogte van de uitkering kunt u in veel gevallen laten aansluiten op uw persoonlijke situatie.

Opbouwfase

U kiest de hoogte van uw pensioenuitkering Sommige pensioenregelingen bieden de keuze de hoogte van de pensioenuitkering te laten variëren. U leest in uw pensioenreglement of uw pensioenregeling deze mogelijkheid biedt. Misschien past het beter bij uw situatie eerst een aantal jaren een hogere pensioenuitkering te ontvangen en daarna de rest van uw leven een lagere. Deze keuze kan aantrekkelijk zijn als u nieuwe hobby’s wilt gaan uitoefenen of een reis wilt maken aan het begin van uw pensioen. Ook het omgekeerde is mogelijk. U krijgt dan eerst een aantal jaren een lagere uitkering, gevolgd door een hogere uitkering voor de rest van uw leven. Dit kan handig zijn als u bijvoorbeeld nog wat spaargeld te besteden heeft of wanneer u verwacht dat uw uitgaven later stijgen.

Uitkeringsfase

Heeft u behoefte aan meer inzicht? Lees dan verder op pagina 14. U werkt tot de pensioenleeftijd

U kiest ervoor de pensioenuitkering ongewijzigd te laten ingaan U ontvangt uw pensioenuitkering vanaf de afgesproken pensioendatum. U krijgt dan bijvoorbeeld iedere maand of ieder kwartaal hetzelfde bedrag op uw bankrekening. Deze pensioenuitkering krijgt u zolang u leeft.

U krijgt een levenslang ouderdomspensioen

Uw pensioen bestaat uit een opbouw- en een uitkeringsfase.

De mogelijkheden om uw ouderdomspensioen aan te laten sluiten bij uw persoonlijke situatie, zijn: U kiest het moment dat u met pensioen wilt gaan U kiest in overleg met uw werkgever op welk moment u met pensioen wilt gaan. Dit kan later zijn dan de pensioendatum in het pensioenreglement. Of u kiest ervoor om eerder met pensioen te gaan. Sommige mensen kiezen ervoor gedeeltelijk langer door te werken, of juist (gedeeltelijk) eerder te stoppen met werken. U kunt dan (een gedeelte van) de pensioenuitkering eerder of later laten ingaan. In alle gevallen moet u dit zes maanden voor de gewenste pensioendatum aangeven. Zo kan Nationale-Nederlanden ervoor zorgen dat u het ouderdomspensioen op tijd krijgt uitgekeerd.

Mevrouw Jansen (Mijdrecht) “Ik ben altijd directiesecretaresse geweest en ik vond het zo leuk dat ik besloot nog een jaartje door te gaan. Gelukkig vond mijn baas dat ook een goed idee en heb ik mijn pensioenuitkering met een jaar uitgesteld. Daarna ben ik nog een jaar anderhalve dag in de week blijven werken om de nieuwe secretaresse goed in te werken. Voor zowel mijzelf als het bedrijf de ideale manier.”

U kunt keuzemogelijkheden combineren. Het is verstandig eerst uw pensioendatum te bepalen. Daarna kunt u nadenken over de andere mogelijkheden. Wilt u een schatting maken wat deze mogelijkheden betekenen voor de hoogte van uw pensioen? In deze brochure ziet u rekenvoorbeelden. Ook kunt u naar www.nn.nl/pensioenwijs gaan voor een handige rekenmodule. Gebruik dan de bedragen die u ziet op uw laatste pensioenoverzicht dat u van Nationale-Nederlanden heeft gekregen.

Mevrouw Chen (Ede) “Ik ben nooit getrouwd en heb ook geen partner op dit moment. Ik heb dus ook niets aan een partnerpensioen. Toen zag ik dat ik het overbodige partnerpensioen kon ruilen voor een iets hoger ouderdomspensioen. Ideaal, want ik had toch niets aan het partnerpensioen en nu krijg ik net iets meer ouderdomspensioen!” Mevrouw Peters (Rotterdam) “Ik heb mijn hele leven al gedroomd van een rondreis door Italië. Nu ik met pensioen ben, heb ik de tijd eens een maand weg te gaan. Door de eerste drie jaar een hogere uitkering te ontvangen, kan ik wat extra sparen voor mijn reis en kan ik straks mijn droomreis maken door Italië. De jaren daarna leef ik van wat minder, maar dat heb ik er wel voor over. Die cultuur, dat eten, geweldig!” De heer Driesprong (Olst) “Na een mooie carrière ben ik nu op een leeftijd waarop andere dingen dan werken belangrijk zijn. Een gelijk en vast inkomen vind ik erg belangrijk. Daarom kies ik ervoor de pensioenuitkering gewoon te laten zoals die is. Ik kreeg vroeger toch ook niet de eerste paar maanden een hoger salaris en daarna een lager salaris!”

Misschien heeft u ook pensioen bij andere verzekeraars of een pensioenfonds opgebouwd. Kijk voor een volledig overzicht van uw pensioenopbouw op www.mijnpensioenoverzicht.nl (u logt in met uw DigID).

Heeft u behoefte aan meer inzicht? Lees dan verder op pagina 6.

4

5

1. Uw pensioen volledig of gedeeltelijk later laten beginnen Uw volledige pensioen later laten beginnen Wilt u langer doorwerken, dan kunt u ervoor kiezen uw pensioen later te laten beginnen. In dat geval krijgt u daarna een hoger pensioen. Stelt u de pensioenuitkering bijvoorbeeld twee jaar uit, dan krijgt u ongeveer 120% van uw oorspronkelijke pensioenuitkering. Uw geld blijft tenslotte langer in uw pensioenpot zitten en wordt gemiddeld minder lang uitgekeerd. Voorwaarde voor deze keuze is dat u echt langer blijft doorwerken. Dat kan bij uw huidige werkgever, een nieuwe werkgever of als zelfstandig ondernemer. Werkt u langer door bij een werkgever, dan moet u een werkgeversverklaring naar ons opsturen. Als zelfstandig ondernemer moet u ook aantonen dat u daadwerkelijk doorwerkt. Volgens de fiscale wetgeving bent u verplicht dit ieder jaar opnieuw aan te tonen.

Voorbeeld U krijgt van uw werkgever € 1.000,- aan oorspronkelijk maandelijks ouderdomspensioen. U kiest ervoor de pensioenuitkering twee jaar uit te stellen. U krijgt dan ongeveer € 1.000,x 120%= € 1.200,- ouderdomspensioen vanaf het moment dat u met pensioen gaat.

Fiscale regels Door het uitstellen van uw ouderdomspensioen (pijler 2) wordt de uitkering hoger. Hiervoor heeft de overheid een maximum bepaald. Dit maximum is gelijk aan het salaris op de oorspronkelijke pensioendatum bij de betreffende (voormalige) werkgever, verminderd met de zogeheten franchise van ongeveer € 13.000,-.

Uw pensioen gedeeltelijk later laten beginnen Misschien wilt u graag parttime blijven doorwerken na de pensioenleeftijd. Dat kan bij uw huidige werkgever, bij een nieuwe werkgever of als zelfstandig ondernemer. U kunt er dan voor kiezen uw pensioenuitkering gedeeltelijk later te laten beginnen. U werkt bijvoorbeeld nog halve dagen door na uw pensioenleeftijd. Dan kunt u maximaal de helft van uw pensioenuitkering uitstellen. De andere helft krijgt u uitgekeerd vanaf de oorspronkelijke pensioendatum. Het gedeeltelijk uitstellen van de pensioenuitkering betekent dat de uitkering hoger wordt op het moment dat u volledig met pensioen gaat. Voor gedeeltelijk later de pensioenuitkering laten ingaan geldt hetzelfde als wanneer u uw pensioen volledig later laat beginnen: • Het is belangrijk dat u echt doorwerkt. • U geeft minimaal ieder jaar aan Nationale-Nederlanden door of u de volgende periode uw pensioen gedeeltelijk later laat beginnen. Besluit u tussentijds te stoppen met werken, dan moet u dit zo snel mogelijk laten weten aan Nationale-Nederlanden. • Uw volledige ouderdomspensioen (pijler 2) mag niet hoger zijn dan uw salaris op de oorspronkelijke pensioendatum, verminderd met de franchise van ongeveer € 13.000,-.

Voorbeeld

Hoeveel krijgt u ongeveer als u de pensioenuitkering uitstelt? Bij één jaar uitstel: ongeveer 110% van uw oorspronkelijke ouderdomspensioen Bij twee jaar uitstel: ongeveer 120% van uw oorspronkelijke ouderdomspensioen Bij drie jaar uitstel: ongeveer 133% van uw oorspronkelijke ouderdomspensioen Bij vier jaar uitstel: ongeveer 147% van uw oorspronkelijke ouderdomspensioen Bij vijf jaar uitstel: ongeveer 163% van uw oorspronkelijke ouderdomspensioen

Gedeeltelijk uitstellen: gedeelte doorwerken en een gedeelte uitkering Opbouwfase (bijv. tot 65 jaar)

Salaris

Uitkeringsfase (bijv. vanaf 66 jaar)

Gedeeltelijk pensioen Besluit u de pensioenuitkering later in te laten gaan, dan wordt uw nieuwe – later ingaande – ouderdomspensioen hoger dan het oorspronkelijke ouderdomspensioen.

Opbouwfase

Salaris

Bijv. tot 65

6

Uitkeringsfase

Bijv. vanaf 67

• Ongeveer 10% meer pensioen per jaar bij uitstel met een jaar • U moet blijven door­ werken als u kiest voor uitstellen van de pensioenuitkering

65 jaar oorspronkelijke pensioendatum

66 jaar nieuwe pensioendatum

Stelt u gedeeltelijk uit, dan gaat slechts een gedeelte van uw pensioenuitkering in. Het gedeelte van de pensioenuitkering dat wordt uitgekeerd, is gelijk aan het gedeelte dat u stopt met werken.

U heeft € 1.000,- aan ouderdomspensioen opgebouwd. Vanaf 65 jaar gaat u halve dagen werken en stelt u de helft van de pensioenuitkering uit. U ontvangt dan € 500,- (50%) van de oorspronkelijke pensioenuitkering vanaf de pensioendatum. Voor het uitgestelde ouderdomspensioen heeft u recht op een verhoging van ongeveer 5%. Stopt u op 66-jarige leeftijd helemaal met werken, dan wordt de uitkering ongeveer 105% van uw oorspronkelijke uitkering (€ 1.050,-).

7

2. Uw pensioen volledig of gedeeltelijk eerder laten beginnen

De korting van uw pensioenuitkering komt neer op ongeveer 10% voor elk jaar dat u eerder met pensioen gaat. Om de exacte korting te bepalen gaat u als volgt te werk:

Uw volledige pensioen eerder laten beginnen Misschien wilt u niet tot uw pensioenleeftijd blijven doorwerken. In overleg met uw werkgever kunt u dan eerder stoppen met werken en de pensioenuitkering eerder in laten gaan. Dit betekent wel dat uw pensioenuitkering lager wordt, want: • Over de periode dat u de pensioenuitkering eerder laat in gaan, bouwt u geen pensioen meer op. • U ontvangt langer pensioen dan bij de pensioenopbouw was berekend.

Stap 1 Vermenigvuldig het aantal jaren dat u eerder met pensioen wilt gaan met de factor-A. Die staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht dat u van Nationale-Nederlanden ontvangt. Trek dit bedrag af van de ‘te bereiken pensioenuitkering’. Bouwt u geen pensioen meer op en ontvangt u een zogenoemd Pensioenoverzicht voor gewezen deelnemers? Dan hoeft u niets van het bedrag ‘te bereiken pensioenuitkering’ af te trekken. Stap 2 In onderstaand overzicht staat per jaar aangegeven welk percentage u van de oorspronkelijke pensioenuitkering ontvangt.

Opbouwfase (bijv. tot 63 jaar)

?

Uitkeringsfase incl. AOW (bijv. vanaf 63 jaar)

Vervroegen met:

Pensioen 63 jaar

65 jaar

Stopt u twee jaar eerder met werken dan de afgesproken pensioenleeftijd, dan schuift de grens tussen opbouwfase en uitkeringsfase naar voren. Door eerder te stoppen met werken, wordt uw nieuwe – twee jaar eerder ingaande – ouderdomspensioen lager dan het oorspronkelijke ouderdomspensioen. U ontvangt deze twee jaar nog geen AOW-pensioen. Dat ontvangt u pas vanaf de AOW-leeftijd. U gaat dus in inkomen achteruit. Kunt u deze inkomensterugval opvangen?

Stopt u bijvoorbeeld twee jaar eerder met werken, dan betekent dit: twee jaar minder opbouw voor uw pensioenuitkering waardoor minder pensioen wordt opgebouwd. En u krijgt minder pensioen omdat uw pensioenuitkering dan twee jaar langer moet worden uitgekeerd. Per jaar dat u de pensioenuitkering eerder laat ingaan, krijgt u ongeveer een 10% lagere uitkering. Het belastingtarief vóór uw pensioenleeftijd is bovendien hoger. U houdt dus netto minder over. Zelf rekenen Wilt u weten wat eerder stoppen met werken precies betekent voor uw pensioenuitkering? Kijk dan op www.nn.nl/pensioenwijs. Rekent u de korting op uw pensioen liever zelf uit, volg dan onderstaande stappen. 1 bepaal de lagere pensioenuitkering omdat minder lang pensioen is opgebouwd; 2 pas de korting toe omdat Nationale-Nederlanden langer pensioen gaat uitkeren.

Uitkering als percentage van oorspronkelijke pensioenuitkering: Bij pensioenleeftijd 65

Bij pensioenleeftijd 67

1 jaar

91,9%

91,0%

2 jaar

84,6%

83,2%

3 jaar

78 %

76,4%

4 jaar

72 %

70,4%

Voorbeeld U heeft een ‘te bereiken pensioenuitkering’ van € 1.000,(€ 12.000,- per jaar). Ieder jaar bouwt u € 300,- (factor-A) op van het te bereiken (jaarlijks) pensioen. Stel, u wilt de pensioenuitkering twee jaar eerder laten beginnen. U haalt dan 2x € 300,- van € 12.000,af (=€ 11.400,-). Vervolgens vermenigvuldigt u dat bedrag met 84,6% (de korting voor twee jaar langer de pensioenuitkering ontvangen). U houdt € 9.644,40 per jaar over. Dit betekent dat u maandelijks € 9.644,40/12 = € 803,70 krijgt.

Samen vormen stap 1 en stap 2 de korting die geldt voor het vervroegen van uw pensioen. Vermenigvuldig het bedrag van stap 1 met het percentage van stap 2. U houdt dan het ouderdomspensioen over dat u krijgt wanneer u eerder stopt met werken. Heeft u twee pensioenregelingen met verschillende pensioen­ leeftijden, dan moet deze stappen per regeling volgen. Let op: de regels die hier zijn genoemd gelden alleen voor uw pensioen dat is opgebouwd bij uw (voormalige) werkgever, dus bijvoorbeeld niet voor het AOW-pensioen. Uw pensioen gedeeltelijk eerder laten beginnen In overleg met uw werkgever kunt u ook kiezen vóór uw pensioenleeftijd parttime te gaan werken. Dan kunt u de pensioenuitkering gedeeltelijk eerder laten beginnen. U krijgt dan een deeltijdpensioen als aanvulling op uw bruto parttime-salaris. Uw pensioenuitkering wordt dan vanaf uw pensioenleeftijd lager, zoals dit ook geldt als u de volledige uitkering eerder laat starten. U gaat bijvoorbeeld vóór uw pensioenleeftijd de helft minder werken. U krijgt dan minder salaris. Dat kunt u opvangen door uw pensioenuitkering gedeeltelijk eerder te laten beginnen. Uw pensioen vanaf uw pensioenleeftijd wordt dan lager. Voor een deeltijdpensioen gelden dezelfde regels als wanneer u uw volledig pensioen eerder laat beginnen. Het enige verschil is het percentage van het pensioen dat moet ingaan. Belangrijk: is uw pensioen eenmaal gedeeltelijk ingegaan, dan kunt u dit niet terugdraaien. U kunt er dus niet voor kiezen daarna weer een kleiner gedeelte van uw pensioen te ontvangen.

8

9

Gedeeltelijk eerder beginnen: gedeelte doorwerken en een gedeelte uitkering

Opbouwfase (bijv. tot 64 jaar)

Salaris

Uitkeringsfase incl. AOW (bijv. vanaf 65 jaar)

Gedeeltelijk pensioen 64 jaar deeltijd pensioendatum

65 jaar oorspronkelijke pensioendatum

Laat u de pensioenuitkering gedeeltelijk eerder beginnen, dan wordt de pensioenuitkering lager dan oorspronkelijk was bedoeld. Dit komt omdat er eerder geld uit de pensioenpot wordt gehaald.

Voorbeeld U heeft een oorspronkelijke maandelijkse pensioenuitkering van € 1.000,- en u wilt het laatste jaar tot aan de pensioendatum halve dagen gaan werken. Het deeltijdsalaris kunt u laten aanvullen door een gedeelte van uw pensioenuitkering te vervroegen. Bij halve dagen werken is dat bijvoorbeeld 50% van de oorspronkelijke pensioen­ uitkering. Bij een uitkering van € 1.000,- per maand krijgt u ongeveer € 450,-tot aan de pensioen­datum. Vanaf de oorspronkelijke pensioendatum krijgt u € 950,- (€ 450,- + € 500,-).

3. Partnerpensioen ruilen voor een hoger ouderdomspensioen Het partnerpensioen is een uitkering voor uw partner wanneer u komt te overlijden. Meestal is dat net iets meer dan de helft (70%) van het ouder­doms­ pensioen. U leest in uw pensioenreglement of op uw pensioenoverzicht of partnerpensioen is meeverzekerd. Dit is namelijk niet altijd het geval. De verzekering van een partnerpensioen is meestal onafhankelijk van uw persoonlijke situatie. U kunt dus een partnerpensioen hebben opgebouwd, ook als u helemaal geen partner heeft of heeft gehad. Is in uw regeling het partnerpensioen meeverzekerd? Dan is het vaak* mogelijk ervoor te kiezen het partnerpensioen (gedeeltelijk) te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Deze keuze kunt u maken op het moment dat u met pensioen kunt gaan. Ruilen van partnerpensioen voor ouderdomspensioen kan bijvoorbeeld interessant zijn als: • u geen partner heeft • of uw partner zelf ouderdomspensioen heeft opgebouwd • of wanneer u een overlijdensrisicoverzekering heeft afgesloten die uitkeert bij uw overlijden. * Het kan zijn dat een bepaald gedeelte van het opgebouwde partnerpensioen niet kan worden geruild, omdat het ruilen van partnerpensioen pas vanaf 2002 verplicht in alle pensioenregelingen is opgenomen.

U kunt het partnerpensioen alleen voor een hoger ouderdomspensioen ruilen met schriftelijke toestemming van uw partner. Het partnerpensioen van een eventuele ex-partner komt niet in aanmerking voor ruilen. Verder is belangrijk bij uw keuze eventueel partnerpensioen te ruilen voor ouderdomspensioen: • Deze keuze kunt u maken op het moment dat u met pensioen gaat. • Wilt u uw pensioen later laten beginnen, dan zijn er meer momenten waarop u die keuze kunt maken. • Het partnerpensioen wordt niet hoger als u uw pensioenuitkering later laat beginnen. • Het partnerpensioen wordt lager als u (gedeeltelijk) eerder stopt met werken. • Is het ouderdomspensioen eenmaal ingegaan, dan kunt u het partnerpensioen niet meer ruilen voor ouderdomspensioen. • Heeft u het partnerpensioen eenmaal geruild voor ouderdomspensioen, dan kunt u niet meer ‘terugruilen’.

10

11

Voorbeeld

Partnerpensioen Levenslang ouderdomspensioen

Levenslang ouderdomspensioen

Is partnerpensioen opgebouwd, dan is dit vaak te ruilen voor meer ouderdomspensioen. Daarbij heeft u toestemming nodig van uw partner.

U gaat op 65-jarige leeftijd met pensioen en u heeft € 1.000,- aan ouderdomspensioen en € 700,aan partnerpensioen opgebouwd. U wilt het partnerpensioen ruilen voor meer ouderdomspensioen en uw partner gaat daarmee akkoord. Dan krijgt u 17,5% meer ouderdomspensioen. In totaal krijgt u dus 117,5% (= € 1.175,-) ouderdomspensioen.

4. Een gedeelte van uw ouderdomspensioen ruilen voor partnerpensioen Is het partnerpensioen (na de pensioenleeftijd) in uw regeling niet meeverzekerd en wilt u dit wél? Of is de hoogte van het partnerpensioen geen 70% door bijvoorbeeld een scheiding? Dan kunt u dit aanvullen. U kunt ervoor kiezen een gedeelte van uw ouderdomspensioen te ruilen voor partnerpensioen. Uw (nieuwe) partner heeft dan de zekerheid van een inkomen wanneer u komt te overlijden. Maar let op: komt uw partner eerder te overlijden dan uzelf nadat u heeft geruild, dan vervalt het partnerpensioen. Het partnerpensioen is meestal 70% van uw ouderdomspensioen. U kunt ook kiezen voor een lager percentage. Hoe lager het percentage, hoe hoger het ouderdomspensioen dat u overhoudt.

Voorbeeld U heeft € 1.000,- aan maandelijks ouderdomspensioen zonder een meeverzekerd partnerpensioen. Wilt u er toch voor zorgen dat uw partner kan rekenen op inkomen als u komt te overlijden? Dan kunt u op het moment dat u met pensioen gaat kiezen voor een ouderdomspensioen van € 770,-. Hiermee verzekert u een partnerpensioen van € 539,-.

Let op: Deze keuze heeft u als u in 2008 of daarna* nog pensioen opbouwde via Nationale-Nederlanden. * De wet bepaalt dat met de opgebouwde rechten vanaf 2008 partnerpensioen moet kunnen worden aangekocht.

Partnerpensioen Oorspronkelijk ouderdomspensioen

Nieuw ouderdomspensioen

U kunt een gedeelte van uw ouderdomspensioen ruilen voor een partnerpensioen. Hierdoor krijgt u een lagere pensioenuitkering, maar geeft u uw partner het recht op een uitkering op het moment dat u eerder komt te overlijden dan uw partner.

Let op: kiest u ervoor een gedeelte van uw levenslange pensioenuitkering te ruilen voor een partnerpensioen, dan mag het resterende ouderdomspensioen niet onder het bedrag van ongeveer € 450,- per jaar komen.

12

13

5. E  erst een hoger pensioen, daarna een lager pensioen

6. Eerst een lager pensioen, daarna een hoger pensioen

Het kan zijn dat u allerlei plannen heeft voor de eerste jaren nadat uw pensioen is ingegaan. Bijvoorbeeld nieuwe hobby’s of reizen. Sommige pensioenregelingen bieden dan de keuze eerst een hogere pensioenuitkering te krijgen. De jaren daarna is uw pensioen dan lager. Het aantal jaren hoger pensioen is maximaal tien jaar.

Misschien verwacht u hogere uitgaven een aantal jaar nadat uw pensioen is ingegaan. Sommige pensioenregelingen bieden dan de keuze om eerst een aantal jaar een lager pensioen te ontvangen. Daarna krijgt u zolang u leeft een hoger pensioen. Het aantal jaren lager pensioen is maximaal tien jaar.

Levenslange verhoging Verhoging Oorspronkelijke ouderdomspensioen

Lager levenslang ouderdomspensioen

In de jaren met een hogere uitkering ontvangt u ongeveer 133% van het bedrag dat u in de jaren met een lagere uitkering ontvangt.

Bij pensioenleeftijd 65 geldt: een jaar hoog 129,7% twee jaar hoog 126,5% drie jaar hoog 123,6% vier jaar hoog 121 % vijf jaar hoog 118,6%

14

Daarna levenslang: 97,275% 94,875% 92,7 % 90,75 % 88,95 %

Lager tijdelijk ouderdomspensioen

Levenslang oorspronkelijk ouderdomspensioen

Voorbeeld U wilt een lager pensioen voor de eerste drie jaar nadat uw pensioen is ingegaan. U gaat met pensioen wanneer u 65 bent en krijgt dan 79,7% van uw oorspronkelijke pensioen. Vanaf het moment dat u 68 wordt, krijgt u voor de rest van uw leven 106,3% van uw oorspronkelijke pensioen. In cijfers: is uw oorspronkelijke pensioen € 1.500,-, dan krijgt u de eerste drie jaar € 1.195,- en daarna levenslang € 1.594,-.

In de jaren met een lagere uitkering ontvangt u 75% van het bedrag dat u ontvangt in de jaren met een hogere uitkering.

U kunt bijvoorbeeld de eerste drie jaar van uw pensioen kiezen voor een lagere pensioenuitkering. Gaat u op 65-jarige leeftijd met pensioen, dan houdt u 79,7% over van uw oorspronkelijke ouderdomspensioen. Vervolgens krijgt u op 68-jarige leeftijd een uitkering van 106,3% van het oorspronkelijk ouderdoms­­pensioen. Bij pensioenleeftijd 65 geldt: een jaar laag 76,575% twee jaar laag 78,15 % drie jaar laag 79,725% vier jaar laag 81,225% vijf jaar laag 82,725%

Daarna levenslang: 102,1% 104,2% 106,3% 108,3% 110,3%

15

Belangrijk Het is belangrijk te weten dat de pensioenuitkering die u berekent een bruto bedrag is, waarover u nog belasting moet betalen. Nationale-Nederlanden is niet op de hoogte van pensioen dat u zelf heeft gespaard (derde pijler) of pensioen (tweede pijler) bij een andere verzekeraar of een pensioenfonds. Omdat de Belastingdienst uw inkomen ook tijdens uw pensioen indeelt in schijven, is het niet mogelijk netto bedragen te noemen. Uw inkomen bestaat als u met pensioen bent uit het AOW-pensioen en uw ouderdomspensioen via uw (voormalige) werkgever. Misschien heeft u ook nog voor een individuele pensioenaanvulling gespaard. Dit is dan ook nog onderdeel van uw inkomen wanneer u met pensioen bent. Deze brochure is bedoeld om u inzicht te geven in de mogelijkheden die er zijn. In deze brochure werken we met voorbeeldpercentages. Het kan zijn dat in uw pensioenregeling andere bedragen, percentages en cijfers staan dan in deze brochure; uw pensioenregeling is leidend. U kunt aan deze brochure geen rechten ontlenen.

Meer weten? Neem op werkdagen tussen 8.00 en 17.30 uur contact op met een van onze medewerkers van Klantenservice Pensioen [email protected]

Kijk voor meer informatie ook op www.nn.nl/pensioenwijs

1391-40.1504

088 663 60 00