Uitvoeringsnota Evenementen Assen

Uitvoeringsnota Evenementen Assen 2010 – 2012

Vastgesteld d.d. 15 december 2009

Inhoudsopgave

1.

Inleiding

3

2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.

2.7. 2.8. 2.9.

Organisatie Van zelf uitvoeren naar regie voeren Verwante activiteiten in relatie tot evenementen Taakverdeling en werkprocessen Overlegvormen De evenementenkalender Communicatie en PR 2.6.1. Doel communicatie 2.6.2. Overall communicatie 2.6.3. Communicatie per evenement Monitoring Kosten Risico’s

4 4 4 5 6 9 9 9 10 11 12 12 13

3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9.

Vergunningverlening en handhaving Inleiding Processen in het kader van de vergunningverlening Evenementen binnen inrichtingen Geluidsnormen Eindtijden Maximaal aantal evenementen per locatie Evenementen op zondag Handhaving Klachten

14 14 14 15 15 16 16 16 17 17

4. 4.1. 4.2.

Subsidiering Beleidsregels Levendig Assen Budgetten

18 18 19

5.

Facilitaire ondersteuning

20

6.

Actieprogramma

21

Bijlagen 1. 2. 3.

Jaarlijkse evenementen in Assen, bijbehorende portefeuille en rol van de gemeente Acties uit de nota Evenementenbeleid Assen 2009 – 2012 en uit de uitvoeringsnota Evenementen Assen 2010 - 2012 Procesbeschrijving evenementenvergunning

uitvoeringsnota evenementen Assen, vastgesteld 15 december 2009

2

1. Inleiding

De gemeente Assen heeft haar beleid ten aanzien van evenementen begin 2009 vastgelegd in de ‘Beleidsnota Evenementen Assen’. Hierin worden keuzes gemaakt voor de verdere ontwikkeling van het evenementenaanbod en de wijze van organisatie. Diverse onderwerpen uit de beleidsnota vergen een meer gedetailleerde uitwerking. Daartoe behoren onder andere de vergunningverlening en handhaving, de interne afstemming, het subsidie instrumentarium en de regels voor het gebruik van de openbare ruimte. Daarvoor is deze uitvoeringsnota geschreven. De beleidsnota en de uitvoeringsnota vervangen samen het Evenementenbeleid en –beheerplan 2003. Dit wil echter niet zeggen dat hiermee na 2012 de werking van het plan eindig is. Een en ander is afhankelijk van eventuele beleidswijzigingen dan wel veranderingen in de uitvoering. De beleidsnota is gebaseerd op een analyse van het gemeentelijk evenementaanbod en –beleid door BV De Nieuwe Aanpak (Typisch Assen, oktober 2008) en een gemeentelijke audit naar de organisatie van evenementen door en voor de gemeente (Onderzoeksrapport audit evenementen, van enthousiast pionieren naar professioneel organiseren met behoud van flexibiliteit en creativiteit, maart 2009). De Raad van de gemeente Assen heeft de beleidsnota op 3 juni 2009 vastgesteld. Zowel in de beleidsnota als in deze uitvoeringsnota worden verschillende acties benoemd. In hoofdstuk 6 zijn alle acties uit zowel de beleids- als uitvoeringsnota opgenomen in één actieprogramma. Dit programma vormt de leidraad voor de werkzaamheden eind 2009 en 2010 met een doorkijk naar 2011. Aansluitend op het verschijnen van deze uitvoeringsnota wordt de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente Assen aangepast. Hierbij wordt aangesloten bij de nieuwe model APV van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Daarnaast wordt er binnen de Stadsbalie een procesbeschrijving “optimalisering vergunningen” opgemaakt die ook nog dit jaar vastgesteld zal worden. Hierin worden eveneens de resultaten verwerkt van het dereguleringsonderzoek dat in opdracht van het Samenwerkingsverband regio Groningen – Assen is uitgevoerd. De belangrijkste wijziging voor de uitvoering van evenementen in dat kader is het invoeren van een meldingsplicht in plaats van een vergunningplicht voor kleine evenementen.


3

2. Organisatie

2.1. Van zelf uitvoeren naar regie voeren In de beleidsnota evenementen hebben we vastgelegd dat de kerntaak van de gemeente bestaat uit het coördineren, stimuleren en reguleren (door middel van vergunningverlening en handhaving) van evenementen en niet uit het zelf uitvoeren van evenementen. De uitvoering wordt zoveel mogelijk overgelaten aan evenementorganisatoren of in opdracht van de gemeente door een organisatiebureau. Onderkend wordt dat de gemeente niet alle (veiligheids)eisen en dezelfde inzet die zij vraagt aan een professionele organisatie kan vragen aan iedere vrijwilligersorganisatie. Met name veiligheidseisen (en daarmee ook de kosten) zijn de laatste jaren sterk toegenomen. Het in de praktijk voldoen aan deze eisen vraagt om specialisme. Dit betekent dat bij ieder evenement concrete afspraken moeten worden gemaakt over ieders rol en verantwoordelijkheid. Er is grote waardering voor de inzet van iedere vrijwilligersorganisatie. Zonder hen is Assen niet die levendige stad zoals we die nu kennen. Wij zijn ons er van bewust dat we de bereidwilligheid, het enthousiasme en de geboden kwaliteit van de vrijwilligersorganisaties teniet kunnen doen als we niet op de juiste wijze heldere en goede afspraken maken. Hoewel we de organisatie van evenementen zoveel mogelijk buiten de gemeente leggen, zal de gemeente daar waar nodig bijspringen. Belangrijk is dat ook de evenementenorganisator de eventuele risico’s onderkent. Hoe één en ander in de praktijk vorm gegeven zal worden wordt nader uitgewerkt. In de beleidsnota beschrijven wij de mogelijkheid van het oprichten van een evenementenbureau. Zo’n bureau biedt mogelijkheden voor koppelen van stadsmarketing, toeristische informatieverstrekking en culturele voorzieningen met het organiseren van evenementen. Het toekomstige culturele kwartier kan een goede plek zijn voor huisvesting van zo’n bureau. In het actieprogramma achter in deze nota is ook het onderzoek naar de mogelijkheden van een evenementenbureau gepland (start 2010). 2.2. Verwante activiteiten in relatie tot evenementen Naast evenementen zijn er andere activiteiten binnen de gemeente die meer of minder verwantschap met evenementen hebben. Denk aan markten, circussen en terrassen van de horeca. Deze activiteiten hebben met evenementen gemeen dat ze veelal plaats vinden in de openbare ruimte, bijdragen aan de levendigheid of overlast kunnen geven. Veelal bevat de APV voorschriften ter regulering van dergelijke activiteiten. Hieronder worden ze kort benoemd in relatie tot evenementen. Warenmarkt Het houden van warenmarkten is gereguleerd in de gemeentelijke marktverordening. Evenementen mogen uit concurrentie oogpunt geen met de warenmarkt vergelijkbare activiteiten ondernemen. Circussen Circussen worden beschouwd als een specifiek evenement. Ter regulering van het aantal circussen per jaar, de verdeling over grote en kleine circussen en de criteria voor toewijzing hanteert de gemeente Assen al jarenlang dezelfde beleidsregels. Bekeken wordt of deze beleidsregels geactualiseerd dienen te worden. Terrassen Het exploiteren van horecagelegenheden en de bijbehorende terrassen is geregeld in de Drank- en Horecawet en de terrassenverordening. Tijdens een evenement mogen op terrassen geen eigen activiteiten zoals live muziek uitgevoerd worden en mogen geen tappunten geplaatst worden. Tenzij hiervoor vergunning is verleend dan wel de activiteit onderdeel uitmaakt van het evenement. Dit om risico’s in het kader van de openbare orde en veiligheid te voorkomen.


4

Eveneens bestaat de mogelijkheid de omvang van terrassen, voornamelijk in het belang van het waarborgen van een goede doorstroming van het publiek, in te perken. De horeca kent individuele en collectieve ontheffingsdagen voor muziekevenementen. Standplaatsen binnen een evenement Voor het innemen van standplaatsen bestaat apart beleid en geldt een vergunningsplicht. Indien een evenement ook standplaatsen voor bijvoorbeeld verkoopkramen van snacks kent, dan is er geen afzonderlijke standplaatsvergunning nodig, maar regelen wij alles binnen één zogenaamde paraplu vergunning. 2.3. Taakverdeling en werkprocessen Aan evenementen zijn verschillende, soms conflicterende belangen verbonden. Zo willen we vanuit het oogpunt van levendigheid zoveel mogelijk evenementen stimuleren, maar daar zijn ook grenzen aan verbonden. Vanuit veiligheid moeten we randvoorwaarden aan evenementen stellen, die soms op gespannen voet staan met de wensen van de evenementenorganisator. Mede daarom is het belangrijk dat niet één en dezelfde persoon verantwoordelijk is voor de verschillende taken en ieder vanuit zijn/haar eigen expertise kan handelen. Dit voorkomt ook dat de integriteit van medewerkers in gevaar komt. In dat kader is het in ieder geval van belang de vergunningverlening, de handhaving en de subsidiering gescheiden te houden. Afgelopen jaren zijn door de reorganisatie binnen de gemeente veel taken al in verschillende organisatieonderdelen geplaatst. In de nota Evenementenbeleid Assen 2009 – 2012 hebben we deze taakverdeling verder doorgetrokken om ook de laatste inconsistenties op te heffen. Uiteraard is het van belang dat de afdelingen toegerust zijn op voor hen nieuwe taken. De hiervoor noodzakelijke aanpassingen bij de afdeling Publieksbalie zijn opgestart. De taken zijn als volgt verdeeld. Taak Beleid • • • • • •

Afdeling

Dienst Stadsbeheer

Beleidsontwikkeling Beleidsoverleg evenementen organiseren Bestuurlijk advies Ambtelijk afstemmingsoverleg grote evenementen organiseren Monitoren en evalueren van evenementen en formuleren verbeterpunten. Link met de interne audit evenementen 2006-2007 Subsidiering (feitelijk beleidsuitvoering)

Coördinatie • Evenementenoverleg organiseren (overleg met gemeentelijke diensten en hulpdiensten) • Contacten met het veld onderhouden (Evenementenplatform Assen, bilateraal overleg locatiebeheerders, provincie; niet de vergunningverlening betreffend) • Evenementenkalender • Communicatie en promotie • Stimuleren van het evenementenaanbod

Beleid & Projecten Beleid & Projecten Beleid & Projecten Beleid & Projecten Beleid & Projecten

Beleid & Projecten, onderzoeken of (gedeeltelijke) overdracht aan Publieksbalie mogelijk is

Afstemming Stadsbalie

Publieksbalie

Stadsbeheer / - balie Stadsbalie

Beleid & Projecten

Stadsbeheer

Publieksbalie Communicatie Beleid & Projecten

Stadsbalie Stadsbeheer Stadsbeheer


5

Vergunningen • Aanvraag • Advies opvragen diverse disciplines • Advies geven: o brandveiligheid o geluid o verkeer o drank & horeca o bouwtechnisch o veiligheid o EHBO en hygiëne o Openbare orde • Beoordeling • Verstrekking • Administratie en leges • Tijdelijke gebruiksvergunning (apart proces; op termijn mogelijk integraal in het kader van de Wabo)

Stadsbalie Publieksbalie Publieksbalie Brandweer Publieksbalie SO/RP-OP Publieksbalie Publieksbalie Beleid & Projecten GHOR Politie Publieksbalie Publieksbalie Publieksbalie en Administratie Brandweer

Ondersteuning • Hekken, afvalbakken, toiletunits, reiniging, Uitvoering etc. Ontwerp & Planologie, • Wegafzettingen, omleidingsroutes Uitvoering Handhaving • Gebruiksvergunning / - melding • Brandveiligheidsvoorschriften in evenementvergunning • Openbare orde (bij risico evenementen) • EHBO en hygiëne • • •

Evenementenvergunning, onderdeel constructies Evenementvergunning, onderdeel geluid Evenementvergunning, overige aspecten

Brandweer Brandweer

Stadsbeheer

Stadsbeheer

Stadsbeheer

Stadsbeheer

Afstemming Stadsontwikkeling Stadsbalie / -beheer Stadsbeheer Stadsbeheer

Politie GHOR (geen handhavende maar aan gemeente adviserende rol; gemeente mag optreden) Publieksbalie Stadsbalie Publieksbalie Stadstoezicht

Stadsbalie Stadsbeheer

Opmerking: voor de organisator geldt dat er één aanspreekpunt is. Dit moet nog gedeeltelijk nader uitgewerkt worden, waarbij aangesloten wordt bij de gemeentelijke structuur en de reeds ontwikkelde plannen. Denk aan het Integraal Handhavingsbeleid. In de praktijk is e.e.a. wel georganiseerd, maar nog niet geformaliseerd.

2.4. Overlegvormen Overlegvormen kunnen worden onderscheiden in interne overleggen en overleggen met extern betrokkenen. Interne overleggen: Voor de afstemming binnen de gemeente zijn de volgende overlegvormen ingericht: 1. ambtelijk afstemmingsoverleg grote evenementen 2. beleidsoverleg evenementen 3. operationeel evenementenoverleg 4. overleg met portefeuillehouders in de betreffende coördinatie overleggen.


6

1. Ambtelijk afstemmingsoverleg grote evenementen Doel: De grote evenementen en projecten (indien aan de orde) bespreken en het behandelen van uitvoeringsvraagstukken op managementniveau, waarin vertegenwoordigd diverse afdelingen uit de verschillende diensten. Dit overleg is een nadere uitbreiding van het voormalige coördinatieoverleg TT. Deelnemers: voorzitters van de TT productgroepen Verkeer en Vervoer, Crisismanagement en Kamperen Witten (deze drie productgroepen voor zover de TT op de agenda staat) en de Binnenstad, de districtschef van de politie, clusterhoofd advisering en handhaving van Brandweer en Stadstoezicht, de communicatieadviseur, de plv. districtschef van district Noord Regiopolitie Drenthe, de procesmanager vergunningen en handhaving Stadsbalie, het hoofd van de afdeling Beleid en Projecten, Justitie (agendalid), en de directeur TT Circuit in geval van evenementen op het circuit. Het overleg wordt voorgezeten door de directeur Stadsbeheer. Frequentie: Twee maandelijks 2. Beleidsoverleg evenementen Doel: Afstemmen van beleidsdoelen, evaluaties, bewaken evenwichtigheid evenementenaanbod, beoordelen voorstellen voor subsidieverlening. Deelnemers: evenementencoördinator (organisator), adviseurs dan wel beleidsmedewerkers cultuur, sport, economische zaken, stadsmarketing en toerisme en recreatie, communicatie. Agendaleden: procesmanager vergunningen en handhaving Stadsbalie en het clusterhoofd advisering en handhaving van Brandweer en Stadstoezicht (voor terugkoppeling van en naar vergunningverlening en handhaving). Frequentie: een maal per kwartaal 3. Operationeel evenementenoverleg Doel: Enkele maanden vooruitkijken in de evenementenkalender met oog op de gemeentelijke taken vergunningverlening, handhaving, ondersteuning en subsidieverlening. Hier komen alle aspecten rondom evenementen aan bod. Ontwikkelen van standaarden zoals checklists, draaiboeken en processchema’s. Dit is het centrale overleg waar alle aanstaande evenementen de revue passeren. Het overleg bestaat uit 2 delen: a. overleg betreffende de algemene aspecten, de kalender, evaluaties, etc. b. overleg betreffende specifieke vergunningaanvragen. Deelnemers: procesmanager vergunningen en handhaving (organisator), integraal medewerker vergunningverlening, toezichthouder fysieke brandveiligheid, politie, medewerker openbare orde en veiligheid en de evenementencoördinator. Agendaleden: GHOR, adviseur verkeer, communicatie, integraal toezichthouder Stadsbalie. Frequentie: maandelijks. Verantwoordelijkheden: Knelpunten uit het operationele overleg lopen via de manager Vergunningen en Handhaving (V&H). Hierbij ligt met name de aandacht ligt op de procesgang en het tijdpad. Tussen de manager V&H en de evenementencoördinator is frequent contact. Openstaande (beleids)vraagstukken uit het operationele evenementenoverleg worden teruggelegd in het ambtelijk afstemmingsoverleg grote evenementen (ad 1). Specifiek voor de TT (en eventueel andere grote evenementen) functioneren naast de hier genoemde overleggen nog de specialistische overleggroepen ‘verkeer & vervoer’, ‘kamperen Witten’, ‘crisismanagement’ en de ‘binnenstad’.


7

4. overleg met portefeuillehouders in de betreffende Coördinatie overleggen Informatie uit de overleggen wordt door de evenementencoördinator teruggekoppeld aan de portefeuillehouder Evenementen in het CO Sociaal Economische Zaken. De portefeuillehouder openbare orde (de burgemeester) wordt door de medewerker veiligheid in het CO Veiligheid op de hoogte gehouden. De portefeuillehouders van specifieke evenementen binnen hun vakgebied worden in hun respectievelijke CO’s op de hoogte gehouden. Doel: Informeren en adviseren portefeuillehouders, voorbespreken college- en raadsvoorstellen. Deelnemers: portefeuillehouders, ambtelijk management, medewerkers (afhankelijk van de agenda). Agendalid: Manager V&H Frequentie: afhankelijk van de agendapunten. Overleggen met externe betrokkenen Voor de afstemming en samenwerking op het gebied van evenementen is het hebben van draagvlak onmisbaar. Contact met externe partijen over visie, maar ook over de vraagstukken “welke evenementen zijn belangrijk voor Assen” en “op welke wijze kunnen wij elkaar versterken” is hierin van groot belang. In dit kader kunnen de volgende overlegvormen en contacten worden onderscheiden: 1. evenementenplatform Assen 2. bilateraal overleg locatiebeheerders 3. bilateraal overleg provincie 1.evenementen platform Assen Doel: relatiebeheer, agenda afstemming, kwaliteitsontwikkeling evenementenaanbod, meerjarenplanning, ondersteuning evenementen door MKB, klankbordrol naar gemeente. Deelnemers: evenementencoördinator (organisator), adviseur stadsmarketing, adviseur toerisme en recreatie, stichting Asser City Evenementen (ACE), Het Gilde van Bart (i.o.), de VVV Toerist Information Assen (TIP), evenementenorganisatoren, locatiebeheerders, vertegenwoordigers MKB Assen. De evenementcoördinator koppelt terug in de interne evenementenoverleggen. Agendalid: Manager V&H Frequentie: 2 keer per jaar 2. bilateraal overleg locatiebeheerders Doel: relatiebeheer, agenda uitwisseling en –afstemming. Met de beheerders van de grote locaties zoals TT Circuit, TT Hall en DeSmelt voeren wij elk halfjaar een bilateraal overleg om de evenementen te plannen en hun plannen te vernemen. Deelnemers: evenementencoördinator, locatiebeheerders (onder andere TT circuit, TTHall, DeSmelt, Partytown). Evenementencoördinator koppelt terug in de andere overleggen (ad 1 t/m 3). Agendalid: Manager V&H Frequentie: 2 keer per jaar. 3. bilateraal overleg provincie Doel: versterken relatie met provincie en regio op evenementengebied. Deelnemers: evenementencoördinator, festivalcoördinator provincie. Frequentie: 2 keer per jaar.


8

2.5. De evenementenkalender Alle evenementen in Assen worden opgenomen in de evenementenkalender. De evenementenkalender is een instrument met een interne en een extern functie. Intern: - sturingsmechanisme voor de evenementencoördinator en de vergunningverlener: afstemming en coördinatie; inzicht in beschikbare ruimtes; inzicht in evenementen per doelgroep; instrument voor de verschillende evenementen overleggen Extern: - geeft feitelijke informatie over wanneer welk evenement waar plaats vindt - promotionele waarde door publicatie op de website - geeft potentieel inzicht in de nog beschikbare evenementenruimtes en data voor het houden van evenementen Procesgang: evenementen worden aangemeld bij de publieksbalie en door de medewerker integrale vergunningverlening op de evenementenkalender geplaatst. Alleen die evenementen waarvan met zekerheid kan worden gezegd dat deze doorgang vinden worden geplaatst op de gemeentelijke websites www.assen.nl en www.ditisassen.nl. Opname op de kalender is geen garantie voor het verkrijgen van een vergunning. Indien op voorhand al twijfels over de haalbaarheid van een vergunning bestaan, vindt overleg plaats over de opname op de kalender met de evenementencoördinator. Evenementen die jaarlijks terugkeren, worden op voorhand opgenomen op de evenementenkalender. De evenementencoördinator is eindverantwoordelijk. In de berichten van de brink is een weekkalender opgenomen. De opzet van de huidige evenementenkalender wordt verder ontwikkeld zodat met één overzicht tegemoet wordt gekomen aan de verschillende gebruiken van de kalender. In dit proces zal eveneens gekeken worden of deze taak, optimaliseren evenementenkalender en publicatie websites en Berichten van de Brink behoort bij de Stadsbalie dan wel overgaat naar Stadsbeheer. In de bijlagen is een overzicht opgenomen van de jaarlijks in Assen terugkerende evenementen. Zij vormen de kern van het evenementenaanbod in de stad. 2.6. Communicatie en PR 2.6.1. Doel communicatie Een belangrijk onderdeel van een succesvol evenementenbeleid is communicatie. Immers alleen wanneer de doelgroepen op de hoogte zijn van een evenement kunnen zij een evenement bezoeken. Gezien het enorme aanbod aan evenementen wordt promotie en communicatie steeds belangrijker. De promotie van evenementen dient ook een ander doel: stadsmarketing. Assen wil zich lokaal en regionaal onderscheiden van andere steden in Drenthe. Daarvoor is de gemeente in 2007 het programma Identiteit & Imago gestart. De drie pijlers hiervan ‘Levendige winkelstad’, ‘TT stad Assen voor iedereen’ en ‘Complete woonstad’ zijn ook van toepassing op evenementen. Wat willen we bereiken met communicatie? • Bezoekers naar de stad trekken tijdens evenementen • Promotie van de stad Assen • Promotie van evenementen overall, voorbeeld daarvan is het ‘Dit is Assen’ boekje dat in één keer een groot aantal evenementen presenteert. Dit betekent dat de doelgroep meer aangeboden krijgt en wellicht in plaats van naar één evenement ook naar meerdere evenementen gaat • Afstemming en verbinding tussen promotie en stadsmarketing


9

Wat gaan we daarvoor doen? De afdeling Communicatie levert een bijdrage aan de communicatie rondom evenementen. Afhankelijk van de financiën zijn er verschillende mogelijkheden. Er zal steeds meer ingezet worden op communicatie over evenementen in het algemeen (overall communicatie). Dit met als doel het promoten van de evenementen én de stad. De overall communicatie kan in de stijl van “Dit is Assen!” Wat mag het kosten? De grootte en de uitstraling van het evenement bepalen in grote mate wat communicatie mag kosten. Het evenement en de kosten voor communicatie moeten met elkaar in evenwicht zijn. Richtlijnen voor evenementen vanuit de gemeente zijn: • Klein evenement, lokale uitstraling: < € 2500 • Middelgroot evenement, regionale uitstraling: € 2500 - € 15.000 • Groot evenement (TT, Vuelta), bovenregionaal: > € 15.000 Dit zijn alleen de kosten voor het realiseren van communicatiemiddelen. De uren voor de inzet van de afdeling communicatie zijn hier niet bij inbegrepen. Inzet afdeling Communicatie De grootte van het evenement bepaalt ook de inzet van communicatie. Een evenement met internationale uitstraling (bijvoorbeeld TT en Vuelta) vraagt een hele andere aanpak, met andere financiële middelen dan bijvoorbeeld een Literaire zomeravond. Daarom stelt de afdeling communicatie altijd in overleg met de evenementencoördinator dan wel met de projectleider een communicatieactieplan op. Eveneens vindt er afstemming plaats in het kader van de Stadsmarketing. In het plan wordt uiteengezet wat het doel is en welke middelen er ingezet worden tegen welke prijs. Het is van belang dat de afdeling communicatie vroegtijdig (al bij de eerste voorbereiding, de adviseur kan ook advies geven in aanloop naar het evenement, denk aan persberichten enz.) wordt in geschakeld, zodat zij een plan kunnen maken met bijbehorende offerte. 2.6.2. Overall communicatie Afhankelijk van de doelgroep en de uitstraling behorend bij een evenement kunnen verschillende middelen worden ingezet. Lokaal gericht, Assen en omstreken • Verspreiding Dit is Assen boekje • Specials in de Berichten van de Brink met het aanbod van evenementen • Advertenties in de huis-aan-huis bladen met promotie van de evenementen • Evenementenkalender Berichten van de Brink Regionaal, straal van 60 km rondom Assen • Advertenties in lokale kranten (van bijvoorbeeld het NDC of Boompers) • Driehoeksborden plaatsen, te regelen via Bizon Regionaal, straal van 120 km en meer rondom Assen • Zie mogelijkheden tot 60 kilometer • Extra mogelijkheid is busreclame, te regelen via CBS Outdoor. Toeristen • Verspreiding ‘Dit is Assen’ boekje onder toeristenbedrijven, horeca enz. in Drenthe • Advertenties in uitgaven als Lekker Weg in Drenthe, Drenthe Magazine, Drentse uitkrant • Kortingsbonnen


10

Algemeen • Evenementengids Dit is Assen! Deze gids wordt twee keer per jaar uitgebracht in maart/ april en in september bij de start van het nieuwe theaterseizoen. • Websites www.assen.nl en www.ditisassen.nl • Daarnaast samenwerken met MKB Assen, TT Circuit en Toeristisch Platform en Marketing Drenthe. • Kijken naar mogelijkheden voor hospitality bij grote evenementen • Uiteraard zijn er altijd ‘ludieke’ acties mogelijk. Neem bijvoorbeeld de insecten die in aanloop naar de openluchtvoorstelling ‘Erik of het Klein Insectenboek’ de stad in zijn getrokken. 2.6.3. Communicatie per evenement Advies voor evenementen die vooral lokaal gericht zijn, inwoners Assen e.o. Organisaties die een evenement organiseren kunnen een beroep doen op een aantal (gratis) gemeentelijke communicatiemiddelen. Gratis: • Berichten van de Brink – gemeentelijke huis aan huis pagina. Informatie aanleveren voor dinsdag 17.00 uur, betekent een week later geplaatst op de woensdag • Website www.assen.nl - wie een vergunning voor een evenement aanvraagt komt automatisch op de website van de gemeente Assen • Website www.ditisassen.nl - deze website is de website van het stadsmarketing programma en van het TIP /VVV. Organisaties kunnen zelf het evenement hier aan melden. In de verdere samenwerking met de VVV wordt onderzocht in hoeverre de evenementen één op één op beide agenda’s gecommuniceerd worden. • Persbericht: de gemeente maar ook organisaties kunnen altijd een persbericht sturen naar de lokale en regionale pers. Voor plaatsing worden geen kosten berekend. • Posters kunnen op de daarvoor bestemde borden gratis opgehangen worden Tegen kosten (< € 1500) • Digitale agendaborden, plaatsing van het evenement op de agendaborden kost nu € 150,- en kan geregeld worden via www.kameleon.net (gaat dit najaar nog over naar het TIP/VVV) • Flyeren: iedere organisator kan voor hun promotie gebruik maken van flyers. Wanneer er geflyerd wordt, moet daarvoor een vergunning aangevraagd worden waaraan leges zijn verbonden. (In het kader van de deregulering wordt dit een meldingsplicht). • 2-sign borden. In Assen hangen op diverse plekken langs met name de rondweg 2-sign borden (de vervangers van de driehoeksborden). Een aanvraag hiervoor kan ingediend worden bij VanPuffelen via www.buitenreclame.nl. Kosten: vergunning en ophangen bedragen op dit moment € 735, laten printen van de posters op A0 formaat € 750, totale kosten € 1500. Advies en mogelijkheden voor evenementen met regionale (landelijke) uitstraling • Billboards: reclame maken via billboards is een grote investering. Voor prijzen en mogelijkheden kan contact opgenomen worden met CBS Outdoor. Gebruik van het logo van de gemeente Assen door individuele organisaties Het is een evenementenorganisatie niet toegestaan zonder akkoord van de afdeling Communicatie het logo van de gemeente Assen te gebruiken. We onderscheiden een aantal vormen in gebruik van het logo: • Gemeente geeft een organisatie de opdracht om een evenement te organiseren en de gemeente betaalt het evenement. In dat geval worden alle communicatie-uitingen in overleg met de afdeling communicatie en in huisstijl van de gemeente Assen verzorgd. • De gemeente is onderdeel van een groter geheel en organiseert samen met andere partijen een evenement. In dat geval wordt het logo van de gemeente Assen aangeboden voor gebruik. De gemeentelijke huisstijl hoeft niet te worden toegepast.


11

•

Een organisatie organiseert, al dan niet met subsidie van de gemeente een evenement. In het kader van de uitstraling in de PR zal het logo van de gemeente Assen beschikbaar worden gesteld met het verzoek de volgende tekst toe te passen: “Ook dit evenement draagt bij aan de levendigheid van de stad Assen” of van vergelijkbare strekking.

2.7. Monitoring In de beleidsnota en de gemeentelijke programmabegroting hebben we doelstellingen voor het evenementenbeleid geformuleerd. Om te bepalen of die gehaald worden, is het nodig om te monitoren. Afgelopen jaren hebben we (een vorm van) monitoring uitgevoerd bij de evenementen: • Art Explosion (enquête onder bezoekers) • Axis festival (enquête onder bezoekers) • Go China 2008 (onderzoek naar spin off) • TT festival 2007 en 2008 (wijze van organisatie) • TT festival 2009 (enquête onder bezoekers) • La Vuelta 2009 (onderzoek naar spin off) Dergelijke onderzoeken zijn doorgaans arbeidsintensief en kostbaar. Daarom loont het ook de moeite zoveel mogelijk gebruik te maken van gegevens die al verzameld worden. Daarbij denken we aan de tweejaarlijkse leefbaarheidsmonitor, het tweejaarlijkse distributie planologische onderzoek, het imago en identiteitsonderzoek, bezoekersaantallen, gegevens over aantal overnachtingen, bezetting parkeergarages, etc. Maar ook het aantal klachten en de omvang van de gemeentelijke personele inzet willen we volgen. Om hieraan praktisch uitvoering te geven zal er een monitoringssysteem opgezet worden. 2.8. Kosten Evenementenorganisatoren moeten rekening houden met verschillende kosten die de gemeente in rekening brengt. Dit betreft ten eerste de kosten voor het behandelen van de aanvraag (leges) voor een evenementenvergunning (uitgezonderd de non-profitorganisatoren¹) en gebruiksvergunning brandweer. Voor het in gebruik geven van de openbare ruimte kan de gemeente precario heffen. Tenslotte moet rekening gehouden worden met kosten voor de tijdelijke inrichting van de openbare ruimte. Leges Tot nu toe is voor alle evenementen – of deze nu groot of klein zijn – hetzelfde legestarief gehanteerd. In de huidige conceptstukken over deregulering wordt onderscheidt gemaakt in meldingsplicht, lichte vergunningen en reguliere vergunningen. Voor meldingen geldt geen legesheffing. Het actuele legestarief is te vinden op www.assen.nl. Precario Voor het in gebruik geven van openbare ruimte kan de gemeente precario heffen. Echter, om de drempel voor het organiseren van evenementen laag te houden, ziet de gemeente Assen af van precario heffing in geval van evenementen, uitgezonderd circussen en stuntshows. Dat geldt ook voor standplaatsen die vergund worden in een parapluvergunning voor een evenement.

¹ De raad heeft op 9 april 2009 besloten om met ingang van 1 mei 2009 non-profitorganisaties vrijstelling te verlenen van leges voor vergunningen op grond van de APV. Onder non-profitorganisaties worden verstaan serviceclubs, politieke partijen, verenigingen en maatschappelijke instellingen, die een liefdadig, sociaal-cultureel of maatschappelijk doel nastreven en die overwegend met vrijwilligers activiteiten organiseren overeenkomstig die doelstelling. Komende tijd zullen de effecten van dit besluit gevolgd worden (Publieksbalie).


12

Betaald parkeren Een bijzondere positie nemen de betaalde parkeerplaatsen in. Indien hierop evenementen worden georganiseerd, dan loopt de gemeente parkeerinkomsten mis. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen wordt door de vergunningverlener in overleg met de organisator getracht zo weinig mogelijk betaalde parkeerplaatsen in gebruik te nemen. Indien dit toch noodzakelijk is, dan staat de gemeente hier in beginsel coulant tegenover. In bijzondere gevallen behoudt de gemeente zich het recht voor om de gederfde inkomsten bij de organisator in rekening te brengen

Tijdelijke inrichting openbare ruimte In hoofdstuk 5 wordt beschreven dat de gemeente altijd ingeschakeld moet worden bij tijdelijke inrichting van de openbare ruimte (denk aan wegafsluitingen, verwijderen straatmeubilair, plaatsen hekwerken en afvalcontainers, aansluiten toiletunits op het riool en aansluiten op stroom en water). De kosten die de gemeente voor deze werkzaamheden maakt, worden in rekening gebracht bij de organisatoren. Dat geldt ook voor de kosten van verbruik van stroom en voor de reiniging van de locatie na afloop van het evenement. Afgelopen jaren heeft de gemeente in veel gevallen bovengenoemde kosten voor haar rekening genomen. Hierin willen we niet van de ene op de andere dag verandering brengen. Gedurende de komende twee jaren zal geleidelijk aan de kosten van facilitaire ondersteuning bij de organisatoren in rekening gebracht gaan worden. (zie hoofdstuk 5). 2.9. Risico’s Evenementorganisatoren zijn zelf verantwoordelijk zich te verzekeren tegen risico’s. De gemeente Assen biedt vanaf 2009 organisaties van/met vrijwilligers de mogelijkheid zich gratis te verzekeren voor wettelijke aansprakelijkheid en ongevallen (Nota vrijwilligerswerkbeleid 2009-2012, p. 15). Een verzoek hiertoe maakt onderdeel uit van de vergunningaanvraag.


13

3. Vergunningverlening en handhaving 3.1. Inleiding Evenementen zijn belangrijk voor het vergroten van de levendigheid en de promotie van de stad. Maar evenementen kunnen ook overlast voor bewoners en veiligheidsrisico’s voor deelnemers opleveren. Om deze aspecten te reguleren mogen evenementen alleen plaatsvinden indien de organisator een vergunning van B&W gekregen heeft. De vergunning heeft als voornaamste beleidsdoelen: • Het vastleggen van afspraken tussen de verschillende betrokken partijen (in- en extern) • Het voorkomen van ongevallen • Het voorkomen van geluidsoverlast • Het voorkomen van verstoring van de openbare orde en veiligheid • Het voorkomen van belemmeringen voor het verkeer middels het reguleren van de verkeersstromen • Het voorkomen van parkeeroverlast door vooraf de parkeerstromen te regelen • Het verkrijgen van inzicht in welke evenementen er op welke tijdstippen en op welke plaatsen worden gehouden om ongewenste concentraties te voorkomen • Het tijdig informeren van burgers over evenementen. Tot nu toe kennen we in Assen slechts één soort vergunning, ongeacht of het evenement een straatfeest of een danceparty is. Zoals eerder benoemd wordt in lijn met de aanbeveling van SIRA consulting (dereguleringsonderzoek in opdracht van het Samenwerkingsverband regio Groningen – Assen, raadsbehandeling 3 juni 2009) de APV aangepast en wordt er een onderscheid gemaakt in meldingsen vergunningdplichtige evenementen. De gemeente Assen hanteert in haar dienstverlening 3 concepten: 1. Zelfbediening 2. Klaar terwijl u wacht 3. Op afspraak Alle vergunningverlening wordt vanuit dit principe geoptimaliseerd. Daar waar mogelijk kiezen we voor concept 1 of 2. Wat evenementen betreft zal dat mogelijk zijn voor de toekomstige meldingen, maar niet voor de vergunningen; daar geldt dienstverleningsconcept 3. De rol van de integrale vergunningverlener is in alle gevallen pro-actief. Daar waar nodig wordt ondersteuning geleverd bij het doen van een aanvraag om vergunning en zal actief ook vanuit de gemeente de organisator benaderd worden. Zowel uit voorzorg, maar ook in die situaties waar het te lang duurt voor een vergunning dan wel aanvullende stukken aangeleverd worden. Monitoring van de klantvriendelijkheid rondom de processen vergunningverlening en handhaving is onderdeel van de uitvoering. Voor het reguleren van de geluidsoverlast stellen we algemene normen die gelden voor zowel meldingsplichtige als vergunningplichtige evenementen. De normen betreffen maximale geluidsniveaus en eindtijden van de evenementen. Voor extra bescherming van aanwonenden van terreinen die veel voor evenementen gebruikt worden, stellen we maxima aan het aantal evenementen dat op deze locaties per jaar in de avonduren plaats mag vinden.

3.2. Processen in het kader van de vergunningverlening Nadere uitwerking over het begrip meldingsplichtige en vergunningplichtige evenementen wordt in deze nota buiten beschouwing gelaten. Dit gelet op de ontwikkelingen in het kader van de procesgang rondom de deregulering als hiervoor benoemd. Besluitvorming hierover vindt naar verwachting nog dit jaar plaats. Na vaststelling zal deze procesgang onderdeel zijn van deze uitvoeringsnota.


14

De Algemene Plaatselijke Verordening zal hierop ook worden aangepast. Het mandaatbesluit wordt aangepast zodat alle vergunningen door de publieksbalie verstrekt kunnen worden. Bijgevoegd een procesbeschrijving van een aanvraag om een evenementenvergunning. Klantgericht werken, waaronder een actieve en begeleidende houding richting de evenementenorganisatoren, is een belangrijk aandachtspunt in het kader van de vergunningverlening. 3.3. Evenementen binnen inrichtingen Voor evenementen die in een sportkantine, dorpshuis of horecagelegenheid georganiseerd worden, hoeft in principe geen vergunning te worden aangevraagd, mits de activiteit onder de reguliere bedrijfsexploitatie valt. Deze gebouwen vallen onder het Besluit horeca-, sport- en recreatieinrichtingen milieubeheer. Het brandveilige gebruik van deze gebouwen is geregeld in de Bouwverordening. Er moet voldaan worden aan de eisen van deze regelingen. Daarnaast zijn er bedrijven die specifiek ingericht zijn voor het houden van bepaalde evenementen. Belangrijke kader is de gebruiksvergunning cq. -melding voor deze inrichtingen. Zie DeSmelt. De reguliere exploitatie wordt onder andere beschreven in het bestemmingsplan, de milieuvergunning en de exploitatievergunning. Als een evenement niet tot de reguliere exploitatie behoort, is een evenementvergunning verplicht. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een theatervoorstelling in een sporthal of een houseparty in een landbouwschuur. Nb. Binnen de gemeente kennen wij een aantal bijzondere inrichtingen waaronder de Gouverneurstuin. Hiervoor gelden specifieke regels in het kader van (muziek)evenementen, geregeld in de Amvb ‘besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer’, ook wel genoemd ‘Activiteitenbesluit’. 3.4. Geluidsnormen Evenementen kunnen gepaard gaan met harde muziek of omroepinstallaties. Om de hinder voor omwonenden te beperken, met name in de nachtelijke uren, is de hoeveelheid geluid aan een maximum gebonden. We hanteren de volgende normen. • •

De geluidssterkte LA(eq) mag ter hoogte van de dichtst bijzijnde woning maximaal 80 dB(A) bedragen. Indien geen woningen binnen 100 m van de geluidsbron aanwezig zijn, dan geldt de norm op 100 m van de geluidsbron (denk aan Baggelhuizerplas). Bij een kermis mag het bronniveau LA(max) van iedere geluidsbox behorende bij een geluidsinstallatie niet meer bedragen dan 85 dB(A).

De organisator is zelf verantwoordelijk voor de naleving van de geluidsnormen. In de vergunning kunnen voorwaarden opgenomen worden die voorschrijven dat de organisator met metingen moet aantonen dat aan de normen voldaan wordt. De gemeente controleert steekproefsgewijs met metingen of de organisator zich aan de afspraken houdt. Bij dB(A) metingen wordt het gehele geluidsspectrum gecorrigeerd naar menselijk gehoor. De tendens is dat het geluidsniveau met name in de lage frequenties steeds groter wordt. Er zijn gemeenten die naast een dB(A) norm ook een dB(C) norm voor lage frequenties hanteren. De geluidsdeskundigen van de Publieksbalie zullen onderzoeken of dit ook in Assen wenselijk is. Het overleg met de organisator voor de vergunningverlening is erg belangrijk om goede afspraken over het geluid te maken. Daarom moet de toezichthouder geluid hier in geval van evenementen met veel geluid altijd voor uitgenodigd worden. In goed overleg kunnen dikwijls goede afspraken gemaakt worden over het inregelen en begrenzen van de apparatuur, gebruik van apparatuur die het geluid richt (zodat zo min mogelijk belasting van gevels van woningen plaatsvindt) en over de wijze waarop de toezichthouder in geval van klachten of overtredingen in contact kan treden met de organisator cq diens geluidstechnicus. Indien de organisator weigert het geluidsniveau tijdens het evenement aan te


15

passen aan de normen kan de gemeente bestuursrechtelijk optreden. Ook kan de gemeente besluiten een volgende keer geen vergunning meer aan de organisator te verstrekken. 3.5. Eindtijden Evenementen mogen maximaal duren tot: • 01.00 uur op vrijdag en zaterdag; • 21.30 uur op zondag t/m donderdag, met mogelijkheid tot uitzondering tot 01.00 uur. De eindtijden betreffen het tijdstip tot waarop muziek ten gehore gebracht mag worden. Na beëindiging van de muziek mag nog 1 uur doorgegaan worden met schenken van drank zodat het evenement geleidelijk afloopt en niet alle bezoekers in één keer vertrekken. Op zondagen zijn wij zeer terughoudend met het geven van toestemming voor activiteiten na 21.30 uur. Alleen goed gemotiveerde aanvragen van specifieke situaties komen in aanmerking, zoals het vieren van ‘Koninginnenach’ wanneer Koninginnedag op een maandag valt. Het TT festival neemt een bijzondere plaats in. Het kent inmiddels een lange traditie en is het enige jaarlijks terugkerende evenement in Assen met landelijke bekendheid. Centraal in het festival staat de ‘Nacht van Assen’. Omdat dit feest zich niet verhoudt met de regelgeving voor eindtijden is aan het driedaags TT festival een uitzonderingspositie verleend. Deze uitzondering geldt voor de woensdagdonderdag- en vrijdagavond en de nacht van vrijdag op zaterdag. In het Evenementenbeleid en – beheerplan 2003 is deze uitzondering vastgelegd. Met deze nieuwe nota continueren we die lijn. 3.6. Maximaal aantal evenementen per locatie De eisen in de vergunning, de geluidsnormen en de eindtijden waarborgen in het algemeen een acceptabele mate van overlast van evenementen voor omwonenden. Toch kan bij omwonenden van evenementterreinen nog overlast ontstaan als gevolg van de grote hoeveelheid evenementen die hier plaats kunnen vinden. Daarom maximeren we het aantal evenementen in de avonduren (na 19.00 uur) op deze terreinen. Het betreft het centrum (o.a. Koopmansplein, Brinkstraat en Markt), het Veemarktterrein en de Baggelhuizerplas. Bij de toewijzing hanteren we het principe ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt’. Meerdaagse evenementen tellen in onderstaande tabel als één evenement. Locatie

Maximaal aantal evenementen per jaar in de avonduren

Centrum*

12#

Veemarktterrein Baggelhuizerplas

6# 4

* #

Begrensd door Het Kanaal, Industrieweg, Overcingellaan, Stationsstraat, Oostersingel, Zuidersingel, Collandslaan en Weiersstraat; exclusief TT festival en TT kermis.

3.7. Evenementen op zondag In de zondagswet is onder andere geregeld: • Het is verboden op zondag zonder strikte noodzaak gerucht te verwekken, dat op een afstand van meer dan 200 meter van het punt van verwekking hoorbaar is (art. 3 lid 1). • Het is verboden op zondag voor 13.00 uur openbare vermakelijkheden te houden, daartoe gelegenheid te geven of daaraan deel te nemen (art. 4 lid 1). De burgemeester is bevoegd ontheffing te verlenen van het verbod in art. 3 lid 1 voorzover het activiteiten na 13.00 uur betreft.


16

Evenementen op zondag kunnen tot de verbodscategorie behoren, in welk geval de organisator ontheffing bij de gemeente aan moet vragen. Deze ontheffing wordt verleend, mits het evenement aan het toetsingskader voor de evenementvergunning voldoet. Deze zomer is, mede gelet op het feit dat er ineens een tweetal aanvragen om een vergunning voor een muziekevenement in de buitenlucht binnen kwamen (waarvan één organisator zich weer heeft teruggetrokken), er een evaluatierapport geluid opgesteld. Dit rapport zal betrokken worden in het ontwikkelen van beleid voor evenementen op zondag. 3.8. Handhaving Bij de handhaving van evenementen zijn diverse afdelingen en functionarissen betrokken zoals vermeld in het overzicht onder paragraaf 2.3. De afdeling Stadstoezicht, onderdeel van Brandweer en Stadstoezicht, bestaat uit de voormalige stadswachten, milieu-inspecteurs en parkeercontroleurs. Hun kerntaken zijn parkeren en APV (zoals afval, wildplassen, wildplakken, drinken in het openbaar, illegale standplaatsen, etc.). Ook evenementen behoren hiertoe. Dit is een relatief nieuwe taak voor de afdeling en de medewerkers die nog verder ontwikkeld moet worden. Tot op heden pakt de functionaris van de brandweer ook een aantal niet brandgevaar gerelateerde aspecten mee. Tijdens een evenement moeten de toezichthouders sowieso letten op overtredingen op de gebieden van hun kerntaken, aangevuld met bijkomende aandachtspunten uit de evenementvergunning. De afdeling telt 10 personen en kan met 2 man tegelijk op straat zijn. Het huidige gemeentelijke handhavingsbeleid wordt in 2009 heroverwogen en verwoord in een kadernota Handhaving. Parallel of in het verlengde hiervan wordt het uitvoeringsprogramma 2010 opgesteld. Zoals uit dit overzicht opgemaakt (zie ook paragraaf 2.3 taken en rollen), zijn meerdere personen vanuit verschillende afdelingen, verantwoordelijk voor de handhaving Ook voor het toezicht op evenementen betekent dit een verdere uitwerking van een integrale aanpak tussen de afdelingen 'Brandweer en toezicht' en 'Publieksbalie' gebaseerd op risicoanalyses. Uitgangspunt hierbij is één aanspreekpunt voor de organisator. In de praktijk grotendeels wel geregeld, maar niet geformaliseerd. 3.9. Klachten Burgers kunnen met klachten over evenementen (bijvoorbeeld geluidsoverlast, parkeeroverlast) terecht bij de gemeente (tel. 0592-366911, mail [email protected].), het Centraal Meldpunt Milieuklachten van de provincie (tel. 0592-365303, www.provincie.drenthe.nl) of bij de politie. De gemeente is niet 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar. Nader uitgewerkt zal worden of dit wel nodig is en zo ja in welke gevallen. Hierbij kan wellicht gedacht aan de inzet van het Meldpunt, wel 24 uur per dag bereikbaar. Een actiepunt is het formaliseren van dit loket en de daarbij behorende inzet.


17

4. Subsidiering

4.1. Beleidsregels Levendig Assen De basis voor subsidieverstrekking is de Algemene Wet Bestuursrecht en de ‘Subsidieverordening gemeente Assen’, vastgesteld 11 januari 2007. Voor de diverse beleidsterreinen worden de criteria voor verlening in beleidsregels vastgelegd. Voor evenementen kennen we de ‘Beleidsregels culturele, sportieve en overige evenementen’, vastgesteld 20 februari 2007 (als ‘Beleidsregels Levendig Assen 2007-2010’). Naar verwachting vervalt per 1 januari 2010 de ‘Beleidsregels subsidieverstrekking Promotiefonds Assen’, vastgesteld 17 juni 1999”. Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuwe subsidieverordening waarin ook zaken geregeld worden die nu nog in beleidsregels opgenomen zijn. Deze zal echter niet eerder dan in 2010 vast worden gesteld. In de nota Evenementenbeleid Assen 2009 – 2012 hebben we besloten dat evenementen gesubsidieerd worden die: • tenminste een regionale uitstraling hebben, of • meer dan 5000 bezoekers trekken, of • de potentie hebben om daarnaar uit te groeien. Het criterium regionale uitstraling vullen we in met tenminste 10% bezoekers van buiten de gemeente Assen. Een belangrijke rol bij de verdeling van (subsidie)middelen wordt gespeeld door ‘Levendig Assen’. In dit jaarlijks door het college vastgestelde programma van evenementen in Assen worden de budgetten verdeeld over de evenementen. Alleen de evenementen die opgenomen worden in Levendig Assen komen voor subsidie in aanmerking. Uit Levendig Assen worden evenementen gefinancierd die behoren tot de beleidsterreinen cultuur, sport en stadsmarketing (incl. de traditionele volksfeesten). Overigens vermelden we in Levendig Assen ook evenementen die vanuit andere bronnen gefinancierd worden (bijvoorbeeld TT festival, sportevenementen), zodat Levendig Assen een compleet overzicht biedt van wat er in Assen aan evenementen georganiseerd wordt. Het jaarlijkse multiculturele festival en jongerenfestival (minderhedenbeleid respectievelijk jeugdbeleid) worden opgenomen in Levendig Assen en onder de werkingssfeer van de nieuwe beleidsregels gebracht. Dit om te voorkomen dat voor deze twee festivals afzonderlijke beleidsregels geschreven moeten worden. De afdeling Beleid en Projecten stelt elk najaar het programma Levendig Assen op voor het daarop volgende jaar. Na bespreking in het beleidsoverleg evenementen (zie paragraaf 2.4) wordt het besproken en vastgesteld door het college van B&W dan wel de raad in het geval van ‘nieuw’ geld. Vervolgens kunnen evenementenorganisatoren conform de subsidieverordening hun aanvragen indienen. Daarbij dienen met ingang van 2011 wel 2 termijnen in acht genomen te worden. Subsidie voor evenementen in het eerste halfjaar dient aangevraagd te worden vóór 1 december. Subsidie voor evenementen in het tweede halfjaar dient aangevraagd te worden vóór 1 juni. Middels dit programma is het eveneens mogelijk te sturen op de evenementenkalender. In Levendig Assen wordt altijd een deel van het budget niet bestemd om daarmee aan nieuwe initiatieven gedurende het jaar tegemoet te kunnen komen. Voor deze evenementen geldt het apart gehouden bedrag als het subsidieplafond. De bevoegdheid tot het toekennen van subsidie is door het college gemandateerd aan de ambtelijke organisatie. De subsidiebeschikkingen worden nu nog door de afdeling Beleid en Projecten gemaakt. Wanneer de hier beschreven werkwijze eenmaal goed werkt, kan de subsidieverstrekking, op advies van Stadsbeheer, die eindverantwoordelijk blijft in de subsidieverdeling, door de Publieksbalie overgenomen kan worden. Hierbij hebben we de ambitie om de subsidie aanvraag te combineren met


18

een pro forma vergunningaanvraag. Punt van aandacht daarbij is het onderkennen van de servicefunctie van de gemeente en het strikte toezicht op de deadlines (zie hierboven). De uitbetaling van subsidies verliep tot deze zomer niet altijd goed. Het komt voor dat de gemeente te laat is met het uitbetalen van het voorschot. Dit leidt tot terugkerende frustraties bij organisaties. Ook gebeurt het dat de organisatie geen of niet tijdig een verslag van het evenement inlevert, waardoor de vaststellingsbeschikking niet genomen kan worden. Door onderbrenging van het subsidiebeschikkings- en uitbetalingsproces bij een afdeling die gespecialiseerd is in publieksdienstverlening en die beschikt over termijnbewakingssystemen, verwachten we deze processen beter uit te kunnen voeren. Inmiddels is er een digitaal volgsysteem ontwikkeld bewaakt door één vaste medewerker. Het overzicht staat tweewekelijks geagendeerd in het werkoverleg, wat maakt dat alle betrokkenen zich mede verantwoordelijk voelen. Zoals hiervoor aangegeven (hoofdstuk 2.4.), zal de subsidie ook vast onderdeel worden van de agenda van het operationeel evenementenoverleg. Ook dit kader kan gezien als een extra toezicht op de procesgang van de subsidieverlening. 4.2. Budgetten In de nota Evenementenbeleid Assen 2009 – 2012 hebben we besloten tot het samenvoegen van de drie afzonderlijke subsidie- en activiteitenbudgetten. In de praktijk programmeerden we deze budgetten al gezamenlijk onder de noemer ‘Levendig Assen’ maar in de begroting waren de drie deelbudgetten nog afzonderlijk opgenomen. Het betreft de oude budgetten ‘Promotiefonds ter bevordering van evenementen met een bovenlokale uitstraling’ (€ 14.000), ‘subsidies evenementen algemeen’ (168.000) en ‘levendig Assen’ (188.000). In de begroting 2009 – 2012 zijn ze samen opgenomen onder de noemer ‘activiteitenbudget’. In de meerjarenbegroting 2009 – 2012 is de ontwikkeling van het activiteiten- en subsidiebudget als volgt: Bedragen in € activiteitenbudget

2009 370.000

2010 370.000

2011 118.000

2012 118.000

De daling met € 252.000 van 2010 naar 2011 komt door het wegvallen van de budgetten: • Extra subsidie evenementen: € 50.000 (beschikbaar in 2009 en 2010) • Levendig Assen: € 188.000 van in totaal € 250.000* (beschikbaar in 2007, 2008, 2009 en 2010) • Promotiefonds: € 14.000 (bezuiniging in het kader van de ‘aanvullende maatregelen’) * Het budget Levendig Assen kent ook posten voor personeel en communicatie; het activiteiten en subsidiedeel is € 188.000 groot.

Door deze forse budgetafname zal het evenementenaanbod in Assen ernstig verschralen doordat veel organisatoren hun begroting zonder subsidie niet sluitend kunnen maken. Dit knelpunt is reeds aangedragen bij de volgende bestuursprogramma 2010-2013. Bepaalde evenementen krijgen reeds lange tijd subsidie. Eventuele afbouw of stopzetting van subsidie doordat het budget niet meer toereikend is, moet tijdig aangekondigd worden. In de subsidiebeschikkingen 2de helft 2009 en 2010 wijzen wij op de mogelijkheid van het verdwijnen van de subsidie. Ook wordt gekeken of er nog op andere wijze gecommuniceerd moet worden. Het activiteitenbudget wordt zowel gebruikt voor subsidie aan evenementorganisatoren conform de subsidieverordening van de gemeente Assen, als voor inkoop van eigen evenementen volgens het inkoopbeleid van de gemeente Assen. Voorbeelden van dat laatste zijn bijvoorbeeld de jaarlijkse ijsbaan op het Koopmansplein, Bartjes Verjaardag en het Oud- en Nieuwfeest. In 2009 is de verdeling van het budget globaal 1/3 inkoop van evenementen en 2/3 subsidie aan evenementen. Het jaarlijkse TT festival wordt gefinancierd uit een afzonderlijk budget.


19

5. Facilitaire ondersteuning Evenementen vinden dikwijls plaats in de openbare ruimte. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van die openbare ruimte. Evenementenorganisatoren zijn van harte welkom, maar dienen wel zorgvuldig met de openbare ruimte en de gemeentelijke eigendommen om te gaan. Om ondeskundig gebruik en schade zoveel mogelijk te voorkomen, moet de gemeente altijd ingeschakeld worden bij de tijdelijke inrichting van de openbare ruimte. Het gaat hierbij om wegafsluitingen, omleidingsroutes en bebording, verwijderen straatmeubilair, plaatsen afvalcontainers en tijdelijke verlichting, aansluiten toiletunits op het riool en aansluiten op stroom en water. Indien het evenement het tijdelijk afzetten van de openbare weg vereist, dient dit in de vergunningaanvraag duidelijk te zijn. In overleg met de gemeente kan dan bezien worden wat de mogelijkheden zijn. Alleen de gemeente is bevoegd tot het plaatsen van verkeersafzettingen en bebording voor omleidingsroutes. Afzettingen en omleidingsroutes moeten ook altijd gemeld worden aan de hulpverleningsdiensten. De gemeente stelt hekwerken ter beschikking aan niet commerciële organisatoren en plaatst deze ook. Commerciële evenementorganisatoren moeten zelf voor hekwerken zorgen. Het is nodig een eenduidige definitie van ‘niet commercieel evenement’ op te stellen. De organisator moet een KLIC melding doen indien hij van plan is in de grond te ‘graven’ (denk aan verankering podia en tenten). Dit om beschadiging aan kabels en leidingen te voorkomen. De organisator moet het gebruikte terrein schoon opleveren. De gemeente kan afvalcontainers leveren waarin de organisator het verzamelde vuil kan deponeren. Het is ook mogelijk het vegen door de gemeente te laten verrichten. De gemeente controleert bij oplevering van het terrein of er voldoende gereinigd is. Afgelopen jaren heeft de gemeente in veel gevallen bovengenoemde kosten voor haar rekening genomen. Naar de toekomst toe zal dit veranderen en worden de kosten van de inzet van manuren en andere facilitaire zaken in het kader van de uitvoering van het evenement (exclusief toezicht ed.) in rekening gebracht bij de organisator van het evenement. Dit betreft o.a. de kosten van verbruik van stroom en voor de reiniging van de locatie na afloop van het evenement. Voor het gebruik van materieel zoals hekwerken wordt geen vergoeding gevraagd. Onderzocht wordt in hoeverre er afspraken gemaakt kunnen worden met vrijwilligers (samenwerking vrijwilligersbeleid), dan wel via het programma “Werken voor de stad”. Dit om de kosten voor personele inzet zo laag mogelijk te houden. Uiteraard willen we niet van de ene op de andere dag hierin verandering brengen. Daarom zullen we gedurende twee jaar geleidelijk aan de kosten bij de organisatoren in rekening gaan brengen. De te verrichten werkzaamheden worden vooraf door de gemeente met de organisator besproken. De Publieksbalie verwijst de organisator tijdens de bespreking van de vergunningaanvraag naar de afdeling Uitvoering voor het regelen van de genoemde werkzaamheden. De kosten worden gefactureerd door de Publieksbalie bij het verstrekken van de evenementvergunning.


20

6. Actieprogramma Zowel in de beleidsnota als in deze uitvoeringsnota zijn acties benoemd. Voor de overzichtelijkheid hebben we deze gegroepeerd in één actieprogramma. De acties uit de respectievelijke nota’s zijn opgenomen in de bijlagen. nr. Actie Evenementenaanbod 1 In plaats van jaarlijks wisselende thema’s kiezen we voor versterking van jaarlijks terugkerende evenementen. 2 Indien actuele ontwikkelingen kansen bieden voor het organiseren van evenementen, dan zullen wij van geval tot geval besluiten er wel of niet op in te spelen, zoals we dat ook in de achterliggende jaren hebben gedaan. 3 We versterken de relatie tussen circuit en binnenstad door op motorsport aanvullende evenementen in de binnenstad te programmeren. 4 We treden met de grote evenementorganisatoren/ locatiebeheerders in overleg over hun aanbod. 5 We leggen accent op evenementen met lokale en regionale uitstraling.

Bron 1)

uitvoeren door

Planning

bn 4.2

Beleid en Projecten

Vanaf 2011

bn 4.2

Beleid en Projecten

Continu

bn 4.4

Beleid en Projecten

Vanaf 2010

bn 5.3

Beleid en Projecten

bn 6.1

Beleid en Projecten

bn 4.5

Bestuur en ambtelijke organisatie Beleid en Projecten

Start najaar 2009 Start in 2009 Continu

6

We laten zien dat we trots zijn op ons huidige evenementenaanbod.

7 8

We stoppen met zelf organiseren van evenementen en gaan regisseren op bn 5.1 het aanbod. We zetten het ‘Evenementen Platform Assen’ op. bn 5.3

9

We starten met periodiek bilateraal overleg met locatiebeheerders.

bn 5.3

Beleid en Projecten

10

We intensiveren het contact met de provincie Drenthe.

bn 5.3

Beleid en Projecten

Organisatie 11 We onderzoeken of actualisering Circusbeleid nodig is 12 We onderzoeken de mogelijkheden voor een evenementenbureau in combinatie met stadsmarketing.

un 2.2 bn 5.1

13

un 2.1

Beleid en Projecten Beleid en Projecten & Strategische Oriëntatie Beleid en Projecten

bn 5.2

Publieksbalie

Gereed najaar 2009

un 3.3

Publieksbalie

bn 5.2

Beleid en Projecten

un 2.3.

Publieksbalie

Gereed najaar 2009 Gereed per 1-1-2010 Voorjaar 2010

bn 5.2

Beleid en Projecten

14

15 16 17

18

Uitwerken hoe we evenementorganisatoren kunnen ondersteunen indien de eisen vanuit regelgeving hun mogelijkheden overstijgen De verlening van evenementvergunningen verloopt met de vaststelling van deze nota volledig door de Publieksbalie, de formatieve gevolgen worden in beeld gebracht. Aanpassen van het mandaatbesluit zodat alle vergunningen (ook die voor grote evenementen) door de publieksbalie verstrekt kunnen worden We versterken de capaciteit van de evenementencoördinatie door afstoten van taken én verbeteren van de ondersteuning. Nader uitwerken van de organisatiestructuur waarbij organisatoren vanuit de verschillende disciplines met één aanspreekpunt te maken hebben (o.a. vergunningen en, handhaving) We zetten een periodiek ‘evenementenoverleg’, ‘beleidsoverleg evenementen’ en ‘ambtelijk afstemmingsoverleg grote evenementen’ op.

19

Beleid en Projecten

De verschillende functies van de evenementenkalender worden beter gecommuniceerd en wordt op maat ingezet voor de verschillende doelen Subsidie 20 We verbeteren de subsidieverstrekking aan evenementen.

bn. 2.5.

Beleid en Projecten en Stadsbalie

bn 6.1

Beleid en Projecten

21

We bundelen de subsidiebudgetten.

bn 6.1

Beleid en Projecten

22

Opstellen van vernieuwde ‘beleidsregels Levendig Assen’ en intrekken van de huidige beleidsregels voor evenementen Opnemen van het jaarlijkse multiculturele festival en het jaarlijkse jongerenfestival met de budgetten in ‘Levendig Assen’ We onderzoeken in hoeverre de subsidieverlening aan de Publieksbalie overgedragen kan worden.

un 4.1

Beleid en Projecten

un 4.1

Beleid en Projecten

bn 6.1, un 4.1

Beleid en Projecten & Publieksbalie

23 24


Vanaf 2010 Start najaar 2009 Start najaar 2009 Start najaar 2009 2010 2010

2010

Gereed voorjaar 2009 Gereed m.i.v. 2010 Gereed 2009 Gereed per 1-1-2009 Voorjaar 2010 Gereed m.i.v. 2010 2010

21

Vergunningverlening 25 We verbeteren en vergemakkelijken de vergunningverlening voor evenementen: beschrijven AO en werkinstructies; inrichten proces en bijbehorend geautomatiseerd systeem; digitale dienstverlening actualiseren. 26 Volgen van de effecten van het raadsbesluit van 9 april 2009 betreffende de legesvrijstelling 27 Aanpassen van de APV na vaststelling procesvoorstel

bn 6.3

Publieksbalie

2010

un 2.8

Publieksbalie

2009-2010

un 3.2

Beleid en Projecten

un 3.2

Publieksbalie

un 3.4

Publieksbalie

un 3.7

Beleid en Projecten

M.i.v. 1-12010 Najaar 2009 Najaar 2009 2009

un 3.8

Najaar 2009

un 3.9

Brandweer en Stadstoezicht en Stadsbalie Publieksbalie

un 5

Beleid en Projecten

un 5

Uitvoering

Najaar 2009 2009-2010

bn 6.2

Beleid en Projecten & Communicatie Beleid en Projecten

optimaliseren vergunningen / deregulering 28

Opstellen van een procesbeschrijving “optimalisering vergunningverlening”: deregeluring en procesbeschrijving 29 Onderzoeken of het zinvol is naast een dB(A) norm ook een dB(C) norm voor lage frequenties te hanteren. 30 Evalueren van evenementen op zondag en zonodig daar beleid voor maken Handhaving 31 Opstellen van handhavingsbeleid en een procesbeschrijving voor de handhaving 32

Uitwerken van de 24 uurs bereikbaarheid van de gemeente voor klachten gerelateerd aan evenementen Facilitaire ondersteuning 33 Opstellen eenduidige definitie ‘niet commercieel evenement’ 34 Invoeren facturering voor facilitaire ondersteuning Promotie en stadsmarketing 35 We verbeteren en versterken de evenementenpromotie en integreren deze in stadsmarketing 36 We zetten een monitoringssysteem voor evenementen op en meten in specifieke situaties de economische spin off voor de stad.

bn 6.4, un 2.7

2010

Gereed 2009 Najaar 2009

1) bn = beleidsnota, un = uitvoeringsnota. Het nummer geeft de paragraaf in de betreffende nota aan.


22

Bijlagen Bijlage 1: jaarlijkse evenementen in Assen, bijbehorende portefeuille en rol van de gemeente Datum Januari

evenement

portefeuille

rol gemeente*

Asser bluesroute

cultuur

S

Festival Vrouwenfilms Vaart der Letteren

cultuur cultuur

S S

WK Superbike & Superbike night Koninginnenach & Koninginnedag Triathloon Top of Holland voet- en handbaltoernooi

evenementen evenementen sport sport

Voorjaarsmarkt Bevrijdingsfestival Art Explosion Tuinfestival Gouverneurstuin & Tivoli Avondwandelvierdaagse Beachvolleybaltoernooi Koopmansplein Highlandgames

evenementen cultuur cultuur cultuur sport sport

ODSC TT kermis TT festival TT Asser stadsloop

Evenementen evenementen evenementen Evenementen sport

Skate2daagse Drentse Fiets4daagse Bartjes zomerdagen Literaire zomeravond Internationale Jeugdtour Truckstar Festival

sport evenementen evenementen cultuur sport evenementen

24 uurs MTB race Beachvolleybaltoernooi Baggelhuizerplas Multi cultureel festival

sport sport

Bartjes verjaardag Openlucht theaterproductie Tivoli Axis festival Open monumentendag

evenementen cultuur cultuur cultuur

O S S O

Jeugdtheaterfestival Wintertriathlon Assen Mini wintertriathlon

cultuur sport sport

S S S

Maart

April S, O

Mei O S S S S

sport

Juni O O S

Juli S O S S

Augustus S

cultuur

September

Oktober


23

November Najaarsmarkt Sinterklaasintocht Open atelierroute Amateur-theaterfestival Ajazz Guitar Awards (2009 niet)

evenementen evenementen cultuur cultuur cultuur cultuur

O S O S S S

Speculaasconcert Winteractiviteiten Koopmansplein Kerstfestijn De Hofstede Sportmanifestatie Koopmansplein NAM tot NAM loop Kerst Volleybaltoernooi Oud- en nieuwfeesten

evenementen evenementen evenementen sport sport sport veiligheid

O O S O S

December

S

* S = subsidiërend, O = organiserend (bij voorkeur via inkoop); voor zover ten laste van het evenementensubsidiebudget.


24

Bijlage 2: Acties uit de nota Evenementenbeleid Assen 2009 – 2012 en uit de uitvoeringsnota Evenementen Assen 2009 – 2012 Beleidsnota nr. actie 1 Ten aanzien van het evenementen aanbod: 1.1 In plaats van jaarlijks wisselende thema’s kiezen we vanaf 2011 voor versterking van jaarlijks terugkerende evenementen. 1.2 Indien actuele ontwikkelingen kansen bieden voor het organiseren van evenementen, dan zullen wij van geval tot geval besluiten er wel of niet op in te spelen, zoals we dat ook in de achterliggende jaren hebben gedaan. 1.3 We versterken de relatie tussen circuit en binnenstad door op motorsport aanvullende evenementen in de binnenstad te programmeren. 1.4 We treden met de grote evenementorganisatoren/locatiebeheerders in overleg over hun aanbod. 1.5 We leggen accent op evenementen met lokale en regionale uitstraling. 1.6 We laten zien dat we trots zijn op ons huidige evenementenaanbod. 2 Ten aanzien van de organisatie: 2.1 We stoppen met zelf organiseren van evenementen en gaan regisseren op het aanbod. 2.2 De verlening van evenementvergunningen verloopt met de vaststelling van deze nota volledig door de Publieksbalie, de formatieve gevolgen worden in beeld gebracht. 2.3 We onderzoeken in hoeverre de subsidieverlening aan de Publieksbalie overgedragen kan worden. 2.4 We onderzoeken de mogelijkheden voor een evenementenbureau in combinatie met stadsmarketing. 2.5 We versterken de capaciteit van de evenementencoördinatie door afstoten van taken én verbeteren van de ondersteuning. 2.6 We zetten een periodiek ‘evenementenoverleg’, ‘beleidsoverleg evenementen’ en ‘ambtelijk afstemmingsoverleg grote evenementen’ op. 2.7 We zetten het ‘Evenementen Platform Assen’ op. 2.8 We starten met periodiek bilateraal overleg met locatiebeheerders. 2.9 We intensiveren het contact met de provincie Drenthe. 3 Ten aanzien van de randvoorwaarden: 3.1 We verbeteren en vergemakkelijken de vergunningverlening voor evenementen. 3.2 We verbeteren de subsidieverstrekking aan evenementen. 3.3 We bundelen de subsidiebudgetten. 3.4 We verbeteren en versterken de evenementenpromotie en integreren deze in stadsmarketing 3.5 We zetten een monitoringssysteem voor evenementen op en meten in specifieke situaties de economische spin off voor de stad.


paragraaf uitvoeren door 4.2

Beleid en Projecten

4.2

Beleid en Projecten

4.4

Beleid en Projecten

5.3

Beleid en Projecten

6.1 4.5

Beleid en Projecten Bestuur

5.1

Beleid en Projecten

5.2

Publieksbalie

6.1

5.2

Beleid en Projecten & Publieksbalie Beleid en Projecten & Strategische Oriëntatie Beleid en Projecten

5.2

Beleid en Projecten

5.3 5.3 5.3

Beleid en Projecten Beleid en Projecten Beleid en Projecten

6.3

Publieksbalie

6.1 6.1 6.2

Beleid en Projecten Beleid en Projecten Beleid en Projecten & Communicatie Beleid en Projecten

5.1

6.4

25

Uitvoeringsnota nr. Actie 1 Uitwerken hoe we evenementorganisatoren kunnen ondersteunen indien de eisen vanuit regelgeving hun mogelijkheden overstijgen 2 We onderzoeken of actualisering Circusbeleid nodig is 3 Nader uitwerken van de organisatiestructuur waarbij organisatoren vanuit de verschillende disciplines met één aanspreekpunt te maken hebben (o.a. vergunningen en, handhaving) 4 De verschillende functies van de evenementenkalender worden beter gecommuniceerd en wordt op maat ingezet voor de verschillende doelen 5 Opzetten monitoring 6 Volgen van de effecten van het raadsbesluit van 9 april 2009 betreffende de

paragraaf uitvoeren door 2.1 Beleid en Projecten 2.2 2.3

Beleid en Projecten Publieksbalie

2.5 2.7 2.8

Beleid en Projecten en Stadsbalie Beleid en Projecten Publieksbalie

3.2

Publieksbalie

Aanpassen van de APV na vaststelling procesvoorstel optimaliseren vergunningen / deregulering 9 Aanpassen van het mandaatbesluit zodat alle vergunningen (ook die voor grote evenementen) door de publieksbalie verstrekt kunnen worden 10 Onderzoeken of het zinvol is naast een dB(A) norm ook een dB(C) norm voor lage frequenties te hanteren. 11 Evalueren van evenementen op zondag en zonodig daar beleid voor maken 12 Opstellen van handhavingsbeleid en een procesbeschrijving voor de handhaving

3.2 3.3

Beleid en Projecten en Stadsbalie Publieksbalie

3.4

Publieksbalie

3.7

Beleid en Projecten

3.8

13 Uitwerken van de 24 uurs bereikbaarheid van de gemeente voor klachten gerelateerd aan evenementen 14 Opstellen van vernieuwde ‘beleidsregels Levendig Assen’ en intrekken van de huidige beleidsregels voor evenementen 15 Opnemen van het jaarlijkse multiculturele festival en het jaarlijkse jongerenfestival met de budgetten in ‘Levendig Assen’ 16 Overdragen van de subsidieverstrekking aan de Publieksbalie, zodra de nieuwe werkwijze is ingevoerd 17 Opstellen eenduidige definitie ‘niet commercieel evenement’ 18 Invoeren facturering voor facilitaire ondersteuning

3.9

Brandweer en Stadstoezicht en Stadsbalie Publieksbalie

4.1

Beleid en Projecten

4.1

Beleid en Projecten

4.1

Beleid en Projecten

5 5

Beleid en Projecten Uitvoering

7

legesvrijstelling Opstellen van een procesbeschrijving “optimalisering vergunningverlening”: deregeluring en procesbeschrijving

8


26

Bijlage 3: Procesbeschrijving evenementenvergunning

balie vraag evenement

vergunningnood-z aak beoordelen

meedelen niets nodig

e-mail vraag evenement

melding voldoende vergunning nodig

telefonische vraag evenement

melding bevestigen

brief aanvraag evenementenverg

aanvraag registreren

e-mail aanvraag evenementenverg

op kalender plaatsen

2 werkdagen

op kalender plaatsen

1 week + opschorting

ontvankelijkheid bepalen

3 weken niet bel 6 weken wel bel

inhoudelijk beoordelen

5 weken niet bel 8 weken wel bel

aanvraag afhandelen

aanvraag afgehandeld

evenement gehouden

dossier archiveren


27

Uitvoeringsnota Evenementen Assen

Recommend Documents