mmmmtmm
^
\ I ^v Y (5w '
Si
10 J anaari ov»rl«ed p l o t s e l i n g not «rte W« .de. Jong* v . d . ^ l ^ a , d l - i a ia fcttelftetraat Ineen zakt«,*fr&rblj e&* dood aoaet getfoaata•or*«flul4 Januari h*d oad^r ih>el b e l a n g s t e l l i n g d* begrafenis plaate.ïlog a l t i j d was bat aatttal «erkeleaea A a n z i e n l i j k . ^ 700),De v r j « r i n g Tsa • Julien* wax taant «aat h-^t oatêtwfcan dar r l s g g s a an «ozlkala waadaling uro Nuta Zwembad werd d i t j ^ r OTsr^noswa door Hat l müad (27 Juli).Ook tsfolbllota*»ek w*rd o; a. Da T*kea~Huie;houd- »n ladu t s o e i Hard» haar 2 b - j a r i g b - s t e a a la iucullue ( 6 J u l O . ü s r e r e a i j Vtvam (Latsn wa lfiraa,zol«ag «e lavas teerberei.) *«n fwaaigS •§« g*atobilis sard»n bood «.«a d« g«A-»«>ate een gedankat a,dl-* l a da bal v a i h-t eteéfettiJ g e p l a a t s t werd.(82 J u l i ) . Se* aatva d? geboortedag ra a '.rinse» Ira«* ;mma Elisabeth ward g e r l ^ r d o a t nat t t l t a t s k a a fan Tiaggaa.muziK-sla waadaiiagan yen Kuastllafda en Vrlaadechap «a da Granjegarda door d* ut d en •oada coacsrtsa.Da Cftaefabrlok bood aaa Oraajavea» aan b*t P r l a a e l i j k P*l »•* ugustas we» ds optional» feeatéeg «at r e l k s a p a l e a , *iagriJd*n t Qptocht~*n,coae©rt<:*a, ^ -r rondrit rdaa wederom idatt.Kttaatliafta «a Vriendschap b t a l d f a a t i r a l op I S , 19,26 uguataa. • oae d^a k l a a r «taken roor da wier! hinglnneoorlog ' iltsltiBdfPoLftt Isad/'-'-rankrljkJ M i t e l a d uit.Ook n i e r wordt gassobi l i e v e r d . 28 atgu* t a s wordt t e 1.16 uar Aa s-lgeaiea* a o b i l afgekondigd.'^ r 1 • 'h»#ft p«fird*nwordaring p l a a t e , « i l i t a i r « * a wordxi ingekwartierd.laerdao l a a f t nat d» M i l i t a i r e n mee. Sta a l l l t » t r « ta ordt i a .vteranatir: ingsavondssa wordan teargaoieBard eo zo g r a c h t men de ttliitairea v e r s t r o o i i n g te g»v«a. .:,'ea wseht op gemeentenat* as &£w#a lagesteld,aet -T&tae». beproefd (26 : a p t s & b w ) . d i a t r i b u t i e d i a a s t i n g s a t e l d (5 . eptamber ndsr bovaa 11 Jaar v-jrplieht ©sa
I Uittreksel uit "Oorlogsdagboek van een- huisvrouw". April' 1942. Er is tekort aan alles. Vele dingen in het geheel niet meer te krijgen of ontzettend duur. Vrijwel iedereen valt bij kilos af, zoozeer dat ettelyke-^ in aanmerking komen voor ''extra rantsoenen'. Gevallen van verlies aan lichaawgewicht van 20 K.G. zijn legio. Gevolg natuurlijk grootgevoel van zwakte. Door gebrek afin vet, kalk en vitaminen ontêtaan veel onaangenaamheden zooals dooie vingers, duizelingen, branderige en verzwakte oogen,ete. etc. Momenteel heerscht buikgriep, wat velen zeer verzwakt. In dergelijke griepgevallen zou. men een licht dieet moeten hebben, maar wat te doen als er geen beschuit rijst, melk, ei, ete. zijn? TIen eet dan zoo min mogelijk brood en aardappelen, maar hieruit volgt dat er dan vrijwel niets meer binnen korat.Dit als een klein voorbeeld van de moeilijkheden. Twee jaar na het uitbreken v,d, oorlog betaalt men fancy prijzen(Na nog 2 jaar zijn de meeste dingen eenvoudig niet meer te betalen, maar tóch moet men bijkoopen wxjafcx om in het leven te blijven!) /j)4£«Kleedimg kan men koopen tegen overlegging van textielpunten. Het aantal punten is echter gering Katoen is er niet :,eer. Garen
en de artikelen duur en slecht.
Ondergoed, ook voor kind-ren is alles van kunstzijde.
is er niet.Alleen kunstzijde, een wanhoop om daar mee te naaien!
Kousen
kan men, als men geluk heeft, soms krijgen»
"/o 1 en winter ondergoed is er niet ;;;eer. Elastiek Corsetten
i
id.
alleen nog enkele maten.
Schoenen worden slechts gemaakt met houten zolen of kunstlederen idem.Mogen echter alleen op bon ( die eerst aangevraagd moet worden
PH zelden wordt
toegewezen) worden verkocht evenals liantoffels. Vele kinderen loopen dan ook op klompen. Ook de leveranciers en zelfs de postbode. Kopjes of ander aardewerk: totaal uitverkocht.
— • •
o *
*
Pannen woeden niet meer gemaakt. Ingeval 'een oude pan een gat heeft gekregen kan men er een nieuwe bodem in laten zetten, wat niet aan te bevelen is in verband met de afspringende stukjes emai11e.(Later kregen we de beroemde "lekston".) Theedoeken, lakens en alle linnengoederen zijn allen ov textielnunten. Pannenlanpen, yatenkwasten, niet meer te krijgen. Bcodschappentasechen <*Aw. Toiletzeen is er niet meer, kaarsen mogen niet meer verkocht worden. Petroleum is er niet meer.Benzine bestaat natuurlijk niet voor de te burgerij.Hebben we ook niet noodig nu al onze autos in beslag zyn genomen. Sigaren, tabak en sigaretten zyn idioot duur. In de winkels niet te krygen en op de zwarte markt niet te betalen. Shag b.v. is daar momenteel f.3.- per half ons.
Juni 1944.
De toestand zooals hierbovenfeeschreven,isna nog twee oorlogs-
jaren natuurlijk aanmerkelijk verscherpt. De rantsoenen zijn intusschen verlaagd en wel zoo veel verlaagd dat er vrijwel niemand meer is die niet "zwart'' moet bijkoonen. Aangezien die zwarte nrijzen flink gegeuerd zijn, loopt dat bijkoopen erg in de panieren. Textiel Is er eenvoudig nietmeer. Alles slijt en raakt o-p en is niet te vervangen. Groente en fruit is niet of heel mondjesmaat te krijgen. Met zak.cen en manden trekken de menschen het Weatland is om bij de boeren wat op te duikel len, en zijn dol gelukkig als ze een maalt£e bijeen hebben kunnen krijgen, tenminste als ze er rcee thuis komen! en niet onderweg door de 'Landwacht" worden aangehouden en hun heele voorraadje kwijt zijn^plus boete en^tasch of fiets). Schoenenbonnen worden niet meer toegewezen en alle dames zijn bly dat de zomer hun toestaat om zonder kousen te loonen en on houten sandalen. October 1944.De toestand is zeer ernstig. Hongersnood dreigt. Er is groot gebrek aan kolen zoodat de gasfabriek eerst weinig gas gaf, eenige uren per
V n
dag en nu heelemaal niet meer. Elecfcriciteit is er alleen van zonsondergang tot -ovgang
geweest en nu slechts 3 uren per dag. Amsterdam is al eenige
dagen totaal zonder geweest 1 Menschen die wat brandstof hebben plus fornuis of noodkachelsrtje zijn gelukkig, want die kunnen zelf nog koken. Anderen eten allemaal van de Centrale Keuken Dat eten is goed van smaak zegt men, mar maar veel te weinig n.l. 4 L. per perseon. Soms bestaat die hap uit 4 L pap! Groente en aardappelen moeilijk te krijgen. Ons tantsoen aardappelen is 2 Kg ner 14 dagen, dus moet er "zwart" worden bijgekocht. Als.... je het kunt bemachtigen, betaal je nu f.125.- per mud en dan mag je dolblij zijn als je het in huis hebt! Het spoorwegpersoneel staakt op bevel van onze eigen Regeering. Huilen konden we van vreugde dat onze mannen zoo spontaan aan die oproep voldeden! ! De arme huisvrouwen zijn nu nog meer dan ooit genoodzaaakt om zelf de weg ov te gaan op jacht naar eten, maar nog niet één heb ik hooren klagen dat dat kwam door de spoorwegstaking. Stilzwijgend nemen we deze extra moeilijkheid aid een stukje van" ons deel ttê> s.trijd. Fietsen zijn in beslag genomen door de Moffen, karren en bakfietsen niet te krijgen, dus trekken heele karavanen met tassche»! zakken, rugzakken etc. het land in.
Het eten ±e voor de huisvrouw een
probleem waar je letterlijk dag en nacht over piekert. Het beste is maar om zooveel mogelijk soep te serveeren b.v. van wat fijngesneden groente en daar dan een Pa&ït paardappelen inraspen. Dat neemt niet zooeveel patatters als e°n gewone maaltijd!. Brood is nog steeds onvoldoende (9 dunne sneedjes per dag), dus probeer je maar nap te maken van wat rogge (zwart gekocht) met melk (ook zwart gekocht) of anders maar water. Suiker hebbenwe totaal niet meer. Ook geen zout. Dat zal nu over eenige weken on de bon komen. Voor één K.g/ zout vraagt men nu f.34.-
Ra, ra, v/at brengt een huisvrouw nu or tafel?
Jam of stroop kun je zelfs op je bon nergens meer krijgen. Vleeechbonnen worden wel toegewezen, ma^r omdat er toch geen vleeach is, mag je daarop ook kaas koopen.
4. November 1944. De moeilijkheden worden r. et eiken dag grooter.Verleden wee/L razzia geweest op mannen van 17 t/m 40 jaar. Wie genikt wordt, moet graafwerk verrichten voor de Moffen. Ieder die de kanU kreeg is natuurlijk ondergedoken. Onze mannen en jongens kunnen nu voorloopig dus niet te voorschy», komen en dat geeft groote moeilijkhden in het dagel. leven.Bakkers, melkboer etc. die plotseling niet meer komen werken, kantoren die vrijwel leeg zyn! —• Brood is tot nu toe steeds nog te kr :.jgen, maar aardappelen, kruidenierswaren haast nergens. Groente 1 maal r>er week.Aardappelrantsoen is 1 E.G.. ner week on wel 2 aardappelen per dag per persoon. Ook het brood is verminderd. Men heeft nu p .p. per dag 7 dunne sneedjes.Boter of vet wordt niet meer verstrekt vóór 1 Januari.Gas is al lang afgesloten en Elecr. ook stop/ dus zit men 's avonds bij een kaarsje, oliepit.] è of drijvertje op brillantine! ! Sn als dat alles op is, gaan we maar naar bed!!! Trams rijden er niet meer. Fietsen is gevaarlijk, want die worden nog steeds overal"gevo.rderd".-- Schoenenraagazijnen zijn door de Moffen leeggehaald. Magazijnen van kruideniersbedrij ven b.v. Kok en Albert Heijn eveneens. Verbandmiddelen etc. mogen niet meer verkocht worden.Cloaetpapier, postpapier, touw, alles is op.Melk is er niet meer, zelfs niet on je bonnen. Voor pers. boven de ln jaar is geen melk meet toegewezen en voor kinderen alleen wat melkpoeder. We eten nu per dag: ontbijt:één bordje roggepap in water gekookt. 12 uur: aardappelen, groente en namaakjuö (als je tenminste wat hebt!!!) 6 uur: ons heele brocdrantsoen, iant anders kun je snachts niet slapen van de honger) metiweinig of heelemaal P-een boter, 20p lus-kaas Jjam als er is, zwarte koffiesurrogaatmet,zoo lang mogelijk,wat suiker er in, maar de korreltjes tellenj, en de kinderen altijd een ietsje meer dan wij . Tiet is erg om je spannetje te hooren klagen over het achteruitgaan van de o ogen-, ï?auw moe zijn, dooie vingers , enz. enz. Sn dan maar wQer uitkomst zoe.ken door jacht naar ''zwart'voedsel - dit alles is nog maar het leven en de belevenissen van de beter gesitueerden. Het.volk heeft het nogzwaarde- want die waren gewoon aan g-oote
T
T
hoeveelheden brood en aardappelen. Alle dagen komt er zeker wel één van die stumperas aanbellen en vraagt of er niet een korst/je brood over Is feble ven. Je hart breekt als je de mens'chen moet wegsturen, en zielsgelukkig ben je als er al eens een enkel kopje soep op overschieten kan.
