UITGEVERIJ VERLOREN. voorjaar 2013 verschenen in 2012

UITGEVERIJ VERLOREN voorjaar 2013 | verschenen in 2012

Deze brochure bevat de Voorjaarsaanbieding 2013. Meer informatie over alle uitgaven is te vinden op onze website. Achterin deze brochure zit een bestelformulier. Uiteraard kunnen boeken ook worden besteld via de website (waarbij de boeken direct kunnen worden betaald en geen administratiekosten hoeven worden betaald), via de mail of telefonisch. Bestelde maar nog niet betaalde boeken worden verstuurd met een rekening op de buitenkant van het pakket. Bij binnenlandse bestellingen met een factuurbedrag van minimaal € 100,– worden geen verzendkosten in rekening gebracht. In alle andere gevallen wel. Het is ook mogelijk de boeken op te halen bij de uitgeverij, op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur. Retouren van particulieren dienen, na voorafgaand overleg en onder opgaaf van redenen, binnen twee weken na factuurdatum te geschieden. Eventuele verzendkosten voor het retourneren dient de klant in principe zelf te voldoen. Retouren van boekhandels kunnen enkel worden aangenomen na overleg en mits de boeken onbeschadigd zijn. Creditering geschiedt meestal tegen een gereduceerd bedrag. Voor meer en vollediger informatie raadplege men tevens onze website: www.verloren.nl.

Inhoudsopgave: Voorjaarsaanbieding 20133-34 Verschenen in 201235-54 Overzicht tijdschriften 55-57 Gebruikte afkortingen 58

Bezoekadres: Torenlaankerk, Torenlaan 25, 1211 ja Hilversum, t 035-6859856, f 035-6836557, e [email protected] Handelsregister Kamer van Koophandel Hilversum 32039230; btw nr. nl8054 597 16 b01 rekening ing 4489940; rekening rabobank 398247528 postrekening België 000-1638529-05; Postbank Girokonto Deutschland 866 14-661 blz 590 100 66 Vertegenwoordiging in België: Maklu uitgevers, Somerstraat 13-15, b-2018 Antwerpen, t 03-2312900, f 03-2332659 When ordering from outside the Benelux, we advise you to state the number, expiry date and csv-code of your Visa or Eurocard/Mastercard, in order to avoid unnecessary costs. The amount due will be charged to your account after your order has been sent.

2

voorjaarsaanbieding 2013

Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht Augustinus Freschots verhaal achter de Vrede van Utrecht Ingeleid en van commentaar voorzien door Erik Tigelaar, vertaald door Roland Fagel

In de jaren 1712-1715 verbleef een kleurrijk internationaal gezelschap in Utrecht om een einde te maken aan de Spaanse Successieoorlog, met als resultaat de Vrede van Utrecht. De stad was het politieke middelpunt van Europa en beleefde gouden tijden. Talrijke gelukzoekers trokken naar Utrecht om een graantje mee te pikken. Opera- en toneelvoorstellingen, bals en diners zorgden voor vermaak. De vele hoge heren brachten een vrije sfeer en losse zeden met zich mee. De anoniem in het Frans gepubliceerde Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht beschrijft de verborgen genoegens van bewoners en bezoekers van de stad, in de traditie van de Franse schandaalkronieken van die tijd. Onderzoek in de Utrechtse archieven heeft aangetoond, dat het waarheidsgehalte van de verhalen veel hoger is dan altijd is aangenomen. Ook de naam van de auteur is achterhaald: de Utrechtse leraar Italiaans Augustinus Freschot.

Zie ook: Bruin/Onnekink, De Vrede van Utrecht 1713, isbn 978-90-8704-312-4, € 14,–; Hajenius, Dopers in de Domstad. Geschiedenis van de Doopsgezinde Gemeente Utrecht 1639-1939, isbn 90-6550740-x, € 20,–; De lustrumfeesten te Utrecht in 1906, isbn 90-6550-931-3, € 18,–; Rommes, Oost west, Nederland best? Driehonderd jaar migratie en migranten in de stad Utrecht (begin 16e-begin 19e eeuw), isbn 90-7394-120-2, € 20,60 ; De vertrouwde van mijn hart. Het dagboek van Alexander van Goltstein (1801-1808), isbn 90-6550-116-9, € 14,–


± 176 blz., ± € 15,– isbn 978-90-8704-312-4 ingenaaid, geïllustreerd verschijnt februari 2013 nur 694/693

3

Bernadette Kramer Een lekenboek in woord en beeld De Spegel der minschliken zalicheid

Al snel nadat het Speculum humanae salvationis werd geschreven, rond 1300, behoorde het tot de standaardwerken met typologische verklaring van de Bijbel. De verhalen uit het leven van Maria en Christus worden telkens geplaatst tegenover drie oudtestamentische verhalen om te laten zien hoe de komst van Christus was voorspeld in het Oude Testament. De tekst heeft een rijk illustratieprogramma met vier afbeeldingen per hoofdstuk en functioneerde als inspiratiebron voor predikers. In haar boek schetst Bernadette Kramer hoe het Speculum humanae salvationis in de vijftiende eeuw kon worden gebruikt door een ander publiek. Hierbij staat de Spegel der minschliken zalicheid centraal (ms. GkS 79, kb Kopenhagen). Een analyse van de iconografische veranderingen in de illustraties toont aan, dat dit in het Brugse Goudranken-atelier vervaardigde handschrift is afgestemd op persoonlijke catechese en devotie van leken. Tekst, illustraties en woord-beeldrelaties beïnvloeden gezamenlijk de performatieve leeservaring.

± 288 blz.+cd-rom, ± € 29,– isbn 978-90-8704-346-9 gebonden, geïllustreerd (deels kleur) reeks msb 144 verschijnt mei 2013 nur 684/704

4

Zie ook: Berg, De Noordnederlandse historiebijbel. Een kritische editie met inleiding en aantekeningen van Hs. Ltk 231 uit de Leidse Universiteitsbibliotheek, isbn 90-6550-027-8, € 77,–; Dalen-Oskam, Studies over Jacob van Maerlants Rijmbijbel, isbn 90-6550-294-7, € 28,–; Middelnederlandse bijbelvertalingen, isbn 978-90-6550-964-2, € 25,–; De Middelnederlandse preek, isbn 978-90-8704058-1, € 19,–; Scolastica willic ontbinden. Over de Rijmbijbel van Jacob van Maerlant, isbn 90-6550240-8, € 16,–


Anita Boele Leden van één lichaam Denkbeelden over armen, armenzorg en liefdadigheid in de Noordelijke Nederlanden 1300-1650

Evenals in onze huidige samenleving het geval is, was solidariteit tussen rijk en arm in de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne stad geen vanzelfsprekende zaak. Het was iets waarvan burgers telkens weer overtuigd en waartoe ze bewogen moesten worden. In dit boek staan de noties en motieven centraal die door stedelijke overheden, religieuze instanties en culturele intermediairs als rederijkerskamers, schoolmeesters en kroniekschrijvers werden ingezet om mensen aan te zetten tot liefdadigheid. Anita Boele onderzoekt deze in een breed corpus van literaire, historiografische en educatieve teksten waarbij de focus ligt op de steden Haarlem, Deventer en Den Bosch. Deze teksten gaan in op mogelijke bezwaren die leefden onder de bevolking, presenteren voorbeeldfiguren en gebruiken aansprekende beelden en metaforen. Bovendien benadrukken zij voortdurend de verbondenheid tussen gever en ontvanger als leden van één lichaam door te verwijzen naar bestaande gemeenschappen of door nieuwe te creëren.

Zie ook: Pot, Arm Leiden. Levensstandaard, bedeling en bedeelden, 1750-1854, isbn 90-70403-33-1, € 37,50; Spaans, Armenzorg in Friesland 1500-1800. Publieke zorg en particuliere liefdadigheid in zes Friese steden: Leeuwarden, Bolsward, Franeker, Sneek, Dokkum en Harlingen, isbn 90-6550-574-1, € 28,–; Venema, Kinderen van weelde en armoede. Armoede en liefdadigheid in Beverwijck/Albany (c. 1650-c. 1700), isbn 90-6550-121-5, € 14,–; Zondergeld-Hamer, Een kwestie van goed bestuur. Twee eeuwen armenzorg in Weesp (1590-1822), isbn 90-6550-935-6, € 37,50


± 384 blz., ± € 35,– isbn 978-90-8704-343-8 ingenaaid, geïllustreerd reeks msb 143 verschijnt januari 2013 nur 684/704

5

Middeleeuwse communicatie [=themanummer Madoc. Tijdschrift over de Middeleeuwen 26 (2012) 4] Onder redactie van Ludo Jongen, Erik Kooper, Martine Meuwese e.a.

Communicatie wordt nu automatisch geassocieerd met het uitzenden en ontvangen van boodschappen per telefoon, internet, radio of tv. Maar er zijn natuurlijk veel meer mogelijkheden, zoals een krantenartikel, reclamespotje, een borstbeeld van een bewonderde leider of kleding. Hoe deed men dat eigenlijk in de Middeleeuwen? Dit themanummer van Madoc laat zien, dat de wens om een boodschap over te dragen van alle tijden is, maar dat deze verrassende vormen kon aannemen. Inhoud: Redactioneel Marco Mostert, Communicatie in de Middeleeuwen. Bij wijze van inleiding Intermezzo: Jacqueline van Leeuwen, Spot- en lasterbriefjes Desiree Scholten, Spionage Elisabeth den Hartog, Over nonverbale communicatie en serene en grijnzende koppen in de gotische bouwsculptuur Intermezzo: Andrea van Leerdam, Middeleeuwse marketing: drukkersaffiches Jelle Koopmans, Wat communiceert toneel in de Middeleeuwen? Intermezzo: Jeske van Dongen, Muziek Jos Schaeken, Berkenbastbriefjes Maaike van Berkel, Politieke communicatie bij de Abassiden Intermezzo: Jitske Jasperse, Kleding Lauran Toorians, Communiceren met een heiligenleven: Lebuïnus en de lezer Intermezzo: Annika Rulkens, Brieven van Einhard Erik Kooper, Tweetalige stukken van Engelstalige koningen

± 96 blz., € 8,– isbn 978-90-8704-355-1 ingenaaid, geïllustreerd Madoc 26 (2012) 4 verschijnt februari 2013 nur 684/694

6

Zie ook: Kijk op de Middeleeuwen [=Madoc 22 (2008) 4], isbn 978-90-8704-066-6, € 8,–; Straffen in de Middeleeuwen [=Madoc 24 (2010) 4], isbn 978-90-8704-211-0, € 8,–; Zintuigen in de Middeleeuwen [=Madoc 20 (2006) 4], isbn 90-6550-939-0, €8,–


Judith Keßler Princesse der rederijkers Het oeuvre van Anna Bijns: argumentatieanalyse – structuuranalyse – beeldvorming

De Antwerpse dichteres Anna Bijns (1493-1575) was een van de eerste Nederlanders die op de nieuwe leer van de reformator Martin Luther reageerde. Vaak wordt gesteld, dat zij in haar gedichten vooral haar haat ten opzichte van Luther verwerkte, wat vervolgens gekoppeld wordt aan haar vrouw-zijn. Haar ‘refreinen’ zouden weliswaar meeslepend zijn, maar geen argumentatieve waarde bezitten. Met behulp van een nieuwe methode, een combinatie van klassiek letterkundig onderzoek en een benadering uit de argumentatietheorie, toont Judith Keßler overtuigend aan dat dit beeld niet klopt. Anna Bijns maakte gebruik van verschillende argumentatiestrategieën die een grote overtuigingskracht moeten hebben gehad. Bovendien zijn de refreinen in de gedrukte bundels programmatisch gerangschikt, om des te meer effect te bereiken in het publieke debat rond Luther. Princesse der rederijkers brengt de sterke en invloedrijke positie van dichteres Anna Bijns helder naar voren.

Zie ook: Kramer, Mooi vies, knap lelijk. Grotesk realisme in rederijkerskluchten, isbn 978-90-8704065-9, € 36,–; De Spelen van Cornelis Everaert, isbn 90-6550-847-3, € 90,–; De tovenaar Vergilius. Een tekstuitgave van: Virgilius. Van zijn leven, doot, ende van den wonderlijcken wercken die hi dede by nigromancien ende by dat behulpe des duvels. Antwerpen, Willem Vorsterman, circa 1525, isbn 978-90-8704-146-5, € 19,–; Vandommele, Als in een spiegel. Vrede, kennis en gemeenschap op het Antwerps Landjuweel van 1561, isbn 978-90-8704-233-2, € 39,–


± 448 blz., ± € 39,– isbn 978-90-8704-347-6 ingenaaid, geïllustreerd reeks msb 145 verschijnt juni 2013 nur 621/684

7

Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 15 (2012) Redactie A.-J. Bijsterveld, M.J.M. Damen, H. van Engen e.a.

In dit nieuwe Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis worden weer diverse interessante thema’s uit de middeleeuwse geschiedenis van de Nederlanden voor het voetlicht gebracht. Stefan Meysman onderzoekt de mannelijke identiteit van dertiende-eeuwse cisterciënzermonniken. De historiografie rond de Vlaamse cisterciënzerabdij van Ten Duinen staat centraal in de bijdrage van Michel Dubuisson. Oebele Vries beschrijft de transformatie van de landsvergaderingen van het Friese Oostergo en Westergo in standenvergaderingen, waarin ook de steden een structurele plaats kregen. Aan de hand van nog onbestudeerde rekeningen gaat Bram van den Hoven van Genderen in op de komst naar Utrecht van de karmelieten, tegen de achtergrond van het monastiek observantisme in de tweede helft van de vijftiende eeuw. Marjan De Smet analyseert met behulp van laatmiddeleeuws bronnenmateriaal de memoriestichtingen en het uitdelen van aalmoezen in de Sint-Maartenskerk te Kortrijk.

± 256 blz., € 29,– isbn 978-90-8704-344-5 ingenaaid, geïllustreerd reeks jmg 15 (2012) verschijnt maart 2013 nur 684/704

8

Zie ook: De abtenkroniek van Aduard. Studies, editie en vertaling, isbn 978-90-8704-116-8, € 32,–; jmg 1 (1998) t/m 14 (2011), € 29,– p.st.; Lambooij, Sibrandus Leo en zijn abtenkronieken van de Friese premonstratenzerkloosters Lidlum en Mariëngaarde. Een nadere studie, editie en vertaling, isbn 97890-8704-007-9, € 45,–; Living Memoria. Studies in Medieval and Early Modern Memorial Culture in Honour of Truus van Bueren, isbn 978-90-8704-272-1, € 35,–; Monastiek observantisme en Moderne Devotie in de Noordelijke Nederlanden, isbn 978-90-8704-006-2, € 27,–


Gerard van Gurp Reformatie in Brabant Protestanten en katholieken in de Meierij van ’s-Hertogenbosch, 1523-1634

In de Meierij van ’s-Hertogenbosch begon de vervolging van de aanhangers van de Reformatie rond 1526. Het aantal mensen dat het nieuwe geloof openlijk aanhing, bleef hierdoor aanvankelijk gering. Rond 1564 veranderde dit: er werden hagenpreken gehouden en steeds meer stedelingen keerden zich af van de katholieke kerk. Na de Beeldenstorm in 1566 werden in ’s-Hertogenbosch en Eindhoven gereformeerde gemeenten gevormd. De leden vormden een doorsnee van de bevolking. In de decennia daarna waren er afwisselend perioden van vervolging, waarin de protestanten vluchtten naar veiliger oorden, en (betrekkelijke) rust, waarin zij terugkeerden. Gedetailleerd beschrijft Gerard van Gurp hoe de Reformatie zich in de Meijerij ontwikkelde en welke gevolgen dit had voor de stedelijke samenleving. Zijn verhaal laat zien, dat sociale en economische factoren van grote invloed waren op de keuze van de vestigingsplaats bij gedwongen verhuizing en op de vorming van gemeenten.

Zie ook: Kaptein, De Beeldenstorm, isbn 90-6550-459-1, € 10,–; Kooi, De Wynberch des Heren. Godsdienstige veranderingen op Texel 1514-1572, isbn 90-6550-884-8, € 25,–; Mooij, Geloof kan Bergen verzetten. Reformatie en katholieke herleving te Bergen op Zoom 1577-1795, isbn 90-6550-579-2, € 32,–; Vis, Cornelis Cooltuyn (1526-1567). De vader van de Hollandse reformatie, isbn 90-6550-133-9, € 13,–; Vis, Jan Arentsz, de mandenmaker van Alkmaar, voorman van de Hollandse reformatie, isbn 90-6550-350-1, € 13,–


± 288 blz., ± € 29,– isbn 978-90-8704-356-8 ingenaaid, geïllustreerd verschijnt april 2013 nur 704/693

9

Eerde Beulakker Onderscheid moet er zijn Pleziervaren in Nederland, een cultuurgeschiedenis

De pleziervaart is een Nederlandse uitvinding uit het begin van de zeventiende eeuw toen rijke Amsterdamse kooplieden speeljachten lieten bouwen. Op initiatief van prins Hendrik werd in 1846 de eerste watersportvereniging opgericht. Rond 1900 waren jachten met een kiel in plaats van zijzwaarden een vertrouwde verschijning. Ook deed de motorboot zijn intrede. Tijdens het interbellum bouwden velen zelf een bootje. De naoorlogse welvaart bracht het plezierscheepje binnen het bereik van vrijwel iedereen. Het massale watertoerisme van de laatste decennia leidde niet alleen tot ‘overbevolking’ op het water, maar ook tot ergernissen bij de oude vaarelite over nieuwkomers die de watersporttraditie en de vaaretiquette niet kennen. In dit fraai geïllustreerde boek beschrijft Eerde Beulakker vier eeuwen pleziervaart in Nederland. Hij laat zien welke factoren hebben bijgedragen aan de popularisering hiervan. Juist deze popularisering heeft economische, culturele en nautische verschillen op het water zichtbaar gemaakt: onderscheid moet er zijn.

500 blz., € 39,– isbn 978-90-8704-328-5 ingenaaid, geïllustreerd (kleur) reeds verschenen nur 694/484

10

Zie ook: Beelden van de buitenplaats. Elitevorming en notabelencultuur in Nederland in de negentiende eeuw, isbn 90-6550-856-2, € 23,–; Sporen naar Empe. Herinneringen aan het familieleven van Aleida Houwink en Robbert van Hasselt rond 1900, isbn 90-978-8704-009-3, € 19,–; Verhoeven, Anders reizen? Evoluties in vroegmoderne reiservaringen van Hollandse en Brabantse elites (1600-1750), isbn 978-90-8704-092-5, € 32,–; Vermaak van de elite in de vroegmoderne tijd, isbn 90-6550-072-3, € 22,–


J.P. Sigmond Zeemacht in Holland en Zeeland in de zestiende eeuw De zeventiende-eeuwse zeehelden Piet Hein, Maarten Tromp en Michiel de Ruyter heersten over de oceanen en beschermden de welvaart van de Republiek. Maar hoe is die geïnstitutio naliseerde zeemacht tot stand gekomen? Peter Sigmond beschrijft deze ontwikkeling vanuit het gezichtspunt van de ‘autonome’ zeegewesten Holland en Zeeland, die naast gemeenschappelijke vooral eigen belangen hadden om hun grondgebied en scheepvaart gewapenderhand te beschermen. Daarbij hadden zij te maken met de Habsburgse landsheer Karel v die als Europees vorst vanuit een eigen perspectief naar een zeemacht keek. In zijn boek heeft Sigmond scheepsjournalen opgenomen van een Habsburgs vlooteskader uit 1544 en een Staatse vloot uit 1602. Zij nemen de lezer mee aan boord en tonen de grote logistieke inspanningen nodig om een vlooteskader uit te rusten. Ook kaarten, tapijten, voorwerpen, liedteksten en schilderijen worden als historische bron gebruikt en gepresenteerd. Het resultaat is een fraai geïllustreerde en helder geschreven synthese.

Zie ook: Doedens, Witte de With 1599-1658. Wereldwijde strijd op zee in de Gouden Eeuw, isbn 97890-8704-060-4, € 14,–; Op jacht naar Spaans Zilver. Het scheepsjournaal van Willem van Brederode, kapitein der mariniers in de Nassause vloot (1623-1626), isbn 978-90-8704-047-5, € 49,–; RoozeStouthamer, De opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572), isbn 978-908704-091-8, € 25,–; Visser, Piet Hein en de zilvervloot. Oorlog en handel in de West, isbn 90-6550454-0, € 10,–


± 384 blz., ± € 35,– isbn 978-90-8704-349-0 ingenaaid, geïllustreerd (kleur) verschijnt mei 2013 nur 689/974

11

Oorlogsliteratuur in de vroegmoderne tijd Verbeelding, herinnering en identiteit Redactie Lotte Jensen & Nina Geerdink

Hoewel oorlogen verwoestende aangelegenheden zijn, gaat er ook een productieve kracht van uit: ze hebben een schat aan onvergetelijke literatuur opgeleverd. In deze bundel staat de literaire verbeelding van oorlog in de vroegmoderne Republiek vanuit een Europees perspectief centraal. Wie waren erbij betrokken en welke belangen hadden zij? Hoe verhouden fictie en werkelijkheid zich tot elkaar? Welke oorlogen zijn in de collectieve herinnering bewaard en welke vergeten? Inhoud: Lotte Jensen/Nina Geerdink, Inleiding Yolanda Rodriguez Pérez, Muiterij op het Spaanse toneel van de Gouden Eeuw: fictie en werkelijkheid Alicia Montoya, Oorlog als roman. De aristocratische visie van Mme de Sevigne op de ‘campagne de Hollande’ Helmer Helmers, ‘Een galery vol oorlogstaferelen’. Vondels Lucifer (1654): oorlogsstuk in debatten over vrede Nina Geerdink, Het ontzet van Kopenhagen (1658) in teksten van De Decker, Vos en Vondel: de toe-eigening van een triomftocht Lieke van Deinsen, ‘Hoe! spreekt men van tooneel, in tijdt van Staatkrakkeelen?’ De Amsterdamse Schouwburg als brandpunt van politiek en literatuur tijdens de Engelse Oorlogen Kornee van der Haven, Militair toneel en de ontdekking van de soldaat omstreeks 1780 Rick Honings, Lillende lijven, krakende knoken en geknotte koppen. De slag bij De Doggersbank in de Nederlandse poëzie Nelleke Moser, De pen en het zwaard. Oorlogsliteratuur in handgeschreven dichtbundels van schoolmeesters en militairen uit de achttiende en negentiende eeuw Bart Verheijen, Beef Dwingeland! Verzet tegen de conscriptie tijdens de Napoleontische bezetting 1810-1813 Lotte Jensen, Subversief verzet: de anti-Napoleontische geschriften van Samuel Iperuszoon Wiselius Janneke Weijermars, De Slag bij Waterloo in de Nederlandse literatuur: verlossing en verbroedering

± 256 blz., ± € 25,– isbn 978-90-8704-341-4 ingenaaid, geïllustreerd verschijnt juni 2013 nur 689/621

12

Zie ook: Korsten, Vondel belicht – voorstellingen van soevereiniteit, isbn 90-6550-934-8, € 25,–; De Teems in brant. Een verzameling teksten en afbeeldingen rond de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667), isbn 90-6550-342-0, € 16,–


Donald Haks Vaderland en Vrede, 1672-1713 Publiciteit over de Nederlandse Republiek in oorlog

Veertig jaar lang, met korte tussenpozen, voerde de Nederlandse Republiek oorlog tegen het Frankrijk van Lodewijk xiv. In 1672 ging de machtige en welvarende Republiek bijna ten onder. Bij de Vrede van Utrecht in 1713 bleef de zelfstandigheid behouden, maar was de staat goeddeels failliet. De publieke belangstelling voor deze strijd was zeer groot. Zij bleek uit kranten, pamfletten, preken, liedjes, gedichten, prenten, schilderijen en gedenkpenningen. Breed gedragen was het idee dat wat in de honderd jaar sinds de Nederlandse Opstand en de strijd tegen Spanje was verworven en opgebouwd, niet verloren mocht gaan. Men sprak over het behoud van het ‘vaderland’. In tal van media getuigden schrijvers en kunstenaars, overheidsdienaren en burgers, welgestelden en kleine neringdoenden van hun identificatie met ‘Nederland’. Dit rijk geïllustreerde boek laat zien welke rol dit gemeenschappelijk identiteitsbesef speelde tijdens tientallen jaren oorlog.

Zie ook: Een Curieus Werck. Oorlog en vrede verbeeld in een zeventiende-eeuwse maquette, isbn 906550-748-5, € 21,–; Dingemanse, Rap van tong, scherp van pen. Literaire discussiecultuur in Nederlandse praatjespamfletten (circa 1600-1750), isbn 978-90-8704-042-0, € 39,–; Identiteitspolitiek. Media en de constructie van gemeenschapsgevoel, isbn 978-90-8704-119-9, € 19,–; Plaat, Eendracht als opdracht. Lieuwe van Aitzema’s bijdrage aan het publieke debat in de zeventiende-eeuwse Republiek, isbn 90-6550-759-0, € 25,–


± 352 blz., ± € 29,– isbn 978-90-8704-337-7 ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur) verschijnt maart 2013 nur 694/689

13

George Sanders Het present van Staat De gouden ketens, kettingen en medailles verleend door de StatenGeneraal, 1588-1795

Van 1588 tot 1795 vormden de Nederlanden een republiek van zeven soevereine gewesten. In de vergadering van de Staten-Generaal in Den Haag overlegden vertegenwoordigers van de gewesten over zaken van algemeen belang, zoals de gemeenschappelijke landsverdediging en de buitenlandse politiek. Uit naam van de Republiek gaven de Staten-Generaal presenten en vereringen. Aan buitenlandse gezanten die op het punt stonden de Republiek te verlaten, aan brengers van belangrijke berichten en aan dappere soldaten en zeelieden. Er werden verschillende soorten voorwerpen als geschenk gegeven: kostbare tapijten, vaatwerk van goud of zilver, boeken, paarden en zelfs schelpen. Na 1630 werden de gouden ketting, de gouden medaille of de combinatie van beide het standaardgeschenk. Op den duur sprak men van het ‘ordinaris present’. Het present van Staat beschrijft hoe dit ordinaris present ontstond, op welke wijze en aan wie het werd verleend en toont er prachtige voorbeelden van.

± 688 blz., ± € 59,– isbn 978-90-8704-348-3 gebonden, geïllustreerd (kleur) verschijnt maart 2013 nur 697/694

14

Zie ook: Donga, Christoffel van Brants en zijn hofje. De geschiedenis van het Van Brants Rus Hofje vanaf 1733, isbn 978-90-8704-049-9, € 19,–; Downing/Rommelse, A fearful gentleman. Sir George Downing in The Hague, 1658-1672, isbn 978-90-8704-251-6, € 31,–; Houte de Lange/Burg, Pauselijk eerbetoon. Een inleiding over Pauselijke onderscheidingen, ridderorden, Pauselijke adel en Nederlanders aan het Pauselijk hof, isbn 978-90-8704-176-2, € 15,–; Predikant en toerist. Het dagboek van Joannes Vollenhove Engeland, 17 mei-30 oktober 1674, isbn 90-6550-636-5, € 20,–


Bert Koene Schijngestalten De levens van diplomaat en rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809)

Gerard Brantsen was een telg uit de deftigste regentenfamilie van Arnhem. Hij noemde zich een aristocratisch patriot, maar had de instincten van een regent van de oude stempel. Hij werkte zich omhoog tot een belangrijke positie in de landspolitiek. Brantsen voerde onder andere de vredesonderhandelingen die in 1784 een einde maakten aan de Vierde Engelse Oorlog. Hij verloor zijn ambten toen de macht van de patriotten werd gebroken, maar verscheen in de Bataafs-Franse tijd weer op het toneel. Hij maakte deel uit van het Staatsbewind (1801-1805) en was ambassadeur aan het hof van Napoleon. Brantsens optreden baarde nogal eens opzien. Hij stond bekend als rokkenjager en had een spraakmakende relatie met een Parijse danseres. Op basis van duizenden door Brantsen nagelaten brieven heeft Bert Koene zijn levensloop in boeiend detail gereconstrueerd. Ook leverden deze een schat aan observaties op over de hoofdrolspelers van zijn tijd.

Zie ook: Baartmans, Robert Jasper baron van der Capellen tot den Marsch (1743-1814). Regent, democraat, huisvader, isbn 978-90-8704-150-2, € 25,–; De levensloop van Adriaan van der Willigen (17661841). Een autobiografie uit een tijdperk van overgang, isbn 978-90-8704-179-3, € 45,–; Revolutionair in Brabant, royalist in Holland. Adriaan van der Willigen als toerist in België tussen 1792 en 1827, isbn 978-90-8704-218-9, € 12,–; Vreede, Mijn levensloop [1750-1796], isbn 978-90-6550-124-0, € 13,–


± 416 blz., ± € 29,– isbn 978-90-8704-336-0 ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur) verschijnt maart 2013 nur 681/697

15

H.E.S. Woldring Een handvol filosofen Een geschiedenis van de filosofiebeoefening aan de Vrije Universiteit in Amsterdam van 1880 tot 2012

In dit boek staan de filosofen centraal die sinds de oprichting van de Vrije Universiteit in 1880 aan deze instelling verbonden zijn geweest. Het gaat hierbij niet alleen om de inhoud van hun werk, maar ook om de personen zelf. Er waren filosofiedocenten die zich met de universiteit identificeerden en zich volledig konden ontplooien. Er waren er echter ook voor wie dit niet gold, die geïsoleerd raakten, in opstand kwamen of in gewetensnood raakten. Veel filosofiestudenten waren actief betrokken bij wat er in hun faculteit gebeurde. Zij namen initiatieven, protesteerden soms tegen de gang van zaken en kozen partij in conflictsituaties. Sinds het eind van de jaren zestig van de twintigste eeuw verloor de Vrije Universiteit geleidelijk haar calvinistisch karakter. Tegenwoordig werken alle stafleden vanuit hun eigen motivatie mee aan een hoofdzakelijk seculier geworden universiteit, die voor het overige ruimte biedt voor religieuze en levensbeschouwelijke diversiteit.

± 544 blz., ± € 49,– isbn 978-90-8704-330-8 gebonden, geïllustreerd reeks pr 41 verschijnt april 2013 nur 732/694

16

Zie ook: Derkx, H.J. Pos, 1898-1955: objectief en partijdig. Biografie van een filosoof en humanist, isbn 90-6550-393-5, € 47,–; Deventer denkers. De geschiedenis van het wijsgerig onderwijs te Deventer, isbn 90-6550-369-2, € 20,–; Dussen, Geschiedenis en beschaving. Kritische opstellen over verleden, heden en toekomst, isbn 90-6550-893-7, € 29,–; Wetenschapsarchieven in het Noord-Hollands Archief, isbn 978-90-8704-160-1, € 12,–; Zeer kundige professoren. Beoefening van de filosofie in Groningen van 1614 tot 1996, isbn 90-6550-543-1, € 28,–


Rechtspraak in Roermond Van Soeverein Hof van Gelre tot Rechtbank Limburg (1580-2012) Redactie A.M.J.A. Berkvens, H.J.J.M. van der Bruggen en R.M.L.M. Magnée

Vanaf de vestiging van de Soevereine Raad in 1580 tot aan de opheffing van het arrondissement Roermond per 31 december 2012 is Roermond een belangrijk zelfstandig centrum van rechtspraak geweest. Meer dan 200 jaar lang sprak de Soevereine Raad, ook aangeduid als Hof van Gelre, in hoogste instantie recht binnen het tot de Zuidelijke Nederlanden behorende Overkwartier van Roermond. Eind 1795 werd Roermond de vestigingsplaats van een moderne rechtbank, gebaseerd op de principes van de scheiding der machten. Na het vertrek van de Fransen, begin 1814, werkte de rechtbank achtereenvolgens onder Geallieerd, Groot-Nederlands, Belgisch, Nederlands/Duitse Bond en uiteindelijk in 1867 volledig Nederlands gezag. Dit boek behandelt chronologisch en thematisch belangrijk aspecten van de rechtspraak uit de periode 15802012. Het bevat tevens biografieën van presidenten en andere markante figuren die in de loop der tijd aan de Roermondse arrondissementsrechtbank en haar voorlopers verbonden zijn geweest.

Zie ook: Berkvens, Soevereine Raad te Roermond, Justiz-Collegium te Geldern en Staats Hof van Gelre te Venlo. Hoofdlijnen van het procederen in civiele zaken in Spaans en nadien Oostenrijks, Pruisisch en Staats (Opper-)Gelre in eerste aanleg en in hoger beroep 1580-1795, isbn 978-90-8704-157-1, € 12,–; Kok, Van Raad van Brabant naar gerechtshof ’s-Hertogenbosch. Zes eeuwen rechtspraakgeschiedenis, isbn 978-90-8704-053-6, € 29,–; Tweehonderd jaar rechters, isbn 978-90-8704-247-9, € 39,–


± 300 blz., ± € 29,– isbn 978-90-8704-351-3 gebonden, geïllustreerd (kleur) verschijnt mei 2013 nur 820/693

17

Kees Briët Het proces van Rijck van Prehn en Johannes Wilhelmus Winter Een bijzondere zaak voor het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië in 1820 [=Pro Memorie 14 (2012) Special]

Rijck van Prehn was de Nederlandse resident aan het hof van de soesoehoenan in Soerakarta op Java. Hij werd beschuldigd van omkoping en machtsmisbruik, die hij zou hebben uitgevoerd met hulp van tolk-vertaler Johannes Winter. Het tweetal stond terecht voor het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië en werd schuldig bevonden. In deze Special van het rechtshistorisch tijdschrift Pro Memorie reconstrueert mr. Kees Briët deze zaak nauwgezet. Na een beschouwing over het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië in 1820 volgen biografieën van de twee hoofdpersonen, met informatie over hun positie. De strafzaak zelf wordt besproken aan de hand van de processtukken. Daarna volgen de afwikkeling en gevolgen op Java en de pogingen van Van Prehn om in Nederland eerherstel te krijgen. Het verhaal sluit aan bij de problematiek van koloniaal recht en bestuur, een thema dat onder rechtshistorici in Europa de laatste jaren aan een opmars bezig is.

± 128 blz., ± € 15,– isbn 978-90-8704-340-7 ingenaaid, geïllustreerd pm 2012 Special verschijnt januari 2013 nur 820/691

18

Zie ook: Glissenaar, ‘DD’. Het leven van E.F.E. Douwes Dekker, isbn 90-6550-064-2, € 24,–; Glissenaar, Indië verloren, rampspoed geboren, isbn 90-6550-460-520, € 10,–; Linggadjati [=pm (2007) 2], geen isbn, € 19,–; Maters, Van zachte wenk tot harde hand. Persvrijheid en persbreidel in NederlandsIndië 1906-1942, isbn 90-6550-596-2, € 25,–; Smit, Landvoogd tussen twee vuren. Jonkheer Mr. A.C.D. de Graeff, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië 1926-1931, isbn 978-90-8704-249-3, € 23,–


Christina Martha Oosters romantisch historisch tafereel Bezorgd en toegelicht door Hans Straver

Op 28 februari 1837 droeg Q.M.R. Ver Huell voor de Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen in Rotterdam met veel succes zijn verhaal Christina Martha voor. Het speelt zich af tegen de achtergrond van de grote opstand in de Molukken die hij in 1817 meemaakte als tijdelijk commandant van het linieschip Admiraal Evertsen. Over de historische Christina Martha is alleen bekend dat zij haar oude vader in deze opstand vergezelde als wapendraagster. In het huidige Indonesië wordt zij als nationale heldin geëerd. Ver Huell bedacht rond dit meisje een fascinerend ‘romantisch historisch tafereel’, met een duidelijke boodschap. Koloniale onderdanen dienden te worden beschouwd als ‘evenmensen’, bedeeld met ‘het Goddelijk licht der rede’, en Nederland had als christelijk verlichte natie een beschavingsopdracht. Deze leeseditie van Christina Martha is geïllustreerd met tekeningen van Ver Huell. Hans Straver plaatst diens literaire werk in een bredere cultuurhistorische context.

Zie ook: Dulm, ‘Zonder eigen gewinne en glorie’. Mr. Iman Wilhelm Falck (1736-1785), gouverneur en directeur van Ceylon en Onderhorigheden, isbn 978-90-8704-273-8, € 45,–; Haafner, Verhandeling over het nut der zendelingen en zendelings-genootschappen. Een kritiek op zending en kolonialisme, isbn 90-6550-377-3, € 16,–; Raat, The Life of Governor Joan Gideon Loten (1710-1789). A Personal History of a Dutch Virtuoso, isbn 978-90-8704-151-9, € 75,–; Van Inlander tot Indonesiër [=il 24 (2009) 2], isbn 978-90-8704-108-3, € 12,50


± 144 blz., ± € 19,– isbn 978-90-8704-342-1 ingenaaid, geïllustreerd verschijnt maart 2013 nur 621/691

19

Thuis in Holland [=themanummer Holland Historisch Tijdschrift 44 (2012) 3] Redactie Anne Petterson, Minte Kamphuis, Sanne Muurling, Carin Gaemers

In tijden van crisis komen huiselijke neigingen extra aan de oppervlakte. Ook nu: we bakken massaal cupcakes, kweken onze eigen groente, worden overstelpt met nostalgische reclames van ‘ouderwetse’ Hollandse merken als Douwe Egberts en Unox en genieten thuis van de zorgeloze gezelligheid van Ik hou van Holland. Tijd voor een themanummer over ‘huiselijkheid’ door de eeuwen heen: over het huisgezin, maar ook over kraakpanden en kantoren. Inhoud: Redactioneel: Thuis in Holland Dirk Damsma/Els Kloek, ‘T’Huys Best’. Huiselijkheid in Holland sedert de Gouden Eeuw Heidi de Mare, Vindplaats van het huiselijk leven. Het kamergezicht in de Hollandse Gouden Eeuw Sanne Muurling, Huiselijkheid tussen ideaal en materiële werkelijkheid. Een materiële microgeschiedenis van veertien Amsterdamse huishoudens Lotte Jensen, Typisch Nederlands? Literaire huiselijkheid in de 19de eeuw Ellen Krol, ‘De aarde rust van ’t lijden uit’. Over huiselijke poëzie Martine van Leeuwen, ‘De vrouw wascht zijn vuile goed’. Huiselijke normen op Scheveningen tussen 1900 en 1940 Han van Bree, In dit huis heerst liefde. De schijn van Hollandse huiselijkheid bij de Oranjes in de jaren vijftig Pieter Stokvis, Huiselijk leven sinds het interbellum en de culturele revolutie rond 1970 Bart van der Steen, Het binnenleven van de kraakbeweging. Een blik in de Amsterdamse kraakpanden begin jaren tachtig Mark Mobach, Huiselijke faciliteiten in organisaties Martine van Rooijen, Huiselijkheid in het katholieke weeshuis. Het dagelijks leven van de weesmeisjes Anny, Jopy en Jenny Albrecht Diem, My cell is my castle. Variaties op kloosterlijke huiselijkheid, 5de-7de eeuw Holland BLOC: Tessa Ver Loren van Themaat, Beeldessay: Holland te koop Mayke Groffen, Topstuk: Goed Wonen in Rotterdam Eindnoten en literatuur Over de auteurs Minte Kamphuis, Uitsmijter: Koude zalm uit blik 112 blz., € 15,– isbn 978-90-70403-64-5 ingenaaid, geïllustreerd (kleur) Holland 44 (2012) 3 reeds verschenen nur 694/696

20

Zie ook: Jensen, ‘Bij uitsluiting voor de vrouwelijke sekse geschikt’. Vrouwentijdschriften en journalistes in Nederland in de achttiende en negentiende eeuw, isbn 90-6550-665-9, €24,–; Krol, De smaak der natie. Opvattingen over huiselijkheid in de Noord-Nederlandse poëzie van 1800 tot 1840, isbn 906550-552-0, € 35,–


Ruud Meijer Beroep huisvrouw Geschiedenis van het Amersfoortse huishoudonderwijs

De huishoudschool is een begrip in de geschiedenis van het Nederlandse onderwijs. Jarenlang hebben meisjes en jonge vrouwen er een opleiding gevolgd. In de volksmond werden deze scholen al gauw de ‘spinazieacademie’ genoemd. In werkelijkheid boden zij een veelzijdige studie huishoudkunde waaraan hoge eisen werden gesteld. Het huishouden werd beschouwd als een vak en de functie van huisvrouw als een beroep. Daarom besteedden de huishoudscholen veel aandacht aan de nieuwste inzichten op het gebied van hygiëne, voeding, koken en kleding. In Amersfoort opende de eerste huishoudschool in 1905 haar deuren. Later kwamen er nog twee scholen bij. Beroep huisvrouw vertelt de geschiedenis van deze scholen, tegen de achtergrond van de veranderingen in het denken over de positie van de vrouw en de ontwikkelingen op sociaal-economisch en technologisch gebied vanaf het eind van de negentiende eeuw.

Zie ook: Burg, ‘Geen tweede boer’. Gender, landbouwmodernisering en onderwijs aan plattelandsvrouwen in Nederland, 1863-1968, isbn 90-6550-693-4, € 42,–; Veendrick, Tussen school en leven. Langdurige internaatsvorming voor meisjes tussen 14 en 16 jaar in de jaren vijftig en zestig in vormingsinternaat De Vonk te Noordwijkerhout, isbn 90-6550-061-8, € 21,–; Vroedvrouwenschool. 100 jaar Moederschapszorg in Limburg, isbn 978-90-8704-140-3, € 25,–; Vrouwelijke vorming tussen Martha en Maria. Katholiek huishoudonderwijs in Brabant, 1919-1968, isbn 978-90-70641-84-9, € 29,50


256 blz., € 27,– isbn 978-90-8704-333-9 ingenaaid, geïllustreerd reeds verschenen nur 694/840

21

Steden en water [=Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis 2010] Themaredactie Chloé Deligne en Tim Soens

Dit themanummer van het Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis focust op de historische rol van water in de steden van de Lage Landen. Door de geschiedenis heen structureert water het stedelijk landschap, vormt het een basisvoorwaarde voor overleven, maar evengoed een instrument van macht, soms zelfs een bedreiging voor het voortbestaan van de stad. Inhoud: Chloé Deligne/Tim Soens, Steden en water in het verleden: tussen symbiose en antagonisme Marie Christine Laleman, Gent: de ontwikkeling van een stad aan de samenloop van Leie en Schelde Frank Gelaude, Waterbeheer in een middeleeuwse grootstad: stuwen en dammen te Gent (12e-14e eeuw) Adriaan M.J. de Kraker/Frank Gelaude, Wateroverlast in Gent in 1571 Bram Vannieuwenhuyze, De beken van middeleeuws Brussel: complexiteit en maakbaarheid van het waterwegennet in een middeleeuwse stad François Jarrige, De strijd tegen het vlasroten: steden, conflicten en territoria in het stroombekken van de Leie in het midden van de negentiende eeuw Stéphane Frioux, De zoektocht naar zuiver water in Noord-Franse en Belgische steden tijdens de Belle Époque (1890-1914) English or French summaries

149 blz., € 14,90 isbn 978-90-8704-307-0 ingenaaid, geïllustreerd jeg 2010 reeds verschenen nur 693/900

22

Zie ook: Stadswording in de Nederlanden. Op zoek naar overzicht, isbn 978-90-8704-081-9, € 19,–; Water Management, Communities, and Environment. The Low Countries in Comparative Perspective, c. 1000- c. 1800 [=jeg 2005-2006], isbn 90-382-0988-6, € 14,90


Koninginnen aan de Noordzee Scheveningen, Oostende en de opkomst van de badcultuur rond 1900 Redactie Anne van Buul, Ben de Pater, Tom Sintobin en Hans Vandevoorde

Zo rustig als de Noordzeekust rond 1800 was, zo druk was ze een eeuw later. Badplaatsen regen zich aaneen. Grand hôtels en casino’s verdrongen elkaar om de mooiste plek, duizenden waagden zich in een koetsje in het water of flaneerden langs de vloedlijn. Deze bundel laat zien hoe de toonaangevende badplaatsen Scheveningen en Oostende zich tot mondaine vakantieoorden ontwikkelden, wat zij deden om hun rivalen voor te blijven, wie er verbleven en hoe deze gasten hun dagen doorbrachten. Inhoud: Ben de Pater, Scheveningen: tussen aristocratische allure en volkse voorzieningen Paul van den Brink, Reclamecampagnes voor Scheveningen en andere Nederlandse badplaatsen Linda van Santvoort, Koninklijke architectuur in Oostende Rob van de Schoor, Scheveningse badcultuur tussen vormelijkheid en vrijheid Rosalie Schoof, Modieus en mondain: badgasten en boulevardpubliek in Scheveningen Jennifer Meyer, Badplaatscultuur als spiegel van het kuuroordtoerisme: Scheveningen Jeroen Cornilly, Bouwen aan de ‘koningin der badsteden’ Wim Mertens/Karen Vangodtsenhoven, Les élégantes en het Oostends seizoen 1900-1905 Davy Depelchin, Het Oriëntalisme in de negentiende-eeuwse Belgische kustarchitectuur Herwig Todts, Oostende, Ensors denkbeeldige paradijs Wouter van Acker, Westende in relatie tot de andere badplaatsen Annelies Cousserier, Foto’s van en fotografen in Oostende Jan Dewilde, Muziekleven in Oostende

Zie ook: Lopende vuurtjes. Engelse kunst en literatuur in Nederland en België rond 1900, isbn 97890-8704-286-8, € 22,–


± 192 blz., ± € 20,– isbn 978-90-8704-352-0 ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur) reeks Rythmus. Jaarboek voor Fin de Siècle Studies 2 verschijnt juni 2013 nur 694/693

23

Gerard van Krieken Syb Talma (1864-1916), een biografie Bijna honderd jaar geleden, op 9 december 1913, ontvingen 81.000 bejaarden voor het eerst een ouderdomsrente. Ze hadden dat te danken aan Aritius Sybrandus Talma (1864-1916) wiens Invaliditeits- en Ouderdomswet zes maanden eerder was aangenomen. Als predikant zag Talma dat veel arbeiders het hoofd nauwelijks boven water konden houden en dat ze alleen in naam vrije en zelfstandige mensen waren. Daarom werd hij actief in het protestantse werkliedenverbond Patrimonium, waar hij voor de oprichting van christelijke vakverenigingen pleitte. Ook benadrukte hij dat arbeiders hun werkgevers geen gehoorzaamheid zijn verschuldigd. In 1901 werd hij Kamerlid voor de Antirevolutionaire Partij en in 1908 minister van Landbouw, Nijverheid en Handel. Als minister kende hij succes en tegenslag: zijn Bakkerswet werd verworpen, maar zijn twee arbeidersverzekeringswetten werden aangenomen. In deze biografie, gebaseerd op uitvoerig bronnenonderzoek, komen de verschillende facetten van Talma’s leven en werk tot hun recht.

± 288 blz., ± € 27,– isbn 978-90-8704-354-4 ingenaaid, geïllustreerd reeks pr 42 verschijnt juni 2013 nur 681/697

24

Zie ook: Beekers /Woude, Niet bij steen alleen. Patrimonium Amsterdam: van sociale vereniging tot sociale onderneming 1876-2003, isbn 978-90-8704-077-2, € 29,–; Hazenbosch, ‘Voor het volk om Christus’ wil’. Een geschiedenis van het cnv, isbn 978-90-8704-094-9, € 69,–; Werkman, ‘Laat uw doel hervorming zijn!’ Facetten van de geschiedenis van het Christelijk Nationaal Vakverbond in Nederland (1909-1959), isbn 978-90-6550-983-3, € 29,–; Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging, isbn 978-90-8704-105-2, € 29,−


In Liefde en Rechtvaardigheid Het dagboek van Marga Klompé 1948-1949 Onder redactie van Erik Borgman, Iris Plessius en Mirjam van Reisen

Marga Klompé (1912-1986) leeft nog altijd voort in de herinnering als de eerste vrouwelijke minister van Nederland, als grondlegster van de Algemene Bijstandwet en de Wet op de Bejaardenoorden. Zij was een voorvechtster van vrede en internationale gerechtigheid en meende dat bijdragen aan een goede samenleving ieders opdracht was. Hierbij was haar rooms-katholieke geloof de grondslag. Gedurende haar eerste jaar als lid van de Tweede Kamer, van augustus 1948 tot augustus 1949, hield Klompé een dagboek bij. Zij noteerde wat zij meemaakte en wie zij ontmoette. Ze maakte ook aantekeningen over haar inzet om ‘in Liefde en Rechtvaardigheid’ te leven en politiek te bedrijven. Dit bezielde, bij tijden ontroerende dagboek wordt in deze uitgave bij gelegenheid van haar honderdste geboortedag gepubliceerd, omgeven door enkele andere teksten die licht werpen op Klompés blijvende betekenis.

Zie ook: Derks/Huisman, ‘Edelmoedig, fier en vrij’. Katholieke arbeidersvrouwen en hun beweging in de twintigste eeuw, isbn 90-6550-708-6, € 20,–; Groenewold, Christelijk en sociaal. Biografie van J.R. Slotemaker de Bruïne, isbn 978-90-8704-008-6, € 12,–; Linde, Het visioen van Eijkman. Dr. J. Eijkman, de Amsterdamsche Maatschappij voor Jongemannen en de vernieuwing van Nederland 1892-1945, isbn 90-6550-764-7, € 30,–; Linders, ‘Frappez, frappez toujours!’ N.S. Corry Tendeloo (1897-1956) en het feminisme in haar tijd, isbn 90-6550-765-5, € 25,–


165 blz., € 15,– isbn 978-90-8704-332-2 ingenaaid, geïllustreerd reeds verschenen nur 681/697

25

Leo Willems Boeren in de Roerstreek Afkomst en leven van Maria Puts (1873-1952), boerin in Posterholt

De bevolking van de Roerstreek, het plattelandsgebied zuidoostelijk van Roermond, had in de zeventiende eeuw voortdurend te lijden van oorlogsgeweld. Vanaf de achttiende eeuw diende zich een nieuwe uitdaging aan: de groeiende bevolking van voldoende inkomsten voorzien. Vooral de kleine boeren hadden het zwaar. Met kleinschalige ontginningen en verhoging van hun productie probeerden ze het hoofd boven water te houden. In de twintigste eeuw profiteerden ze aanvankelijk van de faciliteiten van de boerenorganisaties, maar hierdoor werden ze steeds meer afhankelijk van de grillen van de markt en overheidsbemoeienis. Dit leidde na de Tweede Wereldoorlog binnen korte tijd tot hun ondergang. Tegen deze achtergrond beschrijft Leo Willems het bewogen leven van de Posterholtse boerin Maria Puts, en dat van haar voorouders. Deze familiegeschiedenis, die de periode 1650-1950 bestrijkt, verbindt de ‘grote geschiedenis’ met het alledaagse leven van de inwoners van de Roerstreek.

± 256 blz., ± € 25,– isbn 978-90-8704-358-2 ingenaaid, geïllustreerd verschijnt juni 2013 nur 693/681

26

Zie ook: Burg, ‘Geen tweede boer’. Gender, landbouwmodernisering en onderwijs aan plattelandsvrouwen in Nederland, 1863-1968, isbn 90-6550-693-4, € 42,–; Cruyningen, Boeren aan de macht? Boerenemancipatie en machtsverhoudingen op het Gelderse platteland, 1880-1930, isbn 978-90-8704202-8, € 30,–; Het platteland in een veranderende wereld. Boeren en het proces van modernisering, isbn 90-6550-388-9, € 26,–; Smit, Sporen van moderniteit. De sociaal-economische ontwikkeling van de regio Liemers (1815-1940), isbn 978-90-8704-161-8, € 39,–


Herman van Rens De vervolging van joden en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Nederlandse provincie Limburg Met medewerking van Annelies van Rens

Ook in Limburg werden joden en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog opgepakt en gedeporteerd naar Duitse concentratiekampen. Toch kon de helft van de circa 1500 Limburgse joden nog net op tijd onderduiken. Bovendien vonden hier nog een paar duizend joodse onderduikers van elders een veilige schuilplek. Zo ontstond de paradoxale situatie dat er aan het eind van de oorlog meer joden in Limburg aanwezig waren dan aan het begin. Van gemeente tot gemeente waren de verschillen groot, zowel wat betreft het aantal onderduikers als het aantal overlevende joden. Binnen Limburg bestonden hier en daar kleine gemeenschappen, in de mijnstreek van gereformeerde en in de Maasdorpen en Sevenum van katholieke signatuur, die meer dan andere gericht waren op hulp aan joden. Deze studie is een waardevolle bijdrage aan het debat over de achtergronden van regionale en nationale verschillen in de uitwerking van de Holocaust.

Zie ook: Bronzwaer, Maastricht en Luik bezet. Een comparatief onderzoek naar vijf aspecten van de Duitse bezetting van Maastricht en Luik tijdens de Tweede Wereldoorlog, isbn 978-90-8704-158-8, € 37,–; Hijink, Voormalige concentratiekampen. De monumentalisering van de Duitse kampen in Nederland, isbn 978-90-8704-266-0, € 29,–; Hoekema, ‘Bloembollen’ voor Westerbork. Hulp door Zaanse en andere doopsgezinden aan (protestants-)Joodse Duitse vluchtelingen in Nederland, 1939-1945, isbn 978-90-8704-219-6, € 23,–


± 608 blz., ± € 49,– isbn 978-90-8704-353-7 gebonden, geïllustreerd (deels kleur) reeks mm 75 verschijnt april 2013 nur 694/693

27

Receptie naar behoefte Buitenlandse literatuur in Vlaanderen en Nederland [=themanummer Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 128 (2012) 3-4] Onder redactie van Jan Oosterholt e.a.

De ‘Nederlandse’ cultuur lag en ligt ingeklemd tussen drie omvangrijke taalgebieden, waardoor de Nederlandse literatuur steeds heeft opengestaan voor uitheemse invloeden. Alleen al daarom dienen buitenlandse teksten, al dan niet in vertaling, een vanzelfsprekend ingrediënt te zijn van de ‘Nederlandse’ literatuurgeschiedenis. Dit themanummer brengt theorie en praktijk van het onderzoek naar literatuurtransfers samen: centraal staan auteurs, vertalers en literatuurbemiddelaars die de ‘Nederlandse’ literatuur een grensoverstijgend karakter hebben gegeven. Inhoud: Jan Oosterholt, Ter inleiding i Buitenlandse literatuur en het ‘Nederlandse’ literaire systeem: Pieter Verstraeten, Het buitenland als referentiekader. De casus van het literaire expressionisme in Vlaanderen Toos Streng, Een noodzakelijk kwaad. De Franse roman en de meningsvorming over de roman in Nederland (1830-1875) Jan Oosterholt, Buitenlandse literatuur als katalysator in het poëticale debat. Berthold Auerbach en het genre van de dorpsvertelling in het Nederlandse literaire systeem (1845-1885) Raphaël Ingelbien/Vincent Eelen, Literaire bemiddelaar in bewogen tijden. Thomas Colley Grattan, zijn bronnen en vertalers in de (ex-)Nederlanden (1828-1840) ii Bemiddeling van literatuur: Petra Broomans, Zichtbaar in de canon. Spelregels voor cultuurbemiddelaars Els Andringa, Mediatie en transfer van Duitse Exilliteratuur in Nederlandse setting. Over de rol van mediatoren met bijzondere aandacht voor de opkomst van literaire agenten Ton van Kalmthout, Een jonge en tere bloem. De Nederlandse anglistiek rond 1900 en de transfer van literatuur iii Creatieve receptie: Carl de Strycker, Invloed als lezersconstructie. Conceptualisering en toetsing Jan Konst, De rol van ‘völkisch-nationale’ en nationaalsocialistische literatuur in Het stierenoffer van Louis Ferron Meike Botterweg, Spoken in de bibliotheek van Babel. Over de Borgesreceptie van Frans Kellendonk iv Kennistransfer: Bettina Noak, Kennistransfer en culturele differentie. Abraham Rogerius en zijn Open deure tot het verborgen heydendom (1651) Ellen Krol, De vrouw is erop gebouwd om zonder bezwaar binnenhuis te kunnen leven. Vertalingen van Duitse populariserende zedenkundige werken over man en vrouw in Nederland tussen 1800 en 1840 Rectificatie Verschenen op het Platform Boekbeoordelingen 208 blz., € 15,– isbn 978-90-8704-339-1 ingenaaid, geïllustreerd tntl 128 (2012) 3-4 verschijnt januari 2013 nur 621/694

28

Zie ook: In- & export. De relatie tussen de neerlandistiek en de buitenwereld [=tntl 125 (2009) 2], isbn 978-90-8704-114-4, € 15,–


Marie-Anne Coebergh-van der Marck In de ban van het incestverbod Analyse van een historische omslag in de verbeelding van erotiek tussen broer en zuster

Centraal in de verbeelding van erotiek tussen broer en zuster, klassiek thema in literatuur en film, staat het incestverbod als bron van spanning tussen overeenkomst en verschil. Broer en zuster delen dezelfde genen en juist hierom horen ze samen en lopen hun wegen uiteen. Tot halverwege de twintigste eeuw bezat dit thema een absolute, want transcendente dimensie. Het incestverbod was van (een) god gegeven. Anders ligt het in onze geseculariseerde wereld. Binnen deze context onderzoekt Marie-Anne Coebergh de visie op overeenkomst en verschil, de twee betekenisproducerende principes van onze cultuur. Voorheen nog onwrikbare tegenstellingen als ratio versus verbeelding, zwart versus blank of man versus vrouw gelden steeds vaker als graduele verschillen. In de ban van het incestverbod toont deze ontwikkeling aan de hand van vier paradigmatische teksten: Debrot, Mijn zuster de negerin, Campert, Het satijnen hart, Van Woerden, Ultramarijn en Van Warmerdams film Grimm.

Zie ook: Noordam, Riskante relaties. Vijf eeuwen homoseksualiteit in Nederland, 1233-1733, isbn 90-6550-513-x, € 24,–; Onvrijwillige liefde. Schakingen in klassieke mythen [=Lampas 43 (2010) 2], geen isbn, € 11,–; Een schijn van verdraagzaamheid. Afwijking en tolerantie in Nederland van de 16e eeuw tot heden, isbn 90-6550-321-8, € 30,–; Een stille revolutie? Cultuur en mentaliteit in de lange jaren vijftig, isbn 90-6550-549-0, € 21,–; Vries, Kuisheid voor mannen, vrijheid voor vrouwen. De reglementering en bestrijding van prostitutie in Nederland, 1850-1911, isbn 90-6550-562-8, € 27,–


153 blz., € 19,– isbn 978-90-8704-335-4 paperback imprint Literatoren reeds verschenen nur 621/617

29

Dromen in de oudheid [=themanummer Lampas. Tijdschrift voor classici 45 (2012) 4] Onder redactie van Philip van der Eijk en Maithe Hulskamp

Aan dromen werd in de antieke wereld grote betekenis toegekend. Of het nu gaat om voorspellende dromen, epifanische dromen, incubatiedromen, natte dromen of een combinatie daarvan: dromen zijn prominent vertegenwoordigd in de Griekse en Romeinse literatuur. Dit themanummer presenteert vijf artikelen, vruchten van recent onderzoek, over de rol van dromen in religieuze, medische en literaire contexten. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar antieke droomtheorie en interpretaties van dromen. Inhoud: Van de gastredactie W.V. Harris, Epiphanies and authority in classical Greek dreaming Kim Beerden, Dromen van genezing. Een verkenning van Griekse incubatiedromen Jovan Bilbija, De Artemidorisch-Macrobische droomclassificatie in het Byzantijnse Oosten Maithe Hulskamp, Dromen in de dokterstas. Interpretatie van dromen als medisch-diagnostisch middel Didactische rubriek: Richard Haasen, Dromen met Herodotus Signalementen: Philip van der Eijk, Dromen in de oudheid

80 blz., € 11,– isbn 978-90-8704-345-2 ingenaaid Lampas 45 (2012) 4 reeds verschenen nur 683/694

30

Zie ook: Augustinus en onderwijs [=Lampas 43 (2010) 4], isbn 978-90-8704-200-4, € 11,–; Het Gilgameš-epos en de Griekse en Romeinse literatuur [=Lampas 42 (2009) 2], geen isbn, € 11,–; Het Phaedra-motief in de West-Europese cultuur [=Lampas 41 (2008) 4], geen isbn, € 11,–


Dolly Verhoeven Werken met gevoel Geschiedenis van het beroep haptotherapeut in Nederland

Het beroep haptotherapeut vindt zijn oorsprong in het Nijmegen van de jaren vijftig, waar Frans Veldman de leer van de haptonomie ontwikkelt en de eerste opleiding start. Na Veldmans vertrek naar Frankrijk in 1980 ontstaan in Nederland diverse opleidingen, zowel voor haptonomie als voor de therapeutische toepassing daarvan: haptotherapie. Door de toename van het aantal haptotherapeuten groeit de behoefte aan profileren en professionaliseren. In 1993 wordt een beroepsvereniging opgericht: de Vereniging van Haptotherapeuten vvh. Twintig jaar later kennen haptotherapeuten onder meer een beroepscode en een klachtenregeling en worden hun behandelingen vergoed door zorgverzekeraars. Werken met gevoel beschrijft de geschiedenis van het beroep en de beroepsvereniging als een turbulent proces van gedrevenheid en botsende visies. Na twintig jaar vvh lijkt de tijd rijp om verschillen te overbruggen en partijen weer met elkaar te verbinden.

Zie ook: Bezielde zorg. Verpleging door katholieke religieuzen in Nederland en Vlaanderen (negentiende-twintigste eeuw), isbn 978-90-8704-068-0, € 19,–; Haas, Op de juiste plaats. De opkomst van de bedrijfs- en schoolpsychologische beroepspraktijk in Nederland, isbn 90-6550-422-2, € 26,–; Klijn, Vijverdal Maastricht: psychiatrie en huisvesting. Biografie van een gebouw 1969-2006, isbn 978-906550-948-2, € 25,–; Steun en toeverlaat. Historische aspecten van geestelijke begeleiding, isbn 906550-073-1, € 19,–


± 120 blz., ± € 15,– isbn 978-90-8704-350-6 ingenaaid, geïllustreerd (kleur) verschijnt april 2013 nur 777/680

31

De negentiende eeuw revisited [=themanummer De negentiende eeuw 36 (2012) 1] Onder redactie van Saskia Pieterse e.a.

De negentiende-eeuwse stadspleinen, stadsparken, openbare bibliotheken, parlementen en dergelijke plaatsen drukten de trots en idealen van de negentiende-eeuwse burgerij uit. De ‘spatial turn’ heeft echter laten zien, dat de burgerij omgekeerd in haar gedrag en ideeën ook gestuurd werd door de ruimtes waarin ze zich begaf. De auteurs van dit themanummer onderzoeken deze wisselwerking tussen vormentaal, ruimtelijke inrichting en het materiaalgebruik enerzijds, en het (soms verrassend weerbarstige) gedrag van het publiek anderzijds. Inhoud: Jan Hein Furnée, Beleving van ruimte. De spatial turn en de negentiende eeuw Boudien de Vries, ‘Een machtig middel om de beschaving vooruit te brengen’. De openbare bibliotheek in Groot-Brittannië en Nederland Bart Tritsman/Ilja van Damme, Agorafobie in een moderniserende metropool? Gebruik, betekenis en aanleg van stadspleinen in negentiende-eeuws Antwerpen Diederik Smit, Regentenzaal, Balzaal of Paleis der Staten-Generaal? De plaats van het Nederlandse parlement in de negentiende eeuw Andreas Stynen, Natuurlijke verbeelding. Ontkieming van het stadsparkideaal

80 blz., € 10,– isbn 978-90-8704-329-2 ingenaaid, geïllustreerd dne 36 (2012) 1 reeds verschenen nur 694/901

32

Zie ook: Druk bekeken: collecties en hun publiek in de 19de eeuw [=dne 34 (2910) 3], isbn 978-908704-230-1, € 10,–; Wereldburgerschap [=dne 35 (2011) 1-2], isbn 978-90-8704-268-4, € 10,–


Grenzeloos binnen grenzen Friedrich Gorissen (1912-1993) en de cultuurhistorie van de ‘Niederrheinlande’ Redactie Rob Camps en Bert Thissen

Dr. Friedrich Gorissen was vanaf 1954 gedurende twee decennia stadsarchivaris van Kleef en leidde vanaf 1960 tevens het museum Haus Koekkoek. Daarnaast was hij als onderzoeker actief in een gebied dat hij zelf als het ‘rheinische Niederland’ of de ‘Niederrheinlande’ aanduidde. Dit strekte zich uit van Keulen tot Utrecht en omvatte in zijn kern de historische territoria Gelre en Kleef. Gorissen was een pionier inzake het grensoverschrijdend onderzoek en ging daarbij multidisciplinair te werk. In deze congresbundel aandacht voor zijn veelal innovatieve onderzoek, dat deels de tand des tijds heeft doorstaan, maar anderzijds ook staat in de omstreden traditie van de ‘Kulturraumforschung’. Inhoud: Voorwoord Inleiding Bert Thissen, Der Werdegang des Historikerarchivars Friedrich Gorissen Guido de Werd, Friedrich Gorissen als Museumsleiter und Kunsthistoriker Margret Wensky, Der Niederrheinische Städteatlas Femke de Roode, De Stedenatlas Nijmegen en de Nijmeegse verdedigingswerken bezien vanuit hedendaags archeologisch en bouwhistorisch perspectief Jan Smit, De ‘Niederrheinlande’ bezien vanuit hedendaags geografisch perspectief

Zie ook: Gropp, De stedelijke muntslag te Deventer en Nijmegen 1528/43-1591. Stedelijk particularisme tegen Habsburgs centralisme in de Oostelijke Nederlanden, isbn 90-6550-808-2, €27,– Noordzij, Gelre. Dynastie, land en identiteit in de late middeleeuwen, isbn 978-90-8704-067-3, €39,–


±160 blz., ±€19,– isbn 978-90-8704-360-5 ingenaaid, geïllustreerd reeks wg 62 verschijnt mei 2013 nur 693/680

33

Doopsgezinde Bijdragen Nieuwe reeks nummer 38 (2012) Onder redactie van J.J. Bosma e.a.

In aansluiting op het onderwerp van het najaarscongres van de Doopsgezinde Historische Kring is dit nummer van de Doopsgezinde Bijdragen grotendeels gewijd aan het doopsgezinde identiteitsbesef sinds de negentiende eeuw. Wat gold als doopsgezind eigen? Was dit weerloosheid, vrijheid in het belijden, afwezigheid van een vast en sturend kerkverband of nog iets anders? Inhoud: Jelle Bosma/Piet Visser, Redactioneel Auke F. de Jong, Zoektocht naar doperse identiteit Alfred R. van Wijk, Metamorfosen in het doopsgezind eigene. Twee eeuwen identiteit voorgehouden aan jongeren (1812-2012) Gerke J.J. van Hiele, Doopsgezinde identiteit? Een eeuw brochures in ads folders in vogelvlucht Bert Dop, Aandacht voor de doodgewone doopsgezinde dorpsdominee. Over een mislukte poging om beter in de behoeften van kleine plattelandsgemeenten te voorzien Pieter Post, Hoedster van het geloof. Over de manier waarop de doopsgezinde ‘ambts’-opvatting en hun gemeentemodel gunstig uitpakten voor de rol van de vrouw Jelle Bosma, Hoe meer godsdienst, des te minder heimwee. Over het vertrek rond 1850 van de orthodoxe doopsgezinden uit Balk Ruud Lambour, Het doopsgezinde milieu van Michiel van Musscher (1645-1705) en van andere schilders in zeventiende-eeuws Amsterdam: een revisie en ontdekking Gerlof Homan, De Marcus-zending in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea Piet Visser (ed.), Kritisch commentaar van een collegiantische kwelgeest. Twee manuscripten en een pamflet van Jan Knol uit de jaren 16551659, ingeleid en van aantekeningen voorzien Piet Visser, In memoriam prof. dr. S. Verheus Recensies

± 320 blz., € 29,50 isbn 978-90-8704-359-9 ingenaaid, geïllustreerd db 38 (2012) verschijnt maart 2013 nur 704/680

34

Zie ook: Gedoopt! [=db 35 (2009)/36 (2010)], isbn 90-978-90-8704-148-9, € 35,–; Trompetter, Eén grote familie. Doopsgezinde elites in de Friese Zuidwesthoek 1600-1850, isbn 978-90-6550-977-2, € 29,–.


Verschenen in 2012

De boeken die najaar 2012 zijn verschenen maar niet waren opgenomen in een eerdere aanbiedingsfolder, zijn alsnog opgenomen in de voorjaarsaanbieding 2012, die u in het eerste deel van dit boekje aantreft.

Ad Flaridingun – Vlaardingen in de elfde eeuw. Middeleeuwse bronnen over de Slag bij Vlaardingen en andere Vlaardingse gebeurtenissen (msb 135) 261 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-258-5, € 25,– De elfde eeuw was een turbulente periode voor Vlaardingen en omstreken. Er vonden verschillende strafexpedities en moordaanslagen plaats. Deze en andere gebeurtenissen zijn in de Middeleeuwen in tal van annalen, kronieken en oorkonden vastgelegd. De bronteksten worden hier in de oorspronkelijke taal uitgegeven, met daarnaast een vertaling in modern Nederlands.

Adel en heraldiek in de Nederlanden. Adellijke identiteit en representatie. Opstellen aangeboden ter gelegenheid van het afscheid van jhr. Arnold Gevers als archivaris bij het Historisch Centrum Overijssel te Zwolle op 2 november 2012, onder redactie van Redmer Alma, Conrad Gietman en Albert Mensema (Adelsgeschiedenis 10) 360 blz., gebonden, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-324-7, € 35,– Adel en heraldiek zijn vanaf de verschijning van de eerste wapens nauw met elkaar verbonden. De heraldische vormentaal werd al snel geadopteerd door burgers en steden, maar in de beleving van velen hebben wapens nog altijd een adellijk karakter. In deze bundel worden de vele facetten van de symbiose van adel en heraldiek belicht.

Bevlogen theologen. Geëngageerde predikanten in de negentiende en twintigste eeuw, redactie Paul E. Werkman en Rolf E. van der Woude (pr 40) 494 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-291-2, € 38,– Deze bundel bevat geschreven portretten van vijftien Nederlandse theologen van verschillende pluimage. Wat het gemêleerde gezelschap bindt, is dat ze allen op eigen wijze in woord en daad wat aan de maatschappelijke problemen van hun tijd wilden doen. Onder hen Ottho Heldring, Ferdinand Domela Nieuwenhuis, Lucas Lindeboom, Bé Ruys en Koos Koster.

36

verschenen in 2012

Bewogen missie. Het gebruik van het medium film door Nederlandse kloostergemeenschappen, onder redactie van Joos van Vugt en Marie-Antoinette Willemsen (Metamorfosen 10) 126 blz.+2 dvd’s, ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-305-6, € 20,– Vrijwel alle Nederlandse orden en congregaties lieten, na aanvankelijke aarzelingen, wervings- en missiefilms maken. Later verschenen er gelegenheidsfilms op video, recent vooral films als ‘testament’. Deze films, zo blijkt uit de bundel, vormen een unieke bron voor het leven en werk van Nederlandse religieuzen sinds begin twintigste eeuw.

Biografisch Woordenboek Gelderland deel 9. Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de Gelderse geschiedenis, redactie: I.D. Jacobs en J.A.E. Kuys (eindredactie), C.A.M. Gietman, R.M. Kemperink, C.J.M. Schulte-van Wersch en C. Seebach 156 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-321-6, € 15,– In dit nieuwe deel van het bwg aandacht voor de Gelders kant van bn’ers als Pierre Janssen, David van Oijen en koningin Wilhelmina. Ze figureren te midden van landelijk minder bekende, maar niet minder interessante Gelderse mannen en vrouwen uit het verre en recente verleden. Net als de eerder verschenen delen bevat ook deze bundel ruim 45 biografieën.

Bloeiende kennis. Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw, redactie Esther van Gelder 180 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-309-4, € 19,– Dé ‘Big Science’ van de zeventiende eeuw was de natuurhistorie, vooral de botanie. De toenemende kennis op dit gebied was het resultaat van een grootscheepse samenwerking tussen artsen, apothekers, kooplieden, edellieden, regenten, tuinlieden en kunstenaars. Met de Leidse botanie als casus biedt dit fraai geïllustreerde boek een uniek overzicht van deze ontwikkeling.

verschenen in 2012

37

Marion Boers, De Noord-Nederlandse kunsthandel in de eerste helft van de zeventiende eeuw (zpr 31) 116 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-288-2, € 14,– Zelfs eenvoudige zeventiende-eeuwse burgers bezaten schilderijen. Marion Boers beschrijft de distributiekanalen die werden ontwikkeld om het ruime aanbod aan schilderijen in de markt te zetten. Kunstenaars hadden vaak zelf een winkel. Daarnaast speelde de professionele kunsthandel een belangrijke rol, al dan niet in combinatie met loterijen of veilingen.

Nadia Bouras, Het land van herkomst. Perspectieven op verbondenheid met Marokko, 1960-2010 (hm 3) 301 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-323-0, € 30,– Nadia Bouras beschrijft de veranderde houding van de Nederlandse overheid en de verschuivingen aan Marokkaanse zijde ten aanzien van de band met Marokko. Haar analyse van het Marokkaanse emigratiebeleid en levensverhalen van Marokkanen maakt duidelijke welke factoren aard en omvang van deze banden tussen 1960 en 2010 hebben bepaald.

Serge ter Braake, Rond het Binnenhof. Twintig Haagse geschiedenissen uit de zestiende eeuw 160 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-316-2, € 19,– Dit boek gaat over prominente mannen en vrouwen die leefden rond het Haagse Binnenhof in de decennia vóór de Opstand. Niet de politieke handelingen van de hoofdpersonen staan centraal, maar de personen zelf, hun avonturen, tegenslagen en triomfen. Langs deze weg brengt Ter Braake een relatief onbekende periode uit de Nederlandse geschiedenis weer tot leven.

38

verschenen in 2012

Renger E. de Bruin, Bedreigd door Napoleon. De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht 1753-1838 (do 6) 647 blz., gebonden, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-281-3, € 49,– De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht is van oorsprong een middeleeuwse, adellijke instelling. In 1811 hief Napoleon de orde op en confisqueerde haar bezittingen. Koning Willem i maakte het besluit weer ongedaan. Renger de Bruin beschrijft hoe de Balije van Utrecht aan de ondergang ontsnapte en wijst daarbij op interne en externe factoren.

Cape Town between East and West. Social identities in a Dutch colonial town, edited by Nigel Worden, Jacana Media/Verloren Publishers xxvi+264 pp., paperback, illustrated (partly colour), isbn 978-90-8704-2905, € 29,– This first single-volume social history of eighteenth-century Dutch Cape Town considers both the elite inhabitants such as the ‘expat’ officials of the Dutch East India Company and members of the underclasses. At the same time the book positions the town in the wider context of the Atlantic and Indian Oceans and stresses its complex connections with Europe, Asia and Africa.

Pit Dehing, Geld in Amsterdam. Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725 488 blz., ingenaaid geïllustreerd, isbn 978-90-8704-311-7, € 45,– De opzet van de Amsterdamse Wisselbank bank was ijzersterk en haar geldpolitiek erg geraffineerd met als resultaat een gesmeerd lopend betalingsverkeer, kapitaalmobiliteit én stabiele wisselkoersen, zo blijkt uit deze studie van Pit Dehing. De gevoerde monetaire politiek plaatste Amsterdam bovenin de top van de vroegmoderne financiële centra.

verschenen in 2012

39

Feike Dietz, Literaire levensaders. Internationale uitwisseling van woord, beeld en religie in de Republiek 397 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-280-6, € 37,– Dit boek beschrijft de culturele verkokering in de wereld van de geïllustreerde religieuze literatuur, waarin tegengestelde opvattingen over woord- en beeldgebruik de gemoederen hoog deden oplopen en ongeschreven wetten de productie aan banden legden. Verrassend genoeg waren het buitenlandse intermediairs die bemiddelden tussen de religieuze culturen in de Republiek.

Rudolf van Dijk, Twaalf kapittels over ontstaan, bloei en doorwerking van de Moderne Devotie, onder redactie van Charles Caspers en Rijcklof Hofman (msb 140) 536 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-314-8, € 42,– De Moderne Devotie (ca. 1375-1575) is de krachtigste geestelijke hervormingsbeweging van de late middeleeuwen. Het chrisma van innerlijke vernieuwing ontkiemde bij de kartuizers en inspireerde tot nieuwe (semi)religieuze leefgemeenschappen. In deze bundel zijn twaalf belangrijke (geactualiseerde) bijdragen van Rudolf van Dijk over deze beweging bijeengebracht.

Doopsgezinde Bijdragen. Nieuwe reeks nummer 37 (2011), onder redactie van J.J. Bosma e.a. 342 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-276-9, € 29,50 In deze aflevering van de Doopsgezinde Bijdragen – in nieuwe lay out en met fraai omslag – zijn artikelen bijeengebracht over allerlei onderwerpen uit de rijke doopsgezinde geschiedenis: liedboeken, allegorische voorstellingen, bruilofts gedichten als venster op de positie van doopsgezinde vrouwen, doopsgezinde ondertekenaars van de Confessie van Dordrecht.

40

verschenen in 2012

Joost van Driel, Meesters van het woord. Middelnederlandse schrijvers en hun kunst (msb 138) 182 blz., ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-277-6, € 19,– Dit boek is gewijd aan de oudste schrijvers in het Nederlands: auteurs als Maerlant, Boendale en Velthem, maar ook onbekende klerken en mystici, experimentele stilisten en behoudende rijmelaars. Hun portretten bieden een introductie op hun teksten en opvattingen, maar onthullen ook de pracht aan stijl en taal die zo kenmerkend is voor de Middelnederlandse literatuur.

Frits van Dulm, ‘Zonder eigen gewinne en glorie’. Mr. Iman Wilhelm Falck (17361785), gouverneur en directeur van Ceylon en Onderhorigheden 453 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-273-8, € 45,– Na zijn rechtenstudie in Utrecht werd Falck benoemd tot gouverneur van de voc-vestiging Ceylon, waar hij de oorlog met het binnenlandse koninkrijk Kandy beëindigde. Deze biografie geeft een interessant beeld van zijn eigenzinnige opstelling als diplomaat, zijn familieachtergronden, netwerken en intriges en van de handel en de politiek in de achttiende eeuw.

Corrie van Eijl, Tussenland. Illegaal in Nederland, 1945-2000 (hm 2) 244 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-303-2, € 25,– De vanzelfsprekendheid waarmee migranten zonder verblijfstitel worden aangeduid als illegalen is een recent verschijnsel. Tussenland analyseert hoe beleidsmakers, parlement, publiek en migranten zich mengden in de strijd wie mocht blijven en wie niet. Juist het strenge toelatingsbeleid en de hardnekkige fixatie op controle leidden tot illegalisering en criminalisering van migranten.

verschenen in 2012

41

Ene andre tale. Tendensen in de Middelnederlandse late ridderepiek, onder redactie van An Faems en Marjolein Hogenbirk (msb 131) 318 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-224-0, € 29,– De Middelnederlandse late ridderepiek kent een veelheid aan personages, locaties en wervelende avonturen in een vaak complexe structuur. Toch zijn deze romans weinig bestudeerd. Deze bundel onderzoekt een aantal werken en plaatst deze in een bredere context. Zo proberen de auteurs de eigenheid van de late ridderromans op het spoor te komen.

Enege gedenckwerdeghe geschiedenissen. Kroniek van de Friese militair Poppo van Burmania uit de Tachtigjarige Oorlog, editie en inleiding W. Bergsma (ed 29) 230 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-304-9, € 25,– Tientallen jaren trok Poppo van Burmania als kapitein in het Staatse leger met zijn troepen rond in de Nederlanden. In zijn kroniek vertelt hij over belegeringen, heldenmoed, sterfgevallen, wreedheden en militaire tactiek, maar hij vermeldt ook algemene gebeurtenissen. Veel aandacht besteedt hij aan de vele Oranjes en Nassaus met wie hij in nauw contact stond.

F. Springer [=themanummer Indische Letteren 27 (2012) 2], onder redactie van Liesbeth Dolk 48 blz., geniet, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-302-5, € 12,50 De auteur en oud-diplomaat Carel Jan Schneider / F. Springer overleed in november 2011. Dit themanummer bevat de lezingen en toespraken gehouden op de herdenkingsmiddag op 3 februari 2012. Naast bijdragen over het literaire oeuvre van Springer zijn er fragmenten en anekdotes over het leven van Springer opgenomen.

42

verschenen in 2012

Patricia Faasse, Profiel van een faculteit. De Utrechtse bètawetenschappen 1815-2011 (u & s 9) 189 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-265-3, € 20,– Vormen de natuurwetenschappen een eenheid of niet? In de afgelopen twee eeuwen is daar verschillend over gedacht. Faasse beschrijft de ontwikkelingen van de Utrechtse bètawetenschappen, waarbij de vraag centraal staat óf, en zo ja hoe de natuurwetenschappelijke disciplines erin zijn geslaagd een typisch eigen en herkenbaar profiel te ontwikkelen.

Familiegeschiedenis en heraldiek [=De Nederlandsche Leeuw 129 (2012) 3], redactie M. van Bourgondiën, D.C. de Clercq en R.G. de Neve 112 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-318-6, € 15,– In dit speciale nummer van De Nederlandsche Leeuw artikelen over onder andere de families De Veer/Fehr, Kernkamp, Ruysschout en Kamerling, het huwelijk van Roeland le Fèvre en Hadewig van Heemstede en de wapens van het klooster Haina, Jonkheer Philipp Franz von Siebold en familie en Maarten Harpersz en Cornelis Maartensz Tromp.

Het Franse Nederland: de inlijving 1810-1813. De juridische en bestuurlijke gevolgen van de ‘Réunion’ met Frankrijk, onder redactie van A.M.J.A. Berkvens, J. Hallebeek en A.J.B. Sirks 206 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-283-7, € 22,–; tevens verschenen als pm 13.2 (2011) De inlijving van de Republiek in het Franse keizerrijk had grote gevolgen op politiek, juridisch en bestuurlijk gebied. Het leger werd onderdeel van het Franse leger, wat invoering van de dienstplicht betekende, de economie leed onder het Continentaal Stelsel en de koloniën werden veroverd door de Britten. In deze bundel wordt de inlijving beschreven en kritisch gewaardeerd.

verschenen in 2012

43

Jacob Geel, Onderzoek en phantasie, inleiding en commentaar Willem van den Berg en Piet Gerbrandy 368+332 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn set 978-90-8704-267-7, € 49,– Serieus onderzoek kan het niet stellen zonder verbeeldingskracht. Anderzijds kan de grote literatuur niet gedijen als de schrijver de klassieke traditie niet kent. Jacob Geel (1789-1862) gaf het goede voorbeeld in zijn spraakmakende bundel Onderzoek en phantasie, hier in facsimile heruitgegeven. Een apart deel bevat een uitvoerige inleiding en annotaties per essay.

Globes, oorkonden en botanica op kasteel Keukenhof, onder redactie van G.J. Jaspers e.a. (jkk 6) 119 blz., gebonden, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-301-8, € 14,– In dit zesde Jaarboek Kasteel Keukenhof worden schatten uit bibliotheek, huisarchief en kasteeltuin belicht: de Library Globes van Charles Smith & Son, het botanische handboek De florum cultura (1633) van Giovanni Battista Ferrari, een archiefstuk (1345) over de heerlijkheid Lynden en de verschillende soorten paddenstoelen rond het kasteel.

Nina Geerdink, Dichters en verdiensten. De sociale verankering van het dichterschap van Jan Vos (1610-1667) 264 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-279-0, € 29,– Voorbeelden van financiële vergoeding voor literair werk in de Gouden Eeuw zijn schaars en dichters beweerden enkel voor de eer te dichten. Aan de hand van een onderzoek naar het dichterschap van de katholieke Amsterdamse glazenmaker en schouwburghoofd Jan Vos laat Nina Geerdink zien, dat er voor zeventiende-eeuwse dichters wel degelijk voordeel viel te behalen.

44

verschenen in 2012

Jos van Heel, Een wereld van verzamelaars en geleerden. Gerard en Johan Meerman, Willem van Westreenen en Pieter van Damme en hun archieven, met medewerking van Gert Floor en Erik Geleijns, met een inleiding door Rudi Ekkart 333 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-285-1, € 35,– Dit boek biedt een uitvoerige beschrijving van de in Museum Meermanno aanwezige archieven van Willem baron van Westreenen, Gerard en Johan Meerman en Pieter van Damme, biografische portretten en bibliografieën van hun geschriften, gedetailleerde toegangen tot de correspondentie en een autobiografische tekst van Johan Meerman.

Ton van Helvoort, Een verborgen revolutie. De computerisering van de Rijksuniversiteit Groningen (sggu 5) 366 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-298-1, € 35,– Achter de façade van de oude universiteit voltrok zich vanaf de jaren vijftig een ware revolutie: de digitalisering van het universitaire leven. Ton van Helvoort beschrijft de ontwikkelingen in Groningen en toont hoe de opmerkelijke slingerbeweging tussen centralisering en decentralisering van het computergebruik leidde tot een wezenlijk nieuwe universiteit.

Historische buitenplaatsen [=themanummer De Nederlandsche Leeuw 129 (2012) 4], redactie M. van Bourgondiën, D.C. de Clercq en R.G. de Neve 48 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-357-5, € 15,– Dit themanummer bevat acht artikelen over de geschiedenis van de Nederlandse buitenplaatsen, met name in de negentiende en twintigste eeuw. Er wordt onder andere gekeken naar de spanning tussen de motieven voor aankoop en de exploitatie, de instandhouding als familiebezit, de buitenplaats als statussymbool en als microkosmos van familie en personeel.

verschenen in 2012

45

Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 14 (2011), onder redactie van A.J.A. Bijsterveld e.a. 237 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-287-5, € 29,– In dit Jaarboek komen de volgende thema’s aan de orde: omgang met archivalia in de Vlaamse abdij van Sint-Bertijns, veenontginningen, bestuur en de machtsuitoefening door vrouwen, de mythe rond de inname van Damietta door Haarlemse kruisvaarders, de stedelijke verdedigingswerken in laatmiddeleeuws Lille en onderzoek naar middeleeuwse memoria.

Meindert van der Kaaij, Een eenzaam staatsman. Dirk de Geer (1870-1960) 518 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-293-6, € 45,– Dirk de Geer week met zijn kabinet uit naar Engeland, maar keerde in februari 1941 terug naar bezet Nederland. In 1947 werd hij hiervoor en voor het schrijven van een dubieuze brochure gestraft. Waren de beschuldigingen gebaseerd op feiten? Kreeg hij een eerlijk strafproces? Trouw-journalist Meindert van der Kaaij stelt in zijn genuanceerde biografie het beeld van De Geer bij.

Keizer Constantijn. Zijn levensbeschrijving door Eusebius van Caesarea, uit het Grieks vertaald, ingeleid en toegelicht door Jan Willem Drijvers en Pieter Willem van der Horst 179 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-313-1, € 20,– Het Edict van Milaan, dat keizer Constantijn in 313 uitvaardigde, kondigde een algehele godsdienstvrijheid af, waardoor ook christenen hun geloof in vrijheid konden beoefenen. In zijn Vita Constantini – voor het eerst in het Nederlands vertaald – beschrijft bisschop Eusebius het leven van zijn beroemde tijdgenoot vanuit een expliciet christelijk perspectief.

46

verschenen in 2012

Rudolph Ladan, Gezondheidszorg in Leiden in de late middeleeuwen (msb 141) 359 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-315-5, € 32,– Rudolph Ladan beschrijft de verschillende instellingen en professionals die betrokken waren bij de medische zorg in laatmiddeleeuws Leiden. De stedelijke overheid regelde de bevoegdheden van deze beroepsgroepen en garandeerde bepaalde medische voorzieningen. Midden vijftiende eeuw kwam het definitieve middeleeuwse zorgpakket tot stand.

Loopbaan en carrière in de Gouden Eeuw [=themanummer De zeventiende eeuw 27 (2011) 2], onder redactie van M. de Baar, F. Blom, K. De Clippel e.a. 208 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-262-2, € 25,– Sociale mobiliteit hangt in de vroegmoderne tijd nog sterk samen met afkomst, maar tegelijkertijd lijkt het individu een steeds actievere rol te kunnen spelen in het vormgeven van de eigen loopbaan en carrière. Dit themanummer onderzoekt mogelijkheden en beperkingen, parameters voor succes en de rol van zelfpresentatie, netwerken, patronage en de markt.

Ike de Loos (†), Patronen ontrafeld. Studies over gregoriaanse gezangen en Middelnederlandse liederen, samengesteld en ingeleid door José van Aelst, Karl Kügle, Dieuwke van der Poel en Els Rose (msb 139) 293 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-278-3, € 25,– Vanuit een uitzonderlijke affiniteit met de finesses van notatie en codicologie baande musicologe Ike de Loos (1955-2010) nieuwe wegen in de wereld van de middeleeuwse muziek. Muziekwetenschap en uitvoeringspraktijk vormden voor haar een geheel. Deze bundel bevat daarom naast wetenschappelijke artikelen een reconstructie van gezangen voor het feest van de heilige Willibrord.

verschenen in 2012

47

Lopende vuurtjes. Engelse kunst en literatuur in Nederland en België rond 1900, onder redactie van Anne van Buul (Rythmus 1) 255 blz. ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-286-8, € 22,– Deze bundel verkent de impact van Engelse kunstvernieuwingen op de opvattingen over architectuur, kunst en literatuur tijdens het fin de siècle, en de weerslag daarvan op de Nederlandse en Belgische culturele productie. Centraal staan de critici, academici, literatoren, vertalers, kunstenaars en architecten die deze overdracht en integratie bewerkstelligden.

Jaap Moes, Onder aristocraten. Over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat en andere notabelen in Nederland, 1848-1914 (Adelsgeschiedenis 9) 358 blz.+cd-rom, gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-295-0, € 39,– Jaap Moes analyseert de politieke, economische en sociaal-culturele strategieën die adellijke en oude patricische families gebruikten om zich aan te passen aan de ingrijpende veranderingen van de politieke cultuur en de agrarische economie en aan de toenemende verstedelijking. Zo hielden zij tot in de twintigste eeuw stand als een exclusieve sociale elite.

De nalatenschap van de Paulusabdij in Utrecht, redactie Hildo van Engen en Kaj van Vliet (msb 130) 318 blz., ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-223-3, € 29,– Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap: enkele handschriften van vóór 1300, de oudste archivalia zijn veertiende-eeuws. Toch zijn de auteurs van deze bundel erin geslaagd meer zicht te bieden op de rijke geschiedenis van de abdij.

48

verschenen in 2012

De Nederlands-Turkse betrekkingen. Portretten van een vierhonderdjarige geschiedenis, redactie Maurits van den Boogert en Jan Jonker Roelants 141 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-292-9, € 16,– Biografische portretten en interviews geven een beeld van vierhonderd jaar Nederlands-Turkse betrekkingen. De eerste eeuwen verliepen de contacten vooral via handel en diplomatie. Daarnaast bezochten avontuurlijke Nederlanders het Ottomaanse rijk. Sinds de komst van Turkse gastarbeiders en hun gezinnen is er sprake van een groeiende culturele uitwisseling.

Opwekking van de natie. Het protestantse Réveil in Nederland, redactie Fred van Lieburg 311 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-263-9, € 29,– Deze bundel herziet het beeld van het Réveil als elitaire kring van bevlogen denkers en filantropen. Religieuze idealisten, netwerken en verenigingen speelden een belangrijke rol in de ontplooiing van de vrije, democratische, zorgzame en uiteindelijk verzuilde samenleving. Het Réveil gaf een christelijke impuls aan de ontwikkeling van de Nederlandse civil society.

Overheidsfinanciën tijdens de Republiek en het Koninkrijk, 1600-1850, onder redactie van Henk Boels 236 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-248-6, € 25,– Deze bundel beschrijft hoe de overheden in Zeeland, Brabant, Limburg, Groningen en Holland vóór de Bataafse revolutie, toen ze een eigen bestuur en belastingstelsel hadden, aan hun geld kwamen en welke problemen daarbij ontstonden. Daarnaast wordt getoond hoe de Nederlandse overheid na de definitieve eenwording omging met de aangegane staatsschulden.

verschenen in 2012

49

Overijsselse Historische Bijdragen. Verslagen en mededelingen van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis 127e stuk 2012, onder redactie van Vincent Sleebe e.a. 160 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-325-4, € 19,– In deze bundel aandacht voor het onderwijs in Kampen vanaf 1450, ‘pikante’ vondsten uit een zeventiende-eeuwse Zwolse beerput, de onenigheid tussen katholieke voormannen rond 1900 over de oprichting van een vakbond, kerkelijk verzet tegen het nationaalsocialisme, natuurbeheer in de tweede helft van de twintigste eeuw en de ontwikkeling van de Hanzelijn.

Rome in de late oudheid [=themanummer Lampas. Tijdschrift voor classici 45 (2012) 3], onder redactie van Jan Willem Drijvers en Stephan Mols 88 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-308-7, € 11,– Dit themanummer gaat over Rome in de late oudheid (vierde-zesde eeuw): de keizerlijke aanwezigheid, de positie van de stad ten opzichte van Constantinopel en de invloed van de populus romanus op de politieke besluitvorming. De rol van Rome was in de late oudheid dus nog lang niet uitgespeeld, zoals lang is verondersteld.

Richard Schuurman, Spoor naar Woeste Hoeve. De zoektocht naar de geëxecuteerde piloot Czesław Oberdak 357 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-250-9, € 25,– De 23-jarige Poolse oorlogsvlieger Czesław Oberdak keerde na de oorlog niet terug. Aangespoord door een brief van zijn zus ging journalist Richard Schuurman op zoek. Na twintig jaar vond hij het graf van Oberdak, die geëxecuteerd bleek bij Woeste Hoeve. In dit boek zijn Schuurmans speurtocht, het levensverhaal van Oberdak en de gebeurtenissen bij Woeste Hoeve met elkaar verweven.

50

verschenen in 2012

Joke Spaans, De Levens der Maechden. Het verhaal van een religieuze vrouwengemeenschap in de eerste helft van de zeventiende eeuw 166 blz.+cd-rom, gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-289-9, € 19,– Ondanks tegenstand van de gereformeerde kerk kende de Haarlemse gemeenschap van kloppen in de zeventiende eeuw een opmerkelijke bloei. Mede op basis van de Levens der Maechden, waarvan een transcriptie op de cd-rom staat, beschrijft Joke Spaans het religieuze ideaal en de geleefde praktijk van alledag van de priesters en hun geestelijke dochters.

Hotso Spanninga, Gulden Vrijheid? Politieke cultuur en staatsvorming in Friesland, 1600-1640 464 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-296-7, € 45,– ‘Eendracht maakt macht’, was het devies van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Met een beroep op hun herwonnen Friese Vrijheid en uit onmacht droegen de Friezen nauwelijks bij aan de centrale oorlogskas. In 1635 stuurden de Staten-Generaal de Raad van State naar Friesland om betalingen en bestuurlijke hervormingen af te dwingen.

Sport in Holland [=themanummer Holland Historisch Tijdschrift 43 (2011) 4], onder redactie van L. Almagor e.a. 104 blz. ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-70403-62-1, € 15,– In deze aflevering van het geheel vernieuwde tijdschrift Holland staat sport centraal: voetbal (de banden tussen ado Den Haag en de samenleving en Rotterdam als voetbalstad), de introductie van cricket, de discus van Fanny BlankersKoen, Joop Zoetemelk als ‘eeuwige tweede’ en Hollandse sporten tijdens de Kleine IJstijd zoals schaatsen, kolven en sleeën.

verschenen in 2012

51

Textielhistorische Bijdragen 51 (2011), onder redactie van M. Blomjous e.a. 138 blz., paperback, geïllustreerd, isbn 978-90-71715-326-1, € 18,50 In dit nummer artikelen over de opkomst van de waxprint van imitatiebatik voor Nederlands-Indië tot statussymbool in West-Afrika, textiele innovatie in mode, textiel- en productdesign, de internationale handelaar in textielgrondstoffen en halffabrikaten Rozendaal en vrouwenarbeid en de organisatie van de textielproductie in de Republiek.

Tjalie Robinson [=themanummer Indische Letteren 27 (2012) 1], onder redactie van Sylvia Dornseiffer, Pamela Pattynama, Olf Praamstra e.a. 80 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-300-1, € 12,50 Honderd jaar geleden werd Tjalie Robinson alias Vincent Mahieu als Jan Boon geboren in Nijmegen, maar Batavia, waar hij opgroeide, was zijn echte thuis. Tevergeefs bleef hij geloven in een toekomst voor de Indo-Europeanen in de archipel. Na terugkeer in Nederland wierp hij zich op als beschermer van het Indisch erfgoed en voorvechter van de Indo-Europese gemeenschap.

Universiteit, publiek en politiek. Het aanzien van de Nederlandse universiteiten, 18002010, redactie L.J. Dorsman en P.J. Knegtmans (u & s 10) 159 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-317-9, € 15,– Innovatie, kenniseconomie, levensreddende medische technologie: universiteiten lijken onmisbare schakels in alle sectoren van de samenleving. Volgens de publieke opinie is de universiteit echter een geldverslindende, sjoemelende moloch, zijn docenten altijd op vakantie en studenten lui. Deze bundel onderzoekt de veranderingen in beeld en zelfbeeld.

52

verschenen in 2012

Vrijheid! Leidens Ontzet [=dubbelnummer Holland Historisch Tijdschrift 44 (2102) 1-2], onder redactie van M. Anema e.a. 96 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-363-8, € 15,– Een groot deel van dit dubbelnummer gaat over de tentoonstelling Vrijheid! Leidens Ontzet 1754-2011 in Museum De Lakenhal. Holland belicht hoe dit museum, de Universiteit Leiden en fotograaf Erwin Olaf hebben samengewerkt om de herinnering aan het beleg en ontzet van Leiden op een vernieuwende manier te onderzoeken, presenteren en verbeelden.

Tycho Walaardt, Geruisloos inwilligen. Argumentatie en speelruimte in de Nederlandse asielprocedure, 1945-1994 (hm 1) 415 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-294-3, € 39,– In dit boek staat de vraag centraal wie er invloed hadden of wilden hebben op de uitkomsten van individuele asielverzoeken in de periode 1945-1994 en welke argumenten zij gebruikten om voor toelating of afwijzing te pleiten. Walaardt laat zien dat er verschil bestond tussen beleid en praktijk en dat dit gat niet problematisch was, maar juist mogelijkheden bood.

‘Weest wel met alle menschen’. De ‘Kaapse Brieven’ van Cornelius de Jong van Rodenburgh, uitgave verzorgd door Carla van Baalen en Dick de Mildt (ed 28) 640 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-282-0, € 39,– In 1815 vertrok de oudste dochter van ex-zeekapitein Cornelius de Jong, Jeannette, met haar Zuid-Afrikaanse echtgenoot, jurist Johannes Andreas Truter, naar zijn vaderland. De Jongs brieven aan Jeannette geven een prachtig beeld, soms ontroerend, soms humoristisch, van de lotgevallen en sociale beslommeringen van een bemiddelde, negentiende-eeuwse residentieburger.

verschenen in 2012

53

Janneke Weijermars, Stiefbroeders. Zuid-Nederlandse letteren en natievorming onder Willem i, 1814-1834 424 blz., gebonden, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-310-0, € 35,– Koning Willem i stimuleerde het Zuidelijke literaire leven en zette het in ter bevordering van de eenheid in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Weijermars beschrijft de effecten hiervan. Voor sommige auteurs was de Noord-Nederlandse literatuur de norm, andere streefden juist naar eigenheid. Hun polemieken waren nauw vervlochten met politieke kwesties.

Woordeloos tot verhaal. Trauma en narratief in Nederlands en Afrikaans, co-uitgave met Sun Press, redacteurs Hans Ester, Christ van der Merwe en Etty Mulder 382 blz., paperback, isbn 978-90-8704-306-3, € 29,– Deze baanbrekende bundel van onderzoekers uit verschillende disciplines gaat over trauma als centraal gegeven in de samenleving. De analyses van Nederlandse en Zuid-Afrikaanse literaire werken laten zien hoe de scheppende kracht van de menselijke geest de woordloosheid als gevolg van een overweldigend trauma kan transformeren tot betekenis gevend verhaal.

Zekerheden in waarnemingen. Natuurwetenschappelijke ontwikkelingen in Nederland rond 1900, onder redactie van Jan Guichelaar, George B. Huitema en Hylkje de Jong 237 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-194-6, € 29,– Rond 1900 waren de natuurwetenschappen volop in beweging. Met het werk van Obe Postma (fysicus, leraar aan de Rijks-hbs en onderzoeker van het Friese land en leven) als uitgangspunt beschrijft deze bundel de ontwikkelingen in de natuur- en geesteswetenschappen, de psychologie, de jonge hbs en het Natuurkundig Genootschap in Groningen.

54

verschenen in 2012

Overzicht tijdschriften

Holland Historisch Tijdschrift is een eigentijds, modern en rijk geïllustreerd historisch tijdschrift voor een breed publiek. Holland neemt de lezer mee naar boeiende aspecten uit Hollands veelbewogen geschiedenis en biedt een podium voor de laatste stand van wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast bevat het prikkelende journalistieke stukken.

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €35,–; buiten de Benelux €40,–; los nummer €15,–

Indische Letteren biedt een platform aan iedereen die belangstelling heeft voor de Indisch-Nederlandse letterkunde. In de afgelopen vijftien jaar verschenen er van Indische Letteren onder andere speciale nummers over Multatuli, H.J. Friedericy, A. Alberts, E. du Perron, Tjalie Robinson en F. Springer

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €27,50; buitenland €37,50; gewoon los nummer €10,–; themanummer €12,50

Lampas beoogt een brug te slaan tussen de wetenschappelijke beoefening van de Griekse en Latijnse taal- en letterkunde, filosofie, geschiedenis, archeologie en receptiegeschiedenis enerzijds en de lespraktijk van de vakken Grieks, Latijn en Klassieke Culturele Vorming in het voortgezet onderwijs anderzijds.

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €39,–; studentenabonnement €25,–; institutioneel jaarabonnement €53,–; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €11,–

Madoc. Tijdschrift over de Middeleeuwen richt zich op een publiek van geïnteresseerde leken en professionele mediëvisten in Nederland en Vlaanderen. In goed leesbare, geïllustreerde artikelen worden uiteenlopende facetten van de Middeleeuwen belicht. Een aanzienlijk deel van de artikelen sluit aan bij wat men de ‘mediëvistische actualiteit’ zou kunnen noemen.

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €26,–; los nummer €8,–; voor leden van Firapeel, Vereniging voor Mediëvistiek geldt een gereduceerde abonnementsprijs

De Nederlandsche Leeuw is hét toonaangevende Nederlandse tijdschrift op het gebied van de geslacht- en wapenkunde. De genealogische, heraldische en cultuurhistorische artikelen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Er is veel aandacht voor sociaaleconomische, demografische en geografische aspecten en voor de portreticonografie.

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €55,–; studentenabonnement €33,–; institutioneel abonnement €75,–; los nummer €15,–

De Negentiende Eeuw bestrijkt een breed spectrum aan disciplines binnen de menswetenschappen en is bedoeld voor iedereen met belangstelling voor (kunst)geschiedenis of letterkunde van de negentiende eeuw. Jaarlijks verschijnen twee themanummers en wordt de ‘State of the Art’ besproken binnen een van de in het tijdschrift vertegenwoordigde wetenschapsgebieden.

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €30,–; studentenabonnement €28,–; institutioneel abonnement €43,–; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €10,–

56

overzicht tijdschriften

Pro Memorie. Bijdragen tot de rechtsgeschiedenis der Nederlanden bevat naast artikelen over de rechtsgeschiedenis van de oude Nederlanden en de voormalige overzeese vestigingen van Nederland en België ook recensies en aankondigingen, kronieken en interviews, necrologieën en biografietjes van belangrijke rechtshistorici uit het Nederlandse taalgebied.

• regulier jaarabonnement (2 nrs) €35,–; Europa €43,–; buiten Europa €51,–; de losse nummerprijs wisselt, maar ligt meestal rond de €20,–

Queeste is een internationaal en meertalig tijdschrift op het gebied van de middeleeuwse letterkunde in de Nederlanden (tot 1600). Er wordt aandacht besteed aan Nederlandstalige literatuur, maar ook aan teksten in het Frans, Duits, Engels of Latijn. Teksten die niet tot de literaire canon worden gerekend, komen eveneens aan bod.

• regulier jaarabonnement (2 nrs) €33,–; studentenabonnement €23,–; institutioneel abonnement €45,–; toeslag verzending buiten Benelux €7,–; los nummer €25,–

Stadgeschiedenis biedt een breed forum voor interdisciplinaire wetenschappelijke discussies over steden en stedelijkheid. In dit Nederlands-Vlaamse tijdschrift staat de historiciteit van de stad centraal. De stad is niet alleen een fysieke ruimte, maar vormt ook een culturele en mentale houding en is het resultaat van bepaalde maatschappelijke percepties.

• regulier jaarabonnement (2 nrs) €30,–; buiten de Benelux €35,–; studentenabonnement €25,–; institutioneel abonnement €40,–; buiten de Benelux €45,–; los nummer €20,–

Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde bevat artikelen over taalkunde (inclusief de lexicografie) en letterkunde van de Middeleeuwen tot en met de twintigste eeuw. In de rubriek ‘Interdisciplinair’ worden studies uit andere vakgebieden besproken die van belang zijn voor de neerlandistiek. Recensies worden geplaatst op de site van tntl.

• regulier jaarabonnement (4 nrs) €52,–; studentenabonnement €30,–; institutioneel abonnement €78,–; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €15,–

Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis is een uitgave van de Vereniging voor Waterstaatsgeschiedenis en bestrijkt het hele terrein van de geschiedenis van de waterstaat in de Nederlanden.

• regulier jaarabonnement (2 nrs) €22,–; studentenabonnement €12,–; los nummer €8,–

De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in interdisciplinair perspectief is het tijdschrift van de Werkgroep Zeventiende Eeuw. Het bevat artikelen over geschiedenis, literatuur, toneel, architectuur, kunst et cetera in de periode 1560-1730. Er verschijnen regelmatig themanummers.

• regulier jaarabonnement (2 nrs) €40,–; studentenabonnement €20,–; institutioneel abonnement €42,40; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €25,–

overzicht tijdschriften

Gebruikte afkortingen bwg Biografisch Woordenboek Gelderland db Doopsgezinde Bijdragen dne De Negentiende Eeuw dnl De Nederlandsche Leeuw do Bijdragen tot de geschiedenis der Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht dze De Zeventiende Eeuw ed Egodocumenten hm Historische Migratiestudies hsplm Historische Studies naar Platteland, Landschap en Milieu il Indische Letteren isbn International Standard Book Number issn International Standard Serial Number

jeg jkk jmg msb nur ohb pm pr thb tntl u & s wg zpr

Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis Jaarboek Kasteel Keukenhof Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis Middeleeuwse Studies en Bronnen Nederlandse Uniforme Rubrieksindeling Overijsselse Historische Bijdragen Pro Memorie Passage Reeks Textielhistorische Bijdragen Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde Universiteit & Samenleving Werken Gelre Zeven Provinciën Reeks

Verschijningsschema voorjaar 2013 en bestelbiljet

Reeds verschenen Beulakkker, Onderscheid moet er zijn blz. 10 Coebergh-van der Marck, In de ban van het incestverbod blz. 29 Dromen in de oudheid blz. 30 In Liefde en Rechtvaardigheid blz. 25 Meijer, Beroep huisvrouw blz. 21 De negentiende eeuw revisited blz. 32 Steden en water blz. 22 Thuis in Holland blz. 20 Januari 2013 Boele, Leden van één lichaam blz. 5

Briët, Het proces van Rijck van Prehn en Johannes Wilhelmus Winter blz. 18 Receptie naar behoefte blz. 28 Februari 2013 Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht blz. 3 Middeleeuwse communicatie blz. 6 Maart 2013 Christina Martha blz. 19 Doopsgezinde Bijdragen 38 (2012) blz. 34 Haks, Vaderland en Vrede, 1672-1713 blz. 13

naam: adres: pc, plaats: telefoon: e-mail adres: handtekening: datum:

verschenen in opsturen 2011 naar Uitgeverij Verloren bv, Torenlaan 25, 1211 ja Hilversum, fax 035-6836557. U kunt dit formulier

59

April 2013 Gurp, Reformatie in Brabant blz. 9 Rens, De vervolging van joden en Sinti tijdens de Tweede We reldoorlog in de Nederlandse provincie Limburg blz. 27 Verhoeven, Werken met gevoel blz. 31 Woldring, Een handvol filosofen blz. 16 Mei 2013 Grenzeloos binnen grenzen blz. 33 Kramer, Een lekenboek in woord en beeld blz. 4 Sigmond, Zeemacht in Holland en Zeeland in de zestiende eeuw blz. 11 Rechtspraak in Roermond blz. 17

Torenlaan 25 – nl1211 ja Hilversum

Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 15 (2012) blz. 8 Koene, Schijngestalten blz. 15 Sanders, Het present van Staat blz. 14

Juni 2013 Keßler, Princesse der rederijkers blz. 7 Koninginnen aan de Noordzee blz. 23 Krieken, Syb Talma (1864-1916), een biografie blz. 24 Oorlogsliteratuur in de vroegmoderne tijd blz. 12 Willems, Boeren in de Roerstreek blz. 26

UITGEVERIJ VERLOREN. voorjaar 2013 verschenen in 2012

Recommend Documents