Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Modified Ashworth Scale (MAS) 17 maart 2011 Review: Thijs Meulenbroek Invoer: Eveline van Engelen
1
Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën
Lichaamsregio Bovenste extremiteit Onderste extremiteit Zenuwstelsel en zintuigen Aandoening (ICD) Domein ‘Menselijk functioneren’ (ICF)
2
Bewegingssysteem
Korte beschrijving De Modified Ashworth Scale (MAS) is ontworpen om de mate van spasticiteit te kunnen objecteren. De MAS meet de mate van hypertonie bij 3 arm- en 3 beengewrichten: schouder, elleboog, pols en heup, knie, voet. De therapeut beoordeelt het tonusniveau en scoort de hoogste gevoelde tonus bij 5 herhalingen per onderdeel op een 6-puntsschaal (0 = geen verhoogde spiertonus – 4 niet te bewegen)1,2.
Auteur: Oorspronkelijke versie RW Bohannon & MB Smith (1987)1 Nederlandse versie K de Jong, T Sanderink, I Heesbeen (2001)2
Doel van het meetinstrument
Diagnostisch Evaluerend Inventariserend
1
3
Soort / vorm van het meetinstrument
Observatielijst Opbouw 6 testen: heupflexoren, heupadductoren, knieextensoren (m. rectus femoris), knieflexoren (mm. Hamstrings), enkelplantairflexoren (m. gastrocnemius), elleboogflexoren (mm. biceps brachii) en de polsflexoren Invulinstructie geen Meetniveau per test: wijze score: (6-puntsschaal); meetniveau ordinaal 3
Tabel 1: Modified Ashworth Scale 0 Geen verhoogde tonus 1 Licht verhoogde tonus, catch gevolgd door ontspanning, of minimale weerstand op het einde van het bewegingstraject. 1+ Licht verhoogde tonus, catch gevolg door minimale weerstand gedurende de rest (=minder dan de helft) van het bewegingstraject. 2 Matig verhoogde tonus gedurende het grootste deel van het bewegingstraject, maar het aangedane lichaamsdeel kan eenvoudig bewogen worden 3 Sterk verhoogde tonus, passieve beweging van het lichaamsdeel is moeilijk 4 Aangedane lichaamsdeel is rigide in flexie of extensie
4
Verkrijgbaarheid
5
Opvraagbaar bij www.meetinstrumentenzorg.nl Geschatte kosten gratis te downloaden Copyright ja
Methodologische kwaliteit
Interne consistentie geen gegevens bekend
Reproduceerbaarheid Betrouwbaarheid De inter- en intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid is veelvuldig onderzocht en de resultaten zijn niet altijd consistent2,4-17. De belangrijkste resultaten staan hieronder beschreven. Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid Uit een studie van de Jong et al (2006) is de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de MAS voor de elleboogflexoren bepaald bij CVA-patiënten4 (zie tabel 2). Tabel 2: Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid bij CVA-patiënten Meetmoment Overeenkomst (%) Gewogen kappa Kendall’s tau 1 67 0.48 0.55 2 77 0.76 0.80 3 83 0.77 0.82
2
De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de oorspronkelijke versie beschreven door Bohannon en Smith (1987) bedraagt 0.85 (kendall’s tau) voor de elleboogflexoren2. Intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid Gregson et al (2000) beoordeelden de intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid in een studie van CVA-patiënten, de gegevens staan weergegeven in onderstaande tabel5. Tabel 3: Intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid bij CVA-patiënten Kappa Gewogen kappa Flexie elleboog 0.39-0.53 0.77-0.83 Flexie pols 0.35-0.48 0.80-0.88 Flexie knie 0.27-0.54 0.77-0.94 Plantairflexie enkel 0.17-0.34 0.59-0.64
5
De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van recenter onderzoek uitgevoerd door Ansari et al (2008) bij patiënten met een spastische hemiplegie staat beschreven in tabel 4. Tabel 4: Intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid bij patiënten met een spastische hemiplegie6 Overeenkomst (%) Kappa value Bovenste extremiteit 75 0.64 Adductie schouder 84 0.65 Flexie elleboog 61 0.46 Flexie pols 80 0.74 Onderste extremiteit 68 0.54 Adductie heup 80 0.67 Knie extensie 65 0.30 Plantair flexie enkel 76 0.51
Overeenkomst (agreement) Naghdi et al (2008) hebben de overeenkomst bepaald tussen een ervaren fysiotherapeut en een onervaren fysiotherapeut tijdens een onderzoek naar spasticiteit in de polsflexoren7 (zie tabel 5). Tabel 5: Overeenkomst (agreement) tussen een ervaren en onervaren fysiotherapeut7 Beoordelaar 1 0 1 2 3 4 Total 0 1 6 5 Beoor1 2 5 3 delaar 2 2 2 3 1 3 2 16 14 4 0 total 7 4 3 16 0 30
Agreement percentage: 97.4%, gewogen kappa 0.92 De overeenkomst (agreement) staat eveneens weergegeven in de bovenste tabellen bij intra- en interbeoordelaarsbetrouwbaarheid.
3
Validiteit Er is geen klinische gouden standaard waarmee de MAS kan worden vergeleken, echter is de MAS wel veelvuldig vergeleken met andere meetinstrumenten18-29. Enkele van deze resultaten staan hieronder beschreven. Katz et al (1992) vergelijkt de MAS met 4 andere meetinstrumenten die spasticiteit beoordelen. In de bovenste extremiteit was de correlatie hoog-zeer hoog, in de onderste extremiteit was de correlatie gemiddeld18. Sorinola et al (2009) onderzochten de correlatie tussen EMG en de MAS; hieruit bleek dat er geen of een slechte onderlinge correlatie was19. Bosecker et al (2010) vergeleken de MAS met de Fugl-Meyer Assesment (FMA), Motor Status Score (MSS) en de Motor Power scale (MP) bij patiënten met een CVA20. De correlatie tussen de MAS en FMA bedroeg -0.230, tussen MAS en de MSS was de correlatie -0.213 en tussen de MAS en de MP bedroeg de correlatie -0.013.
Responsiviteit / longitudinale validiteit De responsiviteit van de MAS is onderzocht in de studie van Boyd et al (1998). De MAS was niet in staat om veranderingen te meten in de mate van spasticiteit voor en na een spasticiteitsbehandeling (p-waarde: 0.14)30. Allison en Abraham (2001) onderzochten eveneens of de MAS in staat is om veranderingen in de mate van spasticiteit te meten voor en na een spasticiteitsbehandeling. Uit deze studie bleek dat de MAS wel in staat is om veranderingen te meten (p = 0.001)31.
6
Hanteerbaarheid / feasibility
7
Normgegevens
8
Taal Nederlands Benodigdheden invulformulier Randvoorwaarden Benodigde tijd ongeveer 5-10 minuten, afhankelijk van het aantal te testen gewrichten Gebruikershandleiding
Uitkomstklassen en normgegevens geen gegevens bekend
Overige gegevens
4
9
Literatuurlijst 1. de Jong K, Sanderink T, Heesbeen I. Modified Ashworth Scale: handleiding. Utrecht: Revalidatiecentrum de Hoogstraat; 2001 2. Bohannon RW, Smith MB. Interrater reliability of a modified Ashworth scale of muscle spasticity. Physical therapy. 1987 Feb;67(2):206-207 3. Verschuren O, Gorter JW, Staijen S, Ketelaar M. Het meten van spasticiteit bij jonge kinderen met een cerebrale parese: welke methode(n) moeten we gebruiken? Kinderfysiotherapie. 2003 Mar;15 (36):5-11 4. de Jong LD, Nieuwboer A, Aufdemkampe G. De Ashworth Schaal: interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van een Nederlandse vertaling bij CVA-patiënten. Nederlands tijdschrift voor fysiotherapie. 2006;116(5):117-122 5. Gregson JM, Leathley MJ, Moore AP, Smith TL, Sharma AK, Watkins CL. Reliability of measurements of muscle tone and muscle power in stroke patients. Age and ageing. 2000 May;29(3):223-228 6. Ansari NN, Naghdi S, Arab TK, Jalaie S. The interrater and intrarater reliability of the Modified Ashworth Scale in the assessment of muscle spasticity: limb and muscle group effect. NeuroRehabilitation. 2008;23(3):231-237 7. Naghdi S, Ansari NN, Azarnia S, Kazemnejad A. Interrater reliability of the Modified Modified Ashworth Scale (MMAS) for patients with wrist flexor muscle spasticity. Physiotherapy theory and practice. 2008 Sep-Oct;24(5):372-379 8. Allison SC, Abraham LD, Petersen CL. Reliability of the Modified Ashworth Scale in the assessment of plantarflexor muscle spasticity in patients with traumatic brain injury. International journal of rehabilitation research. 1996 Mar;19(1):67-78 9. Ansari NN, Naghdi S, Hasson S, Fakhari Z, Mashayekhi M, Herasi M. Assessing the reliability of the Modified Modified Ashworth Scale between two physiotherapists in adult patients with hemiplegia. NeuroRehabiliation. 2009;25(4):235-240 10. Ansari NN, Naghdi S, Hasson S, Mousakhani A, Nouriyan A, Omidvar Z. Inter-rater reliability of the Modified Modified Ashworth Scale as a clinical tool in measurements of post-stroke elbow flexor spasticity. NeuroRehabilitation. 2009;24(3):225-229 11. Blackburn M, van Vliet P, Mockett SP. Reliability of measurements obtained with the modified Ashworth scale in the lower extremities of people with stroke. Physical therapy. 2002 Jan;82(1):25-34 12. Clopton N, Dutton J, Featherston T, Grigsby A, Mobley J, Melvin J. Interrater and intrarater reliability of the Modified Ashworth Scale in children with hypertonia. Pediatric physical therapy. 2005 Winter;17(4):268-274 13. Fosang AL, Galea MP, McCoy AT, Reddihough DS, Story I. Measures of muscle and joint performance in the lower limb of children with cerebral palsy. Developmental medicine and child neurology. 2003 Oct;45(10):664-670 14. Gregson JM, Leathley MJ, Moore AP, Smith TL, Sharma AK, Watkins CL. Reliability of the Tone Assessment Scale and the modified Ashworth scale as clinical tools for assessing poststroke spasticity. Archives of physical medicine and rehabilitation. 1999 Sep;80(9):10131016 15. Kelly B, MacKay-Lyons MJ, Berryman S, Hyndman J, Wood E. Assessment protocol for serial casting after botulinum toxin a injections to treat equinus gait. Pediatric physical therapy. 2008 Fall;20(3):233-241 16. Mehrholz J, Major Y, Meissner D, Sandi-Gahun S, Koch R, Pohl M. The influence of contractures and variation in measurement stretching velocity on the reliability of the Modified Ashworth Scale in patients with severe brain injury. Clinical rehabilitation. 2005 Jan;19(1):63-72
5
17. Sloan RL, Sinclair E, Thompson J, Taylor S, Pentland B. Inter-rater reliability of the modified Ashworth Scale for spasticity in hemiplegic patients. International journal of rehabilitation research. 1992;15(2):158-161 18. Katz RT, Rovai GP, Brait C, Rymer WZ. Objective quantification of spastic hypertonia: correlation with clinical findings. Archives of physical medicine and rehabilitation. 1992 Apr;73(4):339-347 19. Sorinola IO, White CM, Rushton DN, Newham DJ. Electromyographic response to manual passive stretch of the hemiplegic wrist: accuracy, reliability, and correlation with clinical spasticity assessment and function. Neurorehabilitation and neural repair. 2009 MarApr;23(3):287-294 20. Bosecker C, Dipietro L, Volpe B, Krebs HI. Kinematic robot-based evaluation scales and clinical counterparts to measure upper limb motor performance in patients with chronic stroke. Neurorehabilitation and neural repair. 2010 Jan;24(1):62-69 21. Alibiglou L, Rhymer WZ, Harvey RL, Mirbagheri MM. The relation between Ashworth scores and neuromechanical measurements of spasticity following stroke. Journal of neuroengineering and rehabilitation. 2008 Jul 15;5:18 22. Allison SC, Abraham LD. Correlation of quantitative measures with the modified Ashworth scale in the assessment of plantar flexion spasticity in patients with traumatic brain injury. Journal of neurology. 1995 Oct;242(10):699-706 23. Anwar K, Barnes MP. A pilot study of comparison between a patient scored numeric rating scale and clinician scores measures of spasticity in multiple sclerosis. NeuroRehabilitation. 2009;24(4):333-340 24. Bakheit AMO, Maynard VA, Curnow J, Hudson N, Kodapala S. The relation between Ashworth scale scores and the excitability of the alpha motor neurones in patients with poststroke muscle spasticity. Journal of neurology, neurosurgery and psychiatry. 2003 May;74(5):646-648 25. Cooper A, Musa IM, van Deursen R, Wiles CM. Electromyography characterization of stretch responses in hemiparetic stroke patients and their relationship with the Modified Ashworth Scale. Clinical rehabilitation. 2005 Oct;19(7):760-766 26. Pandyan AD, Johnson GR, Price CI, Curless RH, Barnes MP, Rodgers H. A review of the properties and limitations of the Ashworth and modified Ashworth Scales as measures of spasticity. Clinical rehabilitation. 1999 Oct;13(5):373-383 27. Park GY, Kim JM, Sohn SI, Shun IH, Lee MY. Ultrasonographic measurement of shoulder subluxation in patients with post-stroke hemiplegia. Journal of rehabilitation medicine. 2007 Sep;39(7):526-530 28. Skold C, Harms-Ringdahl K, Hulting C, Levi R, Seiger A. Simultaneous Ashworth measurements and electromyographic recordings in tetraplegic patients. Archives of physical medicine and rehabilitation. 1998 Aug;79(8):959-965 29. Smith AW, Jamshidi M, Lo SK. Clinical measurement of muscle tone using a velocitycorrected modified Ashworth scale. American journal of physical medicine & rehabilitation. 2002 Mar;81(3):202-206 30. Boyd R, Barwood SA, Baillieu CE, Graham HK. Validity of a clinical measure of spasticity in children with cerebral palsy in a double blinded randomized clinical trail. Developmental medicine and child neurology. 1998;40 (Suppl 78):7 31. Allison SC, Abraham LD. Sensitivity of qualitative and quantitative spasticity measures to clinical treatment with cryotherapy. International journal of rehabilitation research. 2001 Mar;24(1):15-24
6
