Uitdagende relaties Arno Willems Marlou Severins
Een promotie-project vanuit Click icon to add chart MFCG-Limburg (Koraalgroep) met:
Prof. dr. Petri Embregts (AWVB, Tranzo, Tilburg University) Prof .dr. Anna Bosman (Radboud University, Nijmegen) Dr. Lex Hendriks (Radboud University, Nijmegen)
Marlou Severins Click icon to add chart • werkzaam in de VB-zorg vanaf 2008 • gedragswetenschapper vanaf 2010 in Op de Bies, VB-instelling • diverse caseload
• in opleiding tot orthopedagoog-generalist
Arno Willems Click icon to add chart • GZ-psycholoog MFCG-Limburg, 29 jaar in VB-zorg • Multi-Functioneel Centrum voor mensen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychische of Gedragsproblematiek
• sinds 2002 door en voor alle VB-instellingen in Limburg, vooral 24-uurszorg • een consultatie-team: psychiater, GZ-psycholoog, SPV, team-coach • behandelgroepen, polikliniek, crisiscoördinatie, psycho-educatie
4
Focus op relatie: praktisch motief? Click icon to add chart • Discussies tussen beheersen en ruimte geven • Onderlinge verschillen in team met vele ‘mamma’s en pappa’s’
Pagina’s vol begeleidingsadviezen
• Elkaar na-doen helpt niet
• Cliënten en ouders vinden werkrelatie belangrijkste 5
Motief vanuit zorg Click eniconbehandeling to add chart Klimaat creëren: sfeer, inrichting, basisregels
CARE: 1e graadsstrategie
Situaties vormgeven: dagprogramma’s, taken, groepssamenstelling affectieve Relatie onderhouden: werkalliantie, begeleidingsstijl
CURE:
Gedragsmodificatie, agressiebeheersing e.d.
GGZ, forensisch
Intrapsychische behandeling: Cogn.G.T., emotieregulatie,Oplossingsgericht, Motiverende gespreksvoering
6
Zicht op je eigen interactie: Click icon to add chart
met video-analyse,
of feedback door collega’s,
Maar liever iets: • wat je zélf kunt gebruiken als begeleider • wat weinig tijd kost in de dagelijkse zorg • wat niet uitgaat van de ‘ideale’ begeleider, maar neutraal kijkt naar de omgang 7
... een vragenlijst dus?
Click icon to add chart
• SIG-B; Schaal voor Interactief Gedrag van Begeleiders (Willems et al., 2010) • .. vanuit interpersoonlijke theorieën, orthopedagogische modellen en vanuit praktijkervaring • gestart met 204 vragen, nu nog maar 30 vragen
• sinds 2003 bij ± 900 begeleiders gebruikt in teams met gedragsproblematiek (alle niveaus) • over 1 uitdagende cliënt, door hele team ingevuld (groeps- of activiteitenbegeleiders) 8
Interactiecirkel vanClickLeary (1957) icon to add chart
9
SIG-B
Click icon to add chart
Behoorlijk goede lijst met 30 vragen en 7 factoren; kost 5-10 min. om in te vullen 1.
Assertieve Controle stijl; regels hanteren, doorzetten
2.
Vijandige stijl; mopperen, boos
3.
Vriendelijke stijl; samenwerken, prettig
4.
Steunzoekende stijl; hulp nodig
5.
Proactief denken; wat, waarom en hoe ga ik dingen doen?
6.
Zelfreflectie; welk gevoel heb ik erbij, wat wil ik?
7.
Kritische Expressed Emotion; preek afsteken, cynisch
10
vriendelijk ofClickvijandig? icon to add chart
11
Uitproberen opClick eigen cliënt icon to add chart
• deel-SIG-B invullen voor jezelf als begeleider • of vanuit de ogen van een begeleider die je goed kent 12
grafiek Vriendelijk hele team Click icon to add chart Schaal 3: Vriendelijk
5,0
4,5
4,3 4,0
3,83,8
3,8
4,1
3,6
3,6
3,9
3,2
3,7 3,0
3,0 2,0 1,0 0,0 0,0
Score
Gemiddelde Team
13
0,0
0,0
0,0
Wat heeft invloed op die Click interactiestijlen? icon to add chart •
meer werkervaring → meer vriendelijk
•
hogere opleiding → minder negatief
•
jongere cliënt of lager IQ → meer controle
•
meer probleemgedrag → minder vriendelijk, meer negatief en meer controle
•
vooral algemene attitude van begeleider: begripvol versus dominant
•
ook intrapersoonlijke Emotionele intelligentie: zelfbeeld, assertiviteit, zelfbewustzijn 14
Maar nog veel meer Click iconinvloeden: to add chart •
de interactiestijl vanuit die cliënt zelf
•
hoe je denkt over een cliënt, je emoties bij zijn gedrag, het teamklimaat, je zelfvertrouwen etc.
Dus grootschalig onderzoek: wie doet mee om te ontdekken wat het belangrijkste meetelt, ook in je eigen organisatie? 15
Naast meten ookClickverbeteren! icon to add chart • training uitgewerkt en 2012 proefgedraaid; nu ITCT = InteractieTraining en Coaching voor Teams • 3 dagdelen team-training; je grondhouding, je denken/voelen rond cliënt, concreet afstemmen in interactie, tussendoor uitproberen • 2-3 coachingsessies ‘on the job’ (tweetallen)
• 4e afsluitende team-sessie: geleerde lessen en verbreden naar andere cliënten • wie wil zo’n ‘gratis’ training voor het team en dus ook meedoen met het effect-onderzoek? 16
.. en nu de praktijk … Click icon to add chart • Van consultatievraag naar ITCT • Praktische knelpunten: groot team, zowel wonen als dagbesteding • Iedereen betrekken niet mogelijk
• Beschikbaarheid PB-er • Plannen moeilijk • 6 afgevaardigden gekozen
• Start met uitleggen, motiveren, weerstand weghalen • Ouders uitleggen en toestemming vragen • Voorbereidend werk begeleiders
• In verandering komen 17
Graag uw ideeën! Click icon to add chart Team blijkt enthousiast en komt in beweging met hun manier van omgaan … .. hoe houden we dit nu vast?
Roept u maar!! .. wij noteren ..
Plak uw 3 post-its bij de ideeën die u het belangrijkste vindt … of schrijf er nog een idee bij ! 18
Click icon to add chart
contact? ... Arno Willems,
[email protected] 06-51396341 19
