Ècht gebruiksvriendelijke software Startnotitie om te komen tot een PvE voor de inrichting van gebouwbeheersystemen
TVVL Expertgroep Gebouwautomatisering en Beheer Werkgroep GB4
Joep van der Velden
Jan Kerdèl
Ontwikkelingen • Aandeel installaties in gebouwen wordt groter • Eisen worden hoger • Technieken worden complexer • Embedded computer, software, Web, Java, BACnet, Dali, etc.
• Technische systemen zijn meer geïntegreerd • Toegang, inbraak, camera, klimaat, verlichting, GBS, energie
• Aantal technische mensen neemt af / meer uitbesteding 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Beheer wordt steeds belangrijker • Klimaatbeheersing en klachten • Prestaties worden slechter … • Prestaties (contracten) aantonen • Energiereductie EN aantonen voor labels BREEAM, LEED, etc. • Wetgeving: legionella, bodemenergie, milieubeheer, brandmeld-, Elektro-installaties, etc. Tip: ISSO publicaties Duurzaam Beheer en Onderhoud 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Huidige gebouwbeheertools • Computer bij technische dienst • Complex, alleen voor specialisten •
Wanneer specialist afwezig dan staat alles stil
• Vaak verouderd •
GBS computers moeten 15 jaar meegaan (??!)
• Beheer niet gebruiksvriendelijk •
Sluit niet aan bij bediening software thuis (iPad)
• Energiebemetering is niet gekoppeld •
Apart energiemanagement pakket nodig
• Onderhoud GBS kost veel geld
Gebruik is minimaal, niet zo vreemd toch… 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Wat er dus moet veranderen • Op welke wijze kan GBS-software echt gebruikersvriendelijker opgezet worden waardoor het gebruik sterk toeneemt • Hoe kan informatie snel en eenvoudig worden gevonden en helder gepresenteerd worden per gebruikersgroep
14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Hoe willen we dat bereiken
• Het project wil komen tot een ISSO- publicatie die door opdrachtgevers, hun adviesbureaus, de verwerkende industrie en door fabrikanten wordt gezien als de-facto standaard
14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Inrichting GBS gericht op gebruikers Stappen: • Analyse en vastleggen van de functionele behoeftes van verschillende type GBS gebruikers • Onderzoeken of een basis Programma van Eisen voor de inrichting van een GBS kan worden geformuleerd • Onderzoeken bruikbaarheid Internationale publicaties BRSIA, VDI, CIBSE, ASHRAE
• Bewustwording branche over het onderwerp middels publicaties en lezingen • Het verzorgen van een startnotitie op basis waarvan een ISSO-publicatie wordt opgesteld 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Advies, ideeën delen en inbrengen
Ja, dat kan ! • Iedereen is welkom om deel te nemen • Inbreng eigen ervaringen, wensen en ideeën • Kennisuitwisseling met specialisten • Beperkte tijd Info of aanmelding :
[email protected] en via LinkedIn
à Resultaat: 20 aanmeldingen 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Een PvE als volgt te ontwerpen • Het PvE als eindresultaat is bedoeld voor de mainstream aan projecten (80/20-regel) • We willen brede acceptatie vanuit de markt bevorderen • De ‘standaard’ mag niet te hoog liggen • Een model-PvE dient zo veel als mogelijk in generieke vorm bruikbaar te zijn • De “wat”-vraag is belangrijk, niet “hoe” dit in te vullen
We hanteren een indeling in twee dimensies.
• Gebruiker type (persona) • Uitrustingsniveau ofwel functionaliteit die een GBS moet bieden Maak onderscheid maken tussen basis, nominaal en hoog Basis kan worden gezien als de functionaliteit die minimaal aanwezig dient te zijn in elk GBS
Voor wie speelt het GBS een rol • Eigenaar / Facilitair Manager • Beheerder • Ruimtegebruiker • GBS-technicus
14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
De personas uitgewerkt • Eigenaar en Facilitair Manager • Verantwoordelijk voor gebouwen en faciliteiten in (meestal) een grotere organisatie • Maakt meestal deel uit van een management team • Focus: effectiviteit van processen, kwaliteit, MVO, kosten • Beheerder • Verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van gebouwen in kleinere organisaties of een deel van grotere organisaties • Manager, geen specialist, vaak technicus (maar niet altijd) • Focus: continuïteit en correcte werking technische installaties 14-10-2015
Roland Verkerk Facilitair Manager
Gerard Sondervank Beheerder
Dé TVVL-Techniekdag 2015
De personas uitgewerkt • Ruimtegebruiker • Dagelijks gebruikmakend van werkruimten • Behoort tot een organisatie • In het algemeen niet technisch • Bedient voorzieningen in ruimten • Ervaart onregelmatigheden in installaties (koude, tocht, hitte, licht, geluid en lawaai) • Wil dat klachten worden gehoord en opgevolgd • Focus: Primaire werkproces • Technicus • Vaak regeltechnicus • Vaak HVAC en regeltechnische achtergrond • Focus: Correcte werking GBS en technische installaties 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Personeel Dagelijkse bewoners/gebruikers
Joris voorthuisen Technicus
Informatieniveau’s voor personas Informatieniveaus
Persona
Geven
Nemen
Strategisch
Eigenaar
Strategie -> tactiek
Rapportage ter controle strategie
Tactisch
Beheerder
Tactiek -> instellingen Instellingen tijd Instellingen klimaat
Rapportage ter controle tactiek Rapportage beheer
Gebruiker
Ruimtegebruiker Instellingen klimaat ruimte Feedback op instellingen Instellingen tijd ruimte
Operationeel/technisch
Technicus
14-10-2015
Instellingen regeltechniek
Rapportage technisch Storingen / alarmen
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Aandachtspunten bij het opstellen van een PvE • Logische procesvolgorde zoals bijvoorbeeld: Plan – Do – Check – Act (Deming) • Specifieke (terugkerende) taken zoals: controle instellingen en tijden, systeemcontrole, storingsoverzicht, afwijkingen, storingsintervallen, energiegebruik, respons op klachten etc. • Wat moet de minimale functionaliteit zijn: Omschrijf de minimum-eis die in ieder project moet worden aangehouden • Belangrijk is dat een GBS output levert die direct voor het gebruiksdoel inzetbaar is (geen conversie of overzetten naar andere software)
14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Voorbeeld voor een persona en zijn interactie met GBS Persona:
Ruimtegebruiker
Hoofdactiviteit
Sub-activiteit
Bedienen
Signaleren
Presenteren
14-10-2015
Verlichting Ventilatie Ruimtedruk
Uitrusting Basis Aan/Uit Centraal Aan/Uit
Uitrusting Nominaal Instelbaar Per ruimte Instelbaar
Uitrusting Hoog Follow me Per werkplek Smartphone + PC
Temperatuur
Thermostaat
Follow me
Zonwering Validatie
Centraal Signaallamp
Smartphone + PC Per ruimte Display
Afwijking ruimteconditie
Signaallamp
Display
Display + Smartphone + PC
Storing conditioneringssyteem
Signaallamp
Display
Display + Smartphone + PC
Ruimtecondities
Temperatuur, Ventilatievoud, Ruimtedruk
Display
Display + Smartphone + PC
Per werkplek Display + Smartphone + PC
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Vervolg Vervolgstappen en conclusie. • Hopelijk een goed inzicht in de denkrichting die is gekozen • Rapportage vooronderzoeksfase ter beschikking op de TVVL-website • Rapportage vormt startpunt voor het opstellen ISSO-publicatie. Tijdens dit traject zal nader onderzoek noodzakelijk zijn en zullen marktpartijen worden geconsulteerd • Doelstelling: ISSO-publicatie gereed najaar 2016 14-10-2015
Dé TVVL-Techniekdag 2015
Zie ook het Themanummer november 2015