TREND
Home extensions Een bijzonder interessant alternatief voor een klassieke veranda is een uitbouw met grote wanden in glas. Het gaat in feite om een tussenvorm tussen een veranda en een klassieke bijbouw, die zich zeer harmonieus integreert in de bestaande architectuur van de woning. Zo een “home extension” of een uitbouw met veel beglazing, vormt zowel buiten als binnen één geheel met de woning, alsof ze er altijd al geweest is.
62
Omdat de eigenaars van deze oude Vlaamse hoeve hun woonkamer wilden uitbreiden zonder de authentieke charme van hun hoeve op te offeren, hebben ze gekozen voor een geïntegreerde uitbouw met grote raampartijen. We kunnen hier dus niet echt van een veranda spreken, maar eerder van een uitbreiding van het interieur met veel beglazing. De muren van de aanbouw zijn gemetst met oude bakstenen die net zoals de dakpannen bij de stijl van de hoeve
passen. De ramen zijn gemaakt van geïmpregneerd tropisch hardhout en voorzien van superisolerende dubbele beglazing en afgewerkt met massief koperen beslag. In de aldus bijgecreeërde ruimtes is aan de ene zijde een keuken ondergebracht en aan de andere zijde werd de woonkamer beduidend vergroot. Dat deze laatste werd open gelaten tot onder de nok zorgt voor een extra gevoel van ruimte. Realisatie: LLOYD HAMILTON 63
1 tot 3. Deze achteraf aangebouwde zijvleugel is volledig in het bestaande gebouw geïntegreerd, alsof hij er altijd al is geweest. Hoewel men heeft gewerkt met hele grote raamoppervlakken, maken de bakstenen onderbouw, de wit gelakte ramen met kruishouten en het gesloten dak dat men nauwelijks nog van een veranda kan spreken maar eerder van een uitbreiding van de woning. De ramen zijn gemaakt van tropisch hout en voorzien van dubbele beglazing met een hoge isolatiecoëfficiënt. Aan de binnenafwerking werd veel aandacht besteed: een parketvloer, tapijten, stijlvolle verlichting en meubelen… Via een dubbele draaideur komt men op het arduinen terras met lage buxushaagjes. Realisatie: LLOYD HAMILTON 4 & 5. Deze veranda vormt één naadloos geheel met de woning en dit dankzij het gebruik van dezelfde materialen als voor de woning -bakstenen onderbouw, grijsgroen gelakte houten ramenen dankzij het gesloten dak, afgewerkt met dakpannen. Het gebruik van hout, ook in het interieur, geeft deze realisatie heel wat charme. Via de draaikipramen, de in de ramen geïntegreerde verluchtingsroosters en de dubbele draaideur is er altijd voldoende
1 2 3
4 5 64
Wat bedoelen we met een uitbouw of home extension ? Er bestaat geen exacte definitie van dit bijzondere concept. Als we het willen definiëren, dan zullen we het eerder moeten omschrijven. Een uitbouw met beglazing is een constructie die later aan de woning is aangebouwd, die een brede opening naar binnen toe heeft en die een gesloten of een halfgesloten dak combineert met deels vrij grote wanden in glas en deels ‘gewone’ gemetste muren. Met deze beschrijving voor ogen, kunnen we vijf doorslaggevende criteria aanwijzen waarmee we een uitbouw of home extension met beglazing toch enigszins kunnen definiëren en waarmee we ze dus kunnen onderscheiden van een veranda in de letterlijke zin van het woord. Laten we deze vijf criteria eens nader bekijken. Later gebouwd dan de woning Per definitie kan het niet anders dan dat een uitbreiding later aan de woning is aangebouwd. Het is een element dat aan het
huis wordt toegevoegd om de bewoonbare oppervlakte ervan te vergroten. Als dit element tegelijkertijd met het huis wordt gebouwd, dan vormt het een wezenlijk onderdeel van het huis. En dan kunnen we zeker niet spreken van een extension of uitbouw, maar eventueel wel van een geïntegreerde serre of veranda. Zoals we verder nog zullen zien, moet een home extension, ook al is ze pas veel later aangebouwd, op architecturaal vlak goed geïntegreerd zijn in het gebouw. Open naar binnen toe Het principe van een uitbouw is eenvoudig: de bewoonbare ruimte van een huis wordt er aanzienlijk mee vergroot. Daarom is het logisch dat deze nieuw aangebouwde ruimte met een ruime opening in verbinding staat met de rest van het interieur. Is dit niet het geval, dat spreken we eerder van een aangebouwde veranda. In het algemeen stelt men dus dat een uitbouw niet van de rest van 65
verluchting. En dat is nodig omdat deze uitbouw, die eigenlijk een uitbreiding van de keuken vormt, regelmatig voor kooklessen wordt gebruikt. Realisatie: SDS VERANDABOUW
66
Ook deze veranda (5 x 7 m). is helemaal in dezelfde stijl en met dezelfde materialen als die van de woning opgetrokken, zodat we eerder van een uitbreiding dan van een klassieke veranda kunnen spreken Zeker aan de achterzijde met de gemetste muren, wekt de constructie de indruk één bestaand geheel met de woning te vormen. En ook binnen wordt deze indruk versterkt door de doorlopende vloer in blauwe steen, het gesloten plafond met houten timmerwerk, de wand met de haard, kortom de interieurinrichting die heel natuurlijk aansluit op de bestaande ruimtes. De grote houten raampartijen zijn in twee kleuren gelakt (antracietgrijs buiten en crèmewit binnen). Via een traditionele dubbele draaideur komt men op het terras en bij de vijver. Realisatie: GESBO
het huis mag gescheiden zijn door een muur, deuren of ramen. Een gesloten of halfgesloten dak Meestal heeft een uitbouw een gesloten dak: hiermee bedoelen we: niet in glas, niet lichtdoorlatend en meestal indezelfde materialen als die van de woning. Dat wil niet zeggen dat dit dak nooit geen gedeeltelijke beglazing mag hebben, maar toch niet overwegend. In de meeste gevallen bestaat het dak uit een houten structuur waarop een traditionele dakconstructie met dakpannen, leien of andere opake materialen steunt. We zullen verder nog zien dat dit type dak niet zonder gevolgen is voor de thermische balans van het huis. Toch vormen sommige uitbouwen een uitzondering op deze regel, in die zin dat het dak toch gedeeltelijk van beglazing is voorzien (een lichtkoepel, een lichtstraat). De verhouding van de glazen zone tot de rest van het dak staat niet vast, maar ze bedraagt zelden meer dan 50%. Idealiter wordt ze bepaald volgens de mogelijke blootstelling aan de zon, om binnen mogelijke nadelen voor het comfort te vermijden. Verticale glasoppervlakken De grote ramen of glazen wanden van dit type uitbouw worden geplaatst met de bedoeling om zoveel mogelijk licht in het interieur van het huis naar binnen te halen. In die zin is er geen verschil met een veranda. Maar bij een veranda bestaat de constructie meestal rondomrond uit glas en is de constructie letterlijk “aangbouwd” aan de woning. Bij de uitbouwen waar we hier over hebben gaat het om het “open” trekken van de woning met een of twee grote glazen wanden. En het zijn deze grote ramen die het onderscheid maken tussen een home extension met beglazing en een gewone gemetste uitbouw. 67
Gemetste muren Het is van essentieel belang dat de uitbouw met beglazing volledig in harmonie met de woning wordt aangebouwd. Eén van de voornaamste voorwaarden van zo een integratie is het gebruik van dezelfde materialen voor de gemetste wanden van de uitbouw (baksteen, natuursteen…) als deze van het huis. Deze ‘gesloten’ gemetste muren die dus worden afgewisseld met beglazing, hebben meerdere functies. We zullen zien dat ze een belangrijke rol spelen bij de binnenhuisinrichting maar ook aan de buitenkant qua integratie in de architectuur van de woning.
Meestal moet een dergelijke uitbouw ook voldoen aan de specifieke vereisten van de bewoners of aan de functie die ze zal krijgen. Het kan gaan om een uitbreiding van de living, maar het kan ook zijn dat men een eetkamer of zelfs een keuken verplaatst of toevoegt, of dat men er een kantoor of een polyvalente kamer, of zelfs een doorgang van wil maken. De vereisten worden dus bepaald door de manier waarop het huis binnen functioneert, en dit bepaalt op zijn beurt hoe de uitbreiding zal worden ingeplant. Het succes van het hele project zal dan ook sterk afhangen van de uiteidelijke doeltreffendheid in gebruik .
Concept en functie
De structurele en de thermische impact
Bij het ontwerp van dit type home extension moet men absoluut rekening houden met het bestaande gebouw. Dit veronderstelt een zorgvuldige en grondige studie want het is immers de bedoeling dat de uitbreiding één harmonieus geheel vormt met het bestaande volume. Het spreekt vanzelf dat een dergelijke constructie door een architect moet worden ontworpen en dat de plannen door de bevoegde overheden moeten worden goedgekeurd.
Omdat een home extension bedoeld is om één geheel te worden met de bestaande leefruimte, moet men meestal een dragende gevelmuur afbreken. Dat is dikwijls de enige manier om ze naadloos in de bestaande leefruimte te laten overgaan. Sommige uitzonderingen buiten beschouwing gelaten, kan men in principe alle draagmuren afbreken, maar hieraan is een absolute voorwaarde verbonden: deze draagmuren moeten vervangen worden door een
68
Deze combinatie van een pergola met een “veranda” in dezelfde Engelse cottage stijl (3,5 x 3,5 m) als van de woning, plus het feit dat men op het dak een terras heeft voorzien, maakt de integratie van deze “home extension” bijzonder geslaagd. Hij vormt zowel binnen als buiten één natuurlijk geheel met de woning. De structuur en de ramen zijn van tropisch hardhout en zijn voorzien van dubbele isolerende beglazing. Realisatie: LLOYD HAMILTON
69
specifieke ondersteunende structuur (palen en draagbalken). Voor het ontwerp en de berekening hiervan schakelt de ondernemer een ingenieur in. Allebei dragen ze hun deel van de verantwoordelijkheid voor het project. Door haar brede opening naar het interieur van de woning, heeft zo een uitbouw vanzelfsprekend een impact op de thermische werking van het huis. Een gesloten of halfgesloten dak dat goed is uitgedacht, moet in de zomer het onaangename broeikaseffect beperken. In de winter echter, wanneer de invalshoek van het zonlicht veel lager is, kan de zon via de grote ramen ver naar binnen dringen. We hoeven dan ook geen broeikaseffect te vrezen. Integendeel. De zonnestralen
verwarmen de muren en de vloeren in huis, die dankzij de warmteinertie, deze warmte ’s avonds en zelfs ’s nachts weer zullen afgeven. In dat geval is de thermische impact op het huis gunstig. Dit verschijnsel kan zelfs helpen om aanzienlijk te besparen op de verwarmingskosten in heel het huis… een aantal nauwkeurige onderzoeken hebben dit met harde cijfers aangetoond.
Andere opvallende kenmerken We hebben nu het concept van de uitbouw of home extension aan de hand van vijf welomschreven, eerder technische, criteria gedefinieerd. Maar daarnaast zijn er ook nog enkele andere 70
kenmerken, eerder van esthetische aard. Aandacht voor de integratie en het behoud van een stijl Het slagen van een home extension hangt voor een deel af van de mate waarin ze in het bestaande gebouw is geïntegreerd. Zoals we al eerder hebben aangehaald, wordt deze integratie bevorderd door de visuele continuïteit van de materialen en kleuren, zowel binnen als buiten. Er moeteen perfecte harmonië zijn met de bestaande volumes zonder de architectuur in het algemeen te verstoren. Als het huis een typische stijl heeft, zoals klassiek, rustiek of juist modern, dan moet de uitbreiding hierop worden
geïnspireerd, dat spreekt vanzelf. Kortom, er moet gestreefd worden naar een naadloze overgang alsof de uitbouw er altijd al bij hoorde. Men kan zo bijvoorbeeld de dezelfde gevelstenen gebruiken, gelijkaardige dakpannen als die van de woning, hetzelfde schilderwerk van ramen en deuren, enz… Heel wat mogelijkheden voor de inrichting Bij een veranda is de inrichting vaak totaal anders dan deze in de rest van het huis. Bij een uitbouw daarentegen, vormt het interieur letterlijk één geheel en gaat het volledig op in het bestaande interieur. Men merkt dit oa. aan de keuze van het meubilair, aan de
Niets doet vermoeden dat deze Lvormig uitbreiding 12 jaar na de bouw van de woning werd neergezet. De harmonie met het bestaande volume is immers compleet. Door deze home extension hebben de bewoners er een enorme leefruimte van maar liefst 80m2 bij gekregen in de vorm van een duidelijk ruimere living en een nieuw bureau. De constructie is een combinatie van gedeeltelijk gemetste muren en gedeeltelijk glazen wanden als van een veranda. De structuur van deze wanden bestaat uit thermisch onderbroken gemengde profielen: dit betekent de buitenzijde in gemoffeld aluminium en de binnenzijde in
behandeld en geschilderd hout. Men koos voor een grotendeels plat dak met daarin twee Victoriaanse glazen zadeldaken. Dit gecombineerd met de halfronde beglazingen op de hoek van de grote raampartijen geeft een retro toets aan de eerder hedendaagse woning. In de ramen zit overal gelaagde zonwerende beglazing. Dankzij ventilatieroosters (Climeco) gekoppeld aan een warmteextractiesysteem met een thermostaatregeling blijft de binnentemperatuur altijd aangenaam, zelfs bij heel warm weer. Realisatie: VERANDAS CONFORT
vloerbedekking die gewoon doorloopt, unifomiteit qua radiators, verlichting enz…Bovendien is een uitbouw veel gemakkelijker om te meubelen dan een klassieke veranda, omdat ze meer gemetste muren heeft. Ze biedt ook de mogelijkheid om elementen te plaatsen die moeilijk in een volledig glazen veranda kunnen: een open haard of een kachelhaard, een ingerichte keuken of een bar… Nu we de verschillende kenmerken in dit artikel onder de loep hebben genomen, kunnen we duidelijk stellen dat een uitbouw met veel beglazing een echte hybride ruimte is, die een bijzonder interessant alternatief 71
voor een veranda vormt. Trouwens, deze twee constructies sluiten elkaar niet uit. Men kan zich best voorstellen dat ze beiden voorkomen bij één woning, vermits hun bedoeling en hun functies helemaal verschillen.
1 3
2
4
5
6
7 8
1 tot 3. Ondanks de grote glasoppervlakken ziet deze veranda er eerder uit als een ‘natuurlijke’ uitbouw van het huis omdat twee muren volledig zijn opgetrokken in dezelfde gevelsteen als deze van de woning. De ramen en de dakstructuur zijn gemaakt van aluminiumprofielen met thermische onderbreking. Deze profielen zijn tweekleurig gemoffeld: buiten antracietgrijs en binnen gebroken wit. Omdat de constructie pal op het zuiden is gericht was de keuze voor superisolerende en zonwerende beglazing (Super Solar) zeker geen overbodige luxe. Binnen is er vloerverwarming geïnstalleerd om op koude dagen van hetzelfde comfort als in de rest van het huis te genieten. Realisatie: DECORANDA 4 & 5. Om de woonruimte van dit gerenoveerd herenhuis (rijwoning) optimaal te benutten én zelfs uit te breiden, heeft men een deel van het terras in beslag genomen voor een uitbouw over de volledig breedte van de woning. De gevel die uitgeeft op de tuin is één glazen wand, net als bij een veranda. Het ‘gesloten’ plat dak bestaat uit isolerende aluminium panelen met aan de binnenkant een vals plafond. Zo liggen veranda en woning onder 1 dak en krijg je de indruk dat deze eetkamer en salon altijd al deel uitmaakten van dit huis. De ramen bestaan uit thermisch onderbroken aluminium profielen die op arduinen muurtjes zijn gemonteerd. Naast de dubbele draaideur, staan gegoten aluminium sierpalen met bijhorende lampen. Het geheel heeft een 72
retro look die perfect aansluit bij de stijl van het herenhuis. Realisatie: SEBY 6 tot 8. Aan twee gevels van dit huis (achter- en zijgevel) heeft men een grote L-vormige veranda aangebouwd die achteraan over de hele breedte een ruime uitkijk op de tuin biedt. Doordat de veranda is gebouwd tussen twee reeds bestaande muren loopt hij heel natuurlijk over in de bestaande woonruimte Het dak is een plat dak met daarin een lichtsraat wat de integratie met de bestaande architectuur nog meer bevordert. De thermisch onderbroken aluminium structuur van de ramen en de lichtkoepel (systeem Ancona) is tweekleurig gemoffeld. Realisatie: JANSSENS
73
74
1 tot 3. Door de vorm, de structuur in hetzelfde aluminium als van de ramen van de woning, en door de plaats in een hoek van het terras tegen twee bestaande gevels, is deze veranda een mooi voorbeeld van een naadloze integratie in de architectuur van een woning. Deze uitbreiding van de keuken sluit harmonieus aan bij het bestaande volume en ze brengt de kleine eethoek waarmee ze is ingericht bijna tot in het midden van de tuin. De rechthoekige constructie met een oppervlakte van 25 m2 bestaat uit tweekleurige gemoffelde aluminium profielen (buiten donkergrijs en binnen
4
1 5 2 3
6
7
4 tot 7. Deze heel originele realisatie houdt het midden tussen een veranda en een uitbouw (35 m2). Het gaat eigenlijk om een volledig gemetste structuur met plat dak die enkel vooraan uit een panoramisch halfrond bestaat in glas. In het plat dak zit een opvallende diamontvormige glazen koepel. Vooral langs binnen geeft deze ruimte het
beige) met thermische onderbreking waarin zonwerende beglazing is geplaatst (Starlite en Heat Reflex in het dak). Het dak heeft een plat gedeelte met in het midden een brede lichtsraat. Binnen is alles tot in de puntjes afgewerkt: een granieten vloer, Amerikaanse stores, een ventilatiesysteem en geïntegreerde spots. Realisatie: ALDERA
75
gevoel 1 harmonieus geheel te vormen met de bestaande woning. De ramen bestaan uit beige gemoffelde aluminium profielen met thermische onderbreking (systeem Ancona). In tegenstelling tot de parketvloer in de woonkamer, heeft deze uitbreiding een vloer van gepolijst graniet. Realisatie: JANSSENS
